OBRAZLOŽENjE
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 97. stav 1. tačka 13. Ustava Republike Srbije, prema kojem Republika Srbija uređuje i obezbeđuje režim i bezbednosti u svim vrstama saobraćaja.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Republika Srbija je potpisnica Evropskog sporazuma o radu posada na vozilima koja obavljaju međunarodne drumske prevoze AETR („Službeni list SFRJ”, broj 30/74), kojim su definisane obaveze vozača, kada upravljaju vozilima preko 3,5 t, odnosno autobusima, u pogledu vremena upravljanja i odmora, uslove koje moraju ispunjavati tahografi odnosno uređaji za evidentiranje vremena upravljanja i odmora vozača kao i način njihove upotrebe. Cilj ovog sporazuma je povećavanje bezbednosti saobraćaja na putevima, poboljšanje socijalnog položaja vozača i članova posade, jednoobrazna primena odredaba koje se odnose na vremena upravljanja i odmora vozača kao i pitanje kontrole tih vremena.
Takođe, uzimajući u obzir da je Republika Srbija država ugovornica AETR Sporazuma, bila je u obavezi da do 16. juna 2010. godine na svojoj teritoriji uspostavi sistem digitalnih tahografa. U skladu sa navedenim, Vlada Republike Srbije je usvojila Uredbu o vremenu odmora i upravljanja vozača motornih vozila kada obavljaju međunarodni prevoz, kao i o primeni sistema digitalnih tahografa („Službeni glasnik RS”, broj 54/10). Zakonom o bezbednosti saobraćaja na putevima („Službeni glasnik RS”, br. 41/09, 53/10, 101/11, 32/13-US i 55/14) i to čl. od 243-245. uređena je oblast vremena upravljanja i odmora vozača i korišćenja tahografa koji se odnosi na prevoz koji se u celini obavlja na teritoriji Republike Srbije.
Imajući u vidu neusaglašenost propisa kojima se uređuje pomenuta oblast u međunarodnom i unutrašnjem saobraćaju, javila se potreba za njihovo usklađivanje i usaglašavanje sa zakonodavstvom Evropske unije i međunarodnim obavezama Republike Srbije. Da bi se unapredila bezbednost saobraćaja i garantovala bezbednost i zdravlje posade vozila, bilo je potrebno propisati koja vremena u drumskom saobraćaju čine radno vreme a koja ne i koje vreme se smatra pauzom odnosno odmorom u toku dnevnog rada, dnevnim i nedeljnim odmorima odnosno periodima raspoloživosti. Članovima posade, u tom smislu, treba obezbediti minimalni dnevni i nedeljni odmor, pauze i odgovarajuće odmore u toku dnevnog rada. Neophodno je propisati i ograničenje maksimalnog prosečnog broja časova rada tokom nedelje.
Zbog svega navedenog, ovaj zakon biće usklađen sa:
1) Uredbom (EZ) broj 561/2006 Evropskog parlamenta i Saveta od 15. marta 2006. o usklađivanju određenih propisa socijalnog zakonodavstva koji se odnose na drumski transport, kojom se menjaju i dopunjavaju Uredbe Saveta (EEZ) broj 3821/85 i (EZ) broj 2135/98 i na osnovu koje prestaje da važi Uredba Saveta (EEZ) broj 3820/85) (Regulation (EC) no 561/2006 of the European parliament and of the council of 15 march 2006 on the harmonisation of certain social legislation relating to road transport and amending council regulations (EEC) no 3821/85 and (EC) no 2135/98 and repealing council regulation(EEC) no 3820/85);
2) Uredbom (EU) br. 165/2014 Evropskog parlamenta i Saveta od 4. februara 2014 o tahografima u drumskom prevozu, stavljanju izvan snage Uredbe Veća (EEZ) br. 3821/85 o tahografu u drumskom prevozu i izmeni Uredbe (EZ) br. 561/2006 Evropskog parlamenta i Saveta o usklađivanju određenog socijalnog zakonodavstva koje se odnosi na drumski prevoz (Regulation (EU) no 165/2014 of the European parliament and of the Council of 4 February 2014 on tachographs in road transport, repealing Council Regulation (EEC) No 3821/85 on recording equipment in road transport and amending Regulation (EC) No 561/2006 of the European Parliament and of the Council on the harmonisation of certain social legislation relating to road transport);
3) Uredbom (EU) br. 581/2010 o najdužem periodu za preuzimanje podataka iz tahografa i memorijske kartice vozača (Commission Regulation (EU) No 581/2010 of 1 July 2010 on the maximum periods for the downloading of relevant data from vehicle units and from driver cards);
4) Direktivom 2002/15/EZ Evropskog parlamenta i Saveta od 11. marta 2002. godine o organizaciji radnog vremena lica koja obavljaju drumski transport
(Directive 2002/15/EC of the European Parliament and of the Council of 11 March 2002 on the organisation of the working time of persons performing mobile road transport activities);
5) Direktivom 2006/22/EZ Evropskog parlamenta i Saveta od 15. marta 2006. o minimalnim uslovima za sprovođenje Uredbe Saveta (EEZ) br. 3820/85 i (EEZ) br. 3821/85 o socijalnom zakonodavstvu koje se odnosi na aktivnosti drumskog prevoza i stavljanju izvan snage Direktivu Saveta 88/599/EEZ (Directive 2006/22/EC of the European parliament and of the Council of 15 March 2006 on minimum conditions for the implementation of Council Regulations (EEC) No 3820/85 and (EEC) No 3821/85 concerning social legislation relating to road transport activities and repealing Council Directive 88/599/EEC);
6) Odlukom Komisije od 22. septembra 2008. godine o izradi standardnog obrazca izveštavanja iz člana 17. Uredbe (EZ) br. 561/2006 Evropskog parlamenta i Saveta (2009/810/EZ) (Commission Decision of 22 September 2008 drawing up the standard reporting form referred to in Article 17 of Regulation (EC) No 561/2006 of the European Parliament and of the Council (2009/810/EC)) ;
7) Odlukom Komisije od 14. decembra 2009. godine o izmenama i dopunama Odluke 2007/230 /EZ u obliku domena socijalnog zakonodavstva koje se odnosi na aktivnosti u drumskom saobraćaju. (Commission Decision of 14 December 2009 amending Decision 2007/230/EC on a form concerning social legislation relating to road transport activities);
8) Odlukom Komisije za primenu od 7.6.2011 obračuna dnevnog vremena vožnje, u skladu sa Uredbom (EZ) br. 561/2006 Evropskog parlamenta i Saveta
(Commission Implementing Decision of 7.6.2011 on the calculation of daily driving time in accordance with Regulation (EC) No 561/2006 of the European Parliament and of the Council).
9) Direktivom Saveta 92/6/EEZ od 10. februara 1992. o ugradnji i korišćenju uređaja za ograničavanje brzine u posebnim kategorijama motornih vozila u okviru Zajednice (Council Directive 92/6/EEC of 10 February 1992 on the installation and use of speed limitation devices for certain categories of motor vehicles in the Community) i Direktiva 2002/85/EZ Evropskog Parlamenta i Saveta od 5. novembra 2002. koja dopunjuje Direktivu Saveta od 10. februara 1992. o ugradnji i korišćenju uređaja za ograničavanje brzine u posebnim kategorijama motornih vozila u okviru Zajednice (Directive 2002/85/EC of the European Parliament and of the Council of 5 November 2002 amending Council Directive 92/6/EEC on the installation and use of speed limitation devices for certain categories of motor vehicles in the Community)
Ovim zakonom odnosno njegovim kaznenim odredbama se prvi put u naše zakonodavstvo uvodi pozivanje na odredbe AETR Sporazuma odnosno da prilikom povrede odredaba članova ovog zakona i AETR Sporazuma prvi put se u aktima kojima se izriče prekršajna sankcija moraju navesti i odredbe AETR Sporazuma čija se povreda sankcioniše.
Prema direktivi 2006/22/EZ uvodi se sistem srazmernih prekršajnih sankcija koji je, prema težini prekršaja, podeljen na tri kategorije. Za manje prekršaje predviđena je kazna u fiksnom iznosu odnosno uvodi se prekršajni nalog kao rešenje iz važećeg Zakona o prekršajima. Samo teži prekršaji se prosleđuju na sudsko odlučivanje, čime se ubrzava i pojednostavljuje sankcionisanje prekršaja.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA
U Poglavlju I. – Osnovne odredbe (čl. 1-3) Predloga zakona o radnom vremenu posada vozila u drumskom prevozu i tahografima propisani su oblast primene i definicije
U Poglavlju II. – Radno vreme i vreme upravljanja vozilom (čl. 4-12) Predloga zakona propisani su vreme upravljanja vozilom, pauze, odmori u toku dnevnog rada, dnevni i nedeljni odmor
U Poglavlju III. – Tahografi (čl. 13-21) Predloga zakona propisano je odobrenje tipa tahografa i korišćenje tahografa
U Poglavlju IV. – Tahografske kartice (čl. 22-30) Predloga zakona propisana je nadležnost za izdavanje kartice, postupak izdavanja kartice, izrada kartice, merilo za izbor proizvođača kartice, raskid ugovora za poslove izrade kartica, cena izdavanja kartice i evidencija o karticama
U Poglavlju V. – Radionica za tahografe (čl. 31-41) Predloga zakona propisani su poslovi u vezi sa tahografima, dozvola radionice za tahografe, uslovi za izdavanje dozvole radionice za tahografe, izmena dozvole radionice za tahografe, obaveze radionice za tahografe, nemogućnost preuzimanja ili ispisa podataka, tehničar, licenca tehničara, evidencije o radionicama za tahografe i tehničarima
U Poglavlju VI. – Nadzor (čl. 42-51) Predloga zakona propisuju nadzor nad radom radionice za tahografe, nadzor nad izdavanjem kartica i procena rizika
U Poglavlju VII. – Kaznene odredbe (čl. 52-68) Predloga zakona propisuju se veoma ozbiljni prekršaji radionice za tahografe, veoma ozbiljni prekršaji prevoznika, veoma ozbiljni prekršaji vozača – kazna za prevoznika, ozbiljni prekršaji radionice za tahografe, ozbiljni prekršaji prevoznika, ozbiljni prekršaji vozača – kazna za prevoznika, manji prekršaji radionice za tahografe, manji prekršaji prevoznika, manji prekršaji vozača – kazna za prevoznika, veoma ozbiljni prekršaji radionice za tahografe za fizička lica, veoma ozbiljni prekršaji fizičkih lica, ozbiljni prekršaji radionice za tahografe za fizička lica, ozbiljni prekršaji fizičkih lica, manji prekršaji radionice za tahografe za fizička lica i manji prekršaji fizičkih lica.
U Poglavlju VIII. – Prelazne i završne odredbe (čl. 69-79) Predloga zakona propisani su objašnjenja vezana za dozvole izdate do stupanja na snagu ovog zakona i licence tehničara, rokovi za za donošenje podzakonskih propisa, odložena primena i prestanak važenja pojedinih odredaba i stupanje na snagu zakona .
IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna finansijska sredstva u budzetu Republike Srbije.
V. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Predlaže se donošenje ovog zakona po hitnom postupku, u skladu sa članom 167. Poslovnika Narodne skupštine („Službeni glasnik RS”, broj 20/12- prečišćen tekst) radi usklađivanja propisa kojim se uređuje prevoz tereta u drumskom saobraćaju.
Razlog donošenja po hitnom postupku je i ispunjenje međunarodnih obaveza Republike Srbije, odnosno priprema Pregovaračke grupe za transport (PG 14) za otvaranje Poglavlja 14 za pregovore delegacija Republike Srbije i Evropske unije koji se očekuju imajući u vidu činjenicu da je završena faza eksplanatornog i bilateralnog sastanka u vezi sa prilagođavanjem propisa Republike Srbije sa propisima EU u oblasti drumskog transporta.