PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA ZAKONA O VINU
Član 1.
U Zakonu o vinu („Službeni glasnik RS”, broj 41/09), u članu 43. stav 1. reč: „Troškove” zamenjuje se rečju: „Troškovi”, a reči: „snosi proizvođač” zamenjuju se rečima: „obezbeđuju se iz sredstava budžeta Republike Srbije”.
St. 2. i 3. brišu se.
Član 2.
Naziv člana i član 54. briše se.
Član 3.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi:
1) Odluka o visini naknade za utvrđivanje ispunjenosti uslova za obavljanje proizvodnje grožđa („Službeni glasnik RS”, broj 30/10);
2) Odluka o visini troškova obavljanja poslova vezanih za geografsko poreklo, kontrole proizvodnje grožđa namenjenog za proizvodnju vina sa geografskim poreklom, kontrole proizvodnje vina sa geografskim poreklom, kao i ispitivanje kvaliteta i senzornog ocenjivanja vina („Službeni glasnik RS”, broj 30/10).
Član 4.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
O B R A Z L O Ž E NJ E
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENJE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 97. stav 1. tačka 6) Ustava Republike Srbije kojim je utvrđeno da Republika Srbija uređuje jedinstveno tržište, pravni položaj privrednih subjekata, kao i sistem obavljanja delatnosti.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA
Izmene Zakona o vinu (u daljem tekstu: Predlog zakona) predlažu se zbog potrebe unapređenja proizvodnje grožđa i vina u Republici Srbiji.
Predlogom zakona se omogućava sprovođenje ciljeva Vlade i Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, a naročito da se obezbedi povoljno preduzetničko okruženje za proizvođače poljoprivredno-prehrambenih proizvoda, odnosno da se smanje ili ukinu svi troškovi koji opterećuju poljoprivredne proizvođače i prerađivače.
Odredbom člana 43. Zakona o vinu je uređeno da troškove obavljanja poslova vezanih za geografsko poreklo, kontrole proizvodnje grožđa namenjenog proizvodnji vina sa geografskim poreklom, kontrole proizvodnje vina sa geografkim poreklom, kao i ispitivanje kvaliteta i senzornog ocenjivanja vina sa geografskim poreklom snosi proizvođač.
Obezbeđivanjem iz sredstava budžeta naknade za napred navedene troškove, proizvođačima vina sa geografskim poreklom se omogućava da imaju manje troškove pri proizvodnji vina sa geografskim poreklom. Smanjivanjem sveopštih troškova u proizvodnji ovakvih vina, proizvođači vina sa geografskim poreklom će imati niže cene vina, pa će time i biti konkurentniji na domaćem i svetskom tržištu.
S obzirom da najveći deo proizvodnje vina u Republici Srbiji predstavlja proizvodnja vina bez geografskog porekla, izmenom zakona će se uticati na povećanje broja vina sa geografskim poreklom, kao i broja proizvođača koji proizvode ova vina.
Odredbom člana 54. Zakona o vinu je predviđeno da proizvođači grožđa, odnosno vina snose troškove u upravnom postupku, kao i naknade za utvrđivanje ispunjenosti uslova za obavljanje proizvodnje grožđa, šire, vina i drugih proizvoda, a uvoznici, odnosno izvoznici pregled pošiljki prilikom uvoza, odnosno izvoza grožđa, vina i drugih proizvoda.
Predlogom zakona će se stvoriti povoljniji uslovi za poslovanje proizvođača grožđa i vina, tako što se neće plaćati troškovi prilikom njihovog upisa u Vinogradarski i Vinarski registar, pa se očekuje i povećanje broja registrovanih proizvođača grožđa, odnosno šire, vina i drugih proizvoda.
Imajući u vidu navedene razloge, smatramo da je usvajanje ovog zakona potpuno opravdano.
III. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA
I POJEDINAČNIH REŠENJA
Odredbom člana 1. Predloga zakona izvršena je izmena člana 43. stav 1. Zakona o vinu, tako da reč: „Troškove” zamenjuje se rečju: „Troškovi”, a reči: „snosi proizvođač” zamenjuju se rečima: „obezbeđuju se iz sredstava budžeta Republike Srbije”.
Naime, ovakvim zakonskim rešenjem obezbeđeno je da se proizvođači rasterećuju obaveze snošenja troškova obavljanja poslova vezanih za geografsko poreklo, kontrole proizvodnje grožđa namenjenog proizvodnji vina sa geografskim poreklom, kontrole proizvodnje vina sa geografkim poreklom, kao i ispitivanje kvaliteta i senzornog ocenjivanja vina sa geografskim poreklom, a koji će se u skladu sa izmenom Zakona obezbeđivati iz budžeta Republike Srbije.
Odredbom člana 2. Predloga zakona izvršeno je brisanje člana 54, tako da se ukidanjem nadoknade troškova za vođenje upravnog postupka od strane proizvođača, kao i ukidanjem naknade za pravno lice, preduzetnika i fizičko lice, za taksativno navedene slučajeve u oblasti vinogradarstva i vinarstva, smanjuju sveobuhvatni troškovi prilikom primene ovog zakona, pa je i ekonomska, privredna i politička opravdanost donošenja ovog zakona nesporna.
U skladu sa napred navedenim izmenama, u prelaznoj odredbi Predloga zakona, uređeno je da danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odluke koje su bile pravni osnov za određivanje visine navedenih javnih dažbina (član 3).
IV. ANALIZA EFEKATA
Koji problem se rešava zakonom?
Osnovni problemi vezani za trenutno stanje u sektoru vinogradarstva i vinarstva, a koji se reševaju donošenjem Predloga zakona su:
– nepostojanje tačne i precizne evidencije o površinama u Republici Srbiji pod vinogradima, njihovom sortnom sastavu, starosti i drugim bitnim karakteristikama, kao i neispunjavanje uslova EU za punom implementacijom Vinogradarskog registra. Poslovi implementacije Vinogradarskog registra su otpočeli u 2012. godini od strane ovlašćene stručne organizacije za Vinogradarski registar (Centar za vinogradarstvo i vinarstvo Niš), ali je odziv proizvođača grožđa još uvek nezadovoljavajući. Jedan od razloga za nedovoljnu registraciju proizvođača grožđa u Vinogradarski registar su opterećujući troškovi upravnog postupka, kao i naknade za utvrđivanje ispunjenosti uslova za proizvodnju grožđa;
– nedovoljan broj proizvođača sa malim obimom proizvodnje upisanih u Vinarki registar, koji navode kao jedan od razloga njihovog neupisivanja i troškove prilikom utvrđivanja ispunjenosti uslova za proizvodnju vina, kao i upisa u Vinarski registar;
– nepostojanje zadovoljavajućeg broja vina sa geografskim poreklom i problemi prilikom kontrole proizvodnje vina sa geografskim poreklom. Olakšavanjem, na ovaj način, proizvodnje vina sa geografskom poreklom i poboljšanjem procedure pri kontroli proizvodnje vina sa geografskim poreklom, poboljšava se sveukupni kvalitet srpskog vina i vraća se poverenje kod potrošača u kvalitet i deklarisanje domaćih vina.
2. Koji ciljevi treba da se postignu donošenjem zakona?
Predlogom zakona ukidaju se troškovi na teret proizvođača za vođenje upravnog postupka i naknada, što će uticati na povećanje broja proizvođača grožđa, proizvođača šire, vina i drugih proizvoda, kao i broja proizvođača vina sa geografskim poreklom.
Takođe, uspostaviće se u punom smislu Vinogradarski i Vinarski registar, koji predstavljaju glavni osnov za oživljavanje i dalji razvoj vinogradarskog i vinarskog sektora Republike Srbije. Kada država bude imala kompletnu sliku o činjeničnom stanju u datom sektoru moći će i efikasnim merama agrarne politike da usmerava sredstva u njegov razvoj. Jačanje sektora vinogradarstva i vinarstva će pozitivno uticati i na razvoj ruralnih i slabo naseljenih oblasti u Republici Srbiji, pošto je proizvodnja grožđa i vina, a naročito vina sa geografskim poreklom uglavnom locirana u ruralnim oblastima. Sve ovo će pozitivno uticati i na konkurentnost domaćih vina i na povećanje izvoza našeg vina.
3. Da li su razmatrane druge mogućnosti za rešavanje problema?
Imajući u vidu da su jedino Zakonom o vinu uređeni troškovi vođenja upravnog postupka i naknada u oblasti vinogradarstva i vinarstva nisu razmatrane druge mogućnosti, obzirom da se Predlogom zakona u celosti rešava problem.
4. Zašto je donošenje zakona najbolje rešenje datog problema?
S obzirom da su troškovi obavljanja upravnih poslova u oblasti vinogradarstva i vinarstva, kao i naknade uređeni Zakonom o vinu, donošenje Zakona o izmenama zakona o vinu je jedini način za razrešenje ovog problema.
5. Na koga će i kako uticati rešenja predložena u zakonu?
Rešenja koja su predložena u Zakonu imaće višestruki uticaj, i to:
– najdirektniji i najveći uticaj će imati na proizvođače grožđa i vina koji će se registrovati za te delatnosti bez troškova, odnosno naknada. U skladu sa tim, njima se omogućava da posluju sa manjim troškovima i proizvode grožđe i vino visokog kvaliteta,
– na potrošače koji će imati veći izbor domaćih kvalitetnih vina po pristupačnijim cenama, prouzrokovanim smanjenjem troškova proizvodnje i većom konkurencijom;
– Na tržište:
a) veća konkurencija kvalitetnih vina koja utiče na niže i pristupačnije cene vina. To dovodi do veće potražnje, tako da sveukupno ima za posledicu razvoj vinogradarstva i vinarstva, kao i poljoprivrede uopšte,
b) povećanje površina pod vinogradima čime se povećava sirovinska baza za proizvodnju kvalitetnih vina od srpskog grožđa i smanjuje uvoz grožđa i vina iz drugih zemalja, pre svega iz BJR Makedonije.
6. Koji su troškovi koje će primena zakona izazvati građanima i privredi, posebno malim i srednjim preduzećima?
Predlogom zakona utvrđeno je da se ukidanjem troškova za vođenje upravnog postupka, kao i naknade koje proizvođači grožđa, proizvođači šire, vina i drugih proizvoda, proizvođači vina sa geografskim poreklom, uvoznici i izvoznici grožđa, vina i drugih proizvoda imaju. Samim tim, donošenje ovog zakona neće iziskivati nikakve troškove.
7. Da li pozitivni efekti zakona opravdavaju troškove njegove primene?
S obzirom da se Predlogom zakona uređuje da troškovi kontrole obavljanja poslova vezanih za geografsko poreklo padaju na teret sredstava budžeta Republike Srbije, kao i da se troškovi za vođenje upravnog postupka i naknade u oblasti vinogradarstva i vinarstva ne plaćaju, odnosno ukidaju i time se smanjuju sveobuhvatni troškovi prilikom primene ovog zakona, pa je i ekonomska, privredna i politička opravdanost ovog zakona nesporna.
8. Da li zakon stimuliše pojavu novih privrednih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju?
Glavni cilj donošenja ovog zakona jeste smanjenje troškova prilikom registracije proizvođača grožđa, šire, vina i drugih proizvoda, kao i prilikom prometa grožđa, vina i drugih proizvoda, a što će upravo pozitivno uticati na pojavu novih privrednih društava koja privređuju u oblasti vinogradarstva i proizvodnje vina.
9. Da li su zainteresovane strane imale priliku da iznesu svoje stavove o zakonu?
S obzirom da je interes svih pravnih i fizičkih lica da se smanje, odnosno ne plaćaju troškovi za vođenje upravnog postupka, kao i naknade, nije bilo potrebe za prikupljanjem mišljenja i stavova proizvođača i privrednih aktera u vinogradarstvu i vinarstvu.
10. Koje će mere tokom primene zakona biti preduzete da bi se ostvarili ciljevi donošenja zakona?
Mere koje će se preduzeti da bi se primenile odredbe ovog zakona odnose se na informisanje proizvođača grožđa, proizvođača šire, vina i drugih proizvoda, proizvođača vina sa geografskim poreklom, kao i uvoznika i izvoznika grožđa, vina i drugih proizvoda. Takođe, o donošenju ovog zakona će biti informisani i zaposleni u poljoprivrednim savetodavnim službama, udruženja proizvođača grožđa i vina i svi ostali akteri u vinogradarstvu i vinarstvu.
V. FINANSIJSKA SREDSTVA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna finansijska sredstva u budžetu Republike Srbije.
VI. STUPANJE NA SNAGU ZAKONA
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
VII. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA
PO HITNOM POSTUPKU
Razmatranje i donošenje ovog zakona po hitnom postupku predlaže se u skladu sa članom 167. Poslovnika Narodne skupštine („Službeni glasnik RS”, broj 20/12 – prečišćen tekst), radi usaglašavanja predloženih rešenja sa Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu, koji se takođe donosi po hitnom postupku, a sve u cilju dosledne primene posebnih fiskalnih pravila koji se odnose režim javnih dažbina.
PREGLED
ODREDABA ZAKONA KOJE SE MENJAJU
Troškovi kontrole
Član 43.
TroškoveTROŠKOVI obavljanja poslova vezanih za geografsko poreklo, kontrole proizvodnje grožđa namenjenog za proizvodnju vina sa geografskim poreklom, kontrole proizvodnje vina sa geografskim poreklom, kao i ispitivanje kvaliteta i senzornog ocenjivanja vina sa geografskim poreklom snosi proizvođač OBEZBEĐUJU SE IZ SREDSTAVA BUDŽETA REPUBLIKE SRBIJE.
Visinu troškova iz stava 1. ovog člana utvrđuje Vlada.
Sredstva ostvarena po osnovu troškova iz stava 1. ovog člana prihod su budžeta Republike Srbije.
Troškovi upravnog postupka
Član 54.
Troškove upravnog postupka snosi podnosilac zahteva, i to za:
1) izdavanje rešenja o upisu u Vinogradarski registar;
2) izdavanje rešenja o brisanju iz Vinogradarskog registra;
3) izdavanje rešenja o upisu u Vinarski registar;
4) izdavanje rešenja o brisanju iz Vinarskog registra.
Sredstva iz stava 1. ovog člana podnosilac zahteva uplaćuje na odgovarajući račun za uplatu javnih prihoda budžeta Republike Srbije.
Visina troškova utvrđuje se u skladu sa propisima o naknadi troškova u upravnom postupku.
Pravno lice, preduzetnik i fizičko lice plaćaju naknadu za:
1) utvrđivanje ispunjenosti uslova za obavljanje proizvodnje grožđa;
2) utvrđivanje ispunjenosti uslova za obavljanje proizvodnje šire, vina i drugih proizvoda;
3) pregled pošiljki prilikom uvoza, odnosno izvoza grožđa, vina, odnosno drugih proizvoda.
Sredstva ostvarena od naknada iz stava 4. ovog člana prihod su budžeta Republike Srbije.
Visinu naknade iz stava 4. ovog člana utvrđuje Vlada.
IZJAVA
O USKLAĐENOSTI PROPISA SA PROPISIMA
EVROPSKE UNIJE
1. Ovlašćeni predlagač propisa – Vlada
Obrađivač – Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede
2. Naziv propisa
Predlog zakona o izmenama Zakona o vinu
Draft law on amendments to the Law on wine
3. Usklađenost propisa sa odredbama Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Sporazum), odnosno sa odredbama Prelaznog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima između Evropske zajednice, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Prelazni sporazum)
Sporazum se ne odnosi na troškove za vođenje upravnog postupka i naknade koje su predmet Predloga zakona o izmenama Zakona o vinu
a) Odredba Sporazuma i Prelaznog sporazuma koja se odnosi na normativnu sadržinu propisa
–
b) Prelazni rok za usklađivanje zakonodavstva prema odredbama Sporazuma i Prelaznog sporazuma
–
v) Ocena ispunjenosti obaveze koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma
–
g) Razlozi za delimično ispunjavanje, odnosno neispunjavanje obaveza koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma
–
d) Veza sa Nacionalnim programom za integraciju Republike Srbije u Evropsku uniju
–
4. Usklađenost propisa sa propisima Evropske unije
Propisi Evropske unije ne uređuju troškove za vođenje upravnog postupka i naknade, već to uređuje svaka zemlja članica u skladu sa sopstvenim propisima
a) Navođenje primarnih izvora prava EU i usklađenost sa njima –
b) Navođenje sekundarnih izvora prava EU i usklađenost sa njima
–
v) Navođenje ostalih izvora prava EU i usklađenst sa njima
–
g) Razlozi za delimičnu usklađenost, odnosno neusklađenost
–
d) Rok u kojem je predviđeno postizanje potpune usklađenosti propisa sa propisima Evropske unije
–
5. Ukoliko ne postoje odgovarajući propisi Evropske unije sa kojima je potrebno obezbediti usklađenost treba konstatovati tu činjenicu. U ovom slučaju nije potrebno popunjavati Tabelu usklađenosti propisa.
–
6. Da li su prethodno navedeni izvori prava EU prevedeni na srpski jezik?
–
7. Da li je propis preveden na neki službeni jezik EU?
–
8. Učešće konsultanata u izradi propisa i njihovo mišljenje o usklađenosti
Prilikom izrade Predloga zakona o izmenama Zakona o vinu učestvovali su stručnjaci iz Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.