Uredba o utvrđivanju Programa implementacije Regionalnog prostornog plana za područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga za period od 2015. do 2020. godine

Na osnovu člana 58. stav 4. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US, 24/11, 121/12, 42/13 – US, 50/13 – US, 98/13 – US, 132/14 i 145/14) i člana 42. stav 1. Zakona o Vladi („Službeni glasnik RS”, br. 55/05, 71/05 – ispravka, 101/07, 65/08, 16/11, 68/12 – US, 72/12, 7/14 – US i 44/14),

Vlada donosi

U R E D B U

 O UTVRĐIVANjU PROGRAMA IMPLEMENTACIJE REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA ZA PODRUČJE ZLATIBORSKOG I MORAVIČKOG UPRAVNOG OKRUGA ZA PERIOD OD 2015. DO 2020. GODINE

Član 1.

Ovom uredbom utvrđuje se Program implementacije Regionalnog prostornog plana za područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga za period od 2015. do 2020. godine, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Član 2.

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

05 Broj:

U Beogradu,

V L A D A

PREDSEDNIK

PROGRAM IMPLEMENTACIJE REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA ZA PODRUČJE ZLATIBORSKOG I MORAVIČKOG UPRAVNOG OKRUGA ZA PERIOD OD 2015. DO 2020. GODINE

UVOD

Dana 29. decembra 2012. godine Vlada donela je Uredbu o utvrđivanju Regionalnog prostornog plana Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga („Službeni glasnik RS”, broj 1/13). Regionalnim prostornim planom Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga (u daljem tekstu: RPPZMO, Prostorni plan, Regionalni prostorni plan ili plansko područje), kao strateško-planskim dokumentom, utvrđeni su ciljevi, opšte planske postavke, planska rešenja i smernice za implementaciju / ostvarivanje strateških prioriteta prostornog razvoja teritorije Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga.

Nakon usvajanja RPPZMO, u skladu sa odredbama čl. 12. i 58. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US, 24/11, 121/12, 42/13 – US, 50/13 – US, 98/13-US, 132/14 i 145/14, u daljem tekstu: Zakon), pristupilo se pripremi Programa implementacije Regionalnog prostornog plana Zlatiborskog i Moravičkom upravnog okruga za period od 2015. do 2020. godine (u daljem tekstu: Program implementacije RPPZMO). Sadržina ovog programa utvrđena je Zakonom, a osnovni metodološki okvir za njegovu izradu postavljen je u Uredbi o utvrđivanju Programa implementacije Prostornog plana Republike Srbije od 2010. do 2020. godine, za period od 2011. do 2015. godine („Službeni glasnik RS”, broj 102/11 – u daljem tekstu: Program implementacije PPRS). Nosilac i koordinator pripreme RPPZMO i ovog programa bila je je Republička agencija za prostorno planiranje, koja je poslove na izradi Programa implementacije RPPZMO poverila Institutu za arhitekturu i urbanizam Srbije, Jugoslovenskom institutu za urbanizam i stanovanje (JUGINUS) i JP „Direkciji za urbanizam” Kragujevac u svojstvu obrađivača RPPZMO.

Program implementacije RPPZMO sadrži poglavlja: I. Regionalni prostorni plan; II. O programu implementacije; III. Implementacija strateških prioriteta Regionalnog prostornog plana Zlatiborskog i Moravičkom upravnog okruga; IV. Pokazatelji prostornog razvoja; V. Geografski informacioni sistem (GIS), kao podrška praćenju i izveštavanju o ostvarivanju programa implementacije i regionalnog prostornog plana; VI. Preporuke za koordinaciju aktivnosti na ostvarivanju programa implementacije; i VII. Okvirni model godišnjeg izveštaja o ostvarivanju regionalnog prostornog plana i programa njegove implementacije.

U Programu implementacije RPPZMO razrađeni su strateški prioriteti koji se realizuju ili čija realizacija će započeti do 2020. godine, i utvrđeni su strateški prioriteti koji se iz različitih razloga ne razrađuju u ovom programu. Programom implementacije RPPZMO utvrđeni su pokazatelji prostornog razvoja koji će biti osnova za izradu godišnjih izveštaja o ostvarivanju ovog regionalnog prostornog plana.

Regionalni prostorni plan je urađen u GIS okruženju zasnovanom na ESRI tehnologiji (ArcGIS 10h). Pristupanjem izradi Programa implementacije RPPZMO izvršeno je ažuriranje formirane baze prostornih podataka RPPZMO, čime je unapređena GIS i opšta informatička podrška implementacije ovog prostornog plana.

Program implementacije RPPZMO je urađen poštujući odredbe Zakona koje upućuju na aktivnu saradnju sa svim akterima (nadležni organi, organizacije i institucije) i od kojih zavisi ostvarenje planskih rešenja i strateških prioriteta i projekata koji bi trebalo da budu u celini ili delimično ostvareni, odnosno pripremljena je njihova realizacija u periodu do 2020. godine.

Prilikom izrade Programa implementacije RPPZMO jasno se ukazala činjenica da se pojedina planska rešenja i strateški prioriteti nalaze u poziciji suočavanja sa mogućnostima promena (institucionalnih, socio-ekonomskih, finansijskih i drugih) u periodu od donošenja RPPZMO 2013. godine do pripreme ovog programa 2015. godine i njegovog ostvarivanja do 2020. godine, te da njihovo ostvarenje zbog toga može biti modifikovano, usporeno ili odloženo. Veliki broj aktera koji koordiniraju, prate i realizuju opšte i sektorske strategije, planove i programe, usložnjavaju ostvarenje brojnih aktivnosti i projekata, pogotovo ako se uzme u obzir nedovoljna horizontalna i vertikalna koordinacija među njima. Radi toga, prilikom pripreme i sprovođenja ovog programa, od posebnog je značaja utvrđivanje i uspostavljanje nedovoljno razvijenih horizontalnih veza između sektora koji imaju interes oko istih aktivnosti i projekata, kao i vertikalnih veza među nivoima upravljanja u sprovođenju planskih prioriteta.

I. REGIONALNI PROSTORNI PLAN

1. O REGIONALNOM PROSTORNOM PLANU ZLATIBORSKOG I MORAVIČKOG UPRAVNOG OKRUGA

Povod za izradu RPPZMO bio je stvaranje preduslova za realizaciju nacionalnih, regionalnih i lokalnih razvojnih interesa. Prvi zadatak RPPZMO je da ponudi strategije razvoja i prostorno-planska rešenja koja će omogućiti očuvanje vrednosti i valorizaciju pogodnosti ovog prostora za dugoročni i uravnoteženi ekonomski razvoj. Donošenjem RPPZMO obezbeđen je planski osnov za: racionalnu organizaciju, izgradnju, uređenje i korišćenje prostora; zaštitu životne sredine; poboljšanje kvaliteta življenja lokalnog stanovništva unapređenjem infrastrukturne i komunalne opremljenosti i razvojem privrede; i smernice za institucionalno-organizacionu, upravno-kontrolnu i informatičku podršku primene. Regionalni prostorni plan je donet za period do 2025. godine. Dati su elementi za prvu, prioritetnu etapu implementacije RPPZMO koji se Programom implementacije RPPZMO razrađuju za period do 2020. godine.

Područje RPPZMO zauzima jugozapadni deo Republike Srbije, na tromeđi Republike Srbije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: BiH), i obuhvata teritorije Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga. RPPZMO obuhvata cele teritorije Grada Užica i opština Arilje, Bajina Bašta, Kosjerić, Nova Varoš, Požega, Priboj, Prijepolje, Sjenica i Čajetina na području Zlatiborskog upravnog okruga (6.148 km2), Grada Čačka i opština Gornji Milanovac, Ivanjica i Lučani na području Moravičkog upravnog okruga (3.036 km2), ukupne površine od 9.184 km2 (što predstavlja oko 10% teritorije Republike Srbije). Površina teritorija gradova/opština se kreće od 349 km2 (opština Arilje), do 1.090 km2 (opština Ivanjica), koja po površini spada u veće opštine Republike Srbije.

Obuhvaćeno je 644 naselja sa 499.152 stanovnika po popisu iz 2011. godine. U fizičko-geografskom pogledu obuhvata deo sliva Uvca, Lima, Zapadne Morave (i njihovih pritoka), deo srednjeg Podrinja i brdsko-planinsku zonu Tare, Zlatibora sa Murtenicom i Mučnjem, Zlatara, Pešterske visoravni sa Jadovnikom, Ozrenom i Giljevom, Kamene gore, Rudnika, dela Golije sa Javorom i delove Suvobora, Maljena i Povlena (sa oko 6.400 km2 ili oko 70% površine iznad 600 m nadmorske visine). Područje RPPZMO je smešteno između Mačvanskog i Kolubarskog upravnog okruga (Valjevsko-podrinjskih planina) na severu, Šumadijskog i Raškog upravnog okruga na istoku (u Republici Srbiji), Republike Srpske i reke Drine na zapadu (BiH) i Crne Gore na jugu. Izdvajaju se sledeće geomorfološke celine: planinski i brdski tereni, koji uokviruju područje regiona sa severne, zapadne, južne i jugoistočne strane; i markantne rečne doline Drine, Uvca, Lima i Zapadne Morave u kojima se kompozitno smenjuju klisure i kotline. Područje odlikuje znatna visinska amplituda, jer se prostire u visinskim zonama od oko 190 m nadmorske visine (na Drini, kod Strmova u opštini Bajina Bašta) do 1.833 m nadmorske visine (vrh Jankov kamen na Goliji u opštini Ivanjica).

Osnovno opredeljenje predviđenog budućeg razvoja je postizanje većeg stepena funkcionalne integrisanosti područja RPPZMO. Integraciji pogoduju saobraćajno-geografski položaj i planirani razvoj infrastrukturnih i vodoprivrednih sistema, što će se odraziti i na pojaseve regionalnog i subregionalnog razvoja područja, a posebno na pojedine urbane i industrijske centre, energetski kompleks, turističke destinacije, kao i druga područja posebne namene. Za ostvarivanje ravnomernijeg subregionalnog razvoja neophodno je:

uvažavanje realnih faktora razvoja uz preduzimanje podsticajnih mera od strane državnih i drugih fondova za izgradnju i razvoj Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga u funkciji razvoja lokalnih zajednica, izgradnje lokalne i regionalne infrastrukture i uređenja prostora za razvoj profitabilnih privrednih pogona;

ekonomsko oživljavanje pograničnih područja kroz transgraničnu saradnju.

Jedan od preduslova je poboljšanje saobraćajne pristupačnosti i infrastrukturne opremljenosti područja RPPZMO. Planirana je rehabilitacija sledećih deonica državnih puteva, označenih prema Uredbi o kategorizaciji državnih puteva („Službeni glasnik RS”, br. 105/13 i 119/13): I reda DP IB-23; DP IB-21; DP IB-22; DP IIA-182; DP IB-28; DP IB-21; DP I reda br. 21.1; DP IB-29, kao i realizacija planiranog autoputa Beograd – Južni Jadran. Takođe je planirano opremanje i modernizacija pruge Beograd – Bar, kao i otvaranje novih graničnih prelaza. Razvoj energetske i telekomunikacione infrastrukture predstavljaće bitan faktor čvršće integrisanosti područja RPPZMO sa okruženjem. Izgradnja poprečnih pravaca saobraćajne infrastrukture doprineće unapređenju tranzitnih i posredničkih veza područja RPPZMO između panevropskih infrastrukturnih koridora na istoku (kroz Republiku Srbiju) i na zapadu (kroz BiH), kao i unapređenju prostorno-funkcionalnog položaja i povećanju konkurentnosti Regiona Šumadije i Zapadne Srbije (podela regiona prema Uredbi o nomenklaturi statističkih teritorijalnih jedinica – „Službeni glasnik RS”, br. 109/09 i 46/10), a time i ostvarenju ukupnog koncepta razvoja Republike Srbije, naročito u pogledu bržeg razvoja funkcionalnih urbanih područja, urbanih klastera i pograničnih područja.

Realizacija poprečnih deonica državnih puteva I i II reda ka drinskom i ibarskom pojasu, doprineće boljem povezivanju Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga sa ostalim delovima zemlje. Sa stanovišta ciljeva unutrašnje integracije, važno je poboljšanje mreže državnih puteva II reda i opštinskih puteva ka nedovoljno aktiviranim delovima područja (posebno na području opština Ivanjice, Nove Varoši, Priboja, Prijepolja i Sjenice, kao i na brdsko-planinskim delovima planskog područja), ali i povezivanje te mreže sa koridorima planiranih autoputeva i postojećih državnih puteva.

Za postizanje veće teritorijalne kohezije i održivosti planskog područja neophodno je jačanje komplementarnih funkcija gradova Čačka i Užica, kao i opština Nova Varoš, Priboj i Prijepolje, ali i jačanje funkcija opštinskih i mikrorazvojnih centara sa potencijalima za stvaranje više aglomeracionih sistema u bližoj budućnosti. Od prioritetnog značaja je jačanje funkcijskih veza u postojećim i planiranim razvojnim pojasevima nacionalnog i/ili transgraničnog značaja (zapadnomoravskog, moravičkog i drinskog pojasa). Značajno će biti i jačanje regionalnih i subregionalnih veza na relacijama: Valjevo – Kosjerić – Požega – Arilje – Ivanjica – Sjenica; Novi Pazar – Sjenica – Prijepolje – Priboj – BiH; Kosjerić – Gornji Milanovac; Lučani – Guča –Kraljevo; Ivanjica – Ušće; i Užice – Bajina Bašta – BiH.

Osnovna uporišta regionalnog razvoja planskog područja zasnivaju se na intenzivnom privrednom razvoju poljoprivrede, postojećih uspešnih firmi i MSP, turizma i komplementarnih aktivnosti, održivom korišćenju mineralnih sirovina, transportu, kao i tercijarnom sektoru privrede.

Poljoprivreda, usled raspoloživosti poljoprivrednog fonda kao i tradicionalne vezanosti stanovništva za ovu privrednu granu i izgrađenim agroindustrijskim kapacitetima, predstavlja jedan od značajnijih resursa za razvoj planskog područja. Intenziviranje razvoja poljoprivrede (posebno stočarstva i voćarstva, a naročito jagodičastog voća), omogućiće brži razvoj i zasnivanje raznovrsnijih prerađivačkih kapaciteta. Uporišta razvoja poljoprivrede predstavljaju pogodni uslovi za proizvodnju „zdrave hrane”, kao i organizovanje mini-prerađivačkih kapaciteta i mogućnost sticanja karakterističnog obeležja „brenda” za specifične proizvode; Zato je neophodno poboljšati agrarnu strukturu u sklopu sprovođenja programa integralnog ruralnog razvoja prema novom modelu Zajedničke agrarne politike EU (Common Agricultural Policy), kojom se istovremeno podržava povećanje konkurentnosti poljoprivredne proizvodnje, zaštita životne sredine ruralnih predela, diverzifikacija ekonomskih aktivnosti na selu, buđenje lokalne inicijative, podizanje tehničke opremljenosti, kao i edukacija i obrazovanje poljoprivrednih proizvođača za ekološku proizvodnju i drugo.

Takođe, važno uporište ekonomskog razvoja pojedinih opština predstavlja i dalji razvoj postojećih uspešnih firmi i MSP (za proizvodnju hrane, metalski, drvni, hemijski, tekstilni i drugi kompleksi), uz modernizaciju i specijalizaciju proizvodnje, eko-restrukturiranje, privredno povezivanje u proizvodno-uslužne regionalne klastere sa preduzećima na ovom području i drugim industrijskim centrima. Razvoj privrednih delatnosti i struktura zasnivaće se na povećanom nivou investicija, podizanju nivoa tehničko-tehnološke opremljenosti, poboljšavanju konkurentnosti i preduzetničkim aktivnostima, mogućnostima za izgradnju industrijskih zona, favorizovanju znanja kroz edukaciju i stručno usavršavanje, racionalnom i efikasnom korišćenju prirodnih resursa i prostorno-ekološkoj prihvatljivosti, kao i poboljšanoj investicionoj i poslovnoj klimi, i to prioritetno u oblasti: energetike (hidroenergetskog potencijala Uvca, Lima, Đetinje, Drine, Belog Rzava, Crnog Rzava, Velikog Rzava, Skrapeža, kao i rudarsko-energetskog kompleksa u Štavlju i drugo); saobraćajnih usluga i skladišno-logističkih aktivnosti (na postojećim pravcima DP I reda i planiranom autoputu); kao i turizma i drugih oblasti. Poseban značaj imaće kompletiranje i uređenje regionalne i naseljske infrastrukture (pre svega u privredno industrijskim zonama) od interesa za region, okruge i više opština. MSP će predstavljati osnovni oblik organizovanja firmi i generator razvoja i zapošljavanja (prioritetno u agro i drvnoj industriji, tekstilnoj industriji, turizmu, transportu, sektoru uslužnih delatnosti i drugo), koji omogućava i aktiviranje mikro biznisa i takozvanih porodičnih firmi.

Turizam i komplementarne aktivnosti će imati značajnu ulogu u razvoju područja, a baziraće se na očuvanoj prirodnoj sredini i turističkim resursima od međunarodnog i nacionalnog značaja. Uporišta razvoja turizma jesu:

kompletiranje i integracija postojeće ponude u prostoru (na Zlatiboru, Tari, Goliji, Drini, Limu i tako dalje);

izgradnja i uređenje novih sadržaja ponude u prostoru, kao glavnih generatora celogodišnje turističke ponude područja (turistički centri i skijališta, raznovrsni sadržaji ponude jezera, planina, nepokretnih kulturnih dobara, turističkih centara –gradova i mestatradicionalnih manifestacija, banja, sela i lovišta, putnih i plovnih koridora, i drugo);

zajedničke marketinške i promotivne aktivnosti regiona u cilju razvoja jedinstvene turističke ponude i funkcionalnog integrisanja te ponude unutar područja Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga, kao i integrisanja sa okruženjem, odnosno sa opštinama u Republici Srbiji, Crnoj Gori i BiH. Turizam će se razvijati i kao alternativna delatnost na prostorima promenjenih namena i lokalnom stanovništvu će predstavljati jedan od vidova kompenzacije za razne vidove ograničavanja njihovih aktivnosti.

Održivo korišćenje metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih sirovina, usklađivaće se sa opštom koncepcijom korišćenja mineralnih resursa Republike Srbije, lokalnim interesima i uslovima zaštite životne sredine. Uporište predstavljaju:

stavljanje u razvojnu funkciju dokazanih rezervi i nastavak istraživanja perspektivnih rezervi;

sanacija devastirane životne sredine uz preduzimanje svih mera da se njeno degradiranje i uništavanje svede na prihvatljiv nivo u svim fazama eksploatacije i prerade mineralnih sirovina i drugo.

Razvoj transporta baziran je na geografskom položaju i pogodnostima koje pružaju postojeći i planirani infrastrukturni koridori, pogranična područja i druga područja.

Tercijarni sektor privrede, čiji je razvoj znatno zaostao, neophodno je ne samo nadoknaditi, već i znatno intenzivirati i diverzifikovati, u skladu sa funkcijama pojedinih centara u mreži naselja i prioritetima razvoja seoskih područja.

Polazeći od postojećeg modela koncentracije stanovništva, diverzifikacije delatnosti i areala uticaja većih urbanih centara, koncept razvoja se zasniva na kvalitativnim promenama privredne i socio-ekonomske strukture sistema naselja. Selektivno podsticanje i usklađivanje privrednog razvoja sa razvojem zajedničkog i individualnog standarda (otvaranjem manjih i srednjih prerađivačkih pogona, izgradnjom mreže puteva, infrastrukture i podizanjem kvaliteta javnih službi i usluga i slično) imaće sledeći redosled prioriteta:

mikrorazvojni centri – ruralna naselja koja su centri zajednica naselja sa opštim ili specifičnim funkcijama);

lokalni centri – različitog stepena razvoja urbanih i specifičnih funkcija i uticajem na socio-geografsku transformaciju okruženja;

gradski centri Užice i Čačak.

Razvoj prostorno-funkcionalne organizacije područja po zajednicama naselja ostvarivaće se decentralizacijom funkcije rada, pojedinih proizvodnih delatnosti, javnih službi i decentralizacijom aktivnosti iz urbanih centara u centre zajednice sela i veća naselja sa opštim ili specifičnim funkcijama, a sve u cilju racionalizacije upravljanja i organizacije javnih službi, kvalitetnijeg zadovoljavanja potreba i efikasnijeg koordiniranja aktivnosti lokalnih zajednica, kao i stvaranja uslova za ostanak i povratak stanovništva. Nukleusi socio-ekonomske transformacije ruralnih i slabo urbanizovanih delova regiona (što odgovara principima održivog razvoja teritorije, naročito u pogledu racionalnog korišćenja prostora, resursa, energije i transporta) i razvijeni dnevni urbani sistemi (odnosno formiranje funkcionalnih urbanih područja), postaće instrumenti hijerarhizovano uravnoteženog i policentričnog razvoja.

Poboljšanje kvaliteta života i ubrzaniji razvoj privrednih funkcija i javnih službi, ostvarivaće se prioritetno u manje razvijenim opštinskim centrima sa specifičnim funkcijama, odnosno, u onim centrima sa delimično razvijenim urbanim funkcijama. Koncept predstavlja diverzifikacija funkcija i funkcionalno participiranje u razvojnim procesima šireg regionalnog okruženja. Odgovarajućim politikama otvaranja radnih mesta, investicionim i drugim merama, intenziviraće se specifične subregionalne, opštinske, privredne i javno-socijalne funkcije, kako bi se usporila koncentracija ekonomskih i drugih aktivnosti u regionalnim centrima i podstakao ekonomski i socijalni razvoj drugih centara u mreži naselja. Dalji razvoj Užica i Čačka zasnivaće se na obezbeđivanju višeg kvaliteta urbanih funkcija regionalnog značaja, a posebno privrednih, javno-socijalnih, razvojno-upravljačkih, informacionih, naučno-istraživačkih, kulturnih i drugih funkcija. Manji urbani centri subregionalnog značaja (Gornji Milanovac, Požega i Prijepolje), kao sekundarni polovi na zapadnomoravskom i drinskom razvojnom pojasu, predstavljaće važne pokretače privrednog razvoja sa javnim, socijalnim, kulturnim i drugim funkcijama. Sa stanovišta planskog razvoja mreže naselja posebno je važna ograničena i kontrolisana izgradnja prigradskih naselja i naseobinskih celina u koridorima javnih puteva.

U investicionim odlukama o materijalnoj proizvodnji striktno će se poštovati lokacioni, tehno-ekonomski i kriterijumi zaštite životne sredine, koji su usvojeni na nacionalnom i međunarodnom nivou. Programi javnih službi i valorizacija postojeće mreže biće usklađeni sa privrednim razvojem, finansijskim mogućnostima i osobenostima lokalnih zajednica, kao i sa ciljevima razvoja pojedinih područja. Programi razvoja javnih službi podrazumevaju odgovarajuću podršku u drugim sektorima (u prvom redu saobraćajne, druge linijske i komunalne infrastrukture), a posebno u delovima pograničnih, perifernih, brdsko-planinskih atara, koji imaju infrastrukturna, resursna i druga razvojna ograničenja.

Jedno od osnovnih uporišta planskog područja odnosi se na štednju, racionalno korišćenje i zaštitu prirodnih resursa, naročito deficitarnih i strateški značajnih za razvoj i kvalitet življenja. Ukupan bilans vodnih resursa, kao i njihov prostorni i vremenski razmeštaj, zahteva izuzetno pažljivo korišćenje i u potpunosti obezbeđen sistem zaštite od zagađenja i neplanskog korišćenja izvorišta površinskih i podzemnih voda. Uporište razvoja vodoprivredne infrastrukture jeste razvoj značajnog i veoma složenog hidroenergetskog sistema srednje Drine i integralnih regionalnih višenamenskih sistema za uređenje, korišćenje i zaštitu voda, posebno slivova Lima, Rzava, Uvca i drugih reka. Intenziviraće se hidro-tehničke aktivnosti na regulisanju bujičnih rečnih tokova, zaštiti od poplava, poboljšanju vodosnabdevanja naseljenih područja, kao i sanitarnoj zaštiti ugroženih izvorišta i slivova. Koncept jeste zaštita poljoprivrednog zemljišta, a naročito striktno ograničavanje pretvaranja zemljišta I–IV bonitetne klase u nepoljoprivredne namene, očuvanje kvaliteta i prirodne plodnosti zemljišta. Važan značaj pridaje se pošumljavanju, obnavljanju i poboljšanju kvaliteta šuma, antierozivnim radovima u slivovima postojećih i budućih akumulacija, kao i razvoju preduzetništva, posebno u oblasti osnivanja i razvoja mikro preduzeća za ekološki bezbednu preradu lokalnih poljoprivrednih, šumskih i mineralnih sirovina. Deo područja zasnivaće svoj razvoj na zaštiti i održavanju postojećih prirodnih resursa i vrednosti, ubiranjem resursne rente (za vode, OIE, zaštićena područja, šumu i drugo) i razvojem aktivnosti na zaštiti prirodnih vrednosti i životne sredine.

Uspostaviće se efikasnija kontrola korišćenja i uređenja građevinskog zemljišta i usmeravati izgradnja i komunalno opremanje i uređenje seoskih naselja i ruralnih predela. Radi blagovremenog rezervisanja prostora za racionalnu izgradnju i korišćenje objekata/područja od javnog interesa, uspostaviće se i sprovoditi režimi korišćenja i zaštite prostora koridora planiranih infrastrukturnih sistema, područja eksploatacije mineralnih sirovina, slivnih područja i prostora za izgradnju planiranih akumulacija, zaštićenih prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara, kao i prostora za izgradnju regionalnih sanitarnih deponija sa reciklažnim centrima.

Važno uporište planskog područja predstavlja i unapređenje i zaštita životne sredine, zaštita i promocija vrednog prirodnog nasleđa i očuvanje većih područja posebne namene sa prirodnim vrednostima od značaja za biodiverzitet i kvalitet životne sredine. U domenu zaštite i promocije kulturnog nasleđa, potrebno je promeniti dosadašnju praksu koju karakteriše kako nedovoljna valorizacija, prezentacija i korišćenje kulturnih dobara, tako i nedovoljna uređenost, naročito vangradskih dobara (arheoloških nalazišta, verskih objekata i seoskog etno-nasleđa). Koncept jeste ostvarivanje integralne zaštite NKD i očuvanja regionalnih specifičnosti i kulturnog identiteta prostora Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga.

Razvoj klastera urbanih centara koja se nalaze na planskom području, zasnivaće se na funkcionalnoj integraciji republičkog prostora i prekograničnoj saradnji. Prostorno funkcionalni uticaji koji su uspostavljeni između centara različitog hijerarhijskog ranga u širem okruženju područja Regionalnog prostornog plana, opredeljuju formiranje razvojnih pojaseva nacionalnog i transgraničnog značaja, i to:

zapadnomoravskog razvojnog pojasa, na pravcu Kraljevo – Čačak – Užice, sa vezama ka Kragujevcu, Višegradu (BiH) i Podgorici (Crna Gora);

drinskog razvojnog pojasa, na pravcu Prijepolje – Priboj – Bajina Bašta – Zvornik – Loznica, sa vezama ka BiH;

ibarskog razvojnog pojasa, na pravcu Beograd – Gornji Milanovac – Čačak – Kraljevo – Raška –Novi Pazar.

Od podjednake važnosti za privrednu i saobraćajnu interregionalnu integraciju područja Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga su i sledeći (posebno poprečni) pravci regionalnog, subregionalnog i lokalnog ranga kojima se ostvaruje veza sa područjem Regiona Šumadije i Zapadne Srbije i/ili susednim državama na relacijama:

Valjevo – Kosjerić – Požega – Arilje – Ivanjica – Sjenica (uzdužni pravac dolinama Skrapeža i Moravice);

Novi Pazar – Sjenica – Nova Varoš – Priboj (sa vezom ka BiH) i budući koridor Sjenica – Prijepolje (sa vezom ka Crnoj Gori);

Kosjerić – Gornji Milanovac (sa vezama ka Kragujevcu i Topoli);

Lučani – Guča – Kraljevo; i Ivanjica – Ušće (sa vezama ka Kraljevu i Novom Pazaru);

Užice – Bajina Bašta (sa vezom ka BiH).

Područje RPPZMO ima mogućnosti za ostvarivanje prekograničnih veza sa Crnom Gorom i BiH kroz institucionalnu saradnju na međudržavnom, međuregionalnom i lokalnom nivou, zasnovane na:

kontaktu sa rekom Drinom i značajnim regionalnim hidroenergetskim sistemom;

mogućnostima za saradnju na zaštiti prirodnih vrednosti i kulturnih dobra, koji predstavljaju jedinstvene fizičko-geografske sisteme, razdvojene državnim granicama koji nemaju isti tretman zaštite i održivog korišćenja prirodnih resursa;

mogućnostima za intenzivniju privrednu i kulturnu saradnju opština sa područja RPPZMO i opština u Crnoj Gori i BiH;

perifernom položaju dela regiona u odnosu na veće razvojne centre, koji nije dovoljno saobraćajno pristupačan i ekonomski razvijen i koji se graniči sa sličnim regionima u susednim državama i drugo.

U delu o implementaciji ovog planskog dokumenta utvrđeni su: strateški prioriteti za implementaciju RPPZMO; učesnici u implementaciji; smernice za izradu planskih dokumenata (prostornih i urbanističkih planova, sektorskih planova i programa); mere i instrumenti za sprovođenje planskog dokumenta; i institucionalno-organizaciona, informatička i programska podrška.

Posebno su značajne smernice za preduzimanje aktivnosti i akcija na: izgradnji institucionalnog okvira za upravljanje prostornim i ukupnim razvojem područja, u prvom redu na promenama i proširivanju organizacione strukture, kadrovskom jačanju i finansiranju poslova opštinskih/gradskih službi i regionalnih institucija; unapređenju informatičke osnove formiranjem i razvojem baze podataka o planskom području, kao preduslova za praćenje, kontrolu i ocenjivanje sprovođenja planskih rešenja; i koordinaciji i uspostavljanju odgovarajuće saradnje između nacionalnog, (sub)regionalnog i lokalnog nivoa u sprovođenju planskih odluka.

2. CILjEVI PROSTORNOG RAZVOJA DEFINISANI REGIONALNIM PROSTORNIM PLANOM

Opšti ciljevi razvoja i uređenja područja RPPZMO su:

odgovorno upravljanje razvojem, uređenjem i zaštitom prostora u skladu sa realnim potencijalima i ograničenjima prirodnih i stvorenih vrednosti i dugoročnim potrebama ekonomskog i socijalnog razvoja i zaštite životne sredine;

uravnotežen razvoj na intraregionalnom i interregionalnom nivou, podsticanje razvoja (infrastrukture, poljoprivrede, turizma, energetike, rudarstva i drugo), povećanje dostupnosti područja i iniciranje transgraničnih programa za prigranična područja; brži privredni rast od prosečnog za Srbiju sa osloncem na urbane centre državnog značaja (Užice i Čačak) i manje urbane centre u njihovom polju uticaja (Čajetina, Požega, Lučani, Arilje), na perifernom i transgraničnom delu područja (Kosjerić, Bajina Bašta, Prijepolje, Gornji Milanovac, Priboj, Nova Varoš i Ivanjica);

unapređenje kvaliteta života i stvaranje uslova za demografsku obnovu, zadržavanje i podsticanje naseljavanja i povratka stanovništva, posebno u ekonomski zaostale ruralne predele i centre, investiranjem u izgradnju, obnavljanje i održavanje infrastrukture, javnih službi i usluga, očuvanjem i unapređenjem prirodnog i kulturnog nasleđa, razvojem ekonomski isplativih i statusno privlačnih aktivnosti;

maksimizovanje komparativnih prednosti i minimizovanje dejstva ograničavajućih razvojnih i upravljačkih faktora, sa ciljem da se ojača ukupni teritorijalni kapital i konkurentska sposobnost u ekonomskom, socijalnom, kulturnom i drugom smislu, te da se prošire mogućnosti za saradnju sa partnerima u regionalnom, republičkom, transgraničnom i evropskom okruženju.

Predviđeno je da će se ostvarenje ovih ciljeva postići

mobilizacijom teritorijalnog kapaciteta područja, polazeći od prioritetnih planskih rešenja i aktivnosti i konkurisanja regiona i opština/gradova za korišćenje instrumenata IPA (IPA) za pretpristupnu podršku Evropske unije, bilateralnih i multilateralnih donatora (PRO – Program razvoja opština u jugozapadnoj Srbiji, Japanska agencija za međunarodnu saradnju, USAID MEGA program i drugo), United Nations Development Assistance Framework (UNDAF, 2011-2015. godine), kao i republičkih sredstava za:

uravnotežen i održiv regionalni razvoj, a naročito za podsticanje razvoja nerazvijenih lokalnih zajednica (kao što su izgradnja nacionalne, regionalne i lokalne infrastrukture, profitabilnih privrednih pogona, uređenje površina za potrebe turističkih područja i privrednih zona, stvaranje stimulativnog poslovnog okruženja i drugo);

održiv ruralni razvoj;

održivo korišćenje prirodnih resursa, prirodnog i kulturnog nasleđa;

zaštitom životne sredine, odnosno:

sprečavanjem degradacije prirodnih resursa i dobara i neracionalnog korišćenja prostora (posebno planinskih područja i zona zaštite akumulacija);

zaštitom poljoprivrednog i šumskog zemljišta od neplanskog širenja izgradnje u dolinsko-kotlinskim područjima, rubnim zonama gradova i većih urbanih naselja i infrastrukturnim koridorima, i slično;

zaštitom vazduha, rekultivacijom i revitalizacijom zemljišta u zonama eksploatacije mineralnih sirovina;

zaštitom poljoprivrednog zemljišta od degradacije pašnjaka, kao i od gubljenja iz poljoprivredne proizvodnje značajnih površina poljoprivrednog zemljišta i slično;

usklađivanjem organizacije, uređenja i korišćenja prostora sa potrebama zaštite teritorije, stanovništva, aktivnosti, prirodnih i stvorenih resursa od elementarnih nepogoda; i

efikasnim upravljanjem otpadom i povećanjem energetske efikasnosti;

disperzivno-koncentrisanim modelom razvoja, odnosno ravnomernijim urbano-ruralnim razvojem i razmeštajem stanovništva, privrednih i drugih aktivnosti, što zahteva:

jačanje regionalnih funkcija Čačka i Užica i decentralizaciju ostalih funkcija u manje urbane, to jest, opštinske centre (poput Bajine Bašte, Nove Varoši, Priboja, Prijepolja i drugih), sublokalne centre i druge mikrorazvojne centre na ruralnom području kao nosioce socio-ekonomskog razvoja zajednica ruralnih naselja;

razvoj industrijskih kompleksa i privrednih zona, marketinga i informatičkih službi u urbanim centrima državnog značaja i opštinskim centrima, uz podsticanje disperzije manjih i srednjih prerađivačkih kapaciteta baziranih na sirovinskoj osovini i primeni ekološki prihvatljivih tehnologija (u oblasti prerađivačke industrije, turizma, poljoprivrede, zanatstva i drugo) na ruralnom području;

jačanje prostorno funkcionalnih veza urbanih centara državnog značaja sa manjim urbanim centrima na njihovom funkcionalnom području i formiranje urbanih klastera Čačka i Užica, umrežavanje manjih urbanih centara kao subregionalnih centara južnog dela područja Regionalnog prostornog plana i formiranje novog policentričnog urbanog klastera;

nastavak formiranja i iniciranje razvojnih pojaseva (kao dela funkcionalno-urbanih sistema preko kojih se ostvaruje integracija i teritorijalna kohezija područja) koji su već formirani ili očekivani u budućnosti, i to:

nacionalnog i transgraničnog ranga: zapadnomoravskog pojasa razvoja na potezu Kraljevo – Čačak – Užice sa vezama ka Kragujevcu, Višegradu (BiH) i Podgorici; dela ibarskog pojasa razvoja na potezu Ljig – Gornji Milanovac – Čačak, sa vezom sa zapadnomoravskim pojasom, i budućeg pojasa razvoja na potezu Beograd – Gornji Milanovac – Požega – Arilje – Ivanjica – Sjenica, sa vezom ka Podgorici; i budućeg transgraničnog drinskog pojasa razvoja na potezu Prijepolje – Priboj – Bajna Bašta – Zvornik – Loznica –Šabac, sa vezama ka BiH (Sarajevu) i Crnoj Gori;

regionalnog ranga na potezima: Valjevo – Kosjerić – Požega – Arilje – Ivanjica – Sjenica (dolinama Skrapeža i Moravice); Novi Pazar – Sjenica – Prijepolje – Priboj, sa vezama ka Novoj Varoši, BiH i Crnoj Gori;

subregionalnog i lokalnog ranga na potezima: Kosjerić – Gornji Milanovac (sa vezama ka Kragujevcu i Topoli); Lučani – Guča – Kraljevo; Ivanjica – Ušće (sa vezama ka Kraljevu i Novom Pazaru); Užice – Bajina Bašta (sa vezom ka BiH).

maksimalnim aktiviranjem raspoložive radne snage na efikasnijem razvoju privrede, sa ciljem da se intenzivira privredni rast i razvoj, u prvom redu u oblastima koje najviše doprinose rastu konkurentnosti, kao i sa ciljem da se efikasnije rešava problem nezaposlenosti, i to: uspostavljanjem i promovisanjem finansijske i institucionalne podrške za razvoj preduzetništva (MSP, poljoprivreda, turizam i tako dalje) i klastera; boljim povezivanjem privrede sa visokoobrazovnim i istraživačkim institucijama u primeni istraživanja i inovacija za efikasniji razvoj i povećanje konkurentnosti privrede;

razvojem područja kao društvene i prostorne zajednice u kojoj će svi građani moći da iskažu i da zadovolje svoje potrebe pripadnosti i za identitetom, odnosno: otklanjanjem negativnih posledica dosadašnjih tranzicijskih prilagođavanja; rešavanjem problema siromaštva i društvene isključenosti; opštim povećanjem bezbednosti i smanjenjem rizika po život i zdravlje, zatim po imovinu, socijalnu sigurnost i stanovanje; stvaranjem uslova za individualni razvoj, ličnu afirmaciju, kao i bogat i sadržajan društveni život; jačanjem zajednice kroz uključivanje svih građana, uz jačanje solidarnosti i razvijanje regionalnog i lokalnog identiteta;

ublažavanjem i sprečavanjem depopulacije i poboljšanjem starosne strukture stanovništva merama ekonomske, socijalne i drugih politika, kao i realizacijom rešenja Regionalnog prostornog plana kojima se utiče na brži ekonomski prosperitet i razvoj sela, kao i jačanje ekonomske pozicije poljoprivrede i poljoprivrednih proizvođača, razvoj dopunskih izvora prihoda na selu, razvoj infrastrukturnog i podizanje komunalnog i javnog standarda u naseljima, posebno onog u pograničnom području;

prilagođenim modelima upravljanja regionalnim razvojem i razvojem gradova/opština: koordinacijom institucija i sektora na regionalnom i subregionalnom nivou i kooperacijom gradova i opština; poboljšanjem informatičke podrške (GIS i drugo); jačanjem „institucionalnog kapaciteta” i efikasnosti javnog sektora (lokalne samouprave, javnih službi i preduzeća), naročito u planiranju i upravljanju razvojem.

3. PROGRAM MERA I AKTIVNOSTI ZA SPROVOĐENjE PROSTORNOG PLANA REPUBLIKE SRBIJE NA TERITORIJI REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA

Prostornim planom Republike Srbije predviđena je decentralizacija i regionalni razvoj, na nivou funkcionalno–ekonomskih regiona i oblasti, kao i definisanje podsticajnih posebnih programa i projekata za područja sa posebnim razvojnim problemima. Primarno je jačanje saobraćajnih i infrastrukturnih veza, kao i razvoj projekata u oblasti privrede, saobraćaja, energetike, turizma i drugo.

Plansko područje predstavlja prostor veoma bogatog biološkog i kulturnog diverziteta, gde je njegovo očuvanje i uređenje jedan od prioriteta. Korišćenje, uređenje i zaštita područja Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga će zahtevati ozbiljnu i sistematsku organizaciju na regionalnom nivou, pokretanje većih razvojnih projekata uz neophodno umrežavanje jedinica lokalne samouprave (sa ruralnim okruženjem) oko većih urbanih centara.

Integrisani i održivi razvoj metropolskih područja podrazumeva neophodnu podršku većih urbanih centara, od kojih se u jugozapadnom delu Srbije izdvajaju gradovi Užice, Čačak i Novi Pazar sa pripadajućim funkcionalnim urbanim područjima, koji će dobiti podršku za ubrzaniji razvoj kao regionalne fokusne tačke. Užice, Čačak i Novi Pazar bi trebalo da podstaknu na dostizanje ukupnog policentričnog razvoja, odnosno, na uspostavljanje ravnomerne distribucije aktivnosti i stanovništva. Transgranični projekti sa partnerima iz Republike Srpske (BiH) i Crne Gore treba da imaju značajnu ulogu u procesu prostornog razvoja Jugozapadne Srbije. Bitan preduslov je bolje povezivanje, kako prema susednim funkcionalnim područjima u Republici Srbiji, tako i u pravcu Južnog Jadrana i Sarajeva, kao i povezivanje prostora izuzetnih predeonih i kulturnih resursa za razvoj turizma, uz ograničenja koje predstavljaju režimi zaštite izvorišta voda, prirodnih vrednosti i druga područja posebne namene.

Sa stanovišta prostorne distribucije i organizacije poljoprivrede, područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga ima heterogene karakteristike u agroekološkom i socio-ekonomskom pogledu, nisku gustinu naseljenosti, negativne demografske tendencije (sem u urbanim centrima Užice i Čačak), nedovoljno razvijenu infrastrukturu i više stope ruralnog siromaštva i nezaposlenosti. Razvojni pravac poljoprivrede se ogleda u proizvodnji hrane visoke biološke vrednosti i/ili poznatog geografskog porekla u sistemima organske, integralne i tradicionalne poljoprivrede, paraleleno sa aktivnostima na održivom upravljanju i zaštiti prirodnih resursa i razvoju lokalnih prerađivačkih kapaciteta i drugih pratećih delatnosti.

Plan optimalne šumovitosti do 2014. godine u proseku iznosi oko 55% (Zlatiborski upravni okrug 70,5% i Moravički upravni okrug 40,0%), u okviru koga treba pošumiti oko 4.500 ha (u Zlatiborskom upravnom okrugu 3.500 ha i u Moravičkom upravnom okrugu 1.000 ha).

U sektoru upravljanja vodama, kao posledica globalnih klimatskih promena očekuju se sledeći procesi:

smanjivanje ukupnih padavina, posebno u južnom i istočnom delu;

pogoršavanje ekstremnih fenomena – duži periodi malih voda, brže koncentracije i veći vrhovi povodnja. Utvrđen je:

Zapadnomoravski regionalni sistem sa podsistemima Rzav, Zapadna Morava i Uvac (sa više izvorišta);

rečni sistemi – Zapadnomoravski i Drina sa Limom. Ključni vodoprivredni objekti i sistemi su na: Drini (kaskadni sistemi na potezima Srednje i Donje Drine); Limu (kaskadni sistemi protočnih HE); i Velikom Rzavu (kaskade: HE „Svračkovo”, HE „Roge”, HE „Velika Orlovača”, kao ključna akumulacija u Republici Srbiji, zapremine preko 700 mil. m3, jedna od strateških rezervi vode Republike Srbije). Zaštita voda se planira realizacijom PPOV u naseljima sa najvećim uticajima na izvorišta ili na ugroženim vodotokovima kao što su: Sjenica, Nova Varoš i Užice.

U eksploataciji i preradi mineralnih sirovina predviđa se revitalizacija postojećih ležišta i jalovišta, kao i istraživanje i otvaranje novih ležišta metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina. Planira se izgradnja termo elektrane i rudnika uglja „Štavalj” (uz veoma pažljivu i objektivnu studiju sa stanovišta mogućih negativnih uticaja na vodoizvorište i ekološki sistem Uvca i okoline). Na području postoje lokacije pogodne za mini hidroelektrane, kao i vetroelektrane.

Zlatiborski i Moravički upravni okrug obuhvataju delove turističkog klastera „središnja i zapadna Srbija”, sa turističkim destinacijama Drina – Tara – Zlatibor, Zlatar – Pešter i deo Valjevsko-podrinjskih planina sa Drinom (destinacije sa znatnim učešćem celogodišnje ponude), kao i drugim sadržajima ponude u prostoru na planinama, gradovima, opštinskim centrima i drugim naseljima, banjama, objektima i prirodnim i kulturnim vrednostima, lovištima, pećinama, delovima koridora putnih pravaca i drugo.

Predviđene su aktivnosti na razvoju saobraćajne infrastrukture, i to na:

državnom putu I reda (izgradnja autoputa E-763) deo rute 4 (SEETO): Beograd – Čačak – Požega – Arilje – Ivanjica – Sjenica (Duga poljana) – Boljare (granica sa Crnom Gorom);

državnom putu I reda (koridoru autoputa, E-761) Pojate – Kruševac – Kraljevo – Čačak – Požega – Užice – Kotroman (granica sa BiH) E-761, DP IB-23 (M-5);

završetku izgradnje neizgrađenog dela državnog puta I reda DP IB-29 (M-8) Mileševa (Prijepolje) – Uvac (Sjenica), kao i rehabilitaciji putnog pravca Kokin Brod – Priboj (veza sa BiH, DP IIA-194 (R-228);

završetku izgradnje obilaznica Užica;

rehabilitaciji pruge Beograd – Vrbnica (Bar);

stavljanjem u funkciju aerodroma u Užicu – Ponikve, i u Sjenici.

Preovlađuju područja kvalitetne životne sredine sa prirodno vrednim i očuvanim ekosistemima (kojoj pripadaju zaštićena prirodna dobra, ruralna područja i drugo). Pored ovih područja izdvojena su još: područja zagađene i degradirane životne sredine (delovi gradova Čačka i Užica) za koja je predviđena sanacija zagađenja i revitalizacija ugroženih ekosistema; područja ugrožene životne sredine (delovi opština Požege, Ivanjice, Arilja, Guče, Sjenice, Prijepolja, turističkog centra Zlatibor, zone eksploatacije mineralnih sirovina „Jelen Do”, koridori državnih puteva I i II reda i pruga i drugo) za koja je predviđeno sprečavanje dalje degradacije i obezbeđenje poboljšanja postojećeg stanja.

Područje Regionalnog prostornog plana imaće značajnu ulogu u različitim oblicima interregionalne saradnje i povezivanja sa pojedinim regionima Crne Gore i BiH što će se posebno odraziti na unapređenje: kapaciteta za zajedničko planiranje i rešavanje razvojnih problema; ekonomskih, socijalnih i kulturnih veza; zaštite životne sredine, razvoj turizma, saobraćajne i energetske infrastrukture (na pravcu Romanija – Zlatibor – Durmitor i Osat – Tara, odnosno Pljevlja – Prijepolje – Priboj, Užice – Prijepolje – Podgorica – Bar i Lukavica – Pale – Sokolac – Rogatica – Višegrad – Republika Srbija i drugih pravaca).

Nisu konkretnije date smernice za integraciju drinskog područja sa okruženjem, ali su definisani potencijali prirodnih resursa za korišćenje i razvoj na osnovu kojih Drinski pojas može da ostvaruje tu ulogu. Utvrđena su strateška planska rešenja za: integralno uređenje, korišćenje i zaštitu sliva reke Drine (kao jednog od prostorno i funkcionalno najsloženijih vodoprivrednih sistema u Evropi); privredni razvoj; saobraćaj; turizam; i umrežavanje malih i srednjih centara sa velikim centrima na području i u njegovom regionalnom okruženju i drugo.

Koncepcija razvoja funkcionalnih urbanih područja je usmerena ka povećanju teritorijalne kohezije i aktiviranju teritorijalnog i humanog kapitala. Prema modelu organizacije funkcionalno urbanih područja, Zlatiborski i Moravički upravni okrug predstavljaju polifunkcionalne regione sa nekoliko polova razvoja nižeg hijerarhijskog nivoa. Urbani klaster mreže gradova i centara predstavljaju Čačak sa Gornjim Milanovcem i Lučanima i Užice sa Bajinom Baštom, Požegom i Čajetinom. Užice i Čačak su svrstani u centre državnog značaja i grupu gradova koji imaju kapacitet da prerastu u „čvorišta” sa značajnim uticajem na razvoj okruženja, što će biti podržavano i posebnim podsticajnim merama države. Predviđa se značajnija uloga ostalih centara koja će zavisiti od orijentisanosti privrede ka modernijim oblicima održive industrijske proizvodnje, turizma i drugih kompatibilnih aktivnosti, a posebno od poboljšanja stepena infrastrukturne opremljenosti, koja predstavlja jedno od ključnih ograničenja u razvoju.

4. PROSTORNI PLANOVI PODRUČJA POSEBNE NAMENE NA PODRUČJU REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA

U obuhvatu Regionalnog prostornog plana i njegovog bližeg okruženja usvojeni su sledeći prostorni planovi područja posebne namene:

Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja izvorišta vodosnabdevanja regionalnog podsistema „Rzav” („Službeni glasnik RS”, broj 131/04);

Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene specijalnog rezervata prirode „Uvac” („Službeni glasnik RS”, broj 83/10);

Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene specijalnog rezervata prirode „Uvac” područja posebne namene Parka prirode „Golija” („Službeni glasnik RS”, broj 16/09);

Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene Nacionalnog parka „Tara” („Službeni glasnik RS”, broj 100/10);

Uredba o utvrđivanju Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora Beograd – Južni Jadran, deonica Beograd – Požega („Službeni glasnik RS”, br. 37/06 i 31/10).

U delu o sprovođenju RPPZMO predviđena je izrada i donošenje sledećih prostornih planova područja posebne namene:

Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora Beograd – Južni Jadran, deonica Požega – granica Crne Gore;

Prostornog plana područja posebne namene infrastrukturnog koridora autoputa E-761 deonica Požega – Užice – Kotroman, granica BiH (deo područja RPPZMO);

Prostornog plana područja posebne namene Drinskog pojasa (deo područja RPPZMO);

prostornih planova područja posebne namene za:

turističke destinacije Zlatibor – Zlatar (sa slivnim područjem akumulacija Kokin Brod i Vrutci);

Peštersku visoravan (sa slivnim područjem akumulacije Bela Voda – Sjenica, koji će obuhvatiti deo područja RPPZMO);

planinu Jadovnik;

Valjevske planine (deo područja RPPZMO);

slivove akumulacija Rokci, Kumanica i Dubravica (Ivanjica), Seča reka (Kosjerić), Klak (Nova Varoš) i Bela stena (Kraljevo i Čačak);

Ovčarsko-Kablarsku klisuru;

predviđena je i izrada novog prostornog plana područja posebne namene za izvorište vodosnabdevanja regionalnog podsistema „Rzav”, s obzirom na to da je planski horizont Regionalnog prostornog plana područja izvorišta vodosnabdevanja regionalnog podsistema „Rzav” istekao 2014. godine.

U periodu po donošenju RPPZMO, usled posledica poplava iz maja meseca 2014. godine javila se potreba za prioritetnom izradom prostornih planova za ugrožena izvorišta vodosnabdevanja i najugroženija poplavljena područja, odnosno za slivna područja sa utvrđenim plavnim zonama (po skraćenoj proceduri u skladu sa Zakonom o otklanjanju posledica poplava u Republici Srbiji – „Službeni glasnik RS”, broj 75/14), i to:

za sliv akumulacije „Vrutci” i za sliv reke Skrapež;

za izmene i dopune prostornih planova jedinica lokalne samouprave za najugroženija područja koje su pretrpela značajne štete od poplava.

5. PROSTORNI PLANOVI U NADLEŽNOSTI LOKALNE SAMOUPRAVE (GRADSKI, OPŠTINSKI, URBANISTIČKI) NA PODRUČJU POSTORNOG PLANA

Za potrebe izrade Programa implementacije RPPZMO analizirano je stanje prostorno-planske i urbanističke dokumentacije na području Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga. Planski osnov, posmatrano po jedinicama lokalne samouprave, predstavljaju sledeći planski dokumenti (usvojeni planovi ili u planovi u izradi): Prostorni plan grada Užica, Prostorni plan opštine Arilje, Prostorni plan opštine Bajina Bašta, Prostorni plan opštine Kosjerić, Prostorni plan opštine Nova Varoš, Prostorni plan opštine Požega, Prostorni plan opštine Priboj, Prostorni plan opštine Prijepolje, Prostorni plan opštine Sjenica, Prostorni plan opštine Čajetina, Prostorni plan grada Čačka, Prostorni plan opštine Gornji Milanovac, Prostorni plan opštine Ivanjica i Prostorni plan opštine Lučani.

Pored prostornih planova, usvojeni su ili su u fazama izrade sledeći urbanistički planovi: GUP Grada Užica, PGR Arilja, PGR Bajine Bašte, PGR Kosjerića, PGR Nove Varoši, PGR Požege, PGR Priboja, PGR Prijepolja i Brodareva, PGR Sjenice, PGR naseljenog mesta Čajetina sa naseljenim mestom Zlatibor – I faza, PGR naseljenog mesta Čajetina (sedište opštine) sa naseljenim mestom Zlatibor – II faza, GUP Grada Čačka, PGR Gornji Milanovac, PGR za naseljeno mesto Rudnik na teritoriji opštine Gornji Milanovac, PGR za predeo Ravne Gore, PGR gradskog naselja Ivanjica i Bukovica i delova naseljenih mesta Sveštica, Bedina Varoš, Šume, Dubrava, Prilike i Radaljevo, PGR Lučana, PDR „Regionalna deponija Duboko” u Užicu, PGR „Aerodrom Ponikve” – u izradi, PGR naselja Kaluđerske Bare na planini Tari, PGR naselja Šljivovica na planini Tari, PGR naselja Osluša na planini Tari, PGR naselja Sokolina na planini Tari, PDR „Vidik” Divčibare u opštini Kosjerić, PDR „Brdo Grad 2”, PDR „Lučića ograda” Divčibare u opštini Kosjerić, PDR kompleksa Fabrike cementa „Kosjerić” u Kosjeriću, PDR trafostanice 220/110kV, „Bistrica”, PDR za rasplet dalekovoda 220 i 110 kV kod trafostanice 220/110kV, „Bistrica”, PGR „Roge”, PDR Pribojske Banje, PDR Tržnog centra „Zlatibor”, PDR za izgradnju gondole na Zlatiboru, PGR Ovčar Banje, PDR Banje Gornja Trepča, PGR za naseljeno mesto Pranjani, PGR za naseljeno mesto Takovo, PGR turističke celine Bele Vode – Dajići, PGR turističke celine Vrhovi – Odvraćenica, PDR turističkog centra Golijska reka, PDR Kušići, PGR za naseljeno mesto Guča i PDR dalekovoda 110 kV između TS „Guča” i TS „Ivanjica”.

6. OSTALI RAZVOJNO-STRATEŠKI DOKUMENTI OD ZNAČAJA ZA PODRUČJE REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA

Regionalni prostorni plan Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga je usaglašen sa usvojenim nacionalnim dokumentima koji su neposredno relevantni za ovakvu vrstu planskog dokumenta. To su:

Nacionalna strategija održivog razvoja („Službeni glasnik RS”, broj 57/08);

Strategija razvoja turizma Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 91/06);

Odluka o utvrđivanju Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine („Službeni glasnik RS”, broj 44/05);

Uredba o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine („Službeni glasnik RS”, br. 17/07, 73/07, 99/09 i 27/10);

Strategija razvoja poljoprivrede Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 78/05);

Strategija upravljanja otpadom za period 2010-2019. godine („Službeni glasnik RS”, broj 29/10);

Strategija razvoja šumarstva Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 59/06);

Uredba o utvrđivanju vodoprivredne osnove Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 11/02);

Nacionalna strategija zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama („Službeni glasnik RS”, broj 86/11);

druge nacionalne strategije koje se bave pitanjima kao što su: smanjenje siromaštva, pristupanje Evropskoj uniji, zapošljavanje, reforma državne uprave, reforma sistema socijalne zaštite, razvoj obrazovanja, unapređenje položaja žena, naučni i tehnološki razvoj Republike Srbije i drugo.

Konsultovani su usvojeni regionalni i lokalni razvojni dokumenti, i to: Master plan razvoja turizma sa poslovnim planom za planinu Taru i njeno okruženje; Master plan razvoja turizma na Goliji sa poslovnim planom; Poslovni master plan turističke destinacije Zlatibor – Zlatar; lokalni akcioni planovi (koji tretiraju problematiku ekologije, upravljanja otpadom, unapređenje položaja izbeglih i interno raseljenih lica, kapitalnih investicija, ljudskih resursa i drugo); lokalni ekološki akcioni planovi i strateški lokalni planovi (u oblasti održivog razvoja, upravljanja voda, razvoja turizma, socijalne zaštite, razvoja poljoprivrede i drugo).

Članom 14. Zakona o regionalnom razvoju („Službeni glasnik RS”, br. 51/09 i 30/10) predviđena je izrada dokumenta regionalnog razvoja. Ti dokumenti su: nacionalni plan regionalnog razvoja, regionalna razvojna strategija (plan razvoja regiona) i programi finansiranja razvoja regiona. Isti član reguliše da se razvojni dokumenti regionalnog razvoja izrađuju u skladu sa važećim dokumentima prostornog planiranja.

Konsultovani su i Prostorni plan Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 86/07) i Prostorni plan Crne Gore („Službeni list Crne Gore”, broj 24/08).

Na osnovu Programa implementacije RPPZMO i godišnjih izveštaja o ostvarivanju RPPZMO, utvrdiće se potreba za izmenama i dopunama RPPZMO, u smislu njegovog usklađivanja sa nacionalnim i regionalnim razvojno-strateškim dokumentima koji su usvojeni nakon njegovog donošenja.

II. O PROGRAMU IMPLEMENTACIJE

U skladu sa Zakonom uveden je novi dokument za primenu prostornih planova – program implementacije. Program implementacije utvrđuje mere i aktivnosti za sprovođenje prostornog plana za razdoblje od pet godina. On sadrži naročito: prioritetne projekte za ostvarivanje prostornog uređenja; dinamiku za uređenje pojedinih prostornih celina i prioritetnih projekata; iznose i izvore sredstava za finansiranje projekata; rok izvršenja projekata; odgovornost za izvršenje projekata; i pokazatelje za praćenje promena stanja u prostoru. Osnovni metodološki okvir za njegovu izradu postavljen je u Programu implementacije PPRS.

Planske koncepcije i rešenja RPPZMO sprovode se, kao i za ostale planske dokumente, na dva načina:

direktnom implementacijom – razradom u prostornim planovima područja posebne namene, prostornim planovima obuhvaćenih jedinica lokalne samouprave i urbanističkim planovima na osnovu kojih se prostor neposredno privodi planiranoj nameni, to jest, direktnom izdavanju lokacijske dozvole;

indirektnom implementacijom – razradom u programu njegove implementacije i usklađivanjem regionalnih, opštih i sektorskih strategija, planova i programa, mera i instrumenata različitih politika.

Za direktnu implementaciju planskih rešenja RPPZMO u prostornim planovima obuhvaćenih jedinica lokalne samouprave i urbanističkim planovima nadležni su organi jedinica lokalnih samouprava.

Za indirektnu implementaciju planskih rešenja RPPZMO u regionalnim, opštim i sektorskim strategijama, prostornim planovima područja posebne namene, drugim planovima i programima, kao i merama i instrumentima različitih politika, direktnu nadležnost imaju organi i organizacije republičkog nivoa upravljanja (ministarstva, agencije, javna preduzeća i drugo), a indirektnu nadležnost imaju regionalne organizacije (akreditovane regionalne razvojne agencije i drugo) i organi i organizacije jedinica lokalne samouprave (uprave, javna preduzeća i tako dalje).

I za direktnu i za indirektnu implementaciju RPPZMO kao i svih drugih navedenih planskih dokumenata, ključna je horizontalna i vertikalna koordinacija aktera i njihovih aktivnosti.

Horizontalna koordinacija interesa i aktivnosti različitih sektora i teritorija se odnosi na aktivnosti i aktere istog nivoa upravljanja. Za horizontalno usklađivanje, to jest, za koordinaciju, potrebna je neprekidna komunikacija između predstavnika institucija različitih sektora. Poželjna je takođe i komunikacija među različitim sektorima društva – javni, privatni i takozvani civilni, odnosno nevladin sektor.

Vertikalna koordinacija se odnosi na aktivnosti i interese aktera među različitim nivoima upravljanja – od međunarodnog, preko republičkog, do regionalnog i lokalnog nivoa. U vertikalnoj saradnji bitan je princip supsidijarnosti koji se odnosi na podršku manjim teritorijalnim jedinicama – lokalnoj samoupravi, akterima na regionalnom nivou, privatnom i nevladinom sektoru – prilikom zastupanja njihovih interesa i ostvarivanja njihovih potreba.

Za razliku od Programa implementacije PPRS ili Programa implementacije Regionalnog prostornog plana Autonomone pokrajine Vojvodine (Odluka o donošenju Programa implementacije Regionalnog prostornog plana Autonomne pokrajine Vojvodine za period 2013-2017. godine – „Službeni list AP Vojvodine”, broj 22/13), gde se radilo o usklađivanju aktivnosti i interesa institucija na republičkom, odnosno pokrajinskom nivou upravljanja, Program implementacije RPPZMO trebalo bi da ima nekoliko nivoa horizontalne i vertikalne koordinacije. Kako se radi o implementaciji regionalnog prostornog plana, trebalo bi da podrazumeva usklađivanje aktivnosti i interesa institucija na republičkom, regionalnom i lokalnom nivou upravljanja.

Problem predstavlja nerazvijen sistem institucija i koordinacije aktera i njihovih aktivnosti na nivou statističko-planskih regiona – za ovaj program implementacije, na nivou NSTJ 2 Regiona Šumadija i Zapadna Srbija, odnosno, na nivou upravnih okruga/oblasti, na nivou NSTJ 1, Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga. Za ostvarivanje celovite vertikalne i horizontalne koordinacije nedostaju nadležnosti institucija na republičkom nivou upravljanja, i/ili na nivou statističko-planskog (statističko-teritorijalnog) regiona i okruga/oblasti u odnosu na lokalni nivo upravljanja. Primeri dosadašnje prakse međususedske saradnje u upravljanju razvojem jedinica lokalne samouprave ukazuju da se samousklađivanje aktivnosti i interesa susednih opština/gradova odvija otežano i kada se radi o rešavanju urgentnih potreba i problema od zajedničkog interesa (takvi su primeri regionalnih deponija otpada). Njihova aktivna participacija u vertikalnoj i horizontalnoj koordinaciji ne može se očekivati sve dok ne bude uslovljena korišćenjem sredstava republičkog budzeta, IPA fondova i drugih fondova i donacija za programe i pomoć razvoju jedinica lokalne samouprave i lokalnih aktera, što za sada nije slučaj.

Bez regionalnih institucija, horizontalna i vertikalna koordinacija aktera i njihovih aktivnosti veoma je neizvesna i otežano se odvija, kako se pokazalo tokom pripreme Programa implementacije RPPZMO, a što se odrazilo na neujednačenost u razradi strateških prioriteta utvrđenih RPPZMO.

Drugi momenat koji je imao uticaja na pripremu Programa implementacije RPPZMO jeste približavanje isteka perioda do 2016. godine, predviđenog planskim dokumentom za ostvarivanje strateških prioriteta. S obzirom na to da je odložen početak pripreme, ovim programom predviđeno je njegovo ostvarivanje u periodu od 2015. do 2020. godine.

1. FAZE I UČESNICI IZRADE PROGRAMA IMPLEMENTACIJE RPPZMO

Program je urađen poštujući zakone koji upućuju na aktivnu saradnju sa svim akterima (nadležni organi, organizacije i institucije) od kojih zavisi ostvarenje planskih rešenja i strateških prioriteta i projekata koji bi trebalo da budu u celini ili delimično ostvareni, odnosno, čija bi realizacija trebalo da bude pripremljena do 2020. godine.

Izrada Programa implementacije RPPZMO odvijala se po sledećim fazama:

I faza – Identifikacija i komunikacija sa akterima i mogućim izvorima finansiranja u implementaciji strateških prioriteta;

II faza – Provera preliminarne liste aktivnosti i projekata, institucionalno-organizacionih i finansijskih aranžmana za njihovu realizaciju;

III faza – Izrada Nacrta programa implementacije Regionalnog prostornog plana za područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga za period od 2015. do 2020. godine;

IV faza – Usklađivanje sa mišljenjima nadležnih ministarstava, i najzad, usvajanje Programa implementacije Regionalnog prostornog plana za područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga za period od 2015. do 2020. godine.

Koordinaciju faza i aktera u pripremi i sprovođenju Programa implementacije RPPZMO obavljao je nosilac njegove izrade – Republička agencija za prostorno planiranje i ministarstvo nadležno za prostorno planiranje. Tokom izrade Programa implementacije održana su tri sastanka sa predstavnicima regionalnih i lokalnih institucija u saradnji sa Privrednom komorom Srbije, regionalnim privrednim komorama iz Užica i Čačka, Regionalnom razvojnom agencijom „Zlatibor” iz Užica i Regionalnom razvojnom agencijom za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga.

Analitičke kartice u tabelarnom obliku sa listama strateških prioriteta, u skladu sa tematskom oblašću na koju se odnosi prioritet, dostavljene su relevantnim akterima u pripremi i ostvarivanju Programa implementacije RPPZMO. U Tabeli II-1. naznačeno je od kojih aktera su dobijene popunjene analitičke kartice.

Tabela II-1. Pregled učešća aktera u pripremi Programa implementacije RPPZMO, 2014.

AKTERI

prema vrsti nadležnosti

NIVO UPRAVLjANjA I NAZIV AKTERA

Dostavljena popunjena kartica

REPUBLIČKI NIVO UPRAVLjANjA

MINISTARSTVA

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine

+

Ministarstvo rudarstva i energetike

+

Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave

+

Ministarstvo privrede

+

Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja

+

Ministarstvo kulture i informisanja

+

Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja

+

Ministarstvo omladine i sporta

+

Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture

+

Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija

+

JAVNA PREDUZEĆA I PRIVREDNA DRUŠTVA

JP Srbijašume (JP SŠ)

+

JVP Srbijavode (JVP SV), VPC Morava

+

Privredna komora Srbije

–

JP Putevi Srbije (JP PS)

+

Koridori Srbije (KS)

+

Železnice Srbije (ŽS)

+

JP Elektromreža Srbije (JP EMS)

+

JP Elektroprivreda Srbije

+

NIS Gaspromnjeft

+

Jugorosgaz, a.d.

+

JP Transnafta

+

Telekom Srbija, a.d.

+

JP Emisiona tehnika i veze (JP ETV)

+

JP Pošta Srbije (JP PTT)

+

VIP mobile, d.o.o.

–

Telenor

+

Orion telekom

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

+

Republički zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

+

Turistička organizacija Srbije

+

JP Skijališta Srbije (JP SS)

+

REGIONALNE ORGANIZACIJE I USTANOVE

REGIONALNE INSTITUCIJE

Regionalna razvojna agencija „Zlatibor”

+

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga

+

Regionalna razvojna agencija Sandzaka – Seda

–

Regionalna privredna komora Užice

+

Regionalna privredna komora Kraljevo

–

Nacionalna služba za zapošljavanje – Užice

+

Nacionalna služba za zapošljavanje – Čačak

+

Nacionalna služba za zapošljavanje – Prijepolje

+

Zavod za javno zdravlje Užice

+

Zavod za javno zdravlje Čačak

–

Zavod za zaštitu spomenika kulture – Kraljevo

+

LOKALNI NIVO UPRAVLjANjA

JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE

Grad Užice

+

Grad Čačak

+

Opština Arilje

+

Opština Bajina Bašta

+

Opština Kosjerić

+

Opština Nova Varoš

+

Opština Požega

+

Opština Priboj

+

Opština Prijepolje

+

Opština Sjenica

+

Opština Čajetina

+

Opština Gornji Milanovac

+

Opština Ivanjica

+

Opština Lučani

+

SPECIFIČNI DOPISI

Republički geodetski zavod

+

Kancelarija za evropske integracije

+

2. O STRATEŠKIM PRIORITETIMA

Programom implementacije RPPZMO razrađuje se i operacionalizuje realizacija strateških prioriteta, to jest projekata definisanih u ovom strateško-planskom dokumentu.

Regionalnim prostornim planom Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga u poglavlju IV. „Smernice za primenu plana”, odeljku 1.1. „Prioritetne aktivnosti na implementaciji”, definisano je 117 strateških prioriteta prostornog razvoja za 32 planska rešenja u 15 tematskih oblasti. Razrada strateških prioriteta izvršena je u skladu sa Zakonom.

U Programu implementacije RPPZMO razrađeni su strateški prioriteti koji se već realizuju ili čija će realizacija započeti do 2020. godine, ali su utvrđeni i strateški prioriteti koji se iz različitih razloga ne razrađuju u ovom programu. Prilikom izrade Programa implementacije RPPZMO, jasno se ukazala činjenica da se pojedina planska rešenja i strateški prioriteti nalaze u poziciji suočavanja sa mogućnostima promena (institucionalnih, socio-ekonomskih, finansijskih i drugih) u periodu od donošenja RPPZMO 2013. godine do pripreme programa 2014. godine i njegovog sprovođenja do 2020. godine, te da njihovo ostvarenje zbog toga može biti modifikovano, usporeno ili odloženo. Veliki broj aktera, sa opštim i sektorskim strategijama, planovima i programima, usložnjavaju ostvarenje brojnih aktivnosti i projekata, pogotovo ako se uzme u obzir nedovoljna horizontalna i vertikalna koordinacija među njima. Radi toga, za sprovođenje ovog programa od posebnog značaja je uspostavljanje nedovoljno razvijenih horizontalnih veza između sektora i jedinica lokalne samouprave koje imaju interes oko istih aktivnosti i projekata, kao i vertikalnih veza među nivoima upravljanja u sprovođenju strateških planskih prioriteta.

U Programu implementacije RPPZMO, strateški prioriteti koji se razrađuju, prikazani su u okviru tabela i na grafičkim prilozima. Ostali strateški prioriteti navedeni su u posebnom poglavlju prema različitim razlozima zbog kojih se ne razrađuju.

Za izbor strateških prioriteta koji se razrađuju korišćen je metodološki pristup i kriterijumi koji su definisani i primenjeni na izradi Programa implementacije PPRS. Postupak odabira, preispitivanja i preciziranja prioriteta posebno je obrađen sa stanovišta njihove opravdanosti i realnih mogućnosti za njihovo ostvarivanje, a koliko je to bilo sagledivo u trenutku izrade Programa implementacije RPPZMO. Za svaki prioritet koji se detaljno razrađuje inicirana je i ostvarena uspešna saradnja sa većinom nadležnih organa i organizacija na republičkom nivou upravljanja, malobrojnih organizacija na regionalnom/okružnom nivou, kao i na nivou jedinica lokalne samouprave.

Razrada strateških prioriteta do 2020. godine urađena je u saradnji sa relevantnim akterima prostornog razvoja putem popunjavanja analitičkih kartica, koje su pretočene u tabele sa dole navedenom strukturom (Tabela III-1) i nalaze se u poglavlju III.

Tabela II-2: Struktura razrade strateških prioriteta utvrđenih RPPZMO

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti/

Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1

2

3

4

5

6

Prioritet utvrđen RPPZM

Tematska oblast

Plansko rešenje

Osnovna svrha izrade analitičkih kartica bila je provera realnosti (podrazumevajući i izmene i dopune strateških prioriteta), odnosno, razrada i realizacija strateških prioriteta utvrđenih RPPZMO.

Strateški prioriteti

Navedeni su strateški prioriteti, pod rednim brojem za svako pojedinačno plansko rešenje po tematskim oblastima, a koji su definisani u poglavlju IV. „Smernice za primenu plana”, odeljku 1.1. „Prioritetne aktivnosti na implementaciji RPPZMO”. Na ovaj način je olakšano praćenje razrade i ostvarivanja strateških prioriteta utvrđenih RPPZMO. Uvršteni su i novi strateški prioriteti po tematskim oblastima za planska rešenja utvrđena RPPZMO koje su predložili relevantni akteri na republičkom, regionalnom i lokalnom nivou upravljanja.

Aktivnosti i projekti za realizaciju prioriteta (A i P)

Aktivnosti za realizaciju prioriteta podrazumevaju: upravne i organizacione aspekte i planske aktivnosti (na pripremi i donošenju prostornih, urbanističkih i sektorskih planova i programa) na realizaciji prioriteta, sadržane u nadležnostima i programima resornih ministarstava, republičkih i regionalnih agencija, republičkih javnih preduzeća, javnih ustanova i privrednih društava, organa i organizacija jedinica lokalne samouprave (uprave, javna preduzeća i javne ustanove).

Navedeni su svi konkretni projekti koji su dobijeni od nadležnih organa, organizacija i asocijacija, čija realizacija je predviđena da započne ili da se okonča u vremenskom horizontu Programa implementacije RPPZMO do 2020. godine.

Za ostvarivanje pojedinih strateških prioriteta navedene aktivnosti i/ili projekti su diferencirani prema nivou upravljanja i predloženih iz delokruga određene nadležnosti.

Učesnici i odgovornosti u realizaciji aktivnosti i projekata

Navedeni su svi akteri za koje je prepoznato da imaju direktnu ili indirektnu ulogu u realizaciji strateškog prioriteta. U njih se ubrajaju: organi i organizacije na republičkom nivou upravljanja (ministarstva, agencije, javna preduzeća, zavodi i drugo), organizacije na regionalnom nivou (akreditovane razvojne agencije, zavodi, privredne komore, asocijacije i drugo) i organi i organizacije na lokalnom nivou upravljanja (skupštine i uprave jedinica lokalne samouprave, javna preduzeća, javne ustanove, asocijacije i drugo). Pored ovih učesnika, naznačene su i druge domaće i međunarodne institucije, nevladine organizacije i zainteresovani investitori koji učestvuju ili predstavljaju potencijalne učesnike u realizaciji strateških prioriteta.

Odgovornost za realizaciju navedenih aktivnosti i projekata nosi organ ili organizacija na republičkom ili lokalnom nivou upravljanja, koja prati realizaciju strateškog prioriteta po fazama (ukoliko faze postoje), i o tome priprema godišnji izveštaj koji će se ugrađivati u godišnji izveštaj o ostvarivanju RPPZMO. Odgovornost za realizaciju prioriteta ima organ zadužen za određenu oblast bez obzira na povremene promene naziva organa u okviru rekonstrukcije u sklopu organa uprave. U poglavlju V. Programa implementacije RPPZMO predloženi su modaliteti institucionalne koordinacije i praćenja pripreme i ostvarivanja navedenih aktivnosti i projekata koji su u nadležnosti lokalnog nivoa upravljanja.

Izvori finansiranja i orijentacioni iznosi

Izvori sredstava za finansiranje projekata jesu javna sredstva (budzet Republike Srbije, budzeti JLS i ostali javni izvori finansiranja među kojima su razni fondovi) i sredstva opredeljena iz drugih izvora, kao što su evropski fondovi (IPA i drugo), razni krediti (Svetska banka, Međunarodni monetarni fond, Evropska banka za obnovu i razvoj, Evropska investiciona banka i slično), donacije, privatni i međunarodni fondovi.

Sredstva neophodna za ostvarivanje započetih, predviđenih ili predloženih aktivnosti i projekata neophodnih za realizaciju strateškog prioriteta data su u orijentacionim iznosima u dinarima (RSD) ili u dinarskoj protivvrednosti (prema kursnoj listi na dan 3. novembar 2014. godine). Finansijska sredstva su za većinu prioriteta definisana u trenutku izrade Programa implementacije RPPZMO i treba ih prihvatiti uslovno, odnosno realna finansijska sredstva će se definisati u trenutku realizacije projekata u skladu sa realnim mogućnostima izvora finansiranja. U pojedinim slučajevima, za određene aktivnosti i projekte, nisu se mogli dati orijentacioni iznosi, već će se isti utvrditi u kasnijim fazama realizacije projekta i u procesu inoviranja ovog programa.

Rokovi realizacije A i P (faza P)

Za navedene aktivnosti i projekte utvrđeni su rokovi njihove realizacije ili planiranih faza realizacije. Pojedine aktivnosti su kontinuiranog karaktera i ne ograničavaju se na vremenski horizont Programa implementacije RPPZMO. Za pojedine aktivnosti i projekte nije dat ovaj podatak, saglasno dostavljenim predlozima od strane nadležnih organa i organizacija.

3. PROCES PRAĆENjA, IZVEŠTAVANjA I INOVIRANjA PROGRAMA IMPLEMENTACIJE RPPZMO

Horizontalna i vertikalna koordinacija aktera i njihovih aktivnosti otežano se odvijala u toku pripreme Programa implementacije RPPZMO, što se odrazilo na neujednačenost u razradi strateških prioriteta utvrđenih RPPZMO.

Imajući u vidu neujednačenost u nivou detaljnosti kategorije detaljno razrađenih strateških prioriteta i uzimajući u obzir mogućnost da će u toku realizacije ovog programa implementacije dolaziti do adaptacija, modifikacija i novih inicijativa u ostvarivanju detaljno razrađenih strateških prioriteta, – radi omogućavanja da pojedini nerazrađeni strateški prioriteti pređu u kategoriju detaljno razrađenih prioriteta kao i pomaka u organizovanju aktivnosti, institucija i koordinacije na nivou regiona Šumadije i Zapadne Srbije i donošenja regionalne razvojne strategije za ovaj region (odgovarajućeg strateškog dokumenta regionalnog razvoja) i svih drugih promena u organizaciji i koordinaciji aktivnosti lokalnog nivoa upravljanja – dokument pod nazivom Program implementacije RPPZMO predstavlja deo kontinuiranog procesa planiranja, programiranja i implementacije planskog prostornog razvoja područja.

Kao deo tog procesa, izmene i dopune Programa implementacije RPPZMO, a po potrebi i izmene i dopune ili inoviranje RPPZMO, predlagaće se na osnovu godišnjeg izveštaja o ostvarivanju RPPZMO i Programa implementacije RPPZMO. Kako je ovaj program operativni dokument za implementaciju RPPZMO, realno je očekivati da se inovira zajedno sa podnošenjem izveštaja.

Time će se ostvariti kontinuitet procesa planiranja i implementacije planiranog prostornog razvoja i omogućiti:

svim akterima, naročito onima koji nisu bili dovoljno pripremljeni za aktivnije učešće u pripremi prvog programa, da inoviraju i dopune svoje predloge za detaljnu razradu strateških prioriteta;

usklađivanja ovog programa sa izradom regionalne razvojne strategije i (godišnjih) programa finansiranja razvoja Regiona Šumadija i Zapadne Srbije, odnosno odgovarajućeg strateškog dokumenta regionalnog razvoja (u delovima koji se teritorijalno odnose na RPPZMO);

usklađivanja ovog programa i izrade sektorskih strategija, planova i programa (u delovima koji se teritorijalno odnose na RPPZMO);

usklađivanja ovog programa i projekata koji konkurišu za IPA fond, donacije ili za realizaciju javno-privatnog partnerstva.

Na ovaj način se omogućava povećanje efikasnosti i efektivnosti procesa planiranja, prostornog razvoja i uređenja teritorije Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga.

Monitoring i njegovo dobro uspostavljanje predstavlja sastavni deo i osnov uspešne implementacije. U periodu važenja ovog programa implementacije predviđena je izrada godišnjih izveštaja o stanju u prostoru u kojima treba da se prate: napredovanje u realizaciji strateških prioriteta, kao i promene u vrednostima pokazatelja prostornog razvoja i njegovo realno ocenjivanje stanja putem merenja vrednosti definisanih pokazatelja u utvrđenim vremenskim intervalima. Iz tog razloga se u poglavlju V. Programa implementacije RPPZMO preporučuje organizacija monitoringa, kao postupka kojim se obezbeđuje stalna sprega između dobijanja informacija i njihove interpretacije, a koji se (monitoring) tokom implementacije usredsređuje na praćenje i ocenu promena prioriteta.

Programom implementacije utvrđuju se pokazatelji za praćenje promena stanja u prostoru, tako da Program implementacije RPPZMO predviđa izgradnju i korišćenje GIS – orijentisanog informacionog sistema, što je neophodan uslov za kvalitetan monitoring i upravljanje implementacijom prostornog razvoja RPPZMO.

Pored pokazatelja za praćenje promena stanja u prostoru definisanih u poglavlju IV. Programa implementacije RPPZMO, u poglavljima V. i VI. date su i preporuke za koordinaciju aktivnosti na ostvarivanju strateških prioriteta i preporuke za praćenje pokazatelja prostornog razvoja, koje će poslužiti i za godišnje izveštavanje o ostvarivanju RPPZMO i stanju prostornog razvoja.

III. IMPLEMENTACIJA STRATEŠKIH PRIORITETA REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA ZLATIBORSKOG I MORAVIČKOG UPRAVNOG OKRUGA

1. DETALjNO RAZRAĐENI STRATEŠKI PRIORITETI

U Tabeli III-1 detaljno je razrađeno 117 strateških prioriteta, pod odgovarajućim rednim brojem za 32 planska rešenja u 15 tematskih oblasti, i to:

Korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta i ruralni razvoj;

Korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma i razvoj lovstva;

Vodni resursi;

Geološki resursi;

Razvoj stanovništva, mreže naselja i javnih službi;

Razvoj privrednih delatnosti;

Razvoj turizma;

Razvoj saobraćajne infrastrukture;

Vodoprivredna infrastruktura;

Energetska infrastruktura;

Telekomunikaciona infrastruktura;

Komunalni sadržaji;

Zaštita životne sredine;

Zaštita prirode i prirodnih vrednosti;

Zaštita nepokretnih kulturnih dobara).

Ove tematske oblasti sa svim strateškim prioritetima su u RPPZMO definisane u poglavlju IV. „Smernice za primenu Plana”, odeljku 1.1. „Prioritetne aktivnosti na implementaciji”. Svi orijentacioni iznosi u Tabeli III-1, dati su u dinarima, s tim da su za pojedine aktivnosti i projekte iznosi dati u dinarskoj protivrednosti prema kursnoj listi na dan 3. novembar 2014. godine (119 RSD za evro i 95 RSD za američki dolar).

U sklopu inoviranja Programa implementacije RPPZMO preporučuje se obavljanje inoviranja i dopune navedenih aktivnosti i projekata za ostvarivanje strateških prioriteta.

Tabela III-1: Detaljna razrada strateških prioriteta utvrđenih u RPPZMO

Tematska oblast 1: Korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta i ruralni razvoj

Plansko rešenje 1.1: Ruralna rejonizacija

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

─

1.

Unapređivanje infrastrukturnih, tehničko-tehnoloških i socio-ekonomskih uslova za povećanje tržišne konkurentnosti, posebno rejona voćarsko-povrtarske proizvodnje i pašnjačkog stočarstva u cilju proizvodnje i plasmana voća i stočnih proizvoda posebnih odlika kvaliteta.

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

Razvoj inovativnosti i konkurentne poljoprivrede u planinskom području: Razvoj inovativnosti i konkurentnosti planinskih poljoprivrednih proizvođača; Razvoj multisektorske saradnje planinskog pograničnog područja; Unapređenje lanca dobavljača.

O: RRARM, RRA, RPKPr: Naučne institucije, Udruženja poljoprivrednih proizvođača

29.750.000 RSD

Evropski fondovi, UNDP

2015-2017.

Opština Arilje

Izgradnja sistema za navodnjavanje „Rubus” za 500 ha poljoprivrednog zemljišta u dolini Moravice – opština Arilje.

O: JLS

Pr: Udruženje korisnika voda, DV, VPCM, MPZŽS – UPZ

1. –

1. 2015-2019

Grad Čačak

1. Testiranje i održavanje postojećeg osnovnog materijala sorti šljive u mrežaniku IVČ.

2. Ispitivanje otpornih/tolerantnih genotipova jabuke prema Venturia inaequalis primenom konvencionalnih i savremenih metoda.

3. Unapređenje laboratorije kroz nabavku savremene laboratorijske opreme za agrohemijsku analizu zemljišta.

4. Formiranje mreže obaveštavanja i razmene podataka između proizvođača, prerađivača i potrošača.

5. Dogradnja i unapređenje postojećeg sistema za navodnjavanje i odvodnjavanje kao osnove za intenziviranje poljoprivredne proizvodnje.

6. Primena novih zasada sa novim produktivnijim sortama u voćarskoj proizvodnji.

7. Primena novih tehnologija u stočarskoj proizvodnji.

8. Primena novih tehnologija u povrtarskoj proizvodnji.

1. O: IVČ

2. O: IVČ

Pr: Istraživači iz Republike Belorusije

3. O: PSSS Čačak

Pr: MPZŽS, Grad Čačak

4. O: Poljoprivredna udruženja

Pr: Naučne institucije, PSSS, Centri za razvoj sela grada Čačka

5. O: Grad Čačak

Pr: DV, VPCM, MPZŽS – UPZ, Poljoprivredni proizvođači.

6. O: IVČ

Pr: Naučne institucije, Poljoprivredna udruženja i proizvođači, Grad Čačak

7-8. O: Agronomski fakultet Čačak

Pr: Naučne institucije, Poljoprivredna udruženja i proizvođači, Grad Čačak

1-8. Budzet RS, Budzet JLS, donacije

3. 2.300.000 RSD

1-2. Kontinuirane

aktivnosti

3. –

Jednogodišnja aktivnost

4. Kontinualna

aktivnosti

5-8. Kontinualne

aktivnosti

Opština Nova Varoš

Formiranje Centra za razvoj poljoprivrede Zlatar d.o.o.

Rekonstrukcija i adaptacija objekata nekadašnje ZZ Uvac, koje je JLS kupila.

Izgradnja mini preradnih kapaciteta.

1-3. O: JLS

Pr: RRAZ, Udruženja poljoprivrednika

1-3. Budzet JLS,

Budzet RS,

Evropski i donatorski fondovi

1-3. 2015-2018.

Opština Sjenica

Izgradnja i opremanje laboratorije za analizu mleka i mlečnih proizvoda.

O: JLS

Pr: EU PROGRES, ČRA iz Češke,

USAID, KORNORP

EU PROGRES:23.800.000 RSD

ČRA:30.940.000 RSD

USAID:1.785.000 RSD

KORNORP:2.380.000 RSD

1. 2015.

Opština Čajetina

Detaljna kategorizacija sela u pogledu socio-ekonomskog i poljoprivrednog stanja sela (Izrada „slike” sela).

Unapređenje rada lokalnih stručnih službi.

Izgradnja mini preradnih kapaciteta.

1-2. O: JLS

Pr: Poljoprivredni fakultet u Zemunu, MPZŽS, MP

3. O: Opština Čajetina

Pr: RRAZ, Udruženja poljoprivrednika

1-3. Budzet RS, Budzet JLS, donacije

1-3. Kontinualne

aktivnosti

Opština Kosjerić

Uređenje (revitalizacija) poljskih puteva u dužini od oko 50 km.

1.O: JLS

1. Budzet RS, Budzet JLS

2015-2020.

Opština Lučani

Rekonstrukcija i modernizacija Centra za krompir d.o.o. Guča: Izrada tehničke dokumentacije; Izvođenje radova na rekonstrukciji; Inoviranje postojeće opreme i nabavka nove sa potrebnim repromaterijalom (hemikalije, agensi).

O: Centar za krompir d.o.o. Guča

Pr: MPNTR, MPZŽS, JLS

Budzet RS, Budzet JLS, donacije, sredstva Centra za krompir

1. 2015.

Ostale JLS

─

2.

Izrada i sprovođenje posebnih programa obnove pašnjačkog stočarenja i uspostavljanja organskog sistema proizvodnje, prvenstveno u funkciji očuvanja i progradacije prirodnih brdsko-planinskih travnjaka.

Grad Čačak

1. Utvrđivanje rejona pogodnih za organsku proizvodnju.

2. Subvencijska podrška nabavci inputa i sertifikaciji organskih proizvoda.

3. Subvencionisanje proizvođača semenskog i sadnog materijala za organsku proizvodnju.

4. Podizanje javne svesti o značaju organske proizvodnje.

1. O: JLS, MPZŽS

Pr: Poljoprivredna udruženja i proizvođači

2. O: JLS, MPZŽS

Pr: Poljoprivredna udruženja i

proizvođači, privredni subjekti

3. O: JLS, MPZŽS

Pr: Poljoprivredna udruženja i proizvođači

4. O: JLS Pr: Naučne institucije, PSSS

1-3. Budzet JLS, Budzet RS, donacije

4. Budzet JLS

1-4. Kontinualna aktivnost

Opština Nova Varoš

Razvoj organske proizvodnje.

1. O: JLSPr: RRAZ, Udruženja poljoprivrednika, PSSS Užice

1. Budzet JLS, Budzet RS, DEU

1. 2016.

Opština Sjenica

Projekat razvoja organske proizvodnje „ENOAGRI”.

O: JLS

Pr: Savez organskih proizvođača BiH SERDA

1. SERDA:17.850.000 RSD

1. 2015.

Opština Čajetina

Formiranje Edukacionog centra za

stočarstvo.

Obuka zainteresovanih proizvođača za primenu novih tehnologija u stočarstvu.

1-2. O: JLS

Pr: Poljoprivredni fakultet u Zemunu, MPZŽS

1-2. Budzet RS,

donacije,

Budzet JLS

1. –

2.

Kontinualna aktivnost

Opština Kosjerić

Projekat: Efikasnije korišćenje i zaštita prirodnih i sejanih travnjaka u funkciji održivog razvoja stočarstva u brdskim i planinskim područjima.

Projekat: Ispitivanje mogućnosti uvođenja višegodišnjih leguminoza u plodored brdskih i planinskih degradiranih zemljišta u cilju rekultivacije istog i proizvodnje biološki vredne stočne hrane.

1-2. O: JLS (Odsek za lokalno ekonomski razvoj)

Pr: Naučne institucije

Budzet RS3.000.000 RSD

Budzet RS (90%)

Budzet JLS (10%)

–

2015-2020.

Ostale JLS

─

3.

Uspostavljanje partnerstva lokalnih aktera iz javnog i civilnog sektora pri utvrđivanju specifičnih socio-ekonomskih i ekoloških problema svoje sredine, radi donošenja Akcionih programa za ruralni razvoj, u interakciji s planiranim razvojem turizma i komplementarnih delatnosti, kojima se obezbeđuju alternativni prihodi lokalnom stanovništvu.

Opština Arilje

Izrada Akcionog programa za ruralni razvoj opštine Arilje.

1. O: JLS

Pr: MPZŽS

1. Budzet JLS, donacije, Budzet RS

1.000.000 RSD

1. 2017-2018.

Opština Nova Varoš

Projekat „Regionalni lanac vrednosti”

Realizovano: Identifikovana tražnja industrije turizma za lokalnim proizvodima; Sprovedena analiza ponude – koji lokalni proizvodi se prodaju i koji mogu biti plasirani da zadovolje različite zahteve industrije turizma.Planirano: Kreiranje ključnih preporuka i Akcionog plana za primenu preporuka;

Uspostavljanje partnerstva između Centra za razvoj poljoprivrede i JLS.

2. Izrada Akcionog programa za poljoprivredu i ruralni razvoj JLS.

O: RRAZ

Pr: pet JLS Zlatiborskog upravnog okruga

2. O: JLSPr: RRAZ, Udruženja poljoprivrednika, PSSS Užice

1. USAID

5.415.000 RSD

2. Budzet JLS, Budzet RS, evropski i donatorski fondovi

–

2016.

Opština Čajetina

Formiranje partnerstva:

Formiranje LAG-ova, udruženja i klastera; Izrada Akcionog programa za ruralni razvoj; Izrada i implementacija pilot projekata.

Usmeravanje proizvođača ka stvaranju brendova i sertifikovanju poljoprivrednih proizvoda i razvoju novih grana poljoprivredne proizvodnje.

1. O: JLSPr: RRAZ

2. O: JLS

Pr: RRAZ, MPZŽS

1-2. Budzet RS,

donacije,

Budzet JLS

1-2. Kontinuirane

aktivnosti

Ostale JLS

─

4.

Jačanje komplementarnosti poljoprivrede i turizma, preduzimanjem aktivnosti na očuvanju ruralnog nasleđa, privođenju nameni gazdinstava za potrebe i smeštaj turista i edukacijom stanovništva o mogućnostima valorizacije poljoprivrednih proizvoda razvojem turizma i uključivanjem u programe upravljanja zaštićenim i ekološki značajnih područja.

Opština Čajetina

Edukacija stanovništva iz ruralnog područja – stari zanati i ruralni turizam.

O: JLSPr: RRAZ, MPZŽS

Budzet RS, donacije,

Budzet JLS

1. Kontinualna

aktivnost

Ostale JLS

─

Tematska oblast 1: Korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta i ruralni razvoj

Plansko rešenje 1.2: Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

1.

Zaustavljanje procesa spontanog ispadanja iz poljoprivredne proizvodnje zemljišta i drugih agrarnih fondova kojima raspolažu staračka/regresivna domaćinstva, stimulisanjem transfera njihovog zemljišta, stoke i tehničkih sredstava na deo mlađe populacije opredeljene za rad u poljoprivredi i život na selu.

1. Davanje u zakup obradivog poljoprivrednog zemljišta (fizička lica starija od 65 godina, licima mlađim od 40 godina)

1. O: MPZŽSPr: JLS, poljoprivredna gazdinstva

1. Budzet RS

1.

Kontinualna

aktivnost

Grad Užice

Podsticanje lica starijih od 65 godina za davanje u zakup poljoprivrednog zemljišta mlađim licima / Davanje u zakup na period ne kraći od tri godine.

O: MPZŽSPr: JLS, Zainteresovana poljoprivredna domaćinstva

Budzet RS

1.Kontinualna

aktivnost

Opština Čajetina

Davanje u zakup poljoprivrednog

zemljišta mlađim licima i njihov

upis u registar poljoprivrednih

gazdinstava.

Formiranje oglednih parcela,

demonstracionih gazdinstava i

centara za obuku.

O: Poljoprivrednici koji

imaju imovinu i zakupci

O: JLSPr: MPZŽS, poljoprivredna gazdinstva

1. Privatni sektor

2.Budzet RS,

donacije,

Budzet JLS

1-2.

Kontinualne

aktivnosti

2.

Popravljanje agrohemijskih osobina obradivih zemljišta, selektivnim korišćenjem podsticajnih sredstava iz Agrarnog budzeta Republike Srbije i drugih izvora, na osnovu prethodnih agropedoloških analiza.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

Popravka kvaliteta poljoprivrednog zemljišta i monitoring zemljišta

O: MPZŽS – UPZ, PSSS

Pr: JLS, poljoprivredna gazdinstva

1. Budzet RS

Budzet JLS

1.Kontinualna

aktivnost

Grad Čačak

1. Sprečavanje i kontrola uticaja aktivnosti na pogoršanje agrohemijskih osobina obradivih zemljište (građevinarstvo, površinska eksploatacija mineralnih sirovina).

2. Izrada i realizacija projekata za poboljšanje kvaliteta obradivog zemljišta.

1. O: JLSPr: MPZŽS, MRE, MGSI,

Naučne i obrazovne ustanove, NVO, zainteresovana javnost.

2. O: JLSPr: Naučne ustanove i ovlašćena pravna lica, MPZŽS.

1. Budzet JLS, Budzet RS

1.200.000 RSD / god.

2. Budzet JLS, Budzet RS

2.500.000 RSD / god.

1-2.

Kontinualne

aktivnosti

Ostale JLS

─

3.

Evidentiranje terena ugroženih erozionim procesima i preduzimanje i kontrola sprovođenja odgovarajućih antierozionih mera i radova (zabrana preoravanja livada i pašnjaka i drugih površina i njihovo pretvaranje u oranice sa jednogodišnjim usevima, uvođenje plodoreda, podizanje višegodišnjih zasada, poštovanje antierozionih tehnika obrade zemljišta, uključujući konturnu i obradu po izohipsama, podizanje i gajenje poljozaštitnih pojaseva, zabrana napasanja stoke ili ograničavanje broja grla na određenim površinama i zatravljivanje dela marginalnih oranica).

Opština Arilje

Izrada plana za proglašenje erozionih područja na teritoriji opštine Arilje.

O: JLS

Pr: MPZŽS

Budzet JLS, Budzet RS

800.000 RSD

1. 2016.

Grad Čačak

1. Izrada studije o zaštiti poljoprivrednog zemljišta od uticaja spoljnih faktora – prirodnih (poplava, erozije, podzemnih voda) i društvenih (eksploatacije šljunka, neplanske izgradnje i drugo).

1. O: JLS

Pr: MPZŽS

Budzet JLS, Budzet RS

–

Opština Čajetina

1. Izrada karte i plana za proglašenje erozionih područja na teritoriji opštine

2. Sprovođenje antierozivnih mera i radova na teritoriji opštine Čajetina.

1-2. O: JLSPr: MPZŽS, JP SŠ, MZ

1-2. Budzet JLS,

Budzet RS

–

Opština Kosjerić

1.Izrada plana za proglašenje erozionih područja sa odgovarajućim antierozivnim merama i radovima na području opštine Kosjerić.

2.Projekat: Rekultivacija zapuštenih i degradiranih površina kroz uvođenje višegodišnjih dugotrajnih useva (detelinsko-travnih smeša) u cilju sprečavanja erodiranih procesa i održivog korišćenja zemljišta (na površini od 20 ha).

1. O: JLSPr: MPZŽS

2. O: JLS (Odsek za lokalno ekonomski razvoj) Pr: Naučne institucije

1. Budzet JLS2. Budzet JLS600.000 RSD (30.000 RSD / ha)

1. 2015 -2020.

2. -2-3 godine-

Ostale JLS

─

4.

Kontrola plodnosti obradivog zemljišta i preduzimanje mera popravke, naročito kiselog zemljišta iscrpljenog intenzivnom proizvodnjom krompira u istočnom delu RPPZMO (kalcizacija, meliorativno đubrenje fosfatima i stajnjakom i uvođenje u plodored krmnog bilja i leguminoza), a zatim dalje korišćenje u skladu sa pravilima dobre poljoprivredne prakse.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

1. Kontrola plodnosti obradivog poljoprivrednog zemljišta

O: MPZŽS – UPZ, PSSS

Pr: JLS

1. Budzet RS

1.Kontinualna

aktivnost

Opština Nova Varoš

Sistematska kontrola plodnosti zemljišta (prosečno se godišnje izvrši analiza na oko 1000 parcela)

Nabavka materijala za kalcizaciju, fosfatizaciju i slično.

O: PSSS Užice

Pr: Poljoprivredna gazdinstva, MPZŽS

2. O: Poljoprivredna gazdinstvaPr: PSSS Užice

1. Budzet RS

2.000.000 RSD godišnje

2. Sredstva privatnog sektora

1-2.

Kontinualne

aktivnosti

Opština Kosjerić

Sistematska kontrola plodnosti obradivog poljoprivrednog zemljišta (sa 3000 uzoraka godišnje).

O: PSSS Užice

Pr: JLS (Odsek za lokalno ekonomski razvoj), Poljoprivredna gazdinstva, MPZŽS

Budzet RS

1.

Kontinualna

aktivnost

Grad Užice

Sistematska kontrola plodnosti obradivog zemljišta na 2000 uzoraka / Uzorkovanje obradive zemlje, analiza i davanje preporuke prema urađenoj analizi

Snabdevanje poljoprivrednih domaćinstava fosfornim đubrivom / Korigovanje nedostatka fosfora u obradivom zemljištu.

1-2. O: PSSS Užice

Pr: Poljoprivredna gazdinstva, MPZŽS

Budzet RS4.000.000 RSD / god.

Budzet JLS, Budzet RS 1.000.000 RSD / god.

1-2.

Kontinualne

aktivnosti

Grad Čačak

1. Sistematska kontrola plodnosti obradivog zemljišta.

1. O: JLSPr: Poljoprivredna gazdinstva, MPZŽS

1. Budzet RS, Budzet JLS

1.

Kontinualna

aktivnost

Ostale JLS

─

5.

Izrada privredno-ekoloških planova korišćenja, zaštite i melioracija livada i pašnjaka, uključujući režime ispaše i pripreme za obavljanje agroekoloških mera

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

Melioracija livada i pašnjaka

O: MPZŽS – UPZ, PSSS

Pr: JLS

1. Budzet RS

Budzet JLS

1.Kontinualna aktivnost

JLS

─

6.

Saradnja proizvođača i njihovih udruženja sa savetodavnom službom, naučno-istraživačkim institucijama i centrima za regionalni i ruralni razvoj i jačanje lokalnih partnerstava, uključujući i animiranje dijaspore za investiranje u razvoj poljoprivrede i pratećih delatnosti (Sjenica).

Grad Čačak

1. Formiranje mreže obaveštavanja i razmene podataka između proizvođača, prerađivača i potrošača.

1. O: Poljoprivredna udruženja Pr: Naučne institucije, PSSS, Centar za razvoj sela grada Čačka

1. Budzet JLS, privatan sektor

1.

Kontinualna

aktivnost

Opština Nova Varoš

1. Podrška poljoprivrednim udruženjima u uspostavljanju saradnje sa PSSS, naučno-istraživačkim institucijama i jačanje lokalnih partnerstava.

1. O: JLS

Pr: Poljoprivredna udruženja (stočara, voćara, pčelara, proizvođača heljde), PSSS Užice, Naučne institucije

1. Budzet JLS, privatan sektor

1.

Kontinualna

aktivnost

Opština Kosjerić

Projekat: Diseminacija novih naučno-tehnoloških rezultata u cilju edukacije savetodavaca i farmera iz oblasti proizvodnje, konzervisanja i iskorišćavanja stočne hrane.

1. O: JLS

Pr: Poljoprivredna gazdinstva i udruženja, PSSS, Naučne institucije

Budzet JLS, donacije

–

2 godine

Ostale JLS

─

7.

Jačanje prekogranične i regionalne saradnje na zajedničkim projektima zaštite prirodnih resursa i unapređenja poljoprivrede i održivog ruralnog razvoja.

Opština Arilje

Unapređenje proizvodnje meda u opštini Arilje i opštini Sokolac (BiH)

1. O: JLS, Opština SokolacPr: Udruženja proizvođača meda

1. Budzet JLS,

Fondovi EU

12.000.000 RSD

2016-2018.

Grad Užice

Kontrola kvaliteta hrane / Izgradnja laboratorije i nabavka opreme za ispitivanje kvaliteta hrane u saradnji sa BiH (Banja Luka)

O: JLS i Banja LukaPr: MPZŽS, PSSS Užice

1. Budzet JLS,

Evropski fondovi 30.000.000 RSD

– 5 godina

Opština Nova Varoš

Nastavak projekta:

Prognozno-izveštajni sistem u poljoprivredi prekograničnog regiona

(U okviru projekta na teritoriji opštine Nova Varoš postavljene su tri meteorološke stanice 2014.).

Povezivanje poljoprivrednih proizvođača i udruženja sa proizvođačima iz susednih opština i regija radi zajedničkog plasmana proizvoda i učešća na zajedničkim projektima.

O: PSSS Užice, Federalni zavod za poljoprivredu – Sarajevo

Pr: JLS (osam iz Zlatiborskog upravnog okruga, RS, osam iz prekogranične oblasti BiH)

O: PSSS UžicePr: JLS, Poljoprivredna udruženja

IPA fondovi

Fondovi prekogranične saradnje

1-2. –

Ostale JLS

─

Tematska oblast 1: Korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta i ruralni razvoj

Plansko rešenje 1.3: Razvoj i restrukturiranje poljoprivrednog sektora

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

1.

Obezbeđivanje sigurnih prava zakupa zemljišta i dobrog funkcionisanja tržišta zemljišta, radi pomeranja resursa sa napuštenih gazdinstava ka produktivnijim poljoprivrednicima, kao i drugih mera podrške ukrupnjavanju i tehničko-tehnološkoj modernizaciji porodičnih gazdinstava.

1. Davanje u zakup poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini

2. Komasacija

1.-2. O: MPZŽS – UPZ

Pr: JLS

1.-3. Budzet RS

1-40 godina aktivnost se ponavlja svake godine

2.

Kontinualna aktivnost

Opština Čajetina

Priprema projekata i izvođenje radova na komasaciji poljoprivrednog zemljišta.

O: JLS

Pr: „Zlatiborski Eko agrar” d.o.o.

Budzet JLS

–

Ostale JLS

─

2.

Unapređenje sortnog sastava i uvođenje savremenih tehnologija i standarda u proizvodnji voća i krompira i unapređenje rasnog sastava i selekcijskog rada, smeštaja i ishrane u stočarstvu.

Opština Arilje

Realizacija Selekcionog centra za malinu.

O: JLS Pr: Inovacioni centar za poljoprivredu d.o.o. Arilje

Budzet JLS,

Budzet RS, donacije

40.000.000 RSD

1. 2016-2018.

Grad Čačak

1. Testiranje i održavanje postojećeg osnovnog materijala sorti šljive u mrežaniku Instituta za voćarstvo.

2. Ispitivanje otpornih/tolerantnih genotipova jabuke prema Venturia inaequalis primenom konvencionalnih i savremenih metoda.

1. O: IVČ

2. O: IVČ Pr: Istraživači iz Republike Belorusije

1. Budzet JLS,

Budzet RS,

Budzet JLS,

Budzet RS,

Budzet Belorusije

1. Kontinualna aktivnost

2. –

Grad Užice

Uvođenje nove voćne vrste u redovnu proizvodnju / Projekat se sprovodi u saradnji sa Crnom Gorom.

Podsticanje i podizanje novih zasada voćnih vrsta na području Grada Užica

O: PSSS UžicePr: Biotehnički fakultet Podgorica

O: Grad Užice, PSSS Užice

Budzet JLS, Evropski fondovi

10.000.000 RSD

Budzet JLS

3.000.000 RSD

1. –

5 godina

–

jedna godina

Opština Čajetina

Sufinansiranje opreme, Unapređenje rasnog sastava u govedarstvu, Nabavka i formiranje matičnih stada za reprodukciju, Popis postojećih tovilišta i objekata od značaja za stočarstvo, Podsticaj izmene i poboljšanja rasnog sastava kroz široku primenu veštačkog osemenjavanja.

O: ’Zlatiborski Eko agrar” d.o.o.Pr: JLS, MPZŽS

Budzet JLS, privatni sektor

1.

Kontinualne

aktivnosti

Opština Kosjerić

1. Unapređenje stočarske proizvodnje, kroz unapređenje proizvodnje mleka i mesa na području opštine Kosjerić: Pokazni eksperimenti na farmama, Uvođenje preporučenih krmnih vrsta i zajednica, novih tehnologija u proizvodnji, konzervisanju i iskorišćavanju stočne hrane.

(Realizacija u toku)

1. O: JLSPr: Institut za krmno bilje, Kruševac

Budzet JLS,

Sredstva Instituta za krmno bilje, Kruševac

1. 2015.

Ostale JLS

─

3.

Uspostavljanje organske biljne i stočarske proizvodnje, zaštita geografskog porekla i sertifikacija, regionalno brendiranje i aktivnosti na unapređenju promocije i plasmana organskih i tradicionalnih proizvoda zaštićene oznake porekla.

Opština Arilje

Proširenje proizvodnje organske maline u opštini Arilje.

1. O: JLS

1. Budzet JLS, donacije 15.000.000 RSD

2015-2019.

Grad Čačak

1. Podrška smotrama poljoprivrednih proizvoda na teritoriji grada Čačka.

2. Upoznavanje poljoprivrednih proizvođača sa naprednom praksom kod nas i u svetu organizovanjem studijskih putovanja, odlascima na seminare, sajmove, organizovanjem tribina i slično.

3. Lokalna rejonizacija poljoprivredne proizvodnje i uvećanje površina pod odgovarajućim zasadima.

4. Subvencionisanje proizvođača semenskog i sadnog materijala za organsku proizvodnju

5. Podizanje javne svesti o značaju organske proizvodnje.

1. O: JLS Pr: Poljoprivredna udruženja, poljoprivredni proizvođači, Regionalna privredna komora, Naučne institucije

2-3. O: JLSPr: Naučne institucije, PSSS, poljoprivredna udruženja, poljoprivredni proizvođači.

4. O: JLS, MPZŽS

Pr: Poljoprivredna udruženja, poljoprivredni proizvođači

5. O: JLSPr: Naučne institucije, PSSS

1-5. Budzet JLS

1-5.

Kontinualne

aktivnosti

Opština Nova Varoš

Zaštita GO zlatarskog sira – II faza (registracija ovlašćenog korisnika).

Zaštita autohtone Zlatarske heljde.

Brendiranje i zaštita GO najvažnijih poljoprivrednih proizvoda.

O: Udruženje stočara „Uvačka reka mleka”

2-3. O: JLS Pr: Preradni kapaciteti i gazdinstva

1-3. Budzet JLS, privatan sektor

1. 2015.

2-3. –

Opština Čajetina

Zaštita geografskog porekla tradicionalnih proizvoda iz Zlatiborskog upravnog okruga.

O: ’Zlatiborski Eko agrar” d.o.o.Pr: JLS, MPZŽS

Budzet JLS,

donacije

1.Kontinualne

aktivnosti

Opština Kosjerić

Projekat: Jačanje uloge višegodišnjih krmnih leguminoza i trava u funkciji proizvodnje zdravstveno bezbedne hrane.

O: JLS (Odsek za lokalno ekonomski razvoj)Pr: Naučne institucije

Budzdzet RS

2.000.000 RSD

1. –

2-3 godine

Ostale JLS

─

4.

Modernizacija proizvodnje na gazdinstvima – proširenje poseda, izgradnja savremenih objekata za smeštaj stoke, kabaste stočne hrane i odlaganje stajnjaka, nabavka uređaja za navodnjavanje, skladištenje i hlađenje mleka, podizanje dugogodišnjih zasada u voćarstvu i vinogradarstvu, nabavka osnovnog stada, razvoj pčelarstva i uzgoj autohtonih biljnih vrsta i rasa stoke.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

1. Nabavka nove opreme za navodnjavanje

2. Izgradnja sistema za navodnjavanje (vodozahvat i/ili primarna mreža sa opremom koja se postavlja na primarnu mrežu za navodnjavanje)

1.-2. O: MPZŽS – UPZ

Pr: JLS

1.-2. Budzet RS

1.-2.

Kontinualna aktivnost

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Održivi razvoj porodičnih poljoprivrednih gazdinstava: Mapiranje poljoprivrednih domaćinstava; Analiza stanja i potreba tržišta; Strateške odrednice razvoja poljoprivrede; Izrada programa održivog razvoja porodičnih gazdinstava – definisanje tipskih domaćinstava i modela za tipska domaćinstva po segmentima poljoprivrede;

Upoznavanje poljoprivrednika, udruženja i lokalnih samouprava sa programom;

Know-how exchange programme studijske posete; Umrežavanje – CEI Wholesale Markets Foundation.

O: RRARM, RRA, Poljoprivredne stručne službePr: MPZŽS, JLS, Udruženja poljoprivrednika, poljoprivredna gazdinstva

Evropski fondovi, donacije

–

Opština Arilje

Podsticaji za investicije u primarnoj proizvodnji.

1. O: JLS

1. Budzet JLS, donacije20.000.000 RSD

1. 2015-2019.

Grad Čačak

1. Primena novih zasada sa novim produktivnijim sortama u voćarskoj proizvodnji.

2. Primena novih tehnologija u stočarskoj proizvodnji.

3. Primena novih tehnologija u povrtarskoj proizvodnji.

1. O: IVČPr: Naučne institucije, Grad Čačak,

poljoprivredna udruženja i

proizvođači

2-3. O: Agronomski fakultet Čačak Pr: Naučne institucije, Grad Čačak, poljoprivredna udruženja i proizvođači

1-3. Budzet RS, Budzet JLS, donacije

1-3. –

Opština Nova Varoš

Subvencije za stočarstvo i voćarstvo – nabavka opreme i reproduktivnog materijala za voćarstvo i stočarstvo.

Kreditiranje poljoprivrednih proizvođača u saradnji sa komercijalnim bankama.

Sufinansiranje projekata poljoprivrednih udruženja (stočara, voćara, pčelara, proizvođača heljde).

1. O: JLSPr: MPZŽS, poljoprivredni proizvođači

2. O: JLSPr: komercijalne banke, poljoprivredni proizvođači3. O: JLSPr: MPZŽS, poljoprivredna udruženja

1. Budzet JLS, Budzet RS

2. Komercijalne banke, Budzet JLS (pokriva kamatu na poljoprivredne kredite kod komercijalne banke)

3. Budzet JLS, Budzet RS, donacije, banke

1-3.Kontinualne

aktivnosti

Opština Čajetina

Sufinansiranje opreme.

O: „Zlatiborski Eko agrar” d.o.o., JLSPr: Poljoprivredni proizvođači

Budzet JLS, banke, donacije

Kontinualna

aktivnost

Opština Kosjerić

1. Izrada projektno-tehničke dokumentacije za izgradnju i/ili rekonstrukciju sistema za navodnjavanje.

2. Nabavka nove opreme za navodnjavanje,

3. Izgradnja sistema za navodnjavanje na površini od oko100 ha.

4. Projekat: Primena novih tehnoloških rešenja u cilju povećanja ekonomskih efekata stočarske proizvodnje i očuvanja životne sredine.

5. Projekat: Ispitivanje mogućnosti jačanja pčelarske proizvodnje kroz gajenje novih biljnih vrsta.

1.O: Registrovana poljoprivreda gazdinstava, Udruženja vodokorisnikaPr: JLS; JVP SV

2. O: Registrovana poljoprivredna gazdinstava

3. O: Registrovana poljoprivredna gazdinstava, Udruženja vodokorisnika

Pr: JLS; JVP SV

O: Naučne institucijePr: JLS (Odsek za lokalni ekonomski razvoj)

O: Naučne institucijePr: JLS (Odsek za lokalni ekonomski razvoj), Udruženje pčelara

Privatni sektor

Budzet RS (45-50%), Privatni sektor (55-50%)

3. Budzet RS

4. Budzet RS3-5.000.000 RSD

5. Budzet RS (90%), Budzet JLS (10%)1-2.000.000 RSD

1-3. –

4. -4-5 godina

5. -1-2 godine

Ostale JLS

─

5.

Ubrzanje restrukturiranja i privatizacije prerađivačkih preduzeća u državnom vlasništvu i ulaganja u izgradnju savremenih hladnjača, sušara i malih pogona za preradu mleka, voća i povrća i sakupljanje, doradu, pakovanje i plasman lekovitog i aromatičnog bilja, meda, šumskih plodova i pastrmke.

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Osnivanje mreže za sakupljanje i sušenje lekovitog bilja (područje na relaciji Golija-Durmitor): Analiza stanja i potreba; Organizovanje zainteresovanog lokalnog stanovništva; Uspostavljanje mreže (udruženja, zadruge) i koordinatora mreže; Organizacija treninga i ispita, dodela sertifikata; Formiranje centra za sakupljanje bilja, sušara i ekstrakcije eteričnih ulja; Organizacija plasmana; Monitoring.

1. O: RRARMPr: RRA, JLS u Republici Srbiji i Crnoj Gori, Udruženja sakupljača lekovitog bilja, Ekološke NVO

1. USAID, PGS Republika Srbija-Crna Gora

1. –

Grad Čačak

1. Izgradnja regionalnog eko-tech izložbenog paviljona i istraživačkih laboratorija za kontrolu proizvoda biljnog i animalnog porekla na Agronomskom fakultetu u Čačku.

2. Izgradnja „Skladišno-preradno-distributivnog centra”.

3. Unapređenje skladišno-preradnih kapaciteta – aktiviranje starih preradnih i skladišnih kapaciteta (čipsara, hladnjača, topla prerada- Voćar) i dogradnja novih skladišnih kapaciteta (hladnjače).

1. O: Agronomski fakultet Čačak Pr: Tehnički fakultet Čačak,

IVČ, granska udruženja proizvođača, profesionalci zaposleni u agraru, studenti i učenici srednjih škola, proizvođači opreme za poljoprivredu, stočne hrane, veterinarske opreme i lekova, osiguravajuća društva, bankarski sektor

2. O: Udruženje povrtara Zablaće Pr: MPZŽS, poljoprivredna udruženja, JLS

3. O: Poljoprivredna udruženja

Pr: MPZŽS, Prerađivači,

JLS

1. Budzet RS, donacije, Budzet JLS96.521.956 RSD

2-3. Privatni sektor, banke, donacije, Budzet RS, Budzet JLS

–

2-3. -Pet godina

Opština Nova Varoš

Kupovina ZZ „Božetići” od strane Opština Nova Varoš.

Kupovina ZZ „Novo Jasenovo” od strane Opština Nova Varoš.

1-2. O: JLS

1-2. Budzet JLS

1-2. –

Opština Čajetina

Proširenje laboratorije za hemijsko i mikrobiološko ispitivanje kvaliteta mleka u Krivoj reci.

O: ’Zlatiborski Eko agrar” d.o.o.

Budzet RS,

donacije,

Budzet JLS

2015.

Ostale JLS

─

6.

Formiranje/jačanje udruženja proizvođača – stočara, voćara, pčelara i odgajivača i sakupljača lekovitog i aromatičnog bilja i šumskih plodova, zadruga i klastera u cilju organizovane proizvodnje, prerade/dorade, skladištenja, standardizacije, kontrole kvaliteta, brendiranja, promocije i plasmana finalnih proizvoda.

Grad Čačak

1. Umrežavanje proizvođača i prerađivača voća i povrća radi unapređenja izvoza.

1. O: Poljoprivredna udruženja Pr: IVČ, JLS, Regionalna privredna komora Kraljevo OJ Čačak

1. Privatni sektor, donacije, Budzet JLS

1.

Kontinualna aktivnost

Opština Nova Varoš

Formiranje novih i jačanje postojećih poljoprivrednih udruženja uz podršku

Centra za razvoj poljoprivrede

1. O: JLS (Centar za razvoj poljoprivrede)Pr: Poljoprivredna udruženja i proizvođači

Budzet JLS,

Budzet RS, donacije, privatni sektor

Kontinualna aktivnost

Opština Čajetina

1. Formiranje specijalizovanih

Udruženja.

Pospešivanje formiranja različitih oblika i modela zadruga.

O: JLS, RRA ZlatiborPr: PSSS, poljoprivredni proizvođači

1-2. Budzet JLS, Budzet RS, donacije, privatni sektor

1-2. Kontinualne

aktivnosti

Ostale JLS

─

Tematska oblast 2: Korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma i razvoj lovstva

Plansko rešenje 2.1: Održivo korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

─

1.

Unapređenje stanja postojećih šuma i povećanje površina pod šumama (pošumljavanjem oko 450 km2), prvenstveno na slivovima akumulacija (uz izradu projekata pošumljavanja) i poboljšanjem šumske infrastrukture.

Opština Arilje

Pošumljavanje područja u skladu sa PPO Arilja.

O: JLS, JP SŠ – Šumska upravaPr: MPZŽS, DV, JLS

1. Budzet RS,

Budzet JP SŠ

1. –

Grad Užice

Pošumljavanje goleti na državnom zemljištu na površini od 181,12 ha i na privatnim parcelama na površini od 320,00 ha.

Projektovanje, izgradnja i održavanje 89 km šumskih puteva i 27,5 km protivpožarnih pruga u državnim šumama.

1-2. O: JP SŠ (državne šume), Vlasnici (privatne šume)

Pr: MPZŽS, JP SŠ (privatne šume)

Budzet RS

(Budzetski fond za šume RS)

1. 60.000.000 RSD

2. 164.000.000 RSD

1-2. 2015-2025.

Opština Bajina Bašta

1. Projektovanje, izgradnja i održavanje šumskih puteva.

1. O: JP SŠ (državne šume), Vlasnici (privatne šume)

Pr: MPZŽS, JP NP Tara, JP SŠ (privatne šume)

Budzet RS

(Budzetski fond za šume RS)

Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

─

2.

Izrada Programa razvoja šumskih područja i Nacionalnog parka Tara, kao i integralnog informacionog sistema za sektor šumarstva čime bi se obezbedilo funkcionisanje planskog osnova održivom upravljanju šumama.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

Plan razvoja za Tarsko-Zlatiborsko, Limsko, Golijsko, Šumadijsko šumsko područje i Nacionalni park Tara

O: JP SŠ, MPZŽS, uprave NP

1. Budzet RS

1. Kontinualna aktivnost

Grad Užice

Izrada Programa razvoja Tarsko-zlatiborskog šumskog područja.

1. O: JP SŠ, MPZŽS

1. Budzet RS

(Budzetski fond za šume RS)

8.000.000 RSD

1. 2015-2016.

Opština Bajina Bašta

Izrada Plana razvoja šuma u NP Tara.

Izrada osnova za šume za gazdinske jedinice u NP Tara.

Izrada godišnjih planova gazdovanja šumama za gazdinske jedinice.

1-2. O: JP NP TaraPr: JP SŠ, MPZŽS

1-2. Budzet RS

1-2.Kontinualne aktivnosti

3.

Racionalno korišćenje ukupnih proizvodnih potencijala šuma, prevođenjem većeg dela površine izdanačkih šuma u visoke, povećanjem ukupne obraslosti i popunjavanjem nedovoljno obraslih i rekonstrukcijom degradiranih površina.

Grad Užice

Rekonstrukcija državnih šuma na površini od 4,76 ha.

O: JP SŠ

Sredstva JP SŠ

500.000 RSD

1. 2015-2020.

Opština Bajina Bašta

Realizacija plana razvoja šuma u NP Tara.

O: JP NP Tara

Budzet RS

1.Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

─

4.

Očuvanje bioraznovrsnosti i ukupne vrednosti šumskih ekosistema, posebno u zaštićenim područjima uz višenamensko korišćenje.

Grad Užice

Monitoring zaštićenih biljaka i životinja u šumama koje su sertifikovane po međunarodno priznatim FSC standardima.

Staranje nad zaštićenim prirodnim dobrima, koji obuhvataju šumske ekosisteme.

1-2. O: JP Park prirode Mokra Gora,JP SŠ

Pr: MPZŽS

1-2. Budzet RS

1.000.000 RSD/god.

12.000.000 RSD/god.

1-2.Kontinualne aktivnosti

Opština Bajina Bašta

1.Identifikacija i monitoring šumskih ptica.

2. Jačanje bioloških kapaciteta i tehničke infrastrukture za reintrodukciju retkih i ugroženih vrsta: divokoze, medveda, tetreba, jarebice kamenjarke, sokolova, orlova.

1. O: JP NP Tara, Društvo za zaštitu ptica Srbije

2. O: JP NP TaraPr: MPZŽS

1-2. Budzet RS, sredstva JP NP Tara

1. 490.000 RSD/god.

1-2.Kontinualne aktivnosti

Opština Lučani

Sakupljanje šumskih plodova i lekovitog bilja na području Parka prirode Golija u postojećem objektu kapaciteta 500 t i na površinama Centra za krompir d.o.o. Guča u KO Koritnik (opština Ivanjica), KO Muhovo (opština Novi Pazar) i KO Plešin (opština Raška).

O: JP SŠPr: MPZŽS, Institut za lekovito bilje, Centar za krompir d.o.o. Guča

Međunarodni fondovi, Budzet RS,

Budzet JLS,

Sredstva Centra za krompir d.o.o. Guča

2015.

Ostale JLS

─

6.

Organizovanje čuvanja šume i forsiranje mera preventivne zaštite i maksimalno suzbijanje bespravne seče.

Grad Užice

Organizovano čuvanje državnih šuma (čuvari). Čuvanje privatnih šuma obezbeđuju njihovi vlasnici.

2. U preventivnu zaštitu i suzbijanje bespravne seče su uključene stručne službe JP SŠ i kontroliše republička šumarska inspekcija.

1.2. O: JP SŠ, Vlasnici šuma

Pr: MPZŽS

1-2. Budzet RS, sredstva JP SŠ, privatni sektor

16.000.000 RSD/god.

1-2.Kontinualne aktivnosti

Ostale JLS

─

7.

Institucionalno opremanje i organizovanje za potrebe monitoringa i istraživanja šuma (posebno funkcionalnih optimuma u zonama sa različiti režimima zaštite prirode, inventure privatnih šuma i drugo).

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

Izrada jedinstvenog informacionog sistema praćenja i istraživanja šuma i šumskog zemljišta

O: MPZŠS

Pr: JP SŠ i JLS

1. Budzet RS

1.

Kontinualna aktivnost

Grad Užice

Monitoring državnih šuma na površini od 13.629,79 ha i privatnih šuma na površini od 16.133,00 ha.

Inventura privatnih šuma i izrada Programa gazdovanja privatnim šumama.

O: JP SŠ

Pr: MPZŽS, Institut za šumarstvo, Šumarski fakultet, ZZPS

O: JP SŠ

Pr: MPZŽS

1-2. Budzet RS

1. 4.000.000 RSD/god. 2. 10.000.000 RSD

Kontinualna aktivnost

2015-2016.

Ostale JLS

─

8.

Edukacije kadrova u skladu sa principima održivog upravljanja šumama i nastavak istraživanja ispunjenosti kriterijuma i indikatora održivosti šuma (posebno u privatnim), kao i uticaja klimatskih promena na šumske ekosisteme i potrebu promene odnosa prema šumi uopšte.

Grad Užice

1. Organizacija seminara, stručnih radionica i drugo.

O: MPZŽS

Pr: JLS

1. Budzet RS

1.

Kontinualna aktivnost

Grad Užice

1. Edukacija vlasnika privatnih šuma u pogledu njihove održivosti.

O: JP SŠ,

Pr: Vlasnici šuma, MPZŽS

1. Budzet RS

500.000 RSD/god.

1.

Kontinualna aktivnost

Opština Bajina Bašta

Praćenje sušenja šumskih ekosistema

Monitoring klimatskih promena.

1. O: JP NP Tara, JP SŠ

2. O: JP NP Tara, RHMZ

1-2. Budzet RS, sredstva JP NP Tara

1. 1.000.000 RSD/god.

2. 750.000 RSD/god.

1-2.

Kontinualne aktivnosti

Ostale JLS

─

Tematska oblast 2: Korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma i razvoj lovstva

Plansko rešenje 2.2: Razvoj lovstva

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

─

1.

Očuvanje raznovrsnosti lovne faune (gajenje, naseljavanje i zaštita divljači) uz usklađivanje lovnih i ostalih delatnosti u lovištima.

Opština Lučani

Repro centar za divlje svinje (izgradnja prihvatilišta, nabavka repro materijala, hrana i lekovi, stručni nadzor).

Sopstvena proizvodnja fazana (nabavka matičnog jata, hrana, lekovi i stručni nadzor).

Unošenje živih zečeva u lovište (100 jedinki godišnje, nadzor, hrana i lekovi).

Poboljšanje stanišnih uslova srneće divljači (izgradnja prihvatilišta za odgoj lanadi, hrana i lekovi, stručni nadzor).

1-4. O: Korisnici lovišta (Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, JP SŠ)

Pr: MPZŽS, Lovačka komora Srbije, Lovački savez centralne Srbije, ZZPS

1-7. Evropski fondovi,

Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva),

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 5.000.000 RSD

2. 6.000.000 RSD

3. 6.000.000 RSD

4. 5.000.000 RSD

1. 2015-2017.

2-4. 2015-2020.

Grad Užice

Zaštita divljači od krivolova od strane lovočuvarskih službi.

Prihrana divljači.

Introdukcija i reintrodukcija divljači (divokoza, evropski jelen i veliki tetreb).

O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović” iz Užica)

Pr: MPZŽS, ZZPS i MUP

1-3. Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva),

Sredstva korisnika lovišta

1. 7.000.000 RSD

2. 700.000 RSD3. 40.000.000 RSD

1-2.

Kontinualne aktivnosti

3. do 2030.

Ostale JLS

─

2.

Organizacija stručnih službi za praćenje i usmeravanje razvoja populacije divljači.

Opština Lučani

1. Poboljšanje uslova rada postojeće stručne i lovočuvarske službe (nabavka potrebne opreme, automobila, video-nadzora, opreme za nadgledanje i praćenje stanja u lovištu).

2. Organizovanje pomoćnih službi (volonteri, lovci, podmladak, pomoćni lovočuvari).

1-2. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča)

Pr: MPZŽS, Lovački savez centralne Srbije,

1-2. Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva),

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 3.000.000 RSD

2. 500.000 RSD

1-2. 2015-2020.

Grad Užice

1. Monitoring divljači

1. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović”

iz Užica)

Pr: MPZŽS

Sredstava korisnika lovišta

4.000.000 RSD/god.

1.

Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

─

3.

Fazno poboljšanje uslova staništa u lovištima i postizanje ekonomskog kapaciteta u brojnosti (naročito autohtonih i ekonomski najvrednijih vrsta – medved i divokoza na Tari i lovištu Đetinja, divlja svinja i srna i drugo) i odgovarajuće polne i starosne strukture glavnih vrsta sitne i krupne divljači i kvaliteta trofeja u skladu sa kapacitetom lovno produktivnih površina na šumskim područjima.

Opština Lučani

1. Izgradnja novih i adaptacija i održavanje postojećih lovno-tehničkih objekata (čeke-osmatračnice, hranilišta, solišta, prihvatilišta za sitnu divljač, nabavka inkubatora i ostale opreme za proizvodnju fazana i jarebice).

2. Obuka i osposobljavanje stručnih lica za postizanje optimalnih fondova divljači, poboljšanja trofejne vrednosti.

1. O: Korisnici lovišta (Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, JP SŠ)

Pr: MPZŽS

1-2. Evropski fondovi,

Budzet RS,

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 4.000.000 RSD/god.

2. 500.000 RSD/god.

1-2. 2015-2020.

Grad Užice

1. Sprečavanje negativnih pojava u lovištima (paljenje strnjika i korova, deponovanja otpada i otrovnih materija, proganjanja divljači) i suzbijanje požara.

2. Izvođenje selektivnog odstrela divljači.

1-2. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović” iz Užica)

Pr: MPZŽS i MUP

1-2. Sredstva korisnika lovišta

1.000.000 RSD/god.

1-2.

Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

─

4.

Uzgoj divljači.

Opština Arilje

1. Povećanje fonda divljači u lovištu „Mali Rzav” Arilje.

1. O: Korisnici Lovišta (Lovačko udruženje „Branko Đonović”, Arilje)

Pr: MPZŽS

1. Budzet RS, Budzet JLS, Sredstva korisnika lovišta

5.000.000 RSD

1. 2015-2019.

Opština Lučani

1. Zasejavanje polja za ishranu divljači (ukupno šest ha na šest lokacija godišnje sa raznim kulturama, kukuruz, tritikal, ovas).

2. Veterinarski i stručni nadzor divljači.

3. Prihrana divljači u lovištu (nabavka hrane, prevozni troškovi, angažovana lica).

4. Isplata šteta od divljači (usled povećanja brojnosti divljači na terenu gde se stanovništvo bavi svim vidovima poljoprivrede kao osnovnom delatnošću).

1-4. O: Korisnici lovišta (Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, JP SŠ)

Pr: MPZŽS, Lovački savez centralne Srbije

1-4. Evropski fondovi, Budzet RS,

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 2.000.000 RSD/god.

2. 1.000.000 RSD/god.

3. 5.000.000 RSD/god.

4. 1.500.000 RSD/god.

1-4. 2015-2020.

Grad Užice

1. Izgradnja objekata za uzgoj divljači (divlja svinja, srna, fazan, zec).

1. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović” iz Užica)

Pr: MPZŽS

1. Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva), Sredstva korisnika lovišta

8.000.000 RSD

1. 2015- 2018.

Ostale JLS

─

5.

Organizovanje lovnog turizma i edukacija lovnih stručnjaka i lovaca.

Opština Lučani

1. Adaptacija i dogradnja postojećih lovnih objekata (lovačkih domova i lovačkih kuća) i njihovo prilagođavanje potrebama razvoja lovnog turizma (sedam objekata na području opštine Lučani).

2. Organizovanje lovno-turističke agencije (marketing, usluge i drugo).

3. Stručni seminari za edukaciju lovnih stručnih lica i lovaca (godišnje najmanje dva stručna skupa sa raznim temama iz oblasti lovstva).

4. Organizovanje polaganja lovačkih ispita i ispita za ocenu trofeja divljači uz predavanja eminentnih stručnjaka iz ove oblasti (najmanje jednom godišnje).

1-4. O: Korisnici lovišta (Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, JP SŠ)

Pr: MPZŽS, Lovački savez centralne Srbije

1-4. Evropski fondovi, Budzet RS,

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 700.000 RSD/god.

2. 2.000.000 RSD/god.

3. 1.000.000 RSD/god.

4. 2.000.000 RSD/god.

1. 2015-2017.

2. -2 godine

3-4. 2015-2020.

5 godina

Grad Užice

Izgradnja kompleksa objekata u funkciji lovnog turizma i edukacije (smeštajni kapaciteti, sale, objekti lovnog streljaštva i drugo)

Organizacija seminara za lovne radnike, lovce, učenike i studente

Organizacija turističkog lova i takmičenja u lovnom streljaštvu

1. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović” iz Užica)

Pr: MPZŽS

1-2. Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva), Sredstva korisnika lovišta

1. 12,000.000 RSD

1. –

2-3.

Kontinualne aktivnosti

Ostale JLS

─

6.

Zaštita i korišćenje gajenih vrsta divljači u skladu sa uslovima staništa u lovištima, kao i smanjenje broja predatora u lovištima.

Opština Lučani

1. Izrada planskih dokumenata gazdovanja lovištem i divljači (lovna osnova, godišnji planovi gazdovanja, pravilnici i drugo).

2. Angažovanje lica za zaštitu, ishranu i zdravstvenu zaštitu divljači.

3. Smanjenje broja predatora i štetočina uz primenu svih zakonom predviđenih mera i sredstava.

4. Zaštita divljači od stradanja u saobraćaju (postavljanje saobraćajnih znakova upozorenja, mostova za divljač, zaštitnih ograda).

1-4. O: Korisnici lovišta (Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, JP SŠ)

Pr: MPZŽS, Lovački savez centralne Srbije, Lovačka komora Srbije

1-4. Evropski fondovi, Budzet RS,

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 1.000.000 RSD/god.

2. 2.500.000 RSD/god.

3. 3.000.000 RSD/god.

4. 1.000.000 RSD/god.

1-3. 2015-2020.

4. 2015-2017.

Grad Užice

1. Organizacija sanitarnog i selektivnog odstrela divljači i lov predatora.

1. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović” iz Užica)

Pr: MPZŽS

Sredstava korisnika lovišta.

500.000 RSD/god.

1.

Kontinualna aktivnost

Opština Bajina Bašta

Realizacija lovne osnove za lovište Tara.

O: JP NP Tara

1. Budzet RS, Sopstvena sredstva

1.

Kontinualna aktivnost

7.

Očuvanje retkih i ugroženih vrsta lovne divljači (medved, divokoza, tetreb, kamenjarka, poljska jarebica i drugo) i ostale faune (sokolovi, orlovi, i drugo).

Opština Lučani

Poboljšanje stanišnih uslova medveda (izgradnja hranilišta, čeke osmatračnice, prilaznog puta, hrana i medikamenti).

Program unošenja poljske jarebice (unošenje po 200 jedinki godišnje, nadzor, hrana, lekovi).

Poboljšanje stanišnih uslova leštarke (Mali Tetreb).

Projekat zaštite Bele rode i Sive čaplje.

1-4. O: Korisnici lovišta (Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, JP SŠ

Pr: MPZŽS, Lovačka komora Srbije, Lovački savez centralne Srbije, ZZPS

1-4. Evropski fondovi,

Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva),

Budzet JLS,

Sredstva korisnika lovišta

1. 2.000.000 RSD

2. 1.000.000 RSD

3. 1.000.000 RSD

4. 500.000 RSD

2015-2020.

Grad Užice

Izgradnja objekata za osmatranje zaštićene divljači.

Izgradnja objekata za prihvat oštećene divljači.

1. O: Korisnici lovišta (JP SŠ, Lovačko udruženje „Aleksa Dejović” iz Užica)

Pr: MPZŽS, ZZPS, Park prirode Mokra Gora

1-2. Budzet RS (Budzetski fond za razvoj lovstva),

Sredstva korisnika lovišta

4.000.000 RSD

1-2. 2015-2018.

Ostale JLS

─

Tematska oblast 3: Vodni resursi

Plansko rešenje 3.1: Zaštita kvaliteta voda

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS), Javno vodoprivredno preduzeće „Srbijavode” (JVP SV)

─

1.

Zaštita izvorišta voda regionalnih sistema vodosnabdevanja (I i I/II klase kvaliteta) u gornjim delovima Moravice, Velikog Rzava, Zapadne Morave, Uvca, pritoka Lima, odnosno uzvodno od akumulacija.

Opština Nova Varoš

Zaštita izvorišta voda regionalnih sistema vodosnabdevanja Uvca, izgradnjom PPOV u vikend zonama Zlatarskog jezera.

1. O: JLS,

Pr: MPZŽS

1. Budzet RS,

Evropski fondovi, Budzet JLS119.000.000.000 RSD

1. –

Ostale JLS

─

5.

Održivo korišćenje lokalnih izvorišta do količina koje ne ugrožavaju ekološke uslove u okruženju i održavanje kvaliteta voda vodotoka i akumulacije u propisanim I/II klasama kvaliteta.

Opština Sjenica

Realizacija projekta zaštitnog nasipa na izvorištu gradskog vodovoda „Zarudine”.

1. O: JKP „Vrela” SjenicaPr: JLS, EU PROGRES, JVP SV

1. Budzet JLS, EU PROGRES

1. –

Ostale JLS

─

Tematska oblast 3: Vodni resursi

Plansko rešenje 3.2: Zaštita od voda

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Odbrana od poplava kombinacijom hidrotehničkih i organizacionih mera zaštite, posebno u dolinama Drine, Lima i Zapadne Morave (u zoni naselja, infrastrukturnih sistema i poljoprivrednog zemljišta, koji su ugroženi poplavama bujičnog karaktera).

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS), VPC Sava Dunav

1. Zaključenje međunarodnog sporazuma sa BiH i CG o realizaciji planiranih višenamenskih akumulacija u slivu Drine i Lima i izgradnji MHE.

2. Izrada Karte ugroženosti i Karte rizika od poplava, kao i Plana upravljanja rizicima od poplava za vodotoke I reda.

3. Obezbeđenje monitoringa morfoloških promena u koritima Drine i Lima.

4. Realizacija antierozivnih radova u slivu Drine i Lima.

1. O: Vlada RSPr: MPZŽS, JVP SV

2-3. O: JVP SV, VPC Sava DunavPr: MPZŽS, JLS

4. O: JVP SV, VPC Sava DunavPr: JLS, NVO (Gorani, Izviđači i druge organizacije)

2-4. Budzet RS (Republički fond voda), Budzet JLS, Privatni sektor

–

Opština Arilje

1. Regulacija korita reke Moravice od mosta u Mirosaljcima do ušća Velikog Rzava.

2. Regulacija korita Velikog Rzava od ostrva Uski vir do ušća u Moravicu.

1-2. O: JLS

Pr: MPZŽS

1. –

1. –

Ostale JLS

─

2.

Uspostavljanje kontrole i planskog usmeravanja eksploatacije građevinskih materijala iz rečnih korita u skladu sa principima kontrolisanog „upravljanja rečnim nanosom”, odnosno normalizacija režima pronosa nanosa u cilju ublažavanja i otklanjanja morfoloških deformacija korita koje ugrožavaju regulacione objekte i mostove.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS), VPC Sava Dunav

1. Izrada potrebne tehničke dokumentacije za sprovođenje i kontrolu eksploatacije rečnog nanosa kao mere unapređenja i obezbeđenja vodnog režima.

2. Obezbeđenje institucionalnog okvira za planiranje, sprovođenje i kontrolu eksploatacije rečnih nanosa (tehnički i finansijski).

1-2. O: MPZŽS, JVP SV

Pr: Teritorijalno nadležna vodoprivredna preduzeća, JLS

1-2. Budzet RS (Republički fond voda), Budzet JLS

1-2.

Do kraja 2018.

3.

Primena tehničkih, biotehničkih i bioloških mera zaštite od erozionih procesa.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS), VPC Sava Dunav

1. Izrada plana upravljanja vodama za vodno područje Sava.

2. Izrada tehničke dokumentacije za sprovođenje mera i radova (bioloških, biotehničkih i hidrotehničkih mera).

3. Izvođenje antierozivnih radova i mera.

1. O: MPZŽS, JVP SVPr: Teritorijalno nadležna vodoprivredna preduzeća

2. O: JVP SVPr: Teritorijalno nadležna vodoprivredna preduzeća

3. O: Teritorijalno nadležna vodoprivredna preduzećaPr: JVP SV, JLS, NVO

1-3. Budzet RS (Republički fond voda), Budzet JLS

1. –

2-3.

Kontinualne aktivnosti

JLS

─

Tematska oblast 4: Geološki resursi

Plansko rešenje 4.1: Eksploatacija mineralnih sirovina i izvorišta termomineralnih voda

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Eksploatacija istraženog i bilansiranog mineralnog bogatstva: ruda olova i cinka (Rudnik – Gornji Milanovac); lignita (Štavalj – Sjenica); cementnih sirovina (Galovići, Godljevo – Kosjerić); krečnjaka (Jelen D – Požega, Surduk – Užice i drugo), građevinsko-tehničkog i arhitektonskog kamena i drugo.

1. Eksploatacija magnezita – ležište Užice, Kremna, Opština Užice

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

U procesu privatizacije

2. Eksploatacija laporca i lapora, cementnog laporca – ležište Galovići kod Kosjerića, Opština Kosjerić

O: Titan cementara Kosjerić

Privatni kapital

3. Eksploatacija krečnjaka – ležište Koral – Lazovići kod Kosjerića, Opština Kosjerić

O: Titan cementara Kosjerić

Privatni kapital

4. Eksploatacija krečnjaka – Ležište Suvo Vrelo (List 287), Opština Kosjerić

O: Titan cementara Kosjerić

Privatni kapital

5. Eksploatacija krečnjaka – ležište Trnova Kosa, Opština Gornji Milanovac

O: Rudist Inženjering d.o.o., Beograd

Privatni kapital

do 2017.

6. Eksploatacija dijabaza – ležište Drenovački Kik, Opština Kosjerić

O: Ceraprom d.o.o., Beograd

Privatni kapital

do 2032.

7. Eksploatacija dijabaza – ležište Mrčići, Opština Kosjerić

O: Inter – kop d.o.o., Šabac

Privatni kapital

do 2022.

8. Eksploatacija dijabaza – ležište Tavan, Opština Kosjerić

O: Borovica transport put d.o.o., Ruma

Privatni kapital

Nema podataka

9. Eksploatacija dijabaza – ležište Tavani – Markovići, Opština Kosjerić

O: Shapir d.o.o., Beograd

Privatni kapital

do 2034.

10. Eksploatacija magnezita – ležište Divčibare, Opština Kosjerić

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

Nema podataka

11. Eksploatacija krečnjaka – ležište Rupeljevo, Opština Požega

O: Putevi A.D. Požega

Privatni kapital

12. Eksploatacija krečnjaka – ležište Ranci, selo Boljevci, Opština Gornji Milanovac

Polra Trade, Beograd

Privatni kapital

do 2023.

13. Eksploatacija Pb i Zn – ležište Rudnik, Opština Gornji Milanovac

O: AD Rudnik Rudnik

Privatni kapital

14. Eksploatacija dacita – ležište Ćeramide, Opština Gornji Milanovac

O: D.O.O. Zorka Alas kamen, Šabac

Privatni kapital

15. Eksploatacija krečnjaka – ležište Ostrvica, Opština Gornji Milanovac

O: Ostrvica rudnik d.o.o., Gornji Milanovac

Privatni kapital

16. Eksploatacija krečnjaka – ležište Drenovački Kik, Opština Gornji Milanovac

O: Miningtech group d.o.o., Beograd

Privatni kapital

do 2025.

17. Eksploatacija magnezita, Opština Gornji Milanovac

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

18. Eksploatacija magnezita – ležište u blizini jame Četkovac, Opština Gornji Milanovac

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

19. Eksploatacija magnezita – šira lokalnost Čačak, Opština Čačak

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

20. Eksploatacija dijabaza – ležište Crna Stena, Opština Čačak

O: Nesi d.o.o., Čačak

Privatni kapital

do 2028.

21. Eksploatacija magnezita – ležište selo Lazac, Opština Čačak

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

22. Eksploatacija magnezita – ležište Smoljni Do, Opština Lučani

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

23. Eksploatacija krečnjaka – ležište Raščići, Opština Ivanjica

O: Putevi d.o.o. Ivanjica

Privatni kapital

24. Eksploatacija krečnjačke breče – ležište Grab, Guča, Opština Lučani

O: Ukras a.d, Novi Pazar

Privatni kapital

25. Eksploatacija škriljaca – ležište Maće, Opština Ivanjica

O: Građevinsko preduzeće Graditelj a.d, Ivanjica – u stečaju

26. Eksploatacija Krečnjaka – ležište Buđevo, Opština Sjenica

O: Novi Pazar put a.d. – Novi Pazar

165.000.000. RSD/Privatni kapital

7 godina

27. Eksploatacija krečnjaka ka TGK – ležište Kapura, Opština Sjenica

O: Putevi d.o.o. Ivanjica

Privatni kapital

28. Eksploatacija lignita – ležište Štavalj, Opština Sjenica

O: Rudnik uglja-lignita „Štavalj”, Sjenica, JP PEU Štavalj, Resavica

29. Eksploatacija krečnjaka – ležište Krš, Gradac, Opština Sjenica

O: Divlja Rijeka d.o.o., Sjenica

Privatni kapital

30. Eksploatacija krečnjaka – Gornja Bistrica, Opština Nova Varoš

O: AD „Jelen Do”, Jelen Do

Privatni kapital

31. Eksploatacija krečnjaka – ležište Draževica, Opština Nova Varoš

O: Putevi a.d. Užice

Privatni kapital

do 2033.

32. Eksploatacija magnezita – Ležište Gola Brda na Zlatiboru, Opština Nova Varoš

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

33. Eksploatacija magnezita – Ležište Stublo na Zlatiboru, Opština Čajetina

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

34. Eksploatacija magnezita – Ležište Krive strane i Torine, Opština Čajetina

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

35. Eksploatacija magnezita – Ležište Ribnica, Opština Čajetina

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

do 2032.

36. Eksploatacija magnezita – Ležište Tornik, Opština Čajetina

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

37. Eksploatacija magnezita – Ležište Slovići, Opština Čajetina

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

38. Eksploatacija magnezita – Begluk na Zlatiboru, Opština Čajetina

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

39. Eksploatacija mermerisanog krečnjaka – ležište Užice

O: Građevinsko preduzeće Zlatibor

Privatni kapital

40. Eksploatacija mermernog oniksa – ležište Klisura, Opština Čajetina

O: D.O.O. Zlatibor Mermer, Užice

Privatni kapital

41. Eksploatacija ukrasnog kamena – ležište Skružiti, Opština Užice

O: D.O.O. Zlatibor Mermer, Užice

Privatni kapital

42. Eksploatacija krečnjaka – ležište Ljubanje – Rid, Opština užice

O: JKP Niskogradnja, Užice

Privatni kapital

do 2035.

43. Eksploatacija krečnjaka – ležište Sinjevac, Opština Užice

O: Putevi a.d. Užice

Privatni kapital

44. Eksploatacija mermera – ležište Trešnjica, Opština Požega

O: Trešnjica prva Rudnici i industrija mermera i granita d.o.o., Aranđelovac

Privatni kapital

45. Eksploatacija ukrasnog kamena – ležište Karan, Opština Užice

O: Rudnici i industrija mermera „Venčac”, Aranđelovac

46. Eksploatacija mermera – ležište Madnina Stena, opština Požega

O: Zlatibor Mermer d.o.o., Užice

Privatni kapital

47. Eksploatacija krečnjaka – ležište Suvo Do, Jelen Do

O: AD „Jelen Do”, Jelen Do

Privatni kapital

48. Eksploatacija krečnjaka – ležište Grabovik, Jelen Do

O: AD „Jelen Do”, Jelen Do

Privatni kapital

49. Eksploatacija magnezita – ležište Požega, Opština požega

O: Magnohrom d.o.o. Kraljevo

2.

Geološka i metalogenetska istraživanja bakra, olova i cinka, uz prisustvo zlata, arsena i srebra (u rejonu Čadinja – Prijepolje); hromita i drugih korisnih elemenata (lokaliteti Jelica, Trnava, Zlatibor, Brezna, Semegnjevo, Maljen); magnezita (na Zlatiboru i Čačanskom basenu – Brezak i kod Kosjerića, Ražana – Mramor); minerala bora i litijuma i zeolita (na Požeškom, Pranjanskom ili Čačanskom neogenom basenu).

Ministarstvo rudarstva i energetike (MRE)

1. Projekat geoloških istraživanja bakra i pratećih metala (Pb, Zn, Ag i Au) na području Jablanika i Povlena (opština Kosjerić i Valjevo), 2012-2015. godine.

2. Projekat geoloških istraživanja krečnjaka kao tehničkog građevinskog kamena na području Zimovnik-Milosavljevića brdo (opština Gornji Milanovac), 2013-2015. godine.

3. Projekat primenjenih geoloških istraživanja bora, litijuma i asocijacije pratećih elemenata na području Lađevaca (Grad Čačak, opštine Knić, Kraljevo), 2012-2015. godine.

4. Projekat primenjenih geoloških istraživanja bora, litijuma i asocijacije pratećih elemenata na području Preljine (grad Čačak, opština Gornji Milanovac) (2012-2015).

5. Projekat primenjenih geoloških istraživanja bora, litijuma i asocijacije pratećih elemenata na području Trnave u Čačansko-Kraljevačkom tercijarnom basenu (grad Čačak, opština Kraljevo), 2012-2015. godine.

6. Projekat primenjenih geoloških istraživanja krečnjaka kao tehničko-građevinskog kamen na lokalitetu Babljak (opština Čačak), 2014-2015. godine.

7. Projekat geoloških istraživanja zlata (Au) i pratećih metala na području Dubac (opština Lučani, Ivanjica), 2012-2015. godine.

8. Projekat primenjenih geoloških i geofizičkih istraživanja u široj lokalnosti Liješća kod Sjenice za utvrđivanje kvaliteta i rezervi krečnjaka kao građevinskog materijala (opština Sjenica), 2012-2015. godine.

9. Projekat detaljnih geoloških istraživanja uglja u lokalitetu Čukara kod Čačka (opština Lučani), 2014-2017. godine.

10. Projekat trogodišnjih detaljnih geoloških istraživanja litijuma, bora i pratećih elemenata na području Dobrinje (grad Čačak, opština Požega, Gornji Milanovac), 2012-2015. godine.

1.O: Empire Mining SR” d.o.o. Beograd

2. O: „Miner 122 Group” d.o.o. Beograd

3-5. O: „Ultra Balkans” d.o.o. Beograd

6. O: „Preduzeće za puteve Beograd” ad – u restrukturiranju

7. O: „Dunav resources” d.o.o. Beograd

8. O: „Vrcić company” d.o.o. Sjenica

9. O: „TSM Property” A.D. Sremska Mitrovica

10-11. O: „Rio Sava Exploration” d.o.o. Beograd

1-6. Sredstva privatnog sektora

1. 4.333.000 RSD

2. 2.300.000 RSD

3.11.222.000 RSD

4. 11.222.000 RSD

5. 11.222.000 RSD

6. 5.583.000 RSD

7. 3.560.000 RSD

8. 1.197.000 RSD

9. 57.449.000 RSD

10. 15.040.700 RSD

11. 3.854.700 RSD

1-8., 10-11. 2015.

9. 2015-2017.

11.Projekat trogodišnjih detaljnih geoloških istraživanja litijuma, bora i pratećih elemenata na području Ježevice (SZ deo Dobrinjskog basena) – (opština Požega, Gornji Milanovac, Kosjerić), 2012-2015. godine.

JLS

–

5.

Poboljšanje informacione osnove i inženjersko-geološka istraživanja, kao podrška planiranju, projektovanju i izgradnji: izrada karte hazarda terena (katastar klizišta i nestabilnih padina i drugo) u cilju sigurnijeg izbora lokacije i smanjenja troškova izgradnje privrednih objekata i infrastrukturnih sistema, kao i organizovanja monitoringa hazarda; i izrada karte mikroseizmičke rejonizacije, kako bi se, uz eventualno obaranje stepena seizmičnosti, smanjili troškovi izgradnje.

Ministarstvo rudarstva i energetike (MRE)

1. Projekat na izradi katastra klizišta i nestabilnih padina.

1. O: MRE, Geološki zavod Srbije

1. –

1-2. –

2. Karta seizmičke rejonizacije sa utvrđenim nacionalnim parametrima prema EC8-1.

2. O: MRE, Geološki zavod Srbije, Seizmološkim zavod

2. Budzet RS (10%),Norveška vlada (90%)

45.000.000 RSD

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1.Prevencija i saniranje klizišta

realizacija istražnih bušotine i izrada elaborata.

1. O: JLS Gornji Milanovac i Čačak

1. Norveška vlada11.900.000 RSD

1. 2015.

Opština Priboj

1.Mapiranje klizišta i nestabilnih terena na teritoriji opštine Priboj, sa izradom akcionog plana za njihovo saniranje.

1. O: JLS

Pr: Prekogranične opštine

1. Budzet JLS

IPA fondovi5.950.000 RSD

1. 2015-2019.

Ostale JLS

–

Tematska oblast 5: Razvoj stanovništva, mreže naselja i javnih službi

Plansko rešenje 5.1: Demografska obnova

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Konstantna podrška države smanjivanju unutar-regionalnih razlika sa posebnom pažnjom sa teritorijalnim potencijalima odnosu na devastirana područja koja doživljavaju ekonomsko zaostajanje i depopulaciju.

Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja (MRZSP)

1. Realizacija mera aktivne politike zapošljavanja, sa posebnim akcentom na sufinansiranje programa ili mera aktivne politike zapošljavanja predviđene lokalnim akcionim planom zapošljavanja, a u skladu sa usvojenim nacionalnim akcionim planom zapošljavanja.

1. O: MRZSP, NSZPr: Lokalna služba zapošljavanja

1. Budzet RS, Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

2.

Ublažavanje negativnih demografskih procesa merama za zaustavljanje emigracije mladog stručnog kadra (zaposlenje, kvalitet života) i stvaranje uslova za povratak i redistribuciju stanovništva (zaposlenje, komunalno opremanje naselja i drugo).

Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja (MRZSP)

1. Realizacija mera aktivne politike zapošljavanja, a u skladu sa usvojenim nacionalnim akcionim planom zapošljavanja.

1. O: MRZSP, NSZPr: Lokalna služba zapošljavanja

1. Budzet RS, Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Poboljšanje veština stanovništva i povećanje mogućnosti za zapošljavanje:

Analiza postojećih veština stanovništva i potreba privrede u regionu; Izrada studije o ponudi i potražnji na tržištu rada u regionu; Izrada plana usklađivanja ponude i potražnje na tržištu rada u regionu; Osnivanje centra za prekvalifikaciju i dokvalifikaciju; Implementacija posebnih programa za poboljšanje veština mladih; Implementacija posebnih programa za poboljšanje veština osoba s posebnim potrebama.

O: RRARMPr: RRAZ, Udruženje poslodavaca,

Regionalna privredna komora Užice, Organizacije koje se bave razvojem ljudskih resursa, Srednje škole

2. O: Asocijacija teledomova Srbije

Pr: RRARM, Asocijacija za razvoj Ibra, NSZ, Kendro Merimnas Oikouenias kai Pediou Fondation

Evropski fondovi, donacije

Kendro Merimnas Oikouenias kai Pediou Fondation, Foundation for Development of Democratic Righet (Dem Net)

-I faza: dve god.II faza: 3-5 god.

–

2.Teledomovi za zapošljavanje – Unapređenje zapošljavanja kroz razvoj informatičke pismenosti stanovništva:

Rekonstrukcija i opremanje postojećih teledomova; Organizovanje kurseva računara i drugih kurseva u teledomovima;

Promocija volonterizma i sprovođenje programa volontiranja mladih u teledomovima.

Grad Čačak, Opština Prijepolje

1. Delovanje Nacionalne i lokalne službe za zapošljavanje.

1. O: NSZPr: Lokalna služba zapošljavanja

1. Budzet RS, Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Opština Gornji Milanovac

1. Subvencije za samozapošljavanje nezaposlenih, za nova radna mesta i za realizaciju programa stručne prakse.

1. O: JLS, NSZPr: Lokalna služba zapošljavanja

1. Budzet JLS

1. –

Ostale JLS

—

Tematska oblast 5: Razvoj stanovništva, mreže naselja i javnih službi

Plansko rešenje 5.2: Razvoj ljudskih resursa

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Podizanje nivoa obrazovanja, razvoj znanja i specijalnih veština radne snage.

Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja (MRZSP)

1. U skladu sa godišnjim programom dodatnog obrazovanja i obuke, koji je sastavni deo nacionalnog akcionog plana zapošljavanja.

1. O: MRZSP, NSZ

1. Budzet RS

1. Kontinualna aktivnost

Grad Čačak, Opština Prijepolje

1. Obuka za aktivno traženje posla.

2. Obuka u klubu za traženje posla.

3. Karijerno informisanje.

4. Funkcionalno osnovno obrazovanje odraslih.

5. Program obuka za podizanje kompentencija nezaposlenih lica.

1-5. O: NSZ

1-5. Budzet RS

1-5. Kontinualne delatnosti

Grad Užice

1. Programi stipendiranja i promovisanja mladih talenata

2. Podrška razmeni znanja i iskustava kroz saradnju relevantnih institucija i organizacija (studenske i đačke razmene, seminari, konferencije za obrazovani kadar, obrazovani kampovi, istraživački centar i slično)

1-2. O: JLS

1-2. Budzet JLS

1-2. 2015-2016.

Ostale JLS

—

2.

Podrška za samozapošljavanje i osnivanje poslova manjeg razmera kao i unapređenje reintegracije i fleksibilnosti radne snage.

Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja (MRZSP)

1. Podrška samozapošljavanju (subvencije za samozapošljavanje), u skladu sa usvojenim nacionalnim akcionim planom zapošljavanja.

1. O: MRZSP, NSZ

1. Budzet RS

1. Kontinualna aktivnost

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Implementacija programa fleksibilnog zapošljavanja u regionu: Terensko istraživanje i procena potreba za fleksibilnim zapošljavanjem (zainteresovanih osoba i potencijalnih poslodavaca); Izrada programa za fleksibilno zapošljavanje po delatnostima; Formiranje virtualnog centra za fleksibilno zapošljavanje – baza podataka u okviru NSZ u kojoj će biti ponuda i potražnja za ovim oblikom zapošljavanja).

1. O: RRARMPr: RRAZ

Budzet RS, Budzet JLS

–

Grad Čačak, Opština Prijepolje

1. Pružanje informativno savetodavnih i edukativnih usluga u oblasti preduzetništva.

2. Program samozapošljavanja.

3. Mentoring program.

4. Isplata novčane nadoknade u jednokratnom iznosu radi pokretanja sopstvenog posla ili za zasnivanje radnog odnosa.

1-4. O: NSZ

1-4. Budzet RS

1-4. Kontinualne aktivnosti

Ostale JLS

—

3.

Poboljšavanje uslova socijalnog statusa pojedinih kategorija stanovništva (odraslih osoba bez obrazovanja, žena, dece, starih, izbeglih i interno raseljenih lica, vojnih invalida i drugih posebno ugroženih grupa).

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Regionalna mreža savetovališta i mobilnih timova za borbu protiv nasilja u porodici: Razvoj i unapređenje opštih i posebnih kompetencija stručnjaka koji rade sa žrtvama nasilja u situacijama zlostavljanja; Pokretanje efikasne i koordinisane intervencije u borbi protiv nasilja u porodici; Podizanje nivoa osetljivosti lokalnih zajednica na probleme nasilja u porodici – seksualno i rodno zasnovanog nasilja i ljudskih prava.

1. O: JLS, RRARMPr: RRAZ, JLS ZMO

1. Budzet RS, Evropski fondovi, donacije

1. –

Grad Čačak, Opština Prijepolje

1. Sprovođenje člana 45. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 7/12 – usklađeni din. izn., 8/13 – usklađeni din. izn., 47/13, 108/13, 6/14 – usklađeni din. izn., 57/14, 68/14– dr. zakon i 5/15 – usklađeni din. izn.).

2. Informisanje poslodavaca o mogućnostima zapošljavanje osoba sa invaliditetom (OSI).

3. Sprovođenje postupka procene radne sposobnosti.

4. Uključivanje nezaposlenih osoba sa invaliditetom u mere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije.

5. Program subvencija zarada za zapošljavanje OSI bez radnog iskustva.

6. Program samozapošljavanja OSI.

7. Program subvencija za otvaranje novih radnih mesta OSI.

8. Program refundacije primerenih troškova prilagođavanja radnog mesta za OSI.

9. Program radne asistencije za OSI.

10. Javni radovi za OSI.

11. Program „Samozapošljavanje lica romske nacionalnosti”.

12. Trening samoefikasnosti.

13. Karijerno savetovanje.

1-13. O: NSZ

1-13. Budzet RS

1-13. Kontinualne aktivnosti

Grad Užice

1. Programi podrške zapošljavanja /samozapošljavanja lica sa faktorom otežanog zapošljavanja (Romi, žene – posebno žene u seoskom području, mladi, OSI).

2. Podrška konceptu razvoja omladinskog preduzetništva.

1-2. O: JLS

1-2. Budzet JLS1. 1.000.000 RSD

2. 250.000 RSD

1-2. 2015-2016.

Ostale JLS

—

Tematska oblast 5: Razvoj stanovništva, mreže naselja i javnih službi

Plansko rešenje 5.4: Očuvanje i transformacija ruralnih naselja i područja

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

2.

Poboljšanje kvaliteta mreže puteva i razvoj javnog saobraćaja, čime će se omogućiti bolja veza između naselja, posebno sa centrima zajednice sela.

Opština Arilje

1. Asfaltiranje opštinskih puteva

1. O: JLS

1. Budzet JLS,

Budzet RS, donacije

Kontinualna aktivnost

Opština Gornji Milanovac

1. Rekonstrukcija i rehabilitacija opštinskih puteva

1. O: JLS

1. Budzet JLS,

Budzet RS, donacije

Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

—

3.

Usklađivanje mreža objekata i usluga javnosocijalne infrastrukture sa funkcijama centara u mreži naselja, razmeštajem i potrebama korisnika.

Grad Čačak, Opština Prijepolje

1. Pribavljanje zemljišta, izgradnja i rekonstrukcija objekata NSZ

1. O: NSZ, lokalna samouprava

1.

1. Kontinirana aktivnost

Opština Gornji Milanovac

1. Izgradnjom OŠ u selu Semedraž rešiće se prostorije MZ Semedraž (izmeštanje škole zbog Autoputa E-763 Beograd – Južni Jadran)

1. O: JLS, JP PS Pr: MZ

1. Budzet RS

1. –

Ostale JLS

—

5.

Obnova, rekonstrukcija i adaptacija seoskih domova kulture i mesnih zajednica radi stvaranja uslova za formiranje multifunkcionalnih centara.

Opština Arilje

MFC Brekovo, Kruščica i Divljaka

1. O: JLS

1. Budzet JLS

1. –

Ostale JLS

—

Tematska oblast 5: Razvoj stanovništva, mreže naselja i javnih službi

Plansko rešenje 5.5: Razvoj javnih službi, posebno njihove dostupnosti na ruralnim područjima

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja (MPNTR), Ministarstvo zdravlja (MZ), Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja (MRZSP); Ministarstvo kulture i informisanja (MKI)

—

2.

Osnovno obrazovanje i vaspitanje: uvođenje fleksibilnih programa koji će omogućiti povećanje relevantnosti znanja, razvijanje životnih veština učenika, uvažavanje različitosti i uključivanje različitih grupacija dece u obrazovni proces; višenamensko korišćenje postojećih objekata za mobilne ekipe dečjih vrtića, ustanova kulture, kurseve informatike i slično; i organizovanje specijalizovanog prevoza za učenike koji žive na udaljenosti većoj od četiri km od škole i za sve učenike sa posebnim potrebama.

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Inovativni pristup obrazovanju dece sa smetnjama u razvoju / Stvaranje uslova za bolju inkluziju dece sa smetnjama u razvoju: Treninzi zaposlenih u obrazovanju u cilju bolje inkluzije dece sa smetnjama u razvoju u formalno obrazovanje; Razvoj novih usluga na nivou zajednice; Organizovanje kreativnih radionica i druženja dece sa smetnjama u razvoju.

1. O: Centri za socijalni rad

Pr: Osnovne škole i Specijalne škole, Specijalizovane NVO

Budzet RS, donacije

–

Opština Lučani

1. Preduzetništvo u osnovnom obrazovanju (IO Negrišori i IO Donja Kravarica).

2. Obrazovni turizam u osnovnom obrazovanju – IO Negrišori i IO Donja Kravarica.

3. Obrazovni turizam u osnovnom obrazovanju (IO Grab i IO Zeoke).

1. O: Učenici i zaposleni u OŠ „Milan Blagojević” Lučani i

OŠ „Mika Petrović Alas”

2. O: Učenici i zaposleni u OŠ „Milan Blagojević” Lučani Pr: Škole iz okruženja (Ivanjica, G. Milanovac, Ljig)

3. O: MPNTR Pr: Učenici i zaposleni u OŠ „Akademik Milenko Šušić”, Guča

1-2. Budzet JLS1.100.000 RSD

2. 400.000 RSD

3. Evropski fondovi, Budzet RS, Budzet JLS

1-3. 2015-2016.

Ostale JLS

—

3.

Srednje, više i visoko obrazovanje: jačanje i osamostaljivanje postojećih srednjih škola i otvaranje novih uz redefinisanje i usklađivanje obrazovnih profila sa strukturom i potrebama privrede na regionalnom i lokalnom nivou, kao i traženje novih načina finansiranja i povezivanja sa privredom; umrežavanje stručnih škola sličnih obrazovnih profila, njihova diverzifikacija i veća fleksibilnost za prilagođavanje potrebama privrede i tržišta rada; i razvijanje stručnog obrazovanja modernizovanjem opreme i nastavnih sredstava i opremanjem škola potrebnim sadržajima.

RPK Užice

1. Modernizacija i harmonizacija studija turizma u Srbiji: Projekat nastoji da poboljša kvalitet studijskih programa u domenu turizma kroz modernizaciju i harmonizaciju studijskih programa i obavljanje obuke.

1.O: RPK Užice Pr: Visoka poslovno-tehnička škola strukovnih studija u Užicu; Visoka poslovna škola strukovnih studija Novi Sad; Visoka poslovna škola strukovnih studija u Leskovcu; Univerzitet u Kragujevcu; University of Greenwich (GB); TECHNOLOGIKO EKPAIDEYTIKO IDRYMA PEIRAIA (GR); Universitatea de Știinţe Agricole și Medicină Veterinară (RO);

TO regije Zapadna Srbija; PKV; TO Leskovac (2013-2016)

1. TEMPUS program

84.202.374 RSD

RPK Užice:

2.610.237 RSD

1. 2015-2016.

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Usklađivanje obrazovanja i karijere:

Razvoj modularnog kurikuluma za pomoć srednjim školama kako bi svoje obrazovne programe što bolje prilagodile potrebama tržišta rada; Analiza kvaliteta i unapređenje programa prakse za srednjoškolce; Pokretanje pripravničkih programa u različitim preduzećima i institucijama na teritoriji za mlade koji su završili školu i traže posao; Promotivne aktivnosti i podsticanje mladih na volontiranje tokom školovanja; Organizovanje programa „Senka na poslu” za srednjoškolce.

O: RRARM

Pr: Srednje škole, NSZ

Evropski fondovi

-3-5 godina

Grad Užice

Unapređenje smeštajnih kapaciteta za studente i učenike (studenski i učenički domovi), 2013-2016. godine.

1. O: Studenski „Dom Petar Radovanović” i OŠ „Miodrag V. Matić”.

1. Budzet JLS, Budzet RS, donacije 475.000 RSD

1. 2015-2016.

Ostale JLS

—

4.

Zdravstvena zaštita: povećanje dostupnosti primarne zdravstvene zaštite korisnicima, naročito na ruralnom području, organizovanjem mobilnih zdravstvenih timova, integrisanim pružanjem usluga zdravstvene i socijalne zaštite i pružanjem kvalitetne prehospitalne hitne medicinske pomoći.

Zavod za javno zdravlje Užice

1. Osnivanje Doma zdravlja Sevojno od postojeće ambulante Doma zdravlja

Užice u novoformiranoj gradskoj opštini Sevojno.

2. Aktiviranje mobilnih zdravstvenih ekipa radi sprovođenja preventivnih

pregleda u ruralnim područjima.

1. O: Zdravstveni centar Užice

i gradska opština Sevojno

2. O: Domovi zdravlja u opštinama Zlatiborskog upravnog okruga i lokalne samoupravePr: Zavod za javno zdravlje Užice i

sredstva javnog informisanja

1-2. Budzet RS, Budzet JLS, donacije

1. 2015-2016.

2. –

jedan mesec dana od usvajanja

planova

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Unapređenje zdravstvene zaštite ranjivih grupa u manje razvijenom i u prekograničnom području: Unapređenje neonatalnih centara kroz

unapređenje lake infrastrukture

– opremanje neonatalnih centara; Razvijanje kapaciteta stručnih službi; Jačanje svesti građana o zdravim navikama života – razvoj zajedničkog Edukativnog centra.

1. O: Zavodi za javno zdravlje i domovi zdravlja

1. Budzet RS, donacije

1. –

Opština Arilje

1. Formiranje mobilnih timova i organizovanje preventivnih sistematskih pregleda u udaljenim selima.

1. O: Dom Zdravlja Arilje, JLS

1. –

1. –

Ostale JLS

—

5.

Socijalna zaštita: razvijanje raznovrsne socijalne usluge usaglašene sa potrebama korisnika, koje se prioritetno zadovoljavaju u lokalnoj zajednici i porodici (prirodnom okruženju), a omogućavaju izbor najmanje restriktivne usluge za korisnika; i omogućavanje ostanka većeg broja dece, odraslih i starijih u biološkoj, srodničkoj ili drugoj porodici, smanjenje broja dece u ustanovama i smanjenje potreba za smeštajem odraslih i starijih građana u ustanovama socijalne zaštite.

Grad Užice

1. Programi podrške unapređenju postojećih i razvoju novih vaninstitucionalnih usluga u zajednici u skladu sa Zakonom o socijalnoj zaštiti („Službeni glasnik RS”, broj 24/11).

1. O: JLSPr: MRZSP

1. Budzet JLS, Budzet JLS, donacije

1. 2015-2016.

Ostale JLS

—

7.

Opštinski/gradski servisi: povećanje dostupnosti javnih usluga stanovništvu razvojem uslužnih centara opštinskih / gradskih uprava i razvojem mreže usluga i objekata mesnih kancelarija na ruralnom području opština/gradova.

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Jačanje i povećanje efikasnosti službi LER-a, povezivanje sa RRA, unapređenje menadzment pula za upravljanje razvojem manje razvijenih sredina.

O: RRARM

Pr: Opštine i gradovi, LER službe, MDULS, MP

Budzet RS, Međunarodni fondovi

1.-

Opština Gornji Milanovac

1. Uređenje prostorija MZ u sklopu izgradnje OŠ u selu Semedraž (izmeštanje škole zbog Autoputa E-763, Beograd – Južni Jadran).

1. O: JLSPr: MGSI, JP PS

1. Budzet RS

1. –

Opština Lučani

1. Uvođenje GIS i edukacija za održavanje GIS.

1. O: Opštinska uprava opštine Lučani

Pr: JP „Direkcija za izgradnju opštine Lučani”, JKP „Komunalac”, ED Čačak (Pogon Guča), JP SŠ (organizaciona jedinica u Guči), Centar za socijalni rad, Lovačko udruženje „Dragačevo” Guča, Centar za kulturu i sport opštine Lučani „Dragačevo” Guča, Turistička organizacija opštine Lučani „Dragačevo” Guča, Telekom Srbija, Direkcija za tehniku, IJ Čačak, Policijska stanica Lučani u Guči, Dečiji vrtić, Osnovne i srednje škole, Dom zdravlja, MDULS, Udruženja građana i NVO

1. Međunarodni fondovi, Budzet RS, Budzet JLS

1. 2015.

Ostale JLS

—

Tematska oblast 6: Razvoj privrednih delatnosti

Plansko rešenje 6.1: Privredni razvoj

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo privrede (MP)

—

1.

Institucionalna podrška regionalnom razvoju, uspešnim firmama i sektoru MSP (iz oblasti poljoprivrede, turizma, saobraćaja i skladišno-logističkih aktivnosti, prerađivačkog sektora, uslužnih delatnosti i drugo) uz povezivanje u proizvodno-uslužne regionalne klastere, kompletiranje infrastrukture (pre svega u privredno-industrijskim zonama i turističkim destinacijama) i ekološku prihvatljivost.

RPK Užice

1. WELLFOOD – Ojačanje inovativnih kapaciteta u sektoru proizvodnje hrane kroz razmenu znanja i iskustava i kroz formiranje ADRIFOOD klastera, mreže istraživačkih centara, proizvođača, potrošača, obrazovnih institucija.

1. O: Provincia di Forli-Cesena, Camera di Commercio di Macerata, Regione Marche – Dipartimento Agricoltura, Forestazione e Pesca, Univerza na Primorskem, Znanstveno-raziskovalno središce Koper (UP ZRS), LIR Lokalna inicijativa razvoja, Agencija za pružanje stručnih usluga u poljoprivredi, Privredna komora Crne Gore, RPK Užice, Innopolis, Universiteti Bujqesor Tiranes

1. Evropski fondoviUkupna vrednost projekta : 244.543.929 RSD

Vrednost projekta za RPK Užice: 18.345.040 RSD

1. 2015.

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Regionalni biznis inovativni centar:

Mapiranje registrovanih organizacija, inovatora i tehnoloških kompanija u Raškom i Moravičkom upravnom okrugu; Osnivanje regionalnog centra za inovacije, transfer tehnologije, izvrsnost i produktivnost; Uspostavljanje partnerstava; Organizovanje regionalnih takmičenja za najbolje inovativne ideje, regionalnog sajma inovacija; Uspostavljanje regionalne baze podataka za inovativni potencijal u okruzima.

1. O: RRARMPr: RRAZ, RPK, JLS, MPNTR

Međunarodne finansijske institucije (EIB, World Bank, European Investment Fund, IPA fondovi, CIP fondovi), Privatni sektor, Kapital dijaspore, Budzet RS

(Nacionalni fond za inovacije), Budzet JLS

79.968.000 RSD

1. –

Opština Gornji Milanovac

Poreski podsticaji, oslobađanja, krediti, podsticaji kod ulaganja i program obuke radne snage.

1. O: JLS

1. Budzet RS, Banke, Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Grad Čačak

1. Formiranje klastera u različitim oblastima privrede i njihovo međusobno povezivanje.

2. Formiranje biznis inkubatora za podršku novoformiranim firmama iz različitih oblasti privrede.

3. Formiranje inovacionog fonda za pomoć fizičkim i pravnim licima.

4. Formiranje kreditno-garantnih i unapređenje već postojećih stimulativnih fondova za novoformirane i već postojeće firme.

5. Jačanje poslovnih udruženja i asocijacija – povećanje kapaciteta i unapređenje kvaliteta usluga.

6. Modernizacija rada i infrastrukturno opremanje postojećih i izgradnja novih industrijskih i poslovnih zona.

7. Formiranje prodajnog i distributivnog centra za lokalne proizvode široke potrošnje.

8. Osnivanje naučno-tehnološkog parka.

1. O: Poslovna udruženja,

RPK Kraljevo OJ Čačak Pr: Grad Čačak, preduzeća, preduzetničke radnje, fizička lica, obrazovne i naučne institucije, RRARM

2. O: Grad Čačak Pr: „Gradac 97”, Unija „Čačak 2000”, Agronomski fakultet Čačak, Tehnički fakultet Čačak, IVČ

3. O: Grad ČačakPr: Naučno tehnološki park, preduzeća, poslovna udruženja, naučne institucije

4. O: Grad Čačak Pr: NSZ – filijala Čačak, preduzeća, preduzetničke radnje, finansijske institucije

5. O: Poslovna udruženja, Privredni savet JLSPr: RPK, poslovna udruženja, Naučno tehnološki park, JLS, preduzeća, preduzetničke radnje

6. O: Grad ČačakPr: Poslovna udruženja, Privredni savet JLS, preduzeća, preduzetničke radnje, investitori JP, JKP

7. O: Grad Čačak Pr: RPK Kraljevo OJ Čačak, Poslovna udruženja, preduzeća, preduzetničke radnje

8. O: Grad Čačak Pr: „Gradac 97”, Unija „Čačak 2000”, Agronomski fakultet Čačak, Tehnički fakultet Čačak, IVČ

1-8. Budzet RS, Budzet JLS, donacije

4. 15 – 20.000.000 RSD godišnje po fondu

1-7, 9. Kontinualne aktivnosti

7. 2015-

Opština Nova Varoš

1. Saradnja privrednih subjekata i lokalne samouprave na programima privrednog razvoja Nove Varoši.

1. O: JLS Pr: privredni subjekti, RRAZ, MP, NVO

1. Budzet JLS, donacije, privatan sektor

1. Kontinualna aktivnost

Opština Priboj

Uspostavljanje sistema podrške za nove privredne subjekte sa potencijalom rasta i razvoja – subvencionisanje komunalnih usluga i pružanje poslovnih usluga.

1. O: Udruženje preduzetnika

1. Budzet JLS2.000.000 RSD/god

1. 2017.

Ostale JLS

—

2.

Podrška razvoju kreativnih resursa kao osnovi održivog razvoja ekonomije i konkurentnosti.

Opština Priboj

1. Uspostavljanje programa kontinuirane saradnje između obrazovanja, privrede i lokalne samouprave (2012-2017. godine).

1. O: JLSPr: Srednje škole, Udruženje preduzetnika, privrednici

1. Budzet JLS (20%),

Donacije (80%)5.000.000 RSD

1. 2015-2017.

Grad Čačak

1. Formiranje inovacionog fonda za pomoć fizičkim i pravnim licima.

1. O: JLS

Pr: Naučno tehnološki park, fizička lica, preduzeća, poslovna udruženja, naučne institucije

1. Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Grad Užice

1. Podrška razvoju kreativnih industrija (2012-2016 godine).

1.O: JLS

1. Budzet JLS 400.000 RSD

1. 2015-2016.

Opština Nova Varoš

1. Pomoć privrednicima u izradi promotivnih materijala.

2. Podizanje kvaliteta proizvoda i usluga.

3. Standardizacija proizvoda.

4. Promocija privrednih potencijala.

1-4. O: JLS, RPK, RRAZ Pr: privredni subjekti i udruženja, MP, NVO

1-4: Budzet JLS privatni sektor, Budzet RS

1-4. Kontinualne aktivnosti

Ostale JLS

—

3.

Izgradnja moderne privredne infrastrukture i stvaranje povoljne poslovne i investicione klime za oporavak i prostorni razvoj privrede u gradovima, ruralnom i planinskom području.

Opština Priboj

1. Podrška primeni novih tehnologija na

novoosnovanim mini farmama, ribnjacima i zasadima voća.

1. O: JLS, MPZŽS, donatori

1. Budzet RS (MPZŽS – 50%), Budzet JLS (15%), Donacije (35%)3.000.000 RSD/ god.

1. do 2017.

Grad Čačak

1. Modernizacija rada postojećih i izgradnja novih industrijskih i poslovnih zona.

2. Osavremenjavanje, oživljavanje i puštanje u rad, ili davanje u zakup pojedinih zatvorenih proizvodnih pogona ili njihovih delova.

3. Konverzija proizvodnog programa u skladu sa mogućnostima opreme i potrebama tržišta.

4. Podrška optimizaciji procesa upravljanja proizvodnjom, osavremenjavanju proizvodnih postrojenja, primene integrisanog sistema kvaliteta i savremenih informacionih tehnologija.

1. O: JLS

Pr: Privatni vlasnici, poslovna udruženja, MP, Privredni savet, preduzeća, preduzetničke radnje, investitori, JKP

2-3. O: Privredni subjekti, poslovna udruženja

Pr: Privredni savet, Savet za lokalni ekonomski razvoj, investitori, JLS

4. O: Privredni subjekti

Pr: RPK, Privredni savet, Savet za lokalni ekonomski razvoj, privredna udruženja, naučne institucije, JLS

1-4. Budzet JLS, Budzet RS, donacije, evropski programi

1-4. Kontinualne aktivnosti

Ostale JLS

—

4.

Podrška oporavku, rastu konkurentnosti i održivom teritorijalnom razvoju industrije i rastu nove zaposlenosti.

Regionalna privredna komora Užice (RPK Užice)

1. IPR for SEE – Povećanje konkurentnosti MSP: Pružanje usluga preduzećima koje prethode podnošenju prijave za priznanje prava intelektualne svojine, Informisanje i obrazovanje u oblasti intelektualne svojine (IS), Procena vrednosti IS kompanije, Podizanje svesti javnosti o značaju zaštite IS.

1. O: Chamber of Commerce of Venice (CCIAA VE) and Ancona (CCIAA AN) for Italy; Chamber of Commerce of Costanta (CCINA) for Romania; Chamber of commerce of Veszprem (CCV) and Central Hungarian Innovation

Centre(CHIC) for Hungary; Austria Wirtschaftsservice (AWS); Chamber of commerce of Kilkis, and of Epirus (KETAEPIRUS) for Greece; RPK Užice

1. Evropski fondoviUkupna vrednost projekta: 163.030.000 RSD

Vrednost projekta za RPK Užice: 11.827.053 RSD

–

Opština Priboj

1. Podrška udruženju preduzetnika (do 2017. godine).

2. Organizovan pristup korišćenju subvencija sa nacionalnog nivoa (do 2017. godine).

1. O: Udruženje preduzetnika, JLS

2. O: JLS

1-2. Budzet JLS

1. 600.000 RSD/god.

2. 1.000.000 RSD/god.

1-2. 2015-2017.

Grad Užice

1. Uspostavljanje lokalnog fonda za pružanje nefinansijske podrške MSP u funkciji očuvanja postojećih i otvaranja novih radnih mesta – za razvoj radne snage, podršku istraživanju i razvoju, tehničku pomoć firmama (do 2016. godine).

1. O: JLS

1. Budzet JLS1.000.000 RSD/god.

1. 2015-2016.

Opština Nova Varoš

1. Program podrške kroz sprovođenje mera LAPZ.

2. Nacionalni i lokalni programi podrške investicijama i otvaranju novih radnih mesta.

1-2. O: JLS Pr: MP, MRZSP, NALED, NARR, NSZ

1-2. Budzet JLS, Budzet RS, donacije

1. 2015-2018.

Ostale JLS

—

5.

Intenziviranje partnerstva na nivou lokalnih vlasti i regiona u cilju zajedničkog nastupa kod EU i drugih relevantnih međunarodnih asocijacija za realizaciju transgraničnih programa razvoja.

Grad Čačak

1. Promotivni plan za čačansku privredu: učešće Grada Čačka na domaćim i međunarodnim sajmovima, izložbama, oglašavanje u medijima (aktivniji marketing).

2. Podsticanje i jačanje javno-privatnog partnerstva koje će doprineti stvaranju povoljne poslovne klime u Čačku.

3. Regionalna saradnja Čačka sa drugim gradovima u zemlji i inostranstvu.

1. O: JLS

Pr: TO, mediji, privrednici, Poslovna udruženja, Privredni savet, Savet za lokalni ekonomski razvoj, RRARM

2. O: JLS

Pr: RPK, Poslovna udruženja, preduzeća, preduzetničke radnje

3. O: JLS

Pr: Partnerski gradovi, Poslovna udruženja, RPK, RRARM, Privredni savet, preduzeća, pred. radnje

1-3. Budzet JLS

1-3. Kontinual-ne aktivnosti

Ostale JLS

—

Tematska oblast 6: Razvoj privrednih delatnosti

Plansko rešenje 6.2: Opremanje i realizacija novih privrednih kompleksa i lokaliteta

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo privrede (MP)

—

1.

Obezbeđivanje infrastrukturno opremljenih privrednih kompleksa ili lokaliteta od značaja za više opština/gradova i region, centrima zajednice naselja i drugim naseljima u kojima je ispoljen interes za razvoj privrednih/ poslovnih sadržaja, preduzetništva, MSP i drugo.

Opština Arilje

1. Formiranje i komunalno opremanje industrijske zone Arilje.

1. O: JLS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1. 2017-2019.

Grad Čačak

1. Infrastrukturno opremanje lokacija u skladu sa namenom i potrebama privredne zone.

1. O: JLS

Pr: JP, JKP, građevinska preduzeća

1. Budzet JLS

1. -2 godine

Opština Nova Varoš

1. Infrastrukturno opremanje lokacija za investiranje.

2. Revitalizacija braunfilda.

1-2. O: JLS Pr: MP; RRAZ, SKGO, Kancelarija za evropske integracije, NARR, NALED

1-2. Budzet JLS, Budzet RS, evropski fondovi

1-2. 2015-2018.

Ostale JLS

—

2.

Podsticaj konkurentnosti, jačanja preduzetništva, eko-inovacija, energetske efikasnosti, boljih tehnologija, izgradnje poslovnih inkubatora, regionalne mreže sektorskih klastera, i slično; oživljavanje dela industrijskih braunfilda.

Regionalna razvojna agencija Zlatibor (RRAZ)

1. Projekat podrške razvoju privatnog sektora u južnoj i jugozapadnoj Srbiji – USAID PSD.

1. O: NARR

Pr: RRAZ, SEDA, CRJPO, RRARM

1. Donacija USAID389.500.000 RSD

1. 2015.

Opština Priboj

1. Izrada projektno-tehničke dokumentacije i osnivanje udruženja zone unapređenog poslovanja (BID zone), (do 2016. godine).

1. O: Udruženje preduzetnika

1. Budzet JLS (10%), Donatori 90%5.000.000 RSD/god.

1. 2015-2016.

Grad Čačak

1. Izrada plansko – tehničke dokumentacije za industrijsku zonu.

2. Rešavanje imovinsko-pravnih odnosa na području industrijske zone.

1. O: JLS

Pr: JKP, JP, privredne organizacije

2. O: JLS

Pr: Vlasnici parcela

1-2. –

1-2. -2 godine

Opština Nova Varoš

1. Aktiviranje i jačanje udruženja privatnih preduzetnika.

2. Obezbeđivanje boljih uslova za investitore.

3. Promocija privrednih potencijala na raznim manifestacijama.

4. Formiranje međuopštinskog klastera.

5. Izgradnja poslovnog inkubatora.

1-5. O: JLSPr: MP, RRA, SKGO, Kancelarija za evropske integracije, NARR, NALED

1-5. Budzet JLS, Budzet RS, evropski fondovi

1-5. 2015-2018.

Grad Užice

1. Opremanje Greenfield radne zone „L” sa izgradnjom Dragačevske ulice.

2. Opremanje Greenfield industrijske zone „D”.

3. Uspostavljanje sistema za podršku novim preduzećima – unapređenje rada Biznis inkubator centra.

1-2. O: Direkcija za izgradnju JLS

3. O: JLS

1-2. Budzet Direkcije za izgradnju JLS1. 826.000 RSD

2. 3.600.000 RSD

3. Budzet JLS, donacije

500.000 RSD/god.

1-3. 2015-2016.

Ostale JLS

—

3.

Priprema strateških planova uređenja, razvoja i upravljanja industrijskim zonama i akcionih planova za realizaciju industrijskih zona i drugih projekata.

Opština Prijepolje

1. Aktivnosti na izradi projektne dokumentacije za Industrijsku zonu 2.

1. O: EU PROGRES, JLS

1. EU PROGRES 1.4.000.000 RSD

1. –

Opština Nova Varoš

1. Definisanje lokacija za privredni razvoj. Izrada studije opravdanosti.

1. O: JLS Pr: MP, RRA, SKGO, NARR, NALED

1. Budzet JLS, Budzet RS, evropski fondovi

1. 2015-2020.

Opština Požega

1. PGR za industrijsko-radne i slobodne zone.

1. O: JLS, Direkcija za izgradnju Pr: MP, MGSI

1. Budzet JLS, Budzet RS

1. –

Ostale JLS

—

4.

Otvaranje planirane industrijske zone u Sevojnu, Braneškom polju (Branešci –Sušica) – Mačkat, to jest, izgradnja industrijskog parka i slobodne zone, industrijsko-privredne radne zone u Požegi, privredno-industrijske zone u Priboju, industrijskih zona u Čačku, Prijepolju i drugo.

Grad Čačak

1. Infrastrukturno opremanje lokacija i proširenje privrednih zona u skladu sa namenom i potrebama privredne zone.

2. Osnivanje zemljišnog fonda kojim će se finansirati otkup lokacija značajnih za privredni razvoj grada, komasacija zemljišta i zamena zemljišnih poseda.

1. O: JLS

Pr: JP, JKP, nadležne institucije, građevinska preduzeća

2. O: JLS

Pr: JP i JKP, privredne organizacije, vlasnici parcela

1-2. Budzet JLS

1.

Kontinualna aktivnost

2.2015.

Ostale JLS

—

Tematska oblast 7: Razvoj turizma

Plansko rešenje 7.1: Kompletiranje i integracija postojeće ponude u prostoru

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija (MTTT)

—

1.

Konsolidacija opremljenosti kapaciteta i bolja organizacija korišćenja postojeće turističke ponude planinskog (Zlatibora, Tare i Zlatara i drugih planina), banjskog (Pribojske banje, Gornje Trepče, Ovčar banje i vazdušne banje Ivanjica, zdravstveno-wellness centra na Zlatiboru i drugih centara), gradskog, manifestacionog („Sabor trubača u Guči” i drugo), vodnog (Drina i druge reke i jezera), tranzitnog, izletničkog, ruralnog i drugih specijalizovanih vidova turizma i rekreacije, uz funkcionalno integrisanje ponude okruženja.

Grad Čačak

1. Formiranje klastera u oblasti turizma.

1. O: TO Pr: JLS, MTTT, privredni subjekti iz oblasti turizma, obrazovne i naučne institucije, RPK Kraljevo OJ Čačak, RRARM

1. Budzet JLS, Sredstva TOS i TO, Donatorska sredstva, projektno finansiranje

1. Kontinualna aktivnost

Opština Lučani

Razvoj i poboljšanje volonterske službe za vreme sabora trubača

Izgradnja kompleksa „Trubačko selo”.

1-2. O: TO, Centar za kulturu i sport opštine Lučani Pr: JKP „Komunalac” Lučani, MTTT

1. Budzet JLS

1.100.000 RSD 2. Budzet JLS, Međunarodni fondovi, Budzet RS30.000.000 RSD

1. -šest meseci

2. – dve godine

Opština Sjenica

1. Biatlon centar „Žari”.

2. Memorijalni ski-nordijski centar „Amar Garibovic” Pašino brdo.

3. Ulazni punkt i starateljski centar SRP „Uvac” u Družinićima.

1.O: JLS

2. O: Javno-privatno partnerstvo

3. O: Opština Sjenica, D.O.O „Uvac-Rezervat Beloglavog supa”Pr: MTTT, MPZŽS

1. Budzet JLS70.000.000 RSD

2. Sredstva JPP12.000.000 RSD

3. Budzet RS, Budzet JLS, donacije3.000.000 RSD

1. -pet godina

2. -šest godina

3. -dve godine

Opština Bajina Bašta

Uređenje priobalja reke Drine za sport i rekreaciju.

Uređenje ušća reke Rače u Drinu za sport i rekreaciju.

Adaptacija postojeće pontonske plaže na jezeru Perućac i izgradnja pristana na plovnom putu Perućac – Višegrad (Andrićgrad).

Pontonska plaža na jezeru Zaovine.

1-3. O: JLS

Pr: JP Drinsko-limske hidroelektrane, Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”, MTTT, JP SV, MPZŽS, JKP „12. Septembar”, Direkcija za izgradnju Bajina Bašta

4. O: JLS

Pr: Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”, JP Drinsko- limske hidroelektrane, MTTT, Direkcija za izgradnju Bajina Bašta

1-4. Budzet RS, Budzet JLS, Sredstva DHE, Donacije, Privatni sektor

2016.

2-3. 2015.

4. 2017.

Ostale JLS

—

2.

Izgradnja novih i modernizacija, komunalno opremanje i komercijalizacija postojećih i potencijalnih smeštajnih kapaciteta (posebno u seoskim domaćinstvima i postojećim vikend kućama) u skladu sa međunarodnim standardima i trendovima u turizmu i hotelijerstvu.

Opština Lučani

1. Uređenje i adaptacija postojećih seoskih turističkih domaćinstava.

1. O: TO, STD

Pr: MTTT

1. Budzet RS, Privatni sektor1.000.000 RSD

1. -Jedna godina

Opština Priboj

1. Rekonstrukcija postojećih objekata u Bučju za razvoj seoskog turizma (do 2015. godine).

2. Rekonstrukcija postojećih objekata u Kroaši za razvoj seoskog turizma (do 2017. godine).

1-2. O: TO, MZ Bučje Pr: Seoska domaćinstva

1-2. Budzet JLS (10%), Donacije (50%), Privatni sektor (40%)1. 5.000.000 RSD

2. 5.000.000 RSD

1. 2015.

2. 2016-2017.

3.

Unapređenje i razvoj turističko-rekreativne infrastrukture (tereni, staze, receptivno-informativni punktovi, turistička signalizacija i drugo) i infrastrukturnih sistema i nekomercijalnih sadržaja društvenog standarda.

JP Skijališta Srbije (JP SS)

1. Izrada investicione i tehničke dokumentacije, kao i izgradnja infrastrukturnih objekata u funkciji postojećeg skijališta i planiranog proširenja ski centra Tornik (opština Čajetina).

1. O: JP SSPr: JLS

1. Sredstva JP SS

1. –

Opština Arilje

1. Mini ski centar „Klokoč” Arilje

1. O: JLS, TO

1. Budzet JLS18.000.000 RSD

1. 2015-2016.

Grad Čačak

1. Izgradnja vizitor centra u Ovčar Banji.

2. Formiranje zanatskih centara – pretvaranje neiskorišćenih starih objekata u Čačku i starog mosta na reci Moravi u zanatske centre.

1. O: TO Pr: JLS, privredni subjekti u turizmu Čačka, MTTT

2. O: Privredni subjekti

Pr: JLS, obrazovne i naučne institucije, poslovna udruženja, RPK Kraljevo OJ Čačak, Privredni savet, Savet za lokalni ekonomski razvoj.

1. Budzet JLS, Budzet RS, Donatorska sredstva, projektno finansiranje

29.750.000 RSD

2. Budzet JLS, Budzet RS, Privatan sektor, Donatorska sredstva, projektno finansiranje

1. –

2. Kontinuelna aktivnost

Opština Lučani

Povezivanje postojećih biciklističkih staza (pravac Požega – Pilatovići – Guča – Ivanjica – Studenica) i sa pravcem Ovčar banja – Lučani. Obeležavanje planinarskih staza i povezivanje sa postojećim stazama (Ovčar – Jelica – Čemerno). Postavljanje info punkta u centru Guče.

Izrada projekta i postavljanje turističke signalizacije na teritoriji opštine Lučani.

1. O: Turistička Regija Zapadne Srbije, TO Čačka, TO Požege, TO Ivanjice, RRARM, TO „Dragačevo”, PD iz Čačka i Golije

2. O: TO Pr: MTTT

1-2. Budzet RS, Budzet JLS, Međunarodni fondovi1. 200.000 RSD 2. 350.000 RSD (izrada projekta) 1.500.000 RSD (izrada i postavljanje signalizacije)

1-2. -Jedna godina

Opština Bajina Bašta

1. Tehničko – informatičko opremanje postojećeg Turističkog info-centra u Bajinoj Bašti i formiranje novih u Perućcu i na Kaluđerskima barama na Tari.

2. Unapređivanje turističke signalizacije.

3. Izgradnja novih pešačkih i biciklističkih staza.

4. Izgradnja infrastrukture za ekstremne sportove (slobodno penjanje, paraglajding, kanjoning).

1. O: Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”, JLS

Pr: TOS

2. O: Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”, JLS

Pr: TOS, JP NP Tara, Turistička regija Zapadna Srbija, MTTT

3-4. O: Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”, JLS

Pr: TOS, JP NP Tara, Turistička regija Zapadna Srbija, MOS

1. Budzet RS, Budzet JLS

2-4. Budzet RS, Budzet JLS, Budzet NP Tara

1-3. 2015.

4. 2016.

Opština Priboj

1. Izgradnja pešačkih i biciklističkih staza Banja – Gračanica, Crni vrh – Manastir Uvac, Priboj – Goleško brdo – Pribojska Goleša, i pešačke staze na deonici Banja – Jabuke (do 2017. godine).

1. O: TO, JLS,

Pr: MOS

1. Budzet JLS (20%), Budzet RS (30%),

Donacije (50%)

1. 2015-2017.

Ostale JLS

—

Tematska oblast 7: Razvoj turizma

Plansko rešenje 7.2: Realizacija turističke ponude i infrastrukture u okviru turističkih rejona

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija (MTTT)

—

1.

Razvoj celogodišnje turističko-rekreativne ponude (potencijalnih polova razvoja) u okviru turističkih rejona: (a) Tara – Valjevsko – podrinjske planine – Rudnik (NP Tara sa Perućcem, Drinom i Bajinom Baštom, Gornji Milanovac sa Banjom Trepčom i Rudnikom, Kosjerić sa Maljenom, Povlenom i Zarožjem); (b) rejon Polimlja sa Jadovnikom (Priboj sa Pribojskom banjom i Prijepolje sa manastirom Mileševa, Limom i Potpećkim jezerom, Pobijenikom i Jadovnikom); (v) Moravičko – Dragačevski rejon sa Golijom (Čačak sa Ovčar banjom, sa banjom Gornja Trepča i Slatina, i manastirima u Ovčarsko-kablarskoj klisuri, Lučani sa Gučom i Dragačevom, Požega sa Tometinim poljem i Ježevicom, Ivanjica sa Golijom, Arilje sa Moravicom i Mučnjem); (g) Zlatibor sa Zlatarsko-pešterskim (Sjeničkim) rejonom (Čajetina sa parkom prirode Zlatibor i turističkim centrom Zlatibor i skijalištem Tornik, Sirogojnom i Ljubišem, Užice sa jezerom Vrutci, aerodromom Ponikve, Kremnom rekom Đetinjom, Mokrom Gorom i Šarganskom osmicom, Nova Varoš sa Zlatarom – SRP Uvac i Sjenica sa Sjeničkim jezerom, Pešterskom površi i skijalištima na Jadovniku, Ozrenu, Revuši i Jelenku).

JP Skijališta Srbije (JP SS)

1. Izgradnja sportsko – rekreativnih letnjih sadržaja komplementarnih skijaškoj infrastrukturi na teritoriji ski centra Tornik (Opština Čajetina).

1. O: JP SSPr: JLS

1. Budzet JP SS

1. –

Opština Lučani

1. Realizacija projekta „Arheološki park Gradina”

2. Realizacija projekta uređenja Rćanske pećine

3. Realizacija projekta uređenja i izgradnje spa i wellness centra u Ovčar banji.

1. O: Centar za kulturu i sport opštine Lučani, TO „Dragačevo”Pr: MTTT, MKI

2. O: JLS

3. O: JLSPr: privatni sektor

1-3. Budzet JLS, Budzet RS, privatni sektor1. 50.000.000 RSD

2. 20.000.000 RSD

3. 30.000.000 RSD

1-3. –

1. tri godine

2. dve godine

3. tri godine

Ostale JLS

—

2.

Aktiviranje razvoja komplentarnih delatnosti posredstvom turizma, posebno u proizvodnji eko-hrane, autentičnih etno-proizvoda i drugo, intepretacija vrednosti prirodne i kulturne baštine i drugo.

Opština Arilje

1. Manifestacija „Dani maline” Arilje.

1. O: JLS, TO

1. Budzet JLS3.000.000 RSD /god.

1. 2015-2019.

Grad Čačak

1. Formiranje stimulativnih fondova za pomoć očuvanju starih zanat.

1. O: JLS

Pr: Privredni subjekti, poslovna udruženja, Privredni savet, Savet za lokalni ekonomski razvoj, RPK Kraljevo

1. Budzet JLS, Donatorska sredstva, projektno finansiranje

1.Kontinualna aktivnost

Opština Lučani

1. Organizovanje gastro sajmova i manifestacija na kojima se prezentuje gastro ponude i vrednosti kulturne baštine.

1. O: Centar za kulturu i sport opštine Lučani, TO Pr: MZ

1. Budzet JLS100.000 RSD

1. –

Opština Bajina Bašta

1. Ponuda suvenira baziranih na tradiciji područja.

1. O: JLS Pr: MTTT, MPZŽS, JP NP Tara

1. Budzet RS, Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

—

3.

Razvoj saobraćajne infrastrukture, u funkciji povećanja dostupnosti i integrisanja turističke ponude, kao i sistema ostale tehničke infrastrukture (vodosnabdevanja i kanalisanja otpadnih voda, elektrosnabdevanja i telekomunikacija) i javnih sadržaja.

Opština Lučani

1. Asfaltiranje pristupnih puteva do Rćanske pećine, jezera „Goli kamen” i Gradine na Jelici.

1. O: JLS, JLS Ivanjica, Grad ČačakPr: JP PS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1.-dve godine

Opština Arilje

Završetak izgradnje deonice državnog puta IIA 196 preko Visočke banje do Ljubiša.

1. O: JLS, JLS ČajetinaPr: JP PS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1.-dve godine

Opština Priboj

1. Infrastrukturno i komunalno opremanje Pribojske Banja (do 2017. godine).

2. Sanacija klizišta u Pribojskoj Banji

(do 2017. godine).

1. O: JLS i investitor

2. O: Direkcija za izgradnju Priboja,

JLS

Pr: MPZŽS

1. Budzet JLS (40%), Sredstva investitora (60%)

40.000.000 RSD

2. Budzet JLS (10%), Budzet rS (90%),106.000.000 RSD

1-2. 2015-2017.

Opština Bajina Bašta

1. Rekonstrukcija državnog puta IIA 170 na Kaluđerskim Barama.

2. Rehabilitacija državnog puta IIB 403 Kaluđerske Bare – Mitrovac – Zaovine.

1-2. O: JLS, Direkcija za izgradnju Opštine Pr: JP PS

1-2. Budzet RS, Budzet JLS

2. Budzet RS, Budzet JLS

1. 2015.

2. 2015–2016.

Ostale JLS

—

Tematska oblast 7: Razvoj turizma

Plansko rešenje 7.3: Izrada razvojnih dokumenata i saradnja subjekata razvoja turizma

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Izrada prostornih i urbanističkih planova, programa razvoja turizma i tehničke dokumentacije za izgradnju i uređenje predviđenih sadržaja.

JP Skijališta Srbije (JP SS)

1. Izrada PDR „Tornik”.

1. O: JPSS, Opština Čajetina Pr: TO Čajetina

1. Budzet JLS, Sredstva JP SS

1. –

Opština Arilje

1. Izrada PDR Visočka banja.

2. Izrada Programa razvoja turizma opštine Arilje 2017-2022.

1-2. O: JLS1. Pr: MGSI2. Pr: MTTT

1-2. Budzet JLS, Budzet RS4.000.000 RSD

1. 2015.

2. 2016-2017.

Grad Čačak

1. Izrada Programa razvoja turizma grada Čačka sa marketing planom.

1. O: JLSPr. TO, privredni subjekti iz oblasti turizma, RPK Kraljevo OJ Čačak, RRARM, MTTT

1. Budzet JLS, Budzet RS, Donatorska sredstva

1. –

Opština Lučani

1. Izrada programa razvoja turizma opštine Lučani.

1. O: JLSPr: TO „Dragačevo”, Centar za kulturu opštine Lučani, MTTT

1. Budzet JLS, Budzet RS1.350.000 RSD

1. –

Opština Bajina Bašta

1. Izrada programa razvoja turizma opštine Bajina Bašta sa marketing planom.

2. Izrada PDR u definisanim zonama PGR-a Kaluđerske Bare.

3. Izrada PGR Mitrovac, PGR Zaovine i PGR Dolina Drine.

4. Definisanje obavezujućih idejnih rešenja za objekte na Tari.

1. i 4. O: JLSPr: TO, MTTT

2-3. O: JLS

Pr: MGSI

1-3. Budzet JLS, Budzet RS

4. Budzet JLS

1-4. –

Opština Priboj

1. Izrada programa razvoja turizma opštine Priboj.

2. Izrada projektno-tehničke dokumentacije za izgradnju puta Jarmovac – Manastir Uvac.

1. O: JLS

Pr: TO, MTTT

2. O: JLS

Pr: JP PS

1. Budzet JLS, Budzet RS1.400.000 RSD

2. Budzet JLS (10%), Budzet RS; donacije1.500.000 RSD

1-2. 2015-2017.

Opština Prijepolje

1. Izrada programa razvoja turizma opštine Prijepolje sa marketing planom.

1. O: JLS

Pr: TO, MTTT

1. Budzet JLS, Budzet RS1.400.000 RSD

1. –

Ostale JLS

—

2.

Ostvarivanje saradnje među obuhvaćenim opštinama/gradovima, kao i saradnje sa susednim opštinama, velikim gradovima, privrednim, kulturnim i drugim organizacijama i institucijama na razvoju turizma; ostvarivanje transgranične saradnje u razvoju turizma sa Crnom Gorom i BiH na državnom i lokalnom nivou.

Grad Užice

1. Projekat PAI – Inovativne ekološke politike za područje Dinarskog pojasa: identifikacija ekološki održivih ruta.

Aktivnosti će biti realizovane na određenim pilot teritorijima koji pripadaju ekosistemu dinarskih Alpa, među kojima je i područje Zlatibor (Užice) u Srbiji (do 2016. godine).

1. O: Ohfam ItaliaPr: JLS

1.Sredstva Ohfam Italia i partnera

34.272.000 RSD

1. 2015-2016.

Opština Lučani

1. Potpisivanje protokola o saradnji sa: MZ Goračići, Autoprevoz Čačak, TO Kragujevac, TO Niš, TO Tivat, TO Čačak, Turistička regija zapadne Srbije.

1. O: TO „Dragačevo”Pr: MZ Goračići, Autoprevoz Čačak, TO Kragujevac, TO Niš, TO Tivat, TO Čačak, Turistička regija zapadne Srbije

1. –

1. –

Opština Priboj

1. Međunarodna dečija umetnička radionica „Jagart” (do 2017. godine).

2. Međurepublički festival dečjeg dramskog stvaralaštva (do 2017. godine).

3. Limske večeri dečje poezije (do 2017. godine).

4. Limske večeri poezije (do 2017. godine).

1. O: Zavičajni muzej Priboj Pr: JLS

2-4. O: Dom kulture „Pivo Karamatijević” Priboj2-3. Pr: JLS4. Pr: JLS, MKI

1-3. Budzet JLS1. 227.000 RSD/ god.2. 234.000 RSD/god.

3. 266.000 RSD/god.4. Budzet JLS (20%), Budzet RS (80%)

1-4. do 2017.

Ostale JLS

—

3.

Formiranje informacionog sistema o turističkim resursima i tražnji, uvođenje monitoringa turističkog poslovanja, promocije i propagande turističkih proizvoda područja.

Grad Užice

1. Promocija i propaganda turističkih proizvoda grada Užica.

1. O: TO Užice

1. Budzet TO

Kontinulana aktivnost

Opština Bajina Bašta

1. Formiranje portala turističke ponude Bajine Bašte.

1. O: Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”

Pr: JLS, TOS

1. Budzet JLS

1. 2015–2016.

4.

Edukacija kadrova u turizmu i utvrđivanje upravljača turističkim prostorima od strane jedinica lokalne samouprave.

Opština Lučani

1. Učestvovanje radnika TO na stručnom usavršavanju na radionicama.

1. O: TO Pr: JLS

1. Budzet TO100.000 RSD

1. -Jedna godina

Opština Bajina Bašta

1. Podrška formiranju i radu udruženja pružaoca usluga u turizmu i jačanje kapaciteta MZ za privlačenje i informisanje turista.

1. O: Sportsko turistički centar „Bajina Bašta”

Pr: JLS, TOS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1. 2015–2020.

Ostale JLS

—

Tematska oblast 8: Razvoj saobraćajne infrastrukture

Plansko rešenje 8.1: Povećanje saobraćajne dostupnosti područja

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture (MGSI)

—

1.

Izrada potrebne planske i projektne dokumentacije za autoputeve E-761 i E-763.

Koridori Srbije

1. Izgradnja deonice autoputa E-763 Donji Banjani – Boljkovci.

2. Izgradnja deonice autoputa E-763 Boljkovci – Takovo.

3. Izgradnja deonice autoputa E-763 Takovo – Preljina.

1-3. O: Koridori Srbije

1-3. Budzet RS, Sredstva Vlade Azerbejdzana 1. 80.80.100.000 RSD

2. 6.806.800.000 RSD

3. 21.765.100.000 RSD

1. 25.08.2016.

2. 25.08.2016.

3. 25.08.2016

Opština Lučani

1. Izrada PDR „Petlja Lučani” (do 2016. godine).

1. O: JLS

Pr: JP PS

Međunarodni fondovi, Budzet RS, Budzet JLS

1. 2015-2016.

2.

Rehabilitacija i modernizacija državnih puteva I reda, uz izgradnju nedostajuće deonice na državnom putu br. 8 i izgradnja obilaznica oko urbanih gradskih područja.

JP Putevi Srbije (JP PS)

Prioritetne aktivnosti na sanaciji posledica poplava iz maja meseca 2014. godine

Urgentna sanacija klizišta na državnim putevima kao posledica poplava: IB-22 (Beograd – Svračkovci).

Sanacija klizišta na državnim putevima kao posledica poplava:IB-22 (Beograd – Svračkovci); IB-28 (Rogačica – Užice, Rogačica – Kostojevići); IB-30 (Ivanjica – Ušće); IB-29 (Sjenica – Duga Poljana).

Rehabilitacija državnih puteva usled klizišta:IB-23 (Čajetina – Užice – Surduk);

IB-29 (Sjenica – Novi Pazar – Dubinje).

Urgentna sanacija objekata na državnim putevima zbog posledica poplava:

IB-21 (Požega – Kosjerić – Valjevo – Partizanski most, reka Kladoruba; Požega – Arilje – Lekovića, most reke Đetinje).

5. Sanacija objekata na državnim putevima zbog posledica poplava:IB-21 (Šabac – Už. Požega – most preko reke Tamnave, most na stacionaži 1+700, most preko reke Dobrave; Požega – Kosjerić – Valjevo – most na pesku, reka Dobrinjska);IB-23 (Konjevići – Beljina – Čačak, obilaznica Čačka, most preko Zapadne Morave); IB-28 (Dub – Okletac).

1. O: JP PS Pr: Opština Gornji Milanovac

2. O: JP PSPr: Grad Užice, Opštine Gornji Milanovac, Bajina Bašta, Ivanjica, Sjenica

3-8. O: JP PS

1-8. Budzet RS

1. 5.000.000 RSD

2. 124.307.018 RSD

3. 23.500.000 RSD

4. 15.300.000 RSD

5. 229.710.563 RSD

6. 535.,800

7. 48.5670.760 RSD

8.1.105.170.684 RSD

1-8. 2015.

Hitni radovi (pojačano održavanje i sanacija lokalnih oštećenja državnog puta): IA-5 (M-5) Pojate – Kruševac – Kraljevo –Preljina (Mrčajevci Kraljevo 1).

Rehabilitacija državnog puta

E-760 (M-21), (Uvac – Nova Varoš).

Rehabilitacija državnog puta

M-5 (deonica Užice – Požega).

Opština Lučani

1. Izrada PDR „Kratovska stena” (raskrsnica kod tunela za priključak DP IB 23).

2. Izrada projekta raskrsnice kod tunela za priključak DP IB 23.

3. Izvođenje radova na izgradnji raskrsnice kod tunela za priključak DP IB 23.

1-3. O: JP „Putevi Srbije”

Pr: JLS, Opština Požega

1-3. Međunarodni fondovi, Budzet RS, Budzet opštine Lučani, Budzet opštine Požega

1-3. 2015-2017.

Ostale JLS

─

3.

Sanacija klizišta, rehabilitacija i sukcesivna izgradnja nedostajućih deonica državnih puteva II reda.

JP Putevi Srbije (JP PS)

Prioritetne aktivnosti na sanaciji posledica poplava iz maja meseca 2014. godine

Sanacija kolovozne konstrukcije IIA-179 (kružni tok u Čačku stari put Čačak – Kraljevo; Golijska reka – Preko brdo – Odvraćenica).

Rehabilitacija državnih puteva usled klizišta IIA-180 (Guča – Čačak – lokacija Jezdina).

Sanacija klizišta na državnim putevima kao posledica poplava:

IIB-364 (Brajkovac – Belanovica, Belanovica – Varnice, Varnice – Rudnik);

IIA-171 (Bajina Bašta – Dub);IIB-359 (Beršići – Gornji Branjani).

Urgentna sanacija klizišta na državnim putevima kao posledica poplava: IIB-364 (Brajkovac – Belanovica, Belanovica – Varnice, Barnice – Rudnik);

IIB-174 (Varda – Mravinjci); IIB-338 (Varda – Mravinjci); IIA-177 (Sastavci – Šiljkovica).

Rehabilitacija državnog puta

IIA-200 (Nova Varoš – Aljinovići).

1-5. O: JP PS

1-5. Budzet RS1. 340.050.000 RSD

2. 340.050.000 RSD

3. 116.863.321 RSD

4. 1.671.283 RSD

5. 234.357.332 RSD

1-5. –

Opština Arilje

Završetak izgradnje deonice državnog puta IIA 196 preko Visočke banje do Ljubiša.

1. O: JLS, Opština ČajetinaPr: JP PS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1.-dve godine

Opština Priboj

1. Sanacija klizišta Glišina voda na državnom putu IIA 191, koje ugrožava i prugu Beograd – Bar.

1. O: JP PS

Pr: JLS, JP ŽS

1. Budzet RS

1. 2015-2016.

Opština Lučani

1.Sanacija klizišta, rehabilitacija i sukcesivna izgradnja nedostajućih deonica državnih puteva II reda (2014-2020. godine).

1. O: JP PS

Pr: JLS

1. Međunarodni fondovi, Budzet RS

1. 2015-2020.

Ostale JLS

─

5.

Izrada projekata, rekonstrukcija i rehabilitacija opštinskih puteva prema prioritetima koji se utvrđuju srednjoročnim programima razvoja mreže opštinskih puteva, uz konstantno održavanje prohodnosti tokom cele godine, posebno prema naseljskim/mikrorazvojnim centrima u nedovoljno razvijenim i pograničnim područjima.

JP Putevi Srbije (JP PS)

Prioritetne aktivnosti na sanaciji posledica poplava iz maja meseca 2014. godine

Urgentna sanacija klizišta na opštinskim i nekategorisanim putevima

1.1. Opština Bajina Bašta

1.2. Opština Kosjerić

1.3. Grad Užice

1.4. Opština Požega

1.5. Opština Arilje

1.6. Opština Gornji Milanovac

1.7. Opština Ivanjica

1.8. Opština Lučani

1.1.-1.8. O: JP PSPr: JLS

1.1.-1.8. Budzet RS

1.1. 14.333.452 RSD

1.2. 5.588.247 RSD

1.3. 173.308.177 RSD

1.4. 7.147.396 RSD

1.5. 2.544.905 RSD

1.6. 23.518.423 RSD

1.7. 68.073.960 RSD

1.8. 17.961.179 RSD

1.1.-1.8. –

Sanacija posledica poplava na opštinskim i nekategorisanim putevima

2.1. Opština Bajina Bašta

2.2. Grad Užice

2.3. Opština Požega

2.4. Opština Čajetina

2.5. Opština Arilje

2.6. Opština Nova Varoš

2.7. Opština Prijepolje

2.8. Grad Čačak

2.9. Opština Gornji Milanovac

2.10. Opština Ivanjica

2.11. Opština Lučani

2.1.-2.11. O: JP PSPr: JLS

2.1.-2.11. Budzet RS

2.1. 188.772.487 RSD

2.2. 16.852.359 RSD

2.3. 44.509.930 RSD

2.4. 3.709.340 RSD

2.5. 4.780.635 RSD

2.6.14.386.399 RSD

2.7. 14.385.006 RSD

2.8. 18.444.795 RSD

2.9. 9.169.763 RSD

2.10. 29.869.856 RSD

2.11. 6.187.918 RSD

2.1.-2.11. –

Urgentna sanacija objekata na opštinskim i nekategorisanim putevima zbog posledica poplava:

3.1. Grad Čačak

3.2. Opština Gornji Milanovac

3.3. Opština Lučani

3.1.-3.3. O: JP PSPr: JLS

3.1.-3.3. Budzet RS

3.1. 18.613.390 RSD

3.2. 96.626.730 RSD

3.3. 5.221.035 RSD

3.1.-3.3. –

Opština Gornji Milanovac

1. Projekti rekonstrukcije i rekonstrukcija opštinskih puteva u Svračkovcima, Koštunićima, Teočinu, Šilopaju i Družetići – Kamenica.

1. O:JLSPr: JP PS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1. –

Opština Priboj

1. Izgradnja, ojačanja kolovozne konstrukcije, rekonstrukcija i rehabilitacija pet opštinskih puteva i izgradnja puta Pribojska Banja – Jabuka –Manastir Uvac – Ribnica (veza sa DP IIB 405).

1. O: JLS

Pr: Opština Čajetina, JP PS

1. Budzet JLS, Budzet RS200.000.000 RSD

1. 2015-2018.

Opština Lučani

Izrada tehničke dokumentacije za rekonstrukciju opštinskog puta Guberevci – Markovica.

1-3. JP „Direkcija za izgradnju opštine Lučani”Pr: JLS, JP PS

1-3. Budzet JLS, Budzet RS

1-2. 2015-2020.

3. 2015-2016.

2. Izvođenje radova na rekonstrukciji opštinskog puta Guberevci – Markovica.

3. Izvođenje radova na rekonstrukciji

opštinskog puta Dljin – Pilatovići.

Opština Bajina Bašta

1. Rekonstrukcija državnog puta IIA 170 na Kaluđerskim Barama.

2. Rehabilitacija državnog puta IIB 403 Kaluđerske Bare – Mitrovac – Zaovine.

1-2. O: JLS, Direkcija za izgradnju opštine Pr: JP PS

1-2. Budzet RS, Budzet JLS

1. 2015.

2. 2015–2016.

Ostale JLS

─

Tematska oblast 8: Razvoj saobraćajne infrastrukture

Plansko rešenje 8.2: Razvoj ostale saobraćajne infrastrukture

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Rekonstrukcija i modernizacija železničkih pruga i objekata, posebno pruge Beograd – Bar.

Železnice Srbije (ŽS)

1. Izrada projektne dokumentacije za remont i rekonstrukciju pruge (Beograd) Resnik – Vrbnica – granica Crne Gore.

1. O: ŽS Pr: MGSI, „RŽD International”

1. Projekat se finansira iz Kredita Vlade Ruske Federacije sa učešćem Budzeta RS (15%)

22.610.000.000 RSD

1. 2015-2018.

3.

Aktiviranje aerodroma „Ponikve” za civilni vazdušni saobraćaj.

Direktorat civilnog vazduhoplovstva (DCV)

1. Infrastrukturni radovi za obavljanje javnog saobraćaja (I faza):

1.1. Ograđivanje aerodroma (9,7 km) 1.2. Povećanje vatrogasne kategorije a/d (5.)

1.3. Nabavka svetlosnog sistema

1.4. Izgradnja aerodromske zgrade

1.5. Izgradnja platforme.

1.1., 1.3.-1.5. O: JP Aerodrom PonikvePr: Grad Užice, Opština Čajetina

1.2. O: JP Aerodrom Ponikve Pr: Grad Užice, Aerodrom „Nikola Tesla”, Opština Čajetina

1.1.-1.2.Donacija Aerodroma „Nikola Tesla”

1.3. Budzet JLS, Donacije, kredit

1.3. 83.300.000 RSD

1.4. 202.300.000 RSD

1.5. 198.730.000 RSD

1.1. 2015-2016.

1.2.-1.5.2015-2017.

Tematska oblast 9: Vodoprivredna infrastruktura

Plansko rešenje 9.1: Fazni razvoj sistema vodosnabdevanja

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Realizacija akumulacije Svračkovo, kao ključnog objekta za pouzdano funkcionisanje Zapadnomoravsko-rzavskog sistema za snabdevanje vodom naselja.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

1. Izgradnja višenamenske brane sa akumulacijom „Arilje” – profil Svračkovo.

1. O: MPZŽS-RDV

Pr: Grad Čačak, opštine Arilje, Požega, Lučani i Gornji Milanovac (udružioci sredstava), JP za vodosnabdevanje „Rzav” Arilje (nosilac investitorskih poslova)

1. Budzet RS (91,05%), Grad Čačak (4,67%), Opština Arilje (0,78%), Opština Požega (1,36%), Opština Lučani (0,78%), Opština Gornji Milanovac (1,36%)

Ukupno projekat:

7.366.265.000 RSD

Vrednost neizmirenih obaveza:

6.636.149.715 RSD

1. –

2.

Obnova Pešterskog vodovoda i povećanje njegove pouzdanosti izgradnjom odgovarajućih rezervoara u zonama naselja koja se snabdevaju vodom; obnova vodovoda Sjenice, Nove Varoši, Priboja, Ivanjice, kao i svih ostalih vodovoda, po kriterijumu da se gubici svedu na manje od 20%; obnova vodovoda Kumanica – Ivanjica; realizacija novog PPV u Međurečju.

Opština Požega

1. Izrada glavnog projekta novog potisnog cevovoda od starog izvorišta do gradskog rezervoara i izgradnja cevovoda (zamena starog azbest cementnog cevovoda F 300).

2. Realizacija dogradnje opštinskog vodovodnog sistema u okviru regionalnog vodovodnog sistema „Rzav” za naselja: Donja, Srednja i Gornja Dobrinja, Loret, Tabanovići, Papratište i Čestobrodica (urađen glavni projekat).

1-2. O: JLS, MPZŽS – RDV

1-2. Budzet JLS, Budzet RS, Donacije

79.374.454 RSD

1-2. 2015-2016.

Opština Sjenica

1. Izrada projekta sanacije Pešterskog vodovoda.

2. Izrada i realizacija glavnog projekta zamene AC-cevi sa izgradnjom dva rezervoara od 15.000 m3 za vodovod Sjenice.

1. O: JKP „Pešterski vodovod” Pr: Opštine Sjenica i Tutin, JKP Tutin, MPZŽS – RDV

2. O: JKP „Vrelo” Pr: JLS, MPZŽS – RDV

1-2. Budzet JLS, Budzet RS, Donacije

1-2. –

Ostale JLS

─

5.

Uspostavljanje savremenih merno-upravljačkih sistema za merenje svih upravljački relevantnih veličina u svim vodovodima.

Opština Požega

1. Realizacija projekta daljinskog nazora i upravljanja vodovodnim sistemom „Požega” na preostalih oko 60% sistema:

BS „Rečice do R5 „Roška Ploča”, rezerv. R1 „Vranjani” do R7 „Milakovići”, rezerv. R1 do R3 Milićevo selo, rezerv. R1 do R2 Lopaš.

1. O: JLS, JKP „Naš Dom „Požega”Pr: Vlada Švajcarske (za do sada realizovan sistem), MPZŽS – RDV

1. Budzet JLS, Budzet RS, Donacije

30.000.000 RSD

1. 2015.

Opština Gornji Milanovac

1. Realizacija projekta daljinskog nadzora i upravljanja vodovodnim sistemom Gornjeg Milanovca na 32 lokacije.

1. O: JKP „Gornji Milanovac”Pr: JLS

1. EU Exchange 3 (80%), Budzet JLS (20%)

28.146.475 RSD

1. –

Ostale JLS

─

6.

Obnova i dovođenje u radno stanje lokalnih izvorišta Čačka (Bjeljina – Parmenac), kao izvorišta za tehnološku vodu preduzeća u industrijskom basenu; obnova i održavanje lokalnog izvorišta Požege u aluvionu Skrapeža; mogućnost interventnog korišćenja u izuzetnim havarijskim situacijama u regionalnom sistemu.

Opština Požega

1. Realizacija revitalizacije i uključenje starog izvorišta u Požegi za potrebe vodosnabdevanja (postoji glavni projekat, izdato rešenje o odobrenju za gradnju).

1. O: JLSPr: MPZŽS – RDV

1. Budzet JLS, Budzet RS, Donacije

23.000.000 RSD

1. 2015.

Ostale JLS

─

7.

Utvrđivanje i overa rezervi podzemnih voda za sva izvorišta javnog vodosnabdevanja.

Opština Požega

1. Nastavak istraživanja na utvrđivanju rezervi i kvaliteta starog izvorišta u Požegi.

1. O: JLS, JKP „Naš Dom” Požega

1. Budzet JLS, Donacije500.000 RSD

1. 2015.

Ostale JLS

─

Tematska oblast 9: Vodoprivredna infrastruktura

Plansko rešenje 9.2: Razvoj sistema za kanalisanje i prečišćavanje otpadnih voda

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS), Javno vodoprivredno preduzeće Srbijavode (JVP SV)

—

1.

Razvoj kanalizacionih sistema (proširenje obuhvata sistema na ne manje od 90% domaćinstava koja imaju vodovod, ukidanje svih parcijalnih izliva kolektora, izgradnja magistralnih odvodnika do lokacija PPOV) i realizacija PPOV, pri čemu je prioritet izgradnja PPOV za naselja koja ugrožavaju regionalna i druga velika izvorišta (Sjenica, Nova Varoš), ili efluentno deluju na dugim potezima reka koje su osetljivi ekosistemi i važne za nesmetano korišćenje voda nizvodno (Ivanjica, Užice, Čajetina – Zlatibor); po potrebi i produžena bioaeracija (izlazni BPK5 4gr O2/m3) i dodatno uklanjanje azota i fosfora.

RRA Zlatibor

1. Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda u Zlakusi.

1. O: JLSPr: MPZŽS

1. Budzet JLS, Budzet RS, evropski fondovi, donacije1.808.800.000 RSD

1. 2017.

Grad Užice

1.Izgradnja sistema za sakupljanje i prečišćavanje otpadnih voda Užica, Sevojna i manjih naselja u zoni obuhvata budućeg CPPOV „Gorjani”.

2.Izgradnja sistema za sakupljanje i prečišćavanje otpadnih voda naselja u slivu akumulacije „Vrutci” i izvorišta „Sušička vrela” (Bela zemlja, Kačer, Mačkat, Kriva Reka, Čajetina, Kremna, Bioska).

1. O: JLS, JKP „Vodovod”

Pr: MPZŽS – RDV

1-2. Budzet KP „Vodovod”

Užice (3%), Budzet RS, DEU, KfW banka

1.880.028.997 RSD

1-2. 2016.

Opština Bajina Bašta

1. Izgradnja PPOV za opštinu Bajina Bašta (urađen idejni projekat i studija izvodljivosti).

1. O: JLSPr: MPZŽS – RDV

1. Budzet JLS, Budzet RS, DEU259.221.984 RSD

1. 2015-2016.

Opština Nova Varoš

1. Zaštita izvorišta voda regionalnih sistema vodosnabdevanja Uvca, izgradnjom fekalne kanalizacione mreže i PPOV u rubnim zonama Zlatarskog, Radoinskog i Uvačkog jezera.

1. O: JLS Pr: MPZŽS – RDV

1. Budzet JLS,

Budzet RS, DEU

1. –

Opština Požega

1. Realizacija fekalne kanalizacije sa PPOV za selo Rasna, naselje Bitevac (izdato rešenje o odobrenju za gradnju).

1-3. O: JLS Pr: MPZŽS – RDV

1-2. Budzet JLS, Budzet RS, DEU

45.600.000 RSD

1-3. 2015.

2. Izrada glavnog projekta magistralnog kolektora do centralnog PPOV za naselje Požega

3. Izrada glavnog projekta PPOV

za naselje Požega

Opština Sjenica

1. Realizacija glavnog projekta PPOV sa kolektorom za naselje Sjenicu.

1. O: JLS, JKP „Vrela” SjenicaPR: MPZŽS – RDV

1. Budzet JLS, Budzet RS, DEU

1. –

Opština Lučani

1. Izrada PDR za PPOV u: Kotraži, Guči, Puhovu i Lučanima.

2. Izrada tehničke dokumentacije za izgradnju PPOV u: Kotraži, Guči, Puhovu i Lučanima.

3. Rešavanje imovinsko-pravnih odnosa.

4. Izvođenje radova na izgradnji PPOV u: Kotraži, Guči, Puhovu i Lučanima.

1-4. O: JLS, JKP „Komunalac Lučani”Pr: MPZŽS – RDV, MZ Kotraža, MZ Guča, MZ Puhovo, MZ Lučani

1-4. Evropski fondovi, Budzet RS, Budzet JLS, Sredstva od samodoprinosa

1-4. 2015-2020.

Ostale JLS

─

4.

Regulacija Grabovice na potezu kroz opštinski centar Sjenica u cilju ostvarivanja stepena zaštite od velikih voda minimum Q2%, po mogućnosti i Q1%.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS), Vodoprivredni centar Sava Dunav (VPCSD)

1. Realizacija nastavka regulacije reke Grabovice nizvodno u dužini od 3.700 m od izvedene regulacije, kao i uzvodno u dužini od 933,86 m od izvedene regulacije po kriterijumu zaštite Q1%, a prema urađenim glavnim projektima.

2. Rešavanje imovinsko-pravnih odnosa – obezbeđivanje pravnog osnova za izvršenje radova.

1-2. O: MPZŽS – RDV, JVP SV Pr: VPCSD, JLS

1-2. Budzet RS, Budzet JLS

200.000.000 RSD(bez troškova eksproprijacije)

1-2. –

Tematska oblast 10: Energetska infrastruktura

Plansko rešenje 10.1: Izgradnja elektroenergetske mreže i objekata

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Izvori finansiranja i orijentacioni iznosi A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Izgradnja novih DV 220 kV i TS 220/110 kV „Bistrica”ˮ, TS 400/220/110 kV „Bajina Baštaˮ i TS „Požegaˮ 220/110 kV

JP Elektromreža Srbije (JP EMS)

Podizanje TS 400/220/110 kV „Bajina Bašta na 400 kV naponskog nivoa.

Kompletna rekonstrukcija sistema relejne zaštite i SCADA sistema TS „Požegaˮ 220/110 kV.

Izgradnja TS „Bistricaˮ 220/110 kV sa priključnim dalekovodom.

1-3. O: JP EMS

1. Sredstva JP EMS 1.320.000.000 RSD

2. Sredstva JP EMS 2.000.000.000 RSD

3. Sredstva JP EMS 1.589.500.000 RSD

1. 2020.

2. –

3. 2019.

2.

Izgradnja šest novih TS (110/10 kV „Čačak 6”, „Čačak 7”, „Čačak 8”, „Čačak 9”, „Užice 2”) i završetak izgradnje TS110/35/10 Arilje.

JP Elektroprivreda Srbije (JP EPS)

1. Rešavanje imovinsko-pravnih odnosa i priprema projektne dokumentacije za Zlatiborski upravni okrug – Izgradnja novih TS 110/35 kV „Užice 2” i TS 110/35 kV „Priboj”.

2. Rešavanje imovinsko-pravnih odnosa i priprema projektne dokumentacije za Moravički upravni okrug – Izgradnja novih TS 110/35 kV „Čačak 4” i TS 110/35 kV „Milanovac 2”.

1-2. O: JP EPS, PD „Elektrosrbija”

1-2. Sredstva JP EPS, JP EMS1. 600.000.000 RSD

2. 720.000.000 RSD

1. 2015.

2. 2016.

3.

Izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih 110, 220 i 400 kV dalekovoda.

JP Elektromreža Srbije (JP EMS)

TS „Užice” – uvođenje DV 196

TS „Čačak” – uvođenje DV 1183

DV 110 kV HE „Potpeć” – TS „Priboj” – uvođenje DV 110 kV koji radi pod 35 kV u TS „Priboj”

Rekonstrukcija DV 110 kV, 220 kV i 400 kV – ukrštanje sa autoputem Beograd – Južni Jadran

Izgradnja DV 110 kV TS „Kraljevo 3” – TS „Novi Pazar 1”

DV 400 kV dalekovod TS „Kraljevo 3” – TS „Bajina Bašta”

DV 2×400 kV Bajina Bašta – Obrenovac – izrada idejnog rešenja

1-13. O: JP EMS

4. Pr: MRE

1. Srestva JP EMS

1. 108.000.000 RSD

2. 108.000.000 RSD

3. 108.000.000 RSD

4. 150.000.000 RSD

5. 1.382.000.000 RSD

6. –

7. 4.893.000.000 RSD

8. 4.967.993.400 RSD

9. 275.000.000 RSD

10. 200.000.000 RSD

11. 200.000.000 RSD

12. 59.000.000 RSD

13. 23.000.000 RSD

1. 2019.

2. 2024.

3. 2017.

4. 2015.

5. 2020.

6. 2024.

7. 2020.

8. 2020.

9. 2018.

10. 2017.

11. 2018.

12. 2015.

13. 2015.

DV 2×400 kV povezivanje BiH, CG, RS – izrada idejnog rešenja.

DV 110 kV Ivanjica – Guča – izrada tehničke dokumentacije.

DV 110 kV br. 116/1 Sevojno – Kosjerić – izrada PDR.

DV 110 kV br. 116/2 Kosjerić – Valjevo – izrada PDR.

DV 110 kV br. 115/2 Čačak 3 – Čačak 1 – priprema dokumentacije za podnošenje zahteva za dobijanje rešenja o odobrenju radova (MGSI).

DV 110 kV br. 115/3 Čačak 2 – Čačak 1 – rekonstrukcija (podnet zahtev za dobijanje rešenja o odobrenju radova MGSI).

Opština Lučani

1. Izrada projektne dokumentacije, rešavanje imovinsko-pravnih poslova, nabavka opreme i izgradnja DV 110 kV Ivanjica – Guča.

1. O: JP EMS

1. Sredstva JP EMS 275.400.000 RSD

1. 2018.

Ostale JLS

─

Tematska oblast 10: Energetska infrastruktura

Plansko rešenje 10.2: Upotreba OIE

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Izvori finansiranja i orijentacioni iznosi A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Korišćenje hidropotencijala izgradnjom MHE.

Ministarstvo rudarstva i energetike (MRE)

1. Izrada novog Katastra za MHE

2. MRE je objavilo dva obaveštenja o slobodnim lokacijama za izgradnju MHE u koje su uključene JLS iz Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga sa ukupno 149 lokacija od kojih je 49 lokacija u Moravičkom, a 100 lokacija u Zlatiborskom upravnom okrugu.

O: MRE

O: MRE

Pr: MGSI, JVP SV, MPZŽS – RDV, RHMZ, ZZPS, JP EPS, SIEPA, PKS, JLS, privatni investitori

1. IPA 2013

1.59.500.000 RSD 2. Sredstva privatnog sektora, krediti

1. 2015-2017.

2. –

Opština Priboj

1. Perspektivna izgradnja osam MHE u slivu reke Lim i to na vodotocima Poblačnica (šest) i Ljutina (dva).

1. O: JLS, privatni investitori

Pr: MRE, MGSI, JVP SV, RDV, RHMZ, ZZPS, JP EPS

1. Sredstva privatnog sektora, krediti

1. 2015-

Opština Ivanjica

1. Izgradnja 12 MHE na rekama Moravica (pet), Studenica (tri), Golijska reka (dve) i Crna reka (dve).

1. O: JLS, privatni investitori

Pr: MRE, MGSI, JVP SV, RDV, RHMZ, ZZPS, JP EPS

1. Sredstva privatnog sektora, krediti

1. 2015-

Grad Užice

1. Izgradnja MHE na reci Đetinji i u slivu reke Drine po prvom obaveštenju MRE o slobodnim lokacijama za izgradnju MHE.

1. O: JLS, privatni investitori

Pr: MRE, MGSI, JVP SV, RDV, RHMZ, ZZPS, JP EPS

1. Sredstva privatnog sektora, krediti

1. 2015-

Opština Kosjerić

1. Izgradnja MHE na reci Skrapež (dve) i Rogačica (jedna) po prvom obaveštenju MRE o slobodnim lokacijama za izgradnju MHE.

1. O: JLS, privatni investitori

Pr: MRE, MGSI, JVP SV, RDV, RHMZ, ZZPS, JP EPS

1. Sredstva privatnog sektora, krediti

1. 2015-

Opština Čajetina

1. Perspektivna izgradnja deset MHE po drugom obaveštenju MRE o slobodnim lokacijama za izgradnju MHE.

1. O: JLS, privatni investitori

Pr: MRE, MGSI, JVP SV, RDV, RHMZ, ZZPS, JP EPS

1. Sredstva privatnog sektora, krediti

1. 2015-

Elektroprivreda Srbije (EPS)

Revitalizacija MHE Seljašnica, MHE Kratovska reka, MHE Turica, MHE Pod gradom, MHE Vrelo i MHE Moravica, na osnovu Generalnog projekta sa prethodnom studijom opravdanosti.

2. Izgradnja MHE korišćenjem postojećih akumulacija kao potencijala za izgradnju MHE – MHE Vrutci i MHE Parmenac, na osnovu idejnih projekata sa studijom opravdanosti.

1-3. O: JP EPS

1. Sredstva

JP EPS i kredit EBRD 809.200.000 RSD

2-3. Sredstva JP EPS 2. 844.900.000 RSD

3. 666.400.000 RSD

1-3. 2015-2019.

3. Realizacija radova i opremanje MHE Medenjače, MHE Vladanje i MHE Dedovac, na osnovu Generalnog projekta sa prethodnom studijom opravdanosti.

3.

Korišćenje solarne energije, biomase i biogasa.

Ministarstvo rudarstva i energetike (MRE)

1. Dobijen status privremenog povlašćenog proizvođača električne energije za elektranu na sunčevu energiju snage 9.3 kW u Gradu Čačku.

2. Dobijen status povlašćenog proizvođača električne energije za elektranu na sunčevu energiju snage 30 kW u Opštini Bajina Bašta.

1-2.O: Privatni investitori

Pr: MRE, MGSI, JLS, JP EPS

1-2. Sredstva privatnog sektora, krediti

1-2. 2015-

Opština Arilje

1. Izgradnja centralnog sistema na biomasu u Arilju.

1. O: JLS

1. Budzet JLS, Donacije

2015-2017.

Opština Lučani

1. Projekat adaptacije i rekonstrukcije zgrade Opštine Lučani sa ciljem postizanja energetske efikasnosti.

1. O: Opština Lučani,

Pr: MRE, MDULS

1. DEU, Budzet RS, Budzet JLS

21.046.000 RSD

1. 2015.

Opština Prijepolje

1. Izrada projekta rekonstrukcije gradskih kotlova na biomasu.

1. O: EU PROGRES, JLS

1. Sredstva EU PROGRES, Budzet JLS6.000.000 RSD

1. –

Opština Čajetina

1. Promocija i podsticaj korišćenja obnovljivih izvora energije.

1. O : JLSPr: MRE

1. Budzet JLS, Budzet RS, 14.000.000 RSD

1. –

Ostale JLS

─

Tematska oblast 10: Energetska infrastruktura

Plansko rešenje 10.3: Izgradnja gasovodne mreže i objekata

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Izvori finansiranja i orijentacioni iznosi A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

Novi strateški prioritet

1.

Izgradnja razvodnih gasovoda

JP Srbijagas (JP SG)

1. Izgradnja razvodnog gasovoda RG 08-19 Sevojno – Čajetina – Zlatibor.

2. Izrada tehničke dokumentacije i izgradnja razvodnog gasovoda RG 08-18 Požega – Arilje.

3. Izrada tehničke dokumentacije i izgradnja razvodnog gasovoda RG 08-17 Paljevsko polje – Kosjerić.

4. Izrada tehničke dokumentacije i izgradnja razvodnog gasovoda Arilje – Ivanjica.

1-8. O: JP SG

1-8. Sredstva JP SG1. 535.500.000 RSD

2. 233.240.000 RSD

3. 297.500.000 RSD

4. 102.340.000 RSD

5. 16.065.000 RSD

6. 35.700.000 RSD

7. 7.140.000 RSD

8. 17.850.000 RSD

1-3. 2015.

4. 2016.

5-8. 2016-2018.

5. Izrada odgovarajućeg prostornog ili urbanističkog plana za razvodni gasovod Ivanjica – Golija.

6. Izrada odgovarajućeg prostornog ili urbanističkog plana za razvodni gasovod Zlatibor – Priboj – Nova Varoš.

7. Izrada odgovarajućeg prostornog ili urbanističkog plana za razvodni gasovod GRČ Bistrica – Prijepolje.

8. Izrada odgovarajućeg prostornog ili urbanističkog plana za razvodni gasovod Kosjerić – Bajina Bašta.

Tematska oblast 11: Telekomunikaciona infrastruktura

Plansko rešenje 11.1: Poboljšanje mreže telekomunikacione infrastrukture

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Zamena postojećih analognih komutacija (centrala) digitalnim.

Telekom Srbija

1. Obezbeđivanje finansijskih sredstava za modernizaciju komutacija.

2. Priprema i izrada projektne dokumentacije.

3. Nabavka i montaža novih uređaja.

1-3. O: Telekom Srbija

1-3. Sopstvena sredstva TS55.000.000 RSD

1-3. 2015 -2019.

Ostali operateri

─

2.

Izgradnja novih komutacionih objekata u naseljima i delovima naselja sa preko 500 stanovnika, čime bi se postigla željena gustina telefona i pristup internetu.

Telekom Srbija

1.Obezbeđivanje finansijskih sredstava za realizaciju izgradnje.

2. Priprema i izrada planske i investiciono tehničke dokumentacije.

3. Nabavka i montaža novih uređaja, izvođenje radova.

1-3. O: Telekom Srbija

2. Pr: JLS

1-3. Sopstvena sredstva Telekom Srbija380.520.000 RSD

1-3. 2015- 2019.

Ostali operateri

─

3.

Izgradnja optičkih kablova za naselja u kojima se grade komutacije.

Telekom Srbija

1. Priprema i izrada planske i investiciono-tehničke dokumentacije.

2. Izvođenje radova.

1-2. O: Telekom Srbija

1. Pr: MGSI, JLS

1-2. Sopstvena sredstva Telekom Srbija

500.000.000 RSD

1-2. 2015- 2019.

Ostali operateri

─

4.

Izgradnja RR mreže posebno za brdsko-planinska područja.

Telekom Srbija

1. Priprema i izrada planske i investiciono-tehničke dokumentacije.

2. Izvođenje radova.

1-2. O: Telekom Srbija

1. Pr: JLS

1-2. Sopstvena sredstva Telekom Srbija

150.000.000 RSD

1-2. 2015-2019.

Ostali operateri

─

5.

Izgradnja planiranih baznih stanice mobilnih operatera.

Telekom Srbija

1. Priprema i izrada planske i investiciono-tehničke dokumentacije.

2. Izvođenje radova.

1-2. O: Telekom Srbija

1. Pr: JLS

1-2. Sopstvena sredstva Telekom Srbija2.000.000.000 RSD

1-2. 2015- 2019.

Telenor (TL)

1. Priprema i izrada planske i investiciono-tehničke dokumentacije za sledeće bazne stanice: Čačak 15, Čačak 16, Užice 4, Užice 5, Užice 10, Prijepolje 8, Priboj 6, Sjenica, Jadovnik 1, Andrijevica, Rudnik, Tornik, Ovčar, Čačak 2, Čačak 3, Čačak 5, Šutelj, Priboj 4, Raduhovce i Zlatibor 2.

1. O: TL

Pr: JLS

1. Sopstvena sredstva TL

1. –

Ostali operateri

─

Tematska oblast 11: Telekomunikaciona infrastruktura

Plansko rešenje 11.3: Razvoj emisione infrastrukture

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Izgradnja, sanacija i rekonstrukcija sistema za emitovanje i distribuciju digitalnog televizijskog signala.

Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija (MTTT)

1. Zaključkom Vlade od 24. jula 2014. godine predviđeno je da JP ETV vrši investitorska prava na radovima na izgradnji, sanaciji i rekonstrukciji sledećih lokacija emisionih stubova:

Opština Bajina Bašta – Gvozdac,

Zlodol.

Opština Lučani – Kotraža, Lučani.

Opština Arilje – Kruščica

Opština Ivanjica – Luke, Devići, Močioci

Opština Nova Varoš – Cvetnjak, Radoinja, Bela Reka – Ober

Opština Prijepolje – Gradina, Zvijezd, Seljašnica, Sopotnica, Kamena Gora.

1. O: JP ETV

1. –

1. –

Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija (MTTT), JP Emiisiona tehnika i veze (ETV)

1. Arilje – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

2. Brodarevo – sanacija objekta i stuba.

Elektro radovi i klimatizacija.

3. Ivanjica – Šutelj – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

4. Kokin Brod – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

5. Kosjerić – Subjel – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

6. Koševine – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

7. Mokra Gora – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

8. Požegrmac – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

9. Poljane – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

10. Rogačica – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

11. Roge – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

12. Sevojno – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

13. Cvetnjak – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

14. Čajetina – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

15. Ivanjica – Božac – sanacija objekta i stuba. Elektro radovi i klimatizacija.

16. Priboj Bić – Novi antenski stub (tipski) i novi kontejner.

17. Solotuša – sanacija objekta i antenskog stuba.

18. Kratovo – sanacija objekta i antenskog stuba.

19. Panja Glava – Novi antenski stub i sanacija objekta.

20. Rudnik 2 – sanacija objekta i antenskog stuba.

21. Lisna Stena – sanacija objekta i antenskog stuba.

22. Kremna – sanacija objekta i antenskog stuba.

23. Seča Reka – Novi antenski stub (tipski) i sanacija objekta.

24. Srijetež – Novi antenski stub (tipski) i sanacija objekta.

25. Sirogojno – sanacija objekta i antenskog stuba.

26. Devići – sanacija objekta i antenskog stuba.

27. Jelovik – sanacija objekta i antenskog stuba.

28. Kušići – sanacija objekta i antenskog stuba.

29. Sjeverin – sanacija objekta i antenskog stuba.

30. Gostun – sanacija objekta i antenskog stuba.

1-30. O: JP ETV, MTTT

1-30. Sredstva JP ETV, Budzet RS

1. 1.740.460 RSD

2. 1.404.924 RSD

3. 1.810.524 RSD

4. 1.720.715 RSD

5. 1.826.148 RSD

6. 3.291.127 RSD

7. 1.734.279 RSD

8. 1.073.311 RSD

9. 1.701.248 RSD

10. 2.070.431RSD

11. 1.747.472 RSD

12. 1.202.520 RSD

13. 1.507.583 RSD

14. 1.455.784 RSD

15. 8.786.959 RSD

16. 7.445.295 RSD

17. 1.958.580 RSD

18. 2.182.635 RSD

19. 7.100.730 RSD

20. 1.734.525 RSD

21. 2.108.340 RSD

22. 2.385.630 RSD

23. 2.662.920 RSD

24. 7.100.730 RSD

25. 2.108.340 RSD

26. 1.958.580,00 RSD

27. 2.406.105,00 RSD

28. 1.958.580,00 RSD

29. 1.119.105,00 RSD

30. 2.238.210,00 RSD

1-23. 2015.

24-30. 2016.

Tematska oblast 12: Komunalni sadržaji

Plansko rešenje 12.1: Integralno upravljanje komunalnim otpadom

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Izrada projektne dokumentacije za zatvaranje, sanaciju i remedijaciju postojećih deponija u Zlatiborskom i Moravičkom upravnom okrugu, sa strateškim procenama uticaja na životnu sredinu.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Grad Užice

1. Inoviranje projekta sanacije i rekultivacije deponije „Sarića Osoje” u Užicu.

1. O: JLS, MPZŽS

1. Budzet RS, Budzet JLS2.500.000 RSD

1. –

Opština Čajetina

1. Izrada projektne dokumentacije za sanaciju deponije „Ćeten” u Čajetini i „Bregovi” na Zlatiboru.

1. O: JLS, NVO

1. Budzet RS, Budzet JLS

1.-

Opština Kosjerić

1. Projekat zatvaranja, sanacije i remedijacije deponije u Kosjeriću.

1. O: JLS, MPZŽS

1. Budzet RS, Budzet JLS

1.-

Opština Lučani

1. Izrada tehničke dokumentacije za zatvaranje, sanaciju i remedijaciju deponije „Kamenac”.

1. O: JKP „Duboko” Užice, JLS

1. Međunarodni fondovi, Budzet RS

1. 2015.

Ostale JLS

–

2.

Izgradnja regionalnih deponija Banjica (Nova Varoš) i Duboko (Užice) u skladu sa regionalnim sporazumima, sa studijom opravdanosti i strateškom procenom uticaja na životnu sredinu i utvrđivanje 14 lokacija za transfer stanice, i to za: regionalnu deponiju Duboko (Užice) – devet transfer stanica (Kosjerić, Požega, Užice, Bajina Bašta, Čajetina, Arilje, Čačak, Lučani, Ivanjica); regionalnu deponiju Banjica (Nova Varoš) – četiri transfer stanice (Priboj, Nova Varoš, Prijepolje, Sjenica) i regionalnu deponiju Kragujevac (lokacija van obuhvata Regionalnog prostornog plana) – jedna transfer stanica (kojom se Gornji Milanovac aktivira u regionalni sistem upravljanja otpadom u Šumadijskom upravnom okrugu).

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Regionalna razvojna agencija Zlatibor (RRAZ)

1. Projekat u okviru programa Exchange 4: „Otpad nije smeće” sa ciljem efikasnijeg korišćenja regionalnog centra za upravljanje otpadom „Duboko”.

1. O: JLS

Pr: RRAZ, JKP Bioktoš, KJP Zlatibor

1. IPA fondovi19.397.000 RSD

1. 2015.

Opština Nova Varoš

1. Izgradnja regionalne deponija „Banjica” (Nova Varoš).

1. O: JLS, MPZŽS

1. Budzet RS190.400.000 RSD

1. –

Opština Arilje

1. Projektovanje i izgradnja transfer stanice u Arilju.

1. O: JLSPr: MPZŽS

1. 1. Budzet RS, Budzet JLS

1. 2015-2017.

Opština Sjenica

1.Izrada projekta transfer stanice.

1. O: JLS, MPZŽS, JP SŠ, JKP „Vrela”

1. EU PROGRES

1. 2015.

Opština Čajetina

1. Izgradnja transfer stanice na lokaciji Sušica.

1. O: JLS, JKP Zlatibor,

JKP Duboko

1. DEU, Budzet RS

Budzet JLS

1. –

Opština Lučani

1. Utvrđivanje lokacije, izrada tehničke dokumentacije i izgradnja transfer stanice u opštini Lučani.

1. O: JP „Duboko” Užice, JLS,

Pr: JKP „Komunalac Lučani”

1. DEU, Budzet RS,

Budzet JLS

1. 2015-2017.

Ostale JLS

—

3.

Zatvaranje i sanacija lokalnih smetlišta u ruralnim područjima i formiranje sanitarno uređenih seoskih odlagališta komunalnog otpada u skladu sa Strategijom upravljanja otpadom za period 2010-2019. godine („Službeni glasnik RS”, broj 29/10);

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

—

Grad Užice

1. Izrada projekta za konačnu sanaciju divljih deponija na teritoriji grada Užica i uspostavljanje potpunog sistema prikupljanja otpada na seoskom području.

1. O: JLSPr: MPZŽS

1. DEU, Budzet RS

Budzet JLS

1. –

Opština Arilje

1. Sanacija i rekultivacija 60 smetlišta u opštini Arilje.

1. O: JLS, JKP „Zelen” Arilje

1. DEU, Budzet RS

Budzet JLS

1. 2015-2016.

Opština Čajetina

1. Izrada katastra i planska sanacija divljih deponija na teritoriji opštine Čajetina.

1. O: JLS, NVO

1. Budzet RS, Budzet JLS

1. –

Opština Gornji Milanovac

1. Izrada katastra divljih deponija na teritoriji opštine Gornji Milanovac.

1. O: JLS

1. Budzet RS, Budzet JLS

1. –

Opština Lučani

1. Izrada katastra, izrada plana sanacije lokalnih smetlišta i sanacija lokalnih smetlišta na teritoriji opštine Lučani.

1. O: JLS

Pr: JKP „Komunalac Lučani”

1. DEU, Budzet RS,

Budzet JLS

1. 2015-2017.

Ostale JLS

–

Tematska oblast 12: Komunalni sadržaji

Plansko rešenje 12.2: Upravljanje opasnim otpadom

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Usmeravanje opasnog otpada na regionalno skladište opasnog otpada na području Moravičkog upravnog okruga (na potezu Čačak – Lučani).

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Opština Lučani

1. Studija za izbor lokacije za regionalno skladište opasnog otpada i izrada planske dokumentacije.

1. O: MPZŽS

Pr: Grad Čačak, Opština Lučani

1. DEU, Budzet RS

1. –

2.

Izgradnja manjih regionalnih skladišta za sakupljanje opasnog otpada iz domaćinstava (baterija, akumulatora, otpadnih ulja, otpadnih električnih i elektronskih aparata), koje mogu biti uz centre za odvojeno sakupljanje reciklabilnog otpada na nivou svake opštine/grada.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Grad Užice

1. Izgradnja skladišta opasnog otpada iz domaćinstva u okviru regionalne sanitarne deponije „Dubokoˮ.

1. O: JLS, JKP

1. DEU, Budzet RS,

Budzet JLS

1. –

Opština Čajetina

1. Izrada informacionog sistema za prikupljanje podataka o opasnom otpadu i identifikacija generatora opasnog otpada u opštini Čajetina.

1. O: JLS,

Pr: JKP, NVO

1. DEU, Budzet RS,

Budzet JLS

1. 2015.

Ostale JLS

–

Tematska oblast 13: Zaštita životne sredine

Plansko rešenje 13.1: Unapređenje i zaštita kvaliteta životne sredine

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Izrada i sprovođenje opštinskih/gradskih planova/programa zaštite zemljišta od vodne erozije, zagađivanja i drugih degradacionih procesa, zaštite voda od zagađivanja i nepovoljnih promena hidroloških režima, zaštite vazduha od zagađivanja, zaštite od prekomerne buke i svih elemenata životne sredine od zagađivanja.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za javno zdravlje Užice (ZZJZU)

1. Ažuriranje katastra zagađivača, antierozivna zaštita vodnih tela koja se koriste za vodosnabdevanje.

1. O: JLS

Pr: republički i lokalni inspekcijski organi

1. Budzet JLS

1. –

Grad Užice

1. Izrada i realizacija Odluke o merama za zaštitu od buke Grada Užice.

2. Realizacija Plana zaštite od erozije tla na teritoriji grada Užica („Službeni list grada Užica”, broj 23/14).

1. O: JLS

Pr: JP „Direkcija za izgradnju”, privredni subjekti

2. O: JLS,

Pr: JP „Direkcija za izgradnju”, JLS, MUP Sektor za vanredne situacije

1-2. Budzet JLS

1-2. 2015.

Opština Bajina Bašta

1. Realizacija programa merenja kvaliteta vazduha i merenja nivoa buke na godišnjem nivou.

2. Projekat izgradnje tihog kolovoza u gradu na mestima gde su merenja pokazala da nivoi buke prelaze granične vrednosti.

1-2. O: JLS

2. Pr: Preduzeće za puteve

1. Budzet JLS

450.000 RSD/god.

2. Budzet JLS, donacije 23.800.000 RSD

1. Kontinualna aktivnost1h godišnje

2. 2015.

Opština Gornji Milanovac

1. Realizacija idejnih projekata zaštite voda, vazduha, zaštite od buke i drugo.

4. O: JLS

4. Budzet JLS

1. –

Ostale JLS

–

2.

Uspostavljanje sistema stalnog monitoringa svih parametara kvaliteta životne sredine na području opština/gradova (zemljišta, vode, vazduha i vegetacije, kvaliteta života) na lokacijama Užice, Kosjerić, Čačak, Sevojno.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Ministarstvo zdravlja (MZd)

–

Zavod za javno zdravlje Užice (ZZJZU)

1. Povećanje broja mernih mesta za praćenje kvaliteta vazduha u Užicu, Kosjeriću i Sevojnu, kontrola zdravstvene ispravnosti svih izvorišta koja se koriste za vodosnabdevanje, pooštrena kontrola kvaliteta zemljišta u slivu izvorišta vodosnabdevanja.

1. O: JLS

Pr: ZZJZU

1. Budzet JLS

1. –

Opština Kosjerić

1. Realizacija kontinuiranog monitoringa vazduha na godišnjem nivou.

1. O: ZZJZU

Pr: MPZŽS-AZŽS

1. Budzet JLS1.000.000 RSD/ god.

1. Kontinualna aktivnost

Grad Čačak

1. Realizacija kontinuiranog monitoringa vazduha i vode na godišnjem nivou.

1. O: GZJZČ

1. Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Opština Gornji Milanovac

1. Kontinuirano merenje parametara za potrebe LEAP.

1. O: ZZJZU

1. Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Opština Kosjerić

1. Realizacija kontinuiranog monitoringa vazduha.

1. O: ZZJZU

1. Budzet JLS1.000.000 RSD/ god.

1. Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

–

3.

Smanjenje zagađenja iz rudarskih aktivnosti i industrije (posebno Rudnika – Gornji Milanovac, cementare, valjaonice bakra i hemijske industrije) primenom mera zaštite na svim industrijskim objektima koji mogu da ugroze životnu sredinu.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Ministarstvo zdravlja (MZd)

–

Zavod za javno zdravlje Užice (ZZJZU)

1. Redovna kontrola emisije zagađujućih materija u životnu sredinu.

1. O: Privredni subjekti

Pr: Inspekcijski organi JLS

1. Sredstva privatnog sektora

1. Kontinualna aktivnost

Opština Kosjerić

Realizacija mera iz Studije uticaja na životnu sredinu i rudarsko-tehničke dokumentacije.

1. O: „Titan cementara Kosjerić”

1. Sredstva privatnog sektora

1. Kontinualna aktivnost

Ostale JLS

–

4.

Izrada i sprovođenje programa za sanaciju i rekultivaciju zona eksploatacije mineralnih sirovina i opštinskih deponija komunalnog i industrijskog otpada.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Opština Bajina Bašta

1.Realizacija prve faze zatvaranja gradskog smetlišta Okučje u Bajinoj Bašti i realizacija projekta: No more dumpsite, Ehchange 4 Grand scheme.

1. O: JLS

Pr: Delegacija EU u Srbiji

1. Ehchange 4 Grand scheme EU2.380.000 RSD

1. 2015.

Opština Kosjerić

1. Realizacija projekata sanacije i rekultivacije zona eksploatacije mineralnih sirovina „Titan cementara Kosjerić” na osnovu Projekta sanacije i rekultivacije deponije.

1. O: „Titan cementara Kosjerić”

Pr: JLS

1. Sredstva privatnog sektora

1. –

Opština Čajetina

1. Projekat „Otpad nije smeće” – uvođenje primarne selekcije otpada.

1. O: JLS

Pr: RRA, JKP Duboko, Grad Užice

1. Budzet JLS (15%),

EU fondovi (85%)

1. 2015.

Ostale JLS

–

5.

Izrada i realizacija programa za uspostavljanje zona za režimima zaštite izvorišta regionalnih izvorišta vodosnabdevanja.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Ministarstvo zdravlja (MZd)

–

Zavod za javno zdravlje Užice (ZZJZU)

1. Izrada elaborata o zonama sanitarne zaštite svih izvorišta vodosnabdevanja i kontrola dispozicije otpadnih voda u zonama sanitarne zaštite izvorišta.

1. O: JLS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1. –

Grad Užice

1. Izrada Elaborata o zonama sanitarne zaštite akumulacije „Vrutci”.

1. O: JLS, JP „Direkcija za izgradnju” UžicePr: JKP „Vodovod” Užice, ZZJZU

1. Budzet RS

1. 2015.

Opština Čajetina

1. Uspostavljanje zona zaštite sa izvorišta Sušičko vrelo.

1. O: JLS

1. Budzet JLS, Budzet RS

1. 2015.

Ostale JLS

–

8.

Izrada strateških procena i procena uticaja na prirodu i životnu sredinu svih prioritetnih programa, planskih dokumenata i projekata.

Grad Užice

Novi prioritet:

1. Izrada strateške procene uticaja aerodroma Ponikve na životnu sredinu (u okviru izrade PGR „Aerodrom Ponikve”).

1. O: JPS

Pr: JP ”Aerodrom Ponikve” Užice i JP „Direkcija za izgradnju” Užice

1. Budzet JLS

1. –

Ostale JLS

–

9.

Izrada lokalnih i okružnih ekoloških akcionih planova za sve opštine/gradove Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga.

Grad Užice

1. Praćenje implementacije LEAP Užica.

1. O: JLS

1. Budzet JLS166.000 RSD

1. Kontinualna aktivnost

Opština Arilje

1. Izrada LEAP Arilje.

1. O: JLS

1. Budzet JLS

1.000.000 RSD

1. 2015-2016.

Grad Čačak

1. Izrada LEAP Čačka.

O: JLS

1. Budzet JLS

1. 2020.

Opština Gornji Milanovac

1. Izrada LEAP Gornjeg Milanovca.

1. O: JLS

1. Budzet JLS

1. –

Ostale JLS

–

Tematska oblast 14: Zaštita prirode i prirodnih vrednosti

Plansko rešenje 14.1: Zaštita, prezentacija i kontrolisano korišćenje prirodnih dobara

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Dosledno sprovođenje postojećih režima zaštite na zaštićenim područjima

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Monitoring zaštićenih područja u cilju sprovođenja postojećih režima zaštite.

1. O: Upravljači zaštićenih područja

Pr: ZZPS, MPZŽS

1. Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

JLS

–

2.

Zadržavanje postojećih zaštićenih područja, uz reviziju stanja tih područja i donošenje novih akata o proglašenju, usaglašenih sa odredbama Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10 i 91/10-ispravka) (za pojedina zaštićena područja inicira se korigovanje granica i povećanje površine pod zaštitom (NP „Tara”; SRP „Klisura reke Mileševke”; SRP „Uvac; PIO „Ovčarsko-kablarska klisura”; SP „pećina Bukovik”; SRP „Gutavica” i SRP „Paljevine”).

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Terenska istraživanja, valorizacija prostora i izrada studija zaštite za: NP „Tara”, SRP „Klisura reke Mileševke”, PIO „Ovčarsko-kablarska klisura”, SP „Pećina Bukovik”, SRP „Gutavica”, SRP „Paljevine”.

Novi prioritet:

2. Terenska istraživanja, valorizacija prostora i izrada studije zaštite za PP „Šargan-Mokra Gora”.

1-2. O: ZZPS

1-2. Budzet RS

1-2. –

3.

Donošenje akata o proglašenju zaštićenih područja za koja su urađene studije zaštite (Mileševka, Kamena Gora, Ozren-Jadovnik i Peštersko polje); donošenje novih akata o proglašenju, odnosno uredbi Vlade za rezervate „Gutavica” i „Paljevine” kao i proglašenje zaštite područja Malog Rzava.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Donošenje akata o proglašenju zaštićenih područja.

1. O: MPZŽS

1. Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

4.

Završetak izrade studije zaštite Valjevskih planina, izrada studije za proširenje zaštićenog područja Ovčarsko-kablarske klisure i izrada studije za izmenu uredbe o Parku prirode „Šargan – Mokra Gora” radi utvrđivanja zona sa različitim režimima zaštite.

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Terenska istraživanja, valorizacija prostora i izrada studije zaštite za Valjevske planine.

1. O: ZZPS

1. Budzet RS

1. 2016.

5.

Istraživanje i valorizacije područja koja su inicirana za zaštitu (Rudnik, Mučanj, Giljeva), prema dinamici koja bude utvrđena srednjoročnim i godišnjim programima zaštite prirode u Republici Srbiji.

Zavod za zaštitu prirode Srbije(ZZPS)

1. Terenska istraživanja, valorizacija prostora i izrada studije zaštite za:

1.1. Planinu Rudnik, 1.2. Planinu Zlatibor,

1.3. Podrinjske planine, 1.4. Planinu Giljeva,

1.5. Planinu Mučanj, 1.6. Klisuru Lima,

1.7. Vodotok i priobalje Drine, 1.8. Planinu Zlatar.

1. O: ZZPS

1. Budzet RS

1.1.-1.2. 2015.

1.3.-1.4. 2016.

1.5. 2018.

1.6. 2019.

1.7.-1.8. 2020.

6.

Organizovanje efikasnog upravljanja zaštićenim područjima i sprovođenje planova i programa upravljanja.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Monitoring zaštićenih područja i realizacija planova upravljanja.

1. O: Upravljači zaštićenih područja, ZZPS, MPZŽS

1. Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

Grad Užice

1. Izrada Planova upravljanja i godišnjih programa upravljanja zaštićenih prirodnih dobara.

1. O: ZZPS

Pr: JLS, JKP, JP „Direkcija za izgradnju”, TO Užice

1. Budzet JLS, sredstva upravljača

1. Kontinualnaaktivnost

Opština Bajina Bašta

1. Izrada i realizacija Plana upravljanja Nacionalnim parkom „Tara”.

1. O: JP „Nacionalni park Tara”

1. Sredstva JP NP Tara, Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

Opština Gornji Milanovac

1. Realizacija planova/programa upravljanja od strane upravljača (JP SŠ, Muzej Rudničko-takovskog kraja).

1. O: JP SŠ

Pr: JLS

1. Budzet JLS, sredstva upravljača

1. Kontinualnaaktivnost

Ostale JLS

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Stanje i monitoring populacija divokoza (Rupicapra rupicapra L.1758) u Srbiji.

1. O: ZZPS

1. Budzet RS

1. –

Opština Bajina Bašta

1. Monitoring populacija Pančićeve omorike.

1. O:JP „Nacionalni park Tara”

1. JP Nacionalni park Tara”, Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

Opština Lučani

1. Formiranje informacione osnove za identifikaciju karaktera i monitoring predela opštine Lučani.

1. O. JLS

Pr: MPZŽS, MKI, ZZSP, ZZSK

1. Evropski fondovi, Budzet RS, Budzet JLS

1. 2015-2020.

Ostale JLS

–

8.

Prostorna identifikacija i kartiranje staništa i ekološki značajnih područja.

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Prikupljanje i obrada podataka o divljim biljnim i životinjskim vrstama i njihovim staništima i kartiranje staništa

1. O: ZZPS

1. Budzet RS

1. –

Opština Bajina Bašta

1. Kartiranje staništa na području Nacionalnog parka Tara

1. O: JP NP Tara Pr: ZZSP

1. Sredstva JP NP Tara, Budzet RS

1. 2015-2016.

Opština Lučani

1. Izrada studije identifikacije karaktera istorijskog kulturnog predela „Dragačevo” na teritoriji opština Lučani, Požega, Arilje, Ivanjica, Grad Čačak i Grad Kraljevo

1. O: JLS Lučani, Požega, Arilje, Ivanjica, Čačak, Kraljevo,

Pr: MPZŽS, MKI, MTTT, ZZPS, ZZSK, TOS

1. Evropski fondovi, Budzet RS, Budzeti JLS

1. 2015-2016.

Ostale JLS

–

9.

Očuvanje raznovrsnosti i slike predela, donošenje Akcionog plana za implementaciju Evropske konvencije o predelu i Nacrta pravilnika o kategorizaciji predela Srbije.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga (RRARM)

1. Identifikacija karaktera i ocena predela na teritoriji Moravičkog upravnog okruga sa bazom prostornih podataka o predelu.

1. O: MPZŽS

Pr: RRARM, JLS, ZZPS, ZZSK

1. Budzet RS, donacije4.000.000 RSD

1. 2015-2016.

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Detaljna identifikacija karaktera i ocena predela na području Valjevskih planina.

1. N: MPZŽS

Pr: ZZPS, JLS

1. Budzet RS, donacije

5.200.000 RSD

1. 2016-2017.

JLS

–

10.

Očuvanje/održanje staništa i raznovrsnosti divlje flore i faune, njeno jačanje (brojčano snaženje) i prostorno širenje.

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Praćenje stanja populacija božura (Paeonia spp.) u zapadnoj Srbiji, monitoring borovnice (Vaccinium), ugrožene neadekvatnim sakupljanjem, početak sistemskih istraživanja i stvaranje okvira za međuinstitucionalnu saradnju, monitoring mladice Hucho hucho u zapadnoj Srbiji; stanje i monitoring populacija divljih papkara; stanje i monitoring populacija strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta zveri; monitoring i zaštita lešinara, monitoring i zaštita orlova Srbije, monitoring i zaštita slepih miševa u speleološkim i drugim objektima.

1. O. ZZPS

1. Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

Opština Bajina Bašta

1. Monitoring populacije krupnih zveri (medved, vuk) u NP „Tara” korišćenjem fotozamki (infracrvenom detekcijom).

2. Identifikacija i monitoring šumskih ptica.

3. Monitoring populacija mrkog medveda primenom telemetrije (korišćenjem ogrlica sa GPS odašiljačima).

1. O: JP NP TaraPr: ZZPS

2. O: JP NP Tara

Pr: Društvo za zaštitu ptica Srbije

3. O: JP NP Tara

Pr: Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu

1-3. Sredstva JP NP Tara, Budzet RS

1. 450.000 RSD

2. 490.000 RSD

1-3. Kontinualneaktivnost i

Tematska oblast 14: Zaštita prirode i prirodnih vrednosti

Plansko rešenje 14.2: Preduzimanje aktivnosti na međunarodnoj afirmaciji zaštite prirodnih vrednosti

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Primena međunarodnih konvencija: o biološkoj raznovrsnosti; očuvanju migratornih vrsta divljih životinja (Bonska konvencija); očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa (Bernska konvencija); predelima; uspostavljanju mreže ekološki značajnih područja (Natura 2000) na osnovu evropskih direktiva o staništima i pticama (Special Areas of Conservation – SACs i Special Protection Areas – SPAs); i drugo o močvarama (Ramsarska konvencija); trgovini ugroženim biljnim i životinjskim vrstama (CITES).

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Prikupljanje i obrada podataka o divljim biljnim i životinjskim vrstama i njihovim staništima, izdvajanje za zaštitu prioritetnih tipova staništa, utvrđivanje mera za očuvanje i praćenje njihovog stanja, utvrđivanje i praćenje stanja populacija, dopuna baze podataka identifikovanih ekološki značajnih područja, identifikacija lokalnih ekoloških koridora.

1. O: ZZPS

1. Budzet RS

1. Kontinualnaaktivnost

2.

Uključivanje zaštićenih prirodnih vrednosti: Valjevskih planina, Ovčarsko-kablarske klisure, područje planine Jelice, Tare, Uvca-Mileševke, Peštera i Golije na listu Međunarodno značajnih staništa ptica (IBA područja); Tare, Šargan-Mokre Gore, Zlatibora, Mileševke, Peštera, Štavlja, Mučnja i Golije na listu Međunarodno značajna biljna područja (IPA područja); Tare, Zlatibora, Zlatara, Peštera, Golije, Valjevskih planina na listu Međunarodno značajna staništa leptira, PBA područja; Peštersko polje na listu Ramsarskih područja; Suvobora, Ovčarsko-kablarske klisure, Jelove gore (Tesne jaruge i Zelenika), Tare, Zaovina, Šargan – Mokre Gore, Zlatibora, Uvca, Mileševke, Peštera i Golije na listu EMERALD područja.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine (MPZŽS)

–

Zavod za zaštitu prirode Srbije (ZZPS)

1. Redefinisanje ekološke mreže Republike Srbije na području Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga uključivanjem novih zaštićenih prirodnih vrednosti.

1. O: ZZPS

1. Budzet RS

1. –

Tematska oblast 15: Zaštita nepokretnih kulturnih dobara

Plansko rešenje 15.1: Zaštita i prezentacija NKD

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Nastavak istraživanja, uređenja i prezentacije 20 kulturnih dobara od izuzetnog značaja i 43 kulturna dobara od velikog značaja.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

1. Crkva sv. Ahilija u Arilju: Obrada materijalnih nalaza i izrada kataloga arheološkog materijala od kamena radi izrade stalne muzejske postavke.

2. Kadinjača: Obnova Spomen doma na Kadinjači.

3. Mramorje u Perućcu: Realizacija aktivnosti u okviru Plana upravljanja arheološkim nalazištima Mramorje u Perućcu, Mramorje u Rastištu (Bajina Bašta); Grčko groblje u selu Hrta (Prijepolje) u okviru projekta nominacije za Listu svetske baštine.

4. Memorijalni kompleks u Ljubiću (Čačak): Konzervatorsko restauratorski radovi.

5. Manastir Sv. Nikole u Banji kod Priboja:Arheološka istraživanja.

6. Manastir Sv. Nikole u Banji kod Priboja: Konzervacija i obnova arhitekture.

7. Moljkovića han (Užice): Konzervatorsko restauratorski radovi.

8. Rodna kuća Dimitrija Tucovića u Gostilju: Sanacija i konzervacija.

1. O: RZZSK

Pr: Teritorijalno nadležni muzej, Narodna biblioteka u Arilju

2.O: RZZSK; ZZSKK

3. O: JLS Bajina Bašta i Prijepolje sa odgovarajućim institucijama

Pr: RZZSK

4-8. O: RZZSK

1-11. Budzet RS

1. 1.500.000 RSD

2. 14.000.000 RSD

3. –

4. 7.000.000 RSD

5. 5.300.000 RSD

6. 2.000.000 RSD

7. 12.370.000 RSD

8. 1.662.000 RSD

1. 2016.

2. 2015.

3. 2015–2020.

4-6. 2015.

7. 2015-2019.

8. 2015.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo (ZZSKK)

1. Radovi na investicionom održavanju Memorijalnog kompleksa na Ljubiću kod Čačka.

1. O: ZZSKK

Pr: Grad Čačak, MIK

1. Budzet RS7.000.000 RSD

1. 2015.

Grad Užice

Sanacija zgrade Narodnog muzeja Užice sa stalnom muzejskom postavkom „Užička republika”.

Memorijalni kompleks Kadinjača:Započeti projekat sa RZZSK kroz Program Ljubljanski proces II.

3. Užička tvrđava – Stari grad: konzervacija i uređenje.

4. Hidrocentrala pod Gradom : izrada muzejske postavke.

5. Belo groblje-Lapidarijum: konzervacija.

6. Crkva brvnara Sevojno: uređenje.

1. O: Narodni muzej Užice

Pr: JLS, MKI

2. O: Narodni muzej Užice

Pr: Savet Evrope, Evropska komisija

3. O: ZZSKK

Pr:Narodni muzej Užice, JLS, MKI

4. O: Narodni muzej Užice

Pr: JP Elektrodistribucija Užice

5. O: Narodni muzej Užice

Pr: JLS, Kancelarija VERA

6. O: ZZSKK i Narodni muzej Užice

Pr: JLS, Kancelarija VERA, MKI

1-7. Budzet RS

2. IPA – fond

1. 3.500.000 RSD

2. 1.170.000 RSD

3. 7.000.000 RSD

4. 4.000.000 RSD

5. 1.800.000 RSD

6. 1.000.000. RSD

1. 2015.

2. 2016-2018.

3. 2017.

4-5. 2015.

6. 2016.

Ostale JLS

–

2.

Utvrđivanje granica zaštićene okoline NKD.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

1. Kadinjača: Dopuna odluke, to jest, određivanje mera zaštite SK od izuzetnog značaja, zaštićene okoline i mera zaštite zaštićene okoline.

2. Moljkovića han: Dopuna odluke, to jest, određivanje mera zaštite SK od izuzetnog značaja, zaštićene okoline i mera zaštite zaštićene okoline.

3. Crkva sv. Ahilija u Arilju: Revizija odluke o proglašenju i proširenje granica zaštite.

4. Manastir Sv. Nikole u Banji kod Priboja: Dopuna odluke, to jest, određivanje mera zaštite SK od izuzetnog značaja, zaštićene okoline i mera zaštite zaštićene okoline.

1-4. O. RZZSK; ZZSKK

1-4. Budzet RS

1. 200.000 RSD

2. 200.000 RSD

3. 200.000 RSD

4. 100.000 RSD

1. 2015.

2. 2015-2019.

3-4. 2015.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo (ZZSKK)

–

JLS

–

3.

Izrada Programa konzervacije, restauracije i revitalizacije NKD.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

1. Moljkovića han: Konzervatorsko restauratorski projekat.

2. Kuća kneza Miloša u Gornjoj Crnući: Konzervatorsko restauratorski projekat i projekat uređenja muzejske postavke.

3. Čolića kuća u Vranićima kod Čačka: Prepokrivanje objekta.

4. Rimske terme u Čačku: Projekat konzervacije i revitalizacije kroz Program Ljubljanski proces II.

1. O:RZZSK

2. O:RZZSK

Pr: Muzej Rudničko-takovskog kraja

3. O: ZZSKK

Pr: Narodni muzej Čačak

4. O: ZZSKK

Pr: Narodni muzej Čačak, JLS Čačak, TO Čačka, MKI, SE

1-3. Budzet RS

1. 700.000 RSD

2. 200.000 RSD

3. 500.000 RSD

4. Sredstva SE18.000.000 RSD

1. 2015-2016

2-3. 2015.

4. –

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo (ZZSKK)

–

Opština Lučani

1. Arheološko nalazište „Gradina” na Jelici:Izrada PDR arheološkog nalazišta „Gradina”;

Rešavanje imovinsko-pravnih odnosa; Izvođenje radova na uređenju arheološkog nalazišta „Gradina”(na osnovu projekta arheološko-konzervatorskih radova, dizajna mobilijara, projekata kolske saobraćajnice i pešačkih staza od lokalnog puta Čačak – Goračići do arheološkog nalazišta).

1. O: Centar za kulturu i sport „Dragačevo” Guča

Pr: MKI, ZZSKK, JLS

1. Sredstva SE, Budzet RS, Budzet JLS35.500.000 RSD

1. 2015-2020.

Ostale JLS

–

4.

Formiranje rute „Putevi kulture” u funkciji prezentacije NKD i integracije turističke ponude.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

1. Definisanje kulturnih staza po sadržaju

1. O: MKI, MTTT, RZZSKPr: ZZSKK, TOS, ZZPS, TO

1. Sredstva SE, Budzet RS 700.000 RSD

1. 2015.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo (ZZSKK)

–

Opština Lučani

1. Povezivanje arheoloških lokaliteta „Gradina” i „Liška ćava” sa „Putem Rimskih imperatora”.

2. Formiranje novih puteva kulture u Dragačevu pod nazivima „Tragom Dragačevskih krajputaša” i „Muzeji i Spomen kuće Dragačeva”.

1-2. O: TO Dragačevo, Centar za kulturu i sport „Dragačevo” Guča, TOS

Pr: RZZSK; MKI

1-2. Budzet JLS, Budzet RS

1.000.000 RSD

1-2. 2015-2016.

5.

Rekategorizacija pojedinih spomenika kulture.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

Rekategorizacija:

1. Istorijske zgrade u Užicu,

2. PKIC Ovčarsko kablarski manastiri,

3. Manastir Vraćevšnica.

1-3. O: RZZSK; ZZSKK

1-3. Budzet RS

1. 50.000 RSD

2. 100.000 RSD

3. 100.000 RSD

1-2. 2015-2017.

3. 2015.

Opština Čajetina

1. Planirana kategorizacija: kuće Miroslava Tucovića,

kuće Milića od Mačve, sobrašice, crkve brvnare, kao i pribavljanje vlasništva nad kućom armijskog đenerala Krste Smiljanića radi kategorizacije.

1. O: JLS

Pr: MKI, RZZSK, MZ, crkvene zajednice

1. Budzet JLS

1. 2015.

Ostale JLS

–

6.

Utvrđivanje granica zaštićene okoline i izrada planova uređenja zaštićenih zona sa definisanim režimima zaštite NKD, pre svega za NKD od izuzetnog i velikog značaja.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

1. Detaljna identifikacija karaktera i ocena kulturnog predela Zlatibora (kulturno nasleđe).

2. Detaljna identifikacija karaktera i ocena kulturnog predela Moravičkog upravnog okruga (kulturno nasleđe).

1-2. O: MKI, JLS, RZZSK

1-2. Sredstva SE, Budzet RS

1. 1.500.000 RSD

2. 3.000.000 RSD

1-2. 2015-2016.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo (ZZSKK)

–

7.

Valorizacija objekata narodnog graditeljstva – starih, neizmenjenih i malo izmenjenih planinskih sela i pojedinačnih objekata.

Ministarstvo kulture i informisanja (MKI), Republički Zavod za zaštitu spomenika kulture (RZZSK)

1. Rekognosciranje, evidentiranje i dokumentovanje najvrednijih objekata narodnog graditeljstva pet opština iz Zlatiborskog upravnog okruga (ostale opštine su obrađene u okviru projekta Atlas narodnog graditeljstva Srbije).

1. O: RZZSK, ZZSKK

1. Budzet RS3.700.000 RSD

1. 2017-2019.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo (ZZSKK)

1. Rekognosciranje područja opštine Ivanjica.

1. O: ZZSKK

1. Budzet JLS, Budzet RS600.000 RSD

1. 2016-2017.

Opština Arilje

1. Rekognosciranje sela Bjeluša sa tradicionalnom arhitekturom.

1. O: ZZSKK

1. Budzet JLS

1. –

Ostale JLS

–

Tematska oblast 16: Organizacija prostora u vanrednim situacijama

Plansko rešenje 15.1: Zaštita i prezentacija NKD

Red.br.

SP

Strateški prioriteti

SP

Aktivnosti / Projekti za realizaciju prioriteta(A/P)

Učesnici u realizaciji aktivnosti / Odgovornost (O) i partneri (Pr) za realizaciju projekata

Orijentacioni iznosi i izvori finansiranja A i P

Rokovi realizacije A i P(faza P)

1.

Zaštita i spasavanje ljudi, materijalnih i kulturnih dobara i životne sredine od elementarnih nepogoda i drugih nesreća

Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP)

1. Izrada planova i programa razvoja sistema zaštite i spasavanja; obezbeđivanje telekomunikacione i informacione podrške za potrebe zaštite i spasavanja; nabavka, postavljanje i održavanje akustičnih izvora (sirena) i ostale opreme u Sistemu javnog uzbunjivanja u Republici Srbiji; izrada planova zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama; razvijanje svesti i kulture bezbednosti građana u oblasti zaštite, spasavanja i smanjenja rizika od katastrofa.

1. O: JLS

Pr: Sektor za vanredne situacije

1. Budzet JLS

1. Kontinualna aktivnost

Grafički prilog III-1: Prirodni resursi i vrednosti, zaštita NKD i razvoj turizma

Grafički prilog III-2: Razvoj privrede i infrastrukturni sistemi

2. LISTA STRATEŠKIH PRIORITETA KOJI SE NE RAZRAĐUJU

Strateški prioriteti iz RPPZMO koji nisu razrađeni u Programu implementacije RPPZMO razvrstani su prema razlozima zbog kojih nisu razrađivani, polazeći od metodologije primenjene u Programu implementacije PPRS (koja je prilagođena regionalnom nivou planiranja) i implementacije planiranog prostornog razvoja.

Izvestan broj strateških prioriteta nalazi se i u Tabeli III-1. sa detaljno razrađenim prioritetima i u prioritetima koji se ne razrađuju. Među njima, najveći broj strateških prioriteta izvorno pripada prioritetima koji se detaljno ne razrađuju. Navedeni su u Tabeli III-1 zato što su predloženi i razrađeni od strane nekog od relevantnih aktera na nacionalnom, regionalnom ili lokalnom nivou upravljanja, a pripadaju strateškim prioritetima koji su u indirektnoj vezi sa prostornim razvojem. Takvi prioriteti su uslovljeni drugim aktivnostima, odnosno, realizuju se kroz druga planska dokumenta i programe, ili se odnose na edukaciju i promociju. Manji broj strateških prioriteta koji ima direktan uticaj na prostorni razvoj Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga delimično je razrađen u Tabeli III-1, te su navedeni u aktivnostima i projektima koji će biti predmet detaljne razrade u procesu inoviranja ovog programa. Među detaljno razrađenim strateškim prioritetima iz Programa implementacije PPRS koji obuhvataju strateške prioritete iz RPPZMO, pojedini su obrađeni i u detaljno razrađenim prioritetima ovog programa, kada je od relevantnih aktera dobijeno više detalja za njihovo ostvarivanje.

Prioriteti koji se ne razrađuju podeljeni su u sledeće grupe:

aktivnosti i projekti koji će biti predmet detaljne razrade u procesu inoviranja ovog programa (Tabela III-2);

smernice za urbanističke planove i tehničku/projektnu dokumentaciju (Tabela III-3);

uslovljenost drugim aktivnostima (Tabela III-4);

realizacija kroz nacionalne, regionalne, lokalne i sektorske strategije, planove i programe i programe poslovanja institucija i preduzeća (Tabela III-5);

edukacija i promocija (Tabela III-6);

ostali prioriteti u indirektnoj vezi sa prostornim razvojem (Tabela III-7);

detaljno razrađeni strateški prioriteti iz Programa implementacije PPRS koji obuhvataju strateške prioritete iz RPPZMO (Tabela III-8);

detaljno razrađeni strateški prioriteti iz Programa implementacije PPRS koji su od značaja za područje RPPZMO (Tabela III-9).

Nekoliko strateških prioriteta je odgovarajućim delom svrstano u grupe u tabelama III-4 i III-5, a drugim delom u grupe u tabelama III-6 i III-7.

Posebno su u poglavlju III. izdvojeni strateški prioriteti koji mogu da se sufinansiraju iz međunarodnih fondova, prema tematskim oblastima utvrđenim Nacionalnim prioritetima za međunarodnu pomoć (NAD) za period do 2017. godine sa projekcijama do 2020. godine (Tabela III-10)

2.1. Aktivnosti i projekti koji su predmet detaljne razrade u procesu inoviranja Programa implementacije RPPZMO

U ovu grupu svrstani su strateški prioriteti utvrđeni RPPZMO čije ostvarivanje omogućava implementaciju planiranog prostornog razvoja područja Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga, a za koje nisu dati odgovarajući predlozi za detaljnu razradu od strane relevantnih aktera.

Utvrđivanje aktivnosti i projekata za ostvarivanje navedenih strateških prioriteta biće predmet inoviranja ovog programa.

Tabela III-2: Aktivnosti i projekti koji su predmet detaljne razrade u procesu inoviranja Programa implementacije RPPZMO

R.br.

ppr

Prioritetno planskorešenje (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

1. Poljoprivredno zemljište i ruralni razvoj

1.2.

Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta

3) Evidentiranje terena ugroženih erozionim procesima i preduzimanje i kontrola sprovođenja odgovarajućih antierozionih mera i radova.

2. Šumsko zemljište i zaštita šuma i razvoj lovstva

2.1.

Održivo korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma

1) Unapređenje stanja postojećih šuma i povećanje površina pod šumama, pošumljavanjem oko 450 km2 (prvenstveno na slivovima akumulacija i uz izradu projekata pošumljavanja) i poboljšanjem šumske infrastrukture.

5) Antierozivna zaštita na površinama i lokalitetima koje ugrožava srednja, ekscesivna i jaka erozija na oko 1.260 km2 (posebno na slivovima akumulacija i na površinama u okviru planiranih skijališta).

3. Vodni resursi

3.1.

Zaštita kvaliteta voda

1) Zaštita izvorišta voda regionalnih sistema vodosnabdevanja (I i I/III klase kvaliteta) u gornjim delovima Moravice, Velikog Rzava, Zapadne Morave, Uvca, pritoka Lima, odnosno uzvodno od akumulacija.

3) Uspostavljanje i sprovođenje režima zona sanitarne zaštite, posebno postojećih akumulacija (Uvac, Kokin Brod, Radoinja, Bajina Bašta, Lazići, Potpeć, Vrutci i Međuvršje – ugroženim efluentnim opterećenjem) lokalnih izvorišta i rezervisanjem prostora za zone potapanja planiranih akumulacija.

3.2.

Zaštita od voda

1) Odbrana od poplava kombinacijom hidrotehničkih i organizacionih mera zaštite, posebno u dolinama Drine, Lima i Zapadne Morave (u zoni naselja, infrastrukturnih sistema i poljoprivrednog zemljišta, a koji su ugroženi poplavama bujičnog karaktera).

3) Primena tehničkih, biotehničkih i bioloških mera zaštite od erozionih procesa.

6. Razvoj privrednih delatnosti

6.2.

Opremanje i realizacija novih privrednih kompleksa i lokaliteta

1) Obezbeđivanje infrastrukturno opremljenih privrednih kompleksa ili lokaliteta od značaja za više opština/gradova i region, centrima zajednice naselja i drugim naseljima u kojima je ispoljen interes za razvoj privrednih/poslovnih sadržaja, preduzetništva, MSP i drugo.

4) Otvaranje planirane industrijske zone u Sevojnu, Braneškom polju (Branešci – Sušica) – Mačkat, to jest, izgradnja industrijskog parka i slobodne zone, industrijsko-privredne radne zone u Požegi, privredno-industrijske zone u Priboju, industrijskih zona u Prijepolju i drugo.

7. Razvoj turizma

7.1.

Kompletiranje i integracija postojeće ponude u prostoru

1) Konsolidacija opremljenosti kapaciteta i bolja organizacija korišćenja postojeće turističke ponude planinskog (Zlatibora, Tare i Zlatara i drugo), banjskog (Pribojske banje, Gornje Trepče, Ovčar banje i vazdušne banje Ivanjica, zdravstveno-wellness centra na Zlatiboru i drugo), gradskog, manifestacionog, vodnog (reke i jezera), tranzitnog, izletničkog, ruralnog i drugih specijalizovanih vidova turizma i rekreacije, uz funkcionalno integrisanje ponude okruženja.

2) Izgradnja novih i modernizacija, komunalno opremanje i komercijalizacija postojećih i potencijalnih smeštajnih kapaciteta (posebno u seoskim domaćinstvima i postojećim vikend kućama), u skladu sa međunarodnim standardima i trendovima u turizmu i hotelijerstvu.

3) Unapređenje i razvoj turističko-rekreativne infrastrukture (tereni, staze, receptivno-informativni punktovi, turistička signalizacija i drugo) i infrastrukturnih sistema i nekomercijalnih sadržaja društvenog standarda.

7.2.

Realizacija turističke ponude i infrastrukture u okviru turističkih rejona

1) Razvoj celogodišnje turističko-rekreativne ponude (potencijalnih polova razvoja) u okviru turističkih rejona: (a) Tara – Valjevsko-podrinjske planine – Rudnik (NP Tara sa Perućcem, Drinom i Bajinom Baštom, Gornji Milanovac sa banjom Trepčom i Rudnikom, Kosjerić sa Maljenom, Povlenom i Zarožjem); (b) rejon Polimlja sa Jadovnikom (Priboj sa Pribojskom banjom i Prijepolje sa manastirom Mileševa, Limom i Potpećkim jezerom, Pobijenikom i Jadovnikom); (v) Moravičko-Dragačevski rejon sa Golijom (Čačak sa Ovčar banjom, sa banjom Gornja Trepča, Slatinom i manastirima u Ovčarsko-kablarskoj klisuri, Lučani sa Gučom i Dragačevom, Požega sa Tometinim poljem i Ježevicom, Ivanjica sa Golijom, Arilje sa Moravicom i Mučnjem); (g) Zlatibor sa Zlatarsko-Pešterskim (Sjeničkim) rejonom (Čajetina sa parkom prirode Zlatibor i turističkim centrom Zlatibor i skijalištem Tornik, Sirogojnom i Ljubišem, Užice sa jezerom Vrutci, aerodromom Ponikve, Kremnom rekom Đetinjom, Mokrom Gorom i Šarganskom osmicom, Nova Varoš sa Zlatarom – SRP Uvac i Sjenica sa Sjeničkim jezerom, Pešterskom površi i skijalištima na Jadovniku, Ozrenu, Revuši i Jelenku).

8. Razvoj saobraćajne infrastrukture

8.1.

Povećanje saobraćajne dostupnosti područja

2) Rehabilitacija i modernizacija državnih puteva I reda, uz izgradnju nedostajuće deonice na državnom putu br. 8 i izgradnja obilaznica oko urbanih gradskih područja.

3) Sanacija klizišta, rehabilitacija i sukcesivna izgradnja nedostajućih deonica državnih puteva III reda.

4) Otvaranje graničnog prelaza „Bačevci – Fakovići” prema BiH.

5) Izrada projekata, rekonstrukcija i rehabilitacija opštinskih puteva prema prioritetima koji se utvrđuju srednjoročnim programima razvoja mreže opštinskih puteva, uz konstantno održavanje prohodnosti tokom cele godine, posebno prema naseljskim/mikrorazvojnim centrima u nedovoljno razvijenim i pograničnim područjima.

8.2.

Razvoj ostale saobraćajne infrastrukture

4) Realizacija biciklističkih i pešačkih staza na teritoriji NP „Tara”, SRP „Uvac” i Zlataru.

9. Vodoprivredna infrastruktura

9.1.

Fazni razvoj sistema vodosnabdevanja

2) Obnova Pešterskog vodovoda i povećanje njegove pouzdanosti izgradnjom odgovarajućih rezervoara u zonama naselja koja se snabdevaju vodom; obnova vodovoda Nove Varoši, Priboja, Ivanjice, kao i svih ostalih vodovoda, po kriterijumu da se gubici svedu na manje od 20%; vodovoda Kumanica – Ivanjica; realizacija novog PPV u Međurečju.

3) Izrada investiciono-tehničke dokumentacije za izgradnju „RHE Bistrica” (sa branom i akumulacijom „Klak”), kojom bi se utvrdila tehnička, ekonomska, tržišna i ekološka opravdanost i izvodljivost projekta.

4) Izrada Generalnog projekta brane i sistema Velika Orlovača, kao i studije o mogućnosti prebacivanja dela vode iz Uvca u sliv Velikog Rzava.

6) Obnova i dovođenje u radno stanje lokalnih izvorišta Čačka (Bjeljina – Parmenac), kao izvorišta za tehnološku vodu preduzeća u industrijskom basenu.

9.2.

Razvoj sistema za kanalisanje i prečišćavanje otpadnih voda

1) Razvoj kanalizacionih sistema (proširenje obuhvata sistema na ne manje od 90% domaćinstava koja imaju vodovod, ukidanje svih parcijalnih izliva kolektora, izgradnja magistralnih odvodnika do lokacija PPOV) i realizacija PPOV, pri čemu je prioritet izgradnja PPOV za naselja koja ugrožavaju regionalna i druga velika izvorišta, ili efluentno deluju na dugim potezima reka koje su osetljivi ekosistemi i koje su važne za nesmetano korišćenje voda nizvodno (Ivanjica, Čajetina – Zlatibor); po potrebi i produžena bioaeracija (izlazni BPK5 4gr O2/m3) i dodatno uklanjanje azota i fosfora.

2) Uklanjanje svih ostalih deponija iz vodotoka i akumulacije Potpeć.

3) Prečišćavanje otpadnih voda rudnika Štavalj, po kriterijumu da se Knešnica i nizvodni deo Vape vrate u III klasu kvaliteta.

10. Energetska infrastruktura

10.1.

Izgradnja elektroenergetske mreže i objekata

1) Izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih 110 kV dalekovoda.

2) Izgradnja šest novih TS (110/10 kV „Čačak 6”, „Čačak 7”, „Čačak 8”, „Čačak 9”, Krčagovo – Užice) i završetak izgradnje TS 110/35/10 Arilje.

3) Izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih DV 400 kV, 220 kV, 110 kV i postrojenja 400 kV, 220 kV, 110 kV

10.2.

Upotreba OIE

3) Korišćenje solarne energije, biomase i biogasa.

11. Telekomunikaciona infrastruktura

11.1.

Poboljšanje mreže telekomunikacione infrastrukture

1) Zamena postojećih analognih komutacija (centrala) digitalnim.

2) Izgradnja novih komutacionih objekata u naseljima i delovima naselja sa preko 500 stanovnika, čime bi se postigla željena gustina telefona i pristup internetu.

3) Izgradnja optičkih kablova za naselja u kojima se grade komutacije.

4) Izgradnja RR mreže posebno za brdsko-planinska područja.

5) Izgradnja planiranih baznih stanice mobilnih operatera.

11.2.

Razvoj mreže poštanskih usluga

1) Poboljšanje prostorne distribucije i opremljenosti poštanskih jedinica uz uvođenje novih usluga.

3) Otvaranje odgovarajućih broja šaltera poštanske službe u subopštinskim centrima, centrima zajednice naselja, kao i u naseljima sa specifičnim funkcijama.

4) Realizacija poštanskih jedinica u većim turističkim naseljima.

2.2. Smernice za urbanističke planove i tehničku/projektnu dokumentaciju

U poglavlju IV. „Smernice za primenu Plana”, odeljak 1.1. „Prioritetne aktivnosti na implementaciji”, utvrđene su smernice za razradu Regionalnog prostornog plana u drugim planskim dokumentima. Razradom u prostornim planovima obuhvaćenih jedinica lokalne samouprave i urbanističkim planovima na osnovu kojih se prostor neposredno privodi planiranoj nameni, to jest, izdaje lokacijska dozvola, obezbeđuje se direktna implementacija RPPZMO.

U ovom delu Programa implementacije RPPZMO navedene su smernice iz pojedinih strateških prioriteta ako su od značaja za izradu urbanističkih planova na teritoriji obuhvaćenih jedinica lokalne samouprave.

Za realizaciju pojedinih strateških prioriteta neophodna je izrada odgovarajuće projektno-tehničke dokumentacije u skladu sa zakonom, a radi omogućavanja direktnog sprovođenja tih prioriteta.

Tabela III-3: Smernice za urbanističke planove i tehničku/projektnu dokumentaciju

Tematska oblast iz RPPZMO

R.br.

ppr

Prioritetno planskorešenje (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

4. Geološki resursi

4.1.

Eksploatacija mineralnih sirovina

5) Poboljšanje informacione osnove i inženjersko-geološka istraživanja, kao podrška planiranju, projektovanju i izgradnji: izrada karte hazarda terena (katastar klizišta i nestabilnih padina, plavnih zona i drugo) u cilju sigurnijeg izbora lokacije i smanjenja troškova izgradnje privrednih objekata i infrastrukturnih sistema, kao i organizovanja monitoringa hazarda; izrada karte mikroseizmičke rejonizacije, kako bi se, uz eventualno obaranje stepena seizmičnosti, smanjili troškovi izgradnje.

12. Komunalni sadržaji

12.1.

Integralno upravljanje komunalnim otpadom

Izrada projektne dokumentacije za zatvaranje, sanaciju i remedijaciju postojećih deponija u Zlatiborskom i Moravičkom upravnom okrugu, sa strateškim procenama uticaja na životnu sredinu.

13. Zaštita životne sredine

13.1.

Unapređenje i zaštita kvaliteta životne sredine

8) Izrada strateških procena i procena uticaja na prirodu i životnu sredinu svih prioritetnih programa, planskih dokumenata i projekata.

2.3. Uslovljenost drugim aktivnostima

Realizacija određenog broja prioriteta uslovljena je različitim aktivnostima (na primer prethodna istraživanja) ili utvrđivanjem i primenom odgovarajućih mera i instrumenata različitih politika. Tek nakon realizacije tih aktivnosti može se pristupiti razradi i ostvarivanju prioriteta iz ove grupe.

U drugom slučaju neophodno je sprovođenje sektorskih aktivnosti na osnovu sektorskih planova i programa, kao i programa poslovanja javnih preduzeća (na primer: u oblasti šumarstva i vodoprivrede), koji omogućavaju direktno sprovođenje strateških prioriteta.

Tabela III-4: Uslovljenost drugim aktivnostima

Tematska oblast iz RPPZMO

R.br.

ppr

Prioritetno plansko

rešenje (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

1. Poljoprivredno zemljište i ruralni razvoj

1.2.

Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta

1) Zaustavljanje procesa spontanog ispadanja iz poljoprivredne proizvodnje zemljišta i drugih agrarnih fondova kojima raspolažu staračka / regresivna domaćinstva, stimulisanjem transfera njihovog zemljišta, stoke i tehničkih sredstava na deo mlađe populacije opredeljene za rad u poljoprivredi i život na selu.

2) Popravljanje agrohemijskih osobina obradivih zemljišta, selektivnim korišćenjem podsticajnih sredstava iz Agrarnog budzeta Republike Srbije i drugih izvora na osnovu prethodnih agropedoloških analiza.

4) Kontrola plodnosti obradivog zemljišta i preduzimanje mera popravke, naročito kiselog zemljišta iscrpljenog intenzivnom proizvodnjom krompira u istočnom delu RPPZMO (kalcizacija, meliorativno đubrenje fosfatima i stajnjakom i uvođenje u plodored krmnog bilja i leguminoza), a zatim dalje korišćenje u skladu sa pravilima dobre poljoprivredne prakse.

1.3.

Razvoj i restrukturiranje poljoprivrednog sektora

1) Obezbeđivanje sigurnih prava zakupa zemljišta i dobrog funkcionisanja tržišta zemljišta, koje olakšava pomeranje resursa sa napuštenih / regresivnih gazdinstava ka produktivnijim poljoprivrednicima, kao i drugih mera podrške ukrupnjavanju i tehničko-tehnološkoj modernizaciji porodičnih gazdinstava.

2) Unapređenje sortnog sastava i uvođenje savremenih tehnologija i standarda u proizvodnji voća i krompira i unapređenje rasnog sastava i selekcijskog rada, smeštaja i ishrane u stočarstvu.

3) Uspostavljanje organske biljne i stočarske proizvodnje, zaštita geografskog porekla i sertifikacija, regionalno brendiranje i aktivnosti na unapređenju promocije i plasmana organskih i tradicionalnih proizvoda zaštićene oznake porekla.

4) Modernizacija proizvodnje na gazdinstvima – proširenje poseda, izgradnja savremenih objekata za smeštaj stoke, kabaste stočne hrane i odlaganje stajnjaka, nabavka uređaja za navodnjavanje, skladištenje i hlađenje mleka, podizanje dugogodišnjih zasada u voćarstvu i vinogradarstvu, nabavka osnovnog stada, razvoj pčelarstva i uzgoj autohtonih biljnih vrsta i rasa stoke.

2. Korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma i razvoj lovstva

2.1.

Održivo korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma

3) Racionalno korišćenje ukupnih proizvodnih potencijala šuma, prevođenjem većeg dela površine izdanačkih šuma u visoke, povećanjem ukupne obraslosti i popunjavanjem nedovoljno obraslih i rekonstrukcijom degradiranih površina.

4) Očuvanje bioraznovrsnosti i ukupne vrednosti šumskih ekosistema, posebno u zaštićenim područjima uz višenamensko korišćenje.

2.2.

Razvoj lovstva

Očuvanje raznovrsnosti lovne faune (gajenje, naseljavanje i zaštita divljači) uz usklađivanje lovnih i ostalih delatnosti u lovištima.

3) Fazno poboljšanje uslova staništa u lovištima i postizanje ekonomskog kapaciteta u brojnosti (naročito autohtonih i ekonomski najvrednijih vrsta – medved i divokoza na Tari i lovištu Đetinja, divlja svinja i srna i drugo) i odgovarajuće polne i starosne strukture glavnih vrsta sitne i krupne divljači i kvaliteta trofeja u skladu sa kapacitetom lovno produktivnih površina na šumskim područjima.

4) Uzgoj divljači.

6) Zaštita i korišćenje gajenih vrsta divljači u skladu sa uslovima staništa u lovištima, kao i smanjenje broja predatora u lovištima.

7) Očuvanje retkih i ugroženih vrsta lovne divljači (medved, divokoza, tetreb, kamenjarka, poljska jarebica i drugo) i ostale faune (sokolovi, orlovi, i drugo).

3. Vodni resursi

3.1.

Zaštita kvaliteta voda

2) Definisanje sistema zaštite od zagađivanja i neplanskog korišćenja površinskih i podzemnih voda, posebno duž tokova reka u zoni dolinskih naselja i regionalnih i tranzitnih deponija, (uz poštovanje kriterijuma da prečišćene otpadne vode na izlazu iz PPOV budu BPK ≤ 4 gr O2/m3).

4) Sanitarno opremanje postojećih objekata, sanacija zagađenog zemljišta i uspostavljanje zabrane prevoza opasnih i štetnih materija na putevima u užim zonama zaštite akumulacija, uz zabranu izgradnje objekata koji mogu ugroziti izvorište i izgradnju obilaznica akumulacija.

5) Održivo korišćenje lokalnih izvorišta do količina koje ne ugrožavaju ekološke uslove u okruženju i održavanje kvaliteta voda vodotoka i akumulacije u propisanim I/III klasama kvaliteta.

3.2.

Zaštita od voda

2) Uspostavljanje kontrole i planskog usmeravanja eksploatacije građevinskih materijala iz rečnih korita u skladu sa principima kontrolisanog „upravljanja rečnim nanosom”, odnosno normalizacija režima pronosa nanosa u cilju ublažavanja i otklanjanja morfoloških deformacija korita koje ugrožavaju regulacione objekte i mostove.

4. Geološki resursi

4.1.

Eksploatacija mineralnih sirovina i izvorišta termomineralnih voda

4) Detaljna hidrogeološka istraživanja radi definisanja rezervi i kvaliteta podzemnih voda za potrebe vodosnabdevanja, kao i komercijalne proizvodnje flaširanih voda (Zlatibor i više lokacija u Ivanjici)

5. Stanovništvo, mreža naselja, javne službe

5.2.

Razvoj ljudskih resursa

3) Poboljšavanje uslova socijalnog statusa pojedinih kategorija stanovništva (odraslih osoba bez obrazovanja, žena, dece, starih, izbeglih i interno raseljenih lica, vojnih invalida i drugih posebno ugroženih grupa).

5.4.

Očuvanje i transformacija ruralnih naselja i područja

5) Obnova, rekonstrukcija i adaptacija seoskih domova kulture i mesnih zajednica radi stvaranja uslova za formiranje multifunkcionalnih centara.

5.5.

Razvoj javnih službi, posebno njihove dostupnosti na ruralnim područjima

1) Predškolsko vaspitanje i obrazovanje: zamena objekata u postojećoj mreži novim ili povećanje kapaciteta dogradnjom (ako postoji potreba), saniranje, uređenje i opremanje kompleksa vrtića.

2) Osnovno obrazovanje i vaspitanje: višenamensko korišćenje postojećih objekata za mobilne ekipe dečjih vrtića, ustanove kulture, kursevi informatike i slično.

7. Razvoj turizma

7.2.

Realizacija turističke ponude i infrastrukture u okviru turističkih rejona

2) Aktiviranje razvoja komplementarnih delatnosti posredstvom turizma, posebno u proizvodnji eko-hrane, autentičnih etno-proizvoda i drugo; intepretacija vrednosti prirodne i kulturne baštine i drugo.

8. Razvoj saobraćajne infrastrukture

8.1.

Povećanje saobraćajne dostupnosti područja

6) Obezbeđivanje slobodnog profila UIC-C i omogućavanje korišćenja svih tehnologija intermodalnog transporta bez ograničenja.

8.2.

Razvoj ostale saobraćajne infrastrukture

2) Obezbeđivanje postojećih putno-pružnih prelaza; uređenje staničnih trgova i stanica.

9. Vodoprivredna infrastruktura

9.1.

Fazni razvoj sistema vodosnabdevanja

7) Utvrđivanje i overa rezervi podzemnih voda za sva izvorišta javnog vodosnabdevanja

10. Energetska infrastruktura

10.2.

Upotreba OIE

5) Pripremne aktivnosti za korišćenje vetroenergije (Zlatibor, Divčibare).

11. Telekomunikaciona infrastruktura

11.2.

Razvoj mreže poštanskih usluga

2) Mogućnost funkcionisanja dela poštanskih jedinica kao sistema stalnih, odnosno sezonskih ugovornih pošti.

13. Zaštita životne sredine

13.1.

Unapređenje i zaštita kvaliteta životne sredine

2) Uspostavljanje sistema stalnog monitoringa svih parametara kvaliteta životne sredine na području opština i gradova (zemljišta, vode, vazduha i vegetacije, kvaliteta života i drugo) na lokacijama Užica, Kosjerića, Čačka i Sevojna.

Smanjenje zagađenja iz rudarskih aktivnosti i industrije (posebno Rudnika – Gornji Milanovac, cementare, valjaonice bakra i hemijske industrije), primenom mera zaštite na svim industrijskim objektima koji mogu da ugroze životnu sredinu.

6) Uspostavljanje integralnog sistema upravljanja vodama Drine i sistema upravljanja otpadom u prekograničnoj zoni (Perućačko jezero) kroz definisanje partnerstva i saradnje.

7) Sprovođenje mera zaštite životne sredine i uređenja zaštitnih pojaseva državnih puteva I i III reda koje ugrožavaju životnu sredinu.

13.2

Prevencija rizika od udesa i akcidenata

1) Obezbeđivanje monitoringa za sva industrijska postrojenja sa SEVESO III liste, koja se nalaze na osam lokacija, i to: sedam postrojenja nižeg reda („Rudnik i flotacija Rudnik” – Gornji Milanovac, „FAD” – Gornji Milanovac, „Impoval Seval” – Sevojno, Sloboda” – Čačak, „Vapeks” – Konjevići – Čačak,„Prvi partizan” – Užice i „Zvezda-Helios” – Gornji Milanovac; i jedno postrojenje višeg reda („Milan Blagojević” – Lučani).

Napomena: Prioritet je definisan na osnovu Preliminarne liste SEVESO postrojenja na teritoriji Republike Srbije iz 2014. godine (prema dopisu Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine broj 532-02-00056/2014-16 od 19.06.2014. godine)

2) Obezbeđivanje adekvatnog neutralisanja ili smanjenja uticaja rada postrojenja sa SEVESO III liste, u skladu sa politikama prevencije od udesa.

3) Obezbeđivanje monitoringa kvaliteta voda na izlivima PPOV.

14. Zaštita prirode i prirodnih vrednosti

14.1.

Zaštita, prezentacija i kontrolisano korišćenje prirodnih dobara

Dosledno sprovođenje postojećih režima zaštite na zaštićenim područjima.

5) Istraživanje i valorizacije područja koja su inicirana za zaštitu (Rudnik, Mučanj, Giljeva), prema dinamici koja bude utvrđena srednjoročnim i godišnjim programima zaštite prirode u Republici Srbiji.

6) Organizovanje efikasnog upravljanja zaštićenim područjima i sprovođenje planova i programa upravljanja.

7) Sistematski monitoring prirodnih vrednosti područja Regionalnog prostornog plana, priprema i realizacija projekata reintrodukcije i drugo.

14.3.

Preduzimanje aktivnosti na međunarodnoj afirmaciji zaštite prirodnih vrednosti

Primena međunarodnih konvencija: o biološkoj raznovrsnosti; očuvanju migratornih vrsta divljih životinja (Bonska konvencija); očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa (Bernska konvencija); predelima; uspostavljanju mreže ekološki značajnih područja (Natura 2000) na osnovu evropskih direktiva o staništima i pticama (Special Areas of Conservation – SACs i Special Protection Areas – SPAs); i drugo o močvarama (Ramsarska konvencija); trgovini ugroženim biljnim i životinjskim vrstama (CITES).

2) Uključivanje zaštićenih prirodnih vrednosti: Valjevskih planina, Ovčarsko-kablarske klisure, područje planine Jelice, Tare, Uvca – Mileševke, Peštera i Golije na listu Međunarodno značajnih staništa ptica (IBA područja); Tare, Šargan-Mokre Gore, Zlatibora, Mileševke, Peštera, Štavlja, Mučnja i Golije na listu Međunarodno značajna biljna područja (IPA područja); Tare, Zlatibora, Zlatara, Peštera, Golije i Valjevskih planina na listu Međunarodno značajna staništa leptira, PBA područja; Peštersko polje na listu Ramsarskih područja; Suvobora, Ovčarsko-kablarske klisure, Jelove gore (Tesne jaruge i Zelenika), Tare, Zaovina, Šargan-Mokre Gore, Zlatibora, Uvca, Mileševke, Peštera i Golija na listu EMERALD područja.

14.3.

Preduzimanje aktivnosti na međunarodnoj afirmaciji zaštite prirodnih vrednosti

Primena međunarodnih konvencija: o biološkoj raznovrsnosti; očuvanju migratornih vrsta divljih životinja (Bonska konvencija); očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa (Bernska konvencija); predelima; uspostavljanju mreže ekološki značajnih područja (Natura 2000) na osnovu evropskih direktiva o staništima i pticama (Special Areas of Conservation – SACs i Special Protection Areas – SPAs); i drugo o močvarama (Ramsarska konvencija); trgovini ugroženim biljnim i životinjskim vrstama (CITES).

4) Uključivanje zaštićenih prirodnih vrednosti: Valjevskih planina, Ovčarsko-kablarske klisure, područje planine Jelice, Tare, Uvaca-Mileševke, Peštera i Golije na listu Međunarodno značajnih staništa ptica (IBA područja); Tare, Šargan-Mokre Gore, Zlatibora, Mileševke, Peštera, Štavlja, Mučnja i Golije na listu Međunarodno značajna biljna područja (IPA područja); Tare, Zlatibora, Zlatara, Peštera, Golije, Valjevskih planina na listu Međunarodno značajna staništa leptira, PBA područja; Peštersko polje na listu Ramsarskih područja; Suvobora, Ovčarsko-kablarske klisure, Jelove gore (Tesne jaruge i Zelenika), Tare, Zaovina, Šargan-Mokre Gore, Zlatibora, Uvca, Mileševke, Peštera i Golija na listu EMERALD područja.

15. Zaštita nepokretnih kulturnih dobara

15.1

Zaštita i prezentacija NKD

Nastavak istraživanja, uređenja i prezentacije 20 kulturnih dobara od izuzetnog značaja i 43 kulturna dobara od velikog značaja.

5) Rekategorizacija pojedinih spomenika kulture.

6) Utvrđivanje granica zaštićene okoline i izrada planova uređenja zaštićenih zona sa definisanim režimima zaštite NKD, pre svega za NKD od izuzetnog i velikog značaja.

7) Valorizacija objekata narodnog graditeljstva – starih, neizmenjenih i malo izmenjenih planinskih sela i pojedinačnih objekata.

2.4. Realizacija kroz nacionalne, regionalne, lokalne i sektorske strategije, planove i programe i programe poslovanja institucija i preduzeća

S obzirom na to da ovu grupu strateških prioriteta čine veliki projekti iz oblasti infrastrukture, turizma, životne sredine i drugih oblasti, potrebno je utvrditi i obaviti njihovo usaglašavanje sa Strategijom i politikom razvoja industrije Republike Srbije od 2011. do 2020. godine („Službeni glasnik RS”, broj 55/11) i Zaključkom Vlade o usvajanju Akcionog plana za sprovođenje Strategije i politike razvoja industrije Republike Srbije od 2011. do 2020. godine („Službeni glasnik RS”, br. 100/11 i 61/13) u toku realizacije kroz različite strategije, planove i programe. Za ovu grupu strateških prioriteta neophodna pretpostavka je donošenje relevantnih strateških dokumenata opšteg karaktera sa različitim teritorijalnim obuhvatom (na primer: regionalne razvojne strategije, strategije razvoja jedinica lokalne samouprave i slično), programa ili akcionih planova za njihovo ostvarivanje i/ili strateških dokumenta za različite sektore bez kojih nije moguće pristupiti realizaciji pojedinih strateških prioriteta. Takođe, strateški prioriteti iz ove grupe mogu biti ostvareni i kroz programe poslovanja institucija i preduzeća.

U izradi regionalne razvojne strategije za Region Šumadije i Zapadne Srbije, odnosno odgovarajućeg strateškog dokumenta regionalnog razvoja, biće sagledana strateška opredeljenja i potrebne mere od značaja za ostvarivanje strateških prioriteta utvrđenih u RPPZMO za tematske oblasti 5. (stanovništvo, mreža naselja i javne službe) i 6. (razvoj privrednih delatnosti), a naročito onih u vezi sa planskim rešenjima 5.1-5.4. (demografska obnova, razvoj ljudskih resursa, funkcionalno jačanje regionalnih urbanih centara i očuvanje i transformacija ruralnih područja) i 6.2. (realizacija novih privrednih kompleksa), koji su kao usmerenje naznačeni u tabeli III-5.

Tabela III-5: Realizacija kroz nacionalne, regionalne, lokalne i sektorske strategije, planove i programe, kao i programe poslovanja institucija i preduzeća

Tematska oblast iz RPPZMO

(nacionalni ili regionalni strateški dokument)

R.br.

ppr

Prioritetno plansko

rešenje (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

1. Poljoprivredno zemljište i ruralni razvoj

1.1.

Ruralna rejonizacija

2) Izrada i sprovođenje posebnih programa obnove pašnjačkog stočarenja u funkciji očuvanja i progradacije prirodnih brdsko-planinskih travnjaka.

1.2.

Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta

5) Izrada privredno-ekoloških planova korišćenja, zaštite i melioracije livada i pašnjaka, uključujući režime ispaše i pripreme za obavljanje agroekoloških mera.

4. Geološki resursi

Strategija za upravljanje mineralnim resursima Republike Srbije

4.1

Eksploatacija mineralnih sirovina i izvorišta termomineralnih voda

Eksploatacija istraženog i bilansiranog mineralnog bogatstva: ruda olova i cinka (Rudnik – Gornji Milanovac); lignita (Štavalj – Sjenica); cementnih sirovina (Galovići, Godljevo – Kosjerić); krečnjaka (Jelen Do – Požega, Surduk-Užice i drugo), građevinsko-tehničkog i arhitektonskog kamena i drugo.

3) Potpunije aktiviranje utvrđenih rezervi termomineralnih voda (Pribojska banja, Ovčar banja, Slatinska banja i Gornja Trepča).

5. Stanovništvo, mreža naselja, javne službe

Regionalna razvojna strategija za Region Šumadije i Zapadne Srbije (RRS RŠZS)

5.1.

Demografska obnova

(RRS RŠZS)

Konstantna podrška države smanjivanju unutarregionalnih razlika sa posebnom pažnjom na teritorijalne potencijale i devastirana područja koja doživljavaju ekonomsko zaostajanje i depopulaciju.

Ublažavanje negativnih demografskih procesa merama za zaustavljanje emigracije mladog stručnog kadra (zaposlenje i kvalitet života) i stvaranje uslova za povratak i redistribuciju stanovništva (zaposlenje, komunalno opremanje naselja i drugo).

5.2.

Razvoj ljudskih resursa

(RRS RŠZS)

1) Podizanje nivoa obrazovanja, razvoj znanja i specijalnih veština radne snage.

2) Podrška za samozapošljavanje i osnivanje poslova manjeg razmera kao i unapređenje reintegracije i fleksibilnosti radne snage.

5.3.

Funkcionalno jačanje uloge urbanih centara (RRS RŠZS)

Razvoj prostorno-funkcijskih i komplementarnih veza između regionalnih centara Užica i Čačka (koji će jačati privredne, javno-socijalne, razvojno-upravljačke, informacione, naučno-istraživačke, kulturne i druge veze) duž zapadnomoravske razvojne osovine.

2) Podsticanje ekonomskog i socijalnog razvoja drugih centara u mreži naselja, u prvom redu subregionalnih funkcija Gornjeg Milanovca, Prijepolja i Požege (privrednih, javno-socijalnih, razvojno-upravljačkih i kulturnih) i funkcija ostalih opštinskih centara (privrednih i javno-socijalnih), kao i mikrorazvojnih nukleusa na ruralnom području.

5.4.

Očuvanje i transformacija ruralnih naselja i područja (RRS RŠZS)

1) Zadržavanje mlađeg dela kontingenta radne snage i podsticanje povratka dela nezaposlene radne snage iz urbanih i opštinskih/gradskih centara u ruralna naselja (farmersko stočarstvo, ukrupnjavanje poseda, organska poljoprivreda) modernizacijom poljoprivrede i razvojem dopunskih aktivnosti (turizam, mikrobiznis i drugo).

2) Poboljšanje kvaliteta mreže puteva i razvoj javnog saobraćaja, čime će se omogućiti bolja veza između naselja, posebno sa centrima zajednice sela.

3) Usklađivanje mreža objekata i usluga javnosocijalne infrastrukture sa funkcijama centara u mreži naselja, razmeštajem i potrebama korisnika.

4) Unapređenje i razvoj ruralne komunalne infrastrukture, posebno telekomunikacija.

6. Razvoj privrednih delatnosti

Regionalna razvojna strategija za Region Šumadije i Zapadne Srbije (RRS RŠZS)

6.1.

Privredni razvoj

(RRS RŠZS)

1) Institucionalna podrška regionalnom razvoju, uspešnim firmama i sektoru MSP (iz oblasti poljoprivrede, turizma, saobraćaja i skladišno-logističkih aktivnosti, prerađivačkog sektora, uslužnih delatnosti i drugo) uz povezivanje u proizvodno-uslužne regionalne klastere, kompletiranje infrastrukture (pre svega u privredno-industrijskim zonama i turističkim destinacijama) i uz ekološku prihvatljivost.

2) Izgradnja moderne privredne infrastrukture i stvaranje povoljne poslovne i investicione klime za oporavak i prostorni razvoj privrede u gradovima, u ruralnom i planinskom području.

4) Podrška oporavku, rastu konkurentnosti i održivom teritorijalnom razvoju industrije i rastu nove zaposlenosti.

6.2.

Opremanje i realizacija novih privrednih kompleksa i lokaliteta

3) Priprema strateških planova uređenja, razvoja i upravljanja industrijskim zonama i akcionih planova za realizaciju industrijskih zona i drugih projekata

7. Razvoj turizma

7.2.

Realizacija turističke ponude i infrastrukture u okviru turističkih rejona

(RRS RŠZS)

3) Razvoj saobraćajne infrastrukture, u funkciji povećanja dostupnosti i integrisanja turističke ponude, kao i sistema ostale tehničke infrastrukture (vodosnabdevanja i kanalisanja otpadnih voda, elektrosnabdevanja i telekomunikacija) i javnih sadržaja.

7.3.

Izrada razvojnih dokumenata i saradnja subjekata razvoja turizma

1) Izrada prostornih i urbanističkih planova, programa razvoja turizma i tehničke dokumentacije za izgradnju i uređenje predviđenih sadržaja.

12. Komunalni sadržaji

Regionalna razvojna strategija za Region Šumadije i Zapadne Srbije (RRS RŠZS)

Regionalni planovi upravljanja otpadom (RPUO)

12.1

Integralno upravljanje komunalnim otpadom

(RRS RŠZS, RPUO)

Izgradnja regionalnih deponija Banjica (Nova Varoš) i Duboko (Užice) u skladu sa regionalnim sporazumima, sa studijom opravdanosti i strateškom procenom uticaja na životnu sredinu) i utvrđivanje 14 lokacija za transfer stanice, i to za: regionalnu deponiju Duboko (Užice) – devet transfer stanica (Kosjerić, Požega, Užice, Bajina Bašta, Čajetina, Arilje, Čačak, Lučani i Ivanjica); regionalnu deponiju Banjica (Nova Varoš) – četiri transfer stanice (Priboj, Nova Varoš, Prijepolje i Sjenica) i regionalnu deponiju Kragujevac (lokacija van obuhvata Regionalnog prostornog plana) – jedna transfer stanica (kojom se Gornji Milanovac uključuje u regionalni sistem upravljanja otpadom u Šumadijskom upravnom okrugu).

Zatvaranje i sanacija lokalnih smetlišta u ruralnim područjima i formiranje sanitarno uređenih seoskih odlagališta komunalnog otpada u skladu sa Strategijom upravljanja otpadom za period 2010-2019. godine.

Sprovođenje sistema upravljanja otpadom iz akumulacija Perućac, Potpeć i ostalih akumulacija, izradom plana za sistematsko prikupljanje i odvoženje.

12.2.

Upravljanje opasnim otpadom

(RRS RŠZS, RPUO)

Usmeravanje opasnog otpada na regionalno skladište opasnog otpada na području Moravičkog upravnog okruga (na potezu Čačak – Lučani);

Izgradnja manjih regionalnih skladišta za sakupljanje opasnog otpada iz domaćinstava (baterija, akumulatora, otpadnih ulja, otpadnih električnih i elektronskih aparata), koje mogu biti uz centre za odvojeno sakupljanje reciklabilnog otpada na nivou svake opštine/grada.

13. Zaštita životne sredine

13.1.

Unapređenje i zaštita kvaliteta životne sredine

1) Izrada i sprovođenje opštinskih/gradskih planova/programa zaštite zemljišta od vodne erozije, zagađivanja i drugih degradacionih procesa, zaštite voda od zagađivanja i nepovoljnih promena hidroloških režima, zaštite vazduha od zagađivanja, zaštite od prekomerne buke, kao i zaštita svih elemenata životne sredine od zagađivanja.

4) Izrada i sprovođenje programa za sanaciju i rekultivaciju zona eksploatacije mineralnih sirovina i opštinskih deponija komunalnog i industrijskog otpada.

5) Izrada i realizacija programa za uspostavljanje zona sa režimima zaštite izvorišta regionalnih izvorišta vodosnabdevanja.

6) Uspostavljanje integralnog sistema upravljanja vodama Drine i sistema upravljanja otpadom u prekograničnoj zoni (Perućačko jezero) kroz definisanje partnerstva i saradnje.

9) Izrada lokalnih i okružnih ekoloških akcionih planova za sve opštine/gradove Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga.

14. Zaštita prirode i prirodnih vrednosti

14.1

Zaštita, prezentacija i kontrolisano korišćenje prirodnih dobara

4) Završetak izrade studije zaštite Valjevskih planina, izrada studije za proširenje zaštićenog područja Ovčarsko-kablarske klisure i izrada studije za izmenu Uredbe o zaštiti parka prirode „Šargan – Mokra gora” („Službeni glasnik RS”, br. 52/05, 105/05, 81/08 i 49/12 – US), radi utvrđivanja zona sa različitim režimima zaštite.

9) Očuvanje raznovrsnosti i slike predela i usvajanje Akcionog plana za implementaciju Evropske konvencije o predelu i Pravilnika o kategorizaciji predela Srbije.

15. Zaštita nepokretnih kulturnih dobara

Regionalna razvojna strategija za Region Šumadije i Zapadne Srbije (RRS RŠZS)

15.1

Zaštita i prezentacija NKD

2) Formiranje „puteva kulture” u funkciji prezentacije NKD i integracije turističke ponude.

3) Izrada Programa konzervacije, restauracije i revitalizacije NKD.

2.5. Edukacija i promocija

Ovoj grupi pripadaju strateški prioriteti koji će se realizovati kroz aktivnosti edukacije i promocije. Edukacija predstavlja značajan instrument za sprovođenje prioriteta kroz aktivnosti edukacije svih aktera koji učestvuju u realizaciji ovih prioriteta. Takođe, za stvaranje povoljnijeg ambijenta za realizaciju razvojnih prioriteta, potrebna je promocija, kao jedan od instrumenata koji doprinose njihovoj realizaciji.

Tabela III-6: Edukacija i promocija

Tematska oblast iz RPPZMO

R.br.

ppr

Prioritetno planskorešenje (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

2. Korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma i razvoj lovstva

2.1.

Održivo korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma

7) Edukacija kadrova u skladu sa principima održivog upravljanja šumama.

2.2.

Razvoj lovstva

5) Edukacija lovnih stručnjaka i lovaca.

7. Razvoj turizma

7.3.

Izrada razvojnih dokumenata i saradnja subjekata razvoja turizma

4) Edukacija kadrova u turizmu.

15. Zaštita nepokretnih kulturnih dobara

15.1

Zaštita i prezentacija NKD

4) Formiranje puteva kulture u funkciji prezentacije NKD i integracije turističke ponude.

2.6. Ostali prioriteti u indirektnoj vezi sa prostornim razvojem

Realizacija strateških prioriteta u indirektnoj vezi sa prostornim razvojem ne zahteva prethodno obezbeđenje odgovarajućih prostornih preduslova, ali ima uticaj na ostvarivanje održivog prostornog razvoja i na viši kvalitet življenja na području RPPZMO. Ostvarivanje ovih prioriteta značajno doprinosi zaštiti, uređenju i korišćenju prostora, čime se podiže i vrednost teritorijalnog kapitala.

Tabela III-7: Ostali prioriteti u indirektnoj vezi sa prostornim razvojem ZMO

Tematska oblast iz RPPZMO

R.br.

ppr

Prioritetno planskorešenje (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

1. Poljoprivredno zemljište i ruralni razvoj

1.1.

Ruralna rejonizacija

3) Uspostavljanje partnerstva lokalnih aktera iz javnog i civilnog sektora pri utvrđivanju specifičnih socio-ekonomskih i ekoloških problema svoje sredine, radi donošenja akcionih programa za ruralni razvoj, u interakciji s planiranim razvojem turizma i komplementarnih delatnosti, kojima se obezbeđuju alternativni prihodi lokalnom stanovništvu.

4) Jačanje komplementarosti poljoprivrede i turizma, preduzimanjem aktivnosti na očuvanju ruralnog nasleđa, privođenjem nameni gazdinstava za potrebe i smeštaj turista i edukacija stanovništva o mogućnostima valorizacije poljoprivrednih proizvoda razvojem turizma i uključivanjem u programe održivog upravljanja zaštićenim i ekološki značajnim područjima.

1.2.

Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta

6) Saradnja proizvođača i njihovih udruženja sa savetodavnom službom, naučno-istraživačkim institucijama i centrima za regionalni i ruralni razvoj i jačanje lokalnih partnerstava, uključujući i animiranje dijaspore za investiranje u razvoj poljoprivrede i pratećih delatnosti (Sjenica).

7) Jačanje prekogranične i regionalne saradnje na zajedničkim projektima zaštite prirodnih resursa i unapređenja poljoprivrede i održivog ruralnog razvoja.

1.3.

Razvoj i restrukturiranje poljoprivrednog sektora

5) Ubrzanje restrukturiranja i privatizacije prerađivačkih preduzeća u državnom vlasništvu i ulaganja u izgradnju savremenih hladnjača, sušara i malih pogona za preradu mleka, voća i povrća, kao i za sakupljanje, doradu, pakovanje i plasman lekovitog i aromatičnog bilja, meda, šumskih plodova i pastrmke.

6) Formiranje/jačanje udruženja proizvođača – stočara, voćara, pčelara i odgajivača i sakupljača lekovitog i aromatičnog bilja i šumskih plodova, zadruga i klastera – u cilju organizovane proizvodnje, prerade/dorade, skladištenja, standardizacije, kontrole kvaliteta, brendiranja, promocije i plasmana finalnih proizvoda.

2. Korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma i razvoj lovstva

2.1.

Održivo korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma

6) Organizovanje čuvanja šume i forsiranje mera preventivne zaštite i maksimalno suzbijanje bespravne seče.

7) Institucionalno opremanje i organizovanje za potrebe: monitoringa i istraživanja šuma (posebno funkcionalnih optimuma u zonama sa različiti režimima zaštite prirode, inventure privatnih šuma i drugo).

2.2.

Razvoj lovstva

2) Organizacija stručnih službi za praćenje i usmeravanje razvoja populacije divljači.

5) Organizovanje lovnog turizma.

4. Geološki resursi

4.2.

Saniranje površina oko postojećih rudarskih objekata

Preduzimanje svih zakonskih i tehničko-tehnoloških mera da se degradiranje i zagađivanje životne sredine svede na prihvatljiv i propisan nivo u svim fazama tretiranja mineralnih sirovina (faza eksploatacije, pripreme, prerade, odlagališta jalovine i transporta), uz dosledno ostvarivanje kratkoročnih i dugoročnih programa i planova sanacije i rekultivacije degradiranih površina.

Obezbeđivanje integralnog upravljanja otpadom koji se formira u svim proizvodnim procesima i tehnološkim fazama u mineralno sirovinskom kompleksu, sa posebnim akcentom na efikasnije i kompleksnije korišćenje sirovina i iskorišćavanje različitih tehnogenih sirovina koje se stvaraju u mineralno-sirovinskom kompleksu.

5. Stanovništvo, mreža naselja, javne službe

5.5.

Razvoj javnih službi, posebno njihove dostupnosti na ruralnim područjima

1) Predškolsko vaspitanje i obrazovanje: organizovanje specijalizovanog prevoza za svu decu koja žive na udaljenosti većoj od 1,5 km od predškolske vaspitne grupe, kao i za svu decu sa posebnim potrebama.

2) Osnovno obrazovanje i vaspitanje: uvođenje fleksibilnih programa koji će omogućiti povećanje relevantnosti znanja, razvijanje životnih veština učenika, uvažavanje različitosti i uključivanje različitih grupacija dece u obrazovni proces; organizovanje specijalizovanog prevoza za učenike koji žive na udaljenosti većoj od 4 km od škole i za sve učenike sa posebnim potrebama.

3) Srednje, više i visoko obrazovanje: jačanje i osamostaljivanje postojećih srednjih škola i otvaranje novih, uz redefinisanje i usklađivanje obrazovnih profila sa strukturom i potrebama privrede na regionalnom i lokalnom nivou, kao i traženje novih načina finansiranja i povezivanja sa privredom; umrežavanje stručnih škola sličnih obrazovnih profila, njihova diverzifikacija i veća fleksibilnost za prilagođavanje potrebama privrede i tržišta rada; i razvijanje stručnog obrazovanja modernizovanjem opreme i nastavnih sredstava i opremanjem škola potrebnim sadržajima.

4) Zdravstvena zaštita: povećanje dostupnosti primarne zdravstvene zaštite korisnicima, naročito na ruralnom području, organizovanjem mobilnih zdravstvenih timova, integrisanim pružanjem usluga zdravstvene i socijalne zaštite i pružanjem kvalitetne prehospitalne hitne medicinske pomoći.

5) Socijalna zaštita: razvijanje raznovrsne socijalne usluge usaglašene sa potrebama korisnika koje se prioritetno zadovoljavaju u lokalnoj zajednici i porodici (prirodnom okruženju), a omogućavaju izbor najmanje restriktivne usluge za korisnika; omogućavanje ostanka većeg broja dece, odraslih i starijih u biološkoj, srodničkoj ili drugoj porodici, smanjenje broja dece u ustanovama i smanjenje potreba za smeštajem odraslih i starijih građana u ustanovama socijalne zaštite.

6) Kultura: subvencionisanje javnog i privatnog sektora iz republičkih fondova i donacija i uključivanje neprofitnog sektora u razvoj novih usluga, posebnih programa i organizacija mobilne kulturne ponude (mobilne biblioteke, predstave, kreativne radionice, ekološke i humanitarne aktivnosti i slično) na ruralnom području.

7) Opštinski/gradski servisi: povećanje dostupnosti javnih usluga stanovništvu razvojem uslužnih centara opštinskih/gradskih uprava.

6. Razvoj privrednih delatnosti

6.1.

Privredni razvoj

5) Intenziviranje partnerstva na nivou lokalnih vlasti i regiona u cilju zajedničkog nastupa kod EU i drugih relevantnih međunarodnih asocijacija za realizaciju transgraničnih programa razvoja i zaštite prirode.

6.2.

Opremanje i realizacija novih privrednih kompleksa i lokaliteta

2) Podsticaj konkurentnosti, jačanja preduzetništva, eko-inovacija, energetske efikasnosti, boljih tehnologija, izgradnje poslovnih inkubatora, regionalne mreže sektorskih klastera i slično; oživljavanje dela industrijskih braunfilda.

7. Razvoj turizma

7.3.

Izrada razvojnih dokumenata i saradnja subjekata razvoja turizma

2) Ostvarivanje saradnje između Planom obuhvaćenih opština/gradova, kao i njihove saradnje sa susednim opštinama, velikim gradovima, privrednim, kulturnim i drugim organizacijama i institucijama na razvoju turizma; ostvarivanje transgranične saradnje u razvoju turizma sa Crnom Gorom i BiH na državnom i lokalnom nivou.

3) Formiranje informacionog sistema o turističkim resursima i tražnji, kao i uvođenje monitoringa turističkog poslovanja, promocije i propagande turističkih proizvoda područja.

4) Utvrđivanje upravljača turističkim prostorima od strane jedinica lokalne samouprave.

9. Vodoprivredna infrastruktura

9.1.

Fazni razvoj sistema vodosnabdevanja

5) Uspostavljanje savremenih merno-upravljačkih sistema za merenje svih upravljački relevantnih veličina u svim vodovodima.

2.7. Detaljno razrađeni strateški prioriteti iz Programa implementacije PPRS koji obuhvataju strateške prioritete iz RPPZMO

Strateški prioriteti iz ove grupe obuhvaćeni su detaljno razrađenim prioritetima iz Programa implementacije PPRS. Pojedini od ovih prioriteta obrađeni su i u detaljno razrađenim prioritetima ovog programa, i to kada je od relevantnih aktera dobijeno više detalja za njihovo ostvarivanje.

Tabela III-8: Detaljno razrađeni strateški prioriteti iz Programa implementacije PPRS koji obuhvataju strateške prioritete iz RPPZMO

Tematska oblast iz RPPZMO

R.br.

ppr

Prioritetno plansko

rešenje RPPZMO (ppr)

Strateški prioritet iz RPPZMO

Detaljno razrađen strateški prioritet iz Programa implementacije PPRS koji obuhvata strateške prioritete iz RPPZMO

Korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta i ruralni razvoj

1.2

Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta:

5) Evidentiranje terena ugroženih erozionim procesima i sprovođenje odgovarajućih antierozionih mera i radova preoravanja livada i pašnjaka i drugih površina i njihovo pretvaranje u oranice sa jednogodišnjim usevima, uvođenje plodoreda, podizanje višegodišnjih zasada, poštovanje antierozionih tehnika obrade zemljišta uključujući konturnu obradu i obradu po izohispama, podizanje i gajenje poljozaštitnih pojaseva, zabrana napasanja stoke ili ograničavanje broja grla na određenim površinaa i zatravljivanje dela marginalnih oranica.

2. Evidentiranje terena ugroženih procesima vodne i eolske erozije, određivanje i kontrola sprovođenja odgovarajućih radova i mera zaštite zemljišta na tim terenima.

4. Geološki resursi

4.1.

Eksploatacija istraženog i bilansiranog mineralnog bogatstva: lignita (Štavalj – Sjenica).

42. Otvaranje rudnika mrkog uglja i izgradnja termoelektrane Štavalj.

7. Razvoj turizma

7.1.

Kompletiranje i integracija postojeće ponude u prostoru

Konsolidacija opremljenosti kapaciteta i bolja organizacija korišćenja postojeće turističke ponude planinskog (Zlatibora, Tare i Zlatara), banjskog, gradskog, manifestacionog, tranzitnog, izletničkog, ruralnog i drugih specijalizovanih vidova turizma i rekreacija i funkcionalno integrisanje okruženja.

55. Prostorni razvoj turizma Tara – Drina: poboljšanje ponude turističkih mesta, infrastrukturno opremanje, integracija sa okruženjem i transgranična saradnja (u skladu sa evropskim standardima).

8. Razvoj saobraćajne infrastrukture

8.1.

Povećanje saobraćajne dostupnosti područja

Izrada potrebne planske i projektne dokumentacije za autoputeve E-761 i E-763.

66. Aktivnosti na državnom putu I reda (izgradnja puta E-763) deo rute 4 (SEETO) : Beograd – Čačak – Požega, dužina 145 km

67. Aktivnosti na državnom putu I reda (izgradnja puta E-763) deo rute 4 (SEETO) : Požega – Arilje – Ivanjica – Sjenica (Duga poljana) – Gostun, dužina 110 km

8.2.

Razvoj ostale saobraćajne infrastrukture

1) Rekonstrukcija i modernizacija železničkih pruga i objekata, posebno pruge Beograd – Bar.

83. Pruga Beograd – Vrbnica (Bar) – revitalizacija i modernizacija.

9. Vodoprivredna infrastruktura

9.1.

Fazni razvoj sistema vodosnabdevanja

Realizacija akumulacije Svračkovo, kao ključnog objekta za pouzdano funkcionisanje Zapadnomoravsko-rzavskog sistema za snabdevanje vodom naselja.

117. Stavljanje u funkciju akumulacije Svračkovo.

10. Energetska infrastruktura

10.1.

Izgradnja elektroenergetske mreže i objekata

Izgradnja šest novih TS (110/10 kV „Čačak 6”, „Čačak 7”, „Čačak 8”, „Čačak 9”, Krčagovo – Užice) i završetak izgradnje TS110/35/10 Arilje.

Izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih 110 kV dalekovoda.

100. Rekonstrukcija i izgradnja dalekovoda, trafostanica i razvodnih postrojenja (60 projekata).

11. Telekomunikaciona infrastruktura

11.1

Poboljšanje mreže telekomunikacione infrastrukture

Zamena postojećih analognih komutacija digitalnim

93. Potpuna zamena analogne komutacije, kao i digitalne starije generacije.

12. Komunalni sadržaji

12.1

Integralno upravljanje komunalnim otpadom:

2) Izgradnja regionalnih deponija Banjica (Nova Varoš) i Duboko (Užice) u skladu sa regionalnim sporazumima, sa studijom opravdanosti i strateškom procenom uticaja na životnu sredinu) i utvrđivanje 14 lokacija za transfer stanice i to za: regionalnu deponiju Duboko (Užice) – devet transfer stanica (Kosjerić, Požega, Užice, Bajina Bašta, Čajetina, Arilje, Čačak, Lučani, Ivanjica); regionalnu deponiju Banjica (Nova Varoš) – četiri transfer stanice (Priboj, Nova Varoš, Prijepolje, Sjenica), i regionalnu deponiju Kragujevac (lokacija van obuhvata Plana) – jedna transfer stanica (kojom se Gornji Milanovac uključuje u regionalni sistem upravljanja otpadom u Šumadijskom upravnom okrugu).

12. Izgradnja osam regionalnih centara za upravljanje otpadom – regionalnih deponija sa postrojenjima za separaciju reciklabilnog otpada, transfer stanicama i centrima za odvojeno sakupljanje reciklabilnog otpada – reciklažnim dvorištima.

12.2

Upravljanje opasnim otpadom:

1) Usmeravanje opasnog otpada na regionalno skladište opasnog otpada na području Moravičkog upravnog okruga (na potezu Čačak-Lučani);

2) Izgradnja manjih regionalnih skladišta za sakupljanje opasnog otpada iz domaćinstava (baterija, akumulatora, otpadnih ulja, otpadnih električnih i elektronskih aparata), koje mogu biti uz centre za odvojeno sakupljanje reciklabilnog otpada na nivou svake opštine/grada.

14. Izgradnja centralnog postrojenja za fizičko hemijski tretman opasnog otpada i izgradnja pet centralnih regionalnih skladišta opasnog otpada u Republici Srbiji u skladu sa navodima iz Regionalnog prostornog plana.

13. Zaštita životne sredine

13.1.

.

Unapređenje i zaštita kvaliteta životne sredine:

2) Uspostavljanje sistema stalnog monitoringa svih parametara kvaliteta životne sredine na području opština/gradova (zemljišta, vode, vazduha i vegetacije, kvaliteta života) na lokacijama Užice, Kosjerić, Čačak, Sevojno.

11.Uspostavljanje monitoringa zagađivača u skladu sa članom 72. Zakona o zaštiti životne sredine („Službeni glasnik RS”, br. 135/04, 36/09 – dr. zakon, 36/09, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – US)

5) Izrada i realizacija programa za uspostavljanje zona sa režimima zaštite izvorišta regionalnih izvorišta vodosnabdevanja.

6) Uspostavljanje integralnog sistema upravljanja vodama Drine i sistema upravljanja otpadom u prekograničnoj zoni (Perućačko jezero) kroz definisanje partnerstva i saradnje.

9. Poboljšanje kvaliteta površinskih i podzemnih voda

3) Smanjenje zagađenja iz rudarskih aktivnosti i industrije (posebno Rudnika – Gornji Milanovac, cementare, valjaonice bakra i hemijske industrije) primenom mera zaštite na svim industrijskim objektima koji mogu da ugroze životnu sredinu;

4) Izrada i sprovođenje programa za sanaciju i rekultivaciju zona eksploatacije mineralnih sirovina i opštinskih deponija komunalnog i industrijskog otpada.

10. Podsticanje racionalnog korišćenja prirodnih resursa, podsticanje korišćenja sekundarnih sirovina, smanjenje emisije zagađujućih materija i uvođenje čistije proizvodnje

14. Zaštita prirode i prirodnih vrednosti

14.2.

1) Primena međunarodnih konvencija: o biološkoj raznovrsnosti; očuvanju migratornih vrsta divljih životinja (Bonska konvencija); očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa (Bernska konvencija); predelima; uspostavljanju mreže ekološki značajnih područja (Natura 2000) na osnovu evropskih direktiva o staništima i pticama (Special Areas of Conservation – SACs i Special Protection Areas – SPAs); i drugo o močvarama (Ramsarska konvencija); trgovini ugroženim biljnim i životinjskim vrstama (CITES).

19. Ramsarska lista – upisivanje jezera na Goliji

20. Lista rezervata biosfere MaV – upisivanje prekograničnog rezervata biosfere Tara – Drina

15. Zaštita nepokretnih kulturnih dobara

15.1.

2) Formiranje „puteva kulture” u funkciji prezentacije NKD i integracije turističke ponude.

24. Definisanje i uređenje infrastrukture i saobraćajnica za moravsku kulturnu stazu

2.8. Detaljno razrađeni prioriteti iz Programa implementacije PPRS od značaja za područje RPPZMO

Prioriteti ove grupe utvrđeni su Programom implementacije PPRS. U ovom programu su navedeni zato što će se njihova realizacija odvijati na teritoriji Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga, te će uticati na prostorni razvoj ovog područja.

Ovi prioriteti se ne razrađuju u Programu implementacije RPPZMO, zato što su predmet realizacije na nacionalnom nivou od strane nadležnih republičkih organa i institucija.

Tabela III-9: Detaljno razrađeni prioriteti iz Programa implementacije PPRS od značaja za područje RPPZMO

Tematska oblast RPPZMO

R.br.

ppr

Plansko rešenje RPPZMO (ppr)

(Strateški prioritet)

Detaljno razrađen strateški prioritet iz PPPRS

koji se odnosi na područje i tematsku oblast RPPZMO

1. Korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta i ruralni razvoj

1.2.

Održivo korišćenje i zaštita poljoprivrednog zemljišta

Uspostavljanje informacionog sistema o poljoprivrednom zemljištu, kompatibilnim sistemima geografske informatike u cilju formulisanja i sprovođenja zemljišne politike u skladu sa zakonima EU

2. Šume i šumsko zemljište

2.1.

Održivo korišćenje i zaštita šumskog zemljišta i šuma

3. Implementacija Strategije razvoja šumarstva

27. Karta erozije Republike Srbije i bilans produkcije i pronosa nanosa u slivovima

3. Vodni resursi

3.1.

Zaštita kvaliteta voda

9. Poboljšanje kvaliteta površinskih i podzemnih voda

4. Geološki resursi

4.1

Eksploatacija mineralnih sirovina

43. Projekat geoloških istraživanja nafte južno od Save i Dunava

5. Razvoj stanovništva, mreže naselja i javnih službi

5.1.

Demografska obnova

28. Studija o zonama i područjima realno moguće demografske revitalizacije (definisanjem mera aktivne politike prema migracijama stanovništva u sklopu održivog regionalnog razvoja Srbije)

13. Zaštita životne sredine

13.1.

Unapređenje i zaštita kvaliteta životne sredine

10. Podsticanje racionalnog korišćenja prirodnih resursa, podsticanje korišćenja sekundarnih sirovina, smanjenje emisije zagađujućih materija i uvođenje čistije proizvodnje

v) Titan cementara Kosjerić d.o.o. (neophodne modifikacije – izgradnja i instalacija opreme u cilju omogućavanja korišćenja SRF goriva dobijenog iz otpada i to prvenstveno iz komunalnog otpada uz smanjenje upotrebe fosilnih goriva; povećanje udela sekundarnih sirovina (visokopećne šljake i suvog elektrofilterskog pepela) u tehnološkom postupku proizvodnje klinkera i cementa uz smanjenje korišćenja prirodnih sirovina)

14. Zaštita prirode i prirodnih vrednosti

14.1.

Zaštita, prezentacija i kontrolisano korišćenje prirodnih dobara

9) Očuvanje raznovrsnosti i slike predela, usvajanje Akcionog plana za implementaciju Evropske konvencije o predelu i Nacrta pravilnika o kategorizaciji predela Srbije

26. Identifikacija predela različitog karaktera na regionalnom nivou kroz „Karakterizaciju predela Srbije” kojom se formira osnova za: valorizaciju i zaštitu prirodnih i kulturnih predela, planiranje i upravljanje njihovim kvalitetom, stratešku procenu i procenu uticaja na životnu sredinu, formiranje GIS o prirodnim i kulturnim vrednostima predela

3. STRATEŠKI PRIORITETI KOJI MOGU DA SE SUFINANSIRAJU IZ MEĐUNARODNIH FONDOVA

Na osnovu definisanih Nacionalnih prioriteta za međunarodnu pomoć (NAD) za period 2014-2017. godine sa projekcijama do 2020. godine utvrđene su tematske oblasti (Tabela III-10) u okviru kojih je za planska rešenja i strateške prioritete iz Programa implementacije RPPZMO moguća implementacija projektima koji se sufinansiraju iz međunarodnih fondova.

Tabela III–10: Strateški prioriteti PI RPPZMO koji su usklađeni sa tematskim oblastima NAD

Tematska oblast

Prioriteti i mere (NAD)

Tabela PI RPPZMO (Tab) Veza sa kolonom 2

Br. planskog rešenja (Pr)

Br. strateškog prioriteta (Sp)

1

2

3

B5. Energetika

1. Unapređenje strateškog, institucionalnog i zakonodavnog okvira kako bi se osigurao održivi razvoj energetskog sektora.

2. Obezbeđivanje pouzdanog, kvalitetnog i efikasnog lanca snabdevanja energijom

2.2. Unapređenje održivog korišćenja svih obnovljivih izvora energije uz usmerenje na biomasu.

Tab III-1.:

Veza sa 2.2. ─ Pr 10.2.: Sp 1.,3.

Tab III-2.

Veza sa 2.2. ─ Pr 10.2.: Sp 3.

Tab III-4.

Veza sa 2.2 ─ Pr 10.2.: Sp 5.

3. Ublažavanje negativnog uticaja energetskog sektora na životnu sredinu putem smanjenja zagađenja, aktivnosti remedijacijom zemljišta i pripremnih aktivnosti usmerenih na pospešivanje buduće održive proizvodnje energije.

B6. Zaštita životne sredine

1. Izrada i jačanje strateških, regulatornih, finansijskih i mehanizama za praćenje kako bi se osigurao održivi razvoj, uključujući podizanje nivoa svesti u pogledu pitanja životne sredine.

Tab III-1.:

Veza sa 1. ─ Pr 13.1.: Sp 2., 8., 9.; Pr 14.1.: 2., 3.,5., 6.,8.,10.; Pr 14.2.: Sp 1.,2.

Tab III-3.

Veza sa 1. ─ Pr 13.1.: 8.

Tab III-4.

Veza sa 1. ─ Pr 13.2.: Sp 1., 2.

Tab III-5.

Veza sa 1. ─ Pr 13.1.: Sp 4., 9.

2. Podrška prilagođavanju na izmenjene klimatske uslove, ublažavanju posledica i sprečavanju rizika.

3. Osiguranje održivosti životne sredine putem valjanog upravljanja prirodnim resursima i smanjenjem zagađenja.

3.1. Obezbeđivanje očuvanja, održivog korišćenja i efikasnijeg upravljanja prirodnim resursima (zaštita prirode, biodiverziteta i oporavak zagađenih lokacija).

3.2. Razvoj i unapređenje sistema za upravljanje otpadom.

3.3. Unapređenje upravljanja vodama (snabdevanje vodom i upravljanje otpadnim vodama).

3.4. Unapređenje kvaliteta vazduha putem smanjenja emisija štetnih materija.

Tab III-1.:

Veza sa 3.1. ─ Pr 13.1.: Sp 3.,4.

Veza sa 3.2. ─ Pr 12.1.: Sp 1., 2., 3.; Pr 12.2.: Sp 1., 2.

Veza sa 3.3. ─ Pr 3.1.: 1., 5.; Pr 9.1.: Sp 1., 2., 6.; Pr 9.2.: Sp 1.

Tab III-2.

Veza sa 3.3. ─ Pr 9.1.: Sp 2., 4., 6., PR 9.2.: Sp 1., 3.

Tab III-3.

Veza sa 3.2. ─ Pr 12.1.: Sp 1.

Tab III-4

Veza sa 3.1. ─ Pr 13.1.: 3.; Pr 14.1.: Sp 5., 6., 7.; Pr 14.3.: Sp 1., 2.; Pr 14.3.: Sp 2., 4.

Veza sa 3.3. ─ Pr 3.1.: Sp 2.; Pr 13.2.: Sp 3.

Tab III-5.

Veza sa 3.2. ─ Pr 12.1.: Sp 2., 3., 4.; Pr 12.2.: Sp 1., 2.

Tab III-7.

Veza sa 3.2. ─ Pr 4.2.: Sp 2.

B7. Saobraćaj

1. Povećanje delotvornosti saobraćajnog sistema jačanjem strateškog i institucionalnog okvira, kapaciteta za upravljanje i mehanizama za sprovođenje.

2. Unapređenje kapaciteta i kvaliteta saobraćajne infrastrukture i usluga u okviru panevropskih saobraćajnih koridora i Osnovne regionalne saobraćajne mreže Jugoistočne Evrope.

2.1. Modernizacija železničke pruge

2.2. Unapređenje drumskog saobraćaja uzimajući u obzir socijalne, bezbednosne i karakteristike kapaciteta.

2.3. Jačanje kapaciteta za efikasan intermodalni transport sa ciljem povećanja modalne podele vidova transporta u korist vidova koji manje zagađuju (železnica i plovni putevi).

2.4. Unapređenje uslova za navigaciju na unutrašnjim plovnim putevima.

Tab III-1.

Veza sa 2.1. ─ Pr 8.2.: Sp 1.

Veza sa 2.2. ─ Pr 8.1.: Sp 1., 2., 3., 4.; Pr 7.2.: Sp 3.

Tab III-2.

Veza sa 2.2. ─ Pr 8.1.: Sp 2., 3., 5.

Tab III-4.

Veza sa 2.3. ─ Pr 8.1.: Sp 6.

3. Promovisanje održivog gradskog i prigradskog saobraćaja.

B8. Ljudski resursi i društveni razvoj

1. Jačanje uspostavljanja efikasnog, stabilnog i održivog trenda rasta u oblasti zapošljavanja.

1.2. Smanjenje regionalnih razlika kroz integrisanu i koordinisanu politiku zapošljavanja.

1.4. Unapređenje zapošljavanja mladih i omogućavanje pristupa tržištu rada.

Tab III-1.

Veza sa 1.1. ─ Pr 5.1.: Sp 1., Pr 5.2.: Sp 1.

Veza sa 1.4. ─ Pr 5.1.: Sp 2.; Pr 5.2.: Sp 1.

.

2. Izgradnja društva zasnovanog na znanju putem osnaživanja formalnog i neformalnog obrazovanja.

2.1. Podizanje kvaliteta i efikasnosti opšteg obrazovanja na preduniverzitetskom nivou.

2.2. Veće učešće i pristup obrazovanju.

Tab III-1

Veza sa 2.1. ─ Pr 5.5.: Sp 2., 3.

Tab III-7.

Veza sa 2.1. ─ Pr 5.5.: Sp 2., 3.

3. Povećanje delotvornosti i pravednosti sistema socijalne zaštite.

3.2. Unapređenje efikasnosti socijalne zaštite i socijalne uključenosti putem inovacija .

Tab III-1

Veza sa 3.2. ─ Pr 5.5.: Sp 5.

Tab III-7.

Veza sa 3.2. ─ Pr 5.5.: Sp 5.

4. Poboljšanje zdravstvenog stanja stanovništva osnaživanjem pristupačnosti, dostupnosti, ekonomičnosti i efikasnosti usluga zdravstvene zaštite.

B9. Poljoprivreda i ruralni razvoj

1. Povećanje konkurentnosti sektora poljoprivrednog poslovanja i stvaranja uslova za održivi rast prihoda poljoprivrednika (uz poziv na IPARD osu 1).

1.1. Ulaganje u poljoprivredna gazdinstva, preradu i plasman poljoprivrednih proizvoda, uvođenje standarda EU za poljoprivredne proizvode i hranu.

1.2. Pospešivanje inovacija, prihvat istraživanja i prenošenje znanja putem savetodavne službe.

Tab III-1.

Veza sa 1.1. ─ Pr 1.1.: Sp 1., 2.; Pr 1.2.: Sp 1.; Pr 3.: Sp 4.

Veza sa 1.2. ─ Pr 1.2.; Sp 6.

2. Unapređenje kvaliteta života ruralnog stanovništva i atraktivnosti ruralnih područja (uz poziv na IPARD ose 2 i 3).

2.1. Stvaranje uslova za unapređenje ruralne infrastrukture.

2.2. Podrška diverisifikaciji ruralne ekonomije i otvaranju novih radnih mesta.

2.3. Unapređenje lokalnih akcionih grupa (sličnih pristupu LEADER) i uvođenje agro-ekoloških aktivnosti.

Tab III-1.

Veza sa 2.1. ─ Pr 1.1.: Sp 1.; Pr 9.1.: Sp 2.; Pr 9.2.: Sp 1.; Pr 11.1.: Sp 2., 4., 5.

Veza sa 2.2. ─ Pr 1.1.: Sp 4., Pr 6.2.: Sp 1.; Pr 7.1.: Sp 2.; Pr 7.2.: Sp 2.

Veza sa 2.3. ─ Pr 1.1.: Sp 3.

Tab III-2.

Veza sa 2.1. – Pr 8.1.: Sp 5.; Pr 9.1.: Sp 2., 4., 6.; PR 9.2.: Sp 1., 3.; Pr 11.1.: Sp 2., 4., 5.; Pr 11.2.: Sp 1., 3.

Veza sa 2.2. ─ Pr 6.2.: Sp 1.; Pr 7.1.: Sp 2.

Tab III-4.

Veza sa 2.1. ─ Pr 11.2.: Sp 2.

Veza sa 2.2. ─ Pr 7.2.: Sp 2.

Tab III-7.

Veza sa 2.2. ─ Pr 1.1.: Sp 4.

Veza sa 2.3. ─ Pr 1.1.: Sp 3.; Pr 1.2.: Sp 6.

3. Jačanje administrativnih kapaciteta za usklađivanje poljoprivredne politike (ZPP stub 1) i politike ruralnog razvoja (IPARD i ZPP stub 2) i institucija sa pravnim tekovinama EU (uz poziv na izgradnju administrativnih kapaciteta).

4. Unapređenje standarda i sistema bezbednosti hrane, zdravlje bilja, zdravlje i dobrobit životinja (uz poziv na usklađivanje sa pravnim tekovinama EU).

B10. Kultura

Razvoj sistema koji omogućava primenu standarda EU u kulturi i koji podstiče kulturnu raznolikost na teritoriji Republike Srbije.

Očuvanje kulturnog nasleđa i podrška kulturnoj produkciji i kreativnoj umetnosti.

Tab III-1.

Veza sa 1.2. ─ Pr 15.1.: 1.,2.,3., 4., 7.

Tab III-5.

Veza sa 1.2. ─ Pr 15.1.: Sp 2.

Tab III-7.

Veza sa 1.2. ─ Pr 5.5.: Sp 6.

IV. POKAZATELjI PROSTORNOG RAZVOJA

Za praćenje sprovođenja RPPZMO, pomoć koju pružaju pokazatelji, ogleda se u identifikovanju unutarregionalnih razlika, kao i ocenjivanju trendova razvoja. Cilj je da pokazatelji pomognu u isticanju kritičnih pitanja i problema, kako bi se postiglo šire uključivanje javnosti i motivisanje ključnih aktera da deluju u skladu sa planskim rešenjima i merama. Pokazatelji će identifikovati u kojim se segmentima regionalno područje unapređuje, a u kojim stagnira ili zaostaje u odnosu na postavljene ciljeve razvoja, kroz odmeravanje sa drugim područjima, poređenje sa usvojenim normama i standardima i druge ocene. U kontekstu isprepletanih razvojnih politika u prostoru, izborom odgovarajućih pokazatelja nastoji se postići koordiniranje različitih nivoa odgovornosti pojedinih aktera u pravcu postizanja zadovoljavajućeg nivoa uzajamne optimizacije u prostoru.

Izbor i sistematizacija pokazatelja baziraju se na ciljno-orijentisanom pristupu, što znači njihovoj prevashodnoj povezanosti sa ciljevima prostornog razvoja područja. Shodno tome organizaciona šema pokazatelja prati razmatrane problemske oblasti planerskog postupka, vodeći računa o standardnim informacijskim zahtevima relevantnosti pokazatelja, a među kojima su:

prepoznatljivost u ciljevima i prioritetima razvoja datog područja;

mogućnost objektivnog, jednoznačnog i pouzdanog merenja;

mogućnost dugoročnog praćenja za čitavo područje (vremenska i geografska pokrivenost);

uporedivost sa drugim pokazateljima uz što manje preklapanje;

usaglašenost sa pokazateljima prostornog razvoja na nacionalnom nivou, koji su definisani u Prostornom planu Republike Srbije (u daljem tekstu: PPRS).

Dodatni zahtev u izboru i organizovanju pokazatelja jeste da se dođe do što kraće liste, ali i da oblasti budu ravnomerno zastupljene, tako da pojedini pokazatelji mogu ukazati na korelacije između pojedinih problemskih oblasti u aspektima koji se razmatraju.

Intencija je da predloženi pokazatelji budu prvi korak ka složenijem monitoringu prostornog razvoja u pravcu formiranja informacionog sistema o prostornom razvoju Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga.

Shodno navedenim zahtevima, izdvojena je lista od 52 pokazatelja u okviru 24 problemska zadatka za potrebe periodičnog izveštavanja o stanju u prostoru. Za svaki od predloženih pokazatelja urađena je detaljnija razrada kojom se bliže određuju oblasti i svrha primene, parametri izračunavanja, prostorna i vremenska pokrivenost, izvori podataka, kao i povezanost sa drugim pokazateljima.

Od 52 izabrana pokazatelja, 36 su razrađeni pokazatelji za nivo RPPZMO na osnovu istih pokazatelja koji su definisani u Programu implementacije PPRS.

Tabela IV-1. Organizaciona šema izbora pokazatelja za monitoring RPPZMO

Tematska oblast

Problemski zadatak

Oznaka pokazatelja

Upravljanje prirodnim resursima

Racionalnije korišćenje prostora

1, 2, 3, 4

Očuvanje poljoprivrednog zemljišta i održivi razvoj poljoprivrede

1, 2

Korišćenje vodnih resursa i snabdevanje energijom

5, 6, 7

Demografski razvoj i uravnoteženost naseljske strukture

Demografske promene

8, 9

Policentričnost urbanog sistema

10, 11

Održivost naseljske strukture (odnosi grada i sela)

12, 13

Unapređenje dostupnosti javnih službi

10, 14, 15, 33

Ekonomski razvoj i pristup tržištu rada

Investiranje

16, 18, 19, 22

Konkurentnost

16, 20

Zaposlenost

17, 20, 21

Pristup tržištu rada

23, 25

Smanjenje socijalne isključenosti i siromaštva

24, 25, 26

Očuvanje prirodnog i kulturnog nasleđa i razvoj turizma

Očuvanje biodiverziteta

27, 4

Očuvanje kulturnih markera područja

28, 32

Unapređenje regionalnih potencijala za turizam i kreativne industrije

29, 30, 31, 32

Infrastrukturni sistemi i veze

Saobraćajne i trgovinske veze sa okruženjem

33, 34, 35

Opremljenost komunalnom infrastrukturom

36, 37, 38, 39

Zaštita životne sredine

Poboljšanje kvaliteta vazduha

40

Poboljšanje kvaliteta površinske i podzemne vode

41, 42

Minimiziranje negativnih posledica prirodnih procesa i ljudskih aktivnosti u prostoru

43, 44, 45

Smanjenje količine otpada, povećanje recikliranja

46, 47, 48

Teritorijalna uprava

Raspoloživi prihodi opština

49

Efikasnost rada teritorijalne uprave

50, 51

Učešće u programima i projektima međuregionalne i transgranične saradnje

52

1. LISTA POKAZATELjA

Korišćenje zemljišta (poljoprivredne, šumske, vodne, rudarske, izgrađene površine) *

Udeo poljoprivrednih površina pod organskom / kontrolisanom proizvodnjom*

Urbani rast – širenje urbanih područja *

Površine na kojima su sprovedene mere remedijacije, rekultivacije i revitalizacije oštećenih zemljišta

Specifična potrošnja vode u naseljima (L/st/dan) *

Potrošnja energije po izvorima i vrsti korisnika *

Broj i snaga hidroelektrana

Broj stanovnika (indeksi promena) opština i gradova na području RPPZMO

Udeo stanovništva po velikim starosnim grupama i polu *

Stepen koncentracije stanovništva u primarnim centrima prema funkcionalnim nivoima centara *

Zastupljenost funkcija tercijarnog i kvartarnog sektora prema funkcionalnim nivoima centara

Demografski trendovi urbanih područja u odnosu na ruralna područja *

Obim dnevnih migracija *

Dostupnost primarnoj i sekundarnoj zdravstvenoj zaštiti *

Obuhvat kontingenta srednjoškolskim obrazovanjem

Broj i alokacija novih pokrenutih preduzeća i broj ugašenih preduzeća godišnje

Stopa zaposlenosti

Stopa investicija *

Broj izdatih građevinskih dozvola (rešenja) za turističke i industrijske objekte

Zaposleno stanovništvo prema stepenu obrazovanja

Zaposlenost po ekonomskim delatnostima *

Broj i površina braunfild i grinfild lokacija *

Stopa nezaposlenosti *

Broj domaćinstava koja žive ispod granice siromaštva *

Stopa zapošljavanja starijih radnika (55-64 godina) *

Broj socijalno neprofitnih stanova prema broju domaćinstava u programu socijalnog stanovanja *

Zaštićena prirodna područja i predlozi za zaštitu *

Broj i vrsta zaštićenih kulturnih dobara i dobara predloženih za zaštitu *

Turistički smeštaj (prema tipu i kategoriji objekata i broju ležaja)

Turistički smeštaj u seoskim domaćinstvima *

Broj turista i turističkih noćenja godišnje *

Broj društvenih događaja (manifestacija) sa prezentacijom narodne tradicije i kulturnog identiteta lokalnih zajednica *

Dostupnost regionalnih i subregionalnih centara javnim prevozom

Udeo stanovništva koje živi unutar 30-minutne izohrone od železničke stanice *

Broj i opremljenost graničnih prelaza na području RPPZMO i promet putnika i robe sa susednim zemljama

Pokrivenost naselja (% broja domaćinstava) mrežom javnog vodovoda *

Pokrivenost naselja (% broja domaćinstava) kanalizacionom mrežom *

Pokrivenost naselja (% broja domaćinstava) elektro-mrežom visoke sigurnosti snabdevanja *

Pristup širokopojasnim sistemima *

Broj i % stanovnika naselja koji su izloženi stalnom i učestalom prekomernom zagađenju vazduha *

Kvalitet površinskih voda (klase kvaliteta) *

Kvalitet podzemne vode *

Naselja i kultivisana područja potencijalno ugrožena od poplava *

Naselja u prostorima ugroženosti od erozivnih procesa *

Oblici kompenzacije izazvanih socijalnih problema prilikom planske prenamene prostora

Količina komunalnog otpada koja se generiše na nivou lokalnih zajednica (t/god) *

Udeo komunalnog otpada koji se organizovano sakuplja (% domaćinstava) *

Procenat od ukupne količine otpada koji se reciklira *

Budzet opštine/grada

Pokrivenost prostora prostornim i urbanističkim planovima čija je izrada predviđena u RPPZMO *

Vreme potrebno za dobijanje građevinske dozvole

Broj programa i projekata transgranične i međuregionalne saradnje

Zvezdicom (*) su obeleženi razrađeni pokazatelji za nivo RPPZMO, na osnovu istih pokazatelja koji su definisani u Programu implementacije PPRS.

2. OPIS POKAZATELjA

Korišćenje zemljišta (poljoprivredne, šumske, vodne, rudarske, izgrađene, površine)*

Promene u strukturi korišćenja prostora treba da pruže uvid u poštovanje planskih rešenja racionalnog korišćenja prostora, poboljšanja kvalitativnih karakteristika i uslova konverzije namene zemljišta.

Izračunavanje: Identifikacija osnovnih kategorija namena prostora (iskazana u ha ili km2 % od ukupne površine površine opštine/grada, kao i mapiranjem teritorije). Osnovne kategorije namena prostora za područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga su:

poljoprivredno zemljište – smanjenje poljoprivrednog zemljišta za oko 17% na račun pošumljavanja zemljišta niske bonitetne vrednosti;

šume i šumsko zemljište, od toga:

povećanje stepena šumovitosti područja za oko 10% (prema naznačenim zonama za pošumljavanje zemljišta najnižeg proizvodno-ekonomskog potencijala, površina ugroženih erozijom i slivova postojećih i planiranih akumulacija);

zaštita i očuvanje šumskog tla od erozije i zaštita izvorišta voda.

građevinska područja naselja;

industrija i drugi privredni kompleksi i lokaliteti (posebno ukoliko su regionalnog značaja) – na području RPPZMO predviđeno je 32 nove privredno/industrijske zone i lokaliteta površine oko 1.264 ha;

rudnici, kopovi i termomineralni izvori: eksploatacione površine rudarskih kopova i zone prerade (u eksploataciji i preradi mineralnih sirovina predviđa se revitalizacija postojećih ležišta i jalovišta, kao i istraživanje i otvaranje novih ležišta metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina), i to:

eksploatacija istraženog i bilansiranog mineralnog bogatstva: ruda olova i cinka (Rudnik – Gornji Milanovac); lignita (Štavalj – Sjenica); cementnih sirovina (Galovići, Godljevo – Kosjerić); krečnjaka (Jelen Do – Požega, Surduk – Užice i drugo), građevinsko-tehničkog i arhitektonskog kamena i drugo;

geološka i metalogenetska istraživanja bakra, olova i cinka, uz prisustvo zlata, arsena i srebra (u rejonu Čadinja – Prijepolje); hromita i drugih korisnih elemenata (lokaliteti Jelica, Trnava, Zlatibor, Brezna, Semegnjevo i Maljen); magnezita (na Zlatiboru i Čačanskom basenu – Brezak, kod Kosjerića i Ražana – Mramor); minerala bora i litijuma i zeolita (u Požeškom, Pranjanskom ili Čačanskom neogenom basenu);

lokacije sa termalnim i mineralnim vodama koje se koriste u balneološke svrhe (Pribojska banja, Ovčar banja, Slatinska banja i Gornja Trepča) i za flaširanje (Zlatibor i više lokacija u Ivanjici), kao i lokacije u fazi istraživanja.

površine akumulacija i prostor rezervisan za nove akumulacije (oko 30 km2), zone izvorišta podzemnih i površinskih voda, zone obezbeđenja regionalnih vodovoda, kanalskih sistema i PPOV, i to:

postojeće akumulacije (Uvac, Kokin Brod, Radoinja, Bajina Bašta, Lazići, Potpeć, Vrutci i Međuvršje);

rezervisanje prostora za zone potapanja planiranih akumulacija (Rokci, Kumanica, Dubravica, Velika Orlovača, Roge, Svračkovo, Bela Stena, Seča reka, Brodarevo, Klak i Bela Voda);

zapadnomoravski regionalni vodoprivredni sistem sa podsistemima Rzav, Zapadna Morava i Uvac (sa više izvorišta); i rečni sistemi: zapadnomoravski i Drina sa Limom;

područje izvorišta vodosnabdevanja regionalnog podsistema „Rzav”, oko 437 km2 (na delovima teritorije opština Arilja, Požege, Užica, Ivanjice, Nove Varoši i Čajetine), tretirano je kao prostor izvorišta površinskih voda republičkog značaja na kome su utvrđene zone neposredne, uže i šire zaštite izvorišta.

površine pod saobraćajnom infrastrukturom: područje zapadno-moravskog infrastrukturnog koridora i budućeg infrastrukturnog koridora Beograd – Južni Jadran (izgradnja deonica autoputeva u dužini od oko 259 km, izgradnja puteva I i II reda – u dužini od oko 340 km); lokalni putevi, železnička mreža i zone aerodroma;

površine pod energetskom mrežom i objektima;

prostori zaštićenih prirodnih i kulturnih vrednosti izvan građevinskih područja;

prostori posebne namene, zone zabranjene gradnje i zone kontrolisane gradnje.

Udeo poljoprivrednih površina pod organskom/kontrolisanom proizvodnjom *

Ovim pokazateljem se prati proizvodnja hrane visoke biološke vrednosti i/ili poznatog geografskog porekla u sistemima organske, integralne i tradicionalne poljoprivrede.

Primena ovog pokazatelja namenjena je i za širi kontekst, jer se organska poljoprivreda može definisati kao pristup u poljoprivredi gde je cilj da se stvore integralni, humani, ekološki održivi sistemi poljoprivredne proizvodnje. Prednost može biti i u tome što je organska poljoprivreda u većoj meri radno intenzivna od konvencionalne, što bi trebalo da doprinese većoj zaposlenosti seoskog stanovništva, kao i olakšavanju manjim gazdinstvima i farmama da se zadrže u proizvodnji, pošto u suprotnom ne bi bili sposobni da se izbore na tržištu konvencionalne poljoprivrede i globalne konkurencije.

Izračunavanje: U analizu se uzimaju podaci o poljoprivrednim površinama koje su sertifikovane za organsku proizvodnju ili uzgajanje kultura pod stručnim nadzorom. Računa se udeo tih površina u ukupnim poljoprivrednim površinama opštine (%). Očekuje se da pokazatelj bude obuhvaćen redovnim statističkim izveštajima po odgovarajućoj metodologiji za međunarodna upoređenja i raspoloživ za manje teritorijalne celine.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Pokazatelj bi trebalo analizirati uporedo sa pokazateljima o održivom upravljanju i zaštiti prirodnih resursa, demografskom razvoju, unapređenju socijalne i ekonomske kohezije, kao i za međunarodne uporedne analize.

Urbani rast – širenje urbanih područja *

Plansko opredeljenje je da se racionalnije i intenzivnije koriste i uređuju postojeća građevinska područja naselja, kao i da se ograniči i kontroliše njihovo širenje. Zbog toga se u RPPZMO građevinska područja naselja zadržavaju u orijentaciono istim površinama, dok će se izgradnja putne mreže (sem planiranih autoputeva) vršiti pretežno u koridorima postojećih trasa.

Pokazatelj prati povećanje urbanih područja po određenim vremenskim intervalima (zavisno od raspoloživih podataka) planskog perioda, uz ocenu trendova (usporenih ili dinamičnih procesa). Značaj praćenja ovog pokazatelja sadržan je u jednom od osnovnih ciljeva prostornog razvoja koji se tiče racionalnog korišćenja građevinskog zemljišta, posebno u smislu opravdanosti konverzije poljoprivrednog i šumskog zemljišta u građevinsko, kao i ograničavanja fizičkog širenja građevinskog područja naselja u skladu sa demografskim i ekonomskim potrebama razvoja.

Izračunavanje: Urbani rast tokom perioda do pet godina, prikazan kao relativno povećanje izgrađenih/zauzetih površina, prema klasifikaciji Corine o zemljišnom pokrivaču. Preporučena skala vrednosti: <0,5 / 0,5-1 / 1-2,5 / 2,5-5 / 5-10 / 10-20 / >20 (%) urbanih područja.

Površine na kojima su sprovedene mere remedijacije, rekultivacije i revitalizacije oštećenih zemljišta

Ovim pokazateljem prati se povećanje ili nastajanje prirodnih područja pošumljavanjem, sanacijom i rekultivacijom degradiranih površina, kao i prirodnom regeneracijom predela, u skladu sa planskim rešenjima kojima su označena ova područja.

Za prostor Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga kroz ovaj pokazatelj prati se ostvarivanje cilja svođenja degradiranja i zagađivanja životne sredine na prihvatljiv i propisan nivo u svim fazama tretiranja mineralnih sirovina (eksploatacija, priprema, prerada, transport), uz dosledno ostvarivanje kratkoročnih i dugoročnih programa i planova sanacije i rekultivacije degradiranih površina. Ovo se posebno odnosi na: rudarske aktivnosti koje su uzrok degradacije terena (eksploatacija nemetaličnih sirovina na lokacijama „Jelen Do”, „Surduk” kod Užica, „Rupeljevo” na putu Požega – Užice, „Sušica” kod Čačka, „Bistrica” kod Nove Varoši, kao i eksploatacija metaličnih sirovina u Rudniku i lignita „Štavalj”), zauzimanja zemljišta odlagalištima raskrivki i flotacijskim jalovištima („Rudnik”), kao i na flotacijska jalovišta i odlagališta raskrivki koju raznosi vetar. Pored toga, i industrijske aktivnosti su uzrok zagađenja zemljišta teškim metalima, bakrom, arsenom, hromom, kadmijumom i drugim zagađenjima zemljišta, kao i njegovog zakišeljavanja. Poseban problem izražen je u neposrednoj blizini valjaonice bakra u Sevojnu, hemijske industrije u Čačku kao i u koridorima državnih puteva I i II reda (posebno u Užicu i Čačku).

Izračunavanje: Pošumljene površine, sanirane i rekultivisane degradirane površine kao i prirodno regenerisani predeli u regionu.

Specifična potrošnja vode u naseljima (L/st/dan) *

Uloga ovog pokazatelja je da prati rezultate planskih mera racionalizacije potrošnje vode i smanjenja specifične potrošnje u svim vidovima potrošnje. Za potpunije prostorne analize potrebno je dalje dekomponovanje ovog pokazatelja prema korisnicima/potrošačima: domaćinstva, privredni kapaciteti priključeni na javne vodovode, ostali registrovani potrošači kojima se voda naplaćuje (restorani, bolnice, sanitacija grada, kao i gubici u mreži). U prvom redu, potrebne su analize relacijskih odnosa između specifične potrošnje vode i gubitaka u distribuciji vode.

Izračunavanje: Prosečna dnevna potrošnja vode po stanovniku po naseljima (godišnji prosek), uz prikaz sezonskih oscilacija (L/st/dan). Rezultati se prikazuju u relaciji sa veličinom naselja, gustinom naseljenosti, kao i sa pokrivenošću javnim vodovodom.

Potrošnja energije po izvorima i vrsti korisnika *

Ovaj pokazatelj pokriva aspekt upotrebe raspoložive energije za područje RPPZMO, to jest, količinu potrošene energije prema nameni i vrsti energije u određenom vremenskom periodu. U širem kontekstu, pokazatelj ovim ukazuje na mogućnosti održivog korišćenja energije na dva načina, u okviru ponude i u okviru potrošnje. Ovo mogu biti korisne informacije da se na regionalnoj osnovi utiče na energetsku efikasnost (smanjenjem količine utrošene energije bez smanjenja ukupne privredne aktivnosti).

Izračunavanje: Godišnja potrošnja energije prema nameni (saobraćaj, industrija i domaćinstva) i vrsti energije (električna, toplotna i pogonska), po lokalnim zajednicama (diferencirano za urbano i ruralno područje), na osnovu raspoloživih podataka zvanične statistike i drugih institucija odgovornih za distribuciju energije.

Broj i snaga hidroelektrana

Pokazatelj prati cilj povećanja učešće obnovljivih izvora energije u budućoj strukturi potrošnje energenata. U okviru ovog pokazatelja za sada je moguće pratiti samo jedan od njih – energiju hidroelektrane (s tim da se shodno raspoloživim podacima mogu uzeti u obzir i drugi obnovljivi izvori energije, kao što su: vetroenergija, solarna energije, biomasa i biogas).

Izračunavanje: broj, razmeštaj i snaga hidroelektrana i minihidroelektrana (do deset MW) na teritoriji RPPZMO. Očekuje se da pokazatelj bude obuhvaćen redovnim statističkim izveštajima i raspoloživ za manje teritorijalne celine.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Pokazatelj bi trebalo analizirati uporedo sa pokazateljima o održivom upravljanju i zaštiti prirodnih resursa.

Broj stanovnika (indeksi promena) opština i gradova na području RPPZMO

Ovaj pokazatelj pruža uvid u širi kontekst stepena razvijenosti i usaglašenosti funkcija naselja, s obzirom na to da najbrže reaguje na promene socijalnih, ekonomskih i ekoloških faktora prostornog razvoja. Indeks porasta/smanjenja broja stanovnika povezan je sa dinamikom funkcionalne transformacije zajednice (porast broja stanovnika zapravo odslikava sposobnost zajednice da zadrži stanovništvo i omogući relativno dobre uslove života i rada, ali i obratno).

Za područje Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga ovim pokazateljem će se pratiti da li se ostvaruje očekivani blagi porast broja stanovnika u periodu od 2015. do 2025. godine, prema scenariju značajnijeg socio-ekonomskog razvoja u svim delovima regiona (primenom planskih mera podsticaja nataliteta, privrednog rasta, zapošljavanja i prekograničnog umrežavanja sa susedima, aktiviranjem autohtonih potencijala i podrške ruralnim područjima u pogledu obrazovanja, osposobljavanja i kreiranja radnih mesta van poljoprivrede).

Izračunavanje: statistički podaci iz Popisa stanovništva i godišnjih procena broja stanovnika.

Udeo stanovništva po velikim starosnim grupama i polu *

Izražen problem na području RPPZMO je trend starenja populacije, što se planskim merama nastoji usporiti. Pored toga, starosna struktura stanovništva je relevantni pokazatelj i drugih aspekata prostornog razvoja. Udeo stanovništva do 15 godina pokazuje stanovništvo školskog uzrasta i time potencijalni trošak za zajednicu, a takođe i deo stanovništva koji će ući na tržište rada u bliskoj budućnosti, što znači i mogući nastanak disbalansa na tržištu rada. Populacija 15-65 godine je esencijana varijabla, pošto pokazuje radno sposobni deo populacije. Udeo stanovništva starijeg od 65 godina je važan pokazatelj jer ova populacija skoro u potpunosti zavisi od društva, što ukazuje na ekonomski pritisak starih na radni kontigent. Zahtevi ovog dela populacije se stoga razlikuju u odnosu na udeo mladog stanovništva, koje predstavlja buduće aktivno stanovništvo i samo do tada čini izdržavani deo populacije.

Izračunavanje: Udeo školske populacije (do 15 godina starosti), sredovečne populacije (15-64 godina) i stare populacije (preko 65 godina) u ukupnom stanovništvu, kao i polna struktura svake starosne grupe.

S15-/S*100; S15-64/S*100; S65+/S*100 (%)

(parametri: S-broj stanovnika; 15-, 15-64, 65+: starosni kontigenti). Preporučena skala vrednosti: udeo stanovnika do 15 godina: < 12,5 / 12,5-15,0 / 15,0 do 17,5 / 17,5 do 20,0 / > 20,0; udeo stanovnika 15-65 godina: < 62,5 / 62,5-65,0 / 65,0 do 67,5 / 67,5 do 70,0 / > 70,0; udeo stanovnika sa 65 i više godina: < 12,5 / 12,5-15,0 / 15,0 do 17,5 / 17,5 do 20,0 / > 20,0. Podaci su raspoloživi u desetogodišnjim vremenskim presecima (Popis stanovništva).

Pored ovih parametara, koje je važno pratiti radi poređenja sa nacionalnim i međunarodnim (ESPON) trendovima promena, za regionalni nivo prostornih analiza od značaja su i sledeći starosni kontigenti: udeo mladog stanovništva (do 19 godina), mlađeg sredovečnog (20-39 godina), starijeg sredovečnog (40-65 godina) i starog stanovništva (preko 65 godina), kao i udeo polne strukture svake od starosnih grupa.

S obzirom na to da disbalans u starosnoj strukturi stanovništva može da predstavlja jednu od najznačajnijih prepreka za održivi prostorni razvoj nekog područja, poželjno je da se mapiraju lokalne zajednice na osnovu izvedenih pokazatelja iz osnovnog pokazatelja, na primer (prema PPRS): koeficijenti starosne zavisnosti: zavisnost starih predstavlja broj starih 65 i više godina na jednu osobu starosti 20-65 godine; zavisnost mladih predstavlja broj starih 0-19 godina na jednu osobu starosti 20-65 godine; ukupna zavisnost predstavlja zbir broja starih 0-19 godina i starih 65 i više godina na jednu osobu starosti 20-65 godine; indeks starenja predstavlja broj starih 65 i više godina na jednu osobu starosti 0-19 godina.

Stepen koncentracije stanovništva u primarnim centrima prema funkcionalnim nivoima centara *

Pokazatelj omogućava uvid u policentričnost urbane strukture planskog područja. Područje je policentrično ako je stepen koncentracije relativno podjednak za urbane centre istog funkcionalnog nivoa, i monocentrično ako je on visok samo u jednom centru. Ovim merenjima moguće je, takođe, preispitati ranije korišćene tipologije i pratiti promene kategorija za funkcionalna područja.

Izračunavanje: Udeo stanovništva na području RPPZMO u urbanim centrima prema funkcionalnom značaju u mreži naselja; preporučena skala vrednosti: <10, 10-15, 15-20, 20-30, >30 (%).

Zastupljenost funkcija tercijarnog i kvartarnog sektora prema funkcionalnim nivoima centara

Prema modelu organizacije funkcionalnih urbanih područja, Zlatiborski i Moravički upravni okrug predstavljaju polifunkcionalna područja sa nekoliko polova razvoja nižeg hijerarhijskog nivoa. Urbani klaster mreže gradova i centara predstavljaju Čačak sa Lučanima i Gornjim Milanovcem i Užice sa Čajetinom, Požegom i Bajinom Baštom. Čačak i Užice su svrstani u centre državnog značaja i grupu gradova koji imaju kapacitet da prerastu u „čvorišta” sa značajnim uticajem na razvoj okruženja, što će biti podržavano i posebnim podsticajnim merama države.

Pokazatelj pokazuje stepen zaokruženosti funkcija za svaki urbani centar prema značaju u mreži i sistemu naselja, kao i raspodelu funkcija između urbanih centara prema nivou centraliteta koji je istražen u RPPZMO.

Izračunavanje: Broj zaposlenih radnika po pojedinim granama tercijarnog i kvartarnog sektora u urbanim centrima prema njihovom funkcionalnom značaju u mreži naselja.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Predviđa se značajnija uloga ostalih centara koja će zavisiti od orijentisanosti privrede ka modernijim oblicima održive industrijske proizvodnje, turizma i drugih kompatibilnih aktivnosti, a posebno od poboljšanja stepena infrastrukturne opremljenosti, koja predstavlja jedno od ključnih ograničenja u razvoju.

Demografski trendovi urbanih područja u odnosu na ruralna područja *

Ukupan demografski razvoj na regionalnom nivou može da prikrije značajne unutrašnje razlike između pojedinih prostornih celina, tipično između urbanih i ruralnih područja. Ova polarizovanost se manifestuje kao demografski disbalans između razvijenijeg središta i uže zone prigradskih naselja i nerazvijene periferije. Velike promene u prostorno-demografskoj strukturi uzrokovane su snažnim procesom primarne urbanizacije i intenzivnim migracionim tokovima na relaciji selo-grad, čije usporavanje je otpočelo tek „pražnjenjem” demografskih „rezervi”, ruralnih sredina. Cilj ovog pokazatelja je da prati trend ovih procesa i identifikuje prostore prema intenzitetu promena.

Izračunavanje: Promena ukupnog broja stanovnika unutar područja koje je identifikovano kao urbano, u poređenju sa promenom ukupnog broja stanovnika ostalog dela planskog područja (koje se smatra ruralnim).

Obim dnevnih migracija *

Pokazatelj pomaže da se razume privredna dinamika planskog područja i analizira funkcionalna struktura mreže naselja. Primena pokazatelja je u kontekstu modela policentričnog razvoja područja, u smislu identifikovanja centara ekonomskog razvoja, kao definisanja njihovog gravitacionog područja uticaja.

Predviđeno je da se na području RPPZMO razvijaju dnevni urbani sistemi, kao jedan od instrumenata hijerarhizovano uravnoteženog i policentričnog razvoja. Kao supsistemi u budućoj policentričnoj urbanoj integraciji predviđena su funkcionalna područja koja pripadaju klasičnim funkcijsko-urbanim regionima.

Izračunavanje: Modelovanje prostora uticaja centara prema pravcima dnevnih migracija (statistički podaci o migracijama), za funkcionalne urbane centre koji su izdvojeni u RPPZMO. Bolja primena pokazatelja moguća je ukoliko se izvrši strukturiranje dnevnih migracija prema cilju putovanja (posao, škola, usluge i slično).

Povezanost sa drugim pokazateljima: Pokazatelj je potrebno povezati sa pokazateljima zaposlenosti, dostupnosti urbanih centara kao i demografskim pokazateljima.

Dostupnost primarnoj i sekundarnoj zdravstvenoj zaštiti *

Imajući u vidu složenost merenja dostupnosti i nivoa zdravstvenih usluga, predviđeno je da se ovaj pokazatelj prati preko tri bazna pokazatelja, shodno raspoloživosti podataka.

Prvi pokazatelj odnosi se na udeo stanovništva koje nema osnovno zdravstveno osiguranje i govori o najvišem stepenu socijalne isključenosti. Drugi je pokazatelj dostupnosti zdravstvenih usluga meren kroz broj stanovnika prema broju lekara. Treći pokazatelj odnosi se na zadovoljenje sekundarnog nivoa zdravstvenih usluga, koji je važna indikacija regionalne razvijenosti (zdravstvena delatnost na sekundarnom nivou obuhvata specijalističko-konsultativnu i bolničku zdravstvenu delatnost).

Shodno planskim rešenjima, ovaj pokazatelj bi trebalo dalje poboljšavati u smislu većeg obuhvata modaliteta zdravstvene zaštite, kao što je organizovanje mobilnih zdravstvenih ekipa koje pružaju zdravstvenu, edukativnu i preventivnu uslugu, integrisanost pružanja usluga zdravstvene i socijalne zaštite i pružanje prehospitalne hitne medicinske pomoći. Ova poboljšanja pokazatelja su važna za praćenje ostvarenja cilja koji se odnosi na povećanje dostupnosti primarne zdravstvene zaštite korisnicima, naročito na ruralnom području. U kasnijim fazama monitoringa očekuje se poboljšanje pokazatelja kroz kompletiranje podataka i za tercijarni nivo zdravstvenih usluga (dostupnost klinika, instituta i kliničko-bolničkih centara).

Izračunavanje: 1) udeo lica koja nemaju osnovno zdravstveno osiguranje u ukupnom stanovništvu grada/opštine; 2) broj stanovnika na jednog lekara opšte prakse (mapiranje u odnosu na republički prosek); 3) broj stanovnika na jednu bolničku postelju

Povezanost sa drugim pokazateljima: Uvid u radijus dostupnosti zdravstvenih ustanova može da se sagleda preko dva pokazatelja iz predložene liste: a) zastupljenost funkcija tercijarnog i kvartarnog sektora prema funkcionalnim nivoima centara; i b) dostupnost regionalnih i subregionalnih centara javnim prevozom.

Obuhvat kontingenta srednjoškolskim obrazovanjem

Većina srednjih škola na području RPPZMO imaju regionalni i subregionalni značaj. Prema planskom konceptu razvoja mreže javnih službi, obuhvat kontingenta srednjoškolskim obrazovanjem treba povećavati, a perspektivno računati na potpuni obuhvat generacija 15 do 19 godina srednjim obrazovanjem. Tom cilju treba prilagoditi prostorni kapacitet objekata srednjeg obrazovanja, uključujući i podršku osnivanju ustanova koje povećavaju gravitaciono područje srednje škole i fakulteta (internati, đački i studentski domovi, umrežena ponuda privatnog smeštaja, kampus sistemi organizovanja srednjeg i visokog obrazovanja i slično).

Izračunavanje: Udeo učenika srednjih škola u ukupnom kontigentu stanovništva uzrasta 15 do 19 godina, na nivou opštine/grada.

U drugom koraku, shodno raspoloživosti podataka, monitoring treba proširiti na pokazatelje: površina učionica po učeniku; površina kompleksa po učeniku; opremljenost kabinetima i salom; higijensko sanitarni uslovi.

Broj i alokacija novih pokrenutih preduzeća i broj ugašenih preduzeća godišnje

Ovaj pokazatelj upućuje na stepen diverzifikovanosti i vitalnosti ekonomije. Nova preduzeća su znak dinamične ekonomije, dok njihovo gašenje ukazuje na smanjenje privlačnosti područja za investiranje, što dugoročno može uticati na pogoršanje demografske i socijalne strukture područja.

Izračunavanje: statistički podatak, praćenje na nivou lokalne samouprave.

Stopa zaposlenosti

Stopa zaposlenosti je jedan od ključnih pokazatelja za procenu regionalnog tržišta rada i uopšte za ocenu dinamičnosti razvoja, kao i za procenu stepena socijalne isključenosti i siromaštva. Prema statističkoj definiciji, pod pojmom zaposleni podrazumevaju se sva lica koja imaju zasnovan radni odnos sa privrednim društvom ili ustanovom, ili preduzetnikom, bez obzira na to da li su radni odnos zasnovala na neodređeno ili određeno vreme i da li rade puno ili kraće od punog radnog vremena. Zaposlenima se ne smatraju pomažući članovi domaćinstva na imanju, u radnji ili privrednom društvu nekog od članova domaćinstva, kao ni lica na izdržavanju kazne i spoljni saradnici (ugovor o delu).

Izračunavanje: Udeo zaposlenih lica starosti 15-64 godine u ukupnom broju stanovnika iste starosne grupe na nivou lokalne samouprave; preporučena skala vrednosti: <30, 30-40, 40-50, 50-60, 60-70, >70 (%).

Povezanost sa drugim pokazateljima: Značajno je prikazati relacije sa promenom broja stanovnika, stepenom razvoja javnih službi, obimom investicija u region, kao i ulaganjima u razvoj humanog kapitala kroz uslove obrazovanja i nivoa kvaliteta življenja.

Stopa investicija *

Pokazatelj pokazuje unutarregionalne disparitete u privrednom rastu, istovremeno ukazujući na stepen ekonomske atraktivnosti pojedinih lokalnih zajednica. Agregirano na regionalnom nivou pokazuje se koliko područje RPPZMO generiše od ukupnih investicija u zemlji, odražavajući regionalnu konkurentnost i pristupačnost.

Izračunavanje: Ostvarene investicije u nova osnovna sredstva u tekućim cenama po stanovniku (statistički podatak) u odnosu na nacionalni prosek; prikaz na lokalnom nivou, u jednogodišnjim intervalima.

Broj izdatih građevinskih dozvola (rešenja) za turističke i industrijske objekte

Podaci o izdatim građevinskim dozvolama pokazuju intenzitet građevinske delatnosti, kao i strukturu i razmeštaj investicija, kao i realizaciju planskih rešenja. Ovim pokazateljem izdvojeni su objekti iz klase 121, 125 i 230 prema statističkoj klasifikaciji objekata (+).

Izračunavanje: statistički podaci – iz upitnika i kontrolnika GRAĐ-10, agregirano na godišnjem nivou (na osnovu mesečnih statističkih istraživanja), za nivo naselja prema funkcionalnom značaju u mreži naselja, kao i za nivo lokalne samouprave.

(+) (121- Hoteli i ostale zgrade za kratkotrajni boravak, 125 – Industrijske zgrade i skladišta, 230 – Složene industrijske građevine (građevine za rudarstvo, elektrane, građevine i postrojenja za hemijsku industriju i drugi objekti i postrojenja u teškoj industriji), Izvor: Klasifikacija vrsta građevina, Republički zavod za statistiku, Beograd, 2005. godine.

Zaposleno stanovništvo prema stepenu obrazovanja

Obrazovna struktura zaposlenog stanovništva pruža uvid o potencijalima ili ograničenjima područja za kapitalne investicije, kao i prostornoj (ne)uravnoteženosti ponude radne snage. Mapiranjem ovog pokazatelja moguće je jasno ukazati na disbalanse i ustanoviti prostorne koncentracije stručnih profila zaposlenih.

Izračunavanje: statistički podaci, trend promene obrazovnog nivoa stanovništva na nivou lokalnih samouprava po godinama i u odnosu na republički prosek.

Zaposlenost po ekonomskim delatnostima *

Doprinos ovog pokazatelja je uvid u ekonomski profil lokalne zajednice, kao i razmeštaj privrednih aktivnosti unutar područja RPPZMO, čime se iz ovog aspekta (broja zaposlenih) analizira dostignuti nivo privredne razvijenosti.

Trendovi koji su evidentni za područje RPPZMO u poslednje dve decenije (do 2010. godine) pokazuju da je industrijska zaposlenost smanjena čak 3,2 puta. Prema ocenama iz RPPZMO snažan proces deindustrijalizacije proizašao je iz nedovoljno konkurentne i netransformisane strukture, sporosti restrukturiranja i privatizacije preduzeća. Ovaj pokazatelj bi trebalo da pokaže buduće trendove i ostvarivanje ciljeva veće diverzifikovanosti privredne strukture područja RPPZMO. Pored toga, područja sa većim udelom zaposlenih u poljoprivredi uobičajeno se smatraju ekonomski manje naprednim ili sa strukturnim teškoćama u ekonomiji.

Ovo se dalje elaborira kroz druge pokazatelje iz predložene liste, ali je ovde važno da se ukaže na doprinos pojedinih grupa aktivnosti u ukupnoj zaposlenosti područja RPPZMO. Dalje, prostorne neravnomernosti mogu se pratiti prema promeni broja zaposlenih u industriji, sumiranjem podataka po nivoima industrijskih centara, kako su kategorizovani planskim kriterijumima.

Izračunavanje: Broj zaposlenih lica po ekonomskim aktivnostima (prema jedinstvenoj međunarodnoj klasifikaciji delatnosti – statistički podaci), na nivou lokalne samouprave. Moguća varijanta grupisanja aktivnosti za analizu je: a) poljoprivreda, šumarstvo, lov i ribolov; b) industrija (bez građevinarstva) i građevinarstvo; v) usluge.

Broj i površina braunfild i grinfild lokacija *

Ovim pokazateljem prati se plansko opredeljenje da se stimuliše izgradnja industrijskih zona na nerazvijenom i devastiranom području na način da se ne ograničava alokacija u gradovima na razvijenijem području koje ima veće konkurentske prednosti, u skladu sa politikom održivog regionalnog razvoja i većim nivoom teritorijalne kohezije. Na području RPPZMO predviđene su 32 nove privredne/industrijske zone i lokaliteti površine oko 1.264 ha, od čega je 17 zona pretežno grinfild karaktera, četiri zone braunfild tipa i 11 zona mešovitog tipa. U okviru grinfild zona planira se oko 806 ha ili 63,8% zemljišta za privredne/industrijske namene.

Izračunavanje: Pokazatelj ne zahteva posebne tehnike izračunavanja ali su potrebna dodatna razmatranja o načinu prezentacije, zavisno od raspoloživosti podataka (katastri braunfild i grinfild lokacija opština i gradova) koji se prikazuju agregirano na nivou lokalne samouprave.

Stopa nezaposlenosti *

Prostornom analizom podataka o nezaposlenim licima može se dobiti uvid o ekonomskoj i socijalnoj koheziji teritorije, imajući u vidu da visok nivo nezaposlenosti generiše niz demografskih problema.

Za potpuniju primenu ovog pokazatelja bilo bi poželjno analizirati i kvalifikacionu strukturu nezaposlenih, s obzirom na to da prostorne analize pokazuju da je na području RPPZMO bez kvalifikacija 36% nezaposlenog stanovništva, uz manje razlike među gradovima/opštinama. Visoka stopa nezaposlenosti može ići uporedo sa delovima društva koji imaju poteškoće u pristupu tržištu rada, koje ih sprečavaju da budu u potpunosti integrisani članovi društva u kom žive. Za potpunije analize pokazatelj bi trebalo raščlaniti po kategorijama nezaposlenog stanovništva, na primer: žene, mladi, etničke grupe, urbani i opštinski/gradski centri, ruralne oblasti i mikrorazvojni centri.

Izračunavanje: statistički podatak – udeo nezaposlenih lica (po starosti i polu) u ukupnom broju aktivnih lica; preporučena skala vrednosti: <5, 5-10, 10-15, 15-20, >20.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Ovaj pokazatelj je potrebno analizirati kroz različite uslove u brdsko-planinskim, urbanim i ruralnim područjima, i uporediti ga sa drugim pokazateljima kako bi se mogla definisati marginalizacija sela, stagniranje i opadanje vitalnosti ruralnih područja i ruralnog stanovništva, ograničene mogućnosti za zapošljavanje mladih i visok stepen siromaštva.

Broj domaćinstava koja žive ispod granice siromaštva *

Ovaj pokazatelj pruža uvid o udelu populacije čiji su prihodi ispod utvrđenog egzistencijalnog minimuma. Siromaštvo nije samo problem distribucije prihoda već ide uporedo sa drugim socijalnim problemima, kao što su dugoročna nezaposlenost, zbog nedostatka radnog iskustva i niskog nivoa obrazovanja, dostupnost javnih službi (zdravstvene zaštite, obrazovanja, socijalnog staranja i drugo), dostupnost komunalnih usluga i drugo. Za gradove/opštine Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga ovim pokazateljem prvenstveno se prati ostvarivanje cilja poboljšanja uslova socijalnog statusa pojedinih kategorija stanovništva (odraslih osoba bez obrazovanja, žena, dece, starih, izbeglih i interno raseljenih lica i drugih posebno ugroženih grupa). Pored toga, tumačenje ovog pokazatelja je povezano sa praćenjem drugih ciljeva razvoja ljudskih resursa, među kojima su: podizanje nivoa obrazovanja, razvoj znanja i specijalnih veština radne snage, kao i podrška za samozapošljavanje i osnivanje poslova manjeg razmera kao i unapređenje reintegracije i fleksibilnosti radne snage.

Izračunavanje: S obzirom na to da postoji više različitih metodoloških pristupa za izračunavanje ovog pokazatelja, potrebne su dodatne analize o načinu njegovog prikazivanja. Jedan od načina izračunavanja: broj domaćinstava čiji su prihodi ispod praga od 60% prosečne zarade u zemlji (statistički podatak, u %).

Povezanost sa drugim pokazateljima: migracioni bilans, stopa zaposlenosti, nivoa obrazovanja, dostupnost javnih službi, standard stanovanja i komunalnih usluga (energija, sanitarno-higijenski uslovi, komunikacije).

Stopa zapošljavanja starijih radnika (55-64 godina) *

Ovaj pokazatelj se koristi da odslika ukupne regionalne kapacitete tržišta rada, ali takođe i otvaranje radnih mesta za zapošljavanje starijih lica. Pokazatelj odražava mere socijalne politike i zapošljavanja sa ciljem da se poveća participacija određenih kategorija stanovništva i da se doprinese unapređenju socijalne i ekonomske kohezije.

Izračunavanje: Udeo broja zaposlenih lica starosti 55-64 godina u ukupnom broju stanovnika iste starosne grupe, (%) na nivou lokalne samouprave.

Broj socijalno neprofitnih stanova prema broju domaćinstava u programu socijalnog stanovanja *

Definisanje politike i strategije socijalnog stanovanja u Republici Srbiji povezuje se sa ciljevima regionalnog i prostornog razvoja. Izrazito neravnomeran regionalni razvoj može se poboljšati strategijom u kojoj će socijalno stanovanje imati važnu ulogu, kao što se može i dodatno pogoršati ukoliko se neodgovarajućom politikom socijalnog stanovanja dalje bude povećavala privlačnost razvijenih urbanih sredina. Socijalno stanovanje, kao instrument socijalne stambene politike Republike Srbije trebalo bi na sistemski način da doprinese rešavanju stambenih potreba domaćinstava koja iz ekonomskih, socijalnih i drugih razloga nisu u mogućnosti da samostalno na tržištu obezbede adekvatno stanovanje. Pored direktnog uticaja na povećanje socijalne održivosti zajednice, ono ima pozitivne uticaje i na ekonomske i druge parametre, kao što su: tržište rada, zaposlenost, unapređenje standarda stanovanja i slično.

Izračunavanje: Godišnja ponuda socijalno neprofitnih stanova u odnosu na broj domaćinstava koja čine ciljnu grupu programa socijalnog stanovanja, na nivou lokalnih samouprava.

Zaštićena prirodna područja i predlozi za zaštitu *

Pokazateljem se prate zaštićena područja prema vrsti i stepenu zaštite, odnosno ostvarenje cilja strogo kontrolisanog smanjivanja prirodnih područja, zaštite prirodnih staništa i očuvanja biodiverziteta.

Posebno je značajno da se prati zaštita prostora identifikovanih prostornih celina koje su inicirane u RPPZMO, do okončanja istraživanja i ustanovljavanja novih prirodnih dobara različite vrste (park prirode, predeo izuzetnih odlika, specijalni rezervat prirode i druge vrste).

Plansko opredeljenje je zadržavanje postojećih zaštićenih područja, uz reviziju stanja tih područja i donošenje novih akata o proglašenju, usaglašenih sa odredbama Zakona o zaštiti prirode. Pored proglašenih prirodnih dobara, prati se status predloženih dobara za zaštitu, kao i površine koje ulaze u mrežu ekološki značajnih područja Emerald po programu Natura 2000, čiji je glavni cilj pravovremena zaštita i očuvanje najvažnijih evropskih staništa i vrsta. RPPZMO za pojedina zaštićena područja inicira korigovanje granica i povećanje površine pod zaštitom, i to: NP „Tara”; SRP „Klisura reke Mileševke” (sa 456 na oko 1.230 ha); SRP „Uvac” (sa 7.543 na oko 28.050 ha); PIO „Ovčarsko-kablarska klisura” (sa 2.250 na oko 2.900 ha); SP „pećina Bukovik” (sa jedan na oko oko 870 ha uključujući i uvalu Kalipolje); SRP „Gutavica” i SRP „Paljevine” i drugo. Za neka zaštićena područja zbog gubitka osnovnih obeležja i vrednosti koje su bile razlog zaštite, planiran je ili započet postupak formalnog ukidanja zaštitnog statusa (Kadinjača, park šuma „Ribnica” i druga područja).

Izračunavanje: Zaštićena prirodna područja prema vrsti i stepenu zaštite i status područja predloženih za zaštitu, prema registru Zavoda za zaštitu prirode, kao i registru područjima Emerald mreže, do uključenja u mrežu Natura 2000.

Broj i vrsta zaštićenih kulturnih dobara i dobara predloženih za zaštitu*

U skladu sa osnovnim planskim konceptom da se kulturno nasleđe artikuliše kao razvojni resurs, da se zaštiti, uredi i koristi na način koji će doprineti uspostavljanju regionalnog i lokalnog identiteta, u skladu sa evropskim standardima zaštite, ovim pokazateljem prati se broj, vrsta i status zaštite kulturnih dobara. Pored već zaštićenih kulturnih dobara pokazatelj prati status dobara koja uživaju prethodnu zaštitu, kao i objekata i lokaliteta koji su u RPPZMO identifikovani za zaštitu, s obzirom na to da planska rešenja predviđaju za njih isti tretman kao i za proglašena kulturna dobra.

Izračunavanje: Mapiranje zaštićenih kulturnih dobara, prema vrsti i stepenu zaštite (površina teritorije pod zaštitom), kao i dobara i lokaliteta predloženih za zaštitu (prema vrsti i površini), na nivou lokalnih samouprava i prema podacima zvaničnih službi zaštite spomenika.

Turistički smeštaj (prema tipu i kategoriji objekata i broju ležaja)

Pokazateljem se prati raspoloživost smeštajnih kapaciteta za razvoj turizma, koji je označen kao jedan od glavnih ciljeva prostornog razvoja područja RPPZMO. Shodno izdvojenim turističkim rejonima, važno je da pokazatelj bude razmatran za najmanje tri nivoa: nivo opština, nivo turističkih kompleksa i nivo turističkih mesta koja su naznačena u RPPZMO.

Izračunavanje: Broj ležaja prema vrsti i kategoriji turističkih objekata (shodno propisanoj kategorizaciji turističkih objekata).

Povezanost sa drugim pokazateljima: Pokazatelj se tumači povezano sa pokazateljima o saobraćajnoj dostupnosti i opremljenosti komunalnom infrastrukturom, kao i realizacijom prostornih i urbanističkih planskih dokumenata za ova područja.

Turistički smeštaj u seoskim domaćinstvima *

Ovaj pokazatelj je u skladu sa ciljem kompletiranja i integracije ponude u prostoru, što podrazumeva i izgradnju novih i modernizaciju postojećih turističkih kompleksa, komunalno opremanje i komercijalizaciju postojećih i potencijalnih smeštajnih kapaciteta (posebno u seoskim domaćinstvima i postojećim vikend kućama) u skladu sa međunarodnim standardima i trendovima u turizmu i hotelijerstvu. Pokazatelj prati stepen aktiviranosti seoskog turizma, a u širem smislu pokazuje u kojoj je meri lokalno stanovništvo uključeno u turističku privredu.

Izračunavanje: Broj ležaja u seoskim domaćinstvima prema propisanoj kategorizaciji turističkih objekata. U odnosu na praćenje ovog pokazatelja na nacionalnom nivou (za koji je osnovni nivo za agregiranje podataka, nivo lokalne samouprave), poželjno je podaci budu dostupni na nivou turističkih mesta.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Pokazatelj je značajno analizirati zajedno sa pokazateljima o saobraćajnoj dostupnosti i opremljenosti turističkih prostora turističkom i komunalnom infrastrukturom.

Godišnji broj turista i turističkih noćenja godišnje *

Povećanje ili smanjenje broja turista pokazuje nivo atraktivnosti područja, kvalitet i raznovrsnost ponude, kao i u kojoj meri su postojeće komplementarne lokalne aktivnosti integrisane sa turizmom.

Izračunavanje: Pokazatelj predstavlja razradu nacionalnog nivoa izveštavanja o stanju u prostoru, mereći promene u godišnjem broju turista i turističkih noćenja po opštinama i turističkim centrima planskog područja. Podaci su raspoloživi iz zvaničnih statističkih izvora.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Tumačenje pokazatelja bi trebalo dopuniti informacijama o turističkom smeštaju.

Broj društvenih događaja (manifestacija) sa prezentacijom narodne tradicije i kulturnog identiteta lokalnih zajednica *

Uloga pokazatelja je da pomogne u identifikovanju posebnosti mesta, stepenu oživljavanja izvorne kulturne tradicije, nivou očuvanosti identiteta, ali i spremnosti lokalnog stanovništva da preuzme deo odgovornosti za razvoj područja (uključujući folklor, obnovljene radionice starih zanata, prodaju originalnih lokalnih proizvoda i drugo).

Izračunavanje: Društveni događaji (manifestacije) po mestu održavanja, broju učesnika i eventualno broju posetilaca.

Povezanost sa drugim pokazateljima: Tumačenje pokazatelja bi trebalo dopuniti informacijama o turističkim kapacitetima, broju turista i aktivnostima lokalnih udruženja.

Dostupnost regionalnih i subregionalnih centara javnim prevozom

Na nivou regionalnih i subregionalnih centara organizuju se javne službe višeg ranga – više i visoko obrazovanje, bolnička i specijalizovana zdravstvena zaštita, određeni vidovi socijalne zaštite osetljivih društvenih grupa, aktivnosti i usluge u oblasti kulture na regionalnom nivou i drugo. Pokazatelj je namenjen da ukaže da li je omogućena dostupnost ovih usluga za stanovništvo manjih gradskih i seoskih naselja područja RPPZMO ili je potrebno da se obezbede određena sredstva ili mehanizmi kojima se povećava njihovo gravitaciono područje.

Ovaj pokazatelj uključuje kako socijalnu tako i ekološku dimenziju. U socijalnom smislu, dobra pristupačnost, na primer javnim službama od opšteg interesa, primer je jednakih mogućnosti za sve grupe stanovništva, uključujući i socijalno osetljive grupe i građane koji ne koriste automobil. U ekološkom smislu, dostupnost javnim prevozom može biti razlog da se ne koristi automobil, čime se ujedno doprinosi smanjenju uticaja saobraćaja na životnu sredinu.

Izračunavanje: Analizira se pokrivenost teritorije uslugama javnog prevoza (u %, broj naselja, broj stanovnika i drugo), kao i prosečno vreme putovanja do regionalnog i subregionalnog centra. U okviru ovih analiza izdvojeno se prati procenat stanovništva područja RPPZMO koje živi unutar izohrone od 45 minuta putovanja autom do najbližeg regionalnog i subregionalnog centra.

Udeo stanovništva koje živi unutar tridesetominutne izohrone od železničke stanice *

Planiranim razvojem železničke infrastrukture povećaće se stepen saobraćajne dostupnosti u odnosu na centralnu Srbiju i susedne upravne okruge/regione. Jedno od osnovnih pitanja je pristup železničkim stanicama, što ističe problem neuravnoteženosti u železničkom prevozu. S tim u vezi, ovaj pokazatelj je pogodan pošto ne izračunava samo vreme putovanja već i pokazuje da li su područja koja su dobro povezana (kratko vreme putovanja), u skladu sa onim područjima gde živi većina stanovnika (mapiranjem se jasno pokazuju područja sa dobrom, a posebno sa slabom pristupačnošću), poštujući pravilo da lokacija železničke stanice treba da bude u skladu sa distribucijom stanovništva.

Izračunavanje: Broj stanovnika koji žive unutar tridesetominutne izohrone oko svake železničke stanice (mereno putovanjem automobilom), kao procenat od ukupnog broja stanovnika grada/opštine. U prvom koraku, označava se tridesetominutna izohrona oko svake železničke stanice (mereno putovanjem automobilom). Zatim se izračunava broj stanovnika koji živi unutar ove izohrone. U trećem koraku, izračunava se koji je to procenat od ukupnog broja stanovnika na nivou grada/opštine. Parametri za izračunavanje: broj stanovnika ili na naseljskom nivou ili na rasterskom nivou (rezolucija rasterskih sistema može biti 1×1 km ili 2×2 km); nadalje, sve železničke stanice moraju biti kodirane u bazi podataka; mora biti dostupna baza podataka o drumskoj mreži, kao i podaci o prosečnom vremenu putovanja po deonicama mreže. Poželjno je ažuriranje podataka najmanje na petogodišnjem nivou.

Broj i opremljenost graničnih prelaza na području RPPZMO i promet putnika i robe sa susednim zemljama

Ovaj pokazatelj prati ostvarenje cilja jačanja prostorno-funkcionalnih veza sa okruženjem, što podrazumeva veću propusnost granica – veći obim prekograničnog saobraćaja, zašta poseban značaj imaju mesta graničnih prelaza. Pokazateljem se prati predviđeno poboljšanje opremljenosti graničnih prelaza I i II kategorije shodno standardima EU.

Ovim pokazateljem prate se aktivnosti u podsticanju razvoja trgovine, transporta i komunikacija kroz unapređenje međuregionalne i međudržavne saradnje sa opštinama u transgraničnim područjima.

Izračunavanje: Broj drumskih graničnih prelaza i godišnji obim putničkog i robnog saobraćaja na graničnim prelazima.

Pokrivenost naselja (% broja domaćinstava) mrežom javnog vodovoda *

Opremljenost naselja vodovodnom infrastrukturom jedan je od ključnih pokazatelja kvaliteta življenja i urbanog standarda. Ovaj pokazatelj je namenjen za praćenje realizacije strateškog prioriteta obnove mreže svih vodovoda, koji je apostrofiran u RPPZMO.

Za sve vodovode su karakteristični veliki gubici u sistemima (neki čak i preko 40%), tako da se njihovim smanjivanjem na manje od 20% dobijaju kapaciteti ravni jednom novom izvorištu. Za većinu sistema je karakteristično da raspolažu sa nedovoljnim rezervoarskim prostorima (potrebno bar 300 L/korisnik), što smanjuje pouzdanost sistema i narušava njihovu hidrauličku stabilnost. Svi sistemi se zbog nepotpunog održavanja nalaze u lošem stanju i zahtevaju rekonstrukciju i obnovu.

Pokazatelj bi trebalo povezati sa demografskim trendovima i koliko ovi procesi utiču na komunalno opremanje i obnovu postojećih sistema.

Izračunavanje: Udeo domaćinstava urbanih i ostalih naselja, na nivou lokalnih samouprava, priključenih na mrežu javnog vodovoda (statistički podatak); preporučena skala vrednosti: <30, 30-50, 50-70, 70-90 >90 (%).

Pokrivenost naselja (% broja domaćinstava) kanalizacionom mrežom *

Opremljenost naselja kanalizacionom mrežom jedan je od ključnih pokazatelja standarda življenja, kao i urbanog standarda, što opravdava praćenje ovog pokazatelja.

U RPPZMO se predviđa razvoj kanalizacionih sistema: proširenje obuhvata sistema na ne manje od 90% domaćinstava koja imaju vodovod, ukidanje svih parcijalnih izliva kolektora, izgradnja magistralnih odvodnika do lokacija PPOV i realizacija PPOV, pri čemu je prioritet izgradnja PPOV za naselja koja ugrožavaju regionalna i druga velika izvorišta.

Istovremeno, ovaj pokazatelj namenjen je za praćenje realizacije strateškog prioriteta rekonstrukcije i proširenja obuhvata postojećih sistema kanalizacione infrastrukture kao priprema za izgradnju PPOV, prema RPPZMO. U tom smislu, pokazatelj bi dodatno pratio realizaciju planiranih PPOV po naseljima.

Izračunavanje: Udeo domaćinstava u urbanim i ostalim naseljima, na nivou lokalnih samouprava, priključen na javnu kanalizacionu mrežu (statistički podatak); preporučena skala vrednosti: <10, 10-30, 30-50, 50-70 >70 (%).

Pokrivenost naselja (% broja domaćinstava) elektro mrežom visoke sigurnosti snabdevanja *

Pokazatelj prati realizaciju planskih rešenja prostornog razvoja energetske infrastrukture (izgradnje novih i rekonstrukcije postojećih prenosnih i distributivnih infrastrukturnih objekata i vodova), pri čemu se prate samo podaci za domaćinstva za potrebe preciznijih prostornih analiza. Potpunija primena pokazatelja bi se postigla praćenjem podataka na naseljskom nivou, pošto bi se mogli identifikovati problemi seoskih i gradskih naselja, naselja sa malim gustinama naseljenosti, prigradskih naselja u odnosu na naselja sa relativno kompaktnom urbanom strukturom.

Izračunavanje: Udeo domaćinstava urbanih i ostalih naselja po jedinicama lokalne samouprave, priključen na elektro mrežu visoke sigurnosti (izvorni podatak)

Povezanost sa drugim pokazateljima: Pokazatelj bi trebalo povezati sa demografskim trendovima da se pokaže koliko ovi procesi utiču na komunalno opremanje i obnovu postojećih sistema.

Pristup širokopojasnim sistemima *

Pokazatelj se odnosi na pokrivenost područja RPPZMO pristupnim mrežama širokopojasnih usluga za prenos podataka, s tim da je poželjno prikazati da li je baziran na žičanom, bežičnom ili optičkom povezivanju.

Izračunavanje: Širokopojasna konekcija u domaćinstvima i preduzećima urbanih i ostalih naselja na nivou lokalnih samouprava. Primena pokazatelja uslovljena je raspoloživošću podataka na potrebnom teritorijalnom nivou za prostorne analize.

Broj i % stanovnika naselja koji su izloženi stalnom i učestalom prekomernom zagađenju vazduha *

Pokazatelj prati stanje područja izloženog stalnom ili učestalom prekoračenju graničnih vrednosti tipičnih i specifičnih zagađujućih materija. Na području Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga na nekoliko punktova se vrši sistematsko merenje zagađenja vazduha (čađ, NOh, SO2, taložne materije, arsen, olovo, kadmijum, cink, suspendovane čestice, mangan, nikl i hrom) kojima su detektovane pojave prekoračenja graničnih vrednosti uglavnom u okolini rudnika, kamenoloma i gradskih sredina. Od posebnog značaja je da se prate lokacije koje podležu obavezama SEVESO II direktive (definisano je osam lokacija koje se mogu smatrati potencijalno opasnim sa aspekta rizika od udesa).

Izračunavanje: Broj stanovnika koji žive unutar zona zagađenja – prema evidencijama praćenja koncentracije, intenziteta i učestalosti zagađenja. U prvom koraku, potrebno je označiti izolinije oko potencijalnih izvora zagađenja prema tipu, intenzitetu i učestalosti zagađenja. U drugom koraku potrebno je izračunati broj stanovnika koji se nalaze unutar označenog prostora. U trećem koraku potrebno je agregiranje dobijenih podataka na nivou oblasti i regiona.

Kvalitet površinskih voda (klase kvaliteta) *

Pokazatelj opisuje jedan aspekt u okviru osnovnog cilja optimizacije integralnih vodoprivrednih sistema i usklađivanje njihovog razvoja sa ciljevima očuvanja životne sredine i drugih korisnika prostora. Taj aspekt se odnosi na zaštitu voda na nivou rečnih sistema, koji su već teritorijalno uspostavljeni, uz integralno korišćenje tehnoloških, vodoprivrednih i organizaciono-ekonomskih mera.

Na teritoriji Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga ovim pokazateljem posebno se prati:

zaštita izvorišta voda regionalnih sistema vodosnabdevanja (I i I/II klasa kvaliteta) u gornjim delovima Moravice, Velikog Rzava, Zapadne Morave, Uvca, pritoka Lima, odnosno uzvodno od akumulacija;

zaštita od zagađivanja i neplanskog korišćenja površinskih i podzemnih voda, posebno duž tokova reka u zoni dolinskih naselja i regionalnih i tranzitnih deponija, (uz poštovanje kriterijuma da prečišćene otpadne vode na izlazu iz PPOV budu BPK ≤ 4 gr O2/m3);

uspostavljanje i sprovođenje režima zona sanitarne zaštite, posebno postojećih akumulacija (Uvac, Kokin Brod, Radojinja, Bajina Bašta, Lazići, Potpeć, Vrutci i Međuvršje, koje su ugrožene efluentnim opterećenjem) lokalnih izvorišta i rezervisanjem prostora za zone potapanja planiranih akumulacija;

sanitarno opremanje postojećih objekata, sanacija zagađenog zemljišta i uspostavljanje zabrane prevoza opasnih i štetnih materija na putevima u užim zonama zaštite akumulacija, uz zabranu izgradnje objekata koji mogu ugroziti izvorište i izgradnju obilaznica akumulacija;

– održivo korišćenje lokalnih izvorišta do količina koje ne ugrožavaju ekološke uslove u okruženju i održavanje kvaliteta voda vodotoka i akumulacije u propisanim I/II klasama kvaliteta.

Merama su data planska rešenja i prioriteti za postavljanje PPOV, kanalisanje naselja, poboljšanje režima malih voda, zone zaštite izvorišta, kao i preventivni mehanizmi i stimulansi, a sve u cilju zaštite voda i dovođenje kvaliteta voda u rekama i jezerima u klase propisane Vodoprivrednom osnovom Republike Srbije, to jest strategijom upravljanja vodama koja treba da je zameni u skladu sa članom 30. Zakona o vodama („Službeni glasnik RS”, br. 30/10 i 93/12).

Izračunavanje: Pokazateljem se prati klasa kvaliteta površinskih voda u odnosu na propisanu klasu prema Uredbi o kategorizaciji vodotoka („Službeni glasnik SRS”, broj 5/68), na bazi redovnih analiza kvaliteta vode na mernim profilima (statistički podaci).

Kvalitet podzemne vode *

Pokazatelj je namenjen praćenju ostvarivanja cilja planskog i održivog korišćenja podzemnih voda, uz adekvatne mere zaštite za vodosnabdevanje, kao i rezervi termomineralnih voda. S obzirom na to da su podzemne vode sporo obnovljive, ovaj pokazatelj ima veliki značaj, a zbog nadeksploatacije i neadekvatne zaštite podzemnih voda, sve veći problem postaje njihov kvalitet, čime se dovodi u pitanje mogućnost korišćenja niza izvorišta, čak i iz osnovnog vodonosnog sloja, bez upotrebe postrojenja za prečišćavanja, i to sa dosta zahtevnim tehnologijama.

Prostorne analize će pokazati učinak planskih mera i planskih rešenja koje se tiču korišćenja prostora, broja i lokacija PPOV, preusmerenja korisnika tehnoloških voda na druge izvore, kao i specifičnih mera za pojedine tipove vodonosnih sredina (aluvijalnih, karstnih, neogenih i pukotinskih).

Izračunavanje: Primenjuju se rezultati analiza kvaliteta voda od strane ovlašćenih institucija.

Naselja i kultivisana područja potencijalno ugrožena od poplava *

Ovaj pokazatelj identifikuje slučajeve poplava i istovremeno prati ostvarivanje cilja na optimizaciji integralnih vodoprivrednih sistema. Pokazatelj je važno povezati sa sprovedenim zaštitnim merama za odbranu od poplava (izgradnja nasipa, regulisanje vodnog režima, sprečavanje gradnje u plavnim zonama i drugo).

Koncepcija integralnog korišćenja, uređenja i zaštite vodnih resursa zasniva se na zaštiti gradova od stogodišnjih velikih voda (Qvv 1%) i svih dolinskih naselja i ostalih naselja kraj vodotoka od takozvanih pedesetogodišnjih velikih voda (Qvv 2%), kao i na antierozionoj zaštiti i uređenju slivova primenom tehničkih i bioloških mera zaštite, prioritetno slivova akumulacija.

Ovaj pokazatelj se prvenstveno tumači u vezi sa realizacijom sledećih planskih mera: pasivne mere zaštite (nasipi, obaloutvrde, regulacioni radovi), u prvom redu duž Drine i Lima; aktivne mera zaštite (akumulacije i retenzije) u prvom redu dolina Zapadne Morave (najpre u zoni naselja Čačak, Požega i Užice) i doline Drine i Lima od povodnja 1% (najpre u zoni naselja Prijepolje, Priboj i Bajina Bašta) i infrastrukturnih sistema i poljoprivrednog zemljišta, koji su ugroženi poplavama bujičnog karaktera; druge mere koje obuhvataju tehničke radove (bujičarske pregrade i pragovi), biotehnički radovi (gradoni, terase, konturni rovovi, zidovi protiv spiranja i drugo) i biološki radovi (pošumljavanje, melioracija degradiranih šuma, melioracija pašnjaka i livada, zatravljivanje i drugo) radi zaštite od bujica i erozije;

Izračunavanje: Mapiranje teritorije prema broju slučajeva poplava prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova – Sektora za vanredne situacije, Republičke direkcije za vode, raspoloživih karata plavnih zona ili karata hazarda terena.

Naselja u prostorima ugroženosti od erozivnih procesa *

Ovim pokazateljem se identifikuju i prate promene površina zahvaćene erozivnim procesima i izloženost naselja prema intenzitetu erozije.

Razmatrano područje je izuzetno ugroženo u pogledu erozije, sa pojavama kao što su: ekscesivne erozije (u slivu Zapadne Morave – Čačak i Požega, Moravice, Bjelice i Skrapeža), vrlo jake erozije (u delu sliva Lima – Prijepolje i Brodarevo, doline Bistrice, doline Uvca, sliva Drine – Bajina Bašta) i veće površine teritorije zahvaćene slabom erozijom.

Mapiranjem pojava može se ukazati na područja intenzivnih erozivnih procesa koji mogu biti odraz neodgovarajuće upotrebe prostora (na primer, pojava klizišta na terenima relativno slabije nosivosti u periodima povećanih padavina ili u delovima naselja gde nije adekvatno regulisano odvođenje voda). Sa druge strane, označavanje ovih zona omogućava sigurniji izbor lokacije i smanjenja troškova izgradnje kuća, privrednih objekata i infrastrukturnih sistema.

Kontinuitet praćenja ovog pokazatelja omogućiće sagledavanje efikasnosti preduzetih antierozivnih mera.

Izračunavanje: Erozivni procesi se odnose na eroziju zemljišta, klizišta i odrone. Pokazatelj bi trebalo da se računa superponiranjem karata naseljenosti i karata erozije, kao i podataka katastra klizišta.

Oblici kompenzacije izazvani socijalnim problema prilikom planske prenamene prostora

Ovim pokazateljem prate se oblici rešavanja narušenih prava stanovništva i uslova življenja u lokalnim zajednicama u postupku realizacije planskih rešenja.

Izračunavanje: Zavisno od konkretnog slučaja pokazatelj se može iskazati opisno i/ili numerički, da se ukaže na obim raseljavanja, obim izmeštanja infrastrukture, oblike naknade štete i drugo.

Količina komunalnog otpada koja se generiše na nivou lokalnih zajednica (t/god) *

Količina komunalnog otpada koja se generiše na lokalnom nivou u poređenju sa rezultatima pokazatelja „Količina otpada koji se organizovano sakuplja”, ukazuje na obim problema neodrživog upravljanja otpadom, pokazujući koji deo otpada završava van komunalnih deponija.

Izračunavanje: Količina komunalnog otpada koji se stvara iz naselja, agregirano na nivou lokalnih zajednica i na nivou područja RPPZMO (potrebno je dodatno razmatranje načina modelovanja podataka i identifikovanje izvora podataka).

Udeo komunalnog otpada koji se organizovano sakuplja (% domaćinstava) *

Količina komunalnog otpada koji se organizovano sakuplja na nivou svih lokalnih samouprava ilustruje i stepen održivosti koji je dostignut na području RPPZMO.

Izračunavanje: Udeo domaćinstava po lokalnim samoupravama (agregirano na nivou planskog područja) koje pokriva rad komunalnih službi za odnošenje otpada.

Procenat od ukupne količine otpada koji se reciklira *

Pokazatelj prati jedan aspekt tretmana otpada koji se tiče reciklabilnog otpada (prema količini i vrsti), koji upućuje i na nivo održivosti područja RPPZMO.

Izračunavanje: Udeo komunalnog i industrijskog otpada koji se reciklira od ukupne količine sakupljenog otpada u okviru svake lokalne samouprave i agregirano za područje RPPZMO. Praćenje je uslovljeno stepenom pouzdanosti podataka, s obzirom na to da ovaj pokazatelj uključuje i podatke o količini i sastavu otpada koji se reciklira, količine otpada koji se organizovano sakuplja, kao i količine ukupno generisanog otpada.

Budzet opštine/grada

Ovaj pokazatelj pruža uvid u materijalnu osnovu lokalne samouprave, odnosno sistem finansiranja poslova jedinica lokalne samouprave – prihodi i rashodi za obavljanje izvornih i poverenih poslova u toku jedne godine. Sa obzirom na razuđeni model formiranja izvora prihoda lokalne samouprave, kao i promene u skladu sa promenama republičkog budzetskog sistema, za interpretiranje ovog pokazatelja važno je uključiti i okolnosti koje su u datoj godini promenjene u odnosu na prethodnu godinu formiranja budzeta. U okviru izvora prihoda budzeta jedinica lokalne samouprave, značajno je ukazati na srazmeru između izvornih javnih prihoda (za koje lokalne samouprave uživaju relativnu autonomiju u pogledu utvrđivanja visine) i ustupljenih javnih prihoda (koji su predmet utvrđivanja od strane centralnih vlasti, a radi obezbeđenja približno jednakog nivoa usluga koje lokalna samouprava pruža građanima), kao i prihoda koje Republika Srbija delimično ustupa (koji su obično najizdašniji izvor prihoda za budzet lokalnih samouprava).

Izračunavanje: statistički podatak. Za detaljnije prostorne analize raspoloživi su i izvedeni pokazatelji: budzet opštine/grada po stanovniku, udeo pojedinih izvora prihoda u ukupnom budzetu (izvorni javni prihodi, ustupljeni javni prihodi i dopunska sredstva iz budzeta Republike Srbije).

Pokrivenost prostora prostornim i urbanističkim planovima čija je izrada predviđena u RPPZMO *

Pokazateljem se prati planska razrada RPPZMO, kroz donošenje prostornih planova područja posebne namene, prostornih planova jedinica lokalne samouprave i urbanističkih planova. Bilo bi značajno uključiti nekoliko osnovnih parametara za proveru usaglašenosti planova, kao i koordinacije za njihovo sprovođenje. Pored toga, u praćenje je potrebno uključiti druge strategije i programe na državnom i regionalnom nivou, u meri u kojoj imaju uticaj na prostorni razvoj, a posebno sektorske razvojne dokumente – osnove – na koje se prostorni planovi direktno oslanjaju (ključni dokumenti po sektorima navedeni su u PPRS).

Izračunavanje: Mapiranje teritorije važećim prostornim i urbanističkim planovima (prema prostornom nivou i godini donošenja), prema podacima centralnog i lokalnih registara planskih dokumenata.

Vreme potrebno za dobijanje građevinske dozvole

Kao indikacija efikasnosti rada državne uprave (na republičkom i lokalnom nivou), kao i validnosti, ažurnosti i operativnosti planske dokumentacije, ovim se može pratiti kako rad odgovornih instanci u sprovođenju plana, tako i nivo razrade planske dokumentacije da se može sprovesti u praksi.

Izračunavanje: Vreme potrebno za dobijanje građevinske dozvole prema složenosti procedure za različite vrste objekata.

Broj programa i projekata transgranične i međuregionalne saradnje

Praćenje ovog pokazatelja predviđeno je u okviru programa izveštavanja na nacionalnom nivou, dok se za regionalni nivo predviđa njegova razrada na tematske oblasti na koje se projekti odnose. Pokazateljem se prate oblici interregionalne saradnje i povezivanja sa pojedinim regionima Crne Gore, Bosne i Hercegovine, a posebno Republike Srpske, shodno strateškim planskim rešenjima za: integralno uređenje, korišćenje i zaštitu sliva reke Drine (kao jednog od prostorno i funkcionalno najsloženijih vodoprivrednih sistema u Evropi); privredni razvoj; saobraćaj; turizam; i umrežavanje malih i srednjih centara sa velikim centrima na području i u njegovom regionalnom okruženju i drugo. Naravno, prate se programi i projekti i iz drugih oblasti transgranične i međudržavne saradnje.

Izračunavanje: Broj projekata u okviru međunarodne saradnje u koje je uključena najmanje jedna institucija – rezident, koja predstavlja lokalnu samoupravu, okruge ili Region Šumadije i Zapadne Srbije, a prikazano po tematskim oblastima.

V. GIS PODRŠKA PRAĆENjU I IZVEŠTAVANjU O OSTVARIVANjU PROGRAMA IMPLEMENTACIJE I REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA

INFORMACIONI SISTEM ZA PRAĆENjE I OCENjIVANjE PROSTORNOG RAZVOJA

Program implementacije PPRS predviđa uspostavljanje informacionog sistema zasnovanog na GIS-tehnologiji sa ciljem praćenja i ocenjivanja sprovođenja plana. Informacioni sistem će doprineti jednostavnijem i efikasnijem upravljanju kompleksnim skupom različitih podataka čime će se povećati efikasnost u donošenju blagovremenih mera i aktivnosti neophodnih za uravnoteženi i kontrolisani razvoj socio-ekonomsko-ekološkog potencijala prostora Republike Srbije. Prilagođavanjem i jačanjem institucionalno-organizacionih kapaciteta u svrhu primene savremenih informacionih tehnologija, istovremeno će se unaprediti sistem prostornog planiranja u Republici Srbiji. Program implementacije PPRS ukazuje na značaj primene niza međunarodnih, kao i stvaranje i prilagođavanje brojnih lokalnih standarda.

Jedan od osnovnih ciljeva uspostavljanja Informacionog sistema je doprinos formiranju infrastrukture prostornih podataka u domenu prostornog planiranja, čime se stvaraju uslovi za integraciju tehnologija, prostornih podataka, brojnih korisnika i drugog, a koji su neophodni za aktivnu ulogu planera u budućem planskom procesu.

Programom implementacije PPRS definisani su sledeći ciljevi uspostavljanja Informacionog sistema:

Razvoj instrumenta podrške izradi, praćenju, oceni i reviziji planova različitih hijerarhijskih nivoa (regionalnih prostornih planova, prostornih planova područja posebne namene i prostornih planova jedinica lokalnih samouprava) i stvaranje uslova za njihovo jednostavno usklađivanje sa izmenama u PPRS, kao i promenama u domenu pravne osnove i državne politike;

Uvođenje standarda u tehnologiji izrade i sadržaj planskih dokumenata, čime se omogućuje formiranje jedinstvene baze prostornih podataka, primena analitičkih GIS alata i povezivanje sa sektorskim bazama podataka;

Primena metoda simulacije i scenarija razvoja, kako bi se preduzele odgovarajuće aktivnosti i prilagođena rešenja, koja će doprineti stvaranju optimalnih uslova života i rada;

Podrška stvaranju odgovarajuće politike planskog upravljanja prostorom Republike Srbije, praćenje usklađenosti sa drugim razvojnim politikama i stvaranje optimalnih uslova za sprečavanje pojave konfliktnih ili međusobno neusklađenih sektorskih ciljeva razvoja;

Jačanje kapaciteta sistema prostornog planiranja, njegove institucionalno-organizacione osnove i ljudskih resursa.

Razvoj informacionog sistema podrazumevaće primenu različitih međunarodnih, evropskih, regionalnih i lokalnih principa, pravila i preporuka u cilju stvaranja odgovarajućih tehničko-tehnoloških i institucionalno-organizacionih uslova njegove uspešne realizacije. U tom smislu razvoj sistema baziraće se na:

aktuelnim standardima, standardima Open Geospatial Consortium (OGC), World Wide Web Consortium (W3C) i drugom;

implementacionim pravilima i specifikacijama podataka INSPIRE direktive Evropske komisije (EK);

rezultatima, preporukama i zahtevima Projekta Plan4All, pokrenutog u okviru INSPIRE direktive, koji će definisati obavezan sadržaj i strukturu baze podataka PPRS i prostornog planiranja uopšte;

tehnološkim okvirom projekta razvoja Nacionalne infrastrukture geoprostornih podataka (NIGP) u Republici Srbiji, koji je u nadležnosti Republičkog geodetskog zavoda;

sektorskim informacionim sistemima u Republici Srbiji.

Uspešan razvoj informacionog sistema podrazumevaće određena usklađivanja postojećih organizacionih i pravnih rešenja sa ciljem optimalne iskorišćenosti kapaciteta GIS tehnologija. Jedan od najznačajnijih preduslova razvoja uspešnog informacionog sistema je odgovarajući kadar i njegovo jačanje stalnom edukacijom i usavršavanjem.

Na osnovu RPPZMO i Programa implementacije RPPZMO, a u saradnji sa ministarstvom nadležnim za prostorno planiranje i IAUS, regionalne razvojne agencije sa obuhvaćenog područja pristupiće formiranju i održavanju baze prostornih podataka RPPZMO (GIS-a RPPZMO), u funkciji korišćenja, praćenja i ocene sprovođenja, kao i dopune i inoviranja strateških prioriteta, planskih koncepcija i rešenja. Formiranje baze prostornih podataka izvršiće se na osnovu RPPZMO, njegove dokumentacione osnove i ovog programa.

Takođe, regionalne razvojne agencije će u saradnji i koordinaciji sa nadležnim skupštinama gradova/opština pristupiti organizaciji centralizovanog sistema informatičke podrške za praćenje sprovođenja RPPZMO, koji podrazumeva obradu podataka (o aktivnostima i radovima u vezi sa korišćenjem, organizacijom, uređenjem i izgradnjom prostora), koje prikupljaju i ažurno dostavljaju nadležne stručne službe jedinice organa lokalnih samouprava sa područja Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga. Na osnovu dobijenih podataka i informacija, ministarstvo nadležno za prostorno planiranje će, u saradnji sa IAUS i regionalnim razvojnim agencijama, proveravati i ocenjivati usklađenost planiranih i ostvarenih promena u prostoru sa strateškim prioritetima iz Programa implementacije RPPZMO i planskim koncepcijama i rešenjima RPPZMO. Radi realizacije ovih zadataka, posebna pažnja će se posvetiti primeni GIS standarda u prikazu planskih i projektantskih rešenja ili pokazatelja, kako bi bilo omogućeno njihovo upoređivanje.

Informacioni sistem o prostoru je potrebno racionalno i efikasno organizovati kako bi bio objedinjen za sve lokalne samouprave u obuhvatu RPPZMO, sa pokazateljima datim ovim Programom implementacije (poglavlje IV) za praćenje promena u prostoru i primene planskih rešenja i detaljno razrađenih strateških prioriteta, kao i za blagovremeno pružanje informacija donosiocima odluka u gradovima/opštinama i zainteresovanim investitorima o mogućnostima korišćenja i izgradnje prostora i slično.

Skupovi prostornih podataka mogu biti dostupni preko „Nacionalnog geoportala”, kao i lokalnih i drugih informacionih sistemima, putem odgovarajućih servisa.

Finansiranje formiranja i održavanja baze podataka o prostoru (nabavka softvera i hardvera, obuka kadra i implementacija sistema) trebalo bi da se obezbedi iz budzeta Republike Srbije (ministarstvo nadležno za poslove iz oblasti građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, i ministarstvo nadležno za poslove iz oblasti privrede), domaćih i stranih fondova za podsticanje razvoja lokalnih samouprava, opštinskih i gradskih budzeta i drugih izvora.

KONCEPT GIS ZA ZLATIBORSKI I MORAVIČKI UPRAVNI OKRUG I PREPORUKE ZA NjGOVO UNAPREĐENjE

Formiranje GIS RPPZMO ima sledeće osnovne faze:

U prvoj fazi se vrši prikupljanje i analiza dostupnih podataka, te ocenjuje njihova validnost i ažurnost;

U drugoj fazi se formira jedinstvena prostorna baza podataka;

U trećoj fazi, integrišu se baze prostornih podataka u budući informacioni sistem.

S obzirom na to da digitalni (vektorski) podatak ne nosi dodatne informacije o objektu koji prikazuje, prilikom konverzije podataka vrši se povezivanje grafičkih prikaza sa odgovarajućim podacima iz RPPZMO, njegove dokumentacione osnove i drugih relevantnih izvora. Integrisani digitalni podaci sa opisnim informacijama (atributi) smeštaju se u centralnu bazu podataka. Periodično se vrše ažuriranja i održavanje baze podataka, dopunom digitalnih podataka (izmenom atributa opisnih polja o specifičnoj pojavi u prostoru ili planskim, programskim i projektnim aktivnostima na području RPPZMO). Kako bi pregled jedinstvene relacione baze bio što jednostavniji i kako bi se efikasnije i brže održavala ažuriranost podataka, sistem se ka krajnjem korisniku postavlja preko specifičnih dokumenata koji su stalno dostupni i mogu da se pregledaju, odštampaju ili izmene na nivou intraneta. Pored ovoga, postoji i mogućnost da se preko veb-sajta regionalnih razvojnih agencija omogući pristup sadržaju baze prostornih podataka svim zainteresovanim subjektima.

Struktura podataka neophodna za regionalne prostorne planove u mnogome opredeljuje i strukturu baze podataka. Svi podaci koji su od značaja za RPPZMO, klasifikuju se u sledeće kategorije:

Administrativni podaci: granice i površine teritorijalnih jedinica, planskog obuhvata, statističkih naselja i slično;

Namena površina: podaci koji opisuju postojeću i planiranu opštu i posebnu namenu prostora;

Infrastruktura: skup podataka o objektima, mrežama i sistemima infrastrukture;

Zaštita: područja i lokacije pod različitim režimima zaštite;

Rasteri – topografske karte koje su strukturirane u „katalog”, a najčešće u razmeri 1:50.000, 1:100.000 i 1:200.000, kao i drugi kartografski izvori.

U Tabeli V-1. data je struktura baze prostornih podataka po temama i klasama podataka. Definisana je geometrija slojeva, minimalni skup atributa za svaki sloj, kao i moguće vrednosti atributa. Struktura podataka je u velikoj meri usaglašena sa temama koje zahteva INSPIRE direktiva. Svaki sloj u bazi prostornih podataka i svaki element u sloju pozicionirani su u državni koordinatni sistem.

Tabela V-1: Struktura baze prostornih podataka, po temama i klasama

Klasa podataka (Feature Dataset)

Sloj (INSPIRE)

Sloj (BPP* RPPZMO)

Geometrija

Pokazatelj

Minimalni atributi

Moguća vrednost atributa

Administrativni podaci

I4-Administrativne jedinice

III4-Korišćenje i namena zemljišta

III5-Zdravlje i zaštita ljudi

III10-Demografija

III11-Upravljanje zemljištem, zone regulacije i ograničenja

Državna granica

Linija

Naziv upravnog okruga

–

Upravni okruzi

Poligon / Linija

–

Matični broj upravnog okruga

–

Broj stanovnika

JLS

Poligon / Linija

6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 38, 39, 45, 46, 47, 48, 49,50, 51, 52

Naziv JLS

–

Matični broj JLS

–

Upravni okrug

–

Broj stanovnika

Katastarske opštine

Poligon / Linija

Naziv katastarske opštine

–

Matični broj katastarske opštine

–

Matični broj JLS

–

Naselja

Poligon / Linija

8, 9, 10, 11, 12, 13, 19, 23, 24, 25, 26, 30, 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 43, 44, 45, 46

Naziv naselja

–

Matični broj naselja

–

Naziv JLS

–

Upravni okrug

–

Broj stanovnika

Obuhvati planskih dokumenata

Poligon /

Linija

50

Vrasta planskog dokumenta

Prostorni plan

Urbanistički plan

Godina usvajanja

–

Infrastruktura

I7-Saobraćajna mreža

III6-Vodovi i državni servisi

Državni putevi

Linija

1, 33

Kategorija

DP IA reda

DP IB reda

DP IIA reda

DP IIB reda

Lokalni putevi

Oznaka

–

Stanje

Postojeće / Planirano

Granični prelazi

Tačka

1, 35

Naziv

–

Vrsta

Drumski / Rečni / Aerodrom

Stanje

Postojeće / Planirano

Železnička pruga

Linija

1, 34

Stanje

Postojeće / Planirano

Aerodrom

Tačka

Kategorija

Sportski

Vojno-civilni

Stanje

Postojeće / Planirano

EE Mreža (dalekovodi)

Linija

1, 38

Tip

Nadzemni / kabl

Napon

DV 440 kV

DV 220 kV

DV 110 kV

DV 35 kV

Stanje

Postojeće / Planirano

EE objekti

Tačka

6, 7

Naziv

–

Napon

TS 400 kV

TS 220kV

TS 110kV

TS 35kV

Tip

HE / MHE / TS

Stanje

Postojeće / Planirano

Kategorija

–

Gasovod – mreža

Linija

1

Stanje

Postojeće / Planirano

Gasovod – objekti

Tačka

6

Tip

GMRS, GRČ, BS

Izvorišta vodosnabdevanja

Poligon

1, 5, 6, 7

Kategorija

Izvorišta površinskih

Izvorišta podzemnih voda

Stanje

Postojeće / Planirano

Mreža ViK

Linija

1, 36, 37

Tip

Vodovod / Kanalizacioni kolektor

Kategorija

–

Stanje

Postojeće / Planirano

Objekti ViK

Tačka

1

Naziv

–

Tip

PPV / PPOV / R / CS / PS

Stanje

Postojeće / Planirano

EK mreža

Linija

1, 39

Tip

Optički kabl

stanje

Postojeće / Planirano

EK objekti

Tačka

1

Tip

Komutacioni čvor

Multiservisni pristupni čvor

Bazna stanica mobilne telefonije

Pošta

Stanje

Postojeće / Planirano

Komunalna infrastruktura

Tačka

1, 46, 47, 48

Tip

Regionalna sanitarna deponija/Transfer stanica

Stanje

Postojeće/Planirano

Centri naselja

Tačka

10, 11, 12, 13,14, 15, 33

Naselje

–

rang PPRS

FUP

Rang

Regionalni

Subregionalni

Lokalni

Osovine (pravci)

Linija / Poligon

Osovina

–

Rang

I reda

II reda

Međudržavne saradnje

Međuregionalne saradnje

Privredni centri

Tačka

16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26

Centar

–

Rang

Regionalni polifunkcionalni

Regionalni industrijski

Lokalni industrijski

Potencijalne aglomeracije

Poligon

rang

Primarna

Sekundarna

Namena površina

I8-Hidrografija

II2-Pokrivenost tla

III4-Korišćenje i namena zemljišta

III8-Proizvodni i industrijski kapaciteti

III9-Poljoprivreda i poljoprivredni kapaciteti

III11-Upravljanje zemljištem, zone regulacije i ograničenja

III20-Energetski resursi

III21-Mineralni resursi

Akumulacije za vodosnabdevanje

Poligon

1, 5, 6, 7

Naziv

–

Status

Planirane / Postojeće

Površina (km2)

Namena površina

Poligon

1, 2, 3, 4, 22, 27, 28, 43, 41, 42, 43, 44, 45

Kategorija

Poljoprivredno zemljište

Šume i šumsko zemljište

Vodene površine

Izgrađene površine/okvirno građevinsko područje naselja

Stanje

Postojeće / Planirano

Korišćenje zemljišta (CORINE Land Cover – CLC)

Poligon

1, 2, 3, 4

Kategorija

Prema CLC kategorizaciji i odgovarajućem stepenu generalizacije (CLC nivo 1, CLC nivo 2 i/ili CLC nivo 3)

Mineralne sirovine – koncesiona područja

Poligon

1, 4

JLS

–

Koncesija

–

Sirovina

–

Preduzeće

–

Faza

Eksploatacija

Istraživanje

Rezerve

Zaštita

I9-Zaštićena područja

III7- Praćenje životne sredine

III12-Zone prirodnih rizika

Nepokretna kulturna dobra

Tačka

28, 32

Naziv

–

Stanje

Utvrđeno

Pod prethodnom zaštitom

Vrsta

Spomenik kulture

Arheološko nalazište

Prostorno-kulturno-istorijska celina

Znamenito mesto

Kategorija

Izuzetan značaj

Veliki značaj

Svetska baština

Lista Svetske baštine / Preliminarna lista za upis u Svetsku baštinu

Godina upisa ili kandidovanja

Zaštićena prirodna dobra

Poligon

1, 4, 27

Naziv

–

Kategorija

NP

PP

SRP

PIO

Zaštićena okolina NKD

Režim zaštite prirode

I stepen zaštite

II stepen zaštite

III stepen zaštite

Stanje

Postojeće / U postupku zaštite / Predviđeno za zaštitu

Svetska baština

Lista Svetske baštine / Preliminarna lista za upis u Svetsku baštinu

Godina upisa ili kandidovanja

Zone zaštite izvorišta vodosnabdevanja

Poligon

1, 41, 42

Tip izvorišta

Površinska akumulacija

Površinski izvor

Podzemni izvor

Zona zaštite

Zona I

Zona II

Zona III

Zone zaštite

Poligon

1, 43, 44

Vrsta zaštite

Erozija/ Poplave

Stanje

Postojeće/Planirano

Kategorije životne sredine

Tačka/poligon

40, 46, 47, 48

Kategorija

Izuzetno zagađena životna sredina

Zagađena i degradirana životna sredina

Ugrožena životna sredina

Pretežno kvalitetna životna sredina

Kvalitetna životna sredina

Turizam

Turistički kompleksi

Poligon

29, 30, 31, 32

Rejon

–

Turistički lokaliteti

Tačka

32

Naziv

–

Kategorija / Rang

Turistički centar

Banjski centar

Gradsko turističko mesto

Etno selo

*BPP – Baza prostornih podataka

Organizacije i institucije na regionalnom nivou i stručne službe lokalnih samouprava treba da se pridruže formiranju i održavanju baze prostornih podataka, posebno u domenu relevantnih prostornih pojava i usvojenih razvojnih i planskih dokumenata. Pored jedinstvene centralizovane baze, treba formirati korisnička mesta sa softverima koja su u mogućnosti da ostvare vezu sa bazom, te da na osnovu toga izvrše specifične analize podataka, pripreme obrasce za štampu (kreiraju specifične karte), obrade i unesu određene izmene podataka, i konačno, da usluže veći broj raznovrsnih korisnika.

Intencija je da predloženi koncept formiranja i razvoja informacionog sistema bude prvi korak ka uspostavljanju monitoringa područja RPPZMO.

Na osnovu ovakve koncepcije stiče se osnov za dalje izmene i praćenje: ostvarivanja planskih rešenja RPPZMO i detaljno razrađenih strateških prioriteta u Programu implementacije RPPZMO; regionalne razvojne strategije; drugih prostornih planova (prostornih planova područja posebne namene i prostornih planova jedinica lokalne samouprave); kao i sektorskih planova, programa i projekata. Sistem ima otvorenu strukturu koja se, u skladu sa budućim potrebama, može menjati i proširivati integrisanjem planske, programske i projektne dokumentacije većeg stepena detaljnosti. Na osnovu ovih mogućnosti GIS-a, izveštavanje o ostvarivanju RPPZMO, Programa implementacije RPPZMO i drugih razvojnih i planskih dokumenata, kao i izrada nove planske dokumentacije (prostornih planova i regionalne razvojne strategije) biće jednostavnija i znatno brža.

VI. PREPORUKE ZA KOORDINACIJU AKTIVNOSTI NA OSTVARIVANjU PROGRAMA IMPLEMENTACIJE

Specifičnosti razvojnih problema i položaj Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga uticaće na pravac i sadržaj institucionalno-organizacionog prilagođavanja za potrebe upravljanja i ostvarivanja planiranog prostornog razvoja.

U pogledu novih institucionalnih i organizacionih aranžmana, mogući su sledeći modaliteti integralnog upravljanja prostornim razvojem Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga:

Oblasne asocijacije klastera;

Interregionale forme povezivanja opština/gradova;

Regionalna/oblasne korporacije/agencije za održivi regionalni razvoj i uređenje teritorije, kao razvojne institucije/organizacije sa pojedinim ovlašćenjima koja su preneta od republičkih i lokalnih organa vlasti.

Ključno je da se institucionalno-organizacionim aranžmanom obezbede uslovi za efikasniju koordinaciju aktivnosti relevantnih aktera na ostvarivanju strateških prioriteta RPPZMO i drugih strateških dokumenata opšteg karaktera sa različitim teritorijalnim obuhvatom (regionalna razvojna strategija, odnosno odgovarajući strateški dokument regionalnog razvoja, strategija razvoja jedinica lokalne samouprave i slično). Zatim, u okviru različitih sektora na republičkom nivou, neophodno je obezbediti uslove za efikasno sprovođenje programa ili akcionih planova za njihovo ostvarivanje, kao i programa poslovanja preduzeća u javnom i privatnom sektoru i ustanova javnih službi na svim nivoima upravljanja.

Imajući u vidu da se na regionalnom nivou planiranja donose i implementiraju regionalni prostorni plan sa programom njegove implementacije i regionalna razvojna strategija sa programom finansiranja razvoja regiona, odnosno odgovarajući strateški dokument regionalnog razvoja, najcelishodnije bi bilo da se uspostavi institucionalno-organizacioni aranžman koji će obezbediti integrisanu podršku ostvarivanju ovih planskih dokumenata. Bilo bi značajno da se u sklopu tog aranžmana obezbedi monitoring ostvarivanja i efekata ostvarivanja strateških prioriteta regionalnog prostornog plana i regionalne razvojne strategije, odnosno odgovarajućeg strateškog dokumenta regionalnog razvoja.

Prema odredbama Zakona o regionalnom razvoju („Službeni glasnik RS”, br. 51/09, 30/10 i 89/15 – dr. zakon), regionalne razvojne agencije obavljaju, između ostalog, i sledeće poslove: učestvuju u pripremi i sprovođenju razvojnih dokumenata, sarađuju u pripremi i primeni lokalnih razvojnih planova, realizuju razvojne projekte za koje su ovlašćene, vode informacioni sistem od značaja za region i oblast. U Zakonu o regionalnom razvoju bi trebalo sagledati mogućnosti za proširenje poslova koje obavljaju regionalne razvojne agencije, polazeći od predloženih preporuka iz Programa implementacije RPPZMO.

Do uspostavljanja odgovarajućeg institucionalno-organizacionog aranžmana za Region Šumadije i Zapadne Srbije, koordinacija aktivnosti relevantnih aktera na ostvarivanju i podrška praćenju ostvarivanja RPPZMO i Programa implementacije RPPZMO, trebalo bi da se poveri akreditovanim regionalnim razvojnim agencijama (RRA), to jest Regionalnoj razvojnoj agenciji „Zlatibor”, Regionalnoj razvojnoj agenciji za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog upravnog okruga i Regionalnoj razvojnoj agenciji Sandzaka (SEDA). Akreditovane regionalne razvojne agencije bi trebalo da obezbede:

koordinaciju aktivnosti jedinica lokalne samouprave i republičkog nivoa upravljanja na ostvarivanju detaljno razrađenih strateških prioriteta iz Programa implementacije RPPZMO (Tabela III-1) i izveštavanju o njihovom ostvarivanju;

iniciranje i koordinaciju aktivnosti jedinica lokalne samouprave i aktera sa njihove teritorije sa republičkim nivoom upravljanja na pripremi i razradi strateških prioriteta koji su predmet detaljne razrade u procesu inoviranja Programa implementacije RPPZMO (Tabela III-2);

održavanje baze podataka o prostoru Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okruga u funkciji korišćenja, praćenja i ocene sprovođenja RPPZMO i Programa implementacije RPPZMO (Tabele IV-1 i V-1), kao i da dopune inoviranja planskih koncepcija i rešenja;

monitoring ostvarivanja detaljno razrađenih strateških prioriteta iz Programa implementacije RPPZMO (Tabela III-1);

koordinaciju aktivnosti jedinica lokalne samouprave i aktera sa njihove teritorije na godišnjem izveštavanju o ostvarivanju detaljno razrađenih strateških prioriteta iz Programa implementacije RPPZMO (Tabela III-1).

Za obavljanje navedenih poslova neophodnu stručno planersku pomoć RRA, pružaće ministarstvo nadležno za prostorno planiranje i Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije (IAUS, u svojstvu obrađivača RPPZMO i ovog programa).

Ovakav dopunjeni delokrug rada RRA, podrazumeva izmenjenu ulogu i položaj prema osnivačima i redefinisanje seta standardizovanih usluga za akreditovane regionalne razvojne agencije koje ustanovljava Ministarstvo privrede na godišnjem nivou. Set standardizovanih usluga bi trebalo proširiti poslovima iz domena prostornog planiranja. Ti poslovi bi trebalo da obuhvate:

praćenje ostvarivanja programa implementacije regionalnih prostornih planova;

učešće u pripremi/inoviranju regionalnih prostornih planova;

vođenje informacionog sistema o prostoru obuhvaćenog regionalnim prostornim planovima.

Realizacija navedenih poslova podrazumeva podršku promenama i proširenju organizacione strukture, kadrovskom jačanju i finansiranju poslova RRA, a čime bi se, u izvesnom smislu, menjale i proširile njihove (RRA) današnje funkcije.

VII. OKVIRNI MODEL GODIŠNjEG IZVEŠTAJA O OSTVARIVANjU RPPZMO I PROGRAMA IMPLEMENTACIJE RPPZMO

Analogno „Izveštaju o realizaciji PPRS”, „Godišnji izveštaj o ostvarivanju RPPZMO i Programu implementacije RPPZMO” (u daljem tekstu: „Izveštaj”) priprema se svake kalendarske godine i prati promene u procesu implementacije nastale u toku prethodne godine. „Izveštaj” će se sastojati od sledećih delova:

Ocena postizanja osnovnih ciljeva prostornog razvoja utvrđenih RPPZMO na osnovu praćenja pokazatelja prostornog razvoja utvrđenih u Programu implementacije RPPZMO;

Realizacija strateških prioriteta RPPZMO razrađenih u Programu implementacije RPPZMO;

Ocena stanja prostorno-planske dokumentacije za područje RPPZMO u datoj godini;

Realizacija informacionog sistema za praćenje i ocenjivanje prostornog razvoja, kao i realizacija baze prostornih podataka iz Programa implementacije RPPZMO (poglavlje V);

Sintezna ocena stanja razvoja u prostoru RPPZMO na osnovu godišnjeg i prethodnih izveštaja.

„Izveštaj” će sadržati prikaz stanja i promena pokazatelja utvrđenih u poglavlju IV Programa implementacije RPPZMO, na osnovu kojih će se pratiti stanje razvoja u prostoru. Broj pokazatelja može se vremenom povećati, što će se bliže utvrditi izmenama i dopunama ovog programa. Oni će doprineti kvalitetnijem i jednostavnijem praćenju i davanju ocene, i to o:

ostvarenom razvoju;

očekivanim trendovima razvoja;

ocenjivanju postizanja osnovnih ciljeva prostornog razvoja utvrđenih RPPZMO.

Time će se omogućiti procena potrebnih aktivnosti na efikasnijoj implementaciji RPPZMO i implementaciji Programa implementacije RPPZMO, uključujući potrebne izmene i dopune, odnosno inoviranje predmetnih planskih dokumenata.

Detaljno razrađeni strateški prioriteti iz Tabele III-1 Programa implementacije RPPZMO, pratiće se kroz godišnje izveštaje, a vršiće se i njihovo poređenje sa očekivanom dinamikom realizacije. Biće registrovane aktivnosti i projekti za ostvarivanje strateških prioriteta čija je realizacija već započela u toku godine ili je okončana u istoj godini. Takođe će se registrovati eventualna odstupanja od planirane dinamike realizacije. Na kraju ovog dela „Izveštaja”, predlagaće se potrebne izmene i dopune, odnosno vršiće se inoviranje Tabele III-1, kao i razrada strateških prioriteta datih u Tabeli III-2 Programa implementacije RPPZMO. Istovremeno će se utvrditi i potreba za inoviranjem Tabele III-1 Programa implementacije RPPZMO radi usklađivanja sa:

donetom regionalnom razvojnom strategijom i (godišnjim) programom finansiranja razvoja Regiona Šumadije i Zapadne Srbije, odnosno odgovarajućim strateškim dokumentom regionalnog razvoja (u delovima koji se teritorijalno odnose na RPPZMO);

sektorskim strategijama, planovima i programima (u delovima koji se teritorijalno odnose na RPPZMO) donetih posle Programa implementacije RPPZMO;

projektima koji konkurišu za IPA i međunarodne fondove polazeći od Tabele III-10 Programa implementacije RPPZMO, ili za realizaciju javno-privatnog partnerstva.

Jedna od opcija je da se „Izmene i dopune Programa implementacije RPPZMO” (Tabela III-1.) podnose zajedno sa „Izveštajem”. Na osnovu ocena iznetih u prethodnim poglavljima „Izveštaja”, biće data sintezna ocena stanja razvoja u prostoru RPPZMO. Okvirna struktura godišnjeg izveštaja će biti podložna promenama ukoliko se u međuvremenu utvrde novi elementi koji doprinose njegovom kvalitetu.

SKRAĆENICE

BS – Bazna stanica

BPP – Baza prostornih podataka

VPC – Vodoprivredni centar

VPCM – Vodoprivredni centar „Morava“

VPCSD – Vodoprivredni centar „Sava-Dunav“

GZJZČ – Gradski zavod za javno zdravlje Čačak

GIS – Geografski informacioni sistem

GMRS – Glavna merno-regulaciona stanica

GPS – Globalni pozicioni sistem

GRČ – Glavni razvodni čvor

GUP – Generalni urbanistički plan

DV – Dalekovod

DEU – Donacija Evropske unije

DMO – Destinacijske menadzment organizacije

DP – Državni put

EBRD – European Bank for Reconstruction and Development (Evropska banka za rekonstrukcija i razvoj)

EIB / EIB –Investiciona banka Evropske unije (European Investment Bank)

EMERALD – Evropska ekološka mreža za očuvanje divlje flore i faune

EU – Evropska unija

EU PROGRES / EU PROGRES – European partnership with municipalities

ŽS – „Železnice Srbije” a.d.

ZZJZU – Zavod za javno zdravlje Užice

ZZPS – Zavod za zaštitu prirode Srbije

ZZSK – Zavod za zaštitu spomenika kulture

ZZSKK – Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo

ZPP – Zajednička poljoprivredna politika

IBA – An Important Bird and Biodiversity Area

IVČ – Institut za voćarstvo, Čačak

IJ – Investiciona jedinica

IO – Istureno odeljenje matične osnovne škole

IPA – Important Plant Area

IPA / IPA – Instrument for pre-accession assistance

IPARD / IPARD – IPA Rural Development / Programa namenjenog poljoprivredi i ruralnom razvoju

JVP SV – Javno vodoprivredno preduzeće „Srbijavode”

JKP – Javno komunalno preduzeće

JLS – Jedinica lokalne samouprave

JP EMS – Javno preduzeće „Elektromreža Srbije”

JP ETV – Javno preduzeće Emisiona tehnika i veze

JP PS – Javno preduzeće „Putevi Srbije”

JP PTT – Javno preduzeće „Pošta Srbije”

JP SS- Javno preduzeće „Skijališta Srbije”

JP SŠ – Javno preduzeće „Srbijašume”

KEI – Kancelarija za evropske integracije

KS – Koridori Srbije d.o.o.

KfW – KfW Entwicklungsbank (Nemačka investiciona banka)

LAG – Lokalna akciona grupa

LAPZ – Lokalni akcioni plan zapošljavanja

LEAP – Lokalni ekološki akcioni plan

LER – Lokalni ekonomski razvoj

MaB – Lista rezervata biosfere

MGSI – Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture

MDULS – Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave

MEGA – Municipal Economic Growth Activity

MZ – Mesna zajednica

MZd – Ministarstvo zdravlja

MKI – Ministarstvo kulture i informisanja

MOS – Ministarstvo omladine i sporta

MP – Ministarstvo privrede

MPZŽS – Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine

MPZŽS – AZŽS – Agencija za zaštitu životne sredine, Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine

MPZŽS-RDV – Direkcija za vode, Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine

MPZŽS – UPZ – Uprava za poljoprivredno zemljište, Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine

MPNTR – Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja

MRE – Ministarstvo rudarstva i energetike

MRZSP – Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja

MSP – Mala i srednja preduzeća

MTTT – Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija

MUP – Ministarstvo unutrašnjih poslova

MHE – Male hidroelektrane

NALED – Nacionalna alijansa za lokalni ekonomski razvoj

NARR – Nacionalna agencija za regionalni razvoj, odnosno institucija za regionalni razvoj na nacionalnom nivou

NVO – Nevladine organizacije

NKD – Nepokretna kulturna dobra

NP – Nacionalni park

NSZ – Nacionalna služba za zapošljavanje

NSTJ – Nomenklkatura statističkih teritorijalnih jedinica

OIE – obnovljivi izvori energije

OSI – osobe sa invaliditetom

PGR – Plan generalne regulacije

PD – Privredno društvo

PDR – Plan detaljne regulacije

PIO – Predeo izuzetnih odlika

PKIC – Prostorno kulturno istorijske celine

PKS – Privredna komora Srbije

PP – Park prirode

PPV – Postrojenje za prećišćavanje vode

PPOV – Postrojenje za preradu otpadnih voda

PPRS – Prostorni plan Republike Srbije

PRO – Program razvoja opština u jugozapadnoj Srbiji

PSSS – Poljoprivredna savetodavna i stručna služba

RAPP – Republička agencija za prostorno planiranje

RG – razvodni gasovod

RDV – Republička direkcija za vode, Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine

RZZSK – Republički zavod za zaštitu spomenika kulture

RPK – Regionalna privredna komora

RPPZMO – Regionalni prostorni plan Zlatiborskog i Moravičkog upravnog okrug

RRA – Regionalna razvojna agencija

RRAZ – Regionalna razvojna agencija Zlatibor

RRARM – Regionalna razvojna agencija za prostorni i ekonomski razvoj Raškog i Moravičkog okruga

RSD – Međunarodna oznaka valute za dinar

RHMZ – Republički hidrometeorološki zavod

SE – Savet Evrope

SEDA – Regionalna razvoja agencija Sandzaka

SEETO – South East Europe Transport Observatory

SERDA – Sarajevska regionalna razvojna agencija

SIEPA – Agencija za strana ulaganja i promociju izvoza Republike Srbije

SKGO – Stalna konferencija gradova i opština

SP – Spomenik prirode

SPC – Srpska pravoslavna crkva

SRP – Specijalni rezervat prirode

SRF – Solid Recovered Fuel (Gorivo dobijeno iz čvrstog otpada)

STD – seoska turistička domaćinstva

TL – TELENOR

TO – Lokalna turistička organizacija

TOS – Turistička organizacija Srbije

TS – Trafo-stanica

UZP – Upravljač zaštićenog područja

UNDP / UNDP – Program Ujedinjenih nacija za razvoj (United Nations Development Programme)

USAID – United States Agency for International Development

FUP – Funkcionalno urbano područje

HE – Hidroelektrana

CG – Crna Gora

CIP – Program za konkurentnost i inovacije

CRJPO – Centra za razvoj Jablaničkog i Pčinjskog okruga

ČRA/ČRA – Česká rozvojová agentura

WB – World bank (Svetska banka)