PREDLOG ZAKONA
O RASPODELI TRANSFERNIH SREDSTAVA IZ BUDžETA REPUBLIKE SRBIJE I UČEŠĆU OPŠTINA, GRADOVA I GRADA BEOGRADA U POREZU NA ZARADE U 2005. GODINI
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se raspodela transfernih sredstava koja se iz budžeta Republike Srbije prenose budžetima opština, gradova i grada Beograda u 2005. godini i utvrđuje učešće opština, gradova i grada Beograda u porezu na zarade.
Član 2.
Opštine, gradovi i grad Beograd učestvuju u porezu na zarade, ostvarenom na teritoriji opštine, grada i grada Beograda, u visini od 40%.
Član 3.
Transferna sredstva utvrđena Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2005. godinu («Službeni glasnik RS», broj ___/04), u iznosu od 13.800.000.000 dinara, saglasno odredbama člana 99. Zakona o lokalnoj samoupravi («Službeni glasnik RS», br. 9/02, 33/04 i ___/04), raspodeljuju se opštinama, gradovima i gradu Beogradu, u sledećim iznosima, i to:
A)
Gradovi u dinarima 1. Beograd 5.602.034.000 2. Kragujevac 300.007.000 3. Niš 498.716.722 4. Novi Sad 796.605.050
B)
Opštine u dinarima 1. Ada 29.682.145 2. Aleksandrovac 41.118.239 3. Aleksinac 69.142.591 4. Alubunar 31.545.921 5. Apatin 101.636.619 6. Aranđelovac 41.266.763 7. Arilje 34.642.620 8. Babušnica 22.647.411 9. Bajina Bašta 35.171.843 10. Batočina 11.952.452 11. Bač 17.379.765 12. Bačka Palanka 52.840.935 13. Bačka Topola 42.626.522 14. Bački Petrovac 45.579.336 15. Bela Palanka 23.821.836 16. Bela Crkva 28.408.895 17. Beočin 16.311.844 18. Bečej 40.296.252 19. Blace 17.870.469 20. Bogatić 36.143.111 21. Bojnik 17.669.010 22. Boljevac 30.714.369 23. Bor 100.570.437 24. Bosilegrad 30.090.329 25. Brus 30.624.907 26. Bujanovac 52.237.241 27. Valjevo 115.588.889 28. Varvarin 32.642.947 29. Velika Plana 54.702.988 30. Veliko Gradište 26.659.896 31. Vladimirci 22.278.882 32. Vladičin Han 28.082.314 33. Vlasotince 67.333.839 34. Vranje 90.137.055 35. Vrbas 28.754.871 36. Vrnjačka Banja 30.575.266 37. Vršac 35.562.440 38. Gadžin Han 20.296.300 39. Golubac 15.009.594 40. Gornji Milanovac 48.407.367 41. Despotovac 33.566.699 42. Dimitrovgrad 20.226.505 43. Doljevac 21.358.880 44. Žabalj 16.315.703 45. Žabari 15.445.335 46. Žagubica 54.257.639 47. Žitište 22.589.197 48. Žitorađa 20.043.118 49. Zaječar 76.318.052 50. Zrenjanin 117.446.767 51. Ivanjica 47.037.852 52. Inđija 61.065.009 53. Irig 37.956.695 54. Jagodina 71.868.940 55. Kanjiža 27.005.695 56. Kikinda 55.562.191 57. Kladovo 26.097.332 58. Knić 18.600.333 59. Knjaževac 63.667.464 60. Kovačica 23.810.647 61. Kovin 39.904.431 62. Kosjerić 16.377.960 63. Koceljeva 18.871.599 64. Kraljevo 209.848.271 65. Krupanj 25.400.135 66. Kruševac 169.552.728 67. Kula 41.136.479 68. Kuršumlija 39.533.022 69. Kučevo 30.012.974 70. Lajkovac 15.081.591 71. Lapovo 8.026.538 72. Lebane 38.480.062 73. Leskovac 172.441.084 74. Loznica 137.766.344 75. Lučani 26.774.805 76. Ljig 19.198.527 77. Ljubovija 19.937.586 78. Majdanpek 42.453.530 79. Mali Zvornik 16.640.550 80. Mali Iđoš 15.361.765 81. Malo Crniće 19.466.826 82. Medveđa 24.488.966 83. Merošina 15.772.209 84. Mionica 21.088.895 85. Negotin 55.781.731 86. Nova Varoš 27.970.492 87. Nova Crnja 14.879.974 88. Novi Bečej 29.018.500 89. Novi Kneževac 17.407.430 90. Novi Pazar 107.489.812 91. Opovo 11.639.755 92. Osečina 21.059.135 93. Odžaci 36.501.332 94. Pančevo 177.262.622 95. Paraćin 58.948.781 96. Petrovac 42.723.503 97. Pećinci 27.527.773 98. Pirot 71.535.112 99. Plandište 30.434.052 100. Požarevac 67.428.003 101. Požega 39.787.781 102. Preševo 55.341.514 103. Priboj 39.980.772 104. Prijepolje 66.453.425 105. Prokuplje 59.454.313 106. Ražanj 21.338.555 107. Rača 15.433.484 108. Raška 52.152.659 109. Rekovac 19.873.239 110. Ruma 62.025.080 111. Svilajnac 33.757.177 112. Svrljig 45.171.105 113. Senta 41.622.672 114. Sečanj 24.924.154 115. Sjenica 48.281.221 116. Smederevo 144.154.131 117. Smederevska Palanka 60.999.170 118. Sokobanja 23.714.516 119. Sombor 118.771.641 120. Srbobran 16.697.410 121. Sremska Mitrovica 98.517.388 122. Sremski Karlovci 42.397.548 123. Stara Pazova 69.959.328 124. Subotica 173.705.598 125. Surdulica 32.184.575 126. Temerin 12.649.462 127. Titel 12.647.347 128. Topola 32.194.095 129. Trgovište 15.126.830 130. Trstenik 63.499.478 131. Tutin 50.428.393 132. Ćićevac 13.420.777 133. Ćuprija 35.453.832 134. Ub 35.627.578 135. Užice 86.516.862 136. Crna Trava 9.606.143 137. Čajetina 32.899.421 138. Čačak 145.328.855 139. Čoka 32.966.451 140. Šabac 139.542.432 141. Šid 48.592.107
Član 4.
Transferna sredstva iz člana 3. ovog zakona ministar nadležan za poslove finansija prenosi opštini, gradu i gradu Beogradu na račun propisan za uplatu tekućih transfera od drugih nivoa vlasti u periodu od 15. do 25. u mesecu za tekući mesec, u visini jedne dvanaestine iznosa iz člana 3. ovog zakona.
Ako se u toku godine primanja budžeta Republike smanje, srazmerno će se smanjiti iznos transfernih sredstava koja se prenose opštini, gradu i gradu Beogradu.
Član 5.
Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2005. godinu («Službeni glasnik RS», broj ___/04), utvrđen je obim i namena sredstava za potrebe jedinica lokalne samouprave na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija.
Član 6.
Ukoliko nadležni organ jedinice lokalne samouprave ne dostavi izveštaje propisane u skladu sa članom 62. Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, br. 9/02 i 87/02), ministar nadležan za poslove finansija može izdati nalog da se privremeno obustavi prenos transfernih sredstava do momenta dostavljanja propisanih izveštaja.
Ukoliko Republika Srbija izvrši obavezu za račun opštine, grada i grada Beograda, po kreditu za koji je dala garanciju, odnosno kontragaranciju, svoje pravo na povraćaj sredstava ostvariće obustavom transfernih sredstava opštini, gradu, odnosno gradu Beogradu, do visine iznosa izmirene obaveze uvećane za kamatu.
Član 7.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u «Službenom glasniku Republike Srbije», a primenjivaće se od 1. januara 2005. godine.
O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA
Osnov za donošenje Zakona sadržan je u članu 72. stav 1. tačka 4. i u članu 114. stav 1. Ustava Republike Srbije, kojima je predviđeno da Republika, između ostalog, uređuje i obezbeđuje finansijski sistem i da za obavljanje Ustavom i zakonom utvrđenih poslova, opštinama pripadaju prihodi utvrđeni zakonom.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Izmenama poreskog sistema predviđeno je ukidanje poreza na promet od 1. januara 2005. godine i njegova zamena sa porezom na dodatu vrednost. Shodno izvršenim promenama u poreskom sistemu, vrši se usklađivanje sistema finansiranja lokalne samouprave.
U tom smislu, predložene su izmene i dopune Zakona o lokalnoj samoupravi, kojim je regulisano, između ostalog, da se posebnim godišnjim zakonom utvrđuje iznos sredstava koji pripada jedinici lokalne samouprave po osnovu transfera iz budžeta Republike i učešće jedinica lokalne samouprave u prihodima od poreza na zarade ostvarenog na njihovoj teritoriji, što se realizuje ovim zakonom.
III. OBJAŠNjENjE POJEDINAČNIH REŠENjA
1. Ovim zakonom raspodeljuju se transferna sredstva, koja se iz budžeta Republike prenose jedinicama lokalne samouprave, kao i njihovo učešće u porezu na zarade u 2005. godini (član 1. Zakona).
2. U članu 2. ovog zakona utvrđuje se za 2005. godinu stopa učešća jedinica lokalne samouprave u porezu na zarade ostvarenom na njihovoj teritoriji.
3. Članom 3. ovog zakona raspodeljuju se transferna sredstva za svaku jedinicu lokalne samouprave, na osnovu člana 99. Zakona o lokalnoj samoupravi.
4. Članom 4. ovog zakona propisana je dinamika prenosa transfernih sredstava iz budžeta Republike jedinicama lokalne samouprave, na osnovu Rešenja ministra nadležnog za poslove finansija. U skladu sa članom 99. stav 3. Zakona o lokalnoj samoupravi, uređeno je da se transferna sredstva prenose u periodu od 15. do 25. u mesecu za tekući mesec. Visina mesečnog iznosa transfernih sredstava utvrđena je kao 1/12 godišnjeg iznosa utvrđenog u članu 3. ovog zakona. Ako se u toku godine primanja budžeta Republike smanje, srazmerno će se smanjiti iznos transfernih sredstava koja se prenose opštini, gradu i gradu Beogradu.
5. Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2005. godinu utvrđen je obim i namena sredstava za potrebe jedinica lokalne samouprave na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija (član 5. ovog zakona).
6. U članu 6. regulisano je kada može doći do obustave, odnosno umanjenja visine transfernih sredstava iz budžeta Republike jedinicama lokalne samouprave.
U stavu 1. ovog člana uređena je privremena obustava prenosa transfernih sredstava u slučaju da jedinica lokalne samouprave ne dostavi izveštaje propisane u skladu sa članom 62. Zakona o budžetskom sistemu, odnosno izveštaje propisane u članu 1. Pravilnika o sadržaju i načinu finansijskog izveštavanja o planiranim i ostvarenim primanjima i izdacima jedinica lokalne samouprave («Službeni glasnik RS», broj 10/04). U tom slučaju, ministar nadležan za poslove finansija izdaje nalog da se privremeno obustavi prenos sredstava po osnovu transfera, dok se ne dostave propisani izveštaji.
U stavu 2. uređena je obustava, odnosno umanjenje iznosa transfernih sredstava utvrđenog u članu 3. ovog zakona, u slučaju da je Republika izvršila obavezu za račun opštine, odnosno grada po osnovu date garancije, odnosno kontragarancije. Republika će svoje pravo na povraćaj sredstava ostvariti obustavom prenosa transfernih sredstava do visine iznosa izmirene obaveze uvećane za kamatu.
7. Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u «Službenom glasniku Republike Srbije», a primenjivaće se od 1. januara 2005. godine.
IV. EFEKTI PRIMENE ZAKONA
Ovim zakonom izvršena je zamena poreza na promet i poreza na fond zarada, koji su izmenama poreskih propisa ukiniti.
u milijardama din.
r.b. Vrsta prihoda 2004 2005 Indeks 2005 /04
| |plan |procena | |plan | |plan |procena | | | | | | | | | | | |1 |2 |3 |4 | |5 | |6(5/3) |7(5/4) | |1. |Porez na promet |20,4 |21,9 | |0,0 | | | | | | – van ograničenja |15,4 |16,9 | |0,0 | | | | | | – pod ograničenjem |5,0 |5,0 | |0,0 | | | | |2. |Porez na zarade |11,3 |11,6 | |29,2 | |259,3 |252,3 | | | – prema kriterijumima (5%) |3,0 |3,2 | | | | | | | | – 25% |8,3 |8,4 | | | | | | | | – 40% | | | |29,2 | | | | |3. |Porez na fond zarada (3,5% do 30.06.2004.g.) |6,8 |7,1 | |0,0 | | | | |4. |Transfer iz budžeta Republike | | | |13,8 | | | | | |UKUPNO |38,4 |40,5 | |43,0 | |112,0 |106,2 | |
Iz tabele se može videti da je izvršena zamena poreza na promet i poreza na fond zarada, kroz povećanje učešća jedinica lokalne samouprave u porezu na zarade sa 30% na 40% (u toku 2004. godine povećano je učešće sa 5% na 30%) i iznosom transfernih sredstava iz budžeta Republike u iznosu od 13,8 milijardi dinara.
Procenjuje se da će u 2005. godini jedinice lokalne samouprave, po osnovu učešća u porezu na zarade od 40%, ostvariti prihod u visini od 29,2 milijarde dinara. Zajedno sa transfernim sredstvima iz budžeta Republike Srbije, opštinama i gradovima će se po osnovu zamene prihoda u 2005. godini, obezbediti sredstva u visini od 43,0 milijarde dinara, što u odnosu na plan za 2004. godinu (38,3 milijardi dinara) predstavlja rast od 12%. Obzirom da će jedinice lokalne samouprave u 2004. godini, prema proceni, ostvariti rast ovih prihoda u odnosu na 2003. godinu od 26,5%, odnosno 2,1 milijardi dinara iznad plana za 2004. godinu, rast ovih prihoda u 2005. godini, u odnosu na procenu za 2004. godinu, iznosiće 6,2%.
Ukupni prihodi lokalne samouprave za 2005. godinu, procenjeni na osnovu planiranih parametara iz Memoranduma Vlade Republike Srbije, iznosili bi 88,5 milijardi dinara, što u odnosu na plan za 2004. godinu (75,8 milijardi dinara) predstavlja rast od 16,7%, a u odnosu na procenu ostvarenja u 2004. godini 8,7%.
V. PROCENA IZNOSA FINANSIJSKIH SREDSTAVA POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona obezbeđena su potrebna sredstva u budžetu Republike Srbije za 2005. godinu u iznosu od 13,8 milijardi dinara.
VΙ. RAZLOZI ZA RANIJE STUPANjE ZAKONA NA SNAGU
Predviđa se da Zakon stupi na snagu narednog dana od dana objavljivanja, kako bi se izbegla eventualna retroaktivnost u slučaju da Zakon ne bude blagovremeno usvojen, što čini naročito opravdane razloge u smislu člana 120. Ustava Republike Srbije.
VΙI. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Predlaže se da se ovaj zakon razmatra i donese po hitnom postupku u skladu sa članom 157. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srbije, kako opštine i gradovi, zbog ukidanja poreza na promet od 1. januara 2005. godine, ne bi ostali bez značajnog dela prihoda svojih budžeta, kao i zbog potrebe da opštine i gradovi, na bazi parametara iz ovog zakona, pripreme i donesu svoje budžete za 2005. godinu.