O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 72. stav 1. tač. 4. i 10. Ustava Republike Srbije, kojima je utvrđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, između ostalog, finansijski sistem i finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije utvrđenih Ustavom i zakonom i u članu 73. tačka 3. Ustava Republike Srbije, kojim je utvrđeno da Narodna skupština, između ostalog, donosi završni račun.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
U skladu sa odredbama Zakona o budzetskom sistemu (“Službeni glasnik RS”, br. 9/02 i 87/02 – u daljem tekstu: Zakon), po isteku godine za koju je budzet donet, sastavlja se završni račun budzeta Republike Srbije. U završnom računu budzeta Republike Srbije iskazana su ukupno ostvarena primanja za 2004. godinu, kao i ukupno izvršeni izdaci u periodu od 1. januara do 31. decembra 2004. godine.
Završni račun budzeta za 2004. godinu sačinjen je u skladu sa Zakonom, odnosno na osnovu konsolidacije podataka iz izveštaja o završnim računima direktnih korisnika budzetskih sredstava.
III. SADRŽINA ZAKONA
Uredbom o privremenom finansiranju Republike Srbije za period januar – mart 2004. godine (“Službeni glasnik RS”, br. 130/03, 7/04, 14/04 i 23/04) utvrđena su primanja budzeta Republike Srbije u ukupnom iznosu od 68,2 mlrd dinara i izdaci u iznosu od 73,0 mlrd dinara, kao i deficit od 4,8 mlrd dinara.
Zakonom o budzetu Republike Srbije za 2004. godinu (“Službeni glasnik RS”, broj 33/04), koji je Narodna skupština Republike Srbije donela 23. marta 2004. godine, utvrđena su ukupno planirana budzetska primanja u iznosu od 329,3 mlrd dinara i ukupni planirani izdaci budzeta u iznosu od 374,6 mlrd dinara, iz čega proističe planirani deficit u iznosu od 45,3 mlrd dinara.
U ukupan iznos sredstava utvrđen ovim zakonom uračunata su i sredstva stavljena na raspolaganje direktnim i indirektnim korisnicima budzetskih sredstava za period privremenog finansiranja, saglasno Uredbi o privremenom finansiranju Republike Srbije za period januar – mart 2004. godine.
Zakonom o izmenama i dopunama Zakonona o budzetu Republike Srbije za 2004. godinu (“Službeni glasnik RS”, broj 115/04), koji je Narodna skupština Republike Srbije donela 20. oktobra 2004. godine, utvrđena su ukupno planirana budzetska primanja u iznosu od 329,3 mlrd dinara i ukupni planirani izdaci u iznosu od 362,0 mlrd dinara, iz čega proističe deficit u iznosu od 32,7 mlrd dinara.
Ovim izmenama zakona planirana budzetska primanja ostaju na istom nivou, ali sa različitom strukturom, dok se izdaci i deficit smanjuju za 12,6 mlrd dinara, kao i iznosi u strukturi rashoda i izvora za pokriće deficita.
Planirana sredstva za pokriće deficita u iznosu od 32,7 mlrd dinara, su od:
– privatizacije 5,5 mlrd dinara;
– kredita i donacija međunarodnih finansijskih institucija u iznosu od 8,9 mlrd dinara;
– neto domaćeg zaduživanja 18,3 mlrd dinara.
Planirano neto domaće finansiranje sastoji se od:
– primanja od privatizacije ostvarenih u 2003. godini;
– izdavanja hartija od vrednosti koje emituje Republika Srbija;
– kredita od poslovnih banaka.
U ukupan iznos sredstava utvrđen Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o budzetu Republike Srbije za 2004. godinu (“Službeni glasnik RS”, broj 115/04) uključeni su i iznosi sredstava preneti za izvršavanje izdataka direktnih i indirektnih korisnika budzetskih sredstava od 1. januara do 20. oktobra 2004. godine.
Prilikom izvršavanja izdataka budzeta Republike Srbije u 2004. godini bilo je neophodno da se dodeljene aproprijacije za pojedine direktne korisnike budzetskih sredstava povećaju, što je i učinjeno na teret sredstava tekuće budzetske rezerve.
Kod direktnih korisnika budzetskih sredstava koji su dobili sredstva iz tekuće budzetske rezerve posle 20. oktobra 2004. godine, iznosi tekućih aproprijacija su veći od aproprijacija utvrđenih u Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o budzetu Republike Srbije za 2004. godinu.
Ostvarena primanja budzeta za 2004. godinu iznose 333,8 mlrd dinara i veća su za 1,37% od planiranih.
U strukturi primanja budzeta, najveće učešće ostvarila su primanja od:
– poreza na promet u iznosu od 133,7 mlrd dinara, ili 100,72% od
planiranih, sa procentom učešća od 40,07%;
– akciza u iznosu od 69,1 mlrd dinara, ili 99,86% od planiranih,
sa procentom učešća od 20,69%;
– poreza na dohodak građana u iznosu od 54,7 mlrd dinara ili 102,04%
od planiranih, sa procentom učešća od 16,40%;
– carina i drugih uvoznih dažbina u iznosu od 34,3 mlrd dinara ili 106,91% od planiranih, sa procentom učešća od 10,27% i oni čine 87,43% od ostvarenih primanja budzeta.
Ostala primanja budzeta učestvuju sa 12,57% u strukturi primanja
budzeta, u iznosu od 42,0 mlrd dinara.
Izdaci budzeta izvršeni su u ukupnom iznosu od 409,6 mlrd dinara, ili sa 100,59% u odnosu na plan za ovu godinu.
U strukturi izdataka najveći procenat učešća imaju donacije i transferi, i to 36,79% ili 150,7 mlrd dinara, u čijem izvršenju transferi organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja učestvuju sa 58,32% ili 87,9 mlrd dinara.
Rashodi za zaposlene u državnim organima učestvuju sa 19,97%, što čini iznos od 81,8 mlrd dinara.
Korišćenje robe i usluga u strukturi tekućih rashoda i izdataka učestvujuju sa 8,97%, ili 36,7 mlrd dinara.
Subvencije u strukturi tekućih rashoda i izdataka učestvuju sa 8,57% ili 35,1 mlrd dinara, u čijem izvršenju subvencije nefinansijskim korporacijama učestvuju sa 99,97% ili 35,0 mlrd dinara, a ostatak od 0,03% ili 0,1 mlrd dinara odnosi se na subvencije finansijskim korporacijama i privatnim preduzećima.
Naknade za socijalnu zaštitu iz budzeta u strukturi tekućih rashoda i izdataka učestvuju sa 8,04%, što iznosi 32,9 mlrd dinara. Najveći iznosi naknada za socijalnu zaštitu iz budzeta realizovani su preko Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike sa 87,54%, što je iznosi 28,8 mlrd dinara.
Ostali tekući rashodi i izdaci učestvuju sa 17,65% ili sa 72,4 mlrd dinara.
Bilans stanja, Bilans prihoda i rashoda, Izveštaj o kapitalnim rashodima i finansiranju i drugi izveštaji iz člana 65. Zakona o budzetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, br. 9/02, 87/02, 61/05 i 66/05) dati su u prilogu.
IV. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I
POJEDINAČNIH REŠENjA
U članu 1. stav 1. daju se primanja budzeta Republike Srbije za 2004. godinu, u iznosu od 333.826.474.410,00 dinara, a u stavu 2. primanja iz dodatnih aktivnosti direktnih i indirektnih budzetskih korisnika za 2004. godinu, u iznosu od 53.717.520.385,00 dinara.
U članu 2. stav 1. daje se iznos budzetskih izdataka za 2004. godinu, u iznosu od 355.910.177.025,00 dinara, a u stavu 2. daju se izdaci direktnih i indirektnih budzetskih korisnika, koji su finasirani iz dodatnih aktivnosti za 2004. godinu, u iznosu od 53.717.520.385,00 dinara.
U članu 3. daju se planirana i ostvarena primanja po vrstama, kao i planirani i izvršeni izdaci po osnovnim namenama.
U članu 4. daje se izvršenje sredstava budzeta i sredstava iz dodatnih aktivnosti direktnih i indirektnih korisnika budzeta, po korisnicima i ekonomskoj klasifikaciji.
U članu 5. daju se ukupno izvršeni izdaci Srbije i Crne Gore po osnovnim namenama, korisnicima i ekonomskoj klasifikaciji.
U članu 6. propisuje se da ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
V. POTREBNA SREDSTVA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budzetu Republike Srbije.