O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u odredbama člana 97. tač. 6. i 15. Ustava Republike Srbije, prema kojima Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, između ostalog, poreski sistem i finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije, utvrđenih Ustavom i zakonom.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
● Problemi koje bi Zakon trebalo da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu
Osnovni razlozi za donošenje ovog zakona, problemi koje bi Zakon trebalo da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu su stvaranje povoljnijih uslova za unapređenje opšteg interesa zajednice, dalje usaglašavanje sa propisima Evropske unije koji uređuju oblast oporezivanja potrošnje PDV, pre svega sa Direktivom Saveta 2006/112/EZ o zajedničkom sistemu poreza na dodatu vrednost (u daljem tekstu: propisi EU), stvaranje povoljnijih uslova za poslovanje privrednih subjekata i stvaranje uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana onim građanima koji kupuju stan koji je predmet hipoteke, odnosno predmet izvršenja u izvršnom postupku.
U cilju stvaranja povoljnijih uslova za unapređenje opšteg interesa zajednice, predlaže se da se, u smislu Zakona, smatra da promet dobara i usluga koji vrši davalac koncesije koncesionaru, odnosno koncesionar davaocu koncesije u okviru realizacije ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije, zaključenog u skladu sa zakonom kojim se uređuju javno-privatno partnerstvo i koncesije, nije izvršen, ako su davalac koncesije i koncesionar obveznici PDV koji bi, u slučaju kada bi se taj promet smatrao izvršenim, imali u potpunosti pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu sa Zakonom. Naime, uzimajući u obzir potrebu da se u Republici Srbiji, u što kraćem roku, još više unapredi javna infrastruktura, da se adekvatno koriste dobra u opštoj upotrebi i pružaju usluge od opšteg interesa, ocenjeno je da bi predloženo rešenje dovelo do veće motivacije privatnih partnera da svoja finansijska sredstva usmere ka projektima kojima bi se omogućilo navedeno. U slučaju kada između obveznika PDV- ugovornih strana ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije (javnog i privatnog partnera) dolazi do međusobnog prometa koji je oporeziv PDV, pri čemu PDV obračunat za promet jedne ugovorne strane predstavlja prethodni porez za drugu, predloženo rešenje doprinelo bi ostvarivanju navedenog cilja, olakšalo bi poslovanje obveznika PDV-ugovornih strana, bilo bi neutralno na prihode po osnovu PDV, a pozitivno bi se odrazilo na prihode po osnovu direktnih poreza (poreza na dobit pravnih lica i poreza na dohodak građana, kao i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje), imajući u vidu da bi pospešilo zaključivanje predmetnih ugovora i samim tim uticalo na povećanje privredne aktivnosti.
U cilju daljeg usaglašavanja sa propisima EU predlaže se usklađivanje rešenja koja se odnose na poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza obveznika PDV za promet dobara koja putnik otprema u inostranstvo u ličnom prtljagu, za nekomercijalne svrhe, uz istovremenu ispunjenost propisanih uslova (ako putnik u Republici nema prebivalište ni boravište, ako se dobra otpremaju pre isteka tri kalendarska meseca po isteku kalendarskog meseca u kojem je izvršen promet dobara, ako je ukupna vrednost isporučenih dobara veća od 100 EUR, u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije, uključujući PDV, i ako obveznik PDV poseduje dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo, sa primenom od 1. januara 2019. godine. S tim u vezi, predloženo je da obveznik PDV ostvaruje predmetno poresko oslobođenje u poreskom periodu u kojem poseduje dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo. Ako u poreskom periodu u kojem je izvršio promet ne poseduje navedene dokaze, obveznik PDV je dužan da obračuna PDV, pri čemu smanjenje obračunatog PDV vrši u poreskom periodu u kojem dobije dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo. Predlaže se da se poresko oslobođenje ne odnosi na promet dobara koja se smatraju akciznim proizvodima u skladu sa zakonom kojim se uređuju akcize i promet dobara za opremanje i snabdevanje bilo kog prevoznog sredstva za lične potrebe, uređivanje šta se smatra prebivalištem, odnosno boravištem putnika, kao i da se PDV koji je plaćen kao deo naknade za promet dobara vraća putniku, odnosno drugom podnosiocu zahteva ako u roku od šest meseci od dana izdavanja računa za taj promet dostavi obvezniku PDV dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo. Pored toga, predlaže se davanje ovlašćenja ministru finansija da podzakonskim aktom bliže uredi šta se smatra ličnim prtljagom i dokazima da je putnik otpremio dobra u inostranstvo, kao i način i postupak vraćanja PDV sadržanog u naknadi plaćenoj po osnovu nabavke dobara. U kontekstu navedenog, predlaže se ukidanje instituta refakcije PDV stranom državljaninu.
Sa istim ciljem predlaže se propisivanje posebnog postupka oporezivanja investicionog zlata, koji treba da dovede do razvoja tržišta investicionog zlata u Republici Srbiji, sa primenom od 1. aprila 2018. godine. S tim u vezi, predlaže se definisanje investicionog zlata, u smislu ovog zakona, kao zlata u obliku poluga ili pločica, mase prihvaćene na tržištu plemenitih metala, stepena finoće jednakog ili većeg od 995 hiljaditih delova (995/1000), nezavisno od toga da li je vrednost zlata izražena kroz hartije od vrednosti, i kao zlatnih novčića stepena finoće jednakog ili većeg od 900 hiljaditih delova (900/1000), iskovanih posle 1800. godine, koji jesu ili su bili zakonsko sredstvo plaćanja u državi porekla, a koji se uobičajeno prodaju po ceni koja nije viša od 80% vrednosti zlata na otvorenom tržištu, sadržanog u novčićima. Naime, prema propisima EU, koji su implementirani u nacionalna zakonodavstva država članica Evropske unije, obveznici koji vrše promet investicionog zlata primenjuju poseban postupak oporezivanja u smislu da na promet investicionog zlata ne obračunavaju PDV, a da odbitak prethodnog poreza mogu da ostvare za nabavke konkretnih dobara i usluga (za nabavku investicionog zlata, zlata namenjenog preradi u investiciono zlato i usluge koje se odnose na promenu oblika, mase ili finoće zlata, odnosno investicionog zlata), a ako je reč o obveznicima koji su istovremeno i proizvođači investicionog zlata ili prerađivači zlata u investiciono zlato, ti obveznici mogu da ostvare odbitak prethodnog poreza za nabavke dobara i usluga koji su u neposrednoj vezi sa proizvodnjom ili preradom zlata. Za razliku od navedenog postupka oporezivanja, promet zlata u Republici Srbiji, uključujući i zlato koje se u skladu sa propisima EU smatra investicionim zlatom, oporezuje se po opštoj stopi PDV od 20%, osim prometa zlata Narodnoj banci Srbije za koji je propisano poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza. Na uvoz zlata, osim uvoza zlata od strane Narodne banke Srbije, PDV se obračunava i plaća po opštoj poreskoj stopi od 20%. Postojeći poreski tretman prometa i uvoza zlata u Republici Srbiji dovodi do toga da se lica koja žele da investiraju u zlato češće odlučuju za kupovinu zlata u zemlji u kojoj se primenjuje poseban postupak oporezivanja za investiciono zlato, a ne u Republici Srbiji. U ovom slučaju, zlato najčešće i ostaje na čuvanju u zemlji u kojoj je kupljeno. Propisivanje posebnog postupka oporezivanja za investiciono zlato treba da dovede do toga da cena ovog zlata u Republici Srbiji bude niža u odnosu na postojeću, što bi rezultiralo razvojem tržišta u Republici Srbiji, a samim tim odrazilo bi se i na demotivaciju za eventualne nelegalne tokove investicionog zlata. Pored toga, a što takođe predstavlja usaglašavanje sa propisima EU, predlaže se da se pojedinim kategorijama obveznika PDV (npr. proizvođačima investicionog zlata i prerađivačima zlata u investiciono zlato), omogući optiranje za oporezivanje investicionog zlata čiji promet vrše, pri čemu bi predmetno optiranje podrazumevalo i pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu sa opštim pravilima, za razliku od obveznika PDV koji primenjuju poseban postupak oporezivanja investicionog zlata. U vezi sa navedenim, a u cilju nesmetane primene predloženog rešenja, predlaže se da je obveznik PDV koji ima pravo da se opredeli za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata i koji se opredeli da će od 1. aprila 2018. godine nastaviti sa obračunavanjem PDV za taj promet, dužan da nadležnom poreskom organu, zaključno sa 31. martom 2018. godine, dostavi obaveštenje o opredeljenju za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata, a ako ovo obaveštenje ne dostavi u propisanom roku da će se na promet investicionog zlata tog obveznika PDV primeniti poseban postupak oporezivanja.
Takođe, u cilju usaglašavanja sa propisima EU predlaže se i propisivanje da se mestom prometa jedinstvenih turističkih usluga smatra mesto u kojem pružalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši iz stalne poslovne jedinice koja se ne nalazi u mestu u kojem pružalac usluga ima sedište.
U cilju stvaranja povoljnijih uslova za poslovanje privrednih subjekata, predlaže se propisivanje prava na smanjenje obračunatog PDV u slučaju kada je poreski organ u postupku kontrole utvrdio da je obveznik PDV-primalac dobara, odnosno usluga obračunao PDV ponašajući se kao da je poreski dužnik i da je obračunati PDV iskazao kao prethodni porez, primera radi za promet sekundarnih sirovina, dobara i usluga iz oblasti građevinarstva i dr, i po tom osnovu rešenjem osporio (ispravio) odbitak prethodnog poreza. To faktički znači da bi obveznik PDV imao pravo da smanji obračunati PDV počev od poreskog perioda u kojem mu je dostavljeno rešenje poreskog organa.
Sa istim ciljem, predlaže se da obveznik PDV ima pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu izdataka za ishranu, uključujući i piće, zaposlenih, odnosno drugih radno angažovanih lica u sopstvenim ugostiteljskim objektima kada obveznik PDV po tom osnovu naplaćuje naknadu.
U cilju stvaranja uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana građanima-državljanima Republike Srbije sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije koji kupuju stan koji je predmet hipoteke, odnosno predmet izvršenja u izvršnom postupku, predlaže se da se kod kupovine prvog stana koji je predmet hipoteke, odnosno predmet izvršenja u izvršnom postupku može ostvariti predmetno pravo ako je plaćanje cene stana sa PDV izvršeno uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom. Predlaže se da i kupac stana koji je do dana stupanja na snagu ovog zakona kupio stan kao hipotekovanu nepokretnost, odnosno u izvršnom postupku i ugovorenu cenu stana sa PDV u potpunosti isplatio prodavcu uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom, a koji na osnovu podnetog zahteva nije ostvario refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04 – ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-dr. zakon, 142/14, 83/15 i 108/16), ima pravo da nadležnom poreskom organu podnese novi zahtev za refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana.
Pored navedenog, Zakonom se predlaže i odlaganje obaveze podnošenja pregleda obračuna PDV uz poresku prijavu PDV za šest meseci, tj. od 1. jula 2018. godine, kako bi se sva lica adekvatno pripremila za ispunjavanje ove obaveze.
● Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja Zakona
Nisu razmatrane mogućnosti da se cilj koji ovaj opšti akt treba da postigne ostvari i bez njegovog donošenja, imajući u vidu da je reč o izmeni zakona kojim se uređuje oporezivanje potrošnje PDV, a koji se, saglasno odredbi člana 15. stav 1. Zakona o budzetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12, 62/13, 63/13-ispravka, 108/13, 142/14, 68/15-dr.zakon, 103/15 i 99/16), uvodi zakonom, pa se iz tog razloga i izmene ovog zakona mogu vršiti samo zakonom.
● Zašto je donošenje Zakona najbolji način za rešavanje problema
Donošenje zakona je najbolji način za rešavanje problema, iz razloga što se radi o zakonskoj materiji, koju je jedino moguće menjati odgovarajućim izmenama zakona.
Pored toga, uređivanjem poreskopravne materije zakonom daje se doprinos pravnoj sigurnosti i ujedno obezbeđuje transparentnost u vođenju poreske politike. Naime, zakon je opšti pravni akt koji se objavljuje i koji stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj poreskopravnoj situaciji, čime se postiže transparentnost u njegovoj primeni.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA
I POJEDINAČNIH REŠENjA
Uz član 1.
Predlaže se da se, u smislu ovog zakona, smatra da promet dobara i usluga koji vrši davalac koncesije koncesionaru, odnosno koncesionar davaocu koncesije u okviru realizacije ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije, zaključenog u skladu sa zakonom kojim se uređuju javno-privatno partnerstvo i koncesije, nije izvršen, ako su davalac koncesije i koncesionar obveznici PDV koji bi, u slučaju kada bi se taj promet smatrao izvršenim, imali u potpunosti pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu zakonom.
Uz član 2.
Predlaže se da se poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza obveznika PDV za promet dobara koja putnik otprema u inostranstvo u ličnom prtljagu, za nekomercijalne svrhe, može ostvariti uz istovremenu ispunjenost propisanih uslova (ako putnik u Republici nema prebivalište ni boravište, ako se dobra otpremaju pre isteka tri kalendarska meseca po isteku kalendarskog meseca u kojem je izvršen promet dobara, ako je ukupna vrednost isporučenih dobara veća od 100 EUR, u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije, uključujući PDV, i ako obveznik PDV poseduje dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo, sa primenom od 1. januara 2019. godine. S tim u vezi, predloženo je da obveznik PDV ostvaruje predmetno poresko oslobođenje u poreskom periodu u kojem poseduje dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo. Ako u poreskom periodu u kojem je izvršio promet ne poseduje navedene dokaze, obveznik PDV je dužan da obračuna PDV, pri čemu smanjenje obračunatog PDV vrši u poreskom periodu u kojem dobije dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo. Predlaže se da se poresko oslobođenje ne odnosi na promet dobara koja se smatraju akciznim proizvodima u skladu sa zakonom kojim se uređuju akcize i promet dobara za opremanje i snabdevanje bilo kog prevoznog sredstva za privatne potrebe, uređivanje šta se smatra prebivalištem, odnosno boravištem putnika, kao i da se PDV koji je plaćen kao deo naknade za promet dobara vraća putniku, odnosno drugom podnosiocu zahteva ako u roku od šest meseci od dana izdavanja računa za taj promet dostavi obvezniku PDV dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo. Pored toga, predlaže se davanje ovlašćenja ministru finansija da podzakonskim aktom bliže uredi šta se smatra ličnim prtljagom i dokazima da je putnik otpremio dobra u inostranstvo, kao i način i postupak vraćanja PDV sadržanog u naknadi plaćenoj po osnovu nabavke dobara.
Uz član 3.
Predlaže se ukidanje izuzimanja od prava na odbitak prethodnog poreza za izdatke za ishranu, uključujući i piće, zaposlenih, odnosno drugih radno angažovanih lica u ugostiteljskim objektima obveznika kada obveznik po tom osnovu naplaćuje naknadu.
Uz član 4.
Predlaže se propisivanje prava obveznika PDV da smanji obračunati PDV u slučaju kada je poreski organ u postupku kontrole ispravio, odnosno osporio odbitak prethodnog poreza obvezniku PDV u slučaju kada je utvrdio da je obveznik PDV obračunao PDV kao da je poreski dužnik iz člana 10. stav 1. tačka 3) i stav 2. ovog zakona i da je obračunati PDV iskazao kao prethodni porez.
Pored toga, predlaže se tehničko usklađivanje teksta.
Uz član 5.
Predlaže se propisivanje da se mestom prometa jedinstvenih turističkih usluga smatra mesto u kojem pružalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši iz stalne poslovne jedinice koja se ne nalazi u mestu u kojem pružalac usluga ima sedište.
Uz član 6.
Predlaže se uvođenje posebnog postupka oporezivanja za promet investicionog zlata, uključujući i propisivanje poreskog oslobođenja za uvoz investicionog zlata. S tim u vezi, predlaže se da se investicionim zlatom, u smislu ovog zakona, smatra zlato u obliku poluga ili pločica, mase prihvaćene na tržištu plemenitih metala, stepena finoće jednakog ili većeg od 995 hiljaditih delova (995/1000), nezavisno od toga da li je vrednost zlata izražena kroz hartije od vrednosti, kao i zlatni novčići stepena finoće jednakog ili većeg od 900 hiljaditih delova (900/1000), iskovani posle 1800. godine, koji jesu ili su bili zakonsko sredstvo plaćanja u državi porekla, a koji se uobičajeno prodaju po ceni koja nije viša od 80% vrednosti zlata na otvorenom tržištu, sadržanog u novčićima. Predlaže se da se investicionim zlatom, u smislu ovog zakona, ne smatra monetarno zlato, kao i da se zlatni novčići ne smatraju kolekcionarskim dobrima u smislu člana 36. Zakona i da se ne prodaju u numizmatičke svrhe.
Predlaže se da se PDV ne plaća na:
1) promet i uvoz investicionog zlata, uključujući i investiciono zlato čija je vrednost navedena u potvrdama o alociranom ili nealociranom zlatu, zlato kojim se trguje preko računa za trgovanje zlatom, uključujući i zajmove i zamene zlata (svop poslovi) koji podrazumevaju pravo vlasništva ili potraživanja u vezi sa zlatom, kao i aktivnosti u vezi sa investicionim zlatom na osnovu fjučers i forvard ugovora čiji je rezultat prenos prava raspolaganja ili prava potraživanja u vezi sa investicionim zlatom;
2) promet usluga posrednika koji u ime i za račun nalogodavca vrši promet investicionog zlata.
Međutim, predlaže se da se obvezniku PDV koji proizvodi investiciono zlato, prerađuje zlato u investiciono zlato, odnosno vrši promet zlata za industrijske svrhe, a koji promet investicionog zlata vrši drugom obvezniku PDV, omogući optiranje za obavezu obračunavanja PDV dostavljanjem obaveštenja nadležnom poreskom organu. U tom slučaju, poreski dužnik bio bi obveznik PDV kojem je taj promet izvršen.
Ako se obveznik PDV opredelio za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata, predlaže se da se pravo na optiranje za obavezu obračunavanja PDV omogući i obvezniku PDV koji vrši promet usluga posredovanja kod prometa investicionog zlata dostavljanjem obaveštenja nadležnom poreskom organu.
U slučaju optiranja za obavezu obračunavanja PDV, predlaže se da obveznik PDV obračunava PDV počev od poreskog perioda po isteku poreskog perioda u kojem je dostavio obaveštenje nadležnom poreskom organu.
U zavisnosti od toga da li obveznik PDV koji vrši promet investicionog zlata primenjuje poseban postupak oporezivanja (koji podrazumeva da na promet investicionog zlata ne obračunava i ne plaća PDV) ili se opredelio da na promet investicionog zlata obračunava PDV, predlaže se različiti obim prava na odbitak prethodnog poreza u smislu da obveznik PDV koji vrši promet investicionog zlata po posebnom postupku oporezivanja, a koji se ne bavi proizvodnjom investicionog zlata ili preradom zlata u investiciono, ima pravo da po osnovu tog prometa odbije kao prethodni porez PDV obračunat za promet investicionog zlata koji mu je izvršio obveznik PDV koji se opredelio za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata, promet ili uvoz zlata namenjenog preradi u investiciono zlato i promet usluga koje se odnose na promenu oblika, mase ili finoće zlata, odnosno investicionog zlata, da obveznik PDV koji vrši promet investicionog zlata po posebnom postupku oporezivanja, a koji proizvodi investiciono zlato ili prerađuje zlato u investiciono zlato, ima pravo da odbije kao prethodni porez PDV obračunat za promet dobara i usluga, odnosno plaćen pri uvozu dobara, koji su u neposrednoj vezi sa proizvodnjom ili preradom tog zlata, a da obveznik PDV koji se opredelio za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata i promet usluga posredovanja kod prometa investicionog zlata, ima pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu sa ovim zakonom (što znači uz ispunjenost opštih uslova za odbitak prethodnog poreza).
Predlaže se da je obveznik PDV koji vrši promet investicionog zlata dužan da izdaje račune za promet investicionog zlata, da vodi evidenciju o svim aktivnostima u vezi sa investicionim zlatom, posebno o licima kojima je izvršio promet investicionog zlata, kao i da čuva evidenciju u skladu sa zakonom. S tim u vezi, predlaže propisivanje ovlašćenja ministru finansija da podzakonskim aktom bliže uredi način i postupak dostavljanja obaveštenja o opredeljenju za obračunavanje PDV za promet investicionog zlata, sadržinu računa za taj promet i sadržinu evidencije o svim aktivnostima u vezi sa investicionim zlatom.
Uz član 7.
Predlaže se brisanje odredbe o refakciji PDV stranom državljaninu.
Uz član 8.
Predlaže se omogućavanje prava na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana građanima-punoletnim državljanima Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije, koji kupuju prvi stan koji je predmet hipoteke, odnosno predmet izvršenja u izvršnom postupku, u smislu propisivanja da se kod kupovine takvog stana može ostvariti pravo na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana ako je plaćanje ugovorene cene stana sa PDV izvršeno uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom.
Uz član 9.
Predlaže se da se ako je za promet dobara i usluga koji vrši davalac koncesije koncesionaru, odnosno koncesionar davaocu koncesije u okviru realizacije ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije, zaključenog u skladu sa zakonom kojim se uređuju javno-privatno partnerstvo i koncesije, od dana stupanja na snagu ovog zakona, a za koji je naplaćena, odnosno plaćena naknada ili deo naknade pre dana stupanja na snagu ovog zakona, taj promet smatra izvršenim u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04-ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-dr. zakon, 142/14, 83/15 i 108/16).
Uz član 10.
Predlaže se da je obveznik PDV, koji ima pravo da se opredeli za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata i koji se opredeli da će od 1. aprila 2018. godine nastaviti sa obračunavanjem PDV za taj promet, dužan da nadležnom poreskom organu, zaključno sa 31. martom 2018. godine, dostavi obaveštenje o opredeljenju za obračunavanje PDV za promet investicionog zlata, a ako ne dostavi navedeno obaveštenje u propisanom roku da se na promet investicionog zlata tog obveznika PDV primenjuje poseban postupak oporezivanja.
Uz član 11.
Predlaže se da kupac stana koji je do dana stupanja na snagu ovog zakona kupio stan kao hipotekovanu nepokretnost, odnosno u izvršnom postupku i ugovorenu cenu stana sa PDV u potpunosti isplatio prodavcu uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom, a koji na osnovu podnetog zahteva nije ostvario refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04-ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-dr. zakon, 142/14, 83/15 i 108/16), ima pravo da nadležnom poreskom organu podnese novi zahtev za refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana.
Uz član 12.
Predlaže se da se pregled obračuna PDV podnosi od 1. jula 2018. godine.
Uz član 13.
Predlaže se da se odredbe ovog zakona koje se odnose na poseban postupak oporezivanja investicionog zlata primenjuju od 1. aprila 2018. godine, osim odredbe koja sadrži ovlašćenje za donošenje podzakonskog akta za koju je predložena primena od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Uz član 14.
Predlaže se da se odredbe ovog zakona koje se odnose na poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza za promet dobara koji obveznik PDV vrši putniku koji ih otprema u inostranstvo u ličnom prtljagu i ukidanje instituta refakcije PDV stranom državljaninu primenjuju od 1. januara 2019. godine, osim odredbe koja sadrži ovlašćenje za donošenje podzakonskog akta za koju je predložena primena od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Uz član 15.
Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu 1. januara 2018. godine.
IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA
POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budzetu Republike Srbije. Naime, kako je ovim zakonom predloženo da se smatra da promet dobara i usluga koji vrši davalac koncesije koncesionaru, odnosno koncesionar davaocu koncesije u okviru realizacije ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije, zaključenog u skladu sa zakonom kojim se uređuju javno-privatno partnerstvo i koncesije, nije izvršen, očekuje se da će pospešivanje zaključivanja predmetnih ugovora uticati na povećanje prihoda po osnovu direktnih poreza (poreza na dobit pravnih lica i poreza na dohodak građana, kao i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje). Pored toga, očekuje se da će uvođenje posebnog postupka oporezivanja investicionog zlata dovesti do povećanja prihoda po osnovu PDV.
V. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Donošenje ovog zakona po hitnom postupku predlaže se u skladu sa članom 167. Poslovnika Narodne skupštine („Službeni glasnik RS”, broj 20/12-prečišćen tekst), imajući u vidu da je neophodno obezbediti dalje usklađivanje ovog zakona sa propisima Evropske unije. Naime, kako je 5. i 6. marta 2015. godine u Briselu održan Bilateralni skrining za poglavlje 16 – Porezi, potrebno je u što kraćem roku pristupiti otklanjanju pojedinih rešenja koja su u suprotnosti sa propisima Evropske unije.
VI. ANALIZA EFEKATA ZAKONA
Na koga će i kako će najverovatnije uticati rešenja u zakonu
Ovaj zakon će uticati na:
1) privredne subjekte-obveznike PDV koji:
– su ugovorne strane-davalac koncesije i koncesionar ugovora o javno-privatnom partnerstvu sa elementima koncesije, zaključenog u skladu sa zakonom kojim se uređuju javno-privatno partnerstvo i koncesije, a uz ispunjenje određenih uslova, tako što za svoj promet koji će vršiti drugoj ugovornoj strani u okviru realizacije tog ugovora neće obračunavati PDV, dok će imati pravo na odbitak prethodnog poreza obračunatog za promet drugih obveznika PDV-prethodnih učesnika u prometu u skladu sa Zakonom,
– poseduju ugostiteljske objekte u kojima se, uz plaćanje naknade, pored drugih lica, hrane i lica koja su zaposlena, odnosno na drugi način radno angažovana kod tih privrednih subjekata, tako što će im se omogućiti ostvarivanje prava na odbitak prethodnog poreza po osnovu izdataka za ishranu, uključujući i piće, zaposlenih i drugih radno angažovanih lica, što će dovesti do jednostavnijeg načina utvrđivanja poreske obaveze, uz napomenu da će po osnovu prometa koji budu vršili zaposlenima i drugim radno angažovanim licima imati obavezu obračunavanja i plaćanja PDV u skladu sa Zakonom,
– su postupali kao da su poreski dužnici iz člana 10. stav 1. tačka 3) i stav 2. Zakona i obračunati PDV iskazivali kao prethodni porez, što je osporeno od strane poreskog organa, tako što će im se omogućiti da izvrše smanjenje obračunatog PDV,
– se smatraju turističkim agencijama u skladu sa Zakonom, tako što će na jednostavniji način utvrđivati mesto prometa jedinstvene turističke usluge,
– će vršiti promet investicionog zlata, tako što će im se omogućiti poseban postupak oporezivanja za promet predmetnog dobra, a što će dovesti do razvoja tržišta investicionog zlata u Republici Srbiji,
– će imati adekvatno vreme da se pripreme za podnošenje pregleda obračuna PDV uz poresku prijavu PDV;
2) građane koji:
– kupuju prvi stan koji je predmet hipoteke, odnosno predmet izvršenja u izvršnom postupku, tako što će im se omogućiti da, uz ispunjenje propisanih uslova, ostvare pravo na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana,
– su kupili prvi stan do dana stupanja na snagu ovog zakona kao hipotekovanu nepokretnost, odnosno u izvršnom postupku i ugovorenu cenu stana sa PDV u potpunosti isplatili uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom, a koji na osnovu podnetog zahteva nadležnom poreskom organu nisu ostvarili refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana, tako što će im se omogućiti da podnesu novi zahtev za refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana.
2. Kakve troškove će primena zakona stvoriti građanima i privredi (naročito malim i srednjim pravnim licima)
Primena ovog zakona ne bi trebalo da stvori dodatne troškove građanima i privredi.
3. Da li su pozitivne posledice donošenja zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvoriti
S obzirom da primena ovog zakona ne bi trebalo da stvori dodatne troškove, nije potrebno posebno obrazlagati da li su pozitivne posledice donošenja zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvoriti.
Nezavisno od navedenog, ukazujemo da su pozitivne posledice ovog zakona objašnjene u ovom obrazloženju, u delu II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA-Problemi koje bi Zakon trebalo da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu.
4. Da li se zakonom podržava stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu i tržišna konkurencija
Zakon može da utiče na stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu i na tržišnu konkurenciju u oblasti prometa investicionim zlatom. Naime, imajući u vidu da propisivanje posebnog postupka oporezivanja za promet investicionog zlata treba da dovede do povoljnije cene ovog dobra, a samim tim i do razvoja tržišta, očekuje se da će više privrednih subjekata uzeti učešće u trgovini investicionim zlatom, što će se pozitivno odraziti na tržišnu konkurenciju.
5. Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o zakonu
Ovaj zakon je u postupku pripreme dostavljen nadležnim organima. Pored toga, postavljen je na internet stranicu Ministarstva finansija (www.mfin.gov.rs) tako da su sve zainteresovane strane imale mogućnost da daju svoje sugestije i komentare.
6. Koje će se mere tokom primene zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se donošenjem zakona namerava
Ministarstvo finansija je nadležno za sprovođenje ovog zakona, za njegovu ujednačenu primenu na teritoriji Republike, kao i za davanje mišljenja u vezi njegove primene.
U cilju adekvatnog sprovođenja ovog zakona, ministar finansija će blagovremeno doneti podzakonske propise kojima će se bliže urediti određena pitanja (npr. način i postupak dostavljanja obaveštenja o opredeljenju za obračunavanje PDV na promet investicionog zlata).
Posebno ističemo, da će se periodičnim publikovanjem Biltena službenih objašnjenja i stručnih mišljenja za primenu finansijskih propisa, kao i na drugi pogodan način, dodatno obezbediti transparentnost, informisanost i dostupnost informacijama, kako bi se i na ovaj način doprinelo ostvarivanju ciljeva postavljenih donošenjem zakona.
VII. PREGLED ODREDABA ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST
KOJE SE MENjAJU, ODNOSNO DOPUNjUJU
ČLAN 6A
SMATRA SE DA, U SMISLU OVOG ZAKONA, PROMET DOBARA I USLUGA KOJI VRŠI DAVALAC KONCESIJE KONCESIONARU, ODNOSNO KONCESIONAR DAVAOCU KONCESIJE U OKVIRU REALIZACIJE UGOVORA O JAVNO-PRIVATNOM PARTNERSTVU SA ELEMENTIMA KONCESIJE, ZAKLjUČENOG U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJU JAVNO-PRIVATNO PARTNERSTVO I KONCESIJE, NIJE IZVRŠEN, AKO SU DAVALAC KONCESIJE I KONCESIONAR OBVEZNICI PDV KOJI BI, U SLUČAJU KADA BI SE TAJ PROMET SMATRAO IZVRŠENIM, IMALI U POTPUNOSTI PRAVO NA ODBITAK PRETHODNOG POREZA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
Član 24.
PDV se ne plaća na:
1) prevozne i ostale usluge, koje su povezane sa uvozom dobara, ako je vrednost tih usluga sadržana u osnovici iz člana 19. stav 2. ovog zakona;
2) promet dobara koja obveznik ili treće lice, po njegovom nalogu, šalje ili otprema u inostranstvo;
3) promet dobara koja inostrani primalac ili treće lice, po njegovom nalogu, šalje ili otprema u inostranstvo;
4) promet dobara koja inostrani primalac otprema u prtljagu koji nosi sa sobom u inostranstvo, ako:
(1) se dobra otpremaju pre isteka tri kalendarska meseca po isporuci tih dobara;
(2) je ukupna vrednost isporučenih dobara veća od 150 EUR, u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije, uključujući PDV;
4) PROMET DOBARA KOJA PUTNIK OTPREMA U INOSTRANSTVO U LIČNOM PRTLjAGU, ZA NEKOMERCIJALNE SVRHE, AKO:
(1) PUTNIK U REPUBLICI NEMA PREBIVALIŠTE NI BORAVIŠTE,
(2) SE DOBRA OTPREMAJU PRE ISTEKA TRI KALENDARSKA MESECA PO ISTEKU KALENDARSKOG MESECA U KOJEM JE IZVRŠEN PROMET DOBARA,
(3) JE UKUPNA VREDNOST ISPORUČENIH DOBARA VEĆA OD 100 EUR, U DINARSKOJ PROTIVVREDNOSTI PO SREDNjEM KURSU NARODNE BANKE SRBIJE, UKLjUČUJUĆI PDV,
(4) OBVEZNIK PDV POSEDUJE DOKAZE DA JE PUTNIK OTPREMIO DOBRA U INOSTRANSTVO;
5) unos dobara u slobodnu zonu, prevozne i druge usluge korisnicima slobodnih zona koje su neposredno povezane sa tim unosom i promet dobara i usluga u slobodnoj zoni, za koje bi obveznik – korisnik slobodne zone imao pravo na odbitak prethodnog poreza kada bi ta dobra ili usluge nabavljao za potrebe obavljanja delatnosti van slobodne zone;
6) promet dobara koja su u postupku carinskog skladištenja;
6a) otpremanje dobara u slobodne carinske prodavnice otvorene na vazduhoplovnim pristaništima otvorenim za međunarodni saobraćaj na kojima je organizovana pasoška i carinska kontrola radi prodaje putnicima u skladu sa carinskim propisima (u daljem tekstu: slobodne carinske prodavnice), kao i na isporuku dobara iz slobodnih carinskih prodavnica;
7) usluge radova na pokretnim dobrima nabavljenim od strane inostranog primaoca usluge u Republici, ili koja su uvezena radi oplemenjivanja, opravke ili ugradnje, a koja posle oplemenjivanja, opravke ili ugradnje, isporučilac usluge, inostrani primalac ili treće lice, po njihovom nalogu, prevozi ili otprema u inostranstvo;
8) prevozne i ostale usluge koje su u vezi sa izvozom, tranzitom ili privremenim uvozom dobara, osim usluga koje su oslobođene od PDV bez prava na poreski odbitak u skladu sa ovim zakonom;
9) usluge međunarodnog prevoza lica u vazdušnom saobraćaju, s tim što za nerezidentno vazduhoplovno preduzeće poresko oslobođenje važi samo u slučaju uzajamnosti;
10) isporuke letilica, servisiranje, popravke, održavanje, čarterisanje i iznajmljivanje letilica, koje se pretežno koriste uz naknadu u međunarodnom vazdušnom saobraćaju, kao i isporuke, iznajmljivanje, popravke i održavanje dobara namenjenih opremanju tih letilica;
11) promet dobara i usluga namenjenih neposrednim potrebama letilica iz tačke 10) ovog stava;
12) usluge međunarodnog prevoza lica brodovima u rečnom saobraćaju, s tim što za nerezidentno preduzeće koje vrši međunarodni prevoz lica brodovima u rečnom saobraćaju, poresko oslobođenje važi samo u slučaju uzajamnosti;
13) isporuke brodova, servisiranje, popravke, održavanje i iznajmljivanje brodova, koji se pretežno koriste uz naknadu u međunarodnom rečnom saobraćaju, kao i isporuke, iznajmljivanje, popravke i održavanje dobara namenjenih opremanju tih brodova;
14) promet dobara i usluga namenjenih neposrednim potrebama brodova iz tačke 13) ovog stava;
15) isporuke zlata Narodnoj banci Srbije;
16) dobra i usluge namenjene za:
(1) službene potrebe diplomatskih i konzularnih predstavništava;
(2) službene potrebe međunarodnih organizacija, ako je to predviđeno međunarodnim ugovorom;
(3) lične potrebe stranog osoblja diplomatskih i konzularnih predstavništava, uključujući i članove njihovih porodica;
(4) lične potrebe stranog osoblja međunarodnih organizacija, uključujući članove njihovih porodica, ako je to predviđeno međunarodnim ugovorom;
16a) promet dobara i usluga koji se vrši u skladu sa ugovorima o donaciji zaključenim sa državnom zajednicom Srbija i Crna Gora, odnosno Republikom, ako je tim ugovorom predviđeno da se iz dobijenih novčanih sredstava neće plaćati troškovi poreza, u delu koji se finansira dobijenim novčanim sredstvima osim ako ratifikovanim međunarodnim ugovorom nije drukčije predviđeno;
16b) promet dobara i usluga koji se vrši u skladu sa ugovorima o kreditu, odnosno zajmu, zaključenim između državne zajednice Srbija i Crna Gora, odnosno Republike i međunarodne finansijske organizacije, odnosno druge države, kao i između treće strane i međunarodne finansijske organizacije, odnosno druge države u kojem se Republika Srbija pojavljuje kao garant, odnosno kontragarant, u delu koji se finansira dobijenim novčanim sredstvima, ako je tim ugovorima predviđeno da se iz dobijenih novčanih sredstava neće plaćati troškovi poreza;
16v) promet dobara i usluga koji se vrši na osnovu međunarodnih ugovora, ako je tim ugovorima predviđeno poresko oslobođenje, osim međunarodnih ugovora iz tač. 16a) i 16b) ovog stava;
17) usluge posredovanja koje se odnose na promet dobara i usluga iz tač. 1) – 16) ovog stava.
Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana primenjuje se i ako je naknada, odnosno deo naknade naplaćen pre izvršenog prometa.
Poresko oslobođenje iz stava 1. tačka 3) ovog člana ne odnosi se na promet dobara koja inostrani primalac sam preveze radi opremanja ili snabdevanja sportskih čamaca, sportskih aviona i ostalih prevoznih sredstava za privatne potrebe.
PORESKO OSLOBOĐENjE ZA PROMET DOBARA IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA OBVEZNIK PDV OSTVARUJE U PORESKOM PERIODU U KOJEM POSEDUJE DOKAZE DA JE PUTNIK OTPREMIO DOBRA U INOSTRANSTVO.
AKO U PORESKOM PERIODU U KOJEM JE IZVRŠIO PROMET DOBARA IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA OBVEZNIK PDV NE POSEDUJE DOKAZE DA JE PUTNIK OTPREMIO DOBRA U INOSTRANSTVO, OBVEZNIK PDV JE DUŽAN DA PDV OBRAČUNAT ZA TAJ PROMET PLATI U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
U PORESKOM PERIODU U KOJEM OBVEZNIK PDV DOBIJE DOKAZE DA JE PUTNIK OTPREMIO DOBRA U INOSTRANSTVO, OBVEZNIK PDV SMANjUJE OBRAČUNATI PDV IZ STAVA 5. OVOG ČLANA.
PORESKO OSLOBOĐENjE ZA PROMET DOBARA IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA NE ODNOSI SE NA PROMET DOBARA KOJA SE SMATRAJU AKCIZNIM PROIZVODIMA U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJU AKCIZE I PROMET DOBARA NAMENjENIH OPREMANjU I SNABDEVANjU BILO KOG PREVOZNOG SREDSTVA ZA PRIVATNE POTREBE.
PREBIVALIŠTEM, ODNOSNO BORAVIŠTEM IZ STAVA 1. TAČKA 4) PODTAČKA (1) OVOG ČLANA SMATRA SE MESTO UPISANO U PASOŠU, LIČNOJ KARTI ILI DRUGOM DOKUMENTU KOJI SE, U SKLADU SA ZAKONOM, SMATRA IDENTIFIKACIONOM ISPRAVOM U REPUBLICI.
PDV KOJI JE PLAĆEN KAO DEO NAKNADE ZA PROMET DOBARA IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA VRAĆA SE PUTNIKU, ODNOSNO DRUGOM PODNOSIOCU ZAHTEVA AKO U ROKU OD ŠEST MESECI OD DANA IZDAVANjA RAČUNA ZA TAJ PROMET DOSTAVI OBVEZNIKU PDV DOKAZE DA JE PUTNIK OTPREMIO DOBRA U INOSTRANSTVO.
Oslobođenje iz stava 1. tačka 16) podtač. (1) i (3) ovog člana se ostvaruje pod uslovom reciprociteta, a na osnovu potvrde ministarstva nadležnog za inostrane poslove.
Inostranim primaocem dobara ili usluga, u smislu ovog člana, smatra se lice koje:
1) je obveznik, a čije je mesto stvarne uprave van Republike;
2) nije obveznik, a ima prebivalište ili sedište van Republike.
Način i postupak ostvarivanja poreskog oslobođenja iz st. 1-3. ovog člana propisuje ministar.
MINISTAR BLIŽE UREĐUJE NAČIN I POSTUPAK OSTVARIVANjA PORESKIH OSLOBOĐENjA IZ ST. 1-3. OVOG ČLANA, ŠTA SE SMATRA LIČNIM PRTLjAGOM I DOKAZIMA DA JE PUTNIK OTPREMIO DOBRA U INOSTRANSTVO IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA, KAO I NAČIN I POSTUPAK VRAĆANjA PDV IZ STAVA 9. OVOG ČLANA.
Član 29.
Obveznik nema pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu:
1) nabavke, proizvodnje i uvoza putničkih automobila, motocikala, motocikala sa bočnim sedištem, tricikala, četvorocikala, jahti, čamaca i vazduhoplova, objekata za smeštaj tih dobara, rezervnih delova, goriva i potrošnog materijala za njihove potrebe, iznajmljivanja, održavanja, popravki i drugih usluga, koje su povezane sa korišćenjem ovih prevoznih sredstava, kao i dobara i usluga koji su povezani sa korišćenjem objekata za smeštaj tih dobara;
2) izdataka za reprezentaciju obveznika;
3) izdataka za ishranu i prevoz zaposlenih, odnosno drugih radno angažovanih lica za dolazak na posao, odnosno odlazak s posla.
3) IZDATAKA ZA PREVOZ ZAPOSLENIH, ODNOSNO DRUGIH RADNO ANGAŽOVANIH LICA ZA DOLAZAK NA POSAO, ODNOSNO ODLAZAK S POSLA, KAO I IZDATAKA ZA ISHRANU, UKLjUČUJUĆI I PIĆE, ZAPOSLENIH, ODNOSNO DRUGIH RADNO ANGAŽOVANIH LICA, OSIM IZDATAKA ZA ISHRANU, UKLjUČUJUĆI I PIĆE, TIH LICA U UGOSTITELjSKIM OBJEKTIMA OBVEZNIKA KADA OBVEZNIK PO TOM OSNOVU NAPLAĆUJE NAKNADU.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza ako prevozna sredstva i druga dobra koristi isključivo za obavljanje delatnosti:
1) prometa i iznajmljivanja navedenih prevoznih sredstava i drugih dobara;
2) prevoza lica i dobara ili obuku vozača za upravljanje navedenim prevoznim sredstvima.
Izdacima za reprezentaciju iz stava 1. tačka 2) ovog člana smatraju se izdaci za ugostiteljske usluge, pokloni, osim poklona manje vrednosti, izdaci za odmor, sport, razonodu i drugi izdaci učinjeni u korist poslovnih partnera, potencijalnih poslovnih partnera, predstavnika poslovnih partnera i drugih fizičkih lica, a da za to ne postoji pravna obaveza.
Član 31a
Ako je poreski organ u postupku kontrole rešenjem utvrdio obavezu po osnovu PDV za izvršeni promet dobara i usluga, obveznik PDV koji je primio dobra i usluge može da ispravi odbitak prethodnog poreza ako je iznos PDV obračunat od strane poreskog organa platio obvezniku PDV koji mu je izvršio promet dobara i usluga.
Ako se rešenje iz stava 1. ovog člana poništi, izmeni ili ukine u delu kojim je utvrđena obaveza po osnovu PDV, obveznik PDV koji je izvršio promet dobara i usluga dužan je da o tome pismeno obavesti primaoca dobara i usluga.
Na osnovu pismenog obaveštenja iz stava 2. ovog člana primalac dobara i usluga dužan je da izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza.
Ako je poreski organ u postupku kontrole rešenjem utvrdio obavezu po osnovu PDV za izvršeni promet dobara i usluga obvezniku PDV – poreskom dužniku iz člana 10. stav 1. tačka 3), odnosno stav 2. ovog zakona, taj obveznik PDV može da ispravi odbitak prethodnog poreza ako je platio iznos PDV utvrđen od strane nadležnog poreskog organa.
Ako se rešenje iz stava 4. ovog člana poništi, izmeni ili ukine u delu kojim je utvrđena obaveza po osnovu PDV, obveznik PDV je dužan da izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza po tom osnovu.
AKO JE PORESKI ORGAN U POSTUPKU KONTROLE UTVRDIO DA JE OBVEZNIK PDV OBRAČUNAO PDV KAO DA JE PORESKI DUŽNIK IZ ČLANA 10. STAV 1. TAČKA 3) I STAV 2. OVOG ZAKONA I DA JE OBRAČUNATI PDV ISKAZAO KAO PRETHODNI POREZ, PORESKI ORGAN REŠENjEM VRŠI ISPRAVKU ODBITKA PRETHODNOG POREZA, NA OSNOVU KOJEG OBVEZNIK PDV IMA PRAVO DA SMANjI OBRAČUNATI PDV.
AKO SE REŠENjE IZ STAVA 6. OVOG ČLANA PONIŠTI, IZMENI ILI UKINE U DELU KOJIM JE ISPRAVLjEN PRETHODNI POREZ, OBVEZNIK PDV JE DUŽAN DA ISKAŽE DUGOVANI PDV PO TOM OSNOVU.
Ako je PDV za uvoz dobara, koji je odbijen kao prethodni porez, povećan, smanjen, refundiran ili obveznik oslobođen obaveze plaćanja, obveznik je dužan da, na osnovu carinskog dokumenta ili odluke carinskog organa, ispravi odbitak prethodnog poreza u skladu sa tom izmenom.
Ispravka odbitka prethodnog poreza vrši se u poreskom periodu u kojem je nastupila izmena.
Član 35.
Turističkom agencijom, u smislu ovog zakona, smatra se obveznik koji putnicima pruža turističke usluge i u odnosu na njih istupa u svoje ime, a za organizaciju putovanja prima dobra i usluge drugih obveznika koje putnici neposredno koriste (u daljem tekstu: prethodne turističke usluge).
Turističke usluge koje pruža turistička agencija smatraju se, u smislu ovog zakona, jedinstvenom uslugom.
Mesto vršenja jedinstvene turističke usluge utvrđuje se u skladu sa članom 12. st. 1. i 2. ovog zakona.
MESTO PROMETA JEDINSTVENE TURISTIČKE USLUGE JE MESTO U KOJEM PRUŽALAC USLUGA IMA SEDIŠTE ILI STALNU POSLOVNU JEDINICU AKO SE PROMET USLUGA VRŠI IZ STALNE POSLOVNE JEDINICE KOJA SE NE NALAZI U MESTU U KOJEM PRUŽALAC USLUGA IMA SEDIŠTE.
Osnovica jedinstvene turističke usluge koju pruža turistička agencija je iznos koji predstavlja razliku između ukupne naknade koju plaća putnik i stvarnih troškova koje turistička agencija plaća za prethodne turističke usluge, uz odbitak PDV koji je sadržan u toj razlici.
U slučajevima iz člana 5. stav 4. ovog zakona, kao ukupna naknada u smislu stava 4. ovog člana smatra se vrednost iz člana 18. ovog zakona.
Turistička agencija može da utvrdi osnovicu u skladu sa st. 4. i 5. ovog člana za grupe turističkih usluga ili za sve turističke usluge pružene u toku poreskog perioda.
Turistička agencija za turističke usluge iz stava 1. ovog člana ne može da iskazuje PDV u računima ili drugim dokumentima i nema pravo na odbitak prethodnog poreza na osnovu prethodnih turističkih usluga koje su joj iskazane u računu.
INVESTICIONO ZLATO
ČLAN 36B
INVESTICIONIM ZLATOM, U SMISLU OVOG ZAKONA, SMATRA SE:
1) ZLATO U OBLIKU POLUGA ILI PLOČICA, MASE PRIHVAĆENE NA TRŽIŠTU PLEMENITIH METALA, STEPENA FINOĆE JEDNAKOG ILI VEĆEG OD 995 HILjADITIH DELOVA (995/1000), NEZAVISNO OD TOGA DA LI JE VREDNOST ZLATA IZRAŽENA KROZ HARTIJE OD VREDNOSTI;
2) ZLATNI NOVČIĆI STEPENA FINOĆE JEDNAKOG ILI VEĆEG OD 900 HILjADITIH DELOVA (900/1000), ISKOVANI POSLE 1800. GODINE, KOJI JESU ILI SU BILI ZAKONSKO SREDSTVO PLAĆANjA U DRŽAVI POREKLA, A KOJI SE UOBIČAJENO PRODAJU PO CENI KOJA NIJE VIŠA OD 80% VREDNOSTI ZLATA NA OTVORENOM TRŽIŠTU, SADRŽANOG U NOVČIĆIMA.
INVESTICIONIM ZLATOM, U SMISLU OVOG ZAKONA, NE SMATRA SE MONETARNO ZLATO.
SMATRA SE DA SE ZLATNI NOVČIĆI IZ STAVA 1. TAČKA 2) OVOG ČLANA, U SMISLU OVOG ZAKONA, NE SMATRAJU KOLEKCIONARSKIM DOBRIMA U SMISLU ČLANA 36. OVOG ZAKONA I DA SE NE PRODAJU U NUMIZMATIČKE SVRHE.
PDV SE NE PLAĆA NA:
1) PROMET I UVOZ INVESTICIONOG ZLATA, UKLjUČUJUĆI I INVESTICIONO ZLATO ČIJA JE VREDNOST NAVEDENA U POTVRDAMA O ALOCIRANOM ILI NEALOCIRANOM ZLATU, ZLATO KOJIM SE TRGUJE PREKO RAČUNA ZA TRGOVANjE ZLATOM, UKLjUČUJUĆI I ZAJMOVE I ZAMENE ZLATA (SVOP POSLOVI) KOJI PODRAZUMEVAJU PRAVO VLASNIŠTVA ILI POTRAŽIVANjA U VEZI SA ZLATOM, KAO I AKTIVNOSTI U VEZI SA INVESTICIONIM ZLATOM NA OSNOVU FJUČERS I FORVARD UGOVORA ČIJI JE REZULTAT PRENOS PRAVA RASPOLAGANjA ILI PRAVA POTRAŽIVANjA U VEZI SA INVESTICIONIM ZLATOM;
2) PROMET USLUGA POSREDNIKA KOJI U IME I ZA RAČUN NALOGODAVCA VRŠI PROMET INVESTICIONOG ZLATA.
IZUZETNO OD STAVA 4. OVOG ČLANA, OBVEZNIK PDV MOŽE DA SE OPREDELI DA ĆE NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA OBRAČUNATI PDV DOSTAVLjANjEM OBAVEŠTENjA NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU, AKO:
1) PROIZVODI INVESTICIONO ZLATO, ODNOSNO PRERAĐUJE ZLATO U INVESTICIONO ZLATO, A PROMET VRŠI DRUGOM OBVEZNIKU PDV;
2) U OKVIRU SVOJE DELATNOSTI VRŠI PROMET ZLATA ZA INDUSTRIJSKE SVRHE, A PROMET INVESTICIONOG ZLATA VRŠI DRUGOM OBVEZNIKU PDV.
PORESKI DUŽNIK ZA PROMET INVESTICIONOG ZLATA IZ STAVA 5. OVOG ČLANA JE OBVEZNIK PDV KOJEM JE TAJ PROMET IZVRŠEN.
AKO SE OBVEZNIK PDV IZ STAVA 5. OVOG ČLANA OPREDELIO ZA OBRAČUNAVANjE PDV NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA, PRAVO NA OPREDELjENjE ZA OBRAČUNAVANjE PDV, O ČEMU DOSTAVLjA OBAVEŠTENjE NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU, IMA I POSREDNIK KOJI VRŠI PROMET USLUGA IZ STAVA 4. TAČKA 2) OVOG ČLANA.
OBVEZNIK PDV IZ ST. 5. I 7. OVOG ČLANA OBRAČUNAVA PDV NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA I PROMET USLUGA POSREDOVANjA KOD PROMETA INVESTICIONOG ZLATA POČEV OD PORESKOG PERIODA PO ISTEKU PORESKOG PERIODA U KOJEM JE DOSTAVIO OBAVEŠTENjE NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU.
OBVEZNIK PDV KOJI VRŠI PROMET INVESTICIONOG ZLATA NA KOJI SE NE PLAĆA PDV U SKLADU SA OVIM ČLANOM, IMA PRAVO DA PO OSNOVU TOG PROMETA ODBIJE KAO PRETHODNI POREZ PDV OBRAČUNAT ZA:
1) PROMET INVESTICIONOG ZLATA KOJI MU JE IZVRŠIO OBVEZNIK PDV IZ STAVA 5. OVOG ČLANA;
2) PROMET ILI UVOZ ZLATA NAMENjENOG PRERADI U INVESTICIONO ZLATO;
3) PROMET USLUGA KOJE SE ODNOSE NA PROMENU OBLIKA, MASE ILI FINOĆE ZLATA, ODNOSNO INVESTICIONOG ZLATA.
OBVEZNIK PDV KOJI VRŠI PROMET INVESTICIONOG ZLATA NA KOJI SE NE PLAĆA PDV U SKLADU SA OVIM ČLANOM, A KOJI PROIZVODI INVESTICIONO ZLATO ILI PRERAĐUJE ZLATO U INVESTICIONO ZLATO, IMA PRAVO DA ODBIJE KAO PRETHODNI POREZ PDV OBRAČUNAT ZA PROMET DOBARA I USLUGA, ODNOSNO PLAĆEN PRI UVOZU DOBARA, A KOJI SU U NEPOSREDNOJ VEZI SA PROIZVODNjOM ILI PRERADOM TOG ZLATA.
OBVEZNIK PDV IZ ST. 5. I 7. OVOG ČLANA KOJI SE OPREDELIO ZA OBRAČUNAVANjE PDV NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA I PROMET USLUGA POSREDOVANjA KOD PROMETA INVESTICIONOG ZLATA, IMA PRAVO NA ODBITAK PRETHODNOG POREZA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
OBVEZNIK PDV KOJI VRŠI PROMET INVESTICIONOG ZLATA DUŽAN JE DA IZDAJE RAČUNE ZA PROMET INVESTICIONOG ZLATA, DA VODI EVIDENCIJU O SVIM AKTIVNOSTIMA U VEZI SA INVESTICIONIM ZLATOM, POSEBNO O LICIMA KOJIMA JE IZVRŠIO PROMET INVESTICIONOG ZLATA, KAO I DA ČUVA EVIDENCIJU U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
MINISTAR BLIŽE UREĐUJE NAČIN I POSTUPAK DOSTAVLjANjA OBAVEŠTENjA O OPREDELjENjU ZA OBRAČUNAVANjE PDV OBVEZNIKA PDV IZ ST. 5. I 7. OVOG ČLANA, SADRŽINU RAČUNA I EVIDENCIJE IZ STAVA 12. OVOG ČLANA.
Refakcija PDV stranom državljaninu
Član 56.
Na zahtev stranog državljanina koji nije obveznik i nema prebivalište u Republici izvršiće se refakcija PDV pod uslovima iz člana 24. stav 1. tačka 4) ovog zakona.
Član 56a
Pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, na osnovu podnetog zahteva, ima fizičko lice – punoletni državljanin Republike, sa prebivalištem na teritoriji Republike, koji kupuje prvi stan (u daljem tekstu: kupac prvog stana).
Kupac prvog stana može da ostvari refundaciju PDV iz stava 1. ovog člana, pod sledećim uslovima:
1) da od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu kojeg stiče prvi stan nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike;
2) da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena prodavcu uplatom na tekući račun prodavca, ODNOSNO NA ODGOVARAJUĆE RAČUNE U SKLADU SA ZAKONOM U SLUČAJU PRODAJE STANA KAO HIPOTEKOVANE NEPOKRETNOSTI, ODNOSNO U IZVRŠNOM POSTUPKU KADA SE UPLATA CENE STANA SA PDV VRŠI UPLATOM NA ODGOVARAJUĆE RAČUNE U SKLADU SA ZAKONOM.
Izuzetno od stava 2. tačka 2) ovog člana, kod kupovine stana pod neprofitnim uslovima od jedinice lokalne samouprave ili neprofitne stambene organizacije osnovane od strane jedinice lokalne samouprave za realizaciju aktivnosti uređenih propisima iz oblasti socijalnog stanovanja, refundacija PDV iz stava 1. ovog člana može da se ostvari pod uslovom da je na ime ugovorene cene stana sa PDV isplaćen iznos koji nije manji od iznosa PDV obračunatog za prvi prenos prava raspolaganja na stanu, na tekući račun prodavca.
Pravo na refundaciju PDV iz stava 1. ovog člana može se ostvariti za stan čija površina za kupca prvog stana iznosi do 40 m², a za članove njegovog porodičnog domaćinstva do 15 m² po svakom članu koji nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike u periodu iz stava 2. tačka 1) ovog člana, a za vlasnički udeo na stanu do površine srazmerne vlasničkom udelu u odnosu na površinu do 40 m², odnosno do 15 m².
Ako kupac prvog stana kupuje stan površine koja je veća od površine za koju u skladu sa stavom 4. ovog člana ima pravo na refundaciju PDV, pravo na refundaciju PDV može da ostvari do iznosa koji odgovara površini stana iz stava 4. ovog člana.
Porodičnim domaćinstvom kupca prvog stana, u smislu stava 4. ovog člana, smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupčeve dece, kupčevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupčevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupčevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.
Pravo na refundaciju PDV iz stava 1. ovog člana nema:
1) kupac stana koji je ostvario refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana;
2) član porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za kojeg je kupac prvog stana ostvario refundaciju PDV, u slučaju kada taj član porodičnog domaćinstva kupuje stan;
3) kupac stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu;
4) član porodičnog domaćinstva kupca stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu, a za koga je ostvareno to poresko oslobođenje.
Nadležni poreski organ, po sprovedenom postupku kontrole ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV koji moraju da budu ispunjeni na dan overe ugovora o kupoprodaji stana, osim uslova iz stava 2. tačka 2), odnosno stava 3. ovog člana koji mora da bude ispunjen na dan podnošenja zahteva za refundaciju PDV, donosi rešenje o refundaciji PDV kupcu prvog stana.
Nadležni poreski organ vodi evidenciju o kupcima prvog stana i članovima porodičnih domaćinstava kupaca prvog stana za koje su kupci prvog stana ostvarili refundaciju PDV, kao i o iznosu ostvarene refundacije PDV.
ČLAN 9.
AKO JE ZA PROMET DOBARA I USLUGA IZ ČLANA 1. OVOG ZAKONA, KOJI SE VRŠI OD DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA, NAPLAĆENA, ODNOSNO PLAĆENA NAKNADA ILI DEO NAKNADE PRE DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA, TAJ PROMET SMATRA SE IZVRŠENIM U SKLADU SA ZAKONOM O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RS”, BR. 84/04, 86/04-ISPRAVKA, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-DR. ZAKON, 142/14, 83/15 I 108/16).
ČLAN 10.
OBVEZNIK PDV KOJI IMA PRAVO DA SE OPREDELI ZA OBRAČUNAVANjE PDV NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA U SMISLU ČLANA 6. OVOG ZAKONA I KOJI SE OPREDELI DA ĆE OD 1. APRILA 2018. GODINE NASTAVITI SA OBRAČUNAVANjEM PDV ZA TAJ PROMET, DUŽAN JE DA NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU, ZAKLjUČNO SA 31. MARTOM 2018. GODINE, DOSTAVI OBAVEŠTENjE O OPREDELjENjU ZA OBRAČUNAVANjE PDV NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA.
AKO OBVEZNIK PDV IZ STAVA 1. OVOG ČLANA NE DOSTAVI NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU OBAVEŠTENjE O OPREDELjENjU ZA OBRAČUNAVANjE PDV NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA ZAKLjUČNO SA 31. MARTOM 2018. GODINE, NA PROMET INVESTICIONOG ZLATA TOG OBVEZNIKA PDV PRIMENjUJE SE POSEBAN POSTUPAK OPOREZIVANjA UREĐEN ČLANOM 6. OVOG ZAKONA.
ČLAN 11.
KUPAC STANA KOJI JE DO DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA KUPIO STAN KAO HIPOTEKOVANU NEPOKRETNOST, ODNOSNO U IZVRŠNOM POSTUPKU I UGOVORENU CENU STANA SA PDV U POTPUNOSTI ISPLATIO PRODAVCU UPLATOM NA ODGOVARAJUĆE RAČUNE U SKLADU SA ZAKONOM, A KOJI NA OSNOVU PODNETOG ZAHTEVA NIJE OSTVARIO REFUNDACIJU PDV PO OSNOVU KUPOVINE PRVOG STANA U SKLADU SA ZAKONOM O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RS”, BR. 84/04, 86/04-ISPRAVKA, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-DR. ZAKON, 142/14, 83/15 I 108/16), IMA PRAVO DA NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU PODNESE NOVI ZAHTEV ZA REFUNDACIJU PDV PO OSNOVU KUPOVINE PRVOG STANA.
ČLAN 12.
U ZAKONU O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RSˮ, BR. 83/15 I 108/16), U ČLANU 38. REČI: „1. JANUARA 2018. GODINEˮ ZAMENjUJU SE REČIMA: „1. JULA 2018. GODINEˮ.
ČLAN 13.
ODREDBE ČLANA 6. OVOG ZAKONA PRIMENjIVAĆE SE OD 1. APRILA 2018. GODINE, OSIM ODREDBE KOJA SADRŽI OVLAŠĆENjE ZA DONOŠENjE PODZAKONSKOG AKTA, KOJA ĆE SE PRIMENjIVATI OD DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 14.
ODREDBE ČL. 2. I 7. OVOG ZAKONA PRIMENjIVAĆE SE OD 1. JANUARA 2019. GODINE, OSIM ODREDBE ČLANA 2. OVOG ZAKONA KOJA SADRŽI OVLAŠĆENjE ZA DONOŠENjE PODZAKONSKOG AKTA, KOJA ĆE SE PRIMENjIVATI OD DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 15.
OVAJ ZAKON STUPA NA SNAGU 1. JANUARA 2018. GODINE.