PREDLOG ZAKONA
O POTVRĐIVANJU SPORAZUMA IZMEĐU VLADE REPUBLIKE SRBIJE I VLADE SAVEZNE REPUBLIKE NEMAČKE O OBAVLJANJU PLAĆENE DELATNOSTI ČLANOVA PORODICE ČLANOVA DIPLOMATSKOG ILI KONZULARNOG PREDSTAVNIŠTVA
Član 1.
Potvrđuje se Sporazum između Vlade Republike Srbije i Vlade Savezne Republike Nemačke o obavljanju plaćene delatnosti članova porodice članova diplomatskog ili konzularnog predstavništva, potpisan u Beogradu, 7. decembra 2016. godine, u originalu na srpskom i nemačkom jeziku.
Član 2.
Tekst Sporazuma u originalu na srpskom jeziku glasi:
SPORAZUM
IZMEĐU
VLADE REPUBLIKE SRBIJE I VLADE SAVEZNE REPUBLIKE NEMAČKE
O OBAVLJANJU PLAĆENE DELATNOSTI ČLANOVA PORODICE
ČLANOVA DIPLOMATSKOG ILI KONUZULARNOG PREDSTAVNIŠTVA
Vlada Republike Srbije
i
Vlada Savezne Republike Nemačke,
u želji da za članove porodice članova diplomatskog ili konzularnog predstavništva poboljšaju mogućnosti obavljanja plaćene delatnosti,
saglasile su se o sledećem:
Član 1.
Definicije
U smislu ovog sporazuma:
izraz „član diplomatskog ili konzularnog predstavništva”, označava akreditovana lica države koja akredituje, koja su u državi kod koje se akredituje zaposlena u diplomatskom ili konzularnom predstavništvu ili u misiji pri međunarodnoj organizaciji;
(2) izraz „član porodice” označava lica koja poseduju diplomatski pasoš, koja stalno
žive u zajedničkom domaćinstvu sa članom diplomatskog ili konzularnog
predstavništva, koja su putem diplomatske note prijavljena diplomatskom
protokolu ministarstva spoljnih poslova države kod koje se akredituje i koja su
prema smernicama tog ministarstva priznata kao takva, i to:
a) supružnika,
b) registrovanog životnog saputnika,
v) nevenčanu ekonomski zavisnu decu do navršene 25. godine i,
g) nevenčanu decu fizički ili mentalno ometenu u razvoju i nakon navršene
25. godine;
(3) izraz „plaćena delatnost” označava vršenje bilo kakve samostalne ili
nesamostalne profesionalne delatnosti.
Član 2.
Odobrenje za obavljenje plaćene delatnosti
(1) Članovima porodice dozvoljeno je da na osnovu reciprociteta i odredbi ovog sporazuma u državi kod koje se akredituje obavljaju plaćenu delatnost. Pored odobrenja za obavljanje plaćene delatnosti koje se izdaje u skladu sa odredbama ovog sporazuma, primenjivaće se pravila struke i radnopravni propisi koji su na snazi u državi kod koje se akredituje.
Odobrenje za obavljanje plaćene delatnosti važi isključivo za plaćenu delatnost
za koju je podnet zahtev. Za svaku planiranu promenu plaćene delatnosti neophodno je da se ponovo podnese zahtev.
Odobrenje za obavljanje plaćene delatnosti neće se izdati za delatnosti koje su na
osnovu nacionalnih propisa određene isključivo za državljane države kod koje se akredituje.
Član 3.
Procedura
(1) Zahtev za izdavanje odobrenja za obavljanje plaćene delatnosti podnosi diplomatsko predstavništvo države koja akredituje ministarstvu spoljnih poslova države kod koje se akredituje putem verbalne note. Zahtev sadrži srodstvo člana porodice sa članom diplomatskog ili konzularnog predstavništva i vrstu plaćene delatnosti koja se želi obavljati, kao i naziv poslodavca. Ministarstvo spoljnih poslova razmatra da li su ispunjeni uslovi za izdavanje odobrenja za obavljanje plaćene delatnosti na osnovu ovog sporazuma i obaveštava o tome diplomatsko predstavništvo države koja akredituje.
(2) Diplomatsko predstavništvo države koja akredituje obaveštava diplomatskim putem ministarstvo spoljnih poslova države kod koje se akredituje o početku i okončanju plaćene delatnosti člana porodice.
Član 4.
Imunitet od građanskog i upravnog sudstva
Ukoliko članovi porodice u skladu sa Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima od 18. aprila 1961. godine ili u skladu sa drugim međunarodnim sporazumima koji se primenjuju za tu oblast uživaju imunitet od građanskog i upravnog sudstva države kod koje se akredituje, ovaj imunitet neće uživati za radnje ili propuste koje učine u vezi sa izvršavanjem zadataka u okviru obavljanja plaćene delatnosti.
Član 5.
Imunitet od krivičnog sudstva
(1) Članovi porodice, koji u skladu sa Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima od 18. aprila 1961. godine ili u skladu sa drugim međunarodnim sporazumom koji se primenjuje za tu oblast, uživaju imunitet od krivičnog sudstva države kod koje se akredituje, podležu odredbama o imunitetu od krivičnog sudstva države kod koje se akredituje i u pogledu radnji iz izvršavanja zadataka u okviru obavljanja plaćene delatnosti. Ukoliko je izvršeno krivično delo, država koja akredituje će, ozbiljno razmotriti da li će se za tog člana porodice odreći imuniteta od krivičnog sudstva države kod koje se akredituje.
(2) Ako se država koja akredituje ne odrekne imuniteta određenog člana porodice, ona će svojim organima za krivično gonjenje poveriti istraživanje krivičnog dela koje je počinio član porodice. Država kod koje se akredituje će biti obaveštena o ishodu krivičnog postupka.
(3) Član porodice može da bude saslušan u svojstvu svedoka u vezi sa izvršavanjem zadataka u okviru obavljanja plaćene delatnosti, osim u slučajevima u kojima država koja akredituje smatra da bi to bilo protiv njenih interesa.
Član 6.
Sistem poreskog i socijalnog osiguranja
Članovi porodice koji u državi kod koje se akredituje obavljaju plaćenu delatnost, podležu poreskom i sistemu socijalnog osiguranja te države, ukoliko to nije u suprotnosti drugim međunarodnim sporazumima.
Član 7.
Važenje odobrenja
(1) Odobrenje za obavljanje plaćene delatnosti u državi kod koje se akredituje prestaje da važi tri (3) meseca po isteku službe člana diplomatskog ili konzularnog predstavništva.
(2) Odobrenje za obavljanje plaćene delatnosti prestaje da važi ukoliko član porodice više ne živi stalno u zajedničkom domaćinstvu sa članom diplomatskog ili konzularnog predstavništva.
Član 8.
Stupanje na snagu, važenje i otkazivanje
(1) Ovaj sporazum stupa na snagu na dan kada Vlada Republike Srbije diplomatskim putem obavesti Vladu Savezne Republike Nemačke da su ispunjeni uslovi predviđeni nacionalnim zakonodavstvom za stupanje na snagu Sporazuma. Merodavan za stupanje na snagu je dan prijema navedenog obaveštenja. Vlada Savezne Republike Nemačke notifikuje Vladi Republike Srbije dan prijema navedenog obaveštenja.
(2) Ovaj sporazum se zaključuje na neodređeno vreme.
(3) Svaka ugovorna strana ima pravo da otkaže ovaj sporazum najranije po isteku (5) godina od njegovog stupanja na snagu dostavljanjem drugoj strani diplomatskim putem, obaveštenja u pisanoj formi. Sporazum prestaje da važi (6) šest meseci od dana prijema navedenog obaveštenja.
Sačinjeno u Beogradu, dana 7. decembra 2016. godine u dva originalna primerka, svaki na srpskom i nemačkom jeziku, pri čemu su oba teksta podjednako verodostojna.
ZA VLADUREPUBLIKE SRBIJEIvica Dačić ZA VLADUSAVEZNE REPUBLIKE NEMAČKEAksel Ditman
Član 3.
Organ nadležan za sprovođenje ovog sporazuma je Ministarstvo spoljnih poslova.
Član 4.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije – Međunarodni ugovori”.
OBRAZLOŽENJE
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENJE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje Zakona o potvrđivanju Sporazuma između Vlade Republike Srbije i Vlade Savezne Republike Nemačke o obavljanju plaćene delatnosti članova porodice članova diplomatskog ili konzularnog predstavništva, sadržan je u članu 99. stav 1. tačka 4. Ustava Republike Srbije, kojim je propisano da Narodna skupština potvrđuje međunarodne ugovore kada je zakonom predviđena obaveza njihovog potvrđivanja.
II. RAZLOZI ZA POTVRĐIVANJE SPORAZUMA
Oblast zapošljavanja članova porodica diplomatskog i drugog osoblja diplomatsko-konzularnih predstavništava dve zemlje ili u misijama pri međunarodnim vladinim organizacijama, do sada nije bila pravno regulisana. Postoji obostrani interes za regulisanje ovog pitanja.
Sporazumom na recipročnoj osnovi između dve države, uređuje se obavljanje plaćene delatnosti članova porodice članova zvaničnih predstavništava dve države.
Postupak zapošljavanja članova porodice službenika države odašiljanja pokreće se tako što diplomatsko-konzularno predstavništvo podnosi zvaničan zahtev za obavljanje plaćene delatnosti Ministarstvu spoljnih poslova države prijema, koji, nakon što utvrdi da ne postoje smetnje, u smislu ispunjenosti uslova predviđenih ovim sporazumom, kao i važećim zakonodavstvom države prijema, obaveštava diplomatsko– konzularno predstavništvo države odašiljanja, preko Ministarstva spoljnih poslova države prijema, o odluci donetoj u vezi sa zahtevom za obavljanje plaćene delatnosti.
U slučaju da član porodice uživa imunitet od građanske i upravne jurisdikcije države prijema, a u skladu sa Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima iz 1961. godine i drugim međunarodnim ugovorima koji uređuju ovu oblast, ovaj imunitet neće uživati za radnje ili propuste koje učine u vezi sa izvršavanjem zadataka u okviru obavljanja plaćene delatnosti.
U pogledu krivičnog imuniteta, članovi porodice podležu odredbama o imunitetu od krivičnog sudstva države kod koje se akredituju i u pogledu radnji koje proizlaze iz obavljanja plaćene delatnosti, a u skladu sa Bečkom konvencijom o diplomatskim odnosima iz 1961. godine i drugim međunarodnim ugovorima koji regulišu ovu oblast. Ipak, ukoliko je izvršeno krivično delo, država koja akredituje će ozbiljno razmotriti da li će se za konkretnog člana porodice odreći imuniteta od krivičnog sudstva države prijema.
Dozvola za bavljenjem plaćenim poslom u skladu sa ovim sporazumom, prestaće da važi po prestanku službene funkcije zaposlenog u državi prijema, ili ukoliko član porodice više ne živi stalno u zajedničkom domaćinstvu sa članom diplomatskog ili konzularnog predstavništva.
Poslednjih godina je postala uobičajena međunarodnopravna praksa zaključivanja bilateralnih sporazuma kojima se na recipročnoj osnovi reguliše zapošljavanje članovima porodice zaposlenih u diplomatsko–konzularnim predstavništvima ili misijama pri međunarodnim vladinim organizacijama. Druga svrha ovih sporazuma je, da se pomenutom krugu lica ograniče privilegije i imuniteti kada su u pitanju aktivnosti vezane za obavljanje plaćenih delatnosti, koji bi im inače pripadali prema bečkim konvencijama o diplomatskim i konzularnim odnosima.
U savremenim uslovima života sve je češća pojava da u mnogim zemljama supružnici odbijaju da napuste svoj posao da bi pratili u inostranstvo bračnog ili vanbračnog partnera koji je član osoblja diplomatsko–konzularnog predstavništva ili misije pri međunarodnim vladinim organizacijama. Ova činjenica navela je mnoge države, odnosno njihova ministarstva spoljnih poslova da pronađu pravni način da reše ovaj problem svojih zaposlenih. Osnovni cilj je očuvanje normalnog porodičnog života diplomatsko-konzularnih predstavnika i držanje porodice na okupu, uz zadovoljenje profesionalnih i ekonomskih preduslova za funkcionisanja tih porodica. Efekti rada diplomatsko-konzularnih predstavnika u slučaju razdvojenih porodica nesumnjivo su manji od efekata rada onih diplomatsko–konzularnih predstavnika koji rade u okruženju svojih porodica koje se nalaze sa njim u državi službovanja.
III. PROCENA POTREBNIH FINANSIJSKIH SREDSTAVA ZA SPROVOĐENJE ZAKONA
Za sprovođenje Zakona o potvrđivanju Sporazuma između Vlade Republike Srbije i Vlade Savezne Republike Nemačke o obavljanju plaćene delatnosti članova porodice članova diplomatskog ili konzularnog predstavništva, nije potrebno obezbediti sredstava u budžetu Republike Srbije.