PREDLOG ZAKONA
O DOPUNI ZAKONA O DELATNOSTIMA OD OPŠTEG
INTERESA U OBLASTI KULTURE
Član 1.
U Zakonu o delatnostima od opšteg interesa u oblasti kulture („Službeni glasnik RS“, broj 49/92), u članu 2. tačka 2) posle reči: „Muzeja genocida,“ dodaju se reči: „Muzeja naivne umetnosti u Jagodini, Muzeja na otvorenom „Staro Selo“ Sirogojno,“.
Član 2.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“, a primenjuje se od 1. januara 2006. godine.
O B R A Z L O Ž E Nj E
I Pravni osnov
Pravni osnov za donošenje Zakona o dopuni Zakona o delatnostima od opšteg interesa u oblasti kulture, sadržan je u odredbi člana 72. stav 1. tačka 6. Ustava Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 1/90), prema kojoj, pored ostalog, Republika Srbija uređuje i obezbeđuje sistem u oblasti kulture i zaštite kulturnih dobara.
II Razlozi za donošenje ovog zakona
Članom 1. Zakona o delatnostima od opšteg interesa u oblasti kulture („Službeni glasnik RS“, broj 49/92), propisano je da se ovim zakonom utvrđuje opšti interes u oblasti kulture za čije se ostvarivanje sredstva obezbeđuju u budžetu Republike Srbije.
Članom 2. tačka 2) navedenog zakona, propisano je da je opšti interes u oblasti kulture, u smislu ovog zakona pored ostalog, i: rad, održavanje i ostvarivanje programa Narodnog muzeja u Beogradu, Istorijskog muzeja Srbije, Etnografskog muzeja, Muzeja savremene umetnosti, Muzeja primenjene umetnosti, Prirodnjačkog muzeja, Muzeja Kosova i Metohije u Prištini, Vojvođanskog muzeja u Novom Sadu i Muzeja genocida.
Članom 3. navedenog zakona, utvrđeno je da se sredstva za ostvarivanje opšteg interesa u oblasti kulture, utvrđenog ovim zakonom, obezbeđuju u budžetu Republike Srbije.
Članom 7. Zakona propisano je da Ministarstvo kulture daje saglasnost na opšte akte o načinu obavljanja delatnosti, broju i strukturi zaposlenih na ostvarivanju delatnosti ustanova kulture, koje ostvaruju opšti interes utvrđen u članu 2. tačka 2) i 3) ovog zakona, a koje se finansiraju iz budžeta Republike Srbije. Stavom 2. istog člana Zakona, utvrđeno je da Vlada Republike Srbije vrši osnivačka prava u pogledu imenovanja direktora i članova upravnog i nadzornog odbora ustanova čiji se rad, održavanje i programi finansiraju u celosti ili većim delom iz budžeta Republike Srbije.
Muzej naivne umetnosti u Jagodini pod današnjim nazivom počeo je da radi 1985. godine, kada je izvršeno preimenovanje Galerije samoukih umetnika, koja je osnovana odlukom Skupštine opštine Svetozarevo 1960. godine.
Muzejski fond sadrži oko 2.500 dela naivne umetnosti. Muzej poseduje biblioteku sa oko 5.000 bibliografskih jedinica, izdaje monografije, kataloge i publikaciju „Zbornik“.
Muzej naivne umetnosti u Jagodini je jedina muzejska ustanova na Balkanu koja se bavi sistematskim istraživanjem, sakupljanjem i dokumentovanjem dela naivnog slikarstva.
Muzej na otvorenom „Staro selo“ Sirogojno, osnovan 1992. godine, je najznačajnija ustanova ovog tipa u našoj zemlji. Proces prenošenja, postavljanja i rekonstrukcije zlatiborskih brvnara započet je 1979. godine prema projektu arhitekte Ranka Findrika.
Na površini od 5 hektara smešteno je 48 objekata narodnog graditeljstva, sa ukupno 1.300 eksponata, koji su zajedno sa crkvom Svetog Petra i Pavla proglašeni za nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja („Službeni glasnik SRS“, broj 28/83).
Osim osnovne muzejske delatnosti – zaštite i prezentacije kulturnih dobara, muzej izdaje kataloge u oblasti narodne arhitekture, a godišnje ga poseti oko 70.000 posetilaca.
Skupština opštine Jagodina svojom Odlukom broj 011-3/03-01 od 21. marta 2003. godine odrekla se svojih osnivačkih prava nad Muzejom naivne umetnosti u Jagodini u korist Republike Srbije.
Skupština opštine Čajetina svojom Odlukom broj 631-01/05-01 od 27. maja 2005. godine odrekla se svojih osnivačkih prava nad Muzejom na otvorenom „Staro Selo“ Sirogojno u korist Republike Srbije.
S obzirom na izloženo, a na inicijativu Ministarstva kulture koje smatra da su Muzej naivne umetnosti u Jagodini i Muzej na otvorenom „Staro Selo“ Sirogojno ustanove od značaja za Republiku Srbiju, kao i da je njihova delatnost od opšteg interesa u oblasti kulture, za koje se sredstva obezbeđuju u budžetu Republike Srbije, predlaže se dopuna Zakona o delatnostima od opšteg interesa u oblasti kulture. Na ovaj način Muzej naivne umetnosti u Jagodini i Muzej na otvorenom „Staro Selo“ Sirogojno utvrđuju se kao indirektni korisnici budžetskih sredstava, nad kojima Ministarstvo kulture kao direktni korisnik budžetskih sredstava vrši zakonom utvrđena prava u pogledu upravljanja i finansiranja u skladu sa članom 2. tačka 7. Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, br. 9/02 i 87/02).
III Potrebna sredstva
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budžetu Republike Srbije za 2005. godinu, jer se obe ove ustanove finansiraju iz budžeta opština Jagodina i Čajetina. Sredstva su ovim opštinama obezbeđena umanjenjem sredstava Ministarstva kulture pri utvrđivanju indirektnih korisnika budžetskih sredstava Ministarstva kulture u 2003. godini.
Sredstva za 2006. godinu prikazaće se u finansijskom planu Ministarstva kulture kao dodatna sredstva za funkcionisanje ovih ustanova.
Pregled odredbe Zakona o dopuni Zakona o delatnostima od opšteg
interesa u oblasti kulture koja se dopunjuje
Član 2.
Opšti interesi u oblasti kulture u smislu ovog zakona jesu:
1) zaštita, korišćenje i prezentacija kulturnih dobara upisanih u Listu svetske kulturne baštine i kulturnih dobara od izuzetnog i od velikog značaja;
2) rad, održavanje i ostvarivanje programa Narodne biblioteke Srbije, Arhiva Srbije, Narodnog muzeja u Beogradu, Istorijskog muzeja Srbije, Etnografskog muzeja, Muzeja savremene umetnosti, Muzeja primenjene umetnosti, Prirodnjačkog muzeja, Muzeja Kosova i Metohije u Prištini, Vojvođanskog muzeja u Novom Sadu, Muzeja genocida, MUZEJA NAIVNE UMETNOSTI U JAGODINI, MUZEJA NA OTVORENOM „STARO SELO“ SIROGOJNO, Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Jugoslovenske kinoteke, Matice srpske sa Bibliotekom i Galerijom Matice srpske u Novom Sadu, Narodnog pozorišta u Beogradu, Narodnog pozorišta u Prištini i Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, Narodne i Univerzitetske biblioteke u Prištini, Arhiva Vojvodine, Arhiva Kosova, Beogradske filharmonije i Ansambla narodnih igara „Kolo“;
3) programi, ili delovi programa koji svojim kvalitetom doprinose razvoju kulture i umetnosti odnosno razvoju pozorišnih, književnih, muzičkih i scensko-muzičkih delatnosti, likovnih i primenjenih umetnosti, dizajna i umetničke fotografije u Republici, a koji ostvaruju ustanove, umetnička udruženja i druge organizacije, umetnici ili njihove grupe;
4) programi Kulturno-prosvetne zajednice Srbije;
5) program izdavačke delatnosti „Jedinstva“ iz Prištine;
6) zaštita i korišćenje dela programa kulturnih dobara i bibliotečkog materijala patrijaršijske biblioteke i muzeja u Beogradu, kao i manastirskih riznica;
7) zaštita, korišćenje i prezentacija kulturnih dobara i kulturne aktivnosti srpskog naroda koji živi izvan Republike Srbije;
8) izgradnja jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema i matične funkcije u bibliotečkoj delatnosti;
9) izgradnja jedinstvenog informacionog sistema u oblasti zaštite kulturnih dobara;
10) međunarodna kulturna saradnja od značaja za Republiku:
– programi odnosno delovi programa i razmene iz oblasti
kulture koji reprezentuju kulturu Srbije u inostranstvu i
– prezentacija inostranih programa odnosno delova programa
vrhunskog kvaliteta;
11) međurepublička kulturna saradnja od značaja za Republiku;
12) vrhunska umetnička ostvarenja u svim oblastima umetnosti (književna, književno prevodilačka, filmska, dramska, muzička i scenskomu-zička, likovna, likovno primenjena, umetnička fotografija i dr.);
13) rad republičkih umetničkih udruženja;
14) programi talentovanih mladih umetnika i vrhunskih stvaralaca u oblasti umetnosti i kulture;
15) naučnoistraživački rad u oblasti umetnosti i kulture;
16) najznačajnije manifestacije u oblasti kulturno-umetničkog amaterizma i manifestacije izvornog narodnog stvaralaštva;
17) izdavanje kapitalnih dela iz oblasti umetnosti i kulture;
18) izdavanje najznačajnijih časopisa i listova iz oblasti kulture;
19) zaštita muzičkog i folklornog nasleđa koje doprinosi očuvanju kulturnog identiteta srpskog naroda;
20) programi iz oblasti kulture drugih naroda i narodnosti i staranje o zaštiti njihove kulturne baštine;
21) posebni programi izdavačke i bibliotečke delatnosti za slepe i
22) investicije u kulturi od značaja za razvoj nacionalne kulture u Republici.