PREDLOG ZAKONA
O ZAŠTITI I ODRŽIVOM KORIŠĆENJU RIBLJEG FONDA
I. OSNOVNE ODREDBE
Predmet zakona
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se upravljanje ribljim fondom u ribolovnim vodama, koje obuhvata zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda kao dobra od opšteg interesa.
Upravljanje ribljim fondom vrši se u skladu sa principom održivog korišćenja, koji doprinosi očuvanju diverziteta ihtiofaune i ekološkog integriteta vodenih ekosistema.
Na ribolovne vode u granicama zaštićenog područja prirode, kao i na zaštićene vrste i pokretna zaštićena prirodna dokumenta, primenjuju se i propisi kojima se uređuje zaštita prirode ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Riblji fond u ribolovnim vodama je u državnoj svojini.
Značenje izraza
Član 2.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) adultni primerci riba su razvojni oblici riba koji su dostigli polnu zrelost;
2) alohtone (strane) vrste riba su one vrste riba koje primarno ne žive u određenoj ribolovnoj vodi;
3) autohtone vrste riba su one vrste riba koje primarno žive u određenoj ribolovnoj vodi odnosno nalaze se na području svoje prirodne rasprostranjenosti;
4) veštačke ribolovne vode su: kanali; akumulacije; pozajmišta -potopljeni kopovi peska, šljunka, kamena, zemlje, uglja i drugih mineralnih sirovina;
5) dozvola za privredni ribolov je dokument koji daje pravo ribaru da obavlja delatnost privrednog ribolova u skladu sa ovim zakonom;
6) dozvola za rekreativni ribolov je dokument koji daje pravo rekreativnom ribolovcu da obavlja rekreativni ribolov u skladu sa ovim zakonom;
7) zaštita je skup mera koje se preduzimaju radi očuvanja i osiguranja uslova za održivo dugoročno korišćenje ribljeg fonda;
8) ihtiologija je grana zoologije koja se bavi proučavanjem riba;
9) ihtiofauna je skup svih vrsta riba jednog područja;
10) juvenilni primerci riba su jedinke riba u periodu razvića između završetka metamorfoze larvi i sticanja polne zrelosti;
11) korisnik ribarskog područja je privredno društvo, javno preduzeće ili drugo pravno lice, kome su ribolovne vode ustupljene na korišćenje;
12) lovostaj je vremenski period u kojem se pojedine vrste riba, osim riba gajenih u ribnjacima, ne mogu loviti niti stavljati u promet;
13) matica je polno zrela riba, bez obzira na pol, koja ima maksimalni reproduktivni potencijal za datu vrstu;
14) monitoring je sistemsko praćenje stanja ribljeg fonda;
15) održivo korišćenje ribljeg fonda je vid korišćenja kojim se uz primenu mera zaštite ribljeg fonda obezbeđuje ista struktura i stopa njegovog korišćenja u dužem vremenskom periodu;
16) poribljavanje je plansko unošenje jedinki ribe i oplođene ikre u ribolovne vode u skladu sa programom upravljanja ribarskim područjem;
17) posebna staništa riba su pojedine ribolovne vode ili njihovi delovi značajni za biološke potrebe riba kao što su: mrest, zimovanje, rast, ishrana i kretanje (migracija) riba;
18) privredni ribolov je ribolov koji se obavlja uz upotrebu dozvoljenih udičarskih, mrežarskih i samolovnih alata;
19) prirodne ribolovne vode su tekuće vode – potoci i reke sa rukavcima, mrtvajama i plavnom zonom do odbrambenih nasipa i stajaće vode – jezera, bare i močvare;
20) pritisak na riblji fond je stepen opterećenja koji riblji fond trpi usled ribolovnih aktivnosti;
21) rekreativni ribolov je neprivredna aktivnost i podrazumeva lov polno zrelih riba udičarskim i pomoćnim mrežarskim alatima radi zadovoljenja potreba građana za rekreacijom;
22) ribar je lice koje se bavi privrednim ribolovom i ulovljenu ribu stavlja u promet;
23) ribarsko područje je prirodna ili veštačka ribolovna voda ili njen deo koji čini hidrološku, biološku i ekonomsku celinu za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda;
24) riblja plodišta su delovi ribolovnih voda pogodni za razmnožavanje riba;
25) riblji fond su sve vrste riba, mekušaca, rakova i ostalih akvatičnih organizama koji se štite i održivo koriste;
26) ribolovac je lice koje se bavi rekreativnim i sportskim ribolovom;
27) ribočuvar je službeno lice sa licencom u radnom odnosu na neodređeno vreme kod korisnika ribarskog područja;
28) ribolovne vode su kopnene (prirodne i veštačke) tekuće i stajaće vode u kojima žive ribe i na kojima se obavlja ribolov;
29) ribolovne organizacije su udruženja građana koja okupljaju rekreativne i sportske ribolovce radi popularizacije ribolova, organizacije takmičenja, edukacije ribolovaca, njihovog organizovanja i evidencije;
30) selektivni ribolov je takav ribolov koji se preduzima radi sprečavanja razvoja alohtonih vrsta ili prenamnožavanja pojedinih vrsta riba na ribarskom području;
31) sportski ribolov je oblik rekreativnog ribolova i odnosi se na takmičarski ribolov kao sportsku aktivnost;
32) translokacija ribe je premeštanje jedinki u druge ribolovne vode sa ciljem unapređenja ribljeg fonda ili radi spašavanja, u skladu sa ovim zakonom;
33) šteta naneta ribljem fondu je svako namerno ili nenamerno uništavanje ribljeg fonda ili staništa u ribolovnoj vodi;
34) upravljač zaštićenog područja je pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice, koje upravlja zaštićenim područjem i ispunjava stručne, kadrovske i organizacione uslove za obavljanje poslova očuvanja, unapređenja, promovisanja prirodnih i drugih vrednosti i održivog korišćenja zaštićenog područja u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode;
35) čuvanje ribarskog područja je preduzimanje preventivnih i represivnih mera ribočuvarske službe, kojima se sprečava vršenje radnji na ribolovnim vodama koje su u suprotnosti sa odredbama ovog zakona.
II. RIBARSKA PODRUČJA
Ustanovljavanje i proglašavanje ribarskih područja
Član 3.
Radi održivog korišćenja ribljeg fonda u ribolovnim vodama ustanovljavaju se ribarska područja.
Ribarsko područje ustanovljava ministar nadležan za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda (u daljem tekstu: ministar).
Ribarsko područje u zaštićenom području proglašava i koristi upravljač zaštićenog područja, po prethodno pribavljenoj saglasnosti ministra i on je korisnik ribarskog područja.
Aktom iz st. 2. i 3. ovog člana određuju se granice i namena ribarskog područja u pogledu vrste ribolova koji se na njemu obavlja (privredni i/ili rekreativni).
Na prava i obaveze upravljača zaštićenog područja iz stava 3. ovog člana shodno se primenjuju odredbe ovog zakona koje se odnose na korišćenje ribarskog područja i korisnika, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Granica između ribarskih područja na tekućoj ribolovnoj vodi određuje se upravno na maticu toka od obale do obale, odnosno do glavnih odbrambenih nasipa.
Za ribolovne vode koje su istovremeno državne granice, granice ribarskog područja određuju se prema državnoj granici, upravno na maticu toka od obale do državne granice, odnosno do glavnih odbrambenih nasipa.
Ribolovne vode na ribarskim područjima i propisane mere zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda upisuju se u katastar ribolovnih voda koji vodi ministarstvo nadležano za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda (u daljem tekstu: ministarstvo).
Korisnici ribarskih područja dužni su da dostave ministarstvu podatke za vođenje katastra ribolovnih voda, do 1. marta za tekuću godinu.
Ministar bliže propisuje sadržinu i način vođenja katastra ribolovnih voda.
Član 4.
Na zahtev lica, organa ili organizacije koja ima pravni interes, ministar može rešenjem izuzeti pojedine ribolovne vode ili deo ribolovne vode iz ribarskog područja, zabraniti ribolov ili ustanoviti poseban režim i uslove ribolova i zaštite ribljeg fonda.
Rešenje iz stava 1. ovog člana donosi se po prethodno pribavljenim mišljenjima nadležnih organa i organizacija u zavisnosti od namene voda u skladu sa posebnim zakonima.
Ribolovne vode mogu se rešenjem izuzeti iz ribarskog područja u slučaju:
promene namene ribolovne vode ili dela ribolovne vode;
vodnih objekata za snabdevanje vodom za piće i sanitarno – higijenske potrebe – vodozahvati;
vodnih objekata za zaštitu od štetnog dejstva unutrašnjih voda – detaljna kanalska mreža za odvodnjavanje;
druge namene od posebne važnosti za Republiku Srbiju.
Riblji fond u vodnim objektima iz stava 3. tač. 2)-4) ovog člana je u državnoj svojini.
Ustupanje ribarskih područja na korišćenje
Član 5.
Ribarsko područje ili deo ribarskog područja (u daljem tekstu: ribarsko područje) ustupa na korišćenje ministar.
Ribarsko područje koje se nalazi na teritoriji autonomne pokrajine ustupa na korišćenje nadležni pokrajinski organ.
Ribarsko područje ustupa se na korišćenje javnim konkursom na deset godina.
Ribarsko područje ustupljeno na korišćenje, korisnik ne može ustupati drugim subjektima.
Uslovi za ustupanje ribarskog područja
Član 6.
Ribarsko područje može da se ustupi na korišćenje privrednom društvu, javnom preduzeću ili drugom pravnom licu (u daljem tekstu: korisnik) ako ispunjava sledeće uslove:
1) da je registrovano kod nadležnog organa, odnosno upisano u odgovarajući registar;
2) da je tehnički i stručno opremljeno za obavljanje delatnosti, odnosno da ima zaposleno lice u stalnom radnom odnosu sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine biološkog, ekološkog, veterinarskog ili stočarskog (zootehničkog) usmerenja (u daljem tekstu: stručno lice);
3) da nije u roku od dve godine, pre objavljivanja konkursa za ustupanje ribarskog područja na korišćenje, kažnjavano za privredne prestupe i prekršaje iz oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda;
4) da njegov zakonski zastupnik nije osuđivan za neko od krivičnih dela kao član organizovane kriminalne grupe, da nije osuđivan za krivična dela protiv privrede, krivična dela protiv životne sredine, krivično delo primanja ili davanja mita, krivično delo prevare;
5) da mu nije izrečena mera zabrane obavljanja delatnosti, koja je na snazi u vreme objavljivanja konkursa;
6) da je izmirilo dospele poreze, doprinose i druge javne dažbine u skladu sa propisima Republike Srbije.
Uz prijavu na konkurs, podnosilac prijave prilaže dokumentaciju kojom dokazuje ispunjenost uslova iz stava 1. ovog člana, kao i:
1) program ulaganja u ribarsko područje za period na koji se ribarsko područje ustupa na korišćenje, koji sadrži prikaz mera i aktivnosti koje podnosilac prijave planira da preduzme u periodu korišćenja ribarskog područja, i to:
mere za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda i mogućnosti i načine njegovog povećanja;
mere za zaštitu posebnih staništa riba;
uslove obavljanja ribolovnih aktivnosti i mere za njihovo unapređenje, kao i za unapređenje ribolovnog turizma na ribarskom području;
opis uočenih nedostataka u dosadašnjem korišćenju ribarskog područja;
sve ostale mere sa stanovišta zaštite ribljeg fonda, staništa i vrsta;
planirana vrednost ulaganja sopstvenih sredstava;
broj ribočuvara koje planira da zaposli;
2) dokaze o materijalno-tehničkim sredstvima u vlasništvu od interesa za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda;
3) biografiju i reference odgovornog lica.
Konkursom mogu da se odrede i drugi dodatni uslovi za učešće na konkursu, dokumentacija koja se podnosi uz prijavu, kriterijumi za vrednovanje i način podnošenja dokumentacije.
Za sprovođenje konkursa ministar odnosno nadležni pokrajinski organ rešenjem obrazuje konkursnu komisiju.
Na odluku o izboru korisnika na konkursu može se uložiti prigovor ministarstvu odnosno nadležnom pokrajinskom organu u roku od 8 dana od dana prijema te odluke.
Naknada za korišćenje ribarskog područja
Član 7.
Ribarsko područje ustupa se na korišćenje uz naknadu.
Naknada za korišćenje ribarskog područja prihod je budžeta Republike Srbije.
Naknada za korišćenje ribarskog područja na teritoriji autonomne pokrajine, prihod je budžeta autonomne pokrajine.
Visina naknade iz stava 2. ovog člana iznosi 15% od novčanog iznosa troškova za izdavanje dozvole za privredni ribolov i 10% od novčanog iznosa troškova za izdavanje dozvole za rekreativni ribolov (godišnje, dnevne i višednevne).
Sredstva od naknade za korišćenje ribarskog područja korisnik je dužan da uplati kvartalno na račun propisan za uplatu javnih prihoda Republike Srbije, do 10. u mesecu za prethodna tri meseca.
Ugovor o ustupanju na korišćenje ribarskog područja
Član 8.
O ustupanju na korišćenje ribarskog područja ministar, odnosno nadležni pokrajinski organ, zaključuje ugovor sa korisnikom ribarskog područja.
Ugovor iz stava 1. ovog člana sadrži: naziv ribarskog područja, period korišćenja ribarskog područja, granice ribarskog područja, obaveze korisnika, uslove i način raskida ugovora, otkazni rok i obaveze korisnika u slučaju raskida ugovora.
Ugovor iz stava 2. ovog člana, ministar, odnosno nadležni pokrajinski organ može jednostrano raskinuti, ako korisnik:
koristi ribarsko područje suprotno programu upravljanja ribarskim područjem;
ne organizuje i ne obezbedi stručnu ribočuvarsku službu, u skladu sa ovim zakonom;
zabrani ribolov u suprotnosti sa odredbama ovog zakona;
ne donese Program upravljanja ribarskim područjem i Godišnje programe upravljanja ribarskim područjem u propisanom roku ili ne dobije saglasnost ministra, odnosno nadležnog pokrajinskog organa na te programe;
sredstva od prodaje dozvola i druga sredstva za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda koristi nenamenski;
uplatu sredstava naknade za korišćenje ribarskog područja ne vrši na način i u roku u skladu sa zakonom;
korišćenjem ribarskog područja nanese štetu poljoprivrednoj, šumskoj ili drugoj proizvodnji i/ili ne formira poseban fond za naknadu štete u skladu sa ovim zakonom;
o promenama na ribarskom području koje su od značaja za korišćenje ribarskog područja blagovremeno ne izvesti ministarstvo, odnosno ne pribavi potrebnu saglasnost na promenu statusa korisnika;
prestane da ispunjava uslove propisane ovim zakonom, za korisnika ribarskog područja;
u drugim slučajevima neispunjavanja obaveza, predviđenih ovim zakonom.
Privremeno ustupanje ribarskog područja
Član 9.
Ribarsko područje koje konkursom nije ustupljeno na korišćenje ili je oduzeto, ministar, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni pokrajinski organ, privremeno ustupa na korišćenje bez konkursa privrednom društvu, javnom preduzeću ili drugom pravnom licu, koje ispunjava uslove iz člana 6. stav 1. tač. 1)-6) ovog zakona, do raspisivanja konkursa, a najduže na period od godinu dana.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, radi sprečavanja ili otklanjanja štete na ribolovnim vodama i ribljem fondu, odnosno radi preduzimanja hitnih mera zaštite ribljeg fonda ili radi završetka već preduzetih mera, period privremenog ustupanja može se produžiti na još jednu godinu, o čemu odluku donosi ministar.
Obeležavanje ribarskog područja
Član 10.
Korisnik je dužan da vidno obeleži granice ribarskog područja u roku od 30 dana od dana potpisivanja ugovora o ustupanju na korišćenje ribarskog područja.
Korisnik je dužan da vidno obeleži posebna staništa riba u roku od 30 dana od dana dobijanja saglasnosti na program upravljanja ribarskim područjem.
Ministar bliže propisuje način obeležavanja ribarskog područja.
Čuvanje ribarskog područja
Član 11.
Korisnik je dužan da obezbedi čuvanje ribarskog područja.
Čuvanje ribarskog područja vrši lice koje je zaposleno na neodređeno vreme kod korisnika, koje ima stečeno obrazovanje četvrtog stepena, položen stručni ispit i licencu za ribočuvara i koje nije osuđivano za neko od krivičnih dela kao član organizovane kriminalne grupe, krivična dela protiv privrede, krivična dela protiv životne sredine, krivično delo primanja ili davanja mita i krivično delo prevare (u daljem tekstu: ribočuvar).
Ribočuvar ima svojstvo službenog lica.
Pored ribočuvara, korisnik ribarskog područja može da angažuje i lica volontere koji poslove čuvanja ribarskog područja obavljaju kao pratnja ribočuvaru.
Ribočuvar pri vršenju svojih poslova mora imati službenu odeću, ribočuvarsku značku i ribočuvarsku legitimaciju, koje izdaje korisnik. Volonter za poslove čuvanja ribarskog područja, koje obavlja kao pratnja ribočuvaru mora imati značku ribočuvar-volonter i ribočuvarsku legitimaciju koju izdaje korisnik, a u kojoj je naznačen njegov volonterski status.
Čuvanje ribarskog područja u okviru granica zaštićenog područja vrši čuvar prirode koji ima položen stručni ispit i licencu za ribočuvara i on je ribočuvar.
Ministar bliže propisuje uslove i način organizovanja ribočuvarske službe i obrazac vođenja evidencije dnevnih aktivnosti ribočuvarske službe.
Ministar propisuje službenu odeću, izgled ribočuvarske značke i obrazac ribočuvarske legitimacije.
Stručni ispit za ribočuvara
Član 12.
Stručni ispit za ribočuvara polaže se pred komisijom koju obrazuje ministar.
Ministar bliže propisuje uslove, program i način polaganja ispita iz stava 1. ovog člana.
Troškove polaganja stručnog ispita snosi lice koje polaže stručni ispit i uplaćuje ih na propisan račun za uplatu javnih prihoda.
Licenca za ribočuvara
Član 13.
Licencu za ribočuvara izdaje ministarstvo licu koje je položilo stručni ispit iz člana 12. ovog zakona.
Troškove izdavanja licence snosi podnosilac zahteva za izdavanje licence.
Ministarstvo vodi Registar izdatih licenci.
Za izdavanje licence za ribočuvara plaća se republička administrativna taksa.
Ministar propisuje bliže uslove i postupak za izdavanje i oduzimanje licence, kao i način vođenja registra izdatih licenci.
Ovlašćenja ribočuvara
Član 14.
U vršenju svojih poslova ribočuvar, kao službeno lice, ovlašćen je da:
1) zatraži od lica zatečenog na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini ili u ribolovu, da pokaže isprave kojima se utvrđuje njegov identitet i dozvolu za privredni ribolov, odnosno dozvolu za rekreativni ribolov;
2) izvrši pregled objekata, plovnih objekata, vozila, ribolovnog alata, opreme i ulova i da utvrdi da li se ribolov obavlja u skladu sa ovim zakonom;
3) pristupi svakoj ribolovnoj vodi na ribarskom području u cilju kontrole;
4) fotografiše i snima nedozvoljene radnje i lica koja učestvuju u njima zatečena na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini;
5) privremeno oduzme dozvolu za privredni ili rekreativni ribolov, sredstva, alat i opremu, kao i druge predmete pronađene na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini, ako postoji osnovana sumnja da su upotrebljeni ili namenjeni za izvršavanje radnji koje su zabranjene ovim zakonom;
6) oduzme ulov ukoliko postoji osnovana sumnja da je riba ulovljena u suprotnosti sa odredbama ovog zakona;
7) zatraži pomoć nadležnog organa unutrašnjih poslova i inspektora nadležnog za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda (u daljem tekstu: inspektor) ako je onemogućen u vršenju poslova ribočuvarske službe;
8) obavlja i druge poslove u skladu sa programom upravljanja ribarskim područjem.
O izvršenom privremenom oduzimanju dokumenata, sredstava, alata, opreme i ulova, ribočuvar izdaje potvrdu licu od koga je izvršio privremeno oduzimanje.
Lice zatečeno na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini dužno je da na zahtev ribočuvara pokaže isprave kojima se utvrđuje njegov identitet i dozvolu za privredni ribolov, odnosno dozvolu za rekreativni ribolov i omogući pregled objekata, plovnih objekata, vozila, ribolovnog alata, opreme, sredstava i ulova.
Oduzeta sredstva, alate, opremu, ulov, kao i dokumenta iz stava 1. tačka 5) ovog člana ribočuvar je dužan da bez odlaganja preda korisniku.
Obaveze korisnika
Član 15.
U cilju zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda ribarskog područja, korisnik je dužan da:
1) prikuplja i obrađuje podatke potrebne za izradu privremenog programa upravljanja ribarskim područjem i programa upravljanja ribarskim područjem;
2) prikuplja i dostavlja ministarstvu podatke za vođenje katastra ribolovnih voda;
3) izrađuje Godišnji program upravljanja ribarskim područjem;
4) prikuplja i obrađuje podatke o kontrolisanim licima, ulovu i drugim zapažanjima na ribarskom području;
5) vrši proveru uslova za izdavanje dozvola za privredni ribolov, izdaje i vodi evidenciju o izdatim dozvolama za privredni i rekreativni ribolov;
6) kontinuirano prati da li privredna društva ili preduzetnici ispunjavaju uslove za obavljanje privrednog ribolova i u slučaju prestanka ispunjenosti uslova obaveštava nadležnog inspektora;
7) prikuplja, obrađuje i arhivira podatke o ulovu privrednih ribara i rekreativnih ribolovaca;
8) vodi evidenciju o izvršenim poribljavanjima, selektivnom ribolovu, translokaciji ribe i akcidentnim uginućima riba na ribarskom području;
9) podnosi prijavu za privredni prestup i zahtev za pokretanje prekršajnog postupka;
10) prikuplja podatke, izrađuje i blagovremeno dostavlja godišnje izveštaje i izveštaje o korišćenju ribarskog područja;
11) izvesti ministarstvo o uginuću riba na ribarskom području;
12) obavlja druge stručne poslove vezane za realizaciju Programa upravljanja ribarskim područjem, sprovođenje mera zaštite ribljeg fonda i druge poslove propisane ovim zakonom.
Ugovorom o ustupanju na korišćenje ribarskog područja mogu se utvrditi i druge obaveze korisnika u skladu sa ovim zakonom.
Korisnik je dužan da izvesti ministarstvo, a za ribarsko područje na teritoriji autonomne pokrajine i nadležni pokrajinski organ o promenama na ribarskom području koje su od značaja za korišćenje ribarskog područja.
Naknada štete
Član 16.
Pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje obavljajući ribolov suprotno odredbama ovog zakona ili na drugi način nanese štetu ribljem fondu dužno je da tu štetu nadoknadi korisniku ribarskog područja, po podnetom zahtevu korisnika.
Zahtev za naknadu štete korisnik podnosi, u skladu sa ovim zakonom, licu za koje je utvrđeno da je nanelo štetu ribljem fondu.
Korisnik je dužan da sredstva dobijena po osnovu naknade štete iz stava 1. ovog člana, namenski upotrebi za zaštitu i unapređenje ribljeg fonda, o čemu izveštava ministarstvo, odnosno nadležni pokrajinski organ.
Ministar propisuje način određivanja i visinu naknade štete nanete ribljem fondu.
Programi upravljanja ribarskim područjem
Član 17.
Korisnik je dužan da najkasnije u roku od godinu dana od dana potpisivanja ugovora o korišćenju ribarskog područja donese i pribavi saglasnost na Program upravljanja ribarskim područjem, za period na koji mu je ustupljeno na korišćenje.
U skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, korisnik donosi i dostavlja Godišnji program upravljanja ribarskim područjem, najkasnije do 1. decembra tekuće godine za narednu godinu.
Upravljač zaštićenog područja donosi Program upravljanja ribarskim područjem za period od deset godina i dužan je da isti podnese na saglasnost godinu dana pre isteka prethodnog Programa upravljanja ribarskim područjem.
U skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, upravljač zaštićenog područja donosi Godišnji program upravljanja ribarskim područjem, najkasnije do 1. decembra tekuće godine za narednu godinu.
Program upravljanja ribarskim područjem ima trajnu vrednost uz monitoring kvalitativnog sastava i uzrasne strukture ribljeg fonda, biomase, produkcije i ribolovnog pritiska na riblji fond. Monitoring se sprovodi svake treće godine korišćenja ribarskog područja a izveštaj o izvršenom monitoringu dostavlja se ministarstvu. Korisnik je dužan da na osnovu rezultata monitoringa donese izmene i dopune Programa upravljanja ribarskim područjem i pribavi saglasnost na isti.
Godišnje programe upravljanja ribarskim područjem izrađuje stručno lice zaposleno kod korisnika.
Do dobijanja saglasnosti na Program upravljanja ribarskim područjem, ribarsko područje koristi se na osnovu Privremenog programa upravljanja ribarskim područjem koji se donosi za prvu godinu korišćenja, a koji korisnik donosi u roku od tri meseca od dana ustupanja ribarskog područja na korišćenje.
Ministar, odnosno nadležni pokrajinski organ daje saglasnost na programe iz st. 1, 2. i 7. ovog člana.
Saglasnost na program iz stava 1. ovog člana izdaje se uz prethodno pribavljen akt o ispunjenosti uslova zaštite prirode koji se podnosi zajedno sa programom.
Programe iz st. 1. i 7. ovog člana izrađuju organizacije koje su registrovane za stručna ili naučna istraživanja iz oblasti ribolovnog ribarstva, ihtiologije, ribarstvene biologije ili ekologije kopnenih voda.
Organizacije iz stava 10. ovog člana sprovode monitoring ribarskog područja.
Program upravljanja ribarskim područjem i
Privremeni program upravljanja ribarskim područjem
Član 18.
Program upravljanja ribarskim područjem sadrži:
1) podatke o korisniku ribarskog područja;
2) podatke o ribarskom području;
3) osnovne hidrografske, hidrološke, biološke, fizičke, hemijske i druge karakteristike voda ribarskog područja i podatke o ekološkom statusu voda;
4) podatke o ribljim vrstama u vodama ribarskog područja, procenu njihove biomase i godišnje produkcije sa posebnim osvrtom na ribolovno najznačajnije vrste i zaštićene vrste;
5) uslove zaštite prirode;
6) vreme ribolova;
7) dozvoljene tehnike ribolova, opremu, alate i vrste mamaca kojima se može loviti na određenoj ribolovnoj vodi ribarskog područja;
8) mere za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda;
9) prostorni raspored, granice i mere za zaštitu posebnih staništa riba, kao i mere spašavanja riba sa plavnih područja;
10) program poribljavanja po vrstama i količini riba i vremenu i mestu poribljavanja;
11) dozvoljeni izlov ribe po vrstama i količini na osnovu godišnjeg prirasta ribljeg fonda;
12) uslove obavljanja ribolovnih aktivnosti i mere za njihovo unapređenje, uslove za obavljanje sportskog ribolova, kao i mere za unapređenje ribolovnog turizma na ribarskom području;
13) organizaciju ribočuvarske službe i broj ribočuvara;
14) procedure za otkrivanje i suzbijanje zagađivanja voda ribarskog područja;
15) program monitoringa ribarskog područja;
16) program edukacije rekreativnih ribolovaca;
17) ekonomske pokazatelje korišćenja ribarskog područja;
18) sredstva potrebna za sprovođenje programa upravljanja ribarskim područjem i način obezbeđivanja i korišćenja tih sredstava.
Privremeni program upravljanja ribarskim područjem sadrži:
1) podatke o korisniku ribarskog područja;
2) podatke o ribarskom području;
3) osnovne hidrografske, hidrološke, biološke, fizičke, hemijske i druge karakteristike voda ribarskog područja i podatke o ekološkom statusu voda;
4) osnovne karakteristike ihtiofaune (na osnovu literature ili ranijih istraživanja);
5) mere za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda;
6) dozvoljeni izlov ribe po vrstama i količini;
7) uslove i organizaciju ribolovnih aktivnosti na ribarskom području;
8) organizaciju ribočuvarske službe i broj ribočuvara;
9) procedure za otkrivanje i suzbijanje zagađivanja voda ribarskog područja;
10) sredstva potrebna za sprovođenje privremenog programa upravljanja ribarskim područjem i način obezbeđivanja i korišćenja tih sredstava.
Godišnji program upravljanja ribarskim područjem
Član 19.
Godišnji program upravljanja ribarskim područjem sadrži:
1) procenu biomase i ribolovnog pritiska na riblji fond na osnovu godišnjih statističkih pokazatelja ulova ribolovaca i ribara;
2) dozvoljeni godišnji i dnevni izlov ribe po vrstama;
3) dinamiku poribljavanja ribarskog područja po vrstama i količini riba, vremenu i mestu poribljavanja, kao i potrebna novčana sredstva;
4) mere i način zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda;
5) program edukacije rekreativnih ribolovaca.
Usklađivanje programa upravljanja ribarskim područjima
Član 20.
Upravljač zaštićenog područja dužan je da Program upravljanja ribarskim područjem uskladi sa Planom upravljanja zaštićenim područjem.
Korisnik ribarskog područja koje se nalazi na vodnom objektu u javnoj svojini, dužan je da Program upravljanja ribarskim područjem uskladi sa Planom upravljanja vodama.
Za ribolovne vode za koje nije data saglasnost za proglašenje ribarskog područja upravljač propisuje mere zaštite i korišćenja ribljeg fonda Planom upravljanja zaštićenim područjem.
Izveštaj o korišćenju ribarskog područja
Član 21.
Korisnik ribarskog područja dužan je da pripremi godišnji izveštaj o korišćenju ribarskog područja i dostavi ga ministarstvu odnosno nadležnom pokrajinskom organu i Agenciji za zaštitu životne sredine, najkasnije do 1. marta tekuće godine za prethodnu godinu.
Korisnik je dužan da najkasnije 90 dana pre isteka perioda na koji mu je ribarsko područje dodeljeno na korišćenje, pripremi izveštaj o korišćenju ribarskog područja za period koji mu je ugovorom o korišćenju dodeljen i dostavi ga ministarstvu ili nadležnom pokrajinskom organu i Agenciji za zaštitu životne sredine.
Ministar bliže propisuje formu, sadržinu i obim godišnjeg izveštaja i izveštaja o korišćenju ribarskog područja za period koji mu je ugovorom o korišćenju dodeljen.
III. OČUVANJE I ZAŠTITA RIBLJEG FONDA
Član 22.
Na ribarskom području zabranjeno je:
1) loviti, posedovati i uništavati riblju mlađ i primerke ribe u vreme mresta i lovostaja;
2) loviti ribu neposredno rukom;
3) loviti ribu eksplozivom i drugim rasprskavajućim sredstvima, harpunom, ostima, podvodnom puškom i drugim zabranjenim ili nedozvoljenim sredstvima i alatima, vatrenim oružjem, strujom, veštačkim izvorom svetlosti ili hemijskim i drugim sredstvima koja ubijaju, truju ili omamljuju ribu;
4) prekidati ili ometati migratorne puteve riba;
5) loviti noću mladicu, lipljana i pastrmku;
6) zatvarati, odvraćati i iscrpljivati vodu iz ribolovne vode, ako se time prouzrokuje opasnost za opstanak riba;
7) tehnički neopravdano, ispuštati vodu iz prirodnih i veštačkih jezera i drugih akumulacija ako se time prouzrokuje opasnost za opstanak ribe;
8) neovlašćeno poribljavanje i translokacija ribe;
9) ometati postavljanje znakova kojima se obeležava ribarsko područje, riblje plodište, prirodno dobro, ribnjak ili ribolovna voda za ribolov pod posebnim uslovima i mestima na kojima je ribolov zabranjen, kao i vršiti prisvajanje, oštećivanje i premeštanje znakova;
10) sprečavati spašavanje ribe i riblje mlađi, sa zemljišta koje je poplavljeno;
11) kretanje licu bez dozvole za privredni ili rekreativni ribolov sa sredstvima i alatima za ribolov van puteva na ribarskom području, a u neposrednoj blizini ribolovne vode;
12) držanje alata i sredstava za privredni ribolov i elektroribolov u plovnim objektima koja se nalaze na ribolovnoj vodi ili u objektima i vozilima koji se nalaze u njenoj neposrednoj blizini od strane lica koja nisu ovlašćena za obavljanje privrednog ribolova, ili ribolova u naučnoistraživačke svrhe;
13) močiti lan, divizmu i konoplju;
14) loviti ribu potezanjem, odnosno kačenjem udicom za telo – grabuljanjem;
15) sprečavati ribočuvara u izvršavanju ovlašćenja propisanih članom 14. ovog zakona;
16) sprečavati ili ometati lica koja poseduju dozvolu za privredni ili rekreativni ribolov da na ribolovnoj vodi obavljaju isti;
17) postavljanje ograda ili bilo kakvih prepreka kojima se sprečava pristup ribočuvara ribolovnoj vodi;
18) upotreba alata za privredni ribolov na ribolovnoj vodi koja nije namenjena za obavljanje privrednog ribolova;
19) zagađivati ribolovnu vodu štetnim i opasnim materijama koje mogu menjati ili pogoršavati ustaljeni kvalitet ribolovne vode i na taj način ugrožavati riblji fond;
20) posedovanje ribe koja je ulovljena suprotno odredbama ovog zakona.
Mere za očuvanje i zaštitu ribljeg fonda
Član 23.
Radi očuvanja i zaštite ribljeg fonda ustanovljava se lovostaj za sve ili pojedine vrste riba na ribarskom području, kao i zabrana lova riba koje nemaju propisanu veličinu.
Ministar bliže propisuje mere za očuvanje i zaštitu ribljeg fonda.
Rešenje o promeni režima ribolova i perioda lovostaja
Član 24.
Ministar, na osnovu ukazane potrebe, a prema meteorološkim, hidrološkim i biološkim pokazateljima donosi rešenje o promeni režima ribolova ili perioda lovostaja za pojedine vrste riba na ribarskom području.
Korisnik na osnovu ukazane potrebe, a prema meteorološkim, hidrološkim i biološkim pokazateljima, u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, može od ministarstva zatražiti privremenu promenu najmanje dozvoljene dužine ribljih vrsta dozvoljenih za izlov, režima ribolova ili perioda lovostaja za pojedine vrste riba na ribarskom području.
Posebna staništa riba
Član 25.
Korisnik je dužan da Programom upravljanja ribarskim područjem odredi pojedine ribolovne vode ili njihove delove za posebna staništa riba značajna za biološke potrebe riba kao što su: mrest, zimovanje, rast, ishrana i kretanje (migracija) riba.
U posebnim staništima trajno nije dozvoljen svaki vid ribolova, kao i bilo kakve druge aktivnosti koje ometaju mrest, razvoj i kretanje riba, osim ribolova u naučnoistraživačke svrhe.
Poribljavanje ribolovnih voda i translokacija
Član 26.
Poslove poribljavanja ribolovnih voda i translokacije vrši korisnik, u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem.
Troškove poribljavanja i translokacije snosi korisnik ribarskog područja.
Poribljavanje se vrši autohtonim vrstama riba.
Ribolovne vode mogu se poribljavati materijalom za poribljavanje proizvedenim u organizaciji sa posebnim ovlašćenjima koja je, u skladu sa posebnim propisima, registrovana za gajenje matica riba, riblje mlađi i oplođene ikre.
Ministar bliže propisuje uslove koje mora da ispunjava materijal za poribljavanje iz stava 4. ovog člana.
Poribljavanje ribolovnih voda vrstama riba koje su nestale iz tih voda (reintrodukcija ili ponovno naseljavanje), kao i autohtonim vrstama poreklom iz uvoza obavlja se na osnovu dozvole ministra.
Poribljavanje se vrši u prisustvu inspektora uz potvrdu o zdravstvenom stanju materijala kojim se vrši poribljavanje.
Translokacija se vrši autohtonim vrstama riba u skladu sa zakonom, na osnovu dozvole ministra, potvrde o zdravstvenom stanju riba, a u prisustvu inspektora.
Ograničenja korišćenja ribolovnih voda
Član 27.
Izgradnja vodoprivrednih, energetskih i drugih objekata na ribolovnoj vodi može se vršiti pod uslovom da se obezbedi nesmetano razmnožavanje riba, migracije riba i očuvanje ribljeg fonda.
Korisnici dovodnih i drugih kanala dužni su da ugrade i održavaju odgovarajuće uređaje koji sprečavaju ulaz ribe u te kanale, a korisnici brana su dužni da eliminišu do maksimalne moguće mere ili neutrališu aktivnosti i prepreke koje ometaju ili sprečavaju migraciju riba.
Rekonstrukcija i održavanje vodoprivrednih, energetskih i drugih objekata na ribolovnoj vodi može se vršiti pod uslovom da se eliminišu do maksimalne moguće mere ili neutrališu aktivnosti i prepreke koje ometaju ili sprečavaju migraciju riba.
U ribolovnoj vodi nije dozvoljeno postavljanje kaveznih sistema ili drugih objekata za uzgoj ribe.
U posebnim staništima riba nije dozvoljeno vađenje peska, šljunka, kamenja i panjeva, niti preduzimanje radnji kojima se, narušavanjem ekoloških odlika ribolovnih voda, ugrožava riblji fond.
Spašavanje ribe sa poplavljenog područja
Član 28.
Na poplavljenom području nije dozvoljeno obavljanje ribolova dok se voda ne povuče u korito ribolovne vode.
Korisnik je dužan da preduzme odgovarajuće mere da se riba sa poplavljenih područja vrati u korito ribolovne vode.
Vlasnik zemljišta koje je poplavljeno dužan je da omogući korisniku sprovođenje mera i aktivnosti vraćanja ribe sa poplavljenog područja u korito ribolovne vode.
Korisnik je dužan da vlasniku zemljišta nadoknadi štetu nastalu prilikom sprovođenja mera i aktivnosti vraćanja ribe sa poplavljenog područja u korito ribolovne vode.
Očuvanje ekosistema ribolovnih voda
Član 29.
Nije dozvoljeno u ribolovnu vodu ispuštati štetne i opasne materije ili na nju delovati drugim agensima koji bi narušili njene fizičke, hemijske, biološke i ambijentalne odlike, poremetili ustaljeni kvalitet vode, ugrozili zdravstveno stanje, život i opstanak riba i doveli do narušavanja faunističkog sastava ribolovne vode.
Nije dozvoljeno preduzimati mere koje dovode do promena hidrološkog režima koje negativno utiču na životni ciklus, posebno na mrest ribljih vrsta.
Nije dozvoljeno odlaganje otpada na obalama ribolovnih voda i u ribolovnoj vodi.
Zabrana unošenja alohtonih vrsta riba
Član 30.
Nije dozvoljeno unositi alohtone vrste riba u ribolovnu vodu.
Nije dozvoljeno unošenje ribljih vrsta iz regionalno udaljenih geografskih područja, kao i vrsta koje potiču iz geografski bližih, ali međusobno izolovanih slivova.
Spašavanje ribe i selektivni ribolov
Član 31.
Ako dođe do promene fizičkih, hemijskih ili bioloških odlika ribolovne vode koje štetno deluju na riblji fond ili postoji opravdana sumnja da će do toga doći, korisnik je dužan da preduzme odgovarajuće mere kako bi sačuvao riblji fond.
Izlov ugrožene ribe radi spašavanja u smislu stava 1. ovog člana i translokaciju u drugu ribolovnu vodu, korisnik obavlja u prisustvu inspektora. Korisnik je dužan da zainteresovanim licima omogući da o svom trošku ostvare pravo uvida u način i tok sprovođenja aktivnosti na spašavanju ribljeg fonda.
Radi sprečavanja razvoja alohtonih vrsta ili prenamnožavanja pojedinih vrsta riba na ribarskom području, korisnik može obavljati selektivni ribolov, na osnovu dozvole, a u prisustvu inspektora.
Korisnik koji vrši aktivnosti iz st. 2. i 3. ovog člana dužan je da po izvršenom ribolovu podnese izveštaj ministarstvu, a za ribarsko područje na teritoriji autonomne pokrajine nadležnom pokrajinskom organu o količini i vrsti ribe, vremenu obavljanja ribolova, mestu i načinu ribolova, odnosno korišćenju pribora i sredstava za obavljeni ribolov.
Ribu ulovljenu radi spašavanja nije dozvoljeno stavljati u promet.
Dozvolu za selektivni ribolov iz st. 2. i 3. ovog člana izdaje ministar, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni pokrajinski organ.
Izuzetno od stava 6. ovog člana, u posebno hitnim slučajevima, izlov ugrožene ribe radi spašavanja u smislu stava 2. ovog člana i translokacija u drugu ribolovnu vodu može se vršiti na osnovu rešenja inspektora.
Dozvolom iz stava 6. ovog člana određuje se vreme i način vršenja ribolova, vrsta i količina ribe koju treba izloviti, kao i dalje postupanje sa ulovljenom ribom.
Za izdavanje dozvole iz stava 3. ovog člana, plaća se republička administrativna taksa.
IV. RIBOLOV
1. Privredni ribolov
Uslovi za obavljanje privrednog ribolova
Član 32.
Privredni ribolov na ribarskom području može da obavlja privredno društvo ili preduzetnik, koji ispunjava uslove propisane ovim zakonom.
Privredno društvo može da obavlja privredni ribolov ako ima:
1) najmanje jedno zaposleno lice koje ima visoko obrazovanje stečeno na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine biološkog, ekološkog, veterinarskog ili stočarskog (zootehničkog) usmerenja;
2) zaposlena lica koja su upisana u Registar privrednih ribara.
Preduzetnik može da obavlja privredni ribolov, ako je upisan u Registar privrednih ribara.
Privredno društvo ili preduzetnik obavlja privredni ribolov na osnovu ugovora sa korisnikom ribarskog područja i godišnje dozvole za privredni ribolov, u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, odnosno Privremenim programom upravljanja ribarskim područjem.
Stručni ispit za ribara
Član 33.
Stručni ispit za ribara polaže se pred komisijom koju obrazuje ministar.
Lice sa položenim stručnim ispitom iz stava 1. ovog člana stiče pravo na upis u Registar privrednih ribara.
Ministar bliže propisuje uslove, način i program polaganja stručnog ispita iz stava 1. ovog člana.
Troškove polaganja stručnog ispita snosi lice koji polaže stručni ispit i uplaćuje ih na propisan račun za uplatu javnih prihoda.
Registar privrednih ribara
Član 34.
Registar privrednih ribara vodi ministarstvo.
Ministar bliže propisuje sadržinu i način vođenja Registra privrednih ribara.
Godišnja dozvola za privredni ribolov
Član 35.
Godišnju dozvolu za privredni ribolov izdaje korisnik ribarskog područja na zahtev privrednog društva ili preduzetnika. Uz zahtev za izdavanje dozvole za privredni ribolov, privredno društvo ili preduzetnik dostavlja dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 32. ovog zakona.
Korisnik snosi troškove štampanja dozvole.
Vrednost dozvole iz stava 1. ovog člana određuje korisnik najkasnije do 1. septembra tekuće godine za narednu godinu, uz saglasnost ministra.
Sredstva iz stava 3. ovog člana prihod su korisnika i koriste se u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda.
Godišnja dozvola za privredni ribolov glasi na ime i neprenosiva je.
Godišnja dozvola za privredni ribolov koja se izdaje privrednom društvu važi samo za jedno lice u radnom odnosu kod privrednog društva koje ima položen stručni ispit za ribara.
Godišnja dozvola za privredni ribolov oduzima se licu koje prestane da ispunjava uslove za obavljanje privrednog ribolova, ako se utvrdi da je dozvola izdata na osnovu netačnih podataka ili ako to lice privredni ribolov obavlja suprotno odredbama ovog zakona.
U slučaju privremenog prekida obavljanja delatnosti preduzetnik je dužan da, najkasnije u roku od 3 dana od dana nastanka razloga privremene sprečenosti, vrati dozvolu za privredni ribolov korisniku ribarskog područja koji je izdao dozvolu.
Ministar propisuje sadržinu obrasca godišnje dozvole za privredni ribolov.
Pritisak na riblji fond
Član 36.
Radi očuvanja ribljeg fonda kao prirodnog resursa korisnik ribarskog područja izdaje godišnje dozvole za privredni ribolov, prema broju utvrđenom Programom upravljanja ribarskim područjem.
Alati za obavljanje privrednog ribolova
Član 37.
Privredno društvo i preduzetnik obavljaju privredni ribolov mrežarskim, udičarskim i samolovnim alatima koji ne ugrožavaju juvenilne primerke riba i životinje kojima se riba hrani.
Ministar bliže propisuje način, alate i sredstva kojima se obavlja privredni ribolov.
Ograničenja privrednog ribolova
Član 38.
Korisnik ribarskog područja namenjenog za privredni ribolov, može Programom upravljanja ribarskim područjem ograničiti ili zabraniti upotrebu pojedinih alata za privredni ribolov.
Radi zaštite ribljeg fonda, korisnik ribarskog područja može, uz saglasnost ministra, odnosno nadležnog pokrajinskog organa, privremeno, a najduže na period od godinu dana, zabraniti privredni ribolov na određenom delu ribarskog područja.
O ograničenjima i zabranama iz st. 1. i 2. ovog člana, korisnik ribarskog područja dužan je da obavesti zainteresovana privredna društva ili preduzetnike koji obavljaju privredni ribolov.
Privredna društva i preduzetnici koji obavljaju privredni ribolov dužni su da poštuju ograničenja iz st. 1. i 2. ovog člana.
U slučaju iz st. 1. i 2. ovog člana privredno društvo ili preduzetnik koji obavlja privredni ribolov ima pravo na novčanu naknadu ili na umanjenje cene godišnje dozvole za privredni ribolov, u visini izgubljene dobiti, odnosno srazmerno iznosu te dobiti.
Evidencija ulova privrednog ribara
Član 39.
Privredno društvo ili preduzetnik koje obavlja privredni ribolov obavezno je da svakodnevno vodi evidenciju o ulovu ribe, sačini mesečni i godišnji izveštaj i dostavi korisniku ribarskog područja na kraju tekućeg meseca, odnosno godine.
Korisnik ne može izdati dozvolu za privredni ribolov u tekućoj godini privrednom društvu ili preduzetniku koje mu nije dostavilo godišnji izveštaj za prethodnu godinu.
Podaci iz evidencije ulova privrednog ribara sastavni su deo godišnjeg izveštaja korisnika.
Ministar bliže propisuje izgled i sadržinu obrasca evidencije ulova privrednog ribara i način vođenja evidencije o ulovu ribe.
2. Rekreativni i sportski ribolov
Opšti uslovi
Član 40.
Rekreativnim ribolovom može da se bavi lice na osnovu dozvole za obavljanje rekreativnog ribolova (u daljem tekstu: ribolovac).
Lica mlađa od 14 godina mogu obavljati rekreativni ribolov bez dozvole, jednim štapom, u prisustvu lica koje poseduje dozvolu za obavljanje rekreativnog ribolova.
Ministar bliže propisuje način, alate, opremu i sredstva kojima se obavlja rekreativni ribolov.
Dozvola za rekreativni ribolov
Član 41.
Dozvolu za rekreativni ribolov za kalendarsku godinu (godišnja dozvola), za jedan dan (dnevna dozvola), odnosno za više dana, a najviše do sedam dana (višednevna dozvola) izdaje korisnik koji snosi i troškove štampanja dozvole.
Godišnja dozvola za rekreativni ribolov važi na svim ribolovnim vodama Republike Srbije, osim na ribarskom području na ribolovnim vodama u zaštićenom području.
Korisnik izdaje godišnju dozvolu za rekreativni ribolov u jedinicama lokalne samouprave koje su navedene u ugovoru o ustupanju na korišćenje ribarskog područja.
Godišnju dozvolu za rekreativni ribolov lice kupuje u mestu prebivališta ili boravišta, osim dozvola za ribolov u zaštićenom području.
Korisnik izdaje dnevnu i višednevnu dozvolu za rekreativni ribolov za ribolovne vode koje su mu ustupljene na korišćenje.
Za ribarsko područje na ribolovnim vodama u zaštićenom području, dozvole iz stava 1. ovog člana izdaje upravljač zaštićenog područja.
Dozvola za rekreativni ribolov u zaštićenom području može se koristiti samo na ribarskom području za koje je izdata.
Ministar bliže propisuje sadržinu obrasca dozvole iz st. 1. i 6. ovog člana.
Član 42.
Vrednost dozvole za rekreativni ribolov iz člana 41. st. 1. i 6. ovog zakona određuje ministar najkasnije do 1. septembra tekuće godine za narednu godinu.
Dozvola iz stava 1. ovog člana, izdaje se u vrednosti koja je otisnuta na obrascu dozvole za rekreativni ribolov.
Sredstva ostvarena izdavanjem dozvole iz stava 1. ovog člana prihod su korisnika, odnosno upravljača zaštićenog područja i koriste se u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda.
Troškovi distribucije dozvola za rekreativni ribolov mogu iznositi najviše 5% od vrednosti dozvole za rekreativni ribolov.
Edukacija ribolovaca
Član 43.
Korisnik je dužan da sprovodi edukaciju ribolovaca.
Ministar bliže propisuje obim i sadržinu programa edukacije iz stava 1. ovog člana.
Ograničavanje rekreativnog ribolova
Član 44.
Korisnik može Programom upravljanja ribarskim područjem odrediti slučajeve u kojima se može ograničiti ili zabraniti rekreativni ribolov na ribarskom području, odnosno upotreba pojedinih ribolovnih alata, opreme i sredstava za rekreativni ribolov, uz saglasnost ministra, odnosno nadležnog pokrajinskog organa.
Ribolovac je dužan da poštuje ograničenja iz stava 1. ovog člana.
Korisnik je dužan da o ograničenjima iz stava 1. ovog člana javno obavesti sve zainteresovane za obavljanje rekreativnog ribolova.
Korisnik je dužan da na zahtev rekreativnog ribolovca izda pisano obaveštenje o ograničenjima iz stava 1. ovog člana.
Evidencija ulova ribolovaca
Član 45.
Ribolovac je dužan da vodi evidenciju o ulovu, na jedinstvenom obrascu.
Evidenciju ulova ribolovac dostavlja korisniku na kraju tekuće godine.
Korisnik ne može izdati dozvolu za tekuću godinu ribolovcu koji nije dostavio evidenciju ulova za prethodnu godinu.
Podaci iz evidencije ulova ribolovaca sastavni su deo godišnjeg izveštaja korisnika.
Ministar bliže propisuje izgled i sadržinu obrasca evidencije ulova ribolovca i način vođenja evidencije o ulovu ribe.
Sportski ribolov
Član 46.
Korisnik je dužan da na ribarskom području dozvoli takmičenja – sportski ribolov pod uslovima utvrđenim Programom upravljanja ribarskim područjem.
Ribolovne organizacije obavezne su da za izvođenje svojih takmičenja traže odobrenje od korisnika ribarskog područja na kome obavljaju takmičenja i uslove obavljanja takmičenja.
Organizator takmičenja obavezan je da obezbedi da svi učesnici takmičenja na dan takmičenja imaju odgovarajuće dozvole za rekreativni ribolov.
Ribolovne organizacije obavezne su da svoje takmičenje organizuju u skladu sa merama zaštite i očuvanja ribljeg fonda propisanim ovim zakonom.
3. Ribolov u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov
Dozvola za ribolov u naučnoistraživačke svrhe
Član 47.
Ribolov u naučnoistraživačke svrhe obavlja se u prisustvu ribočuvara, na osnovu dozvole koju izdaje ministar, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni pokrajinski organ.
U dozvoli za ribolov u naučnoistraživačke svrhe utvrđuje se:
1) ribarsko područje i ribolovne vode gde će se obavljati ribolov;
2) svrha ribolova;
3) vremenski period u kome će se obavljati ribolov;
4) imena lica koja obavljaju ribolov, sa podacima o naučnoistraživačkim ustanovama iz kojih su ta lica;
5) slučajevi i obim odstupanja od propisa o lovostaju;
6) vrsta i način upotrebe sredstava i alata za obavljanje ribolova;
7) način postupanja sa ulovljenom ribom.
Imalac dozvole dužan je da obavesti korisnika i ministarstvo, odnosno nadležni pokrajinski organ, o vremenu u kojem će obavljati ribolov u naučnoistraživačke svrhe i da o obavljenom ribolovu sačini izveštaj i dostavi ga ministarstvu, odnosno nadležnom pokrajinskom organu.
Za izdavanje dozvole iz stava 1. ovog člana, plaća se republička administrativna taksa.
Uslovi za obavljanje ribolova u naučnoistraživačke svrhe
Član 48.
Ribolov u naučnoistraživačke svrhe može se obavljati svim mrežarskim, udičarskim, samolovnim alatima i aparatom za elektroribolov, u meri i obimu koji ne narušava sastav ihtiofaune i ne umanjuje bitno postojeći riblji fond.
Ribolov u naučnoistraživačke svrhe mogu obavljati organizacije koje su registrovane za stručna i naučna istraživanja iz oblasti ribolovnog ribarstva, ihtiologije, ribarstvene biologije ili ekologije kopnenih voda.
Elektroribolov
Član 49.
Ribolov električnom strujom u naučnoistraživačke svrhe (u daljem tekstu: elektroribolov) na ribarskom području obavlja se u prisustvu ribočuvara, na osnovu dozvole koju izdaje ministar, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni pokrajinski organ.
Izuzetno, elektroribolov se može obavljati u slučaju izlovljavanja ribe radi poribljavanja i u slučajevima spašavanja ribe sa poplavljenog područja uz dozvolu ministra pod uslovima iz stava 1. ovog člana.
Elektroribolov mogu da vrše samo lica koja su stručno osposobljena za tu vrstu ribolova.
Aparat za elektroribolov mora biti takvih odlika da dovodi do reverzibilne elektronarkoze riba i da ne izaziva njihovo uginuće.
Aparat za elektroribolov mogu posedovati samo naučnoistraživačke i stručne organizacije, ovlašćene od strane ministra.
Imalac dozvole dužan je da obavesti korisnika i ministarstvo, odnosno nadležni pokrajinski organ o vremenu obavljanja elektroribolova, aparatima za elektroribolov koje koristi i da o obavljenom ribolovu sačini izveštaj i dostavi ga ministarstvu, odnosno nadležnom pokrajinskom organu.
Za izdavanje dozvole iz stava 1. ovog člana, plaća se republička administrativna taksa.
V. PROMET RIBA
Uslovi za obavljanje prometa ribe
Član 50.
Promet ribe mogu da obavljaju pravna lica i preduzetnici registrovani za promet ribe, kao i privredna društva i preduzetnici koji obavljaju privredni ribolov, u skladu sa posebnim propisima.
Prilikom prometa ribe privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik moraju imati dokumentaciju kojom se dokazuje poreklo, vrsta i količina ribe ili dokument kojim se dokazuje ispunjenost uslova za obavljanje privrednog ribolova.
Udruženja građana, ribolovci i druga lica ne mogu ulovljenu ribu stavljati u promet.
Ograničenja prometa ribe
Član 51.
Nije dozvoljeno stavljanje u promet riba koje nemaju propisanu veličinu ili su ulovljene u vreme lovostaja.
Ribe ulovljene u ribolovnoj vodi pre ustanovljenja lovostaja ne mogu se stavljati u promet posle isteka 24 časa od ustanovljenja lovostaja.
Promet riba u vreme lovostaja ili riba koje nemaju propisanu veličinu dozvoljen je samo za ribe poreklom iz objekata registrovanih za gajenje ribe.
Pri prometu riba u vreme lovostaja ili riba koje nemaju propisanu veličinu, pravno lice i preduzetnik moraju imati dokumentaciju kojom se dokazuje poreklo ribe, vrsta i količina ribe.
Nije dozvoljen promet prepariranih trofejnih primeraka riba ili delova riba bez saglasnosti ministra.
Finansiranje zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda
Član 52.
Finansiranje zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda obezbeđuje se iz:
1)sredstava budžeta Republike Srbije i autonomne pokrajine;
2)sredstava korisnika ostvarenih prodajom dozvola;
3)sredstava obezbeđenih za realizaciju programa, planova i projekata u oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda;
4)donacija, poklona i pomoći;
5)drugih izvora u skladu sa zakonom.
Sredstva iz stava 1. ovog člana koriste se za namene utvrđene ovim zakonom, i to:
čuvanje ribarskog područja (uspostavljanje, opremanje i obuka ribočuvarske službe, obeležavanje ribarskog područja, medijsko i drugo javno informisanje zainteresovanih za obavljanje rekreativnog ribolova, sanacija degradiranih staništa riba, razvoj informacionog sistema i drugo);
upravljanje ribolovom (izgradnja objekata za potrebe ribočuvarske službe, edukacija ribolovaca i drugo);
praćenje i unapređenje ribljeg fonda (monitoring, poribljavanje, selektivni ribolov, reintrodukcija, spašavanje ribe sa poplavljenog područja i drugo);
izgradnja i opremanje objekata za proizvodnju i uzgoj materijala za poribljavanje;
i druge namene u skladu sa ovim zakonom.
Sredstva od izdatih dozvola za rekreativni i privredni ribolov korisnik je dužan da vodi na posebnom računu.
Nadzor nad korišćenjem sredstava iz stava 1. ovog člana vrši ministarstvo, odnosno nadležni pokrajinski organ.
VI. NADZOR
Nadzor nad vršenjem poverenih poslova
Član 53.
Autonomna pokrajina poslove iz čl. 5, 6, 7, 8, 9, 17, 21, 31, 38, 44, 47, 49. i 52. ovog zakona vrši kao poverene poslove.
Ministarstvo vrši nadzor nad radom nadležnog organa autonomne pokrajine u vršenju poverenih poslova.
Ministarstvo, u vršenju nadzora nad radom nadležnog pokrajinskog organa, korisnika i upravljača zaštićenog područja, može da zahteva podnošenje izveštaja, obaveštavanje o vršenju poverenih poslova, da daje obavezne instrukcije i upozorava na neizvršenje poverenih poslova u skladu sa zakonom.
Na teritoriji autonomne pokrajine, nadležni pokrajinski organ, u vršenju nadzora nad radom korisnika, može da zahteva podnošenje izveštaja, obaveštavanje o vršenju poverenih poslova, da daje obavezne instrukcije i upozorava na neizvršenje poverenih poslova u skladu sa zakonom.
Inspekcijski nadzor
Član 54.
Inpekcijski nadzor nad primenom odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši ministarstvo preko nadležnog inspektora.
Autonomnoj pokrajini poverava se vršenje inspekcijskog nadzora nad primenom odredaba ovog zakona na teritoriji autonomne pokrajine.
Poslove inspektora može da obavlja lice koje ima visoko obrazovanje stečeno na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine biološkog, ekološkog, veterinarskog ili stočarskog (zootehničkog) usmerenja, tri godine radnog iskustva i položen državni stručni ispit ili lice koje ima visoko obrazovanje stečeno na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine poljoprivrednog usmerenja, tri godine radnog iskustva na poslovima ribarstva i položen državni stručni ispit.
Inspektor ima službenu legitimaciju, značku, službenu odeću i odgovarajuću opremu.
Ministar propisuje obrazac službene legitimacije, izgled i sadržinu značke, službenu odeću i vrstu opreme.
Prava i dužnosti inspektora
Član 55.
U vršenju poslova inspekcijskog nadzora, inspektor ima pravo i dužnost da utvrđuje:
1) da li se ustupljeno ribarsko područje koristi u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem i u skladu sa ovim zakonom;
2) da li je korisnik obeležio ribarsko područje, u skladu sa ovim zakonom;
3) da li se naknada za korišćenje ribarskog područja uplaćuje u propisanom iznosu i u propisanom roku;
4) da li je korisnik uskladio Program upravljanja ribarskim područjem sa drugim programima i aktima utvrđenim ovim i drugim zakonima;
5) da li se ribarsko područje čuva u skladu sa načinom organizacije ribočuvarske službe i brojem ribočuvara propisanim Programom upravljanja ribarskim područjem;
6) da li korisnik podnosi izveštaj o korišćenju ribarskog područja, u skladu sa ovim zakonom;
7) da li se dozvole za privredni i rekreativni ribolov izdaju na propisanom obrascu;
8) da li se sredstva ostvarena po osnovu izdavanja dozvola za privredni i rekreativni ribolov koriste namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda;
9) da li se na ribarskom području i drugoj ribolovnoj vodi primenjuju propisane zabrane lova riba i druge radnje, u skladu sa ovim zakonom;
10) da li korisnik ribarskog područja na kome se nalaze posebna staništa riba sprovodi propisane mere, u skladu sa ovim zakonom;
11) da li se poribljavanje ribolovnih voda vrši na propisan način;
12) da li se primenjuju propisane zabrane i ograničenja korišćenja i očuvanja ekosistema ribolovnih voda, odnosno mere i aktivnosti za spašavanje ribe i riblje mlađi sa poplavljenog područja;
13) da li se primenjuje zabrana unošenja novih vrsta riba bez odobrenja ministra;
14) da li se sprovode mere očuvanja ribljeg fonda;
15) da li se privredni i rekreativni ribolov, translokacija ribe, selektivni ribolov, ribolov u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov vrše u skladu sa propisanim uslovima;
16) da li su ispunjeni uslovi za promet ribe;
17) da li se sredstva obezbeđena za finansiranje zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda koriste u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, odnosno Privremenim programom upravljanja ribarskim područjem, i planovima i projektima u oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda;
18) da li se sprovode i druge propisane mere i uslovi u skladu sa ovim zakonom.
Ovlašćenja inspektora
Član 56.
U vršenju poslova iz člana 55. ovog zakona inspektor je ovlašćen da:
1) naredi sprovođenje mera u cilju realizacije Programa upravljanja ribarskim područjem;
2) naredi korisniku da sredstva ostvarena po osnovu izdavanja dozvola za privredni i rekreativni ribolov koriste namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda;
3) pokrene postupak za oduzimanje licence ribočuvaru;
4) naredi korisniku usklađivanje Programa upravljanja ribarskim područjem sa ovim zakonom;
5) naredi korisniku obeležavanje ribarskog područja iz člana 10. ovog zakona;
6) naredi korisniku usklađivanje Programa upravljanja ribarskim područjem sa drugim programima i aktima utvrđenim ovim i drugim zakonima;
7) zabrani ograđivanje i pregrađivanje dela ribolovne vode i naredi uklanjanje, ako je izvršeno bez dozvole ministra;
8) naredi uklanjanje plivajućih kaveza i drugih objekata za uzgoj ribe iz ribolovne vode;
9) zabrani na ribarskom području i drugoj ribolovnoj vodi, preduzimanje radnji koje su suprotne članu 22. ovog zakona;
10) naredi korisniku ribarskog područja na kome se nalaze posebna staništa riba da sprovede propisane mere, u skladu sa ovim zakonom;
11) zabrani poribljavanje ribolovne vode, ako je u suprotnosti sa ovim zakonom;
12) zabrani izgradnju ili rekonstrukciju vodoprivrednog objekta ili postrojenja na ribolovnoj vodi koji sprečavaju nesmetan mrest i migraciju riba bez odobrenja ministra i naloži mere za očuvanje i zaštitu ribljeg fonda;
13) zabrani rad korisnicima dovodnih, turbinskih i drugih kanala koji nemaju odgovarajuće uređaje koji sprečavaju ulaz ribe u te kanale i korisnicima brana koji nisu obezbedili adekvatne riblje prolaze (staze) ili nisu sveli na minimum negativne efekte prepreka koje ometaju ili sprečavaju migraciju riba;
14) zabrani obavljanje ribolova na poplavljenom području i naredi preduzimanje mera za spašavanje ribe;
15) zabrani ispuštanje štetnih i opasnih materija u ribolovnu vodu ili agenasa kojima se narušavaju njene fizičke, hemijske i biološke odlike;
16) u slučaju uginuća ribe, preko ovlašćene ustanove organizuje uzimanje uzoraka ribolovne vode i otpadne vode, radi analize i provere stepena zagađenosti ribolovne vode, pri čemu troškove analize snosi pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice od koga potiče zagađenje, ukoliko analiza pokaže da je usled upuštanja otpadne vode došlo do promene ustaljenog kvaliteta ribolovne vode;
17) zabrani zahvatanja ili upuštanja vode koja dovode do promene hidrološkog režima ribolovne vode i štetne su po riblji fond;
18) zabrani odlaganje otpada na obalama ribolovnih voda i u ribolovnoj vodi;
19) zabrani unošenje alohtone vrste ribe u ribolovnu vodu;
20) naredi korisniku preduzimanje mera očuvanja ribljeg fonda iz člana 23. ovog zakona;
21) zabrani privredni, rekreativni, sportski i naučnoistraživački ribolov, translokaciju ribe, elektroribolov i selektivni ribolov, ako se vrše u suprotnosti sa odredbama ovog zakona i programima;
22) zabrani lov ribe nedozvoljenim alatima i sredstvima;
23) fotografiše i snima nedozvoljene radnje i lica koja učestvuju u njima;
24) zatraži od lica zatečenog u ribolovu kao i u obavljanju drugih radnji na ribolovnog vodi da pokažu isprave kojima se utvrđuje njegov identitet;
25) naloži korisniku uništavanje oduzetih alata i sredstava za privredni i rekreativni ribolov i oduzete ribe;
26) zabrani korisniku da izda dozvolu licu koje ne vodi evidenciju o ulovu ribe iz čl. 39. i 45. ovog zakona;
27) zabrani korisniku izdavanje dozvola za privredni i rekreativni ribolov koje nisu odštampane na propisanom obrascu;
28) zabrani promet riba koji se vrši suprotno čl. 50. i 51. ovog zakona;
29) naredi ispunjavanje uslova iz čl. 50. i 51. ovog zakona;
30) zabrani promet ribe iz ribolovnih voda suprotno članu 51. ovog zakona;
31) pregleda poslovne knjige, dokumenta i evidencije privrednih društava, drugih pravnih lica i preduzetnika, koji se odnose na sprovođenje odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu njega;
32) naredi sprovođenje mera očuvanja i zaštite riba, u skladu sa ovim zakonom;
33) u slučaju potrebe angažuje ribočuvarsku službu za kontrolu ribarskih područja ili njihovih delova;
34) naloži korisniku uništavanje neizdatih obrazaca dozvola za privredni i rekreativni ribolov;
35) naredi pravnom licu sprovođenje mera i uslova propisanih rešenjem iz člana 4. ovog zakona;
36) naredi izvršenje drugih obaveza u određenom roku.
Ako inspektor u vršenju inspekcijskog nadzora utvrdi da propis nije primenjen ili je nepravilno primenjen, donosi rešenje kojim se nalaže otklanjanje utvrđene nepravilnosti i određuje rok za otklanjanje utvrđene nepravilnosti .
Ako pravno lice ili preduzetnik ne postupi u roku koji mu je ostavljen za otklanjanje nepravilnosti, inspektor donosi rešenje o zabrani obavljanja delatnosti do otklanjanja nepravilnosti.
Na rešenje inspektora iz st. 2. i 3. ovog člana može se izjaviti žalba ministarstvu u roku od osam dana od dana dostavljanja rešenja.
Žalba na rešenje inspektora ne odlaže izvršenje rešenja.
Rešenje po žalbi je konačno.
Član 57.
U vršenju poslova iz čl. 55. i 56. ovog zakona inspektor je ovlašćen i dužan da:
1) privremeno oduzme sredstva, alat i opremu, kao i druge predmete pronađene na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini, ako postoji osnovana sumnja da su upotrebljeni ili bili namenjeni izvršenju radnji zabranjenih ovim zakonom i preda ih korisniku;
2) trajno oduzme ulovljenu ribu i neobeležene alate za privredni ribolov nađene u ribolovnoj vodi i preda ih korisniku;
3) oduzme dozvolu za privredni, odnosno rekreativni ribolov, kao i dozvolu za ribolov u naučnoistraživačke svrhe, elektroribolov i selektivni ribolov;
4) trajno oduzme ribu zatečenu u prometu za koju postoji osnovana sumnja da je ulovljena ili stavljena u promet u suprotnosti sa odredbama ovog zakona;
5) predloži oduzimanje ribarskog područja i raskid ugovora o ustupanju na korišćenje ribarskog područja.
Lice zatečeno na ribolovnoj vodi dužno je da na zahtev inspektora pokaže isprave kojima se utvrđuje njegov identitet i dozvolu za privredni ribolov, odnosno dozvolu za rekreativni ribolov i omogući pregled objekata, plovnih objekata, vozila, ribolovnog alata, opreme, sredstava i ulova.
U vršenju nadzora nad primenom mera iz ovog zakona inspektor ima i ovlašćenja i dužnosti utvrđene posebnim zakonom.
VII. KAZNENE ODREDBE
Privredni prestupi
Član 58.
Novčanom kaznom od 1.500.000 do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice, ako:
1)ne proglasi ribarsko područje i ne pribavi saglasnost ministra (član 3. stav 3);
2)ne sprovodi mere i uslove propisane rešenjem (član 4. stav 1);
3)ribarsko područje ustupi drugom subjektu na korišćenje (član 5. stav 4);
4)ne vrši uplatu naknade za korišćenje ribarskog područja u propisanom iznosu (član 7. stav 4);
5)ne vrši uplatu naknade za korišćenje ribarskog područja u propisanom roku (član 7. stav. 5);
6)u roku od godinu dana od dana potpisivanja ugovora o korišćenju ribarskog područja ne donese Program upravljanja ribarskim područjem i u odgovarajućem roku ne pribavi saglasnost ministra (član 17. stav 1);
7)u predviđenom roku ne donese Godišnji program upravljanja ribarskim područjem za narednu godinu (član 17. st. 2. i 4);
8)ne donese Program upravljanja ribarskim područjem u propisanom roku (član 17. stav 3);
9)ne sprovodi monitoring (član 17. stav 5);
10)u roku od tri meseca od dana ustupanja ribarskog područja na korišćenje ne donese Privremeni program upravljanja ribarskim područjem (član 17. stav 7);
11)postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 1), 4), 5), 6), 7), 8), 10), 17), 18), 19) i 20) ovog zakona;
12)postupi suprotno članu 25. stav 2. ovog zakona;
13)vrši poribljavanje i translokaciju suprotno odredbama člana 26. ovog zakona;
14)postupi suprotno članu 27. ovog zakona;
15)ispušta u ribolovnu vodu štetne i opasne materije ili na nju deluje drugim agensima koji narušavaju njene fizičke, hemijske i biološke odlike i time poremeti ustaljeni kvalitet vode, ugrozi zdravstveno stanje, život i opstanak riba i dovede do narušavanja faunističkog sastava ribolovne vode ili ugrožavanja ribljeg fonda (član 29. stav 1);
16)preduzima mere koje dovode do takvih promena hidrološkog režima koje negativno utiču na životni ciklus, posebno na mrest ribljih vrsta (član 29. stav 2);
17)odlaže otpad u ribolovnu vodu ili na obalu ribolovne vode (član 29. stav 3);
18)unosi alohtone vrste riba i riblje vrste iz regionalno udaljenih geografskih područja, kao i vrste koje potiču iz geografski bližih ali međusobno izolovanih slivova (član 30);
19)postupa suprotno odredbama člana 31. ovog zakona;
20)obavlja izlov koji nije u skladu sa dozvolom za selektivni ribolov (član 31);
21)vrši privredni ribolov suprotno članu 32. ovog zakona;
22)ograniči ribolov bez saglasnosti ministra, odnosno nadležnog pokrajinskog organa (član 38. stav 2);
23)izdaje dozvolu za privredni ribolov suprotno članu 39. stav 2. ovog zakona;
24)izdaje dozvolu za rekreativni ribolov suprotno članu 41. ovog zakona;
25)postupi suprotno članu 42. st. 2-4. ovog zakona;
26) ne organizuje i ne sprovede edukaciju rekreativnih ribolovaca (član 43. stav 1);
27) sredstva ostvarena po osnovu dozvola za ribolov ne vodi na posebnom računu (član 52. stav 3).
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 100.000 do 200.000 dinara.
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana može se izreći zaštitna mera:
1) zabrana pravnom licu, da se bavi određenom privrednom delatnošću u trajanju od šest meseci do deset godina računajući od dana pravosnažnosti presude;
2) zabrana odgovornom licu u pravnom licu da vrši određene dužnosti u trajanju od šest meseci do deset godina računajući od dana pravosnažnosti presude;
3) javno objavljivanje presude.
Prekršaji
Član 59.
Novčanom kaznom od 500.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) ne izvrši obeležavanje ribarskog područja ili posebnih staništa riba u propisanom roku (član 10. st. 1. i 2);
2) obeleži ribarsko područje ili posebna staništa riba suprotno članu 10. stav 3. ovog zakona;
3) ne obezbedi čuvanje ribarskog područja (član 11. stav 1);
4) ne obezbedi ribočuvaru propisanu službenu odeću, ne izda ribočuvaru legitimaciju na propisanom obrascu i ribočuvarsku značku propisanog izgleda (član 11. stav 5);
5) ne izvršava obaveze iz člana 15. ovog zakona;
6) ne dostavi izveštaj o sredstvima dobijenim po osnovu naknade štete i njihovoj upotrebi u skladu sa odredbama člana 16. stav 3. ovog zakona;
7) ne uskladi Program upravljanja ribarskim područjem sa Planom upravljanja zaštićenog područja, ne uskladi Program upravljanja ribarskim područjem koje se nalazi na vodnom objektu u javnoj svojini sa Planom upravljanja vodama, ne propiše Planom upravljanja zaštićenog područja mere zaštite i korišćenja ribljeg fonda, za ribolovne vode za koje nije data saglasnost za proglašenje ribarskog područja (član 20);
8) ne postupi po odredbama člana 21. ovog zakona;
9) ne sprovodi ili sprečava sprovođenje mera spašavanja ribe sa poplavljenog područja (član 28. st. 2. i 3);
10) izda dozvolu za privredni ribolov suprotno uslovima iz člana 32. ovog zakona;
11) ne postupi u skladu sa odredbom člana 35. st. 3, 4, 6, 8 i 9. ovog zakona;
12) koristi godišnju dozvolu za privredni ribolov suprotno članu 35. stav 5. ovog zakona;
13) izda veći broj godišnjih dozvola za privredni ribolov od broja dozvola utvrđenih Programom upravljanja ribarskim područjem (član 36);
14) obavlja privredni ribolov mrežarskim, udičarskim i samolovnim alatima koji ugrožavaju juvenilne primerke riba i životinje kojima se riba hrani (član 37);
15) postupi suprotno ograničenjima privrednog ribolova iz člana 38. stav 4. ovog zakona;
16) ne vodi svakodnevno evidenciju o ulovu ribe na propisan način i ne sačinjava mesečni i godišnji izveštaj, odnosno ne dostavlja ih korisniku na kraju tekućeg meseca, odnosno godine (član 39. stav 1);
17) postupi suprotno članu 44. st. 3. i 4.ovog zakona;
18) izda dozvolu rekreativnom ribolovcu koji nije dostavio evidenciju o ulovu (član 45. stav 3);
19) postupi suprotno članu 46. ovog zakona;
20) obavlja ribolov u naučnoistraživačke svrhe bez dozvole ministra i suprotno članu 47. ovog zakona;
21) obavlja ribolov u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov suprotno članu 48. ovog zakona;
22) obavlja elektroribolov, poseduje ili koristi aparat za elektroribolov bez saglasnosti ministra (član 49);
23) obavlja promet ribe suprotno članu 50. ovog zakona;
24) stavlja u promet ribu suprotno članu 51. ovog zakona;
25) ne omogući inspektoru obavljanje kontrole, odnosno ne postupi po rešenju inspektora (član 55, 56. i 57).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 50.000 do 100.000 dinara.
Novčanom kaznom od 250.000 do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 1), 2), 3), 4), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 14), 15),16), 17), 18), 19) i 20) ovog zakona;
postupi suprotno članu 23. ovog zakona;
vrši ribolov u područjima proglašenim za riblja plodišta, kao i bilo kakve druge aktivnosti koje ometaju mrest, razvoj i kretanje riba suprotno članu 25. stav 2. ovog zakona;
vrši poribljavanje ribolovnih voda u suprotnosti sa članom 26. stav 1. ovog zakona;
sprečava sprovođenje mera spašavanja ribe sa poplavljenog područja (član 28. st. 1-3);
privredni ribolov obavlja suprotno članu 32. ovog zakona;
koristi godišnju dozvolu za privredni ribolov suprotno članu 35. stav 5. ovog zakona;
ne postupi u skladu sa odredbom člana 35. st. 7 i 8. ovog zakona;
obavlja privredni ribolov mrežarskim, udičarskim i samolovnim alatima koji ugrožavaju juvenilne primerke riba i životinje kojima se riba hrani (član 37.);
postupi suprotno ograničenjima privrednog ribolova iz člana 38. stav 4. ovog zakona;
postupi suprotno članu 39. stav 1. ovog zakona;
poseduje ili koristi aparat za elektroribolov bez saglasnosti ministra (član 49. stav 5);
obavlja promet ribe suprotno članu 50. ovog zakona;
stavlja u promet ribu suprotno članu 51. ovog zakona;
ne omogući inspektoru obavljanje kontrole, odnosno ne postupi po rešenju inspektora (član 55, 56. i 57).
Za prekršaj iz st. 1. i 3. ovog člana, pored novčane kazne, izriče se i zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili bili namenjeni izvršenju prekršaja ili su nastali njegovim izvršenjem, a može se izreći i zaštitna mera zabrane vršenja delatnosti u trajanju do tri godine.
Član 60.
Novčanom kaznom od 5.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako:
1) postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 1), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 17), 18), 19) i 20) ovog zakona;
2) lovi ribu koja nema propisanu veličinu ili u vreme lovostaja (član 23. stav 1);
3) lovi ribu u posebnim staništima riba ili vrši druge aktivnosti koje ometaju mrest i kretanje riba (član 25. stav 2);
4) postupi suprotno ograničenjima iz člana 27. ovog zakona;
5) lovi ribu na poplavljenom području ili sprečava spašavanje ribe sa poplavljenog područja (član 28. st. 1. i 3);
6) ugrožava ekosistem ribolovnih voda (član 29);
7) stavlja u promet ribu ulovljenu radi spašavanja (član 31. stav 5);
8) obavlja privredni ribolov suprotno članu 32. ovog zakona;
9) postupi suprotno članu 40. ovog zakona;
10) postupi suprotno ograničenjima iz člana 44. ovog zakona;
11) koristi ili poseduje aparat za elektroribolov (član 49);
12) stavlja u promet ulovljenu ribu (član 50);
13) ne postupi po rešenju inspektora ili sprečava inspektora u obavljanju službene dužnosti (čl. 55, 56. i 57).
Novčanom kaznom od 100.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako suprotno odredbama ovog zakona, organizuje ili učestvuje u unošenju ribljih vrsta, poribljavanju i translokaciji (čl. 26. i 30).
Novčanom kaznom od 15.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako:
postupi suprotno članu 14. stav 3. ovog zakona;
postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 2), 9), 10) ovog zakona;
postupi suprotno članu 45. st. 1 i 2. ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana, pored novčane kazne, izriče se i zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili bili namenjeni izvršenju prekršaja ili su nastali njegovim izvršenjem, a može se izreći i zaštitna mera zabrane ribolova.
Član 61.
Novčanom kaznom od 25.000 do 50.000 dinara kazniće se ribočuvar, ako:
pri vršenju svojih poslova nema službenu uniformu, značku i ribočuvarsku legitimaciju (član 11. stav 5);
ne vodi evidenciju dnevnih aktivnosti na propisanom obrascu (član 11. stav 7);
u vršenju svojih poslova ne postupi u skladu sa ovlašćenjima iz člana 14. ovog zakona.
Član 62.
Postupak po prekršajima iz ovog zakona ne može se pokrenuti kad proteknu tri godine od dana kada je prekršaj učinjen.
Član 63.
Sredstva dobijena od novčanih kazni i izrečenih zaštitnih mera prihod su budžeta Republike Srbije.
VIII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 64.
Važenje ugovora o ustupanju na korišćenje ribarskih područja koji su zaključeni do dana stupanja na snagu ovog zakona može se produžiti pre isteka roka na koji su zaključeni na period koji ukupno ne može biti duži od deset godina od dana zaključivanja ugovora.
U slučaju iz stava 1. ovog člana zaključuje se aneks tog ugovora.
Član 65.
Korisnici ribarskih područja su dužni da usklade svoj rad i programe upravljanja ribarskim područjem sa odredbama ovog zakona, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 66.
Podzakonski propisi koji se donose na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona doneće se u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primenjivaće se Rešenje o određivanju ribarskih područja („Službeni glasnik RS”, br. 115/07, 49/10 i 60/12) i propisi doneti na osnovu Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13 – US), osim odredaba tih propisa koji nisu u skladu sa ovim zakonom.
Član 67.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13 –US).
Član 68.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u ,,Službenom glasniku Republike Srbije”, osim odredbe člana 3. st. 8. i 9. ovog zakona koje se primenjuju od 1. januara 2016. godine.
O B R A Z L O Ž E NJ E
I. USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona utvrđen je članom 97. stav 1. tačka 9. Ustava Republike Srbije, kojim Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, između ostalog, održivi razvoj, zaštitu i unapređenje biljnog i životinjskog sveta.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENJA ZAKONA
Razlog za donošenje novog Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda, je pre svega potreba da se pitanje zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda uredi na kvalitetniji način, poboljša i unapredi postojeće stanje. Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13-US), stupio je na snagu 23. maja 2009. godine. U periodu primene toga zakona uočeni su određeni problemi i nedostaci u zakonskim rešenjima, pa se ukazala potreba da se određena pitanja regulišu na drugačiji način, odnosno pojedina prava, obaveze i ovlašćenja svih subjekata koji učestvuju u poslovima zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda, definišu na jasniji i precizniji način, i poveća njihova odgovornost.
Riblji fond Republike Srbije, predstavlja značajan prirodni resurs te kao takav zaslužuje da se maksimalno čuva i štiti, i da u odnosima koji nastaju prilikom korišćenja ribolovnih voda taj interes bude prioritetan.
U tom smislu ovaj predlog zakona predstavlja izvestan napredak, pre svega jer na celovit način uređuje sistem upravljanja ribljim fondom u skladu sa principom održivog korišćenja. Time se ispunjavaju i zahtevi Evropske unije i načela koja proizilaze iz ratifikovanih međunarodnih ugovora u oblasti zaštite biodiverziteta: Konvencije o biološkoj raznovrsnosti, Konvencije o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje flore i faune, Konvencije o očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa, Zakona o potvrđivanju konvencije o očuvanju migratornih vrsta divljih životinja, kao i ratifikovanih sporazuma u oblasti ribarstva.
Predlogom zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda postižu se sledeći ciljevi:
upravljanje ribljim fondom u ribolovnim vodama koje obuhvata zaštitu i održivo korišćenje, ulov, i promet riba;
održivo korišćenje ribljeg fonda koje doprinosi očuvanju ihtiofaunističkog diverziteta i ekološkog integriteta vodenih ekosistema;
utvrđivanje uslova za obavljanje privrednog, rekreativnog i sportskog, kao i ribolova u naučno-istraživačke svrhe i elektroribolova;
utvrđivanje uslova za obavljanje prometa riba;
efikasni nadzor koji obuhvata prava, dužnosti i ovlašćenja inspektora;
pooštrena kaznena politika.
III. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENJA
U poglavlju I. Predloga zakona (OSNOVNE ODREDBE) definišu se predmet zakona, značenje izraza.
Predmet ovog zakona je uređivanje upravljanja ribolovnim resursima u ribolovnim vodama koje obuhvata očuvanje i zaštitu, ulov, korišćenje i promet riba.
Upravljanje ribolovnim resursima vrši se u skladu sa principom održivog korišćenja, koji doprinosi očuvanju ihtiofaunističkog diverziteta i ekološkog integriteta vodenih ekosistema (član 1.).
Predlogom zakona su definisani pojedini izrazi, odnosno pojmovi koji se u ovom zakonu koriste (član 2.).
U poglavlju II. (RIBARSKA PODRUČJA) utvrđuje se ustanovljavanje i proglašavanje ribarskih područja radi održivog korišćenja ribljeg fonda na ribolovnim vodama. Ribarsko područje ustanovljava ministar nadležan za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda (u daljem tekstu: ministar). Aktom se određuju granice i namena ribarskog područja u pogledu vrste ribolova koji se na njemu obavlja (privredni i/ili rekreativni).
Ribolovne vode na ribarskim područjima i propisane mere zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda upisuju se u katastar ribolovnih voda, koji vodi ministarstvo.
Ribarsko područje na ribolovnim vodama u zaštićenom području proglašava i koristi upravljač zaštićenog područja, po prethodno pribavljenoj saglasnosti ministra. Na zahtev lica, organa ili organizacije koja ima pravni interes, ministar može rešenjem izuzeti pojedine ribolovne vode ili deo ribolovne vode iz ribarskog područja, zabraniti ribolov ili ustanoviti poseban režim i uslove ribolova i zaštite ribljeg fonda. Riblji fond u vodnim objektima izuzetnim rešenjem iz člana 4. stava 3. tač. 2) – 4) je u državnoj svojini.
Granica između ribarskih područja na tekućoj ribolovnoj vodi određuje se upravno na maticu toka od obale do obale, odnosno do glavnih odbrambenih nasipa. Za ribolovne vode koje su istovremeno državne granice, granice ribarskog područja određuju se prema državnoj granici, upravno na maticu toka od obale do državne granice, odnosno do glavnih odbrambenih nasipa.
Ustupanje ribarskih područja na korišćenje (u daljem tekstu: ribarsko područje) – ribarska područja ustupa na korišćenje ministar. Ribarsko područje koje se nalazi na teritoriji autonomne pokrajine ustupa na korišćenje pokrajinski organ nadležan za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda (u daljem tekstu: nadležni pokrajinski organ). Ribarsko područje ustupa se na korišćenje javnim konkursom na deset godina.
Ribarsko područje se ustupa na korišćenje privrednom društvu, javnom preduzeću ili drugom pravnom licu (u daljem tekstu: korisnik) koje mora da ispunjava sledeće uslove:
1) da je registrovano kod nadležnog organa, odnosno upisano u odgovarajući registar;
2) da je tehnički i stručno opremljeno za obavljanje delatnosti, odnosno da ima zaposleno lice u stalnom radnom odnosu sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine biološkog, ekološkog, veterinarskog ili stočarskog (zootehničkog) usmerenja (u daljem tekstu: stručno lice);
3) da nije u roku od dve godine, pre objavljivanja konkursa za ustupanje ribarskog područja na korišćenje, kažnjavano za privredne prestupe i prekršaje iz oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda;
4) da njegov zakonski zastupnik nije osuđivan za neko od krivičnih dela kao član organizovane kriminalne grupe, da nije osuđivan za krivična dela protiv privrede, krivična dela protiv životne sredine, krivično delo primanja ili davanja mita, krivično delo prevare;
5) da mu nije izrečena mera zabrane obavljanja delatnosti, koja je na snazi u vreme objavljivanja konkursa;
6) da je izmirilo dospele poreze, doprinose i druge javne dažbine u skladu sa propisima Republike Srbije.
Ministar može oduzeti ribarsko područje ako korisnik: koristi ribarsko područje suprotno Programu upravljanja ribarskim područjem; ne sprovodi mere predviđene ugovorom o ustupanju na korišćenje ribarskog područja; prestane da ispunjava uslove propisane stavom 1. ovog člana. Ministar bliže propisuje uslove i način organizovanja ribočuvarske službe. (čl. 4. i 5).
Naknada za korišćenje ribarskog područja je prihod budžeta Republike Srbije, i iznosi 15% od novčanog iznosa dozvole za privredni ribolov i 10% od novčanog iznosa dozvole za rekreativni ribolov (godišnje, dnevne i višednevne) (član 7).
Ugovor o ustupanju na korišćenje ribarskog područja: ministar odnosno nadležni pokrajinski organ zaključuje ugovor sa korisnikom ribarskog područja (član 8).
Privremeno ustupanje ribarskog područja koje konkursom nije ustupljeno na korišćenje ili je oduzeto, privremeno se ustupa na korišćenje bez konkursa privrednom društvu, javnom preduzeću ili drugom pravnom licu, koje ispunjava uslove iz člana 5. stav 1. ovog zakona, a najduže do godinu dana (član 9).
Obeležavanje ribarskog područja korisnik je dužan da vidno obeleži granice ribarskog područja u roku od tri meseca od dana potpisivanja ugovora o ustupanju na korišćenje ribarskog područja.
Korisnik je dužan da Programom upravljanja ribarskim područjem odredi pojedine ribolovne vode u okviru ribarskog područja koje predstavljaju posebna staništa riba (član 10).
Ministar bliže propisuje način obeležavanja granica ribarskog područja (član 10).
Utvrđuje se da je korisnik dužan da obezbedi čuvanje ribarskog područja. Čuvanje ribarskog područja može da vrši lice koje je zaposleno na neodređeno vreme kod korisnika, koje ima stečeno obrazovanje četvrtog stepena, koje ima položen stručni ispit i licencu za ribočuvara i koje nije osuđivano za neko od krivičnih dela kao član organizovane kriminalne grupe, krivično delo protiv privrede, krivično delo protiv životne sredine, krivično delo primanja ili davanja mita i krivično delo prevare i ono je službeno lice (u daljem tekstu: ribočuvar).
Pored ribočuvara, korisnik ribarskog područja može da angažuje i lica volontere koji poslove čuvanja ribarskog područja obavljaju kao pratnja ribočuvaru.
Ribočuvar pri vršenju svojih poslova mora imati službenu odeću, ribočuvarsku značku i ribočuvarsku legitimaciju.
Ministar propisuje službenu odeću, izgled ribočuvarske značke i obrazac ribočuvarske legitimacije.
Stručni ispit za ribočuvara polaže se pred komisijom koju obrazuje ministar. Ministar bliže propisuje uslove, program i način polaganja ispita za ribočuvara.
Licencu za ribočuvara izdaje nadležno ministarstvo, licu koje je položilo stručni ispit za ribočuvara. Troškove izdavanja licence snosi podnosilac zahteva za izdavanje licence. Ministarstvo vodi Registar izdatih licenci. Ministar propisuje bliže uslove i postupak za izdavanje i oduzimanje licence, kao i način vođenja registra izdatih licenci (član 13).
Ovlašćenja ribočuvara kao službenog lica su propisana i on je dužan da preduzme između ostalog sledeće mere: zatraži od lica zatečenog na ribolovnoj vodi, u neposrednoj blizini ribolovne vode ili u ribolovu da pokaže isprave kojima se utvrđuje njegov identitet, ribarsku legitimaciju i dozvolu za privredni ribolov, odnosno legitimaciju ribolovca i dozvolu za rekreativni ribolov; izvrši pregled objekata, plovila, vozila, ribolovnog alata, opreme i ulova i da utvrdi da li se ribolov obavlja u skladu sa zakonom; zatraži pomoć nadležnog organa unutrašnjih poslova i nadležnog inspektora ako je onemogućen u vršenju poslova ribočuvarske službe; oduzme ulov ukoliko postoji osnovana sumnja da je riba ulovljena u suprotnosti sa odredbama ovog zakona; privremeno oduzme ribarsku legitimaciju, legitimaciju ribolovca i dozvolu za privredni ili rekreativni ribolov, sredstva, alat i opremu, kao i druge predmete pronađene na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini, ako postoji osnovana sumnja da su upotrebljeni ili namenjeni za izvršavanje radnji koje su zabranjene ovim zakonom. O izvršenom privremenom oduzimanju dokumenata, sredstava, alata, opreme i ulova, ribočuvar izdaje licu od koga je izvršio privremeno oduzimanje potvrdu o tome. Takođe, lice zatečeno na ribolovnoj vodi dužno je da na zahtev ribočuvara pokaže isprave kojima se utvrđuje njegov identitet i dozvolu za privredni ribolov, odnosno dozvolu za rekreativni ribolov i omogući pregled objekata, plovnih objekata, vozila, ribolovnog alata, opreme, sredstava i ulova (član 14).
Ovim zakonom se utvrđuju i obaveze korisnika, i to da: prikuplja i obrađuje podatke potrebne za izradu Privremenog programa upravljanja ribarskim područjem i programa upravljanja ribarskim područjem; prikuplja i dostavlja ministarstvu podatke za vođenje katastra ribolovnih voda; izrađuje Godišnji program upravljanja ribarskim područjem; prikuplja i obrađuje podatke o kontrolisanim licima, ulovu i drugim zapažanjima na ribarskom području; vrši proveru uslova za izdavanje dozvola za privredni ribolov, izdaje i vodi evidenciju o izdatim dozvolama za privredni ribolov; kontinuirano prati ispunjenost uslova za obavljanje privrednog ribolova preduzetnika ili privrednog društva, o čemu obaveštava nadležnog inspektora za održivo korišćenje ribljeg fonda; prikuplja, obrađuje i arhivira podatke o ulovu privrednih ribara i rekreativnih ribolovaca; vodi evidenciju o izvršenim poribljavanjima, selektivnom ribolovu, translokaciji ribe i akcidentnim uginućima riba na ribarskom području; prikuplja podatke, izrađuje i blagovremeno dostavlja godišnje i izveštaje o korišćenju ribarskog područja, izvesti ministarstvo o uginuću riba na ribarskom području, kao i druge stručne poslove vezane za realizaciju programa upravljanja ribarskim područjem, sprovođenje mera zaštite ribljeg fonda i druge poslove propisane ovim zakonom (član 15).
Korisnik koji pokreće krivične i prekršajne postupke dužan je da traži naknadu štete u skladu sa Pravilnikom o određivanju visine naknade štete nanesene ribljem fondu. Korisnik je dužan da sredstva dobijena po osnovu naknade štete iz stava 3. ovog člana, namenski upotrebi za zaštitu i unapređenje ribljeg fonda, o čemu izveštava ministarstvo. Korisnik je dužan da izvesti ministarstvo o učinjenom prekršaju od strane privrednog ribara radi evidentiranja prekršaja u registru privrednih ribara jednom mesečno.
Ministar propisuje Pravilnik o određivanju visine naknade štete nanesene ribljem fondu. Pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje obavlja ribolov suprotno odredbama ovog zakona ili na drugi način pričini štetu ribljem fondu dužan je da tu štetu nadoknadi korisniku ribarskog područja (član 16).
Korisnik je dužan da donese Program upravljanja ribarskim područjem i pribavi saglasnost ministra na isti. U skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, korisnik donosi Godišnji program upravljanja ribarskim područjem najkasnije do kraja tekuće godine za narednu godinu. Do dobijanja saglasnosti na Program upravljanja ribarskim područjem, ribarsko područje koristi se na osnovu Privremenog programa upravljanja ribarskim područjem koji se donosi za prvu godinu korišćenja, a koji korisnik donosi u roku od tri meseca od dana ustupanja ribarskog područja na korišćenje. Program upravljanja ima trajnu vrednost uz monitoring kvalitativnog sastava i uzrasne strukture ribljeg fonda, biomase, produkcije i ribolovnog pritiska na riblji fond. Monitoring se sprovodi i dostavlja ministarstvu po završetku svake treće godine korišćenja ribarskog područja. Upravljač zaštićenog područja donosi programe upravljanja ribarskim područjem u kontinuitetu. Upravljači su dužni da novi program podnesu na saglasnost godinu dana pre isteka starog programa. Ministar, odnosno nadležni pokrajinski organ daje saglasnost na programe iz st. 1, 2. i 7. ovog člana (član 17).
Program upravljanja ribarskim područjem i Privremeni program upravljanja ribarskim područjem sadrži, naročito: podatke o korisniku ribarskog područja; podatke o ribarskom području; osnovne hidrografske, hidrološke, biološke, fizičke, hemijske i druge karakteristike voda ribarskog područja i podatke o ekološkom statusu voda; podatke o ribljim vrstama u vodama ribarskog područja, procenu njihove biomase i godišnje produkcije sa posebnim osvrtom na ribolovno najznačajnije vrste i zaštićene vrste; uslove zaštite prirode; vreme ribolova i najmanje dozvoljene dužine ribljih vrsta dozvoljenih za izlov; dozvoljene tehnike ribolova, opremu, alate i vrste mamaca kojima se može loviti na određenoj ribolovnoj vodi ribarskog područja; mere za zaštitu posebnih staništa riba i mere spašavanja riba sa plavnih područja; program poribljavanja po vrstama i količini riba i vremenu i mestu poribljavanja; dozvoljeni izlov ribe po vrstama i količini na osnovu godišnjeg prirasta ribljeg fonda; uslove obavljanja ribolovnih aktivnosti i mere za njihovo unapređenje, kao i za unapređenje ribolovnog turizma na ribarskom području; organizaciju ribočuvarske službe i broj ribočuvara; procedure za otkrivanje i suzbijanje zagađivanja voda ribarskog područja; ekonomske pokazatelje korišćenja ribarskog područja; sredstva potrebna za sprovođenje programa upravljanja ribarskim područjem i način obezbeđivanja i korišćenja tih sredstava (član 18).
Godišnji program upravljanja ribarskim područjem sadrži: procenu biomase i ribolovnog pritiska na riblji fond na osnovu godišnjih statističkih pokazatelja ulova ribolovaca i ribara; dozvoljeni godišnji i dnevni izlov ribe po vrstama; dinamiku poribljavanja ribarskog područja po vrstama i količini riba, vremenu i mestu poribljavanja, kao i potrebna novčana sredstva; mere i način zaštite i održivog korišćenje ribljeg fonda; program edukacije rekreativnih ribolovaca (član 19).
Korisnik ribarskog područja koje se nalazi u zaštićenom području, dužan je da Program upravljanja ribarskim područjem uskladi sa Planom upravljanja zaštićenim područjem. Za ribolovne vode za koje nije data saglasnost za proglašenje ribarskog područja upravljač propisuje mere zaštite i korišćenja ribljeg fonda Planom upravljanja zaštićenim područjem.
Izveštaj o korišćenju ribarskog područja korisnik ribarskog područja dužan je da pripremi i dostavi ga ministarstvu ili nadležnom pokrajinskom organu i Agenciji za zaštitu životne sredine najkasnije do 1. marta tekuće godine za prethodnu godinu. Korisnik je dužan da najkasnije 90 dana pre isteka perioda na koji mu je ribarsko područje dodeljeno na korišćenje, pripremi izveštaj o korišćenju ribarskog područja za period koji mu je ugovorom o korišćenju dodeljen i dostavi ga ministarstvu ili nadležnom pokrajinskom organu i Agenciji za zaštitu životne sredine (član 21).
U poglavlju III. (OČUVANJE I ZAŠTITA RIBLJEG FONDA ) utvrđuju su zabrane vršenja određenih radnji na ribarskom području, a naročito je zabranjeno: loviti i uništavati riblju mlađ i primerke ribe u vreme mresta i lovostaja; loviti ribu neposredno rukom; loviti ribu eksplozivom i drugim rasprskavajućim sredstvima, harpunom, ostima, podvodnom puškom i drugim zabranjenim ili nedozvoljenim sredstvima i alatima, vatrenim oružjem, strujom, veštačkim izvorom svetlosti ili hemijskim i drugim sredstvima koja ubijaju, truju ili omamljuju ribu; pregrađivati vodeni tok privremenim ili stalnim pregradama koje ometaju prolaz ribe; loviti noću mladicu, lipljana i pastrmku; zatvarati, odvraćati i iscrpljivati vodu iz ribolovne vode, ako se time prouzrokuje opasnost za opstanak ribe; naglo ispuštati vodu iz prirodnih i veštačkih jezera i drugih akumulacija ako se time prouzrokuje opasnost za opstanak ribe; neovlašćeno poribljavanje i translokacija ribe; ometati postavljanje znakova kojima se obeležava ribarsko područje, riblje plodište, prirodno dobro, ribnjak ili ribolovna voda za ribolov pod posebnim uslovima i mestima na kojima je ribolov zabranjen, kao i vršiti oštećivanje i premeštanje znakova; sprečavati spašavanje ribe i riblje mlađi, sa zemljišta koje je poplavljeno; kretanje licu bez dozvole za privredni ili rekreativni ribolov sa sredstvima i alatima za ribolov van javnih puteva na ribarskom području, a u neposrednoj blizini ribolovne vode; držanje alata i sredstava za privredni ribolov i elektroribolov u objektima, vozilima i plovilima koja se nalaze na ribolovnoj vodi ili na drugim objektima na ribarskom području od strane lica koja nisu ovlašćena za obavljanje privrednog ribolova ili ribolova u naučnoistraživačke svrhe; močiti lan, divizmu i konoplju; loviti ribu potezanjem odnosno kačenjem udicom za telo-grabuljanjem; sprečavati, na bilo koji način, ribočuvara u izvršavanju odredbi iz člana 13. ovog zakona; sprečavati ili ometati lica koja poseduju dozvolu za privredni ili rekreativni ribolov da na ribolovnoj vodi obavljaju isti; postavljanje ograda ili bilo kakvih prepreka kojima se sprečava pristup ribočuvara ribolovnoj vodi; upotreba alata za privredni ribolov na ribolovnoj vodi koja nije namenjena za obavljanje privrednog ribolova (član 22).
Utvrđuju se mere za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda i ustanovljava se lovostaj za sve ili pojedine vrste riba na ribarskom području, kao i zabrana lova riba koje nemaju propisanu veličinu. Ministar naređuje lovostaj i zabranu iz stava 1. ovog člana (član 23).
Rešenje o promeni režima ribolova i perioda lovostaja donosi ministar, na osnovu ukazane potrebe, a prema meteorološkim, hidrološkim i biološkim pokazateljima donosi rešenje o promeni režima ribolova ili perioda lovostaja za pojedine vrste riba na ribarskom području. Korisnik na osnovu ukazane potrebe, a prema meteorološkim, hidrološkim i biološkim pokazateljima, u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, može od ministarstva zatražiti privremenu promenu režima ribolova ili perioda lovostaja za pojedine vrste riba na ribarskom području (član 24).
Korisnik je dužan da Programom upravljanja ribarskim područjem odredi pojedine ribolovne vode ili njihove delove za posebna staništa riba značajna za biološke potrebe riba kao što su: mrest, zimovanje, rast, ishrana i kretanje (migracija) riba. U posebnim staništima trajno je zabranjen svaki vid ribolova, kao i bilo kakve druge aktivnosti koje ometaju mrest, razvoj i kretanje riba, osim ribolova u naučnoistraživačke svrhe (član 25).
Poslove poribljavanja ribolovnih voda i translokacije vrši korisnik, u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem. Troškove poribljavanja i translokacije snosi korisnik ribarskog područja. Propisano je da se poribljavanjem vrši autohtonim vrstama riba. Ribolovne vode mogu se poribljavati materijalom za poribljavanje proizvedenim u organizaciji sa posebnim ovlašćenjima koja je, u skladu sa posebnim propisima, registrovana za gajenje matica riba, riblje mlađi i oplođene ikre. Ministar bliže propisuje uslove koje mora da ispunjava materijal za poribljavanje iz stava 4. ovog člana. Poribljavanje ribolovnih voda vrstama riba koje su nestale iz tih voda (reintrodukcija ili ponovno naseljavanje), kao i autohtonim vrstama poreklom iz uvoza obavlja se na osnovu dozvole ministra. Takođe, propisano je da se poribljavanje vrši u prisustvu inspektora uz potvrdu o zdravstvenom stanju materijala kojim se vrši poribljavanje. Translokacija se vrši autohtonim vrstama riba u skladu sa zakonom, na osnovu dozvole ministra, potvrde o zdravstvenom stanju riba, a u prisustvu inspektora (član 26).
Predlogom zakona propisuje se da se izgradnja vodoprivrednih, energetskih i drugih objekata na ribolovnoj vodi može vršiti pod uslovom da se obezbedi nesmetano razmnožavanje riba, migracije riba i očuvanje ribljeg fonda. Korisnici dovodnih i drugih kanala dužni su da ugrade i održavaju odgovarajuće uređaje koji sprečavaju ulaz ribe u te kanale, a korisnici brana su dužni da eliminišu do maksimalne moguće mere ili neutrališu aktivnosti i prepreke koje ometaju ili sprečavaju migraciju riba. Rekonstrukcija i održavanje vodoprivrednih, energetskih i drugih objekata na ribolovnoj vodi može se vršiti pod uslovom da se eliminišu do maksimalne moguće mere ili neutrališu aktivnosti i prepreke koje ometaju ili sprečavaju migraciju riba. Takođe u ribolovnoj vodi nije dozvoljeno postavljanje kaveznih sistema ili drugih objekata za uzgoj ribe. U posebnim staništima riba nije dozvoljeno vađenje peska, šljunka, kamenja i panjeva, niti preduzimanje radnji kojima se, narušavanjem ekoloških odlika ribolovnih voda, ugrožava riblji fond (član 27).
Utvrđuje se obaveze korisnika u preduzimanju mera u Spašavanju riba sa poplavljenog područja. Vlasnik zemljišta koje je poplavljeno dužan je da omogući korisniku sprovođenje mera i aktivnosti vraćanja ribe sa poplavljenog područja u korito ribolovne vode. Korisnik je dužan da vlasniku zemljišta nadoknadi štetu nastalu prilikom sprovođenja mera i aktivnosti vraćanja ribe sa poplavljenog područja u korito ribolovne vode (član 28).
Utvrđuju se mere očuvanja ekosistema ribolovnih voda u vidu zabrana ispuštanja štetnih i opasnih materija ili drugih agenasa koji bi narušili njene fizičke, hemijske, biološke i ambijentalne odlike i time poremetili ustaljeni kvalitet vode, ugrozili zdravstveno stanje, život i opstanak riba i doveli do narušavanja faunističkog sastava ribolovne vode. Propisano je da nije dozvoljeno preduzimati mere koje dovode do takvih promena hidrološkog režima koje negativno utiču na životni ciklus, posebno na mrest ribljih vrsta. Nije dozvoljeno deponovanje i odlaganje smeća na ribolovnoj vodi (član 29).
Nije dozvoljeno unositi alohtone vrste riba u ribolovnu vodu. Nije dozvoljeno unošenje ribljih vrsta iz regionalno udaljenih geografskih područja, kao i vrsta koje potiču iz geografski bližih ali međusobno izolovanih slivova (član 30).
Utvrđuju se obaveze korisnika da preduzme odgovarajuće mere za spašavanje ribe i selektivni ribolov ukoliko dođe do promene fizičkih, hemijskih ili bioloških odlika ribolovne vode koje će štetno delovati na riblji fond ili da postoji opravdana sumnja da će do toga doći kako bi sačuvao riblji fond. Izlov ugrožene ribe radi spašavanja ovog člana i translokaciju u drugu ribolovnu vodu, korisnik obavlja u prisustvu inspektora nadležnog za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda, a obavezan je da drugim zainteresovanim licima omogući da o svom trošku ostvare pravo uvida u način i tok sprovođenja aktivnosti na spašavanju ribljeg fonda (član 31).
U poglavlju IV. (RIBOLOV) utvrđuju uslovi za obavljanje privrednog ribolova, rekreativnog i sportskog ribolova, kao i ribolova u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov.
1. Privredni ribolov na ribarskom području može da obavlja privredno društvo ili preduzetnik koji ispunjava uslove propisane ovim zakonom. Privredno društvo može da obavlja privredni ribolov ako ima zaposleno lice sa VII stepenom stručne spreme (ili master studije), biološkog, ekološkog, veterinarskog ili stočarskog usmerenja i zaposlena lica koja su upisana u registar privrednih ribara.
Privredni ribolov preduzetnik i privredno društvo obavlja na osnovu ugovora sa korisnikom ribarskog područja i godišnje dozvole za privredni ribolov, u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem i Godišnjim programom upravljanja ribarskim područjem, odnosno Privremenim programom upravljanja ribarskim područjem (član 32).
Utvrđuje se Stručni ispit za ribara. Stručni ispit za ribara polaže se pred komisijom koju obrazuje ministar. Lice sa položenim stručnim ispitom iz stava 1. ovog člana stiče pravo na upis u Registar privrednih ribara. Ministar bliže propisuje uslove, način i program polaganja stručnog ispita iz stava 1. ovog člana (član 33).
Registar privrednih ribara vodi ministarstvo. Ministar bliže propisuje sadržinu i način vođenja registra privrednih ribara (član 34).
Godišnju dozvolu za privredni ribolov izdaje korisnik ribarskog područja na zahtev privrednog društva ili preduzetnika. Za izdavanje godišnje dozvole iz stava 1. ovog člana plaća se iznos čiju visinu određuje korisnik. Sredstva iz stava 2. ovog člana koja su prihod korisnika ribarskog područja koriste se u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem.
Godišnja dozvola za privredni ribolov koja se izdaje preduzetniku glasi na ime i neprenosiva je. Godišnja dozvola za privredni ribolov koja se izdaje privrednom društvu važi samo za jedno lice u radnom odnosu kod privrednog društva koje ima položen stručni ispit za ribara. Godišnja dozvola za privredni ribolov može da se oduzme licu ako to lice prestane da ispunjava uslove za obavljanje privrednog ribolova, ako se utvrdi da je dozvola izdata na osnovu netačnih podataka ili ako to lice privredni ribolov obavlja suprotno odredbama ovog zakona. Ministar propisuje sadržinu obrasca godišnje dozvole za privredni ribolov (član 35).
Radi očuvanja ribljeg fonda kao prirodnog resursa korisnik ribarskog područja, izdaje broj godišnjih dozvola za privredni ribolov utvrđen Programom upravljanja ribarskim područjem (član 36).
Preduzetnik ili privredno društvo obavlja privredni ribolov mrežarskim, udičarskim i samolovnim alatima koji ne ugrožavaju juvenilne primerke riba i životinje kojima se riba hrani. Ministar bliže propisuje način, alate i sredstva kojima se obavlja privredni ribolov (član 37).
Korisnik ribarskog područja namenjenog za privredni ribolov, može Programom upravljanja ribarskim područjem i Godišnjim programom upravljanja ribarskim područjem ograničiti ili zabraniti upotrebu pojedinih alata za privredni ribolov. Radi zaštite ribljeg fonda, korisnik ribarskog područja može, uz saglasnost ministra, odnosno nadležnog pokrajinskog organa, privremeno, a najduže na period od godinu dana, zabraniti privredni ribolov na određenom delu ribarskog područja (član 38).
Preduzetnik ili privredno društvo obavezno vodi svakodnevno evidenciju o ulovu ribe i da sačinjava mesečni i godišnji izveštaj koji dostavlja korisniku ribarskog područja na kraju tekućeg meseca, odnosno godine. Korisnik ribarskog područja ne može izdati dozvolu za privredni ribolov u tekućoj godini preduzetniku ili privrednom društvu koje mu nije dostavilo godišnji izveštaj za prethodnu godinu. Ministar bliže propisuje način vođenja evidencije o ulovu ribe (član 39).
2. Rekreativnim i sportskim ribolovom može da se bavi lice na osnovu dozvole za obavljanje rekreativnog ribolova (u daljem tekstu: ribolovac). Lica mlađa od 14 godina mogu obavljati rekreativni ribolov bez dozvole u prisustvu lica sa dozvolom za obavljanje rekreativnog ribolova. Ministar bliže propisuje način, alate, opremu i sredstva kojima se obavlja rekreativni ribolov (član 40).
Propisana je dozvola za rekreativni ribolov koju izdaje korisnik za kalendarsku godinu (godišnja dozvola), za jedan dan (dnevna dozvola), odnosno za više dana, a najviše do sedam dana (višednevna dozvola). Godišnja dozvola za rekreativni ribolov važi na svim ribolovnim vodama Republike Srbije osim na ribarskom području na ribolovnim vodama u zaštićenom području. Ministar bliže propisuje sadržinu obrasca dozvole iz st. 1. i 6. ovog člana (član 41).
Vrednost dozvole za rekreativni ribolov iz člana 41. st. 1. i 6. ovog zakona određuje ministar najkasnije do 1. septembra tekuće godine za narednu godinu. Dozvola iz stava 1. ovog člana, izdaje se u vrednosti koja je otisnuta na obrascu dozvole za rekreativni ribolov. Sredstva ostvarena izdavanjem dozvole iz stava 1. ovog člana prihod su korisnika, odnosno upravljača zaštićenog područja i koriste se u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda. Propisano je da troškovi distribucije dozvola za rekreativni ribolov mogu iznositi najviše 5% od vrednosti dozvole za rekreativni ribolov (član 42).
Korisnik je dužan da sprovodi edukaciju ribolovaca. Ministar bliže propisuje obim i sadržinu programa edukacije iz stava 1. ovog člana (član 43).
Korisnik ribarskog područja može Programom upravljanja ribarskim područjem, odnosno posebnim aktom odrediti slučajeve u kojima se može ograničiti ili zabraniti rekreativni ribolov na delu ribarskog područja, odnosno upotrebu pojedinih ribolovnih alata, opreme i sredstava za rekreativni ribolov, uz saglasnost ministra. Korisnik je dužan da o tim ograničenjima ili zabranama javno obavesti sve zainteresovane. Ribolovac je dužan da poštuje ograničenja iz stava 1. ovog člana (član 44).
Korisnik je dužan da vodi evidenciju o ulovu rekreativnih ribolovaca. Podaci iz evidencije ulova rekreativnih ribolovaca sastavni su deo Godišnjeg izveštaja korisnika ribarskog područja. Ministar bliže propisuje izgled sadržinu i način vođenja evidencije (član 45).
Korisnik ribarskog područja dužan je da na ribarskom području dozvoli takmičenja – sportski ribolov pod uslovima utvrđenim Programom upravljanja ribarskim područjem. Udruženja, klubovi, savezi i asocijacije sportskih ribolovaca obavezni su da za izvođenje svojih takmičenja traže odobrenje od korisnika ribarskog područja na kome obavljaju takmičenja i uslove obavljanja takmičenja. Organizator takmičenja obavezan je da obezbedi da svi učesnici takmičenja na dan takmičenja imaju dozvole za rekreativni ribolov. Udruženja, klubovi, savezi i asocijacije sportskih ribolovaca obavezni su da svoje takmičenje organizuju u skladu sa merama zaštite i očuvanja ribljeg fonda propisanim ovim zakonom (član 46).
3. Ribolov u naučno-istraživačke svrhe i elektroribolov obavlja se na osnovu dozvole koju izdaje ministar, odnosno nadležni pokrajinski organ, a u prisustvu ribočuvara. Imalac dozvole dužan je da obavesti korisnika i ministarstvo o vremenu u kojem će obavljati ribolov u naučnoistraživačke svrhe. Ribolov u naučnoistraživačke svrhe može se obavljati svim mrežarskim, udičarskim, samolovnim alatima i aparatom za elektroribolov, ali samo u onoj meri i obimu koji ne narušava sastav ihtiofaune i ne umanjuje bitno postojeći riblji fond. Ribolov u naučnoistraživačke svrhe mogu obavljati organizacije koje su registrovane za stručna i naučna istraživanja iz oblasti ribolovnog ribarstva, ihtiologije, ribarstvene biologije ili ekologije kopnenih voda (čl. 47. i 48).
Elektroribolov može da se obavlja na osnovu dozvole koju izdaje ministar, odnosno nadležni pokrajinski organ u prisustvu ribočuvara. Izuzetno, elektroribolov može se obavljati u slučaju izlovljavanja ribe radi poribljavanja i u slučajevima spašavanja ribe sa poplavljenog područja uz dozvolu ministra. Elektroribolov mogu da vrše samo lica koja su stručno osposobljena za tu vrstu ribolova. Aparat za elektroribolov mora biti takvih odlika da dovodi do reverzibilne elektronarkoze riba i da ne izaziva njihovo uginuće. Aparat za elektroribolov mogu posedovati samo naučno-istraživačke i stručne organizacije ovlašćene od strane ministra (član 49).
U poglavlju V. (PROMET RIBA) utvrđuje se da promet ribe mogu da obavljaju pravna lica i preduzetnici registrovana za promet ribe, kao i privredna društva i preduzetnici koji obavljaju privredni ribolov. Udruženja, sportske organizacije, rekreativni ribolovci i građani ne mogu ulovljenu ribu stavljati u promet (član 50).
Ribe ulovljene u ribolovnoj vodi pre ustanovljenja lovostaja ne mogu se stavljati u promet posle isteka 24 časa od ustanovljenja lovostaja. Zabranjen je promet prepariranih trofejnih primeraka riba ili delova riba bez saglasnosti ministra. Iz objekta za gajenje riba može se stavljati u promet riba koja nema propisanu veličinu i za vreme lovostaja. Pri prometu riba koje nemaju propisanu veličinu i u vreme lovostaja, prodavac mora imati pismeni dokaz o proizvođaču (član 51).
Predlogom zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda, sa ciljem unapređenja kontrole sredstava, propisuje se finansiranje zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda koje se obezbeđuje iz: sredstava budžeta Republike Srbije, autonomne pokrajine, sredstava korisnika ostvarenih prodajom dozvola; naknada za korišćenje ribarskog područja; sredstava obezbeđenih za realizaciju programa, planova i projekata u oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda; donacija, poklona i pomoći; drugih izvora u skladu sa zakonom. Navedena sredstva mogu se koristiti za namene utvrđene ovim zakonom, i to: čuvanje ribarskog područja (uspostavljanje, opremanje i obuka ribočuvarske službe, obeležavanje ribarskog područja, medijsko i drugo javno informisanje zainteresovanih za obavljanje rekreativnog ribolova, sanacija degradiranih staništa riba, razvoj informacionog sistema i drugo); upravljanje ribolovom (izgradnja objekata za potrebe ribočuvarske službe, edukacija ribolovaca i drugo); praćenje i unapređenje ribljeg fonda (monitoring, poribljavanje, selektivni ribolov, reintrodukcija, spašavanje ribe sa poplavljenog područja i drugo); izgradnja i opremanje objekata za proizvodnju i uzgoj materijala za poribljavanje; i druge namene u skladu sa ovim zakonom. Sredstva od izdatih dozvola za rekreativni i privredni ribolov korisnik je dužan da vodi na posebnom računu (član 52).
U poglavlju VI. (NADZOR) utvrđuje se nadzor nad primenom odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši ministarstvo. Autonomna pokrajina poslove iz čl. 5, 6, 7, 8, 9, 17, 21, 31, 38, 44, 47, 49. i 52. ovog zakona vrši kao poverene poslove. Ministarstvo vrši nadzor nad radom nadležnog organa autonomne pokrajine u vršenju poverenih poslova. Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni pokrajinski organ, u vršenju nadzora nad radom korisnika, može da zahteva podnošenje izveštaja, obaveštavanje o vršenju poverenih poslova, da daje obavezne instrukcije i upozorava na neizvršenje poverenih poslova u skladu sa zakonom (član 53).
Inspekcijski nadzor vrši ministarstvo preko inspektora nadležnog za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda (u daljem tekstu: inspektor). Inspekcijske poslove može obavljati lice koje ima visoko obrazovanje stečeno na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine biološkog, ekološkog ili stočarskog usmerenja, tri godine radnog iskustva i položen državni stručni ispit ili lice koje ima visoko obrazovanje stečeno na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine poljoprivrednog usmerenja, tri godine radnog iskustva na poslovima ribarstva i položen državni stručni ispit. Inspektor ima službenu legitimaciju, oznaku i odgovarajuću opremu. Ministar propisuje obrazac službene legitimacije, izgled i sadržinu oznake i vrstu opreme (član 54).
Utvrđena su prava, dužnosti i ovlašćenja inspektora. U vršenju poslova inspektor ima pravo i dužnost da utvrđuje: da li se ustupljeno ribarsko područje koristi u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem i u skladu sa ovim zakonom; da li je korisnik obeležio ribarsko područje, u skladu sa ovim zakonom; da li se naknada za korišćenje ribarskog područja uplaćuje u propisanom iznosu i u propisanom roku; da li je korisnik uskladio Program upravljanja ribarskim područjem sa drugim programima i aktima utvrđenim ovim i drugim zakonima; da li se ribarsko područje čuva u skladu sa načinom organizacije ribočuvarske službe i brojem ribočuvara propisanim Programom upravljanja ribarskim područjem; da li korisnik podnosi izveštaj o korišćenju ribarskog područja, u skladu sa ovim zakonom; da li se dozvole za privredni i rekreativni ribolov izdaju na propisanom obrascu; da li se sredstva ostvarena po osnovu izdavanja dozvola za privredni i rekreativni ribolov koriste namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda; da li se na ribarskom području i drugoj ribolovnoj vodi primenjuju propisane zabrane lova riba i druge radnje, u skladu sa ovim zakonom; da li korisnik ribarskog područja na kome se nalaze posebna staništa riba sprovodi propisane mere, u skladu sa ovim zakonom; da li se poribljavanje ribolovnih voda vrši na propisan način; da li se primenjuju propisane zabrane i ograničenja korišćenja i očuvanja ekosistema ribolovnih voda, odnosno mere i aktivnosti za spašavanje ribe i riblje mlađi sa poplavljenog područja; da li se primenjuje zabrana unošenja novih vrsta riba bez odobrenja ministra; da li se sprovode mere očuvanja ribljeg fonda; da li se privredni i rekreativni ribolov, translokacija ribe, selektivni ribolov, ribolov u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov vrše u skladu sa propisanim uslovima; da li su ispunjeni uslovi za promet ribe; da li se sredstva obezbeđena za finansiranje zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda koriste u skladu sa Programom upravljanja ribarskim područjem, odnosno Privremenim programom upravljanja ribarskim područjem, i planovima i projektima u oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda i da li se sprovode i druge propisane mere i uslovi u skladu sa ovim zakonom (član 55).
U vršenju svojih poslova, inspektor je ovlašćen da: naredi sprovođenje mera u cilju realizacije programa upravljanja ribarskim područjem; naredi korisniku da sredstva ostvarena po osnovu izdavanja dozvola za privredni i rekreativni ribolov koriste namenski za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda; pokrene postupak za oduzimanje licence ribočuvaru; naredi korisniku usklađivanje programa upravljanja ribarskim područjem sa ovim zakonom; naredi korisniku obeležavanje ribarskog područja iz člana 9. ovog zakona; naredi korisniku usklađivanje programa upravljanja ribarskim područjem sa drugim programima i aktima utvrđenim ovim i drugim zakonima; zabrani ograđivanje i pregrađivanje dela ribolovne vode i naredi uklanjanje ako je izvršeno bez dozvole ministra; naredi uklanjanje plivajućih kaveza i drugih objekata za uzgoj ribe iz ribolovne vode; zabrani na ribarskom području i drugoj ribolovnoj vodi, preduzimanje radnji koje su suprotne članu 22. ovog zakona; naredi korisniku ribarskog područja na kome se nalaze posebna staništa riba da sprovede propisane mere, u skladu sa ovim zakonom; zabrani poribljavanje ribolovne vode ukoliko je u suprotnosti sa ovim zakonom; zabrani izgradnju ili rekonstrukciju vodoprivrednog objekta ili postrojenja na ribolovnoj vodi koji sprečavaju nesmetan mrest i migraciju riba bez odobrenja ministra i naloži mere za očuvanje i zaštitu ribljeg fonda; zabrani rad korisnicima dovodnih, turbinskih i drugih kanala koji nemaju odgovarajuće uređaje koji sprečavaju ulaz ribe u te kanale i korisnicima brana koji nisu obezbedili adekvatne riblje prolaze (staze) ili nisu sveli na minimum negativne efekte prepreka koje ometaju ili sprečavaju migraciju riba; zabrani obavljanje ribolova na poplavljenom području i naredi preduzimanje mera za spašavanje ribe; zabrani ispuštanje štetnih i opasnih materija u ribolovnu vodu ili agenasa kojima se narušavaju njene fizičke, hemijske i biološke odlike; nalaže uzorkovanje vode iz ribolovnih voda radi analize stepena zagađenosti voda nakon nastalih uginuća riba; troškove ove analize snosi fizičko ili pravno lice za koje se utvrdi krivica; zabrani zahvatanja ili upuštanja vode koja dovode do promene hidrološkog režima ribolovne vode i štetne su po riblji fond; zabrani deponovanje i odlaganje smeća na obalama ribolovnih voda i u ribolovnoj vodi; zabrani unošenje alohtone vrste ribe u ribolovnu vodu; naredi korisniku preduzimanje mera očuvanja ribljeg fonda iz člana 29. ovog zakona; zabrani privredni, rekreativni, sportski i naučnoistraživački ribolov, translokacija ribe, elektroribolov i selektivni ribolov, ako se vrše u suprotnosti sa odredbama ovog zakona i programima; zabrani lov ribe nedozvoljenim alatima i sredstvima; fotografiše i snima nedozvoljene radnje i lica koja učestvuju u njima; legitimiše lica zatečena u ribolovu kao i u obavljanju drugih radnji na ribolovnoj vodi; naloži korisniku uništavanje oduzetih alata i sredstava za privredni i rekreativni ribolov i oduzete ribe; zabrani korisniku da izda dozvolu licu koje ne vodi evidenciju o ulovu ribe iz čl. 39. i 45. ovog zakona; zabrani korisniku izdavanje dozvola za privredni i rekreativni ribolov koje nisu odštampane na propisanom obrascu; zabrani promet riba koji se vrši suprotno članu 50. ovog zakona; naredi ispunjavanje uslova iz čl. 50. i 51. ovog zakona; zabrani promet ribe iz ribolovnih voda suprotno članu 51. ovog zakona; pregleda poslovne knjige, dokumenta i evidencije privrednih društava, preduzetnika i fizičkih lica, koji se odnose na sprovođenje odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu njega; naredi sprovođenje mera očuvanja i zaštite riba, u skladu sa ovim zakonom i naredi izvršenje drugih obaveza u određenom roku. Kad inspektor u vršenju inspekcijskog nadzora utvrdi da propis nije primenjen ili da je nepravilno primenjen, doneće rešenje kojim će naložiti otklanjanje utvrđene nepravilnosti i odrediti rok u kome se to mora izvršiti. Ako pravno lice ili preduzetnik ne postupi u roku koji mu je ostavljen za otklanjanje nepravilnosti, inspektor će doneti rešenje o zabrani obavljanja delatnosti do otklanjanja nepravilnosti (član 56).
U vršenju poslova propisanim ovim zakonom, inspektor je ovlašćen i dužan da: privremeno oduzme sredstva, alat i opremu, kao i druge predmete pronađene na ribolovnoj vodi ili u njenoj neposrednoj blizini ako postoji osnovana sumnja da su upotrebljeni ili bili namenjeni izvršenju radnji zabranjenih ovim zakonom i preda ih korisniku; trajno oduzme ulovljenu ribu i neobeležene alate za privredni ribolov nađene u ribolovnoj vodi i preda ih korisniku; oduzme dozvolu za privredni, odnosno rekreativni ribolov, kao i dozvolu za ribolov u naučnoistraživačke svrhe, elektroribolov i selektivni ribolov; trajno oduzme ribu zatečenu u prometu za koju postoji osnovana sumnja da je ulovljena ili stavljena u promet u suprotnosti sa odredbama ovog zakona; predloži oduzimanje ribarskog područja i raskid ugovora o ustupanju na korišćenje ribarskog područja. Lice zatečeno na ribolovnoj vodi dužno je da na zahtev inspektora pokaže isprave kojima se utvrđuje njegov identitet i dozvolu za privredni ribolov, odnosno dozvolu za rekreativni ribolov i omogući pregled objekata, plovnih objekata, vozila, ribolovnog alata, opreme, sredstava i ulova. U vršenju nadzora nad primenom mera zaštite životne sredine inspektor ima i ovlašćenja i dužnosti utvrđene posebnim zakonom (član 57).
Poglavlje VII. (KAZNENE ODREDBE) – Sagledavajući dosadašnju primenu zakona, a u vršenju inspekcijskog nadzora u ostvarivanju kontrole zakona, konstatuje se da postojeće zakonske odredbe o izricanju novčanih kazni za prekršaje i privredne prestupe zbog izricanja niske visine kazne, odnosno permanentnog izricanja minimuma, nedovoljno utiču na izvršioce da ne čine protivpravne radnje. Predloženo je povećanje visine novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje.
Privredni prestupi
Novčanom kaznom od 1.500.000 do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice, ako:
1)ne proglasi ribarsko područje i ne pribavi saglasnost ministra (član 3. stav 3);
2)ne sprovodi mere i uslove propisane rešenjem (član 4. stav 1);
3)ribarsko područje ustupi drugom subjektu na korišćenje (član 5. stav 4);
4)ne vrši uplatu naknade za korišćenje ribarskog područja u propisanom iznosu (član 7. stav 4);
5)ne vrši uplatu naknade za korišćenje ribarskog područja u propisanom roku (član 7. stav. 5);
6)u roku od godinu dana od dana potpisivanja ugovora o korišćenju ribarskog područja ne donese Program upravljanja ribarskim područjem i u odgovarajućem roku ne pribavi saglasnost ministra (član 17. stav 1);
7)u predviđenom roku ne donese Godišnji program upravljanja ribarskim područjem za narednu godinu (član 17. st. 2. i 4);
8)ne donese Program upravljanja ribarskim područjem u propisanom roku (član 17. stav 3);
9)ne sprovodi monitoring (član 17. stav 5);
10)u roku od tri meseca od dana ustupanja ribarskog područja na korišćenje ne donese privremeni program upravljanja ribarskim područjem (član 17. stav 7);
11)postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 1), 4), 5), 6), 7), 8), 10), 17), 18), 19) i 20) ovog zakona;
12)postupi suprotno članu 25. stav 2. ovog zakona;
13)vrši poribljavanje i translokaciju suprotno odredbama člana 26. ovog zakona;
14)postupi suprotno članu 27. ovog zakona;
15)ispušta u ribolovnu vodu štetne i opasne materije ili na nju deluje drugim agensima koji narušavaju njene fizičke, hemijske i biološke odlike i time poremeti ustaljeni kvalitet vode, ugrozi zdravstveno stanje, život i opstanak riba i dovede do narušavanja faunističkog sastava ribolovne vode ili ugrožavanja ribljeg fonda (član 29. stav 1);
16)preduzima mere koje dovode do takvih promena hidrološkog režima koje negativno utiču na životni ciklus, posebno na mrest ribljih vrsta (član 29. stav 2);
17)odlaže otpad u ribolovnu vodu ili na obalu ribolovne vode (član 29. stav 3);
18)unosi alohtone vrste riba i riblje vrste iz regionalno udaljenih geografskih područja, kao i vrste koje potiču iz geografski bližih ali međusobno izolovanih slivova (član 30);
19)postupa suprotno odredbama člana 31. ovog zakona;
20)obavlja izlov koji nije u skladu sa dozvolom za selektivni ribolov (član 31);
21)vrši privredni ribolov suprotno članu 32. ovog zakona;
22)ograniči ribolov bez saglasnosti ministra, odnosno nadležnog pokrajinskog organa (član 38. stav 2);
23)izdaje dozvolu za privredni ribolov suprotno članu 39. stav 2. ovog zakona;
24)izdaje dozvolu za rekreativni ribolov suprotno članu 41. ovog zakona;
25)postupi suprotno članu 42. st. 2-4. ovog zakona;
26) ne organizuje i ne sprovede edukaciju rekreativnih ribolovaca (član 43. stav 1);
27) sredstva ostvarena po osnovu dozvola za ribolov ne vodi na posebnom računu (član 52. stav 3).
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 100.000 do 200.000 dinara.
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana može se izreći zaštitna mera:
1) zabrana pravnom licu, da se bavi određenom privrednom delatnošću u trajanju od šest meseci do deset godina računajući od dana pravosnažnosti presude;
2) zabrana odgovornom licu u pravnom licu da vrši određene dužnosti u trajanju od šest meseci do deset godina računajući od dana pravosnažnosti presude;
3) javno objavljivanje presude.
Prekršaji
Novčanom kaznom od 500.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) ne izvrši obeležavanje ribarskog područja ili posebnih staništa riba u propisanom roku (član 10. st. 1. i 2);
2) obeleži ribarsko područje ili posebna staništa riba suprotno članu 10. stav 3. ovog zakona;
3) ne obezbedi čuvanje ribarskog područja (član 11. stav 1);
4) ne obezbedi ribočuvaru propisanu službenu odeću, ne izda ribočuvaru legitimaciju na propisanom obrascu i ribočuvarsku značku propisanog izgleda (član 11. stav 5);
5) ne izvršava obaveze iz člana 15. ovog zakona;
6) ne dostavi izveštaj o sredstvima dobijenim po osnovu naknade štete i njihovoj upotrebi u skladu sa odredbama člana 16. stav 3. ovog zakona;
7) ne uskladi Program upravljanja ribarskim područjem sa Planom upravljanja zaštićenog područja, ne uskladi program upravljanja ribarskim područjem koje se nalazi na vodnom objektu u javnoj svojini sa planom upravljanja vodama, ne propiše planom upravljanja zaštićenog područja mere zaštite i korišćenja ribljeg fonda, za ribolovne vode za koje nije data saglasnost za proglašenje ribarskog područja (član 20);
8) ne postupi po odredbama člana 21. ovog zakona;
9) ne sprovodi ili sprečava sprovođenje mera spašavanja ribe sa poplavljenog područja (član 28. st. 2. i 3);
10) izda dozvolu za privredni ribolov suprotno uslovima iz člana 32. ovog zakona;
11) ne postupi u skladu sa odredbom člana 35. st. 3, 4, 6, 8 i 9. ovog zakona;
12) koristi godišnju dozvolu za privredni ribolov suprotno članu 35. stav 5. ovog zakona;
13) izda veći broj godišnjih dozvola za privredni ribolov od broja dozvola utvrđenih Programom upravljanja ribarskim područjem (član 36);
14) obavlja privredni ribolov mrežarskim, udičarskim i samolovnim alatima koji ugrožavaju juvenilne primerke riba i životinje kojima se riba hrani (član 37);
15) postupi suprotno ograničenjima privrednog ribolova iz člana 38. stav 4. ovog zakona;
16) ne vodi svakodnevno evidenciju o ulovu ribe na propisan način i ne sačinjava mesečni i godišnji izveštaj, odnosno ne dostavlja ih korisniku na kraju tekućeg meseca, odnosno godine (član 39. stav 1);
17) postupi suprotno članu 44. st. 3. i 4.ovog zakona;
18) izda dozvolu rekreativnom ribolovcu koji nije dostavio evidenciju o ulovu (član 45. stav 3);
19) postupi suprotno članu 46. ovog zakona;
20) obavlja ribolov u naučnoistraživačke svrhe bez dozvole ministra i suprotno članu 47. ovog zakona;
21) obavlja ribolov u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov suprotno članu 48. ovog zakona;
22) obavlja elektroribolov, poseduje ili koristi aparat za elektroribolov bez saglasnosti ministra (član 49);
23) obavlja promet ribe suprotno članu 50. ovog zakona;
24) stavlja u promet ribu suprotno članu 51. ovog zakona;
25) ne omogući inspektoru obavljanje kontrole, odnosno ne postupi po rešenju inspektora (član 55, 56. i 57).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 50.000 do 100.000 dinara.
Novčanom kaznom od 250.000 do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 1), 2), 3), 4), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 14), 15),16), 17), 18), 19) i 20) ovog zakona;
postupi suprotno članu 23. ovog zakona;
vrši ribolov u područjima proglašenim za riblja plodišta, kao i bilo kakve druge aktivnosti koje ometaju mrest, razvoj i kretanje riba suprotno članu 25. stav 2. ovog zakona;
vrši poribljavanje ribolovnih voda u suprotnosti sa članom 26. stav 1. ovog zakona;
sprečava sprovođenje mera spašavanja ribe sa poplavljenog područja (član 28. st. 1-3);
privredni ribolov obavlja suprotno članu 32. ovog zakona;
koristi godišnju dozvolu za privredni ribolov suprotno članu 35. stav 5. ovog zakona;
ne postupi u skladu sa odredbom člana 35. st. 7 i 8. ovog zakona;
obavlja privredni ribolov mrežarskim, udičarskim i samolovnim alatima koji ugrožavaju juvenilne primerke riba i životinje kojima se riba hrani (član 37.);
postupi suprotno ograničenjima privrednog ribolova iz člana 38. stav 4. ovog zakona;
postupi suprotno članu 39. stav 1. ovog zakona;
poseduje ili koristi aparat za elektroribolov bez saglasnosti ministra (član 49. stav 5);
obavlja promet ribe suprotno članu 50. ovog zakona;
stavlja u promet ribu suprotno članu 51. ovog zakona;
ne omogući inspektoru obavljanje kontrole, odnosno ne postupi po rešenju inspektora (član 55, 56. i 57).
Za prekršaj iz st. 1. i 3. ovog člana, pored novčane kazne, izriče se i zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili bili namenjeni izvršenju prekršaja ili su nastali njegovim izvršenjem, a može se izreći i zaštitna mera zabrane vršenja delatnosti u trajanju do tri godine.
Novčanom kaznom od 5.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako:
1) postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 1), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 17), 18), 19) i 20) ovog zakona;
2) lovi ribu koja nema propisanu veličinu ili u vreme lovostaja (član 23. stav 1);
3) lovi ribu u posebnim staništima riba ili vrši druge aktivnosti koje ometaju mrest i kretanje riba (član 25. stav 2);
4) postupi suprotno ograničenjima iz člana 27. ovog zakona;
5) lovi ribu na poplavljenom području ili sprečava spašavanje ribe sa poplavljenog područja (član 28. st. 1. i 3);
6) ugrožava ekosistem ribolovnih voda (član 29);
7) stavlja u promet ribu ulovljenu radi spašavanja (član 31. stav 5);
8) obavlja privredni ribolov suprotno članu 32. ovog zakona;
9) postupi suprotno članu 40. ovog zakona;
10) postupi suprotno ograničenjima iz člana 44. ovog zakona;
11) koristi ili poseduje aparat za elektroribolov (član 49);
12) stavlja u promet ulovljenu ribu (član 50);
13) ne postupi po rešenju inspektora ili sprečava inspektora u obavljanju službene dužnosti (čl. 55, 56. i 57).
Novčanom kaznom od 100.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako suprotno odredbama ovog zakona, organizuje ili učestvuje u unošenju ribljih vrsta, poribljavanju i translokaciji (čl. 26. i 30).
Novčanom kaznom od 15.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako:
postupi suprotno članu 14. stav 3. ovog zakona;
postupi suprotno članu 22. stav 1. tač. 2), 9), 10) ovog zakona;
postupi suprotno članu 45. st. 1 i 2. ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana, pored novčane kazne, izriče se i zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili bili namenjeni izvršenju prekršaja ili su nastali njegovim izvršenjem, a može se izreći i zaštitna mera zabrane ribolova.
Novčanom kaznom od 25.000 do 50.000 dinara kazniće se ribočuvar, ako:
pri vršenju svojih poslova nema službenu uniformu, značku i ribočuvarsku legitimaciju (član 11. stav 5);
ne vodi evidenciju dnevnih aktivnosti na propisanom obrascu (član 11. stav 7);
u vršenju svojih poslova ne postupi u skladu sa ovlašćenjima iz člana 14. ovog zakona.
Poglavlje VIII. ( PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE) – Važenje ugovora o ustupanju na korišćenje ribarskih područja koji su zaključeni do dana stupanja na snagu ovog zakona može se produžiti pre isteka roka na koji su zaključeni na period koji ukupno ne može biti duži od deset godina od dana zaključivanja ugovora.
U slučaju iz stava 1. ovog člana zaključuje se aneks tog ugovora.
Korisnici ribarskih područja su dužni da usklade svoj rad i programe upravljanja ribarskim područjem sa odredbama ovog zakona, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Podzakonski propisi koji se donose na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona doneće se u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja podzakonskih propisa iz stava 1. ovog člana primenjuju se propisi doneti na osnovu Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13 – US), osim odredaba tih propisa koji su u suprotnosti sa ovim zakonom, kao i Rešenje o određivanju ribarskih područja („Službeni glasnik RS”, br. 115/07, 49/10 i 60/12).
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13 –US).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u ,,Službenom glasniku Republike Srbije”, osim odredaba člana 3. st. 8. i 9. ovog zakona koje se primenjuju od 1. januara 2016. godine.
IV. SREDSTVA POTREBNA ZA SPROVOĐENJE OVOG ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nisu potrebna dodatna sredstva iz budžeta Republike Srbije. Donošenje ovog zakona neće izazvati povećanje troškova u budžetu Republike jer najveći deo poslova u njegovoj primeni obavljaće zaposleni u Ministarstvu. Sprovođenje zakona neće uzrokovati povećanje broja zaposlenih i nabavku nove opreme. Povećanje poslova odnosi se na donošenje podzakonskih akata što će se svrstati u dužnosti visokostručnih službenika Ministarstva.
Poslovi koje u skladu sa Zakonom obavljaju korisnici ribarskih područja i upravljači zaštićenih područja koji su proglasili ribarsko područje u okviru granica zaštićenog područja, finansiraju se od sredstava ostvarenih izdavanjem dozvola za rekreativni i privredni ribolov.
V. ANALIZA EFEKATA
Dosadašnji ekonomski i neekonomski interesi i razlozi diktirali su uslove i način eksploatacije prirodnih resursa i dobara, bez uračunavanja direktnih ili indirektnih uticaja na životnu sredinu. Dalje korišćenje prirodnih resursa i dobara i izmene prostornog okvira, mogući su samo pod uslovom stalne naučno zasnovane kontrole. Taj vid kontrole korišćenja prirodnih resursa i dobara jedan je od osnovnih zadataka u zaštiti životne sredine. Upravljanje prirodnim resursima i dobrima i zaštita životne sredine je zahtev i potreba čoveka i njegov odnos prema prirodi. Takav odnos obezbeđuje potrebnu harmoniju između čoveka i njegovih aktivnosti s jedne strane i očuvanje prirode i njenih vrednosti sa druge strane.
Potreba za zaštitom i održivim upravljanjem prirodnim resursima obavezuju u ovom trenutku na donošenje novih propisa kojima se uređuje njihova zaštita i korišćenje, a posebno u delu koji obuhvata održivo korišćenje riba kao prirodnog resursa koji je u vlasništvu države.
Određivanje problema koje nacrt zakona treba da reši
Važeći Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13 – US) ne obezbeđuje kontrolu u sistemu korišćenja ribljeg fonda kao prirodnog resursa, regulisanost uloge pojedinih subjekata u delatnosti koji je doveo do neuravnoteženosti između stepena korišćenja ribe kao prirodnog resursa i ekonomskog razvoja koji nastaje. Takođe, neprimenjivanje načela efikasnosti i održivog korišćenja obnovljivih prirodnih resursa, neadekvatnog (neusaglašenog i redundantnog) planiranja korišćenja ribljeg fonda i odsustvo kontrole i praćenja stope ribolova dovodi u opasnost obnovljivost ribljeg fonda kao prirodnog resursa. Ovo prilaženje granici održivog korišćenja ribljeg fonda, obično vodi ka sukobu interesa subjekata (privrednih ribara i rekreativnih ribolovaca) koji kroz pojedinačno opterećenje vodenih ekosistema delatnošću ribolova, proizvode ukupno opterećenje resursa i dolaze u sukob, a to dovodi u pitanje održivost ribolova kao delatnosti. Pored toga, napredak u konceptu zaštite prirode, tj. prirodnih resursa sam po sebi, bez nedostatka i disharmonije sa drugim zakonima koji reguliše delatnost korišćenja ribe kao resursa, kao i međunarodne obaveze na zaštiti prirode koje je država preuzela ukazuju na potrebu donošenja novog zakona koji bi taj odnos efikasnije regulisao. Naknada državi za korišćenje obnovljivih resursa je pitanje koje zahteva precizno definisanje kada se radi o ribljem fondu, jer odsustvo valorizacije i povezanost vrednosti ribljeg fonda kao resursa sa iznosom naknade za njeno korišćenje su kategorije koje su podložne zloupotrebi u praksi od strane korisnika, a na štetu države.
U primeni Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, broj 36/09 i 32/13 – US), u odnosu na zakonska rešenja kojima se propisuje način upravljanja ribarskim područjima, uočeni su određeni nedostaci i problemi, kao što su:
neujednačen prostorni raspored ribolovnih voda;
nedovoljan stručni kapacitet korisnika ribarskih područja;
nepovoljna materijalno – tehnička opremljenost korisnika ribarskih područja;
odsustvo saradnje i brojni konflikti među korisnicima ribarskih područja;
odsustvo saradnje svih zainteresovanih strana (zaštite prirode, hidrograđevinski sektor, elektroenergetski sektor, šumarstvo i poljoprivreda) u uslovima višenamenskog korišćenja vodenih resursa, kako bi se prekinulo sa sadašnjom praksom izolovanog upravljanja sa negativnim uticajima po riblji fond;
problemi u vezi broja izdatih dozvola za rekreativni ribolov u odnosu na kapacitet ribolovnih voda;
postojeći socio – ekonomski uslovi u odnosu na utvrđivanje cena u oblasti rekreativnog i privrednog ribolova;
nedovoljna transparentost korišćenja sredstava od dozvola za privredni i rekreativni ribolov i neadekvatan sistem kontrole tih sredstava;
nepostojanje mehanizama komunikacije sa učesnicima u delatnosti (privrednim ribarima i rekreativnim ribolovcima) radi obezbeđenja njihovog učešća u kreiranju i implementaciji politike i njene primene u oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda.
Cilj koji se zakonom postiže
Potreba za održivim upravljanjem prirodnih resursa obavezuje u ovom trenutku na donošenje novih propisa kojima se uređuje njihova zaštita i korišćenje, a posebno u delu koji obuhvata korišćenje ribe kao obnovljivog prirodnog resursa.
Predlog zakona uvažava do sada dostignuti stepen demokratskog i tehničko-tehnološkog razvoja, različitosti i specifičnosti prostora Republike Srbije i na celovit način reguliše ulov, zaštitu i promet riba i ostalih životinja koje žive u vodi. Odredbe ovog zakona odnose se na ribolovne vode. Riba u ribolovnim vodama Republike Srbije je prirodni resurs i kao takav je državna svojina, osim ribe u ribnjacima, poluribnjacima, kavezima u ribolovnoj vodi i ograđenim ili pregrađenim delovima ribolovne vode za gajenje riba, koja je svojina vlasnika objekta za gajenje ribe.
Predložena rešenja su izraz usklađivanja sa međunarodnim obavezama koje proizilaze iz ratifikovanih međunarodnih ugovora u oblasti zaštite biodiverziteta: Konvencije o biološkoj raznovrsnosti, Konvencije o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje flore i faune, Konvencije o očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa, Zakona o potvrđivanju Konvencije o očuvanju migratornih vrsta divljih životinja, kao i ratifikovanih sporazuma u oblasti ribarstva.
Predloženim zakonskim rešenjem se unapređuje sistem upravljanja ribljim fondom koji obuhvata zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda kao dobra od opšteg interesa u skladu sa principom održivog korišćenja.
Da li razmatrane druge mogućnosti za rešavanje problema?
Materija kojom se uređuje oblast unapređenja i održivog korišćenja ribljeg fonda se ne može ustrojiti bez postojanja zakonskog akta koji bi dao osnov za donošenje niza propisa kojima se uređuju pravila u zaštiti i održivom korišćenju riba kao prirodnog resursa, tako da ne postoje druge mogućnosti za rešavanje navedenih problema.
Važeći zakon koji uređuje ovu oblast, Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13- US), stupio je na snagu 23. maja 2009. godine i u ovom periodu su uočeni određeni problemi u postupku njegove primene, kao i nedostaci u zakonskim rešenjima koji se odnose na:
– nepreciznost definisanja osnovnih pojmova usled kojih je bilo otežano voditi prekršajne postupke;
-način izdavanja dozvola za rekreativni ribolov – nije bilo jasno i precizno određeno na teritoriji kojih jedinca lokalne samouprave je korisnik mogao prodavati ove dozvole što je dovodilo do sukobljavanja korisnika na pojedinim opštinama;
– obaveze korisnika ribarskih područja u pogledu namenskog trošenja sredstava – ovim zakonom se jasno precizira za koje namene se ova sredstva mogu koristiti;
– nemogućnost Ministarstva da utiče na visinu troškova dozvole za privredni ribolov, imajući u vidu da po važećim zakonskim rešenjima Korisnik samostalno, bez obaveze da pribavi saglasnost ministra određuje visinu troškova ove dozvole.
Takođe, bilo je potrebno urediti oblast koja se odnosi na izuzimanje pojedinih voda iz ribarskih područja. Novim zakonom predviđa se uvođenje Katastra ribolovnih voda koji će se voditi u formi baze podataka na personalnom računaru i u njemu će se nalaziti osnovni podaci o ribolovnim vodama na ribarskom području – tipu ribolovne vode, nazivi jedinica lokalnih samouprava kroz koje protiče i naziv vodotoka u koji se uliva.
Zbog svega navedenog ukazala se potreba da se određena pitanja regulišu na drugačiji način i formirana je Posebna radna grupa za izradu Predloga zakona o izmenama i dopunama Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda. U svom radu Posebna radna grupa je utvrdila da je neophodno izvršiti izmene više od polovine broja članova važećeg zakona i u skladu sa tim izradila nacrt novog Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda.
Zašto je donošenje zakona najbolje rešenje problema?
Potreba za održivim upravljanjem ovim prirodnim resursom, očuvanje ihtiofaunističkog diverziteta i ekološkog integriteta vodenih ekosistema, primenjivanje načela efikasnosti i održivog korišćenja prirodnih resursa, planiranje korišćenja ribljeg fonda i vodenih ekosistema, kontrola i praćenje stope ribolova i granice opterećenja sredine, usklađivanje sa međunarodnim obavezama koje proizilaze iz ratifikovanih međunarodnih ugovora u oblasti zaštite biodiverziteta i sa zakonom o zaštiti životne sredine, osnovni su razlozi za donošenje zakona, kao i pitanje naknade za korišćenje ovog prirodnog resursa, određivanje načina plaćanja naknade i raspodele sredstva.
Posebno treba naglasiti da je izuzimanje voda proizvodnih sistema za komercijalni uzgoj riba (ribnjaci) i mogućnost izuzimanja ribolovnih voda iz ribarskog područja u slučaju promene namene ribolovne vode ili dela ribolovne vode; vodnih objekata za snabdevanje vodom za piće i sanitarno – higijenske potrebe – vodozahvati; vodnih objekata za zaštitu od štetnog dejstva unutrašnjih voda – detaljna kanalska mreža za odvodnjavanje kao i druge namene od posebne važnosti za Republiku Srbiju, rezultat dugogodišnjeg rada na zaštiti i očuvanju ribljeg fonda s jedne strane i uspostavljanju odnosa u zaštiti voda i vodnih objekata s druge strane, polazeći od toga da se i jednom i drugom prirodnom resursu mora pristupiti racionalno, uz uvažavanje osnovnih funkcija koji svaki od njih ima u sistemu zaštite prirode, odnosno održivom upravljanju prirodnim resursima.
Na koga će i kako uticati rešenja predložena u zakonu?
Ovaj zakon će imati pozitivan uticaj na:
1) korisnike ribarskih područja – jasnim utvrđivanjem njihovih prava i obaveza, kroz definisanje sadržaja upravljačkih dokumenata, preduzimanje mera pri očuvanju i zaštiti ribljeg fonda, utvrđivanjem naknada za korišćenje ovog resursa i njihove raspodele;
Broj korisnika ribarskih područja ustupljenih na konkursu
Broj upravljača zaštićenih područja koji su proglasili ribarsko područje u okviru granica zaštićenog područja
15
20
2) privredne ribare – jasnim utvrđivanjem uslova, alata i ograničenja za obavljanje privrednog ribolova, prometa riba, kao i utvrđivanjem godišnje dozvole za privredni ribolov i naknada koje korisnik ribarskog područja i Republika Srbija ostvaruju po navedenom osnovu;
Godina
Broj izdatih dozvola za privredni ribolov
Prihod korisnika RP od izdatih dozvola za privredni ribolov
Ukupno uplaćeno naknade za korišćenje RP po osnovu izdatih dozvola za privredni ribolov
2010
326
22.972.000,00
3.445.800,00
2011
312
22.643.000,00
3.396.450,00
2012
315
23.626.000,00
3.543.900,00
2013
319
22.984.000,00
3.447.600,00
3) rekreativne ribolovce – jasnim utvrđivanjem njihovih prava i obaveza kroz definisanje uslova za obavljanje rekreativnog ribolova, naknada koje korisnik ribarskog područja i Republika Srbija ostvaruju po navedenom osnovu.
Godina
Broj izdatih dozvola za rekreativni ribolov
Prihod korisnika RP od izdatih dozvola za rekreativni ribolov
Ukupno uplaćeno naknade za korišćenje RP po osnovu izdatih dozvola za rekreativni ribolov
2010
55354
239.427.000,00
23.942.700,00
2011
57803
231.621.000,00
23.162.100,00
2012
58017
227.540.000,00
22.754.000,00
2013
50069
243.686.000,00
24.368.600,00
Ovim zakonom su utvrđene i razgraničene nadležnosti organa Republike, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave koje se odnose na: ustupanje ribarskih područja na korišćenje, davanje saglasnosti na programe upravljanja, utvrđivanje i raspodelu naknade za ustupanje i korišćenje ribarskog područja, kao i naknade za izdavanje dozvola za privredni i rekreativni ribolov. Predloženim rešenjima u ovom zakonu obezbeđuje se odgovornost svih gore navedenih subjekata za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda kao obnovljivog prirodnog resursa, s jedne strane i nadležnih organa Republike, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, s druge strane.
Koji su troškovi koje će primena zakona izazvati građanima i privredi, posebno malim i srednjim preduzećima?
Troškovi koje primena ovog zakona stvara za građane odnose se samo na polaganje ispita za ribočuvare i privredne ribare, troškove izlaska inspektora u svrhu kontrole elektroribolova, ribolova u naučnoistraživačke svrhe i selektivnog ribolova.
Godina
Broj održanih ispita za ribare
Broj kandidata koji su položili ispit za ribare
Broj održanih ispita za ribočuvare
Broj kandidata koji su položili ispit za ribočuvara
Broj izdatih licenci za ribočuvara
2011
14
445
11
78
64
2012
11
203
11
78
59
2013
7
143
7
61
38
Godina
Broj izdatih dozvola za ribolov u naučnoistraživačke svrhe i elektroribolov
Broj izdatih dozvola za selektivni ribolov
2011
44
15
2012
26
8
2013
19
7
Analiza troškova:
troškovi koje će snositi subjekti regulacije po osnovu plaćanja naknade za korišćenje ribarskog područja nisu promenjeni Predlogom zakona i ostaju na istom nivou kao u važećem zakonu. Promene koje su izvršene u vezi sa naknadom odnose se na način plaćanja naknade u smislu da se umesto mesečnog plaćanja uvodi kvartalno plaćanje naknade čime se korisnicima ribarskih područja olakšava poslovanje naročito u prvom kvartalu zbog specifičnosti izdavanja dozvola za ribolov;
troškovi polaganja stručnih ispita za ribara i ribočuvara kao i troškovi pribavljanja licence za ribočuvara propisani su tarifnim brojem 189a Zakona o republičkim administrativnim taksama („Službeni glasnik RS”, br. 43/2003, 51/2003 – ispr., 61/05, 101/05 – dr. zakon, 5/09, 54/09, 50/11, 70/11 – usklađeni din. izn., 55/12 – usklađeni din. izn., 93/12, 47/13 – usklađeni din. izn., 65/13 – dr. zakon i 57/14 – usklađeni din. izn.). Odredbe Predloga zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda neće uticati na promenu ovih troškova;
troškove izdavanja godišnje dozvole za privredni ribolov određuje korisnik ribarskog područja najkasnije do 1. septembra tekuće godine za narednu godinu, uz saglasnost ministra. Predhodno zakonsko rešenje davalo je korisnicima ribarskih područja potpunu nezavisnost u određivanju visine troškova dozvole za privredni ribolov bez ikakve mogućnosti uticaja države na ovu odluku. Kako bi se izbegla samovolja korisnika i velike razlike cene dozvola uvodi se saglasnost ministra na odluku o visini troškova izdavanja dozvole za privredni ribolov;
troškove izdavanja godišnje dozvole za rekreativni ribolov određuje ministar nadležan za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda, najkasnije do 1. septembra tekuće godine za narednu godinu;
troškovi koje će morati da snose privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici ukoliko žele da obavljaju promet ribe u smislu nadležnosti ovog zakona odnosne se na troškove registracije za promet ribe kod nadležnog organa kao i na troškove pribavljanja dokumentacije kojom se dokazuje poreklo, vrsta i količina ribe ili dokument kojim se dokazuje ispunjenost uslova za obavljanje privrednog ribolova.
Katastar ribolovnih voda:
Formiranje i vođenje katastra ribolovnih voda neće zahtevati dodatna finansijska sredstva. Katastar ribolovnih voda vodiće ministarstvo sa postojećim kapacitetima. Katastar će se voditi u formi baze podataka na personalnom računaru i u njemu će se nalaziti osnovni podaci o ribolovnim vodama na ribarskim područjima koje će elektronskim putem ili poštom dostavljati korisnici ribarskih područja. To su podaci o nazivima ribolovnih voda, tipu ribolovne vode, nazivi opština kroz koje protiče i naziv vodotoka u koji se uliva. Za prikupljanje ovih podataka nisu potrebna posebna angažovanja korisnika. Nakon formiranja katastra korisnik će dostavljati podatke o promenama u nameni korišćenja ribolovnih voda, što je inače njegova zakonska obaveza.
Da li pozitivni efekti donošenja zakona opravdavaju troškove njegove primene?
Predložena rešenja pozitivno utiču na građane stvaranjem mogućnosti za obavljanje poslova prometa riba (privredni ribar), kao i obaveze pravnih lica koja obavljaju privrednog ribolova i prometa riba, da obavezno imaju zaposlena lica sa položenim stručnim ispitom za ribara.
Da li zakon stimuliše pojavu novih privrednih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju?
Kako je ovim zakonom utvrđeno pravo privrednih ribara (preduzetnika i privrednih društava) da pod utvrđenim uslovima, u skladu sa zakonom, prodaju ribu u objektima i na pijacama stvoriće se mogućnost pojave novih privrednih subjekata.
Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da iznesu svoje stavove o zakonu?
Odbor za privredu i finansije Vlade je na sednici održanoj 25. oktobra 2013. godine odredio Program javne rasprave o Nacrtu zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda (u daljem tekstu: Zakon), a u skladu sa članom 41. stav 1. Poslovnika Vlade („Službeni glasnika RS”, br. 61/06, 69/08, 88/09, 33/10, 69/10, 20/11, 37/11 i 30/13).
Javna rasprava o Nacrtu zakona sprovedena je u skladu sa usvojenim Programom javne rasprave u periodu od 28. oktobra do 18. novembra 2013. godine, u Beogradu i Novom Sadu, a tekst Zakona je bio zvanično dostupan na internet prezentaciji ministarstva www.mprrpp.gov.rs.
Javnu raspravu o Nacrtu zakona, Ministarstvo prirodnih resursa, rudarstva i prostornog planiranja organizovalo je u formi prezentacija i rasprava, koje su održane:
– u Beogradu, 30. oktobra 2013. godine u 11 časova u Privrednoj komori Srbije, Terazije 23, na kojoj su učestvovali predstavnici državnih organa i organizacija, javnih službi, korisnici ribarskih područja, naučna i stručna javnost, udruženja rekreativnih i sportskih ribolovaca i zainteresovani građani;
– u Novom Sadu, 31.oktobra 2013. godine u 11 časova u prostorijama Saveza samostalnih sindikata Srbije – Novi Sad, Bulevar Mihaila Pupina 24, na kojoj su učestvovali predstavnici državnih organa i organizacija, javnih službi, korisnici ribarskih područja, naučna i stručna javnost, udruženja rekreativnih i sportskih ribolovaca i zainteresovani građani.
Nacrt zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda dobio je podršku svih uključenih zainteresovanih strana i zaključeno je da je opšta ocena da je tekst Nacrta zakona dobar, prihvatljiv za sve učesnike i usklađen sa savremenim tendencijama i zakonskim rešenjima u oblasti zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda, kao prirodnog resursa.
Učesnici javnih prezentacija Nacrta zakona pozvani su da primedbe, predloge i sugestije, za vreme trajanja javne rasprave, dostavljaju Ministarstvu u formi obrasca za komentare putem elektronske pošte na adresu: natasa.ratkovic@ mprrpp.gov.rs ili na adresu: Ministarstvo prirodnih resursa, rudarstva i prostornog planiranja, Omladinskih brigada 1, 11070 Novi Beograd, sa naznakom „Javna rasprava – Nacrt zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda”.Takođe, putem internet prezentacije ministarstva pozvana je šira naučna i stručna javnost da dostavi svoje komentare i sugestije u predviđenom vremenskom roku.
Tokom trajanja javne rasprave primedbe, predloge i sugestije dostavilo je 108 predstavnika državnih organa i organizacija, javnih službi, korisnika ribarskih područja, naučne i stručne javnosti, udruženja rekreativnih i sportskih ribolovaca i zainteresovanih građana. Dostavljeni predlozi i sugestije pretežno su se odnosili na predviđena zakonska rešenja koja se odnose na:
period ustupanja na korišćenje ribarskog područja u članu 5. Nacrta zakona koji je potrebno propisati na 10 godina;
uslove za ustupanje na korišćenje ribarskog područja (članu 6.);
uslove koje korisnik ribarskog područja mora da ispuni (član 6.) i uvođenje zakonskog rešenja da se ribarsko područje može ustupiti na korišćenje i udruženjima sportskih ribolovaca ili drugim ribolovnim organizacijama;
mogućnost da konkursom mogu da se odrede i drugi dodatni uslovi za učešće na konkursu,
vremenski okvir uplate sredstava od naknade za korišćenje ribarskog područja (član 7.) koja je korisnik dužan da uplati na račun propisan za uplatu javnih prihoda budžeta Republike Srbije;
definicije i izraze upotrebljene u Nacrtu zakona;
način izdavanja dozvola za rekreativni ribolov;
pooštrene sankcije propisane kaznenim odredbama.
Pre formiranja Posebne radne grupe za izradu Nacrta zakona na adresu nadležnog Ministarstva poštom i elektronskom poštom primljeni su brojni dopisi svih zainteresovanih grupa: korisnika, upravljača zaštićenih područja, sportskih udruženja, organizacija, ribolovaca i drugih subjekata, sa konkretnim primedbama predlozima i sugestijama. Time je potvrđena potreba da se određena zakonska rešenja urede na drugačiji način.
U Radnoj grupi je osim predstavnika nadležnog Ministarstva, bilo i: predstavnika Pokrajinskog sekretarijata, stručnih i naučno-istraživačkih kuća, Zavoda za zaštitu prirode i korisnika ribarskih područja. U toku izrade Nacrta zakona održano je 17 sastanaka Posebne radne grupe za izradu Nacrta zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda.
Koje će mere tokom primene zakona biti preduzete da bi se ostvarili razlozi donošenja zakona?
Grupu zakonodavnih, upravnih i drugih mera čine:
1) planiranje ribolova, obuhvata mere i radove za unapređenje, usavršavanje, poribljavanje i prilagođavanje ribarstva, kao i određivanje maksimalne količine riba dostupne izlovu na određenim ribolovnim vodama u toku godine;
2) zaštita ribolovnih voda, obuhvata mere zaštite od zagađivanja ribolovnih voda i kontrolu izgradnje hidrotehničkih i drugih objekata i postrojenja koji ne utiču na smanjenje vode na ribolovnim vodama ili ne oštećuju riblju mlađ;
3) zaštita i održivo korišćenje ribljeg fonda, kao mera koja se odnosi na obavezu države da preduzima potrebne mere na održivom korišćenju ribljeg fonda u okviru granica kapaciteta staništa, zabrani unošenja alohtonih vrsta, očuvanja posebnih staništa riba (mrestilišta, zimovnika i dr.) i riblje mlađi, zabrani upotrebe određenih ribolovnih alata;
4) naučno istraživački rad, u cilju povećanja i unapređenja ribljeg fonda u ribolovnim vodama, kao i očuvanju ekosistema ribolovnih voda;
5) mere koje se tiču prometa riba, kojom se upotpunjuje mera zabrane lova riba ispod propisane veličine, kao i prodaja ovih riba koje su ulovljene nedozvoljenim sredstvima.
6) pojačan inspekcijski nadzor nad sprovođenjem zakona i izricanje propisanih kazni srazmerno šteti koja se može pričiniti ribljem fondu kao obnovljivom prirodnom resursu.
Kapaciteti za sprovođenje predloženih rešenja i plan aktivnosti i mera za sprovođenje zakonskih rešenja:
Za sprovođenje ovog zakona odgovorno je Ministarstvo nadležno za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni pokrajinski organ, korisnici ribarskih područja i upravljači zaštićenih područja koji su proglasili ribarsko područje u okviru granica zaštićenog područja.
Autonomna pokrajina poslove iz čl. 5, 6, 7, 8, 9, 17, 21, 31, 38, 44, 47, 49. i 52. ovog zakona vrši kao poverene poslove.
Ministarstvo vrši nadzor nad radom nadležnog organa autonomne pokrajine u vršenju poverenih poslova.
Ministarstvo, u vršenju nadzora nad radom nadležnog pokrajinskog organa i korisnika, može da zahteva podnošenje izveštaja, obaveštavanje o vršenju poverenih poslova, da daje obavezne instrukcije i upozorava na neizvršenje poverenih poslova u skladu sa zakonom.
Na teritoriji autonomne pokrajine, nadležni pokrajinski organ, u vršenju nadzora nad radom korisnika, može da zahteva podnošenje izveštaja, obaveštavanje o vršenju poverenih poslova, da daje obavezne instrukcije i upozorava na neizvršenje poverenih poslova u skladu sa zakonom.
Inspekcijski nadzor nad primenom odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši ministarstvo preko inspektora nadležnog za poslove zaštite i održivog korišćenja ribljeg fonda.
Autonomnoj pokrajini poverava se vršenje inspekcijskog nadzora nad primenom odredaba ovog zakona na teritoriji autonomne pokrajine.
OBRAZAC IZJAVE O USKLAĐENOSTI PROPISA SA PROPISIMA EVROPSKE UNIJE
Organ državne uprave, odnosno drugi ovlašćeni predlagač propisa – Vlada
Obrađivač – Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine
2. Naziv propisa
Predlog zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda
Drqaft Law on Protection and Sustainable Use of Fish Fund
3. Usklađenost propisa s odredbama Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Sporazum), odnosno s odredbama Prelaznog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima između Evropske zajednice, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Prelazni sporazum):
Predlog zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda nije predviđen Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju niti Prelaznim Sporazumom o trgovini i trgovinskim pitanjima.
a) Odredba Sporazuma i Prelaznog sporazuma koja se odnose na normativnu saržinu propisa,
b) Prelazni rok za usklađivanje zakonodavstva prema odredbama Sporazuma i Prelaznog sporazuma,
v) Ocena ispunjenosti obaveze koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma,
g) Razlozi za delimično ispunjavanje, odnosno neispunjavanje obaveza koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma,
d) Veza sa Nacionalnim programom za usvajanje pravnih tekovina Evropske unije.
Predlog zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda nije predviđen Nacionalnim programom za usvajanje pravnih tekovina Evropske unije.
4. Usklađenost propisa sa propisima Evropske unije:
a) Navođenje odredbi primarnih izvora prava Eevropske unije i ocene usklađenosti sa njima,
b) Navođenje sekundarnih izvora prava Evropske unije i ocene usklađenosti sa njima,
v) Navođenje ostalih izvora prava Evropske unije i usklađenst sa njima,
g) Razlozi za delimičnu usklađenost, odnosno neusklađenost,
d) Rok u kojem je predviđeno postizanje potpune usklađenosti propisa sa propisima Evropske unije.
5. Ukoliko ne postoje odgovarajuće nadležnosti Evropske unije u materiji koju reguliše propis, i/ili ne postoje odgovarajući sekundarni izvori prava Evropske unije sa kojima je potrebno obezbediti usklađenost, potrebno je obrazložiti tu činjenicu. U ovom slučaju, nije potrebno popunjavati Tabelu usklađenosti propisa. Tabelu usklađenosti nije potrebno popunjavati i ukoliko se domaćim propisom ne vrši prenos odredbi sekundarnog izvora prava Evropske unije već se isključivo vrši primena ili sprovođenje nekog zahteva koji proizilazi iz odredbe sekundarnog izvora prava (npr. Predlogom odluke o izradi strateške procene uticaja biće sprovedena obaveza iz člana 4. Direktive 2001/42/EZ, ali se ne vrši i prenos te odredbe direktive).
Ne postoje odgovarajući propisi Evropske unije sa kojim je potrebno obezbediti usklađenost predmetnog propisa.
Zajednička politika ribarstva EU (Common Fisheries Policy) ni u jednom delu se ne odnosi na ribarstvo kopnenih voda (privredni i rekreativni ribolov), što je predmet ovog zakona, jer je Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine nadležno za zaštitu i održivo korišćenje ribljeg fonda.
Članom 22. Predloga zakona biće sprovedena obaveza iz Aneksa 6 Direktive Saveta 92/43 EEC od 21. maja 1992 o očuvanju prirodnih staništa i divlje faune i flore, kojom su propisane zabranjene metode i sredstva hvatanje i ubijanje kao i vidovi transporta divlje faune i flore.
6. Da li su prethodno navedeni izvori prava Evropske unije prevedeni na srpski jezik?
7. Da li je propis preveden na neki službeni jezik Evropske unije?
Da, Predlog zakona je preveden na engleski jezik i dostavljen Evropskoj komisiji.
8. Učešće konsultanata u izradi propisa i njihovo mišljenje o usklađenosti