PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA
ZAKONA O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANjE
Član 1.
U Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06 i 5/09), u članu 6. tačka 9) menja se i glasi:
„9) Volonter je fizičko lice koje, u skladu sa zakonom koji uređuje volontiranje, obavlja rad u okviru organizovanog dobrovoljnog pružanja usluge ili obavljanja aktivnosti od opšteg interesa, za opšte dobro ili za dobro drugog lica, bez prava na novčanu naknadu ili drugu imovinsku korist;”.
Posle tačke 9) dodaje se tačka 9a), koja glasi:
„9a) Lice na stručnom osposobljavanju i usavršavanju je fizičko lice koje, u skladu sa zakonom koji uređuje rad, obavlja rad po osnovu ugovora o stručnom osposobljavanju i usavršavanju ili drugog ugovora, bez zasnivanja radnog odnosa;”.
Tačka 16) menja se i glasi:
„16) Samostalni umetnik je osiguranik – fizičko lice koje samostalno, u vidu zanimanja, obavlja umetničku delatnost i kome je reprezentativno udruženje u kulturi utvrdilo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, u skladu sa zakonom koji uređuje oblast kulture, ako nije osigurano po drugom osnovu;”.
U tački 22) zapeta i reči: „odnosno zemljoradnik” brišu se.
Član 2.
U članu 8. stav 1. tačka 8) zapeta i reči: „odnosno zemljoradnici” brišu se.
Član 3.
U članu 11. tačka 4) menja se i glasi:
„4) organizator volontiranja u skladu sa zakonom koji uređuje volontiranje – za volontera;”.
Posle tačke 4) dodaje se tačka 4a), koja glasi:
„4a) poslodavac u skladu sa zakonom koji uređuje rad – za lice na stručnom osposobljavanju i usavršavanju;”.
Član 4.
U članu 22. dodaje se stav 4, koji glasi:
„Odredbe st. 1. do 3. ovog člana odnose se i na preduzetnika koji ostvaruje naknadu zarade za vreme porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta, a delatnost nastavlja da obavlja preko ovlašćenog poslovođe.”
Član 5.
U članu 23. stav 1. reč: „preduzeća” zamenjuje se rečima: „pravnih lica”.
Član 6.
U članu 26. stav 1. tačka 2) reči: „koeficijentom 1, 2, 3, 4 ili 5” zamenjuju se rečima: „koeficijentom u rasponu od 1 do 5”.
Član 7.
U članu 27. stav 1. reči: „poljoprivrednike, odnosno zemljoradnike” zamenjuju se rečju: „poljoprivrednike”.
Član 8.
U članu 45. stav 4. reči: „stope rasta cena na malo” zamenjuju se rečima: „indeksa potrošačkih cena”.
Posle stava 8. dodaje se novi stav 9, koji glasi:
„Poslodavci koji za određeno lice koriste ili su koristili oslobođenje od plaćanja doprinosa po drugom pravnom osnovu u skladu sa odgovarajućim propisom, ne mogu za isto lice ostvarivati oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana.”
Dosadašnji stav 9. postaje stav 10.
Član 9.
U članu 45a stav 7. reči: „stope rasta cena na malo” zamenjuju se rečima: „indeksa potrošačkih cena”.
Posle stava 11. dodaje se novi stav 12, koji glasi:
„Poslodavci koji za određeno lice koriste ili su koristili oslobođenje od plaćanja doprinosa po drugom pravnom osnovu u skladu sa odgovarajućim propisom, ne mogu za isto lice ostvarivati oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana.”
Dosadašnji st. 12. i 13. postaju st. 13. i 14.
Član 10.
U članu 45b posle stava 4. dodaje se novi stav 5, koji glasi:
„Poslodavci koji za određeno lice koriste ili su koristili oslobođenje od plaćanja doprinosa po drugom pravnom osnovu u skladu sa odgovarajućim propisom, ne mogu za isto lice ostvarivati oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana.”
Dosadašnji st. 5. i 6. postaju st. 6. i 7.
Član 11.
U članu 58. dodaje se stav 2, koji glasi:
„Kada preduzetnik ostvaruje naknadu zarade za vreme trajanja porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta, a delatnost nastavlja da obavlja preko ovlašćenog poslovođe, obračun i uplatu doprinosa po osnovu navedenog primanja, u ime i za korist preduzetnika, vrši lice koje saglasno zakonu obavlja poslove ovlašćenog poslovođe.”
Član 12.
U članu 65a stav 1. reči: „godišnje stopom rasta cena na malo” zamenjuju se rečima: „godišnjim indeksom potrošačkih cena”.
Član 13.
U članu 72b stav 1. reči: „stope rasta cena na malo” zamenjuju se rečima: „indeksa potrošačkih cena”.
Član 14.
U članu 58a stav 1, članu 58b stav 1. i članu 72a reči: „umetnička udruženja” u datom broju i padežu, zamenjuju se rečima: „reprezentativna udruženja u kulturi” u odgovarajućem broju i padežu.
Član 15.
Odredba člana 5. ovog zakona primenjivaće se kod utvrđivanja osnovice doprinosa počev za 2012. godinu.
Član 16.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
Obrazloženje
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 97. tačka 8. Ustava Republike Srbije, kojim je propisano da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, pored ostalog, sistem u oblasti socijalnog osiguranja.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
•Problemi koje Zakon treba da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu
Razlozi za donošenje ovog zakona sadržani su prvenstveno u potrebi uređivanja osnovice doprinosa za sveštenike i verske službenike, u smislu stvaranja uslova za smanjenje razlike u iznosima osnovica doprinosa, ceneći kriterijume, odnosno polazeći od dužnosti na koju je osiguranik raspoređen, njegove školske spreme, godina radnog staža i drugih kriterijuma sadržanih u unutrašnjem zakonodavstvu crkve, odnosno verske zajednice.
Odredbama zakona precizira se osnovica doprinosa i način obračunavanja, utvrđivanja i plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za preduzetnika koji koristi odsustvo zbog porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta a delatnost nastavlja da obavlja preko ovlašćenog poslovođe.
Takođe, jedan od razloga za donošenje ovog zakona je usklađivanje dinarskih iznosa, umesto rastom cena na malo o čemu se podaci više ne objavljuju počev od 1. januara 2011. godine, godišnjim indeksom potrošačkih cena koji utvrđuje i publikuje Republički zavod za statistiku Srbije.
U tom smislu, osnovna sadržina i ciljevi koji treba da se ostvare donošenjem ovog zakona su sledeći:
– utvrđivanje visine mesečne osnovice na koju se obračunava i plaća doprinos za obavezno socijalno osiguranje za sveštenike i verske službenike;
– usklađivanje dinarskih iznosa, umesto rastom cena na malo, o čemu se podaci više ne objavljuju počev od 1. januara 2011. godine, godišnjim indeksom potrošačkih cena;
– preciziranje osnovice doprinosa i načina obračunavanja, utvrđivanja i plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za preduzetnika koji koristi odsustvo zbog porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta a delatnost nastavlja da obavlja preko ovlašćenog poslovođe;
– utvrđivanje pojma obveznika – određenih kategorija fizičkih lica, i to volontera, lica na stručnom osposobljavanju i usavršavanju i samostalnih umetnika.
Sem toga, vrše se izmene Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06 i 5/09 – u daljem tekstu: Zakon), koje se odnose na pravnotehničko usaglašavanje sa odredbama Zakona o volontiranju („Službeni glasnik RS”, broj 36/10), Zakona o porezu na dobit pravnih lica („Službeni glasnik RS”, br. 25/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 43/03, 84/04 i 18/10), Zakona o radu („Službeni glasnik RS”, br. 24/05, 61/05 i 54/09), Zakona o kulturi („Službeni glasnik RS”, broj 72/09) i Zakona o zdravstvenom osiguranju („Službeni glasnik RS”, br. 107/05 i 109/05-ispravka).
U odnosu na doprinose za obavezno socijalno osiguranje ne postoje obavezujući propisi Evropske unije sa kojima je potrebno vršiti usaglašavanje.
•Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja Zakona
Imajući u vidu da je reč o elementima sistema i politike javnih prihoda koji se, saglasno odredbama Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS” br. 54/09, 73/10 i 101/10), uvode zakonom, to znači da se izmene i dopune tih elemenata mogu vršiti samo zakonom. Prema tome, kako se materija koja se uređuje ovim zakonom odnosi na doprinose za finansiranje obaveznog socijalnog osiguranja i spada u zakonodavnu regulativu, nije razmatrano, niti je bilo osnova za razmatranje njenog uređenja drugim zakonom ili podzakonskim aktom.
•Zašto je donošenje Zakona najbolji način za rešavanje problema
S obzirom da se radi o zakonskoj materiji, određena postojeća zakonska rešenja jedino je i moguće menjati i dopunjavati donošenjem zakona, tj. izmenama i dopunama zakona.
Uređivanjem materije doprinosa za obavezno socijalno osiguranje zakonom, daje se doprinos pravnoj sigurnosti i obezbeđuje dostupnost javnosti u pogledu vođenja politike u oblasti socijalnog osiguranja, s obzirom da se zakon kao opšti pravni akt objavljuje i stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj pravnoj situaciji.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA
Uz član 1.
U članu 6. tačka 9) Zakona vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa odredbama Zakona o volontiranju, imajući u vidu prvenstveno odredbe čl. 2, 3. i 10. tog zakona. Pojam volontera definiše se na način da je to fizičko lice, koje u skladu sa zakonom koji uređuje volontiranje, obavlja rad u okviru organizovanog dobrovoljnog pružanja usluge ili obavljanja aktivnosti od opšteg interesa, za opšte dobro ili za dobro drugog lica, bez prava na novčanu naknadu ili drugu imovinsku korist.
U novododatoj tački 9a) vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa odredbama Zakona o radu, a imajući u vidu odredbu člana 201. tog zakona, lice na stručnom osposobljavanju i usavršavanju definisano je kao fizičko lice, koje u skladu sa zakonom koji uređuje rad, obavlja rad po osnovu ugovora o stručnom osposobljavanju i usavršavanju ili drugog ugovora, bez zasnivanja radnog odnosa.
Izmenom tačke 16) vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa odredbama Zakona o kulturi. Naime, imajući u vidu odredbu člana 58. tog zakona, pojam samostalnog umetnika definisan je na način da je to osiguranik – fizičko lice koje samostalno, u vidu zanimanja, obavlja umetničku delatnost i kome je reprezentativno udruženje u kulturi utvrdilo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, u skladu sa zakonom koji uređuje oblast kulture, ako nije osigurano po drugom osnovu.
U tački 22) vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa odredbama Zakona o zdravstvenom osiguranju, a imajući u vidu odredbu člana 17. tačka 21) tog zakona, u smislu da se kod obveznika doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje briše odrednica „zemljoradnik”, s obzirom da prema odredbama Zakona o zdravstvenom osiguranju to lice kao kategorija osiguranika obuhvaćeno je pojmom poljoprivrednika.
Uz član 2 .
U članu 8. stav 1. tačka 8) Zakona, tako što se brisane reči: „odnosno zemljoradnici”, vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju, kako je već dato objašnjenje uz član 1. ovog zakona.
Uz član 3.
Vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa Zakonom o volontiranju kojim je uređeno volontiranje, kao i sa Zakonom o radu kojim je uređeno stručno osposobljavanje i usavršavanje zaposlenog, iz razloga navedenih u objašnjenju uz član 1. ovog zakona. Ovom izmenom člana 11. tačka 4) Zakona uređuje se da su obveznici doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za slučaj invalidnosti i telesnog oštećenja po osnovu povrede na radu i profesionalne bolesti i doprinosa za zdravstveno osiguranje za slučaj povrede na radu i profesionalne bolesti, organizator volontiranja u skladu sa zakonom koji uređuje volontiranje – za volontera, a za lice na stručnom osposobljavanju i usavršavanju to je poslodavac u skladu sa zakonom koji uređuje rad.
Uz član 4.
U članu 22. dodaje se stav 4. kojim se vrši preciziranje osnovice doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za preduzetnika koji koristi odsustvo zbog porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta a delatnost nastavlja da obavlja preko ovlašćenog poslovođe.
Uz član 5.
U članu 23. stav 1. Zakona vrši se terminološko usaglašavanje saglasno Zakonu o porezu na dobit pravnih lica, tako što se reč: „preduzeća” zamenjuje rečima: „pravnih lica”.
Uz član 6.
Vrši se izmena člana 26. stav 1. tačka 2) Zakona, koja se odnosi na utvrđivanje osnovice doprinosa za sveštenike i verske službenike. Predmetnom izmenom, koja je izvršena imajući u vidu inicijativu Ministarstva vera, a na predlog Crkve i verskih zajednica koji je motivisan, kako je ukazano, stvaranjem uslova za smanjenje razlike u iznosima osnovica doprinosa kada se u obračunu primenjuje postojeće zakonsko rešenje, osnovica doprinosa opredeljuje se, pored ostalog, u visini prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene po zaposlenom u prethodnoj godini pomnožena koeficijentom u rasponu od 1 do 5, umesto koeficijentom 1, 2, 3, 4 ili 5, kako glasi važeće zakonsko rešenje.
Uz član 7.
Vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju, kako je već objašnjeno uz član 1. ovog zakona.
Uz član 8.
Vrši se izmena u članu 45. stav 4. Zakona, tako što se revalorizacija dinarskih novčanih iznosa ne vrši više stopom rasta cena na malo, već indeksom potrošačkih cena. Razlog za izmenu je usklađivanje dinarskih iznosa sa osnovnom merom inflacije u vođenju monetarne politike u Republici Srbiji – godišnjim indeksom potrošačkih cena, koji utvrđuje i publikuje Republički zavod za statistiku Srbije. Od januara 2011. godine Republički zavod za statistiku Srbije prekinuo je sa objavljivanjem podataka o rastu cena na malo i kretanju indeksa troškova života, u skladu sa usvojenom strategijom razvoja statističkih sistema od januara 2011. godine.
Pored toga, novododatim stavom ograničava se mogućnost korišćenja po više pravnih osnova, oslobođenja od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.
Uz član 9.
Vrši se izmena u članu 45a stav 7. Zakona, tako što se revolorizacija dinarskih novčanih iznosa ne vrši više stopom rasta cena na malo, već indeksom potrošačkih cena.
Pored toga, novododatim stavom ograničava se mogućnost korišćenja po više pravnih osnova, oslobođenja od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.
Uz član 10.
Novododatim stavom u članu 45b Zakona, ograničava se mogućnost korišćenja po više pravnih osnova, oslobođenja od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.
Uz član 11.
U članu 58. dodaje se stav 2. kojim se precizira način obračunavanja, utvrđivanja i plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za preduzetnika koji koristi odsustvo zbog porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta a delatnost nastavlja da obavlja preko ovlašćenog poslovođe.
Uz član 12.
Vrši se izmena u članu 65a stav 1. Zakona, tako što se reči: „godišnje stopom rasta cena na malo” zamenjuju rečima: „godišnjim indeksom potrošačkih cena”. Razlog za izmenu je u usklađivanju dinarskog iznosa premija za dobrovoljno dodatno penzijsko osiguranje i doprinosa u dobrovoljni penzijski fond, iz člana 13. st. 3. i 4. Zakona, koji je opredeljen u nominalnom iznosu, tako da se vrši usaglašavanje sa osnovnom merom inflacije u vođenju monetarne politike u Republici Srbiji – godišnjim indeksom potrošačkih cena, koji utvrđuje i publikuje Republički zavod za statistiku Srbije. Od januara 2011. godine Republički zavod za statistiku Srbije prekinuo je sa objavljivanjem podataka o rastu cena na malo i kretanju indeksa troškova života, u skladu sa usvojenom strategijom razvoja statističkih sistema od januara 2011. godine.
Uz član 13.
Vrši se izmena u članu 72b stav 1. Zakona, tako što se revolorizacija dinarskih novčanih iznosa ne vrši više stopom rasta cena na malo, već indeksom potrošačkih cena.
Uz član 14.
U članu 58a stav 1, članu 58b stav 1. i članu 72a Zakona, vrši se pravnotehničko usaglašavanje sa Zakonom o kulturi, tako što se umesto termina „umetnička udruženja” koristi pojam „reprezentativna udruženja u kulturi” u odgovarajućem broju i padežu.
Uz član 15.
Odredba člana 5. ovog zakona, koja se odnosi na način utvrđivanja osnovice doprinosa za sveštenike i verske službenike, primenjivaće se kod utvrđivanja osnovice doprinosa za ta lica, počev za 2012. godinu.
Uz član 16.
Predloženo je da ovaj zakon stupi na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva u Budžetu Republike.
V. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Razmatranje i donošenje zakona po hitnom postupku, predlaže se u skladu sa članom 167. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, br. 52/10 i 13/11). Prema važećim odredbama Zakona, dinarski iznos premije za dobrovoljno dodatno penzijsko osiguranje i iznos doprinosa u dobrovoljni penzijski fond, iz člana 13. st. 3. i 4. Zakona, koji je opredeljen u nominalnom iznosu, usklađuje se godišnje stopom rasta cena na malo, kao i revalorizacija doprinosa iz čl. 45. i 45a Zakona, za koje je poslodavac oslobođen od plaćanja u slučaju zasnivanja radnog odnosa sa novozaposlenim licima. Imajući u vidu da je od januara 2011. godine Republički zavod za statistiku Srbije prekinuo sa objavljivanjem podataka o rastu cena na malo i kretanju indeksa troškova života, u skladu sa usvojenom strategijom razvoja statističkih sistema od januara 2011. godine, potrebno je kroz izmene i dopune Zakona omogućiti usklađivanje navedenih iznosa za 2011. godinu, shodno godišnjem indeksu potrošačkih cena, koji utvrđuje i publikuje Republički zavod za statistiku Srbije.
VI. ANALIZA EFEKATA ZAKONA
Imajući u vidu da je razlog za donošenje Zakona o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje primena novog metodološkog principa stvaranje uslova za usklađivanje dinarskih iznosa, umesto rastom cena na malo o čemu se podaci više ne objavljuju počev od 1. januara 2011. godine, godišnjim indeksom potrošačkih cena, analiza efekata zakona iz tog razloga ne sadrži numeričke pokazatelje efekata na prihode budžeta.
Pored toga, utvrđivanje visine mesečne osnovice na koju se plaća doprinos za obavezno socijalno osiguranje za sveštenike i verske službenike na opisan način – ceneći kriterijume, odnosno dužnosti na koju je osiguranik raspoređen, njegovu školsku spremu, godine radnog staža i druge kriterijume sadržane u unutrašnjem zakonodavstvu crkve, odnosno verske zajednice, omogućava
plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje na osnovice koje samo adekvatnije odražavaju primenu navedenih kriterijuma za opredeljenje visine osnovice.
Takođe, utvrđivanje pojma obveznika – određenih kategorija fizičkih lica, i to volontera, lica na stručnom osposobljavanju i usavršavanju i samostalnih umetnika, u smislu preciziranja kategorije fizičkih lica koja se smatraju navedenim obveznicima, ne utiče se na visinu obaveze plaćanja doprinosa za te kategorije obveznika.
Na koga će i kako će najverovatnije uticati rešenja u Zakonu
Uređivanjem pojedinih instituta u smislu definisanja određenih pojmova i kategorija obveznika doprinosa, načina utvrđivanja osnovice doprinosa na koju se plaćaju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje, na način kako je predloženo Zakonom, neće se negativno uticati na navedene kategorije obveznika doprinosa.
Kakve troškove će primena Zakona stvoriti građanima i privredi
Primena Zakona ne bi trebalo da stvori dodatne troškove građanima i privredi.
Da li su pozitivne posledice donošenja Zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvarati
Naveli smo da primena Zakona ne bi trebalo da ima dodatne troškove za obveznike doprinosa.
Da li se Zakonom podržava stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu i tržišna konkurencija
Ovim zakonom se uređuje plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje fizičkih lica, a predložena zakonska rešenja nemaju za prevashodni cilj podsticanje stvaranja novih privrednih subjekata.
Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o Zakonu
Ovaj zakon je u postupku pripreme dostavljen nadležnim ministarstvima i drugim nadležnim organima, tako da je zainteresovanim stranama pružena prilika da iznesu svoje stavove, od kojih su neki ugrađeni u ovaj zakon.
6. Koje će se mere tokom primene Zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se donošenjem zakona namerava
Ministarstvo finansija nadležno je za sprovođenje Zakona, za njegovu ujednačenu primenu na teritoriji Republike, kao i za davanje mišljenja u njegovoj primeni.
Posebno ističemo da Ministarstvo finansija, periodičnim publikovanjem Biltena službenih objašnjenja i stručnih mišljenja za primenu finansijskih propisa, kao i na drugi pogodan način, dodatno obezbeđuje transparentnost, informisanost i pristup informacijama, kako bi se i na ovaj način doprinelo ostvarivanju ciljeva postavljenih donošenjem Zakona.
Član 6.
Izrazi koji se koriste u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) Obveznik doprinosa je osiguranik i poslodavac ili isplatilac prihoda, na čiji teret se plaća doprinos;
2) Obveznik obračunavanja, odnosno plaćanja doprinosa je osiguranik i poslodavac, odnosno drugi isplatilac prihoda koji je dužan da obračuna, odnosno plati doprinos u svoje ime i u svoju korist ili u svoje ime, a u korist osiguranika;
3) Osiguranik je fizičko lice obavezno osigurano prema zakonima koji uređuju sistem obaveznog socijalnog osiguranja;
4) Zaposleni je osiguranik – fizičko lice koje u radnom odnosu obavlja poslove za poslodavca prema zakonima koji uređuju radne odnose;
5) Upućeni radnik je osiguranik – zaposleni koji za poslodavca sa sedištem u Republici Srbiji (u daljem tekstu: Republika) obavlja poslove u drugoj državi ili je na radu u diplomatskom ili konzularnom predstavništvu ili u međunarodnoj organizaciji u inostranstvu;
6) Domaći državljanin zaposlen u inostranstvu je osiguranik zaposlen u inostranstvu kod inostranog poslodavca ako za to vreme nije obavezno osiguran kod stranog nosioca osiguranja ili ako prava iz obaveznog socijalnog osiguranja, po propisima te države, ne može ostvariti ili koristiti van njene teritorije;
7) Inostrani penzioner je osiguranik – domaći državljanin koji prima penziju, invalidninu ili rentu isključivo od inostranog nosioca osiguranja;
8) Lice koje obavlja privremene i povremene poslove je osiguranik koji obavlja poslove po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, zaključenom u skladu sa zakonom koji uređuje radne odnose, i po tom osnovu ostvaruje ugovorenu naknadu;
9) Volonter je fizičko lice koje se, u skladu sa propisima, po osnovu ugovora o volonterskom radu nalazi na stručnom osposobljavanju ili na praktičnom radu bez zasnivanja radnog odnosa; VOLONTER JE FIZIČKO LICE KOJE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE VOLONTIRANjE, OBAVLjA RAD U OKVIRU ORGANIZOVANOG DOBROVOLjNOG PRUŽANjA USLUGE ILI OBAVLjANjA AKTIVNOSTI OD OPŠTEG INTERESA, ZA OPŠTE DOBRO ILI ZA DOBRO DRUGOG LICA, BEZ PRAVA NA NOVČANU NAKNADU ILI DRUGU IMOVINSKU KORIST;
9A) LICE NA STRUČNOM OSPOSOBLjAVANjU I USAVRŠAVANjU JE FIZIČKO LICE KOJE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE RAD, OBAVLjA RAD PO OSNOVU UGOVORA O STRUČNOM OSPOSOBLjAVANjU I USAVRŠAVANjU ILI DRUGOG UGOVORA, BEZ ZASNIVANjA RADNOG ODNOSA;
10) Poslodavac je pravno, odnosno fizičko lice ili drugi pravni subjekat koje je obveznik doprinosa, obveznik obračunavanja i plaćanja doprinosa za zaposlene, lica koja obavljaju privremene i povremene poslove i za izabrana, imenovana i postavljena lica koja ostvaruju razliku zarade, odnosno plate. Poslodavcem se smatra i zadruga, za lica koja obavljaju privremene i povremene poslove preko zadruge;
11) Zadruga je omladinska ili studentska zadruga osnovana u skladu sa zakonom koji uređuje zadruge;
12) Isplatilac prihoda je poslodavac, drugo pravno, odnosno fizičko lice ili drugi pravni subjekat koje je dužno da u ime i u korist osiguranika ili u svoje ime, a u korist osiguranika obračuna i plati doprinos istovremeno sa isplatom prihoda na koje se plaća doprinos;
13) Samostalna delatnost je privredna, profesionalna ili druga delatnost koju obavlja: preduzetnik, osnivač odnosno član privrednog društva, samostalni umetnik, sveštenik i verski službenik;
14) Preduzetnik je osiguranik – fizičko lice koje obavlja samostalnu privrednu, profesionalnu ili drugu delatnost u skladu sa zakonom po osnovu koje plaća porez na dohodak građana na prihode od samostalne delatnosti;
15) Osnivač, odnosno član privrednog društva je osiguranik – fizičko lice koje radi u privrednom društvu čiji je osnivač odnosno član, bez obzira da li je sa privrednim društvom zasnovalo radni odnos. Pod radom se, pored radnog odnosa, podrazumeva i predstavljanje i zastupanje privrednog društva na osnovu upisa u registar nadležnog suda, kao i obavljanje poslovodstvenih ovlašćenja i poslova upravljanja u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj privrednih društava;
16) Samostalni umetnik je osiguranik – fizičko lice za koje je utvrđen status lica koje samostalno obavlja umetničku delatnost ili drugu delatnost u oblasti kulture prema evidenciji koju vodi umetničko udruženje, u skladu sa zakonom koji uređuje samostalno obavljanje umetničke ili druge delatnosti u oblasti kulture, ako nije osigurano po drugom osnovu; SAMOSTALNI UMETNIK JE OSIGURANIK – FIZIČKO LICE KOJE SAMOSTALNO, U VIDU ZANIMANjA, OBAVLjA UMETNIČKU DELATNOST I KOME JE REPREZENTATIVNO UDRUŽENjE U KULTURI UTVRDILO STATUS LICA KOJE SAMOSTALNO OBAVLjA UMETNIČKU ILI DRUGU DELATNOST U OBLASTI KULTURE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE OBLAST KULTURE, AKO NIJE OSIGURANO PO DRUGOM OSNOVU;
17) Lice koje ostvaruje ugovorenu naknadu je fizičko lice koje obavlja poslove po osnovu ugovora o delu, autorskog ugovora, ugovora o dopunskom radu i drugog ugovora ili po nekom drugom osnovu, a za izvršen rad ostvaruje ugovorenu naknadu, odnosno naknadu za rad (u daljem tekstu: ugovorena naknada);
18) Ugovorena naknada je naknada u kojoj su sadržani porez i doprinosi koji se plaćaju na teret lica koja ostvaruju tu naknadu;
19) Naknada po osnovu invalidnosti je naknada koja se po osnovu preostale radne sposobnosti i opasnosti od nastanka invalidnosti ostvaruje, kao stečeno pravo po zakonu koji uređuje obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, iz sredstava organizacije za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje;
20) Novčana naknada je naknada koja se ostvaruje za vreme nezaposlenosti iz sredstava organizacije nadležne za zapošljavanje, a u kojoj su sadržani doprinosi koji se plaćaju na teret lica koje ostvaruje tu naknadu;
21) Naknada zarade je naknada koja se ostvaruje kao pravo iz sredstava organizacije obaveznog zdravstvenog osiguranja, kao i naknada po osnovu zakona koji uređuje finansijsku podršku porodici sa decom;
22) Poljoprivrednik, odnosno zemljoradnik je osiguranik koji obavlja poljoprivrednu delatnost;
23) Lice uključeno u obavezno osiguranje je fizičko lice koje se na svoj zahtev uključilo u obavezno socijalno osiguranje u skladu sa zakonom;
23a) Lice za koje se sredstva za uplatu doprinosa obezbeđuju u budžetu Republike je osiguranik – fizičko lice koje, u smislu zakona koji uređuje sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja i pod uslovima propisanim tim zakonom: pripada grupaciji stanovništva koja je izložena povećanom riziku oboljevanja; lice čija je zdravstvena zaštita potrebna u vezi sa sprečavanjem, suzbijanjem, ranim otkrivanjem i lečenjem bolesti od većeg socijalno-medicinskog značaja; kao i lice koje je u kategoriji socijalno ugroženog stanovništva, ako ne ispunjava uslove za sticanje svojstva osiguranika po drugom osnovu saglasno tom zakonu, ili ako prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja ne ostvaruje kao član porodice osiguranika – a za koje se u budžetu Republike, prema zakonu koji uređuje sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja, obezbeđuju sredstva za uplatu doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje;
24) Doprinos iz osnovice je iznos doprinosa koji obračunava, obustavlja i plaća poslodavac, odnosno drugi isplatilac prihoda u ime i u korist osiguranika;
25) Doprinos na osnovicu je iznos doprinosa koji obračunava i plaća poslodavac, odnosno drugi isplatilac prihoda u svoje ime, a u korist osiguranika ili osiguranik koji sam za sebe plaća doprinos;
26) Mesečna osnovica doprinosa je iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi za jedan kalendarski mesec osiguranja;
27) Najniža mesečna osnovica doprinosa je najniži iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi za jedan kalendarski mesec osiguranja;
28) Najviša mesečna osnovica doprinosa je najviši iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi za jedan kalendarski mesec osiguranja;
29) Najviša godišnja osnovica doprinosa je najviši iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi po svim osnovima za kalendarsku godinu osiguranja;
30) Prosečna mesečna zarada u Republici je prosečan iznos mesečne zarade isplaćene po zaposlenom u Republici u određenom periodu prema objavljenim podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike;
31) Prosečna godišnja zarada u Republici je prosečan iznos godišnje zarade isplaćene po zaposlenom u Republici u godini za koju se doprinosi obračunavaju i plaćaju, prema objavljenim podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Član 8.
Obveznici doprinosa za zdravstveno osiguranje su osiguranici u skladu sa zakonom koji uređuje sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja, i to:
1) zaposleni;
2) izabrana, imenovana i postavljena lica koja ostvaruju razliku zarade, odnosno plate;
3) lica koja obavljaju privremene i povremene poslove po ugovoru;
4) lica koja ostvaruju naknadu zarade po zakonu koji uređuje finansijsku podršku porodici sa decom;
5) lica koja ostvaruju naknadu zarade po zakonu koji uređuje obavezno zdravstveno osiguranje;
6) preduzetnici;
7) osnivači, odnosno članovi privrednog društva;
8) poljoprivrednici, odnosno zemljoradnici;
9) samostalni umetnici;
10) sveštenici i verski službenici;
11) brisana („Službeni glasnik RS”, br. 5/09) ;
12) lica koja ostvaruju novčanu naknadu po zakonu koji uređuje zapošljavanje i osiguranje za slučaj nezaposlenosti;
13) domaći državljani zaposleni u inostranstvu;
14) inostrani penzioneri;
15) strani državljani za vreme školovanja ili stručnog usavršavanja na teritoriji Republike;
15a) lica za koja se sredstva za uplatu doprinosa obezbeđuju u budžetu Republike;
16) drugi osiguranici, u skladu sa zakonom koji uređuje sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Obveznici doprinosa na osnovicu, za osiguranike iz stava 1. tač. 1) do 5) ovog člana su i poslodavci, odnosno drugi isplatioci prihoda, po istoj stopi i na istu osnovicu kao i ti osiguranici.
Obveznici doprinosa na osnovicu su poslodavci za:
1) zaposlene za vreme neplaćenog odsustva u skladu sa zakonom koji uređuje sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja;
2) strane državljane koji na teritoriji Republike rade kod domaćeg poslodavca na osnovu posebnog ugovora o razmeni stručnjaka ili sporazuma o međunarodnoj tehničkoj saradnji.
Obveznici doprinosa na osnovicu su isplatioci penzija i naknada po osnovu invalidnosti po zakonu koji uređuje obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje.
Obaveza plaćanja doprinosa na osnovicu, za osiguranike iz stava 1. tačka 15a) ovog člana izvršava se na teret sredstava budžeta Republike, saglasno zakonu koji uređuje sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Član 11.
Obveznici doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za slučaj invalidnosti i telesnog oštećenja po osnovu povrede na radu i profesionalne bolesti i doprinosa za zdravstveno osiguranje za slučaj povrede na radu i profesionalne bolesti, u slučajevima utvrđenim zakonom jesu:
1) zadruga – za lica koja, u skladu sa zakonom, obavljaju privremene i povremene poslove preko zadruge, u skladu sa zakonima koji uređuju sistem obaveznog socijalnog osiguranja;
2) organizacija za zapošljavanje – za lica koja, u skladu sa zakonom koji uređuje zapošljavanje i osiguranje za slučaj nezaposlenosti, uputi na dodatno obrazovanje i obuku;
3) organ, organizacija ili ustanova (škola, fakultet i dr.) – kod koje se učenik ili student nalazi na obaveznom proizvodnom radu, profesionalnoj praksi ili praktičnoj nastavi;
4) organ, organizacija ili ustanova u kojoj se obavlja volonterski rad, odnosno organizacija za zapošljavanje kada ona uputi na volonterski rad – za volontera; ORGANIZATOR VOLONTIRANjA U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE VOLONTIRANjE – ZA VOLONTERA;
4A) POSLODAVAC U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE RAD – ZA LICE NA STRUČNOM OSPOSOBLjAVANjU I USAVRŠAVANjU;
5) drugi pravni subjekti, u skladu sa zakonima koji uređuju sistem obaveznog socijalnog osiguranja.
Član 22.
Osnovica doprinosa za preduzetnike je oporeziva dobit, odnosno paušalno utvrđen prihod na koji se plaća porez po zakonu koji uređuje porez na dohodak građana.
Do konačnog utvrđivanja oporezive dobiti za tekuću godinu, preduzetnici plaćaju mesečnu akontaciju doprinosa na osnovicu koju čini osnovica za mesečnu akontaciju poreza na dohodak građana.
Osnovica iz st. 1. i 2. ovog člana za preduzetnike je i osnovica dodatnog doprinosa za staž osiguranja koji se računa sa uvećanim trajanjem, a koji preduzetnik ostvaruje u skladu sa zakonom.
ODREDBE ST. 1. DO 3. OVOG ČLANA ODNOSE SE I NA PREDUZETNIKA KOJI OSTVARUJE NAKNADU ZARADE ZA VREME PORODILjSKOG ODSUSTVA, ODSUSTVA SA RADA RADI NEGE DETETA I ODSUSTVA SA RADA RADI POSEBNE NEGE DETETA, A DELATNOST NASTAVLjA DA OBAVLjA PREKO OVLAŠĆENOG POSLOVOĐE.
Član 23.
Osnovica doprinosa za osnivače, odnosno članove privrednog društva je oporeziva dobit na koju se plaća porez po zakonu koji uređuje porez na dobit preduzeća PRAVNIH LICA.
Do konačnog utvrđivanja oporezive dobiti za tekuću godinu, osnivači odnosno članovi privrednog društva plaćaju mesečnu akontaciju doprinosa na osnovicu koju čini osnovica za mesečnu akontaciju poreza na dobit.
Izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, osnovica doprinosa za osnivače, odnosno članove privrednog društva koji su zasnovali radni odnos sa privrednim društvom čiji su osnivači, odnosno članovi je zarada u skladu sa članom 13. ovog zakona.
Član 26.
Osnovica doprinosa za sveštenike i verske službenike je jedan od iznosa na koji osiguranika, polazeći od dužnosti na koju je osiguranik raspoređen, njegove školske spreme, godina radnog staža i drugih kriterijuma sadržanih u unutrašnjem zakonodavstvu crkve, odnosno verske zajednice, opredeli crkva, odnosno verska zajednica, i to:
1) najniža mesečna osnovica doprinosa iz člana 38. ovog zakona;
2) prosečna mesečna zarada u Republici isplaćena po zaposlenom u prethodnoj godini pomnožena koeficijentom 1, 2, 3, 4 ili 5 KOEFICIJENTOM U RASPONU OD 1 DO 5.
Osnovicu iz stava 1. ovog člana crkva, odnosno verska zajednica opredeljuje u saradnji sa nadležnom organizacijom za obavezno socijalno osiguranje, koja podatke o tome za svakog osiguranika dostavlja nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave, u roku od 15 dana od dana sticanja svojstva osiguranika.
Osnovica opredeljena za određenog osiguranika u smislu st. 1. i 2. ovog člana ne može se menjati u toku tekuće godine, a može se izmeniti za narednu godinu, pod uslovom da podaci o izmenjenoj osnovici doprinosa budu dostavljeni nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave do 15. februara godine za koju se utvrđuje obaveza.
Član 27.
Osnovica doprinosa za poljoprivrednike, odnosno zemljoradnike POLjOPRIVREDNIKE je prihod od poljoprivredne delatnosti na koji se plaća porez u skladu sa zakonom koji uređuje porez na dohodak građana.
Ako se, u skladu sa zakonom koji uređuje porez na dohodak građana, za određeni period ne utvrđuje i ne plaća porez na dohodak građana na prihode od poljoprivrede i šumarstva na katastarski prihod, osnovica doprinosa za taj period je najniža mesečna osnovica doprinosa iz člana 38. ovog zakona.
Član 45.
Poslodavac koji zaposli lice koje je na dan zaključivanja ugovora o radu starije od 50 godina i koje kod Nacionalne službe za zapošljavanje ima status korisnika novčane naknade za vreme nezaposlenosti ili je kod te službe prijavljeno kao nezaposleno najmanje šest meseci bez prekida, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca.
Poslodavac koji zaposli lice koje je na dan zaključivanja ugovora o radu starije od 45 godina i koje kod Nacionalne službe za zapošljavanje ima status korisnika novčane naknade za vreme nezaposlenosti ili je kod te službe prijavljeno kao nezaposleno najmanje šest meseci bez prekida, ima pravo da doprinose za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, obračunava i plaća po stopama iz člana 44. stav 2. ovog zakona umanjenim za 80%.
Pravo na plaćanje doprinosa u skladu sa st. 1. i 2. ovog člana poslodavac ostvaruje u periodu od dve godine od dana zasnivanja radnog odnosa zaposlenog.
Ako zaposlenom iz st. 1. i 2. ovog člana prestane radni odnos u toku trajanja olakšice, kao i u narednom periodu od tri godine posle isteka olakšice iz st. 1 do 3. ovog člana, poslodavac gubi pravo na olakšicu i dužan je da plati doprinos koji bi inače platio da nije koristio olakšicu, valorizovan primenom stope rasta cena na malo INDEKSA POTROŠAČKIH CENA prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u roku od 30 dana od prestanka radnog odnosa zaposlenog.
Izuzetno od odredbe stava 4. ovog člana, poslodavac nastavlja da koristi olakšicu za preostalo vreme korišćenja olakšice, ukoliko zaposlenom prestane radni odnos otkazom ugovora o radu od strane zaposlenog, a poslodavac umesto njega u roku od najviše 15 dana od dana prestanka radnog odnosa zaposli drugo lice iz stava 1, odnosno iz stava 2. ovog člana.
Odredba stava 4. ovoga člana ne primenjuje se u slučaju prestanka radnog odnosa smrću zaposlenog ili iz drugih razloga nezavisno od volje zaposlenog i volje poslodavca, u smislu odredaba zakona koji uređuje radne odnose.
Nacionalna služba za zapošljavanje plaća doprinos, odnosno razliku doprinosa, za lica za koja je poslodavac ostvario olakšicu u skladu sa st. 1. i 2. ovog člana.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
POSLODAVCI KOJI ZA ODREĐENO LICE KORISTE ILI SU KORISTILI OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA PO DRUGOM PRAVNOM OSNOVU U SKLADU SA ODGOVARAJUĆIM PROPISOM, NE MOGU ZA ISTO LICE OSTVARIVATI OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA IZ OVOG ČLANA.
Način i postupak primene odredaba ovag člana sporazumno uređuju ministar nadležan za poslove finansija i ministar nadležan za poslove rada, zapošljavanja i socijalne politike.
Član 45a
Poslodavac koji zaposli lice koje se u smislu zakona kojim se uređuje rad smatra pripravnikom, koje je na dan zaključenja ugovora o radu mlađe od 30 godina i koje je kod Nacionalne službe za zapošljavanje prijavljeno kao nezaposleno lice, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, za period od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica.
Poslodavac koji zaposli na neodređeno vreme lice koje je na dan zaključenja ugovora o radu mlađe od 30 godina, a koje je prijavljeno kao nezaposleno lice kod Nacionalne službe za zapošljavanje najmanje tri meseca bez prekida pre zasnivanja radnog odnosa, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, za period od dve godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica.
Novozaposlenim licem, u smislu st. 1. i 2. ovog člana, smatra se lice sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom koji uređuje rad i koje je prijavio na obavezno socijalno osiguranje kod nadležnih organizacija za obavezno socijalno osiguranje.
Novozaposlenim licem iz stava 2. ovog člana neće se smatrati lice koje je pre zasnivanja radnog odnosa bilo zaposleno kod poslodavca koji je osnivač ili povezano lice sa poslodavcem kod koga zasniva radni odnos, nezavisno od toga da li je postojao prekid radnog odnosa.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz st. 1. i 2. ovog člana može ostvariti poslodavac ako se zasnivanjem radnog odnosa sa novozaposlenim licem povećava broj zaposlenih kod poslodavca u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. septembra 2006. godine.
Ako u toku korišćenja olakšice od plaćanja doprinosa za novozaposlena lica, kao i u narednom periodu od tri godine za lica iz stava 1. ovog člana, odnosno dve godine za lica iz stava 2. ovog člana, posle isteka olakšice, poslodavac smanji broj zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. septembra 2006. godine, uvećan za novozaposlena lica za koja ostvaruje olakšicu od plaćanja doprinosa, gubi pravo na olakšicu, pri čemu, u slučaju kada je olakšica ostvarena za više novozaposlenih lica, prvo gubi olakšicu za onog novozaposlenog sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.
Poslodavac je dužan da plati doprinos koji bi inače platio da nije koristio olakšicu, valorizovan primenom stope rasta cena na malo INDEKSA POTROŠAČKIH CENA prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u roku od 30 dana od dana smanjenja broja zaposlenih u smislu stava 6. ovog člana.
Ako novozaposlenom licu prestane radni odnos u toku trajanja olakšice od plaćanja doprinosa, kao i u narednom periodu iz stava 6. ovog člana, poslodavac koji umesto njega, u roku od najviše 15 dana po prestanku radnog odnosa, zaposli drugo lice, pod uslovom da se ne smanjuje broj zaposlenih u smislu stava 6. ovog člana, nastavlja da koristi olakšicu po osnovu zaposlenja drugog novozaposlenog lica u obimu prava utvrđenog za prethodno novozaposleno lice. Ukupan period korišćenja olakšice iz ovog stava umanjuje se za vreme za koje je novozaposleno lice, kome je prestao radni odnos, radilo kod poslodavca.
Ako pripravniku iz stava 1. ovog člana prestane radni odnos u toku trajanja olakšice, poslodavac nastavlja da koristi olakšicu za novog pripravnika do isteka roka iz stava 1. ovog člana, ukoliko zaposli drugog novog pripravnika.
Ako licu iz stava 2. ovog člana prestane radni odnos u toku trajanja olakšice, poslodavac nastavlja da koristi olakšicu za novozaposleno lice mlađe od 30 godina do isteka roka iz stava 2. ovog člana, ukoliko zaposli drugo lice mlađe od 30 godina.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
POSLODAVCI KOJI ZA ODREĐENO LICE KORISTE ILI SU KORISTILI OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA PO DRUGOM PRAVNOM OSNOVU U SKLADU SA ODGOVARAJUĆIM PROPISOM, NE MOGU ZA ISTO LICE OSTVARIVATI OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA IZ OVOG ČLANA.
Nacionalna služba za zapošljavanje plaća doprinos za novozaposlena lica za koje je poslodavac ostvario olakšicu u skladu sa odredbama st. 1. i 2. ovog člana.
Način i postupak primene odredaba ovog člana sporazumno uređuju ministar nadležan za poslove finansija, ministar nadležan za poslove rada, zapošljavanja i socijalne politike i ministar nadležan za poslove zdravlja.
Član 45b
Poslodavac koji na neodređeno vreme zaposli lice sa invaliditetom u skladu sa zakonom koji uređuje sprečavanje diskriminacije lica sa invaliditetom, za koje odgovarajućom pravno-medicinski validnom dokumentacijom dokaže invalidnost, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, za period od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica.
Novozaposlenim licem sa invaliditetom iz stava 1. ovog člana smatra se lice sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom koji uređuje rad i koje je prijavio na obavezno socijalno osiguranje kod nadležnih organizacija za obavezno socijalno osiguranje.
Novozaposlenim licem sa invaliditetom iz stava 1. ovog člana neće se smatrati lice koje je pre zasnivanja radnog odnosa bilo zaposleno kod poslodavca koji je osnivač ili povezano lice sa poslodavcem kod koga zasniva radni odnos, nezavisno od toga da li je postojao prekid radnog odnosa.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
POSLODAVCI KOJI ZA ODREĐENO LICE KORISTE ILI SU KORISTILI OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA PO DRUGOM PRAVNOM OSNOVU U SKLADU SA ODGOVARAJUĆIM PROPISOM, NE MOGU ZA ISTO LICE OSTVARIVATI OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA IZ OVOG ČLANA.
Nacionalna služba za zapošljavanje plaća doprinos za novozaposlena lica sa invaliditetom za koje je poslodavac ostvario olakšicu u skladu sa stavom 1. ovog člana.
Način i postupak primene odredaba ovog člana sporazumno uređuju ministar nadležan za poslove finansija, ministar nadležan za poslove rada, zapošljavanja i socijalne politike i ministar nadležan za poslove zdravlja.
Član 58.
Za lica koja obavljaju samostalnu delatnost (preduzetnici, osnivači, odnosno članovi privrednog društva, samostalni umetnici, sveštenici i verski službenici), izuzev lica iz člana 53. ovog zakona i za poljoprivrednike, obavezu doprinosa utvrđuje rešenjem Poreska uprava.
KADA PREDUZETNIK OSTVARUJE NAKNADU ZARADE ZA VREME TRAJANjA PORODILjSKOG ODSUSTVA, ODSUSTVA SA RADA RADI NEGE DETETA I ODSUSTVA SA RADA RADI POSEBNE NEGE DETETA, A DELATNOST NASTAVLjA DA OBAVLjA PREKO OVLAŠĆENOG POSLOVOĐE, OBRAČUN I UPLATU DOPRINOSA PO OSNOVU NAVEDENOG PRIMANjA, U IME I ZA KORIST PREDUZETNIKA, VRŠI LICE KOJE SAGLASNO ZAKONU OBAVLjA POSLOVE OVLAŠĆENOG POSLOVOĐE.
Član 58a
Utvrđivanje obaveze doprinosa za samostalne umetnike vrši Poreska uprava rešenjem, na osnovu podataka o osiguranicima po tom osnovu koje joj dostavlja nadležna organizacija za obavezno socijalno osiguranje, obaveštenja koja joj dostavljaju umetnička udruženja REPREZENTATIVNA UDRUŽENjA U KULTURI i prijave za utvrđivanje obaveze doprinosa koju dostavljaju ti osiguranici.
Konačna obaveza doprinosa za samostalne umetnike utvrđuje se po isteku kalendarske godine u kojoj su ostvarili prihod iz člana 25. stav 1. ovog zakona po osnovu samostalne umetničke delatnosti ili druge delatnosti u oblasti kulture.
Samostalni umetnici su dužni da plaćaju akontaciju doprinosa iz člana 25. stav 2. ovog zakona, na osnovu rešenja Poreske uprave kojim se utvrđuje godišnja i tromesečna akontaciona obaveza doprinosa.
Radi utvrđivanja konačne obaveze doprinosa za prethodnu godinu, samostalni umetnici podnose nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave prijavu sa podacima i dokazima o ostvarenim oporezivim prihodima na koje se plaća porez na dohodak građana po zakonu koji uređuje porez na dohodak građana.
U prijavi iz stava 4. ovog člana, samostalni umetnici iskazuju i osnovicu za akontaciju doprinosa za koju se opredeljuju za tekuću godinu.
Prijava iz stava 4. ovog člana podnosi se najkasnije do 15. februara naredne za prethodnu godinu, odnosno u roku od 15 dana od dana sticanja statusa samostalnog umetnika, na obrascu koji propisuje ministar nadležan za poslove finansija.
Član 58b
Radi utvrđivanja obaveze doprinosa za samostalne umetnike, umetnička udruženja REPREZENTATIVNA UDRUŽENjA U KULTURI kod kojih se samostalni umetnici vode na evidenciji dužna su da nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave dostave obaveštenje sa podacima o samostalnim umetnicima koji nisu osigurani po drugom osnovu jednom godišnje, najkasnije do 31. januara tekuće godine.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana obavezno sadrži ime i prezime samostalnog umetnika koji nije osiguran po drugom osnovu, adresu i poreski identifikacioni broj.
Član 65a
Dinarski iznosi iz člana 13. st. 3. i 4. ovog zakona usklađuju se godišnje stopom rasta cena na malo GODIŠNjIM INDEKSOM POTROŠAČKIH CENA u kalendarskoj godini koja prethodi godini u kojoj se usklađivanje vrši, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Usklađene dinarske iznose iz stava 1. ovog člana objavljuje Vlada.
Usklađeni dinarski iznosi iz stava 1. ovog člana primenjuju se od prvog dana narednog meseca po objavljivanju tih iznosa.
Član 72a
Novčanom kaznom od 100.000 do 600.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice – umetničko udruženje REPREZENTATIVNO UDRUŽENjE U KULTURI, ako nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave ne dostavi ili ne dostavi u propisanom roku obaveštenje sa podacima o samostalnim umetnicima koji se vode na evidenciji umetničkog udruženja REPREZENTATIVNOG UDRUŽENjA U KULTURI, a koji nisu osigurani po drugom osnovu (član 58b).
Za radnju iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj i odgovorno lice u pravnom licu – umetničkom udruženju REPREZENTATIVNOM UDRUŽENjU U KULTURI, novčanom kaznom od 5.000 do 30.000 dinara.
Član 72b
Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 600.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice – poslodavac ako ne izvrši plaćanje doprinosa koje bi inače platio da nije koristio olakšicu, valorizovanih primenom stope rasta cena na malo INDEKSA POTROŠAČKIH CENA prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u roku od 30 dana od dana prestanka radnog odnosa zaposlenog, odnosno dana smanjenja broja zaposlenih (član 45. stav 4. i član 45a stav 7).
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj i odgovorno lice u pravnom licu, novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara.
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj preduzetnik, novčanom kaznom od 50.000 do 300.000 dinara.
IZJAVA O USKLAĐENOSTI PROPISA SA PROPISIMA EVROPSKE UNIJE
1. Ovlašćeni predlagač propisa-Vlada
Obrađivač-Ministarstvo finansija
2. Naziv propisa
PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANjE
DRAFT LAW ON AMENDMENTS AND SUPLEMENTS TO LAW ON MANDATORY SOCIAL SECURITY INSURANCE CONTRIBUTIONS
3. Usklađenost propisa sa odredbama Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Sporazum), odnosno sa odredbama Prelaznog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima između Evropske zajednice, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Prelazni sporazum)
a) Odredba Sporazuma i Prelaznog sporazuma koja se odnose na normativnu sadržinu propisa
ODREDBE ČLANA 100. SPORAZUMA.
b) Prelazni rok za usklađivanje zakonodavstva prema odredbama Sporazuma i Prelaznog sporazuma
PRIMENjUJE SE ROK IZ ČLANA 72. SPORAZUMA, KAO OPŠTI ROK ZA USKLAĐIVANjE PROPISA.
v) Ocena ispunjenosti obaveze koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma
/
g) Razlozi za delimično ispunjavanje, odnosno neispunjavanje obaveza koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma
/
d) Veza sa Nacionalnim programom za integraciju Republike Srbije u Evropsku uniju
/
4. Usklađenost propisa sa propisima Evropske unije
a) Navođenje primarnih izvora prava EU i usklađenost sa njima
b) Navođenje sekundarnih izvora prava EU i usklađenost sa njima
v) Navođenje ostalih izvora prava EU i usklađenst sa njima
g) Razlozi za delimičnu usklađenost, odnosno neusklađenost
d) Rok u kojem je predviđeno postizanje potpune usklađenosti propisa sa propisima Evropske unije
NE POSTOJE ODGOVARAJUĆI PROPISI EVROPSKE UNIJE SA KOJIMA JE POTREBNO OBEZBEDITI USKLAĐENOST.
5. Ukoliko ne postoje odgovarajući propisi Evropske unije sa kojima je potrebno obezbediti usklađenost treba konstatovati tu činjenicu. U ovom slučaju nije potrebno popunjavati Tabelu usklađenosti propisa.
NE POSTOJE ODGOVARAJUĆI PROPISI EVROPSKE UNIJE SA KOJIMA JE POTREBNO OBEZBEDITI USKLAĐENOST.
6. Da li su prethodno navedeni izvori prava EU prevedeni na srpski jezik?
PREVOĐENjE PROPISA JE U TOKU.
7. Da li je propis preveden na neki službeni jezik EU?
PREVOĐENjE PROPISA JE U TOKU.
8. Učešće konsultanata u izradi propisa i njihovo mišljenje o usklađenosti.
U IZRADI PREDLOGA ZAKONA NISU UČESTVOVALI KONSULTANTI.