Predlog zakona o budžetskom sistemu

PREDLOG ZAKONA

O BUDžETSKOM SISTEMU

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet uređivanja

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se: planiranje, priprema, donošenje i izvršenje budžeta Republike Srbije, budžeta autonomnih pokrajina i jedinica lokalne samouprave (u daljem tekstu: budžet lokalne vlasti); priprema i donošenje finansijskih planova Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje i Nacionalne službe za zapošljavanje (u daljem tekstu: organizacije obaveznog socijalnog osiguranja); budžetsko računovodstvo i izveštavanje, finansijsko upravljanje, kontrola i revizija korisnika javnih sredstava i budžeta Republike Srbije, budžeta lokalne vlasti i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja; nadležnost i organizacija Uprave za trezor, kao organa uprave u sastavu Ministarstva finansija (u daljem tekstu: Uprava za trezor) i trezora lokalne vlasti; druga pitanja od značaja za funkcionisanje budžetskog sistema.

Ovim zakonom se uređuju i vrste i pripadnost javnih prihoda.

Definicije

Član 2.

Definicije koje se koriste u ovom zakonu imaju sledeće značenje:

1) Zakon o budžetu Republike Srbije jeste zakon kojim Narodna skupština za jednu ili tri godine odobrava rashode i prihode i druge finansijske transakcije Republike Srbije, a sadrži i odredbe bitne za izvršenje tog zakona; u slučaju kad se budžet donosi za tri godine, rashodi i prihodi se iskazuju za svaku godinu posebno;

2) Odluka o budžetu jeste odluka kojom skupština autonomne pokrajine, odnosno skupština opštine, odnosno grada ili grada Beograda (u daljem tekstu: skupština lokalne vlasti), za jednu ili tri godine odobrava rashode i prihode i druge finansijske transakcije lokalne vlasti, a sadrži i odredbe bitne za izvršenje te odluke; u slučaju kad se budžet donosi za tri godine, rashodi i prihodi se iskazuju za svaku godinu posebno;

3) Javna sredstva su sredstva na raspolaganju i pod kontrolom Republike Srbije, lokalne vlasti i organizacija obaveznog socijalnog osiguranja;

4) Korisnici javnih sredstava su direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava, korisnici sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i javna preduzeća osnovana od strane Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, pravna lica osnovana od strane tih javnih preduzeća, pravna lica nad kojima Republika Srbija, odnosno lokalna vlast ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i druga pravna lica u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnih prihoda;

5) Prihodi su javni prihodi i primanja i sopstveni prihodi direktnih i indirektnih korisnika budžetskih sredstava i sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja (u daljem tekstu: sopstveni prihodi);

6) Javni prihodi i primanja su oni prihodi i primanja koji su kao javni utvrđeni zakonom; pojedini javni prihodi mogu se, u skladu sa zakonom, u celini ili delimično, iskazati kao sopstveni prihodi;

7) Sopstveni prihodi su prihodi koji zakonom nisu utvrđeni kao javni, a koje svojim aktivnostima, odnosno prodajom robe i vršenjem usluga, u skladu sa zakonom, ostvare direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava i sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, kao i deo javnih prihoda koji se u skladu sa zakonom iskazuju kao sopstveni (namenski) prihodi;

8) Rashodi su rashodi i izdaci koji nastaju po osnovu finansiranja nadležnosti Republike Srbije, lokalne vlasti i korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja koji se finansiraju iz javnih prihoda i primanja i sopstvenih prihoda;

9) Javni rashodi su rashodi i izdaci koji nastaju po osnovu finansiranja nadležnosti Republike Srbije, lokalne vlasti i korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja koji se finansiraju iz javnih prihoda i primanja;

10) Poreski rashodi su olakšice i oslobođenja u odnosu na uobičajenu poresku strukturu, koja umanjuju iznos naplaćenih prihoda i koji se mogu uvoditi samo zakonima kojima se uvodi odgovarajući porez;

11) Budžet je plan tekućih prihoda i primanja ostvarenih po osnovu prodaje nefinansijske imovine i plan tekućih rashoda i izdataka za nabavku nefinansijske imovine, s tim da je obim budžeta opredeljen nivoom ovih rashoda i izdataka i predstavlja osnov za utvrđivanje budžetskog suficita, odnosno deficita;

12) Budžetski suficit, odnosno deficit je razlika između ukupnog iznosa tekućih prihoda i primanja ostvarenih po osnovu prodaje nefinansijske imovine i ukupnog iznosa tekućih rashoda i izdataka za nabavku nefinansijske imovine;

13) Primarni suficit, odnosno primarni deficit je budžetski suficit, odnosno budžetski deficit korigovan za iznos neto kamate (razlika između ukupnog iznosa naplaćenih kamata i ukupnog iznosa plaćenih kamata);

14) Konsolidovani suficit, odnosno konsolidovani deficit je razlika između konsolidovanih tekućih prihoda i primanja ostvarenih po osnovu prodaje nefinansijske imovine i konsolidovanih tekućih rashoda i izdataka za nabavku nefinansijske imovine; konsolidacija se vrši između različitih nivoa vlasti (Republika Srbija, lokalna vlast i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja), uz isključivanje međusobnih transfera različitih nivoa vlasti i isključivanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje naplaćenih od direktnih i indirektnih korisnika budžetskih sredstva i organizacija obaveznog socijalnog osiguranja;

15) Rebalans budžeta je promena zakona o budžetu Republike Srbije, odnosno odluke o budžetu lokalne vlasti u toku budžetske godine, kojom se menja, odnosno dopunjuje budžet;

16) Finansijski plan organizacije obaveznog socijalnog osiguranja je akt koji sadrži rashode i prihode za jednu ili tri godine; u slučaju kad se finansijski plan donosi za tri godine, rashodi i prihodi se iskazuju za svaku godinu posebno;

17) Korisnici budžetskih sredstava su direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti;

18) Direktni korisnici budžetskih sredstava su organi i organizacije Republike Srbije, uključujući i pravosudne organe, odnosno organi, organizacije i službe lokalne vlasti;

19) Indirektni korisnici budžetskih sredstava jesu: budžetski fondovi; mesne zajednice; javna preduzeća, fondovi i direkcije osnovani od strane lokalne vlasti koji se finansiraju iz javnih prihoda čija je namena utvrđena posebnim zakonom; ustanove osnovane od strane Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, nad kojima osnivač, preko direktnih korisnika budžetskih sredstava, vrši zakonom utvrđena prava u pogledu upravljanja i finansiranja;

20) Korisnici sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja su organizacije obaveznog socijalnog osiguranja i korisnici sredstava Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje (zdravstvene i apotekarske ustanove čiji je osnivač Republika Srbija, odnosno lokalna vlast);

21) Aproprijacija je od strane Narodne skupštine, odnosno skupštine lokalne vlasti, zakonom o budžetu Republike Srbije, odnosno odlukom o budžetu lokalne vlasti, dato ovlašćenje Vladi, odnosno nadležnom izvršnom organu lokalne vlasti, za trošenje javnih sredstava do određenog iznosa i za određene namene za budžetsku godinu, odnosno iznos sredstava utvrđen u finansijskom planu organizacije obaveznog socijalnog osiguranja za određene namene; stalna aproprijacija je aproprijacija u budžetu kojom se obavezno utvrđuju sredstva na ime otplate duga i datih garancija; aproprijacije za pravosudne organe, kao direktne korisnike budžetskih sredstava, u budžetu se opredeljuju poimenično za pravosudne organe čiji se naziv iskazuje poimenično, a za ostale zbirno po vrstama i stepenima pravosudnih organa i namenama sredstava u okviru razdela Visokog saveta sudstva, odnosno u okviru razdela Državnog veća tužilaca; aproprijacije za indirektne korisnike budžetskih sredstava se u budžetu ne opredeljuju poimenično za svakog indirektnog korisnika, već se iskazuju zbirno po vrstama indirektnih korisnika i namenama sredstava u okviru razdela direktnog korisnika koji je, u budžetskom smislu, odgovoran za te indirektne korisnike budžetskih sredstava;

22) Zaduživanje predstavlja ugovaranje kredita ili emitovanje državnih hartija od vrednosti, u skladu sa posebnim zakonom;

23) Zaduživanje zbog tekuće likvidnosti predstavlja ugovaranje kratkoročnih kredita, odnosno emitovanje kratkoročnih državnih hartija od vrednosti za finansiranje privremene nelikvidnosti budžeta, nastale usled neuravnoteženih kretanja u prihodima i rashodima tokom izvršenja budžeta;

24) Preuzimanje obaveza predstavlja angažovanje sredstava od strane korisnika budžetskih sredstava po osnovu pravnog akta, za koje se, u momentu angažovanja, očekuje da predstavljaju gotovinski rashod, neposredno ili u budućnosti;

25) Plaćanja označavaju sve finansijske transakcije koje imaju za rezultat smanjenje salda sredstava na računima;

26) Sistem konsolidovanog računa trezora je objedinjeni račun sredstava konsolidovanih računa trezora Republike Srbije i trezora lokalne vlasti, preko kojeg se vrše plaćanja između korisnika budžetskih sredstava, sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u konsolidovani račun trezora, s jedne strane i subjekata koji nisu obuhvaćeni sistemom konsolidovanog računa trezora, s druge strane, obračunavaju međubankarska plaćanja i vodi kod Narodne banke Srbije;

27) Konsolidovani račun trezora Republike Srbije je objedinjeni račun sredstava korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u konsolidovani račun trezora Republike Srbije, a koji se otvara Republici Srbiji i vodi u Upravi za trezor;

28) Konsolidovani račun trezora lokalne vlasti je objedinjeni račun sredstava pripadajućih korisnika sredstava budžeta lokalne vlasti i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u konsolidovani račun trezora lokalne vlasti, a koji se otvara lokalnoj vlasti i vodi u Upravi za trezor;

29) Glavna knjiga trezora je poslovna knjiga skupa svih računa koja se vodi po sistemu dvojnog knjigovodstva, u kojoj se sistematski obuhvataju stanja i evidentiraju sve promene na imovini, obavezama, kapitalu, prihodima i rashodima;

30) Memorandum o budžetu i ekonomskoj i fiskalnoj politici (u daljem tekstu: Memorandum) je srednjoročni makroekonomski i fiskalni okvir na osnovu kojeg se donose budžeti i finansijski planovi organizacija obaveznog socijalnog osiguranja;

31) Konsolidovani bilans grada, odnosno grada Beograda je bilans ukupnih prihoda i ukupnih rashoda budžeta grada, odnosno grada Beograda i budžeta gradskih opština u njegovom sastavu, koji donosi nadležni organ grada, odnosno grada Beograda i dostavlja Ministarstvu finansija (u daljem tekstu: Ministarstvo) u roku od petnaest dana od dana donošenja odluke o budžetu grada, odnosno grada Beograda;

32) Transferna sredstva su sredstva koja se iz budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta lokalne vlasti prenose budžetu na drugom nivou vlasti, budžetu na istom nivou vlasti i organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja, kao i između organizacija obaveznog socijalnog osiguranja za doprinose za osiguranje;

33) Donacija je namenski bespovratan prihod, koji se ostvaruje na osnovu pisanog ugovora između davaoca i primaoca donacije;

34) Razvojna pomoć Evropske unije je namenski bespovratan prihod, koji se ostvaruje na osnovu međunarodne razvojne saradnje između Republike Srbije i Evropske unije;

35) Kofinansiranje razvojnog programa Evropske unije je finansijsko učešće Republike Srbije u sprovođenju programa razvojne pomoći Evropske unije koje se može obezbediti iz različitih izvora finansiranja;

36) Državna pomoć je svaki stvarni ili potencijalni javni rashod ili umanjeno ostvarenje javnog prihoda kojom se stimuliše rad korisnika državne pomoći na principu selektivnosti, a koja se uređuje zakonom;

37) Podračun je evidencioni račun korisnika budžetskih sredstava i korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, odnosno transakcioni račun drugih korisnika javnih sredstava, koji se otvara u okviru pripadajućeg konsolidovanog računa trezora, a vodi se u Upravi za trezor;

38) Sistem upravljanja javnim finansijama predstavlja skup aktivnosti i postupaka usmerenih na uspostavljanje finansijskog jedinstva u evidentiranju prihoda i rashoda i izvršavanju rashoda korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, čime se obezbeđuju integritet budžetskog sistema i budžetski ciljevi;

39) Sistem izvršenja budžeta, kao deo sistema upravljanja javnim finansijama, obuhvata procese i postupke koji se sprovode elektronskom komunikacijom sa Upravom za trezor, a kojima se izvršavaju rashodi korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, utvrđeni zakonom o budžetu, odnosno odlukom o budžetu, kao i rashodi tih korisnika u periodu privremenog finansiranja;

40) Zakon o završnom računu budžeta Republike Srbije je akt kojim Narodna skupština za svaku budžetsku godinu utvrđuje ukupno ostvarene prihode i rashode (uključujući sopstvene prihode i rashode iz sopstvenih prihoda korisnika sredstava budžeta Republike Srbije) i finansijski rezultat budžeta Republike Srbije;

41) Odluka o završnom računu budžeta lokalne vlasti je akt kojim skupština lokalne vlasti za svaku budžetsku godinu utvrđuje ukupno ostvarene prihode i rashode (uključujući sopstvene prihode i rashode iz sopstvenih prihoda korisnika sredstava budžeta lokalne vlasti) i finansijski rezultat budžeta lokalne vlasti;

42) Odluka o završnom računu organizacije obaveznog socijalnog osiguranja je akt kojim nadležni organ organizacije obaveznog socijalnog osiguranja za svaku budžetsku godinu utvrđuje ukupno ostvarene prihode i rashode (uključujući sopstvene prihode i rashode iz sopstvenih prihoda korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja) i finansijski rezultat organizacije obaveznog socijalnog osiguranja;

43) Konsolidovani izveštaj grada, odnosno grada Beograda je konsolidovani izveštaj završnog računa budžeta grada, odnosno grada Beograda i završnih računa budžeta gradskih opština u njegovom sastavu, koji sastavlja organ nadležan za poslove finansija grada, odnosno grada Beograda i podnosi Upravi za trezor;

44) Konsolidovani izveštaj Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje je konsolidovani izveštaj završnog računa Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje i završnih računa njegovih indirektnih korisnika, koji sastavlja Republički zavod za zdravstveno osiguranje i podnosi Upravi za trezor;

45) Konsolidovani izveštaj Republike Srbije je konsolidovani izveštaj završnog računa budžeta Republike Srbije, završnih računa organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, konsolidovanog izveštaja Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje, završnih računa budžeta autonomnih pokrajina, završnih računa budžeta opština i konsolidovanih izveštaja gradova i grada Beograda, koji Vlada dostavlja Narodnoj skupštini radi informisanja;

46) Programski deo budžeta je deo budžeta koji sadrži zadatke i aktivnosti korisnika budžetskih sredstava, koji se sprovode u cilju efikasnog upravljanja sredstvima po predloženim programima, a koji doprinose ostvarenju strateških ciljeva u skladu sa ekonomskom politikom zemlje; programski deo budžeta sadrži aktivnosti koje se odnose na određene kapitalne projekte, subvencije i druge stvarne rashode državne pomoći, rashode za kofinansiranje troškova radi sprovođenja programa razvojne pomoći Evropske unije, a može da sadrži i druge aktivnosti korisnika u skladu sa programskim ciljevima;

47) Godišnji operativni plan je plan budžetskog korisnika koji sadrži detaljnu razradu programa, projekata i aktivnosti za svaku budžetsku godinu u okviru trogodišnjeg budžeta, prema utvrđenim srednjoročnim ciljevima i prioritetima.

Budžetski sistem

Član 3.

Budžetski sistem čine budžet Republike Srbije, budžeti lokalne vlasti i finansijski planovi organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Integritet budžetskog sistema obezbeđuje se zajedničkim pravnim osnovom, jedinstvenom budžetskom klasifikacijom, upotrebom jedinstvene budžetske dokumentacije za izradu nacrta budžeta i finansijskih planova, jedinstvenim sistemom budžetskog računovodstva, jedinstvenim kriterijumima za budžetsku kontrolu i reviziju, prenosom statističkih izveštaja i podataka sa jednog nivoa budžeta na drugi i principima na kojima se zasniva budžetski postupak, u skladu sa ovim zakonom.

Budžetski cilj

Član 4.

Budžetski cilj u pripremi i izvršenju budžeta jeste makroekonomska stabilnost, niska inflacija, ekonomski razvoj i smanjenje finansijskog rizika Republike Srbije.

Budžetska aproprijacija koristi se za finansiranje funkcija organa i organizacija Republike Srbije i organa, organizacija i službi lokalne vlasti, izvršavanje njihovih zadataka i ostale namene u skladu sa Ustavom, zakonom i propisima lokalne vlasti.

Prilikom pripreme i izvršenja budžeta moraju se poštovati principi efikasnosti, ekonomičnosti, efektivnosti, potpunosti, tačnosti i jedinstvene budžetske klasifikacije.

Obim budžeta

Član 5.

Budžetski prihodi koji pripadaju Republici Srbiji, odnosno lokalnoj vlasti, raspoređuju se i iskazuju po izvorima u budžetu.

Budžetski rashodi Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti određuju se po pojedinačnoj nameni u budžetu.

Prihodi se iskazuju u ukupno ostvarenim iznosima, a rashodi u ukupno izvršenim iznosima.

Izuzetno, u slučaju da viši nivo vlasti svojim aktom opredeli nižem nivou vlasti namenska sredstva za nadoknadu šteta usled elementarnih nepogoda, lokalni organ uprave nadležan za finansije na osnovu tog akta otvara odgovarajuće aproprijacije za izvršavanje izdataka po tom osnovu.

Izuzetno, u slučaju da jedan nivo vlasti svojim aktom opredeli drugom nivou vlasti namenska transferna sredstva, kao i u slučaju ugovaranja donacije, čiji iznosi nisu mogli biti poznati u postupku donošenja budžeta, organ uprave nadležan za finansije na osnovu tog akta otvara odgovarajuće aproprijacije za izvršavanje rashoda po tom osnovu.

U slučaju da korisnik budžetskih sredstava ostvari sopstveni prihod u većem iznosu od planiranog, organ uprave nadležan za finansije po zahtevu tog korisnika uvećava odobrene aproprijacije za izvršavanje rashoda iz tih prihoda.

Budžetski prihodi i rashodi moraju biti u ravnoteži.

U toku godine Vlada, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, može raspolagati sredstvima koja su u budžetu ostvarena do isteka tekuće godine.

Korisnik budžetskih sredstava može stvarati obaveze i koristiti budžetsku aproprijaciju do iznosa utvrđenog za pojedinu namenu u budžetu, odnosno do iznosa aproprijacije utvrđene u okviru programa.

Naplata prihoda nije ograničena iznosima iskazanih prihoda u budžetu.

Odgovornost za donošenje budžeta i finansijskog plana

organizacije obaveznog socijalnog osiguranja

Član 6.

Narodna skupština donosi zakon o budžetu Republike Srbije.

Skupština lokalne vlasti donosi odluku o budžetu lokalne vlasti.

Finansijski plan organizacije obaveznog socijalnog osiguranja donosi nadležni organ organizacije obaveznog socijalnog osiguranja, u skladu sa zakonom i drugim propisom.

Odgovornost za izvršenje budžeta i finansijskog plana

organizacije obaveznog socijalnog osiguranja

Član 7.

Za izvršenje budžeta Republike Srbije odgovoran je ministar nadležan za poslove finansija (u daljem tekstu: ministar). Narodnoj skupštini za izvršenje budžeta Republike Srbije odgovara Vlada.

Za izvršenje budžeta lokalne vlasti nadležni izvršni organ lokalne vlasti odgovara skupštini lokalne vlasti.

Za izvršenje finansijskog plana organizacije obaveznog socijalnog osiguranja nadležni organ organizacije obaveznog socijalnog osiguranja odgovara Vladi.

Ukoliko se izvršavanjem sredstava koja se iz budžeta Republike Srbije prenose drugim nivoima vlasti ugrozi izvršavanje Ustavom i posebnim zakonima utvrđenih obaveza Republike Srbije, ministar može privremeno da smanji, odnosno obustavi sredstva koja se prenose drugim nivoima vlasti i o tome odmah obaveštava Vladu.

Izveštaj o izvršenju budžeta Narodnoj skupštini, odnosno skupštini lokalne vlasti, podnosi se na način određen ovim zakonom.

Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije obavezan je da redovno prati izvršenje budžeta i najmanje dva puta godišnje informiše Vladu, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti.

Nadležni ministri obavezni su da redovno prate izvršenje finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i najmanje dva puta godišnje informišu Vladu i ministra.

Utvrđivanje spiska korisnika javnih sredstava koji su

uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora

Član 8.

Ministar posebnim aktom utvrđuje spisak direktnih i indirektnih korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta lokalne vlasti, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, kao i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora (u daljem tekstu: korisnici javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora).

Spisak iz stava 1. ovog člana objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Konsolidovani račun trezora

Član 9.

Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, ovlašćen je za otvaranje konsolidovanog računa trezora Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti.

Konsolidovani račun trezora Republike Srbije i konsolidovani računi trezora lokalne vlasti čine sistem konsolidovanog računa trezora, koji se vodi kod Narodne banke Srbije.

Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, odnosno lice koje on ovlasti, otvara podračune korisnika javnih sredstava koji su uključeni u konsolidovani račun trezora Republike Srbije, odnosno u konsolidovani račun trezora lokalne vlasti.

U okviru podračuna iz stava 3. ovog člana posebno se vode:

1) sredstva izdvojena budžetom, odnosno finansijskim planom organizacije obaveznog socijalnog osiguranja;

2) sopstveni prihodi koje direktni i indirektni korisnik budžetskih sredstava, odnosno organizacija obaveznog socijalnog osiguranja ostvaruje, u skladu sa zakonom, kao i sopstveni prihodi drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora.

Uprava za trezor vodi podračune iz stava 3. ovog člana.

Novčana sredstva budžeta Republike Srbije, direktnih i indirektnih korisnika sredstava tog budžeta, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, kao i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u konsolidovani račun trezora Republike Srbije, vode se i deponuju na konsolidovanom računu trezora Republike Srbije.

Izuzetno od stava 6. ovog člana, ministar može drugom korisniku javnih sredstava iz člana 8. stav 1. ovog zakona, koji pretežno ostvaruje prihode na tržištu, odobriti otvaranje računa kod banke za sopstvene prihode.

Novčana sredstva budžeta lokalne vlasti, direktnih i indirektnih korisnika sredstava tog budžeta, kao i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u konsolidovani račun trezora lokalne vlasti, vode se i deponuju na konsolidovanom računu trezora lokalne vlasti.

Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, bliže uređuje način korišćenja sredstava sa podračuna, odnosno drugih računa iz ovog člana.

Investiranje sredstava

Član 10.

Ministar, odnosno lice koje on ovlasti, može novčana sredstva na konsolidovanom računu trezora Republike Srbije, osim sopstvenih prihoda, kao i za koje je u posebnom zakonu, odnosno međunarodnom ugovoru utvrđena namena koja ograničava upotrebu tih sredstava, investirati na domaćem ili inostranom finansijskom tržištu novca ili kapitala, u skladu sa zakonom i drugim propisom.

Lokalni organ uprave nadležan za finansije, odnosno lice koje on ovlasti, može novčana sredstva na konsolidovanom računu trezora lokalne vlasti, osim sopstvenih prihoda, kao i za koje je u posebnom zakonu, odnosno lokalnom propisu ili međunarodnom ugovoru utvrđena namena koja ograničava upotrebu tih sredstava, investirati na domaćem finansijskom tržištu novca, u skladu sa zakonom i drugim propisom.

Lokalni organ uprave nadležan za finansije može zaključiti ugovor sa ministrom o investiranju novčanih sredstava na konsolidovanom računu trezora lokalne vlasti.

Korisnik sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno korisnik sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, može investirati sopstvene prihode samostalno, uz prethodno pribavljenu saglasnost ministra i obavezan je da po izvršenom investiranju tih sredstava o tome obavesti Upravu za trezor.

Korisnik sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno korisnik sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja može zaključiti ugovor sa ministrom o investiranju sopstvenih prihoda.

Korisnik sredstava budžeta lokalne vlasti može investirati sopstvene prihode samostalno, uz prethodno pribavljenu saglasnost nadležnog organa lokalne vlasti.

Korisnik sredstava budžeta lokalne vlasti može zaključiti ugovor sa nadležnim organom lokalne vlasti o investiranju sopstvenih prihoda.

Korisnik sredstava budžeta lokalne vlasti obavezan je da po izvršenom investiranju sredstava iz st. 6. i 7. ovog člana o tome obavesti pripadajući trezor lokalne vlasti.

Lokalni organ uprave nadležan za finansije obavezan je da po izvršenom investiranju sredstava iz st. 2, 6. i 7. ovog člana o tome obavesti Upravu za trezor.

Prihodi od investiranja uplaćuju se na odgovarajući konsolidovani račun trezora, odnosno podračun sopstvenih prihoda.

Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, bliže uređuje način izveštavanja o investiranju sredstava iz ovog člana.

Glavna knjiga trezora

Član 11.

Ministarstvo – Uprava za trezor, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, vodi glavnu knjigu trezora.

Transakcije i poslovni događaji, uključujući prihode i rashode, kao i stanje i promene na imovini, obavezama i kapitalu, evidentiraju se u glavnoj knjizi trezora, u skladu sa kontnim planom i na nivoima budžetske klasifikacije propisane u članu 29. ovog zakona.

U glavnoj knjizi trezora Republike Srbije, odnosno trezora lokalne vlasti vodi se posebna evidencija za svakog direktnog i indirektnog korisnika budžetskih sredstava.

U glavnoj knjizi trezora Republike Srbije, vodi se posebna evidencija za organizacije obaveznog socijalnog osiguranja.

Transakcije i poslovni događaji evidentirani u poslovnim knjigama direktnog i indirektnog korisnika budžetskih sredstava moraju biti ažurni i u skladu sa transakcijama i poslovnim događajima evidentiranim u glavnoj knjizi trezora.

Transakcije i poslovni događaji evidentirani u poslovnim knjigama organizacija obaveznog socijalnog osiguranja moraju biti u skladu sa transakcijama i događajima u glavnoj knjizi trezora.

U glavnoj knjizi trezora vodi se evidencija prihoda sa posebnom namenom, koje upotrebljavaju direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava i koji se ne mogu koristiti za druge namene.

Ministar bliže uređuje način evidentiranja i sadržinu glavne knjige i poslovnih knjiga trezora Republike Srbije, odnosno trezora lokalne vlasti.

Finansijska služba direktnog korisnika budžetskih sredstava

Član 12.

Direktni korisnik budžetskih sredstava obrazuje službu koja priprema predlog finansijskog plana i zahteve za izvršenje odobrenih aproprijacija, sastavlja izveštaj o njihovom izvršenju i obavlja druge poslove utvrđene zakonom, drugim propisom i opštim aktom (u daljem tekstu: finansijska služba).

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, finansijska služba direktnog korisnika budžetskih sredstava može da obavlja poslove i za druge direktne korisnike budžetskih sredstava.

Ministar propisuje zajedničke osnove, kriterijume i zadatke za rad finansijske službe, koje direktni korisnici budžetskih sredstava bliže uređuju.

II. JAVNI PRIHODI I PRIMANjA I JAVNI RASHODI I IZDACI

Uvođenje javnih prihoda i primanja

Član 13.

Javni prihodi i primanja uvode se zakonom, odnosno odlukom skupštine lokalne vlasti u skladu sa zakonom.

Visina javnih prihoda i primanja utvrđuje se zakonom, odnosno aktom nadležnog organa u skladu sa zakonom.

Vrste javnih prihodi i primanja

Član 14.

Javni prihodi i primanja su:

1) tekući prihodi, i to:

(1) porezi;

(2) doprinosi za obavezno socijalno osiguranje;

(3) naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa;

(4) takse;

(5) samodoprinos;

(6) donacije i transferi;

(7) ostali tekući prihodi;

2) primanja od prodaje nefinansijske imovine;

3) primanja od zaduživanja i prodaje finansijske imovine.

Porezi

Član 15.

Zakonom se može uvesti:

1) porez na dodatu vrednost;

2) akcize;

3) porez na dohodak građana;

4) porez na dobit preduzeća;

5) porez na imovinu;

6) porez na nasleđe i poklon;

7) porez na prenos apsolutnih prava;

8) porez na upotrebu, držanje i nošenje određenih dobara;

9) porez na međunarodnu trgovinu – carine i druge uvozne dažbine.

Takse

Član 16.

Zakonom se mogu uvesti sledeće takse:

1) administrativne;

2) sudske;

3) komunalne;

4) registracione;

5) boravišna;

6) za posebne proizvode i aktivnosti.

Naknade

Član 17.

Zakonom se mogu uvesti sledeće naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa:

1) naknade za vode;

2) naknade za šume;

3) naknade za puteve;

4) naknade za zemljište;

5) naknada za ribarska područja;

6) naknada za korišćenje turističkog prostora;

7) naknada za korišćenje prirodnog lekovitog faktora;

8) naknada za korišćenje mineralnih sirovina;

9) naknada za zaštitu životne sredine;

10) naknada za korišćenje vazduhoplovnog prostora;

11) naknada za korišćenje radio frekvencija i tv kanala.

Sredstva ostvarena od naknada iz stava 1. ovog člana koriste se u skladu sa zakonom kojim se te naknade uvode.

Doprinosi za obavezno socijalno osiguranje

Član 18.

Zakonom se uvode doprinosi za obavezno socijalno osiguranje, i to za:

1) penzijsko i invalidsko osiguranje;

2) zdravstveno osiguranje;

3) osiguranje za slučaj nezaposlenosti.

Ostali tekući prihodi

Član 19.

Ostalim tekućim prihodima iz člana 14. tačka 1) podtačka (7) ovog zakona smatraju se:

1) prihodi od kamata;

2) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini;

3) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u svojini autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave;

4) prihodi koje svojom aktivnošću ostvare organi i organizacije Republike Srbije, odnosno organi, organizacije i službe lokalne vlasti;

5) prihodi od novčanih kazni izrečenih u krivičnom, prekršajnom i drugom postupku koji se vodi pred državnim organom i oduzeta imovinska korist u tom postupku;

6) prihodi od novčanih kazni izrečenih u prekršajnom postupku za prekršaje propisane aktom skupštine lokalne vlasti i oduzeta imovinska korist u tom postupku;

7) naknade za organizovanje igara na sreću;

8) drugi prihodi utvrđeni zakonom.

Primanja od prodaje nefinansijske imovine

Član 20.

Primanjima od prodaje nefinansijske imovine smatraju se:

1) primanja od prodaje nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini;

2) primanja od prodaje nepokretnosti i pokretnih stvari u svojini autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave;

3) primanja od prodaje ostalih osnovnih sredstava;

4) primanja od prodaje zaliha;

5) primanja od prodaje dragocenosti;

6) primanja od prodaje prirodne imovine.

Primanja od zaduživanja i prodaje finansijske imovine

Član 21.

Primanjima od zaduživanja i prodaje finansijske imovine smatraju se :

1) primanja od domaćeg zaduživanja;

2) primanja od inostranog zaduživanja;

3) primanja od prodaje domaće finansijske imovine;

4) primanja od prodaje strane finansijske imovine.

Iskazivanje sopstvenih prihoda

Član 22.

Kao sopstveni prihodi korisnika budžetskih sredstava i korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja u aktu o budžetu, odnosno u finansijskom planu iskazuju se javni prihodi i primanja koji su zakonom ostavljeni za namensko korišćenje korisniku budžetskih sredstava, odnosno korisniku sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i prihodi koje korisnik u skladu sa zakonom ostvaruje svojom aktivnošću, odnosno prodajom roba i usluga.

Finansiranje nadležnosti RepublikeSrbije

Član 23.

Za finansiranje nadležnosti Republike Srbije, budžetu Republike Srbije pripadaju javni prihodi i primanja, i to:

1) porezi u delu utvrđenom zakonom:

(1) porez na dodatu vrednost;

(2) akcize;

(3) porez na dohodak građana;

(4) porez na dobit preduzeća;

(5) porez na upotrebu, držanje i nošenje određenih dobara;

(6) porez na međunarodnu trgovinu – carine i druge uvozne dažbine;

2) takse:

(1) republičke administrativne takse;

(2) sudske takse;

(3) registracione takse;

3) naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa u skladu sa zakonom;

4) donacije i transferi;

5) ostali javni prihodi i primanja:

(1) prihodi od kamata,

(2) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini, koje koriste državni organi i organizacije i Vojska Srbije;

(3) prihodi koje svojom aktivnošću ostvare organi i organizacije Republike Srbije;

(4) prihodi od novčanih kazni izrečenih u krivičnom, prekršajnom i drugom postupku koji se vodi pred nadležnim državnim organom i oduzeta imovinska korist u tom postupku;

(5) primanja od prodaje nepokretnosti u državnoj svojini, ako zakonom nije drukčije određeno;

(6) primanja od prodaje pokretnih stvari u državnoj svojini koje koriste državni organi i organizacije i Vojska Srbije;

(7) primanja od prodaje republičkih robnih rezervi;

(8) primanja od emitovanja hartija od vrednosti;

(9) primanja od zaduživanja;

(10) primanja od prodaje finansijske imovine;

(11) prihodi od koncesione naknade u skladu sa zakonom;

(12) drugi prihodi utvrđeni zakonom.

Finansiranje nadležnosti autonomnih pokrajina

Član 24.

Za finansiranje nadležnosti autonomnih pokrajina, budžetu autonomne pokrajine pripadaju javni prihodi i primanja, i to:

1) deo prihoda od poreza na dobit preduzeća ostvarenog na teritoriji autonomne pokrajine u skladu sa zakonom;

2) deo prihoda od poreza na dohodak građana – poreza na zarade ostvarenog na teritoriji autonomne pokrajine u skladu sa zakonom;

3) pokrajinske administrativne takse;

4) naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa u skladu sa zakonom;

5) donacije i transferi;

6) ostali javni prihodi i primanja:

(1) prihodi od kamata;

(2) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini, koje koriste organi autonomne pokrajine;

(3) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u svojini autonomne pokrajine, u skladu sa zakonom;

(4) prihodi koje svojom aktivnošću ostvare organi autonomne pokrajine;

(5) prihodi od novčanih kazni izrečenih u prekršajnom postupku za prekršaje propisane aktom skupštine autonomne pokrajine i oduzeta imovinska korist u tom postupku;

(6) primanja od prodaje nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini koje koriste organi autonomne pokrajine;

(7) primanja od prodaje nepokretnosti u svojini autonomne pokrajine u skladu sa zakonom;

(8) primanja od prodaje pokretnih stvari u svojini autonomne pokrajine koje koriste organi autonomne pokrajine;

(9) primanja od prodaje pokrajinskih robnih rezervi;

(10) primanja od emitovanja hartija od vrednosti;

(11) primanja od zaduživanja;

(12) primanja od prodaje finansijske imovine;

(13) prihodi od koncesione naknade u skladu sa zakonom;

(14) drugi prihodi utvrđeni zakonom.

Odredbe stava 1. tačka 6) podtač. (2) i (6) ovog člana primenjivaće se do dana do koga, u skladu sa zakonom, autonomna pokrajina, odnosno njeni organi imaju svojstvo korisnika nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini.

Finansiranje nadležnosti jedinice lokalne samouprave

Član 25.

Za finansiranje nadležnosti jedinice lokalne samouprave, budžetu jedinice lokalne samouprave pripadaju javni prihodi i primanja, i to:

1) porezi u delu utvrđenom zakonom:

(1) porez na dohodak građana;

(2) porez na imovinu;

(3) porez na nasleđe i poklon;

(4) porez na prenos apsolutnih prava;

2) takse:

(1) lokalne administrativne takse;

(2) lokalne komunalne takse;

(3) boravišna taksa.

3) naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa u skladu sa zakonom;

4) samodoprinos;

5) donacije i transferi;

6) ostali javni prihodi i primanja:

(1) prihodi od kamata;

(2) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini, koje koristi jedinica lokalne samouprave, odnosno organi, organizacije i službe jedinice lokalne samouprave i indirektni korisnici njenog budžeta;

(3) prihodi od davanja u zakup, odnosno na korišćenje nepokretnosti i pokretnih stvari u svojini jedinice lokalne samouprave, u skladu sa zakonom;

(4) prihodi koje svojom aktivnošću ostvare organi, organizacije i službe jedinice lokalne samouprave;

(5) prihodi od novčanih kazni izrečenih u prekršajnom postupku za prekršaje propisane aktom skupštine jedinice lokalne samouprave i oduzeta imovinska korist u tom postupku;

(6) primanja od prodaje nepokretnosti u svojini jedinice lokalne samouprave;

(7) primanja od prodaje pokretnih stvari u državnoj svojini koje koriste organi, organizacije i službe jedinice lokalne samouprave;

(8) primanja od prodaje pokretnih stvari u svojini jedinice lokalne samouprave koje koriste organi i organizacije jedinice lokalne samouprave;

(9) primanja od prodaje robnih rezervi,

(10) primanja od emitovanja hartija od vrednosti;

(11) primanja od zaduživanja;

(12) primanja od prodaje finansijske imovine;

(13) prihodi od koncesione naknade u skladu sa zakonom;

(14) drugi prihodi utvrđeni zakonom.

Odredbe stava 1. tačka 6) podtač. (2) i (7) ovog člana primenjivaće se do dana do koga, u skladu sa zakonom, jedinica lokalne samouprave, odnosno njeni organi, organizacije i službe imaju svojstvo korisnika nepokretnosti i pokretnih stvari u državnoj svojini.

Statutom grada, odnosno grada Beograda utvrđuje se deo prihoda iz stava 1. ovog člana koji pripada budžetu gradske opštine, a koji budžetu grada, odnosno grada Beograda.

Finansiranje organizacija obaveznog socijalnog osiguranja

Član 26.

Za finansiranje prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, zdravstvenog osiguranja i osiguranja za slučaj nezaposlenosti, organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja pripadaju sledeći javni prihodi i primanja, i to:

1) doprinosi za socijalno osiguranje;

2) donacije i transferi;

3) ostali prihodi i primanja u skladu sa zakonom.

Javni rashodi i izdaci

Član 27.

Javni rashodi i izdaci su:

tekući rashodi, i to:

(1) rashodi za zaposlene;

(2) korišćenje usluga i roba;

(3) amortizacija i upotreba sredstava za rad;

(4) otplate kamata i pratećih troškova zaduživanja;

(5) subvencije;

(6) dotacije i transferi;

(7) socijalno osiguranje i socijalna zaštita;

(8) ostali rashodi (porezi, obavezne takse, novčane kazne, penali i dr.);

2) izdaci za nabavku nefinansijske imovine;

3) izdaci za otplatu glavnice i nabavku finansijske imovine.

III. PRIPREMA I DONOŠENjE BUDžETA I FINANSIJSKIH PLANOVA

Priprema budžeta i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja

Član 28.

Budžet se sastoji iz opšteg dela, posebnog dela i programskog dela budžeta.

Opšti deo budžeta obuhvata:

1) pregled tekućih prihoda i tekućih rashoda;

2) pregled očekivanih primanja iz inostranih i domaćih kredita i otplata glavnice i kamate duga Republike Srbije i aktiviranih garancija;

3) predlog za korišćenje suficita, a u slučaju deficita – izvore za njegovo finansiranje;

4) procenu neophodnih finansijskih sredstava za kofinansiranje razvojnih programa finansiranih iz sredstava razvojne pomoći Evropske unije;

5) procenu ukupnog novog zaduženja, odnosno razduženja Republike Srbije u toku budžetske godine;

6) procenu ukupnog iznosa novih garancija Republike Srbije tokom budžetske godine;

7) opis i procenu poreskih rashoda po osnovu poreskih olakšica i umanjenih osnovica;

8) stalnu i tekuću budžetsku rezervu.

Poseban deo budžeta iskazuje finansijske planove direktnih korisnika budžetskih sredstava, prema principu podele vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku.

Finansijski planovi iz stava 3. ovog člana uključuju rashode direktnog korisnika budžetskih sredstava, u skladu sa ekonomskom, funkcionalnom i klasifikacijom prema izvorima finansiranja, definisanim u članu 29. ovog zakona.

Programski deo budžeta je pregled rashoda direktnog korisnika iskazanih prema programskoj klasifikaciji.

Finansijski plan organizacije obaveznog socijalnog osiguranja sastoji se od opšteg i posebnog dela, utvrđen na način koji propisuje ministar.

Budžetska klasifikacija

Član 29.

Budžet se priprema i izvršava na osnovu sistema jedinstvene budžetske klasifikacije.

Budžetska klasifikacija obuhvata ekonomsku klasifikaciju prihoda, ekonomsku klasifikaciju rashoda, organizacionu klasifikaciju, funkcionalnu klasifikaciju, programsku klasifikaciju i klasifikaciju prema izvorima finansiranja, pri čemu:

1) ekonomska klasifikacija prihoda iskazuje prihode na osnovu propisa ili ugovora koji određuju izvore prihoda;

2) ekonomska klasifikacija rashoda iskazuje pojedinačna dobra i usluge i izvršena transferna plaćanja;

3) organizaciona klasifikacija iskazuje rashode po korisnicima budžetskih sredstava, sa raspodelom aproprijacija između korisnika;

4) funkcionalna klasifikacija iskazuje rashode po funkcionalnoj nameni za određenu oblast i nezavisna je od organizacije koja tu funkciju sprovodi;

5) programska klasifikacija iskazuje klasifikaciju glavnih programa korisnika budžetskih sredstava;

6) klasifikacija rashoda prema izvorima finansiranja iskazuje prihode i rashode prema potrebama obavljanja određenih aktivnosti ili ostvarivanju određenih ciljeva, u skladu sa posebnim propisima (izdvojeno prikazivanje sredstava dobijenih po osnovu međunarodnih sporazuma, sredstava od doplatne poštanske marke za određene humanitarne svrhe i dr.).

Inostrani i domaći izvori finansiranja, kao i otplata inostranog i domaćeg duga, čine elemente klasifikacija iz stava 2. ovog člana.

Ministar bliže uređuje budžetsku klasifikaciju, koju primenjuju Republika Srbija i lokalna vlast, korisnici budžetskih sredstava i korisnici sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja u pripremanju finansijskih planova.

Utvrđivanje suficita i deficita

Član 30.

Iznos budžetskog suficita i način njegovog raspoređivanja utvrđuje se zakonom o budžetu Republike Srbije, odnosno odlukom o budžetu lokalne vlasti.

Iznos budžetskog deficita i način njegovog finansiranja utvrđuje se zakonom o budžetu Republike Srbije, odnosno odlukom o budžetu lokalne vlasti.

Konsolidovani suficit, odnosno konsolidovani deficit utvrđuje se u konsolidovanom izveštaju Republike Srbije i sastavni je deo Memoranduma.

Budžetski kalendar

Član 31.

Postupak pripreme i donošenja budžeta i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja izvršava se prema budžetskom kalendaru, i to:

1) Kalendar za nivo Republike Srbije:

(1) 1. april – direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije dostavljaju Ministarstvu predloge za utvrđivanje prioritetnih oblasti finansiranja za budžetsku i naredne dve fiskalne godine;

(2) 30. april – ministar u saradnji sa drugim ministarstvima i institucijama nadležnim za ekonomsku politiku i privredni sistem, priprema Memorandum, koji sadrži ekonomsku i fiskalnu politiku Vlade sa projekcijama za budžetsku godinu i dve naredne fiskalne godine;

(3) 15. maj – Vlada usvaja Memorandum;

(4) 1. jun – ministar donosi uputstvo za pripremu nacrta budžeta Republike Srbije;

(5) 1. jun – ministar dostavlja Memorandum lokalnoj vlasti i organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja;

(6) 1. septembar – direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja dostavljaju predlog finansijskog plana Ministarstvu;

(7) 1. oktobar – Vlada, na predlog ministra, usvaja revidirani Memorandum, uzimajući u obzir posle 30. aprila ažurirani makroekonomski okvir;

(8) 15. oktobar – ministar dostavlja Vladi nacrt zakona o budžetu Republike Srbije, nacrte odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja sa finansijskim planovima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja;

(9) 1. novembar – Vlada usvaja predlog zakona o budžetu Republike Srbije i dostavlja ga, zajedno sa Memorandumom, predlozima odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i finansijskim planovima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, Narodnoj skupštini;

(10) 15. decembar – Narodna skupština donosi zakon o budžetu Republike Srbije.

2) Kalendar budžeta lokalne vlasti:

(1) 15. jun – lokalni organ uprave nadležan za finansije izdaje uputstvo za pripremu nacrta budžeta lokalne vlasti;

(2) 1. septembar – direktni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti dostavljaju predlog finansijskog plana lokalnom organu uprave nadležnom za finansije;

(3) 15. oktobar – lokalni organ uprave nadležan za finansije dostavlja nacrt odluke o budžetu nadležnom izvršnom organu lokalne vlasti;

(4) 1. novembar – nadležni izvršni organ lokalne vlasti dostavlja predlog odluke o budžetu skupštini lokalne vlasti;

(5) 20. decembar – skupština lokalne vlasti donosi odluku o budžetu lokalne vlasti;

(6) 25. decembar – lokalni organ uprave nadležan za finansije dostavlja ministru odluku o budžetu lokalne vlasti.

Rokovi iz stava 1. ovog člana predstavljaju krajnje rokove u budžetskom kalendaru.

Dostavljanje predloga zakona o budžetu RepublikeSrbije i predloga odluke o budžetu lokalne vlasti

Član 32.

Vlada dostavlja Narodnoj skupštini:

1) Memorandum;

2) predlog zakona o budžetu Republike Srbije;

3) predloge odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja;

4) finansijski plan koncesionog preduzeća.

Nadležni izvršni organ lokalne vlasti dostavlja skupštini lokalne vlasti:

1) predlog odluke o budžetu lokalne vlasti;

2) finansijski plan koncesionog preduzeća.

Memorandum o budžetu

Član 33.

Ministar priprema Memorandum za budžetsku godinu i naredne dve fiskalne godine, koji se revidira u roku utvrđenom budžetskim kalendarom.

Memorandum sadrži:

1) srednjoročne projekcije makroekonomskih agregata i indikatora;

2) srednjoročne projekcije fiskalnih agregata i indikatora;

3) ciljeve i smernice ekonomske i fiskalne politike Vlade za srednjoročni period za koji se donosi Memorandum, koji obuhvataju i srednjoročni okvir rashoda budžeta Republike Srbije sa sveobuhvatnim obimom sredstava po budžetskim korisnicima za isti period;

4) ostale ekonomske politike i strukturne reforme sa posebnim naglaskom na njihovim fiskalnim implikacijama;

5) makroekonomske i fiskalne pretpostavke za izradu budžeta;

6) konsolidovani bilans sektora države (javne potrošnje);

7) strategiju za upravljanje javnim dugom Republike Srbije, u periodu za koji se donosi Memorandum;

8) srednjoročni plan javnih investicija Republike Srbije;

9) procenu neophodnih finansijskih sredstava za kofinansiranje razvojnih programa finansiranih iz sredstava razvojne pomoći Evropske unije;

10) procenu fiskalnih rizika za potpisane koncesije.

Revidirani Memorandum sadrži i pregled nenamenskih i namenskih transfera iz budžeta Republike Srbije pojedinačno za svaku jedinicu lokalne samouprave.

Uputstvo za pripremu nacrta budžeta RepublikeSrbije

Član 34.

Po donošenju Memoranduma, Ministarstvo dostavlja direktnim korisnicima sredstava budžeta Republike Srbije uputstvo za pripremu nacrta budžeta Republike Srbije.

Uputstvo iz stava 1. ovog člana sadrži:

1) osnovne ekonomske pretpostavke i smernice za pripremu nacrta budžeta Republike Srbije;

2) procene prihoda i rashoda budžeta Republike Srbije za budžetsku godinu;

3) obim sredstava koji može da sadrži predlog finansijskog plana direktnog korisnika sredstava budžeta Republike Srbije za budžetsku godinu;

4) smernice za pripremu godišnjih operativnih planova direktnih korisnika sredstava budžeta Republike Srbije;

5) postupak i dinamiku pripreme budžeta Republike Srbije i finansijskih planova direktnih korisnika sredstava budžeta Republike Srbije.

Preporuka lokalnim vlastima, organizacijama obaveznog

socijalnog osiguranja i indirektnim korisnicima budžetskih

sredstava

Član 35.

Ministar dostavlja lokalnim vlastima i organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja Memorandum.

Nadležna ministarstva obaveštavaju indirektne korisnike sredstava budžeta Republike Srbije o osnovnim ekonomskim pretpostavkama i smernicama za pripremu budžeta Republike Srbije.

Lokalni organ uprave nadležan za finansije obaveštava direktne korisnike sredstava budžeta lokalne vlasti o osnovnim ekonomskim pretpostavkama i smernicama za pripremu budžeta lokalne vlasti, a nadležni organ lokalne vlasti indirektne korisnike sredstava budžeta lokalne vlasti.

Predlog finansijskog plana direktnih korisnika sredstava budžeta Republike Srbije

Član 36.

Na osnovu uputstva za pripremu nacrta budžeta Republike Srbije, direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije izrađuju predlog finansijskog plana.

Predlog finansijskog plana iz stava 1. ovog člana sastoji se iz četiri dela, i to:

1) Zahtev za tekuće rashode i izdatke, sa podacima o postojećim aktivnostima i uslugama direktnog korisnika sredstava budžeta Republike Srbije;

2) Zahtev za dodatna sredstva za tekuće aktivnosti, koje ne mogu biti usklađene sa ograničenjem sredstava za tekuće rashode i izdatke, sa predlogom prioriteta, koje treba razmotriti u postupku donošenja budžeta;

3) Zahtev za osnovna sredstva, za nabavku opreme, dodatna sredstva za kapitalne projekte započete u prethodnim fiskalnim godinama i za nove kapitalne projekte, kao prioritete koje treba razmotriti u postupku donošenja budžeta;

4) Zahtev za rashode i izdatke koji se iskazuju prema programskoj klasifikaciji.

Delovi predloga finansijskog plana iz stava 2. ovog člana sastoje se iz pisanog objašnjenja i finansijskog zahteva.

Pisano objašnjenje zahteva iz stava 2. tačka 1) ovog člana obavezno sadrži podatke o organizacionoj strukturi direktnog korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, aktivnostima i uslugama, pregled sredstava i zaposlenih, neophodnih za aktivnosti i usluge u okviru tekućih rashoda i izdataka.

Pisano objašnjenje zahteva iz stava 2. tačka 2) ovog člana obavezno sadrži opis i razloge aktivnosti za koje se traže dodatna sredstva i novi zaposleni.

Pisano objašnjenje zahteva iz stava 2. tačka 3) ovog člana obavezno sadrži, za svaki pojedinačni zahtev, razloge, opis, plan realizacije i procenu troškova u vezi sa korišćenjem i održavanjem osnovnog sredstva.

Pisano objašnjenje zahteva iz stava 2. tačka 4) ovog člana sadrži potrebna sredstva za sprovođenje programa, odnosno projekta, plan realizacije i procenu rezultata.

Priprema i dostavljanje finansijskih planova organizacija obaveznog socijalog osiguranja i predloga finansijskih planova indirektnih korisnika sredstava budžeta RepublikeSrbije

Član 37.

Organizacije obaveznog socijalnog osiguranja obavezne su da pripreme finansijske planove na osnovu smernica utvrđenih Memorandumom.

Nadležna ministarstva su obavezna da, u skladu sa smernicama i u rokovima koje propisuje ministar, traže od organizacija obaveznog socijalnog osiguranja da dostave podatke potrebne za ocenu dostavljenih predloga finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Ministar može da traži od organizacija obaveznog socijalnog osiguranja neposredno podatke u vezi sa njihovim finansiranjem, koji su neophodni za pripremu nacrta budžeta Republike Srbije i za ocenu dostavljenih predloga finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Nadležno ministarstvo obavezno je da finansijski plan organizacije obaveznog socijalnog osiguranja dostavi ministru, koji ga, zajedno sa nacrtom budžeta Republike Srbije i nacrtom odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, odnosno sa predlogom akta za Vladu o neprihvatanju finansijskog plana organizacije obaveznog socijalnog osiguranja, dostavlja Vladi.

Finansijski plan iz stava 4. ovog člana Vlada dostavlja Narodnoj skupštini, sa predlogom zakona o budžetu Republike Srbije i predlogom odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Finansijski plan organizacije obaveznog socijalnog osiguranja donosi se u skladu sa članom 6. stav 3. ovog zakona.

Predlozi finansijskih planova indirektnih korisnika sredstava budžeta Republike Srbije pripremaju se na osnovu smernica utvrđenih Memorandumom.

Razmatranje budžetskih zahteva

Član 38.

Ministarstvo razmatra zahteve korisnika budžetskih sredstava i organizacija obaveznog socijalnog osiguranja sadržane u predlozima njihovih finansijskih planova imajući u vidu:

1) ciljeve u pogledu prihoda i rashoda;

2) podatke i objašnjenja u skladu sa članom 36. ovog zakona;

3) usaglašenost sa smernicama utvrđenih Memorandumom.

Pre izrade nacrta budžeta, ministar izveštava direktne korisnike budžetskih sredstava o predloženim iznosima prihoda i rashoda, a organizacije obaveznog socijalnog osiguranja obaveštava o predlogu finansijskog plana koji nije usaglašen sa smernicama utvrđenim Memorandumom.

Direktni korisnici budžetskih sredstava i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja dostavljaju mišljenje ministru na visinu sredstava i na obaveštenje iz stava 2. ovog člana.

U slučaju nepostizanja saglasnosti iz stava 3. ovog člana Vlada nalaže otklanjanje nepravilnosti u finansijskom planu organizacije obaveznog socijalnog osiguranja.

Nadležni organ organizacije obaveznog socijalnog osiguranja iz člana 6. stav 3. ovog zakona, u obavezi je da izvrši izmene u finansijskom planu u skladu sa stavom Vlade.

Uputstvo za pripremu nacrta budžeta lokalne vlasti

Član 39.

Po dobijanju Memoranduma, lokalni organ uprave nadležan za finansije dostavlja direktnim korisnicima sredstava budžeta lokalne vlasti uputstvo za pripremu nacrta budžeta lokalne vlasti.

Uputstvo iz stava 1. ovog člana sadrži:

1) osnovne ekonomske pretpostavke i smernice za pripremu nacrta budžeta lokalne vlasti;

2) opis planirane politike lokalne vlasti;

3) procene prihoda i rashoda budžeta lokalne vlasti za budžetsku godinu;

4) obim sredstava koji može da sadrži predlog finansijskog plana direktnog korisnika sredstava budžeta lokalne vlasti za budžetsku godinu;

5) postupak i dinamiku pripreme budžeta lokalne vlasti i predloga finansijskih planova direktnih korisnika sredstava budžeta lokalne vlasti.

Priprema i dostavljanje predloga finansijskih planova korisnika sredstava budžeta lokalne vlasti

Član 40.

Na osnovu uputstva za pripremu nacrta budžeta lokalne vlasti, direktni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti izrađuju predlog finansijskog plana i dostavljaju ga lokalnom organu uprave nadležnom za finansije.

U pogledu sadržine predloga finansijskog plana direktnih korisnika sredstava budžeta lokalne vlasti shodno se primenjuju odredbe člana 36. ovog zakona.

Indirektni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti obavezni su da pripreme predlog finansijskog plana na osnovu smernica koje se odnose na budžet lokalne vlasti.

Direktni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti obavezni su da, u skladu sa smernicama i u rokovima koje propisuje nadležni izvršni organ lokalne vlasti, traže od indirektnih korisnika budžetskih sredstava za koje su odgovorni, da dostave podatke neophodne za izradu predloga finansijskog plana direktnog korisnika budžetskih sredstava.

Lokalni organ uprave nadležan za finansije može da traži neposredno od indirektnih korisnika budžetskih sredstava podatke o finansiranju korisnika, koji su neophodni za pripremu predloga budžeta lokalne vlasti.

Utvrđivanje predloga budžeta i predloga odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i dostavljanje Narodnoj skupštini, odnosno skupštini lokalne vlasti

Član 41.

Ministar dostavlja Vladi nacrt zakona o budžetu Republike Srbije i nacrte odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja sa finansijskim planovima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Vlada može da traži od ministra da dostavi dodatne informacije ili objašnjenja koja se tiču nacrta zakona o budžetu Republike Srbije, nacrta odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Vlada odlučuje o izmenama nacrta zakona o budžetu Republike Srbije, usvaja predlog zakona o budžetu Republike Srbije, vrši ocenu finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, utvrđuje predloge odluka o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i dostavlja ih Narodnoj skupštini, zajedno sa Memorandumom.

Lokalni organ uprave nadležan za finansije dostavlja nacrt odluke o budžetu lokalne vlasti nadležnom izvršnom organu lokalne vlasti.

Nadležni izvršni organ lokalne vlasti može da traži od lokalnog organa uprave nadležnog za finansije dodatne informacije ili objašnjenja koja se odnose na nacrt odluke o budžetu lokalne vlasti.

Nadležni izvršni organ lokalne vlasti utvrđuje predlog odluke o budžetu lokalne vlasti i obavezno ga dostavlja skupštini lokalne vlasti, u roku utvrđenom budžetskim kalendarom.

Ukoliko nadležni izvršni organ lokalne vlasti ne dostavi predlog odluke o budžetu skupštini lokalne vlasti u roku utvrđenom budžetskim kalendarom, skupština lokalne vlasti može doneti budžet.

Donošenje budžeta i davanje saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja

Član 42.

Narodna skupština, odnosno skupština lokalne vlasti, donosi zakon o budžetu Republike Srbije, odnosno odluku o budžetu lokalne vlasti.

Narodna skupština donosi odluke o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Ograničenja kod donošenja budžeta

Član 43.

Izmena predloga budžeta koju vrši Narodna skupština, odnosno skupština lokalne vlasti, mora biti u okviru maksimuma deficita utvrđenog u predlogu budžeta Vlade, odnosno nadležnog izvršnog organa lokalne vlasti.

Suficit utvrđen u predlogu budžeta Vlade, odnosno nadležnog izvršnog organa lokalne vlasti, ne može se koristiti za povećanje rashoda predloženih budžetom.

Predlog za povećanje rashoda u budžetu mora sadržati i mere za uvećanje prihoda ili umanjenje drugih rashoda za isti iznos.

Objavljivanje budžeta, Memoranduma i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja

Član 44.

Zakon o budžetu Republike Srbije, revidirani Memorandum, odluke o davanju saglasnosti na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i finansijski planovi organizacija obaveznog socijalnog osiguranja objavljuju se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Odluke o budžetima lokalne vlasti objavljuju se u službenim glasilima lokalne vlasti.

Fiskalna godina i privremeno finansiranje

Član 45.

Budžet se donosi za period od jedne fiskalne godine i važi za godinu za koju je donet.

Fiskalnom godinom smatra se period od dvanaest meseci, od 1. januara do 31. decembra kalendarske godine.

Budžet se može doneti i za period od tri fiskalne godine.

U slučaju da Narodna skupština, odnosno skupština lokalne vlasti, ne donese budžet u roku utvrđenom budžetskim kalendarom, vrši se privremeno finansiranje u vremenu od najduže prva tri meseca fiskalne godine.

Privremeno finansiranje, u smislu stava 4. ovog člana, vrši se najviše do jedne četvrtine iznosa planiranih rashoda u aktu o budžetu prethodne fiskalne godine, s tim što raspoređeni rashodi u prethodnoj godini po vrstama i namenama ne predstavljaju ograničenje.

Vlada donosi odluku o privremenom finansiranju i daje saglasnost na odluku o privremenom finansijskom planu organizacije obaveznog socijalnog osiguranja.

Nadležni izvršni organ lokalne vlasti donosi odluku o privremenom finansiranju.

Odluku o privremenom finansijskom planu organizacije obaveznog socijalnog osiguranja donosi nadležni organ organizacije, u skladu sa zakonom i drugim propisom.

Po isteku privremenog finansiranja plaćene i preuzete obaveze u tom periodu, u skladu sa aktom o privremenom finansiranju, uključuju se u budžet, odnosno finansijski plan organizacije obaveznog socijalnog osiguranja za tekuću godinu.

Izuzetno, period privremenog finansiranja se može produžiti za još tri meseca, tako da ukupno traje šest meseci, ako se budžet ne donese ni do 15. marta tekuće budžetske godine. U periodu privremenog finansiranja januar-jun u pogledu obima i rasporeda rashoda primenjuje se ograničenje iz stava 5. ovog člana srazmerno periodu privremenog finansiranja.

Odredbe st. 1 – 5. i stava 10. ovog člana shodno se primenjuju na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Izmene i dopune budžeta i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja

Član 46.

Ako se u toku fiskalne godine donese zakon ili drugi propis koji za rezultat ima smanjenje planiranih prihoda ili povećanje planiranih rashoda, donosi se odluka kojom se utvrđuju dodatni prihodi ili umanjenje rashoda, u cilju uravnoteženja budžeta.

Ako u toku fiskalne godine dođe do povećanja rashoda ili smanjenja prihoda, budžet se uravnotežuje smanjenjem planiranih rashoda ili uvođenjem novih prihoda.

Uravnoteženje budžeta se vrši putem rebalansa budžeta, koji se donosi po postupku za donošenje budžeta.

Ne može se doneti zakon ili drugi propis koji predviđa trošenje javnih sredstava van budžeta.

Odredbe st. 1-4. ovog člana shodno se primenjuju na finansijske planove organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Finansijski efekti zakona i drugih propisa

Član 47.

Obrazloženje zakona ili drugog propisa dostavljenog Vladi ili nadležnom izvršnom organu lokalne vlasti radi utvrđivanja predloga, odnosno usvajanja, sadrži procenu finansijskih efekata koje će takav zakon, odnosno drugi propis, imati na budžet.

Procena iz stava 1. ovog člana mora sadržati podatke o tome da li se predloženim zakonom, odnosno drugim propisom, povećavaju ili smanjuju budžetski prihodi ili rashodi.

Procena iz st. 1. i 2. ovog člana obavezno sadrži:

1) predviđene promene u prihodima i rashodima za budžetsku godinu i naredne dve fiskalne godine;

2) predloge za obezbeđenje sredstava za povećane rashode;

3) predloge za obezbeđenje izvora finansiranja za smanjenje prihoda;

4) mišljenje ministarstva, odnosno lokalnog organa uprave nadležnog za finansije.

IV. IZVRŠENjE BUDžETA

Naplata prihoda budžeta

Član 48.

Prihodi budžeta Republike Srbije i budžeta lokalne vlasti prikupljaju se i naplaćuju u skladu sa zakonom i drugim propisima, nezavisno od iznosa utvrđenih u budžetu za pojedine vrste prihoda.

Direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava obavezni su da obezbede potpuno i pravovremeno, na dan realizacije, uplaćivanje prihoda budžeta iz okvira svoje nadležnosti na propisani račun odgovarajućeg konsolidovanog računa trezora, za potrebe raspoređivanja u budžetu, u skladu sa zakonom.

Odredbe st. 1. i 2. ovog člana primenjuju se i u periodu privremenog finansiranja.

Dodeljivanje aproprijacija i finansijsko planiranje

Član 49.

U roku od 15 dana od dana stupanja na snagu zakona, odnosno odluke o budžetu, direktni korisnici budžetskih sredstava, Visoki savet sudstva i Državno veće tužilaca, koji su, u budžetskom smislu, odgovorni za indirektne korisnike budžetskih sredstava i pravosudne organe, vrše raspodelu sredstava indirektnim korisnicima, odnosno pravosudnim organima, u okviru svojih odobrenih aproprijacija, odnosno aproprijacija odobrenih za pravosudne organe i o tome obaveštavaju svakog indirektnog korisnika, odnosno svaki pravosudni organ, po dobijenoj saglasnosti Uprave za trezor, odnosno trezora lokalne vlasti.

Za direktne korisnike koji iskazuju rashode u programskom delu budžeta rok iz stava 1. ovog člana je 30 dana.

Direktnom korisniku budžetskih sredstava, koji ne postupi u skladu sa odredbama st. 1. i 2. ovog člana, neće se dozvoliti korišćenje aproprijacija, uključujući i aproprijacije za plate.

Direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava koji donose finansijske planove na osnovu zakona, dužni su da svoje finansijske planove usklade sa odobrenim aproprijacijama u budžetu.

Direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava koji po zakonu nemaju utvrđenu obavezu donošenja finansijskih planova, donose finansijski plan za korišćenje onih aproprijacija za koje obim i namena nije unapred zakonom određena i to po bližim namenama i aktivnostima, kako bi se omogućilo praćenje ostvarivanja budžetskih principa iz člana 4. stav 3. ovog zakona.

Rok za donošenje akata iz st. 4. i 5. ovog člana je 45 dana od dana stupanja na snagu zakona o budžetu Republike Srbije, odnosno odluke o budžetu lokalne vlasti.

Planiranje budžetske likvidnosti

Član 50.

Ministarstvo, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, planira budžetsku likvidnost gotovinskih tokova budžeta na osnovu prihoda i rashoda, u okviru planova za izvršenje budžeta, koje priprema direktni korisnik budžetskih sredstava, u skladu sa metodologijom i u rokovima koje propisuje ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije.

Plan izvršenja budžeta predstavlja pregled planiranih prihoda direktnog korisnika budžetskih sredstava prema izvoru finansiranja i pregled planiranih rashoda.

Član 51.

Korisnik budžetskih sredstava, koji određeni rashod izvršava iz sredstava budžeta i iz drugih prihoda, obavezan je da izmirenje tog rashoda prvo vrši iz prihoda iz tih drugih izvora.

Određivanje obima rashoda direktnih i indirektnih korisnika budžetskih sredstava u određenom periodu

Član 52.

Direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava mogu da vrše plaćanja do visine rashoda koje, za tromesečni ili neki drugi period, odredi ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije (u daljem tekstu: kvota).

Prilikom određivanja kvota za direktne korisnike budžetskih sredstava, ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, imaju u vidu sredstva planirana u budžetu za direktnog korisnika budžetskih sredstava, plan izvršenja budžeta za direktnog budžetskog korisnika i likvidne mogućnosti budžeta.

Ministarstvo, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, obaveštava direktne korisnike budžetskih sredstava o kvotama, najkasnije u roku od 15 dana pre početka perioda na koji se odnosi.

Ministar propisuje postupak i uslove za određivanje kvota iz st. 1. i 2. ovog člana, kao i mere u slučajevima nepoštovanja kvota.

Odgovornost za preuzete obaveze i rashode

Član 53.

Obaveze koje preuzimaju direktni, odnosno indirektni korisnici budžetskih sredstava i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja moraju odgovarati aproprijaciji koja im je odobrena za tu namenu u toj budžetskoj godini.

Preuzete obaveze i sve finansijske obaveze iz stava 1. ovog člana moraju biti izvršene isključivo na principu gotovinske osnove sa konsolidovanog računa trezora, a izuzetno drugim obračunskim oblicima plaćanja, ukoliko je to predviđeno zakonom, odnosno aktom Vlade.

Strana sredstva plaćanja

Član 54.

Korisnik sredstava budžeta Republike Srbije, korisnik sredstava organizacije obaveznog socijalnog osiguranja i sredstava budžeta lokalne vlasti, kao i drugi korisnik javnih sredstava koji je uključen u sistem konsolidovanog računa trezora, može imati devizni račun samo kod Narodne banke Srbije, osim ako posebnim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije propisano.

Novčana sredstva na deviznim računima iz stava 1. ovog člana vode se i deponuju u okviru konsolidovanog računa trezora Republike Srbije, odnosno trezora lokalne vlasti.

Izuzetno, ministar može korisniku iz stava 1. ovog člana odobriti otvaranje deviznog računa kod ovlašćene banke za plaćanja koja ne mogu da se izvrše preko Narodne banke Srbije, ako to zahteva specifičnost poslova tog korisnika.

Na kupovinu i prodaju stranih sredstava plaćanja, na plaćanje, naplaćivanje i prenos u stranim sredstvima plaćanja u kojima učestvuju korisnici iz stava 1. ovog člana, primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje devizno poslovanje.

Narodna banka Srbije obezbeđuje podatke o stanju stranih sredstava plaćanja na računima korisnika iz stava 1. ovog člana.

Podatke iz stava 5. ovog člana Narodna banka Srbije dostavlja Upravi za trezor mesečno, odnosno po zahtevu korisnika ili Uprave za trezor.

Upravljanje preuzetim obavezama

Član 55.

Prilikom preuzimanja obaveza, direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava dužni su da se pridržavaju smernica o rokovima i uslovima plaćanja, koje određuje ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije.

Korisnici budžetskih sredstava preuzimaju obaveze na osnovu pisanog ugovora ili drugog pravnog akta, ukoliko zakonom nije drukčije propisano.

Preuzete obaveze čiji je iznos veći od iznosa sredstava predviđenog budžetom ili koje su nastale u suprotnosti sa ovim zakonom ili drugim propisom, ne mogu se izvršavati na teret konsolidovanog računa trezora Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti.

Prinudna naplata koja se odnosi na korisnika budžetskih sredstava, a u osnov za prinudnu naplatu je naveden račun izvršenja budžeta, može se sprovesti do iznosa 50% ukupnog obima sredstava opredeljenog tom budžetskom korisniku, na teret njegovih aproprijacija, a preko aproprijacije koja je namenjena za ovu vrstu rashoda, čije će se izvršenje obavljati sukcesivno, prema dinamici izvršenja budžeta (mesečne kvote).

Prinudnom naplatom ne mogu se teretiti aproprijacije za plate i dodatke zaposlenih i socijalne doprinose na teret poslodavca. Prinudnom naplatom ne mogu se teretiti sredstva namenjena kofinansiranju razvojne pomoći Evropske unije, kao ni sredstva razvojne pomoći Evropske unije kada su ista data na upravljanje Republici Srbiji.

Ukoliko je kao dužnik naveden račun izvršenja budžeta lokalne vlasti, rok za početak izvršenja takvih rešenja je pet dana od dana unosa rešenja.

Dodeljivanje ugovora

Član 56.

Ugovori o nabavci dobara, pružanju usluga ili izvođenju građevinskih radova, koje zaključuju direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava i korisnici sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, moraju biti dodeljeni u skladu sa propisima koji regulišu javne nabavke.

Plaćanje iz budžeta

Član 57.

Rashod iz budžeta zasniva se na knjigovodstvenoj dokumentaciji.

Pravni osnov i iznos preuzetih obaveza, koji proističu iz izvorne knjigovodstvene dokumentacije, moraju biti potvrđeni u pisanoj formi pre plaćanja obaveze.

Ministar bliže uređuje način nastanka obaveze, izveštavanje o preuzetim obavezama i način plaćanja, koje se vrši iz republičkog, odnosno budžeta lokalne vlasti.

Odredbe st. 1-3. ovog člana shodno se primenjuju na obaveze organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Plaćanja sa konsolidovanog računa trezora za realizaciju obaveza drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora neće se vršiti ukoliko ovi korisnici nisu dobili saglasnost na finansijski plan na način propisan zakonom, odnosno aktom skupštine lokalne vlasti i ukoliko taj plan nisu dostavili Upravi za trezor.

Povraćaj sredstava u budžet

Član 58.

U slučaju da za izvršenje određenog plaćanja nije postojao pravni osnov, direktni, odnosno indirektni korisnik budžetskih sredstava obavezan je da odmah zatraži povraćaj sredstava u budžet.

Ako se sredstva vrate u istoj fiskalnoj godini u kojoj je plaćanje izvršeno, srazmerno se umanjuje rashodna strana finansijskog plana korisnika budžetskih sredstava.

Odredbe st. 1. i 2. ovog člana shodno se primenjuju na povraćaj sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Po isteku fiskalne godine, direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava vratiće u budžet sredstva koja su im preneta u skladu sa aktom o budžetu, a nisu utrošena.

Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije propisuje način utvrđivanja iznosa i postupak vraćanja neutrošenih sredstava iz stava 4. ovog člana.

Povraćaj više ili pogrešno naplaćenih budžetskih prihoda

Član 59.

Ako je od obveznika naplaćeno više tekućih prihoda iz člana 14. tačka 1) podtač. (1)-(5) i podtačka (7) ovog zakona, odnosno ako je osnov za naplatu bio pogrešan, izvršiće se povraćaj u skladu sa zakonom kojim se uređuje naplata javnih prihoda.

Povraćaj prihoda iz stava 1. ovog člana vrši se na teret uplatnog računa tekućeg prihoda.

Ako na uplatnom računu tekućeg prihoda iz stava 1. ovog člana nema dovoljno sredstava da bi se izvršio povraćaj, a u pitanju je tekući prihod koji u celini pripada budžetu Republike Srbije ili budžetu lokalne vlasti, odnosno koji se deli između budžeta Republike Srbije i budžeta lokalne vlasti, Uprava za trezor je obavezna da na uplatni račun javnog prihoda, sa kojeg treba izvršiti povraćaj, prenese iznos sredstava koja će se vratiti obvezniku, srazmerno propisanom učešću korisnika u raspodeli tog tekućeg prihoda.

Odredbe st. 1-3. ovog člana shodno se primenjuju na propisani evidentni račun organa nadležnog za poslove carina za uplatu akciza i poreza pri uvozu.

Promene u aproprijacijama u toku godine

Član 60.

U slučaju da se u toku godine obim poslovanja ili ovlašćenja direktnog korisnika budžetskih sredstava promeni, iznos aproprijacija izdvojenih za aktivnosti tog korisnika povećaće se, odnosno smanjiti.

Ako se obim poslovanja ili ovlašćenja direktnog korisnika budžetskih sredstava iz stava 1. ovog člana poveća, sredstva će se obezbediti iz tekuće budžetske rezerve.

U slučaju osnivanja novog direktnog korisnika budžetskih sredstava, sredstva za njegovo poslovanje ili ovlašćenja obezbeđuju se iz tekuće budžetske rezerve.

Ako korisnik budžetskih sredstava prestane da postoji, a njegovi zadaci nisu preneti na drugog korisnika budžetskih sredstava, neiskorišćena sredstva se prenose u tekuću budžetsku rezervu.

Ako se u toku godine od jednog direktnog korisnika budžetskih sredstava obrazuje više direktnih korisnika, neiskorišćena sredstva raspoređena tom korisniku prenose se u tekuću budžetsku rezervu i raspoređuju novoobrazovanim direktnim korisnicima budžetskih sredstava.

Odluku o promeni u aproprijacijama iz st. 1-5. ovog člana i o korišćenju sredstava tekuće budžetske rezerve donosi Vlada, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti.

Direktni korisnik budžetskih sredstava, uz odobrenje ministra, odnosno lokalnog organa uprave nadležnog za finansije, može izvršiti preusmeravanje aproprijacije odobrene na ime određenog rashoda u iznosu do 5% vrednosti aproprijacije za rashod čiji se iznos umanjuje.

Direktni korisnik budžetskih sredstava, uz odobrenje ministra, odnosno lokalnog organa uprave nadležnog za finansije, može izvršiti preusmeravanje sredstava unutar programa u iznosu do 10% vrednosti aproprijacije čija se sredstva umanjuju.

Aproprijacije se ne mogu prenositi između zakonodavne, izvršne i sudske vlasti.

Privremena obustava izvršenja budžeta

Član 61.

Ako se u toku fiskalne godine rashodi povećaju ili prihodi smanje Vlada, na predlog ministra, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, na predlog lokalnog organa uprave nadležnog za finansije, može obustaviti izvršenje pojedinih rashoda (u daljem tekstu: privremena obustava izvršenja), ne duže od 45 dana.

Privremenom obustavom izvršenja može se:

1) zaustaviti preuzimanje obaveza;

2) predložiti produženje ugovornog roka za plaćanje;

3) zaustaviti davanje odobrenja za zaključenje ugovora;

4) zaustaviti korišćenje kvota.

Ministarstvo, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, u saradnji sa direktnim korisnicima budžetskih sredstava, pripremaju predlog obima i mera privremene obustave izvršenja.

Mere privremene obustave izvršenja mogu se primeniti na sve direktne korisnike budžetskih sredstava.

O odluci iz stava 1. ovog člana Vlada obaveštava Narodnu skupštinu, a nadležni izvršni organ lokalne vlasti obaveštava skupštinu lokalne vlasti.

Rebalans budžeta

Član 62.

Ako se u toku sprovođenja mera privremene obustave izvršenja, budžet ne uravnoteži, Vlada, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, u roku od 15 dana pre isteka perioda u kojem se sprovodi privremena obustava izvršenja, utvrđuje predlog rebalansa budžeta.

Rebalansom budžeta koji, na predlog Vlade, odnosno nadležnog izvršnog organa lokalne vlasti, usvaja Narodna skupština, odnosno skupština lokalne vlasti, vrši se usklađivanje prihoda i rashoda budžeta.

U toku usvajanja rebalansa budžeta Vlada, na predlog ministra, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, na predlog lokalnog organa uprave nadležnog za finansije, može nastaviti sa privremenom obustavom izvršenja pojedinih rashoda.

Budžetski fond

Član 63.

Budžetski fond je evidencioni račun u okviru glavne knjige trezora, koji otvara Vlada, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, kako bi se pojedini budžetski prihodi i rashodi vodili odvojeno, radi ostvarivanja cilja koji je predviđen posebnim republičkim, odnosno lokalnim propisom ili međunarodnim sporazumom.

Propisom, odnosno sporazumom iz stava 1. ovog člana, definišu se:

1) svrha budžetskog fonda;

2) vreme za koje se budžetski fond osniva;

3) nadležno ministarstvo, odnosno lokalni organ uprave odgovoran za upravljanje fondom;

4) izvori finansiranja budžetskog fonda.

Finansiranje budžetskog fonda i obaveze koje proističu iz budžetskog fonda

Član 64.

Budžetski fond se finansira iz:

1) aproprijacija obezbeđenih u okviru budžeta za tekuću godinu;

2) namenskih prihoda budžeta, koji su definisani kao namenski prihodi budžetskog fonda;

3) prihoda koji proističu iz upravljanja likvidnim sredstvima budžetskog fonda.

Obaveze budžetskog fonda izmiruju se iz sredstava fonda.

Upravljanje budžetskim fondom

Član 65.

Budžetskim fondom upravlja nadležno ministarstvo, odnosno nadležni lokalni organ uprave.

Podelu odgovornosti i način upravljanja budžetskim fondom za kofinansiranje programa razvojne pomoći Evropske unije, kao i sredstvima razvojne pomoći Evropske unije, kada su ista data na upravljanje Republici Srbiji u skladu sa međunarodnim sporazumom između Republike Srbije i Evropske unije, bliže uređuje Vlada, na predlog ministra.

Po ukidanju budžetskog fonda, prava i obaveze budžetskog fonda preuzima ministarstvo, odnosno lokalni organ uprave iz stava 1. ovog člana.

Po ukidanju budžetskog fonda za kofinansiranje i finansiranje programa razvojne pomoći Evropske unije, o preuzimanju prava i obaveza odlučuje Vlada, na predlog ministra.

Posebni uslovi za upotrebu sredstava budžetskog fonda

Član 66.

Plaćanje na teret budžetskog fonda vrši se do nivoa sredstava raspoloživih u budžetskom fondu, a obaveze se preuzimaju u okviru realno planiranih prihoda budžetskog fonda.

Na kraju tekuće godine neiskorišćena sredstva sa računa budžetskog fonda prenose se u narednu godinu.

Tekuća budžetska rezerva

Član 67.

U okviru budžeta deo planiranih prihoda ne raspoređuje se unapred, već se zadržava na ime tekuće budžetske rezerve.

Sredstva tekuće budžetske rezerve koriste se za neplanirane svrhe za koje nisu utvrđene aproprijacije ili za svrhe za koje se u toku godine pokaže da aproprijacije nisu bile dovoljne.

Vlada, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, donosi na predlog ministra, odnosno lokalnog organa uprave nadležnog za finansije, rešenje o upotrebi tekuće budžetske rezerve.

Sredstva tekuće budžetske rezerve raspoređuju se na direktne korisnike budžetskih sredstava.

Izuzetno od odredaba st. 1-4. ovog člana, sredstva tekuće rezerve budžeta Republike Srbije mogu se koristiti i za izvršavanje obaveza budžeta lokalne vlasti usled smanjenog obima prihoda budžeta lokalne vlasti.

Stalna budžetska rezerva

Član 68.

U budžetu se planiraju sredstva za stalnu budžetsku rezervu, koja se iskazuje na aproprijaciji namenjenoj za budžetske rezerve.

Stalna budžetska rezerva koristi se za finansiranje rashoda na ime učešća Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, u otklanjanju posledica vanrednih okolnosti, kao što su zemljotres, poplava, suša, požar, klizišta, snežni nanosi, grad, životinjske i biljne bolesti, ekološka katastrofa i druge elementarne nepogode, odnosno drugih vanrednih događaja, koji mogu da ugroze život i zdravlje ljudi ili prouzrokuju štetu većih razmera.

Stalna budžetska rezerva opredeljuje se najviše do 1,5% ukupnih prihoda za budžetsku godinu.

Rešenje o upotrebi sredstava stalne budžetske rezerve donosi Vlada, na predlog ministra, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti, na predlog lokalnog organa uprave nadležnog za finansije.

Izveštaj o korišćenju sredstava stalne budžetske rezerve dostavlja se Narodnoj skupštini, odnosno skupštini lokalne vlasti, uz završni račun budžeta.

Odgovornost funkcionera, odnosno rukovodioca direktnog,odnosno indirektnogkorisnika budžetskih sredstava

Član 69.

Funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava, odgovoran je za preuzimanje obaveza, njihovu verifikaciju, izdavanje naloga za plaćanje koje treba izvršiti iz sredstava organa kojim rukovodi i izdavanje naloga za uplatu sredstava koja pripadaju budžetu.

Funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava odgovoran je za zakonitu, namensku, ekonomičnu i efikasnu upotrebu budžetskih aproprijacija.

Funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava, može preneti pojedina ovlašćenja iz stava 1. ovog člana na druga lica u direktnom, odnosno indirektnom korisniku budžetskih sredstava.

Vlada određuje lice odgovorno za funkcionisanje celokupnog sistema finansijskog upravljanja fondovima Evropske unije, za transfer sredstava iz Evropske unije, kao i sredstava iz nacionalnog kofinansiranja.

Podela odgovornosti između naredbodavca i računopolagača

Član 70.

Funkcije naredbodavca i računopolagača ne mogu se poklapati.

Naredbodavac je funkcioner, odnosno rukovodilac korisnika budžetskih sredstava, odnosno lice koje je odgovorno za upravljanje sredstvima, preuzimanje obaveza, izdavanje naloga za plaćanje koji se izvršavaju iz sredstava organa, kao i za izdavanje naloga za uplatu sredstava koja pripadaju budžetu.

Računopolagač je lice koje je prema opštem ili pojedinačnom aktu organa odgovorno za zakonitost, ispravnost i sastavljanje isprava o poslovnoj promeni i drugim poslovnim događajima koji se odnose na korišćenje sredstava organa, odnosno budžetskih aproprijacija, kao i za zakonitost i ispravnost sastavljanja isprava o poslovnoj promeni i drugim poslovnim događajima u vezi sa korišćenjem sredstava i druge imovine.

Podela odgovornosti za upravljanje sredstvima za kofinansiranje programa razvojne pomoći Evropske unije, kao i sredstvima razvojne pomoći Evropske unije kada su ista data na upravljanje Republici Srbiji u skladu sa međunarodnim sporazumom, vrši se u skladu sa aktom Vlade iz člana 65. stav 2. ovog zakona.

Ograničenje duga i garancije

Član 71.

U budžetu Republike Srbije utvrđuje se ograničenje ukupnog iznosa duga u toku budžetske godine, kao i ograničenje ukupnog iznosa garancija.

U postupku utvrđivanja ograničenja duga, Ministarstvo će razmotriti sve činjenice koje se odnose na:

1) zahteve za refinansiranje unutrašnjeg duga;

2) zahteve za finansiranje budžetskog deficita;

3) procene sledećih makroekonomskih indikatora, i to:

(1) učešće ukupnog državnog duga u bruto domaćem proizvodu;

(2) učešće godišnje otplate kamata na ime dugovanja u bruto domaćem proizvodu;

(3) iznos zaduživanja kod banaka, uključujući i Narodnu banku Srbije, po osnovu garancija za hartije od vrednosti;

(4) učešće kratkoročnog unutrašnjeg duga u ukupnom državnom dugu;

(5) učešće spoljnog duga u ukupnom državnom dugu;

(6) odnos duga i garancija prema tekućim prihodima;

(7) odnos rashoda na ime servisiranja ukupnog duga prema izvozu.

U budžetu Republike Srbije, odnosno budžetu lokalne vlasti obezbeđuju se sredstva za finansiranje privremene tekuće nelikvidnosti u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje javni dug.

Za finansiranje tekuće nelikvidnosti mogu se koristiti raspoloživa slobodna sredstva u okviru konsolidovanog računa trezora Republike Srbije, odnosno trezora lokalne vlasti, pod uslovima i na način koji propisuje ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije.

V. BUDžETSKO RAČUNOVODSTVO I IZVEŠTAVANjE

Odgovornost za budžetsko računovodstvo

Član 72.

Indirektni korisnik budžetskih sredstava i korisnik sredstava organizacije obaveznog socijalnog osiguranja odgovoran je za računovodstvo sopstvenih transakcija.

Direktni korisnik budžetskih sredstava odgovoran je za računovodstvo sopstvenih transakcija, a u okviru svojih ovlašćenja i za računovodstvo transakcija indirektnih korisnika budžetskih sredstava koji spadaju u njegovu nadležnost.

Visoki savet sudstva, odnosno Državno veće tužilaca odgovorno je za računovodstvo sopstvenih transakcija, a u okviru svojih ovlašćenja i za računovodstvo transakcija pravosudnih organa u okviru njihovog razdela.

Ministar, u ime Vlade, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije, u ime nadležnog izvršnog organa lokalne vlasti, odgovoran je za računovodstvo primljenih zajmova i dugova.

Ovlašćenje za donošenje budžetskih računovodstvenih propisa

Član 73.

Vlada bliže uređuje budžetsko računovodstvo i način vođenja konsolidovanog računa trezora.

Ministar uređuje način vođenja budžetskog računovodstva i sadržaj i način finansijskog izveštavanja za direktne i indirektne korisnike budžetskih sredstava, korisnike sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i budžetske fondove Republike Srbije i lokalne vlasti, a može doneti posebna uputstva o finansijskom izveštavanju za određene organe državne uprave.

Ministar utvrđuje način izveštavanja o ukupnim prihodima i ukupnim rashodima za trezore lokalne vlasti.

Ministar uređuje način pripreme, sastavljanja i podnošenja završnih računa direktnih i indirektnih korisnika budžetskih sredstava, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i budžetskih fondova Republike Srbije i lokalne vlasti.

Predlog završnog računa

Član 74.

Predlog zakona o završnom računu budžeta Republike Srbije utvrđuje Vlada, a predlog odluke o završnom računu budžeta lokalne vlasti utvrđuje nadležni izvršni organ lokalne vlasti.

Kalendar za podnošenje godišnjih finansijskih izveštaja

Član 75.

Postupak pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izveštaja korisnika budžetskih sredstava, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, budžeta Republike Srbije i budžeta lokalne vlasti izvršava se prema sledećem kalendaru, i to:

1) Kalendar za nivo Republike Srbije:

(1) 28. februar – indirektni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije pripremaju završni račun za prethodnu budžetsku godinu i podnose ga nadležnim direktnim korisnicima sredstava budžeta Republike Srbije; pravosudni organi koji se u budžetu Republike Srbije iskazuju zbirno pripremaju završni račun za prethodnu budžetsku godinu i podnose ga Visokom savetu sudstva, odnosno Državnom veću tužilaca; korisnici sredstava Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje pripremaju završni račun za prethodnu budžetsku godinu i podnose ga Republičkom zavodu za zdravstveno osiguranje;

(2) 31. mart – direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije pripremaju godišnji izveštaj i podnose ga Upravi za trezor, a direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije koji u svojoj nadležnosti imaju indirektne korisnike sredstava budžeta Republike Srbije kontrolišu, sravnjuju podatke iz njihovih završnih računa i sastavljaju konsolidovani godišnji izveštaj koji podnose Upravi za trezor; Visoki savet sudstva, odnosno Državno veće tužilaca kontrolišu, sravnjuju podatke iz završnih računa pravosudnih organa koji se iskazuju zbirno u okviru njihovih razdela i sastavljaju konsolidovane godišnje izveštaje, koje podnose Upravi za trezor;

(3) 30. april – organizacije obaveznog socijalnog osiguranja donose odluke o završnim računima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, usvajaju izveštaje o izvršenju finansijskih planova i podnose ih Upravi za trezor; Republički zavod za zdravstveno osiguranje kontroliše, sravnjuje podatke iz završnih računa korisnika sredstava koji se nalaze u njegovoj nadležnosti, konsoliduje podatke i sastavlja konsolidovani godišnji izveštaj, koji podnosi Upravi za trezor;

(4) 20. jun – Ministarstvo priprema nacrt zakona o završnom računu budžeta Republike Srbije i zajedno sa odlukama o završnim računima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja dostavlja Vladi;

(5) 15. jul – Vlada dostavlja Narodnoj skupštini predlog zakona o završnom računu budžeta Republike Srbije i odluke o završnim računima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja;

(6) 1. oktobar – Ministarstvo sastavlja konsolidovani izveštaj Republike Srbije i dostavlja ga Vladi;

(7) 1. novembar – Vlada dostavlja Narodnoj skupštini konsolidovani izveštaj Republike Srbije, radi informisanja.

2) Kalendar završnih računa budžeta lokalne vlasti:

(1) 28. februar – indirektni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti pripremaju završni račun za prethodnu budžetsku godinu i podnose ga nadležnim direktnim korisnicima sredstava budžeta lokalne vlasti;

(2) 31. mart – direktni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti pripremaju godišnji izveštaj i podnose ga lokalnom organu uprave nadležnom za finansije, a direktni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti koji u svojoj nadležnosti imaju indirektne korisnike sredstava budžeta lokalne vlasti kontrolišu, sravnjuju podatke iz njihovih završnih računa i sastavljaju konsolidovani godišnji izveštaj, koji podnose lokalnom organu uprave nadležnom za finansije;

(3) 15. maj – lokalni organ uprave nadležan za finansije priprema nacrt odluke o završnom računu budžeta lokalne vlasti i dostavlja ga nadležnom izvršnom organu lokalne vlasti;

(4) 1. jun – nadležni izvršni organ lokalne vlasti dostavlja skupštini lokalne vlasti predlog odluke o završnom računu budžeta lokalne vlasti;

(5) 15. jun – lokalni organ uprave nadležan za finansije podnosi Upravi za trezor odluku o završnom računu budžeta lokalne vlasti usvojenu od strane skupštine lokalne vlasti i podnosi izveštaj o izvršenju budžeta lokalne vlasti, izuzev lokalnih organa uprave nadležnih za poslove finansija gradskih opština u sastavu grada, odnosno grada Beograda, koji svoje odluke o završnim računima budžeta i izveštaje o izvršenju budžeta dostavljaju, odnosno podnose gradu, odnosno gradu Beogradu;

(6) 1. jul – lokalni organ uprave nadležan za poslove finansija grada sastavlja konsolidovani izveštaj grada i podnosi Upravi za trezor.

Rokovi iz stava 1. ovog člana predstavljaju krajnje rokove u kalendaru za podnošenje godišnjih finansijskih izveštaja i drugih akata.

Sadržaj završnog računa

Član 76.

Završni račun sadrži:

1) bilans stanja;

2) bilans prihoda i rashoda;

3) izveštaj o kapitalnim rashodima i finansiranju;

4) izveštaj o novčanim tokovima;

5) izveštaj o izvršenju budžeta, sačinjen tako da prikazuje razliku između odobrenih sredstava i izvršenja;

6) objašnjenje velikih odstupanja između odobrenih sredstava i izvršenja;

7) izveštaj o primljenim donacijama i kreditima, domaćim i inostranim i izvršenim otplatama dugova;

8) izveštaj o korišćenju sredstava iz tekuće i stalne budžetske rezerve;

9) izveštaj o garancijama datim u toku fiskalne godine;

10) izveštaj eksterne revizije o finansijskim izveštajima iz tač. 1) – 9) ovog člana u skladu sa članom 89. ovog zakona;

11) izveštaj o izlaznim rezultatima programskog dela budžeta.

VI. INTERNA FINANSIJSKA KONTROLA U JAVNOM SEKTORU

Član 77.

Interna finansijska kontrola obavlja se kod direktnih i indirektnih korisnika budžetskih sredstava, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i javnih preduzeća osnovanih od strane Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, pravnih lica osnovanih od strane tih javnih preduzeća, pravnih lica nad kojima Republika Srbija, odnosno lokalna vlast ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i drugih pravnih lica u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnih prihoda.

Interna finansijska kontrola obuhvata:

1) finansijsko upravljanje i kontrolu kod korisnika javnih sredstava;

2) internu reviziju kod korisnika javnih sredstava;

3) harmonizaciju koju obavlja Ministarstvo finansija – Centralna jedinica za harmonizaciju.

Finansijsko upravljanje i kontrola

Član 78.

Direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava, korisnici sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i javna preduzeća osnovana od strane Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, pravna lica osnovana od strane tih javnih preduzeća, odnosno pravna lica nad kojima Republika Srbija, odnosno lokalna vlast ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i druga pravna lica u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnih prihoda, uspostavljaju finansijsko upravljanje i kontrolu kao sveobuhvatan sistem interne kontrole, koji se sprovodi politikama, procedurama i aktivnostima sa zadatkom da se obezbedi razumno uveravanje da će svoje ciljeve ostvariti kroz:

1) poslovanje u skladu sa propisima, unutrašnjim aktima i ugovorima;

2) realnost i integritet finansijskih i poslovnih izveštaja;

3) ekonomično, efikasno i efektivno korišćenje sredstava;

4) zaštitu sredstava i podataka (informacija).

Finansijsko upravljanje i kontrola obuhvata sledeće elemente:

1) kontrolno okruženje;

2) upravljanje rizicima;

3) kontrolu;

4) informisanje i komunikacije;

5) praćenje i procenu sistema.

Finansijsko upravljanje i kontrola kao sveobuhvatan sistem interne kontrole organizuje se kao sistem procedura i odgovornosti svih lica uključenih u finansijske i poslovne procese.

Za uspostavljanje finansijskog upravljanja i kontrole, kao sveobuhvatnog sistema interne kontrole, odgovoran je funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog i indirektnog korisnika budžetskih sredstava, rukovodilac u korisniku sredstava organizacije obaveznog socijalnog osiguranja, rukovodilac u javnom preduzeću, odnosno pravnom licu nad kojim Republika Srbija, odnosno lokalna vlast ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i rukovodilac u drugom pravnom licu u kome javna sredstva čine više od 50% ukupnih prihoda, odnosno lice koje on ovlasti.

Funkcioner, odnosno rukovodilac iz stava 4. ovog člana na propisani način izveštava ministra o adekvatnosti i funkcionisanju uspostavljenog sistema finansijskog upravljanja i kontrole.

Ministar utvrđuje zajedničke kriterijume i standarde za uspostavljanje i funkcionisanje sistema finansijskog upravljanja i kontrole u javnom sektoru.

Interna revizija

Član 79.

Interna revizija uspostavlja se u direktnim korisnicima sredstava budžeta Republike Srbije i organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja, koji su u organizacionom i finanijskom smislu složene celine.

Ministar određuje direktne korisnike budžetskih sredstava iz stava 1. ovog člana i propisuje zajedničke kriterijume za organizovanje i standarde i metodološka uputstva za postupanje interne revizije u javnom sektoru, na osnovu kojih direktni korisnici budžetskih sredstava i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja mogu odrediti bližu organizaciju i postupak vršenja interne revizije.

Direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije uspostavljaju odgovarajuće oblike interne revizije za indirektne korisnike budžetskih sredstava koji su u njihovoj nadležnosti.

Direktni korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti uspostavljaju odgovarajuće oblike interne revizije.

Interna revizija uspostavlja se i u javnim preduzećima osnovanim od strane Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, pravnim licima osnovanim od strane tih javnih preduzeća, odnosno pravnim licima nad kojima Republika Srbija, odnosno lokalna vlast ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i nad drugim pravnim licima u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnih prihoda.

Interni revizori su direktno odgovorni funkcionerima direktnih korisnika budžetskih sredstava, rukovodiocima organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, odnosno rukovodiocima javnih preduzeća i pravnih lica iz stava 5. ovog člana.

Funkcije interne revizije su:

1) provera primene zakona i poštovanja pravila interne kontrole;

2) ocena sistema internih kontrola u pogledu njihove adekvatnosti, uspešnosti i potpunosti;

3) davanje saveta kada se uvode novi sistemi, procedure ili zadaci;

4) revizija načina rada (performansi) koja predstavlja ocenu poslovanja i procesa, uključujući i nefinansijske operacije, u cilju ocene ekonomičnosti, efikasnosti i uspešnosti;

5) uspostavljanje saradnje sa eksternom revizijom;

6) vršenje ostalih zadataka neophodnih da bi se ostvarila sigurnost u pogledu funkcionisanja sistema interne revizije.

Interna revizija dostavlja godišnje izveštaje o radu Centralnoj jedinici za harmonizaciju najkasnije do 31. januara tekuće godine za prethodnu godinu.

Harmonizacija

Član 80.

Harmonizaciju finansijskog upravljanja i kontrole i interne revizije vrši Centralna jedinica za harmonizaciju koja se obrazuje pri Ministarstvu.

Centralna jedinica za harmonizaciju obavlja poslove:

1) centralne harmonizacije i koordinacije metodologija finansijskog upravljanja i kontrole i interne revizije u javnom sektoru;

2) definisanja standarda kontrole u skladu sa međunarodno priznatim standardima;

3) definisanja zajedničkih kriterijuma za organizaciju i postupanje interne revizije u javnom sektoru i vođenje registra internih revizora i povelja interne revizije;

4) definisanja metodoloških uputstava i priručnika za finansijsko upravljanje i kontrolu;

5) stručnog usavršavanja, sertifikacije i nadzora nad radom internih revizora;

6) obuke rukovodilaca i zaposlenih u javnom sektoru iz oblasti finansijskog upravljanja i kontrole, u skladu sa međunarodno prihvaćenim standardima;

7) interne revizije kod korisnika budžetskih sredstava, organizacija, preduzeća i pravnih lica iz člana 77. stav 1. ovog zakona, po planu koji donosi ministar;

8) interne revizije kod korisnika budžetskih sredstava, za projekte koje sufinansira Evropska unija.

Ministar propisuje program za stručno obrazovanje i uslove i postupak sertifikovanja, odnosno polaganja ispita za sticanje profesionalnog zvanja ovlašćeni interni revizor u javnom sektoru i daje smernice i uputstva za obavljanje poslova iz stava 2. ovog člana.

VII. BUDžETSKA INSPEKCIJA

Član 81.

Poslove budžetske inspekcije obavlja Ministarstvo finansija – Uprava za trezor, sa ciljem vršenja inspekcije nad:

1) direktnim i indirektnim korisnicima budžetskih sredstava;

2) organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja;

3) javnim preduzećima osnovanim od strane Republike Srbije, pravnim licima osnovanim od strane tih javnih preduzeća, pravnim licima nad kojima Republika Srbija ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i nad drugim pravnim licima u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnog prihoda;

4) autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave, javnim preduzećima osnovanim od strane lokalne vlasti, pravnim licima osnovanim od strane tih javnih preduzeća, pravnim licima nad kojima lokalna vlast ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i nad drugim pravnim licima u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnog prihoda;

5) pravnim licima i drugim subjektima kojima su direktno ili indirektno doznačena budžetska sredstva za određenu namenu, pravnim licima i drugim subjektima koji su učesnici u poslu koji je predmet kontrole i subjektima koji koriste budžetska sredstva po osnovu zaduživanja, subvencija, ostale državne pomoći u bilo kom obliku, donacija, dotacija i dr.

Član 82.

Poslove budžetske inspekcije na teritoriji autonomne pokrajine obavlja služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine, koju osniva nadležni organ autonomne pokrajine, sa ciljem vršenja inspekcije nad:

1) direktnim i indirektnim korisnicima budžetskih sredstava autonomne pokrajine;

2) javnim preduzećima osnovanim od strane autonomne pokrajine, pravnim licima osnovanim od strane tih javnih preduzeća, pravnim licima nad kojima autonomna pokrajina ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i nad drugim pravnim licima u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnog prihoda;

3) jedinicama lokalne samouprave, javnim preduzećima osnovanim od strane jedinica lokalne samouprave, pravnim licima osnovanim od strane tih javnih preduzeća, pravnim licima nad kojima jedinica lokalne samouprave ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i nad drugim pravnim licima u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnog prihoda, u delu sredstava prenetih iz budžeta autonomne pokrajine;

4) pravnim licima i drugim subjektima kojima su direktno ili indirektno doznačena sredstva budžeta autonomne pokrajine za određenu namenu, pravnim licima i drugim subjektima koji su učesnici u poslu koji je predmet kontrole i subjektima koji koriste sredstva budžeta autonomne pokrajine po osnovu zaduživanja, subvencija, ostale državne pomoći u bilo kom obliku, donacija, dotacija i dr.

Nadležni izvršni organ jedinice lokalne samouprave osniva službu za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave.

Služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave nadležna je za sprovođenje inspekcije nad:

1) direktnim i indirektnim korisnicima sredstava budžeta jedinice lokalne samouprave;

2) javnim preduzećima osnovanim od strane jedinice lokalne samouprave, pravnim licima osnovanim od strane tih javnih preduzeća, pravnim licima nad kojima jedinica lokalne samouprave ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50% kapitala ili više od 50% glasova u upravnom odboru, kao i nad drugim pravnim licima u kojima javna sredstva čine više od 50% ukupnog prihoda;

3) pravnim licima i drugim subjektima kojima su direktno ili indirektno doznačena sredstva budžeta jedinice lokalne samouprave za određenu namenu, pravnim licima i drugim subjektima koji su učesnici u poslu koji je predmet kontrole i subjektima koji koriste sredstva budžeta jedinice lokalne samouprave po osnovu zaduživanja, subvencija, ostale državne pomoći u bilo kom obliku, donacija, dotacija i dr.

Član 83.

Funkcija budžetske inspekcije, službe za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i službe za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave je kontrola primene zakona u oblasti materijalno-finansijskog poslovanja i namenskog i zakonitog korišćenja sredstava korisnika budžetskih sredstava, organizacija, preduzeća, pravnih lica i drugih subjekata iz čl. 81. i 82. ovog zakona.

Član 84.

Ako se u postupku inspekcije utvrde nezakonitosti, budžetska inspekcija, odnosno služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine, odnosno služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave, rešenjem nalaže mere za njihovo otklanjanje i preduzima druge zakonom utvrđene postupke.

Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno u upravnom postupku.

Član 85.

Ukoliko korisnici budžetskih sredstava iz člana 81. stav 1. tač. 1), 2) i 3) ovog zakona ne postupe po konačnom rešenju budžetske inspekcije, ministar može izdati nalog da im se obustavi prenos sredstava budžeta u tekućem periodu, osim sredstava za plate, u visini nenamenski utrošenih sredstava koja su im po konačnom rešenju budžetske inspekcije naložena da vrate.

Član 86.

Ukoliko autonomna pokrajina ne postupi po rešenju budžetske inspekcije, ministar može privremeno obustaviti prenos pripadajućeg dela poreza na zarade i poreza na dobit preduzeća, odnosno prenos transfernih sredstava iz budžeta Republike Srbije autonomnoj pokrajini.

Ukoliko jedinica lokalne samouprave ne postupi po rešenju budžetske inspekcije, odnosno službe za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine, odnosno službe za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave, donetom u kontroli iz člana 81. tačka 4) i člana 82. stav 1. tačka 3) i stav 3. tačka 1) ovog zakona, ministar, na osnovu obaveštenja budžetske inspekcije, odnosno službe za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine, odnosno službe za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave, može privremeno obustaviti prenos transfernih sredstava iz budžeta Republike Srbije, do otklanjanja nepravilnosti konstatovanih zapisnikom.

Ukoliko organ lokalne vlasti prekorači nivo zaduženja propisan odredbama čl. 35. i 36. Zakona o javnom dugu („Službeni glasnik RS”, broj 61/05) i ne postupi po članu 37. stav 3. tog zakona, ministar može privremeno obustaviti prenos transfernih sredstava iz budžeta Republike Srbije, odnosno pripadajućeg dela poreza na zarade i poreza na dobit preduzeća, do momenta ispunjenja uslova propisanih pomenutim zakonskim odredbama.

Prava i dužnosti

Član 87.

Rad budžetske inspekcije je nezavisan i samostalan. Njen rad, ovlašćenja i obeležja urediće se posebnim aktom Vlade, na predlog ministra.

Program i plan rada budžetske inspekcije i njegove promene utvrđuje ministar.

Odredbe st. 1. i 2. ovog člana shodno se primenjuju i na službu za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i službu za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave.

Ministar utvrđuje metodologiju i bliže uređuje način rada budžetske inspekcije.

Standardi u pogledu metodologije i načina rada iz stava 4. ovog člana primenjuju se i na službu za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i službu za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave.

Budžetska inspekcija obavlja kontrolu kvaliteta rada inspekcije iz stava 5. ovog člana, radi obezbeđenja jedinstvene primene postupka inspekcije na teritoriji Republike Srbije.

Služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave dostavljaju dokumentaciju i izveštaj, na zahtev funkcionera koji rukovodi budžetskom inspekcijom, radi kontrole iz stava 6. ovog člana.

Budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave imaju pristup svim podacima, dokumentima, izveštajima i informacijama potrebnim za obavljanje funkcija kod korisnika budžetskih sredstava, organizacija, preduzeća, pravnih lica i subjekata iz čl. 81. i 82. ovog zakona, nad kojima se vrši inspekcija.

Budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave imaju na raspolaganju odgovarajuće resurse (osoblje, prostor i opremu), koji obezbeđuju vršenje njihovih funkcija.

U vršenju funkcija, budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave obavezni su da čuvaju tajnost službenih i poslovnih podataka.

Izveštavanje

Član 88.

Budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave dostavlja ministru, odnosno nadležnom organu lokalne vlasti izveštaj o izvršenoj inspekciji sa nalazima i merama.

Budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave dostavljaju zapisnik korisnicima budžetskih sredstava, organizacijama, preduzećima, pravnim licima i drugim subjektima iz čl. 81. i 82. ovog zakona, kod kojih je vršena inspekcija.

Budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave dostavljaju skupštini lokalne vlasti zapisnik o sprovedenoj inspekciji korisnika iz čl. 81. i 82. ovog zakona, radi upoznavanja i preduzimanja odgovarajućih mera iz njene nadležnosti.

Ministar dostavlja godišnji izveštaj o radu budžetske inspekcije Vladi, koja ga podnosi Narodnoj skupštini.

VIII. EKSTERNA REVIZIJA

Član 89.

Završni račun budžeta Republike Srbije i završni računi organizacija obaveznog socijalnog osiguranja obavezno podležu eksternoj reviziji u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje nadležnost Državne revizorske institucije.

Lokalna vlast može da angažuje revizora sa odgovarajućim kvalifikacijama za obavljanje eksterne revizije završnog računa budžeta lokalne vlasti, o čemu odlučuje skupština lokalne vlasti, u skladu sa zakonom.

IX. TREZOR

Dužnosti i odgovornosti trezora RepublikeSrbije

Član 90.

Uprava za trezor obavlja:

1) finansijsko planiranje, koje obuhvata:

(1) projekcije i praćenje priliva sredstava na sistem konsolidovanog računa trezora i na konsolidovani račun trezora Republike Srbije i praćenje utroška sredstava po podnetim zahtevima za izvršavanje rashoda;

(2) definisanje tromesečnih i mesečnih kvota preuzetih obaveza i plaćanja;

2) upravljanje gotovinskim sredstvima Republike Srbije, koje obuhvata:

(1) upravljanje konsolidovanim računom trezora Republike Srbije na koji se uplaćuju svi prihodi i na teret kojeg se vrše sva plaćanja iz budžeta, koji se odnose na otvaranje i kontrolu bankarskih računa i podračuna i upravljanje bankarskim odnosima;

(2) izvršenje budžeta i priprema izveštaja o izvršavanju budžeta;

(3) upravljanje likvidnošću;

(4) razradu postupaka za naplatu primanja preko bankarskog sistema;

(5) upravljanje finansijskim sredstvima;

3) kontrolu rashoda, koja obuhvata predlaganje postupaka odobravanja preuzimanja obaveza i odobravanje plaćanja na teret budžetskih sredstava;

4) izveštavanje o izvršenju programskog dela budžeta;

5) budžetsko računovodstvo i izveštavanje, koje obuhvata:

(1) računovodstvene poslove za obradu plaćanja i evidentiranje primanja, vođenje dnevnika, glavne knjige i određenih pomoćnih knjiga za sve prihode i rashode po korisnicima budžetskih sredstava i međunarodne donacije i druge vidove pomoći;

(2) finansijsko izveštavanje;

(3) pripremu akata kojima se reguliše računovodstvena metodologija, uključujući sistem budžetskih klasifikacija, pravila budžetskog računovodstva i izradu zahteva u pogledu internog i eksternog izveštavanja;

6) uspostavljanje informacione osnove sistema izvršenja budžeta, koji obuhvata korisnike sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti i upravljanje tim sistemom;

7) poslove u vezi javnih plaćanja koji obuhvataju vođenje evidencija i obavljanje poslova u okviru sistema konsolidovanog računa trezora, i to:

(1) vođenje spiska korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora i druge registre utvrđene posebnim propisima;

(2) otvaranje i vođenje evidencija o računima za uplatu javnih prihoda;

(3) raspoređivanje uplaćenih javnih prihoda na odgovarajuće podračune različitih nivoa vlasti, u skladu sa zakonom;

(4) vođenje podračuna korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora;

(5) vođenje drugih računa, u skladu sa zakonom i drugim propisima;

(6) prijem, kontrola i obrada naloga za plaćanja korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora;

(7) kontrola izvršenja aproprijacija primenom sistema izvršenja budžeta Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti;

(8) izdavanje naloga za plaćanja na teret podračuna korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora, na osnovu zakona i dobijenih ovlašćenja, na osnovu sudskih i drugih izvršnih naslova, ispravke grešaka i naplata usluga;

(9) obavljanje gotovinskih isplata korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora;

(10) prijem gotovinskih uplata fizičkih lica na ime izmirivanja obaveza po osnovu javnih prihoda;

(11) prijem, kontrola i obrada godišnjih izveštaja korisnika sredstava, u skladu sa zakonom i drugim propisima;

(12) vođenje fiskalne statistike, u skladu sa propisom koji donosi ministar;

(13) praćenje likvidnosti korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora i davanje podataka o tome, saglasno važećim propisima;

8) centralizovanu obradu ličnih primanja zaposlenih kod korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, koja obuhvata:

(1) obradu zarada, naknada zarada i ostalih ličnih primanja zaposlenih;

(2) održavanje i čuvanje baze podataka o zaposlenima koji se odnose na njihova lična primanja;

9) administriranje sredstvima koja obezbeđuje Evropska unija;

10) poslove budžetske inspekcije;

11) druge poslove iz nadležnosti Ministarstva, koje odredi ministar.

Organizacija

Član 91.

Za obavljanje poslova iz nadležnosti Uprave za trezor obrazuju se organizacione jedinice.

Način obrazovanja, broj, struktura, mreža i delokrug organizacionih jedinica iz stava 1. ovog člana uređuju se aktom ministra, na predlog direktora Uprave za trezor.

Rukovođenje

Član 92.

Upravom za trezor rukovodi direktor.

Direktora Uprave za trezor postavlja Vlada, na predlog ministra.

Direktor Uprave za trezor može da ima zamenika.

Ovlašćenja ministra

Član 93.

Ministar propisuje uslove i način za otvaranje i ukidanje podračuna konsolidovanog računa trezora, plan tih podračuna, način i postupak obavljanja platnog prometa u okviru konsolidovanog računa trezora, sistem izvršenja budžeta, način i postupak vršenja unutrašnje kontrole, kao i druga pitanja od značaja za funkcionisanje trezora.

Raspolaganje sredstvima

Član 94.

Nalozi za čije plaćanje nisu obezbeđena sredstva, evidentiraju se i izvršavaju prema vremenu prijema, ako zakonom nije drukčije određeno.

Ministar bliže uređuje postupak za izvršenje naloga za plaćanje iz stava 1. ovog člana.

Neizvršavanje naloga za plaćanje

Član 95.

Uprava za trezor neće izvršiti nalog za plaćanje koji nije u skladu sa propisima, a na zahtev podnosioca, u roku od tri dana od dana podnošenja naloga, pismeno će obrazložiti razloge za odbijanje naloga.

Pružanje drugih finansijskih usluga

Član 96.

Uprava za trezor naplaćuje naknadu za usluge izvršenih javnih plaćanja iz nadležnosti ministarstva, odnosno Uprave za trezor i može pružati druge finansijske usluge i obavljati druge poslove u skladu sa ugovorom, po osnovu kojih stiče prihod.

Visinu naknade za vršenje usluga iz stava 1. ovog člana, utvrđuje Vlada, na predlog ministra.

Sredstva za rad

Član 97.

Sredstva za rad Uprave za trezor mogu se obezbediti i u budžetu Republike Srbije.

Za stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih, projektovanje, izgradnju i održavanje informacionog sistema i nabavku opreme za rad u Ministarstvu, odnosno Upravi za trezor, koriste se sredstva ostvarena iz dela ostalih izvora prihoda.

Trezor lokalne vlasti

Član 98.

Trezor lokalne vlasti obavlja:

1) finansijsko planiranje, koje obuhvata:

(1) projekcije i praćenje priliva na konsolidovani račun trezora lokalne vlasti i zahteve za izvršavanje izdataka;

(2) definisanje tromesečnih i mesečnih kvota preuzetih obaveza i plaćanja;

2) upravljanje sredstvima na konsolidovanom računu trezora lokalne vlasti na koji se uplaćuju prihodi i sa kojeg se vrše plaćanja iz budžeta, koje obuhvata:

(1) upravljanje likvidnošću;

(2) upravljanje finansijskim sredstvima;

3) upravljanje dugom, koje obuhvata:

(1) upravljanje pregovorima o zaduživanju;

(2) vođenje evidencije o dugu;

(3) upravljanje primanjima od zaduživanja;

4) budžetsko računovodstvo i izveštavanje, koje obuhvata:

(1) obradu plaćanja i evidentiranje prihoda;

(2) vođenje poslovnih knjiga;

(3) finansijsko izveštavanje;

(4) pripremu i izradu svih izveštaja i izradu završnog računa budžeta lokalne vlasti, kao i izradu konsolidovanog izveštaja grada;

5) kontrolu rashoda, koja obuhvata upravljanje procesima odobravanja preuzimanja obaveza i odobravanje plaćanja na teret budžetskih sredstava;

6) praćenje kretanja mase zarada u javnim preduzećima na nivou tog trezora i dostavljanje izveštaja Ministarstvu.

Privremena obustava prenosa sredstava

Član 99.

Ukoliko nadležni organ lokalne vlasti ne dostavi Ministarstvu izveštaje i akte u skladu sa ovim zakonom, ministar može privremeno obustaviti prenos transfernih sredstava iz budžeta Republike Srbije, odnosno pripadajućeg dela poreza na zarade i poreza na dobit preduzeća, do momenta dostavljanja traženih izveštaja i akata.

X. KAZNENE ODREDBE

Krivično delo

Član 100.

Novčanom kaznom od 30.000 do 300.000 dinara ili zatvorom do jedne godine kazniće se za krivično delo odgovorno lice korisnika budžetskih sredstava, odgovorno lice u organizaciji obaveznog socijalnog osiguranja ili drugo odgovorno lice kod korisnika budžetskih sredstava ili u organizaciji obaveznog socijalnog osiguranja, koje stvori obaveze ili na teret računa budžeta odobri nezakonito plaćanje rashoda iz budžetskih sredstava ili plaćanje rashoda preko iznosa od 1.000.000 dinara u odnosu na iznos utvrđen budžetom ili finansijskim planom, odnosno preko iznosa sredstava pozajmica datih aktom Vlade.

Prekršaji

Član 101.

Novčanom kaznom od 500 do 50.000 dinara kazniće se odgovorno lice korisnika budžetskih sredstava, odgovorno lice u organizaciji obaveznog socijalnog osiguranja ili drugo odgovorno lice, za sledeće prekršaje:

1) ukoliko stvori obaveze ili na teret računa budžeta odobri plaćanje rashoda koji nije predviđen u budžetu;

2) ako ne poštuje odredbe čl. 30, 36, 37, 39, 40, člana 41. stav 6. i člana 49. ovog zakona u postupku pripreme i usvajanja budžeta;

3) ako predlog budžeta i završnog računa i izveštaji koji se dostavljaju Narodnoj skupštini, odnosno lokalnoj skupštini ne sadrže delove iz čl. 28. i 76. ovog zakona;

4) ako ne poštuje odredbe čl. 48-60, 69. i 70. stav 1. ovog zakona u postupku izvršenja budžeta;

5) ako odloži naplatu dospelog potraživanja ili odobri naplatu u ratama potraživanja, bez prethodno dobijene saglasnosti nadležnog organa;

6) ako ne poštuje odredbe člana 10. st. 8. i 9. i čl. 72-76. ovog zakona;

7) ako ne otkloni propuste na koje je ukazano u nalazu budžetske inspekcije, odnosno službe za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave ili ih ne ispravi blagovremeno;

8) ako ne izvrši konačno rešenje iz člana 84. ovog zakona;

9) ako ne postupi po odredbi člana 99. ovog zakona.

Prekršajni postupak

Član 102.

Zahtev za pokretanje prekršajnog postupka iz člana 101. ovog zakona podnosi budžetska inspekcija, služba za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i služba za budžetsku inspekciju jedinice lokalne samouprave.

Prekršajni postupak iz člana 101. ovog zakona ne može se pokrenuti ako proteknu tri godine od dana kada je prekršaj učinjen.

Prekršajni postupak iz stava 1. ovog člana vodi se u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuju prekršaji.

XI. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 103.

Propisi na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona doneće se u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Podzakonski akti doneti do dana stupanja na snagu ovog zakona primenjivaće se ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom, do donošenja odgovarajućih propisa na osnovu ovog zakona.

Član 104.

Do konstituisanja Visokog saveta sudstva i Državnog veća tužilaca nadležnosti u odnosu na pravosudne organe, u smislu odredaba ovog zakona, obavljaće ministarstvo nadležno za poslove pravde.

Do početka rada Uprave za javni dug formirane Zakonom o javnom dugu („Službeni glasnik RS”, broj 61/05), poslove ove uprave obavljaće Uprava za trezor.

Poslovi Centralne jedinice za harmonizaciju iz člana 80. ovog zakona, do njenog obrazovanja, obavljaće se u Ministarstvu finansija.

Ministarstvo preuzima od Uprave za trezor zaposlene i postavljena lica, kao i prava, obaveze, predmete, opremu, sredstva za rad i arhivsku građu i registraturski materijal kome nije istekao rok čuvanja (u daljem tekstu: arhiva) koji su potrebni za vršenje nadležnosti iz oblasti pripreme budžeta, praćenja i kontrole aktivnosti javnih preduzeća i evidentiranja i praćenja državne pomoći.

Uprava za trezor preuzima od Ministarstva zaposlene i postavljena lica, kao i prava, obaveze, predmete, opremu, sredstva za rad i arhivu koji su potrebni za vršenje nadležnosti u oblasti budžetske inspekcije.

Ministar će uskladiti Pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u Ministarstvu sa odredbama ovog zakona, u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 105.

Uprava za trezor osnovana Zakonom o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 9/02, 87/02, 61/05 – dr. zakon, 66/05, 101/05 – dr. zakon, 62/06 – dr. zakon i 85/06) nastaviće sa radom u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim i drugim zakonom.

Trezori lokalne vlasti osnovani na osnovu Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 9/02, 87/02, 61/05 – dr. zakon, 66/05, 101/05 – dr. zakon, 62/06 – dr. zakon i 85/06) nastaviće sa radom u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim i drugim zakonom i aktom o osnivanju.

Član 106.

Početak donošenja trogodišnjeg budžeta utvrdiće se Memorandumom.

Memorandumom će se utvrditi i početak iskazivanja rashoda za kofinansiranje troškova prema programskom modelu budžeta, radi sprovođenja programa razvojne pomoći Evropske unije.

Srednjoročni okvir rashoda budžeta Republike Srbije utvrdiće se počev od Memoranduma za 2010. i naredne dve fiskalne godine.

Član 107.

Aktom ministra utvrdiće se rok do koga se mogu vršiti plaćanja sa podračuna korisnika budžetskih sredstava i korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja sa kojih se na dan stupanja na snagu ovog zakona vrše plaćanja.

Član 108.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe:

1) Zakon o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 9/02, 87/02, 61/05 – dr. zakon, 66/05, 101/05 – dr. zakon, 62/06 – dr. zakon i 85/06);

2) Zakon o javnim prihodima i javnim rashodima („Službeni glasnik RS”, br. 76/91, 41/92 – dr. zakon, 18/93, 22/93 – ispr, 37/93, 67/93, 45/94, 42/98, 54/99, 22/01, 9/02 – dr. zakon, 87/02 – dr. zakon, 33/04 i 135/04 – dr. zakon).

Član 109.

Odredba člana 90. tačka 7) podtačka (7) ovog zakona primenjivaće se na korisnike sredstava budžeta lokalne vlasti počev od 1. januara 2009. godine.

Odredbe ovog zakona, koje se odnose na programski deo budžeta, primenjivaće se postupnim uvođenjem za pojedine korisnike sredstava budžeta Republike Srbije, a u celini od donošenja zakona o budžetu Republike Srbije i odluka o budžetima lokalne vlasti za 2011. godinu.

Član 110.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

O B R A Z L O Ž E Nj E

I. USTAVNI OSNOV

Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u odredbama člana 97. tač. 6, 11, 15. i 17. Ustava Republike Srbije, kojima je, između ostalog, utvrđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje poreski sistem, finansijsku reviziju javnih sredstava, finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije utvrđenih Ustavom i zakonom, kao i druge odnose od interesa za Republiku, u skladu s Ustavom.

II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA

Posle donošenja Zakona o budžetskom sistemu, kao sveobuhvatnog i modernog okvira za pripremu i izvršenje budžeta, koji je donet 2002. godine, u cilju daljeg unapređivanja budžetskog sistema, posebno u delu planiranja, pripreme, donošenja i kontrole budžeta Republike Srbije i budžeta lokalne vlasti, izvršeno je više izmena i dopuna Zakona. Zbog potrebe daljeg usavršavanja trezorskog načina poslovanja, unapređenja sistema odgovornosti u trošenju javnih sredstava, efikasnog sprovođenja budžetskih ciljeva, posebno efikasnosti, ekonomičnosti i efektivnosti u pripremi i izvršenju budžeta, neophodne su dalje izmene i dopune Zakona.

Osim toga, u dosadašnjem periodu javljale su se teškoće u ostvarivanju uvida u trošenje javnih sredstava kod onih pravnih lica koji u važećem sistemu nemaju status ni direktnog ni indirektnog korisnika budžetskih sredstava, pa samim tim nije bilo moguće obezbediti evidenciju i kontrolu tih javnih sredstava. U pitanju su agencije koje su osnovane u skladu sa Zakonom o javnim agencijama, komisije, regulatorna tela i drugi korisnici. Iz tih razloga, ocenjeno je da je neophodno da se putem njihovog uključivanja u sistem konsolidovanog računa trezora, omogući kvalitetnije i efikasnije informisanje o tim korisnicima javnih sredstava, bolja kontrola i racionalnije trošenje javnih sredstava.

Ocenjeno je, takođe, da su izmene nužne i zbog stvaranja uslova za korišćenje razvojne pomoći Evropske unije i obaveze Srbije da oformi odgovarajuće sopstvene institucije za upravljanje fondovima Evropske unije kroz tzv. decentralizovani sistem upravljanja fondovima Evropske unije. Takođe, imala se u vidu i činjenica da je veći broj odredbi Zakona o javnim prihodima i javnim rashodima prestao da važi, osim odredbi kojima se uređuju javni prihodi i javni rashodi, a koje je bilo nužno uneti u Zakon o budžetskom sistemu.

S obzirom na dosadašnje obimne izmene Zakona, kao i na potrebu za novim izmenama i dopunama, ocenjeno je da treba doneti nov zakon.

III. OBJAŠNjENjE POJEDINAČNIH REŠENjA U ZAKONU

S obzirom da ovaj zakon uglavnom sadrži odredbe koje su važeće i koje su u primeni, a koje se ovim zakonom ne menjaju, dodatna objašnjenja se daju za odredbe koje predstavljaju novinu u odnosu na važeće odredbe Zakona o budžetskom sistemu.

1. Članom 1. ovog zakona, kojim se uređuje sadržaj i delokrug zakona, predlaže se kao novina uređivanje vrsta i pripadnosti javnih prihoda.

2. U članu 2. ovog zakona, u kome se navode definicije koje se koriste u Zakonu, predlažu se definicije, i to za korisnike javnih sredstava, prihode, rashode, javne prihode i primanja, sopstvene prihode, javne rashode i izdatke, budžet, budžetski suficit, odnosno deficit, primarni suficit, odnosno primarni deficit, konsolidovani suficit, odnosno konsolidovani deficit, konsolidovani bilans grada, odnosno grada Beograda, razvojnu pomoć Evropske unije, kofinansiranje razvojnog programa Evropske unije, sistem upravljanja javnim finansijama, sistem izvršenja budžeta, konsolidovani izveštaj Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje i za godišnji operativni plan.

Definicije za budžetski suficit, odnosno deficit, primarni suficit, odnosno primarni deficit i konsolidovani suficit, odnosno konsolidovani deficit preuzete su iz člana 13. važećeg Zakona o budžetskom sistemu, sa ciljem objedinjavanja definicija u jednom članu zakona.

U cilju preciziranja, dopunjene su definicije za zakon o budžetu Republike Srbije, odnosno za odluku o budžetu lokalne vlasti, glavnu knjigu trezora, državnu pomoć i programski deo budžeta.

Definicija dopunskog budžeta zamenjena je definicijom rebalansa budžeta, koja je u dugogodišnjoj upotrebi i prihvatljivija za korisnike budžetskih sredstava.

U definisanju indirektnih i direktnih korisnika budžetskih sredstava izvršena je promena u cilju budžetskog razdvajanja izvršnih i sudskih funkcija, tako da pravosudni organi više neće biti indirektni, već direktni korisnici budžetskih sredstava, s tim što će se aproprijacije opredeljivati poimenično za pravosudne organe čiji se naziv iskazuje poimenično, a za ostale zbirno po vrstama i stepenima pravosudnih organa i namenama sredstava u okviru razdela Visokog saveta sudstva, odnosno u okviru razdela Državnog veća tužilaca.

Definicije za razvojnu pomoć Evropske unije i kofinansiranje razvojnog programa Evropske unije unete su zbog stvaranja uslova za korišćenje sredstava Evropske unije.

Definicije za sistem upravljanja javnim finansijama i sistem izvršenja budžeta unete su zbog nove funkcije trezora Republike Srbije – plansko upravljanje gotovinskim sredstvima, koja se obezbeđuje uvođenjem novog sistema za elektronsko podnošenje zahteva za plaćanja, promenu aproprijacija, kvota i preuzimanje obaveza.

Definicija opšteg bilansa je brisana, u skladu sa predloženom izmenom strukture Memoranduma, date u članu 33. ovog zakona. Naime, u strukturi Memoranduma predviđen je deo koji se odnosi na konsolidovani bilans sektora države (javna potrošnja), s obzirom da su konsolidovani, a ne bruto (nekonsolidovani) javni rashodi koji su dati u opštem bilansu, pravi pokazatelj ukupnih rashoda sektora države. U skladu sa tim, definicija opšteg bilansa na nivou grada zamenjena je definicijom konsolidovanog bilansa grada, odnosno grada Beograda.

Uključivanjem termina javnih prihoda i javnih rashoda iz Zakona o javnim prihodima i javnim rashodima, koji ovim zakonom prestaje da važi, pokazalo se neophodnim i usaglašavanje termina koji se odnose na prihode, primanja i prilive, kao i rashode i izdatke, s obzirom da važeći Zakon o budžetskom sistemu u ovom delu nije bio u svemu usaglašen.

U važećem Zakonu o budžetskom sistemu, u pojedinim odredbama definisano je programsko iskazivanje budžeta, uz istovremeno definisanje Nacionalnog investicionog plana, što je bilo nužno, s obzirom da su se, istovremeno sa uvođenjem definicija programskog budžeta, u godišnjem zakonu o budžetu opredeljivala i sredstva za NIP. Ocenjuje se da su se sada stekli uslovi da se pod sistemskim rešenjima, kojima se definiše programsko iskazivanje budžeta, podrazumevaju i sredstva za realizaciju Nacionalnog investicionog plana, tako da više nije potrebno u definicijama posebno navoditi NIP.

3. U članu 4. ovog zakona, kojim se regulišu budžetski ciljevi, navedeni su kao novi ciljevi niska inflacija i ekonomski razvoj, kao i efektivnost, koji se moraju poštovati prilikom pripreme i izvršenja budžeta.

4. S obzirom da važeći Zakon o budžetskom sistemu posebno ne reguliše postupanje u slučaju kada jedan nivo vlasti svojim aktom opredeli drugom nivou vlasti namenska transferna sredstva (iznos transfernih sredstava nije mogao biti poznat u postupku donošenja akta o budžetu, pa nije mogao biti ni planiran, čime se ujedno onemogućavalo trošenje tih sredstava), a istovremeno je necelishodno zahtevati usvajanje rebalansa budžeta, koji je uslov za trošenje tako dobijenih namenskih sredstava, članom 5. ovog zakona predlaže se da u tim slučajevima, organ uprave nadležan za finansije otvara odgovarajuće aproprijacije za izvršavanje rashoda po tom osnovu, odnosno za namenu za koju su ta sredstva i dobijena. Takođe, u cilju nesmetanog izvršavanja budžeta, predlaže se da u slučaju kada korisnik budžetskih sredstava ostvari sopstveni prihod u većem iznosu od planiranog, organ uprave nadležan za finansije po zahtevu tog korisnika uvećava odobrene aproprijacije za izvršavanje rashoda iz tih prihoda.

5. Članom 8. Nacrta zakona uređeno je da ministar nadležan za poslove finansija posebnim aktom utvrđuje spisak direktnih i indirektnih korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, kao i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora (agencije i druga regulatorna tela). Uključivanje ovih korisnika u sistem konsolidovanog računa trezora je u skladu sa GFS standardima, i predlaže se sa ciljem konsolidacije svih sredstava javnog sektora. Na ovaj način, omogućiće se kvalitetnije i efikasnije informisanje o određenim korisnicima javnih sredstava, bolja kontrola i racionalnije trošenje javnih sredstava.

6. U čl. 9. i 10. ovog zakona, u cilju lakše primene, preciznije su uređene odredbe koje se odnose na otvaranje i vođenje podračuna konsolidovanog računa trezora i investiranje, odnosno plasiranje sredstava konsolidovanog računa trezora,

7. Iz važećeg Zakona o budžetskom sistemu preuzete su odredbe koje se odnose na glavnu knjigu trezora, s tim što su izvršena odgovarajuća usklađivanja, zbog potrebe da se na jedinstven način definišu poslovne knjige u kojima korisnici budžetskih sredstava i sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja vode evidencije o svom finansijskom poslovanju i u kojima transakcije moraju biti usklađene sa transakcijama u glavnoj knjizi trezora. Transakcije i poslovni događaji vode se u poslovnim knjigama (glavna knjiga, pomoćna knjiga), obzirom da korisnici budžetskih sredstava još uvek svoje poslovanje ne obavljaju na jedinstven način i još uvek jedan broj svoje poslovanje izvršava preko sopstvenog podračuna, zbog čega i vode različite poslovne knjige. Obaveza korisnika budžetskih sredstava za vođenje određene vrste poslovnih knjiga, menjaće se u zavisnosti od toga, kada će im se ukinuti podračuni za njihovo poslovanje, a što je i razlog za unošenje u Zakon o budžetskom sistemu jednog opšteg naziva za – poslovne knjige (član 11. ovog zakona).

8. Kao novi odeljak u Zakonu predlaže se odeljak II. JAVNI PRIHODI I PRIMANjA I JAVNI RASHODI I IZDACI (čl. 13. do 27.), koji su preuzeti iz Zakona o javnim prihodima i javnim rashodima, s tim što su prilagođeni terminologiji iz Zakona o budžetskom sistemu, odnosno GFS standardima. Ovim se u stvari van snage stavlja Zakon o javnim prihodima i javnim rashodima, koji je donet još 1991. godine i kojim je tada uspostavljen potpuni integritet Republike Srbije u sferi javnih prihoda i javnih rashoda i na celovit način uređen sistem javnih prihoda i sistem finansiranja javnih rashoda. Zakonom o budžetskom sistemu, kao modernim zakonom, dati su novi okviri za pripremu i izvršenje budžeta, usaglašeni sa propisima Evropske unije.

9. U odnosu na odredbe važećeg zakona, u članu 28. ovog zakona izostavljene su odredbe koje se odnose na bliže određivanje sadržaja programskog dela budžeta, obzirom da je ocenjeno da je celishodnije da se to uredi kroz propisivanje programskih klasifikacija. Kao novina predlaže se da opšti deo budžeta obuhvata i procenu neophodnih finansijskih sredstava za kofinansiranje razvojnih programa finansiranih iz sredstava razvojne pomoći Evropske unije.

10. U članu 29. ovog zakona, kojim se uređuje budžetska klasifikacija, predlaže se promena naziva klasifikacije prema računovodstvenim fondovima u klasifikaciju prema izvorima finansiranja, što je i adekvatnije našem jeziku.

11. U članu 31. ovog zakona, kojim se reguliše budžetski kalendar, predlaže se faza koja prethodi fazi izrade Memoranduma, a odnosi se na utvrđivanje prioritetnih oblasti finansiranja za budžetsku i naredne dve fiskalne godine. Osim toga, rokovi propisani za postupak pripreme i donošenja budžeta i finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, promenjeni su u cilju obezbeđivanja uslova za izradu kvalitetnih predloga finansijskih planova, odnosno predloga za sredstvima od strane direktnih korisnika budžetskih sredstava i organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

12. U članu 32. ovog zakona, kao novina u pogledu akata koje Vlada, odnosno nadležni izvršni organ lokalne vlasti dostavlja Narodnoj skupštini, odnosno skupštini lokalne vlasti, predlaže se obaveza dostavljanja finansijskog plana koncesionog preduzeća.

13. U članu 33. ovog zakona, u cilju unapređenja i povećanja transparentnosti javnih finansija, predviđene su dopune Memoranduma, u smislu da ovaj dokument sadrži i srednjoročni plan investicija Republike Srbije, kao i procenu fiskalnih rizika za potpisane koncesije. Ova kvalitativna promena je deo šire reforme upravljanja javnim finansijama, što značajno doprinosi ostvarenju budžetskih ciljeva, definisanih ovim zakonom.

14. U čl. 34. i 39. ovog zakona, kojim se utvrđuje sadržina uputstva za pripremu budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta lokalne vlasti, predlaže se donošenje uputstva samo za budžetsku godinu, a ne i za naredne dve fiskalne godine, obzirom da se procene prihoda i rashoda za dve naredne fiskalne godine sadrže u Memorandumu. Trogodišnji budžet sadržavaće sve tri fiskalne godine.

15. U čl. 37, 38, 41, 42. i 44. ovog zakona, kojima se uređuje priprema finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, razmatranje zahteva korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, kao i utvrđivanje predloga odluke o davanju saglasnosti na finansijski plan organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, izvršena su preciziranja, obzirom da u važećem Zakonu nisu taksativno navedene organizacije obaveznog socijalnog osiguranja, već su se odredbe Zakona analogno primenjivale i na organizacije obaveznog socijalnog osiguranja.

16. Članom 45. ovog zakona predviđa se donošenje budžeta za period od tri fiskalne godine, s tim što bi se početak donošenja trogodišnjeg budžeta utvrdio u Memorandumu. Zbog problema koji su se javljali u praksi po pitanju privremenog finansiranja, ovim članom se predlaže da se privremeno finansiranje vrši najviše do jedne četvrtine iznosa planiranih rashoda u aktu o budžetu prethodne fiskalne godine, s tim što raspoređeni rashodi u prethodnoj godini po vrstama i namenama ne predstavljaju ograničenje. Osim toga, predlaže se da se period privremenog finansiranja, izuzetno, može produžiti za još tri meseca, ako se budžet ne donese ni do 15. marta tekuće budžetske godine, kako se ne bi dovelo u pitanje izvršavanje Ustavom i zakonom utvrđenih nadležnosti Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti.

17. U članu 49. ovog zakona predlaže se da u roku od 45 dana od dana stupanja na snagu zakona o budžetu Republike Srbije, odnosno odluke o budžetu lokalne vlasti, direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava, koji su na osnovu zakona u obavezi da donose finansijske planove, usklađuju svoje finansijske planove sa odobrenim aproprijacijama u budžetu, a da direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava, koji po zakonu nemaju utvrđenu obavezu donošenja finansijskih planova, donose finansijski plan za korišćenje samo onih aproprijacija, za koje obim i namena nije unapred zakonom određena i to po bližim namenama i aktivnostima, kako bi se omogućilo praćenje ostvarivanja osnovnih budžetskih principa.

18. U članu 51. ovog zakona predlaže se određeno preciziranje, kako ne bi dolazilo do dilema koje su se javljale u praksi. Naime, predlaže se da se kod korisnika budžetskih sredstava, kod koga su za isti rashod planirana i budžetska sredstva i sredstva iz drugih izvora, izvršavanje rashoda prvo vrši iz tih drugih izvora.

19. U članu 53. ovog zakona, kojim se uređuje odgovornost za preuzete obaveze i rashode, zbog dilema koje su se javljale u praksi, precizira se da preuzete obaveze i sve finansijske obaveze moraju biti izvršene isključivo na principu gotovinske osnove sa konsolidovanog računa trezora, a samo izuzetno, i drugim obračunskim oblicima plaćanja, ukoliko se to predvidi zakonom, odnosno aktom Vlade. Pod drugim obračunskim oblicima plaćanja podrazumevaju se asignacije, kompenzacije, cesije i dr.

20. U članu 54. ovog zakona izvršeno je preciziranje u pogledu konsolidovanja deviznih sredstava korisnika sredstava budžeta Republike Srbije, korisnika sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i sredstava budžeta lokalne vlasti, kao i drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora.

21. U članu 55. ovog zakona, kojim je regulisano preuzimanje obaveza od strane korisnika budžetskih sredstava, kao i postupanje u slučajevima prinudne naplate, novina je što se u slučaju prinudne naplate ne mogu teretiti aproprijacije za plate i sredstva namenjena kofinansiranju razvojne pomoći Evropske unije, kao ni sredstva razvojne pomoći Evropske unije. Osim toga, u slučaju da je kao dužnik naveden račun izvršenja budžeta lokalne vlasti, rok za početak izvršenja takvih rešenja je pet dana od dana unosa rešenja, kako bi se omogućilo izvršenje rešenja o prinudnoj naplati, a da se istovremeno ne dovede u pitanje izvršavanje Ustavom i zakonom utvrđenih nadležnosti lokalne vlasti.

22. Članom 57. ovog zakona predlaže se da se plaćanja sa konsolidovanog računa trezora za realizaciju obaveza drugih korisnika javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora neće vršiti, ukoliko nisu dobili saglasnost na finansijski plan i ukoliko taj plan nisu dostavili Upravi za trezor.

23. U članu 58. ovog zakona kao novina se predlaže da po isteku fiskalne godine, direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava vraćaju u budžet sredstva koja su im preneta u skladu sa aktom o budžetu, a nisu utrošena. Ministar, odnosno lokalni organ uprave nadležan za finansije propisuje način utvrđivanja iznosa i postupak vraćanja neutrošenih sredstava.

24. Novine u odredbama kojima se uređuje budžetski fond (član 65. ovog zakona) unete su zbog stvaranja uslova za korišćenje razvojne pomoći Evropske unije. Naime, do sada su se sredstva Evropske unije koristila tako što se fondovima alociranim za Republiku Srbiju upravljalo ili direktno preko administracije Evropske komisije u Briselu ili preko Evropske agencije za rekonstrukciju u Beogradu, a za naredni period se predviđa da Republika Srbija oformi odgovarajuće sopstvene institucije za upravljanje fondovima Evropske unije, kroz tzv. decentralizovani sistem upravljanja fondovima Evropske unije.

25. U članu 68. ovog zakona, kojim se uređuje stalna budžetska rezerva, proširen je krug vanrednih okolnosti, za čije se otklanjanje mogu koristiti sredstva stalne budžetske rezerve. U pitanju su klizišta, snežni nanosi, grad i životinjske i biljne bolesti.

26. U članu 75. ovog zakona, kojim se reguliše kalendar za podnošenje završnih računa, rokovi propisani za postupak pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izveštaja korisnika budžetskih sredstava i sredstava organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, promenjeni su iz razloga što dosadašnji rokovi nisu obezbeđivali dovoljno vremena za konsolidaciju podataka i sastavljanje godišnjih finansijskih izveštaja.

27. Novine u odredbama koje se odnose na internu finansijsku kontrolu javnog sektora (čl. 77. do 80. ovog zakona), u funkciji su jasnog definisanja interne finansijske kontrole u skladu sa međunarodnim standardima za internu reviziju, međunarodnim standardima za internu kontrolu i najboljom praksom Evropske unije. Na ovaj način, izvršavaju se obaveze iz Plana za sprovođenje prioriteta iz Evropskog partnerstva, u kome su sadržani principi, prioriteti i uslovi vezani za finansijsku kontrolu, koji je Vlada usvojila 7. aprila 2006. godine.

28. U odredbama kojima se uređuje budžetska inspekcija (čl. 81. do 88. ovog zakona) izvršena su određena preciziranja u nadležnostima budžetske inspekcije, službe za budžetsku inspekciju autonomne pokrajine i službe za budžetsku inspekciju jedinica lokalne samouprave. U cilju efikasnijeg rada budžetske inspekcije, predlaže se da se poslovi budžetske inspekcije obavljaju u okviru Uprave za trezor.

29. U članu 89. ovog zakona uređuje se eksterna revizija završnog računa budžeta Republike Srbije, finansijskih planova organizacija obaveznog socijalnog osiguranja i budžeta lokalne vlasti, u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje nadležnost Državne revizorske institucije. Naime, s obzirom da je navedenim zakonom uređeno da je Državna revizorska institucija u obavezi da svojim programom revizije obavezno svake godine obuhvata budžet Republike Srbije, organizacije obaveznog socijalnog osiguranja, poslovanje Narodne banke Srbije, a samo odgovarajući broj jedinica lokalne samouprave, ovim članom se predlaže da o angažovanju revizora sa odgovarajućim kvalifikacijama za obavljanje eksterne revizije završnog računa budžeta lokalne vlasti, odlučuje skupština lokalne vlasti. U tom smislu, nadležni izvršni organ lokalne vlasti u obavezi je da blagovremeno o tome konsultuje skupštinu lokalne vlasti.

30. U cilju sprovođenja efikasnije saradnje sektora odgovornog za pripremu budžeta Republike Srbije, sistem finansiranja lokalne samouprave i sistem finansiranja plata, kao i sektora odgovornog za praćenje i kontrolu aktivnosti javnih preduzeća i državnu pomoć sa sektorom u Ministarstvu finansija odgovornim za fiskalne i makroekonomske analize i projekcije, u članu 90. ovog zakona, kojim se uređuju dužnosti i odgovornosti trezora Republike Srbije, predlaže se brisanje ovih poslova iz nadležnosti Uprave za trezor. Ovi poslovi obavljaće se u Ministarstvu finansija.

31. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA

Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva u budžetu Republike Srbije za 2008. godinu.

V. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU

Razmatranje i donošenje Zakona po hitnom postupku predlaže se u skladu sa članom 161. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srbije. Zakon je neophodno doneti po hitnom postupku, kako bi se što pre primenile odredbe bitne za sprovođenje Zakona o budžetu Republike Srbije za 2008. godinu, koji je Narodna skupština donela 26. decembra 2007. godine. Naime, Zakonom o budžetskom sistemu predlaže se, između ostalog, da pravosudni organi, u cilju budžetskog razdvajanja izvršnih i sudskih funkcija, više ne budu indirektni, već direktni korisnici sredstava budžeta Republike Srbije, zatim, predlaže se mogućnost promena aproprijacija u programskom delu budžeta u iznosu većem od 5%, kao i početak primene stalnog sistema trezora u izvršavanju rashoda budžeta Republike Srbije. Takođe, donošenje ovog zakona po hitnom postupku omogućiće da se u sistem konsolidovanog računa trezora što pre uključe i ona pravna lica koja u važećem sistemu nemaju status ni direktnog ni indirektnog korisnika budžetskih sredstava, čime će se obezbediti evidencija, kontrola i racionalnije trošenje javnih sredstava. Osim toga, donošenje ovog zakona po hitnom postupku je nužno kako bi se stvorili uslovi da lokalna vlast, bez procedure za sprovođenje rebalansa odluka o budžetu, mogu da troše namenska transferna sredstva koja dobijaju od drugog nivoa vlasti, a koja nije bilo moguće predvideti prilikom pripreme i donošenja odluka o budžetu.

VI. ANALIZA EFEKATA ZAKONA

Ovim zakonom se na sistemski način uređuje budžetski sistem, koji čine budžet Republike Srbije, budžeti lokalne vlasti i finansijski planovi organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.

Osim toga, ovim zakonom integritet budžetskog sistema se obezbeđuje putem zajedničkog pravnog osnova, jedinstvene budžetske klasifikacije, jedinstvenom budžetskom dokumentacijom za izradu nacrta budžeta i finansijskih planova, jedinstvenim sistemom budžetskog računovodstva, jedinstvenim kriterijumima za budžetsku kontrolu i reviziju, prenosom statističkih izveštaja i podataka sa jednog nivoa budžeta na drugi i principima na kojima se zasniva budžetski postupak.

Obzirom da se ovim zakonom na jedinstven način uređuje pitanje sprovođenja finansiranja Ustavom i zakonom utvrđenih nadležnosti više od 9.500 budžetskih korisnika, a samim tim i korišćenje značajnog dela bruto domaćeg proizvoda, ovim zakonom se obezbeđuje makroekonomska stabilnost, niska inflacija, ekonomski razvoj i smanjenje finansijskog rizika Republike Srbije.