PREDLOG ZAKONA
O KLASIFIKACIJI DELATNOSTI
Predmet zakona
Član 1.
Ovim zakonom se uređuje Klasifikacija delatnosti (u daljem tekstu: Klasifikacija), kao opšti standard prema kojem se vrši razvrstavanje jedinica razvrstavanja u delatnosti.
Primena Klasifikacije
Član 2.
Klasifikacija se primenjuje:
1) prilikom upisivanja delatnosti u privredni ili drugi poseban registar;
2) u statistici i vođenju evidencija;
3) prilikom prikupljanja, obrađivanja i prikazivanja podataka o stanju i kretanjima u ekonomiji, socijalnoj oblasti i oblasti radne i životne sredine prema delatnostima, kao i prilikom izvršavanja međunarodnih obaveza;
4) prilikom donošenja i praćenja mera ekonomske i socijalne politike;
5) u naučnoistraživačkom i analitičkom radu.
Propisivanje Klasifikacije
Član 3.
Klasifikaciju, uključujući nazive, šifre i opise delatnosti, propisuje Vlada.
Jedinice razvrstavanja
Član 4.
Prema Klasifikaciji, po delatnostima se razvrstavaju: privredna društva, zadruge, banke, društva za osiguranje, brokersko-dilerska društva, davaoci finansijskog lizinga, druge pravne forme privrednih subjekata, preduzetnici, poljoprivredna gazdinstva, ustanove, javna preduzeća, državni organi, organi autonomnih pokrajina, organi jedinica lokalne samouprave, političke stranke, sindikalne i društvene organizacije, udruženja, ogranci i predstavništva stranih pravnih lica i druge organizacije koje obavljaju delatnost (u daljem tekstu: jedinice razvrstavanja).
Razvrstavanje po delatnostima vrši se po metodologiji koju propisuje Vlada.
Pretežna delatnost
Član 5.
Jedinica razvrstavanja raspoređuje se u odgovarajuću kategoriju Klasifikacije (sektor, oblast, grana i grupa) prema delatnosti koju obavlja.
Ako jedinica razvrstavanja obavlja više delatnosti, raspoređuje se u odgovarajuću kategoriju Klasifikacije iz stava 1. ovog člana prema pretežnoj delatnosti.
Prijavljivanje delatnosti
Član 6.
Prilikom registracije podataka u Registru privrednih subjekata, jedinica razvrstavanja u registracionoj prijavi koja se podnosi Agenciji za privredne registre navodi pretežnu delatnost iz Klasifikacije i šifru te delatnosti.
Prijavljivanje delatnosti drugih jedinica razvrstavanja koje se registruju u drugim posebnim registrima vrši se prilikom izrade akta o osnivanju, koji se, zajedno sa prijavom za registraciju i prijavom za razvrstavanje, podnosi organu koji vodi poseban registar.
Obaveštenje o registraciji delatnosti
Član 7.
Agencija za privredne registre obaveštava jedinicu razvrstavanja registrovanu u Registru privrednih subjekata o pretežnoj delatnosti u koju je svrstana i o promenama u razvrstavanju u skladu sa zakonom kojim se reguliše postupak registracije privrednih subjekata.
Drugi organi koji vode posebne registre dostavljaju organu nadležnom za poslove statistike prijave za razvrstavanje u roku od sedam dana od dana registracije.
Jedinica razvrstavanja za koju ne postoji obaveza registracije neposredno dostavlja podatke potrebne za razvrstavanje organu nadležnom za poslove statistike.
Organ nadležan za poslove statistike obaveštava jedinicu razvrstavanja koja se registruje u posebnim registrima i jedinicu razvrstavanja za koju ne postoji obaveza registracije o pretežnoj delatnosti u koju je svrstana i o promenama u razvrstavanju.
Organ nadležan za poslove statistike obaveštava i organe nadležne za vođenje drugih posebnih registara o pretežnoj delatnosti u koju je jedinica svrstana i o promenama u razvrstavanju.
Dostavljanje podatka o razvrstavanju
Član 8.
Podatke o registrovanju i razvrstavanju po delatnostima primljene u toku meseca Agencija za privredne registre dostavlja najkasnije do 15. u sledećem mesecu organu nadležnom za poslove statistike.
Poveravanje poslova
Član 9.
Poslove razvrstavanja po pretežnoj delatnosti i poslove koji se odnose na promene razvrstavanja Agencija za privredne registre obavlja kao poverene poslove.
Prestanak važenja postojećih propisa
Član 10.
Zakon o Klasifikaciji delatnosti i o Registru jedinica razvrstavanja („Službeni list SRJ”, br. 31/96, 34/96, 12/98, 59/98 i 74/99) prestaje da važi danom stupanja na snagu ovog zakona.
Klasifikacija utvrđena zakonom iz stava 1. ovog člana primenjivaće se do kraje godine u kojoj ovaj zakon stupa na snagu:
prilikom donošenja i praćenja mera ekonomske i socijalne politike;
u statistici i vođenju evidencija;
prilikom prikupljanja, obrađivanja i objavljivanja podataka prema delatnostima i izvršavanja međunarodnih obaveza, kao i
u naučnoistraživačkom i analitičkom radu.
Prelazne odredbe
Član 11.
Vlada će u roku od šezdeset dana od dana stupanja na snagu odredaba člana 3. i člana 4. stav 2. ovog zakona propisati Klasifikaciju i metodologiju za razvrstavanje po delatnostima.
Član 12.
Sve jedinice registrovane u Registru privrednih subjekata do dana stupanja na snagu ovog zakona razvrstaće Agencija za privredne registre, u roku od tri meseca od dana propisivanja Klasifikacije, i to prema pretežnoj delatnosti u skladu sa ovim zakonom, i objaviće taj podatak na internet stranici Agencije za privredne registre, bez donošenja posebnog akta.
Sve jedinice registrovane u drugim posebnim registrima do dana stupanja na snagu ovog zakona, kao i jedinice za koje ne postoji obaveza registracije, organ nadležan za poslove statistike razvrstaće prema pretežnoj delatnosti u skladu sa ovim zakonom, i to u roku od tri meseca od dana propisivanja Klasifikacije, i objaviće taj podatak na internet stranici organa nadležnog za poslove statistike.
Stupanje na snagu ovog zakona
Član 13.
Ovaj zakon stupa na snagu po isteku tri meseca od dana njegovog objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”, osim odredaba člana 3. i člana 4. stav 2. ovog zakona, koje stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
I USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u odredbi Ustava prema kojoj Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, pored ostalog, i „sistem obavljanja pojedinih privrednih i drugih delatnosti” (član 97. stav 1. tačka 6. Ustava Republike Srbije).
II RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Zakon o Klasifikaciji delatnosti i o Registru jedinica razvrstavanja donet je 1996. godine. Od tada do danas dogodile su se krupne promene u postupku registracije preduzeća i preduzetnika. Zakonom o registraciji privrednih subjekata registrovanje je uređeno na novi način, pa trgovinski sudovi više nisu nadležni za upis u Registar privrednih subjekata niti za vođenje Registra. Taj posao sada obavlja Agencija za privredne registre. Republički zavod za statistiku više ne vrši razvrstavanje privrednih subjekata po delatnostima.
S druge strane, javila se i potreba za revizijom Klasifikacije. Kao osnova za izradu naše Klasifikacije delatnosti uzeta je evropska Klasifikacija delatnosti (NACE, Rev.1). Početkom 2007. godine u Evropskoj uniji na snagu je stupila nova Klasifikacija (NACE, Rev.2), koja, kada je reč o ekonomskim delatnostima zemalja članica Evropske unije, sada predstavlja standard. Ona se primenjuje od 2008. godine.
Pored toga, važeći Zakon o Klasifikaciji delatnosti i o Registru jedinica razvrstavanja donela je Skupština Savezne Republike Jugoslavije, i u njemu je Klasifikacija bila predmet utvrđivanja od strane zakonodavne vlasti, jer je propisana kao sastavni deo Zakona, a po svom sadržaju ona je zapravo trebalo da bude u nadležnosti izvršne vlasti.
Sve su ovo razlozi koji su uslovili donošenje novog zakona, kojim će se u novim okolnostima normativno utvrditi osnov da Republika Srbija propiše Klasifikaciju delatnosti koja će sadržajno i strukturno u potpunosti odgovarati Klasifikaciji delatnosti Evropske unije.
III OBJAŠNjENjA OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I
POJEDINIH REŠENjA
Član 1.
Predlaže se propisivanje Klasifikacije delatnosti kao opšteg standarda prema kojem će se razvrstavanje svih oblika organizovanja privrednih društava i preduzetnika, kao i ostalih oblika organizovanja u kojima se obavlja delatnost, vršiti prema delatnostima.
Član 2.
Kao opšti standard, predlaže se da Klasifikacija bude instrument koji će se primenjivati u različitim oblastima, i to:
– za upis delatnosti u Registar privrednih subjekata i druge posebne registre. Privredna društva i preduzetnici, kao i ostali oblici organizovanja koji obavljaju delatnosti proizvodnje ili pružanja usluga na tržištu radi sticanja dobiti, prilikom registracije imaju obavezu da delatnost koju obavljaju registruju prema Klasifikaciji delatnosti;
– u statističkim istraživanjima, u kojima se delatnost posmatra kao skup organizacionih jedinica koje se bave istom vrstom proizvodnje robe ili pružanja usluga. Za taj homogeni skup, statistika po pravilu raspolaže podacima o proizvodnji, prometu, zaposlenima, platama, investicijama, podacima o završnim računima i dr.;
– u prikupljanju, obrađivanju i prikazivanju podataka o stanju i kretanjima u ekonomiji, socijalnoj oblasti radne i životne sredine prema delatnostima, kao i prilikom izvršavanja međunarodnih obaveza;
– prilikom donošenja i praćenja mera ekonomske i socijalne politike, kada se primenom Klasifikacije omogućuje precizno identifikovanje kruga subjekata;
– u naučnoistraživačkom i analitičkom radu u oblasti privrede primena Klasifikacije obezbeđuje jasno definisanje skupova koje na različitim klasifikacionim nivoima karakteriše određen nivo homogenosti.
Član 3.
Ovim članom se predlaže da Vlada propiše Klasifikaciju delatnosti.
Član 4.
Predlaže se da se prema Klasifikaciji razvrstavaju po delatnostima: svi oblici privrednih društava, svi oblici zadružnog organizovanja, banke i druge finansijske organizacije, društva za osiguranje, brokersko-dilerska društva, davaoci finansijskog lizinga, druge pravne forme privrednih subjekata, preduzetnici, poljoprivredna gazdinstava, ustanove, javna preduzeća, državni organi, organi autonomnih pokrajina, organi jedinica lokalne samouprave, političke, sindikalne i društvene organizacije, udruženja, ogranci i predstavništva stranih pravnih lica, kao i druge organizacije koje obavljaju delatnost.
Predviđa se da Vlada propiše metodologiju kojom će se bliže urediti postupak razvrstavanja po delatnostima.
Član 5.
Ovim članom se predlaže da se jedinica razvrstavanja raspoređuje u delatnost koju obavlja, odnosno u delatnost radi čijeg je obavljanja osnovana. Ako jedinica razvrstavanja obavlja više delatnosti, biće svrstana u delatnost koju pretežno obavlja.
Član 6.
Predlaže se da privredna društva i drugi subjekti koji se registruju u Registru privrednih subjekata prijave delatnost u registracionoj prijavi, navođenjem šifre i naziva delatnosti iz Klasifikacije. Prijavljivanje delatnosti drugih jedinica koje se registruju u drugim registrima vrši se na osnovu opisa aktivnosti koji je sadržan u aktu o osnivanju, odnosno u prijavi za razvrstavanje.
Član 7.
Ovim članom se utvrđuje obaveza obaveštavanja o izvršenom razvrstavanju u pretežnu delatnost, kao i o promenama u razvrstavanju.
Član 8.
Predlaže se da Agencija za privredne registre, koja je zakonom zadužena za vođenje Registra privrednih subjekata, i službe zadužene za vođenje drugih posebnih registara podatke o registraciji i razvrstavanju po delatnostima primljene u toku meseca dostave/učine dostupnim Republičkom zavodu za statistiku najkasnije do 15. u sledećem mesecu.
Član 9.
Ovim članom se utvrđuje da poslove razvrstavanja po pretežnoj delatnosti i poslove promene razvrstavanja obavlja Agencija za privredne registre kao poverene poslove.
Član 10.
Ovim članom se utvrđuje rok za prestanak važenja postojećih propisa.
Član 11.
U završnim i prelaznim odredbama predviđa se da Vlada u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu pojedinih odredaba Zakona propiše Klasifikaciju i metodologiju za razvrstavanje po delatnostima.
Član 12.
Ovim članom se utvrđuje da Agencija za privredne registre treba da u roku od tri meseca od dana propisivanja Klasifikacije razvrsta sve jedinice registrovane u Registru privrednih subjekata do dana stupanja na snagu ovog zakona, i to prema pretežnoj delatnosti u skladu sa ovim zakonom, i da taj podatak objavi na internet stranici Agencije za privredne registre, bez donošenja posebnog akta.
Takođe se utvrđuje da organ nadležan za poslove statistike treba da u roku od tri meseca od dana propisivanja Klasifikacije razvrsta sve jedinice koje su u drugim posebnim registrima, kao i jedinice za koje ne postoji obaveza registracije, registrovane do dana stupanja na snagu ovog zakona, i to prema pretežnoj delatnosti u skladu sa ovim zakonom, i da taj podatak objavi na internet stranici organa nadležnog za poslove statistike.
Član 13.
Ovim članom se utvrđuje stupanje na snagu ovog zakona.
IV SREDSTVA NEOPHODNA ZA SPROVOĐENjE OVOG ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti posebna sredstva u budžetu Republike Srbije.