OBRAZLOŽENjE
I. USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 99. stav 1. tačka 11. Ustava Republike Srbije, kojim je, između ostalog, propisano da Narodna skupština usvaja završni račun Republike Srbije, na predlog Vlade.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
U skladu sa odredbama Zakona o budzetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10 i 101/11, u daljem tekstu: Zakon), po isteku godine za koju je budzet donet, sastavlja se završni račun budzeta. U završnom računu budzeta iskazani su ukupno ostvareni prihodi i primanja budzeta, kao i ukupno izvršeni rashodi i izdaci u periodu od 1. januara do 31. decembra godine za koju je budzet donet.
Završni račun budzeta za 2011. godinu, sačinjen je u skladu sa Zakonom, odnosno na osnovu podataka iz godišnjih izveštaja o izvršenju budzeta direktnih korisnika sredstava budzeta i konsolidovanih godišnjih izveštaja o izvršenju budzeta direktnih korisnika sredstava budzeta koji u svojoj nadležnosti imaju indirektne korisnike budzetskih sredstava.
III. SADRŽINA ZAKONA
Zakonom o budzetu Republike Srbije za 2011. godinu („Službeni glasnik RS”, br. 101/10 i 78/11, u daljem tekstu: Zakon o budzetu), planirani su prihodi i primanja budzeta Republike Srbije u iznosu od 707,3 mlrd. dinara, a rashodi i izdaci u iznosu od 824,6 mlrd. dinara.
Prilikom izvršavanja rashoda i izdataka budzeta Republike u 2011. godini, bilo je neophodno da se dodeljene aproprijacije za pojedine direktne korisnike budzetskih sredstava menjaju na zahtev direktnog korisnika i povećaju na teret tekuće budzetske rezerve. Zakonom je data mogućnost da se iznos aproprijacije koji nije moguće iskoristiti, unese u tekuću budzetsku rezervu i koristi za namene za koje nisu predviđena sredstva u dovoljnom obimu ili za namene koje nisu predviđene Zakonom o budzetu, što je i učinjeno Zaključkom Vlade.
Ostvareni prihodi i primanja budzeta Republike Srbije za 2011. godinu iznose 693,4 mlrd. dinara, odnosno 98,0% u odnosu na plan.
U strukturi prihoda i primanja budzeta učestvovali su prihodi i primanja od:
– poreza na dodatu vrednost, u iznosu od 342,4 mlrd. dinara, sa učešćem od 49,4% i ostvarenjem od 100,3% od planiranih;
– akciza, u iznosu od 152,4 mlrd. dinara, sa učešćem od 22% i ostvarenjem od 94,3% od planiranih;
– poreza na dohodak građana, u iznosu od 70,3 mlrd. dinara sa učešćem od 10,1% i ostvarenjem od 98,9% od planiranih;
– poreza na dobit preduzeća, u iznosu od 34,2 mlrd. dinara sa učešćem od 4,9% i ostvarenjem od 97,5% od planiranih;
– carina, u iznosu od 38,8 mlrd. dinara sa učešćem od 5,6% i ostvarenjem od 97,6% od planiranih.
Ostali poreski prihodi, u iznosu od 8,3 mlrd. dinara, učestvuju sa 1,2% u strukturi ostvarenih prihoda i primanja budzeta i ostvarenjem od 93,4% od planiranih, dok neporeski prihodi, u iznosu od 47,1 mlrd. dinara, učestvuju sa 6,8% i ostvarenjem od 95,1% od planiranih.
Rashodi i izdaci budzeta Republike Srbije za 2011. godinu izvršeni su u iznosu od 829,3 mlrd. dinara, odnosno 97,6% u odnosu na plan.
U strukturi rashoda i izdataka najveći procenat učešća imaju transferi organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja, i to 33,3% (276,4 mlrd. dinara), odnosno 98,7% u odnosu na plan.
Rashodi za zaposlene učestvuju sa 24,4% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, što čini iznos od 202,8 mlrd. dinara, odnosno 99,3% u odnosu na plan.
Naknade za socijalnu zaštitu iz budzeta, u strukturi budzetskih rashoda i izdataka, učestvuju sa 10,4% što iznosi 87,5 mlrd. dinara, odnosno 94,5% u odnosu na plan. Transferi ostalim nivoima vlasti učestvuju sa 7,9% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima ili 65,5 mlrd. dinara, odnosno 99,6% u odnosu na plan.
Subvencije u strukturi budzetskih rashoda i izdataka učestvuju sa 6,3% što čini iznos od 51,9 mlrd. dinara, odnosno 95,6% u odnosu na plan.
Rashodi za korišćenje roba i usluga učestvuju sa 5,6% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima što čini iznos 46,8 mlrd. dinara, odnosno 98,3% u odnosu na plan.
Rashodi po osnovu otplate kamata učestvuju sa 4,9% u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima ili 40,3 mlrd. dinara, odnosno 95,8% u odnosu na plan.
Dotacije međunarodnim organizacijama učestvuju sa 0,1%, odnosno sa 0,6 mlrd. dinara u ukupnom budzetskim rashodima i izdacima, a ostvarene su u iznosu od 79,0% u odnosu na plan.
Ostale dotacije i transferi učestvuju sa 0,1%, odnosno sa 1,1 mlrd. dinara u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, a ostvarene su u iznosu od 82,0% u odnosu na plan.
Kapitalni izdaci učestvuju sa 2,4%, odnosno sa 19,7 mlrd. dinara u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, a ostvareni su u iznosu od 84,5% u odnosu na plan.
Izdaci za nabavku finansijske imovine (u cilju sprovođenja javnih politika) učestvuju sa 3,0%, odnosno sa 24,6 mlrd. dinara u ukupnim budzetskim rashodima i izdacima, a ostvareni su u iznosu od 96,3% u odnosu na plan.
Izveštaj o izvršenju budzeta sa obrazloženjem prihoda i primanja po vrstama i ukupnih rashoda i izdataka po ekonomskoj klasifikaciji za 2011. godinu, dat je u prilogu.
IV. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I
POJEDINAČNIH REŠENjA
Utvrđeni prihodi i primanja, rashodi i izdaci budzeta Republike Srbije za 2011. godinu, njegovo izvršenje, obim zaduživanja za potrebe finansiranja deficita i konkretnih projekata , davanje garancija i korišćenje sredstava iz dodatnih prihoda i primanja, koji su prikazani u Predlogu zakona, opredeljeni su razlozima koji su uslovili njegovo donošenje (član 1).
U članu 2. Predloga zakona dati su prihodi i primanja po osnovu prodaje nefinansijske imovine budzeta Republike Srbije za 2011. godinu u iznosu od 693.466.772.664 dinara, a rashodi i izdaci za nabavku nefinansijske imovine budzeta Republike Srbije za 2011. godinu u iznosu od 804.771.811.418 dinara. Prikazan je Račun prihoda i primanja, rashoda i izdataka, ukupni fiskalni deficit u iznosu od 135.874.234.748 dinara, koji se sastoji od budzetskog deficita u iznosu od 111.305.038.754 dinara i izdataka za nabavku finansijske imovine (u cilju sprovođenja javnih politika) u iznosu od 24.569.195.994 dinara; prihodi i primanja koji predstavljaju budzetska sredstva po vrstama; rashodi i izdaci budzeta koji su finansirani iz budzetskih sredstava i primanja i izdaci ostvareni u Računu finansiranja.
U članu 3. stav 1. Predloga zakona prikazana su sredstva za finansiranje budzetskog deficita u iznosu od 111.305.038.754 dinara, nabavku finansijske imovine u cilju sprovođenja javnih politika u iznosu od 24.569.195.994 dinara i izdaci za nabavku finansijske imovine i otplatu glavnice po osnovu dugova domaćim i stranim kreditorima u iznosu od 293.949.453.317 dinara za direktne i indirektne obaveze Republike Srbije koja su ostvarena u ukupnom iznosu od 429.823.688.065 dinara, a obezbeđena su iz primljenih kredita od domaćih i stranih finansijskih komercijalnih i multilateralnih instituacija i inostranih vlada u iznosu od 46.965.485.896 dinara, primanja od emitovanja domaćih hartija od vrednosti u iznosu od 331.512.386.095 dinara, primanja od emitovanja inostranih hartija od vrednosti u iznosu od 77.855.225.317 dinara i primanja od otplate kredita u iznosu od 1.137.469.103 dinara.
U članu 3. stav 2. prikazana je promena stanja na računu koja je ostvarena u iznosu od 39.183.570.921 dinara, a sadrži sredstva od primanja po osnovu zaduživanja koja su veća od sredstava potrebnih za finansiranje deficita, otplatu duga i nabavku finansijske imovine u iznosu od 27.646.878.346 dinara, suficit direktnih korisnika sredstava budzeta po osnovu finansiranja iz sopstvenih prihoda i donacija u iznosu od 8.523.156.342 dinara i primanja od prodaje finansijske imovine (privatizacije) u iznosu od 3.013.536.233 dinara.
U članu 4. stav 1. Predloga zakona prikazana su neutrošena sredstva prihoda i primanja direktnih korisnika sredstava budzeta ostvarenih iz izvornih aktivnosti u 2011. godini u iznosu od 22.082.219.762 dinara i neraspoređeni višak prihoda iz ranijih godina u iznosu od 12.877.604.700 dinara, koja se u ukupnom iznosu od 34.959.824.462 dinara prenose u 2012. godinu. U stavu 2. prikazana su neutrošena sredstva direktnih korisnika sredstava budzeta ostvarenih od donacija u 2011. godini u iznosu od 137.741.991 dinara i neutrošena sredstva od donacija iz ranijih godina u iznosu od 130.737.410 dinara, koja se u ukupnom iznosu od 268.479.401 dinara prenose u 2012. godinu.
Članom 5. Predloga zakona raspoređena su sredstva budzeta i prihodi i primanja iz izvornih aktivnosti direktnih i indirektnih korisnika sredstava budzeta po korisnicima i ekonomskoj klasifikaciji.
Članom 6. Predloga zakona propisuje se da ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
V. POTREBNA SREDSTVA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budzetu Republike Srbije.