PREDLOG ZAKONA
O IZMENI ZAKONA O NAUČNOISTRAŽIVAČKOJ DELATNOSTI
Član 1.
U Zakonu o naučnoistraživačkoj delatnosti („Službeni glasnik RS” br. 110/05 i 50/06 – ispravka), u članu 44. stav 2. brišu se reči: „na neodređeno vreme”.
Član 2.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja „Službenom glasniku Republike Srbije”.
O b r a z l o ž e nj e
I
Ustavni osnov za donošenje zakona
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 72. stav 1. tačka 9. Ustava Republike Srbije, kojim je dato ovlašćenje Republici da uređuje i obezbeđuje osnovne ciljeve i pravce naučnog i tehnološkog razvoja, kao i politiku i mere za usmeravanje i podsticanje tog razvoja; članu 68. stav 1. kojim je utvrđeno da se sredstva za ostvarivanje Ustavom zajemčenih prava građana i zakonom utvrđenog opšteg interesa u oblasti nauke obezbeđuju u budžetu Republike Srbije; članu 65. kojim je uređeno da se zakonom utvrđuju uslovi i način obavljanja delatnosti, odnosno poslova za koje se obrazuju javne službe; članu 72. stav 1. tački 12. kojim je dato ovlašćenje Republici da uređuje i obezbeđuje i druge odnose od interesa za Republiku, u skladu s Ustavom.
II
Razlozi za donošenje zakona
Razlozi za donošenje Predloga zakona o izmeni Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti (u daljem tekstu: Predlog zakona) su uređivanje jedinstvenih rešenja u pogledu zasnivanja radnog odnosa istraživača u institutima.
Naime, u članu 92. Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti („Službeni glasnik RS”, br. 110/05 i 50/06 – ispravka) – (u daljem tekstu: Zakon) uređena su pitanja zasnivanja radnog odnosa istraživača. Navedenim članom predviđeno je da naučni savetnik zasniva radni odnos na neodređeno vreme, a ostali istraživači (viši naučni saradnik, naučni saradnik, istraživač-saradnik i istraživač-pripravnik), na određeno vreme. Shodno navedenim odredbama, Zakonom je, u članu 44. stav 1. tačka 3) i u članu 46. stav 1. tačka 4) uređeno da su istraživači u naučnom institutu, odnosno istraživačko-razvojnom institutu u radnom odnosu sa punim radnim vremenom. Istovremeno, Zakonom je u članu 44. stav 2. propisano: „Naučni institut u oblasti društvenih i humanističkih nauka može obavljati naučnoistraživačku delatnost od opšteg interesa ako, pored uslova utvrđenih u stavu 1. tač. 1), 2), 4), 5) i 6) ovog člana, ima u radnom odnosu na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom najmanje 12 istraživača kompetentnih za oblast nauke kojom se institut bavi, od kojih najmanje sedam istraživača u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima i pet istraživača u zvanju istraživač-saradnik ili višem zvanju.” Radi jedinstvenog regulisanja zasnivanja radnog odnosa u institutima, potrebno je u članu 44. stav 2. Zakona brisati reči: „na neodređeno vreme”.
III
Objašnjenje osnovnih pravnih instituta i pojedinačnih rešenja
U članu 1. Predloga zakona propisano je da se u članu 44. stav 2. Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti („Službeni glasnig RS”, br. 110/05 i 50/06 – ispravka) brišu se reči: „na neodređeno vreme”. Predloženom izmenom uređuje se na isti način zasnivanje radnog odnosa kao što je to uređeno u članu 44. stav. 1. tačka 3) i u članu 46. stav 1. tačka 4). Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti. Članom 2. Predloga zakona propisano je da Predlog zakona o izmeni Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
IV
Sredstava za sprovođenje zakona
Sredstva za sprovođenje Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti („Službeni glasnik RS”, br. 110/05 i 50/06 – ispravka) obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije. Za sprovođenje Predloga zakona o izmeni Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti nisu potrebna dodatna sredstva.
V
Pregled odredbe zakona koja se menja
Član 44.
Naučni institut može obavljati naučnoistraživačku delatnost radi ostvarivanja opšteg interesa, ako:
ima program naučnoistraživačkog rada;
rezultatima naučnoistraživačkog rada doprinosi razvoju nauke, odnosno doprinosi opštem fondu znanja;
ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom najmanje 20 istraživača kompetentnih za oblast nauke kojom se institut bavi, od kojih najmanje deset istraživača u naučnim ili nastavnim zvanjima (od kojih najmanje tri u zvanju viši naučni saradnik ili naučni savetnik, odnosno u odgovarajućem nastavnom zvanju) i deset istraživača u zvanju istraživač-saradnik ili višem zvanju;
ima program razvoja naučnoistraživačkog podmlatka;
ima odgovarajući prostor, opremu i druga sredstva za ostvarivanje programa od opšteg interesa;
ima naučno-informativnu dokumentaciju ili bibliotečko-informacioni centar.
Naučni institut u oblasti društvenih i humanističkih nauka može obavljati naučnoistraživačku delatnost od opšteg interesa ako, pored uslova utvrđenih u stavu 1. tač. 1), 2), 4), 5) i 6) ovog člana, ima u radnom odnosu na neodređeno vreme sa punim radnim vremenom najmanje 12 istraživača kompetentnih za oblast nauke kojom se institut bavi, od kojih najmanje sedam istraživača u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima i pet istraživača u zvanju istraživač-saradnik ili višem zvanju.