Predlog zakona o izmenama i dopunama zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju

PREDLOG ZAKONA

O IZMENAMA I DOPUNAMA

ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU

Član 1.

U Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS”, br. 34/03, 64/04 i 84/04), u članu 9. reči: “republičkih fondova“ zamenjuju se rečima: “republičkog fonda“.

Član 2.

U članu 11. tačka 10) posle reči: “ zadruga“ dodaju se zapeta i reči:

“koje se u smislu ovog zakona smatraju poslodavcem,“.

Član 3.

U članu 15. stav 2. menja se i glasi:

“Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog člana stiče se danom podnošenja zahteva, a izuzetno, na zahtev lica, najranije 30 dana pre podnošenja zahteva.“

Posle stava 2. dodaju se st. 3. do 5. koji glase:

“Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog člana prestaje danom za koji se lice u zahtevu opredeli.

Podnošenje zahteva za sticanje prava na starosnu odnosno invalidsku penziju smatra se zahtevom za prestanak svojstva osiguranika iz stava 1. ovog člana, ukoliko su ispunjeni uslovi za sticanje ovih prava.

Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog člana može se steći pod uslovom da nije nastupio neki od slučajeva po osnovu kojih se ostvaruje pravo u skladu sa ovim zakonom, a ukoliko je nastupio neki od tih slučajeva, svojstvo osiguranika može se steći samo za slučaj koji nije nastupio.“

Član 4.

U članu 19. tač. 1) do 3) menjaju se i glase:

“1) kad navrši 65 (muškarac), odnosno 60 (žena) godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja;

2) kad navrši 40 (muškarac), odnosno 35 (žena) godina staža osiguranja i najmanje 53 godine života;

3) kad navrši 45 godina staža osiguranja.“

Član 5.

U članu 20. stav 1. reči: “tač. 1) i 2)“ zamenjuju se rečima: “tačka 1) “; u tački 1) reči: “svakih šest godina provedenih“ zamenjuju se rečima: “svake tri godine provedene“; u tački 2) reči: “svakih pet godina provedenih“ zamenjuju se rečima: “svake dve godine i šest meseci provedenih“; u tački 3) reči: “svake četiri godine provedene“ zamenjuju se rečima: “svake dve godine provedene“; u tački 4) reči: “svake tri godine provedene“ zamenjuju se rečima: “svaku jednu godinu i šest meseci provedenih“.

Posle stava 2. dodaje se stav 3. koji glasi:

“Izuzetno od stava 2. ovog člana, starosna granica za osiguranike koji rade na poslovima iz stava 1. tačka 4) ovog člana može se snižavati najviše do 50 godina života.“

Član 6.

U članu 25. tačka 2), na kraju teksta tačka i zapeta zamenjuju se tačkom. Tačka 3) briše se.

Član 7.

U članu 29. stav 1. tačka 1) broj: “48“ zamenjuje se brojem: “50“.

U stavu 2. broj: “48“ zamenjuje se brojem: “50“, a broj: “43“ zamenjuje se brojem: “45“.

U stavu 3. broj: “48“ zamenjuje se brojem: “50“, a broj: “43“ zamenjuje se brojem: “45“.

Član 8.

U članu 30. stav 1. tačka 1) broj: “53“ zamenjuje se brojem: “55“.

U stavu 2. broj: “53“ zamenjuje se brojem: “55“.

Član 9.

U članu 33. tačka 1) broj: “63“ zamenjuje se brojem: “65“, a broj: “58“ zamenjuje se brojem: “60“.

Član 10.

U članu 50. stav 2. menja se i glasi:

„Staž osiguranja iz stava 1. ovog člana srazmerno se utvrđuje na taj način što se iznos ugovorene naknade na koju se plaća porez u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dohodak građana deli sa najnižom osnovicom za plaćanje doprinosa koja važi u momentu uplate doprinosa, u skladu sa zakonom.“

Član 11.

U članu 54. stav 1. reči: „,po osnovu rada na tim radnim mestima odnosno poslovima,“ brišu se.

Član 12.

U članu 55. stav 2. posle reči: „računa se“ dodaje se reč: „najviše“, a posle reči: „osiguranja“ dodaju se reči: „u zavisnosti od težine ovih poslova“.

Član 13.

Član 59. menja se i glasi:

„U staž osiguranja sa uvećanim trajanjem osiguraniku se računa i vreme provedeno u svojstvu vojnog osiguranika i to pod uslovima i u obimu koji su utvrđeni propisima kojima se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika.“

Član 14.

U članu 63. stav 5. reči: „,izuzev iz godine iz koje se ostvaruje pravo“ brišu se.

Posle stava 5. dodaje se novi stav 6. koji glasi:

„Godišnji lični koeficijent može iznositi najviše pet.“

Dosadašnji stav 6. postaje stav 7.

Član 15.

U članu 67. dodaje se stav 3. koji glasi:

“Lični koeficijent iz stava 1. ovog člana iznosi najmanje 0,5.“

Član 16.

U članu 72. stav 1. posle reči: „osiguranika“ dodaju se zapeta i reči: “odnosno korisnika prava,“.

Član 17.

U članu 73. stav 1. menja se i glasi:

“Deca bez oba roditelja imaju pravo, pored porodične penzije po jednom roditelju, i na porodičnu penziju po drugom roditelju.“

Član 18.

U poglavlju VIII. naziv odeljka 5. menja se i glasi:

“5. Najniži i najviši iznos penzije“.

Član 19.

U članu 76. stav 2. menja se i glasi:

„Najniži iznos starosne odnosno invalidske penzije za osiguranike zaposlene i osiguranike samostalnih delatnosti utvrđuje se na dan 1. januara 2006. godine u visini 25% prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnoj godini, prema objavljenim podacima organa nadležnog za poslove statistike. Ovako utvrđen najniži iznos starosne odnosno invalidske penzije dalje se usklađuje na način na koji se usklađuju penzije, u skladu sa odredbama ovog zakona.“

Posle stava 2. dodaju se st. 3. do 5. koji glase:

“Isplata najnižeg iznosa penzije iz stava 2. ovog člana, određene na dan 1. januara 2006. godine, teče od isplate penzije za januar 2006. godine.

Ukoliko najniži iznos penzije iz stava 2. ovog člana isplaćene u osiguranju zaposlenih za prethodnu godinu iznosi manje od 20% od iznosa prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnoj godini, najniži iznos penzije će se vanredno uskladiti od 1. januara tekuće godine, za procenat kojim se obezbeđuje da se najniži iznos penzije za prethodnu godinu korisnika u osiguranju zaposlenih dovede na nivo od 20% prosečne zarade u prethodnoj godini.

Najniži iznos starosne odnosno invalidske penzije za osiguranike poljoprivrednike utvrđuje se u visini usklađenog najnižeg iznosa penzije zatečenih korisnika u osiguranju poljoprivrednika, na dan 1. januara 2006. godine, a dalje se usklađuje u skladu sa odredbama ovog zakona.“

Član 20.

U članu 77. reč: „Osiguranik“ zamenjuju se rečju: „Osiguraniku“, a reči: „stiče pravo na“ zamenjuju se rečju: „pripada“.

Član 21.

U članu 79. st. 1. i 2. broj: „42“ zamenjuje se brojem: „43“.

Posle stava 2. dodaje se stav 3. koji glasi:

“Iznos penzije iz st. 1. i 2. ovog člana ne može biti veći od iznosa utvrđenog u članu 78. ovog zakona.“

Član 22.

 

Član 80. menja se i glasi:

„Penzija se od 1. aprila tekuće godine usklađuje, na osnovu statističkih podataka, sa kretanjem troškova života na teritoriji Republike u prethodnih dvanaest meseci.

Isplata usklađene penzije iz stava 1. ovog člana teče od isplate aprilske penzije, na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike za period: april prethodne godine – mart tekuće godine.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, penzija se vanredno usklađuje ukoliko od poslednjeg usklađivanja rast cena na malo iznosi više od 5%.

Isplata usklađene penzije iz stava 3. ovog člana vrši se na osnovu statističkih podataka o kretanju troškova života od poslednjeg usklađivanja i teče od prvog u mesecu pošto se steknu uslovi utvrđeni u stavu 3. ovog člana.

Ukoliko dođe do primene vanrednog usklađivanja penzije iz stava 3. ovog člana, za prvo naredno redovno usklađivanje iz stava 1. ovog člana uzeće se podaci o kretanju troškova života počev od poslednjeg vanrednog usklađivanja.“

Član 23.

Član 82. menja se i glasi:

“Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju se kod fonda.“

Član 24.

Član 83. briše se.

Član 25.

U članu 84. stav 3. briše se.

Član 26.

U članu 85. stav 1. reči: “bez obzira na to kod kog fonda su utvrđeni,“ brišu se.

Stav 2. briše se.

Dosadašnji stav 3. postaje stav 2.

Član 27.

Član 86. menja se i glasi:

“Pitanje naknade dela penzije u slučaju kada je penzijski staž utvrđen kod fonda vojnih osiguranika posle 1. januara 1973. godine i kod fonda regulisaće se sporazumom tih fondova.“

Član 28.

Član 87. briše se.

Član 29.

Član 89. briše se.

Član 30.

Član 90. briše se.

Član 31.

U članu 106. reči: “fondova odnosno“ brišu se.

Član 32.

U članu 109. stav 1. reči: “kod koga je ostvareno pravo na penziju ili novčanu naknadu dužan je“ zamenjuju se rečima: “je dužan“.

Član 33.

U članu 112. stav 1. reči: “prijema pravosnažnog rešenja o utvrđenoj invalidnosti“ zamenjuju se rečima: “dostavljanja pravosnažnog rešenja o utvrđenoj invalidnosti poslodavcu“.

Posle stava 1. dodaje se novi stav 2. koji glasi:

“Izuzetno od stava 1. ovog člana, invalidska penzija isplaćuje se i pre pravosnažnosti rešenja o utvrđenoj invalidnosti u slučaju prestanka osiguranja zbog prestanka potrebe za radom lica, kao i prestanka zaposlenja zbog stečaja, likvidacije, odnosno u svim slučajevima prestanka rada poslodavca, a najranije šest meseci unazad od dana podnošenja zahteva, ako je invalidnost postojala pre podnošenja zahteva.“

Dosadašnji stav 2. postaje stav 3.

Član 34.

U članu 117. posle stava 1. dodaje se novi stav 2. koji glasi:

“Korisniku porodične penzije koji stekne svojstvo osiguranika obustavlja se isplata porodične penzije.“

Dosadašnji st. 2. i 3. postaju st. 3. i 4.

Član 35.

Član 120. menja se i glasi:

“Osiguranik koji sam plaća doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje, ako nisu uplaćeni svi dospeli iznosi doprinosa, prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruje i koristi srazmerno periodima osiguranja za koje su uplaćeni doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Fond će izvršiti obustavu 1/3 mesečnog iznosa penzije utvrđene u stavu 1. ovog člana, sve dok se na taj ili drugi način ne namire neuplaćeni dospeli iznosi doprinosa.

Po namirenju neuplaćenih dospelih iznosa doprinosa, osiguranik iz stava 1. ovog člana ostvaruje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja na osnovu ukupnog staža počev od dana sticanja prava iz stava 1. ovog člana.“

Član 36.

U članu 124. stav 1. menja se i glasi:

“Fond obezbeđuje isplatu ostvarenog prava na penziju ili novčanu naknadu korisnicima prava u inostranstvu, pod uslovima predviđenim međunarodnim ugovorom, odnosno pod uslovom reciprociteta.“

Član 37.

U članu 129. stav 1. posle tačke 8) dodaje se tačka 8a) koja glasi :

„8a) o mirovanju svojstva osiguranika poljoprivrednika, odnosno utvrđenim periodima mirovanja osiguranja;“.

Član 38.

U članu 132. stav 1. tačka 1) podtačka (2) posle reči: “do 11)“ dodaju se reči: “i člana 12. stav 1. tačka 3)“.

U tački 2) posle reči: “(opštinska uprava“ dodaju se reči: “odnosno organ nadležan za vođenje registra privrednih subjekata“.

U tački 3) reči: “utvrđivanje staža osiguranja,“ brišu se.

U tački 7) podtačka (1) reči: “osim za osiguranike iz stava 1. tačka 3) ovog člana“ zamenjuju se rečima: “o mirovanju svojstva osiguranika poljoprivrednika, odnosno utvrđenim periodima mirovanja osiguranja;“.

Član 39.

U članu 139. stav 1. tačka 4) posle reči: “tač.“ broj: “3)“ i zapeta brišu se.

Posle tačke 4) dodaje se tačka 4a) koja glasi:

“4a) za osiguranike samostalnih delatnosti iz člana 12. stav 1. tačka 3) ovog zakona – prema sedištu isplatioca naknade;“.

Član 40.

U članu 140. posle stava 1. dodaju se novi st. 2. do 4. koji glase:

„Osiguraniku za koga je doprinos obračunat i uplaćen na osnovicu, zaradu ili deo zarade sa zakašnjenjem u tekućoj kalendarskoj godini za prethodnu ili neku drugu kalendarsku godinu u matičnu evidenciju za utvrđivanje godišnjeg ličnog koeficijenta za prethodnu ili neku raniju kalendarsku godinu unosi se osnovica za mesec za koji je doprinos plaćen, odnosno zarada ili deo zarade koja mu je pripadala za mesec za koji je doprinos plaćen.

Na način iz stava 2. ovog člana unosi se i iznos doprinosa.

Odredbe st. 2. i 3. ovog člana neće se primenjivati u slučaju kad je doprinos obračunat i plaćen na osnovicu, zaradu ili deo zarade zaključno sa 31. januarom tekuće godine za prethodnu godinu, odnosno u slučaju kada su isplaćena zarada ili deo zarade manji od zarade koja mu je pripadala za mesec za koji je doprinos plaćen.“

Dosadašnji stav 2. postaje stav 5.

Član 41.

U članu 144. dodaje se stav 2. koji glasi:

„Izuzetno od stava 1. tačka 2) ovog člana, kada je poslodavac omladinska zadruga, prijave na osiguranje, odjave od osiguranja i prijave promena u toku osiguranja dostavljaju se kvartalno, a najkasnije u roku od osam dana po isteku kalendarske godine. “

Član 42.

U članu 145. tačka 4) reč: „jednog“ zamenjuje se rečju: „osam“.

Član 43.

U članu 152. stav 1. dve tačke zamenjuju se tačkom, a tač. 1) do 3) brišu se.

Član 44.

U članu 153. stav 1. reči: “tačka 1)“ brišu se.

Stav 2. briše se.

Član 45.

Član 155. menja se i glasi:

“Upravni odbor fonda ima 21-og člana, i to po sedam predstavnika osiguranika, poslodavaca i korisnika prava.

Članove upravnog odbora iz reda osiguranika imenuju:

-reprezentativni sindikati osnovani na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – pet članova;

-reprezentativna udruženja poslodavaca osnovana na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – jednog člana;

-udruženja poljoprivrednika osnovana na nivou Republike – jednog

člana.

Članove upravnog odbora iz reda poslodavaca imenuju:

-reprezentativna udruženja poslodavaca osnovana na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – pet članova;

-Vlada – dva člana.

Članove upravnog odbora iz reda korisnika prava imenuju udruženja penzionera osnovana na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – sedam članova, od kojih pet predstavnika korisnika iz osiguranja zaposlenih, jednog člana iz osiguranja samostalnih delatnosti i jednog člana iz osiguranja poljoprivrednika.

Udruženja penzionera iz stava 4. ovog člana podnose dokaz o broju registrovanih članova ministarstvu nadležnom za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja, u skladu sa aktom koji donosi ministar.“

Član 46.

Čl. 156. i 157. brišu se.

Član 47.

U članu 160. stav 5. reči: “najkasnije do 31. marta“ zamenjuju se rečima: “najkasnije do 30. aprila“.

Član 48.

Član 161. menja se i glasi:

“Nadzorni odbor ima sedam članova, i to po tri predstavnika osiguranika i poslodavaca i jednog predstavnika korisnika prava.

Članove nadzornog odbora iz reda osiguranika imenuju:

– reprezentativni sindikati osnovani na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – dva člana;

– udruženja poljoprivrednika osnovana na nivou Republike – jednog člana.

Članove nadzornog odbora iz reda poslodavaca imenuju:

-reprezentativna udruženja poslodavaca osnovana na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – dva člana;

– Vlada – jednog člana.

Jednog člana nadzornog odbora iz reda korisnika prava imenuju udruženja penzionera osnovana na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova.

Udruženja penzionera iz stava 4. ovog člana podnose dokaz o broju registrovanih članova ministarstvu nadležnom za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja, u skladu sa aktom koji donosi ministar.“

Član 49.

Čl. 162. i 163. brišu se.

Član 50.

U članu 169. stav 1. tačka 4) briše se, a dosadašnje tač. 5) do 9) postaju tač. 4) do 8).

U novoj tački 4) reči: “slobodnih sredstava“ zamenjuju se rečima: “sopstvenih prihoda fonda, u skladu sa zakonom,“.

Član 51.

U članu 171. dodaje se stav 2. koji glasi:

„Sredstva fonda mogu se, u skladu sa aktom fonda, koristiti za društveni standard korisnika penzija, najviše do 0,10% ukupnih prihoda fonda po osnovu doprinosa.“

Član 52.

U članu 172. reči: “Sredstva fonda koja“ zamenjuju se rečima: “Sopstveni prihodi fonda koji“.

Član 53.

Član 183. briše se.

Član 54.

Član 204. briše se.

Član 55.

U članu 207. dodaje se stav 2. koji glasi:

“Sredstva za pokriće razlike između najnižeg iznosa penzije utvrđene primenom člana 76. ovog zakona i iznosa penzije koja bi osiguraniku pripadala bez njegove primene obezbeđuju se u budžetu Republike.“

Član 56.

U članu 219. stav 1. posle reči: “stupanja na snagu ovog zakona,“ dodaju se reči: “odnosno na zahtev člana njegove porodice,“.

Stav 2. menja se i glasi:

“Na zahtev lica iz stava 1. ovog člana, za period mirovanja osiguranja ili za deo tog perida može se uplatiti doprinos na važeću osnovicu u momentu uplate doprinosa u skladu sa zakonom.“

Član 57.

Član 220. briše se.

Član 58.

U članu 225. stav 2. briše se.

Član 59.

U članu 231. stav 1. posle reči: “zarade“ dodaju se reči: “odnosno naknade zarade“.

Član 60.

Član 242. menja se i glasi:

“Na rad fonda ne primenjuju se propisi o javnim službama.“

Član 61.

U članu 254. stav 2. reči: “Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih“ zamenjuju se rečju: “fondu“.

Član 62.

Član 256. briše se.

Član 63.

U članu 257. stav 3. reči: „najranije od početka primene ovog zakona,“ brišu se.

Član 64.

Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti i Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika, koji su osnovani Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 27/92, 82/92, 28/95 i 12/96) i nastavili sa radom u skladu sa odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 52/96, 46/98, 29/01 i 80/02) i Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 34/03, 64/04 i 84/04), na dan 1. januara 2007. godine postaju jedan fond – Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, organizovan kao jedno pravno lice sa statusom organizacije za obavezno socijalno osiguranje u kome se ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i obezbeđuju sredstva za ovo osiguranje. Finansijsko poslovanje Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje obavljaće se putem tri podračuna: osiguranika zaposlenih, osiguranika samostalnih delatnosti i osiguranika poljoprivrednika do 1. januara 2010. godine, a od tog dana – putem jednog računa.

Član 65.

Organi fonda iz člana 64. ovog zakona obrazovaće se najkasnije do 31. januara 2007. godine.

Član 66.

Upravni odbor fonda iz člana 64. ovog zakona doneće statut, druge opšte akte i akt o organizaciji fonda najkasnije u roku od 30 dana od dana obrazovanja upravnog odbora.

Član 67.

Danom početka rada fonda iz člana 64. ovog zakona, imovina, obaveze i kapital Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti i Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika, postaju imovina, obaveze i kapital fonda iz člana 64. ovog zakona.

Vrednost imovine, obaveza i kapitala proceniće ovlašćeno lice, u skladu sa zakonom.

Član 68.

Fond iz člana 64. ovog zakona preuzeće sve zaposlene iz Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti i Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika.

Član 69.

Podzakonske akte iz člana 239. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 34/03, 64/04 i 84/04) koji nisu doneti – nadležni organi dužni su da donesu u roku od šest meseci od dana početka primene ovog zakona.

Podzakonski akt iz člana 38. ovog zakona doneće se, odnosno usaglasiti sa ovim zakonom, u roku od osam dana od dana početka primene ovog zakona.

Član 70.

Izuzetno od odredbe člana 4. ovog zakona, pravo na starosnu penziju osiguranik stiče kad navrši:

u 2006. godini, 63 godine i šest meseci života (muškarac), odnosno 58 godina i šest meseci života (žena) i najmanje 19 godina penzijskog staža;

u 2007. godini, 64 godine života (muškarac), odnosno 59 godina života (žena) i najmanje 18 godina penzijskog staža;

u 2008. godini, 64 godine i šest meseci života (muškarac), odnosno 59 godina i šest meseci života (žena) i najmanje 17 godina penzijskog staža.

Odredba stava 1. ovog člana odnosi se i na sticanje prava na invalidsku penziju, kada je uslov za sticanje tog prava – gubitak radne sposobnosti nastao pre navršenja godina života propisanih za sticanje prava na starosnu penziju.

Član 71.

Izuzetno od odredaba čl. 4. i 70. ovog zakona, lice za čijim je radom prestala potreba, kao i lice kome je prestalo zaposlenje zbog stečaja, likvidacije, odnosno u svim slučajevima prestanka rada poslodavca, najkasnije do 31. decembra 2007. godine, pravo na starosnu penziju stiče kad navrši 63 (muškarac), odnosno 58 (žena) godina života i najmanje 20 godina penzijskog staža, najkasnije do 31. decembra 2007. godine.

Član 72.

Izuzetno od odredbe člana 7. st. 1. i 2. ovog zakona, pravo na porodičnu penziju udova stiče kad navrši:

u 2006. godini, 48 godina i šest meseci života;

u 2007. godini, 49 godina života;

u 2008. godini, 49 godina i šest meseci života.

Izuzetno od odredbe člana 7. stav 3. ovog zakona, pravo na porodičnu penziju udova koja do smrti bračnog druga nije navršila 45 godina života stiče kad navrši:

u 2006. godini, 43 godine i šest meseci života;

u 2007. godini, 44 godine života;

u 2008. godini, 44 godine i šest meseci života.

Član 73.

Izuzetno od odredbe člana 8. ovog zakona, pravo na porodičnu penziju udovac stiče kad navrši:

u 2006. godini, 53 godine i šest meseci života;

u 2007. godini, 54 godine života;

u 2008. godini, 54 godine i šest meseci života.

Član 74.

Izuzetno od odredbe člana 9. ovog zakona, pravo na porodičnu penziju roditelj stiče kad navrši:

u 2006. godini, 63 godine i šest meseci života (muškarac), odnosno 58 godina i šest meseci života (žena);

u 2007. godini, 64 godine života (muškarac), odnosno 59 godina života (žena);

u 2008. godini, 64 godine i šest meseci života (muškarac), odnosno 59 godina i šest meseci života (žena).

Član 75.

Izuzetno od odredbe člana 22. ovog zakona, usklađivanje penzije vrši se:

1) od 1. aprila 2006. godine, sa kretanjem troškova života i prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnih šest meseci, u procentu koji predstavlja zbir 62,5% procenta rasta, odnosno pada troškova života i 37,5% procenta rasta, odnosno pada zarada;

2) od 1. aprila 2007. godine, sa kretanjem troškova života i prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnih dvanaest meseci, u procentu koji predstavlja zbir 75% procenta rasta, odnosno pada troškova života i 25% procenta rasta, odnosno pada zarada;

3) od 1. aprila 2008. godine, sa kretanjem troškova života i prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnih dvanaest meseci, u procentu koji predstavlja zbir 87,5% procenta rasta, odnosno pada troškova života i 12,5% procenta rasta, odnosno pada zarada.

Isplata usklađene penzije iz stava 1. ovog člana teče od isplate aprilske penzije, na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike za prethodnih šest meseci (u smislu stava 1. tačka 1) ovog člana) odnosno dvanaest meseci (u smislu stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana), iskazanih kumulativno.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, penzija se vanredno usklađuje ukoliko od poslednjeg usklađivanja rast cena na malo iznosi više od 5%.

Isplata usklađene penzije iz stava 3. ovog člana vrši se na osnovu statističkih podataka o kretanju troškova života i zarada iskazanih kumulativno od poslednjeg usklađivanja, u procentima utvrđenim u stavu 1. ovog člana, i teče od prvog u mesecu pošto se steknu uslovi utvrđeni u stavu 3. ovog člana.

Ukoliko dođe do primene vanrednog usklađivanja penzije iz stava 3. ovog člana, za prvo naredno redovno usklađivanje uzeće se podaci o kretanju troškova života i zarada u procentima utvrđenim u stavu 1. ovog člana počev od poslednjeg vanrednog usklađivanja.

Član 76.

Odredba člana 19. ovog zakona odnosi se i na zatečene korisnike starosne odnosno invalidske penzije.

Član 77.

Izuzetno od odredbe člana 5. ovog zakona, za osiguranike iz člana 42. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 34/03, 64/04 i 84/04) starosna granica može se snižavati najviše do 50 godina života zaključno sa 31. decembrom 2009. godine.

Izuzetno od odredbe člana 43. stav 1. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 34/03, 64/04 i 84/04) osiguranik iz člana 42. tog zakona kome prestane zaposlenje s pravom na penziju pre ispunjenja uslova iz člana 19. tog zakona stiče pravo na starosnu penziju ako je navršio najmanje 50 godina života i 20 godina staža osiguranja, od čega najmanje 10 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, zaključno sa 31. decembrom 2009. godine.

Član 78.

Posebnim zakonom urediće se uslovi i način za sticanje prava po osnovu delimične invalidnosti za osiguranike zaposlene i osiguranike samostalnih delatnosti.

Član 79.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije“, a primenjuje se od 1. januara 2006. godine, osim:

– odredaba člana 22. stav 3. i člana 75. stav 3. ovog zakona koje će se primenjivati od 1. aprila 2006. godine;

– odredaba čl. 1, 23, 24, 25, 26,27, 28, 29, 30, 31, 32, 36, 43, 44, 45, 46, 48. i 49, člana 50. stav 1, čl. 54, 60. i 61. ovog zakona, koje će se primenjivati od 1. januara 2007. godine.

OBRAZLOŽENjE

I USTAVNI OSNOV

Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 72. stav 1. tačka 4. Ustava Republike Srbije, prema kome Republika, pored ostalog, uređuje i obezbeđuje sistem socijalnog osiguranja.

II RAZLOZI ZA DONOŠENjE

Kao i u većini drugih zemalja, sistem penzijskog i invalidskog osiguranja u Srbiji zasniva se na tekućem finansiranju penzija, Pay As You Go (u daljem tekstu: PAYG) što znači da svi koji rade i ostvaruju prihod (osiguranici), po principu obaveznosti, izdvajaju kroz doprinose za penzijsko-invalidsko osiguranje sredstva za finansiranje penzija (korisinika). Na taj način današnji obveznici uplate doprinosa (osiguranici) stiču pravo da u budućnosti njihove penzije budu finansirane iz prihoda budućih obveznika, odnosno budućih osiguranika.

Ovaj sistem koncipiran je na isti način u većini zemalja i nastao je u periodu od 1945. do 1970. godine, kada je starosna struktura bila povoljna (stanovništvo je bilo mlado, tako da je bilo relativno mnogo zaposlenih i relativno malo korisnika prava). Shodno tome, u PAYG sisteme je bilo ugrađeno mnogo povoljnijih (izdašnih) rešenja vezano za uslove penzionisanja, visinu penzija, socijalnu zaštitu i sl.

U državama Istočne Evrope, a među njima i kod nas, ovaj sistem je predvideo i niz povoljnijih prava koja su građanima pružala veću sigurnost nego u zemljama Zapadne Evrope, ali vremenom, zapadanjem ovog sistema u krizu, došlo je do toga da niz ovih prava ni poslodavci ni država više nisu u stanju da finansiraju.

Sistem penzijskog i invalidskog osiguranja u Srbiji je u teškoćama kako kratkoročne tako i dugoročne prirode. Ekonomska kriza tokom devedesetih godina i njen nepovoljan uticaj na finansijsku poziciju penzijskog sistema zanemarili su činjenicu da je ovaj sistem u Srbiji zapao u dugoročnu krizu, koja je samo delimično rezultat nepovoljnih ekonomskih kretanja.

Naime, sistem penzijskog i invalidskog osiguranja bio je tokom prethodnih decenija shvatan i tretiran kao način za rešavanje mnogobrojnih društvenih problema, od nezaposlenosti, rešavanja problema tehnoloških viškova do povreda van radnog mesta. Pored toga, u vreme ekonomskog rasta i zaduživanja zemlje u inostranstvu postojala je izuzetna velikodušnost prema zaposlenima kroz obezbeđenje velikog obima prava iz penzijskog osiguranja, koja nisu bila u skladu sa dugoročnim mogućnostima zemlje.

Ovo je kao rezultat dovelo do toga da se, počev od 1987. godine, Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih, nalazi u stanju finansijske nelikvidnosti, odnosno nemogućnosti da sopstvenim sredstvima vrši redovnu i blagovremenu isplatu penzija i drugih prava, čime je funkcionisanje sistema ozbiljno dovedeno u pitanje. Naime, pokrivenost ukupnih rashoda ukupno ostvarenim prihodima po osnovu uplaćenih doprinosa kontinuirano opada i kreće se od 94,1% u 1987. godini, preko 78,56% u 2000. godini, do 58,55% u 2004. godini. Ovaj problem pokušao se prevazići povećanjem stopa doprinosa i merama prinude pri naplati doprinosa, ali bez obzira na to, deficit u fondu je i dalje ostao prisutan, sa tendencijom daljeg rasta. Kako je država garant isplate penzija, to se deficit u fondu svake godine pokriva sredstvima budžeta Republike Srbije i sada se kreće do 40 % nedostajućih sredstava prihoda u fondu.

Postojeći sistem penzijskog i invalidskog osiguranja, zbog visokog učešća u društvenom proizvodu zemlje i visokog opterećenja zarada, predstavlja važnu prepreku ekonomskom oporavku i napretku zemlje, čime se posredno dalje produbljuju problemi penzijskog sistema. Drugim rečima, penzijski sistem i privredni napredak su neposredno povezani, tako da su u odnosu međuzavisnosti, odnosno promene u jednoj oblasti se neposredno odražavaju na stanje u drugoj oblasti. Visoka stopa doprinosa vodi, sa jedne strane, finansijskom iscrpljivanju privrede i, sa druge strane, povećanom izbegavanju plaćanja (evaziji) doprinosa, što je kod nas uobičajena praksa. Istovremeno, preopterećena privreda teško podnosi plaćanje doprinosa. Takav penzijski sistem starima ne pruža sigurnost, dok ga mlađi ne mogu podneti, što će u budućnosti biti još više izraženo.

Problemi u funkcionisanju ovakvog sistema nastaju u uslovima starenja stanovništva, ali i u uslovima ekonomskih teškoća, odnosno u svim onim okolnostima kada se broj penzionera povećava brže nego broj obveznika plaćanja doprinosa. I dalje se međutim ocenjuje, da sistem tekućeg finansiranja ima značajnih prednosti, jer omogućava solidarnost i predstavlja jedini potpuno siguran način da se obezbedi makar minimalni dohodak u starosti. Penzijski sistem koji bi se isključivo zasnivao na akumulaciji kapitala i principu štednih računa, onemogućavao bi redistribuciju ka najsiromašnijima, pošto bi penzija svakog pojedinca zavisila isključivo od njegove štednje. Takođe, ovakav sistem podrazumeva da se kapital prikupljen sa štednih računa mora ulagati, obrtati i oplođavati, pa bi tokom eventualnih vanrednih okolnosti (ratnih godina, hiperinflacije, ili usled pogrešnih investicionih odluka) ovaj kapital mogao potpuno da nestane.Tako bi se moglo dogoditi da najstariji, bez obzira što su izdvajali za svoju starost, ostanu bez prihoda u tom dobu.

Zbog toga, najveći broj zemalja u jednom delu penzijsko invalidskog sistema zadržava princip tekućeg finansiranja penzija. Jedan broj sistema u svetu ne sadrži samo ovaj vid finansiranja penzija, već ga kombinuje sa kapitalizovanim fondovskim sistemom, bilo na obaveznoj (II stub) ili dobrovoljnoj (III stub) bazi osiguranja.

Demografska kretanja su i u razvijenim zemljama jedan od osnovnih razloga za pokretanje promena u finansiranju i funkcionisanju penzijskog sistema. I u Srbiji su već više od 30 godina prisutne depopulacione tendencije. Stopa ukupnog fertiliteta je ispod nivoa prostog obnavljanja stanovništva još od sredine 60-ih godina, što je za krajnju konsekvencu imalo smanjenje rađanja i starenje stanovništva. Takođe, životni vek stanovništva se produžava, što dodatno utiče na povećanje broja i udela starih lica u ukupnoj populaciji. Dugoročno posmatrano, ovakva demografska kretanja uslovljavaju pogoršanje odnosa između potencijalnih obveznika i penzionera. Tako je npr. 1952. godine taj odnos bio 1:5,22 (583.000 zaposlenih i 111.698 penzionera), 1987. godine 1:3,05 (2.548.000 zaposlenih i 835.610 penzionera, dok je u 2004. godini taj odnos 1: 1,27 (1.580.000 zaposlenih i 1.243.000 penzionera).

Ekonomski razlozi za pokretanje reformi sistema penzijskog i invalidskog osiguranja u Srbiji prisutni su još od sredine 80-ih godina, kada su se pojavili prvi deficiti u fondovima penzijskog i invalidskog osiguranja. U devedesetim godinama, problem deficita je rastao, što je zahtevalo stalna prilagođavanja sistema.

Takođe, udeo izdataka za penzije u društvenom proizvodu je neprihvatljivo visok. Prema podacima za 2004. godinu ovaj udeo iznosi blizu 14% bruto društvenog proizvoda i značajno je viši nego u drugim zemljama. U zemljama u tranziciji ovaj udeo se kreće najviše do nivoa od 10%, a u značajnom broju zemalja iznosi svega 6-7%.

U Srbiji je još uvek visoka opterećenost plata porezima i doprinosima, što radnu snagu čini skupom i usporava porast zaposlenosti, koja je najvažniji izvor za finansiranje penzija. Bez izmena sistema penzijskog i invalidskog osiguranja, porezi i doprinosi bi morali da se povećavaju, opterećujući buduće generacije.

Pored toga, sam sistem penzijskog i invalidskog osiguranja je bio postavljen tako da je generisao neopravdano visoke troškove i sadržao različite elemente nepravednosti. Prvo, brz porast broja penzionera nije bio samo rezultat starenja stanovništva, već i vrlo liberalnih uslova penzionisanja i ostvarivanja različitih prava. Starosna granica za odlazak u penziju, jednom uspostavljena Osnovnim zakonom o penzijskom osiguranju (“Službeni list SFRJ“, broj 51/64 od 7.1.1965. godine) od 60 za muškarce i 55 godina života za žene, nikada se više nije menjala, uprkos produženju srednjeg trajanja života, smanjenju značaja fizičkog rada i promene strukture ekonomije. U invalidsku penziju se često odlazilo bez ispunjavanja elementarnih uslova koji bi ukazivali na stvarni invaliditet, a u devedesetim godinama i uz značajno prisustvo korupcije. Pored toga u sistemu su postojali instituti koji su omogućavali rano penzionisanje, kao što je prevremena penzija i dokup staža, ili suviše liberalni, kao što je pravo na rad sa skraćenim radnim vremenom, ili opasnost od nastanka invalidnosti. Otuda danas u Srbiji udeo invalidskih penzionera iznosi više od 30%, što je izuzetno visoko u odnosu na druge zemlje.

I sam način obračuna penzije sadržao je mnogo elemenata nepravednosti. Prilikom odlaska u penziju sve zarade budućeg penzionera tokom njegovog radnog veka su se ”svodile” na poslednju godinu i to tako što su se ponderisale prosečnom platom svih zaposlenih u toj poslednjoj godini koja je prethodila penzionisanju. Prosečna plata u jednoj godini može međutim biti izrazito visoka ili niska iz neekonomskih razloga (visoka inflacija, naročito 1992. i 1993, prodaja ”Telekom”-a 1997, bombardovanja 1999. i sl.). Prosečna zarada se pored toga može menjati i iz metodoloških razloga (kao što je bio slučaj 1997. godine uključivanjem svih zaposlenih, bez obzira da li su primali zaradu ili ne i 2001. godine kada je, zbog promene definicije bruto zarade uveden “novi neto“, tako da je prosečna mesečna zarada po zaposlenom bez poreza i doprinosa obuhvatala i davanja za topli obrok i regres za godišnji odmor). Svođenje svih zarada pojedinca na poslednju godinu, odnosno ponderisanje svih zarada u toku radnog veka sa prosečnom zaradom u jednoj određenoj godini, uticalo je otuda direktno na početnu visinu penzije, povećavajući je ili smanjujući bez zasluge pojedinca koji je u penziju odlazio. Očito je dakle, da je sam sistem u sebi sadržao elemente koji su zapravo onemogućavali da se realizuje načelo da “stari” i “novi” penzioneri budu i suštinski u istom, ravnopravnom položaju.

Ranije, izbor 10 najboljih godina koji je naizgled pogodovao svima, u suštini je značio prelivanje ka onima koji su samo tokom 10 godina ostvarili ili izraziti napredak u karijeri ili veću platu samo tokom jednog dela karijere, zbog prelaska na rad u drugo preduzeće. Ovakav sistem je suštinski značio manje penzije za radnike koji tokom radnog veka nisu napredovali u karijeri i koji nisu prelazili na bolje plaćene poslove. Po pravilu to su danas penzioneri sa najnižim penzijama.

Nelogičnosti u samom sistemu i brojne neregularnosti tokom 90-ih godina doveli su i do izrazito visoke stope zamene (odnos između poslednje plate i prve penzije). Većina penzionera koji su tokom 2001. godine otišli u penziju sa tzv. ”punim stažom” imali su veću penziju od poslednje plate.

Iz navedenih razloga, postojeći sistem penzijskog i invalidskog osiguranja neophodno je bilo menjati, a ta neophodnost je i dalje prisutna.

Imajući u vidu sve napred navedeno, bilo je neophodno prilagođavanje sistema penzijskog i invalidskog osiguranja ekonomskim teškoćama u Srbiji i to na više načina.

1) U 90-im godinama problemi su prevazilaženi:

– kašnjenjem u isplati penzija ,

– limitiranjem iznosa penzija za period april 1994 – jul 1995. godine saglasno Uredbi Vlade Republike Srbije o visni penzija i novčanih naknada u periodu primene ekonomskih sankacija Saveta bezbednosti OUN (“Službeni glasnik RS“, br. 28/94, 40/94, 50/94 i 59/94), tako da su korisnicima penzija isplaćivane manje penzije od penzija koje bi im pripadale prema odredbama zakona, čime je stvoren “veliki dug“ čija je isplata počela od decembra 2002. godine i trajaće do juna 2006.godine;

– isplatom penzija u iznosu nižem od akontacija penzija prema Uredbi o načinu i dinamici isplate razlike penzije i novčane naknade za pomoć i negu (za juli i decembar 1994. godine i januar i februar 1995. godine), čime je stvoren tzv. “mali dug“, koji je isplaćivan u bonovima za električnu energiju;

– isplatom penzija za maj, jun i jul 1999. godine potvrdom za utrošenu električnu energiju i dr.

2) U 2002. godini problemi su prevazilaženi izmenom Saveznog zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju:

– promenom načina usklađivanja penzija, napuštanjem zarada kao jedinog parametra za usklađivanje i uvođenjem, pored zarada i troškova života kao parametra za usklađivanje penzija (penzija se od tada kvartalno usklađuje od 1. januara, 1. aprila, 1. jula i 1. oktobra tekuće godine, na osnovu statističkih podataka, sa kretanjem troškova života i prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnom kvartalu, umesto mesečno sa kretanjem zarade);

– jednokratnim povećanjem starosne granice od tri godine, tako da iznosi 63 godine života za muškarce i 58 godina života za žene (umesto ranije starosne granice za muškarce 60 godina, a za žene 58 godina života);

– utvrđivanjem jedne najniže penzije, umesto dotadašnjih 5 kategorija najnižih penzija koje su zavisile od dužine penzijskog staža, i dr.

3) U 2003. godini problemi su prevazilaženi donošenjem novog Republičkog zakona, a koji je utvrdio:

– nov načininom obračuna penzija, kojim je ravnomernije raspoređen teret između obveznika, čime je uspostavljena čvršća povezanost između visine penzije i uplaćivanih doprinosa i eliminisano je prelivanje ka onima koji ostvare izrazit napredak u karijeri ili izrazito veću platu u samo jednom delu svoje radne istorije. Takođe, novim metodom obračuna penzija (metod “ličnog boda“), koji se pokazao kao podsticajan i važan i u borbi protiv sive ekonomije jer povećava značaj visine uplaćenih doprinosa, preciznije je utvrđena razlika u visini penzije u zavisnosti od radnog staža, a za staž preko 40 godina povećava iznos penzije;

– ukidanje prava po osnovu preostale radne sposobnosti (invalidi rada II i III kategorije) i restriktvno definisao pojam invalidnosti, tako da invalidnost postoji samo kad kod osiguranika nastane potpuni gubitak radne sposobnosti za bilo koji posao;

– zadržao određeni nivo prava za zatečene korisnike prava po osnovu II i III kategorije invalidnosti, odnosno preostale radne sposobnosti. Pri tome su zadržana prava zatečenih korisnika, s jedne strane, prevođenjem određenih naknada u invalidsku penziju u iznosu od 50% invalidske penzije koja bi im pripadala prema odredbama zakona, a s druge strane zatečeni korisnici po osnovu preostale radne sposobnosti ovo pravo na delimičnu invalidsku penziju mogu koristiti najduže do 2008. godine, ukoliko im nezavisno od njihove volje prestane svojstvo zaposlenog;

– proširenjem obuhvata obavezno osiguranih lica, tako što su obaveznim penzijskim i invalidskim osiguranjem obuhvaćena i lica koja obavljaju poslove po osnovu autorskog ugovora, kao i poslove po osnovu drugih ugovora, kod kojih za izvršen posao ostvaruju naknadu, i dr.

Nesporno je da su preduzete mere od 2002. i 2003. godine dale određene rezultate, i na duži rok uticale na finansijsku stabilizaciju sistema i stvaranje uslova za nastavak reformi.

Pri tome treba imati u vidu da bi finansijski pokazatelji bili daleko nepovoljniji, da nisu preduzete mere od 2002. i 2003. godine.

Treba napomenuti da je i dalje jedno od otvorenih pitanja u sistemu penzijskog i invalidskog osiguranja, problem osiguranja poljoprivrednika. Prema sada važećem rešenju poljoprivredna domaćinstva su u obavezi da osiguraju samo jednog člana domaćinstva, dok se ostali članovi domaćinstva mogu dobrovoljno osigurati. Na ovaj način pružena je mogućnost da siromašnija domaćinstva izdrže teret obaveznog osiguranja i da obezbede makar neku sigurnost u starosti. Takođe, omogućeno im je da tokom 5 godina u toku perioda osiguranja u specifičnim okolnostima (suša, bolest i sl.) ne moraju da plaćaju doprinose. Osnovica doprinosa za osiguranike poljoprivrednike je niža u odnosu na ostale dve grupe osiguranika (osiguranici zaposleni i osiguranici samostalnih delatnosti), ali se za razliku od drugih, osnovica ne menja u toku godine, a stopa doprinosa je izjednačena sa stopom doprinosa za ostale osiguranike.

Ovim je došlo do smanjenja obavezno osiguranih lica poljoprivrednog domaćinstva. Napominje se da su sva prava osiguranika poljoprivrednika ista kao i za druge osiguranike.

I pored određenih pozitivnih efekata, dosada preduzete mere pokazale su se nedovoljnim za trajno prevazilaženje problema čije rešavanje je od značaja za dalje funkcionisanje sistema penzijskog i invalidskog osiguranja, a što ukazuje na nužnost daljeg reformisanja sistema penzijskog i invalidskog osiguranja u Srbiji i saglasno tome, potrebu izmena i dopuna Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (“Službeni glasnik RS“, br. 34/03, 64/04 i 84/04).

U vezi sa svim navedenim predlažu se sledeće izmene Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju:

Zadržava se kao uslov za sticanje prava na starosnu penziju, 35 godina staža osiguranja (žene), odnosno 40 godina (muškarci) i najmanje 53 godine života;

Uvodi se novi uslov za sticanje prava na starosnu penziju, a to je 45 godina staža osiguranja.

Postupno podizanje uslova za sticanje prava na starosnu penziju. Naime, starosna granica će se podići postupno za dve godine u narednom periodu od četiri godine. Pri tom, lice za čijim je radom prestala potreba, kao i lice kome je prestalo zaposlenje zbog stečaja, likvidacije, odnosno u svim slučajevima prestanka rada poslodavca, u roku od dve godine od dana stupanja na snagu zakona, pravo na starosnu penziju sticalo bi i dalje kad navrše 63 (muškarac), odnosno 58 (žena) godina života i najmanje 20 godina penzijskog staža.

Podizanje uslova za sticanje prava na porodičnu penziju, na taj način što će se starosna granica, podići postupno za dve godine u narednom periodu od četiri godine;

Uređivanje uslova za sticanje i korišćenje prava na starosnu penziju za pojedine profesije. Predlaže se smanjenje broja potrebnih godina provedenih na tim radnim mestima uz snižavanje opšte starosne granice.

Promena načina i dinamike usklađivanja penzija i to:

Predlaže se izmena dinamike usklađivanja penzija, tako da se umesto kvartalnog usklađivanja, penzije usklađuju jedanput godišnje i to od 1. aprila tekuće godine;

Prelazak sa sadašnjeg načina usklađivanja penzija na usklađivanje penzija sa troškovima života na teritoriji Republike u prethodnih dvanaest meseci, ali postupno u naredne 4 godine;

Predlaže se, vanredno usklađivanje penzije, ukoliko od poslednjeg usklađivanja rast cena na malo iskazanih kumulativno, iznosi više od 5 %.

Usklađivanje vrednosti opšteg boda, kao elementa za određivanje visine penzije vrši se na isti način kao i usklađivanje penzije;

Predlaže se podizanje nivoa najnižih penzija na 25% od prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnoj godini. Visina najnižeg iznosa starosne i invalidske penzije za osiguranike poljoprivrednike određuje se u visini iznosa usklađene najniže penzije zatečenih korisnika;

Predlaže se donji limit za visinu ličnog koeficijenta na nivou od najmanje 0,5, čime se obezbezđuju da korisnici sa dužim stažom osiguranja ostvare pravo na veći iznos penzije;.

Predlaže se da se posebnim zakonom uredi uslovi i način za sticanje prava po osnovu delimične invalidnosti;

Kao mera zaštite standarda korisnika penzija, uvodi se pravo na društveni standard korisnika o ćemu će odlučivati fond za penzijsko i invalidsko osiguranje u skladu sa svojim aktom;

U skladu sa Zaključcima Vlade Republike Srbije o konsolidaciji fondova za penzijsko i invalidsko osiguranje, predloženim izmenama se predviđa postupni proces konsolidacije i to: administrativna (spajanje i osnivanje jednog fonda) od 1.1.2007 i finansijska, najkasnije do 1.01.2010. godine.

Predloženim izmenama Zakona, takođe se otklanjaju i tehničke greške u postojećem Zakonu, kao i preciznije utvrđivanje pojedinih odredaba u cilju prevazilaženja praktičnih problema.

III OBJAŠNjENjE POJEDINIH ČLANOVA

Uz čl 1, 23. do 32, 36, 43. do 46, 48. i 49, 54,60, 61, 64. do 68.

U skladu sa Zaključcima Vlade Republike Srbije o konsolidaciji fondova za penzijsko i invalidsko osiguranje, predloženim izmenama predviđa se postupni proces konsolidacije i to: administrativna, koja podrazumeva spajanje dosadašnja tri fonda (zaposlenih, samostalnih delatnosti i poljoprivrednika) i osnivanje jednog fonda od 1.1.2007. godine i finansijska, najkasnije do 1.1.2010. godine, što je i predloženo članom 64. ovog zakona.

S tim u vezi, drugim odredbama precizira se u kom će se roku obrazovati organi ovog fonda, postupak preuzimanja imovine, obaveza i kapitala dosadašnja tri fonda od strane jednog fonda, određuje se sastav i broj članova Upravnog i Nadzornog odbora fonda. Druge odredbe koje se menjaju, predstavljaju tehničko usaglašavanje sa odredbom člana 64. ovog zakona, kojim se konstituiše jedan fond. Sve ove odredbe bi se primenjivale od 1. januara 2007. godine, od kog datuma bi postojao jedan fond- Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Uz član 2.

Predloženom izmenom precizira se status omladinske zadruge kao poslodavca u smislu ovog zakona, za lica koja preko omladinske zadruge obavljaju privremene i povremene poslove.

Uz član 3.

Predloženom izmenom, iz razloga praktičnosti, preciziraju se rokovi za sticanje i prestanak svojstva osiguranika, kao i to koje kategorije lica mogu sticati svojstvo osiguranika i pod kojim uslovima to svojstvo mogu steći.

Uz čl. 6.

Ovom izmenom izvršena je tehnička ispravka, s obzirom da se tačka 3) člana 25. briše.

Uz čl 4, 70. i 71.

Ovom izmenom menja se dosadašnji uslov za sticanje prava na starosnu penziju od 63 (muškarac), odnosno 58 (žena), godina života i najmanje 20 godina penzijskog staža, tako što se starosna granica povećava za dve godine. Međutim, prelaznom odredbom člana 70. ovog zakona, predlaže se postupno povećanje starosne granice po pola godine na godišnjem nivou, zaključno sa 2009. godinom. Pored toga, prelaznom odredbom člana 71. ovog zakona daje se mogućnost da lice za čijim je radom prestala potreba, kao i lice kome je prestalo zaposlenje zbog stečaja, likvidacije, odnosno u svim slučajevima prestanka rada poslodavca, u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, pravo na starosnu penziju stiče i dalje kad navrši uslove utvrđene važećim propisom (63 -muškarac, odnosno 58-žena godina života).

Predlaže se utvrđivanje još jednog uslova prema kome osiguranik stiče pravo na starosnu penziju kad navrši 45 godina staža osiguranja bez obzira na godine života (granica staža osiguranja koja je od uticaja na određivanje visine penzije). Napominjemo da se odredbama ovog zakona i dalje zadržavaju postojeći uslovi za sticanje prava na starosnu penziju (kad navrši 65- muškarac odnosno 60-žena, godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja, kao i kad navrši 40-muškarac, odnosno 35-žena godina staža osiguranja i najmanje 53 godine života).

Uz član 5.

Predloženom izmenom, smanjuju se uslovi u pogledu potrebnih godina provedenih na poslovima, radnim mestima za osiguranike kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, za snižavanje starosne granice.

Uz čl. 7. do 9. i 72. do 74.

Predloženim izmenama povećava se za dve godine starosna granica za sticanje prava na porodičnu penziju, saglasno povećanju starosne granice za sticanje prava na starosnu penziju.

Međutim, predloženim, prelaznim normama predlaže se postupno povećanje starosne granice, na godišnjem nivou po pola godine, zaključno sa 2009. godinom.

Uz član 10.

Predloženom izmenom precizira se na koji način će se utvrditi staž osiguranja za osiguranike samostalnih delatnosti koji obavljaju poslove po osnovu ugovora o delu, odnosno autorskog ugovora, kao i drugih ugovora po osnovu kojih za izvršen posao ostvaruju naknadu.

Uz član 11.

Predloženom izmenom prevazilaze se praktični problemi nastali tokom primene dosadašnje formulacije ove odredbe.

Uz član 12.

Predloženom izmenom stvara se mogućnost da se, za osiguranike koji su zaposleni u organima iz člana 55. stav 2. Zakona kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, tako što se 12 meseci efektivno provedenih na tim poslovima računa kao 16 meseci, obim uvećanja staža utvrdi prema težini i specifičnosti posla koji obavljaju.

Uz član 13.

Predložnom izmenom prevazilaze se dosadašnji problemi koji su bili prisutni u praksi.

Uz član 14.

Predloženom izmenom se pravilnije i preciznije utvrđuje godišnji lični koeficijent koji čini sastavni deo formule za obračun penzije. Naime, za razliku od dosadašnjeg rešenja za određivanje visine penzije uzima se u obzir zarada, naknada zarade, odnosno osnovica osiguranja, kao i ugovorena naknada i u toku godine u kojoj se ostvaruje pravo.

Takođe se definiše i maksimalni iznos godišnjeg ličnog koeficijenta, što je u skladu sa limitiranom uplatom doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Uz član 15.

Predloženom izmenom utvrđuje se minimum ličnog koeficijenta kao jednog od elemenata formule za određivanje visine penzije. Na ovaj način se obezbeđuje da osiguranici sa dužim stažom ostvare pravo na veći iznos penzije.

Uz član 16.

Predloženim rešenjem kao najmanji osnov za određivanja porodične penzije utvrđuje se starosna penzija za penzijski staž od 20 godina, kako u odnosu na osiguranika, tako i u odnosu na korisnika prava.

Uz član 17.

Predloženom izmenom preciznije se definiše da deca bez oba roditelja imaju pravo, pored porodične penzije po jednom roditelju i pravo na porodičnu penziju po drugom roditelju.

Uz čl. 18. do 20.

Predloženom izmenom utvrđuje se najniži iznos starosne, odnosno invalidske penzije za osiguranike zaposlene i osiguranike samostalnih delatnosti koja se određuje na dan 1. januara 2006. godine, u visini 25% prosečne zarade zaposlenih u Republici u prethodnoj godini, što predstavlja povećanje nivoa najnižeg iznosa penzije u odnosu na važeće rešenje. Ovom odredbom, u stavu 4. uvodi se i vanredno usklađivanje najnižeg iznosa penzije od 1. januara tekuće godine, ukoliko najniži iznos penzije isplaćene u osiguranju zaposlenih za prethodnu godinu iznosi manje od 20% od iznosa prosečne zarade zaposlenih u Republici u prethodnoj godini. Takođe se precizira da se najniži iznos starosne, odnosno invalidske penzije za osiguranike poljoprivrednike utvrđuje u visini usklađenog najnižeg iznosa zatečenih korisnika u osiguranju poljoprivrednika, koji se nadalje usklađuju saglasno odredbama ovog zakona. Pored toga, izvršeno su i terminološka usaglašavanja.

Uz član 21.

Predloženim izmenama, precizira se najviši iznos penzije koji se odnosi na sve kategorije osiguranika.

Uz čl. 22. i 75. postupno

Predloženim rešenjem menja se dosadašnji kvartalni metod usklađivanja penzija i utvrđuje se usklađivanje penzija jednom godišnje (u aprilu) sa kretanjem troškova života. Dosadašnja ravnopravna primena parametara troškova života i prosečne zarade menja se utvrđivanjem troškova života kao jedinog parametra za usklađivanje penzija. Međutim, kao prelazno rešenje utvrđuje se postepeno usklađivanje penzija počev od 1. aprila 2006. godine, uz smanjenje učešća zarada (od 37,5% u 2006. do 12,5% u 2008. godini), a povećanja učešća troškova života (od 62,5% u 2006 do 87,5% u 2008. godini), kao parametra prilikom usklađivanja penzija, a na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike, za prethodnih šest odnosno dvanaest meseci iskazanih kumulativno.

Predloženo je i vanredno usklađivanje penzije ukoliko rast cena na malo iskazanih kumulativno iznosi više od 5%, u odnosu na poslednje usklađivanje.

Uz čl. 33.

Predloženom izmenom precizira se trenutak od kada se najranije isplaćuje invalidska penzija osiguraniku koji pravo na invalidsku penziju ostvaruje u postupku pokrenutom u toku trajanja osiguranja, kao i okolnosti u kojima se invalidska penzija isplaćuje i pre pravosnažnosti rešenja o utvrđenoj invalidnosti.

Uz član 34.

Predloženom izmenom precizira se obustava porodične penzije u slučaju sticanja svojstva osiguranika, koja je i do sada posredno proizlazila iz drugih odredaba Zakona.

Uz član 35.

Predloženom izmenom daje se mogućnost da osiguranik koji sam plaća doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, može ostvariti pravo po tom osnovu iako nije uplatio sve dospele iznose doprinosa i to srazmerno periodu za koji su doprinosi uplaćeni.

Uz čl. 37. do 39, 41.i 42.

Predloženom dopunom utvrđuje se da se u matičnu evidenciju fonda unosi podatak o mirovanju svojstva osiguranika poljoprivrednika, preciziraju se podaci za matičnu evideciju koji se podnose fondu, kao i rokovi za dostavljanje i unošenje istih.

Uz član 40.

Predloženom izmenom, uređuje se pitanje unošenja podataka u matičnu evidenciju za osiguranika za koga je doprinos obračunat i uplaćen sa zakašnjenjem.

Uz član 47.

Predloženom izmenom produžen je rok u kome upravni odbor podnosi izveštaj o poslovanju fonda Vladi u skladu sa propisima iz oblasti računovodstva.

Uz član 50.

Predloženom izmenom precizira se koja sredstva čine prihod fonda.

Uz član 51.

Predloženom izmenom uvodi se mogućnost da se sredstva fonda mogu koristiti za društveni standard korisnika penzija i to najviše do 0,10% ukupnih prihoda fonda po osnovu doprinosa. Na ovaj način ostvaruje se poboljšanje ukupnog standarda korisnika penzija.

Uz član 52.

Predloženom izmenom vrši se usaglašavanje sa poreskim propisima.

Uz član 53.

Predložnom izmenom briše se član 183. jer se članom 40. ovog zakona uređuje ovo pitanje na mestu koje mu sadržinski odgovara, pa je stoga ova odredba postala nepotrebna.

Uz član 55.

Predloženom izmenom precizira se da se sredstva za pokriće razlike između najnižeg iznosa penzije i iznosa penzije utvrđene primenom opštih odredaba Zakona (čl.61-70.) obezbeđuju u budžetu.

Uz član 56.

Predloženom izmenom utvrđena je mogućnost da i član porodice osiguranika poljoprivrednika može podneti zahtev za mirovanje osiguranja saglasno članu 219. zakona kao i mogućnost uplate doprinosa i za taj period.

Uz član 57.

Predlaže se brisanje člana 220. jer je ovo pitanje drugačije uređeno članom 6. ovog zakona.

Uz član 58.

Predloženom izmenom ukida se dosadašnje vremensko ograničavanje trajanja naknade po osnovu preostale radne sposobnosti (najduže 5 godina od dana početka primene Zakona).

Uz član 59.

Predloženom izmenom precizira se da se za određivanje starosne, odnosno invalidske penzije, za osiguranike iz čl. 42. i 43. Zakona, uzima i naknada zarade.

Uz član 62.

Predloženom izmenom briše se član 256. Zakona i usaglašava se sa drugim odredbama Zakona.

Uz član 63.

Predloženom izmenom daje se mogućnost za ponovno određivanje penzije i u odnosu na staž osiguranja koji je navršen i pre 10.04.2003. godine.

Uz član 69.

Ovom odredbom utvrđuju se rokovi za donošenje podzakonskih akata koji nisu doneti, kao i rokovi za usaglašavanje postojećih akata sa ovim zakonom.

Uz član 76.

Predloženom odredbom utvrđuje se da će se i na zatečene korisnike iznosa starosne, odnosno invalidske penzije primenjivati odredbe člana 19. ovog zakona, što znači da će se i najniži iznos starosne, odnosno invalidske penzije zatečenih korisnika određivati i usklađivati na novi način.

Uz član 77.

Predloženom odredbom daje se povoljnost za osiguranike iz člana 42. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju tako što se, zaključno sa 31. decembrom 2009. godine, starosna granica za sticanje prava na starosnu penziju snižava najviše do 50 godina života, i ako imaju navršenih 50 godina života, ukoliko im zaposlenje prestane s pravom na penziju iz člana 43. Zakona.

Uz član 78.

Ovom prelaznom normom utvrđuje se da će se posebnim zakonom urediti uslovi i način za sticanje prava po osnovu delimične invalidnosti za osiguranike zaposlene i osiguranike samostalnih delatnosti, s obzirom da je Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik RS“, br. 34/2003, 64/2004 i 84/2004) invalidnost definisana samo ukoliko postoji potpuni gubitak radne sposobnosti.

IV SREDSTVA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA

Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva za dotacije fondu, u odnosu na sadašnje dotacije.

V ANALIZA EFEKATA ZAKONA

Donošenjem ovog zakona nastaviće se reforma sistema penzijskog i invalidskog osiguranja započeta sredinom osamdesetih godina, poboljšati finansijaske prilike fonda i omogućiti redovniju isplatu penzija, zaštititi korisnici sa najnižim iznosom penzije, poboljšati društveni standard korisnika penzije, produžiti učešće osiguranika u sistemu penzijskog i invalidskog osiguranja u skladu sa zahtevima evropskog zakonodavstva u ovoj oblasti, osavremeniti i učiniti efikasnijim rad fonda i njegovih službi i na taj način obezbediti održivost i dalje funkcionisanje sistema penzijskog i invalidskog osiguranja a u skladu sa potrebama osiguranika, a posebno korisnika prava u sistemu penzijskog i invalidskog osiguranja.

U vezi iznetog ovim zakonom posebno se izdvajaju efekti koji se očekuju primenom novih rešenja u pogledu podizanja starosne granice za dve godine u odnosu na postojeće rešenje na koji način će se produžiti period učešća osiguranika u sistemu penzijskog i invalidskog osiguranja a smanjiti pritisak na budžet u pogledu potrebnih sredstava za isplatu penzija.

Pored toga usklađivanjem penzije dva puta godišnje, a ne kvartalno kao do sada, prevazilazi se problem nedostataka sredstava u fondu i obezbeđuje se redovna isplata penzija, što je opšti interes.

Utvrđivanjem najnižeg iznosa penzije, postavlja se zaštitna granica ispod koje penzija ne može ići, na koji način se poboljšava društveni standard korisnika penzije.

P R E G L E D

ODREDABA ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM

OSIGURANjU KOJE SE MENjAJU I DOPUNjUJU

Član 9.*

Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje, odnosno prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja obezbeđuju se, odnosno ostvaruju kod republičkih fondova REPUBLIČKOG FONDA za penzijsko i invalidsko osiguranje (u daljem tekstu: fond).

Član 11.

Osiguranici zaposleni jesu:

1) lica u radnom odnosu, odnosno zaposlena u preduzeću, drugom pravnom licu, državnom organu, organu jedinice lokalne samouprave ili kod fizičkih lica (u daljem tekstu: poslodavac), izuzev lica iz člana 12. stav 1. tačka 2) ovog zakona;

2) civilna lica na službi u Vojsci i vojnim jedinicama i vojnim ustanovama;

3) izabrana ili postavljena lica, ako za obavljanje funkcije ostvaruju zaradu, odnosno naknadu zarade

4) lica koja su u skladu sa propisima o radu, u radnom odnosu odnosno zaposlena van prostorija poslodavca;

5) lica u radnom odnosu, odnosno zaposleni upućeni na rad u inostranstvo, odnosno zaposleni u preduzeću koje obavlja delatnost ili usluge u inostranstvu, ako nisu obavezno osigurana po propisima te zemlje, ili ako međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno; .

6) domaći državljani koji su na teritoriji Republike Srbije zaposleni kod stranih ili međunarodnih organizacija i ustanova, stranih diplomatskih i konzularnih predstavništava ili kod stranih pravnih ili fizičkih lica, ako međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno;

7) domaći državljani zaposleni u inostranstvu, ako za to vreme nisu obavezno osigurani kod stranog nosioca osiguranja, ili ako prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, po propisima te države, ne mogu ostvariti ili koristiti van njene teritorije;

8) strani državljani i lica bez državljanstva koji su na teritoriji Republike Srbije zaposleni kod stranih pravnih ili fizičkih lica, ako međunarodnim ugovorom nije drugačije određeno, kao i kod međunarodnih organizacija i ustanova i stranih diplomatskih i konzularnih predstavništava, ako je takvo osiguranje predviđeno međunarodnim ugovorom;

9) lica koja u skladu sa zakonom obavljaju privremene i povremene poslove, ako nisu osigurani po drugom osnovu;

10) lica koja u skladu sa zakonom obavljaju privremene i povremene poslove preko omladinskih zadruga, KOJE SE U SMISLU OVOG ZAKONA SMATRAJU POSLODAVCEM, a imaju navršenih 26 godina života, odnosno bez obzira na godine života ako nisu na školovanju;

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

11) lica za čijim je radom prestala potreba, kao i lica kojima je prestalo zaposlenje zbog stečaja, likvidacije, odnosno u svim slučajevima prestanka rada poslodavca, dok ostvaruju novčanu naknadu prema propisima o radu i zapošljavanju.

Član 15.

Lica koja nisu obavezno osigurana u smislu ovog zakona, mogu se uključiti u obavezno osiguranje i obezbediti prava iz ovog osiguranja pod uslovima, u obimu i na način predviđen ovim zakonom.

Svojstvo osiguranika iz stava 1. ovog člana stiče se i prestaje danom podnošenja zahteva.

SVOJSTVO OSIGURANIKA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA STIČE SE DANOM PODNOŠENjA ZAHTEVA, A IZUZETNO, NA ZAHTEV LICA, NAJRANIJE 30 DANA PRE PODNOŠENjA ZAHTEVA.

SVOJSTVO OSIGURANIKA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA PRESTAJE DANOM ZA KOJI SE LICE U ZAHTEVU OPREDELI.

PODNOŠENjE ZAHTEVA ZA STICANjE PRAVA NA STAROSNU ODNOSNO INVALIDSKU PENZIJU SMATRA SE ZAHTEVOM ZA PRESTANAK SVOJSTVA OSIGURANIKA, IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, UKOLIKO SU ISPUNjENI USLOVI ZA STICANjE OVIH PRAVA.

SVOJSTVO OSIGURANIKA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA MOŽE SE STEĆI POD USLOVOM DA NIJE NASTUPIO NEKI OD SLUČAJEVA PO OSNOVU KOJIH SE OSTVARUJE PRAVO U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, A UKOLIKO JE NASTUPIO NEKI OD TIH SLUČAJEVA, SVOJSTVO OSIGURANIKA MOŽE SE STEĆI SAMO ZA SLUČAJ KOJI NIJE NASTUPIO.

Član 19.

Osiguranik stiče pravo na starosnu penziju:

1) kad navrši 63 (muškarac), odnosno 58 (žena) godina života i najmanje 20 godina penzijskog staža;

2) 1) kad navrši 65 (muškarac), odnosno 60 (žena) godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja;

3) 2) kad navrši 40 (muškarac), odnosno 35 (žena) godina staža osiguranja i najmanje 53 godine života;

3) KAD NAVRŠI 45 GODINA STAŽA OSIGURANjA.

Član 20.

Osiguraniku kome se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, starosna granica za sticanje prava na starosnu penziju, utvrđena u članu 19. tač. 1) i 2) TAČKA 1) ovog zakona, snižava se zavisno od stepena uvećanja staža za po jednu godinu, i to:

1) za svakih šest godina provedenih SVAKE TRI GODINE PROVEDENE na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 14 meseci;

2) za svakih pet godina provedenih SVAKE DVE GODINE I ŠEST MESECI PROVEDENIH na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 15 meseci;

3) za svake četiri godine provedene SVAKE DVE GODINE PROVEDENE na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 16 meseci;

4) za svake tri godine provedene SVAKU JEDNU GODINU I ŠEST MESECI PROVEDENIH na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 18 meseci.

Starosna granica iz stava 1. ovog člana može se snižavati najviše do 53 godine života.

IZUZETNO OD STAVA 2. OVOG ČLANA, STAROSNA GRANICA ZA OSIGURANIKE KOJI RADE NA POSLOVIMA IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA MOŽE SE SNIŽAVATI NAJVIŠE DO 50 GODINA ŽIVOTA.

Član 25.

Osiguranik kod koga nastane potpuni gubitak radne sposobnosti, stiče pravo na invalidsku penziju:

ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću;

2) ako je invalidnost prouzrokovana povredom van rada ili bolešću – pod uslovom da je gubitak radne sposobnosti nastao pre navršenja godina života propisanih za sticanje prava na starosnu penziju utvrđenih u članu 19. tačka 1) ovog zakona i da ima navršenih pet godina staža osiguranja.

ako je invalidnost prouzrokovana povredom van rada ili bolešću pod

uslovom da je gubitak radne sposobnosti nastao pre navršenja godina života propisanih za sticanje prava na starosnu penziju utvrđenih u članu 19. tačka 2) ovog zakona i da ima navršenih pet godina staža osiguranja, pod uslovom da ne ispunjava uslove za sticanje prava na starosnu penziju iz člana 19. tačka 1) ovog zakona.

Član 29.

Udova stiče pravo na porodičnu penziju:

1) ako je do smrti bračnog druga, navršila 48 50 godina života; ili

2) ako je, do smrti bračnog druga, ili u roku od jedne godine od dana smrti bračnog druga, postala potpuno nesposobna za rad; ili

3) ako je, posle smrti bračnog druga, ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom bračnom drugu, a udova obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udova koja u toku trajanja prava prema tom

osnovu postane potpuno nesposobna za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udova koja do smrti bračnog druga, nije navršila 48 50 godina života ali je navršila 43 45 godinA života, stiče pravo na porodičnu penziju kad navrši 48 50 godina života.

Udova koja u toku trajanja prava na porodičnu penziju stečenog na način iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana navrši 48 50 godina života, trajno zadržava pravo na porodičnu penziju. Udova kojoj pravo na porodičnu penziju prestane pre navršene 48 50, ali posle navršene 43 45 godine života može ponovo ostvariti pravo kad navrši 48 50 godina života.

Član 30.

Udovac stiče pravo na porodičnu penziju:

1) ako je do smrti bračnog druga, navršio 53 55 godina života; ili

2) ako je, do smrti bračnog druga, ili u roku od jedne godine od dana smrti bračnog druga, postao potpuno nesposoban za rad; ili

3) ako je, posle smrti bračnog druga, ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom bračnom drugu, a udovac obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udovac koji u toku trajanja prava po tom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac koji u toku trajanja prava na porodičnu penziju stečenog na način iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana navrši 53 55 godina života, trajno zadržava pravo na porodičnu penziju.

Član 33.

Roditelj (otac i majka, očuh i maćeha i usvojilac) koga je osiguranik odnosno korisnik prava, u skladu sa zakonom izdržavao do svoje smrti stiče pravo na porodičnu penziju ako je do smrti osiguranika odnosno korisnika prava:

1) navršio 63 65 (muškarac), odnosno 58 60 (žena) godina života; ili

2) postao potpuno nesposoban za rad.

Član 50.

U staž osiguranja računa se vreme za koje je osiguranik iz člana 12. stav 1. tačka 3) ovog zakona, ostvario ugovorenu naknadu za koju je plaćen doprinos.

Staž osiguranja iz stava 1. ovog člana srazmerno se utvrđuje na taj način što se iznos ugovorene naknade uvećane za iznos poreza obračunatog u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dohodak građana, deli sa najnižom mesečnom osnovicom za plaćanje doprinosa iz člana 182. stav 2. koja važi u momentu uplate doprinosa.

STAŽ OSIGURANjA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA SRAZMERNO SE UTVRĐUJE NA TAJ NAČIN ŠTO SE IZNOS UGOVORENE NAKNADE NA KOJU SE PLAĆA POREZ U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DOHODAK GRAĐANA DELI SA NAJNIŽOM OSNOVICOM ZA PLAĆANjE DOPRINOSA KOJA VAŽI U MOMENTU UPLATE DOPRINOSA, U SKLADU SA ZAKONOM.

Staž osiguranja ostvaren po osnovu utvrđenim u st. 1. i 2. ovog člana, u jednoj kalendarskoj godini može iznositi najviše 12 meseci.

Član 54.

Osiguraniku iz člana 52. stav 1. ovog zakona, staž osiguranja računa se sa uvećanim trajanjem pod uslovom da je na radnim mestima odnosno poslovima iz člana 53. ovog zakona efektivno proveo ukupno najmanje 10 godina, odnosno ukupno najmanje pet godina ako je, po osnovu rada na tim radnim mestima odnosno poslovima, utvrđena invalidnost.

Staž osiguranja se uvećava samo za vreme koje je efektivno provedeno na radu.

Prilikom utvrđivanja uslova za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, kumulativno se uzima staž osiguranja sa uvećanim trajanjem ostvaren na radnim mestima odnosno poslovima iz člana 53. ovog zakona.

Član 55.

Radna mesta odnosno poslove na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, postupak i način za njihovo utvrđivanje, kao i stepen uvećanja staža osiguranja utvrđuje ministar nadležan za poslove penzijskog i invalidskog osiguranja, na predlog fonda.

Ovlašćenom službenom licu u smislu propisa o vršenju unutrašnjih poslova, pripadniku Bezbednosno-informativne agencije, zaposlenom u organu nadležnom za inostrane poslove koji radi u inostranstvu na određenim poslovima pod posebnim uslovima i zaposlenom u organu ili organizaciji koji radi na poslovima kontra-radio-izviđajne službe i poslovima kriptografije, na izvršenju krivičnih sankcija, ovlašćenom službenom licu Poreske policije u smislu propisa o poreskoj administraciji, svakih 12 meseci efektivno provedenih na tim poslovima računa se NAJVIŠE kao 16 meseci staža osiguranja, U ZAVISNOSTI OD TEŽINE OVIH POSLOVA pod uslovima iz člana 54. ovog zakona.

Radna mesta odnosno poslovi, kao i stepeni uvećanja staža osiguranja iz st. 1. i 2. ovog člana, podležu reviziji najdocnije po isteku 10 godina od dana njihovog utvrđivanja.

Član 59.

U staž osiguranja sa uvećanim trajanjem osiguraniku se računa i vreme provedeno u svojstvu vojnog osiguranika ili civilnog lica iz člana 11. tačka 2) ovog zakona, osim vremena koje je to civilno lice provelo u trupi, i to pod uslovima i u obimu koji su utvrđeni propisima kojima se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika.

U STAŽ OSIGURANjA SA UVEĆANIM TRAJANjEM OSIGURANIKU SE RAČUNA I VREME PROVEDENO U SVOJSTVU VOJNOG OSIGURANIKA I TO POD USLOVIMA I U OBIMU KOJI SU UTVRĐENI PROPISIMA KOJIMA SE UREĐUJE PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE VOJNIH OSIGURANIKA.

Član 63.

Godišnji lični koeficijent predstavlja odnos ukupne zarade osiguranika, odnosno osnovice osiguranja počev od 1. januara 1970. godine za svaku kalendarsku godinu i prosečne godišnje zarade u Republici za istu kalendarsku godinu.

Ako su zarade, odnosno osnovice osiguranja unete u matičnu evidenciju u neto iznosu dovode se u odnos sa prosečnom neto zaradom zaposlenih u Republici, a ako su unete u matičnu evidenciju u bruto iznosu dovode se u odnos sa prosečnom bruto zaradom zaposlenih u Republici.

Godišnji lični koeficijent predstavlja odnos ukupne zarade, osnovice osiguranja i visine ugovorene naknade osiguranika, za svaku kalendarsku godinu i prosečne godišnje zarade u Republici za istu kalendarsku godinu.

Godišnji lični koeficijent u smislu st. 1. i 2. ovog člana iznosi jedan kada je zarada, osnovica osiguranja, odnosno ugovorena naknada u kalendarskoj godini, jednaka prosečnoj zaradi zaposlenih u Republici u toj kalendarskoj godini.

Pri određivanju godišnjeg ličnog koeficijenta uzimaju se zarade, naknade zarade, odnosno osnovice osiguranja, kao i ugovorene naknade koje su služile za obračunavanje i plaćanje doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, na koje je plaćen doprinos i koje su utvrđene u matičnoj evidenciji, izuzev iz godine iz koje se ostvaruje pravo.

GODIŠNjI LIČNI KOEFICIJENT MOŽE IZNOSITI NAJVIŠE PET.

Podatak o prosečnoj godišnjoj neto zaradi u Republici odnosno prosečnoj godišnjoj bruto zaradi u Republici iz st. 1. do 5. ovog člana, objavljuje organ nadležan za poslove statistike.

Član 67.

Lični koeficijent utvrđuje se tako što se zbir godišnjih ličnih koeficijenata iz čl. 63. do 66. ovog zakona podeli sa periodom (godine, meseci i dani) za koje su obračunati, s tim što se svaka godina računa kao 1, svaki mesec kao 0,0833, a svaki dan kao 0,00278.

Kao jedan mesec, u smislu stava 1. ovog člana računa se kalendarski mesec, odnosno 30 dana.

LIČNI KOEFICIJENT IZ STAVA 1. OVOG ČLANA IZNOSI NAJMANjE 0,5.

Član 72.

Kao najmanji osnov za određivanje porodične penzije uzima se starosna penzija umrlog osiguranika, ODNOSNO KORISNIKA PRAVA, određena za penzijski staž od 20 godina.

Ukupan iznos porodične penzije ne može preći najviši iznos starosne, odnosno invalidske penzije.

Član 73.

Deci bez oba roditelja pripada, pored porodične penzije po jednom roditelju i porodična penzija po drugom roditelju. DECA BEZ OBA RODITELjA IMAJU PRAVO, PORED PORODIČNE PENZIJE PO JEDNOM RODITELjU, I NA PORODIČNU PENZIJU PO DRUGOM RODITELjU.

Penzije iz stava 1. ovog člana određuju se kao jedna penzija, čiji iznos ne može preći najviši iznos penzije, utvrđen u skladu s ovim zakonom.

5. Najniža i najviša penzija

5. NAJNIŽI I NAJVIŠI IZNOS PENZIJE

Član 76.

Najniži iznos penzije pripada osiguraniku koji ostvari pravo na starosnu, odnosno invalidsku penziju ako mu je ta penzija manja od iznosa penzije utvrđene po odredbama ovog člana.

Najniža starosna, odnosno invalidska penzija određuje se u visini iznosa usklađene najniže penzije zatečenih korisnika u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih.

NAJNIŽI IZNOS STAROSNE ODNOSNO INVALIDSKE PENZIJE ZA OSIGURANIKE ZAPOSLENE I OSIGURANIKE SAMOSTALNIH DELATNOSTI UTVRĐUJE SE NA DAN 1. JANUARA 2006. GODINE U VISINI 25% PROSEČNE ZARADE ZAPOSLENIH NA TERITORIJI REPUBLIKE U PRETHODNOJ GODINI, PREMA OBJAVLjENIM PODACIMA ORGANA NADLEŽNOG ZA POSLOVE STATISTIKE. OVAKO UTVRĐEN NAJNIŽI IZNOS STAROSNE ODNOSNO INVALIDSKE PENZIJE DALjE SE USKLAĐUJE NA NAČIN NA KOJI SE USKLAĐUJU PENZIJE, U SKLADU SA ODREDBAMA OVOG ZAKONA.

ISPLATA NAJNIŽEG IZNOSA PENZIJE IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, ODREĐENE NA DAN 1. JANUARA 2006. GODINE, TEČE OD ISPLATE PENZIJE ZA JANUAR 2006.GODINE.

UKOLIKO NAJNIŽI IZNOS PENZIJE IZ STAVA 2. OVOG ČLANA ISPLAĆENE U OSIGURANjU ZAPOSLENIH ZA PRETHODNU GODINU IZNOSI MANjE OD 20% OD IZNOSA PROSEČNE ZARADE ZAPOSLENIH NA TERITORIJI REPUBLIKE U PRETHODNOJ GODINI, NAJNIŽI IZNOS PENZIJE ĆE SE VANREDNO USKLADITI OD 1. JANUARA TEKUĆE GODINE, ZA PROCENAT KOJIM SE OBEZBEĐUJE DA SE NAJNIŽI IZNOS PENZIJE ZA PRETHODNU GODINU KORISNIKA U OSIGURANjU ZAPOSLENIH, DOVEDE NA NIVO OD 20% PROSEČNE ZARADE U PRETHODNOJ GODINI.

NAJNIŽI IZNOS STAROSNE ODNOSNO INVALIDSKE PENZIJE ZA OSIGURANIKE POLjOPRIVREDNIKE UTVRĐUJE SE U VISINI USKLAĐENOG NAJNIŽEG IZNOSA PENZIJE ZATEČENIH KORISNIKA U OSIGURANjU POLjOPRIVREDNIKA, NA DAN 1. JANUARA 2006. GODINE, A DALjE SE USKLAĐUJE U SKLADU SA ODREDBAMA OVOG ZAKONA.

Član 77.

Osiguranik OSIGURANIKU koji je ostvario pravo na inostrani deo penzije prema međunarodnom ugovoru stiče pravo na PRIPADA najniži iznos penzije ako mu je iznos penzije, utvrđen po ovom zakonu, i inostrane penzije obračunate prema važećem deviznom kursu na dan donošenja rešenja, manji od iznosa najniže penzije određene prema članu 76. ovog zakona.

Član 79.

Osiguraniku iz člana 42. 43. ovog zakona, starosna odnosno invalidska penzija određuje se u skladu sa odredbama člana 61. ovog zakona, a lični bodovi utvrđuju se na način predviđen čl. 62. do 70. ovog zakona.

Iznos penzije utvrđen na način iz stava 1. ovog člana uvećan za 20%, predstavlja ukupan iznos penzije za osiguranike iz člana 42. 43.ovog zakona.

IZNOS PENZIJE IZ ST. 1. I 2. OVOG ČLANA NE MOŽE BITI VEĆI OD IZNOSA UTVRĐENOG U ČLANU 78. OVOG ZAKONA.

Član 80.

 

Penzija se od 1. januara, 1. aprila, 1. jula i 1. oktobra tekuće godine usklađuje, na osnovu statističkih podataka, sa kretanjem troškova života i prosečne zarade zaposlenih na teritoriji Republike u prethodnom kvartalu, u procentu koji predstavlja zbir polovine procenta rasta, odnosno pada troškova života i polovine procenta rasta, odnosno pada zarada.

Isplata usklađene penzije teče od prvog dana u mesecu u kome je izvršeno usklađivanje.

Usklađivanje penzije u smislu stava 1. ovog člana vrši se na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike za prethodni kvartal, iskazanih kumulativno.

PENZIJA SE OD 1. APRILA TEKUĆE GODINE USKLAĐUJE, NA OSNOVU STATISTIČKIH PODATAKA, SA KRETANjEM TROŠKOVA ŽIVOTA NA TERITORIJI REPUBLIKE U PRETHODNIH DVANAEST MESECI.

ISPLATA USKLAĐENE PENZIJE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA TEČE OD ISPLATE APRILSKE PENZIJE NA OSNOVU PODATAKA ORGANA NADLEŽNOG ZA POSLOVE STATISTIKE ZA PERIOD: APRIL PRETHODNE GODINE – MART TEKUĆE GODINE.

IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, PENZIJA SE VANREDNO USKLAĐUJE UKOLIKO OD POSLEDNjEG USKLAĐIVANjA RAST CENA NA MALO IZNOSI VIŠE OD 5%.

ISPLATA USKLAĐENE PENZIJE IZ STAVA 3. OVOG ČLANA VRŠI SE NA OSNOVU STATISTIČKIH PODATAKA O KRETANjU TROŠKOVA ŽIVOTA OD POSLEDNjEG USKLAĐIVANjA I TEČE OD PRVOG U MESECU KADA SE STEKNU USLOVI UTVRĐENI U STAVU 3. OVOG ČLANA.

UKOLIKO DOĐE DO PRIMENE VANREDNOG USKLAĐIVANjA PENZIJE IZ STAVA 3. OVOG ČLANA, ZA PRVO NAREDNO REDOVNO USKLAĐIVANjE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, UZEĆE SE PODACI O KRETANjU TROŠKOVA ŽIVOTA POČEV OD POSLEDNjEG VANREDNOG USKLAĐIVANjA.

Član 82*.

Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju se kod fonda kod koga je osiguranik poslednji put bio osiguran.

Fond kod koga je osiguranik poslednji put bio osiguran nadležan je i kad se prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju po osnovu međunarodnih ugovora.

Izuzetno od odredaba st. 1. i 2. ovog člana, osiguranik odnosnokorisnik prava, kao i član njegove porodice može na svoj zahtev ostvaritipravo na penziju kod fonda kod koga je navršen, odnosno utvrđen pretežan deo staža osiguranja.

Pravo izbora fonda iz stava 3. ovog člana može se koristiti samo jedanput.

Zahtev za ostvarivanje prava na penziju podnosi se fondu kod koga je osiguranik poslednji put bio osiguran.

PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANjA OSTVARUJU SE KOD FONDA.

Član 83.*

Prava za slučaj invalidnosti i smrti prouzrokovanih povredom na radu ostvaruju se kod fonda kod koga je osiguranik bio osiguran u času nastanka te povrede.

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

Prava za slučaj invalidnosti i smrti prouzrokovanih profesionalnom bolešću ostvaruju se kod fonda kod koga je osiguranik bio osiguran u vreme oboljenja od profesionalne bolesti, a ako u to vreme nije bio osiguran, ta prava ostvaruju se kod fonda kod koga je poslednji put bio osiguran.

Član 84.*

Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaruju se od dana podnetog zahteva, a najranije šest meseci pre tog dana.

Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koja se ostvaruju u fondu obezbeđuju se u postupku predviđenom zakonom kojim je uređen opšti upravni postupak, ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.

Akt donet u postupku pokrenutom suprotno odredbi člana 82. ovog zakona, ništav je.

Član 85.*

Penzijski staž i zarade, naknade, ugovorne naknade, odnosno osnovice osiguranja, kao i druge činjenice od uticaja na sticanje i utvrđivanje prava, osim

nalaza, mišljenja i ocene organa veštačenja, uzimaju se u obzir pri ostvarivanju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, bez obzira na to kod kog fonda su utvrđeni, na osnovu podataka utvrđenih u matičnoj evidenciji.

Staž osiguranja utvrđuje fond kod koga je taj staž navršen.

Penzijski staž se ne može utvrđivati na osnovu izjava svedoka.

Član 86.*

Ako je penzijski staž utvrđen kod dva ili više fondova, oni nadoknađuju deo penzije fondu kod koga je ostvareno pravo na penziju.

Naknada dela penzije u smislu stava 1. ovog člana odgovara srazmeri između staža koji je osiguraniku utvrđen kod drugog fonda i ukupnog penzijskog staža.

Pri utvrđivanju srazmere između utvrđenog staža i ukupnog penzijskog

staža, od ukupnog penzijskog staža odbijaju se periodi posebnog staža.

Naknada dela penzije iz stava 2. ovog člana obuhvata i srazmerni deo naknada, koja korisniku pripadaju po osnovu penzijskog i invalidskog osiguranja, kao i srazmerni deo obaveznih doprinosa koji se plaćaju na penzijska primanja.

Naknada srazmernog dela penzije obračunava se i isplaćuje mesečno, ako ugovorom između fondova nije drugačije određeno.

Odredbe ovog člana odnose se i na organizaciju za osiguranje vojnih osiguranika za staž navršen u svojstvu vojnog osiguranika posle 1. januara 1973. godine.

PITANjE NAKNADE DELA PENZIJE U SLUČAJU KADA JE PENZIJSKI STAŽ UTVRĐEN KOD FONDA VOJNIH OSIGURANIKA POSLE 1.JANUARA 1973. GODINE I KOD FONDA REGULISAĆE SE SPORAZUMOM TIH FONDOVA.

Član 87.*

Ako je invalidnost odnosno smrt osiguranika prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću, invalidska odnosno porodična penzija

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

ostvarena po tom osnovu u celosti pada na teret fonda kod koga je pravo ostvareno.

Član 89.*

Lica iz čl. 15. i 17. ovog zakona prava iz penzijskog i invalidskog

osiguranja ostvaruju u fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih.

Član 90.*

Fond na teritoriji Republike kod koga je korisnik starosne penzije ostvario pravo, nadležan je za ponovno određivanje penzije u slučaju da se korisnik penzije zaposli, odnosno obavlja samostalnu delatnost.

Član 106.*

U sporovima sukoba nadležnosti u postupku za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja do kojih dođe između fondova odnosno fonda i poslodavaca, nadležan je Vrhovni sud Srbije.

Član 109.*

Fond kod koga je ostvareno pravo na penziju ili novčanu naknadu dužan je JE DUŽAN da korisniku prava isplaćuje iznose koji mu pripadaju u mestu njegovog boravka u Republici Srbiji, odnosno Republici Crnoj Gori.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, sporazumom između Republike Srbije i Republike Crne Gore može se urediti i drugačije.

Član 112.

Osiguraniku koji pravo na invalidsku penziju ostvaruje u postupku pokrenutom u toku trajanja osiguranja, invalidska penzija isplaćuje se od dana

prestanka osiguranja, a najranije od dana prijema pravosnažnog rešenja o utvrđenoj invalidnosti DOSTAVLjANjA PRAVOSNAŽNOG REŠENjA O UTVRĐENOJ INVALIDNOSTI POSLODAVCU.

IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, INVALIDSKA PENZIJA ISPLAĆUJE SE I PRE PRAVOSNAŽNOSTI REŠENjA O UTVRĐENOJ INVALIDNOSTI U SLUČAJU PRESTANKA OSIGURANjA ZBOG PRESTANKA POTREBE ZA RADOM LICA, KAO I PRESTANKA ZAPOSLENjA ZBOG STEČAJA, LIKVIDACIJE, ODNOSNO U SVIM SLUČAJEVIMA PRESTANKA RADA POSLODAVCA, A NAJRANIJE ŠEST MESECI UNAZAD OD DANA PODNOŠENjA ZAHTEVA, AKO JE INVALIDNOST POSTOJALA PRE PODNOŠENjA ZAHTEVA.

Kada se pravo na invalidsku penziju ostvaruje posle prestanka zaposlenja odnosno osiguranja, a invalidnost je postojala pre podnošenja zahteva, invalidska penzija isplaćuje se od dana nastanka invalidnosti, ali najviše za šest meseci unazad od dana podnošenja zahteva.

Član 117.

Ako porodičnu penziju koriste dva ili više članova porodice, pa nekom

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

od njih prestane pravo na penziju, ostalim članovima koji imaju pravo na porodičnu penziju ponovo se određuje visina penzije. Tako određena visina penzije pripada od prvog narednog dana u odnosu na dan kada je korisniku prestalo pravo na penziju.

KORISNIKU PORODIČNE PENZIJE KOJI STEKNE SVOJSTVO OSIGURANIKA OBUSTAVLjA SE ISPLATA PORODIČNE PENZIJE

Ako se isplata porodične penzije obustavi, ili ako pravo koje pripada pojedinom članu porodice miruje, porodična penzija se ponovo ne određuje.

Ako se korisniku porodične penzije, zbog zaposlenja, odnosno obavljanja delatnosti po osnovu koje je obavezno osiguran ili zbog korišćenja starosne ili invalidske penzije, ne isplaćuje porodična penzija koja mu pripada, ostalim članovima uže porodice isplaćuje se za to vreme porodična penzija u visini koja se određuje kao da korisnik penzije nema pravo na porodičnu penziju.

Član 120.

Osiguranik koji sam plaća doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje može koristiti prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja ako su uplaćeni svi dospeli iznosi doprinosa, u skladu sa zakonom.

OSIGURANIK KOJI SAM PLAĆA DOPRINOS ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE, AKO NISU UPLAĆENI SVI DOSPELI IZNOSI DOPRINOSA, PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANjA OSTVARUJE I KORISTI SRAZMERNO PERIODIMA OSIGURANjA ZA KOJE SU UPLAĆENI DOPRINOSI ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE.

FOND ĆE IZVRŠITI OBUSTAVU 1/3 MESEČNOG IZNOSA PENZIJE UTVRĐENE U STAVU 1. OVOG ČLANA, SVE DOK SE NA TAJ ILI DRUGI NAČIN NE NAMIRE NEUPLAĆENI DOSPELI IZNOSI DOPRINOSA.

PO NAMIRENjU NEUPLAĆENIH DOSPELIH IZNOSA DOPRINOSA, OSIGURANIK IZ STAVA 1. OVOG ČLANA OSTVARUJE PRAVA IZ PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANjA NA OSNOVU UKUPNOG STAŽA POČEV OD DANA STICANjA PRAVA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA.

Član 124.*

Fond kod koga je ostvareno pravo na penziju ili novčanu naknadu obezbeđuje njihovu isplatu korisnicima prava u inostranstvu, pod uslovima predviđenim međunarodnim ugovorom, odnosno pod uslovom reciprociteta.

FOND OBEZBEĐUJE ISPLATU OSTVARENOG PRAVA NA PENZIJU ILI NOVČANU NAKNADU KORISNICIMA PRAVA U INOSTRANSTVU, POD USLOVIMA PREDVIĐENIM MEĐUNARODNIM UGOVOROM, ODNOSNO POD USLOVOM RECIPROCITETA.

Korisniku penzije ili novčane naknade za telesno oštećenje – stranom državljaninu ili licu bez državljanstva isplaćuju se u inostranstvu iznosi koji mu pripadaju ako sa odnosnom državom postoji sporazum o isplati u inostranstvu ili odnosna država priznaje takvo pravo našim državljanima.

Korisnik penzije ili naknade po propisima penzijskog i invalidskog

osiguranja može ovlastiti neko drugo lice da u njegovo ime prima penziju ili naknadu.

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

Ovlašćenje iz stava 3. ovog člana važi najduže 12 meseci.

Član 129.

U matičnu evidenciju unose se sledeći podaci o osiguranicima:

1) prezime i ime;

2) jedinstveni matični broj građana i poreski identifikacioni broj;

3) pol;

4) dan, mesec i godina rođenja;

5) zanimanje;

6) školska sprema;

7) osnov osiguranja;

8) datum sticanja i prestanka svojstva osiguranika;

8a) O MIROVANjU SVOJSTVA OSIGURANIKA POLjOPRIVREDNIKA, ODNOSNO UTVRĐENIM PERIODIMA MIROVANjA OSIGURANjA;

9) o stažu osiguranja, zaradama, naknadama zarada, odnosno osnovicama osiguranja, ugovorenim naknadama i drugim naknadama koje služe za određivanje visine prava;

10) o broju meseci, odnosno dana provedenih na radu i broju meseci, odnosno dana za koje su isplaćene naknade;

11) o visini uplaćenog doprinosa;

12) da li je osiguranik korisnik penzije;

13) o obvezniku plaćanja doprinosa;

14) o penzijskom stažu – po vrstama;

15) o osiguranicima s telesnim oštećenjem od najmanje 70%, vojnim invalidima od prve do šeste grupe, civilnim invalidima rata od prve do šeste

grupe, slepim licima i licima obolelim od distrofije ili srodnih mišićnih i neuromišićnih oboljenja, paraplegije, cerebralne i dečije paralize i multipleks skleroze.

Za osiguranike koji rade na radnim mestima, odnosno poslovima na kojima

se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, u matičnoj evidenciji evidentiraju se podaci o stažu osiguranja, odnosno o vremenu provedenom na tim radnim mestima, odnosno poslovima i stepenu uvećanja staža.

Osiguranicima koji nemaju jedinstven matični broj građana fond određuje lični broj.

Član 132.

Prijave podataka za matičnu evidenciju podnose fondu:

1) poslodavac:

(1) prijave podataka o obvezniku plaćanja doprinosa koje obuhvataju prijave početka i prijave prestanka poslovanja;

(2) prijavu na osiguranje i odjavu osiguranja, za osiguranike iz člana 11. tač. 1) do 6) i tač. 8) do 11) I ČLANA 12. STAV 1. TAČKA 3) ovog zakona;

(3) prijave podataka za utvrđivanje staža osiguranja, zarade i naknade zarade koje služe za utvrđivanje godišnjeg ličnog koeficijenta za osiguranike zaposlene i visine uplaćenog doprinosa;

(4) prijave promena podataka iz odredaba podtač. (1) do (3) ove tačke;

(5) prijavu o uplati doprinosa po osnovu ugovorene naknade odnosno naknade po osnovu ugovora o dopunskom radu i visini te naknade;

2) nadležni organ (opštinska uprava ODNOSNO ORGAN NADLEŽAN ZA

VOĐENjE REGISTRA PRIVREDNIH SUBJEKATA) – prijavu na

osiguranje i odjavu osiguranja za osiguranike koji, u skladu sa zakonom, samostalno obavljaju privrednu delatnost i osiguranike poljoprivrednike, kao i prijavu promene tih podataka;

3) organ nadležan za poslove javnih prihoda – prijave podataka za utvrđivanje staža osiguranja, osnovice osiguranja koje služe za utvrđivanje godišnjeg ličnog koeficijenta i visini uplaćenog doprinosa – za osiguranike samostalnih delatnosti, i osiguranike poljoprivrednike, kao i prijavu promene tih podataka, izuzev za osiguranike iz člana 12. stav 1. tačka 2) koji su u radnom odnosu i tač. 3) do 5);

4) organizacija, savez i udruženje – prijavu na osiguranje i odjavu osiguranja, osim za osiguranike koji samostalno obavljaju privrednu delatnost, kao i prijavu promene tih podataka;

5) osiguranik koji je sam obveznik plaćanja doprinosa, osim osiguranika iz tač. 2) do 4) ovog stava:

(1) prijave podataka o obvezniku plaćanja doprinosa;

(2) prijavu na osiguranje, promenu podataka u toku osiguranja i odjavu osiguranja;

6) organizacija za zapošljavanje:

(1) prijavu na osiguranje i odjavu osiguranja za osiguranike za koje je, u skladu sa zakonom, obveznik plaćanja doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, kao i prijavu promene tih podataka;

(2) prijave podataka o utvrđenom stažu osiguranja, naknadi zarade i visini uplaćenog doprinosa za lica iz podtačke (1) ove tačke, kao i prijavu promene tih podataka.

7) fond:

(1) unosi u matičnu evidenciju podatke o utvrđenom penzijskom stažu, zaradi, naknadama zarade, osnovicama osiguranja, ugovorenim naknadama i drugim naknadama koje služe za utvrđivanje godišnjeg ličnog koeficijenta i visini uplaćenog doprinosa – za osiguranike koji su sami obveznici plaćanja doprinosa, osim za osiguranike iz stava 1. tačka 3) ovog člana; O MIROVANjU SVOJSTVA OSIGURANIKA POLjOPRIVREDNIKA, ODNOSNO UTVRĐENIM PERIODIMA MIROVANjA OSIGURANjA;

(2) vodi posebnu evidenciju o uplaćenim doprinosima iz stava 1. tačka 1) podtačka (5) ovog člana.

8) nadležni matičar – prijave o smrti korisnika prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.

Član 139.

Prijave podataka za matičnu evidenciju podnose se fondu, odnosno njegovoj organizacionoj jedinici, i to:

1) za osiguranike zaposlene iz člana 11. tač. 1) do 6) i tač. 8) do 11) ovog zakona – prema sedištu poslodavca, odnosno njegove organizacione jedinice (filijala, ekspozitura, ispostava, poslovnica, predstavništvo, zastupništvo i druge poslovne i radne jedinice);

2) za osiguranike zaposlene iz člana 11. tačka 7) i člana 15. ovog zakona – prema prebivalištu osiguranika u Republici;

3) za osiguranike samostalnih delatnosti iz člana 12. stav 1. tač. 1) i 2) ovog zakona, izuzev osiguranika koji ne ostvaruju redovan mesečni prihod – prema mestu u kome je osiguranik registrovao obavljanje delatnosti po osnovu koje je osiguran;

za osiguranike samostalnih delatnosti iz člana 12. stav 1. tač. 3), 4) i 5) ovog zakona i za osiguranike koji ne ostvaruju redovan mesečni prihod – prema prebivalištu, odnosno boravištu osiguranika u Republici;

4a) ZA OSIGURANIKE SAMOSTALNIH DELATNOSTI IZ ČLANA

12. STAV 1. TAČKA 3) OVOG ZAKONA – PREMA SEDIŠTU

ISPLATIOCA NAKNADE;

5) za osiguranike poljoprivrednike iz člana 13. ovog zakona – prema sedištu organa nadležnog za utvrđivanje poreza na katastarski prihod od poljoprivredne delatnosti.

Za osiguranike koji obavljaju poslove iz člana 12. stav 1. tačka 3) ovog zakona, a nisu obavezno osigurani po osnovu obavljanja tih poslova, podaci o ugovorenoj naknadi dostavljaju se fondu nadležnom u skladu sa članom 10. stav 2. ovog zakona.

Član 140.

Svojstvo osiguranika, staž osiguranja, zarade, naknade zarade, osnovice osiguranja, odnosno ugovorene naknade koje se uzimaju za utvrđivanje visine prava utvrđuje fond na osnovu prijava podataka iz člana 132. ovog zakona, unošenjem podataka u matičnu evidenciju.

OSIGURANIKU ZA KOGA JE DOPRINOS OBRAČUNAT I UPLAĆEN NA OSNOVICU, ZARADU ILI DEO ZARADE SA ZAKAŠNjENjEM U TEKUĆOJ KALENDARSKOJ GODINI ZA PRETHODNU ILI NEKU DRUGU KALENDARSKU GODINU U MATIČNU EVIDENCIJU ZA UTVRĐIVANjE GODIŠNjEG LIČNOG KOEFICIJENTA ZA PRETHODNU ILI NEKU RANIJU KALENDARSKU GODINU, UNOSI SE OSNOVICA ZA MESEC ZA KOJI JE DOPRINOS PLAĆEN, ODNOSNO ZARADA ILI DEO ZARADE KOJA MU JE PRIPADALA ZA MESEC ZA KOJI JE DOPRINOS PLAĆEN.

NA NAČIN IZ STAVA 2. OVOG ČLANA UNOSI SE I IZNOS DOPRINOSA.

ODREDBE ST. 2. I 3. OVOG ČLANA NEĆE SE PRIMENjIVATI U SLUČAJU KAD JE DOPRINOS OBRAČUNAT I PLAĆEN NA OSNOVICU, ZARADU ILI DEO ZARADE ZAKLjUČNO SA 31. JANUAROM TEKUĆE GODINE ZA PREDHODNU GODINU, ODNOSNO U SLUČAJU KADA SU ISPLAĆENA ZARADA ILI DEO ZARADE MANjI OD ZARADE KOJA MU JE PRIPADALA ZA MESEC ZA KOJI JE DOPRINOS PLAĆEN.

Podaci iz člana 129. stav 2. ovog zakona utvrđuju se unošenjem u matičnu evidenciju po ispunjenju uslova iz člana 52. ovog zakona.

Član 144.

Prijave podataka iz člana 132. ovog zakona dostavljaju se u sledećim rokovima:

1) prijava podataka o obvezniku plaćanja doprinosa – u roku od osam dana od dana početka poslovanja, odnosno od dana prestanka poslovanja, odnosno od dana nastale promene u poslovanju obveznika plaćanja doprinosa;

2) prijava na osiguranje, odjava od osiguranja i prijava promena u toku osiguranja – u roku od osam dana od dana zaposlenja, odnosno od dana zaključenja ugovora, obavljanja poslova ili početka obavljanja delatnosti, odnosno od dana prestanka zaposlenja, obavljanja poslova ili obavljanja delatnosti, odnosno od dana nastale promene u osiguranju;

3) prijava podataka za utvrđivanje staža osiguranja, zarade, naknade zarade, osnovice osiguranja, odnosno ugovorene naknade koje služe za utvrđivanje visine prava i visine uplaćenih doprinosa – najdocnije do 30. aprila tekuće godine za prethodnu kalendarsku godinu, a organ nadležan za poslove javnih prihoda – do 30. juna tekuće godine;

4) prijava o promeni podataka iz tačke 3) ovog člana – u roku od osam dana od dana utvrđene promene, odnosno od dana prijema pravnosnažnog rešenja kojim je utvrđena promena podataka;

5) prijava o smrti korisnika prava – u roku od tri dana od dana izdavanja izvoda iz matične knjige umrlih

6) prijava iz člana 132. stav 1. tačka 1) podtačka (5) u roku od tri dana od dana uplate doprinosa.

IZUZETNO OD STAVA 1. TAČKA 2) OVOG ČLANA, KADA JE POSLODAVAC OMLADINSKA ZADRUGA, PRIJAVE NA OSIGURANjE, ODJAVE OD OSIGURANjA I PRIJAVE PROMENA U TOKU OSIGURANjA DOSTAVLjAJU SE KVARTALNO, A NAJKASNIJE U ROKU OD OSAM DANA PO ISTEKU KALENDARSKE GODINE.

Član 145.

Fond je dužan je da podatke iz primljenih prijava unese u matičnu evidenciju u sledećim rokovima:

1) podatke iz prijava iz člana 144. tač. 1) i 2) ovog zakona – u roku od 30 dana od dana prijema prijave;

2) podatke iz prijava iz člana 144. tač. 3) i 4) ovog zakona – u roku od 60 dana od dana prijema prijave, a najdocnije do kraja tekuće godine za prethodnu godinu.

3) podatke iz prijava iz člana 144. tačka 5) ovog zakona – u roku od jednog dana od dana prijema prijave

podatke iz prijava iz člana 132. stav 1. tačka 1) podtačka (5) ovog zakona – u roku od jednog OSAM dana od dana prijema prijave.

Član 152.*

Prava iz člana 150. ovog zakona ostvaruju se i obezbeđuju u fondu:.

1) za osiguranike zaposlene – u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih;

2) za osiguranike samostalnih delatnosti – u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti;

3) za osiguranike poljoprivrednike – u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika.

Pokrajinski fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, kao organizaciona jedinica fonda iz stava 1. ovog člana, pored poslova utvrđenih statutom fonda obavlja i:

pripremu i izradu materijala za pregovore sa inostranim nosiocima penzijskog i invalidskog osiguranja;

poslove dijagnostike radi provere medicinske dokumentacije;

poslove u vezi sa stažom osiguranja sa uvećanim trajanjem;

poslove u vezi sa obezbeđivanjem društvenog standarda korisnika prava;

4) vrši statistička i druga istraživanja u oblasti penzijskog i invalidskog

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

osiguranja;

5) ostvaruje saradnju sa nadležnim pokrajinskim organom, naročito u pogledu razmene podataka i iskustava, kao i sa savezom penzionera i savezima sindikata obrazovanim na nivou autonomne pokrajine.

Član 153.*

Fondom iz člana 152. stav 1. tačka 1) upravljaju predstavnici osiguranika, poslodavaca i korisnika prava.

Fondom iz člana 152. stav 1. tač. 2) i 3) upravljaju predstavnici osiguranika i korisnika prava.

Član 155.

Upravni odbor fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih ima 15 članova, od kojih po pet predstavnika osiguranika, poslodavaca i korisnika prava, s tim što dva predstavnika poslodavaca imenuje Vlada Republike Srbije.

Članove upravnog odbora fonda iz stava 1. ovog člana, imenuju: reprezentativni sindikati organizovani na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – iz reda osiguranika; reprezentativna .udruženja poslodavaca organizovanih na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – iz reda poslodavaca; udruženja penzionera organizovanih na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – iz reda korisnika prava.Udruženje penzionera iz stava 2. ovog člana podnosi dokaz o broju registrovanih članova.

UPRAVNI ODBOR FONDA IMA 21-OG ČLANA, I TO PO SEDAM PREDSTAVNIKA OSIGURANIKA, POSLODAVACA I KORISNIKA PRAVA.

ČLANOVE UPRAVNOG ODBORA IZ REDA OSIGURANIKA IMENUJU:

-REPREZENTATIVNI SINDIKATI OSNOVANI NA NIVOU

REPUBLIKE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE RAD – PET ČLANOVA;

-REPREZENTATIVNA UDRUŽENjA POSLODAVACA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE RAD – JEDNOG ČLANA;

-UDRUŽENjA POLjOPRIVREDNIKA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE – JEDNOG ČLANA.

ČLANOVE UPRAVNOG ODBORA IZ REDA POSLODAVACA IMENUJU:

-REPREZENTATIVNA UDRUŽENjA POSLODAVACA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE RAD – PET ČLANOVA;

-VLADA– DVA ČLANA.

ČLANOVE UPRAVNOG ODBORA IZ REDA KORISNIKA PRAVA IMENUJU UDRUŽENjA PENZIONERA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE, KOJA IMAJU VIŠE OD 50.000 REGISTROVANIH ČLANOVA – SEDAM ČLANOVA, OD KOJIH PET PREDSTAVNIKA KORISNIKA IZ OSIGURANjA ZAPOSLENIH, JEDNOG ČLANA IZ OSIGURANjA SAMOSTALNIH DELATNOSTI I JEDNOG ČLANA IZ OSIGURANjA POLjOPRIVREDNIKA.

UDRUŽENjA PENZIONERA IZ STAVA 4. OVOG ČLANA PODNOSE DOKAZ O BROJU REGISTROVANIH ČLANOVA MINISTARSTVU NADLEŽNOM ZA POSLOVE PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANjA, U SKLADU SA AKTOM KOJI DONOSI MINISTAR.

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

Član 156.*

Upravni odbor fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti ima devet članova, od kojih šest predstavnika guranika i tri predstavnika korisnika prava.

Članove upravnog odbora fonda iz stava 1. ovog člana, imenuju: reprezentativna udruženja poslodavaca organizovanih na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – iz reda osiguranika i udruženja penzionera organizovanih na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – iz reda korisnika prava.

Udruženje penzionera iz stava 2. ovog člana podnosi dokaz o broju registrovanih članova.

Član 157.*

Upravni odbor fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika ima devet članova, od kojih šest predstavnika osiguranika i tri predstavnika korisnika prava.

Članove upravnog odbora fonda iz stava 1. ovog člana, imenuju: udruženja poljoprivrednika organizovanih na nivou Republike – iz reda osiguranika i udruženja penzionera organizovanih na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – iz reda korisnika prava.

Udruženje penzionera iz stava 2. ovog člana podnosi dokaz o broju registrovanih članova

Član 160.

Upravni odbor:

1)donosi statut i druge opšte akte fonda;

donosi akt o organizaciji fonda, u skladu sa statutom fonda, kao i druge akte u skladu sa ovim zakonom;

utvrđuje osnovice za plaćanje doprinosa za pojedine kategorije osiguranika, uz saglasnost Vlade Republike Srbije;

4) donosi finansijski plan i godišnji obračun fonda;

5) donosi srednjoročne i godišnje programe rada;

6) odlučuje o poslovanju fonda;

7) sprovodi konkurs (oglas) o imenovanju direktora fonda;

odlučuje o drugim pitanjima i obavlja druge poslove, u skladu sa zakonom i statutom fonda.

Vlada Republike Srbije daje saglasnost na statut fonda i godišnji program rada fonda.

Akte iz stava 1. tačka 5) ovog člana, fond dostavlja u postupku i na način utvrđen propisima kojima se uređuje buxetski sistem.

Akti iz stava 1. tač. 1) do 5) ovog člana, objavljuju se u „Službenom glasniku Republike Srbije“.

Upravni odbor podnosi izveštaj o poslovanju fonda Vladi Republike Srbije, najkasnije do 31. marta 30. APRILA tekuće godine za prethodnu godinu.

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

Član 161.

Nadzorni odbor fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih ima pet članova, od kojih po dva predstavnika osiguranika i poslodavca i jednog predstavnika korisnika prava.

Članove nadzornog odbora fonda iz stava 1. ovog člana imenuju: reprezentativni sindikati organizovani na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – iz reda osiguranika; reprezentativna udruženja poslodavaca organizovanih na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – iz reda poslodavaca; udruženja penzionera organizovanih na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – iz reda korisnika prava.

Udruženje penzionera iz stava 2. ovog člana podnosi dokaz o broju registrovanih članova.

NADZORNI ODBOR IMA SEDAM ČLANOVA, I TO PO TRI PREDSTAVNIKA OSIGURANIKA I POSLODAVACA I JEDNOG PREDSTAVNIKA KORISNIKA PRAVA.

ČLANOVE NADZORNOG ODBORA IZ REDA OSIGURANIKA IMENUJU:

-REPREZENTATIVNI SINDIKATI OSNOVANI NA NIVOU REPUBLIKE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE RAD – DVA ČLANA;

-UDRUŽENjA POLjOPRIVREDNIKA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE – JEDNOG ČLANA.

ČLANOVE NADZORNOG ODBORA IZ REDA POSLODAVACA IMENUJU:

-REPREZENTATIVNA UDRUŽENjA POSLODAVACA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE RAD – DVA ČLANA;

– VLADA– JEDNOG ČLANA.

JEDNOG ČLANA NADZORNOG ODBORA IZ REDA KORISNIKA PRAVA IMENUJU UDRUŽENjA PENZIONERA OSNOVANA NA NIVOU REPUBLIKE, KOJA IMAJU VIŠE OD 50.000 REGISTROVANIH ČLANOVA.

UDRUŽENjA PENZIONERA IZ STAVA 4. OVOG ČLANA PODNOSE DOKAZ O BROJU REGISTROVANIH ČLANOVA MINISTARSTVU NADLEŽNOM ZA POSLOVE PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANjA, U SKLADU SA AKTOM KOJI DONOSI MINISTAR.

Član 162.*

Nadzorni odbor fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti ima tri člana, od kojih dva predstavnika osiguranika i jednog predstavnika korisnika prava.

Članove nadzornog odbora fonda iz stava 1. ovog člana imenuju: reprezentativna udruženja poslodavaca organizovanih na nivou Republike, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad – iz reda osiguranika i udruženja penzionera organizovanih na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – iz reda korisnika prava.

Udruženje penzionera iz stava 2. ovog člana podnosi dokaz o broju registrovanih članova.

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

Član 163.*

Nadzorni odbor fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika ima tri člana, od kojih dva predstavnika osiguranika i jednog korisnika prava.

Članove nadzornog odbora fonda iz stava 1. ovog člana imenuju: udruženja poljoprivrednika organizovanih na nivou Republike – iz reda osiguranika i udruženja penzionera organizovanih na nivou Republike, koja imaju više od 50.000 registrovanih članova – iz reda korisnika prava.

Udruženje penzionera iz stava 2. ovog člana podnosi dokaz o broju registrovanih članova.

Član 169.*

Prihod fonda čine sredstva:

1) doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje;

za penzijsko i invalidsko osiguranje koje se u slučajevima i pod uslovima utvrđenim zakonom obezbeđuju u buxetu;

3) od imovine kojom raspolaže fond;

drugih fondova za penzijsko i invalidsko osiguranje kod kojih je navršen deo staža osiguranja;

5) 4)od kamata ostvarenih plasmanom slobodnih sredstava SOPSTVENIH PRIHODA FONDA, U SKLADU SA ZAKONOM, poslovnom bankarstvu, na tržištu novca ili kupovinom obveznica čiji emitent je država;

6) 5)subvencija i donacija;

7) 6)ostvarena prodajom društvenog kapitala, društvenih i javnih preduzeća ili njihovih delova, u skladu sa zakonom;

8) 7)dividende na akcije po osnovu ranijih ulaganja sredstava za penzijsko i invalidsko osiguranje, u skladu sa zakonom;

9) 8)iz drugih izvora.

Pokrajinski fond, u skladu sa zakonom i statutom, ima podračun preko

koga se vrše uplate i isplate sredstava republičkog fonda na teritoriji

autonomne pokrajine.

Član 171.

Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje koriste se samo za namene određene zakonom, i to za:

isplatu penzija i novčanih naknada iz penzijskog i invalidskog osiguranja;

2) troškove za rad organa fonda i za obavljanje upravnih, analitičkih, finansijskih, administrativnih, tehničkih i drugih poslova za sprovođenje penzijskog i invalidskog osiguranja;

3) druge obaveze utvrđene zakonom.

SREDSTVA FONDA MOGU SE, U SKLADU SA AKTOM FONDA, KORISTITI ZA DRUŠTVENI STANDARD KORISNIKA PENZIJA, NAJVIŠE DO 0,10% UKUPNIH PRIHODA FONDA PO OSNOVU DOPRINOSA.

Član 172.

Sredstva fonda koja SOPSTVENI PRIHODI FONDA KOJI ostaju po

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

izmirenju obaveza iz člana 171. ovog zakona koriste se za ulaganja u hartije od

vrednosti, za plasman kod poslovnih banaka i druge namene, radi ostvarivanja dobiti.

Član 183.

Osnovicu koja služi za obračun i uplatu doprinosa, ako se zarada ili deo zarade isplaćuje sa zakašnjenjem od najmanje šest meseci, čini zarada, odnosno srazmerni deo neisplaćene zarade koja zaposlenom pripada u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom na dan uplate doprinosa.

Osiguraniku za koga je doprinos obračunat i plaćen u skladu sa stavom 1. ovog člana, za utvrđivanje godišnjeg ličnog koeficijenta uzima sezarada za mesec za koji je doprinos plaćen.

Član 204.*

Za osiguranika koji nije ostvario svojstvo osiguranika po članu 12. stav 1. tačka 3) ovog zakona, a ostvario je ugovorenu naknadu u smislu ovog zakona, odnosno naknadu po osnovu ugovora o dopunskom radu, isplatilac ugovorene naknade doprinose obračunava i uplaćuje fondu kod koga je osiguranik prijavljen na osiguranje.

Član 207.

Razlika između penzije utvrđene primenom člana 79. ovog zakona i penzije utvrđene primenom opštih odredaba ovog zakona (čl. 61. do 70.), kao i ceo iznos penzije određene osiguraniku koji ne ispunjava uslove za sticanje prava na

penziju utvrđene u članu 19. ovog zakona, obezbeđuje se u budžetu.

SREDSTVA ZA POKRIĆE RAZLIKE IZMEĐU NAJNIŽEG IZNOSA PENZIJE UTVRĐENE PRIMENOM ČLANA 76. OVOG ZAKONA I IZNOSA PENZIJE KOJA BI OSIGURANIKU PRIPADALA BEZ NjEGOVE PRIMENE OBEZBEĐUJU SE U BUDžETU REPUBLIKE.

Član 219.

Izuzetno od člana 14. stav 4. ovog zakona, na zahtev osiguranika poljoprivrednika koji nije uplatio ceo ili deo dospelog doprinosa počev od 1. januara 1996. godine do dana stupanja na snagu ovog zakona, ODNOSNO NA ZAHTEV ČLANA NjEGOVE PORODICE, period mirovanja osiguranja može se utvrditi i u neprekidnom trajanju, bez utvrđivanja razloga za mirovanje predviđenim ovim zakonom.

Na zahtev osiguranika, period iz stava 1. ovog člana ili deo tog perioda može se uplatiti na osnovicu iz člana 198. ovog zakona.

NA ZAHTEV LICA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, ZA PERIOD MIROVANjA OSIGURANjA ILI ZA DEO TOG PERIODA MOŽE SE UPLATITI DOPRINOS NA VAŽEĆU OSNOVICU U MOMENTU UPLATE DOPRINOSA U SKLADU SA ZAKONOM.

Član 220.

Izuzetno od člana 20. stav 2. ovog zakona, za osiguranike koji na dan stupanja na snagu ovog zakona rade na radnim mestima na kojima se efektivno

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 18 meseci, starosna granica iz člana 20. stav 1. tačka 4) može se snižavati do 50 godina života, najduže do 31. decembra 2007. godine.

Član 225.

Korisnku prava po osnovu II i III kategorije invalidnosti, preostale radne sposobnosti, koji je to pravo ostvario do dana stupanja na snagu ovog zakona, a kome nezavisno od njegove volje prestane svojstvo osiguranika, određuje se invalidska penzija iz člana 223. ovog zakona, po proteku vremena za koje mu pripada pravo na novčanu naknadu u skladu sa propisima o zapošljavanju.

Pravo iz stava 1. ovog člana može se koristiti najduže pet godina od dana početka primene ovog zakona.

Član 231.

Izuzetno od člana 79. ovog zakona, do 31. decembra 2007. godine, osiguraniku iz čl. 42. i 43. ovog zakona ako je to za njega povoljnije, starosna odnosno invalidska penzija određuje se od penzijskog osnova koji predstavlja njegov prosečni mesečni iznos zarade ODNOSNO NAKNADE ZARADE ostvarene u kalendarskoj godini koja prethodi godini ostvarivanja prava.

Od osnova iz stava 1. ovog člana, osiguraniku pripada starosna penzija koja za 20 godina penzijskog staža, iznosi 55% (muškarac), odnosno 57,5% (žena) od penzijskog osnova i povećava se po 2,5% od penzijskog osnova sa svaku dalju

navršenu godinu do navršenih 30 godina penzijskog staža. Za svaku navršenu godinu preko 30 godina penzijskog staža penzija se povećava po 0,5% od penzijskog osnova, s tim što ne može iznositi više od 85% od penzijskog osnova.

Ako osiguranik iz stava 1. ovog člana u vršenju ili povodom vršenja službenih zadataka izgubi život odnosno kod koga nastane invalidnost po osnovu koje stekne pravo na invalidsku penziju, penzija se određuje od penzijskog osnova utvrđenog u stavu 1. ovog člana.

Zarada u smislu stava 1. ovog člana jeste zarada umanjena za plaćene poreze i doprinose.

Prilikom određivanja penzije iz st. 1. do 3. ovog člana, vrši se prethodno usklađivanje penzije, počev od 1. januara godine u kojoj osiguranik ostvaruje pravo na penziju na način na koji se usklađuje penzija u prethodnoj godini, u skladu sa ovim zakonom.

Član 242.*

Fondovi za penzijsko i invalidsko osiguranje osnovani Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik RS“, br. 52/96, 46/98, 29/2001 i 80/2002) i Zakonom o utvrđivanju određenih nadležnosti autonomne pokrajine („Službeni glasnik RS“, broj 6/2002) nastavljaju sa radom u skladu sa odredbama ovog zakona, s tim što Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje zemljoradnika postaje Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje poljoprivrednika.

Na rad fondova iz stava 1. ovog člana ne primenjuju se propisi o javnim službama.

NA RAD FONDA NE PRIMENjUJU SE PROPISI O JAVNIM SLUŽBAMA.

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

Član 254.*

Prava za slučaj invalidnosti i telesnog oštećenja ostvaruju lica koja pretrpe povredu na radu učestvujući:

u akcijama spasavanja ili odbrane od elementarnih nepogoda ili nesreća;

u vojnoj vežbi ili u vršenju drugih obaveza iz oblasti odbrane zemlje

utvrđenih zakonom;

3) na radnom kampu ili takmičenju (proizvodnom, sportskom i dr.);

na drugim poslovima i zadacima za koje je zakonom utvrđeno da su od opšteg interesa.

Prava iz stava 1. ovog člana, ostvarivaće se u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih FONDU, dok se ostvarivanje ovih prava ne uredi drugim propisima.

Član 256.

Pri utvrđivanju staža osiguranja iz člana 46. ovog zakona za osiguranike zaposlene, provera uplate doprinosa vršiće se najranije od 1994. godine.

Član 257.

Korisniku penzije koji ispunjava uslove iz člana 121. stav 1. za ponovo

određivanje penzije a kome je visina prava određena po propisima koji su se primenjivali do dana stupanja na snagu ovog zakona, radi ponovnog određivanja visine penzije zatečeni nominalni iznos penzije prethodno se svodi na lične bodove korisnika.

Svođenje iz stava 1. vrši se tako što se iznos penzije na dan podnošenja zahteva deli sa usklađenom vrednošću opšteg boda.

Lični bodovi iz stava 1. ovog člana koriguju se naknadno ostvarenim stažom osiguranja, zaradama, naknadama zarade, kao i osnovicama osiguranja i ugovorenim naknadama na koji je plaćen doprinos, najranije od početka primene ovog zakona, a u skladu sa odredbama ovog zakona.

Lični bodovi utvrđeni na način iz stava 3. ovog člana jesu osnov za određivanje novog iznosa penzije u skladu sa ovim zakonom.

Korisniku prava iz stava 1. utvrđuje se povoljniji iznos penzije.

Član 64.

REPUBLIČKI FOND ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE ZAPOSLENIH, REPUBLIČKI FOND ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE SAMOSTALNIH DELATNOSTI I REPUBLIČKI FOND ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE POLjOPRIVREDNIKA, KOJI SU OSNOVANI ZAKONOM O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU („SLUŽBENI GLASNIK RS“, BR. 27/92, 82/92, 28/95 I 12/96) I NASTAVILI SA RADOM U SKLADU SA ODREDBAMA ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU („SLUŽBENI GLASNIK RS“, BR. 52/96, 46/98, 29/01 I 80/02) I ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU („SLUŽBENI GLASNIK RS“, BR. 34/03, 64/04 I 84/04), NA DAN 1. JANUARA 2007. GODINE POSTAJU JEDAN FOND – REPUBLIČKI FOND ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE,

*Primenjuje se od 1.01.2007.godine

ORGANIZOVAN KAO JEDNO PRAVNO LICE SA STATUSOM ORGANIZACIJE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANjE U KOME SE OSTVARUJU PRAVA IZ PENZIJSKOG I NVALIDSKOG OSIGURANjA I OBEZBEĐUJU SREDSTVA ZA OVO OSIGURANjE. FINANSIJSKO POSLOVANjE REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE OBAVLjAĆE SE PUTEM TRI PODRAČUNA: OSIGURANIKA ZAPOSLENIH, OSIGURANIKA SAMOSTALNIH DELATNOSTI I OSIGURANIKA POLjOPRIVREDNIKA DO 1. JANUARA 2010. GODINE, A OD TOG DANA – PUTEM JEDNOG RAČUNA.

Član 65.

ORGANI FONDA IZ ČLANA 64. OVOG ZAKONA OBRAZOVAĆE SE NAJKASNIJE DO 31. JANUARA 2007. GODINE.

Član 66.

UPRAVNI ODBOR FONDA IZ ČLANA 64. OVOG ZAKONA DONEĆE

STATUT, DRUGE OPŠTE AKTE I AKT O ORGANIZACIJI FONDA

NAJKASNIJE U ROKU OD 30 DANA OD DANA OBRAZOVANjA UPRAVNOG ODBORA.

Član 67.

DANOM POČETKA RADA FONDA IZ ČLANA 64. OVOG ZAKONA, IMOVINA, OBAVEZE I KAPITAL REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANjE ZAPOSLENIH, REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE SAMOSTALNIH DELATNOSTI I REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE POLjOPRIVREDNIKA, POSTAJU IMOVINA, OBAVEZE I KAPITAL FONDA IZ ČLANA 64. OVOG ZAKONA.

VREDNOST IMOVINE, OBAVEZA I KAPITALA PROCENIĆE OVLAŠĆENO LICE, U SKLADU SA ZAKONOM.

Član 68.

FOND IZ ČLANA 64. OVOG ZAKONA PREUZEĆE SVE ZAPOSLENE IZ REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE ZAPOSLENIH, REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE SAMOSTALNIH DELATNOSTI I REPUBLIČKOG FONDA ZA PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANjE POLjOPRIVREDNIKA.

Član 69.

PODZAKONSKE AKTE IZ ČLANA 239. ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU („SLUŽBENI GLASNIK RS“, BR. 34/03, 64/04 I 84/04) KOJI NISU DONETI – NADLEŽNI ORGANI DUŽNI SU DA DONESU U ROKU OD ŠEST MESECI OD DANA POČETKA PRIMENE OVOG ZAKONA.

PODZAKONSKI AKT IZ ČL. 38. OVOG ZAKONA DONEĆE SE, ODNOSNO USAGLASITI SA OVIM ZAKONOM, U ROKU OD OSAM DANA OD DANA POČETKA PRIMENE OVOG ZAKONA.

Član 70.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 4. OVOG ZAKONA, PRAVO NA STAROSNU PENZIJU OSIGURANIK STIČE KAD NAVRŠI:

U 2006. GODINI, 63 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA (MUŠKARAC), ODNOSNO 58 GODINA I ŠEST MESECI ŽIVOTA (ŽENA) I NAJMANjE 19 GODINA PENZIJSKOG STAŽA;

U 2007. GODINI, 64 GODINE ŽIVOTA (MUŠKARAC), ODNOSNO 59 GODINA ŽIVOTA (ŽENA) I NAJMANjE 18 GODINA PENZIJSKOG STAŽA;

U 2008. GODINI, 64 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA (MUŠKARAC), ODNOSNO 59 GODINA I ŠEST MESECI ŽIVOTA (ŽENA) I NAJMANjE 17 GODINA PENZIJSKOG STAŽA.

ODREDBA STAVA 1. OVOG ČLANA ODNOSI SE I NA STICANjE PRAVA NA INVALIDSKU PENZIJU, KADA JE USLOV ZA STICANjE TOG PRAVA – GUBITAK RADNE SPOSOBNOSTI NASTAO PRE NAVRŠENjA GODINA ŽIVOTA PROPISANIH ZA STICANjE PRAVA NA STAROSNU PENZIJU.

Član 71.

IZUZETNO OD ODREDABA ČL. 4. I 70. OVOG ZAKONA, LICE ZA ČIJIM JE RADOM PRESTALA POTREBA, KAO I LICE KOME JE PRESTALO ZAPOSLENjE ZBOG STEČAJA, LIKVIDACIJE, ODNOSNO U SVIM SLUČAJEVIMA PRESTANKA RADA POSLODAVCA, NAJKASNIJE DO 31. DECEMBRA 2007. GODINE, PRAVO NA STAROSNU PENZIJU STIČE KAD NAVRŠI 63 (MUŠKARAC), ODNOSNO 58 (ŽENA) GODINA ŽIVOTA I NAJMANjE 20 GODINA PENZIJSKOG STAŽA, NAJKASNIJE DO 31. DECEMBRA 2007. GODINE.

Član 72.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 7. ST. 1. I 2. OVOG ZAKONA, PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU UDOVA STIČE KAD NAVRŠI:

U 2006. GODINI, 48 GODINA I ŠEST MESECI ŽIVOTA;

U 2007. GODINI, 49 GODINA ŽIVOTA;

U 2008. GODINI, 49 GODINA I ŠEST MESECI ŽIVOTA.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 7. STAV 3. OVOG ZAKONA, PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU UDOVA KOJA DO SMRTI BRAČNOG DRUGA NIJE NAVRŠILA 45 GODINA ŽIVOTA STIČE KAD NAVRŠI:

U 2006. GODINI, 43 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA;

U 2007. GODINI, 44 GODINE ŽIVOTA;

U 2008. GODINI, 44 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA.

Član 73.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 8. OVOG ZAKONA, PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU UDOVAC STIČE KAD NAVRŠI:

U 2006. GODINI, 53 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA;

U 2007. GODINI, 54 GODINE ŽIVOTA;

U 2008. GODINI, 54 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA.

Član 74.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 9. OVOG ZAKONA, PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU RODITELj STIČE KAD NAVRŠI:

U 2006. GODINI, 63 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA (MUŠKARAC), ODNOSNO 58 GODINA I ŠEST MESECI ŽIVOTA (ŽENA);

U 2007. GODINI, 64 GODINE ŽIVOTA (MUŠKARAC), ODNOSNO 59 GODINA ŽIVOTA (ŽENA);

U 2008. GODINI, 64 GODINE I ŠEST MESECI ŽIVOTA (MUŠKARAC), ODNOSNO 59 GODINA I ŠEST MESECI ŽIVOTA (ŽENA).

Član 75.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 22. OVOG ZAKONA, USKLAĐIVANjE PENZIJE VRŠI SE:

1) OD 1. APRILA 2006. GODINE, SA KRETANjEM TROŠKOVA ŽIVOTA I PROSEČNE ZARADE ZAPOSLENIH NA TERITORIJI REPUBLIKE U PRETHODNIH ŠEST MESECI, U PROCENTU KOJI PREDSTAVLjA ZBIR 62,5% PROCENTA RASTA, ODNOSNO PADA TROŠKOVA ŽIVOTA I 37,5% PROCENTA RASTA, ODNOSNO PADA ZARADA;

2) OD 1. APRILA 2007. GODINE, SA KRETANjEM TROŠKOVA ŽIVOTA I PROSEČNE ZARADE ZAPOSLENIH NA TERITORIJI REPUBLIKE U PRETHODNIH DVANAEST MESECI, U PROCENTU KOJI PREDSTAVLjA ZBIR 75% PROCENTA RASTA, ODNOSNO PADA TROŠKOVA ŽIVOTA I 25% PROCENTA RASTA, ODNOSNO PADA ZARADA;

3) OD 1. APRILA 2008. GODINE, SA KRETANjEM TROŠKOVA ŽIVOTA I PROSEČNE ZARADE ZAPOSLENIH NA TERITORIJI REPUBLIKE U PRETHODNIH DVANAEST MESECI, U PROCENTU KOJI PREDSTAVLjA ZBIR 87,5% PROCENTA RASTA, ODNOSNO PADA TROŠKOVA ŽIVOTA I 12,5% PROCENTA RASTA, ODNOSNO PADA ZARADA.

ISPLATA USKLAĐENE PENZIJE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA TEČE OD ISPLATE APRILSKE PENZIJE, NA OSNOVU PODATAKA ORGANA NADLEŽNOG ZA POSLOVE STATISTIKE ZA PRETHODNIH ŠEST MESECI (U SMISLU STAVA 1. TAČKA 1) OVOG ČLANA) ODNOSNO DVANAEST MESECI (U SMISLU STAVA 1. TAČ. 2) I 3) OVOG ČLANA), ISKAZANIH KUMULATIVNO.

IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, PENZIJA SE VANREDNO USKLAĐUJE UKOLIKO OD POSLEDNjEG USKLAĐIVANjA RAST CENA NA MALO IZNOSI VIŠE OD 5%.

ISPLATA USKLAĐENE PENZIJE IZ STAVA 3. OVOG ČLANA VRŠI SE NA OSNOVU STATISTIČKIH PODATAKA O KRETANjU TROŠKOVA ŽIVOTA I ZARADA ISKAZANIH KUMULATIVNO OD POSLEDNjEG USKLAĐIVANjA, U PROCENTIMA UTVRĐENIM U STAVU 1. OVOG ČLANA, I TEČE OD PRVOG U MESECU POŠTO SE STEKNU USLOVI UTVRĐENI U STAVU 3. OVOG ČLANA.

UKOLIKO DOĐE DO PRIMENE VANREDNOG USKLAĐIVANjA PENZIJE IZ STAVA 3. OVOG ČLANA, ZA PRVO NAREDNO REDOVNO USKLAĐIVANjE UZEĆE SE PODACI O KRETANjU TROŠKOVA ŽIVOTA I ZARADA U PROCENTIMA UTVRĐENIM U STAVU 1. OVOG ČLANA POČEV OD POSLEDNjEG VANREDNOG USKLAĐIVANjA.

Član 76.

ODREDBA ČLANA 19. OVOG ZAKONA ODNOSI SE I NA ZATEČENE KORISNIKE STAROSNE ODNOSNO INVALIDSKE PENZIJE.

Član 77.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 5. OVOG ZAKONA, ZA OSIGURANIKE IZ ČLANA 42. ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU (“SLUŽBENI GLASNIK RS“, BR. 34/03, 64/04 I 84/04) STAROSNA GRANICA MOŽE SE SNIŽAVATI NAJVIŠE DO 50 GODINA ŽIVOTA ZAKLjUČNO SA 31. DECEMBROM 2009. GODINE.

IZUZETNO OD ODREDBE ČLANA 43. STAV 1. ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANjU (“SLUŽBENI GLASNIK RS“, BR. 34/03, 64/04 I 84/04) OSIGURANIK IZ ČLANA 42. TOG ZAKONA KOME PRESTANE ZAPOSLENjE S PRAVOM NA PENZIJU PRE ISPUNjENjA USLOVA IZ ČLANA 19. TOG ZAKONA STIČE PRAVO NA STAROSNU PENZIJU AKO JE NAVRŠIO NAJMANjE 50 GODINA ŽIVOTA I 20 GODINA STAŽA OSIGURANjA, OD ČEGA NAJMANjE 10 GODINA EFEKTIVNO PROVEDENIH NA RADNIM MESTIMA NA KOJIMA SE STAŽ OSIGURANjA RAČUNA SA UVEĆANIM TRAJANjEM, ZAKLjUČNO SA 31. DECEMBROM 2009. GODINE.

Član 78.

POSEBNIM ZAKONOM UREDIĆE SE USLOVI I NAČIN ZA STICANjE PRAVA PO OSNOVU DELIMIČNE INVALIDNOSTI ZA OSIGURANIKE ZAPOSLENE I OSIGURANIKE SAMOSTALNIH DELATNOSTI.

Član 79.

OVAJ ZAKON STUPA NA SNAGU OSMOG DANA OD DANA OBJAVLjIVANjA U “SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE“, A PRIMENjUJE SE OD 1. JANUARA 2006. GODINE, OSIM:

– ODREDABA ČLANA 22. STAV 3. I ČLANA 75. STAV 3. OVOG ZAKONA KOJE ĆE SE PRIMENjIVATI OD 1. APRILA 2006. GODINE;

– ODREDABA ČL. 1, 23, 24, 25, 26,27, 28, 29, 30, 31, 32, 36, 43, 44, 45, 46, 48. I 49, ČLANA 50. STAV 1, ČL. 54, 60. I 61. OVOG ZAKONA, KOJE ĆE SE PRIMENjIVATI OD 1. JANUARA 2007. GODINE.