Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica

Na osnovu člana 35. stav 2. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US i 24/11) i člana 42. stav 1. Zakona o Vladi („Službeni glasnik RS”, br. 55/05, 71/05 – ispravka, 101/07, 65/08 i 16/11),

Vlada donosi

O UTVRĐIVANjU PROSTORNOG PLANA PODRUČJA POSEBNE NAMENE INFRASTRUKTURNOG KORIDORA DRžAVNOG PUTA I REDA BR. 21 NOVI SAD-RUMA-ŠABAC I DRžAVNOG PUTA I REDA BR. 19 ŠABAC-LOZNICA

Član 1.

Utvrđuje se Prostorni plan područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica (u daljem tekstu: Prostorni plan), koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Član 2.

Prostornim planom utvrđuju se osnove organizacije, korišćenja, uređenja i zaštite područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica na delovima teritorija gradova Novi Sad, Sremska Mitrovica, Šabac i Loznica, i opština Sremski Karlovci, Irig, Ruma i Bogatić.

Član 3.

Prostorni plan sastoji se iz tekstualnog dela i grafičkih prikaza.

Tekstualni deo Prostornog plana objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Grafički prikazi (referalne karte) izrađeni su u razmeri 1: 100.000, i to: referalna karta 1 – Namena površina; referalna karta 2 – Mreža naselja i infrastrukturni sistemi; referalna karta 3 – Prirodni resursi, zaštita životne sredine i prirodnih i kulturnih dobara; i u razmeri 1:50.000 referalna karta 4 – Karta sprovođenja.

Grafičke prikaze iz stava 3. ovog člana, izrađene u 16 primeraka, overava svojim potpisom ministar nadležan za poslove prostornog planiranja.

Član 4.

Prostorni plan sprovodi se izradom i donošenjem prostornih planova jedinica lokalne samouprave i urbanističkih planova, kao i razvojnim planovima i programima, programima uređenja građevinskog zemljišta i programima zaštite životne sredine i prirode.

Član 5.

Grafički prikazi iz člana 3. stav 3. ove uredbe, čuvaju se trajno u Vladi (jedan komplet), Ministarstvu životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja (dva kompleta), Pokrajinskom sekretarijatu za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine (dva kompleta), gradu Novi Sad (jedan komplet), gradu Sremska Mitrovica (jedan komplet), gradu Šabac (jedan komplet), gradu Loznica (jedan komplet), opštini Sremski Karlovci (jedan komplet), opštini Irig (jedan komplet), opštini Ruma (jedan komplet), opštini Bogatić (jedan komplet)i Republičkoj agenciji za prostorno planiranje (tri kompleta).

Dokumentaciona osnova na kojoj se zasniva Prostorni plan čuva se u Republičkoj agenciji za prostorno planiranje.

Član 6.

Pravo na neposredan uvid u grafičke prikaze iz člana 3. stav 3. ove uredbe imaju pravna i fizička lica, pod uslovima i na način koji bliže propisuje ministar nadležan za poslove prostornog planiranja.

Član 7.

Prostorni planovi jedinica lokalne samouprave, urbanistički planovi i projekti uskladiće se sa odredbama ove uredbe na način utvrđen Prostornim planom.

Planovi i programi razvoja koji se donose po posebnim propisima, propisi i drugi opšti akti uskladiće se sa odredbama ove uredbe u roku od godinu dana od dana njenog stupanja na snagu.

Prostorni planovi jedinica lokalne samouprave, urbanistički planovi i projekti, planovi i programi razvoja doneti do dana stupanja na snagu ove uredbe, primenjuju se u delovima koji nisu u suprotnosti sa ovom uredbom.

Član 8.

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

05 broj 350- /2011

U Beogradu, ___________2011. godine

VLADA

PREDSEDNIK

O B R A Z L O Ž E Nj E

I Zakonski osnov

Zakonski osnov za donošenje Uredbe o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica (u daljem tekstu: Uredba) nalazi se u odredbama člana 35. stav 2. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US i 24/11), po kojima prostorni plan područja posebne namene donosi Vlada na predlog ministarstva nadležnog za poslove prostornog planiranja.

II Razlozi za donošenje

Osnovni razlozi za donošenje Uredbe nalaze se u:

odredbama člana 3. Zakona o Prostornom planu Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 88/10), kojima je utvrđeno da se Prostorni plan Republike Srbije između ostalog, razrađuje prostornim planovima područja posebne namene;

odredbama člana 21. Zakona o planiranju i izgradnji kojima je utvrđeno da se prostorni plan područja posebne namene donosi za područje infrastrukturnih koridora;

činjenici da se izradom i donošenjem Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica, stvara planski osnov za zaštitu i prostorni razvoj planskog područja.

III Objašnjenje pojedinih rešenja

U prvom članu Uredbe određeno je da Prostorni plan područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica čini sastavni deo ove uredbe. Drugim članom Uredbe određeno je da su osnove organizacije, korišćenja, uređenja i zaštite područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica, na delovima teritorija gradova Novi Sad, Sremska Mitrovica, Šabac i Loznica, i opština Sremski Karlovci, Irig, Ruma i Bogatić utvrđene Prostornim planom. Trećim članom Uredbe određeno je da se Prostorni plan sastoji iz tekstualnog dela i grafičkih prikaza, kao i da će se tekstualni deo Prostornog plana objaviti u „Službenom glasniku Republike Srbije”. U četvrtom članu određeno je da se Prostorni plan sprovodi izradom i donošenjem prostornih planova jedinica lokalne samouprave i urbanističkih planova, kao i razvojnim planovima i programima, programima uređenja građevinskog zemljišta i programima zaštite životne sredine i prirode.

U petom članu Uredbe utvrđeno je da se grafički prikazi čuvaju trajno u Vladi (jedan komplet), Ministarstvu životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja (dva kompleta), Pokrajinskom sekretarijatu za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine (dva kompleta), opštini Bogatić gradu Novi Sad (jedan komplet), gradu Sremska Mitrovica (jedan komplet), gradu Šabac (jedan komplet), gradu Loznica (jedan komplet), opštini Sremski Karlovci (jedan komplet), opštini Irig (jedan komplet), opštini Ruma (jedan komplet), opštini Bogatić (jedan komplet) i Republičkoj agenciji za prostorno planiranje (tri kompleta). U šestom članu Uredbe utvrđeno je da pravo na neposredan uvid u grafičke prikaze imaju pravna i fizička lica, pod uslovima i na način koji bliže propisuje ministar nadležan za poslove prostornog planiranja. U sedmom članu Uredbe utvrđeno je da će se: prostorni planovi jedinica lokalne samouprave, urbanistički planovi i projekti uskladiti sa odredbama ove uredbe na način utvrđen Prostornim planom; planovi i programi razvoja koji se odnose po posebnim propisima, propisi i drugi opšti akti uskladiti sa odredbama ove uredbe u roku od godinu dana od dana njenog stupanja na snagu; prostorni planovi jedinica lokalne samouprave, urbanistički planovi i projekti, planovi i programi razvoja doneti do dana stupanja na snagu ove uredbe, primenjivati u delovima koji nisu u suprotnosti sa ovom uredbom. U osmom članu Uredbe određeno je da ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMENE INFRASTRUKTURNOG KORIDORA DRŽAVNOG PUTA I REDA BR. 21 NOVI SAD-RUMA-ŠABAC I

DRŽAVNOG PUTA I REDA BR. 19 ŠABAC-LOZNICA

Prostorni plan područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica (u daljem tekstu Prostorni plan) je dugoročni planski dokument koji se donosi za period do 2020. godine, sa elementima za implementaciju Prostornog plana za period do 2015. godine.

Prostorni plan je urađen u skladu sa Odlukom o izradi Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica („Službeni glasnik RS”, broj 45/09), i propisima koji posredno ili neposredno regulišu ovu oblast, a to su:

Zakon o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09-ispravka, 64/10 – US i 24/11)

Zakon o Prostornom planu Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 88/10)

Zakon o regionalnom razvoju („Službeni glasnik RS”, br. 51/09 i 30/10)

Zakon o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik RS”, broj 129/07)

Zakon o utvrđivanju nadležnosti Autonomne Pokrajine Vojvodine („Službeni glasnik RS”, broj 99/09)

Zakon o poljoprivrednom zemljištu („Službeni glasnik RS”, br. 62/06, 65/08 i 41/09)

Zakon o poljoprivredi i ruralnom razvoju („Službeni glasnik RS”, broj 41/09)

Zakon o stočarstvu („Službeni glasnik RS”, br. 41/09 i 30/10)

Zakon o vodama („Službeni glasnik RS”, broj 30/10)

Zakon o javnim putevima („Službeni glasnik RS”, br. 101/05 i 123/07)

Zakon o železnici („Službeni glasnik RS”, broj 18/05)

Zakon o vazdušnom saobraćaju („Službeni glasnik RS”, broj 73/10)

Zakon o zaštiti životne sredine („Službeni glasnik RS”, br. 135/04 i 36/09)

Zakon o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS”, br. 135/04 i 88/10)

Zakon o proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS”, br. 135/04 i 36/09)

Zakon o integrisanom sprečavanju i kontroli zagađivanja životne sredine („Službeni glasnik RS”, broj 135/04)

Zakon o zaštiti vazduha („Službeni glasnik RS”, broj 36/09)

Zakon o zaštiti od buke u životnoj sredini („Službeni glasnik RS”, br.36/09 i 88/10)

Zakon o zdravstvenoj zaštiti („Službeni glasnik RS”, broj 107/05, 72/09 i 88/10)

Zakon o upravljanju otpadom („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 88/10)

Zakon o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS”, br. 53/95 i 20/09)

Zakon o zaštiti državne granice („Službeni glasnik RS”, broj 97/08)

Zakon o geološkim istraživanjima („Službeni glasnik RS”, br. 44/95 i 101/05-dr.zakon)

Zakon o telekomunikacijama („Službeni glasnik RS”, br. 44/03 i 36/06)

Zakon o turizmu („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 88/10)

Zakon o energetici („Službeni glasnik RS”, broj 84/04)

Zakon o kulturnim dobrima („Službeni glasnik RS”, broj 71/94)

Zakon o rudarstvu („Službeni glasnik RS”, br. 44/95, 34/06, 104/09 i 85/05, 101/05-dr.zakon)

Zakon o šumama („Službeni glasnik RS”, broj 30/10)

Zakon o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 88/10);

Zakon o nacionalnim parkovima („Službeni glasnik RS”, br. 39/93, 44/93, 53/93, 67/93, 48/94)(odredbe čl. 6. i 7. i opis područja nacionalnih parkova)

Zakon o divljači i lovstvu („Službeni glasnik RS”, broj 18/10)

Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, broj 36/09)

Zakon o vanrednim situacijama („Službeni glasnik RS”, broj 111/09)

Zakon o odbrani („Službeni glasnik RS”, br. 116/07, 88/09 i 104/09-dr.zakon)

Zakon o zaštiti od požara („Službeni glasnik RS”, broj 111/09)

Uredba o utvrđivanju vodoprivredne osnove Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 11/02)

kao i drugi zakonski i podzakonski akti koji na direktan ili indirektan način regulišu ovu oblast.

U skladu sa Odlukom o izradi Strateške procene uticaja Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica na životnu sredinu („Službeni glasnik RS”, broj 17/09) urađen je Izveštaj o strateškoj proceni uticaja Prostornog plana na životnu sredinu.

Za pripremu Prostornog plana korišćen je deo tehničke dokumentacije rađen za potrebe Prethodne studije opravdanosti i Generalnog projekta državnog puta M-21 Novi Sad-Ruma-Šabac, u nastavku državnog puta M-19 Šabac-Loznica, koji su verifikovani na Revizionoj komisiji za stručnu kontrolu tehničke dokumentacije nadležnog Ministarstva (Izveštaj o izvršenoj stručnoj kontroli Prethodne studije opravdanosti i Generalnog projekta državnog puta M-21 Novi Sad – Ruma – Šabac, u nastavku državnog puta M-19 Šabac–Loznica Broj: 350-01-00565/2008-10 od 9. juna 2008. godine).

Za iznalaženje optimalnih strateških opredeljenja korišćena je relevantna informaciona, studijska i tehnička dokumentacija, kao i aktuelna planska, urbanistička i druga dokumentacija za ovo područje.

Osnovni razlog za izradu i donošenje Prostornog plana je stvaranje uslova za realizaciju nacionalnih interesa u oblasti saobraćajne infrastrukture u obuhvatu Prostornog plana na principima održivog razvoja.

Razvojna strategija Republike Srbije, kao i Regionalna razvojna strategija AP Vojvodine (formulisana kroz Program privrednog razvoja APV i sektorske smernice, pri čemu programska opredeljenja Pokrajine), utvrđena je u skladu sa evropskim i nacionalnim smernicama, pri čemu glavni prostorni prioritet (pored održivog razvoja, formiranja ravnomernog i policentričnog urbanog sistema i jačanja relacija između sela i grada) predstavlja obezbeđivanje pristupa infrastrukturi.

U tom smislu povećanje mobilnosti i pristupačnosti predstavlja jedan od osnovnih preduslova bržeg ekonomskog razvoja Republike Srbije, kako kroz razvoj primarnih, tako i kroz razvoj njenih sekundarnih saobraćajnica.

U oblasti putne infrastrukture ovakav pristup obezbeđuje (kroz unapređenje postojeće i izgradnju nove mreže) povećanje pristupačnosti unutar regiona Republike Srbije i bolje povezivanje sa regionima u neposrednom okruženju, a preko njih i sa drugim regionima u širem međunarodnom okruženju, čime se obezbeđuju i uslovi za privlačenje međunarodnih transportnih tokova. Od posebnog značaja je činjenica da će izgradnja novih saobraćajnica imati za posledicu smanjenje perifernosti brojnih, danas nerazvijenih seoskih i pograničnih područja.

Iz strateških opredeljenja i smernica PPRS, Strategije razvoja železničkog, drumskog, vodnog, vazdušnog i intermodalnog transporta u Republici Srbiji od 2008. do 2015. godine, Programa privrednog razvoja APV i Prostornog plana područja posebne namene Fruške gore do 2022. godine, proistekla su opredeljenja za izradu Prostornog plana.

Izradom Prostornog plana obezbediće se neophodni prostorni uslovi za povezivanje koridora H i njegovog kraka Hb sa koridorom IV preko državnih puteva I reda br. 7 i br. 21 (na delu rumunska granica – Zrenjanin – E-75 – Novi Sad – Ruma – E-70) i dalje povezivanje u pravcu koridora državnog puta I reda br. 19 Šabac-Loznica.

Pored boljeg povezivanja sa neposrednim (Republika Bosna i Hercegovina, Republika Hrvatska) i širim međunarodnim okruženjem najznačajniji intraregionalni efekti realizacije koridora ogledaju se u poboljšanju regionalne pozicije u domenu pristupačnosti, u saobraćajnom rasterećenju urbanih područja (obilaznica oko Novog Sada, Iriga, Rume, Šapca i Loznice) i uklanjanju tranzita sa područja Nacionalnog parka „Fruška gora” (izgradnja tunela).

Podizanje nivoa pristupačnosti područja obuhvaćenog izradom Prostornog plana imaće pozitivne efekte na podizanje konkurentnosti područja, i na dinamiku budućeg razvoja.

Prostornim planom definisaće se funkcije različitog nivoa značaja (lokalni, regionalni, republički) i njihov razvoj uskladiti sa režimima zaštite, unapređenja, uređenja i korišćenja prostora. Imajući u vidu osnovni cilj izrade Prostornog plana potrebno je utvrditi hijerarhiju ciljeva i interesa, i na osnovu toga, hijerarhiju funkcija i aktivnosti, kako u oblasti komplementarnih, tako i u oblasti suprotstavljenih (konfliktnih) aktivnosti.

Obuhvat Prostornog plana utvrđen je, u skladu sa Zakonom, kao administrativno i prostorno određena površina za koju je utvrđena potreba izrade planskog dokumenta. Zbog sveobuhvatnog posmatranja prostora, i korišćenja katastarske opštine kao izvora statističkih i drugih relevantnih podataka, Odlukom o izradi Prostornog plana, utvrđen je obuhvat Prostornog plana u koji su uključene teritorije celih katastarskih opština kroz čije područje prolazi koridor. U obuhvatu Prostornog plana nalaze se delovi osam jedinica lokalne samouprave sa 44 katastarske opštine (tabela 1).

Katastarske opštine u obuhvatu Prostornog plana date su u tabeli:

Tabela 1: Jedinice lokalne samouprave i katastarske opštine u obuhvatu Prostornog plana

R. br. Delovi grada – opštine Katastarska opština 1. Novi Sad – grad Novi Sad 3, Sremska Kamenica, Kać, Bukovac, Petrovaradin 2. Sremski Karlovci Sremski Karlovci 3. Irig Grgeteg, Irig, Neradin, Rivica 4. Ruma Ruma, Voganj, Hrtkovci, Klenak, Platičevo 5. Sremska Mitrovica – grad Jarak 6. Šabac – grad Duvanište, Zminjak, Lipolist, Mačvanski Pričinović, Petkovica, Petlovača, Prnjavor, Ribari, Slepčević, Tabanović, Štitar, Bogosavac, Majur, Šabac 7. Bogatić Dublje 8. Loznica – grad Donji Dobrić, Jelav, Klupci, Kozjak, Lešnica Grad, Lešnica Selo, Loznica Grad, Loznica Selo, Novo Selo, Runjani, Straža, Čokešina, Šor

Ukupna površina obuhvata područja Prostornog plana iznosi 1114,75 km2.

Za potrebe funkcionisanja saobraćajnog putnog pravca koji je predmet Prostornog plana mogu se izdvojiti sledeće zone:

Zona putnog koridora-rezervisan prostor za potrebe izgradnje i funkcionisanja puta utvrđena je za izgradnju puta i funkcionisanje saobraćaja na njemu. Izgradnja objekata u zoni putnog koridora podrazumeva objekte puta i objekte u funkciji saobraćaja na njemu, kao i objekte infrastrukturnih sistema koji se ukrštaju ili paralelno vode u koridoru puta. Širina zone iznosi 70.0 m.

Zona neposredne zaštite je utvrđena za obezbeđenje zaštite od štetnog uticaja putnog koridora na okruženje. Izgradnja objekata u zoni neposredne zaštite nije dozvoljena osim za objekte koji su u funkciji puta i saobraćaja na njemu. Širina zone direktno proizilazi iz zakonske regulative i iznosi 20.0 m.

Zona šire zaštite je u funkciji putnog koridora i njegovog nesmetanog funkcionisanja u prostoru. Izgradnja objekata u zoni šire zaštite dozvoljena je po selektivnom principu uz izradu odgovarajuće planske dokumentacije. Širina zone direktno proizilazi iz zakonske regulative i iznosi 20.0 m1.

– Područje koje je u funkcionalnoj vezi sa linijskim sitemom određeno je granicom šire zone zaštite i granicom obuhvata Prostornog plana.

Šema putnog koridora i granica zaštite za deonice kroz građevinska područja ima mogućnost formiranja i izgradnje servisne saobraćajnice u pojasu granice neposredne zaštite.

Prostorni plan Republike Srbije – u daljem tekstu: PPRS, predstavlja planski dokument višeg reda čija se rešenja razrađuju ovim Prostornim planom.

Osnovni cilj razvoja putnog saobraćaja i putne infrastrukture je: ostvarivanje i razvoj saobraćajnog sistema Republike Srbije, koji omogućava održivu mobilnost stanovništva, pruža podršku ubrzanom razvoju Republike Srbije i njenoj konkurentnosti u regionu i šire na području Jugoistočne Evrope.

Razvoj i izgradnja saobraćajne mreže mogu značajno uticati na ostvarivanje ciljeva socijalnog, ekonomskog i ukupnog funkcionalnog razvoja u prostoru. Nesporna je dvosmernost u odnosima saobraćaja i okruženja, odnosno razvoj društva i društvenih delatnosti generišu saobraćajne tokove, ali i potrebe za unapređenjem samog saobraćajnog sistema.

Operativni ciljevi su:

– usmeravanje razvoja saobraćajne infrastrukture;

– završetak izgradnje i modernizacija putnih pravaca na evropskim koridorima i trasama međunarodnih puteva;

– revitalizacija, modernizacija i dogradnja postojeće mreže državnih puteva I i II reda, opštinskih puteva i ulica;

– izgradnja i podizanje kvaliteta saobraćajne infrastrukture u naseljenim mestima, osposobljavanje osnovne ulične mreže;

– koncipiranje i ostvarivanje javnog putničkog prevoza, tako da se zadovolje prevozne potrebe stanovništva i omogući razvoj privrednih delatnosti;

– povezivanje putne infrastrukture sa ostalim vidovima saobraćaja;

– rezervisanje prostora za planirane saobraćajnice;

– podizanje nivoa usluge saobraćajno-transportnog sistema i

– unapređenje i postizanje efikasne institucionalne koordinacije.

Koncepcija razvoja putnog saobraćaja i putne infrastrukture predstavlja sintezu ranije započetih projekata i studija, koji predstavljaju stečenu obavezu i ideja koje prate stavove i ciljeve utvrđene strategije. Osnovna koncepcija razvoja saobraćaja i transporta, pa time i putnog, je ona koja vidi Republiku Srbiju kao veliki saobraćajni i transportni centar, a unutar toga nekoliko većih urbanih centara nosilaca primarnih funkcija ovakve vizije.

Ova teza upućuje na koncepciju koja se zasniva na:

– razvoju putnog saobraćaja i putne infrastrukture kao prioriteta ekonomskog i socijalnog razvoja;

– realizaciji projekata koji stimulišu ulogu Koridora X;

– realizaciji projekata koji stimulišu razvoj putne mreže radi povezivanja sa okruženjem i povezivanja unutar Republike Srbije;

– rehabilitaciji i rekonstrukciji mreže opštinskog karaktera;

– standardizaciji i modernizaciji saobraćajnog putnog sistema (putnog saobraćaja i putne infrastrukture) odnosno prilagođavanju evropskim standardima;

– realizaciji projekata koji stimulišu ulogu javnog prevoza putnika sa primenom odgovarajućih rešenja u zavisnosti od veličine i funkcionalne organizacije grada (prema kategorijama do 100.000, do 200.000 i do 300.000 stanovnika i, posebno, za centre međunarodnog značaja i grad Beograd).

Strateški prioriteti (projekti) sa periodom realizacije do 2014.godine:

– aktivnosti na putnom pravcu, državni put I reda, Sombor (veza sa Mađarskom i Hrvatskom) – Bačka Palanka (M-18) (sa dogradnjom veze prema Šidu) – Novi Sad (M-7) – Ruma – Šabac (M-21) (sa krakom za Loznicu i veza sa BiH (M-19)) – Valjevo – Požega i dalje veza ka Ivanjici (M-21.1);

– saniranje uskih grla, kao što su mostovi na Savi i Dunavu, u zoni Beograda i Novog Sada;

– rekonstrukcija i izgradnja mostova i tunela na primarnoj mreži.

Planska rešenja obuhvataju aktivnosti na putnim pravcima i putnoj infrastrukturi koja je regionalnog (ili više regionalnog) značaja i može predstavljati prioritetnu aktivnost u okviru tih teritorijalnih celina uz saglasnost nadležnih republičkih institucija.

Na već izgrađenim deonicama navedenih putnih pravaca biće sprovedena rehabilitacija i rekonstrukcija, koje podrazumevaju skup mera (intervencija) u cilju podizanja nivoa kvaliteta saobraćajnice i podizanja nivoa saobraćajne usluge, u skladu sa utvrđenim rangom puta. Na planiranim trasama (koridorima) izvršiće se dogradnja i izgradnja.

Aktivnosti na određenom putnom pravcu, podrazumevaju skup različitih planskih i projektnih rešenja i izvođenja građevinskih radova na rehabilitaciji i rekonstrukciji, dogradnji i izgradnji, na pojedinim deonicama utvrđenog putnog pravca (ili na celokupnoj dužini).

Koridor X predstavlja kičmu železničke mreže Republike Srbije, planira se rekonstrukcija, izgradnja i modernizacija postojećih pruga Koridora H u dvokolosečne pruge visoke performanse za mešoviti (putnički i teretni) saobraćaj. Za veći stepen integrisanosti prostora i veće saobraćajno i ekonomsko povezivanje regiona kao preduslova ravnomernijeg razvoja, železničku mrežu u Republici Srbiji je potrebno dopuniti i sa sledećim prugama:

Valjevo-Loznica,

Beograd-Obrenovac-Šabac.

U koncepciji razvoja rečnog transporta poseban značaj ima razvoj koridora VII. Svi delovi mreže unutrašnjih plovnih puteva u Republici Srbiji su direktno ili indirektno oslonjeni na Dunav, koji kao strateški pravac treba da postane stecište najvećih transportnih tokova Republike Srbije. Koncepcija razvoja luka bazira se na predlogu modela upravljanja neprivatizovanim lukama, što podrazumeva luke koje će se graditi na novim lokacijama (poput nove beogradske luke) kao i mogućnost podržavljenja nekih luka od najvećeg značaja za Republiku, i trebalo bi da se svedu na sledeće nivoe upravljanja:

javne luke – od javnog, državnog značaja (Novi Sad, Beograd i Pančevo kao sistem), kao i luke uz Dunav (Apatin, Kovin, Bačka Palanka, Bogojevo, Prahovo, Kladovo, Veliko Gradište), uz Savu (Sremska Mitrovica i Šabac) i javne luke od značaja za lokalne zajednice;

luke za sopstvene potrebe – luke koje bi gradila industrijska preduzeća, koje su nacionalnog značaja;

luke za male brodove – marine, koje bi se gradile privatnim kapitalom.

Koncepcija razvoja intermodalnog transporta direktno je povezana sa rekonstrukcijom i izgradnjom drumsko-železničkog Koridora X, revitalizacijom pruga sa jedne, i izgradnjom intermodalnih terminala i logističkih centara sa druge strane. Duž koridora X i VII, na mestima njihovog ukrštanja, kao i u regionima duž pomenutih pruga postoje mogućnosti razvoja logističkih centara. Potencijalne lokacije logističkih centara svakako treba planirati i u blizini slobodnih zona u Republici Srbiji kao mestima gde se već obavljaju razne proizvodne i uslužne delatnosti u okviru infrastrukturno opremljenog zemljišta na kome vlada dodatno garantovan i stimulativan režim poslovanja. Slobodne zone u Republici Srbiji nalaze se u Subotici, Zrenjaninu, Novom Sadu, Šapcu, Kragujevcu i Pirotu i kao takve predstavljaju generatore razvoja pojedinih područja i regiona zemlje, odnosno područja nacionalne privrede.

Umrežavanje gradova i ostalih urbanih naselja i formiranje urbanih klastera će da se ostvaruje naročito kroz:

razvijanje funkcionalnih veza kroz komplementarne planove i programe prostornog razvoja (alokacija komplementarnih funkcija i aktivnosti u okviru mreže gradova i naselja tako da se naselja međusobno pomažu ili nadopunjuju);

razvijanje saobraćajne i druge tehničke infrastrukture na način da podržavaju policentričan i funkcionalno umrežen razvoj gradova i naselja;

razvijanje prostorne organizacije i distribucije javnih službi i funkcija imajući u vidu funkcionalna područja, mrežu naselja i lokalni

nivo;

formiranje razvojnih mini-koridora na lokalnom nivou, imajući u vidu prostorno, funkcionalno, ekonomski, socijalno i ekološki uravnotežen i policentričan urbani razvoj.

Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora Autoputa E-75 Subotica-Beograd-(Batajnica), (u daljem tekstu: PP E-75) je dugoročni razvojni dokument koji je donet za vremenski horizont do 2020. godine. Osnovni ciljevi i zadaci PP E-75 odnose se na kompletiranje i dogradnju infrastrukturnih sistema u koridoru autoputa E-75, u odnosu na dugoročne potrebe, zahteve i međunarodne standarde.

Koridor autoputa E-75 (M-22) u okviru područja PP E-75 je ukupne dužine 176 km, s tim da je njegova početna stacionaža (0+000) na graničnom prelazu Horgoš, a završna stacionaža (176+000) na granici područja Beograd.

Širina koridora iznosi 700 m, s tim da je širina planuma 40 m, dok je širina zaštitnog pojasa 60 m od ivice zemljišnog pojasa autoputa.

Područje PP E-75 obuhvata prostor površine od 211 048 ha. U obuhvatu PP E-75 i Prostornog plana nalaze se: KO Novi Sad 3 i KO Kać.

Putni objekti i prateći sadržaji na autoputu E-75

Autoput E-75 na stacionaži 112+300 preseca trasu magistralnog puta M-22/1 u obliku denivelisanog ukrštanja petlje – Novi Sad centar.

Na stacionaži 114+600 autoput preseca magistralni put–DP I reda br.7 Novi Sad – Zrenjanin i to u obliku denivelisanog ukrštanja – petlje. Na ovoj deonici je planirana i petlja obilaznice oko Novog Sada na stacionaži 119+200 sa omogućavanjem kretanja ka – DP I reda : M-22/1 i M-21, kao i R-107.

Planirani su sledeći moteli duž autoputa E-75 u KO Novi Sad sa obe strane, naziv „Novi Sad” (tip I), stacionaža 113+500 i u KO Kać sa obe strane, naziv „Minut” (tip II), stacionaža 120+300.

Orijentaciona površina za komplekse motela tipa II iznosi oko 3 ha.

Benzinske stanice duž autoputa E-75: na stacionaži 113+500 planirane su sa obe strane autoputa uz motele K.O. Novi Sad, naziv „Novi Sad”, a izgrađene su sa obe strane autoputa na stacionaži 120+300 uz motele K.O. Kać, naziv „Minut”.

Na deonici prolaska autoputa E-75 kroz obuhvat Prostornog plana, planirane su sledeće saobraćajne petlje:

– ukrštanje Novi Sad centar 112+300 – planirana;

– ukrštanje Zrenjanin 114+620 – izgrađena;

– ukrštanje Novi Sad jug 119-200 – planirana.

Denivelisana ukrštanja i stacionaže na autoputu E-75 su: natputnjak 111+900 Novi Sad, podvožnjak 115+379 Novi Sad, natputnjak 117+973 Novi Sad, natputnjak 121+410 Novi Sad, natputnjak 124+900 Novi Sad.

Saobraćajno povezivanje područja odvija se u zoni Novog Sada autoput E-75 i glavni je apsorber saobraćajnog opterećenja u daljinskom saobraćaju, jer na području Novog Sada počinje kategorisani putni pravac državni put M.21 (Novi Sad-Ruma-Šabac) koji radijalno nastaje na prostoru Novog Sada. Planira se dogradnja istog do autoputa E-75, kako bi svi motorizovani komitenti upućeni na ovaj putni pravac mogli direktno sa autoputa E-75 da idu ka željenim odredištima. Ovaj putni pravac se mora rekonstruisati i modifikovati (naročito preko Fruške gore), da bi se ispunile smernice utvrđene PPRS.

Obuhvat Prostornog plana područja infrastrukturnog koridora granica Hrvatske – Beograd (Dobanovci) (u daljem tekstu: PP E-70) se preklapa sa obuhvatom Prostornog plana na teritoriji dve katastarske opštine (Ruma i Voganj).

Osnovni ciljevi korišćenja putnih saobraćajnica u infrastrukturnom koridoru autoputa sa stanovišta interesa lokalnih zajednica su što racionalnije uključivanje na autoput i njegovo korišćenje od strane lokalnog stanovništva u pogledu bezbednosti odvijanja saobraćaja autoputem, obezbeđenja dovoljne pristupačnosti i dovoljnog broja ukrštanja.

Veza autoputa E-70 sa okruženjem ostvaruje se putem petlji i denivelisanih ukrštanja, primenom sledećih kriterijuma:

– obezbeđenje veza sa autoputem na mestima ukrštanja sa magistralnim – DP I reda i saobraćajno najfrekventnijim regionalnim – DP II reda ili opštinskim putevima,

– obezbeđenje veze sa autoputem za regionalne i opštinske centre na području Prostornog plana,

– obezbeđenje veze sa autoputem za pojedina područja (planirana za razvoj turizma od međunarodnog i nacionalnog značaja) i značajne prostorno-razvojne strukture (industrija, robno-transportni centri i dr.).

Na posmatranom području preklapanja ova dva plana (KO Ruma i KO Voganj) nalaze se:

– petlja Ruma (km 526+440) u funkciji povezivanja autoputa E-70 sa DP I reda (magistralnim putem) br.21 (Novi Sad-Šabac);

– nadvožnjak (prelaz preko pruge) km 529+300;

– prelaz preko autoputa (nekategorisani put) km 525+500.

Prateći funkcionalni sadržaji

– planira se nova baza za održavanje u zoni petlje „Ruma” na stacionaži km 525+700 u funkciji održavanja autoputa od petlje „Sremska Mitrovica” do planirane petlje Dobanovci,

– planirani glavni objekat kontrole i upravljanja saobraćajem predviđen je uz novu bazu za održavanje puta u zoni petlje „Ruma”.

Prateći putni sadržaji za korisnike

Odmorišta:

1 levo (strana), 531+000 (stacionaža), postojeće, Ruma, I tip;

2 desno (strana),531+000 (stacionaža), planirano, Ruma, I tip.

Benzinske stanice:

1 desno (strana), 527+400 (stacionaža), postojeća, uz motel, Ruma;

2 levo (strana), 527+350 (stacionaža), planirana, uz motel, Ruma.

Moteli:

1 desno (strana), 527+400 (stacionaža), izgrađen, Ruma, II tip;

2 levo (strana), 527+400 (stacionaža), planiran, Ruma, I tip.

Koridori železničke pruge:

– priključna pruga magistralnog karaktera Ruma-Šabac-Zvornik-granica Republike Bosne i Hercegovine.

Prostorni plan područja posebne namene Fruške gore do 2022. godine (u daljem tekstu PPPPN FG) obuhvata područje od 139.439,01 ha.

Delovi opština/gradova koji se istovremeno nalaze i u obuhvatu PPPPN FG i ovog Prostornog plana su:

Grad Novi Sad – deo (KO Sremska Kamenica, KO Bukovac i KO Petrovaradin),

Sremski Karlovci (KO Sremski Karlovci) i

Irig – deo (KO Grgetek, KO Neradin, KO Irig i KO Rivica).

PPPPN FG date su sledeće smernice razvoja od značaja za planirani koridor DP I reda br. 21 i br. 19:

Planirane aktivnosti vezane za drumski saobraćaj su: izgradnja tunela ispod Iriškog venca i izgradnja pristupnih puteva za potrebe tunela, izgradnja obilaznice oko naseljenog mesta Irig, izgradnja treće trake za spora-usponska vozila sa sremske strane, veza puta M-21 sa obilaznicom oko Sremske Kamenice, izgradnja obilaznice oko Petrovaradina i mosta preko Dunava – veza sa E-75.

PPPPN FG predviđena je rehabilitacija puta R-107 deonica puta državna granica-Sremska Kamenica-Novi Sad, sanacija klizišta «Trandžament» u zoni Petrovaradinske tvrđave, i izgradnja obilaznog puta oko Sremske Kamenice.

Planirane aktivnosti iz oblasti železničkog saobraćaja su: modernizacija pruge Beograd-Subotica, rekonstrukcijom postojeće jednokolosečne pruge u dvokolosečnu prugu i revitalizacija pruge Petrovaradin – Beočin.

Vazdušni saobraćaj svojim kapacitetima može imati uticaj na područje Fruške gore.

Korišćenje voda, za potrebe vodnog saobraćaja, na postojećim vodotocima (reka Dunav) evropskog ranga za plovidbu, podrazumeva rekonstrukciju i dogradnju postojeće infrastrukture u skladu sa evropskim standardima. Prirodne vrednosti i brojni kulturno-istorijski spomenici i naselja u priobalju (Novi Sad, Petrovaradin i Sremski Karlovci) predstavljaju značajan turističko-rekreativni potencijal ovog dela Dunava, te je neophodna rekonstrukcija i izgradnja odgovarajuće infrastrukture kao i revitalizacija postojećih i izgradnja novih putničkih pristaništa i marina sa pratećim sadržajima.

U oblasti elektroenergetske infrastrukture neophodno je obezbediti kvalitetnu i sigurnu isporuku električne energije uz potpunu revitalizaciju prenosne mreže. Srednjenaponski 35 kV vodovi preći će na 20 kV naponski nivo, a trafostanice 35/10 kV i 35/20 kV zadržaće se kao 20 kV razvodna čvorišta. Celokupna 10 kV mreža će se rekonstruisati za rad na 20 kV naponski nivo. Sve distributivne trafostanice naponskog prenosa 10/0,4 kV potrebno je rekonstruisati na 20/0,4 kV naponski prenos. U svim naseljima, turističkim i drugim lokalitetima potrebno je izgraditi kvalitetnu javnu rasvetu.

Iz oblasti gasovodne infrastrukture planiran je završetak gasifikacije naselja Rivica izgradnjom gasovoda koji ide od gasnog čvora G3 prema zapadu, kao i izgradnja mernoregulacione stanice (u daljem tekstu: MRS) u tom naselju. U severnom delu opštine Irig planira se izgradnja priključnog gasovoda i MRS za sanatorijum.

Iz oblasti telekomunikacione i RTV infrastrukture predviđena je: izgradnja kvalitetnih spojnih puteva optičkim kablovskim vezama, uz sve glavne i lokalne puteve, izgradnja primarne i sekundarne mreže u svim naseljima i na turističkim i drugim lokalitetima, postavljanje digitalnih automatskih centrala u svim naseljima, izgradnja antenskih sistema i baznih stanica, izgradnja kablovsko-distributivnog sistema u svim naseljima.

U oblasti vodoprivrede planirano je da se snabdevanje vodom najvišeg kvaliteta ostvaruje razvojem regionalnih sistema iz kojih će se snabdevati najveći broj naselja, a planiran je i završetak izgradnje kanalizacionih sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih voda većih naselja u obuhvatu Prostornog plana.

U oblasti zaštita životne sredine osnovni ciljevi zaštite životne sredine su:

racionalno korišćenje prirodnih resursa Fruške gore, posebno neobnovljivih i delimično obnovljivih,

zaustavljanje dalje degradacije vode, vazduha i zemljišta u naseljima i na izletničkim lokalitetima,

preduzimanje mera za zaustavljanje urvinskih procesa i saniranje aktivnih klizišta na obodu Fruške gore duž Dunava,

preduzimanje mera za zaštitu od erozije i degradacije tla na padinama,

– zaštitu i unapređenje šuma u skladu sa pravcem razvoja izvornih prirodnih karakteristika, autohtone flore i faune i autentičnog pejzaža, i očuvanje i unapređenje šuma i prirodnih vrednosti, zaustavljanjem procesa degradacije,

zaštita vazduha od zagađivanja na celom prostoru Fruške gore utvrđivanjem strogih režima kretanja saobraćaja,

ozelenjavanje duž puteva, železničkih pruga i slobodnih površina, a za ove namene koristiti zemljišta odgovarajuće bonitetne klase.

Za područje Nacionalnog parka „Fruška gora”, kao prirodnog dobra I prve kategorije utvrđeni su režimi I, II i III stepena zaštite.

Osnovni ciljevi zaštite prirodnih dobara, predviđeni Prostornim planom su:

zaštita prostora (staništa)

posebnih prirodnih vrednosti od značaja za naučne, kulturno obrazovne, rekreativne i druge svrhe.

karakterističnih predstavnika pojedinih ekosistema i izrazitih biogeografskih područja,

prirodnih predela, ambijenata i pezaža oko kulturno-istorijskih spomenika

zaštitnih zona (zona uticaja) oko zaštićenih prirodnih dobara.

zaštita biodiverziteta odnosno očuvanje genetskog, specijskog i ekosistemskog biodiverziteta.

Mere zaštite kulturnih dobara sinhronizovaće se sa ostalim aktivnostima (turizam, kultura, stanovanje itd.). Osnovne aktivnosti vezane za zaštitu i korišćenje spomenika kulture treba da se odvijaju u pravcu:

zaštite, negovanja i prezentacije poznatih spomenika,

istraživanja, otkrivanja i proučavanja novih kulturnih dobara.

Nepokretna kulturna dobra treba štititi integralno sa prostorom u kome se nalaze i tretirati ih kao razvojni potencijal područja Fruške gore i šireg okruženja.

Pri izradi Prostornog plana korišćena je mnogobrojna planska, studijska, stručna, naučna, tehnička i druga dokumentacija.

Planska i urbanistička dokumentacija

Za izradu Prostornog plana relevantni su sledeći planovi:

Prostorni plan Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 88/10),

Prostorni plan područja posebne namene Fruške gore do 2022. godine („Službeni list APV”, broj 16/04),

Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora autoputa E-75 Subotica-Beograd (Batajnica) („Službeni glasnik RS”, broj 69/03),

Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora granica Hrvatske-Beograd (Dobanovci) („Službeni glasnik RS”, broj 69/03).

Pregled po opštinama najvažnije planske i urbanističke dokumentacije značajne za izradu Prostornog plana dat je u tabeli:

Tabela 2: Planska i urbanistička dokumentacija

Grad/opština Planska i urbanistička dokumentacija Novi Sad – grad: Prostorni plan grada Novog Sada i opštine („Službeni list grada Novog Sada”, broj 9/95)Generalni plan grada Novog Sada do 2021. godine („Službeni list grada Novog Sada”, br.24/00, 18/01 i 39/06) PDR infarstrukturnog koridora autoputa E-75 na administrativnom području grada Novog Sada („Službeni list grada Novog Sada”, broj 9/06) S. Karlovci Prostorni plan opštine Sremski Karlovci („Službeni list opštine Sremski Karlovci”, broj 8/06)Generalni plan Sremski Karlovci („Službeni list opštine Sremski Karlovci”, broj 14/02) Irig Prostorni plan opštine Irig („Službeni list opštine Irig”, broj 6/83) Generalni plan Irig („Službeni list opština Srema”, broj 11/05) Ruma Prostorni plan opštine Ruma („Službeni list opština Srema” broj 19/07)Generalni plan Rume („Službeni list opština Srema”, broj 35/08) S. Mitrovica – grad – Prostorni plan grada Sremska Mitrovica („Službeni list grada Sremska Mitrovica”, broj 9/09) Šabac-grad Prostorni plan opštine Šabac (u toku je izrada Koncepta plana)Generalni plan za Šabac i prigradska naselja Majur, Jevremovac, Pocerski Pričinović, Jelenču i Mišar („Službeni list opštine Šabac”, broj 10/08) Bogatić Prostorni plan opštine Bogatić (u toku je izrada Koncepta plana) Loznica-grad Prostorni plan opštine Loznica („Službeni list opštine Loznica”, broj 7/05)Generalni plan opštine Loznica („Službeni list opština Loznica”, broj 10/05)

Osim navedenih planova korišćena je i druga važeća urbanistička dokumentacija (planovi generalne regulacije, planovi detaljne regulacije i planovi opšteg uređenja naselja), kao i planovi čija je izrada u toku. Posebno je važna izrada Plana detaljne regulacije infrastrukturnog koridora državnog puta I reda (M-21) na administrativnom području grada Novog Sada (Odluka o izradi je objavljena u „Službenom listu grada Novog Sada” broj 11/10 od 26. marta 2010. godine).

Za potrebe Prostornog plana u JP „Zavod za urbanizam” Novi Sad urađen je elaborat „Urbanistička analiza infrastrukturnog koridora državnog puta I reda M 21 na administrativnom području grada Novog Sada” u kome je analiziran predmetni koridor kroz usvojenu prostorno-plansku i urbanističku dokumentaciju na administrativnom području grada Novog Sada, kao i kroz planove u fazi izrade.

Projektno-tehnička dokumentacija

Za državni put I reda br. 21 Novi Sad–Šabac i br. 19 Šabac-Loznica urađen je Generalni projekat (projektant: Institut za puteve Beograd). Studiju izvodljivosti/ opravdanosti za pravac Novi Sad–Ruma–Šabac–Loznica–Požega izradila je firma „Eptisa”. Tehnička dokumentacija je revidovana od strane Ministarstva za infrastrukturu. Reviziona komisija za stručnu kontrolu tehničke dokumentacije dala je Izveštaj o izvršenoj stručnoj kontroli Prethodne studije opravdanosti i generalnog projekta za: MAGISTRALNI PUT M-21, PETROVARADIN – IRIG – RUMA – ŠABAC, U NASTAVKU MAGISTRALNI PUT M-19, ŠABAC – LOZNICA, Broj: 350-01-00565/2008-10 od 9. juna 2008. godine).

Prema Generalnom projektu nulta tačka državnog puta I reda br. 21 konstatovana je u Petrovaradinu (km 0+000). Kako bi se ovaj koridor kvalitetno povezao sa putnom mrežom visokog hijerarhijskog nivoa (auto put E 75 i mreža državnih puteva I reda), Prostornim planom je predloženo (a u skladu sa već postojećom prostornoplanskom dokumentacijom) njegovo dopunjavanje u delu istočne obilaznice oko Novog Sada (do autoputa E-75 i državnog puta I reda br. 7).

Strateško-razvojni dokumenti i osnove razvoja

Od posebnog značaja za izradu ovog Prostornog plana su sledeće strategije (Vlada Republike Srbije):

Strategija regionalnog razvoja Republike Srbije za period od 2007. do 2012. godine („Službeni glasnik RS”, broj 21/07),

Strategija razvoja železničkog, drumskog, vodnog, vazdušnog i intermodalnog transporta u Republici Srbiji od 2008. do 2015. godine („Službeni glasnik RS”, broj 4/08),

Nacionalna strategija održivog razvoja („Službeni glasnik RS”, broj 57/08),

Strategija integrisanog upravljanja granicom u Republici Srbiji („Službeni glasnik RS”, broj 11/06),

Nacionalna strategija privrednog razvoja Republike Srbije od 2006 do 2012,

Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine („Službeni glasnik RS”, broj 44/05),

Program ostavarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine („Službeni glasnik RS”, br. 17/07 i 73/07).

Osnove razvoja relevantne za izradu Prostornog plana su raspoložive Vodoprivredna osnova Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 11/02), kao i opšte i posebne šumske, lovne i poljoprivredne razvojne osnove.

Podaci o stanovništvu, aktivnostima i prostoru:

Demografski podaci za potrebe izrade Prostornog plana zasnivaju se na podacima Republičkog zavoda za statistiku.

Podaci o privredi i aktivnostima dostupni su za nivo opštine u Republičkom zavodu za statistiku, a nedostajući podaci za nivo naselja obezbeđeni su u saradnji sa jedinicama lokalne samouprave u obuhvatu Prostornog plana.

Podaci o prostoru (prirodni i stvoreni uslovi) obezbeđeni su korišćenjem dostupne dokumentacije, uslova nadležnih organa i institucija, terenskim istraživanjima.

Korišćene geodetske podloge

Za potrebe izrade Prostornog plana korišćene su sledeće geodetske podloge:

Topografske karte razmere 1:25000, 1:50000, 1:100000 i 1:200000,

Skenirani katastarski planovi razmere 1:2500 i 1:2880,

Skenirani listovi Osnovne državne karte 1:5000.

Državni put I reda M-21 Novi Sad – Ruma – Šabac je značajan segment putne mreže Republike Srbije, povezuje Vojvodinu sa zapadnim delom Srbije, istočnim delovima Bosne i Hercegovine, kao i Hrvatskom (vezom sa autoputem E-70 i državnim putem R-107 Novi Sad – Ilok).

U odnosu na grad Novi Sad, ovaj koridor predstavlja značajan uvodno-izvodni pravac kojim se, pored intenzivnog tranzitnog i teretnog saobraćaja, odvija lokalni saobraćaj jer veliki deo prostora na sremskoj strani Novog Sada gravitira ka ovom koridoru.

Razvoj grada Novog Sada na sremskoj strani, kao i intenziviranje izgradnje stambenih i poslovnih objekata u zoni ovog puta, učinili su da državni put I reda br. 21 preraste od „otvorenog puta” u „gradsku saobraćajnicu” na većem delu svog prolaska kroz administrativno područje grada Novog Sada.

Prostorni i saobraćajni aspekti definisanja istočne obilaznice Novog Sada, kao savremene saobraćajnice, sagledani su kroz analizu Prostornog plana područja posebne namene Fruške gore do 2022. godine, Generalnog plana Novog Sada do 2021. godine, kao i prostornih i urbanističkih planova koji su u izradi (Prostorni plan grada Novog Sada, PDR infrastrukturnog koridora državnog puta I reda M-21 na administrativnom području grada Novod Sada). Planiranje, projektovanje i izgradnja ovog segmenta državnog puta treba da omogući efikasno i bezbedno odvijanje saobraćaja.

Cilj Prostornog plana je da se kroz analizu postojećeg stanja koridora, prostorno-planske i urbanističke dokumentacije, usvojenog Generalnog projekta koridora državnog puta I reda br. 21 (od nulte tačke državnog puta br. 21), sagledaju relevantni parametri od uticaja na definisanje konačnog koridora, pre svega sa aspekta urbanističko-planskih parametara i njihovo usaglašavanje radi postizanja kontinuiranog sistema saobraćajne obilaznice oko Novog Sada, koji će zadovoljavati sve kriterijume za ovaj rang puta, kako u domenu tehničko-eksploatacionih karakteristika, tako i sa aspekta bezbednosti, ekologije i drugih parametara savremenih saobraćajnica.

Budući da postoji Studija opravdanosti , umesto ekonomske, drušvene i ekološke opravdanosti izgradnje sistema daje se izvod iz sektorskih studija.

Konzorcijum EPTISA – IRD Engineering je izradio Studiju opravdanosti/izvodljivosti u cilju definisanja poboljšanja puta „Novi Sad – Šabac – Loznica – Požega”. Projektom je upravljala Evropska agencija za rekonstrukciju (EAR) u Beogradu, a finansirala EU.

U skladu sa projektnim zadatkom, sveobuhvatni cilj ove Studije je ustanovljavanje izvodljivosti poboljšanja puta Novi Sad – Šabac – Požega, sa alternativnim linkom za Loznicu i Mali Zvornik, kao celine i/ili nekih njegovih delova.

Studija izvodljivosti sadrži sledeće sektorske studije:

Studija o saobraćaju

Krajnji cilj projekta je da se utvrdi izvodljivost poboljšanja puta između Novog Sada, Šapca i Loznice, u celini ili po delovima.

Poseban cilj Studije o izvodljivosti je da analizira različite scenarije za poboljšanje trase puta uglavnom na deonicama gde je saobraćaj od velike važnosti i gde je potrebno eliminisati opasne crne tačke.

Studija bezbednosti

Studija bezbednosti na putu je izvršena kako bi se došlo do korisnih informacija koje bi pomogle poboljšanju bezbednosti na putu duž M21/M19.

Analiza podataka o nezgodama dobijenih od policije deonice Novi Sad – Šabac, Šabac – Loznica, za period 2000.-2006. godine je izvršena kako bi se dobila predstava o veličini problema i načinila osnova za procenu odgovarajućih mera.

Na međuurbanim deonicama, oko 70% zabeleženih nezgoda je posledica prepreka sa strane puta, krivine koje nisu uočljive sa dovoljne razdaljine, nedostatak horizontalne signalizacije, neobeležene raskrsnice, loše održavanje kolovozne površine, odsustvo pešačkih staza, kao i zelenilo koje ometa preglednost.

Na urbanim deonicama zabeležene tipične nesreće (oko 70%) posledica su opasnosti sa strane (često nezaštićeni jarkovi), odsustvo pešačkih staza, loša horizontalna i vertikalna signalizacija, neobeležene raskrsnice, zelenilo koje ometa preglednost i nebezbedne autobuske stanice. Seoska naselja duž puta predstavljaju poseban vid opasnosti za saobraćaj, kao i za stanovnike u toku vožnje kroz naselje.

Na osnovu usvojenih opštih principa za poboljšanje bezbednosti saobraćaja, na međuurbanim i urbanim deonicama, predložene su posebne mere pogodne za eliminisanje ili barem umanjenje identifikovanih opasnosti.

Tehnička studija

Glavni cilj Studije je da ispita izvodljivost poboljšanja magistralnih – DP I reda puteva na datim deonicama, analizom različitih scenarija za poboljšanje trase puta, posebno uzimajući u obzir bezbednost saobraćaja, životnu sredinu i potrebu da se obezbedi potrebni kapacitet saobraćaja.

Duž cele projektne rute ustanovljeni su kriterijumi koji se odnose na tri glavne komponente koji predstavljaju osnovne zahteve koji treba da budu ispunjeni/ obezbeđeni. Oni mogu biti sažeti u tri komponente, a to su saobraćajni kapacitet, bezbednost saobraćaja i zaštita životne sredine.

Na osnovu rezultata Studije saobraćaja, za četiri deonice od Novog Sada do Šapca će biti potreban dupli kolovoz sa dve trake da bi pokrila predviđanja saobraćaja, sa kapacitetom postojećeg puta koji će biti dostignut oko 2015. godine. Za deonicu od Šapca do Loznice kolovoz sa dve trake će biti dovoljan za prognozirani saobraćaj u istom periodu.

Ekonomska studija

Analiza troškovi-koristi razmatra ekonomsku održivost funkcionisanja transportnog sistema sa stanovišta ekonomije u Srbiji.

Saobraćajne prognoze za laka i teška vozila su bazirane na porastu društvenog proizvoda po stanovniku i razlici u broju stanovnika po regionima i pretpostavkama vezanim za elastičnost potrebe za transportom.

U realnom (ili srednjem) ekonomskom scenariju, predviđen je porast društvenog proizvoda po stanovniku od 5% na godišnjem nivou do 2020. i 4% u godinama nakon 2020. Međutim, predviđene su varijacije po regionima, koje se kreću od 30% iznad proseka u Beogradu, 15% iznad proseka u Vojvodini, Nišu, Kragujevcu i Užicu. Predviđen je konstantan broj stanovnika. Predviđena je elastičnost vezana za porast društvenog proizvoda od 1,2 za putnički saobraćaj i 1,0 za teretni saobraćaj.

Model ekonomskog vrednovanja baziran na uobičajenim principima analize troškovi-koristi. Procedure koje su korišćene su u skladu sa normama datim u važećoj dokumentaciji EU. Vrednovanje sadrži ključne ekonomske pokazatelje, kao i niz testova osetljivosti.

Studija o proceni uticaja na životnu sredinu

Značajni doprinosi Studije dati su u oblasti sagledavanja uslova zaštite životne sredine, kao i stvaranje podloga za unapređenje oblasti zaštite životne sredine duž predmetnog koridora implementacijom savremenih zaštitnih mera.

Zbirni izveštaj o troškovima građenja

Zbirni izveštaj o troškovima građenja je imao za cilj da se adekvatno procene troškovi rešenja Generalnog projekta, koji su razmatrani i kroz Studiju izvodljivosti.

Troškovi izgradnje i održavanja puta su dobijeni iz parelenih podstudija ove studije i sadrže:

troškove izgradnje infrastrukture,

troškove primene mera bezbednosti na putu,

troškove mera zaštite životne sredine,

troškove održavanja.

Razvoj putnog sistema treba da se zasniva na sledećim principima:

– efikasnost i bezbednost,

– usmerenost ka korisniku,

– ekonomičnost,

– okrenutost ka zaštiti životne sredine,

– integrisanost sa okruženjem i drugim vidovima saobraćaja i

– kvalitetno nadgledanje i upravljanje.

Polaznu osnovu za definisanje principa prostornog razvoja infrastrukturnog koridora, čini stanje ključnih faktora prostornog razvoja i aktiviranje razvojnih potencijala područja u obuhvatu Prostornog plana. Principi prostornog razvoja, definisani Prostornim planom Republike Srbije, uticaće na značajno jačanje održivosti, identiteta, konkurentnosti, kohezije i konkuretnosti, kao i unapređenje upravljanja prostornim razvojem:

održivost, kao generalni princip koji mora biti primenjen kod svih aktivnosti u prostoru Srbije;

teritorijalna kohezija, kao rezultat uravnoteženog socio-ekonomskog regionalnog razvoja;

jačanje konkurentnosti, što podrazumeva dalji razvoj područja gradova Novi Sad, Šabac i Loznica, sa istovremenim jačanjem i funkcionalnim profilisanjem slabije razvijenih područja;

aktivna implementacija politike prostornog razvoja i učešće javnosti;

policentrični teritorijalni razvoj, sa naglašenom ulogom gradova i funkcionalnih urbanih područja, kao i jačanjem veza na relaciji selo-grad;

unapređenje pristupačnosti informacijama i znanju preko telekomunikacionih mreža razvijenih da pokrivaju čitave regione/državu;

unapređenje saobraćajne dostupnosti kao dominantan faktor iskorišćenja teritorijalnih potencijala i uravnoteženog razvoja;

razvoj kulturnog identiteta i teritorijalne prepoznatljivosti;

permanentna edukacija građana i administracije o značaju kvaliteta prostornog razvoja;

subsidijarnost kao mogućnost rešavanja određenog problema na više nivoa odlučivanja, odnosno na onom nivou odlučivanja koji će obezbediti najveću efikasnost;

striktno poštovanje zaštite javnog interesa, javnih dobara i javnog prostora;

unapređenje i održivo korišćenje prirodnog i kulturnog nasleđa kao razvojnog resursa;

smanjenje štetnog uticaja na životnu sredinu;

javno-privatno partnerstvo kod investiranja u mreže i objekte od kapitalnog značaja;

veća transparentnost kod odlučivanja o prostornom razvoju;

transgranično, interregionalno i transdržavno funkcionalno povezivanje regionalnih i lokalnih jedinica uz nužnu podršku države.

Osnovni cilj izrade Prostornog plana odnosi se na uspostavljanje kvalitetne saobraćajne veze Novi Sad-Šabac-Loznica, jačanje saobraćajne i ekonomske povezanosti naselja sa susednim područjima i širim regionima što, uz organizovan prostorni razvoj, zaštitu i uređenje, predstavlja neophodni preduslov za povećanje konkurentnosti ovog područja.

Opšti ciljevi izrade Prostornog plana:

uspostavljanje dugoročne strategije razvoja područja kroz koji prolazi infrastrukturni koridor, u skladu sa regionalnim i lokalnim razvojnim potencijalima,

utvrđivanje planskih rešenja kojima se rezerviše prostor za infrastrukturni koridor, utvrđuje poseban režim zaštite koridora i kontaktnih područja, obezbeđuju uslovi za ukrštanja i prolaze,

definisanje odnosa sa ostalim namenama i infrastrukturnim sistemima u neposrednom kontaktu sa putnim koridorom,

funkcionalni razmeštaj i planiranje novih kompatibilnih namena (sadržaja),

kompletiranje i dogradnja infrastrukturnih sistema u planiranom koridoru, u skladu sa dugoročnim potrebama, zahtevima i međunarodnim standardima,

valorizacija postojećih resursa i razvojnih potencijala koridora u cilju potpunije integracije Republike Srbije u region jugoistočne Evrope.

Infrastruktura:

1.Saobraćajna infrastruktura

utvrđivanje optimalnog koridora državnog puta I reda br. 21 Novi Sad – Ruma – Šabac i državnog puta I reda br. 19 Šabac – Loznica i saobraćajne mreže svih javnih (kategorisanih i nekategorisanih) puteva u okruženju koridora, uz uvažavanje evropskih standarda i prostorno-funkcionalnih i ekoloških kriterijuma za održavanje ekoloških parametara i karakteristika životne sredine i održivog razvoja, posebno u specifičnim područjima (prirodna i zaštićena dobra) kroz koje koridor prolazi. Ovim bi se stvorili optimalni uslovi povezivanja svih opština i okruženja, kako sa ovim putnim kapacitetom tako i sa sirovinskim zaleđem – atarom, radi zadržavanja postojećih-utvrđenih veza i snižavanja troškova transporta: Utvrđivanje konfliktnih tačaka „sukoba” sa postojećim /planiranim sadržajima i namenama i predlog razrešenja,

omogućiti različitim merama (izgradnja, modernizacija, rekonstrukcija) razvoj i uključenje u transportnu mrežu (ponudu) ovog prostora i drugih vidova saobraćaja (vodni, železnički,vazdušni), čime bi se omogućile pretpostavke za razvoj i funkcionisanje svih pojedinačnih saobraćajnih vidova i povezivanje na integralnom principu preko saobraćajnih čvorišta koja se nalaze u neposrednoj blizini koridora, kao značajnim izvorištima roba.

2.Vodoprivredna infrastruktura

definisanje vodoprivrednog razvoja i mogućnosti vodoprivrede kao podsticajnog, ili ograničavajućeg faktora u okviru drugih komponenata razvoja područja,

integralno, kompleksno, racionalno i jedinstveno korišćenje vodnih resursa, kako za vodosnabdevanje stanovništva, tako i za podmirenje potreba ostalih korisnika voda (očuvanje izvorišta visokokvalitetne podzemne vode pri realizaciji planiranih infrastrukturnih sistema),

sprovođenje kontrolisanog prihvatanja, sprovođenja i prečišćavanja otpadnih voda od svih potrošača vode, u cilju zaštite kvaliteta podzemnih i površinskih voda,

kontrolisano prihvatanje i sprovođenje suvišne atmosferske vode putem sistema posebne naseljske kanalske mreže u najbliže recipijente – u meliorativnu kanalsku mrežu, depresije po obodu naselja,

osiguranje zaštite i unapređenje kvaliteta voda do nivoa nesmetanog korišćenja voda za predviđene namene, kao i zaštita i unapređenje životne sredine uopšte i poboljšanje kvaliteta življenja ljudi,

zaštita i uređenje slivova sa gledišta razvoja vodoprivrednih sistema i razvoja drugih vodoprivrednih grana, posebno šumarstva, putem zaštite i revitalizacije ugroženih ekosistema, antierozionog gazdovanja šumama, očuvanja i unapređenja estetskih, arheoloških, istorijskih, bioloških, geoloških i drugih prirodnih i stvorenih resursa i vrednosti.

3.Elektroenergetska i telekomunikaciona infrastruktura

obezbeđenje prostornih uslova za izgradnju i funkcionisanje magistralnih infrastrukturnih elektroenergetskih i telekomunikacionih sistema u koridoru u odnosu na dugoročne potrebe, zahteve i međunarodne standarde,

izgradnja optičkih kablova na svim magistralnim pravcima, kao i privoda do naselja i sadržaja u obuhvatu Prostornog plana kako bi se izvršila zamena ranije izgrađenog sistema analognih veza novim digitalnim sistemom koji obezbeđuje pored klasične telefonske mreže i razvoj širokopojasne mreže ISDN (digitalne mreže integrisanih usluga),

obezbeđenje uslova za funkcionisanje postojećih infrastrukturnih elektroenergetskih i telekomunikacionih sistema na području Prostornog plana, kako u naseljima tako i van naselja.

4.Termoenergetska infrastruktura

utvrditi dugoročnu koncepciju razvoja gasovodne i naftovodne infrastrukture na prostoru obuhvata Prostornog plana i njihovo povezivanje u gasovodni i naftovodni sistem Republike Srbije

obezbeđenje uslova za funkcionisanje postojećih infrastrukturnih gasovodnih i nastovodnih sistema na području Prostornog plana, kako u naseljima tako i van naselja.

obezbeđenje prostornih uslova za izgradnju i funkcionisanje magistralnih infrastrukturnih gasovodnih i naftovodnih sistema u koridoru u odnosu na dugoročne potrebe, zahteve i međunarodne standarde,

rezervisanje prostora u koridoru planirane saobraćejnice, potrebnog za realizaciju planiranih gasovoda u cilju snabdevanja gasom, svih većih naselja i gasifikacije opština koje nisu gasifikovane,

realizacija planskih rešenja razmeštaja magistralnih infrastrukturnih sistema u koridoru planirane trase puta.

Mreža naselja, stanovništvo i privreda:

1.Razvoj i uređenje mreže naselja

podsticanje daljeg razvoja postojećih naselja, uz usmeravanje promena u strukturi delatnosti, u cilju ostvarenja što veće teritorijalne kohezije područja,

poboljšanje saobraćajne povezanosti kojom se ostvaruje povećanje pristupačnosti i konkurentnosti područja,

očuvanje i unapređenje ekoloških, kulturoloških i drugih vrednosti u naseljima.

2.Stanovništvo

poboljšanje vitalnih karakteristika populacije, primenom kombinovanih mera demografske politike i politike regionalnog razvoja.

3.Privreda

formiranje stabilne i razvijene privredne strukture koja će, dugoročno posmatrano omogućiti održivo korišćenje postojećih resursa, aktiviranje razvojnih potencijala i realizaciju komparativnih prednosti planskog područja,

brži razvoj delatnosti koje treba da prihvate transfer stanovništva iz primarnih delatnosti i omoguće porast zaposlenosti u naseljima ovog područja (mala i srednja preduzeća u oblasti industrije, proizvodnog zanatstva, usluga, ugostiteljstva, turizma…),

obezbeđenje prostornih uslova za razvoj navedenih delatnosti, pre svega u okviru građevinskih reona naselja.

4.Poljoprivreda

omogućiti ostvarenje održive poljoprivredne proizvodnje u kontaktnom području sa koridorom,

maksimalno očuvanje postojećeg kvaliteta poljoprivrednog zemljišta, kao i humusnog kompleksa sa delova koje će pokrivati trasa i sa područja neposredno uz trasu,

zaštita zemljišta od moguće degradacije otpadnim vodama,

stvaranje planskih pretpostavki za pravilno funkcionisanje poljoprivrednih resursa u okviru atara u gravitacionom području infrastrukturnog koridora,

zaštita prirodnih i stvorenih poljoprivrednih vrednosti kontaktnih područja koridora.

5.Šumarstvo

usaglašavanje i rešavanje potencijalnih konflikata vezanih za prolazak koridora kroz šume i šumsko zemljište,

unapređenje stanja šuma na teritoriji obuhvata Prostornog plana.

6.Turizam

razvoj turizma u obuhvatu Prostornog plana prilagoditi potrebama turističkih tržišta i lokalnog stanovništva, ali i zahtevima koje tranzit na koridoru postavlja u pogledu udobnosti i bezbednosti putovanja,

uređenje i opremanje uže zone koridora treba prilagoditi svim kategorijama putnika na određenim lokalitetima (odmorišta, moteli). Prostorni razmeštaj tih lokaliteta uskladiti sa međunarodnim standardima.

Zaštita područja:

1.Zaštita životne sredine

uspostaviti monitoring stanja životne sredine u toku izgradnje i ekspoatacije saobraćajnice,

izraditi studiju procene uticaja na životnu sredinu za sve projekte koji mogu imati uticaja na životnu sredinu na teritoriji obuhvata Prostornog plana,

smanjiti aerozagađenje formiranjem zelenih zaštitnih pojaseva i zaštitnih ograda uz autoput,

obezbediti zaštitu od buke na delovima koridora, koji prolaze obodom naseljenih mesta,

obezbediti zaštitu voda od zagađenja,

obezbeđenje zaštite okolnog poljoprivrednog zemljišta i poljoprivrednih kultura,

predvideti mere zaštite od akcidentnih situacija i elementarnih nepogoda,

vršiti zaštitu od erozije,

obezbediti zaštitu ekosistema u granicama zaštićenog prirodnog dobra,

zaštititi šume u granici obuhvata, u skladu sa propisima.

2.Zaštita prirodnih dobara

– očuvanje jedinstvenosti, autentičnosti i izvornosti svih prirodnih dobara;

– zaštita i nesmetano ostvarivanje funkcija zaštićenih prirodnih dobara sa njihovom zaštićenom okolinom;

– očuvanje specijske i ekosistemske raznovrsnosti prostora, kroz očuvanje lokaliteta koji su staništa prirodnih retkosti;

– kartiranje, valorizacija i stavljanje pod zaštitu prirodnih dobara koja su predložena za zaštitu;

– uspostavljanje mreže ekoloških koridora koji omogućavaju kretanje i širenje vrsta;

– zaštita biodiverziteta ukupnog prostora kroz očuvanje biološke raznovrsnosti i sprečavanje širenja invazivnih vrsta;

– očuvanje i uređenje predela na prostoru obuhvata Prostornog plana;

– definisanje uslova za pejsažno oblikovanje trase puta usklađivanjem planskih rešenja sa odlikama prirodnih dobara i diverzitetom predela i

– formiranje prolaza za životinje kroz infrastrukturni koridor sa ciljem očuvanja prohodnosti migratornih vrsta.

3.Zaštita nepokretnih kulturnih dobara

Osnovni putni pravac – državni putevi I reda br.21 i br.19 – značajan je u okviru osnovne putne mreže Republike Srbije i AP Vojvodine. Planirana saobraćajnica predstavljaće vezu gradova i opština u obuhvatu Prostornog plana sa postojećom mrežom evropskih koridora X i Hb (državni put M-21 (Novi Sad-Ruma-Šabac) povezuje autoput E-70 sa autoputem E-75), kao i sa međunarodnim koridorima u susednim državama (koridori IV i V). Osim saobraćajnog povezivanja svih regiona u AP Vojvodini i severozapadnog dela Srbije, ovaj putni pravac će inicirati sveobuhvatne privredno-razvojne procese kako u okviru gradova/opština kroz koje prolazi, tako i u opštinama koje su u okruženju.

U obuhvatu Prostornog plana nalaze se, osim državnog puta I reda br.21 i br.19, kao osnovnog putnog pravca, i sledeći državni putevi:

I reda br.22 (E-75),

I reda br.1 (E-70),

I reda br.22.1,

I reda br.7,

I reda br.4,

II reda br.102,

II reda br.103,

II reda br.103.3,

II reda br.106,

II reda br.107,

II reda br.110,

II reda br.113a

II reda br.120,

II reda br.127,

II reda br.130,

II reda br.208

II reda br.208a,

II reda br.209,

II reda br.210,

II reda br.257

II reda br.268

U cilju realizacije planskih smernica iz PPRS i prostornih planova opština, predviđeno je i uspostavljanje novih trasa (segmenata državnih puteva) obilaznica državnih puteva I i II reda van urbanih prostora, kroz saobraćajne kapacitete odgovarajućeg nivoa koji će svojom izgrađenošću obezbediti visok nivo saobraćajne usluge i bezbednosti.

Strategijom razvoja drumskog, železničkog, vodnog, vazdušnog i intermodalnog saobraćaja u Republici Srbiji od 2005-2018 godine, date su faze daljeg razvoja saobraćajnih sistema kroz: obnovu, rekonstrukciju, modernizaciju i izgradnju.

Strateško opredeljenje koje proizilazi iz planske dokumentacije (Prostorni plan područja posebne namene Nacionalnog parka Fruška gora, Prostorni plan grada Novog Sada (u izradi) i Generalni plan Novog Sada) je povezivanje državnog puta br. 21 preko gradskog područja Novog Sada sa državnim putem br. 7, izgradnjom novog mosta preko Dunava, ukrštanjem sa autoputem E-75 i deonicom puta do Kaća.

Na ovaj način ostvariće se kvalitetna veza sa koridorom X, kao i saobraćajno i privredno atraktivnim područjima Bačke i Banata. Deonica planiranog koridora (od raskrsnice državnih puteva br. 21 i 22.1 u Petrovaradinu do raskrsnice sa državnim putevima br. 7 i br. 110 kod Kaća) predstavlja deo obilaznog prstena oko Novog Sada (istočna obilaznica Novog Sada), koji ima funkciju obezbeđenja efikasnog odvijanja i vođenja tranzitnog (teretnog) saobraćaja, s obzirom da se povezuju državni putevi br. 21, br 22.1, br. 22 (E-75) i br. 7.

Jedan od najznačajnijih planiranih objekata na koridoru, sa stanovišta saobraćaja i životne sredine je tunel kroz Frušku goru. Izgradnjom tunela značajno će se poboljšati tehničke i ukupne saobraćajne karakteristike deonice kroz Nacionalni park „Fruška gora”. Postojeći državni put br. 21 koji gubi na značaju izgradnjom tunela i pristupnih saobraćajnica i koristiće se na sledeći način:

kroz NP Fruška gora gubi tranzitnu ulogu izgradnjom tunela, ali ostaje u funkciji, imaće turistički značaj,

van NP Fruška gora imaće lokalni značaj.

Stategija razvoja putne mreže u okviru obuhvata Prostornog plana podrazumeva i realizaciju kratkoročnih i dugoročnih ciljeva kojima se omogućava unapređenje, podizanje kvaliteta usluga, povećanje nivoa bezbednosti i sigurnosti transportnih sistema i realizaciju svih smernica iz već donetih planova za područja koja su obuhvaćena mrežom koridora na osnovnom putnom pravcu.

Realizacija navedenih strateških opredelenja zahteva mere koje će doprineti poboljšanju ukupnog stanja transportnih sistema, posebno putne infrastrukture kroz realizaciju (obnova, rekonstrukcija, modernizacija, izgradnja) sledećih putnih koridora (putnih pravaca, deonica):

državnog puta I reda br.22 (E-75),

državnog puta I reda br.1 (E-70),

državnog puta I reda br.22.1,

državnog puta I reda br.7,

državnog puta I reda br.4.

Putna mreža nižeg nivoa – opštinski putevi će se pomenutim merama prilagođavati zahtevima i potrebama lokalnih samouprava i usklađivati sa putnom mrežom višeg nivoa u zavisnosti od utvrđenih prioriteta i raspoloživih sredstava na nivou lokalne samouprave.

Realizacija ovih mera u narednom srednjoročnom periodu dovešće do podizanja nivoa kvaliteta usluge odvijanja saobraćaja, bezbednosti odvijanja i smanjenja negativnih uticaja saobraćaja u naseljima. Dopunski efekti ovih aktivnosti će svakako biti ubrzanje ekonomskog razvoja i povećanje saobraćajne tražnje.

Generalni projekat je analizirao varijantna rešenja putnog koridora državnih puteva br.21 i br.19, a predmet ovog Prostornog plana je usvojena varijanta koja je verifikovana od strane Revizione komisije Ministarstva infrastrukture (Izveštaj br. 350-01-00565/2008-10 od 9. juna 2008. godine).

Prognoza saobraćaja:

Prognoza saobraćajnog opterećenja data je na osnovu sadašnjeg PGDS-a, sa prognoziranim porastom saobraćaja. Na osnovu procenjenih prosečnih stopa rasta (koji su izračunati na osnovu socio-ekonomskih pokazatelja) izračunati su faktori rasta na osnovu kojih je izvršena prognoza tzv. normalnog saobraćaja na karakterističnim deonicama postojeće mreže puteva.

Pri prognozi saobraćajnog opterećenja u okviru planiranog državnog puta uzeti su u obzir postojeći putni pravci DP br. 21 i br.19, u okviru Studije opravdanosti i Saobraćajno ekonomske studije u okviru Generalnog projekta. Bazna godina je 2007. godina, dok je prva reperna godina 2015, a ciljna 2034. godina.

Faktori rasta koji su razvijeni u saobraćajnoj studiji se primenjuju na trenutni saobraćaj. Putna mreža koja je obrađena u Saobraćajnoj studiji uzela je u obzir prognozu da će svi putevi biti otvoreni putevi sa poboljšanjima i proširenjima koji mogu da uticati na koridor koji je predmet Studije opravdanosti i Prostornog plana.

Raspodela prognoziranog saobraćaja sa postojećih puteva br.21 i br.19 na projektovane varijante po potezima novog puta preuzeta je iz Saobraćajne studije. Raspodela između postojećeg i novog puta izvršena je po kriterijumu skraćenja vremena putovanja i dužine puta u odnosu na postojeći put, a s obzirom na zone izvorišta i odredišta saobraćajnih tokova. U cilju dobijanja pouzdane osnove za što realniju raspodelu saobraćajnih tokova, na bazi podataka iz ankete definisane su mikro zone u funkciji načina formiranja saobraćajnih tokova na postojećoj putnoj mreži i položaja čvorišta varijantnih rešenja novog puta. U cilju što preciznije raspodele saobraćajnih tokova definisane zone izvorišta i odredišta često su manje od područja opština. Na ovaj način, sa utvrđivanjem mikro zona, prednost je data načinu formiranja saobraćajnih tokova u odnosu na statističke celine-područje opštine za koje postoje statistički podaci o socio-ekonomskim parametrima.

Preraspodela tzv. normalnog saobraćaja sa postojećeg putnog pravca državnog puta br.21, Novi Sad – Ruma – Šabac i u nastavku puta državnog puta br.19, Šabac – Loznica, na novoprojektovane varijante novog puta je sprovedena na osnovu prirodne raspodele saobraćaja prema karakteru saobraćajnog toka (tranzitna, izvorno-ciljna i lokalna kretanja), s obzirom na povoljnije uslove odvijanja saobraćaja na „mreži sa investicijom”, koji su izraženi pokazateljima nivoa usluge, kao što su: iskorišćenost praktičnog kapaciteta putnih deonica, veličina eksploatacionih brzina vozila, vreme putovanja, bezbednost saobraćaja, troškovi eksploatacije motornih vozila (gorivo, ulje, pneumatici, održavanje vozila), troškovi vremena putovanja i drugo.

Uticaji budućeg saobraćaja na kapacitet:

Obim saobraćaja na deonici Novi Sad – Šabac brzo će se povećavati. Nivo usluga će biti smanjen usled nedostatka kapaciteta. S obzirom na to da putovanja na ovoj deonici imaju izvore i ciljeve na prostoru između Novog Sada i Šapca, rast neće biti ugrožen postojanjem autoputa E-75 i nove obilaznice oko Beograda. Deonice između Novog Sada i Šapca će definitivno imati potrebu za opcijom poboljšanja kapaciteta. S obzirom na to da je predviđeno da veći deo saobraćajnih kretanja bude tranzitnog tipa, neophodno je obezbediti dupli kolovoz sa dve trake (što je generalni projekat predvideo).

Na deonici Šabac – Loznica postojeći put ima loš nivo usluge zbog brojnih naseljenih mesta kroz koje prolazi. S obzirom na to da postojeća trasa ne može da bude poboljšana u skladu sa standardnim kapacitetima, novi put sa dve trake koji obilazi naseljena mesta mora da zadovolji potrebe. Prema Generalnom projektu nova veza između Šapca i Loznice je kolovoz za dve trake u planskom periodu, ali je neophodno omogućiti buduće proširenje na dupli kolovoz sa dve trake prilikom otkupa zemljišta.

Regionalni značaj sistema i funkcionalne veze područja koje je u obuhvatu Prostornog plana može se sagledati sa četiri aspekta regionalne integracije prostora:

infrastrukturni – međunarodni putni koridori, međunarodni železnički koridori, plovni putevi, luke (Novi Sad-Šabac), telekomunikacije;

vodni – „povezivanje reka” Dunav-Sava-Drina;

privredni – „put hemije” Novi Sad-Šabac-Loznica i „put poljoprivrede” Srem-Mačva-Podrinje;

povezivanje naselja (povećanje dostupnosti i pristupačnosti područja).

Spajanjem Novog Sada i Šapca, kao značajnih centara u privrednom i intermodalnom smislu, planiranim koridorom državnih puteva br. 21 i br.19, obezbediće se postizanje sinergijskog efekta njihovih aktivnosti, kao i njihov multiplikatorski efekat na okruženje.

Infrastrukturna povezanost sa okruženjem:

Infrastruktura je jedan od osnovnih instrumenata integracije jedne države u šire okruženje. Razvoj infrastrukture predstavlja jedan od tri osnovna cilja Perspektiva prostornog razvoja Evropske unije (ESDP) i jedan od šest ciljeva Teritorijalne agende EU. Uticaj saobraćajne infrastrukture posmatra se:

transgranično (međuzavisnost pograničnih područja koja se povezuju), transnacionalno (međuzavisnost sa evropskim okruženjem) i

transregionalno (funkcije i interesi koji regione iz Srbije vezuju sa drugim regionima u Evropi).

Saobraćajni koridori:

Panevropski koridor VII (Dunav) ukršta se sa planiranim koridorom koji povezuje državni put I reda M 21 i autoput E-75 (koridor H). Za korišćenje Dunava i uređivanje obala utvrđena su posebna pravila kojima će se obezbediti brže poboljšavanje plovnosti, utvrditi jednoobrazna pravila razvoja flote i pristaništa i pravila funkcionisanja unutrašnjeg vodnog transporta.

Određivanjem Dunava za panevropski koridor potvrđen njegov međunarodni i kontinentalni značaj, a predstavlja izuzetan potencijal za Republiku Srbiju.

Pristupanjem novih zemalja Evropskoj uniji, definisani su koridori u okviru Transevropskih mreža (TEN). TEN program ima tri komponente: saobraćajnu (TEN-T, TEEN, eTEN), energetsku i telekomunikacionu. U okviru saobraćajne komponente definisano je 30 infrastrukturnih projekata koji treba da budu ostvareni do 2020. godine, a među njima je pod rednim brojem 18 i plovni put koji preko Dunava, Majne i Rajne spaja Crno more i Severno more. Dunavu je dat dvostruki značaj – kroz panevropske koridore, kao koridor VII, i u okviru TEN-T programa, kroz projekat 18.

Panevropski koridor X koji obuhvata železničku i putnu mrežu, duž koga se planira i izgradnja gasovoda, mreže optičkih kablova, brojnih motela, benzinskih pumpi, tehnoloških parkova, je ne samo važan faktor integracije Srbije u evropsko okruženje, nego i jedna od razvojnih šansi za privredu Srbije. Koridor H sa oba svoja kraka u Srbiji je identifikovan od strane HLG-a kao jedan od pravaca koji najbolje povezuju transevropsku mrežu sa susednim zemljama i dugoročno jačaju regionalne integracije. Taj pravac pruža za preko 200 km kraću vezu od bilo kog alternativnog pravca između Srednje Evrope i Bliskog istoka.

Za saobraćajnu infrastrukturu je 2003. godine realizovan projekat REBIS, u okviru koga je određena osnovna infrastrukturna mreža za Zapadni Balkan. Od ovih sedam tzv. Ruta, pet prolazi kroz Srbiju. Cilj ovih putnih pravaca je direktno povezivanje svih države Zapadnog Balkana sa svakom od njenih susednih država bar jednim kvalitetnim putnim pravcem. Studija REBIS je urađena takođe za železničku infrastrukturu sa četiri dodatne rute. Uvođenjem infrastrukturnih koridora R1-R11 povećana je gustina osnovne putne i železničke mreže u državama Zapadnog Balkana koja odgovara gustini osnovne putne i železničke mreže TEN programa u Evropskoj uniji.

Karakteristike granice Srbije prema BiH

Koncept EU po pitanju integrisanog upravljanja granicom podrazumeva da granice treba da budu otvorene za kretanje ljudi, robe i informacija, za regionalnu saradnju, kako u okviru regiona, tako i između regiona i Evropske unije. Pogranična regionalna saradnja, definisana je IPA programom, a svi oblici bilateralne saradnje Srbije sa susednim zemljama odvijaju preko državne granice, tako da je integralno upravljanje granicom i graničnim prelazima defisano posebnom Strategijom.

Međunarodna saradnja, kad je u pitanju upravljanje granicom, se može podeliti na tri nivoa:

Lokalna saradnja graničnih službi sa obe strane granice,

Bilateralna saradnja među susednim državama,

Multilateralna saradnja, usmerena na pitanja upravljanja granicama.

Prirodnu granicu Republike Srbije prema BiH čine dve reke: Sava i Drina. Reka Sava preseca koridor državnih puteva I reda br. 21 i br. 19.

Na reci Savi, prema Bosni i Hercegovini, režim plovidbe je regulisan Okvirnim sporazumom o slivu reke Save sa Aneksima i Protokolom o režimu plovidbe. Takođe, „plavu” granicu Srbije prema Republici BiH čini i reka Drina, koja nije međunarodni plovni put.

Programi prostorne saradnje Republike Srbije

Prekogranična saradnja Republike Srbije i Republike Bosne i Hercegovine

Kroz Program prostorne saradnje Srbije definisana je prekogranična saradnja Srbije i Bosne i Hercegovine. Oblast obuhvaćena programom obuhvata površinu 27.852 km2, sa procenom od u ovom regionu živi oko 2.297.000 stanovnika. Oblast u Srbiji sa 31 opštinom u okviru Sremskog, Mačvanskog, Kolubarskog i Zlatiborskog upravnog okruga čini 55,2% ukupnog pograničnog područja dve države, dok se u na četvrtini teritoriji Bosne i Hercegovine, nalazi se 38 opština.

Tabela 3: Podaci o pograničnoj oblasti Srbije i Bosne i Hercegovine

Država Površina pogranične oblasti Broj stanovnika u pograničnoj oblasti km2 Udeo u % grad 2002.god. 2021.god. Novi Sad 39929 41105 0,15 Sremski Karlovci 8839 8500 – 0,21 Irig 6141 6200 0,05 Ruma 43227 43630 0,05 Šabac 84767 85120 0,02 Sremska Mitrovica 2235 2150 – 0,20 Bogatić 3317 3390 0,11 Loznica 54506 55010 ‘0,05 Ukupno 243011 245105 0,04

Prostorno-funkcionalni razvoj mreže naselja datog prostora zavisio je od samog položaja i uloge pojedinih naselja, ali i od spoljnih uticaja šireg okruženja. Postojeća prostorno-funkcionalna organizacija svakog naselja nastala je kontinualnim delovanjem mnogobrojnih faktora planskog, ali delimično i stihijnog karaktera.

U obuhvatu Prostornog plana nalaze se, prema funkcionalnoj hijerarhiji centara, sledeći centri (referalna karta br 2):

Novi Sad, centar funkcionalno urbanog područja međunarodnog značaja,

Šabac i Loznica, centri funkcionalno urbanog područja državnog značaja,

Ruma, subregionalni centar,

Sremski Karlovci i Irig, opštinski centri.

Izgradnja i razvoj koridora državnog puta br. 21 Novi Sad-Ruma-Šabac i br. 19 Šabac-Loznica, komunalno opremanje svih naselja, bolje povezivanje seoskih sa gradskim naseljima omogućiće ekonomski razvoj cele teritorije, odnosno bolji i ravnomerniji prostorni razmeštaj privrednih aktivnosti, a samim tim i zaustavljanje odnosno smanjivanje odliva seoskog stanovništva u gradove i promene u načinu i režimu korišćenja zemljišta.

Izgradnja i razvoj infrastrukturnog koridora imaće na srednji i duži rok posredne i neposredne uticaje na područje Prostornog plana i gravitirajuće okruženje, a očekivani rezultati su:

pozitivan uticaj na postojeću socio-ekonomsku strukturu stanovništva,

pozitivan uticaj na demografska kretanja stanovništva,

usklađivanje lokalnih i regionalnih interesa,

dalje jačanje postojećih polova razvoja odnosno Novog Sada, Rume, Šapca i Loznice, ali i ravnomerniji razvoj cele teritorije i smanjivanje emigracije stanovništva iz sela u gradove,

podizanje tzv. „stepena investicione privlačnosti” područja Prostornog plana,

poboljšanje saobraćajne povezanosti područja Prostornog plana sa okruženjem.

Razvoj ruralnih područja podrazumeva sprovođenje koordiniranih aktivnosti koje obuhvataju:

institucionalnu i organizacionu podršku,

efikasno fizičko i komunikaciono povezivanje seoskih naselja u mrežu naselja,

efikasnije povezivanje seoskog stanovništva i organizacija sa državnim i javnim službama i tržišnim subjektima,

donošenje akcionih planova ruralnog razvoja od strane nadležnih lokalnih samouprava, u skladu sa svojim mogućnostima i uz odgovarajući angažman države.

Strategijom razvoja poljoprivrede Srbije definisani su osnovni principi politike ruralnog razvoja koji podrazumevaju:

stvaranje odgovarajućih socijalnih i ekonomskih uslova u seoskim sredinama i obezbeđivanje doprinosa ruralnih sredina privrednom rastu zemlje,

poštovanje teritorijalne specifičnosti područja,

kategorizaciju po EU modelu o manje povoljnim područjima (Less favourite areas, LFA) za proizvodnju (ovu činjenicu treba uzeti u obzir prilikom kreiranja mera agrarne politike).

Ruralni razvoj treba gledati kao sredstvo kanalisanja određenih sredstava u poljoprivredni sektor, ali i kao sredstvo za pomoć poljoprivrednicima da unesu raznolikost u svojim izvorima prihoda pored poljoprivrede. Problem ruralnog razvoja područja obuhvaćenog Prostornim planom ne treba rešavati samo sa aspekta poljoprivredne proizvodnje već integralnim pristupom koji će pokriti sve aspekte ruralnog područja. Sa tog aspekta posmatrano, značaj putnog koridira je veoma veliki za dalji razvoj i unapređenje ruralnog područja u obuhvatu Prostornog plana.

Osnovu razvoja privrede u planskom periodu činiće diversifikacija privrednih aktivnosti zasnovana na aktiviranju razvojnih potencijala područja, pre svega u oblasti poljoprivrede, prerađivačkih kapaciteta vezanih za poljoprivredu, turizma, aktivnosti ruralne ekonomije i sektora malih i srednjih preduzeća.

Najrazvijeniju strukturu privrede i dalje će imati naselja koja su centri lokalne samouprave, dok će razvoj seoskih naselja koji je danas u najvećoj meri vezan za poljoprivredu, biti podržan i bržim razvojem aktivnosti u okviru ruralne ekonomije.

Realizacija planiranog koridora će, pored povećanja pristupačnosti, značajno doprineti i povećanju konkurentnosti područja kroz koje prolazi koridor.

Sa aspekta razvoja poljoprivrede promene koje će uslediti izgradnjom koridora mogu se sagledati na dva načina; u smislu prenamene poljoprivrednog zemljišta u nepoljoprivredne svrhe, što je u manjoj ili većoj meri nužna posledica izgradnje putnog pravca i u smislu opšteg doprinosa koji će izgradnja istog doneti ukupnom razvoju celog ovog područja, a samim tim i unapređenju poljoprivrede.

Izgradnja koridora omogućiće formiranje čitave mreže lokalnih saobraćajnica koje će u znatnoj meri olakšati obradu i eksploataciju poljoprivrednog zemljišta. Takođe razuđenost saobraćajne infrastrukture doprineće lakšem i bržem transportu, tako i gotovih poljoprivrednih proizvoda do mesta za preradu, ili do krajnjih kupaca u velikim potrošačkim centrima.

Mogućnost da se prerađivački kapaciteti kao i prodajni objekti poljoprivrednih proizvoda, lociraju bliže glavnih putnih pravaca, značajno mogu doprineti da se na posmatranom planskom području izvrši veći stepen finalizacije i plasmana poljoprivrednih proizvoda.

Tranzitni turizam i prateći ugostiteljski objekti takođe doprinose lokalnom plasmanu poljoprivrednih proizvoda.

Da bi se povećane mogućnosti koje pruža izgradnja saobraćajnice na pravilan način mogle iskoristiti u svrhu sveobuhvatnog razvoja poljoprivrede, moraju se definisati jasna strateška opredeljenja usmerena ka što višem stepenu tržišne orijentacije poljoprivrede i njenoj što boljoj konkurentnosti. U skladu sa tim potrebno je:

– osmisliti jasnu agrarnu politiku na nivou Republike, Pokrajine i opština kroz koje prolazi ovaj putni pravac, jer međuopštinska saradnja je od vitalne važnosti budući da se planski prostor mora posmatrati kao celina,

– iznaći mogućnost za ulaganje značajnijih sredstava u razvoj poljoprivrede ovog područja,

– stimulisati tržišne procese koji će neminovno voditi ka ukrupnjavanju zemljišnih poseda,

– vršiti kontinuiranu i postepenu preorijentaciju poljoprivredne proizvodnje sa niskoakumulativnih kultura ka visoko akumulativnim i intenzivnim kulturama, edukujući istovremeno poljoprivredne proizvođače u tom pravcu,

– omogućiti povoljne kreditne linije za obnovu izraubovanog mašinskog parka i podizanje višegodišnjih zasada.

Koncept razvoja šumarstva zasniva se na sledećem:

uspostavljenje programskog i prostorno planskog jedistvenog sistema po principu nadležnosti, obaveznosti, i daljeg pruzimanja sa detaljnim razradama oblasti šumarstva, kao što je slučaj kod PPRS, Opšte osnove gazdovanja šumama, Posebne osnove gazdovanja šumama, Programa gazdovanja privatnim šumama, i dr.

uključivanje uz koordinirano delovanje svih subjekata iz oblasti upravljačkih i korisničkih prava iz oblasti šumarstva na području obuhvata Prostornog plana, se značajnom ulogom većih sistema kao što je Javno preduzeće NP „Fruška gora”, „Vojvodinašume”, „Srbijašume”, i dr.

izgradnja jedinstvenog sistema zelenila (šumskog i vanšumskog) u obuhvatu Prostornog plana.

podizanje stepena obraslosti šumskim i van šumskim zelenilom na mestima deficitarnim sa vegetacijom i na posebno osetljivim mestima (urbani delovi, vodoprivredni objekti, deponije, i dr.).

unapređenje stanja zastupljenog šumskog i vanšumskog zelenila prevođenje u više i stabilnije uzgojne oblike.

ostvarenje maksimalnih i optimalnih efekata na zaštitno regulatornoj, sociokulturnoj, proizvodnoj i drugoj funkcionalno namenskoj opredeljenosti u obuhvatu Prostornog plana.

korišćenje proizvoda šumarstva (drvni proizvodi i drugi šumski proizvodi) za drvnu industriju, stanovništvo i druge subjekte, prema planskim mogućnostima i održivom razvoju, uz ostvarenje maksimalno mogućih pozitivnih ekonomsko finansijskih efekata.

infrastrukturni koridor daje mogućnost efikasnijeg povezivanja i korišćenja šuma i vanšumskog zelenila kroz drvorede i vanšumsko zelenilo.

veća valorizacija proizvoda šumarstva i delatnosti lovstva putem uslužnih delatnosti i tržišta.

uticaj prirodnih resursa i međusobna povezanost sa drugim privrednim granama. (turizam i dr.).

Lovstvo je veoma intezivno zastupljeno na prostoru obuhvata Prostornog plana sa krupnom i sitnom divljači.

Koncept razvoja lovstva zasniva se na sledećem:

gazdovanje zastupljenim lovištima izvoditi u skladu sa odredbama Lovnih osnova i Godišnjih planova gazdovanja lovištima,

povećavati površine pod šumskim i vanšumskim zelenilom čime će se unaprediti uslovi za miran boravak i razvoj divljači,

održavati optimalan broj divljači u lovištima u skladu sa bonitetnim mogućnostima staništa,

unaprediti genetsku osnovu fonda krupne divljači,

vršiti aktivnu zaštitu divljači od svih oblika negativnog delovanja abiotičkih (klimatski estremi, poplave, i dr.) i biotičkih činioca (krivolov, i dr.),

izgraditi lovno tehničke i druge objekte u svrhu zaštite divljači i unapređenja stanja kao što su ograde, hranilišta, ekološki prolazi, znaci obaveštavanja i upozorenja, i dr.,

korišćenje divljači (meso, trofej, i dr.) u skladu sa planskim mogućnostima kroz lovni turizam domaćeg i stranog porekla.

Šumsko zemljište koristi se pre svega za rast i razvoj šumskog drveća u ostvarenju svojih brojnih polifunkcionalnih zadataka i uloga. Zaštitno regulatorne, proizvodne, socio-kulturne i druge funkcije i namene šumskih sastojina međusobno se usaglašavaju sa rešavanjem pitanja konfliktnosti. Korišćenje proizvodnih mogućnosti šumskog zemljišta podrazumeva izgradnju takvih sastojinskih i strukturnih stanja, koja će biti maksimalno otporna na negativne uticaje abiotičkog i biotičkog porekla. Korišćenje zemljišta koje se nalazi pod degradiranim i devastiranim stanjima sastojina nije zadovoljavajući, imajući u vidu da su daleko od optimalnih stanja i potrebe vršenja zaštitno regulatornih i drugih funkcija i namena.

Zemljišta u okviru poljoprivrede nižih bonitetnih klasa (ispod V i VI), kao i pod narušenim oblicima vanšumskog zelenila (razređeni drvoredi, nepovezani poljozaštitni pojasevi, i dr.) ne koristi se na racionalan i optimalan način. Uloga i zadatak vanšumskog zelenila u okviru ukupnog vegetacijskog ekosistema morao bi se podići na daleko viši nivo u pravcu većih efekata na zaštitno regulatornoj, proizvodnoj, i drugim funkcijama i namenama.

Zemljište u okviru vodoprivrednih tokova i objekata ima daleko veće mogućnosti za efikasnije korišćenje sa jednom od mera i pošumljavanja kako bi se postigli značajni rezultati na polju zaštitno regulatorne uloge i zadatka.

Korišćenjem šumskog i drugog mogućeg zemljišta za šume i druge oblike vanšumskog zelenila na optimalan način stvaraju se uslovi za miran boravak, rast i razvoj divljači. Uslovi sredine pre svega zemljišni uslovi daju široke mogućnosti u obezbeđivanju prehrambenog i drugog potencijala za razvoj divljači visokih vrednosti.

Unapređenje i zaštita šuma će se regulisati na osnovu Prostornog plana, a u skladu sa Opštom osnovom gazdovanja šumama i posebnim šumskim i lovnim osnovama.

Razvoj turizma je u direktnoj zavisnosti od odgovarajućih saobraćajnih uslova (saobraćajna infra i suprastruktura). O saobraćaju kao faktoru razvoja turizma u bilo kojoj destinaciji, pa i na prostoru obuhvata Prostornog plana, može se govoriti sa dva osnovna i međusobno povezana aspekta:

eksternog – pod kojim se, pre svega, podrazumeva spoljašnja saobraćajno-turistička dostupnost destinacije posredstvom svih vidova transporta turista;

internog – koji obuhvata sve vidove saobraćajnica, saobraćaja i transporta turista unutar destinacije.

Veliki značaj kvalitetnog saobraćaja (naročito putne infrastrukture) za obimniji razvoj turističkog prometa na prostoru obuhvata Prostornog plana proističe iz sledećih važnijih činjenica:

koridor Novi Sad-Šabac-Loznica ima značajnu tranzitno-saobraćajnu poziciju, što zahteva veću propusnu moć saobraćajnica, naročito drumskih,

u ukupnom prometu turista veliki udeo imaju individualna i porodična turistička kretanja, iz čega proističe povećano prisustvo automobila na putevima u vreme sezone i potreba veće propusne moći saobraćajnica.

Ovaj put je važan turistički tranzitni pravac na teritoriji Republike Srbije. Za njega se vezuje većina tranzitnog putničko-turističkog prometa subregiona. Gradovi i naselja koja se nalaze neposredno na ovom putnom pravcu, imaju najveću perspektivu za razvoj tranzitnog turizma, te u tom smislu, treba formirati odgovarajuću turističku ponudu.

Od ostalih putnih pravaca, važnu ulogu u razvoju tranzitnog turizma imaće putevi na poprečnim pravcima autoputeva E-75 i E-70. Na ovim putnim pravcima, pored domaćeg, realizuje se određeni obim tranzita inostranih putnika.

Dunavski sektor ima veoma izraženu tranzitnu poziciju na pravcu istočna – centralna i zapadna Evropa i obratno. Ove pogodnosti, koje do sada skoro da i nisu korišćene, treba daleko više i efikasnije valorizovati, kako bi se turisti u svom tranzitu ka krajnjim odredištima mogli kraće zadržati i na ovom sektoru Dunava. Za to je neophodno izgraditi odgovarajuće marine i pristaništa za putnička i turistička plovila, odakle bi se organizovale turističke posete u neposredno okruženje.

U razvoju tranzitnog turizma izvesnu ulogu može ostvariti i reka Sava. Naime, odgovarajućim infrastrukturnim opremanjem ovog plovnog puta i adekvatnim marketingom na ciljanim inostranim tržištima moglo bi se ostvariti atraktivna kombinacija nautičke plovidbe Dunavom i rekom Savom.

Kao i svi drugi perspektivni oblici turističkog prometa, za koje su utvrđeni odgovarajući razvojni preduslovi na prostoru subregiona, i tranzitni turizam, bez obzira što je već sada zastupljen u izvesnoj meri, predstavlja, još uvek, potencijalnu mogućnost. Ona se može znatno više iskoristiti pod sledećim uslovima:

da se izvrši detaljna rekonstrukcija i modernizacija glavnih drumskih tranzitnih saobraćajnica (kvalitetan kolovoz, parking prostori sa uređenim mini-odmorištima, turistička signalizacija, benzinske pumpe i dr.),

da se saobraćajni koridori opreme odgovarajućim objektima koji će pružati raznolike i kvalitetne ugostiteljsko-turističke, trgovinske, zanatske i druge potrebne usluge, na bazi kojih bi se realizovala znatno veća tranzitna turistička potrošnja, naročito devizna.

Ostvarivanjem navedenih i drugih uslova, duž planiranih koridora odvijaće se znatno obimniji razvoj tranzitnog turizma, što će otvoriti prostor i za veće zapošljavanje lokalnog stanovništva u uslužnim objektima koji će biti podignuti duž saobraćajnih koridora.

Kao specifičan deo šireg koncepta održivog razvoja ekoturizma područja NP Fruška gora, predstavlja značajnu razvojnu šansu za turizam regiona. Celokupan turistički proizvod ovog prostora zasniva na raznolikosti i zadovoljavajućoj očuvanosti prirodne sredine, bogatstvu kulturno-istorijskih spomenika i drugih kulturnih vrednosti, gostoljubivosti i srdačnosti lokalnog stanovništa. Zato jedan od osnovnih zadataka turističke operative, svih pripadajućih lokalnih samouprava, treba da bude usmeren ka usvajanju i implementaciji koncepta održivog razvoja i odgovornog upravljanja prirodnim ekosistemima, posebno u zoni zaštićenih prirodnih dobara. Na ovaj način može se ostvariti odgovarajuće pozicioniranje velikog dela regiona kao ekoturističke destinacije na širem domaćem i na inostranom tržištu.

Pored NP „Fruška gora”, brojne su i disperzno razmeštene prirodne i kulturno-istorijske vrednosti kojima raspolaže region, a koje se mogu uspešno valorizovati u svrhu razvoja ovog oblika turizma.

Železnički saobraćaj u obuhvatu Prostornog plana potrebno je reafirmisati kroz modernizaciju i rekonstrukciju postojećih kapaciteta: koloseka, staničnih kapaciteta i kompletne saobraćajno-signalne opreme. U obuhvatu Prostornog plana nalaze se deonice sledećih pruga:

u okviru koridora H:

E 70: Beograd-Stara Pazova-Šid-državna granica-(Tovarnik)

rekonstrukcija, elektrifikacija, izgradnja drugog koloseka;

E-85: (Beograd)-Stara Pazova-Novi Sad-Subotica-državna granica-(Kelebija)

rekonstrukcija, elektrifikacija, izgradnja drugog koloseka;

na ostalim pravcima:

(Novi Sad)- Rasputnica Sajlovo-Rimski šančevi-Orlovat stajalište, rekonstrukcija, elektrifikacija;

Ruma – Šabac – državna granica – (Gornja Borina), rekonstrukcija, elektrifikacija;

Petrovaradin – Beočin, rekonstrukcija, elektrifikacija;

Obrenovac-Šabac, projektovanje, izgradnja;

Valjevo – Loznica, projektovanje, izgradnja;

Ukrštaji železničkih pruga sa planiranim koridorom evidentirani su grafički i prikazani na referalnim kartama.

Strategija vodnog saobraćaja podrazumeva rehabilitaciju i obnavljanje, modernizaciju plovnih puteva (zadržavanje i povećavanje klase plovnosti), kao i obnavljanje i ustanovljavanje lučkih i pristanišnih kapaciteta, obezebeđenje kvalitetne povezanosti sa zaleđem kao i integralno povezivanje sa ostalim vidovima saobraćaja.

Modernizacija i rehabilitacija u oblasti vodnog saobraćaja odnosi se na:

1) isključivanje zastarele flote i njenu zamenu modernim, čistim i efikasnim brodovima;

2) uvođenje inteligentnih sistema u saobraćaj i transport sa satelitskim pozicioniranjem, digitalnom navigacionom kartografijom i slično;

3) poboljšanje glavnih delova mreže unutrašnjih plovnih puteva Republike Srbije povezano sa ograničenim sredstvima;

Razvoj efikasnih multimodalnih pristupnih tačaka je preduslov za efikasno korišćenje vodnog transporta. Planiran je dalji razvoj i unapređenje luka u obuhvata Prostornog plana (Novi Sad, Sremska Mitrovica i Šabac). Luke i pristaništa zajedno sa određenim terminalima, predstavljaju lokalne pristupne čvorove za evropske plovne puteve i omogućavaju intermodalne transportne usluge „od vrata do vrata“ uz korišćenje vodnih puteva. Efikasne multimodalne pristupne tačke predstavljaju neophodni deo javne infrastrukture, iako uobičajeno nisu pod punom kontrolom države.

Vazdušni terminali u neposrednoj blizini obuhvata Prostornog plana ostaju Novi Sad (Čenej) i Sremska Mitrovica (Veliki Radinci).

Koncept vazdušnog saobraćaja podrazumeva rezervaciju i obnavljanje, modernizaciju postojećih kapaciteta, u skladu sa interesima korisnika prostora (opština) čime se omogućuje integralno povezivanje sa ostalim vidovima saobraćaja.

Intermodalnim transportom postiže se optimalnost celokupnog transportnog procesa kroz isticanje prednosti koje svaki vid saobraćaja pruža u odnosu na ostale vidove. Da bi intermodalni transport bio konkurentan potrebno je unaprediti tehničko-tehnološke procese na graničnim prelazima i terminalima, železničku infrastrukturu i stimulisati drumske prevoznike koji obavljaju početno/završne operacije u intermodalnom transportnom lancu, odnosno transport do/od terminala.

Mreža puteva na osnovnom putnom pravcu državnog puta br.21 i br.19 daje vrlo dobre preduslove za uključivanje svih vidova saobraćaja u transportnu ponudu i povezivanje na integralnom principu. Prema Prostornom planu Republike Srbije, postojeći multimodalni čvor je u Novom Sadu, a planirani u Šapcu.

S obzirom na veličinu transpotnog tržišta naše zemlje i regiona i ograničen potencijal za ovu vrstu transporta, važna je međudržavna saradnja kako strateški, na bazi regionalnih i bilateralnih inicijativa za intermodalni transport, tako i operativno preko operatera za intermodalni transport.

S obzirom na infrastrukturnu neopremljenost i nedostatak sredstava potrebno je preduzeti odgovarajuće mere (organizacione, investicione) koje bi doprinele unapređenju i razvoju intermodalnog saobraćaja.

Potrebno je osigurati da terminali, shodno potrebi, osim za pretovar kontejnera, budu osposobljeni i za pretovar ostalih jedinica intermodalnog transporta (npr. izmenljivih transportnih sudova i poluprikolica), kao i kompletnih drumskih vozila.

Na području obuhvaćenom Prostornim planom razvijaće se višenamenski hidrotehnički sistemi, kojima se integralno rešavaju problemi korišćenja i zaštite voda, uređenja vodnih režima i odbrane od poplava i to:

regionalni sistemi za obezbeđivanje voda najvišeg kvaliteta, za naselja i one industrije koje zahtevaju vodu tog kvaliteta,

regionalni sistemi za korišćenje, uređenje i zaštitu rečnih voda (tzv. rečni sistemi), kojima se podmiruju ostali korisnici, uređuju i štite vode.

Na prostoru Srema dominantni domicilni vodotoci teku sa Fruške gore. U cilju ublažavanja bujičnosti ovih tokova i obezbeđenja određenih količina voda izgrađene su i planirane brojne manje akumulacije. Očekuje se da će pored mera predviđenih Vodoprivrednom osnovom Srbije, Bosut celim svojim tokom, Kudaš, Jarčina (od Pećinaca do ušća u Savu), Galovica i kanal Stara Pazova biti dovoljnog kvaliteta.

Hidrosistemom „Srem” se omogućava obezbeđenje voda nižeg kvaliteta za industriju sedam naselja i omogućava se navodnjavanje preko 63.000 ha obradive površine.

Kvalitet voda reke Save, u prvom redu zavisi od dinamike urbanizacije, industrijalizacije i intenziviranja poljoprivredne proizvodnje na uzvodnim prostorima sliva.

Međutim, u novim uslovima nije izvesno da će se ove mere realizovati, a takođe prisutna je opasnost koincidencije velikih voda Save i Drine, pa je potrebna međudržavna saradnja i upravljanje režimom voda kako bi se posledice poplava ublažile na posmatranom području.

Na delu toka na teritoriji Republike Srbije, Sava prima takođe značajna zagađenja od strane industrije i naselja (Sremska Mitrovica, Šabac, Beograd), kao i od termoelektrana (termičko zagađenje). Potrebno je izvršiti prikupljanje i biološko prečišćavanje gradskih i industrijskih otpadnih voda, kao i sprečiti prekoračenja limita termičkog zagađenja parcijalnim isključenjima rada određenih blokova termoelektrana, odnosno poboljšanjem režima vode Save na ovom prostoru.

Potrebno je obezbediti mogućnost rekreacije na vodama Save i Dunava u okolini većih naselja (javne vode, zajezereni rukavci, otvoreni bazeni u prirodi, bazeni u zatvorenim prostorima, itd.).

Na Savi, Bosutu i kanalima u Sremu se predviđa razvoj privrednog i sportskog ribolova, a takođe i izgradnja šaranskih ribnjaka na površini od oko 3.000 ha kao i korišćenje svih malih akumulacija za iste namene.

Hidrosistem „Srem” čine glavni kanali sa crpnim stanicama na Dunavu, Savi i Bosutu koje upumpavaju u njih vodu iz tih reka. U sastav hidrosistema ulazi i 31 fruškogorska akumulacija. Osnovna namena hidrosistema je obezbeđenje vode za navodnjavanje 185.000 ha iz magistralnih kanala i 15.000 ha iz akumulacija sa vodom iz sopstvenog sliva, što ukupno čini 200.000 ha. Pored navodnjavanja, hidrosistemom se obezbeđuje voda i za potrebe industrije, ribnjaka, a na akumulacijama i za sportsko-rekreativne pa i turističke potrebe.

Zavisno od izvorišta vode, hidrosistem „Srem” čine podsistemi „Zapadni Srem” (gornja i donja zona) i „Istočni Srem” (gornja i donja zona)

Prostor jugozapadno od reke Save pripada sistemu Lima sa Drinom. Sistemom se omogućava obezbeđenje voda nižeg kvaliteta za industriju 10 naselja. Uzvodno od gotovo svih naselja predviđa se dovođenje kvaliteta rečnih voda do nivoa koji omogućava kontaktnu rekreaciju, odnosno ova rekreacija omogućena je na akumulacijama u blizini naselja. Upravljanjem akumulacionim prostorima i izgradnjom linijskih sistema predviđa se adekvatna zaštita od poplava na većim vodotocima. Pored zaštite akumulacionih prostora predviđa se sanacija prostora sa intenzivnom erozijom i bujičnih tokova.

Vodosnabdevanje:

U snabdevanju naselja vodom, prioritetno i maksimalno biće korišćena lokalna izvorišta podzemnih i površinskih voda, a nedostajuće količine će se obezbeđivati iz regionalnih sistema, sa oslanjanjem na izvorišta zakonom zaštićena od zagađenja, koja se dimenzionišu za obezbeđenost od 97%. Dugoročne potrebe za vodosnabdevanjem zasnivaće se na izgradnji integralnih vodoprivrednih sistema, s posebnim osloncem na višenamenske akumulacije. Prioritet u korišćenju voda ima planska racionalizacija potrošnje, višekratno korišćenje voda u tehnološkim procesima (recirkulacija) i unapređenje tehnoloških procesa proizvodnje i prerade.

Optimalnu dugoročnu orijentaciju snabdevanja vodom stanovništva predstavlja izgradnja regionalnih i međuregionalnih vodovodnih sistema u koji bi bili integrisani i postojeći vodovodni sistemi. Ovi sistemi treba da dopune nedostajuće količine vode sa lokalnih izvorišta i povećaju ukupnu sigurnost rada sistema. Postoje naselja za koje nije racionalno povezivanje na regionalne vodovodne sisteme, odnosno gde je povoljnije korišćenje samo lokalnih izvorišta.

Prostor obuhvaćen Prostornim planom pripada Sremskom regionalnom sistemu za vodosnabdevanje, kao i mačvanskom regionalnom sistemu vodosnabdevanja. Sremski regionalni sistem sistem se oslanja na četiri moćna aluvijalna izvorišta: donja Drina, Sava od Jamene do Sremske Mitrovica i Sava od Jarka do Šapca, kao i rečne vode donje Drine. Visokokvalitetne vode sa Drinskog izvorišta upućuju se preko Bogatića i Sremske Mitrovice do Rume, gde se spajaju sa vodama iz savskog izvorišta i dalje zajednički snabdevaju vodom naselja u optinama: Irig, Pećinci, Inđija i Stara Pazova. Lokalna izvorišta ostaju u upotrebi do racionalnih limita. Predviđa se, uz prečišćavanje otpadnih voda Sremske Mitrovice, njihovo sprovođenje nizvodno od pomenutog budućeg savskog izvorišta, odnosno nizvodno od Šapca.

U mačvanskom regionalnom sistemu, kapaciteti izvorišta podzemnih voda su veći od potreba ovog područja. Ovaj sistem, kao izvorište visokokvalitetne vode koristi podzemne vode aluviona Mačve i Posavine, površinske vode i lokalna izvorišta, snabdevajući naselja u opštinama: Šabac, Bogatić, Loznica, Mali Zvornik, Osečina, Ljubovija, Vladimirci i Koceljeva. Veći deo zahvaćenih voda iz drinskog aluviona (izvorište na potezu Badovinci-ušće Drine u Savu) može se odvoditi prema Sremu, za potrebe snabdevanja vodom Srema, sa mogućnošću povezivanja sa beogradskim, novosadskim i južnobačkim sistemom. Važno je napomenuti, da bi pomenuto drinsko izvorište moglo biti eksploatisano kako se predviđa, potrebno je zaštititi vode ove reke od većih, koncentrisanih, neposrednih uzvodnih zagađivača.

Do realizacije regionalnih sistema, dalji razvoj vodosnabdevanja odvijaće se u pravcu koji je sada u funkciji, uz povećanje broja crpnih bušotina na postojećim ili novim izvorištima, sa izgradnjom pojedinačnih uređaja za doterivanje kvaliteta vode po zahtevanim kriterijumima, kao i izgradnjom neophodnih elemenata u sistemima (rezervoari, crpne stanice, komore itd.).

Pregled orijentacionog sagledavanja snabdevanja naselja i industrije vodom na razmatranom području prikazano je u narednoj tabeli:

Tabela 5: Orijentaciono sagledavanje snabdevanja vodom naselja i industrije

Grad/opština Perspektiva vodosnabdevanja 2021. godina dugoročna Visoko kvalitetne vode Vode nižeg kvaliteta Visoko kvalitetne vode Vode nižeg kvaliteta Novi Sad PV,AIJL,(RVD) VT PV,AIJL,(RVD) VT Irig OV,AIBJ, (AIJL) VT OV,AIBJ, (AIJL) VT Ruma OV, AIBJ, (AIJL) VT OV,AIBJ, (AIJL) VT Šabac PV, (AIBJ) VT PV, (AIBJ) VT Loznica PV VT PV VT

Korišćene skraćenice označavaju:

PV – podzemne vode

OV – osnovna vodonosna izdan u Vojvodini

AIJL – Aluvijalna izdan između Jamene i Laćaraka

AIBJ – Aluvijalna izdan kod Badovinaca (Drina) i Jarka (Sava)

RVD – rečna voda Dunava sa prečišćavanjem putem postrojenja ili upuštnjem u podzemlje

VT – zahvatanje iz vodotoka

U narednom periodu se planira smanjivanje specifične potrošnje vode u domaćinstvima, politikom realnih cena vode, merenjem utroška vode i merama planske racionalizacije potrošnje.

Odvođenje voda:

Površinske vode, prirodni i veštački vodotokovi izloženi su permanentnoj degradaciji, upuštanjem otpadnih industrijskih i naseljskih voda. Na prostoru obuhvaćenom Prostornog planom, razvijaće se separacioni kanalizacioni sistemi, kojima će se posebno odvoditi fekalne otpadne vode, a posebno atmosferske otpadne vode.

Osnovni zadatak kanalizacionog sistema je potpuna hidrotehnička sanitacija urbanih prostora, industrijskih i drugih radnih zona, kao i turističkih lokaliteta i centara. Fekalni kanalizacioni sistemi treba da prikupe i odvedu van teritorije sve otpadne vode formirane pri upotrebi i korišćenju. Kanalizacioni sistemi su u vrlo uskoj vezi sa vodosnabdevanjem i predstavljaju funkcionalnu i organsku celinu sa njim. Zbog toga se kanalizacioni sistemi moraju razvijati uporedo sa razvojem sistema vodosnabdevanja.

Pre upuštanja otpadnih voda u recipijent predviđa se njihovo prečišćavanje na centralnom postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda (u daljem tekst: PPOV). Karakter recipijenta predviđa, odnosno zahteva odgovarajući stepen prečišćavanja. Posle prečišćavanja na uređajima za prečišćavanje otpadnih voda, pre ispuštanja u recipijent koncentracija pojedinih zagađujućih materija u efluentu mora zadovoljavati uslove koje propisuje nadležno vodoprivredno preduzeće.

Gde god je moguće, koristiti tzv. grupne sisteme, kojima se jednim PPOV prečišćavaju otpadne vode iz više obližnjih naselja, povezanih magistralnim kolektorima sa odgovarajućim kanalizacionim crpnim stanicama.

Do izgradnje kanalizacionih sistema, za prihvat i evakuaciju otpadnih voda moguća je primena prelaznih rešenja, tj. izgradnja betonskih vodonepropusnih septičkih jama, koje će se prazniti prema potrebama autocisternama, angažovanjem nadležne komunalne organizacije.

Razvoj atmosferske kanalizacije ima zadatak zaštite urbanizovanih površina unutar naselja i industrijskih pogona od plavljenja atmosferskim vodama. Kišnu kanalizaciju koncipirati za merodavne uslove (vremenski presek, urbanizovanost prostora, računska kiša itd.), a etapno realizovati tako da se izgrađeni delovi racionalno uklapaju u buduće rešenje.

Prilikom izrade plana koji predviđa izradu koncepta atmosferske kanalizacije, potrebno je prethodno definisati ukupne količine upuštenih voda i shodno tome uz konsultaciju nadležnih organa vodoprivrede proceniti mogućnost prihvata predviđenih količina. U slučaju da su procenjene količine upuštenih voda veće od onih na koje su dimenzionisani delovi kanalske mreže u koje se predviđa upuštanje, potrebno je predvideti mogućnost rekonstrukcije (povećanje proticajnog profila i sl).

Atmosferske i otpadne vode sakupljati postojećom već izgrađenom kanalizacijom mešovitog tipa. Po mogućstvu vršiti razdvajanje kišne od fekalne kanalizacije neposredno pre ulaska u PPOV. Ukoliko na nekim područjima ne postoji izgrađena kanalizacija ili ona nije separatnog tipa, potrebno je predvideti izgradnju kolektora u kojem bi se posebno odvodile otpadne vode.

Atmosferske i uslovno čiste tehnološke vode (rashladne i sl.), čiji kvalitet odgovara IIb klasi kvaliteta vode mogu se bez prečišćavanja upuštati u melioracione kanale. Za atmosferske vode sa zamuljenih i zaprljanih površina (benzinska pumpa i sl.) pre uliva u atmosfersku kanalizaciju ili otvorene kanale predvideti odgovarajući predtretman (separator ulje, taložnik).

Hidrotehničke melioracije – navodnjavanje i odvodnjavanje:

U razmatranom koridoru državnog puta I reda Novi Sad – Loznica ne postoje značajni sistemi za navodnjavanje poljoprivrednih površina. U daljoj perspektivi predviđa se izgradnja hidrosistema „Sava-Tamnava–Kolubara”, čiji podsistemi „Pocersko-posavski” i „Mačvanski” potencijalno mogu biti u interakciji sa koridorom puta. Predviđa se da se veći deo sistema realizuje rekonstrukcijom postojećih sistema za odvodnjavanje i ugradnjom reverzibilnih agregata u crpnim stanicama, koji bi pumpali vodu u oba smera.

Najveće potrebe za odvodnjavanjem su na najnižim površinama Mačve sa Podrinjem do Loznice, kao i Posavine od ušća Dumače do Cerskog obodnog kanala.

Brojne manje reke u Mačvi i u regionu Loznice predstavljaju glavne sabirne recipijente razgranate kanalske mreže i manjih prirodnih vodotoka nižeg reda. Svi veći prirodni vodotoci u Mačvi, Podrinju i Posavini: Zasavica, Jerez, Bela reka sa Mutnicom, Dumača, Dobrava, Jadar i Lešnica predstavljaju posebne hidrološke celine preko kojih se vrši evakuacija suvišnih voda iz razmatranog područja.

Za sve objekte koji se budu gradili na ovim sistemima definisaće se vodoprivredni uslovi i uskladiti izgradnja sa potrebama konkretnih vodoprivrednih zahteva.

Za sve tačke prelaza trase puta sa hidrološko neizučenim vodotocima izvršeno je hidrauličko dimenzionisanje propusta i mostova. Sva dimenzionisanja su izvršena na stogodišnje velike vode. U vezi sa ovim usvojeno je da se za manje vodotoke i potoke koriste cevasti propusti ( 200 mm, a za veće, do raspona 10 metara, pločasti propusti, odnosno mostovi za raspone veće od 10 metara.

Brane i akumulacije:

U neposrednoj zoni koridora posmatranog puta ne postoji izgrađena značajna akumulacija niti se predviđa izgradnja budućih brana, akumulacija i drugih vodoprivrednih sistema, koje bi bile u interakciji sa projektovanim putem. Postoje male akumulacije na Fruškogorskoj padini, kao što su akumulacija „Borkovac” (ukupne zapremine od 1517 m3), Šelovrenac (ukupne zapremine 2 100 m3), Kudoš, Dobrodol (ukupne zapremine 1550 m3) i akumulacija „Međeš” (ukupne zapremine od 1416 m3).

Zaštita od spoljnih i unutrašnjih voda (odbrana od poplava), regulacioni radovi:

S obzirom na veliku ugroženost naselja atmosferskim vodama, odbranu od poplava treba realizovati u sadejstvu sa rešavanjem unutrašnjih voda naselja. Rekonstrukcijom postojećih nasipa na vodotocima, kao i regulacionim radovima u koritima potoka, ostvariće se visok stepen zaštite urbanog područja, kao i potpuna zaštita poljoprivrednih površina.

Na sektoru Dunava, obuhvaćenog Prostornim planom, nasipi su rekonstruisani posle poplave iz 1965. godine na stogodišnju veliku vodu. Rekonstruisani nasipi su u zadovoljavajućem stanju, uz napomenu da se kao slabija mesta smatraju lokaliteti kod objekata izgrađenih u glavnoj liniji odbrane od poplava.

Odbrambena linija duž Save je vrlo heterogena po stepenu izgrađenosti, propusnoj moći major korita, tipovima nasipa i kejskih zidova, vremenu i tehnologiji izgradnje nasipa i drugim karakteristikama, te stepen zaštite nije adekvatan vrednosti branjenog područja. Stoga je potrebno da se prvo izvrši neophodna dogradnja, a zatim i preispitivanje kompletnog zaštitnog sistema.

Desnoobalni nasip duž Drine na obezbeđuje kontinuirano stepen zaštite priobalja od stogodišnje velike vode, ali se može zaključiti da na izvesnim deonicama stanje odbrambene linije „delimično zadovoljava”. Opasnost preti od približavanja ruševnih obala odbrambenim nasipima, kao i od poplava koje mogu nastati izlivanjem iz desnih pritoka Drine. Na desnoj obali od Badovinaca do Loznice ne postoji sistem za zaštitu od poplava.

Hidroenergetika:

U široj zoni koridora predmetnog puta postoji raspoloživ prirodni hidropotencijal na glavnim vodotocima Dunavu i Savi, kao i na donjem toku reke Drine i reci Jadru. Ukupni potencijali ovih reka prikazan je u tabeli br. 6:

Tabela 6: Raspoloživ prirodni hidropotencijal

Vodotok Prosečni protok (m3/s) Pad (m) Potencijal (106kWh/god.) Dužina (km) Specifični potencijal (106/kWh/km.god) Dunav 5657 37,5 10 000,00 360 38,26 Sava 1642 3,5 463,60 115 4,03 Drina 413,17 186 5 678,41 210 1,11 Jadar 7,92 388 42,67 47 0,91

Moguće je iskorišćenje hidropotencijala na potezu donje Drine. Na sadašnjem nivou sagledavanja ovo bi moglo biti rešeno putem izgradnje četiri stepenika („Kozluk”, „Drina 1”, „Drina 2” i „Drina 3”, snage od 61 do 68 MW i prosečne godišnje proizvodnje po oko 350 GWh do 360 GWh). To su stepenice (10-12 m) koje se uspešno mogu uklopiti u okruženje.

Predviđeno dalje energetsko iskorišćenje Dunava i Save biće realizovano u skladu sa mogućnošću zadovoljenja ekoloških kriterijuma u ovim akvatorijumima i njihovoj neposrednoj okolini.

Na području Prostornog plana izgrađena je prenosna visokonaponska 400kV, 220 kV i 110 kV mreža koju je u narednom periodu potrebno revitalizovati. Napajanje električnom energijom obezbediće se iz postojećih trafostanica TS 400/220/ 110 i TS 110/20 kV.

U narednom planskom periodu planiran je prelazak na dvostepenu naponsku transformaciju 110/20 kV i rekonstrukcija TS 35/10(20) kV u razvodna 20 kV čvorišta. 35 kV naponski vodovi preći će ili u 110 kV za napajanje planiranih 110/20 kV trafostanica, ili će raditi na 20 kV naponskom nivou.

Distributivne trafostanice 10/0,4 kV rekonstruisaće se za rad na 20/0,4 kV naponsku transformaciju, a 10 kV vodovi rekonstruisati za rad na 20 kV naponu.

Javno osvetljenje, sa rasvetnim telima koje će pratiti nove tehnologije razvoja, izgradiće se za potrebe svih planiranih sadržaja u obuhvatu Prostornog plana i duž važnijih saobraćajnica.

Postojeću prenosnu elektroenergetsku mrežu i planirani koridor potrebno je međusobno uskladiti, kako bi bili zadovoljeni tenički uslovi diktirani Zakonom o javnim putevima i Pravilnikom o tehničkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona 1kV do 400kV („Službeni list SFRJ”, broj 65/88 i „Slžbeni list SRJ”, broj 18/92). Ovo podrazumeva izmeštanje stubova dalekovoda, u delu trase gde nisu zadovoljeni tehnički propisi u odnosu na infrastrukturni koridor.

Postojeću nadzemnu elektroenergetsku mrežu nižeg naponskog nivoa koja će se ukrštati sa planiranom saobraćajnicom potrebno je kablirati u koridoru saobraćanice i zaštititi uvlačenjem u zaštitne cevi. Stubovi nadzemnog voda moraju biti na propisnom rastojanju u skladu sa zakonskim uslovima i pravilnicima. Takođe, postojeću podzemnu elektroenergetsku mrežu na deonicama gde je ugrožena izgradnjom saobraćajnice, potrebno je izmestiti na propisna rastojanja i po potrebi zaštititi.

Napajanje električnom energijom funkcionalnih sadržaja infrastrukturnog koridora, kao i ostalih planiranih sadržaja u obuhvatu Prostornog plana obezbediće se izgradnjom 20kV mreže i distributivnih trafostanica.

Gasovodna infrastruktura:

Postojeća gasovodna infrastruktura u obuhvatu Prostornog plana, gasovodi visokog pritiska i razvodna gasovodna mreža srednjeg pritiska za naseljena mesta, svojim položajem i kapacitetom pruža mogućnost za priključenje novih potrošača u obuhvatu Prostornog plana, što predstavlja potencijal razvoja i rasta životnog standarda na ovom prostoru.

Potrebno je gasifikovati sva naseljena mesta u obuhvatu Prostornog plana.

JP „Transnafta” planira da energetskim koridorom u kome se, za sada, nalazi samo gasovod Pančevo – Smederevo (RG-01-10), izgradi deonicu produktovoda Pančevo – Smederevo i deonicu Pančevo – Novi Sad.

Za planirani gasovod „Južni tok” u ovom trenutku se ne može definisati konačna trasa, ali jedna od mogućih varijanti planirane trase prolazi i kroz prostor obuhvaćen Prostornim planom.

Naftovodna infrastruktura:

Prema podacima dobijenim od Ministarstva za infrastrukturu i energetiku planira se izgradnja trase Panevropskog naftovoda. Trasa naftovoda odrediće se na osnovu predinvesticione studije naftovoda od granice Rumunije do Trsta (kroz Srbiju) i odgovarajuće urbanističke dokumentacije.

Sa aspekta eksploatacije energetskih izvora (nafte, prirodnog gasa i termomineralnih voda), posmatrani prostor spada u odobreni istražni prostor NIS-NAFTAGASA. Shodno tome, na ovom prostoru mogu se vršiti istražni radovi NIS-NAFTAGASA u saglasnosti sa datim površinama i dinamikom realizacije istraživanja, poštujući planirani koridor državnog puta I reda.

Prilikom izgradnje novih objekata termoenergetske infrastrukture potrebno je posebno obratiti pažnju na zaštićena prirodna dobra u obuhvatu Prostornog plana. Takođe, prilikom planiranja projektovanja i izgradnje ovih objekata, voditi računa o smanjenju konflikta između korišćenja energetskih resursa, zaštite infrastrukturnih koridora i zaštite životne sredine (naselja, stanovništva, zemljište, itd.) i preduzimanju odgovarajućih mera za saniranje negativnih posledica (program rekultivacije, revitalizacije, otklanjanja šteta itd.).

Konceptom razvoja telekomunikacione infrastrukture, u skladu sa razvojnim dokumentima i programima na nivou Republike i nadležnih operatera, predviđa izgradnju širokopojasne telekomunikacione infrastrkture u koridoru saobraćajnice najvišeg ranga, kojom će se omogućiti povezivanje na nacionalnom, regionalnom, prekograničnom nivou, kao preko telekomunikacione mreže u koridorima ostalih saobraćajnica, postojećih i planiranih sa lokalnim nivoom.

U koridoru puta planirana je trasa za telekomunikacione kablove telekomunikacionih sistema vezanih za funkcionisanje autoputa (SOS telefoni, video nadzor i upravljanje osvetljenjem petlji, međusobna telefonska veza baza za održavanje, naplatnih rampi, dispečerskih centara…, prenos podataka računarskom mrežom…) kao i za potrebe ostalih imaoca sistema veza (mobilni operateri, vojska, EPS, MUP i td.

Planirana je i izgradnja privodnih optičkih kablova od optičkog kabla u koridoru puta duž svih saobraćajnica u obuhvatu Prostornog plana za povezivanje sa naseljima, sadržajima van naselja, baznim radio-stanicama.

Za potrebe mobilnih telekomunikacija, u skladu sa planovima razvoja nadležnih operatera, planiran je veći broj baznih radio-stanica za pokrivanje celokupnog područja.

Upotreba zemljišta u obuhvatu Prostornog plana na slici je prikazana prema podacima CORINE LAND COVER 2000. Izgradnjom planiranog saobraćajnog koridora doći će do promene dosadašnjeg režima korišćenja prostora. Prostornim planom je definisan koridor potreban za funkcionisanje saobraćaja sa zaštitnim zonama. Planirano korišćenje zemljišta uticaće na namenu površina u prostornim planovima gradova-opština u obuhvatu Prostornog plana na delu koji se odnosi na prolazak koridora državnog puta br. 21 i 19 sa pratećim sadržajima– referalna karta 2.

Tabela 7: Namena prostora u obuhvatu Prostornog plana

NAMENA PROSTORA Površina -ha- -%- POLjOPRIVREDNO ZEMLjIŠTE 70073.71 62.86 ŠUMSKO ZEMLjIŠTE 10649.21 9.55 VODNO ZEMLjIŠTE 3107.19 2.79 GRAĐEVINSKO ZEMLjIŠTE 27645.43 24.80 – građevinsko područje naselja 23653.16 21.22 – vikend zone 1366.99 1.22 – radne zone 1572.84 1.41 – infrastrukturni koridori 1052.44 0.95 UKUPNO 111475.54 100

U obuhvatu Prostornog plana i dalje će dominirati poljoprivredno zemljište.

Ovaj Prostorni plan će uticati na povećanje građevinskog zemljišta namenjenog infrastrukturnom koridoru državnog puta I reda br. 21 i 19 sa pratećim sadržajima.

Planirani koridor prolazi kroz područja različitih namena, najviše kroz poljoprivredno zemljište (83,09 km) i građevinske reone (20,81 km).

Tabela 8: Prolazak koridora kroz različite namene (u km)

RADNA ZONA ŠUME POLJOPRIVREDNO ZEMLJIšTE DRžAVNI PUTEVII REDA GRAđEVINSKI REONI 1 0+000 – denivelacija planirana 2 3+540 – denivelacija planirana 3 7+400 – denivelacija planirana 4 8+730 – denivelacija planirana 5 9+290 1+100 površinska planirana 6 10+805 2+308 površinska postojeća/rekonstrukcija 7 11+347 2+850 površinska postojeća/rekonstrukcija 8 14+400 5+940 denivelacija postojeća/rekonstrukcija 9 22+600 – površinska planirana 10 26+815 – površinska planirana 11 28+440 19+130 denivelacija planirana 12 35+000 25+630 površinska planirana 13 37+840 28+520 denivelacija planirana 14 39+080 29+725 denivelacija planirana 15 40+580 31+350 denivelacija planirana 16 41+865 32+515 površinska planirana 17 44+615 35+250 denivelacija postojeća 18 44+485 – površinska planirana 19 47+930 – površinska planirana 20 49+470 – površinska planirana 21 53+900 – površinska planirana 22 55+290 – površinska planirana 23 57+930 48+590 površinska planirana 24 64+660 – površinska planirana 25 67+900 58+668 površinska planirana 26 71+503 62+230 površinska planirana 27 75+760 66+400 površinska planirana 28 82+000 – površinska planirana 29 87+825 78+480 površinska planirana 30 95+515 86+220 površinska planirana 31 103+600 – površinska planirana 32 115+520 106+230 površinska planirana

Na referalnoj karti broj 2. Mreža naselja i infrastrukturni sistemi prikazane su orijentacione stacionaže prema Prostornom planu, kao i tabela uporednih stacionaža.

Putni objekti u okviru koridora:

Mostovi

Generalnim projektom mostova na DP I reda br.21 i br.19, Novi Sad – Ruma-Šabac – Loznica su obuhvaćeni, razmatrani i obrađeni svi karakteristični objekti u trupu puta po pitanju širine kolovoza, tipskog raspona, dužine objekta, načina fundiranja i vrste prepreke. Dat je i tipski nadvožnjak za prelaze preko magistralnog puta.

Planirani most na istočnoj obilaznici oko Novog Sada nije bio predmet Generalnog projekta, već je planskim dokumentima planirana makrolokacija mosta.

Tabela 10: Putni objekti u okviru koridora

R. broj objekat 1. Most na reci Dunav 2. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 3. Nadvožnjak – ukrštaj sa postojećim DP.21 4. Kanal 5. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 6. Kanal Jarčina 7. Kanal 8. Kanal 9. Kanal Vranj 10. reka Sava 11. Kanal Jerez 12. Podvožnjak- ukrštaj sa R-208 13. Kanal 14. Nadvožnjak – ukrštaj sa lok. putem 15. Kanal Jerez 16. Podvožnjak – ukrštaj sa prugom 17. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 18. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 19. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 20. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 21. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 22. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 23. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 24. Potok 25. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 26. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 27. Reka Jadar 28. Potok 29. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 30. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 31. Potok Otoka 32. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 33. Potok Otoka 34. Potok Otoka 35. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 36. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 37. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 38. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 39. Nadvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 40. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 41. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 42. Podvožnjak – ukrštaj sa opštinskim putem 43. Reka Štira

Osnovna pravila za usaglašavanje infrastrukturnih sistema proizilaze iz važećih zakona, tehničkih propisa, uslova zaštite životne sredine, kao i njihovog međusobnog odnosa u prostoru. Ovim Prostornim planom utvrđuju se pravila za infrastrukturne sisteme i objekte:

Vodoprivredna infrastruktura

Pravila uređenja za zone vodozahvata

Izvorišta podzemnih voda – u zaštitnoj zoni zabranjena je svaka gradnja. Elventualna izgradnja infrastrukture u blizini uslovljena je režimom zaštite izvorišta (Pravilnik o načinu određivanja i održavanja zona sanitarne zaštite izvorišta vodosnabdevanja – („Službeni glasnik RS”, broj 92/08).

Izvorišta površinskih voda – zaštitna zona izvorišta je u radijusu od 10m, gde je zabranjena svaka gradnja. Eventualna izgradnja infrastrukture u blizini uslovljena je režimom zaštite izvorišta (Pravilnik o načinu određivanja i održavanja zona sanitarne zaštite izvorišta vodosnabdevanja – ( „Službeni glasnik RS”, broj 92/08).

Cevovod sirove vode – zaštitni koridor cevovoda je minimalno 5m obostrano. U koridoru je zabranjena svaka gradnja. Ukrštanja sa drugom infrastrukturom se vrše pod uglom od 90° po važećim propisima i normativima;

Postrojenja za prečišćavanje vode (u daljem tekstu: PPV), na parceli na kojoj se nalazi PPV nije dozvoljena bilo kakava gradnja, a eventualna izgradnja drugih vodova infrastrukture uslovljena je režimom zaštite PPV u skladu sa gore navedenim pravilnikom.

Područja na kojima se nalaze izvorišta podzemnih voda i područja izvorišta površinskih voda od kojih se zahteva visoki kvalitet treba štititi od namernih ili slučajnih zagađenja i drugih uticaja infrastrukturnih sistema u koridoru. Predvideti zaštitu podzemnih voda i zemljište obezbediti od proboja zagađenja, posebno kod prevoza opasnih materija.

U cilju minimizaranja negativnog efekta eksploatacije puta predviđeno je:

kontrolisano sakupljanje atmosferskih otpadnih voda koje se slivaju sa kolovoznih površina (zatvoreni sistem odvodnjavanja);

prečišćavanje otpadnih voda pre njihovog upuštanja u recipijent.

Nivo prečišćavanja otpadnih voda uslovljen je kvalitetom vode recipijenta. Na osnovu stepena zagađenosti atmosferskih otpadnih voda i zahtevanog kvaliteta za njihovo upuštanje, predviđeno je prikupljanje atmosferskih otpadnih voda u retenzije, locirane duž trase puta. Pražnjenje retenzija se vrši preko koalescentnih filtera u najbliži recipijent (otvoreni tok). Preporučuje se monitoring kvaliteta atmosferskih otpadnih voda pre njihovog upuštanja u recipijent.

Zone zaštite izvorišta i vodnih objekata, režim organizacije, uređenja i korišćenja prostora ustanovljavaju se kao:

– šira zona zaštite (zona sanitarnog osmatranja);

– uža zona zaštite (zona ograničenja);

– zona neposredne zaštite (zona strogog režima).

U pojasu šire zone zaštite dozvoljeno je slobodno korišćenje zemljišta, uz izuzetne mere ograničenja koje propisuju nadležni organi zdravstvene službe. U zoni koridora pored prirodne zaštićenosti vodonosnih sredina, mora se uzeti u obzir i značaj izdani, odnosno akumulacije podzemnih voda za javno vodosnabdevanje pri čemu je stepen značaja određen prema tipu naselja koje koristi ili može koristiti određenu izdan, odnosno akumulaciju podzemnih voda.

Formirana izvorišta uključuju i zone sanitarne zaštite. Uzimajući u obzir i ove parametre moraju se primeniti odgovrajuće mere zaštite (prema zakonskoj regulativi) na sledećim lokacijama potencijalnih (i postojećih) izvorišta:

Fišerov salaš kod Rume,

Mali zabran kod Šapca,

Hrtkovačka Draga,

Prnjavor.

U pojasu uže zone zaštite zabranjuje se kopanje kanala i izvođenje zemljanih radova, probijanje gornjeg (zaštitnog) sloja zemljišta, odnosno kopanje šljunka, peska, gline i sl. Ne dozvoljava se građenje uređaja za uklanjanje otpadnih materija. Obzirom da trasa koridora državnog puta I reda prolazi kroz definisanu užu zonu sanitarne zaštite izvorišta „Fišerov salaš”, potrebno je na tom delu trase prilikom izgradnje, a kasnije i prilikom eksploatacije, preduzeti odgovarajuće mere zaštite, a to znači da se na toj deonici mora isprojektovati i izvesti zatvoren sistem prihvatanja, odvođenja i prečišćavanja atmosferskih otpadnih voda sa kolovoza. Kanali za prihvat atmosfesrkih voda na toj deonici moraju biti izvedeni od vodonepropusnih materijala, a prikupljene otpadne vode se moraju tretirati na separatorima masti i ulja, pa tek onda upuštene u konačni recipijent. Takođe, predmetna deonica državnog puta I reda, mora se vidno označiti postavljanjem table sa natpisom: „PAŽNjA! ULAZITE U ZONU REŽIMA SANITARNE ZAŠTITE” i u okviru te deonice ograničiti brzinu kretanja vozila, kako bi se rizik od eventualnih akcidenata sveo na minimum. Pojas zone neposredne zaštite služi isključivo za potrebe vodovoda te se u njemu ne dozvoljavaju druge aktivnosti.

Prostornim planom Republike Srbije, Vodoprivrednom osnovom Republike Srbije, kao i Strategijom vodosnabdevanja i zaštite voda u APV, definisano je potencijalno izvorište vode „Hrtkovačka Draga” maksimalnog projektovanog kapaciteta 4 m3/s. Iz predmetnog izvorišta predviđa se snabdevanje potrošača vodom za piće u Sremu, a planira se i povezivanje sa novosadskim regionalnim sistemom odgovarajućim cevovodom, te se za polaganje tog cevovoda u putnom pojasu državnog puta I reda rezerviše koridor širine 3 m u koji će se položiti cevovod odgovarajućeg prečnika i na taj način steći uslovi za nesmetan i dinamičan razvoj regionalnog vodosnabdevanja. Koridor se planira na deonici od cca km 60+000 (Hrtkovci) do km 0+000 (Kać), uključujući i prolaz kroz planirani tunel na Fruškoj Gori.

Magistralni vodovod – zaštitni koridor glavne cevi je min. 2.5m obostrano; zaštitni koridor cevi van naselja je opredeljen prema prečniku cevi:

– 80mm – 200mm = 1.5m

– 300mm = 2.3mm

– Z00mm – 500mm = 1.5m

– 500mm – 1000mm = preko 5m.

Nije dozvoljena bilo kakava gradnja. Ukrštanja sa drugom infrastrukturom se vrše pod uglom od 90° po važećim propisima i normativima.

Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda – na parceli na kojoj se nalazi PPOV nije dozvoljena bilo kakava gradnja, a eventualna izgradnja drugih vodova infrastrukture uslovljena je režimom zaštite i funkcionisanja postrojenja PPOV (Zakon o vodama „Službeni glasnik RS”, broj 30/10).

Biodisk – obezbediti parcelu pored recipijenta – na parceli na kojoj se nalazibiodisk nije dozvoljena bilo kakava gradnja, a eventualna izgradnja drugih vodovainfrastrukture uslovljsna je režimom zaštite i funkcionisanja postrojenja.

Kanalizacija – zaštitni koridor cevovoda i kolektora je minimalno 1.5m obostrano. U koridoru je zabranjena svaka gradnja. Ukrštanja sa drugom infrastrukturom se vrše pod uglom od 90° uz obostranu zaštitu, po važećim propisima i normativima.

Drenaži kanal – zaštitni koridor kanala je minimalno 5m obostrano od ivice kanala. U koridoru je zabranjena gradnja stambenih i proizvodnih ugostiteljskih objekata. Izgradnja eventualne infrastrukgure u blizini uslovljena je režimom zaštite i funkcionisanja kanala. Izgradnju objekata u funkciji kanala moguća je po važećim propisima i normativima uz saglasnost i uslove nadležnog Javnog vodoprivrednog preduzeća.

Odbrambeni nasip – zaštitni koridor nasipa je minimalno 5m obostrano od nožice nasipa. U koridoru je zabranjena gradnja stambenih i proizvodnih ugostiteljskih objekata. Izgradnja eventualne infrastrukture u blizini uslovljena je režimom zaštite i funkcionisanja nasipa. Izgradnju objekata u funkciji nasipa moguća je po važećim propisima i normativima uz saglasnost i uslove nadležnog Javnog vodoprivrednog preduzeća.

Vodno zemljište – Objekti se ni u kom slučaju ne mogu locirati i nalaziti u vodnom zemljištu (Zakon o vodama). Za aktivnosti na ovim prostorima obavezna je saglasnost i uslovi nadležnog Javnog vodoprivrednog preduzeća.

Tabela 11: Merodavne velike vode za sisteme zaštite od poplava

Broj stanovnika i karakter dobara na zaštićenom području – kaseti Prioriteti Povratni period merodavne velike vode (god) Preko 50000 stanovnikaOd 20000 do 50000 stanovnikaVrlo veliki i značajni industrijski i drugi privredni objektiOd 5000 do 20000 stanovnikaSrednji industrijski i drugi privredni objektiMelioracioni sistemi i izvorišta za vodosnabdevanje stanovništvaDo 5000 stanovnikaMali industrijski i drugi privredni objektiPoljoprivredne površine van melioracionih sistema 111222333 min. 200min. 100min. 100min. 50min. 50min. 25min. 25min. 25min. 20

Termoenergetska infrastruktura:

Magistralni gasovodi, naftovodi i produktovodi po pravilu, ukrštaće se sa svim ostalim infrastrukturnim sistemima bušenjem ispod tih sistema i postavljanjem u zaštitnu cev, po mogućstvu pod uglom od 900, na minimalnoj dubini od 0,8m od dubine drenažnog kanala i 1m od vodovodnih, telekomunikacionih i drugih cevi i kablova i 1,5m od dna neregulisanih korita vodenih tokova i 1,0m od dna regulisanih korita vodenih tokova.

Kod prolaska u blizini ili paralelnog vođenja gasovoda uz druge objekte odstojanje ne sme biti manje od:

5m od spoljne ivice putnog pojasa DP II reda i opštinskih puteva,

10m od spoljne ivice putnog pojasa DP I reda ,

20m od spoljne ivice putnog pojasa autoputa,

30m od spoljne ivice putnog/pružnog pojasa kod nadzemnih delova gasovoda, osim ako gasovod nije postavljen na drumski ili železnički most,

15m od spoljne ivice pružnog pojasa industrijskih koloseka,

10m od nožice nasipa regulisanih vodotoka i kanala,

0,5m od spoljne ivice drugih ukopanih instalacija i melioracionih objekata,

1,0m (mereno horizontalno) od temelja građevinskih objekata, ukoliko ne

ugrožava stabilnost objekta.

Prilikom ukrštanja i paralelnog vođenja planiranog infrastrukturnog koridora državnog puta I reda br.21 i br.19 sa postojećim koridorima gasovodne infrastrukture, može doći do konflikta ukoliko se ne ispoštuju minimalni uglovi ukrštanja i propisana rastojanja. Ukoliko se ne mogu ispoštovati propisani tehnički normativi prilikom ukrštanja i paralelnog vođenja, predvideti izmeštanje dela gasovodne infrastrukture kako bi se ispunili tehnički normativi za bezbedno funkcionisanje gasovodne i saobraćajne infrastrukture, kao i preduzeti mere zaštite gasovoda od uticaja infrastrukturnog koridora puteva I reda u radnom pojasu u toku izgradnje, a kasnije korišćenja saobraćajne infrastrukture.

Tabela 12: Usaglašavanje gasovodne infrastrukture sa koridorom puta

Mreža / objekat Zaštitna zona / pojas Pravila / mogućnost izgradnje Magistralni gasovod (p=50 bar) Minimum 30 m, obostrano od ivice cevi. Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnom pojasu. Izgradnja u blizini gasovoda uslovljena je Pravilnikom o tehničkim uslovima i normativima za bezbedan transport tečnih i gasovitih ugljovodonika magistralnim nafto-vodima i gasovodima i naftovodima i gasovodima za međunarodni transport („Službeni list SFRJ”, broj 26/85). Razvodni gasovod (p=50 bar) Minimum 30 m, obostrano od ivice cevi. Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnom pojasu. Izgradnja u blizini gasovoda uslovljena je Pravilnikom o tehničkim uslovima i normativima za bezbedan transport tečnih i gasovitih ugljovodonika magistralnim nafto-vodima i gasovodima i naftovodima i gasovodima za međunarodni transport („Službeni list SFRJ”, broj 26/85). Gradski gasovod (p=6/12 bar) Minimum 3 m, obostrano od ivice gasovodne cevi. Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnom pojasu. Izgradnja u blizini gasovoda uslovljena je Pravilnikom o uslovima i tehničkim normativima za projektovanje i izgradnju gradskog gasovoda („Služeni list SRJ”, broj 20/92). Gradski gasovod (p=4 bar) Minimum 1 m, obostrano od ivice gasovodne cevi. Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnom pojasu. Izgradnja u blizini gasovoda uslovljena je Pravilnikom o uslovima i tehničkim normativima za projektovanje i izgradnju gradskog gasovoda („Službeni list SRJ”, broj 20/92). Glavna mernoregulaciona stanica (GMRS) Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnoj zoni. Izgradnja u blizini GMRS uslovljena je Pravilnikom o tehničkim uslovima i normativima za bezbedan transport tečnih i gasovitih ugljovodonika magistralnim nafto-vodima i gasovodima i naftovodima i gasovodima za međunarodni transport („Službeni list SFRJ”, broj 26/85). Mernoregulaciona stanica (MRS) Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnoj zoni. Izgradnja u blizini MRS uslovljena je Pravilnikom o uslovima i tehničkim normativima za projektovanje i izgradnju gasovoda(„Službeni list SRJ”, broj 20/92). Magistralni i razvodni naftovod (p=50 bar) Minimum 30 m, obostrano od ivice gasovodne cevi. Zabraniti izgradnju stambenih, ugostiteljskih i proizvodnih objekata, u zaštitnom pojasu. Izgradnja u blizini gasovoda uslovljena je Pravilnikom o tehničkim uslovima i normativima za bezbedan transport tečnih i gasovitih ugljovodonika magistralnim nafto-vodima i gasovodima i naftovodima i gasovodima za međunarodni transport („Službeni list SFRJ”, broj 26/85).

3) Elektroenergetska infrastruktura

Ukrštanje elektroenergetskih kablova sa državnim putevima izvesti isključivo mehaničkim podbušivanjem ispod trupa puta, tako da minimalna dubina predmetnih instalacija i zaštitne cevi od najniže gornje kote kolovoza do gornje kote zaštitne cevi iznosi 1,35-1,50m, u zavisnosti od konfiguracije terena.

Ostali elektroenergetski vodovi naponskog nivoa 35 kV, 110 kV, 220 kV i 400 kV mogu se ukrštati i nadzemno sa putem po mogućnosti pod uglom od 90(, ali ne manjim od 45(, pri čemu najmanja visina provodnika od gornje ivice kolovoza treba da bude 7 m,

Minimalna udaljenost električnog stuba od zemljišnog pojasa auto-puta pri ukrštanju, treba da bude 10-20m, a ne može biti manja od visine stuba, odnosno u skladu sa uslovima nadležnog preduzeća za puteve .

4) Telekomunikaciona infrastruktura

Ukrštanje sa državnim putevima izvesti isključivo mehaničkim podbušivanjem ispod trupa puta, tako da minimalna dubina predmetnih instalacija i zaštitne cevi od najniže gornje kote kolovoza do gornje kote zaštitne cevi iznosi 1,35-1,50m, u zavisnosti od konfiguracije terena.

Potrebne površine za koridore infrastrukturnih sitema utvrđene su na bazi modifikovanih kriterijuma koji su korišćeni u Prostornim planovima autoputskih koridora (E-70 i E-75). Širine zaštitinih pojaseva utvrđene su primenom sledećih kriterijuma:

zadovoljenje prostornih uslova za smeštanje planiranog infrastrukturnog sistema,

utvrđivanje bezbednog rastojanja od infrastrukturnog sistema, radi zaštite od negativnih uticaja na životnu sredinu, što se pre svega odnosi na buku i aerozagađenje,

obezbeđenje zaštite osnovnih funkcija u eksploatacija infrastrukturnog sistema od negativnih uticaja na okruženje kao što su neplanska izgradnja, nekontrolisano odlaganje otpada i slično.

Za izgradnju u okviru putnog koridora, koji se prostire preko teritorije dve ili više katastarskih opština, pre izdavanja upotrebne dozvole, formira se jedna ili više građevinskih parcela tako da jedna građevinska parcela predstavlja zbir delova pojedinačnih katastarska parcela unutar katastarskih opština.

Na osnovu pravila uređenja i građenja i uslova datih u Planu (karakteristični poprečni profili planiranog puta po deonicama), kao i situacionih i nivelacionih elemenata puta, potrebno je uraditi projekat parcelacije kojim će se formirati građevinske parcele planiranog puta.

U kontekstu zaštite životne sredine, ljudi i predela neophodna je realizacija sledećih uslova i mera:

uspostaviti monitoring stanja životne sredine u toku izgradnje i ekspoatacije saobraćajnice (kvalitet vazduha, vode i zemljišta, nivo buke i vibracija),

zaštita stanovništva od negativnih uticaja koridora (zaštitna ograda koridora u cilju bezbednosti, ostavljanje slobodnog prostora za kretanje pešaka i mehanizacije pored ograde, denivelisano ukrštanje sa opštinskim putevima, izgradnja pratećih sadržaja),

zaštita poljoprivrednog zemljišta (racionalno korišćenje zemljišta za potrebe izgradnje i eksploatacije koridora, adekvatno odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda sa kolovoza),

zaštita zemljišta, podzemnih i površinskih voda (kontrolisano sakupljanje atmosferskih otpadnih voda sa kolovoza i njihovo prečišćavanje do potrebnog nivoa pre upuštanja u recipijent, zaštita izvorišta kroz formiranje zona zaštite, zaštita zemljišta i podzemnih voda od proboja zagađenja postavljanjem elastičnih ograda i vodonepropusnih folija na delovima koridora, gde ona eventualno dolazi u kontakt sa postojećim izvorištima vodosnabdevanja i dr.),

zaštita vazduha od zagađivanja (formiranje zelenih zaštitnih pojaseva duž koridora, posebno na deonicama uz naselja i na pravcima dominantnih vetrova, adekvatna hortikulturna obrada pratećih sadržaja),

zaštita od buke (uspostavljanje monitoringa nivoa buke duž koridora i prema stanju nivoa buke postavljanje zvučnih barijera, posebno u naseljima) i vibracija (ispitati ugroženost postojećih objekata duž koridora i prema potrebi, primeniti odgovarajuće mere zaštite od vibracija),

zaštita od erozija i bujuca (biološke, biotehničke i tehničke mere zaštite, hidrauličko dimenzionisanje objekata na mestima ukrštanja koridora sa bujičnim vodotocima),

zaštita od poplava (aktivna i pasivna odbrana, planska kontrola izgradnje u ugroženim zonama),

adekvatno odlaganje komunalnog otpada (privremeno deponovanje u kontejnere duž koridora i na lokacijama pratećih sadržaja, a njihovo pražnjenje će vršiti nadležne komunalne službe),

zaštita faune (zaštitna ograda i propusti za životinje, u skladu sa uslovima Zavoda za zaštitu prirode Republike Srbije),

zaštita vegetacije (tokom izgradnje koridora sačuvati postojeće šumske komplekse, priobalje vodotoka, močvarne površine i sl., a prilikom formiranja zaštitnog pojasa koristiti pretežno autohtone vrste, u skladu sa podlogom i okolinom),

zaštita pejzaža (adekvatno ozelenjavanje useka i nasipa, njihovo uklapanje u prirodni oblik reljefa i pejzaža, otvaranje vizura preme okolnom prostoru i dr.),

zaštita od akcidenata (u slučaju izlivanja nafte i naftnih derivata vršiti posipanje ugroženog zemljišta sorbentom, skinuti kontaminirani sloj zemlje i nasuti nekontaminiranim, na ugroženom poljoprivrednom zemljištu u period do 2-3 god. gajiti kulture koje vrše dekontaminaciju zemljišta, ali ne mogu služiti za ishranu u tom periodu),

zaštita od otpadnih, opasnih i štetnih materija (propisati način postupanja sa pojedinim opasnim materijama, u skladu sa propisima, propisati metodologiju za procenu opasnosti odnosno rizika od udesa i opasnosti od zagađivanja životne sredine).

Delovi teritorije za koje je predviđena izrada urbanističkog plana obuhvataju:

Administrativno područje grada Novog Sada,

Deonica Šabac – Loznica,

komplekse namenjene pratećim putnim sadržajima,

za građevinska područja uz državne puteve I reda.

Na osnovnom putnom pravcu DP br.21 na administrativnom području grada Novog Sada u toku je izrada Plana detaljne regulacije infrastrukturnog koridora državnog puta I reda (M-21) na administrativnom području grada Novog Sada (istočna obilaznica oko Novog Sada). Pravila građenja će biti utvrđena kroz predmetni Plan detaljne regulacije, uz primenu smernica iz Generalnog projekta i pravila uređenja iz ovog Prostornog plana.

Od obilaznice oko Šapca do graničnog prelaza Trbušnica je neophodna izrada PDR-e uz primenu pravila uređenja iz ovog plana i tehničkih elemenata puta koji će biti definisani u Generalnom projektu za četvorotračni put. Izradi plana detaljne regulacije prethodi izmena Generalnog projekta ili izrada novog za taj deo trase Planove detaljne regulacije na ovog deonici moguće je izraditi u skladu sa funkcionalnim i prostornim elementima u okviru putnog koridora (70 m, tj 2 h 35 m).

Odmorišta i stanice za snabdevanje gorivima, kao prateći putni sadržaji, se mogu graditi uz sve puteve, na deonicama unutar i van naselja, pridržavajući se osnovnih odredbi koje prozilaze iz Zakona o javnim putevima. U pojasu uz državne i ostale puteve unutar naselja izbor mikrolokacije pre svega zavisi od postojećeg broja i stanja SSG-ma, zoninga naselja, postojećih i planiranih namena prostora, zaštićenih prirodnih dobara kao i drugih relevantnih podataka (stanje ekoloških parametara, pravci duvanja vetrova, položaja industrijskih i drugih ekološki problematičnih sadržaja, položaja stambenih zona, škola, i svih drugih sadržaja gde je moguće potencijalno ugrožavanje životne sredine).

Uz javne puteve se mogu graditi i poslovni objekti, objekti za smeštaj poljoprivredne mehanizacije, skladištenje i preradu poljoprivrednih proizvoda. Ove sadržaje uz javne puteve preporučljivo je koordinisano vezivati na državne puteve preko servisne saobraćajnice, sa periodičnošću od minimalno 800 m između priključaka.

Za sve objekte koji imaju direktan priključak obavezan je preplet od min 800 m (kraj uliva i početak izliva). Stacionaže pratećih sadržaja su iz tog razloga orijentacione.

Prateći sadržaji:

Prateći sadržaji državnih puteva predstavljaju elemente koji su njegov integralni deo, ali nisu neposredno vezani za osnovnu funkciju državnog puta – kretanje vozila i izvršenje transportnog rada. Pošto je planirani državni put funkcionalna kategorija saobraćajnih kapaciteta visokog ranga, svi prateći sadržaji po obliku, izgledu, opremljenosti moraju odraziti ovu činjenicu, uz poštovanje svih evropskih standarda.

Podela pratećih sadržaja državnog puta ukazuje na bitnu razliku između funkcionalnih i pratećih sadržaja za korisnike puta: funkcionalni sadržaji državnog puta direktno utiču na eksploatacione uslove za odvijanje saobraćaja i oni su nivo obaveze upravljača državnih puteva u domenu funkcionisanja državnog puta na osnovnom putnom pravcu. Sadržaji za potrebe korisnika imaju indirektan uticaj na nivo bezbednosti i komfora vožnje, ali imaju i značajan doprinos za postizanje značajnih ekonomskih efekata i prihoda.

Međutim, obe grupe pratećih sadržaja državnog puta moraju biti prilagođene i podređene osnovnoj funkciji državnih puteva – da se obezbedi protočnost, sigurnost i udobnost kretanja i izvršenja transportnog rada.

Funkcionalni sadržaji državnog puta obuhvataju sve službe i objekte državnih puteva koji direktno utiču na eksploatacione parametre i uslove na državnom putu, a pre svega na ostvarenje kapaciteta državnog puta, brzinu i gustinu saobraćajnog toka, na pouzdanost i bezbednost saobraćajnog toka, kao i udobnost vožnje i nivo saobraćajne usluge.

Sadržaji za potrebe korisnika državnog puta podrazumevaju sve objekte i funkcije koji obezbeđuju bezbednije i komfornije putovanje kako vozača tako i putnika, ali i omogućuju ostvarenje pozitivnih ekonomskih efekata.

Baze za održavanje puta:

Ovi objekti imaju osnovnu funkciju servisiranja svih potrebnih radova zimskog i letnjeg održavanja puta, kao i tehničke intervencije kod poremećaja odvijanja saobraćaja zbog saobraćajnih nezgoda. Uz ovaj sadržaj lociraju se komplementarni objekti u službi regulisanja saobraćaja i informatike.

Završetak izgradnje državnog puta i puštanje u eksploataciju, zahtevaju organizovanje službe održavanja, jer se moraju obezbediti propisani nivoi kvaliteta svih elemenata, kao i kontinuirano praćenje promena u domenu odvijanja saobraćaja duž državnog puta.

Potreba za organizovanjem baza za održavanje proističe iz sledećih činjenica:

državni put je saobraćajni kapacitet u koji su uložena značajna investiciona sredstva koja zahtevaju i određeni nivo investicionog održavanja,

ekonomski značaj državnog puta i saobraćaja koji se odvija na njemu za neku zemlju i okruženje ne dopušta prihvatanje rizika prekida odvijanja saobraćaja.

Funkcionalno održavanje državnog puta na osnovnom putnom pravcu br.21 i br.19 – će se vršiti na nivou putne mreže sa postojećim kapacitetima za održavanje putne mreže.

U zoni uticaja državnog puta na osnovnom putnom pravcu br. 21 i br. 19 nalaze se sledeće baze-punktovi za održavanje postojeće i planirane putne mreže:

Tabela 13: Baze-punktovi za održavanje postojeće i planirane putne mreže

Broj Preduzeće za održavanje Baza/Punkt Središte i nadzor 1. DD „Vojvodinaput – Bačkaput” Novi Sad Novi Sad Novi Sad 2. MDD „Sremput”Ruma Ruma Ruma 3. PZP „Valjevo” Valjevo Šabac Valjevo 4. PZP „Valjevo” Valjevo Loznica Valjevo

Stanice za upravljanje i kontrolu saobraćaja

Na današnjem nivou razvoja savremenih saobraćajnih tehnologija, primenjuju se sistemi za kontrolu i upravljanje saobraćaja. Nivo postignutih efekata kod kontrole i vođenja saobraćaja zavisi pre svega od stepena organizovanosti, kao i doslednog sprovođenja predviđenih zadataka.

Sitemi kontrole vođenja i upravljanja saobraćajem zasnivaju se na osnovnim principima koji se mogu izraziti na sledeći način:

Saznati – u što kraćem roku o svim pojavama od uticaja na odvijanje saobraćajnog toka.

Obavestiti – obavestiti nadležne službe i korisnike puta, o mestu i vrsti pojava.

Preduzeti – optimalne akcije da se pravovremeno neutrališu i/ili umanje negativne posledice takvih pojava.

Informacije o uslovima za odvijanje saobraćaja duž državnog puta daće sledeći sistem davanja informacija:

telefonski stubići (postavljeni na razmaku od 2 km),

senzori saobraćajnog toka,

senzori lokalnih meteo uslova,

video sistemi,

patrolno vozilo.

Informacije o uslovima odvijanja saobraćaja na državni putu se prosleđuju sledećim službama koje će, u svom domenu, na osnovu tih informacija preduzeti potrebne radnje:

služba održavanja državnog puta,

policija,

medicinska služba,

vatrogasna služba,

korisnici – putem promenljive saobraćajne signalizacije.

Ove službe po prijemu informacija preduzimaju radnje kako bi se brzo saniralo stanje i saobraćajni tok vratio u normalu.

Zasebnim projektnim zadacima se konstituišu radio-mobilni sistemi za davanje informacija, koji sve informacije šalju u centar za kontrolu i upravljanje saobraćajem, a iz njega se uspostavljaju veze i radnje kako bi se uspostavilo optimalno vođenje i upravljanje saobraćajem.

Kontrolne stanice se uspostavljaju na dva mesta (Ruma i Šabac), što predstavlja optimum sa aspekta odvijanja i kontrole saobraćaja, s tim da će se u odnosu na ove službe organizovati i sistem održavanja (tekućeg i investicionog, letnjeg i zimskog), kao i sistem policijskog nadzora sa utvrđivanjem stalnih punktova duž državnog puta, kao i mesta sa većom koncentracijom boravka policije radi kontrole.

U okviru ovog sistema uspostaviće se planovi delovanja medicinskih službi iz pojedinih centara kod manjih i većih nezgoda, kao i način postupanja oko zbrinjavanja povređenih. U okviru ovog sistema egzistiraće i vatrogasna služba.

Nakon usvajanja ovog Prostornog plana studijski će utvrditi mikrolokacije opreme iz domena kontrole, vođenja i upravljanja saobraćajem a to su:

telefonski stubići (na svaka 2 km)

senzori saobraćajnog toka (posle svakog ukrštanja-petlje)

senzori lokalnih meteoroloških uslova

video sistemi (u okviru pojedinih značajnijih ukrštanja-petlji)

lokacije patrolnih vozila duž državnog puta, kako bi se moglo odmah intervenisati na mestima ugrožavanja odvijanja saobraćaja.

Prateći sadržaji za potrebe korisnika puta su obavezni elementi državnog puta koji pozitivno utiču na nivo usluge, stepen bezbednosti, kao i na ukupni nivo komfora koji se nudi duž državnog puta. Sadržaji za potrebe korisnika državnog puta se maksimalno približavaju korisnicima, u skladu sa zakonima ponude i potražnje usluga, kako preobilno postojanje ovih sadržaja ne bi ugrozilo osnovnu funkciju odvijanja dinamičkog saobraćaja duž državnog puta, ali i kako bi se istovremeno ostvario značajni ekonomski efekat.

Prateći sadržaji za potrebe korisnika državnog puta objektivno predstavljaju značajnu komponentu ukupnog kvaliteta ponude sa indirektnim uticajem na bezbednost kretanja saobraćaja. Osnovna prostorna disperzija i raspodela ovih sadržaja se oslanja na specifičnost podneblja i ocenu učestalosti potreba korisnika za određenim uslugama, kao i generalni stav da uz veće urbane centre – gradove gustina ovih sadržaja može biti i veća. Odmorišta su prateći sadržaji za potrebe korisnika uz državni put na osnovnom putnom pravcu br.21 i br.19.

Odmorišta su predviđena za duža zadržavanja putnika sa svim potrebnim komforom za odmor (30-90 min.).

Osnovni sadržaji odmorišta su:

parking za putničke automobile (kapaciteta do 40 mesta),

parking za teretna vozila (kapaciteta do 16 mesta) i parking za autobuse (4 mesta);

javna česma, sanitarni čvor (površine 50-100m2 bruto);

mesta za odmor i sedenje, površina za odmor i relaksaciju (staze, klupe i stolovi, korpe za otpatke i dr.).

Za osnovne sadržaje odmorišta min površina lokacije iznosi 0,5 ha.

Stanice za snabdevanje gorivima (SSG) su mogući sadržaji kompleksa odmorišta. SSG u okviru odmorišta, osim kapaciteta za opsluživanje vozila, moguće je realizovati i ostale sadržaje (prodavnice rezervnih delova, ulja, opreme) prodavnice dopunskog asortimana (hrana, osvežavajuća pića, kozmetika i sl.), restorane sa prostorom za piće i obedovanje, kao i prostor za odmor i rekreaciju.

Ako je SSG u sastavu odmorišta kapaciteti za stacioniranje vozila su zajednički za ceo komleksa odmorišta.

Potrebna površina za komplekse odmorišta sa stanicom za snabdevanje gorivom iznosi min. 1,5 ha.

Stanice za snabdevanje gorivima su namenjeni opsluživanju svih struktura vozila, kao i opsluživanju vozača i saputnika u domenu ishrane, osveženja i zadovoljenju nekih zahteva (telefonske usluge, turističke usluge itd). Benzinske stanice duž puta po svojoj izgrađenosti, opremljenosti, dostupnosti, bezbednosti i ostali moraju da prate evropske standarde za ovu vrstu objekata. Postojeći objekti koji ne zadovoljavaju po bilo kom osnovu ove standarde moraju se rekonstruisati. Stanice za snabdevanje gorivima, osim kapaciteta za opsluživanje vozila, mogu imati i prateće sadržaje (prodavnice rezervnih delova, ulja, opreme) prodavnice dopunskog asortimana (hrana, osvežavajuća pića, kozmetika i sl.), restorane sa prostorom za piće i obedovanje kao i prostor za odmor i rekreaciju. Od pratećih kapaciteta obaveza ovih sadržaja su parkinzi za teretna vozila i to u obimu koji se očekuje, s tim da se ovi sadržaji hortikulturno uređuju kako bi se podigao nivo čuvanja vozila. Stanice za snabdevanje gorivima se prostorno oblikuju i razrađuju planovima detaljne regulacije.

Osnovni sadržaji stanica za snabdevanje gorivom su:

ulazna i izlazna kolovozna traka;

pumpna stanica sa 8 točionih mesta (6 za putnička vozila – od toga 3 za benzin, 2 za dizel, 1 za plin, i 2 za teretna vozila – po jedno za benzin i dizel), sa prodavnicom ostalog potrošnog materijala i sitnih rezervnih delova za automobile, sa prostorom za čekanje vozila u redu, mestima za promenu ulja i dr.;

javna česma i javni mokri čvor;

informativno-turistički punkt (sa javnim i službenim telefonom i informacijama o okruženju, o saobraćajnim skretanjima prema gradovima, turističkim destinacijama, kulturnim dobrima i sl.)

prodavnica opšte potrošnje (piće, hrana, cigarete, štampa i sl.).

Osnovni kriterijumi za izbor mikrolokacija za prateće sadržaje su:

– saobraćajno tehnički uslovi

– prostorni uslovi

– prirodni uslovi

– komunalna i infrastrukturna opremljenost

– uslovi zaštite životne sredine.

Određivanje mikrolokacija pratećih sadržaja je vrlo kompleksan zadatak koji obuhvata višekriterijumsku analizu svih prethodno nabrojanih parametara.

1. Saobraćajno tehnički uslovi se pre svega odnose na sagledavanje postojanja izliva/uliva i njihovog uticaja na odvijanje dinamičkog saobraćajnog toka duž putnog pravca. U tom pogledu mesta uliva/izliva za odmorišta moraju biti lako uočljiva, iz daleka vidljiva i prepoznatljiva u odnosu na okruženje tj. ovim mikrolokacijama se mora obezbediti tzv. spoljna gledanost, koja obezbeđuje pregled svih mogućih saobraćajnih situacija.

Rastojanja između dva uzastopna izliva/uliva na putnom pravcu treba da iznosi min 800 m, kako bi se isključili svi negativni uticaji na saobraćajne tokove sa aspekta iskorišćenja kapaciteta puta, nivoa saobraćajne usluge i bezbednosti.

Saobraćajno tehnički uslovi lociranja odmorišta diktiraju postojanje dovoljne vizure preglednosti u odnosu na očekivane brzine kretanja, s tim što se u potpunosti mora zadovoljiti apsolutni minimum zaustavne preglednosti (granična vrednost vizure zahtevane preglednosti).

Prostorni raspored pratećih sadržaja duž državnog puta može biti naspraman i naizmeničan. Može biti povezan sa pešačkom pasarelom ili bez nje u zavisnosti i od drugih prostornih uslova.

2. Prostorni uslovi su vrlo značajan kriterijum za izbor lokacije pratećih sadržaja, jer u zavisnosti od obima sadržaja zavisi i obim zauzimanja zemljišta (od 0,5 – 1,5 ha). Konfiguracija zemljišta je od značaja za odabir lokacija, jer mogu iziskivati dodatne radove ili sukob sa zahtevima za očuvanjem kvalitetnog poljoprivrednog zemljišta (visoka nadoknada). Najozbiljnija prostorna ograničenja za izgradnju pratećih sadržaja na državnom putu su zone Drine, Save i NP Fruška Gora kroz koji planirana trasa prolazi.

3. Prirodni uslovi su uvek prilika za afirmaciju pojedinih mikrolokacija kroz formiranje apstraktnih i pristupačnih pratećih sadržaja. Prirodne vrednosti privlače korisnike puta svojim položajem, izgledom i ukupnim nivoom atraktivnosti. Prostor kroz koji se pruža trasa je bogat prirodnim lepotama. Formiranje kompleksa pratećih sadržaja ne sme izazivati ozbiljne zahvate na remodeliranju terena, kao i radnje koje bi mogle da poremete prirodne odnose već naprotiv, kroz ovakva uređenja treba da podignu nivo privlačnosti pojedinih mikrolokacija. U prirodnim ambijentima se formiraju, po pravilu, dodatni ugostiteljsko turistički sadržaji, u kompleksu odmorišta.

4. Komunalna i infrastrukturna opremljenost pojedinih lokacija, kao i mogućnosti autonomnog (sopstvenog) komunalnog opremanja, snabdevanja i održavanja su veoma bitni parametri kod izbora mikrolokacija pratećih sadržaja. Mogućnost povezivanja mikrolokacija sa okruženjem, u smislu potrebne komunalne infrastrukture, su veoma značajne u pogledu gradnje, eksploatacije i održavanja pratećih objekata. Direktna povezanost ovih sadržaja sa naseljima u okruženju obezbeđuju efikasno i pouzdano snabdevanje objekata, kao i brz dolazak urgentnih i komunalnih vozila i radne snage.

5. Zaštita životne sredine u okviru zona pratećih sadržaja je jedan od važnih kriterijuma za izbor mikrolokacija pratećih sadržaja, jer sve ove zone sa ekološkog aspekta imaju tretman zona povećanog rizika (naročito u akcidentnim situacijama).

Osim analize mogućih uticaja na okruženje u odnosu na vodu, vazduh, zemljište, moraju se sagledati i mere očuvanja održivog stanja životne sredine, jer njeno narušavanje može tokom eksploatacije da smanjuje ekonomske efekte funkcionisanja pratećih sadržaja.

Tabela 14: Orijentacione stacionaže pratećih sadržaja (stanice za snabdevanje gorivima)

Br. Strane StacionažaU Prostornom planu Izgrađenost 1. leva 9+450-9+950 postojeća 2. desna 11+540-12+040 planirana 3. leva 13+500-14+000 planirana 4. desna 16+050-16+550 planirana 5. desna 28+550-29+050 postojeća 6. leva 29+680-30+180 postojeća 7. leva 34+480-34+980 postojeća 8. leva 35+500-36+000 planirana 9. leva 52+450-52+950 planirana 10. desna 53+050-53+550 planirana 11. leva 75+000-75+500 planirana 12. desna 76+750-77+250 planirana 13. leva 94+750-95+250 planirana 14. desna 95+750-96+250 planirana 15. leva 114+750-115+250 planirana 16. leva 120+000-122+448 planirana 17. desna 120+000-122+448 postojeća

Ove službe zahtevaju odgovarajuće objekte u okviru graničnih prelaza, pri čemu će njihova veličina, sadržaj i ostali zahtevi biti definisani izradom odgovarajućeg urbanističkog plana i projektne dokumentacije.

U okviru državnog puta na osnovnom putnom pravcu br.21 i br.19 postoji granični prelaz sa Republikom BiH (Trbušnica – Šepak).

Funkcije graničnog prelaza su:

a) Carinsko administrativni poslovi

b) Servisni poslovi

c) Komercijalno-turistički poslovi

a) Carinsko administrativni poslovi

Poslovi carinske i administrativne službe koji su regulisani propisima, obavljaju predstavnici MUP-a (kontrola ulaza / izlaza) i predstavnici carine i inspekcijskih službi.

b) Servisni poslovi

Servisni poslovi su poslovi koji svojim radnjama omogućuju brže i lakše obavljanje carinsko administrativnih poslova na graničnom prelazu. Servisni poslovi su razni špediterski poslovi (špedicija, karnet itd.) inspekcijski poslovi (fitopatološka, veterinarska, tržišna, sanitarna), menjački poslovi, informacioni poslovi, poslovi naplate određenih vrsta taksi, osiguranja, garancija, kao i poslovi vezani za skladištenje pojedinih vrsta robe. Ovi sadržaji mogu biti u bloku objekata, ili uz pojedine vrste službi i to u sklopu celokupnog prostornog uređenja graničnog prelaza.

c) Komercijalno-turistički poslovi

Komercijalno-turistički poslovi u principu nemaju direktne tehnološke veze sa graničnim prelazima, ali su tu locirani kao elementi sadržaja pratećih objekata koji su sastavni delovi graničnih prelaza (restoran, motel, banka, pošta, uslužni servisi). Ovi sadržaji su pratioci rada svih graničnih prelaza i oni se lociraju prema prostornoj organizaciji prelaza i u obliku i veličini koji će zadovoljiti sve potrebne zahteve.

Pravila građenja se odnose na deonice državnih puteva I reda br 21. i br. 19, kao i na objekte u koridoru koji su neophodni za nesmetano funkcionisanje saobraćaja (tunel, mostovi, nadvožnjaci…)

Na osnovu pravila građenja i grafičkih priloga (Referalna karta 4: Sprovođenje plana i Karta 4.1 Karta sprovođenja – direktna primena Prostornog plana) predviđena je direktna primena Prostornog plana na sledećim deonicama planiranog putnog koridora:

deonica DP br. 7 (od granice obuhvata Prostornog plana do ukrštaja sa DP br. 21)

deonica DP br. 21 (od petlje Paragovo do ulaska u tunel)

tunel

deonica DP br. 21 (izlazak iz tunela – obilaznica Irig (ukrštaj „Vrdnik”) – Šabac (Most na Savi)

Šabac (Most Na Savi)- ukrštaj sa DP br. 208

Osnovni uslovi i pravila građenja za saobraćajnu infrastrukturu na ovoj deonici:

državni put I reda u okviru obuhvata Prostornog plana će se graditi prema predloženoj trasi van naselja, za motorni saobraćaj interregionalnog nivoa sa elementima i objektima za ovaj hijerahijski nivo saobraćajnica,

trasu državnog puta izabrati tako da se minimizira zauzimanje novog poljoprivrednog zemljišta kao i da se delimičnom komasacijom minimizira narušavanje postojeća organizacija atara.

Tabela 15: Elementi DP br. 21 i br.19

DRŽAVNI PUT br. 21 i br.19 širina koridora (m) 110 širina putnog pojasa (m) 70 saobraćajne trake (m) 2 h (2×3,5) – DP br. 212×3,5 – DP br. 19 stabilizovana bankina (m) 1,85 razdelna traka (m) 2,0 ivične trake (m) 2×0,35 bankina (m) 2×1,5 nosivost (kN) 110 Vrac (km/h) 80/100

u zonama građevinskih područja većih urbanih aglomeracija – gradova, područja povećane saobraćajne tražnje (Novi Sad, Ruma, Šabac, Loznica) uz državni put je obavezna izgradnja servisnih saobraćajnica sa svođenjem istih na unapred utvrđene saobraćajna čvorišta – raskrsnice, što će se definisati kroz izradu Planova detaljne regulacije.

Tabela 16: Elementi DP br. 7

DRŽAVNI PUT br. 7 širina koridora (m) 110 širina putnog pojasa (m) 70 saobraćajne trake (m) 2×3,5 – postojeći kolovoz 2×3,5 – planirani kolovoz stabilizovana bankina (m) 1,85 razdelna traka (m) 2,0 ivične trake (m) 2×0,35 bankina (m) 2×1,5 nosivost (kN) 110 Vrac (km/h) 80/100

Tunel kao jedan od najvažnijih i najkomlikovanijih inženjerskih objekata planiran je Generalnim projektom, (orijentacione – približne stacionaže: ulaz km 11+353 do stacionaže km 14+080 izlaz), kroz Nacionalni park „Fruška Gora”. Generalnim projektom je dato rešenje za tunelsku konstrukciju za nivo generalnog projekta. Sagledavanja svih relevantnih parametara, koji definišu tunelsku konstrukciju potpunije će se obaviti tek nakon izrade sledećih faza projekta, kada će se bliže i preciznije odrediti geološki uslovi i geomehanički parametri sredine kroz koju se tunel provlači. Stoga treba očekivati da će predloženo rešenje pretrpeti određene izmene, prilikom izrade narednih faza projekta.

Dimenzije kolovoza i slobodnih profila koji se moraju obezbediti su:

širina kolovoza u tunelu 2h7,7m ,

konstrukcija tunela svodna (dve cevi), sa promenjivim radijusima,

sa obe strane kolovoza projektovati službene pešačke staze, širine 0,75-1,0m,

ispod ovih staza predvideti prostor za vođenje raznih instalacija kroz tunel. Prostor je prosečnih dimenzija 0,5/0,5m, i biće izolovan u hidroizolacionom smislu,

saobraćajno vozni gabarit projektovati sa visinom od 4,55m, dok pešački gabarit ima visinu od 2,5 m,

poprečni padovi kolovoza u tunelu od 2,5 % – 5,5 %,

podužni padovi u tunelu od 1% – 2,5%.

U okviru dalje razrade projektne dokumentacije (Idejni orojekat) dodatno analizirati trasu tunela i iznaći adekvatno rešenje portala tunela prema sledećim smernicama:

– Portalne delove po mogućstvu planirati u krivinskim elementima kako bi se izbegao negativan vizuelni efekat malog svetlosnog izvora na velikoj udaljenosti. Krivinske elemente definisati na osnovu računske brzine od min 80 km/h pri čemu se mora zadovoljiti vizura zaustavne preglednosti u odnosu na gabarit svetlog otvora tunela.

– Ulazni portal planirati na približnoj stacionaži km 10+380 osovine generalnog projekta, upravno na izohipse (zona „S” krivine postojeće usponske trake), na polovini visine u odnosu na dno jaruge i usponske trake za Venac. Deonicu od razdvajanja smerova kod Paragova do ulaznog portala planirati paralelno sa silaznom trakom na ovom delu i sa posebnim osvrtom na nivelaciono uklapanje i zadržavanje ove trake kao turističkog puta.

– Izlazni portal pomeriti u desno duž grebena kako bi se izbegla jaruga u portalnom delu i u nastavku trase.

– Prilikom izgradnje tunela, tunelske cevi (dve) će biti razdvojene 20 do 30 m u zavisnosti od geomehaničkih karakteristika terena.

Objekti u trupu državnog puta utvrđeni su kao tipski uz uvažavanje elemenata trase, geotehničkih uslova i karakteristika terena. Objekti – mostovi (nadvožnjaci-podvožnjaci, natputnjaci i nadvodnjaci) odnosno potrebne dužine usklađeni su sa geomehaničkim uslovima, visinom nasipa puta, blizinom radnih i stambenih sadržaja. Vodotoci i kanali su premošćavani u skladu sa hidrotehničkim uslovima i proračunom.

Prepreke, koje se trasom puta premošćuju, su:

Vodotoci,

Kanali i jaruge,

Postojeći DP I reda

Postojeći DP II reda, kao i opštinski putevi,

Postojeća magistralna i regionalna železnička pruga.

Dispozicije mostova, podvožnjaka i nadvožnjaka su date na osnovu Generalnog projekta trase magistralnog puta M-21, M-19, Novi Sad-Ruma-Šabac-Loznica odnosno na bazi situacije terena u razmeri 1:25000 i podužnih profila DP br. 21 i 19 Novi Sad-Ruma-Šabac-Loznica u razmeri 1:25000 / 2500.

Tabela 17: Objekti u okviru koridora

Red. broj Objekat preko 1. reka Dunav – most 2. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 3. Ukrštaj sa M-21 – nadvožnjak 4. Kanal – most 5. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 6. Kanal Jarčina- most 7. Kanal- most 8. Kanal- most 9. Kanal Vranj- most 10. reka Sava- most 11. Kanal Jerez- most 12. Ukrštaj sa R-208 – podvožnjak 13. Kanal – most 14. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 15. Kanal Jerez- most 16. Ukrštaj sa prugom – podvožnjak 17. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 18. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 19. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 20. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 21. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 22. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 23. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 24. Potok- most 25. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 26. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 27. Reka Jadar- most 28. Potok- most 29. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 30. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 31. Potok Otoka- most 32. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 33. Potok Otoka- most 34. Potok Otoka- most 35. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 36. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 37. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 38. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 39. Ukrštaj sa opštinskim putem – nadvožnjak 40. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 41. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 42. Ukrštaj sa opštinskim putem – podvožnjak 43. Reka Štira- most

Karakteristični objekta najzahtevniji u građevinskom smislu su prelazi državnog puta preko reka: Dunava, Save, Jadra i Štire. Ostali prelazi preko vodotoka, kanala, jaruga i nižerangirane putne mreže i pruga su manjih gabarita i manje zahtevni u građevinskom i saobraćajnom smislu.

Elektroenergetska infrastruktura:

– Trafostanice graditi kao zidane, montažno-betonske (u daljem tekstu: MBTS) i stubne (u daljem tekstu: STS), za rad na 20 kV naponskom nivou;

– Površina za izgradnju zidane ili MBTS trafostanice treba da bude oko 5,0H6,0m,minimalna udaljenost od drugih objekata treba da bude 3m.

– Trafostanica se može graditi u liniji postojećeg nadzemnog voda ili van njega na parceli vlasnika(korisnika), najmanje 3,0 m od stambenih i drugih objekata;

– Visokonaponska i niskonaponska mreža se može graditi nadzemno ili podzemno na poljoprivrednom zemljištu, po mogućnosti u već postojećim elektroenergetskim koridorima, uz saglasnost vlasnika (korisnika) parcele;

– 20kV mrežu i niskonaponsku mrežu na šumskom zemljištu graditi podzemno u putnom pojasu šumskog puta ili stazi, odnosno u postojećim koridorima ako postoje;

– Oko nadzemnih 400kV i 110kV dalekovoda obezbediti koridor 40m, odnosno 25m od ose dalekovoda sa obe strane, u kojima se ne mogu graditi objekti bez saglasnosti vlasnika dalekovoda, a oko 10kV i 20kV, nadzemnih vodova obezbediti koridor od 5 m od ose dalekovoda, sa obe strane, u kojem neće biti dozvoljena gradnja, kao ni zasađivanje visokog rastinja bez prethodne saglasnosti nadležnog preduzeća;

– Ukrštanje elektroenergetskih vodova, zaključno sa 20kV sa putem izvešće se kabliranjem i postavljanjem u za to planirane infrastrukturne tehnološke kanale

Ukrštanje elektroenergetskih kablova sa državnim putevima izvesti isključivo mehaničkim podbušivanjem ispod trupa puta, tako da minimalna dubina predmetnih instalacija i zaštitne cevi od najniže gornje kote kolovoza do gornje kote zaštitne cevi iznosi 1,35-1,50m, u zavisnosti od konfiguracije terena,

– Elektroenergetski vodovi naponskog nivoa 400kV, 220kV i 110kV se mogu ukrštati i nadzemno sa državnim putem i prugom po mogućnosti pod uglom od 90(, ali ne manjim od 45(, pri čemu najmanja visina provodnika od gornje ivice kolovoza treba da bude 7m, a od šina železničke pruge 12m, odnosno u skladu sa uslovima nadležnih preduzeća za puteve i železnicu.

– Minimalna udaljenost električnog stuba od zemljišnog pojasa državnog puta pri ukrštanju, treba da bude od 10-20m (ne manje od visine stuba), odnosno u skladu sa uslovima nadležnog preduzeća za puteve.

– Pri paralelnom vođenju elektroenergetske kablove polagati najmanje 3,0m od državnih puteva I i II reda (krajnja tačka poprečnog profila – izuzetno ivica kolovoza), odnosno u skladu sa uslovima nadležnog preduzeća za puteve.Od ostalih puteva min.1,0m:

– Elektroenergetske kablove pri paralelnom vođenju polagati u zemljanom rovu ili kablovskoj kanalizaciji, na dubini od najmanje 1,35m.

– Za elektroenergetsku mrežu, kao linijsku infrastrukturu obavezna je izrada urbanističkog plana.

– Elektroenergetsku mrežu graditi uz uvažavanje Pravilnika o tehničkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova napona od 1 kV do 400 kV („Službeni list SFRJ”, br. 65/88 i 18/92), zatim tehničke uslove zaštite podzemnih metalnih cevovoda od uticaja elektroenergetskih postrojenja JUS N.CO.105 („Službeni list SFRJ”, broj 68/86), Zaštitu telekomunikacionih posttrojenja od uticaja elektroenergetskih postrojenja, Zaštitu od opasnosti JUS N.CO.101 („Službeni list SFRJ”, broj 68/88), Zakonom o javnim putevima i Zakonom o zaštiti od nejonizujućih zračenja („Službeni glasnik RS”, broj 36/09) i odgovarajućih podzakonskih akata.

Telekomunikaciona infrastruktura:

– TT mreža će se u potpunosti graditi podzemno na području Prostornog plana;

– Dubina polaganja TT kablova treba da je najmanje 1,35m;

– Ukrštanje telekomunikacionih kablova sa putem izvešće se kabliranjem i postavljanjem u zaštitne cevi.

Ukrštanje sa državnim putevima izvesti isključivo mehaničkim podbušivanjem ispod trupa puta, tako da minimalna dubina predmetnih instalacija i zaštitne cevi od najniže gornje kote kolovoza do gornje kote zaštitne cevi iznosi 1,35-1,50m, u zavisnosti od konfiguracije terena.

– Pri paralelnom vođenju telekomunikacione kablove polagati najmanje 3,0m od državnih puteva I i II reda ( krajnja tačka poprečnog profila – izuzetno ivica kolovoza), odnosno u skladu sa uslovima nadležnog preduzeća za puteve. Od ostalih puteva min.1,0m po uslovima nadležnog preduzeća:

– Pri paralelnom vođenju telekomunikacionih i elektroenergetskih kablova do 10 kV najmanje rastojanje mora biti 0,50m i 1,0m za kablove napona preko 10kV.

– Pri ukrštanju najmanje vertikalno rastojanje od elektroenergetskog kabla mora biti 0,50m, a ugao ukrštanja oko 90(;

– Pri ukrštanju telekomunikacinog kabla sa cevovodom gasovoda, vodovoda, kanalizacije, vertikalno rastojanje mora biti najmanje 0,30 m;

– Pri približavanju i paralelnom vođenju telekomunikacionog kabla sa cevovodom gasovoda, vodovoda i kanalizacijom horizontalno rastojanje mora biti najmanje 0,50m;

– Telekomunikaciona oprema za potrebe TT, RBS, KDS i RTV može biti postavljena u pomoćni objekat u okviru kompleksa ili parcele;

– Ako se telekomunikaciona oprema postavlja u zaseban kompleks na slobodnostojeći antenski stub, isti mora biti ograđen.

Napajanje električnom energijom obezbediti sa niskonaponske mreže 0,4kV ili iz trafostanice 20/0,4kV.

Do kompleksa obezbediti pristupni put min. širine 3m do najbliže javne saobraćajnice.

Vodoprivredna infrastruktura:

sva ukrštanja planiranih infrastrukturnih sistema (državni put, pruga, gasovod, optički kabl) sa površinskim vodotocima (prirodnim i veštačkim) izvodiće se uz poštovanje uslova da se ne remeti osnovna namena i funkcija vodotoka i da se osigura normalan proticaj vodotoka u svim uslovima;

položaj trase infrastrukturnog sistema biće van zone neposredne i uže zaštite podzemnih i površinskih izvorišta vodosnabdevanja, a kada to nije moguće, zaštita izvorišta obezbediće se posebnim projektom zaštite i kontinualne kontrole kvaliteta vode;

propusti i mostovi dimenzionisaće se na stogodišnje vode, a da se pri tome ne ugrozi bezbednost funkcionisanja infrastrukturnog sistema, dok će se na mestima ukrštanja obezbediti zaštita obala i korita (obaloutvrda uzvodno i nizvodno prema hidrauličnom proračunu) od erozije, uz odvodnjavanje u zoni mostova;

položaj trase površinskog ili podzemnog linijskog infrastrukturnog sistema, po pravilu je van vodnog zemljišta, a na mestima ukrštanja sa vodotokom, kada je god moguće, pod uglom od približno 90(, pod uslovom da se podzemni infrastrukturni sistemi na mestu ukrštanja sa vodotokom obezbeđuju putem objekata (mosta) za veće vodotoke, ili zaštitnim cevima ispod dna korita manjih vodotoka, na minimalnoj dubini od 0,8 do 1,5m,

preporučuje se tipiziranje izgleda propusta tako da dimenzionisanje otvora zadovolji hidrauličke elemente za pojedine vodotoke i kanale,

obezbediće se kontrolisano prikupljanje i evakuacija atmosferskih voda duž trupa državnog puta i pruge i njihovo odvođenje u postojeće retencione prostore (vodotoke, kanale) po principu brže evakuacije (rigole, propusti i dr.),

na mestima ukrštanja državnog puta i pruge sa postojećim trasama vodovoda i kanalizacije predvideće se propusti sa zaštitnim cevima,

sve radnje na usaglašavanju saobraćajnih sistema sa vodoprivrednom infrastrukturom obavljaće se uz saglasnost i kontrolu nadležnih organa za poslove vodoprivrede.

Termoenergetska infrastruktura:

Gasovodi visokog i srednjeg pritiska i MRS

Minimalna udaljenost mernoregulacionih stanica u objektima od čvrstog materijala od stambenih, poslovnih i fabričkih zgrada, radionica i skladišta zapaljivih materijala iznosi 15m.

Minimalna udaljenost mernoregulacionih stanica u objektima od čvrstog materijala od trafo stanice iznosi 30m.

Tabela 18: Minimalna udaljenost mernoregulacionih stanica u objektima od čvrstog materijala od ostalih infrastrukturnih objekata:

Železničke pruge i objekti 30 m Industrijski koloseci 14 m Državni putevi I reda 20 m Državni putevi II reda i opštinski putevi 10 m Ostali putevi 6 m Vodotoci 5 m šetališta i parkirališta 10 m Ostali građevinski objekti 10 m

Rastojanja u tabeli data su u metrima, računajući kod železničkih pruga i puteva od ivice pružnog/putnog pojasa.

U pojasu širine 30m na jednu i drugu stranu od ose gasovoda visokog pritiska, zabranjeno je graditi zgrade za stanovanje.

Dubina polaganja gasovoda je minimalno 1,35-1,5 m.

Kod prolaska u blizini ili paralelnog vođenja gasovoda visokog pritiska uz druge objekte odstojanje ne sme biti manje od:

10m od spoljne ivice putnog pojasa državni putevi I reda,

5m od spoljnje ivice putnog pojasa državni putevi II reda i opštinskih puteva,

20m od spoljne ivice putnog pojasa auto-puta,

20m od spoljnje ivice pružnog pojasa železničke pruge, osim ako je gasovod postavljen na drumski ili železnički most,

15m od krajnje ose industrijskog koloseka,

1m (mereno horizontalno) od temelja građevinskih objekata, ukoliko ne ugrožava stabilnost objekta,

0,5m od spoljne ivice drugih ukopanih instalacija i melioracionih objekata,

10m od nožice nasipa regulisanih vodotoka i kanala.

Tabela 19: Minimalno dozvoljenih rastojanja gasovoda srednjeg pritiska u odnosu na ukopane instalacije

Minimalna dozvoljena rastojanja ukrštanje Paralelno vođenje – gasovod 0,3 m 0,5 m – vodovod, kanalizacija 0,3 m 0,5 m – nisko-naponski elektro kablovi 0,3 m 0,5 m – visoko-naponski elektro kablovi 0,5 m 0,5 m – telefonski kablovi 0,3 m 0,6 m – tv i komunikacioni kablovi 0,3 m 0,5 m – tehnološka kanalizacija 0,3 m 0,7 m – betonski šahtovi – 0,3 m – kanali 0,5 m 1,0 m – železnička pruga i industrijski kolosek 1,5 m 5,0 m – visoko zelenilo – 1,0 m – temelj građevinskih objekata – 1,0 m – opštinski putevi i ulice 1,0 m 0,5 m – državni putevi I i II reda 1,35-1,5 m 3,0 m – benzinske pumpe – 5,0 m

Izvan naseljenih mesta data rastojanja treba povećati za 0,5m kod paralelnog vođenja i 0,2m kod ukrštanja.

Minimalna udaljenost gasovoda srednjeg pritiska od bliže ivice temelja objekta je:

1,0m za gasovode pritiska od 2-4 bar i 0,5m ukoliko se gasovod postavlja u zaštitnu cev

3,0m za gasovode pritiska od 7-13 bar i 1,0m ukoliko se gasovod postavlja u zaštitnu cev.

Udaljenost ukopanog gasovoda srednjeg pritiska od ulične stubne električne rasvete, vazdušne niskonaponske i PTT mreže mora biti tolika da ne ugrožava stabilnost stubova, minimalno 0,5m.

Kada se gasovod srednjeg pritiska vodi paralelno sa putevima nižeg ili višeg reda, njegovo rastojanje od spoljne ivice odvodnog kanala, nožice useka ili nasipa mora biti minimalno 3,0m ( krajnja tačka poprečnog profila – izuzetno ivica kolovoza).

Ako se gasovod postavlja ispod saobraćajnice prokopavanjem te saobraćajnice (podbušivanjem ispod trupa puta upravno u zaštitnoj cevi na minimalnoj dubini zaštitne cevi od 1,35 m), polaže se u rov na peščanu posteljicu i sa dvostrukom antikorozionom izolacijom, prema propisima.

Ukrštanje gasovoda sa državnim putevima izvesti isključivo mehaničkim podbušivanjem ispod trupa puta, upravno na predmetni put u propisanoj zaštitnoj cevi. Minimalna rastojanje od gornje kote zaštitne cevi do gornje kote kolovoza iznosi od 1,35-1,50m.

Pri ukrštanju gasovoda sa saobraćajnicama, vodotocima i kanalima, ugao zaklapanja njihovih osa mora biti između 600 i 900. Za ukrštanje pod manjim uglom potrebna je saglasnost nadležnog organa. Takva saglasnost se ne može izdati za ukrštanje sa železničkom prugom.

Gasovodna mreža niskog pritiska

Dubina polaganja gasovoda je treba da iznosi 0,8 m, minimalno dubina polaganja gasovoda je 0,6m. Lokacija rovova treba da je u zelenom pojasu između trotoara i ivičnjaka ulice, trotoara i rigola, trotoara i betonskog kanala. Na lokaciji gde nema zelenog pojasa gasovod se vodi ispod uličnog trotoara, betoniranih platoa i površina ili ispod uličnih kanala za odvod atmosferske vode na dubini 1,0m od dna kanala ili rigola. Izuzetno, gasovod se polaže duž trupa puta, uz posebne mere zaštite od mehaničkih i drugih oštećenja.

Trase rovova za polaganje gasne instalacije se postavljaju tako da gasna mreža zadovolji minimalna propisana odstojanja u odnosu na druge instalacije i objekte infrastrukture. Vrednosti minimalnih dozvoljenih rastojanja u odnosu na ukopane instalacije su:

Minimalna dozvoljena rastojanja Ukrštanje Paralelno vođenje – gasovod 0,3 m 0,5 m – vodovod, kanalizacija 0,3 m 0,5 m – nisko-naponski elektro kablovi 0,3 m 0,5 m – visoko-naponski elektro kablovi 0,5 m 0,5 m – telefonski kablovi 0,3 m 0,6 m – tv i komunikacioni kablovi 0,3 m 0,5 m – tehnološka kanalizacija 0,3 m 0,7 m – betonski šahtovi – 0,3 m – kanali 0,5 m 1,0 m – železnička pruga i industrijski kolosek 1,5 m 5,0 m – visoko zelenilo – 1,0 m – temelj građevinskih objekata – 1,0 m – opštinski putevi i ulice 1,0 m 0,5 m – državni putevi I i II reda 1,35-1,5 m 3,0 m – benzinske pumpe – 5,0 m

Ukrštanje distributivnog gasovoda sa saobraćajnicama vrši se uz njegovo polaganje u zaštitnu cev ili kanal (Minimalna rastojanje od gornje kote zaštitne cevi do gornje kote kolovoza iznosi od 1,35-1,50m), izuzev ako se proračunom dokaže da to nije potrebno. Pri tome se mora obezbediti prirodna ventilacija kanala, zaštitne cevi ili podzemnog prolaza. Distributivni gasovod se ne polaže ispod zgrada i drugih objekata visokogradnje. Minimalna udaljenost gasovoda niskog pritiska od bliže ivice temelja objekta je 1,0m. Udaljenost ukopanih stubova električne rasvete, vazdušne niskonaponske i PTT mreže mora biti tolika da ne ugrožava stabilnost stubova, minimalno 0,5m.

Toplovodna mreža:

Dubina polaganja toplovoda je od 0,6m do 1,0m. Lokacija rovova treba da je u zelenom pojasu između trotoara i ivičnjaka ulice, trotoara i rigola, trotoara i betonskog kanala. Na lokaciji gde nema zelenog pojasa gasovod se vodi ispod uličnog trotoara, betoniranih platoa i površina ili ispod uličnih kanala za odvod atmosferske vode na dubini 1,0m od dna kanala ili rigola. Izuzetno, gasovod se polaže duž trupa puta, uz posebne mere zaštite od mehaničkih i drugih oštećenja.

Pri paralelnom vođenju distributivnog toplovoda sa podzemnim vodovima, minimalno svetlo rastojanje iznosi 0,4m, a u izuzetnim slučajevima može biti manje od 0,2m. Pri ukrštanju distributivnog gasovoda sa podzemnim vodovima, minimalno svetlo rastojanje iznosi 0,2m, a pri vođenju toplovoda pored temelja 1,0m.

Ukrštanje toplovoda sa saobraćajnicama vrši se uz njegovo polaganje u zaštitnu cev ili kanal (Minimalna rastojanje od gornje kote zaštitne cevi do gornje kote kolovoza iznosi od 1,35-1,50m), izuzev ako se proračunom dokaže da to nije potrebno.

Minimalna dubina ukrštanja toplovoda sa putevima i ulicama je 1,0m, sa železničkim prugama 1,5m, a sa industrijskim kolosecima 1,0m. Minimalna udaljenost toplovoda od bliže ivice temelja objekta je 1,0m.

Pri ukrštanju toplovoda sa saobraćajnicama, vodotocima i kanalima, ugao zaklapanja njihovih osa mora biti između 600 i 900. Za ukrštanje pod manjim uglom potrebna je saglasnost nadležnog organa.

Udaljenost toplovoda od stubova električne rasvete, vazdušne niskonaponske i PTT mreže mora biti tolika da ne ugrožava stabilnost stubova, minimalno 0,5m.

Implementacija Prostornog plana predstavlja proces primene i sprovođenja ciljeva i rešenja utvrđenih Prostornim planom. Realizacija ovog procesa zahteva definisanje sistema upravljanja prostornim razvojem (u okviru aktuelnog zakonodavstva i institucionalnog ambijenta), zatim utvrđivanje potrebnih aktivnosti, mera i instrumenata za implementaciju, utvrđivanje prioriteta u implementaciji, kao i utvrđivanje učesnika u procesu implementacije i njihovih obaveza, ovlašćenja i odgovornosti.

Realizacija funkcija i sadržaja saobraćajnog koridora ima karakter razvojnog „praga”, obzirom na značaj infrastrukture kao neophodnog uslova za razvoj područja. Bez realizacije saobraćajnog koridora, ne mogu se očekivati značajni razvojni efekti u drugim oblastima privređivanja. Navedeni organi državne uprave, u skladu sa svojim nivoom, ovlašćenjima, obavezama i odgovornostima, moraju biti koordinatori planiranih aktivnosti i aktera u procesu implementacije. Aktivnosti svih nivoa upravljanja moraju da budu i vertikalno i horizonatlno međusobno usklađene.

Upravljanje prostornim razvojem se zasniva na postojećem sistemu upravljanja u Republici Srbiji i podrazumeva koordinirane aktivnosti različitih nivoa organa državne uprave u procesu korišćenja, uređenja, razvoja i zaštite planskog područja:

državni nivo – resorna ministarstva Vlade Republike Srbije;

pokrajinski nivo – resorni sekretarijati Vlade AP Vojvodine;

nivo lokalnih samouprava – resorna odelenja i službe lokalne samouprave.

Upravljanje prostornim razvojem predstavlja proces donošenja odluka, zasnovanih na potrebi realizacije ciljeva i planskih rešenja utvrđenih Prostornim planom. Posebnu ulogu i odgovornost imaće sledeći učesnici u implementaciji Prostornog plana:

Ministarstvo životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja

Ministarstvo ekonomije i regionalnog razvoja

Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku

JP „Putevi Srbije”

Fond za kapitalna ulaganja APV

Pokrajinski sekretarijat za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine

Jedinice lokalne samouprave sa područja Prostornog plana

JP Nacionalni park „Fruška gora”

Zavod za zaštitu prirode Srbije

Institucije koje će učestvovati u proceduri izrade i kontrole tehničke dokumentacije.

Predmet Prostornog plana je koridor putne infrastrukture državnog puta I reda br. 21 i državnog puta I reda br. 19, sa pratećim sadržajima. Ostale namene površina u obuhvatu Prostornog plana definisane su važećim prostornim i urbanističkim planovima.

Prostorni planovi područja posebne namene čiji delovi se preklapaju sa Prostornim planom, kao i delovi planova jedinica lokalne samouprave, koji su u obuhvatu Prostornog plana, usklađuju se s ovim Prostornim planom u delu putnog koridora, a u ostalim delovima ostaju na snazi. Prostornim planom posebno se utvrđuju uslovi i mere zaštite, korišćenja i uređenja prostora koji se opredeljuje za posebnu namenu (koridor puta), dok se preostali prostor u granicama Prostornog plana rešava okvirno po pitanju korišćenja zemljišta ostavljajući mogućnost nadležnim državnim organima da donošenjem planova preciziraju način korišćenja prostora, njegove zaštite i izgradnje.

Sprovođenje Prostornog plana, odnosno njegova realizacija odvijaće se:

ugrađivanjem planskih rešenja u razvojne planove i programe,

razradom planskih rešenja odgovarajućim urbanističkim planovima (delovi teritorije u obuhvatu Prostornog plana za koje je predviđena izrada urbanističkog plana sa smernicama za njihovu izradu dati su u poglavlju IV PRAVILA UREĐENjA I PRAVILA GRAĐENjA, 1.7. SMERNICE I USLOVI ZA DELOVE TERITORIJE U OBUHVATU PLANA ZA KOJE JE PREDVIĐENA IZRADA URBANISTIČKOG PLANA),

direktnim putem, (za delove teritorije za koje nije predviđena izrada urbanističkog plana).

Prostorni plan sprovodiće se obaveznim ugrađivanjem njegovih odredbi u:

planove i programe javnih preduzeća u oblasti infrastrukture (saobraćaj, vodoprivreda, elektroprivreda, telekomunikacije, energetike i dr.),

posebne planove, programe, projekte i osnove za pojedine oblasti (poljoprivrednog, vodnog i šumskog zemljišta, rekultivaciju degradiranog zemljišta, zaštitu životne sredine, zone zaštićenih prirodnih i kulturnih dobara i dr.).

U sprovođenju ciljeva i planskih rešenja, kao i u primeni mera i instrumenata, normativa i standarda, prioritet ima:

obezbeđenje neophodnih uslova i smanjenje na prihvatljivi nivo prostornih ograničenja za izgradnju, opremanje i funkcionisanje infrastrukturnog sistema u koridoru u skladu sa zakonskim propisima, opštim razvojnim opredeljenjima i postavkama Prostornog plana;

sanacija do sada nastalih šteta od postojećih infrastrukturnih sistema i buduće rigorozno sprečavanje svih direktnih i indirektnih negativnih uticaja;

socijalna, ekonomska i ekološka zaštita stanovništva u infrastrukturnom koridoru, koje je ugroženo izgradnjom i funkcijom infrastrukturnih sistema;

primena prostorno-planskih, urbanističkih i ekoloških mera koje su utvrđene Prostornim planom, opštih propisa u pogledu zaštite životne sredine i neposrednih tehničko-tehnoloških mera zaštite i

obezbeđivanje institucionalnih, organizacionih i informatičkih uslova za sprovođenje Prostornog plana, kao i uslova za nastavak započetih istraživanja, izradu odgovarajućih programa, planova i projekta od interesa za razvoj područja.

U pogledu dinamike sprovođenja planskih rešenja Prostornog plana predviđena je fazna realizacija. Određivanje prioriteta izgradnje po deonicama i etapnost realizacije biće definisano u skladu sa srednjoročnim planom i programom rada JP Putevi Srbije.

Upravljanje razvojem, uređenjem i korišćenjem područja koje obuhvata Prostorni plan, zasnivaće se na razvojno–upravljačkim dokumentima (programi, planovi i projekti), izvorima finansiranja, stimulativnim politikama, institucionalnoj podršci, informatičkoj, promotersko-markentiškoj, istraživačkoj i drugim podrškama.

Sprovođenje Prostornog plana vršiće se pored navedene planske, projektne i razvojne dokumentacije i srednjoročnim planom i programom rada JP Putevi Srbije, koji će sadržati elemenate utvrđene Zakonom o javnim putevima i naročito:

prioritetne projekte za ostvarivanje Prostornog plana;

dinamiku uređenja pojedinih prostornih celina i ostvarivanje prioritetnih projekata;

iznose i sredstva za finansiranje prioritetnih projekata;

rok izvršenja projekata i

odgovornost za izvršenje projekata.

Priprema srednjoročnog plana i programa rada JP Putevi Srbije prilagodiće se faznoj realizaciji Prostornog plana. Obaveza JP Putevi Srbije, jeste da pripremi srednjoročni plano i program rada prema navedenom sadržaju, uz mogućnost pokretanja izmene i dopune Prostornog plana, kao i da na navedene dokumente, pribavi saglasnost ministarstva nadležnog za poslove životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja.

Nadležnost za izdavanje lokacijske, građevinske i upotrebne dozvole definisana je Zakonom o planiranju i izgradnji. Članom 133. stav 2. Zakona utvrđeni su objekti za koje građevinsku dozvolu izdaje ministarstvo nadležno za poslove građevinarstva, a članom 134. stav 1. Zakona je povereno je autonomnoj pokrajini izdavanje građevinskih dozvola za izgradnju objekata određenih u članu 133, kada se oni u celini grade na teritoriji autonomne pokrajine. Članom 134. stav 2. Zakona, izdavanje građevinskih dozvola za izgradnju svih drugih objekata, koji nisu određeni u članu 133. Zakona, povereno je jedinicama lokalne samouprave.

Organ nadležan za izdavanje građevinske dozvole, nadležan je i za izdavanje lokacijske, odnosno upotrebne dozvole, što je regulisano članom 54, odnosno članom 158. stav 2. Zakona.