O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 99. stav 1. tačka 11. Ustava Republike Srbije, kojim je, između ostalog, propisano da Narodna skupština usvaja završni račun Republike Srbije, na predlog Vlade.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
U skladu sa odredbama Zakona o budzetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12, 62/13, 63/13-ispravka i 108/13 – u daljem tekstu: Zakon), po isteku godine za koju je budzet donet, sastavlja se završni račun budzeta Republike Srbije. U završnom računu budzeta Republike Srbije iskazani su ukupno ostvareni prihodi i primanja budzeta, kao i ukupno izvršeni rashodi i izdaci u periodu od 1. januara do 31. decembra godine za koju je budzet donet.
Završni račun budzeta Republike Srbije za 2013. godinu, sačinjen je u skladu sa Zakonom, odnosno na osnovu podataka iz godišnjih izveštaja o izvršenju budzeta direktnih korisnika sredstava budzeta i konsolidovanih godišnjih izveštaja o izvršenju budzeta direktnih korisnika sredstava budzeta koji u svojoj nadležnosti imaju indirektne korisnike budzetskih sredstava.
III. SADRŽINA ZAKONA
Zakonom o budzetu Republike Srbije za 2013. godinu („Službeni glasnik RS”, br. 114/12 i 59/13 – u daljem tekstu: Zakon o budzetu), planirani su prihodi i primanja budzeta Republike Srbije u iznosu od 873,4 mlrd. dinara, a rashodi i izdaci u iznosu od 1.040,0 mlrd. dinara. Zakon o budzetu prikazuje prihode i primanja i rashode i izdatke po bruto principu, koji podrazumeva prikazivanje prihoda i primanja, kao i rashoda i izdataka po svim izvorima finansiranja.
Prilikom izvršavanja rashoda i izdataka budzeta Republike Srbije u 2013. godini za izvor 01- Prihodi iz budzeta, bilo je neophodno da se dodeljene aproprijacije za pojedine direktne korisnike budzetskih sredstava menjaju na zahtev direktnog korisnika i povećaju na teret tekuće budzetske rezerve. Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o ministarstvima („Službeni glasnik RS”, broj 76/13) promenjen je obim poslovanja ili ovlašćenja pojedinih korisnika budzetskih sredstava i Vlada je donela odluku na osnovu člana 61. i člana 69. stav 4. Zakona, da se neiskorišćena sredstva raspoređena budzetskom korisniku koji prestaje sa radom prenose u tekuću budzetsku rezervu i raspoređuju novoobrazovanim korisnicima budzetskih sredstava. Aproprijacije za druge izvore menjane su na zahtev direktnih korisnika budzetskih sredstava, a u skladu sa ostvarenim prihodima i primanjima.
Ostvareni prihodi i primanja budzeta Republike Srbije za 2013. godinu iznose ukupno 875,3 mlrd. dinara, odnosno 100,2% u odnosu na plan, od toga: transferi, prihodi od prodaje dobara i usluga i donacije indirektnih budzetskih korisnika iznose ukupno 62,9 mlrd. dinara.
U strukturi ukupnih prihoda i primanja budzeta učestvovali su prihodi i primanja od:
– poreza na dodatu vrednost, u iznosu od 380,6 mlrd. dinara, sa učešćem od 43,5% i ostvarenjem od 94,1% od planiranih;
– akciza, u iznosu od 204,8 mlrd. dinara, sa učešćem od 23,4% i ostvarenjem od 94,2% od planiranih;
– poreza na dohodak građana, u iznosu od 43,4 mlrd. dinara sa učešćem od 5,0% i ostvarenjem od 89,1% od planiranih;
– poreza na dobit preduzeća, u iznosu od 53,2 mlrd. dinara sa učešćem od 6,1% i ostvarenjem od 110,5% od planiranih;
– carina, u iznosu od 32,5 mlrd. dinara sa učešćem od 3,7% i ostvarenjem od 94,0% od planiranih.
Ostali poreski prihodi, u iznosu od 8,9 mlrd. dinara, učestvuju sa 1,0% u strukturi ostvarenih prihoda i primanja budzeta i ostvarenjem od 104,3% od planiranih, dok neporeski prihodi, u iznosu od 148,6 mlrd. dinara, učestvuju sa 17,0% i ostvarenjem od 134,3% od planiranih.
Rashodi i izdaci budzeta i izdaci za nabavku finansijske imovine(u cilju sprovođenja javnih politika) Republike Srbije za 2013. godinu izvršeni su u iznosu od 1.049,1 mlrd. dinara, odnosno 99,8% u odnosu na plan, od toga: ukupni rashodi i izdaci indirektnih budzetskih korisnika iznose ukupno 62,9 mlrd. dinara.
U strukturi rashoda i izdataka najveći procenat učešća imaju transferi organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja, i to 26,3% (275,6 mlrd. dinara), odnosno 97,6% u odnosu na plan.
Rashodi za zaposlene učestvuju sa 26,0% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, što čini iznos od 273,2 mlrd. dinara, odnosno 103,6% u odnosu na plan.
Naknade za socijalnu zaštitu iz budzeta, u strukturi budzetskih rashoda i izdataka, učestvuju sa 10,6% što iznosi 110,8 mlrd. dinara, odnosno 102,6% u odnosu na plan.
Transferi ostalim nivoima vlasti učestvuju sa 7,0% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima ili 73,1 mlrd. dinara, odnosno 98,5% u odnosu na plan.
Subvencije u strukturi budzetskih rashoda i izdataka učestvuju sa 7,1% što čini iznos od 74,3 mlrd. dinara, odnosno 88,6% u odnosu na plan.
Rashodi za korišćenje usluga i roba učestvuju sa 9,4% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima što čini iznos 98,6 mlrd. dinara, odnosno 112,8% u odnosu na plan.
Rashodi po osnovu otplate kamata učestvuju sa 8,5% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima ili 89,3 mlrd. dinara, odnosno 97,3% u odnosu na plan.
Dotacije međunarodnim organizacijama učestvuju sa 0,1%, odnosno sa 1,0 mlrd. dinara u ukupnom budzetskim rashodima i izdacima, a ostvarene su u iznosu od 87,6% u odnosu na plan.
Ostale dotacije i transferi učestvuju sa 0,1%, odnosno sa 1,6 mlrd. dinara u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, a ostvarene su u iznosu od 106,8% u odnosu na plan.
Kapitalni izdaci učestvuju sa 2,4%, odnosno sa 25,1 mlrd. dinara u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, a ostvareni su u iznosu od 74,8% u odnosu na plan.
Izdaci za nabavku finansijske imovine (u cilju sprovođenja javnih politika) učestvuju sa 1,2%, odnosno sa 12,2 mlrd. dinara u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, a ostvareni su u iznosu od 104,0% u odnosu na plan.
Izveštaj o ostvarenju prihoda i primanja i izvršenju rashoda i izdataka za 2013. godinu, dat je u prilogu.
IV. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I
POJEDINAČNIH REŠENjA
Utvrđeni prihodi i primanja, rashodi i izdaci budzeta Republike Srbije za 2013. godinu, njegovo izvršenje, obim zaduživanja za potrebe finansiranja deficita i konkretnih projekata i korišćenje sredstava iz dodatnih prihoda i primanja, koji su prikazani u Predlogu zakona, opredeljeni su razlozima koji su uslovili njegovo donošenje (član 1).
U članu 2. Predloga zakona dati su ukupni prihodi i primanja po osnovu prodaje nefinansijske imovine budzeta Republike Srbije za 2013. godinu u iznosu od 875,3 mlrd. dinara, od toga: transferi, prihodi od prodaje dobara i usluga i donacije indirektnih budzetskih korisnika iznose ukupno 62,9 mlrd. dinara, a ukupni rashodi i izdaci za nabavku nefinansijske imovine budzeta Republike Srbije za 2013. godinu u iznosu od 1.036,9 mlrd. dinara, od toga: ukupni rashodi i izdaci za nabavku nefinansijske imovine indirektnih budzetskih korisnika iznose ukupno 62,9 mlrd. dinara. Prihodi i primanja i rashodi i izdaci po bruto principu obuhvataju pored izvora 01 i ostale izvore.
U Računu prihoda i primanja, rashoda i izdataka, utvrđen je ukupni fiskalni deficit u iznosu od 173,8 mlrd. dinara i sastoji se od budzetskog deficita u iznosu od 161,6 mlrd. dinara i izdataka za nabavku finansijske imovine (u cilju sprovođenja javnih politika) u iznosu od 12,2 mlrd. dinara. U Računu finansiranja utvrđena je promena stanja na računu u iznosu od 47,4 mlrd. dinara.
U članu 3. Predloga zakona prikazana su sredstva za finansiranje budzetskog deficita u iznosu od 161,6 mlrd. dinara, nabavku finansijske imovine u cilju sprovođenja javnih politika u iznosu od 12,2 mlrd. dinara i izdaci za nabavku finansijske imovine i otplatu glavnice po osnovu dugova domaćim i stranim kreditorima u iznosu od 423,6 mlrd. dinara za direktne i indirektne obaveze Republike Srbije koja su ostvarena u ukupnom iznosu od 597,4 mlrd. dinara, a obezbeđena su iz kredita domaćih i stranih finansijskih komercijalnih i multilateralnih institucija i inostranih vlada, kroz emitovanje državnih hartija od vrednosti (zapisi i obveznice emitovane na domaćem tržištu u domaćoj i stranoj valuti), iz primanja ostvarenih od emisije evroobveznica (državnih hartija od vrednosti emitovanih na inostranom tržištu u domaćoj i stranoj valuti) i primanja od prodaje finansijske imovine u ukupnom iznosu od 644.761.641.740 dinara. U istom stavu prikazana je i promena stanja na računu koja je ostvarena u iznosu od 47,4 mlrd. dinara.
Članom 4. Predloga zakona raspoređeni su ukupni rashodi i izdaci, uključujući izdatke za otplatu glavnice duga u ukupnom iznosu od 1.472,7 mlrd. dinara, a finansirani su iz svih izvora finansiranja i iskazani su po korisnicima i programima u koloni 13.
Članom 5. Predloga zakona propisuje se da ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
V. POTREBNA SREDSTVA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budzetu Republike Srbije.