Razdeo 56 Ministarstvo vera

RAZDEO 56 – MINISTARSTVO VERA | |BILANS RASHODA I IZDATAKA PO PROGRAMIMA

Oblast Program Opis 01 Prihodi iz budžeta 619.495.000 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 384.448.000 UKUPNO 1.003.943.000

II OBRAZLOŽENjE FINANSIJSKOG PLANA PO PROGRAMIMA

Šifra programa: 0001 Naziv programa: Plate i izdaci za zaposlene Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS Na osnovu Zakona o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/06), Zakona o ministarstvima(„Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) i Zakona o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06), Ministarstvo vera obavlja poslove državne uprave koji se odnose na:Ministarstvo vera obavlja poslove državne uprave koji se odnose na: afirmaciju, razvoj i praćenje poštovanja verske slobode; ostvarivanje saradnje države sa Srpskom pravoslavnom crkvom, drugim tradicionalnim crkvama i verskim zajednicama i ostalim verskim organizacijama i unapređenje njihovog položaja u društvu; afirmisanje verskih sadržaja srpskog nacionalnog identiteta; saradnju države sa eparhijama SPC u inostranstvu i pomoć u očuvanju i razvoju duhovnog, nacionalnog i kulturnog identiteta srpskog naroda izvan granica Srbije; praćenje pojava i odnosa od spoljno-političkog značaja u vezi sa crkvama i verskim zajednicama; razvoj verskog obrazovanja i usmeravanje procesa njegovog integrisanja u javni obrazovni sistem; razvoj i afirmisanje vrednosti religijske kulture; nastavni plan i program verske nastave u osnovnoj i srednjoj školi i druge poslove u ostvarivanju i organizovanju verske nastave; pružanje podrške i pomoći u sakralnom graditeljstvu, kao i u zaštiti crkvenog kulturnog nasleđa. Ministarstvo vera vodi Registar crkava i verskih zajednica, obavlja poslove koji se odnose na zaštitu pravnog i društvenog položaja crkava i verskih zajednica, ostvarivanje njihovih utvrđenih prava, regulisanje socijalno-materijalnog položaja nosilaca vere (sveštenomonaštvo, verski službenici, đaci i studenti verskih škola). U Ministarstvu vera sistematizovano je (11) jedanaest radnih mesta. Od utvrđenog broja sistematizovanih radnih mesta poslove na jednom radnom mestu vrši lice sa statusom i položajem postavljenog lica (državni sekretar), šest zaposlenih službenika imaju visoku školsku spremu (od toga su tri sa akdemskim zvanjem doktora nauka), dvoje zaposlenih je sa višom, a dvoje sa srednjom školskom spremom.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama ((„Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o državnim službenicima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05,81/0583/05)- Zakon o platama državnih službenika i nameštenika („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06, 63/06)

SREDNjOROČNI CILjEVI Omogućavanje zaposlenim službenicima ostvarivanje prava i obaveza propisanih zakonom.

KRATKOROČNI CILjEVI Omogućavanje zaposlenim službenicima ostvarivanje prava i obaveza propisanih zakonom.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA PROGRAMA Broj zaposlenih državnih službenika.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA

Aktivnost: 0100-Socijalna davanja zaposlenima

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS U okviru ove aktivnosti planirani su rashodi koji se odnose na isplatu za vreme odsustvovanja sa posla (porodiljsko bolovanje za državnog sekretara kao i eventualno bolovanje duže od 30 dana nekog od zaposlenih službenika).

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/06)- Zakona o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o državnim službenicima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05,81/0583/05)- Zakon o platama državnih službenika i nameštenika („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06, 63/06)

CILjEVI Omogućavanje zaposlenim službenicima ostvarivanje prava garantovanih zakonom.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Evidencija dnevne prisutnosti na radu zaposlenih državnih službenika u Ministarstvu vera.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 414100 Isplata naknada za vreme odsustvovanja s posla 01 – Prihodi iz budžeta 550.000 U okviru ove stavke rashoda predviđen je iznos za porodiljsko bolovanje državnog sekretara, kao i eventualno odsustvo zbog bolesti duže od 30 dana nekog od zaposlenih službenika. UKUPNO 550.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 550.000 UKUPNO 550.000 Aktivnost: 0200-Naknade za zaposlene

Šifra aktivnosti: 0200 Naziv aktivnosti: Naknade za zaposlene

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS U okviru ove aktivnosti predviđen je rashod koji se odnosi na ostvarivanje prava utvrđenog zakonom za 11 zaposlenih službenika, a koje se odnosi na nakanadu za korišćenje prevoza za dolazak na rad i odlazak sa rada, u visini cene mesečne pretplatne karte u gradskom, odnosno prigradskom saobraćaju.

PRAVNI OSNOV – Uredba o naknadama i drugim primanjima zaposlenih u državnim organima i izabranih, odnosno postavljenih lica(„Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 37/94, 40/94,6/99, 37/01, 73/04, 88/04, 38/05, 81/05)

CILjEVI Omogućavanje zaposlenim službenicima ostvarivanje prava garantovanih zakonom.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – evidencija dnevne prisutnosti na radu zaposlenih u Ministarstvu vera.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 415112 Naknade za prevoz na posao i sa posla 01 – Prihodi iz budžeta 242.000 Nakanada za prevoz na posao i sa posla (gradski prevoz) za 11 (jedanaest) zaposlenih službenika. UKUPNO 242.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 242.000 UKUPNO 242.000

[pic]

Šifra programa: 0002 Naziv programa: Korišćenje usluga i roba Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS U okviru ovog programa predviđene su aktivnosti koje Ministarstvu vera omogućavaju ostvarenje ciljeva predviđenih opštim poslovima državne uprave i pojedinačnim programima Ministarstva. Tu spadaju sledeće aktivnosti:- korišćenje fiksnih i mobilnih telefona – u cilju što efikasnijeg obavljanja predviđenih radnih aktivnosti neophodna je konstantna i neometana veza kako među zaposlenim službenicima tako i sa predstavnicima crkava i verskih zajednica;- službena putovanja, u zemlji i inostranstvu – prilikom obilaska verskih organizacija u cilju unapređivanja saradnje države i crkava i verskih zajednica;- pokriće troškova administrativnih usluga i usluga prevođenja u okviru redovnih aktivnosti Ministarstva (troškovi pismenog i simultanog prevođenja u komunikaciji sa predstavnicima crkava, verskih zajednica i verskih organizacija iz inostranstva);- planirana je nabavka softvera i postavka web stranice Ministarstva vera radi efikasnijeg predstavljanja javnosti aktivnosti i planova kao i dostupnost svim informacijama od značaja za rad Ministarstva, plaćanje pretplate i ažuriranje dva programa koja Ministarstvo koristi – Infobuk i Intermeks;- pokriće troškova kurseva stranih jezika, prema iskazanom interesovanju zaposlenih, učešće zaposlenih na seminarima i stručnim savetovanjima, izdaci za stručne ispite i druge izdaci u vezi sa stručnim obrazovanjem;- obezbeđivanje sredstava za objavljivanje publikacija Ministarstva planiranih u 2007. godini, a koja se odnose na rad Ministarstva vera i na aktivnosti crkava i verskih zajednica, prikupljanje podataka i stručnu izradu Verske karte Srbije, kao i za nabavku drugih publikacija potrebnih za prezentaciju rada Ministarstva;- podržavanje aktivnosti koje se odnose na rad stručnih odbora u sastavu Komisije za versku nastavu, obrazovanu od strane Vlade, radi praćenja i unapređivanja verske nastave u osnovnim i srednjim školama, uključujući i seminare za obuku koordinatora i savetnika za versku nastavu.- održavanje opreme koju koristi Ministarstvo a čiju popravku ne obezbeđuje Uprava za zajedničke poslove republičkih organa;- korišćenje usluga restorana Uprave za zajedničke poslove republičkih organa prilikom organizovanja sastanaka Komisije za versku nastavu i drugih radnih sastanaka koje organizuje Ministarstvo vera.

PRAVNI OSNOV – Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o državnim službenicima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05,81/0583/05)- Zakon o platama državnih službenika i nameštenika („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06, 63/06)

SREDNjOROČNI CILjEVI – Efikasno obavljanje opštih poslova državne uprave i uspostaljanje što boljih odnosa države sa crkvama i verskim zajednicama.

KRATKOROČNI CILjEVI – Efikasno obavljanje opštih poslova državne uprave i uspešno ostvarenje planiranih programa Ministarstva.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA

Aktivnost: 0100-Stalni troškovi

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Stalni troškovi

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS U cilju što efikasnijeg obavljanja predviđenih radnih aktivnosti neophodna je konstantna i neometana veza kako među zaposlenim službenicima tako i sa predstavnicima crkava i verskih zajednica. Ministarstvo vera koristi četiri pretplatnička broja fiksne telefonije, a korišćenje mobilne telefonije omogućava da veza sa predstavnicima crkava i verskih zajednica bude brža i uspešnija.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o državnim službenicima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05,81/0583/05)- Zakon o platama državnih službenika i nameštenika („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06, 63/06)- Zaključak Vlade 05 broj 06-171/2003

CILjEVI – Omogućavanje brze i uspešne komunakacije radi efikasnog obavljanja predviđenih radnih aktivnosti.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Pretplatnički brojevi koje koristi Ministarstvo vera (četiri fiksne telefona i jedanaest mobilnih).

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 421411 Telefon, teleks i telefaks 01 – Prihodi iz budžeta 200.000 Troškovi fiksnih telefona koje koristi Ministarstvo vera (četiri pretplatnička broja) u cilju obavljanja tekućih aktivnosti. 421414 Usluge mobilnog telefona 01 – Prihodi iz budžeta 400.000 Iznos predviđen za plaćanje službenih mobilnih telefona za 11 (jedanaest) zaposlenih službenika – Zaključak Vlade 05 broj 06-171/2003. UKUPNO 600.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 600.000 UKUPNO 600.000

Aktivnost: 0200-Troškovi putovanja

Šifra aktivnosti: 0200 Naziv aktivnosti: Troškovi putovanja

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS Rashodi koji nastaju u tekućem radu Ministarstva. Odnose se na putne troškove u zemlji i inostranstvu prilikom obilaska verskih organizacija u cilju unapređivanja saradnje države i crkava i verskih zajednica.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o državnim službenicima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05,81/0583/05)- Zakon o platama državnih službenika i nameštenika („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06, 63/06)

CILjEVI Obilazak crkava i verskih zdanja kako bi se neposredno, na terenu, upoznali sa situacijom i stanjem u kome se ona nalaze, kao i upoznavanje sa radom, statusom u lokalnoj sredini i delatnostima crkava i verskih zajednica.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA Broj ostvarenih putovanja na osnovu putnih naloga.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 422100 Troškovi službenih putovanja u zemlji 01 – Prihodi iz budžeta 250.000 Troškovi službenih putovanja namenjenih za obilazak verskih zdanja u Srbiji. 422299 Ostali troškovi za poslovna putovanja u inostranstvo 01 – Prihodi iz budžeta 130.000 Iznos predviđen za službenih put zaposlenih službenika u inostranstvo u cilju obilaska verskih zdanja SPC u inostranstvu, učešća na raznim međuverskimskupovima i sl. UKUPNO 380.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 380.000 UKUPNO 380.000

Aktivnost: 0300-Usluge po ugovoru

Šifra aktivnosti: 0300 Naziv aktivnosti: Usluge po ugovoru

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS U okviru ekonomske klasifikacije 423 – Usluge po ugovoru planirana su i po stavkama rashoda raspoređena sredstva namenjena za:- pokriće troškova administrativnih usluga i usluga prevođenja u okviru redovnih aktivnosti Ministarstva (troškovi pismenog i simultanog prevođenja u komunikaciji sa predstavnicima crkava, verskih zajednica i verskih organizacija iz inostranstva);- planirana je nabavka softvera i postavka web stranice Ministarstva vera radi efikasnijeg predstavljanja javnosti aktivnosti i planova kao i dostupnost svim informacijama od značaja za rad Ministarstva, plaćanje pretplate i ažuriranje dva programa koja Ministarstvo koristi – Infobuk i Intermeks;- pokriće troškova kurseva stranih jezika, prema iskazanom interesovanju zaposlenih, učešće zaposlenih na seminarima i stručnim savetovanjima, izdaci za stručne ispite i druge izdaci u vezi sa stručnim obrazovanjem;- obezbeđivanje sredstava za objavljivanje publikacija Ministarstva planiranih u 2007. godini, a koja se odnose na rad Ministarstva vera i na aktivnosti crkava i verskih zajednica, prikupljanje podataka i stručnu izradu Verske karte Srbije, kao i za nabavku drugih publikacija potrebnih za prezentaciju rada Ministarstva;- podržavanje aktivnosti koje se odnose na rad stručnih odbora u sastavu Komisije za versku nastavu, obrazovanu od strane Vlade, radi praćenja i unapređivanja verske nastave u osnovnim i srednjim školama, uključujući i seminare za obuku koordinatora i savetnika za versku nastavu.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o državnim službenicima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05,81/0583/05)- Zakon o platama državnih službenika i nameštenika („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06, 63/06)

CILjEVI Obezbeđivanje uslova za uspešnu realizaciju programskih zadataka, a posebno Glavnog programa Ministarstva.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA Realizovanje planiranih aktivnosti i izvršavanje usluga po ugovoru.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 423100 Administrativne usluge 01 – Prihodi iz budžeta 200.000 Iznos je predviđen za administrativne usluge i usluge prevođenja. 423200 Kompjuterske usluge 01 – Prihodi iz budžeta 1.439.000 Iznos ove stavke rashoda predstavlja planirana sredstva za nabavku softvera i postavku web strane Ministarstva, kao i troškove vezane za održavanje i ažuriranje dva progarama koja Ministarstvo koristi – Infobuk i Intermeks. 423300 Usluge obrazovanja i usavršavanja zaposlenih 01 – Prihodi iz budžeta 550.000 Iznos predstavlja planirana sredstva namenjena sturčnom usavršavanju zaposlenih, kotizaciju za seminare i kotizaciju za stručna savetovanja. 423400 Usluge informisanja 01 – Prihodi iz budžeta 800.000 Iznos predstavlja sredstva za objavljivanje publikacija Ministarstva planiranih u 2007. godini, a koja se odnose na rad Ministarstva vera i na aktivnosti crkava i verskih zajednica, prikupljanje podataka i stručnu izradu Verske karte Srbije, kao i za nabavku drugih publikacija potrebnih za prezentaciju rada Ministarstva. 423500 Stručne usluge 01 – Prihodi iz budžeta 500.000 U ovoj stavki rashoda planiran je iznos za rad stručnih odbora u sastavu Komisije za versku nastavu u osnovnim i srednjim školama, kao i za stručno usavršavanje koordinatora i savetnika za versku nastavu. 423621 Ugostiteljske usluge 01 – Prihodi iz budžeta 600.000 Ovaj rashod predstavlja troškove korišćenja usluga restorana Uprave za zajedničke poslove republičkih organa prilikom organizovanja sastanaka Komisije za versku nastavu i drugih radnih sastanaka koje organizuje Ministarstvo vera. 423900 Ostale opšte usluge 01 – Prihodi iz budžeta 400.000 Ova stavka rashoda predviđa troškove reprezentacije, odnosno prigodne pokolone Ministarstva crkvama i verskim zajednicama povodom verskih praznika. UKUPNO 4.489.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 4.489.000 UKUPNO 4.489.000

Aktivnost: 0400-Tekuće popravke i održavanje opreme

Šifra aktivnosti: 0400 Naziv aktivnosti: Tekuće popravke i održavanje opreme

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS U obavljanju tekućih aktvinosti Ministarstvo vera koristi jedanaest kompjutera, jedanaest štampača, dva foto-kopir aparata, dva telefaks uređaja i ostalu kancelarijsku opremu. Deo opreme koju koristi Ministarstvo vera ne servisira Uprava za zajedničke poslove republičkih organa, tako da su sredstva ove stavke rashoda namenjena njihovoj popravci i održavanju.

CILjEVI Efikasno obavljanje planiranih aktivnosti.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Broj izvršenih popravki odnosno izveštaja o izvršenom servisiranju opreme.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 425200 Tekuće popravke i održavanje opreme 01 – Prihodi iz budžeta 75.000 Iznos je planiran za popravku i održavanje opreme koju koristi Ministarstvo vera (2 foto-kopir aparata, štampači i komjuteri) koje ne servisira Uprava za zajedničke poslove republičkih organa). UKUPNO 75.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 75.000 UKUPNO 75.000

Aktivnost: 0500-Materijal

Šifra aktivnosti: 0500 Naziv aktivnosti: Materijal

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS Planirana aktivnost odnosi se na nabavku publikacija u kojima su sadržani administrativni propisi neophodni za rad Ministarstva, kao i za nabavku administrativnog i kancelarijskog materijala (npr. svečane pozivnice i čestitke za razne verske praznike) koje Ministarstvo ne može da nabavi preko Uprave za zajedničke poslove republičkih organa.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05)

CILjEVI – Efikasno obavljanje tekućih poslova kao i ostvarenje planiranih aktivnosti i programa Ministarstva.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 426100 Administrativni materijal 01 – Prihodi iz budžeta 594.000 Iznos je namenjen za nabavku publikacija u kojima su sadržani administrativni propisi neophodni za rad Ministarstva, kao i za nabavku administrativnog i kancelarijskog materijala (npr. svečane pozivnice i čestitke za razne verske praznike) koje Ministarstvo ne može da nabavi preko Uprave za zajedničke poslove republičkih organa. UKUPNO 594.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 594.000 UKUPNO 594.000

[pic]

Šifra programa: 1000 Naziv programa: Unapređivanje verske kulture, verskih sloboda i tolerancije Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS Crkve i verske zajednice čuvaju, prenose i razvijaju klasične kulturne modele. Verska kultura je klasična kultura i na aksiološkom i na hronološkom (istorijskom) planu. Ali jednovremeno verska kultura je i moderna utoliko što je kompatibilna sa civilizacijskim stremljenjima i vrednosnim idealima ujedinjene Evrope; štaviše, ona je podjednako i pokretač i korektor modernog vrednosnog sistema. Vrednosni sistem kojem stremi ujedinjena Evropa izvire iz hrišćanstva. To je nesumnjiva kulturno-istorijska činjenica. Zato hrišćanske crkve danas jesu i nosioci i najstabilniji oslonci vrednosnog sistema ujedinjene Evrope. Ako izgubi svest o svom hrišćanskom proishodstvu i smislu, evropski postmoderan vrednosni sistem može se, dejstvom negativne dijalektike, degradirati u sopstvenu suprotnost, odnosno ostvariti se sa naličja. Osim povezanosti ekonomskih sistema – a to povezivanje prerasta u jedinstven ekonomski sistem u kojem svaka pojedinačna nacionalna ekonomija dobija mogućnost za sopstveni napredak – jedinstvo evropskih država i naroda počiva i na zajedničkim duhovnim orijentacijama, odnosno na jedinstvenom kulturnom sistemu. Slično kao i u ekonomskom jedinstvu, i u jedinstvenom duhovnom sistemu moderne Evrope svaki pojedinačni, nacionalni kulturni i religijski model mora da oseti i dobije podsticaj za sopstveni preobražaj i novi razvoj. Drugim rečima, duhovno zajedništvo koje se ostvaruje osvešćenjem opšte i zajedničke suštine svih religija, može da predstavlja jedno od zdravih izvorišta i jedan od snažnih podsticaja svečovečnosti koja se ugrađuje u duhovno tkivo nove kulture i novog vrednosnog sistema. Evropski vrednosni sistem počiva na zajedništvu u raznolikostima i raznovrsnostima. Ako bi u zajedništvu bile poništene i izgubljene posebnosti i samobitnosti nacionalnih kultura, istorija i vera, onda bi taj sistem predstavljao smrtnu opasnost za sve, a ne poziv u nov kulturni horizont. Najjači i najzdraviji proces u kulturi 21. stoleća biće približavanje religijske i sekularne kulture. Dramatičan raskol između crkvene i građanske kulture započet je pre više od 600 godina, u epohama humanizma i renesanse; taj proces je dobio nove snažne podsticaje u racionalizmu i prosvetiteljstvu 18. veka, u naučnoj revoluciji i pozitivizmu 19. stoleća, kao i u tehnološkoj i ideološkoj revoluciji 20. veka. Ali taj proces totalnog razdvajanja crkvene i sekularne kulture, srećom, nikad nije mogao biti potpuno ostvaren. Sa punom svešću o neostvarivosti, uzaludnosti i promašenosti takvih kulturnih napora, današnji delatnici i u crkvi i u građanskoj kulturi osećaju snažnu žudnju da se ta dva tipa kulture ponovo približe jedan drugom i da se međusobno prožmu. Taj proces će biti dugotrajan, ali sve jači i postojaniji i on će, verovatno, predstavljati najkreativniji i najširi kulturni pokret u 21. stoleću. Crkve i verske zajednice u Srbiji imaju razgranatu mrežu kulturnih ustanova i dinamične kulturne programe i delatnosti iako je verska kultura decenijama bila marginalizovana. Ovde navodimo samo najznačajnije kulturne ustanove, programe i manifestacije koje imaju bogatu tradiciju i koje su postale važan segment kulturnog života u Srbiji. SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVA*Najvažnije kulturne ustanove:Patrijaršijska biblioteka; Muzej Srpske pravoslavne crkve; Arhiv Srpske patrijaršije; Hrišćanski kulturni centar; Pravoslavni misionarski centar „Prepodobni Rafailo Banatski“, Zrenjanin; Svetosavska omladinska zajednica, Banja Luka; Srpski kulturni centar „Sveti Sava“, Banja Luka; Škola pravoslvne duhovnosti, Novi Sad; Hrišćanski kulturni centar, Sarajevo; Duhovni centar „Sveti vladika Nikolaj Žički“, Kraljevo; Saborište „Otac Justin Popović“, Trebinje; Hercegovačka Gračanica, Trebinje; Svetosavska omladinska zajednica, Bijeljina; Centar za crkvene studije, Niš; Pravoslavno bratstvo svih svetih, Gračanica; Srpski kulturni klub Raške oblasti, Novi Pazar; Riznica eparhije Sremske; Duhovni centar „Sveti novomučenici kragujevački“, Kragujevac.*Izdavačke ustanove i listovi:Informativno-izdavačka ustanova Srpske Pravoslavne Crkve; Informativna služba SPC; Glasnik, službeni list SPC; Pravoslavni misionar; Pravoslavlje; Svetosavsko Zvonce; Teološki pogledi; Izdavački fond Arhiepiskopije Beogradsko-Karlovačke; Izdavačka kuća „Istina“, eparhija Dalmatinska; Izdavčaka kuća „Beseda“, eparhija Bačka; Časopis „Luča“, izdaje Srpski kulturni centar „Sveti Sava“, Subotica; Fond „Sveti Prohor Pčinjski“, eparhija Vranjska; Časopis „Iskon“ eparhija Vranjska; „Žički blagovesnik“, časopis eparhije Žičke; Časopis „Vidoslov“, eparhija Zahumsko-Hercegovačka; „Glas eparhije Niške“, časopis eparhije Niške; „Pravoslavna vera i život“, časopis crkve Lazarica u Kruševcu; „Mileševac“, časopis eparhije Mileševske; „Srpski Sion“, časopis eparhije Sremske; „Sveti Knez Lazar“, časopis eparhije Raško-Prizrenske; „Pravoslavno delo“, časopis, manastir Banjska; Izdavaštvom se bave manastiri Dečani, Crna Reka, Đurđevi Stupovi i Sopoćani; Izdavačka ustanova „Kalenić“, eparhija Šumadijska; Izdavački fond Šabačko-Valjevske eparhije; Časopisi „Sejač“ i „Stražar“, Vikarijata Rumunske pravoslavne crkve.*Najvažnije kulturne tribine:Škola pravoslavne duhovnosti, Novi Sad; Svetosavska akademija, Požarevac; Tribina „Sveta Tri Jerarha“, manastir Krka; Vidovdanske svečanosti, Gračanica; Đurđevdanski sabor, Đurđevi Stupovi; Kulturne tribine u manastiru Hopovo; Moba, eparhija Šabačka; Vidovdanske večeri, manastir Kaona; Duhovne tribine pri hramu u Lazarevcu; Svetosavska nedelja, Jagodina.*Humanitarne ustanove:Rehabilitacioni centar, Crna Reka; Dobrotvorni fond „Čovekoljublje“; Vrsko-dobrotvorno starateljstvo; Pastirsko savedovavni centar; Humanitarna ambulanta „Sveti Luka“, Banja Luka; Vrtić „Anđelak“, Banja Luka; Koli srpskih sestara, Bijeljina, Prijepolje, Sremski Karlovci.*Važniji horovi:Savez srpskih horova, Beograd; Prvo beogradsko pevačko društvo; Kamerni hor sveštenika Arhiepiskopije; Hor mladih Bogorodičine crkve, Zemun; Srpski kamerni hor pri crkvi Ružica; Hor monaha manastira Kovilj; Hor Sveti Georgije, Novi Sad; Hor Sveti Stefan Dečanski, Novi Sad; Hor Sveti Jovan Krstitelj, Bačka Palanka; Srpsko crkveno pevačko društvo, Bečej; Crkveni hor „Jedinstvo“, Banja Luka; Dečiji hor „Jedinstvo“, Banja Luka; Crkveni mešoviti hor „Sveti Roman Melod“, Rabrovac-Banja Luka; Crkveni mešoviti hor „Vila“, Prijedor; Hor mladih „Sveti Prohor Pčinjski“, Bujanovac; Hor Bogoslovije „Sveta Tri Jerarha“, manastir Krka; Hor „Sveti Vasilije Ostroški“, Trebinje; Muški kamerni hor, Trebinje; Ženski jednoglasni hor „Sveta Anastasija Srpska“, Trebinje; Srpsko pevačko društvo „Srbadija“, Bijeljina; Hor „Sveti kralj Vladislav“, Prijepolje; Hor Svetoh Prokopija, Niš; „Branko“, crkveni hor Leskovac; Hor „Sveti knez Lazar“, Kruševac; „Sveti Nikolaj“, hor eparhije Sremske; Hor saborne crkve u Sremskim Karlovcima; Hor saborne crkve u Sremskoj Mitrovici; Hor pri sabornom hramu u Zaječaru; Hor „Sveti Jovan Bogoslov“, Šabac; Hor mladih pri sabornom hramu u Kragujevcu; Hor „Sveti Simeon Bogoprimac“, Smederevska Palanka; Hor „Oplenac“, Topola; Ženski hor iz Jagodine; Vikarijat Rumunske crkve ima 18 crkvenih horova.*Ikonopisačka delatnost:Galerija ikona i crkvenih rukotvorina, Novi Sad; Umetnička kolonija „Umetničko bratstvo manastira Rmanj“; Škola „Sveti Andrej Rubljov“, Dalmacija; Žičak radionica ikona;Ikonopisačka škola, Prijepolje; Ikonopisačko-duborezačka radionica, Dečani; Ikonopisačka radionica pri manastiru Kaona; Ikonopisačka radionica pri bogosloviji u Kragujevcu.*Važnije radio i TV emisije:Redovne emisije u Banja Luci; Radio i tv emisije pod nazivom „Pravoslavlje“, Vranje; Emisije o pravoslavlju na hrvatskoj televiziji; „Logos“, televizija eparhije Žičke; Emisije „Pravoslavlje“ i „Duhovni mostovi“, Trebinje; Emsija „Oltar“, Prijepolje; Radio stanica eparhije sremske „Srpski Sion“; „Glas crkve“, radio stanica eparhije Šabačko-Valjevske; Radio emisija „O Bogu i ljudima“, Kragujevac; „Pravoslavno jutro“, emisija na Radio Jagodini.*Sajtovi:Patrijaršija i gotovo sve eparhije imaju svoje sajtove. RIMOKATOLIČKA CRKVA*Kulturne ustanove:Katolički institut za povijest, kulturu i duhovnost „Ivan Antunović“, Subotica.*Izdavačke ustanove i listovi:Katolički list „Zvonik“, Bač.ISLAMSKA ZAJEDNICA*Kulturne ustanove:Biblioteka „Gazi Isabeg“; Kulturni centar IZ, Beograd.*Izdavačke ustanove i listovi:Izdavačka ustanova „El-Kelimeh“, Novi Pazar; Časopis „Glas islama“; Izdavačka služba IZ, Beograd.*Horovi:Hor učenika medrese; Hor imama medžlisa Novi Pazar.*Radio i TV emisije:Redovne emisije sa religioznim sadržajima, a posebno povodom većih praznika u Raškoj oblasti i na jugu Srbije.*Sajtovi:Sajtovi Islamske zajednice Srbije; sajt Islamske zajednice Sandžaka.JEVREJSKA ZAJEDNICA*Kulturne ustanove:Jevrejski istorijski muzej, Beograd.*Izdavačke ustanove i listovi:Časopis „Bilten“; pojedine jevrejske opštine izdaju knjige i kalendare.*Horovi:Hor „Braća Baruh“; Folklorni ansambl „Nahar Ha Esh“; Hor Jevrejske opštine Novi Sad.*Sajtovi:Sve jevrejske opštine imaju dobro uređene sajtove. Ulažu se napori da se sadržaji prevedu i na engleski jezik.SLOVAČKA EVANGELIČKA CRKVA*Listovi i časopisi:Evangelistički glasnik; Godišnjak; Zidni evangelistički kalendar.*Horovi:Celocrkveni kantorski katehetski hor.REFORMATSKA HRIŠĆANSKA CRKVA*Listovi i časopisi: Reformatski život; Godišnjak.*Horovi:Ženski hor „Luterova ruža“.Navedenim ustanovama i kulturnim udruženjima u 2007. godini treba opredeliti periodične dotacije za realizaciju njihovih programa.

SREDNjOROČNI CILjEVI 1. Afirmacija univerzalne religijske kulture kao osnove vrednosnog sistema ujedinjene Evrope. 2. Očuvanje verskog pluralizma i multikonfesionalne verske strukture Srbije kao činioca evropskih integracija.

KRATKOROČNI CILjEVI 1. Podsticanje razvoja sakralnih umetnosti (arhitektura, književnost, ikonopisanje, duhovna muzika, umetnički zanati). 2. Afirmacija, zaštita i razvoj verske kulture kao činioca etničkog i kulturnog identiteta nacionalnih manjina u Srbiji.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA PROGRAMA – Afirmacija univerzalne religijske kulture kao osnove vrednosnog sistema ujedinjene Evrope postiže se intenziviranjem kulturnih delatnosti u crkvama i verskim zajednicama. – Očuvanje verskog pluralizma i multikonfesionalne verske strukture Srbije ostvaruje se unapređivanjem međuverskog dijaloga, organizovanjem konferencija međureligijskog karaktera i drugim zajedničkim nastupima crkava i verskih zajednica. – Podsticanje razvoja sakralnih umetnosti rezultira povećanim brojem priređenih umetničkih izložbi, nastupa crkvenih horova na javnim muzičkim smotrama, jačanjem izdavačke i informativne delatnosti crkava i verskih zajednica. – Afirmacija, zaštita i razvoj verske kulture kao činioca etničkog i kulturnog identiteta nacionalnih manjina u Srbiji ostvaruje se učešćem crkava i verskih zajednica koje okupljaju nacionalne manjine u opštim procesima međureligijskog dijaloga i saradnje.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA

Projekat: 0100-Pomoć u ostvarivanju kulturnih, izdavačkih i informativnih programa crkava i verskih zajednica

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Pomoć u ostvarivanju kulturnih, izdavačkih i informativnih programa crkava i verskih zajednica

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Kulturne ustanove, izdavačko-informativne centre, objavljivanje crkveno-istorijskih i teološko-filosofskih publikacija najvišeg ranga (monografije, studije, časopisi), umetnička udruženja i njihove programe i druge kulturne organizacije koje deluju u sastavu crkava i verskih zajednica u 2007. godini finasiraće se redovnim mesečnim ili povremenim dotacijama.

CILjEVI 1. Pomoć u radu kulturnih ustanova od nacionalnog značaja u sastavu crkava i verskih zajednica.2. Podsticanje razvoja sakralnih umetnosti.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Pomoć u radu kulturnih ustanova od nacionalnog značaja u sastavu crkava i verskih zajednica rezultira poboljšanjem njihovih programa, boljom materijalnom opremljenošću i jačanjem kadrovske strukture. – Podsticanje razvoja sakralnih umetnosti rezultira povećanim brojem priređenih umetničkih izložbi, nastupa crkvenih horova na javnim muzičkim smotrama, jačanjem izdavačke i informativne delatnosti crkava i verskih zajednica.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 54.565.000 UKUPNO 54.565.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 54.565.000 UKUPNO 54.565.000

[pic]

Šifra programa: 2000 Naziv programa: Zaštita verskog, kulturnog i nacionalnog identiteta Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS Nova, aktualna istorijska uloga crkava i verskih zajednica bitno je određena, sa jedne strane, postojećom religijskom strukturom u Srbiji, a sa druge strane uslovljena je opštim istorijskim tokovima i istorijskim ciljevima koje teži da ostvari današnje srpsko društvo. Prva karakteristika religijske strukture moderne Srbije jeste izuzetna socijalna ekspanzija crkava i verskih zajednica. Pomalo možda iznenađujuće za jednu zemlju u kojoj je ateizam decenijama bio neka vrsta državne religije, popis stanovništva 2002. godine pokazao je da 95% građana oseća pripadnost nekoj od crkava i verskih zajednica. Kao ateisti izjasnili su se samo 0,53% stanovnika, a oko 4,5% se nije izjasnilo ili nije jasno iskazalo svoju religijsku opredeljenost. Druga naglašena karakteristika religijske strukture Srbije jeste činjenica da građani iskazivanjem svoje verske opredeljenosti identifikuju ne samo svoju duhovnu i kulturnu orijentaciju nego često i svoj etnički identitet. Tako, na primer, slovačka nacionalna manjina svoju evangeličku crkvu naziva svojim nacionalnim imenom – Slovačka evangelička crkva a. v. Mađarska nacionalna manjina većim delom pripada Rimokatoličkoj crkvi, a manjim kalvinističkoj Hrišćanskoj reformatskoj crkvi, i u obe oseća oslonac svojim nacionalnim osobenostima i građanskim slobodama. Rusini i Ukrajinci u Vojvodini doživljavaju Grkokatoličku crkvu kao oslonac svojih etničkih posebnosti. Bunjevačka nacionalna manjina traži da u krilu Rimokatoličke crkve bude prepoznata i uvažena njena etnička osobenost, odnosno da se preko crkvenog jedinstva Bunjevci ne asimiluju u hrvatsku naciju. Hrvatska nacionalna manjina je najjača i najbolje organizovana nacionalna zajednica unutar Rimokatoličke crkve u Srbiji. Rumunska i bugarska nacionalna manjina povremeno iskazuju težnje da osim jezičke i kulturne autonomije obezbede i autonomiju svojih nacionalnih pravoslavnih crkava u Srbiji i da uđu pod jurisdikciju Rumunske i Bugarske pravoslavne crkve, a da iziđu iz jurisdikcije Srpske pravoslavne crkve; doduše, ovakve, sa crkvenog stanovišta potpuno proizvoljne, težnje ne zastupaju vernici nego neki politički funkcioneri tih nacionalnih manjina. Ruska nacionalna manjina svoju crkvenu autonomiju ostvaruje preko Podvorja Moskovske patrijaršije u Beogradu, po principu recipročnog delovanja Podvorja Srpske patrijaršije u Moskvi. Albanska nacionalna manjina većim delom pripada islamskoj veroispovesti, manjim Rimokatoličkoj i Pravoslavnoj crkvi, a u poslednje vreme deo Albanaca prilazi i novim protestantskim crkvama. Vrlo sličnu konfesionalnu diferencijaciju srećemo i u romskoj etničkoj grupi, s tim što su oni podeljeni uglavnom između islamske i pravoslavne veroispovesti, a manjim delom pripadaju katolicima i, uglavnom oko Leskovca, u najnovije vreme, novim evanđeoskim i duhovnim crkvama. Srbi ogromnom većinom pripadaju Srpskoj pravoslavnoj crkvi, ali jednim malim delom i novim crkvama i veroispovednim zajednicama: baptistima, adventistima, Jehovinim svedocima i drugim novim evanđeoskim i duhovnim crkvama. Ipak, i pored očiglednih procesa konfesionalne diferencijacije unutar jedne nacije ili etničke grupe, većina balkanskih nacija i etničkih grupa jednu od crkava osećaju i prihvataju kao svoju nacionalnu crkvu, odnosno doživljavaju je kao važan činilac i oslonac nacionalne samobitnosti. Ovo nije iznenađujuća činjenica jer je poznato da je u istoriji balkanskih naroda, i u novom dobu a ne samo u srednjem veku, religija bila i ostala kvasac u procesu prerastanja narodnosnih (plemenskih) zajednica u jasno uobličene nacije. Drugim rečima, među stanovništvom istog porekla, kulture i jezika različne religije su podsticale, uslovljavale i omogućavale kulturnu diferencijaciju i formiranje posebnih nacija. Posebno je zanimljiva treća karakteristika religijskog sistema u Srbiji. Popis stanovništva je potvrdio ono što smo iz iskustva znali: pokazao je, naime, da je Srbija autohtono multireligijska država. U Srbiji slobodno deluju ne samo velike tradicionalne crkve, Pravoslavna i Rimokatolička, nego i stare protestantske crkve, luteranske i kalvinističke, kao i brojne nove hrišćanske evanđeoske zajednice koje su u Evropi i Americi nastajale tokom 19. i 20. veka. Od 14. veka u Srbiji je snažno prisutna islamska verska zajednica, a od 16. veka i religiozno-etnička jevrejska zajednica. Sličnu religijsku strukturu nalazimo manje-više u većini današnjih evropskih država. Ono što je karakteristično za religijsku strukturu Srbije jeste da je njena multireligioznost autohtona. Šta to znači? To jednostavno znači da nova religijska učenja u Srbiju nisu donosili imigranti, kakav je slučaj u nekim evropskim državama, nego se samo domicilno stanovništvo izdelilo u brojne konfesije i verske zajednice. Ove činjenice pokazuju da je Srbija danas na religijskom planu jedna iznutra potpuno otvorena država, povezana ne samo sa svojim orkuženjem nego i sa svetom. Crkave nas povezuju sa mnogim, gotovo sa svim narodima. Pravoslavna crkva nas u kulturno-istorijskom smislu ukorenjuje u vizantijsku civilizaciju, a u savremenom dobu nas snažno približava i uvodi u versko i kulturno zajedništvo sa susednim narodima: Makedoncima, Grcima, Rumunima, Bugarima, kao i sa Rusima i Ukrajincima. Rimokatolička crkva nas spaja ne samo sa Italijom već i sa mnogim zemljama zapadne i srednje Evrope, sa susednim državama sa kojima smo do nedavno bili u državnom zajedništvu (sa Hrvatskom, Slovenijom, Bosnom), kao i sa zemljama Latinske Amerike i drugim državama u kojima je katolicizam ukorenjen kao verski i kulturni model. Domaća jevrejska zajednica povezuje Srbiju sa svetom, a domaća islamska zajednica sa Bošnjacima i Albancima, ali i sa narodima Azije i Afrike. Tradicionalne i nove protestantske crkve povezuju nas i verski i kulturno sa anglo-američkim i skandinavskim zemljama. Srbija je, dakle, na religijskom planu, samom svojom religijskom strukturom, država koja je integrisana u Evropu i u svet. Nije politička fraza već konstatacija realnog stanja da je religijska struktura Srbije eminentno i imanentno moderna i evropska. Na tom planu mi bismo odmah mogli biti dostojnim i punopravnim članom Evropske unije pošto je današnja Srbija jednovremeno i moderna sekularna država, i država koja ima izuzetno dinamičnu, razuđenu, a ipak vrlo stabilnu religijsku strukturu. Dinamična i razuđena religijska struktura današnje Srbije predstavlja snažan potencijal u procesu demokratizacije društva. Ali da bi ovaj potencijal bio iskorišćen, neophodno je mnogo toga preduzeti i uraditi, i to jednovremeno na duhovnom, kulturnom i na političkom planu. Na duhovnom planu danas je u Srbiji začet tih, ali dubok i delotvoran intelektualni, moralni i egzistencijalni napor da se prevaziđu davnašnja i skorašnja traumatična istorijska iskustva odnosno da se duhovno osvetli teško istorijsko nasleđe. Velike hrišćanske crkve, ali i sve druge verske zajednice u Srbiji, svesne su da su istorijska iskustva i kulturne orijentacije nacija i etničkih grupa među kojima deluju u znatnoj meri međusobno antagonizovane ili, u boljem slučaju, strane jedne drugima. A upravo takva istorijska iskustva i kulturne orijentacije crkve i verske zajednice čuvaju kao kolektivno pamćenje svojih pripadnika. One ne mogu prosto odbaciti ili zaboraviti sadržaje i pouke koje emanira istorijsko pamćenje, istorijska i kulturna samosvest naroda. Nerazumno je i uzaludno to tražiti jer takvi zahtevi pokazuju neosetljivost za jednu bitnu dimenziju crkava i verskih zajednica: ne razumeju, naime, da su one duhovni organizmi (a ne obične društvene organizacije) u kojima se sabiraju i kristalizuju posebna, nacionalna istorijska i kulturna iskustva, sublimišu se kolektivna pamćenja njihovih pripadnika. Ali crkve i verske zajednice mogu, žele i teže da negativno istorijsko iskustvo duhovno osvetle i tako ga prevladaju. Crkve i verske zajednice danas živo osećaju da su suprotstavljenost, netrpeljivost i međusobne konfrontacije naroda i religija, u osnovi potpuno strani duhovnoj suštini i čovečnim idealima koje emanira i zastupa svaka tradicionalna vera. Negativno istorijsko iskustvo u savremenom dobu predstavlja kanceroznu ćeliju u zdravom duhovnom organizmu religije. Zato same crkve i verske zajednice danas streme da zacele traumatično istorijsko iskustvo koje je otrovalo dušu savremenog čoveka, kako bi onda mogle da slobodno i punom snagom zrače izvornu, zdravu i preporađajuću moralnu energiju iz svog duhovnog jezgra.U okviru ovog Programa biće podsticani međuverski dijalozi i saradnja sa verskim organizacijama u državama bivše Jugoslavije.

SREDNjOROČNI CILjEVI 1. Zaštita verskih sadržaja nacionalnih identiteta 2. Unapređivanje duhovne kulture kao činioca nacionalnog jedinstva

KRATKOROČNI CILjEVI 1. Poboljšanje materijalnog položaja srpskog sveštenstva izvan Srbije 2. Zaštita srpskog crkvenog i kulturnog nasleđa u jugoistočnoj Evropi.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA PROGRAMA – Zaštita verskih sadržaja nacionalnih identiteta iskazuje se kroz prisustvo religijskih kulturnih vrednosti u kulturnoj javnosti, posebno u javnom informativnom sistemu. – Unapređivanje duhovne kulture kao činioca nacionalnog jedinstva izražava se zastupljenošću srpskih religijskih kulturnih vrednosti koje se stvaraju izvan Srbije u kulturnoj javnosti matice, zastupljenošću srpske crkvene kulture u kulturnoj javnosti susednih zemalja, kao i razvojem svesti o duhovnom, kulturnom, istorijskom i nacionalnom jedinstvu srpskog naroda u matici i dijaspori. – Poboljšanje materijalnog položaja srpskog sveštenstva izvan Srbije ostvaruje se preko finansijske pomoći sveštenstvu koje služi u nerazvijenim područjima susednih država i u gradovima i varošima iz kojih je znatan deo Srba izbegao ili se odselio. – Zaštita srpskog crkvenog i kulturnog nasleđa u jugoistočnoj Evropi iskazuje se kroz pomoć matice u obnovi porušenih hramova u susednim zemljama i na Kosovu i Metohiji.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA Projekat: 0100-Pomoć eparhijama SPC izvan Republike Srbije

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Pomoć eparhijama SPC izvan Republike Srbije

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS U sastavu Srpske pravoslavne crkve, u punom duhovnom, kulturnom, organizacionom i administrativnom jedinstvu, deluje 13 eparhija u susednim državama bivše Jugoslavije i 11 eparhija u dijaspori. U susednim državama organizovane su sledeće eparhije: Dabrobosanska mitropolija (56 sveštenika, 7 monaha); Zvorničko-Tuzlanska (156 sveštenika, 41 monah); Banjalučka (119 sveštenika i 34 monaha); Zahumsko-Hercegovačka (24 sveštenika, 34 monaha); Bihaćko-Petrovačka (28 sveštenika, 7 monaha); Crnogorsko-Primorska mitropolija (61 sveštenik, 144 monaha); Budimljansko-Nikšićka (22 sveštenika, 44 monaha); Mitropolija Zagrebačko-Ljubljanska (23 sveštenika, 8 monaha); Dalmatinska (12 sveštenika, 7 monaha); Gornjokarlovačka (21 sveštenik, 5 monaha); Osječko-poljska i Baranjska (35 sveštenika, 4 monaha); Slavonska (7 sveštenika, 1 monah); Arhiepiskopija Ohridska (7 monaha). U ovim eparhijama službuju ukupno 564 sveštenika i 343 monaha. U dijaspori deluju sledeće eparhije Srpske pravoslavne crkve: Australijsko-novozelandska (20 sveštenika); Australijsko-novozelandska Mitropolije Novogračaničke (22 sveštenika, 6 monaha); Budimska (19 sveštenika); Zapadnoamerička (31 sveštenik, 24 monaha); Zapadnoevropska (24 sveštenika, 1 monah); Istočnoamerička (38 sveštenika, 2 monaha); Kanadska (28 sveštenika, 1 monah); Srednjoevropska (76 sveštenika, 2 monaha); Srednjezapadnoamerička (26 sveštenika); Temišvarska (48 sveštenika, 3 monaha); Podvorje SPC pri Moskovskom patrijarhatu (5 sveštenika, 3 monaha). U dijaspori služe ukupno 337 sveštenika i 53 monaha. Uloga srpskog sveštenstva i monaštva u susednim zemljama i u dijaspori nemerljiva je i nezamenjiva. Crkva čuva ne samo veru nego i jezik, kulturu, istorijsku samosvest i nacionalnu samobitnost Srba u rasejanju. U svakoj zemlji Crkva je najšira i najbolje organizovana ustanova srpskog naroda, koja okuplja sve slojeve srpske emigracije bez obzira na obrazovne, starosne, materijalne, socijalne, regionalne, političke i druge razlike među emigrantima. Materijalno stanje srpskih sveštenika uslovljeno je ekonomskom snagom i društveno-političkim položajem srpskog naroda u zemljama u kojima službuju. U najgorem položaju su sveštenici Srpske pravoslavne crkve u Republici Makedoniji. Iako uglavnom Makedonci po nacionalnosti i državljanstvu, pravoslavni sveštenici koji se nalaze u kanonskom jedinstvu sa SPC u toj državi su onemogućeni da slobodno deluju jer im se ne dozvoljava da registruju Autonomnu pravoslavnu Ohridsku arhiepiskopiju, uskraćena su im mnoga građanska prava, izloženi su fizičkom nasilju i sudskom progonu. U Federaciji Bosni i Hercegovini Srpska pravoslavna crkva je formalno priznata, ali sloboda veroispovedanja i sveštenosluženja, kao i lična bezbednost sveštenika i njihovih porodica i nepovredivost hramova, u praksi se često dovode u pitanje, ograničavaju i narušavaju. I materijalno stanje i društveni položaj srpskih sveštenika u Bosni i Hercegovini potpuno su neizvesni. Oni služe uglavnom u krajevima i gradovima iz kojih je znatan deo srpskog naroda prognan ili je izbegao i iselio se, pa su sveštenici time izgubili osnovne izvore prihoda koji dotiču od priloga vernika. U Republici Hrvatskoj društveni položaj srpskih sveštenika formalno i deklarativno je stabilan, ali u praksi sveštenici su i tamo povremeno žrtve insceniranih incidentnih sitaucija iz kojih se razvija osećanje nesigurnosti. Doduše, materijalno stanje sveštenika u Hrvatskoj je bolje no u bilo kojoj državi bivše Jugoslavije, uključujući i Srbiju, pošto Srpska pravoslavna crkva ima ugovor sa državom o stalnim dotacijama svakoj parohiji odnosno svešteniku, a delimično je vraćena i oduzeta crkvena imovina. Ipak, i u Hrvatskoj srpsko sveštenstvo oseća materijalnu nesigurnost budući da je lišeno tradicionalnih izvora prihoda od verujućeg naroda, koji je u velikom talasu izbegao tokom građanskog rata u toj državi, dok Srbi koji su ostali ili se vraćaju uglavnom žive bez stalnog zaposlenja, u materijalnoj neizvesnosti i oskudici. U Crnoj Gori društveni položaj i materijalno stanje srpskog sveštenstva određeni su snažnom ideološkom distancom države prema crkvi, odbijanjem predloga i zahteva da se veronauka vrati u državne škole kao nastavni predmet, hladnom ravnodušnošću državnih vlasti prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi i prikrivenom ili otvorenom saradnjom sa civilnom grupom koja je osnovala kanonski nepriznatu Crnogorsku pravoslavnu crkvu. U evropskim i prekookeanskim državama materijalno stanje srpskih sveštenika zavisno je od brojnosti, organizovanosti, materijalne snage, ali i od crkvene, nacionalne i kulturne samosvesti srpske zajednice u tim zemljama. U osnovi, uz poneki izuzetak, materijalni položaj sveštenika u dijaspori je solidan. Eparhijama u susednim zemljama, posebno u onima u kojima su vođeni građanski ratovi, neophodna je pomoć Srbije, u cilju poboljšanja materijalnog položaja sveštenika i monaha, radi stvaranja boljih uslova za njihovo snažnije i slobodnije delovanje u oblastima obrazovanja, kulture, saradnje sa drugim verskim zajednicama u tim državama, kao i radi čuvanja i negovanja istorijske i kulturne samosvesti i svesti o nacionalnom, duhovnom i istorijskom jedinstvu srpskog naroda na Balkanu.

CILjEVI 1. Zaštita verskih sadržaja nacionalnog identiteta.2. Unapređivanje duhovne kulture i negovanje crkvenog zajedništva kao činioca nacionalnog jedinstva. 3. Zaštita srpskog crkvenog kulturnog nasleđa izvan Srbije.4. Poboljšanje materijalnog položaja sveštenstva izvan Srbije.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Zaštita verskih sadržaja nacionalnih identiteta iskazuje se kroz prisustvo religijskih kulturnih vrednosti u kulturnoj javnosti, posebno u javnom informativnom sistemu. – Unapređivanje duhovne kulture i negovanje crkvenog zajedništva kao činioca nacionalnog jedinstva izražava se zastupljenošću srpskih religijskih kulturnih vrednosti koje se stvaraju izvan Srbije u kulturnoj javnosti matice, zastupljenošću srpske crkvene kulture u kulturnoj javnosti susednih zemalja, kao i razvojem svesti o duhovnom, kulturnom, istorijskom i nacionalnom jedinstvu srpskog naroda u matici i dijaspori. – Zaštita srpskog crkvenog i kulturnog nasleđa u jugoistočnoj Evropi iskazuje se kroz pomoć matice u obnovi porušenih hramova u susednim zemljama i na Kosovu i Metohiji. – Poboljšanje materijalnog položaja srpskog sveštenstva izvan Srbije ostvaruje se preko finansijske pomoći sveštenstvu koje služi u nerazvijenim područjima susednih država i u gradovima i varošima iz kojih je znatan deo Srba izbegao ili se odselio.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 100.000.000 UKUPNO 100.000.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 100.000.000 UKUPNO 100.000.000

[pic]

Šifra programa: 3000 Naziv programa: Unapređivanje verskog obrazovanja Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS Program Unapređivanje verskog obrazovanja obuhvata 1061 učenika srednjih verskih škola, 203 profesora i vaspitača, u 10 škola pravoslavne, rimokatoličke i islamske konfesije, kao i 2069 studenata koji studiraju na 5 visokih teoloških škola i fakulteta. Opis realnog stanja. Do 1945. godine srednje verske škole bile su u sastavu državnog sistema obrazovanja, pa samim time i pod stručno-pedagoškim i administrativnim staranjem i nadzorom nadležnog državnog organa. Od 1945. godine do danas srednje verske škole su isključene iz javnog sistema obrazovanja, a njihovo osnivanje, finasiranje, organizacija, programski sadržaji i kadrovska struktura u potpunosti su prešli u nadležnost crkava i verskih zajednica. Progon srednjih verskih škola iz javnog sistema obrazovanja prouzrokovao je niz negativnih posledica, od kojih neke nisu otklonjene ni do danas. Zbog lošeg materijalnog i finansijskog potencijala osnivača, odnosno crkava i verskih zajednica, srednje verske škole su decenijama zaostajale u materijalno-tehničkoj opremljenosti učionica, kabineta i biblioteka, kao i u nabavci modernih nastavnih učila. Iako se u poslednjih 10 godina stanje u ovoj sferi poboljšalo, srednje verske škole i dalje imaju potrebu da se više ulaže u njihovo opremanje, posebno za nabavku kompjutera, opremanje multimedijalnih učionica, ikonopisačkih radionica i za zaštitu i obogaćivanje bibliotečkog fonda. Srednje verske škole su internatskog tipa jer se vaspitni proces u njima može da odvija i zaokruži samo u tradicionalno ustrojenoj i organizovanoj zajednici. Kako su osnivači škola bili slabih materijalnih mogućnosti, troškovi boravka u internatu najvećim delom su prebačeni na đačke roditelje, bez ikakvih dotacija od države, kakve su imali ostali srednjoškolski domovi, a uz to i bez mogućnosti porodice da koristi prava koja su pripadala učenicima državnih škola (dečji dodatak, pravo na zdravstvenu i socijalnu zaštitu i neke druge benificije koje su uživali đaci). Tako je školovanje u srednjim verskim školama postalo najskuplja vrsta obrazovanja u Srbiji. I pored toga što od aprila 2004. godine internati srednjih verskih škola dobijaju dotacije od Ministarstva vera, njihov materijalni položaj, odnosno socijalna i materijalna prava učenika, još uvek nisu u potpunosti i trajno rešeni. Programski sadržaji i profesorski kadar srednjih verskih škola takođe su prilagođavani materijalnim mogućnostima crkava i verskih zajednica, što je ponekad smanjivalo kvalitet obrazovanja. Isključivo sa materijalnih razloga, smanjivan je broj opšteobrazovnih predmeta, kao i broj časova iz tih predmeta, tako da su srednje verske škole, koje su nekad imale rang specijalizovanih verskih, klasičnih, gimnazija, bile svedene na usko stručno odnosno konfesionalno obrazovanje i vaspitanje. Poslednjih pet godina većina srednjih verskih škola, bez imalo stručne i materijalne podrške od države, preduzele su mere da upotpune nastavne programe opšteobrazovnim predmetima, ali ovaj proces još nije dovršen. Radi uštede sredstava, opšteobrazovne predmete često su predavali sveštenici i verski službenici bez odgovarajuće stručne spreme. Školske 2005/2006. godine, na inicijativu ministra vera i u saradnji sa nadležnim telima crkava i verskih zajednica, u većini verskih škola za opšteobrazovne predmete angažovani su, stalno ili honorarno, profesori sa završenim odgovarajućim fakultetom. Profesorski kadar koji predaje stručne odnosno teološke predmete takođe treba da se specijalizuje i stručno usavrši. Visoko teološko obrazovanje u Srbiji odvijalo se u sličnim uslovima kao i srednjoškolsko školovanje. Pravoslavni bogoslovski fakultet, koji je bio jedan od osnivača Beogradskog univerziteta 1905. godine, isključen je iz sastava Univerziteta 1952. godine, pa je od tada do vraćanja u članstvo Beogradskog univerziteta 2004. godine, bio finansiran isključivo od Crkve. Zbog materijalnih teškoća u kojima je bila Crkva, broj upisanih i diplomiranih studenata bio je znatno manji od stvarnih potreba Crkve i društva. Na fakultete su se upisivali uglavnom maturanti srednjih verskih škola, dok su ostali srednjoškolci bili demotivisani za studije teologije. Studenti teologije, isto kao i đaci, bili su ideološki i socijalno diskriminisani, tako da nisu imali pravo da koriste povlastice koje su deo studentskog standarda, niti su imali pristup državnim stipendijama. Ovakav tretman teološkog obrazovanja prouzrokovao je deficit visokoobrazovanih teologa. Nedostatak visokoobrazovanog teološkog kadra drastično se pokazao kad je verska nastava ponovo vraćena u državne osnovne i srednje škole. Iako je u poslednje dve godine ublažen, ovaj problem još uvek nije u potpunosti rešen, a to utiče ne samo na kvalitet verske nastave nego i na ukupan kvalitet obrazovno-vaspitnog procesa u školama. *Projekcija mogućnog stanja.I pored svih teškoća kroz koje su prošle, srednje i visoke teološke škole akumulirale su potencijal i postavile osnove za relativno brzo programsko i kadrovsko prilagođavanje novim društvenim potrebama i novoj ulozi koju treba da imaju u javnom obrazovnom sistemu. Sve srednje verske škole tokom 2007, 2008. i 2009. godine mogu ponovo dostići rang specijalizovanih, verskih, klasičnih gimnazija. Osnovni uslov da se ostvari ovaj cilj jeste da se dovrši započeti proces usaglašavanja programa opšteobrazovnih predmeta sa programima gimnazija opšteg tipa. U ovom procesu država treba da pruži školama stručnu, administrativnu i materijalnu podršku. Drugi uslov je da se poboljša struktura profesorskog kadra. U srednjim verskim školama sada predaje 3% profesora koji imaju akademsko zvanje magistar ili doktor nauka. U naredne tri godine 9% profesora mogu da imaju najviše zvanje pošto se na magistraske i doktorske studije upisuje sve veći broj diplomiranih teologa. Ovom cilju teže srednje verske škole između ostaloga i zbog toga što je u njihovoj tradiciji da zapošljavaju najučenije ljude svoje struke, kao i zbog potrebe da školuju kadar koji je u stanju da odgovori na potrebe, izazove i podsticaje modernog doba i savremene civilizacije. Unapređivanjem srednjeg i visokog teološkog obrazovanja obogatiće se vrste i poboljšati kvalitet obrazovanja u Srbiji. Naime, neki teološki fakulteti već se nalaze u sastavu univerziteta, a srednje verske škole su Zakonom o crkvama i verskim zajednicama dobile mogućnost da se akredituju i verifikuju kao ustanove srednjeg opšteg i stručnog obrazovanja u Srbiji, odnosno da se uključe u mrežu srednjih škola.

SREDNjOROČNI CILjEVI 1. Integrisanje srednjih verskih škola u sistem opšteg i srednjeg stručnog obrazovanja, odnosno u mrežu srednjoškolskih ustanova. 2. Programsko i kadrovsko unapređivanje verske nastave u osnovnim i srednjim školama; unapređivanje teoloških studija i obrazovanje kadrova za teološke nauke i sakralne umetnosti.

KRATKOROČNI CILjEVI 1. Modernizacija programa i stručno usavršavanje nastavnika u srednjim verskim školama 2. Poboljšanje materijalne opremljenosti srednjih verskih škola

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA PROGRAMA – Integrisanje srednjih verskih škola u sistem opšteg i srednjeg stručnog obrazovanja, odnosno u mrežu srednjoškolskih ustanova, iskazuje se kroz broj akreditovanih i verifikovanih srednjih škola, u skladu sa zakonom; trenutno nije verifikovana ni jedna srednja verska škola, a u 2007. godini planira se verifikacija četiri škole. – Programsko i kadrovsko unapređivanje verske nastave u osnovnim i srednjim školama iskazuje se kroz proces uspostavljanja korelacije programa veronauke sa drugim nastavnim predmetima, što je sadržaj rada stručnih tela u sastavu Komisije za versku nastavu u osnovnim i srednjim školama; stručnom ocenom kvaliteta udžbenika koju vrši Zavod za unapređivanje obrazovanja; povećanjem broja nastavnika verske nastave sa visokom stručnom spremom za 50% u odnosu na sadašnje stanje, za šta su nadležni Ministarstvo vera, Komisija za versku nastavu u osnovnim i srednjim školama i regionalne školske uprave u sastavu Ministarstva prosvete. Unapređivanje teoloških studija i obrazovanje kadrova za teološke nauke i sakralne umetnosti meri se povećanjem broja diplomiranih teologa sa sadašnjih 140 na 210 godišnje, povećanjem broja svršenih studenata na magistarskim i doktorskim studijama u zemlji i inostranstvu sa sadašnjih 16 na 24 godišnje, povećanjem broja teoloških naučnih dela najvišeg ranga sa sadašnjih 18 na 25 godišnje i nepredvidivim povećanjem broja relevantnih i u kulturnoj javnosti prihvaćenih ostvarenja iz sfere sakralnih umetnosti (arhitektonska, muzička, književna, ikonopisačka dela). – Modernizacija programa i stručno usavršavanje nastavnika u srednjim verskim školama iskazuje se povećanjem broja časova za opšteobrazovne predmete za 20% od sadašnjeg broja, usaglašavanjem programa opšteobrazovnih predmeta sa programima gimnazija, srednjih stručnih i srednjih umetničkih škola, korišćenjem modernih sredstava i tehnika u nastavnom procesu, odnosno opremanjem multimedijalnih učionica u tri srednje verske škole u Srbiji, kao i povećanjem broja magistara i doktora nauka među profesorima od sadašnjih 3% na 5% do kraja 2007. godine. – Poboljšanje materijalne opremljenosti srednjih verskih škola i standarda u internatima merljivo je kroz planirano povećanje broja kompjutera u školama za 10% (u 2007. godini) i povećanjem knjižnog fonda u đačkim bibliotekama za 10% (u 2007. i 2008. godini)

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA

Projekat: 0100-Srednjoškolsko versko obrazovanje

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Srednjoškolsko versko obrazovanje

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Tokom 2007. godine u okviru ovog projekta predviđene su aktivnosti koje se odnose na pružanje stručne, administrativne i pravne podrške srednjim verskim školama u ostvarivanju postavljenih ciljeva. Predviđene su takođe aktivnosti koje se odnose na unapređivanje verske nastave u osnovnim i srednjim školama, u prvom redu aktivnosti na stručnom usavršavanju veroučitelja, opremanju školskih biblioteka lektirom za veronauku, obezbeđivanju stručne pedagoško-metodičke literature za veroučitelje, kao i aktivnosti koje obuhvataju organizacionu i administrativnu podršku u radu Komisije za versku nastavu u osnovnim i srednjim školama. Planirana je redovna materijalna pomoć sledećim srednjim verskim školama: Bogoslovija Svetog Save u Beogradu (118 učenika, 13 profesora); Bogoslovija Svetog Kirila i Metodija u Prizrenu, sada u Nišu (99 đaka, 14 profesora); Bogoslovija Svetog Arsenija u Sremskim Karlovcima (140 đaka, 12 profesora); Bogoslovija Svetog Petra Dabrobosanskog u Foči (105 učenika, 15 profesora); Bogoslovija Jovana Zlatousta u Kragujevcu (90 učenika, 12 profesora); Bogoslovija Svetog Petra Cetinjskog, Cetinje (71 učenik, 14 nastavnika); Bogoslovija Sveta Tri Jerarha u Krki (47 đaka, 11 nastavnika); Biskupska klasične gimnazija Subotica (45 učenika, 22 honorarna profesora); Gazi Isa-begova medresa u Novom Pazaru (306 đaka, 57 redovnih i honorarnih profesora); Prva beogradska medresa Beograd (42 učenika, 33 redovna i honorarna profesora). Srednje verske škole Srpske pravoslavne crkve iz budžeta primaju plate i doprinose za zaposlene i dotacije za đake u internatima; srednje verske škole Rimokatoličke crkve u Srbiji dotacije đacima u internatima i deo honorara profesorima; srednje verske škole Islamske zajednice dobijaju dotacije za deo đaka u internatima i deo honorara za profesore. Sredstva se raspoređuju srazmerno broju pripadnika svake veroispovesti iskazanom u Popisu stanovništva u Srbiji 2002. godine.

CILjEVI – Modernizacija programa i stručno usavršavanje nastavnika u srednjim verskim školama. – Poboljšanje materijalne opremljenosti srednjih verskih škola i materijalnog standarda u internatima srednjih verskih škola.- Integrisanje srednjih verskih škola u sistem opšteg i srednjeg stručnog obrazovanja, odnosno u mrežu srednjoškolskih ustanova. – Programsko i kadrovsko unapređivanje verske nastave u osnovnim i srednjim školama.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Modernizacija programa i stručno usavršavanje nastavnika u srednjim verskim školama iskazuje se povećanjem broja časova za opšteobrazovne predmete za 20% od sadašnjeg broja, usaglašavanjem programa opšteobrazovnih predmeta sa programima gimnazija, srednjih stručnih i srednjih umetničkih škola, korišćenjem modernih sredstava i tehnika u nastavnom procesu, odnosno opremanjem multimedijalnih učionica u tri srednje verske škole u Srbiji, kao i povećanjem broja magistara i doktora nauka među profesorima od sadašnjih 3% na 5% do kraja 2007. godine.- Poboljšanje materijalne opremljenosti srednjih verskih škola i materijalnog standarda u internatima srednjih verskih škola iskazuje se kroz planirano povećanje broja kompjutera u školama za 10% (u 2007. godini), povećanjem knjižnog fonda u đačkim bibliotekama takođe za 10% (u 2007. i 2008. godini) i povećanjem broja komfornih dvokrevetnih soba u internatima sa sadašnjih 45 na 90 (do kraja 2009. godine).- Integrisanje srednjih verskih škola u sistem opšteg i srednjeg stručnog obrazovanja, odnosno u mrežu srednjoškolskih ustanova, iskazuje se kroz broj akreditovanih i verifikovanih srednjih škola, u skladu sa zakonom; trenutno nije verifikovana ni jedna srednja verska škola, a u 2007. godini planira se verifikacija četiri škole. – Programsko i kadrovsko unapređivanje verske nastave u osnovnim i srednjim školama iskazuje se kroz proces uspostavljanja korelacije programa veronauke sa drugim nastavnim predmetima, što je sadržaj rada stručnih tela u sastavu Komisije za versku nastavu u osnovnim i srednjim školama, stručnom ocenom kvaliteta udžbenika koju vrši Zavod za unapređivanje obrazovanja, povećanjem broja nastavnika verske nastave koji su završili dodatnu pedagošku obuku u okviru seminara koje organizuju Ministarstvo vera, Ministarstvo prosvete i Komisija za versku nastavu u osnovnim i srednjim školama.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 170.000.000 UKUPNO 170.000.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 170.000.000 UKUPNO 170.000.000

Projekat: 0200-Visoko teološko obrazovanje

Šifra aktivnosti: 0200 Naziv aktivnosti: Visoko teološko obrazovanje

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Visoko teološko obrazovanje u Srbiji decenijama se odvijalo samo na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu u Beogradu, koji je 1952. godine isključen iz sastava Univerziteta u Beogradu i u potpunosti prepuštan na staranje Srpskoj pravoslavnoj crkvi, sve do 2004. godine, kada je poništena Uredba o njegovom isključenju i kada mu je formalno priznato neprekinuto članstvo u sastavu Beogradskog univerziteta. U poslednjih 15 godina u sastavu crkava i verskih zajednica osnovane su nove visokoškolske ustanove, na kojima studij traje 8 semestara, tako da svi bez obzira na naziv imaju rang fakulteta. I pored toga, diplome ovih visokoškolskih ustanova, osim onih stečenih na dva fakulteta koja se nalaze u sastavu državnih univerziteta (u Beogradu i u Istočnom Sarajevu) nisu priznavane u državi nego samo u crkvi odnosno verskoj zajednici koja je osnivač. Zakonom o crkvama i verskim zajednicama svima je pružena mogućnost da se njihove diplome priznaju. Na pet teoloških fakulteta danas studira 2069 studenata. Pravoslavni bogoslovski fakultet Univerziteta u Beogradu ima 1450 upisanih studenata; Pravoslavni bogoslovski fakultet univerziteta u Istočnom Sarajevu – 364; Akademija za umetnost i konservaciju Beograd – 84; Fakultet islamskih nauka u Novom Pazaru – 150; Teološko-katehetski institut u Subotici – 121. Na teološkim fakultetima u inostranstvu studira 85 studenata iz Srbije, od toga 51 na osnovnim i 34 na magistarskim i doktorskim studijama. Iako teološke nauke i sakralne umetnosti danas izučava relativno veliki broj studenata, u Srbiji će se i u naredne dve decenije osećati manjak visokoobrazovanih teologa, ne samo u vršenju misionarske i bogoslužbene delatnosti nego i u osnovnim i srednjim školama, u vojsci, policiji, zdravstvenim ustanovama, u drugim organizacijama i ustanovama u kojima se po Zakonu o crkvama i verskim zajednicama stalno ili prigodno mogu da obavljaju bogoslužbeni obredi i druge duhovne, humanitarne i socijalne aktivnosti crkava i verskih zajednica. U crkvama i verskim zajednicama probuđene su visoke i plemenite opštekulturne ambicije, koje mogu zadovoljiti samo teolozi sa najvišim akademskim zvanjima. Kulturne ustanove, izdavaštvo, informativna delatnost, kao i oblasti sakralnih umetnosti, moći će u naredne nekolike decenije da uposle sve sadašnje i buduće magistre i doktore teoloških nauka i sakralnih umetnosti. U cilju zadovoljavanja opštedruštvenih potreba za visokim teološkim kadrovima, u 2007. godini treba produžiti ili sklopiti nove ugovore o stipendiranju 400 studenata teologije svih tradicionalnih konfesija (srazmerno broju pripadnika), u zemlji i inostranstvu, na osnovnim, specijalističkim i doktorskim studijama. Stipendije Ministarstva vera mogu da koriste studenti sa prosečnom ocenom iznad osam, kao i određen broj studenata koji dolaze i koji će se vratiti da službuju u narezvijenim, pograničnim i ugroženim regionima. U okviru ovog projekta predviđaju se takođe aktivnosti koje treba da materijalno podrže naučno-istraživačke projekte u oblasti teoloških nauka, posebno multidisciplinarni projekat Istorija srpske filosofsko-teološke misli i prevođenje i izdavanje pojedinačnih ili sabranih dela srpskih teologa koji su objavljivali dela na stranim jezicima.

CILjEVI 1. Povećanje broja diplomiranih teologa za 50% u 2007. godini. 2. Unapređenje teoloških studija i spremanje kadrova za razvoj teološke misli i sakralnih umetnosti.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA 1. Povećanje broja diplomiranih teologa iskazuje se porastom broja diplomiranih studenata sa dosadašnjih 6% od broja upisanih na 9% u 2007. godini i daljim porastom od 4% godišnje. 2. Unapređivanje teoloških studija i spremanje kadrova za razvoj teološke misli i sakralnih umetnosti meri se porastom broja diplomiranih studenata koji upisuju specijalizacije i doktorske studije sa sadašnjih 4% na 7% u akademskoj 2007/2008. godini, povećanjem broja teoloških naučnih dela najvišeg ranga sa sadašnjih 18 na 25 godišnje i nepredvidivim povećanjem broja relevantnih i u kulturnoj javnosti prihvaćenih ostvarenja iz sfere sakralnih umetnosti (arhitektonska, muzička, književna, ikonopisačka dela).

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 50.000.000 UKUPNO 50.000.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 50.000.000 UKUPNO 50.000.000

[pic]

Šifra programa: 4000 Naziv programa: Poboljšanje materijalnog i socijalnog položaja sveštenika Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS U Srpskoj pravoslavnoj crkvi bogoslužbenu i druge verske delatnosti trenutno vrše 2863 sveštenika: 1962 u Srbiji, 564 u državama bivše Jugoslavije i 337 u evropskim i prekookeanskim zemljama. Osim pravoslavnih sveštenika, u Srbiji duhovnu i misionarsku delatnost obavlja i oko 200 sveštenoslužitelja katoličke, protestantske i islamske veroispovesti. Materijalno stanje sveštenika uslovljeno je ekonomskom snagom i društveno-političkim položajem srpskog naroda u zemljama u kojima službuju. U najgorem položaju su sveštenici Srpske pravoslavne crkve u Republici Makedoniji. Iako uglavnom Makedonci po nacionalnosti i državljanstvu, pravoslavni sveštenici koji se nalaze u kanonskom jedinstvu sa SPC u toj državi su onemogućeni da slobodno deluju jer im se ne dozvoljava da registruju Autonomnu pravoslavnu Ohridsku arhiepiskopiju, uskraćena su im mnoga građanska prava, izloženi su fizičkom nasilju i sudskom progonu. U Federaciji Bosni i Hercegovini Srpska pravoslavna crkva je formalno priznata, ali sloboda veroispovedanja i sveštenosluženja, kao i lična bezbednost sveštenika i njihovih porodica i nepovredivost hramova, u praksi se često dovode u pitanje, ograničavaju i narušavaju. I materijalno stanje i društveni položaj srpskih sveštenika u Bosni i Hercegovini potpuno su neizvesni. Oni služe uglavnom u krajevima i gradovima iz kojih je znatan deo srpskog naroda prognan ili je izbegao i iselio se, pa su sveštenici time izgubili osnovne izvore prihoda koji dotiču od priloga vernika. U Republici Hrvatskoj društveni položaj srpskih sveštenika formalno i deklarativno je stabilan, ali u praksi sveštenici su i tamo povremeno žrtve insceniranih incidentnih sitaucija iz kojih se razvija osećanje nesigurnosti. Doduše, materijalno stanje sveštenika u Hrvatskoj je bolje no u bilo kojoj državi bivše Jugoslavije, uključujući i Srbiju, pošto Srpska pravoslavna crkva ima ugovor sa državom o stalnim dotacijama svakoj parohiji odnosno svešteniku, a delimično je vraćena i oduzeta crkvena imovina. Ipak, i u Hrvatskoj srpsko sveštenstvo oseća materijalnu nesigurnost budući da je lišeno tradicionalnih izvora prihoda od verujućeg naroda, koji je u velikom talasu izbegao tokom građanskog rata u toj državi, dok Srbi koji su ostali ili se vraćaju uglavnom žive bez stalnog zaposlenja, u materijalnoj neizvesnosti i oskudici. U Crnoj Gori društveni položaj i materijalno stanje srpskog sveštenstva određeni su snažnom ideološkom distancom države prema crkvi, odbijanjem predloga i zahteva da se veronauka vrati u državne škole kao nastavni predmet, hladnom ravnodušnošću državnih vlasti prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi i prikrivenom ili otvorenom saradnjom sa civilnom grupom koja je osnovala kanonski nepriznatu Crnogorsku pravoslavnu crkvu. U evropskim i prekookeanskim državama materijalno stanje srpskih sveštenika zavisno je od brojnosti, organizovanosti, materijalne snage, ali i od crkvene, nacionalne i kulturne samosvesti srpske zajednice u tim zemljama. U osnovi, uz poneki izuzetak, materijalni položaj sveštenika u dijaspori je solidan. U Srbiji je društveni položaj sveštenika, bez razlike kojoj crkvi ili verskoj zajednici pripadaju i služe, u osnovi zadovoljavajući. Građani su crkve i verske zajednice vratili u društveni život, odakle su decenijama bile prognane, a Zakon o crkvama i verskim zajednicama je utvrdio i osigurao autonoman pravni položaj crkava i verskih zajednica kao javnih organizacija, javnih ustanova i javnih zajednica, i precizno utvrdio vidove i oblike mogućne i poželjne saradnje između države i crkve. Načelo odvojenosti i nezavisnosti crkve i države ne isključuje njihov saradnički odnos u ostvarivanju ciljeva od opšteg dobra; naprotiv, takav odnos je sastavni deo srpske državne tradicije, a istovremeno je u saglasju sa podrazumevanim ili deklarisanim standardima modernih i razvijenih demokratskih društava u svim državama Evropske unije. U uspostavljanju demokratskih, jasnih i otvorenih odnosa između države i crkve prednjači centralna vlast u Srbiji, dok se u lokalnim vlastima, po inerciji, ponegde još uvek delimično održava stari odnos, koji se ispoljava kroz perfidne vidove ideološke, socijalne i kulturne diskriminacije crkava i verskih zajednica, kao i nosilaca vere u društvu. Iako i u mnogim lokalnim sredinama ima napretka i dobrih rezultata u demokratizaciji odnosa između države i crkve, generalno opštinske vlasti još uvek ne prepoznaju crkve i verske zajednice kao pozitivne činioce društvenog života u svojim sredinama, pa ih zbog toga u svojim budžetima ne tretiraju kao ravnopravan i neophodan segment društvene suprastrukture. Slaba finansijska podrška lokalne samouprave crkvama i verskim zajednicama otežava ostvarivanje programa Poboljšanje materijalnog položaja sveštenika. Materijalno stanje sveštenika u Srbiji kreće se u rasponu od relativnog siromaštva do relativne imućnosti, a samo po izuzecima ispod ili iznad ove skale. Najgori je položaj pravoslavnih sveštenika na Kosovu i Metohiji. U poslednjih sedam godina stalno su skrnavljeni, a povremeno i potpuno rušeni mnogi hramovi. Deo naroda je privremeno otišao u slobodne krajeve Srbije. Onima koji su ostali ugrožena je bezbednost i ograničena sloboda kretanja. To je razorilo materijalnu osnovu Srpske pravoslavne crkve na KiM, što se najviše odrazilo upravo na materijalno stanje sveštenstva. Pošto ne mogu računati ni na materijalnu pomoć verujućeg naroda, koji je proređen i osiromašen, kao ni na materijalnu podršku srpske samouprave, koja još uvek nije organizovana i institucionalizovana, sveštenici na KiM gotovo u potpunosti zavise od državne brige i pomoći. I u nekim drugim pograničnim i nerazvijenim regionima, posebno u parohijama u kojima pretežno žive staračka domaćinstva, sveštenici se, kao i drugi stanovnici tih regiona, stalno suočavaju i bore sa ozbiljnim materijalnim i finansijskim teškoćama. Njima je takođe neophodna državna pomoć. Usled nesigurnih i nedovoljnih izvora prihoda, određen, i to ne mali, broj sveštenika u svim crkavama i verskim zajednicama u Srbiji ne uplaćuje ili neredovno uplaćuje doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje. Po podacima Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti, u periodu od 1996. do 01. 09. 2004. godine sveštenici su dugovali Fondu oko 92.000.000 dinara. Iako je Zakonom o uplati doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za pojedine kategorije osiguranika (2005) obezbeđena mogućnost da se ovaj dug namiri iz sredstava Fonda, mnogi sveštenici i danas, kao i ranije, nisu u stanju da za sebe uplaćuju obavezne doprinose. Država im je ranije pružala pomoć za ove namene. Kraljevina Jugoslavija je imala penzijsko osiguranje za sve sveštenike i verske službenike, svih tradicionalnih konfesija; socijalistička Jugoslavija je do 1988. uplaćivala 75% od propisanih doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje verskih službenika; tada je taj procenat smanjen na 50%, a od tada do 1995. godine je postupno smanjivan, dok nije sveden na 4%, kada je država ovu preuzetu obavezu prebacila u celosti na crkve i verske zajednice. Dok se ovo pitanje ponovo ne reši sistemski, u 2007. godini potrebno je u okviru programa Poboljšanje materijalnog položaja sveštenika i monaha obezbediti sredstva da se određenom broju sveštenika iz ugroženih, pograničnih i nerazvijenih teritorija uplaćuju doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje. Srpska pravoslavna crkva je dostavila Ministarstvu vera spisak sveštenika koji nisu u stanju da obezbede sredstva za ovu namenu. Na spisku se nalazi 392 sveštenika, od kojih 54 služe na KiM. Ovo je 20% od ukupnog broja pravoslavnog sveštenstva u Srbiji (odnosno oko 14% od ukupnog broja sveštenika SPC). Na ovaj broj treba dodati 40 osiguranika iz redova drugih tradicionalnih crkava i verskih zajednica u Srbiji. Pored 2863 sveštenika Srpska pravoslavna crkva trenutno ima ukupno 1461 monaha i monahinje u manastirima: u Srbiji 1065, u državama bivše Jugoslavije 343 i u dijaspori 53. Osim eparihije Žičke (256) najbrojnije je monaštvo na Kosovu i Metohiji (205). Do 2005. godine monasi u Srbiji nisu imali nikakav oblik socijalne zaštite; od maja 2005. do početka 2006. godine Ministarstvo vera je uplaćivalo obavezno zdravstveno osigiranje za monaštvo svih tradicionalnih crkava, a od početka 2006. besplatno zdravstveno osiguranje monaštva regulisano je novim Zakonom o zdravstvenom osiguranju. Osim zdravstvenog osiguranja, monaštvo na KiM treba iz ovog programa da prima redovne mesečne dotacije da bi se održalo u okruženju u kojem je onemogućeno da se bavi tradicionalnim oblicima privređivanja. Programom Poboljšanje materijalnog položaja sveštenstva i monaštva aktivno je obuhvaćeno 765 sveštenih lica svih tradicionalnih crkava i verskih zajednica, a posredno još oko 2500 sveštenika i monaha.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o zdravstvenom osiguranju („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 107/05)- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06)

SREDNjOROČNI CILjEVI 1. Afirmacija crkava i verskih zajednica kao činilaca socijalne stabilnosti. 2. Unapređivanje socijalne, humanitarne i kulturne misije crkava i verskih zajednica

KRATKOROČNI CILjEVI 1. Obezbeđivanje materijalne sigurnosti i socijalne zaštite sveštenika. 2. Održanje sveštenstva i monaštva na KiM.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA PROGRAMA – Afirmacija crkava i verskih zajednica kao činilaca socijalne stabilnosti ostvaruje se i iskazuje u saradnji lokalnih crkvenih struktura sa lokalnim vlastima, kulturnim ustanovama i udruženjima. – Unapređivanje socijalne, humanitarne i kulturne misije crkava i verskih zajednica ogleda se u aktivnom učešću crkve u suzbijanju siromaštva, u osnivanju humanitarnih i socijalnih organizacija i ustanova u sastavu crkava i verskih zajednica, u povećanju broja parohijskih domova i manastirskih konaka u kojima se, pored verske, odvija i obrazovna i kulturna delatnost. – Obezbeđivanje materijalne sigurnosti i socijalne zaštite sveštenika ostvaruje se urednim izmirivanjem obaveza koje sveštenici imaju za PIO. – Održanje sveštenstva i monaštva na KiM ostvaruje se preko njihove pune integracije u socijalni, zdravstveni, obrazovni i kulturni sistem Srbije, a meri se povećanjem broja sveštenika i monaha u Pokrajini za 10% godišnje, počev od 2007. godine, kao i stalnim rastom broja povratnika i uvećanjem parohijskih zajednica.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA

Projekat: 0100-Pomoć sveštenstvu i monaštvu na Kosovu i Metohiji

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Pomoć sveštenstvu i monaštvu na Kosovu i Metohiji

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Na Kosovu i Metohiji (eparhija Raško-Prizrenska) trenutno žive dvojica episkopa, 52 sveštenika i 205 monaha i monahinja. Sa stanovišta agresivnog albanskog separatizma, koji je trenutno vladajuća ideologija među većinskim stanovništvom KiM, oni su nepoželjni – zbog toga što su nosioci hrišćanske civilizacije, što čuvaju i razvijaju srpsku nacionalnu kulturu, što svedoče i promovišu srpske državne interese i, možda najviše, zbog toga što predstavljaju sidro za koje se drži preostali srpski narod i što samim svojim prisustvom opominju i prizivaju izbegle i odseljene Srbe da se vrate na Kosovo i Metohiju. Da bi život Srpske crkve učinili nesnošljivim, albanski teroristi skrnave hramove, napadaju sveštenstvo i monaštvo, pokušavaju da u njemu razviju osećanje nesigurnosti i straha. Sveštenstvo je ostalo bez materijalne podrške naroda koji je proređen i osiromašen, Crkva nema dovoljnu potporu u srpskoj lokalnoj samoupravi koja nije dobro organizovana i nije institucionalizovana na nivou cele Pokrajine, monaštvo je onemogućeno da se bavi tradicionalnim oblicima manastirskog privređivanja. Sa svih ovih razloga, svaki sveštenik i monah treba da dobija redovnu finansijsku pomoć iz državnog budžeta da bi se održao i postojano vršio hrišćansku misiju, koju je dobrovoljno izabrao, ali i da bi svojim prisustvom svedočio i branio nacionalne i državne ciljeve i interese, koji su mu nametnuti istorijskim okolnostima.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o zdravstvenom osiguranju („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 107/05)- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06)

CILjEVI 1. Zaštita srpskog verskog, kulturnog i istorijskog prava i nasleđa na KiM. 2. Podsticanje održanja i povratka srpskog naroda na KiM.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA 1. Zaštita srpskog verskog, kulturnog i istorijskog nasleđa iskazuje se kroz poboljšanje društvenog položaja i materijalnog stanja sveštenstva i monaštva, u njihovoj slobodnoj integraciji u socijalni, zdravstveni, obrazovni i kulturni sistem Srbije, kroz razvoj i institucionalizovanje srpske samouprave na KiM, a meri se potpunim obuhvatanjem celokupnog sveštenomonaštva sistemom socijalne zaštite, kao i brojem obnovljenih i novopodignutih pravoslavnih hramova i manastirskih konaka. 2. Podsticanje održanja i povratka srpskog naroda na KiM merljivo povećanjem procenta učešća srpskog stanovništva u ukupnom stanovništvu Pokrajine i slobodnim naseljavanjem Srba u zaštićene zone oko crkava i manastira.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 40.000.000 UKUPNO 40.000.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 40.000.000 UKUPNO 40.000.000

Projekat: 0200-Pomoć sveštenicima, monasima i verskim službenicima u pograničnim i ekonomski nerazvijenim područjima

Šifra aktivnosti: 0200 Naziv aktivnosti: Pomoć sveštenicima, monasima i verskim službenicima u pograničnim i ekonomski nerazvijenim područjima

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Materijalni položaj sveštenika u Srbiji određen je mestom njihovoga služenja. U gradskim parohijama, kao i u seoskim parohijama koje imaju veći broj aktivnih pripadnika Crkve i u kojima je privredna i ekonomska aktivnost intenzivnija, sveštenici uspevaju da obezbede materijalnu egzistenciju svojih porodica vršenjem verskih obreda, prihodima od drugih duhovnih i kulturnih aktivnosti Crkve, kao i od prodaje sveća i dobrovoljnih priloga vernika. Ali u Srbiji ima parohija, pa i celih eparhija, koje misionare u područjima u kojima sveštenik teško može da obezbedi sredstva za život vršenjem svoje osnovne delatnosti. Zbog toga u tim eparhijama, koje se nalaze u pograničnim i slabije razvijenim regionima, po pravilu ima manje sveštenika, ne samo u apsolutnom iznosu nego i u odnosu na određen broj stanovnika. U Srbiji ima 14 eparhija Srpske pravoslavne crkve u kojima sveštenu službu obavlja 1962 sveštenika. Arhiepiskopija Beogradsko-Karlovačka ima 191 sveštenika; Banatska eparhija – 183; Bačka – 123; Sremska – 145; Braničevska – 170; Šabačka – 140; Valjevska – 120; Šumadijska – 232; Žička – 247; Niška – 220; Timočka – 72; Vranjska – 56; Raško-Prizrenska – 45; Mileševska – 18.Od ukupno 14 eparhija u Srbiji, 4 su u teškom materijalnom položaju, a u ostalih 10 ima pojedinih parohija koje su slabog materijalnog stanja. Eparhije Raško-Prizrenska, Vranjska, Mileševska i Timočka spadaju u prvu kategoriju. Svim sveštenicima u eparhiji Raško-Prizrenskoj treba opredeliti redovnu mesečnu pomoć, u ostale tri dotacije za 50% sveštenika, a u eparhijama iz prve kategorije periodičnu finansijsku pomoć treba predvideti za 80 sveštenika koji služe u manjim i materijalno slabijim parohijama. U manastirima u Srbiji živi 1065 monaha i monahinja. Arhiepiskopija Beogradsko-Karlovačka ima 63 monaška lica; eparhija Banatska – 22; Bačka – 30; Sremska – 95; Braničevska – 165; Šabačka – 46; Valjevska – 30; Šumadijska – 44; Žička – 256; Timočka – 27; Niška – 61; Vranjska – 38; Mileševska – 15; Raško-Prizrenska – 173 (i 32 monahinje u manastiru Pećka patrijaršiaja). Većina monaštva svoje skromne materijalne potrebe zadovoljava obavljanjem tradicionalnih manastirskih delatnosti. Ima, međutim, manastira koji se tek obnavljaju ili zanavljaju u kojima ta vrsta delatnosti još nije razgranata. Monaštvu u tim manastirima treba opredeliti periodične dotacije tokom 2007. godine.

CILjEVI 1. Pomoć za duhovnu delatnost sveštenstva i monaštva u pograničnim i ekonomski nerazvijenim regionima. 2. Duhovna revitalizacija i kulturna emancipacija ruralnih sredina.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Pomoć za duhovnu delatnost sveštenstva i monaštva u nerazvijenim regionima rezultira smanjenjem ili potpunom likvidacijom dugovanja za PIO, kao i intenziviranjem misionarskih i duhovnih delatnosti u regionima. – Duhovna revitalizacija i kulturna emancipacija ruralnih sredina ogleda se i iskazuje u pokretanju i razvijanju kulturnih, obrazovnih i socijalnih delatnosti i programa u parohijskim domovima i manastirskim konacima koji se nalaze u ruralnim područjima.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 45.000.000 UKUPNO 45.000.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 45.000.000 UKUPNO 45.000.000

Projekat: 0300-Pomoć sveštenicima i verskim službenicima radi regulisanja doprinosa za penzisko-invalidsko i zdravstveno osiguranje

OPŠTI PODACI O PROJEKTU

Šifra aktivnosti: 0300 Naziv aktivnosti: Pomoć sveštenicima i verskim službenicima radi regulisanja doprinosa za penzisko-invalidsko i zdravstveno osiguranje

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Usled nesigurnih i nedovoljnih izvora prihoda, određen, i to ne mali, broj sveštenika u svim crkavama i verskim zajednicama u Srbiji ne uplaćuje ili neredovno uplaćuje doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje. Po podacima Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje samostalnih delatnosti, u periodu od 1996. do 01. 09. 2004. godine sveštenici su dugovali Fondu oko 92.000.000 dinara. Iako je Zakonom o uplati doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za pojedine kategorije osiguranika (2005) obezbeđena mogućnost da se ovaj dug namiri iz sredstava Fonda, mnogi sveštenici i danas, kao i ranije, nisu u stanju da za sebe uplaćuju obavezne doprinose. Država im je ranije pružala pomoć za ove namene. Kraljevina Jugoslavija je imala penzijsko osiguranje za sve sveštenike i verske službenike, svih tradicionalnih konfesija; socijalistička Jugoslavija je do 1988. uplaćivala 75% od propisanih doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje verskih službenika; tada je taj procenat smanjen na 50%, a od tada do 1995. godine je postupno smanjivan, dok nije sveden na 4%, kada je država ovu preuzetu obavezu prebacila u celosti na crkve i verske zajednice. Dok se ovo pitanje ponovo ne reši sistemski, u 2007. godini potrebno je u okviru programa Poboljšanje materijalnog položaja sveštenika i monaha obezbediti sredstva da se određenom broju sveštenika iz ugroženih, pograničnih i nerazvijenih teritorija uplaćuju doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje. Srpska pravoslavna crkva je dostavila Ministarstvu vera spisak sveštenika koji nisu u stanju da obezbede sredstva za ovu namenu. Na spisku se nalazi 392 sveštenika, od kojih 54 služe na KiM. Ovo je 20% od ukupnog broja pravoslavnog sveštenstva u Srbiji (odnosno oko 14% od ukupnog broja sveštenika SPC). Na ovaj broj treba dodati 40 osiguranika iz redova drugih tradicionalnih crkava i verskih zajednica u Srbiji.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zakon o zdravstvenom osiguranju („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 107/05)- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 62/06)

CILjEVI 1. Obezbeđivanje materijalne sigurnosti sveštenika i verskih službenika.2. Harmonizacija odnosa između socijalnih grupa.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Obezbeđivanje materijalne i socijalne sigurnosti sveštenika i verskih službenika ostvaruje se na osnovu pomoći države crkvama i verskim zajednicama u plaćanju doprinosa za PIO za sveštenstvo u Srbiji. – Intenziviranjem duhovne i socijalne misije crkava i verskih zajednica podstiče se saradnja lokalnih crkvenih struktura sa lokalnim vlastima, kulturnim ustanovama i udruženjima, kao i aktivno učešće crkve u suzbijanju siromaštva.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 103.000.000 UKUPNO 103.000.000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 103.000.000 UKUPNO 103.000.000

[pic]

Šifra programa: 5000 Naziv programa: Pomoć za gradnju, održavanje, hitne sanacije i rekonstrukciju hramova u nerazvijenim područjima Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS Izgradnja i rekonstrukcija verskih objekata prema nacionalnom investicionom planu odobrenom za 2007. godinu.Pomoć za gradnju, održavanje, hitne sanacije i rekonstrukciju hramova u nerazvijenim i pograničnim područjima.

SREDNjOROČNI CILjEVI 1. Duhovna revitalizacija ruralnih područja i razvoj verskog turizma.2. Širenje dijapazona i mreže socijalnih delatnosti.

KRATKOROČNI CILjEVI 1. Unapređenje opšteg standarda stanovništva.2. Arhitektonsko oplemenjivanje gradskih jezgara.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA PROGRAMA – Duhovna revitalizacija ruralnih područja i razvoj verskog turizma meri se brojem parohijskih domova i manastirskih konaka koji se pored verskih delatnosti bave i kulturnim i turiostičkim aktivnostima.- Širenje dijapazona i mreže socijalnih delatnosti iskazuje se stepenom angažovanja crkava i verskih zajednica u humanitarnom radu u svojoj sredini.- Unapređenje opšteg standarda stanovništva srazmerno je nivou uređenosti verskih zdanja kao sastavnog dela društvene suprastrukture.- Arhitektonsko oplemenjivanje gradskih jezgara merljivo je brojem obnovljenih sabornih hramova i drugih verskih objekata u gradskim sredinama.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA Aktivnost: 0100-Pomoć za gradnju, održavanje, hitne sanacije i rekonstrukciju hramova u nerazvijenim područjima

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Pomoć za gradnju, održavanje, hitne sanacije i rekonstrukciju hramova u nerazvijenim područjima

OBRAZLOŽENjE AKTIVNOSTI OPIS Srpska pravoslavna crkva, kao i druge crkve i verske zajednice u Srbiji, stalno se obraćaju Ministarstvu vera sa molbama da im se odobri materijalna pomoć za gradnju novih objekata neophodnih za obavljanje osnovnih verskih delatnosti i za obnovu i zaštitu postojećih sakralnih građevina koje se nalaze u lošem stanju. Manji deo molbi je pozitivno rešen, odnosno dotacije su odobrene, uglavnom za KiM i za nerazvijena i pogranična područja. Značajan deo prispelih zahteva ove godine je uvršten u Nacionalni investicioni plan. Međutim, budući da je jedan deo zahteva ostao nezadovoljen, kao i da stalno pristižu nove molbe za pomoć, u 2007. godini opredeljena su sredstva za hitne intervencije na ugroženim objektima, npr. za zaštitu od prokišnjavanja crkava i za predupređivanje rušenja oronulih delova hramova (zvonika, ikonostasa, priprata).

CILjEVI 1. Duhovna revitalizacija ruralnih područja i razvoj verskog turizma.2. Širenje dijapazona i mreže socijalnih delatnosti.3. Unaprđenje opšteg standarda stanovništva.4. Arhitektonsko oplemenjivanje gradskih jezgara.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Duhovna revitalizacija ruralnih područja i razvoj verskog turizma meri se brojem parohijskih domova i manastirskih konaka koji se pored verskih delatnosti bave i kulturnim i turističkim aktivnostima.- Širenje dijapazona i mreže socijalnih delatnosti iskazuje se stepenom angažovanja crkava i verskih zajednica u humanitarnom radu u svojoj sredini.- Unapređenje opšteg standarda stanovništva srazmerno je nivou uređenosti verskih zdanja kao sastavnog dela društvene suprastrukture.- Arhitektonsko oplemenjivanje gradskih jezgara merljivo je brojem obnovljenih sabornih hramova i drugih verskih objekata u gradskim sredinama.

RASHODI I IZDACI ZA AKTIVNOST

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 01 – Prihodi iz budžeta 50.000.000 UKUPNO 50.000.000 BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 Prihodi iz budžeta 50.000.000 UKUPNO 50.000.000

[pic]

Šifra programa: 6000 Naziv programa: Dotacije crkvama i verskim zajednicama za unapređenje opšteg standarda – izgradnja, obnova i održavanje hramova i verskih objekata iz sredstava NIP-a Funkcija: 840-Verske i druge usluge zajednice

OBRAZLOŽENjE PROGRAMA OPIS Sakralno graditeljstvo u Srbiji decenijama je bilo u zastoju. U mnogim gradovima naše države poslednji hrišćanski hramovi su podignuti pre stotinu, čak i pre dve stotine godina. U drugoj polovini 20. veka gradilo se malo, bez potpuno jasnog plana i sistema, prema finansijskim mogućnostima samih crkava i verskih zajednica, odnosno njihovih organizacionih jedinica u pojedinim područjima; najmanje se gradilo u velikim gradovima. Nedostatak sredstava često je uzrokovao duge prekide radova, što je negativno uticalo kako na krajnju cenu tako i na kvalitet gradnje. I pored toga što su u poslednjih 15 godina izuzetno narasle potrebe za novim sakralnim zdanjima i što je materijalno učešće građana u crkvenom graditeljstvu višestruko povećano, situacija u ovoj oblasti i dalje je nezadovoljavajuća. Iako je u Srbiji je u poslednjih desetak godina započeto ili dovršeno više hramova nego u prethodnih pola veka, to je ipak nedovoljno da namiri potrebe 95% stanovnika Srbije koji se izjašnjavaju kao pripadnici neke od crkava i verskih zajednica. U poslednjoj deceniji prošlog stoleća nije se samo gradilo nego i rušilo: na teritorijama pod jurisdikcijom Srpske pravoslavne crkve u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini u periodu od 1990. do 1995. godine porušeno je više pravoslavnih hramova nego u Drugom svetskom ratu. Još gore stanje je na teritoriji južne srpske pokrajine, gde je od 1999. zaključno sa martom 2004. godine porušeno preko stotinu srpskih crkava, manastira, parohijskih domova, manastirskih konaka, verskih škola i drugih zdanja koja su služila duhovnom i kulturnom životu građana KiM. U centralnoj Srbiji nema dovoljno novih hramova da zadovolje narasle potrebe građana za verskom poukom i verskim obredima, a ima dosta starih hramova u čije održavanje i obnovu decenijama nije ulagano. Slično je stanje i sa manastirima. Iako je SPC sopstvenim snagama, sa verujućim narodom a uz malu pomoć lokalnih i državnih vlasti, uspela da obnovi neke stare manastire, sada je akutan problem nedostatak prostora u nekim manastirskim konacima budući da se u najnovije vreme monaškom životu posvećuje veći broj mladih ljudi nego u bliskoj prošlosti. U severenoj srpskoj pokrajini ima jedan broj starih manastira koji su postradali tokom Drugog svetskog rata (kad je teritorija bila pod kontrolom NDH), koji još nisu obnovljeni u potpunosti iako spadaju u kategoriju značajnih istorijskih spomenika. U Vojvodini je takođe veliki broj crkava starih preko 150 i 200 godina koje se danas nalaze u rđavom stanju i koje je neophodno hitno zaštiti da ne bi potpuno propale. Ovakvo opšte stanje u oblasti sakralnog graditeljstva karakteristično je za sve konfesije u Srbiji. Srbija ima manje sakralnih zdanja na određen broj stanovnika nego većina zemalja u okruženju i Evropi. Znatan broj verskih građevina se nalazi u lošem stanju; neke zahtevaju hitnu sanaciju. Građani osećaju potrebu za većim brojem novih verskih zdanja, kako hramova tako i drugih objekata u kojima se odvijaju prateće aktivnosti crkve (kulturna, obrazovna, socijalna i humanitarna delatnost). Izgradnja i rekonstrukcija verskih objekata prema nacionalnom investicionom planu odobrenom za 2007. godinu.1. Završetak hrama Svetog Save na Vračaru2. Rekonstrukcija manastira Žiča3. Izgradnja i rekonstrukcija sakralnog kulturnog nasleđa4. Izgradnja i rekonstrukcija manastira od nacionalnog značaja5. Objekti verskog obrazovanja 6. Izgradnja i rekonstrukcija parohijskih domova7. Zaštita verskih zdanja u nerazvijenim područjimaU okviru projekta Izgradnja i obnova verskih objekata realizovali bi se sledeći programi:Srpska pravoslavna crkva i druge verske zajednice stalno podnose Ministarstvu vera zahteve sa pratećom dokumentacijom za dodelu sredstava za gradnju i obnovu verskih objekata. U graditeljskoj delatnosti SPC na važnom mestu su saborni hramovi u gradovima u kojima ne postoje ili su u nesređenom stanju. Izgradnja sabornih hramova, kako u Srbiji tako i u dijapori, ima višestruk nacionalni značaj. Hram Svetog Save u Beogradu, kao katedralni spomen-hram, zauzima na ovom planu prvo i najznačajnije mesto. Izgradnja i rekonstrukcija sabornih hramova, koji se nalaze u većim gradovima-sedištima eparhija ili mestima koja imaju izuzetan značaj za očuvanje nacionalnog i verskog identiteta, zahteva velika finansijska sredstva koja SPC i druge verske zajednice ne mogu same da obezbede. Izgradnjom i rekonstrukcijom sabornih hramova omogućiće se bolji uslovi za obavljanje verskih, kulturnih, socijalnih i humanitarnih delatnosti. Ovi hramovi imaju veliki društveni i istorijski značaj, a neki od njih se nalaze i pod posebnom brigom i zaštitom države jer su proglašeni za spomenike kulture. Saborni hramovi su obično velelepne građevine sa posebnim arhitektonskim i umetničkim osobenostima kao i sa neprocenjivim kulturnim blagom: ikonostasi starih srpskih majstora, freskoslikarstvo, rezbarska umetnost i dr. Oni bude impresivne utiske o dometima srpske crkvene arhitekture, ikonopisanja i freskoslikarstva. Hramovi i bogomolje ostalih crkava i verskih zajednica takođe predstavljaju bisere arhitekture i umetnosti, kakvi su katolički katedralni hramovi i sinagoga u Subotici. Rekonstrukcijom starih hramova arhitektonski se oplemenjuje šire gradsko jezgro u kojem je hram podignut. Ovi hramovi postaju sve više središta društvenog života u gradovima i naseljima. Oni su takođe značajne turističke destinacije i nezaobilazna mesta posete domaćih i stranih turista. Manastiri su kroz istoriju bili neraskidivo povezani sa srpskim narodom. Predstavljali su centre u kojima su mladi naraštaji sticali pismenost, a kaluđeri su bili i prva srpska inteligencija. Veliki broj značajnih manastira porušen je do temelja tokom Drugog svetskog rata. Oduzimanjem manastirske imovine ukinuta je ekonomska baza a održavanje manastira prepušteno Crkvi i narodu. Raspad Jugoslavije i formiranje novih država doveo je Srpsku pravoslavnu crkvu u novu i izuzetno tešku situaciju. Brojne crkve i manastiri su oštećeni, a u područjima na kojima su vođene ratne operacije do temelja porušeni. Narod je iseljen, a monaštvo prinuđeno da potraži utočište u Srbiji ili na teritoriji Republike Srpske. Potpisivanjem Dejtonskog i drugih sporazuma uspostavljen je mir, ali značajni delovi koje je srpski narod istorijski naseljavao ostali su u sastavu novformiranih država. Uvažavajući našu tradiciju neophodno je na nov i stvaralački način posmatrati manastire i originalnu i samosvojnu kulturu koja se u njima već vekovima stvara. Osposobljavanje manastira za vršenje izvorne kulturne, duhovne i nacionalne službe zahteva od države ulaganje odgovarajućih sredstava kako bi se omogućila izgradnja i obnova manastirskih kompleksa koji su često u lošem stanju. Nacionalni insvesticioni program predstavlja neponovljivu priliku da država Srbija uloži odgovarajuća sredstva da se reafirmiše hrišćansko kulturno nasleđe i savremeno duhovno stvaralaštvo koje nastaje u manastirima i tako osposobi manastire za vršenje duhovne i nacionalne misije u budućnosti. Ovo je posebno važno na KiM. Manastir Žiča koji uskoro obeležava 800-godina postojanja, duhovne, kulturne i istorijske misije u srpskom narodu izdvojen je kao poseban program u izgradnji i obnovi verskih zdanja.Objekti verskog obrazovanja od posebnog su značaja za školovanje budućih sveštenika, verskih službenika i nastavnika verske nastave, koja je sastavni deo obrazovnog sistema u Republici. Veći broj eparhija i crkvenih opština iskazao je svoje potrebe u graditeljskoj aktivnosti parohijskih hramova i domova u manjim gradovima i selima, koji zahtevaju značajnija finansijska sredstva koja crkvene opštine ili eparhije ne mogu da obezbede. Izgradnjom i rekonstrukcijom parohijskih hramova stvaraju se bolji uslovi za za obavljanje verskih, kulturnih i socijalno-humanitarnih delatnosti pri crkvama, a time se podstiče proces socijalne revitalizacije nerazvijenih ruralnih područja, kao i novih gradskih blokova i prigradskih naselja. Dostavljeni su i zahtevi za hitnim intervencijama na verskim zdanjima radi njihovog završavanja ili sanacije. Učešće države stimuliše i druge donatore (lokalne vlasti, dobrotvore, preduzeća, građane) da se uključe u ove neophodne graditeljske aktinosti, pa se ovi poslovi najčešće završavaju u kratkom roku i sa relativno malim ulogom državnog novca.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine

SREDNjOROČNI CILjEVI Opšti i zajednički ciljevi Programa 1 – 6:- Integrisanje Srpske pravoslavne crkve i drugih crkava i verskih zajednica u socijalnu strukturu društva preko religijske prosvete i kulture; – Osposobljavanje crkava i verskih zajednica da sa uspehom vrše duhovnu misiju oplemenjavanja ljudske prirode, negovanja razumevanja i solidarnosti među ljudima, harmonije i tolerancije među nacionalnim i društvenim grupama; – Pomoć u osposobljavanju Srpske pravoslavne crkve i drugih crkava i verskih zajednica da sa uspehom vrše duhovnu misiju u složenim mulitreligijskim uslovima; – Očuvanje nacionalnog i kulturnog identiteta srpskog naroda u rasejanju, posebno na prostorima bivše Jugoslavije; – Reafirmacija i novo vrednovanje kulture koja se stvara u crkvama i verskim zajednicama; – Upoznavanje mladih naraštaja sa srpskim duhovnim nasleđem kao i sa istorijom i praksom evropskih religijskih pokreta; – Zaštita sakralnog kulturnog nasleđa; – Podizanje nivoa turističke ponude Srbije; – Podizanje standarda života u gradovima i revitalizacija nerazvijenih regiona u kojima se nalaze značajni manastiri; – Socijalna prevencija: smanjenje patoloških socijalnih pojava i asocijalnog ponašanja.

PROJEKTI I AKTIVNOSTI U OKVIRU PROGRAMA

Projekat: 0100-Završetak Hrama Svetog Save na Vračaru

Šifra aktivnosti: 0100 Naziv aktivnosti: Završetak Hrama Svetog Save na Vračaru Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Hram Svetog Save podignut je na mestu gde 1594. godine spaljene mošti Svetog Save, utemeljivača autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Izgradnja Hrama započeta je 1935. godine, prekinuta nemačkom okupacijom 1941. godine i nastavljena 1985. godine. Radovi na Hramu ponovo su prekinuti 1992. godine a nastavljeni 2000 godine. Završetak radova na izgradnji hrama Svetog Save ima širi društveni značaj. Iako radovi nisu dovršeni, Hram već predstavlja simbol srpskog pravoslavlja i arhitektonski zaštitni znak Beograda. Hram ima visoku istorijsku, kulturnu i umetničku vrednost. On pokazuje nove mogućnosti monumentalnog sakralnog graditeljstva. Na posredan način. završetak radova na izgradnji hrama Svetog Save u skladu je sa opredeljenjem društva da se pristupi obnovi duhovne i kulturne baštine srpskog naroda.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Osposobljavanje Hrama za nacionalnu, duhovnu i kulturnu misiju.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Ostvarenje cilja – osposobljavanje Hrama za nacionalnu, duhovnu i kulturnu misiju, rezultira završetkom druge faze unutrašnjeg uređenja Hrama.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Ekonomska klasifikacija Opis ekonomske klasifikacije Izvor finansiranja Iznos 481931 Dotacije verskim zajednicama 14 – Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 42.500.000 UKUPNO 42.500.5000

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 42.500.500 UKUPNO 42.500.500

Projekat: 0200-Rekonstrukcija manastira Žiča

Šifra aktivnosti: 0200 Naziv aktivnosti: Rekonstrukcija manastira Žiča Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Manastir Žiča kraj Kraljeva, čija je crkva posvećena Vaznesenju Hristovom, jedan je od najstarijih monaških središta srednjevekovne Srbije – izgrađen je pre osam vekova. Podignut je zajedničkim staranjem velikog župana, kasnije kralja Stefana Prvovenčanog i njegovog brata Svetog Save. Ubrzo posle priznanja nezavisne Spske crkve 1219. godine, hram su oslikali carigradski živopisci. Darovna povelja izdata je od ktitora manastiru 1220. godine i u njoj su označene prava i posedi kraljevske zadužbine. Istovremeno Žiča je postala središte novoosnovane Arhiepskopije i u njoj su tokom trinaestog veka stolovali prvi srpski arhiepiskopi i krunisani prvi srpski kraljevi. Nijedna stara srpska zadužbina nije toliko puta kroz svoju istoriju rušena i popravljana kao što je manastir Žiča, prvo sedište srpske Arhiepiskopije. Stradanje počinje već u prvim decenijama postojanja i ono je slika njenog daljeg života.Još od vremena prvog vladara Stefana Prvovenčanog, čiji su darovi žičku riznicu činili najbogatijom u jugoitočnoj Evropi, pa preko mnogih drugih koji su je, nakon brojnih razaranja i pustošenja, obnavljali, predstavnici srpske državne valsti neprestano su se starale o Žiči kao o jednoj od njvećih duhovnih i kulturnih vrednosti svoje zemlje. Ove godine pada početak proslave 800 –godišnjice manastira Žiča u okviru kojeg je planirana obnova i izgradnja crkva Vaznesenja Gospodnjeg i izgradnja i uređenje manastirskog kompleksa. Eparhija žička je podnela zahtev sa pratećom dokumentacijom za dodelu sredstava za ove aktivnosti. Vlada Srbije je obrazovala Odbor za obeležavanje jubileja 800 godina manastira Žiča, kojim predsedava predsednik Vlade i čiji su članovi, pored predstavnika manastira i kulturne javnosti, i petorica ministara.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Obnova i afirmacija prvog sedišta srpske samostalne crkve.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Obnova i afirmacija prvog sedišta srpske samostalne crkve iskazuje se kroz građevinsku obnovu i dogradnju, zaštitu manastirskog kompleksa, kao i kroz kulturne delatnosti u organizaciji Manastira.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 60.265.000 UKUPNO 60.265.000

Projekat: 0300-Izgradnja i rekonstrukcija sakralnog kulturnog nasleđa

Šifra aktivnosti: 0300 Naziv aktivnosti: Izgradnja i rekonstrukcija sakralnog kulturnog nasleđa Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Saborni hramovi su velike građevine čija izgradnja ili rekonstrukcija zahteva veća finansijska ulaganja koja SPC i druge verske zajednice ne mogu same da obezbede.Srpska pravoslavna crkva i druge verske zajednice podnele su zahteve sa pratećom dokumentacijom za dodelu sredstava za graditeljsku aktivnost. Izgradnja i rekonstrukcija sabornih hramova, koji se nalaze u većim gradovima-sedištima eparhija ili mestima koja imaju izuzetan značaj za očuvanje nacionalnog i verskog identiteta, predstavljaju prioritete u graditeljskoj delatnosti svih crkava i verskih zajednica u Srbiji. Izgradnja pravoslavnih sabornih hramova, kako u Srbiji tako i u dijapori, ima višestruk nacionalni značaj. Izgradnjom i rekonstrukcijom sabornih hramova omogućiće se bolji uslovi za obavljanje verskih, kulturnih, socijalnih i humanitarnih delatnosti. Ovi hramovi imaju veliki društveni i istorijski značaj i neki od njih se nalaze pod posebnom brigom i zaštitom države jer su proglašeni za spomenike kulture. Saborni hramovi su obično velelepne građevine sa posebnim arhitektonskim i umetničkim osobenostima kao i sa neprocenjivim kulturnim blagom: ikonostasi starih srpskih majstora, freskoslikarstvo, rezbarska umetnost i dr. Oni bude impresivne utiske o dometima srpske crkvene arhitekture, ikonopisanja i freskoslikarstva. Hramovi i bogomolje ostalih crkava i verskih zajednica takođe predstavljaju bisere arhitekture i umetnosti, kakvi su katolički katedralni hramovi i sinagoga u Subotici. Rekonstrukcijom starih hramova arhitektonski se oplemenjuje šire gradsko jezgro u kojem je hram podignut. Ovi hramovi postaju sve više središta društvenog života u gradovima i naseljima. Oni su takođe značajne turističke destinacije i nezaobilazna mesta posete domaćih i stranih turista. Iskustva u izgradnji i rekonstrukciji sabornih hramova su značajna za arhitekturu i građevinarstvo u Srbiji. Crkve i verske zajednice, kao i zavodi za zaštitu spomenika kulture i druge stručne službe bile su i ranije uključene u izgradnju i obnovu sakralnih objekata. Radovi su izvođeni pod stručnim nadzorom stručnih službi iz crkava i verskih zajednica i zavoda za zaštitu spomenika kulture. U toku izvođenja ovih radova ostvarivana je manje-više dobra saradnja navedenih institucija. U poslednje vreme Srpska pravoslavna crkva je formirala svoju službu za izradu arhitektonskih projekata, a takođe i svoju Akademiju za umetnosti i konservaciju pri Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. Mladi i školovani stručnjaci koji su izašli iz ove Akademije sve više preuzimaju poslove u zaštiti i konzervaciji sakralnih kulturnih dobara, što pruža garanciju da će se obnova crkava i manastira uraditi stručno i odgovorno. Takođe je ostvarena značajna saradnja eparhijskih arhijereja, starešina sabornih hramova i nadzornih organa prilikom izvođenja radova na ovim objektima, što doprinosi kvalitetu obavljenog posla. Predstavnici Katoličke crkve i Jevrejske zajednice takođe imaju iskustva u izgradnji i obnovi ove vrste objekata, koji su izvođeni pod stručnim nadzorom i u saradnji nadležnih tela crkava i verskih zajednica i državnih institucija za zaštitu spomenika kulture. Sve ovo pruža dovoljno jemstava da će se predloženi programi obnove i izgradnje sabornih hramova uspešno izvesti. Predloženi program predstavlja nastavljanje započetih aktivnosti crkava i verskih zajednica na izgradnji i obnovi najznačajnijih sabornih hramova. Izgradnja i obnova sabornih hramova u tesnoj je vezi sa uređivanjem gradova. Saborni hramovi, katedrale i sinagoge najčešće su smešteni u centralnim delovima grada. Ova zdanja svojom originalnom arhitekturom opredeljuju izgled gradskog centra, odnosno jezgra grada. Realizacijom ovog projekta stvaraju se uslovi za angažovanje građevinske oprative i za pokretanje drugih pratećih delatnosti.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Sređivanje i oplemenjivanje gradskih jezgara.- Podizanje opšteg kulturnog standarda stanovništva i modernizacija društva.- Razvoj duhovne kulture i umetnosti.- Razvoj verskog turizma.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Izgradnja i rekonstrukcija sakralnog kulturnog nasleđa rezultira arhitektonskim uređenjem gradskih jezgara, podizanjem opšteg standarda stanovništva u gradovima i podsticanjem sakralnih umetnosti i verskog turizma.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Šifra izvora Opis Iznos 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 108.800.800 UKUPNO 108.800.800

Projekat: 0400-Izgradnja i rekonstrukcija manastira od nacionalnog značaja

Šifra aktivnosti: 0400 Naziv aktivnosti: Izgradnja i rekonstrukcija manastira od nacionalnog značaja Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Manastiri su kroz istoriju bili neraskidivo povezani sa srpskim narodom. Predstavljali su centre u kojima su mladi naraštaji sticali pismenost, a kaluđeri su bili i prva srpska inteligencija. Pravilno ocenjujući značaj manastira za razvijanje nacionalne svesti naroda, neprijatelj ih je surovo razarao i sistematski uništavao riznice, biblioteke i druga kulturna dobra sakupljana vekovima. Često prisiljen da se zbog razvoja istorijskih okolnosti seli, srpski narod se pomerao sa Kosova i Metohije i Srbije i naseljavao prazne prostore na severu i zapadu Balkanskog poluostrva. Stabilizujući stanje i jačajući ekonomsku bazu organizovao je Crkvu kao najznačajniju nacionalnu instituciju i započinjao izgradnju manastira od Dalmacije, preko Like, Banije, Korduna i Slavonije do Sent Andreje i predela današnje Rumunije.Veliki broj značajnih manastira porušen je do temelja tokom Drugog svetskog rata. Ustaška vlast sistematski je uništavala fruškogorske manastire nastojeći da na taj način trajno potre viševekovni trud mnogih generacija i iz narodne svesti izbirše svaki trag o postojanju nove srpske „Svete gore“. Kolonizacijom ispražnjeni predeli Dalmacije, Like, Korduna, Banije, Slavonije i Bosne i Hercegovine izgubili su biološku supstancu, a nove vlasti Hrvatske i Bosne i Hercegovine brojnim administrativnim i političkim preprekama sprečavale su obnovu porušenog. Situacija u Srbiji i Crnoj Gori nije bila bolja, budući da je pola veka vođena naglašena antiverska politika i preduzimane različite aktivnosti sa ciljem da se onemogući rad manastira i vršenje njihove duhovne i kulturne misije.Raspad Jugoslavije i formiranje novih država doveo je Srpsku pravoslavnu crkvu u novu i izuzetno tešku situaciju. Brojni manastiri su oštećeni, a u područjima na kojima su vođene ratne operacije, do temelja porušeni. Narod je iseljen, a monaštvo prinuđeno da potraži utočište u Srbiji ili na teritoriji Republike Srpske. Uvažavajući našu tradiciju neophodno je na nov i stvaralački način posmatrati manastire i originalnu i samosvojnu kulturu koja se u njima već vekovima stvara. Osposobljavanje manastira za vršenje izvorne kulturne, duhovne i nacionalne službe zahteva od države ulaganje odgovarajućih sredstava kako bi se omogućila izgradnja i obnova manastirskih kompleksa koji su često u lošem stanju. Nacionalni insvesticioni program predstavlja neponovljivu priliku da država Srbija uloži odgovarajuća sredstva da se reafirmiše hrišćansko kulturno nasleđe i savremeno duhovno stvaralaštvo koje nastaje u manastirima i tako osposobi manastire za vršenje duhovne i nacionalne misije u budućnosti. Ovo je od životne važnosti za Srbiju, posebno na KiM.Dosadašnja iskustva u vezi sa izgradnjom manastira i konaka mogu se u osnovi oceniti kao nepovoljna. Kod obnove i zaštete manastira situacija je bila specifična jer su projekti sporo usvajani, godinama su se izvodili radovi bez konsultovanja sa nadležnim crkvenim organima, što je često dovodilo do suprotstavljenosti stavova uprava manastira i sturčnjaka iz zavoda za zaštitu spomenika kulture. Poslednjih godina došlo je do suštinskih promena u ovoj oblasti. Društvo kao celina pokazuje veći interes za obnovu i zaštitu manastirskih kompleksa. Lokalna samouprava se uključuje, a značajan doprinos toj aktivnosti daju javna i privatna preduzeća. Veći stepen samoorganizacije pokazuje i Crkva kao celina i pojedini njeni delovi. Akademija za konzervaciju pri SPC iškolovala je prve generacije kvalitetnih konzervatora koji se uključuju i daju značajan doprinos zaštiti našeg kulturnog nasleđa. Realizacijom ovog projekta stvaraju se uslovi za angažovanje građevinske operative u gotovo celoj Srbiji. Pored radova na samim objektima potrebno je uložiti i značajna sredstva za izgradnju puteva do manastira i poboljšanje njihove ukupne infrastrukture. Budući da se u većini slučajeva radi o skromnim iznosima postoji velika mogućnost da poslove dobiju privatne firme specijalizovane za izvođenje malih radova. Projekat će biti i dobra prilika da se podstakne razvoj starih zanata i ponovo ožive freskopisačke, ikonografske i radionice za izradu raličitih crkvenih premeta. Manastiri i njihova okolina mogu da proizvode ekološki čiste prehrambene artikle. Brojnija bratstva, a posebno sestrinstva, mogu se posle donošenja novog Zakona o crkvama i verskim zajednicama uključiti u različite socijalne aktivnosti kao što su otvaranje staračkih domova, ustanova za decu ometenu u razvoju i stacionara za lečenje bolesti zavisnosti.Završetkom projekta obogatiće se ukupna turistička ponuda Republike Srbije. Postoje svi uslovi da se razvije specifičan verski turizam, koji zahteva da manastiri dobiju uslove za smeštaj većih turističkih grupa i davanje drugih vrsta usluga.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Revitalizacija ruralnih područja u kojima se nalaze značajni manastiri.- Razvoj duhovne kulture i umetnosti.- Razvoj verskog turizma.- Obogaćivanje metoda socijalne preventive i širenje mreže socijalno-humanitarnih ustanova.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Izgradnja i rekonstrukcija manastira od nacionalnog značaja doprinosi revitalizaciji ruralnih područja u kojima se ti manastiri nalaze, razvoju verskog turizma i podsticanju novih metoda socijalne preventive i socijalno-humanitarnih delatnosti koje se u njima obavljaju.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 01 14 – Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 85.186.000 UKUPNO 85.186.000

Projekat: 0500-Objekti verskog obrazovanja

Šifra aktivnosti: 0500 Naziv aktivnosti: Objekti verskog obrazovanja Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Izgradnja i obnova objekata verskog obrazovanja od izuzetnog je značaja, kako na polju razvijanja i očuvanja verske kulture i duhovnog identiteta, tako i na obrazovno-vaspitnom planu. Versko obrazovanje je neophodno za školovanje visokoobrazovanih sveštenika i verskih službenika koji treba da zrelo i plodotvorno odgovore na podsticaje i izazove savremenog društva i moderne civilizacije. Versko obrazovanje takođe je neophodno i za školovanje i stručno usavršavanje nastavnika verske nastave, koja je sastavni deo obrazovnog sitema u Republici Srbiji.U objekte verskog obrazovanja država decenijama nije ulagala sredstva, tako da neke verske škole rade u izuzetno nepovoljnim uslovima. Materijalno-tehničke standarde i opremljenost verskih škola neophodno je poboljšati pošto su to škole internatskog tipa. Vaspitani proces u verskim školama može da se ispuni i zaokruži jedino ako đaci neprestano borave u radnoj sredini i u kolektivu. Nakon višegodišnje marginalizacije, versko obrazovanje se vraća u društvene tokove, u skladu sa novim odnosima između države i verskih zajednica, koji su zasnovani na saradnji i partnerstvu. Samim tim što se u verskim obrazovnim zavodima školuje i nastavni kadar koji predaje u osnovnim i srednjim školama, razvoj verskog obrazovnog sistema predstavlja društvenu obavezu. Izgradnja objekata za versko obrazovanje je deo procesa modernizacije obrazovanja, poboljšanja materijalnog standarda i kultivisanja radne sredine za đačku populaciju.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Izgradnja i rekonstrukcija zgrada za srednje i visoke teološke škole.- Poboljšanje stambenih uslova u internatima verskih škola.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA – Izgradnja i rekonstrukcija srednjih i visokih teoloških škola meri se izgradnjom dve nove zgrade za visoko versko obrazovanje,obnovom jedne srednje verske škole i porširenjem molitvenog i nastavnog prostora u dve visokoteološke škole.- Poboljšanje stambenih uslova u internatima verskih škola merljivo je povećanjem broja dvokrevetnih komfornih soba sa sadašnjih 45 na 90 (u 2009. godini), kao i izgradnjom internatskog prostora u novim zgradama fakulteta.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

Šifra izvora Opis Iznos 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 15.701.000 UKUPNO 15.701.000

Projekat: 0600-Izgradnja i rekonstrukcija parohijskih hramova

Šifra aktivnosti: 0600 Naziv aktivnosti: Izgradnja i rekonstrukcija parohijskih hramova Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Izgradnja i rekonstrukcija parohijskih hramova u eparhijama i regionima predstavljaju važne graditeljske projekte Srpske pravoslavne crkve. Parohijski hramovi su građevine čija izgradnja ili rekonstrukcija ima za cilj parohijsko okupljanje vernika, svakodnevno obavljanje obreda, duhovnu misiju i negovanje verske kulture. Izgradnjom i rekonstrukcijom parohijskih hramova omogućiće se bolji uslovi za obavljanje verskih, kulturnih, socijalnih i humanitarnih delatnosti pri crkvama, a time će se podstaći i procesi socijalne revitalizacije nerazvijenih područja kao i novih gradskih blokova i prigradskih naselja. Iskustva u izgradnji i obnovi verskih zdanja su značajna za arhitekturu i građevinarstvo u Srbiji. Crkve i verske zajednice su same, a i uz pomoć Ministarstva vera, nadležnih zavoda za zaštitu spomenika kulture i drugih stručnih službi, već dugo uključene u ostvarivanje ovih složenih aktivnosti. Svaka od predloženih aktivnosti Programa ima urađenu specifikaciju predviđenih troškova urađene od strane relevnatnih stručnjaka. U zahtevima su iskazani delimični troškovi izgradnje ili rekonstrukcije. Deo sredstava crkve i verske zajednice obezbeđuju sama iz sopstvenih sredstava ili od drugih donatora. Predloženi projekti predstavljaju nastavljanje započetih aktivnosti crkava i verskih zajednica na izgradnji i obnovi najznačajnijih parohijskih hramova i bogomolja. U zahtevima su iskazani delimični troškovi izgradnje ili rekonstrukcije. Deo sredstava obezbediće crkve i verske zajednice iz sopstvenih sredstava ili od drugih donatora. Rezultati koji će se postići realizacijom ovih projekata su pre svega omogućavanje bogoslužbenog prostora u mestima i naseljima koja nisu u mogućnosti da sopstvenim sredstvima dovrše započete objekte ili ih saniraju. Izgradnja i obnova hramova i parohijskih domova u tesnoj je vezi sa prostornim uređenjem naselja. Ova zdanja svojom originalnom arhitekturom opredeljuju i oplemenjuju izgled sredine u kojoj su podignuta. Ovi objekti sve više postaju središta socijalnog i kulturnog života u gradskim kvartovima, varošima i selima. Realizacijom ovog projekta stvaraju se uslovi za angažovanje građevinske oprative i za pokretanje drugih pratećih delatnosti.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Revitalizacija ruralnih područja.- Razvoj verskog turizma.- Obogaćivanje metoda socijalne preventive i širenje mreže socijalno-humanitarnih ustanova.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA Izgradnja i rekonstrukcija parohijskih hramova podstiče revitalizaciju ruralnih područja, podizanje opšteg standarda stanovništva i razvoju verskog turizma.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 42.373.000 UKUPNO 42.373.000 Projekat: 0700-Zaštita verskih zdanja u nerazvijenim regionima

Šifra aktivnosti: 0700 Naziv aktivnosti: Zaštita verskih zdanja u nerazvijenim regionima Veza sa strategijom: Nacionalni investicioni plan

OBRAZLOŽENjE PROJEKTA OPIS Projekat obnove i izgradnja verskih objekata u potpunosti odgovara Nacionalnom investicionim planu koji je predložilo Ministarstvo finansija, a usvojila Vlada Republike Srbije, gde je predložena struktura investicija prema sektorima i to – projekti kojima se poboljšava standard građana (sport, kultura, socijalna zaštita, verski objekti). Srpska pravoslavna crkva i ostale crkve i verske zajednice podnele su zahteve sa potrebnom pratećom dokumentacijom za dodelu sredstava za hitnu sanaciju odnosno završetak izgradnje postojećih verskih objekata. Pomoć u sanacija i rekonstrukciji verskih objekata predstavlja jedan od prioriteta crkava i verskih zajednica u cilju očuvanja nacionalnog, kulturnog i verskog identiteta, posebno u siromašnim i nerazvijenim krajevima. Obnavljanjem postojećih i pomaganjem u izgradnji započetih hramova omogućiće se bolji uslovi za ispunjenje verskih, kulturnih i nacionalnih potreba naroda nastanjenog u tim područjima. Parohijski hramovi su građevine čija izgradnja ili rekonstrukcija ima za cilj okupljanje vernika, svakodnevno obavljanje obreda, duhovnu misiju i negovanje verske kulture. Izgradnjom i rekonstrukcijom parohijskih hramova omogućiće se bolji uslovi za obavljanje verskih, kulturnih, socijalnih i humanitarnih delatnosti pri crkvama, a time će se podstaći i procesi socijalne revitalizacije nerazvijenih područja i seoskih sredina. Iskustva u izgradnji i obnovi verskih zdanja su značajna za arhitekturu i građevinarstvo u Srbiji. Crkve i verske zajednice su same, a i uz pomoć Ministarstva vera, nadležnih zavoda za zaštitu spomenika kulture i drugih stručnih službi, već dugo uključene u ostvarivanje ovih složenih aktivnosti. Svaka od predloženih aktivnosti Programa ima urađenu specifikaciju predviđenih troškova urađene od strane relevnatnih stručnjaka. U zahtevima su iskazani delimični troškovi izgradnje ili rekonstrukcije. Deo sredstava crkve i verske zajednice obezbeđuju sama iz sopstvenih sredstava ili od drugih donatora.

PRAVNI OSNOV – Zakon o državnoj upravi („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 79/05)- Zakon o ministarstvima („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 19/04, 84/04,79/05) – Zakon o crkvama i verskim zajednicama („Sl. glasnik Republike Srbije“, br. 36/06)- Zaključak Vlade Republike Srbije o prihvatanju informacije o procesu upravljanja i kontrole realizacije projekata Nacionalnog investiciong plana br. 021-4747/2006-2 od 07.09.2006. godine- Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Srbije za 2006. godinu („Sl. glasnik Republike Srbije „, br. 85/06)

CILjEVI – Revitalizacija ruralnih područja.- Podizanje opšteg kulturnog standarda stanovništva i modernizacija društva.- Razvoj verskog turizma.

INDIKATORI ZA PRAĆENjE USPEŠNOSTI OSTVARIVANjA CILjEVA Zaštita verskih zdanja u nerazvijenim regionima merljiva je brojem obnovljenih porušenih ili oštećenih hramova, kao i brojem novopodignutih verskih zdanja u područjima u kojima ih ranije nije bilo.

RASHODI I IZDACI ZA PROJEKAT

BILANS RASHODA I IZDATAKA ZA PROJEKAT PO IZVORIMA FINANSIRANjA

Šifra izvora Opis Iznos 14 Neutrošena privatizaciona primanja iz ranijih godina 29.623.000 UKUPNO 29.623.000

Ostavite komentar Odustani od odgovora