PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O OPŠTOJ BEZBEDNOSTI PROIZVODA
Član 1.
U Zakonu o opštoj bezbednosti proizvoda („Službeni glasnik RS”, broj 41/09), u članu 1. reči: „koji su stavljeni na tržište” brišu se, a posle reči: „nadzora” dodaju se reči: „sa ciljem da proizvodi stavljeni na tržište budu bezbedni”.
Posle stava 1. dodaje se stav 2, koji glasi:
„Ovim zakonom uređuje se i zabrana proizvodnje, uvoza, izvoza i prometa obmanjujućih proizvoda, koji svojim obmanjujućim izgledom, ugrožavaju zdravlje i bezbednost potrošača.”
Član 2.
U članu 4. tačka 1) reč: „finalni” briše se.
Tačka 5) menja se i glasi:
„5) obmanjujući proizvod jeste proizvod koji, iako nije prehrambeni proizvod, poseduje oblik, miris, boju, izgled, pakovanje, obeležavanje, obim ili veličinu prehrambenog proizvoda, tako da je verovatno da će ga potrošači, posebno deca, pomešati sa prehrambenim proizvodom i s toga staviti u usta ili sisati ili progutati, što može biti opasno i izazvati, na primer, gušenje, trovanje ili perforaciju ili opstrukciju digestivnog trakta;”.
U tački 11) reč: „opozivanje” zamenjuje se rečju: „opoziv”.
Tačka 15) menja se i glasi:
„15) harmonizovani standard jeste evropski standard koji je donela odgovarajuća evropska organizacija za standardizaciju na osnovu zahteva Evropske komisije i koji je objavljen u „Službenom listu Evropske unije”.”
Član 3.
Član 7. menja se i glasi:
„Član 7.
Proizvod se smatra bezbednim i u slučaju kada nema propisa kojima se preuzima sadržina propisa Evropske unije koji uređuju odgovarajuće aspekte za bezbednost tog proizvoda, ako ispunjava zdravstvene i bezbednosne zahteve posebnog propisa.
Proizvod se smatra bezbednim u pogledu vrste i kategorije rizika obuhvaćenih odgovarajućim srpskim standardima kojima se preuzimaju harmonizovani standardi iz člana 4. tačka 15) ovog zakona, ako je usaglašen sa zahtevima tih standarda.
Ministar nadležan za poslove standardizacije utvrđuje listu srpskih standarda iz stava 2. ovog člana, koja se objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srbije.”
Član 4.
Član 8. menja se i glasi:
„Član 8.
U slučajevima koji nisu obuhvaćeni članom 7. ovog zakona, usaglašenost proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost ocenjuje se uzimajući u obzir:
1) srpske standarde kojima se preuzimaju odgovarajući evropski standardi koji nisu standardi iz člana 7. ovog zakona;
2) druge srpske standarde, a ukoliko nema objavljenih srpskih standarda u odgovarajućoj oblasti, evropske ili nacionalne standarde drugih država;
3) preporuke Evropske komisije kojima se utvrđuju smernice za ocenu bezbednosti proizvoda;
4) pravila dobre prakse u vezi sa bezbednošću proizvoda u odgovarajućem sektoru;
5) dostignuti nivo razvijenosti nauke i tehnike, odnosno tehnologije;
6) razumna očekivanja potrošača u vezi sa bezbednošću proizvoda. ”
Član 5.
U članu 10. stav 3. tačka 3) menja se i glasi:
„3) preduzme odgovarajuće aktivnosti, ako je to neophodno da bi se izbegao rizik, da povuče proizvod sa tržišta i upozori potrošače i druge korisnike na adekvatan i efikasan način ili da opozove proizvod.”
U stavu 4. tačka 1) reči: „(serijski broj, partija, šarža, lot i sl.)” zamenjuju se rečima: „ili gde je to moguće, seriju kojoj proizvod pripada osim u slučajevima gde je opravdano izostaviti taj podatak ”.
St. 5. i 6. menjaju se i glase:
„Mere i aktivnosti iz stava 3. tač. 2) i 3) i stava 4. ovog člana, proizvođači preduzimaju dobrovoljno ili na osnovu mere nadležnog organa.
Opoziv proizvoda proizvođač preduzima dobrovoljno kao krajnju meru ako proceni da druge mere nisu dovoljne za sprečavanje rizika ili kada je obavezan da to uradi na osnovu preduzete mere nadležnog organa.”
Posle stava 6. dodaje se stav 7, koji glasi:
„Opoziv može da se sprovede u okviru pravila dobre prakse (kodeksa), ako takva pravila postoje.”
Član 6.
U članu 12. stav 5. posle reči: „(u daljem tekstu: ministar)” dodaju se reči: „ustanovljava procedure za dijalog sa proizvođačima i distributerima u vezi sa pitanjima bezbednosti proizvoda i”.
Član 7.
Član 13. menja se i glasi:
„Član 13.
Informacije kojima raspolažu nadležni organi u vezi sa rizikom koje proizvodi predstavljaju po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika dostupne su javnosti u skladu sa uslovima transparentnosti i bez obzira na ograničenja koja nameću aktivnosti praćenja i istraživanja.
Javnosti su posebno dostupne informacije o identifikaciji proizvoda, prirodi rizika i preduzetim merama.
U opravdanim slučajevima, neće se objavljivati informacije dobijene u svrhu primene ovog zakona koje, po svojoj prirodi predstavljaju poslovnu tajnu, osim informacija koje se odnose na bezbednosna svojstva proizvoda, koje se moraju objaviti ako to zahtevaju okolnosti da bi se zaštitilo zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika proizvoda.
Zaštita poslovne tajne ne sprečava davanje informacija nadležnim organima koje su važne za obezbeđenje efikasnog praćenja i nadzora tržišta.
Organi koji prime informacije koje predstavljaju poslovnu tajnu, obezbediće njihovu zaštitu. ”
Član 8.
U članu 14. stav 1. tačka 3) reči: „sa namerom proizvođača i distributera za sprovođenje njihovih” zamenjuju se rečima: „da proizvođači i distributeri preduzimaju”.
Posle stava 2. dodaju se st. 3. i 4, koji glase:
„Organ iz stava 2. ovog člana određen za objedinjavanje i distribuciju informacija iz stava 1. ovog člana, obavestiće Evropsku komisiju o preduzetim merama kojima se ograničava stavljanje proizvoda na tržište ili zahteva njihovo povlačenje ili opoziv proizvoda kao što su proizvodi navedeni u članu 18. stav 1. tač. 2)-7) ovog zakona, u meri u kojoj ne postoji obaveza obaveštavanja u smislu člana 15. ovog zakona.
Ako organ iz stava 2. ovog člana smatra da posledice rizika koje predstavlja proizvod stavljen na tržište Republike Srbije, ne prelaze ili ne mogu preći njenu teritoriju, obavestiće Evropsku komisiju o preduzetim merama od interesa za druge države članice Evropske unije, a naročito ako su mere preduzete radi sprečavanja, otklanjanja ili smanjenja novog rizika koji do tada nije bio prijavljen Evropskoj komisiji.”
Član 9.
U članu 15. st. 1. i 2. menjaju se i glase:
„Organ iz člana 14. stav 2. ovog zakona nadležan za objedinjavanje i distribuciju informacija, odmah će obavestiti Evropsku komisiju preko RAPEX-a, ako je odlučeno, preporučeno ili dogovoreno sa proizvođačem i distributerom, bilo pod obavezom koju zahteva nadležni organ ili na dobrovoljnoj osnovi, o merama ili postupcima u cilju sprečavanja, ograničenja ili uvođenja posebnih uslova o mogućem stavljanju na tržište ili korišćenju proizvoda iz razloga ozbiljnog rizika i bez odlaganja će informisati Evropsku komisiju o izmeni ili ukidanju svake takve mere.
Ako organ iz stava 1. ovog člana smatra da rizik ne prelazi ili ne može preći teritoriju Republike Srbije slediće postupak iz člana 14. ovog zakona, uzimajući u obzir relevantne kriterijume koji su predviđeni procedurama i smernicama za primenu RAPEX-a u pogledu forme i sadržine obaveštenja za Evropsku komisiju.”
Član 10.
U članu 17. posle stava 1. dodaje se novi stav 2, koji glasi:
„Ako ovim ili posebnim zakonom nije propisana nadležnost drugog organa, nadzor u pogledu opšte bezbednosti proizvoda iz člana 2. ovog zakona sprovodi ministarstvo nadležno za poslove trgovine.”
U stavu 2. koji postaje stav 3. posle reči: „uređuje inspekcijski nadzor” dodaju se reči: „odnosno ministarstvo nadležno za poslove trgovine preko tržišnih inspektora”.
U stavu 3. koji postaje stav 4. reči: „nadležnih inspektora” zamenjuju se rečima: „sanitarnih inspektora”.
Dosadašnji stav 4. postaje stav 5.
U dosadašnjem stavu 5. koji postaje stav 6. reči: „stava 4.” zamenjuju se rečima: „stava 5.”.
U dosadašnjem stavu 6. koji postaje stav 7. reči: „stava 5.” zamenjuju se rečima: „stava 6.”.
U dosadašnjem stavu 7. koji postaje stav 8. reč: „nadležnog” zamenjuje se rečju: „sanitarnog”.
U dosadašnjem stavu 8. koji postaje stav 9. reč: „nadležni” zamenjuje se rečju:„sanitarni”.
U dosadašnjem stavu 9. koji postaje stav 10. reči: „nadležni inspektor u roku iz stava 7.” zamenjuju se rečima: „sanitarni inspektor u roku iz stava 8.”.
Posle stava 10. dodaje se stav 11, koji glasi:
„Nadležna ministarstva obezbeđuju da proizvođači i distributeri ispunjavaju svoje obaveze u skladu sa ovim zakonom na takav način da proizvodi koji se stavljaju na tržište budu bezbedni.”
Član 11.
U članu 18. stav 1. tačka 7) posle reči: „stavljanje na tržište” briše se tačka i dodaju reči: „ i prodaju, odnosno povuče ili zahteva njegovo povlačenje sa tržišta”.
Posle stava 1. dodaje se novi stav 2, koji glasi:
„Ako postoje dokazi da je proizvod opasan, nadležni organi preduzimaju mere ograničenja stavljanja na tržište ili opoziva opasnih proizvoda bez obzira na usaglašenost sa opštim zahtevom za bezbednost prema kriterijumima iz čl. 7. i 8. ovog zakona.”
U stavu 2. koji postaje stav 3. reč: „samoinicijativno” zamenjuje se rečju: „dobrovoljno”.
Posle stava 3. koji postaje stav 4. dodaju se novi st. 5. i 6, koji glase:
„Rešenje kojim se preduzima mera iz stava 1. ovog člana, koja u skladu sa ovim zakonom predstavlja ograničenje za stavljanje nekog proizvoda na tržište ili zahtev za njegovim povlačenjem ili opozivom, mora biti obrazložena razlozima na kojima se takva mera zasniva uzimajući u obzir i stavove stranke koja se po pravilu izjašnjava pre donošenja rešenja, osim kada zbog hitnosti preduzimanja mere u interesu zdravlja i bezbednosti potrošača i drugih korisnika, to nije učinjeno, u kom slučaju će nadležni inspektor pozvati stranku da se izjasni nakon donošenja rešenja kojim se preduzima navedena mera ograničenja.
Mera kojom se zahteva povlačenje proizvoda ili njihov opoziv, treba da bude preduzeta na način kojim se podstiču distributeri, korisnici i potrošači da takvu meru sprovedu.”
Dosadašnji st. 4. i 5. postaju st. 7. i 8.
U dosadašnjem stavu 6. koji postaje stav 9. reči: „stava 5.” zamenjuju se rečima: „stava 8.”.
U dosadašnjem stavu 7. koji postaje stav 10. reči: „stava 5.” zamenjuju se rečima: „stava 8.”.
Posle stava 10. dodaju se st. 11. i 12, koji glase:
„Protiv konačnog rešenja o preduzetoj meri može se pokrenuti upravni spor pred nadležnim sudom.
Preduzete mere na osnovu ovog zakona kojima se ograničava stavljanje proizvoda na tržište ili se zahteva njihovo povlačenje ili opoziv neće uticati na utvrđivanje krivične odgovornosti relevantne stranke u smislu krivičnog zakona koji se primenjuje na konkretni slučaj.”
Član 12.
Član 21. menja se i glasi:
„Član 21.
U cilju obezbeđenja efikasnog nadzora kojim se garantuje visok nivo zaštite zdravlja i bezbednosti potrošača, obaveza je nadležnih organa da međusobno sarađuju u koordinaciji praćenja saradnje preko Saveta za bezbednost proizvoda osnovanog na osnovu zakona kojim se uređuje tržišni nadzor, obezbeđujući naročito sledeće:
1) uspostavljanje, periodično ažuriranje i sprovođenje programa nadzora sektora prema kategorijama proizvoda ili rizika i praćenje aktivnosti nadzora, nalaza i rezultata;
2) praćenje i ažuriranje naučnih i tehničkih znanja u vezi sa bezbednošću proizvoda;
3) periodično razmatranje i procenjivanje funkcionisanja i efikasnosti nadzora i ako je potrebno revidiranje organizacije i usvojenog pristupa nadzora.
Nadležni organi su obavezi da prime i, ako je to potrebno, na odgovarajući način obrade pritužbe i druge podneske potrošača i drugih zainteresovanih strana u vezi sa bezbednošću proizvoda i u vezi sa aktivnostima nadzora i kontrole i da aktivno informišu potrošače i druge zainteresovane strane o postupcima koji su u tu svrhu predviđeni i preduzeti.
Nadležni organi će podsticati i promovisati delovanje proizvođača i distributera na dobrovoljnoj osnovi u skladu sa obavezama iz ovog zakona, a posebno sa obavezama iz čl. 10-12. ovog zakona, uključujući gde je to moguće, donošenje i primenu pravila dobre prakse.
Nadležni organi su ovlašćeni da preduzimaju neophodne radnje da bi se sa dužnom pažnjom primenile odgovarajuće mere iz člana 18. stav 1. tač. 2)-7) ovog zakona, u slučaju kada proizvodi predstavljaju ozbiljan rizik, ceneći svaki pojedinačni slučaj za sebe i uzimajući u obzir Smernice za upravljanje Sistemom brze razmene informacija o opasnim proizvodima (RAPEX).”
Član 13.
Posle člana 25. dodaje se član 25a, koji glasi:
„Član 25a
Novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik – proizvođač ako:
1) stavi na tržište opasan proizvod (član 5);
2) proizvede, uveze, izveze ili stavi na tržište obmanjujući proizvod (član 6);
3) ne preduzme aktivnosti i mere iz člana 10. stav 3. tačka 3) ovog zakona.
Novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik – distributer ako:
1) uveze, izveze ili stavi na tržište obmanjujući proizvod (član 6);
2) isporuči ili učini dostupnim proizvod suprotno članu 11. tačka 1) ovog zakona.”
Član 14.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
OBRAZLOŽENJE
USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENJE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 97. stav 1. tač. 5, 6. i16. i članu 17. Ustava Republike Srbije.
Prema navedenim odredbama Ustava, Republika Srbija uređuje i obezbeđuje sistem kontrole prometa robe, jedinstveno tržište, pravni položaj privrednih subjekata, sistem obavljanja pojedinih privrednih i drugih delatnosti, sistem u oblasti ekonomskih odnosa sa inostranstvom, kao i sistem u oblasti rada republičkih organa i druge odnose od interesa za Republiku Srbiju u skladu sa Ustavom.
RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA
Važeći Zakon o opštoj bezbednosti proizvoda („Službeni glasnik Republike Srbije”, broj 41/09-u daljem tekstu: Zakon), donet je sa ciljem da obezbedi visok nivo zaštite zdravlja i bezbednosti potrošača i drugih korisnika proizvoda, uzimajući u obzir proizvode koji se koriste za lične potrebe kao i proizvode za obavljanje profesionalnih delatnosti. Stoga je zakonom propisana obaveza stavljanja na tržište isključivo bezbednih proizvoda i zabrana proizvodnje, uvoz i stavljanje na tržište obmanjujućih proizvoda, kao i njihov izvoz.
Zakon je u znatnoj meri preuzeo odredbe Direktive EZ o opštoj bezbednosti proizvoda (2001/95/EZ). Takođe, važeći zakon je preuzeo Direktivu EEZ o obmanjujućim proizvodima (87/357/EEZ).
U procesu dalje harmonizacije sa Direktivom EZ o opštoj bezbednosti proizvoda (2001/95/EZ), sa istom svrhom, da se obezbedi da proizvodi stavljeni na tržište budu bezbedni, urađen je Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda, kojim se potpunije i preciznije preuzimaju odredbe Direktive EZ o opštoj bezbednosti proizvoda (2001/95/EZ). Donošenje ovog zakona planirano je Nacionalnim planom za usvajanje Acquis Communautaire.
Imajući u vidu obaveze Republike Srbije iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, neophodno je da svi nadležni organi ubrzaju aktivnosti na ispunjavanju preuzetih obaveza. Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju zahteva od države koja ga zaključuje sa EU da se prilikom harmonizacije fokusira na ključne elemente pravne tekovine EU u oblasti unutrašnjeg tržišta, uz isticanje, između ostalog, zaštite potrošača, standardizacije i ocenjivanja usaglašenosti.
S obzirom da ovaj zakon ima značajnu ulogu u navedenim oblastima bitnim za ispunjenje preuzetih obaveza iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, pristupa se njegovoj izmeni i dopuni u skladu sa predviđenim planom i na osnovu sveobuhvatne analize i rezultata primene važećeg zakona koji je usvojen 2009. godine, a koji je obuhvaćen analizom od strane angažovanih EU eksperata uz učešće nacionalnih eksperata. U vezi sa Zakonom kao i sa odredbama ovog zakona, pribavljeni su komentari Evropske komisije koji su u procesu izrade Nacrta zakona o izmenama i dopunama Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda doprineli pojašnjenju bitnih pojmova u oblasti opšte bezbednosti proizvoda, kriterijuma za ocenu usaglašenosti, obaveza proizvođača i distributera, razmene informacija i obaveze informisanja javnosti o opasnim proizvodima, nadležnostima i ovlašćenjima organa za nadzor u ovoj oblasti.
OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENJA
Članom 1. Predloga zakona vrši se dopuna člana 1. Zakona, opredeljuje se svrha zakona tako što se nadzor u oblasti opšte bezbednosti proizvoda usmerava prema ostvarenju cilja da proizvodi stavljeni na tržište budu bezbedni. Na osnovu ove dopunjene odredbe, u uvodnom delu zakona se upućuje na uređivanje i zabrane koje se odnose na obmanjujuće proizvode.
Članom 2. Predloga zakona menja se pojam proizvoda u smislu ovog zakona, koji se do sada odnosio na finalne proizvode, a sada, obuhvata sve proizvode, uključujući i one proizvode koji nisu finalni, a bez kojih se određeni finalni proizvodi ne mogu koristiti kao npr. baterije. Pored toga, dopunjena je definicija obmanjujućih proizvoda tako što je pojašnjeno koje rizike sa sobom nose obmanjujući proizvodi koji nisu hrana ali svojim izgledom podsećaju na hranu i mogu biti opasni za potrošače, naročito decu, uz navođenje primera da takvi proizvodi mogu izazvati npr. gušenje, trovanje ili perforaciju ili opstrukciju digestivnog trakta. Takođe, vrši se terminološko usklađivanje pojmova „opoziv” i „harmonizovani standard”.
Čl. 3-4. Predloga zakona je u kontekstu ranije propisane obaveze proizvođača da stavlja na tržište isključivo bezbedne proizvode, izvršena dopuna kojom se pojašnjava kada se proizvodi smatraju bezbednim. Kao prvi i osnovi uslov za pretpostavku usaglašenosti, uzima se ispunjenost zahteva u skladu sa propisima kojima se preuzimaju relevantni propisi EU kojima se uređuje opšta bezbednost proizvoda, a u nedostatku tih propisa, pretpostavka usaglašenosti zahteva ispunjenost zahteva prema drugim propisima koji uređuju zdravstvene i bezbednosne zahteve koje proizvod mora da ispuni da bi se stavio na tržište.
Ove odredbe prave razliku između odgovarajućih srpskih standarda kojima se preuzimaju evropski standardi doneti radi ispunjenja opšteg zahteva za bezbednost, kada se smatra da je proizvod usaglašen sa tim zahtevima u odnosu na primenu onih standarda kojima se preuzimaju drugi evropski standardi ili se radi o nacionalnim standardima i drugim situacijama kada se ne može pretpostavljati usaglašenost sa opštim zahtevom za bezbednost već je potrebna ocena usaglašenosti. Ovo je bitno pojašnjenje u pogledu kriterijuma za ocenu usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevima za bezbednost i kriterijumima za primenu pretpostavke usaglašenosti sa navedenim zahtevom.
Članom 5. Predloga zakona se vrši dopuna člana 10. Zakona kojim se utvrđuju obaveze proizvođača i na taj način daje mogućnost proizvođaču da aktivnosti u vezi sa opozivom opasnih proizvoda od potrošača, može sprovoditi i primenom pravila dobre prakse (kodeksa). Primena pravila dobre prakse je sada postavljena šire od prakse koja je ustanovljena u Srbiji tako da ako dobra praksa za određene vrste ili kategorije rizika nije uspostavljena u Srbiji ali postoji u državi članici EU gde posluje isti privredni subjekt koji tu praksu primenjuje u drugoj državi, da ta pravila dobre prakse može da primeni u Srbiji bez obzira što do tog trenutka takva praksa nije uspostavljena u Srbiji.
Članom 6. Predloga zakona vrši se dopuna člana 12. Zakona, uvodi se obaveza nadležnog organa da ustanovi procedure za dijalog sa proizvođačima i distributerima u vezi sa pitanjima bezbednosti proizvoda.
Članom 7. Predloga zakona se u pogledu uslova i načina informisanja javnosti i razmene informacija, u celosti menjaju odredbe člana 13. Zakona, tako što se propisuje da informacije koje su dostupne nadležnim organima u vezi rizika koje proizvodi predstavljaju po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika biće dostupne javnosti u skladu sa uslovima transparentnosti, bez obzira na ograničenja koja nameću aktivnosti praćenja i istraživanja.
Pojašnjava se da će javnosti posebno biti dostupne informacije o identifikaciji proizvoda, prirodi rizika i preduzetim merama.
U opravdanim slučajevima, neće se objavljivati informacije dobijene u svrhu primene ovog zakona koje, po svojoj prirodi predstavljaju poslovnu tajnu, osim informacija koje se odnose na bezbednosna svojstava proizvoda koje se moraju objaviti ako to zahtevaju okolnosti da bi se zaštitilo zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika proizvoda. Na ovaj način vrši se dodatno usklađivanje sa navedenom direktivom EU i pojašnjava ovaj veoma važan mehanizam koji doprinosi efikasnijoj primeni zakona i efikasnijem ostvarivanju cilja zbog kojeg se zakon donosi.
Pored toga, propisana zaštita poslovne tajne ne sprečava davanje informacija nadležnim organima koje su važne za obezbeđenje efikasnog praćenja i nadzora tržišta.
Čl. 8. i 9. Predloga zakona se detaljnije uređuje način razmene informacija sa Evropskom komisijom i reguliše dodatna mogućnost razmene takvih informacija zasnovanih na aktivnostima proizvođača i distributera koje oni preduzimaju na dobrovoljnoj osnovi ili po zahtevu nadležnog organa.
Čl. 10. i 11. Predloga zakona vrše se izmene i dopune odredbi čl. 17. i 18. Zakona tako što se određuje nadležnost tržišne inspekcije za opštu bezbednost svih proizvoda iz člana 2. Zakona, osim ako posebnim zakonom za određenu kategoriju proizvoda ili vrstu rizika nije određena nadležnost drugog organa. Takođe, precizira se nadležnost sanitarne inspekcije u delu primene odredbi o obmanjujućim proizvodima. Shodno tome preciziraju se odredbe o primeni prava
na žalbu i drugim pravnim sredstvima za osporavanje odluka o preduzetim merama. Propisuje se da preduzete mere ograničenja neće uticati na utvrđivanje krivične odgovornosti shodno krivičnom zakonu koji se primenjuje na konkretni slučaj.
Članom 12. Predloga zakona vrši se izmena u pogledu obaveze nadležnih organa da međusobno sarađuju i u pogledu odgovornosti nadležnih organa da nadzor u vezi sa izvršavanjem obaveza proizvođača i distributera sprovode na način kojim se ostvaruje cilj zakona, što znači na način kojim se obezbeđuje stavljanje na tržište bezbednih proizvoda.
Pored ostalog, dopuna shodno ovim odredbama odnosi se i na način informisanja Evropske komisije. Uvodi se obaveza redovnog informisanja Evropske komisije. Na taj način pojašnjeno je da se, u sistemu razmene informacija sa državama članicama EU, informacije upućuju Evropskoj komisiji koja je odgovorna za dalje prosleđivanje tih informacija državama članicama.
Novina u odnosu na dosadašnji propis jeste to što će, u smislu ovog člana, nadležni organi podsticati i promovisati delovanje proizvođača i distributera na dobrovoljnoj osnovi u skladu sa obavezama iz ovog zakona a posebno sa obavezama iz čl. 10-12. ovog zakona, uključujući gde je to moguće, donošenje i primenu pravila dobre prakse.
Takođe, propisuje se obaveza nadležnih organa da preduzimaju mere sa dužnom pažnjom kada se radi o ozbiljnom riziku i da uzimaju u obzir okolnosti svakog pojedinačnog slučaja.
U cilju obezbeđenja efikasnog nadzora, obaveza je nadležnih organa da uspostave periodično ažuriranje i sprovođenje programa nadzora prema kategorijama proizvoda ili rizika i praćenje aktivnosti nadzora, nalaza i rezultata.
Pored toga, nadležni organi se obavezuju na praćenje i ažuriranje naučnih i tehničkih znanja u vezi sa bezbednošću proizvoda i na periodično razmatranje i procenjivanje funkcionisanja i efikasnosti nadzora i ako je potrebno, revidiranje usvojenog pristupa nadzora.
Propisuje se da su nadležni organi u obavezi da prime, uzmu u razmatranje pritužbe i druge podneske potrošača i drugih zainteresovanih strana u vezi sa bezbednošću proizvoda i u vezi sa aktivnostima nadzora i kontrole i da aktivno informišu potrošače i druge zainteresovane strane o postupcima koji su u tu svrhu predviđeni i preduzeti.
Dodatno se uređuje pitanje saradnje i komunikacije nadležnih organa sa proizvođačima i distributerima u vezi sa ispunjenjem njihovih obaveza u oblasti opšte bezbednosti proizvoda u skladu sa relevantnom direktivom EU.
Članom 13. Predloga zakona dopunjuju se kaznene odredbe. Dodaje se član 25a, kojim se propisuju novčane kazne za fizičko lice proizvođača i distributera (preduzetnike) za radnje prekršaja koje do sada nisu imali sankciju za fizičko lice, dok su za pravno lice propisne kazne za privredni prestup.
Članom 14. Predloga zakona propisano je stupanje na snagu zakona.
FINANSIJSKA SREDSTVA POTREBNA ZA SPROVOĐENJE OVOG ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nisu potrebna dodatna sredstva iz budžeta Republike Srbije.
Sredstva za rad nadležnih organa obezbeđuju se u budžetu za redovno finansiranje organa državne uprave, odnosno za finansiranje aktivnosti predviđenih programom koje donose nadležni organi za sprovođenje aktivnosti u oblasti nadzora i preduzimanje mera za koje su ovlašćeni.
Ovim zakonom uređuje se opšta bezbednost proizvoda koji su stavljeni na tržište, kriterijumi za ocenjivanje usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost, obaveze proizvođača i distributera, uslovi i način informisanja i razmene informacija u vezi sa rizicima koje proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, kao i vršenje nadzora SA CILJEM DA SE OBEZBEDI DA PROIZVODI STAVLJENI NA TRŽIŠTE BUDU BEZBEDNI.
OVIM ZAKONOM UREĐUJE SE I ZABRANA PROIZVODNJE, UVOZA, IZVOZA I PROMETA OBMANJUJUĆIH PROIZVODA, KOJI SVOJIM OBMANJUJUĆIM IZGLEDOM, UGROŽAVAJU ZDRAVLJE I BEZBEDNOST POTROŠAČA.
Pojedini izrazi u smislu ovog zakona imaju sledeće značenje:
1) proizvod jeste svaki finalni proizvod, uključujući i proizvod u vezi sa pružanjem usluga, koji se u obavljanju delatnosti isporučuje ili čini dostupnim potrošaču ili drugom korisniku, uz naknadu ili bez naknade, bez obzira na to da li je nov, upotrebljavan ili prepravljen, osim upotrebljavanog proizvoda koji se isporučuje kao antikvitet, kao i proizvoda koji pre upotrebe treba popraviti ili prepraviti, pod uslovom da isporučilac o tome na jasan način unapred obavesti lice kome isporučuje takve proizvode;
2) antikvitet jeste predmet koji ima kulturnu, istorijsku, umetničku, naučnu ili drugu sličnu vrednost i koji je star najmanje 100 godina, ili predmet manje starosti ako je postao retkost zbog toga što se više ne proizvodi ili izrađuje;
3) bezbedan proizvod jeste svaki proizvod koji, pod redovnim ili razumno predvidljivim uslovima upotrebe, uključujući period u kome se proizvod upotrebljava, kao i puštanje u rad, instaliranje i zahteve u pogledu održavanja, kada je to potrebno, ne predstavlja nikakav rizik ili predstavlja minimalan rizik koji je primeren upotrebi proizvoda i koji se smatra prihvatljivim i usklađenim sa visokim nivoom zaštite bezbednosti i zdravlja potrošača i drugih korisnika, uzimajući u obzir naročito:
(1) svojstva proizvoda, uključujući njegov sastav, pakovanje odnosno ambalažu, uputstvo za sklapanje, instaliranje i održavanje kada je to potrebno;
(2) uticaj na druge proizvode, u slučaju kada se može razumno predvideti da će se upotrebljavati sa drugim proizvodima;
(3) predstavljanje proizvoda, u smislu njegovog pokazivanja, označavanja, upozorenja i uputstava za njegovu upotrebu i odlaganje, smeštaja ili uništavanja posle upotrebe, kao i bilo koje druge oznake ili obaveštenja o proizvodu;
(4) kategorije potrošača i drugih korisnika koji su izloženi riziku kada upotrebljavaju određeni proizvod, naročito decu i starija lica;
4) opasan proizvod jeste svaki proizvod koji nije bezbedan u smislu ovog zakona, s tim da mogućnost postizanja viših nivoa bezbednosti ili dostupnost drugih proizvoda koji predstavljaju manji stepen rizika, ne može biti dovoljan osnov da se određeni proizvod smatra opasnim;
5) obmanjujući proizvod jeste opasan proizvod koji svojim izgledom, oblikom, veličinom, bojom, mirisom, pakovanjem, odnosno ambalažom, oznakom, količinom ili na drugi način podseća na prehrambeni proizvod, a nije prehrambeni proizvod, tako da postoji znatna verovatnoća da ga potrošači, naročito deca, upotrebe kao prehrambeni proizvod što bi moglo da predstavlja opasnost po njihovo zdravlje ili život;
5) OBMANJUJUĆI PROIZVOD JESTE PROIZVOD KOJI, IAKO NIJE PREHRAMBENI PROIZVOD, POSEDUJE OBLIK, MIRIS, BOJU, IZGLED, PAKOVANJE, OBELEŽAVANJE, OBIM ILI VELIČINU PREHRAMBENOG PROIZVODA, TAKO DA JE VEROVATNO DA ĆE GA POTROŠAČI, POSEBNO DECA, POMEŠATI SA PREHRAMBENIM PROIZVODOM I S TOGA STAVITI U USTA ILI SISATI ILI PROGUTATI, ŠTO MOŽE BITI OPASNO I IZAZVATI, NA PRIMER, GUŠENJE, TROVANJE ILI PERFORACIJU ILI OPSTRUKCIJU DIGESTIVNOG TRAKTA;
6) ozbiljan rizik jeste svaki rizik koji zahteva hitno postupanje nadležnih organa, uključujući i rizik čije posledice nisu trenutne, odnosno neposredne, a čija se ozbiljnost procenjuje naročito na osnovu ozbiljnosti mogućih posledica po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, kao i na osnovu učestalosti tih posledica;
7) proizvođač jeste:
(1) pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje izrađuje proizvod ili se predstavlja kao proizvođač stavljanjem na proizvod svog poslovnog imena, imena ili naziva, žiga ili neke druge prepoznatljive oznake ili na drugi način, odnosno lice koje je prepravilo proizvod, ako su upisani u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji, odnosno ako imaju prebivalište na njenoj teritoriji;
(2) zastupnik proizvođača ako proizvođač nije upisan u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji, odnosno nema prebivalište na njenoj teritoriji;
(3) uvoznik ako proizvođač, odnosno njegov zastupnik nije upisan u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji, odnosno nema prebivalište na njenoj teritoriji;
(4) drugo pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje je, u granicama delatnosti koju obavlja, uključeno u lanac isporuke i čija aktivnost utiče na bezbednost proizvoda;
8) distributer jeste pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje je, u granicama delatnosti koju obavlja, uključeno u lanac isporuke i čija aktivnost ne utiče na bezbednost proizvoda;
9) potrošač jeste fizičko lice kome se proizvod isporučuje ili čini dostupnim i koji upotrebljava proizvod za lične potrebe ili potrebe svog domaćinstva;
10) drugi korisnik jeste svako lice kome se proizvod isporučuje ili čini dostupnim i koje upotrebljava, odnosno koristi proizvod za sopstvene potrebe, odnosno za obavljanje svoje delatnosti;
11) opozivanje OPOZIV proizvoda jeste svaka aktivnost ili mera kojom se vrši povraćaj opasnog proizvoda koji je proizvođač ili distributer već isporučio ili učinio dostupnim potrošačima i drugim korisnicima;
12) povlačenje proizvoda jeste svaka aktivnost ili mera kojom se sprečava distribucija, izlaganje ili nuđenje opasnog proizvoda koji je na tržištu;
13) sistem brze razmene informacija jeste sistem brzog obaveštavanja i uzbunjivanja između nadležnih i drugih organa i organizacija u Republici Srbiji o merama i aktivnostima koje se preduzimaju u vezi sa rizicima koje opasan proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika;
14) RAPEX jeste sistem brze razmene informacija između država članica Evropske unije i Komisije Evropskih zajednica (u daljem tekstu: Komisije EZ) o merama i aktivnostima koje se preduzimaju u vezi sa ozbiljnim rizikom koje opasan proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača;
15) harmonizovani evropski standard jeste standard koji je, po nalogu Komisije EZ, donela odgovarajuća evropska organizacija za standardizaciju i koji je objavljen u Službenom listu Evropskih zajednica.
15) HARMONIZOVANI STANDARD JESTE EVROPSKI STANDARD KOJI JE DONELA ODGOVARAJUĆA EVROPSKA ORGANIZACIJA ZA STANDARDIZACIJU NA OSNOVU ZAHTEVA EVROPSKE KOMISIJE I KOJI JE OBJAVLJEN U „SLUŽBENOM LISTU EVROPSKE UNIJE”.
Ako ne postoje odgovarajući posebni propisi iz člana 2. ovog zakona, proizvod se smatra bezbednim ako ispunjava zahteve srpskih standarda kojima se preuzimaju harmonizovani evropski standardi doneti radi ispunjenja opšteg zahteva za bezbednost proizvoda i čija lista je objavljena u „Službenom glasniku Republike Srbije“.
Listu standarda iz stava 1. ovog člana utvrđuje ministar nadležan za poslove standardizacije.
PROIZVOD SE SMATRA BEZBEDNIM I U SLUČAJU KADA NEMA PROPISA KOJIMA SE PREUZIMA SADRŽINA PROPISA EVROPSKE UNIJE KOJI UREĐUJU ODGOVARAJUĆE ASPEKTE ZA BEZBEDNOST TOG PROIZVODA, AKO ISPUNJAVA ZDRAVSTVENE I BEZBEDNOSNE ZAHTEVE POSEBNOG PROPISA.
PROIZVOD SE SMATRA BEZBEDNIM U POGLEDU VRSTE I KATEGORIJE RIZIKA OBUHVAĆENIH ODGOVARAJUĆIM SRPSKIM STANDARDIMA KOJIMA SE PREUZIMAJU HARMONIZOVANI STANDARDI IZ ČLANA 4. TAČKA 15) OVOG ZAKONA, AKO JE USAGLAŠEN SA ZAHTEVIMA TIH STANDARDA.
MINISTAR NADLEŽAN ZA POSLOVE STANDARDIZACIJE UTVRĐUJE LISTU SRPSKIH STANDARDA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, KOJA SE OBJAVLJUJE U „SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE”.
Ako ne postoje odgovarajući posebni propisi iz člana 2. ovog zakona, odnosno standardi iz člana 7. ovog zakona, usaglašenost proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost ocenjuje se uzimajući u obzir:
1) srpske standarde kojima su preuzeti odgovarajući evropski standardi koji nisu na listi iz člana 7. ovog zakona;
2) druge srpske standarde;
3) preporuke Komisije EZ kojima se utvrđuju smernice za ocenu bezbednosti proizvoda;
4) pravila dobre prakse u vezi sa bezbednošću proizvoda u odgovarajućoj oblasti;
5) dostignuti nivo razvijenosti nauke i tehnike, odnosno tehnologije;
6) razumna očekivanja potrošača u vezi sa bezbednošću proizvoda.
U SLUČAJEVIMA KOJI NISU OBUHVAĆENI ČLANOM 7. OVOG ZAKONA, USAGLAŠENOST PROIZVODA SA OPŠTIM ZAHTEVOM ZA BEZBEDNOST OCENJUJE SE UZIMAJUĆI U OBZIR:
SRPSKE STANDARDE KOJIMA SE PREUZIMAJU OGOVARAJUĆI EVROPSKI STANDARDI KOJI NISU STANDARDI IZ ČLANA 7. OVOG ZAKONA;
DRUGE SRPSKE STANDARDE, A UKOLIKO NEMA OBJAVLJENIH SRPSKIH STANDARDA U ODGOVARAJUĆOJ OBLASTI, EVROPSKE ILI NACIONALNE STANDARDE DRUGIH DRŽAVA;
PREPORUKE EVROPSKE KOMISIJE KOJIMA SE UTVRĐUJU SMERNICE ZA OCENU BEZBEDNOSTI PROIZVODA;
PRAVILA DOBRE PRAKSE U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA U ODGOVARAJUĆEM SEKTORU;
DOSTIGNUTI NIVO RAZVIJENOSTI NAUKE I TEHNIKE, ODNOSNO TEHNOLOGIJE;
RAZUMNA OČEKIVANJA POTROŠAČA U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA.
Proizvođač je dužan da, u granicama delatnosti koju obavlja, pruža potrebne informacije potrošačima i drugim korisnicima koje će im omogućiti da procene rizik koji proizvod može da predstavlja tokom perioda njegove upotrebe koji određuje proizvođač ili razumno predvidljivog perioda upotrebe, ako takav rizik nije očigledan bez odgovarajućeg upozorenja i koje će im omogućiti da preduzmu odgovarajuće mere predostrožnosti u odnosu na takav rizik.
Pružanje potrebnih informacija i upozorenja iz stava 1. ovog člana ne oslobađa proizvođača drugih obaveza i zahteva propisanih ovim zakonom i drugim propisima.
Proizvođač je obavezan da, u zavisnosti od svojstava proizvoda, a u granicama delatnosti koju obavlja, preduzima aktivnosti i mere koje će mu omogućiti da:
1) blagovremeno izvrši analizu i procenu rizika koje bi ti proizvodi mogli da predstavljaju;
2) upozori potrošače i druge korisnike na procenjene, odnosno utvrđene rizike;
3) opozove i povuče proizvode sa tržišta, sa ciljem otklanjanja, odnosno smanjenja rizika na prihvatljiv nivo, u smislu člana 4. tačka 3) ovog zakona.
3) PREDUZME ODGOVARAJUĆE AKTIVNOSTI, AKO JE TO NEOPHODNO DA BI SE IZBEGAO RIZIK, DA POVUČE PROIZVOD SA TRŽIŠTA I UPOZORI POTROŠAČE I DRUGE KORISNIKE NA ADEKVATAN I EFIKASAN NAČIN ILI DA OPOZOVE PROIZVOD.
Pod aktivnostima i merama iz stava 3. ovog člana naročito se smatraju:
1) ukazivanje na identitet proizvođača (na proizvodu ili njegovom pakovanju, odnosno ambalaži) i na druge podatke o proizvođaču i proizvodu (serijski broj, partija, šarža, lot i sl.) ILI , GDE JE TO MOGUĆE, SERIJU KOJOJ PROIZVOD PRIPADA, OSIM U SLUČAJEVIMA GDE JE OPRAVDANO IZOSTAVITI TAJ PODATAK;
2) ispitivanje uzoraka proizvoda na tržištu kada je to potrebno i obrada informacija, a kada je to neophodno i vođenje registra reklamacija i informisanje distributera o ovim merama.
Mere i aktivnosti iz stava 3. tač. 2) i 3) i stava 4. ovog člana, proizvođači preduzimaju samoinicijativno ili po nalogu nadležnog organa.
Meru opozivanja proizvoda proizvođač preduzima samoinicijativno samo kao krajnju meru ako proceni da druge mere nisu dovoljne za otklanjanje, odnosno smanjenje rizika, a može je sprovesti i na osnovu pravila dobre prakse u vezi sa opozivanjem proizvoda, ako takva pravila postoje u Republici Srbiji.
MERE I AKTIVNOSTI IZ STAVA 3. TAČ. 2) I 3) I STAVA 4. OVOG ČLANA, PROIZVOĐAČI PREDUZIMAJU DOBROVOLJNO ILI NA OSNOVU MERE NADLEŽNOG ORGANA.
OPOZIV PROIZVODA PROIZVOĐAČ PREDUZIMA DOBROVOLJNO KAO KRAJNJU MERU AKO PROCENI DA DRUGE MERE NISU DOVOLJNE ZA SPREČAVANJE RIZIKA ILI KADA JE OBAVEZAN DA TO URADI NA OSNOVU PREDUZETE MERE NADLEŽNOG ORGANA.
OPOZIV MOŽE DA SE SPROVEDE U OKVIRU PRAVILA DOBRE PRAKSE (KODEKSA), AKO TAKVA PRAVILA POSTOJE.
Ako proizvođač, odnosno distributer, na osnovu raspoloživih informacija i svog profesionalnog znanja i iskustva, zna ili bi trebalo da zna da je proizvod koji je stavio na tržište opasan, dužan je da o tome hitno obavesti nadležni organ.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana dostavlja se u pisanoj formi i naročito sadrži:
1) podatke koji omogućavaju identifikaciju proizvoda, odnosno seriju proizvoda (šarža, lot, partija i sl.);
2) detaljan opis rizika koji proizvod predstavlja;
3) sve raspoložive informacije potrebne za praćenje proizvoda;
4) opis mera i aktivnosti preduzetih sa ciljem otklanjanja rizika.
Proizvođač i distributer su dužni da, u granicama delatnosti koju obavljaju, a po nalogu nadležnog organa, sarađuju sa tim organom u postupcima i merama koje se preduzimaju da bi se otklonili ili smanjili rizici koje predstavljaju proizvodi koji se isporučuju ili su već isporučeni.
Ako proizvođač, odnosno distributer ne dostavi obaveštenje iz stava 1. ovog člana, odnosno ne postupi po nalogu iz stava 3. ovog člana u roku određenom u nalogu, nadležni organ postupa u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim zakonom ili drugim propisima.
Ministar nadležan za poslove trgovine (u daljem tekstu: ministar) USTANOVLJAVA PROCEDURE ZA DIJALOG SA PROIZVOĐAČIMA I DISTRIBUTERIMA U VEZI SA PITANJIMA BEZBEDNOSTI PROIZVODA I bliže propisuje oblik i sadržinu obaveštenja iz stava 2. ovog člana.
Informacije kojima raspolaže nadležni organ u vezi sa rizikom koji proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika jesu informacije od javnog značaja i dostupne su javnosti, bez obzira da li su propisom ili drugim aktom određene kao poslovna tajna.
Nadležni organ je dužan da svakom licu, na njegov zahtev, dostavi informacije iz stava 1. ovog člana koje sadrže podatke od značaja za identifikaciju proizvoda, kategoriju i vrstu rizika koji proizvod predstavlja, kao i podatke o preduzetim merama i aktivnostima nadležnog organa, proizvođača, odnosno distributera, sa ciljem otklanjanja ili smanjenja rizika na prihvatljiv nivo.
Podaci o preduzetim merama i aktivnostima proizvođača odnosno distributera iz stava 2. ovog člana, ne mogu biti dostupni javnosti ako se ti podaci odnose na naučno, tehničko, odnosno tehnološko rešenje koje predstavlja poslovnu tajnu.
Na ostvarivanje prava na pristup informacijama iz st. 1. i 2. ovog člana, shodno se primenjuje zakon kojim se uređuje slobodan pristup informacijama od javnog značaja, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
INFORMACIJE KOJIMA RASPOLAŽU NADLEŽNI ORGANI U VEZI SA RIZIKOM KOJE PROIZVODI PREDSTAVLJAJU PO ZDRAVLJE I BEZBEDNOST POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA DOSTUPNE SU JAVNOSTI U SKLADU SA USLOVIMA TRANSPARENTNOSTI I BEZ OBZIRA NA OGRANIČENJA KOJA NAMEĆU AKTIVNOSTI PRAĆENJA I ISTRAŽIVANJA.
JAVNOSTI SU POSEBNO DOSTUPNE INFORMACIJE O IDENTIFIKACIJI PROIZVODA, PRIRODI RIZIKA I PREDUZETIM MERAMA.
U OPRAVDANIM SLUČAJEVIMA, NEĆE SE OBJAVLJIVATI INFORMACIJE DOBIJENE U SVRHU PRIMENE OVOG ZAKONA KOJE, PO SVOJOJ PRIRODI PREDSTAVLJAJU POSLOVNU TAJNU, OSIM INFORMACIJA KOJE SE ODNOSE NA BEZBEDNOSNA SVOJSTVA PROIZVODA KOJE SE MORAJU OBJAVITI AKO TO ZAHTEVAJU OKOLNOSTI DA BI SE ZAŠTITILO ZDRAVLJE I BEZBEDNOST POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA PROIZVODA.
ZAŠTITA POSLOVNE TAJNE NE SPREČAVA DAVANJE INFORMACIJA NADLEŽNIM ORGANIMA KOJE SU VAŽNE ZA OBEZBEĐENJE EFIKASNOG PRAĆENJA I NADZORA TRŽIŠTA.
ORGANI KOJI PRIME INFORMACIJE KOJE PREDSTAVLJAJU POSLOVNU TAJNU, OBEZBEDIĆE NJIHOVU ZAŠTITU.
Nadležni organ koristi sistem brze razmene informacija u vezi sa ozbiljnim rizikom, kao i sa drugim rizicima koje opasan proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, a naročito kad:
1) naloži meru povlačenja ili opozivanja proizvoda koji predstavlja ozbiljan rizik;
2) preduzima ili preporučuje, odnosno koordinira ili organizuje preduzimanje odgovarajućih aktivnosti i mera proizvođaču ili distributeru, u vezi sa rizikom;
3) je upoznat sa namerom proizvođača i distributera za sprovođenje njihovih DA PROIZVOĐAČI I DISTRIBUTERI PREDUZIMAJU aktivnosti sa ciljem otklanjanja, odnosno smanjenja rizika na prihvatljiv nivo koji predstavlja proizvod stavljen na tržište.
Vlada će, na predlog ministarstva nadležnog za poslove trgovine bliže propisati način uspostavljanja i rada sistema brze razmene informacija i odrediti organ nadležan za objedinjavanje i distribuciju informacija iz stava 1. ovog člana.
ORGAN IZ STAVA 2. OVOG ČLANA ODREĐEN ZA OBJEDINJAVANJE I DISTRIBUCIJU INFORMACIJA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, OBAVESTIĆE EVROPSKU KOMISIJU O PREDUZETIM MERAMA KOJIMA SE OGRANIČAVA STAVLJANJE PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI ZAHTEVA NJIHOVO POVLAČENJE ILI OPOZIV PROIZVODA KAO ŠTO SU PROIZVODI NAVEDENI U ČLANU 18. STAV 1. TAČ. 2)-7) OVOG ZAKONA, U MERI U KOJOJ NE POSTOJI OBAVEZA OBAVEŠTAVANJA U SMISLU ČLANA 15. OVOG ZAKONA.
AKO ORGAN IZ STAVA 2. OVOG ČLANA SMATRA DA POSLEDICE RIZIKA KOJE PREDSTAVLJA PROIZVOD STAVLJEN NA TRŽIŠTE REPUBLIKE SRBIJE, NE PRELAZE ILI NE MOGU PREĆI NJENU TERITORIJU, OBAVESTIĆE EVROPSKU KOMISIJU O PREDUZETIM MERAMA OD INTERESA ZA DRUGE DRŽAVE ČLANICE EVROPSKE UNIJE, A NAROČITO AKO SU MERE PREDUZETE RADI SPREČAVANJA, OTKLANJANJA ILI SMANJENJA NOVOG RIZIKA KOJI DO TADA NIJE BIO PRIJAVLJEN EVROPSKOJ KOMISIJI.
Organ nadležan za objedinjavanje i distribuciju informacija iz člana 14. stav 2. ovog zakona dužan je da informiše Komisiju EZ putem sistema RAPEX o ozbiljnom riziku koji opasan proizvod predstavlja i preduzetim merama, navodeći razloge za njihovo preduzimanje, izmene ili ukidanje.
Ako organ iz stava 1. ovog člana smatra da posledice rizika koji predstavlja proizvod stavljen na tržište Republike Srbije ne prelaze ili ne mogu preći njenu teritoriju, dužan je da informiše Komisiju EZ o preduzetim merama od interesa za druge države, a naročito ako su one preduzete radi sprečavanja, otklanjanja ili smanjenja novog rizika koji do tada nije bio prijavljen Komisiji EZ.
ORGAN IZ ČLANA 14. STAV 2. NADLEŽAN ZA OBJEDINJAVANJE I DISTRIBUCIJU INFORMACIJA, ODMAH ĆE OBAVESTITI EVROPSKU KOMISIJU PREKO RAPEX-A, AKO JE ODLUČENO, PREPORUČENO ILI DOGOVORNO SA PROIZVOĐAČIMA I DISTRIBUTERIMA, BILO POD OBAVEZOM KOJU ZAHTEVA NADLEŽNI ORGAN ILI NA DOBROVOLJNOJ OSNOVI, O MERAMA ILI POSLEDICAMA U CILJU SPREČAVANJA, OGRANIČENJA ILI UVOĐENJA POSEBNIH USLOVA O MOGUĆEM STAVLJANJU NA TRŽIŠTE ILI KORIŠĆENJU PROIZVODA IZ RAZLOGA OZBILJNOG RIZIKA, I BEZ ODLAGANJA ĆE INFORMISATI EVROPSKU KOMISIJU O IZMENI ILI UKIDANJU SVAKE TAKVE MERE.
AKO ORGAN IZ STAVA 1. OVOG ČLANA SMATRA DA RIZIK NE PRELAZI ILI NE MOŽE PREĆI TERITORIJU REPUBLIKE SRBIJE SLEDIĆE POSTUPAK IZ ČLANA 14. OVOG ZAKONA, UZIMAJUĆI U OBZIR RELEVANTNE KRITERIJUME KOJI SU PREDVIĐENI PROCEDURAMA I SMERNICAMA ZA PRIMENU RAPEX-A U POGLEDU FORME I SADRŽINE OBAVEŠTENJA ZA EVROPSKU KOMISIJU.
Vlada će bliže propisati način i postupak informisanja Komisije EZ iz st. 1. i 2. ovog člana, na predlog ministarstva nadležnog za poslove trgovine.
Nadzor nad primenom ovog zakona i propisa donetih za njegovo sprovođenje vrše ministarstva nadležna za odgovarajuću oblast, u skladu sa zakonom kojim se uređuje organizacija državne uprave i zakonom kojim se uređuje delokrug poslova ministarstava.
AKO OVIM ILI POSEBNIM ZAKONOM NIJE PROPISANA NADLEŽNOST DRUGOG ORGANA, NADZOR U POGLEDU OPŠTE BEZBEDNOSTI PROIZVODA IZ ČLANA 2. OVOG ZAKONA SPROVODI MINISTARSTVO NADLEŽNO ZA POSLOVE TRGOVINE.
Inspekcijski nadzor vrše ministarstva iz stava 1. ovog člana preko nadležnih inspektora, u skladu sa zakonom kojim se uređuje organizacija državne uprave i drugim zakonima kojima se uređuje inspekcijski nadzor ODNOSNO MINISTARSTVO NADLEŽNO ZA POSLOVE TRGOVINE PREKO TRŽIŠNIH INSPEKTORA.
Inspekcijski nadzor nad primenom odredaba ovog zakona u delu kojim se uređuju obmanjujući proizvodi, vrši ministarstvo nadležno za poslove zdravlja preko nadležnih inspektora SANITARNIH INSPEKTORA.
Nadležni carinski organ neće dozvoliti uvoz proizvoda, odnosno serije proizvoda (partije, šarže, lota i sl.) koje ne prati propisana dokumentacija o usaglašenosti sa zahtevima za bezbednost proizvoda, odnosno koji nisu označeni propisanom oznakom usaglašenosti sa zahtevima za bezbednost proizvoda.
Ako nadležni carinski organ utvrdi da, i bez obzira na postojanje dokumentacije i oznaka iz stava 4. STAVA 5. ovog člana, proizvod izaziva opravdanu sumnju u pogledu postojanja ozbiljnog rizika po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, dužan je da o tome hitno obavesti nadležni inspekcijski organ.
Obaveštenje iz stava 5. STAVA 6. ovog člana sadrži, naročito podatke koji omogućavaju identifikaciju proizvoda, odnosno serije proizvoda (partije, šarže, lota i sl.), proizvođača, uvoznika, krajnjeg korisnika uvoza, opis rizika za koji postoji sumnja i raspoložive informacije potrebne za praćenje proizvoda.
Nadležni carinski organ privremeno će prekinuti carinski postupak uvoza ili izvoza i puštanje proizvoda za koji posumnja da je obmanjujući, o čemu će hitno obavestiti nadležnog SANITARNOG inspektora koji je dužan da u roku od 24 časa od dobijanja obaveštenja izvrši inspekcijski nadzor i utvrdi da li je proizvod obmanjujući.
Nadležni carinski organ neće dozvoliti uvoz ili izvoz proizvoda, u smislu člana 6. ovog zakona, za koji je nadležni SANITARNI inspektor utvrdio da je obmanjujući i za koji je izrekao meru zabrane uvoza ili izvoza.
Ako nadležni inspektor u roku iz stava 7. SANITARNI INSPEKTOR U ROKU IZ STAVA 8. ovog člana ne utvrdi da se radi o obmanjujućem proizvodu, nadležni carinski organ nastavlja carinski postupak uvoza ili izvoza i puštanje proizvoda.
NADLEŽNA MINISTARSTVA OBEZBEĐUJU DA PROIZVOĐAČI I DISTRIBUTERI ISPUNJAVAJU SVOJE OBAVEZE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM NA TAKAV NAČIN DA PROIZVODI KOJI SE STAVLJAJU NA TRŽIŠTE BUDU BEZBEDNI.
Nadležni inspektor je ovlašćen da u kontroli bezbednosti proizvoda, pored mera za čije je preduzimanje ovlašćen drugim propisima, preduzme i druge mere:
1) za svaki proizvod:
(1) da organizuje, u odgovarajućem obimu, provere svojstava proizvoda koja utiču na njegovu bezbednost, sve do poslednje faze njegove upotrebe, odnosno korišćenja i trošenja;
(2) da naloži dostavljanje informacije proizvođačima, distributerima ili drugim licima;
(3) da uzima uzorke proizvoda radi ispitivanja svojstava koja utiču na njegovu bezbednost;
2) za svaki proizvod koji bi mogao da predstavlja rizik u određenim okolnostima:
(1) da naloži da proizvod na tržištu bude označen odgovarajućim, jasnim i razumljivim upozorenjima o rizicima koje proizvod može da predstavlja, na jeziku koji je u službenoj upotrebi u Republici Srbiji;
(2) da naloži stavljanje na tržište takvog proizvoda prethodnim ispunjenjem dodatnih uslova kako bi se taj proizvod učinio bezbednim;
3) za svaki proizvod koji bi mogao da predstavlja rizik za određena lica da naloži da ta lica budu blagovremeno i na odgovarajući način upozorena na rizik, uključujući i objavljivanje upozorenja preko sredstava javnog informisanja;
4) za svaki proizvod koji bi mogao da bude opasan da privremeno zabrani nuđenje, izlaganje, isporučivanje i činjenje dostupnim proizvoda, za vreme koje je potrebno da se izvrše provere svojstava proizvoda koja mogu da utiču na bezbednost i zdravlje potrošača i drugih korisnika;
5) za svaki opasan proizvod da zabrani nuđenje, izlaganje, isporučivanje i činjenje dostupnim proizvoda i odgovarajućim merama obezbedi sprovođenje te zabrane;
6) za svaki opasan proizvod koji je stavljen na tržište:
(1) da naredi ili organizuje njegovo hitno povlačenje i upozori potrošače i druge korisnike na rizike koje proizvod predstavlja;
(2) da naredi, koordinira ili, po potrebi, organizuje sa proizvođačima i distributerima i drugim organima, opozivanje proizvoda od potrošača i drugih korisnika, uključujući i prinudno sprovođenje mere opozivanja proizvoda, kao i uništavanje takvog proizvoda na odgovarajući način od strane i na teret proizvođača, odnosno distributera;
7) za svaki obmanjujući proizvod da zabrani proizvodnju, uvoz, izvoz ili stavljanje na tržište. I PRODAJU, ODNOSNO POVUČE ILI ZAHTEVA NJEGOVO POVLAČENJE SA TRŽIŠTA.
AKO POSTOJE DOKAZI DA JE PROIZVOD OPASAN, NADLEŽNI ORGANI PREDUZIMAJU MERE OGRANIČENJA STAVLJANJA NA TRŽIŠTE ILI OPOZIVA OPASNIH PROIZVODA BEZ OBZIRA NA USAGLAŠENOST SA OPŠTIM ZAHTEVOM ZA BEZBEDNOST PREMA KRITERIJUMIMA IZ ČL. 7. I 8. OVOG ZAKONA.
Meru opozivanja proizvoda iz stava 1. tačka 6) podtačka (2) ovog člana, nadležni inspektor nalaže kao krajnju meru, ako sve ostale aktivnosti i mere iz čl. 10, 11, 12. i 18. ovog zakona koje proizvođač i distributer preduzme, samoinicijativno DOBROVOLJNO ili po nalogu nadležnog inspektora, nisu dovoljne ili zadovoljavajuće.
Troškove koji nastanu u postupku inspekcijskog nadzora snosi proizvođač ako se utvrdi da proizvod nije bezbedan.
REŠENJE KOJIM SE PREDUZIMA MERA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, KOJA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM PREDSTAVLJA OGRANIČENJE ZA STAVLJANJE NEKOG PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI ZAHTEV ZA NJEGOVIM POVLAČENJEM ILI OPOZIVOM, MORA BITI OBRAZLOŽENA RAZLOZIMA NA KOJIMA SE TAKVA MERA ZASNIVA UZIMAJUĆI U OBZIR I STAVOVE STRANKE KOJA SE PO PRAVILU IZJAŠNJAVA PRE DONOŠENJA REŠENJA, OSIM KADA ZBOG HITNOSTI PREDUZIMANJA MERE U INTERESU ZDRAVLJA I BEZBEDNOSTI POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA, TO NIJE UČINJENO, U KOM SLUČAJU ĆE NADLEŽNI INSPEKTOR POZVATI STRANKU DA SE IZJASNI NAKON DONOŠENJA REŠENJA KOJIM SE PREDUZIMA NAVEDENA MERA OGRANIČENJA.
MERA KOJOM SE ZAHTEVA POVLAČENJE PROIZVODA ILI NJIHOV OPOZIV, TREBA DA BUDE PREDUZETA NA NAČIN KOJIM SE PODSTIČU DISTRIBUTERI, KORISNICI I POTROŠAČI DA TAKVU MERU SPROVEDU.
Protiv rešenja nadležnog inspektora kojim je preduzeta mera iz stava 1. ovog člana može se izjaviti žalba nadležnom ministru u roku od osam dana od dana dostavljanja tog rešenja.
Protiv rešenja kojim se zabranjuje uvoz ili izvoz obmanjujućih proizvoda iz stava 1. tačka 7) ovog člana, može se izjaviti žalba ministru nadležnom za poslove zdravlja u roku od dva dana od dana prijema rešenja.
Ministarstvo nadležno za poslove zdravlja dužno je da odluči o žalbi iz stava 5.STAVA 8. ovog člana u roku od dva dana od dana prijema žalbe.
Žalba protiv rešenja iz stava 5. STAVA 8. ovog člana ne odlaže izvršenje rešenja.
PROTIV KONAČNOG REŠENJA O PREDUZETOJ MERI MOŽE SE POKRENUTI UPRAVNI SPOR PRED NADLEŽNIM SUDOM.
PREDUZETE MERE NA OSNOVU OVOG ZAKONA KOJIMA SE OGRANIČAVA STAVLJANJE PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI SE ZAHTEVA NJIHOVO POVLAČENJE ILI OPOZIV NEĆE UTICATI NA UTVRĐIVANJE KRIVIČNE ODGOVORNOSTI RELEVANTNE STRANKE U SMISLU KRIVIČNOG ZAKONA KOJI SE PRIMENJUJE NA KONKRETNI SLUČAJ.
Radi obezbeđenja efikasnog nadzora u primeni ovog zakona, nadležni organi dužni su da međusobno sarađuju.
U CILJU OBEZBEĐENJA EFIKASNOG NADZORA KOJIM SE GARANTUJE VISOK NIVO ZAŠTITE ZDRAVLJA I BEZBEDNOSTI POTROŠAČA, OBAVEZA JE NADLEŽNIH ORGANA DA MEĐUSOBNO SARAĐUJU U KOORDINACIJI PRAĆENJA SARADNJE PREKO SAVETA ZA BEZBEDNOST PROIZVODA OSNOVANOG NA OSNOVU ZAKONA KOJIM SE UREĐUJE TRŽIŠNI NADZOR, OBEZBEĐUJUĆI NAROČITO SLEDEĆE:
USPOSTAVLJANJE, PERIODIČNO AŽURIRANJE I SPROVOĐENJE PROGRAMA NADZORA SEKTORA PREMA KATEGORIJAMA PROIZVODA ILI RIZIKA I PRAĆENJE AKTIVNOSTI NADZORA, NALAZA I REZULTATA;
PRAĆENJE I AŽURIRANJE NAUČNIH I TEHNIČKIH ZNANJA U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA;
PERIODIČNO RAZMATRANJE I PROCENJIVANJE FUNKCIONISANJA I EFIKASNOSTI NADZORA I AKO JE POTREBNO REVIDIRANJE ORGANIZACIJE I USVOJENOG PRISTUPA NADZORA.
NADLEŽNI ORGANI SU OBAVEZNI DA PRIME I, AKO JE TO POTREBNO, NA ODGOVARAJUĆI NAČIN OBRADE PRITUŽBE I DRUGE PODNESKE POTROŠAČA I DRUGIH ZAINTERESOVANIH STRANA U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA I U VEZI SA AKTIVNOSTIMA NADZORA I KONTROLE I DA AKTIVNO INFORMIŠU POTROŠAČE I DRUGE ZAINTERESOVANE STRANE O POSTUPCIMA KOJI SU U TU SVRHU PREDVIĐENI I PREDUZETI.
NADLEŽNI ORGANI ĆE PODSTICATI I PROMOVISATI DELOVANJE PROIZVOĐAČA I DISTRIBUTERA NA DOBROVOLJNOJ OSNOVI U SKLADU SA OBAVEZAMA IZ ČL. 10-12. OVOG ZAKONA, UKLJUČUJUĆI GDE JE TO MOGUĆE, DONOŠENJE I PRIMENU PRAVILA DOBRE PRAKSE.
NADLEŽNI ORGANI SU OVLAŠĆENI DA PREDUZIMAJU NEOPHODNE RADNJE DA BI SE SA DUŽNOM PAŽNJOM PRIMENILE ODGOVARAJUĆE MERE IZ ČLANA 18. STAV 1. TAČ. 2)-7) OVOG ZAKONA, U SLUČAJU KADA PROIZVODI PREDSTAVLJAJU OZBILJAN RIZIK, CENEĆI SVAKI POJEDINAČNI SLUČAJ ZA SEBE I UZIMAJUĆI U OBZIR SMERNICE ZA UPRAVLJANJE SISTEMOM BRZE RAZMENE INFORMACIJA O OPASNIM PROIZVODIMA (RAPEX).
2) ISPORUČI ILI UČINI DOSTUPNIM PROIZVOD SUPROTNO ČLANU 11. TAČKA 1) OVOG ZAKONA.
VI. ANALIZA EFEKATA PROPISA
1. Određivanje problema koje ovaj zakon treba da reši
Donošenje ovog zakona, zasnovano je na Nacionalnom programu usklađivanja sa pravnim tekovinama EU i obavezama usklađivanja i primene propisa, pravila konkurencije i zaštite potrošača preuzetih Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju sa očekivanim efektom da se na tržište stavljaju samo bezbedni proizvodi i da se postigne visok nivo zaštite zdravlja i bezbednosti potrošača.
Opšta bezbednost proizvoda koja se uređuje ovim zakonom predstavlja važan segment pravnog okvira u oblasti zaštite potrošača. S obzirom da detaljno uređuje kriterijume za ocenu usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost i da se zasniva na principima saradnje i komunikacije svih zainteresovanih strana, uz mogućnost preduzimanja mera od strane privrednih subjekata na dobrovoljnoj osnovi i uređuje odnos ovog zakona sa drugim propisima, pojašnjava nadležnost i primenu ovlašćenja nadležnih organa, zakon treba da bude podsticajan za stvaranje povoljnijeg poslovnog okruženja. Istovremeno zakon treba da doprinese povećanju svesti privrednih subjekata o njihovim obavezama i informisanost potrošača o njihovim pravima i načinu ostvarivanja tih prava u oblasti opšte bezbednosti proizvoda.
Razvoj i korišćenje informacionih sistema, baza podataka i sistema za razmenu informacija između nadležnih organa za nadzor u oblasti opšte bezbednosti proizvoda i carinskog organa i objedinjavanje tih podataka u usklađenom sistemu, predstavlja mehanizme koji funkcionišu na osnovu ovog zakona sa ciljem da se unapredi pravni okvir u ovoj oblasti i stvori osnova za izgradnju modernih institucija za nadzor tržišta. Iz tog razloga, očekivani efekat ovog zakona jeste dalji korak u unapređenju poslovnog ambijenta za odgovorno plasiranje bezbednih proizvoda i jasnija pravila ponašanja u oblasti zaštite potrošača.
Primena mera od strane nadležnih organa je uslovljena primenom načela srazmernosti mere u odnosu na ozbiljnost rizika za zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika proizvoda uz mogućnost preduzimanja mere na osnovu principa predostrožnosti, kada za to postoji potreba.
Prema sadašnjem stanju razvoja sistema za brzu razmenu informacija o opasnim proizvodima koji je ustanovljen 2010. godine i podržan softverom NEPRO, ovaj sistem je u aktivnoj primeni u Ministarstvu trgovine, turizma i telekomunikacija, gde je preko Sektora tržišne inspekcije obezbeđena kontakt osoba za koordinaciju razmene informacija i obaveštavanje javnosti o opasnim proizvodima. U daljem razvoju ovog sistema potrebno je, pre svega, unaprediti pravni okvir u delu preciziranja podataka koji se čine dostupni javnosti i koji približavanu nacionalni sistem međunarodnom sistemu razmene informacija koji se koristi u komunikaciji nadležnih organa država članica Evropske unije.
Za sada ovaj sistem u Republici Srbiji funkcioniše kao nacionalni sistem za razmenu informacija između nadležnih organa u nacionalnim okvirima i za komunikaciju sa privrednim subjektima koji preduzimaju dobrovoljne aktivnosti u svrhu povlačenja ili opoziva proizvoda sa ozbiljnim rizikom za zdravlje i bezbednost korisnika. Ovaj sistem je omogućio i početnu fazu u uspostavljanju regionalne mreže kontakt tački orana tržišnog nadzora koja, za sada razmenjuje informacije o opasnim proizvodima putem elektronske pošte.
U periodu 2017-2018. godine potrebno je veće učešće svih organa tržišnog nadzora, koji sprovode aktivnosti i preduzimaju mere da bi sprečili stavljanje na tržište opasnih proizvoda, u razmeni informacija preko nacionalnog sistema za brzu razmenu informacija o opasnim proizvodima. Na taj način treba stvoriti pretpostavke za pristup RAPEX i ICSMS (međunarodne baze podataka o opasnim proizvodima).
Navedena projekcija za 2017-2018. godinu urađena je na bazi rezultata postignutih u okviru projekta IPA 2010 Jačanje sistema tržišnog nadzora u Srbiji, kojim je realizovan Plan profesionalnog obrazovanja i edukacije inspektora (485 učesnika) obuhvatajući oblasti primene propisa o bezbednosti električnih proizvoda (LVD), mašina (MD), elektromagnetske kompatibilnosti (EMC), i procene rizika. U okviru istog projekta urađen je softver za upravljanje informacijama u oblasti tržišnog nadzora (MIS MI) kojim se unapređuju baze podataka za efikasnije obavljanje tržišnog nadzora, kao i sistem za brzu razmenu informacija o opasnim proizvodima (NEPRO Plus).
2. Ciljevi koji se donošenjem ovog zakona postižu
Predlog zakona predstavlja segment horizontalnog pravnog okvira koji doprinosi razvoju ekonomije, izgradnje moderne strukture trgovine, uključivanje Republike Srbije u tokove na jedinstvenom tržištu Evropske unije, uspostavljanje mehanizama koji omogućavaju visok nivo zaštite potrošača i drugih korisnika proizvoda.
Ovaj zakon podržava primenu tehničkog zakonodavstva i dobrovoljnih standarda u cilju daljeg unapređenja tržišne ekonomije koja pruža veće šanse privrednicima, a potrošačima veću mogućnost izbora proizvoda koji su usaglašeni sa opštim zahtevom za bezbednost u skladu sa propisanim kriterijumima.
Sa aspekta primene kriterijuma za ocenu usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost, uspostavljanje efikasnog nadzora na tržištu za postizanje bezbednosti proizvoda, uz minimalno opterećenje privrede, je ključni zadatak nadležnih organa i cilj ovog zakona.
Ovaj zakon obavezuje na dalji razvoj koordiniranog sistema razmene informacija između nadležnih organa, uključujući i saradnju i razmenu informacija sa privrednim subjektima kada oni preduzimaju aktivnosti na dobrovoljnoj osnovi ili po zahtevu nadležnog organa da bi povukli sa tržišta ili opozvani od potrošača opasne proizvode. Ovaj sistem zasnovan na uspostavljenim pravilima funkcionisanja Sistema brze razmene informacija o opasnim proizvodima u EU (RAPEX) ima jedinstven pristup kada se radi o primeni propisa koji sadrže zahteve za bezbednost neprehrambenih proizvoda sa ciljem da nadležni organi efikasno sprovode aktivnosti na celoj teritoriji Republike Srbije.
Posebno je značajno što se ovim zakonom precizira nadležnost iz delokruga tržišne inspekcije u okviru ministarstva nadležnog za poslove trgovine, za opštu bezbednost proizvoda i nadležnost sanitarne inspekcije u okviru ministarstva nadležnog za poslove zdravlja u oblasti obmanjujućih proizvoda. Nadležni organi u čijem delokrugu je sprovođenje aktivnosti i primena mera nadzora tržišta koje imaju za cilj opštu bezbednost neprehrambenih proizvoda, obavezuju se tako na primenu načela i procedura propisanih ovim zakonom. U vezi sa primenom posebnih propisa koji uređuju nadležnost dugih organa za nadzor u pogledu ispunjenosti zahteva bezbednosti proizvoda sa istim ciljem da se zaštite potrošači i drugi korisnici proizvoda, ovaj zakon ne isključuje nadležnost tih organa, ali im daje nove mehanizme za efikasniji rad u okviru već utvrđene nadležnosti, uključivanjem u ustanovljeni sistem brze razmene informacija o opasnim proizvodima i primenom savremenih metoda rada i komunikacije sa zainteresovanim stranama i efikasnijom primenom ovlašćenja koja uključuju i opoziv opasnog proizvoda od potrošača, odnosno korisnika.
3. Druge mogućnosti za rešavanje problema
Analizom metoda za postizanje ciljeva koji su u osnovi donošenja ovog zakona evidentno je da su predložena zakonska rešenja zasnovana na savremenim metodama i najboljim praksama koje se primenjuju sa istim ciljem. Postavljeni principi rada nadležnih organa zasnovani na međusobnoj saradnji i razmeni informacija što uključuje komunikaciju sa privrednim subjektima i drugim zainteresovanim strana, nema alternativu. Stoga su predložena zakonska rešenja bolja od alternativnih mogućnosti primenjenih pre donošenja zakona a koje bi usporavale primenu metoda saradnje i komunikacije nosilaca obaveza propisanih zakonom i zainteresovanih strana.
4. Zašto je donošenje ovog zakona najbolje za rešavanje problema
Ovaj zakon daje mogućnost unapređenja saradnje između nadležnih organa i privrednih subjekata u svrhu ostvarivanja cilja zakona koji se ovim izmenama i dopunama nedvosmisleno povezuje sa većim nivoom zaštite i bezbednosti potrošača i drugih korisnika proizvoda. Ovaj ustanovljeni pristup u sprovođenju aktivnosti nadzora u Republici Srbiji, koji stalno treba unapređivati, obavezuje nadležne organe da u sprovođenju ovog zakona preuzmu odgovornost za primenu načela koja nadzor čine delotvornim tako da doprinose ostvarenju njegovog cilja.
5. Na koga će i kako uticati predložena rešenja
Pored uloge organa tržišnog nadzora, ovaj zakon daje značajno mesto i određuje ulogu organa carinskog nadzora. Zakonom o opštoj bezbednosti proizvoda i podzakonskim aktima za sprovođenje tog zakona, Uprava carine je preuzela obavezu saradnje sa nadležnim organima tržišnih nadzora. Na osnovu Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda i donošenjem Uredbe o načinu uspostavljanja i rada sistema brze razmene informacija o opasnim proizvodima, omogućena je saradnja i koordinacija u razmeni informacija o opasnim proizvodima između organa tržišnog nadzora i Uprave carina, uz koordinaciju tog sistema preko ministarstva nadležnog za trgovinu, kao kontaktne tačke. Ovaj sistem služi i za informisanje javnosti o opasnim proizvodima, što se ovim zakonom dodatno usklađuje sa savremenim metodama rada i sa odredbama relevantne Direktive EZ o opštoj bezbednosti proizvoda. Činjenje dostupnih javnosti informacija o opasnim proizvodima je nedvosmisleno utvrđeno za razliku od dosadašnjih nejasnoća u pogledu zahteva za dostavljanje informacija. Informacije o opasnim proizvodima moraju biti dostupne javnosti bez podnošenja zahteva za dostupnost tih informacija.
Ovaj zakon će dodatno obezbediti pravnu sigurnost svim učesnicima na tržištu, s obzirom na to da propisana opšta pravila za ocenjivanje usaglašenosti, obaveze proizvođača i distributera i pravila za rad organa nadzora nad tržištem zahtevaju od tih organa da postupaju u skladu sa donetim programima nadzora koji sadrže unapred utvrđen obim nadzora i vrstu mera i da obezbede praćenje i ocenu efekata tih mera i ažuriranje programa, kada za to postoje opravdani razlozi, uz obavezu nadležnih organa da prime i razmotre prijave potrošača, odnosno zainteresovanih strana i da ih izveste o preduzetom..
Primena ovog zakona znatno će uticati na sprečavanje nelojalne konkurencije, jer će se za sve proizvođače i distributere uspostaviti jednaka i jasna pravila u pogledu proizvodnje, uvoza i distribucije isključivo bezbednih proizvoda i usaglašenih proizvoda.
Predloženim rešenjima građani i privredni subjekti će biti u potpunosti informisani, ne samo o opasnim proizvodima već i o vrsti i ozbiljnosti rizika za zdravlje i bezbednost i o preduzetim merama.
Navedene informacije će biti dostupne na veb adresi unapređene verzije softvera koji podržava rad nacionalnog sistema za brzu razmenu informacija o opasnim proizvodima: www.nepro.gov.rs. Unapređenje softvera je obezbeđeno u okviru projekta IPA 2010-Razvoj sistema tržišnog nadzora u Republici Srbiji, koji je implementiran u koordinaciji Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija, preko Sektora tržišne inspekcije, u saradnji sa Ministarstvom finansija-Upravom carina, Ministarstvom zdravlja-Sanitarnom inspekcijom, Ministarstvom privrede i drugim oranima tržišnog nadzora i zainteresovanim stranama (Privredna komora Srbije, organizacije potrošača). Nadležni državni orani su učestvovali u realizaciji navedenog projekta a njihovi predstavnici sada učestvuju u radu Saveta za bezbednost proizvoda koji koordinira saradnju svih navedenih orana u oblasti tržišnog nadzora i njihovu komunikaciju sa zainteresovanim stranama.
Takođe, ovim zakonom ne uvode se nove obaveze, niti se ustanovljavaju novi troškovi za privredne subjekte, obzirom da su obaveze (pružanje na uvid dokumentacije, dostavljanje informacija, dostupnost poslovnih prostorija, uzimanje uzoraka i dr.) i troškovi (troškovi analiza i ispitivanja, troškovi postupka i dr. u slučajevima opasnih, nebezbednih i neusaglašenih proizvoda) već propisani zakonima koji su u primeni.
6. Kakve troškove će primena ovog zakona stvoriti građanima i privredi (naročito malim i srednjim preduzećima)
Cilj ovog zakona je da se smanji mogućnost nastupanja štetnih posledica po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, kao i njihove imovine. Stoga se očekuju pozitivni efekti primene zakona bez dodatnih troškova njegove primene.
7. Da li pozitivni efekti opravdavaju troškove
I pored toga što zakon ne uvodi dodatne troškove, neophodno je naglasiti nemerljivost pozitivnih efekata koji se očekuju u vezi sa povećanjem nivoa zaštite od rizika opasnih proizvoda, zaštite bezbednosti, života i zdravlju ljudi i zaštiti životne sredine.
Propisani kriterijumi za ocenu usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost, identifikacija vrste rizika za zdravlje i bezbednost, ocenjivanje stepena opasnosti i procena verovatnoće njegovog uticaja , odnosno nastupanja posledica rizika, kao i propisana ovlašćenja nadležnih organa tržišnog nadzora koja su fokusirana na opasne proizvode i ozbiljne rizike, uključujući i primenu novih metoda komunikacije i razmene informacija o opasnim proizvodima, omogućavaju efikasniji rad u oblasti opšte bezbednosti proizvoda. Navedene metode rada treba posmatrati u okvirima razumnog nivoa bezbednosti potrošača i drugih korisnika proizvoda pri čemu se, pored ostalog, mora uzeti u obzir razvoj ukupne infrastrukture kvaliteta i trenutni razvoj nauke i tehnologije.
8. Da li akt stimuliše pojavu novih privrednih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju
Donošenjem ovog zakona, stvoriće se uslovi za ulazak novih privrednih subjekata na tržište, jer će se eliminisati oni privredni subjekti koji na tržište svesno stavljaju opasne proizvode, nastale snižavanjem troškova proizvodnje i distribucije na uštrb bezbednosti proizvoda.
9. Da li su zainteresovane strane imale priliku da iznesu svoje stavove
Sve zainteresovane strane su imale priliku da se izjasne na zakonska rešenja koja sadrži Zakon o opštoj bezbednosti proizvoda. U pogledu izmena i dopuna navedenog zakona, pribavljena su mišljenja zainteresovanih strana na koje se izmene i dopune odnose, kao i mišljenje Evropske komisije u pogledu usklađenosti sa relevantnim direktivama EU koje su predmet analize u okviru Pregovaračkog poglavlja 28-zaštita potrošača i javno zdravlje, i to sa Direktivom o opštoj bezbednosti proizvoda 2001/95 (EZ) i Direktivom o obmanjujućim proizvodima 87/357 /EEZ).
Nacrt zakona je usaglašen sa svim zainteresovanim stranama, koje su učestvovale, kako u analitičkom procesu ocene važećeg zakona i ocene potrebe za njegovom izmenom kroz implementaciju projekta IPA 2010-Jačanje sistema tržišnog nadzora tako i u procesu praćenja rada nadležnih organa na primeni tog zakona, preko Saveta za bezbednost proizvoda na sednicama od 1. februara i 28 jula 2016. godine. Na navedenim sednicama bili su prisutni predstavnici nadležnih državnih organa u oblasti tržišnog nadzora i u oblasti infrastrukture kvaliteta, uključujući predstavnike ključnih organa koji su nosioci izrade tehničkih propisa, kao i predstavnici Privredne komore Srbije i Nacionalne organizacije potrošača. Sednice su održane u Beogradu, u zgradi ministarstva, Nemanjina 22-26, uz administrativnu i stručnu podršku Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija. Kako je postojala detaljna analiza zakona i, kroz zajednički projekat, postignuta saglasnost o izmenama i dopunama zakona, nije bilo suprotstavljenih mišljena u tom pogledu.
U vezi sa tim, nadležni Odbor Vlade je doneo Zaključak kojim se prihvata predlog Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija da nije potrebno sprovoditi javnu raspravu o Nacrtu zakona.
10. Koje će se mere tokom primene zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se donošenjem zakona namerava
Za ostvarivanje onoga što se donošenjem ovog zakona namerava, biće ustanovljene procedure za komunikaciju nadležnih organa sa privrednim subjektima, proizvođačima i distributerima proizvoda.
Nadležni organi će podsticati i promovisati delovanje privrednih subjekata na dobrovoljnoj osnovi u skladu sa predloženim zakonskim rešenjima sa obavezom preduzimanja restriktivnih mera, uključujući opoziv proizvoda od korisnika, kao krajnje mere kada je to neophodno u cilju otklanjanja rizika za zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika proizvoda.
Aktivnosti i mere nadzora sprovodiće se preko nadležnih organa tržišnog nadzora, u delu opšte bezbednosti proizvoda preko tržišnih inspektora i u delu „opasnih imitacija” preko sanitarnih inspektora. U okviru sistema za brzu razmenu informacija o opasnim proizvodima navedene inspekcije u koordinaciji Saveta za bezbednost proizvoda čiji rad administrira Ministarstvo trgovine turizma i telekomunikacija, ostvariće saradnju sa drugim organima tržišnog nadzora koji će se, sukcesivno, uključivati u ovaj vid saradnje i komunikacije. Za komunikaciju u okviru sistema brze razmene informacija biće zadužena kontakt osoba iz reda zaposlenih u odgovarajućem organu tržišnog nadzora.
Imajući u vidu rezultate postignute u okviru projekta – IPA 2010.- Jačanje srpskog sistema tržišnog nadzora, a koji se odnose na uvođenje sistema kvaliteta u oblast tržišnog nadzora, Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija – Sektor tržišne inspekcije će nastaviti rad na analizi i daljem razvoju procedura nadzora obuhvaćenih Priručnikom kvaliteta. Razvoj procedura i lista provera koje treba da podrže operativni rad inspektora na terenu, biće dostupne inspektorima preko informacionog sistema za upravljanje informacijama u oblasti nadzora tržišta, uključujući i procedure i liste provera, kako u oblasti bezbednosti proizvoda, tako i u oblasti zaštite ekonomskih interesa potrošača.
Nastaviće se regionalna saradnja u oblasti tržišnog nadzora.
U toku 2018. godine će se uraditi detaljna analiza u pogledu ispunjenosti informacionih, tehničkih i kadrovskih kapaciteta za pristup RAPEX i ICSMS i shodno rezultatima te analize podneti formalni zahtev za pristup navedenim sistemima.
OBRAZAC IZJAVE O USKLAĐENOSTI PREDLOGA ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O OPŠTOJ BEZBEDNOSTI PROIZVODA SA PROPISIMA EVROPSKE UNIJE
1. Ovlašćeni predlagač propisa – Vlada
Obrađivač – Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija
2. Naziv propisa
Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda
The draft law on amending the Law on General Product Safety
3. Usklađenost propisa s odredbama Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Sporazum), odnosno s odredbama Prelaznog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima između Evropske zajednice, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Prelazni sporazum):
a) Odredba Sporazuma i Prelaznog sporazuma koja se odnose na normativnu sadržinu propisa,
Sporazum – Naslov VI – Usklađivanje propisa, primena prava i pravila konkurencije , član 78, zaštita potrošača, g) Nadzor nad sprovođenjem pravila od strane nadležnih organa i omogućavanje pristupa pravdi u slučaju spora, d) Razmena informacija o opasnim proizvodima.
b) Prelazni rok za usklađivanje zakonodavstva prema odredbama Sporazuma i Prelaznog sporazuma,
Opšti rok.
v) Ocena ispunjenosti obaveze koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma,
Ispunjava u potpunosti.
g) Razlozi za delimično ispunjavanje, odnosno neispunjavanje obaveza koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma,
/
d) Veza sa Nacionalnim programom za usvajanje pravnih tekovina Evropske unije.
Mesto u strukturi NPAA – Poglavlje 3. Sposobnost preuzimanja obaveza iz članstva u EU – potpoglavlje 3.28 Zdravstvena zaštita i zaštita potrošača – potpotpoglavlje 3.28.1 Zaštita potrošača.
Predviđeni rok za usvajanje ovog zakona je :
NPAA 2016-2018: III kvartal 2016.
4. Usklađenost propisa sa propisima Evropske unije:
a) Navođenje odredbi primarnih izvora prava Evropske unije i ocene usklađenosti sa njima,
Ugovor o osnivanju Evropske unije, Naslov I – Zajedničke odredbe. ( potpuno usklađen)
Povelja Evropske unije o osnovnim pravima, Glava IV – Solidarnost, član 35. zaštita zdravlja i član 38. zaštita potrošača. (potpuno usklađen)
Evropska Konvencija o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda
Ugovor o funkcionisanju Evropske unije, Deo III Politike zajednice i unutrašnje mere Unije, Glava XV član 169, Zaštita potrošača.
(potpuno usklađen)
b) Navođenje sekundarnih izvora prava Evropske unije i ocene usklađenosti sa njima,
1. Direktiva 2001/95/EZ Evropskog Parlamenta i Saveta od 3. decembra 2001. godine o koordinaciji određenih odredaba utvrđenih zakonima i drugim propisima u državama članicama o opštoj bezbednosti proizvoda (Direktiva o opštoj bezbednosti proizvoda) (SL Z 011, 15/01/2002 P. 0004 – 0017)
Directive 2001/95/EC of the European Parliament and of the Council of 3 December 2001 on general product safety Official Journal L 011 , 15/01/2002 P. 0004 – 0017
CELEX
32001L0095
Delimično usklađen.
2. Direktiva Saveta 87/357/EEZ od 25. juna 1987. godine o približavanju zakona država članica koji se odnose na, izgledom obmanjujuće proizvode, koji na taj način ugrožavaju zdravlje i sigurnost potrošača (Direktiva o opasnim imitacajima).
Council Directive 87/357/EEC of 25 June 1987 on the approximation of the laws of the Member States concerning products which, appearing to be other than they are, endanger the health or safety of consumers (Dangerous imitations Directive).
(OJ L 192, 11.7.1987, p. 49)
CELEX
31987L0357
Potpuno usklađen
v) Navođenje ostalih izvora prava Evropske unije i usklađenost sa njima.
/
g) Razlozi za delimičnu usklađenost, odnosno neusklađenost.
Član 16. Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda je delimično usklađen sa članom 13. Direktive o opštoj bezbednosti proizvoda. Delimična neusklađenost odnosi se na rok izvršenja odluka Evropske komisije koje će, pod određenim uslovima, moći da se donosi od strane Evropske komisije, nakon pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji sa obavezom da se implementiraju primenom od satrane proizvođača i distributera u Republici Srbiji. Obaveza preduzimanja svih aktivnosti na izvršenju navedenih odluka u propisanom roku od 20 dana je preuzeta, a obaveza izvršenja u drugačijim rokovima koji nisu propisani, a koji bi mogli biti određeni odlukom Evropske komisije, nije eksplicitno preuzeta. Stoga je očigledan razlog za delimičnu usklađenost sa navedenom odredbom, to što je potpuno preuzimanje navedene odredbe direktno povezano sa trenutkom pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji.
d) Rok u kojem je predviđeno postizanje potpune usklađenosti propisa sa propisima Evropske unije.
Pristupanjem Republike Srbije Evropskoj uniji.
5. Ukoliko ne postoje odgovarajuće nadležnosti Evropske unije u materiji koju reguliše propis, i/ili ne postoje odgovarajući sekundarni izvori prava Evropske unije sa kojima je potrebno obezbediti usklađenost, potrebno je obrazložiti tu činjenicu. U ovom slučaju, nije potrebno popunjavati Tabelu usklađenosti propisa. Tabelu usklađenosti nije potrebno popunjavati i ukoliko se domaćim propisom ne vrši prenos odredbi sekundarnog izvora prava Evropske unije već se isključivo vrši primena ili sprovođenje nekog zahteva koji proizilazi iz odredbe sekundarnog izvora prava (npr. Predlogom odluke o izradi strateške procene uticaja biće sprovedena obaveza iz člana 4. Direktive 2001/42/EZ, ali se ne vrši i prenos te odredbe direktive).
/
6. Da li su prethodno navedeni izvori prava Evropske unije prevedeni na srpski jezik?
Da.
7. Da li je propis preveden na neki službeni jezik Evropske unije?
Da.
8. Učešće konsultanata u izradi propisa i njihovo mišljenje o usklađenosti
Analiza navedenog zakona urađena je u okviru projekta IPA 2010-Jačanje sistema tržišnog nadzora za neprehrambene i prehrambene proizvode u Republici Srbiji, sa preporukama za dalju harmonizaciju tog zakona sa Direktivom 2001/95/EU Evropskog parlamenta i Saveta od 10. marta 2010. godine o koordinaciji određenih odredaba utvrđenih zakonima i drugim propisima u državama članicama o opštoj bezbednosti proizvoda (Direktiva o opštoj bezbednosti proizvoda) (SL Z 011, 15/01/2002 P. 0004 – 0017). Na izradi navedene analize bila je angažovana g-đa Francoise Maniet, EU ekspert. Naziv propisa Evropske unije : Direktiva Saveta 87/357 od 25. juna 1987 o približavanju zakona država članica koji se odnose na, izgledom obmanjujuće proizvode, koji na taj način ugrožavaju zdravlje i sigurnost potrošača (Direktiva o opasnim imaticajima) (Text with EEA relevance)Council Directive 87/357/EEC of 25 June 1987 on the approximation of the laws of the Member States concerning products which, appearing to be other than they are, endanger the health or safety of consumers (Dangerous imitations Directive)(OJ L 192, 11.7.1987, p. 49) 2. „CELEX” oznaka EU propisa 31987L0357 3. Organ državne uprave, odnosno drugi ovlašćeni predlagač propisa: Vlada Obrađivač: Ministasrtvo trgovine, turizma i telekomunikacija 4. Datum izrade tabele: 4.11.2016. 5. Naziv (nacrta, predloga) propisa čije odredbe su predmet analize usklađenosti sa propisom Evropske unije: Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda( The draft law on amending the Law on General Product Safety 6. Brojčane oznake (šifre) planiranih propisa iz baze NPAA: 7. Usklađenost odredbi propisa sa odredbama propisa EU:
a) a1) 3. Organ državne uprave, odnosno drugi ovlašćeni predlagač propisa: Vlada Obrađivač: Ministasrtvo trgovine, turizma i telekomunikacija 4. Datum izrade tabele: 4.11.2015. 5. Naziv (nacrta, predloga) propisa čije odredbe su predmet analize usklađenosti sa propisom Evropske unije: Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o opštoj bezbednosti proizvoda( The draft law on amending the Law on General Product Safety 6. Brojčane oznake (šifre) planiranih propisa iz baze NPAA: 7. Usklađenost odredbi propisa sa odredbama propisa EU:
a) |a1) |b) |b1) |v) |g) |d) | |Odredba propisa EU |Sadržina odredbe |Odredbe propisa R. Srbije |Sadržina odredbe |Usklađenost |Razlozi za delimičnu usklađenost, neusklađenost ili neprenosivost |Napomena o usklađenosti | |1. 1. | The purpose of this Directive is to ensure that products placed on the market are safe.
|1.1. |Ovim zakonom uređuje se opšta bezbednost proizvoda koji su stavljeni na tržište, kriterijumi za ocenjivanje usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost, obaveze proizvođača i distributera, uslovi i način informisanja i razmene informacija u vezi sa rizicima koje proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, kao i vršenje nadzora SA CILJEM DA SE OBEZBEDI DA PROIZVODI STAVLJENI NA TRŽIŠTE BUDU BEZBEDNI. |PU | | | |1.2. | This Directive shall apply to all the products defined in Article 2(a). Each of its provisions shall apply in so far as there are no specific provisions with the same objective in rules of Community law governing the safety of the products concerned.
Where products are subject to specific safety requirements imposed by Community legislation, this Directive shall apply only to the aspects and risks or categories of risks not covered by those requirements. This means that:
(a) Articles 2(b) and (c), 3 and 4 shall not apply to those products insofar as concerns the risks or categories of risks covered by the specific legislation;
(b) Articles 5 to 18 shall apply except where there are specific provisions governing the aspects covered by the said Articles with the same objective.
|2 |Ovaj zakon primenjuje se na sve proizvode koji se u smislu ovog zakona smatraju proizvodima, osim na proizvode za koje je posebnim propisom uređena njihova bezbednost.
Ako posebnim propisima iz stava 1. ovog člana nisu uređena pitanja koja se odnose na obaveze proizvođača i distributera, obaveze informisanja i razmene informacija, kao i na pitanja koja se odnose na nadzor, na ta pitanja primenjuju se odredbe ovog zakona.
Ako posebnim propisima iz stava 1. ovog člana nisu obuhvaćene sve vrste i kategorije rizika koje proizvod može da predstavlja, ovaj zakon primenjuje se samo u odnosu na te vrste i kategorije rizika.
|PU | | | |2.1.(a) |For the purposes of this Directive:
(a) „product“ shall mean any product – including in the context of providing a service – which is intended for consumers or likely, under reasonably foreseeable conditions, to be used by consumers even if not intended for them, and is supplied or made available, whether for consideration or not, in the course of a commercial activity, and whether new, used or reconditioned.
This definition shall not apply to second-hand products supplied as antiques or as products to be repaired or reconditioned prior to being used, provided that the supplier clearly informs the person to whom he supplies the product to that effect;
|4.1)
4.2) | Pojedini izrazi u smislu ovog zakona imaju sledeće značenje:
1) proizvod jeste svaki finalni proizvod, uključujući i proizvod u vezi sa pružanjem usluga, koji se u obavljanju delatnosti isporučuje ili čini dostupnim potrošaču ili drugom korisniku, uz naknadu ili bez naknade, bez obzira na to da li je nov, upotrebljavan ili prepravljen, osim upotrebljavanog proizvoda koji se isporučuje kao antikvitet, kao i proizvoda koji pre upotrebe treba popraviti ili prepraviti, pod uslovom da isporučilac o tome na jasan način unapred obavesti lice kome isporučuje takve proizvode;
2) antikvitet jeste predmet koji ima kulturnu, istorijsku, umetničku, naučnu ili drugu sličnu vrednost i koji je star najmanje 100 godina, ili predmet manje starosti ako je postao retkost zbog toga što se više ne proizvodi ili izrađuje;
|PU | | | |2.1.(b) |(b) „safe product“ shall mean any product which, under normal or reasonably foreseeable conditions of use including duration and, where applicable, putting into service, installation and maintenance requirements, does not present any risk or only the minimum risks compatible with the product’s use, considered to be acceptable and consistent with a high level of protection for the safety and health of persons, taking into account the following points in particular: (i) the characteristics of the product, including its composition, packaging, instructions for assembly and, where applicable, for installation and maintenance;
(ii) the effect on other products, where it is reasonably foreseeable that it will be used with other products;
(iii) the presentation of the product, the labelling, any warnings and instructions for its use and disposal and any other indication or information regarding the product;
(iv) the categories of consumers at risk when using the product, in particular children and the elderly.
|4.3. |bezbedan proizvod jeste svaki proizvod koji, pod redovnim ili razumno predvidljivim uslovima upotrebe, uključujući period u kome se proizvod upotrebljava, kao i puštanje u rad, instaliranje i zahteve u pogledu održavanja, kada je to potrebno, ne predstavlja nikakav rizik ili predstavlja minimalan rizik koji je primeren upotrebi proizvoda i koji se smatra prihvatljivim i usklađenim sa visokim nivoom zaštite bezbednosti i zdravlja potrošača i drugih korisnika, uzimajući u obzir naročito:
(1) svojstva proizvoda, uključujući njegov sastav, pakovanje odnosno ambalažu, uputstvo za sklapanje, instaliranje i održavanje kada je to potrebno;
(2) uticaj na druge proizvode, u slučaju kada se može razumno predvideti da će se upotrebljavati sa drugim proizvodima;
(3) predstavljanje proizvoda, u smislu njegovog pokazivanja, označavanja, upozorenja i uputstava za njegovu upotrebu i odlaganje, smeštaja ili uništavanja posle upotrebe, kao i bilo koje druge oznake ili obaveštenja o proizvodu;
(4) kategorije potrošača i drugih korisnika koji su izloženi riziku kada upotrebljavaju određeni proizvod, naročito decu i starija lica;
|PU | | | |2.2 |The feasibility of obtaining higher levels of safety or the availability of other products presenting a lesser degree of risk shall not constitute grounds for considering a product to be „dangerous“;
|4.4) |s tim da mogućnost postizanja viših nivoa bezbednosti ili dostupnost drugih proizvoda koji predstavljaju manji stepen rizika, ne može biti dovoljan osnov da se određeni proizvod smatra opasnim;
|PU | | | |2.c. |“dangerous product“ shall mean any product which does not meet the definition of „safe product“ in (b);
|4.4) |opasan proizvod jeste svaki proizvod koji nije bezbedan u smislu ovog zakona, |PU | | | |2.d |(d) „serious risk“ shall mean any serious risk, including those the effects of which are not immediate, requiring rapid intervention by the public authorities;
|4.6) |ozbiljan rizik jeste svaki rizik koji zahteva hitno postupanje nadležnih organa, uključujući i rizik čije posledice nisu trenutne, odnosno neposredne, a čija se ozbiljnost procenjuje naročito na osnovu ozbiljnosti mogućih posledica po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, kao i na osnovu učestalosti tih posledica;
|PU | | | |2.e)-h) |(e) „producer“ shall mean:
(i) the manufacturer of the product, when he is established in the Community, and any other person presenting himself as the manufacturer by affixing to the product his name, trade mark or other distinctive mark, or the person who reconditions the product;
(ii) the manufacturer’s representative, when the manufacturer is not established in the Community or, if there is no representative established in the Community, the importer of the product;
(iii) other professionals in the supply chain, insofar as their activities may affect the safety properties of a product;
(f) „distributor“ shall mean any professional in the supply chain whose activity does not affect the safety properties of a product;
(g) „recall“ shall mean any measure aimed at achieving the return of a dangerous product that has already been supplied or made available to consumers by the producer or distributor;
(h) „withdrawal“ shall mean any measure aimed at preventing the distribution, display and offer of a product dangerous to the consumer.
|4.7)-12)
28. |7) proizvođač jeste:
(1) pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje izrađuje proizvod ili se predstavlja kao proizvođač stavljanjem na proizvod svog poslovnog imena, imena ili naziva, žiga ili neke druge prepoznatljive oznake ili na drugi način, odnosno lice koje je prepravilo proizvod, ako su upisani u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji, odnosno ako imaju prebivalište na njenoj teritoriji;
(2) zastupnik proizvođača ako proizvođač nije upisan u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji, odnosno nema prebivalište na njenoj teritoriji;
(3) uvoznik ako proizvođač, odnosno njegov zastupnik nije upisan u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji, odnosno nema prebivalište na njenoj teritoriji;
(4) drugo pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje je, u granicama delatnosti koju obavlja, uključeno u lanac isporuke i čija aktivnost utiče na bezbednost proizvoda;
8) distributer jeste pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje je, u granicama delatnosti koju obavlja, uključeno u lanac isporuke i čija aktivnost ne utiče na bezbednost proizvoda;
9) potrošač jeste fizičko lice kome se proizvod isporučuje ili čini dostupnim i koji upotrebljava proizvod za lične potrebe ili potrebe svo
10) drugi korisnik jeste svako lice kome se proizvod isporučuje ili čini dostupnim i koje upotrebljava, odnosno koristi proizvod za sopstvene potrebe, odnosno za obavljanje svoje delatnosti;
11) opozivanje OPOZIV proizvoda jeste svaka aktivnost ili mera kojom se vrši povraćaj opasnog proizvoda koji je proizvođač ili distributer već isporučio ili učinio dostupnim potrošačima i drugim korisnicima;
12) povlačenje proizvoda jeste svaka aktivnost ili mera kojom se sprečava distribucija, izlaganje ili nuđenje opasnog proizvoda koji je na tržištu;
28. Danom pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji, reči u članu 4. tačka 7) podtač. (1) ovog zakona: „upisani u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbiji“ imaće značenje: „registrovani u Evropskoj zajedniciˮ, reči: „imaju prebivalište na njenoj teritorijiˮ imaće značenje: „imaju prebivalište u Evropskoj zajedniciˮ, reči u podtač. (2) i (3): „nije upisan u odgovarajući registar nadležnog organa u Republici Srbijiˮ imaće značenje: „nije registrovan u Evropskoj zajedniciˮ, a reči: „nema prebivalište na njenoj teritorijiˮ imaće značenje: „nema prebivalište u Evropskoj zajedniciˮ. |PU | | | |3.1. |1. Producers shall be obliged to place only safe products on the market.
|5. |Proizvođač je dužan da stavlja na tržište isključivo bezbedne proizvode. |PU | | | |3.2. |2. A product shall be deemed safe, as far as the aspects covered by the relevant national legislation are concerned, when, in the absence of specific Community provisions governing the safety of the product in question, it conforms to the specific rules of national law of the Member State in whose territory the product is marketed, such rules being drawn up in conformity with the Treaty, and in particular Articles 28 and 30 thereof, and laying down the health and safety requirements which the product must satisfy in order to be marketed.
A product shall be presumed safe as far as the risks and risk categories covered by relevant national standards are concerned when it conforms to voluntary national standards transposing European standards, the references of which have been published by the Commission in the Official Journal of the European Communities in accordance with Article 4. The Member States shall publish the references of such national standards |
7.
4.15)
| Ako ne postoje odgovarajući posebni propisi iz člana 2. ovog zakona, proizvod se smatra bezbednim ako ispunjava zahteve srpskih standarda kojima se preuzimaju harmonizovani evropski standardi doneti radi ispunjenja opšteg zahteva za bezbednost proizvoda i čija lista je objavljena u „Službenom glasniku Republike Srbijeˮ.
Listu standarda iz stava 1. ovog člana utvrđuje ministar nadležan za poslove
standardizacije.
7.PROIZVOD SE SMATRA BEZBEDNIM I U SLUČAJU KADA NEMA PROPISA KOJIMA SE PREUZIMAJU PROPISI EVROPSKE UNIJE KOJI UREĐUJU ODGOVARAJUĆI ASPEKT ZA BEZBEDNOST TOG PROIZVODA, AKO ISPUNJAVA ZDRAVSTVENE I BEZBEDNOSNE ZAHTEVE POSEBNOG PROPISA.
PROIZVOD SE SMATRA BEZBEDNIM U POGLEDU VRSTE I KATEGORIJE RIZIKA OBUHVAĆENIH ODGOVARAJUĆIM SRPSKIM STANDARDIMA KOJIMA SE PREUZIMAJU HARMONIZOVANI STANDARDI IZ ČLANA 4. TAČKA 15. OVOG ZAKONA, AKO JE USAGLAAŠEN SA ZAHTEVIMA TIH STANDARDA.
MINISTAR NADLEŽAN ZA POSLOVE STANDARDIZACIJE UTVRĐUJE LISTU SRPSKIH STANDARDA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, KOJA SE OBJAVLJUJE U „SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE.
4.15)harmonizovani evropski standard jeste standard koji je, po nalogu Komisije EZ, donela odgovarajuća evropska organizacija za standardizaciju i koji je objavljen u Službenom listu Evropskih zajednica. HARMONIZOVANI STANDARD JESTE EVROPSKI STANDARD KOJI JE DONELA ODGOVARAJUĆA EVROPSKA ORGANIZACIJA ZA STANDARDIZACIJU NA OSNOVU ZAHTEVA EVROPSKE KOMISIJE I KOJI JE OBJAVLJEN U „SLUŽBENOM LISTU EVROPSKE UNIJEˮ.
|
PU | | | |3.3. |3. In circumstances other than those referred to in paragraph 2, the conformity of a product to the general safety requirement shall be assessed by taking into account the following elements in particular, where they exist:
(a) voluntary national standards transposing relevant European standards other than those referred to in paragraph 2;
(b) the standards drawn up in the Member State in which the product is marketed;
(c) Commission recommendations setting guidelines on product safety assessment;
(d) product safety codes of good practice in force in the sector concerned;
(e) the state of the art and technology;
(f) reasonable consumer expectations concerning safety.
|8. |Ako ne postoje odgovarajući posebni propisi iz člana 2. ovog zakona, odnosno standardi iz člana 7. ovog zakona, usaglašenost proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost ocenjuje se uzimajući u obzir:
1) srpske standarde kojima su preuzeti odgovarajući evropski standardi koji nisu na listi iz člana 7. ovog zakona;
2) druge srpske standarde;
3) preporuke Komisije EZ kojima se utvrđuju smernice za ocenu bezbednosti proizvoda;
4) pravila dobre prakse u vezi sa bezbednošću proizvoda u odgovarajućoj oblasti;
5) dostignuti nivo razvijenosti nauke i tehnike, odnosno tehnologije;
6) razumna očekivanja potrošača u vezi sa bezbednošću proizvoda.
U SLUČAJEVIMA KOJI NISU OBUHVAĆENI ČLANOM 7. OVOG ZAKONA, USAGLAŠENOST PROIZVODA SA OPŠTIM ZAHTEVOM ZA BEZBEDNOST OCENJUJE SE UZIMAJUĆI U OBZIR:
SRPSKE STANDARDE KOJIMA SE PREUZIMAJU OGOVARAJUĆI EVROPSKI STANDARDI KOJI NISU STANDARDI IZ ČLANA 7. OVOG ZAKONA;
DRUGE SRPSKE STANDARDE, A UKOLIKO NEMA OBJAVLJENIH SRPSKOH STANDARDA U ODGOVARAJUĆOJ OBLASTI, EVROPSKE ILI NACIONALNE STANDARDE DRUGIH DRŽAVA;
PREPORUKE EVROPSKE KOMISIJE KOJIMA SE UTVRĐUJU SMERNICE ZA OCENU BEZBEDNOSTI PROIZVODA;
PRAVILA DOBRE PRAKSE U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA U ODGOVARAJUĆEM SEKTORU;
DOSTIGNUTI NIVO RAZVIJENOSTI NAUKE I TEHNIKE, ODNOSNO TEHNOLOGIJE;
RAZUMNA OČEKIVANJA POTROŠAČA U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA.
|PU | | | |3.4. |4. Conformity of a product with the criteria designed to ensure the general safety requirement, in particular the provisions mentioned in paragraphs 2 or 3, shall not bar the competent authorities of the Member States from taking appropriate measures to impose restrictions on its being placed on the market or to require its withdrawal from the market or recall where there is evidence that, despite such conformity, it is dangerous.
|9. | Organ nadležan za preduzimanje odgovarajućih mera u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim i drugim zakonima (u daljem tekstu: nadležni organ) može da preduzme odgovarajuće mere ako postoje dokazi da je proizvod opasan iako taj proizvod ispunjava zahteve za bezbednost koji su utvrđeni posebnim propisima iz člana 2. ovog zakona, odnosno ispunjava kriterijume za ocenjivanje usaglašenosti iz čl. 7. i 8. ovog zakona.
|PU | | | |4 |1. For the purposes of this Directive, the European standards referred to in the second subparagraph of Article 3(2) shall be drawn up as follows:
(a) the requirements intended to ensure that products which conform to these standards satisfy the general safety requirement shall be determined in accordance with the procedure laid down in Article 15(2);
(b) on the basis of those requirements, the Commission shall, in accordance with Directive 98/34/EC of the European Parliament and of the Council of 22 June 1998 laying down a procedure for the provision of information in the field of technical standards and regulations and of rules on information society services(7) call on the European standardisation bodies to draw up standards which satisfy these requirements;
(c) on the basis of those mandates, the European standardisation bodies shall adopt the standards in accordance with the principles contained in the general guidelines for cooperation between the Commission and those bodies;
(d) the Commission shall report every three years to the European Parliament and the Council, within the framework of the report referred to in Article 19(2), on its programmes for setting the requirements and the mandates for standardisation provided for in subparagraphs (a) and (b) above. This report will, in particular, include an analysis of the decisions taken regarding requirements and mandates for standardisation referred to in subparagraphs (a) and (b) and regarding the standards referred to in subparagraph (c). It will also include information on the products for which the Commission intends to set the requirements and the mandates in question, the product risks to be considered and the results of any preparatory work launched in this area.
2. The Commission shall publish in the Official Journal of the European Communities the references of the European standards adopted in this way and drawn up in accordance with the requirements referred to in paragraph 1.
If a standard adopted by the European standardisation bodies before the entry into force of this Directive ensures compliance with the general safety requirement, the Commission shall decide to publish its references in the Official Journal of the European Communities.
If a standard does not ensure compliance with the general safety requirement, the Commission shall withdraw reference to the standard from publication in whole or in part.
In the cases referred to in the second and third subparagraphs, the Commission shall, on its own initiative or at the request of a Member State, decide in accordance with the procedure laid down in Article 15(2) whether the standard in question meets the general safety requirement. The Commission shall decide to publish or withdraw after consulting the Committee established by Article 5 of Directive 98/34/EC. The Commission shall notify the Member States of its decision.
| | |NP | | | |5.1 | Within the limits of their respective activities, producers shall provide consumers with the relevant information to enable them to assess the risks inherent in a product throughout the normal or reasonably foreseeable period of its use, where such risks are not immediately obvious without adequate warnings, and to take precautions against those risks.
The presence of warnings does not exempt any person from compliance with the other requirements laid down in this Directive.
Within the limits of their respective activities, producers shall adopt measures commensurate with the characteristics of the products which they supply, enabling them to:
(a) be informed of risks which these products might pose;
(b) choose to take appropriate action including, if necessary to avoid these risks, withdrawal from the market, adequately and effectively warning consumers or recall from consumers.
The measures referred to in the third subparagraph shall include, for example:
(a) an indication, by means of the product or its packaging, of the identity and details of the producer and the product reference or, where applicable, the batch of products to which it belongs, except where not to give such indication is justified and
(b) in all cases where appropriate, the carrying out of sample testing of marketed products, investigating and, if necessary, keeping a register of complaints and keeping distributors informed of such monitoring.
Action such as that referred to in (b) of the third subparagraph shall be undertaken on a voluntary basis or at the request of the competent authorities in accordance with Article 8(1)(f). Recall shall take place as a last resort, where other measures would not suffice to prevent the risks involved, in instances where the producers consider it necessary or where they are obliged to do so further to a measure taken by the competent authority. It may be effected within the framework of codes of good practice on the matter in the Member State concerned, where such codes exist.
|10.1. |Proizvođač je dužan da, u granicama delatnosti koju obavlja, pruža potrebne informacije potrošačima i drugim korisnicima koje će im omogućiti da procene rizik koji proizvod može da predstavlja tokom perioda njegove upotrebe koji određuje proizvođač ili razumno predvidljivog perioda upotrebe, ako takav rizik nije očigledan bez odgovarajućeg upozorenja i koje će im omogućiti da preduzmu odgovarajuće mere predostrožnosti u odnosu na takav rizik.
Pružanje potrebnih informacija i upozorenja iz stava 1. ovog člana ne oslobađa proizvođača drugih obaveza i zahteva propisanih ovim zakonom i drugim propisima.
Proizvođač je obavezan da, u zavisnosti od svojstava proizvoda, a u granicama delatnosti koju obavlja, preduzima aktivnosti i mere koje će mu omogućiti da:
1) blagovremeno izvrši analizu i procenu rizika koje bi ti proizvodi mogli da predstavljaju;
2) upozori potrošače i druge korisnike na procenjene, odnosno utvrđene rizike;
3) opozove i povuče proizvode sa tržišta, sa ciljem otklanjanja, odnosno smanjenja rizika na prihvatljiv nivo, u smislu člana 4. tačka 3) ovog zakona.
3) PREDUZME ODGOVARAJUĆE AKTIVNOSTI, AKO JE TO POTREBNO DA BI SE IZBEGAO RIZIK, DA POVUČE PROIZVOD SA TRŽIŠTA, UPOZORI POTROŠAČE I DRUGE KORISNIKE NA ADEKVATAN I EFIKASAN NAČIN ILI DA OPOZOVE PROIZVOD.
Pod aktivnostima i merama iz stava 3. ovog člana naročito se smatraju:
1) ukazivanje na identitet proizvođača (na proizvodu ili njegovom pakovanju, odnosno ambalaži) i na druge podatke o proizvođaču i proizvodu (serijski broj, partija, šarža, lot i sl.) ILI , GDE JE TO MOGUĆE, SERIJU KOJOJ PROIZVOD PRIPADA, OSIM U SLUČAJEVIMA GDE JE OPRAVDANO IZOSTAVITI TAJ PODATAK;
2) ispitivanje uzoraka proizvoda na tržištu kada je to potrebno i obrada informacija, a kada je to neophodno i vođenje registra reklamacija i informisanje distributera o ovim merama.
Mere i aktivnosti iz stava 3. tač. 2) i 3) i stava 4. ovog člana, proizvođači preduzimaju samoinicijativno ili po nalogu nadležnog organa.
Meru opozivanja proizvoda proizvođač preduzima samoinicijativno samo kao krajnju meru ako proceni da druge mere nisu dovoljne za otklanjanje, odnosno smanjenje rizika, a može je sprovesti i na osnovu pravila dobre prakse u vezi sa opozivanjem proizvoda, ako takva pravila postoje u Republici Srbiji.
MERE I AKTIVNOSTI IZ STAVA 3. TAČ. 2) I 3) OVOG ČLANA PROIZVOĐAČI PREDUZIMAJU DOBROVOLJNO ILI NA OSNOVU MERE NADLEŽNOSG ORGANA.
OPOZIV PROIZVODA PROIZVOĐAČ PREDUZIMA DOBROVOLJNO KAO KRAJNJU MERU AKO PROCENI DA DRUGE MERE NISU DOVOLJNE ZA SPREČAVANJE RIZIKA ILI KADA JE OBAVEZAN DA TO URADI NA OSNOVU PREDUZETE MERE NADLEŽNOG ORGANA.
OPOZIV MOŽE DA SE SPROVEDE U OKVIRU PRAVILA DOBRE PRAKSE (KODEKSA) AKO TAKVA PRAVILA POSTOJE.
|PU | | | |5.2. |Distributors shall be required to act with due care to help to ensure compliance with the applicable safety requirements, in particular by not supplying products which they know or should have presumed, on the basis of the information in their possession and as professionals, do not comply with those requirements. Moreover, within the limits of their respective activities, they shall participate in monitoring the safety of products placed on the market, especially by passing on information on product risks, keeping and providing the documentation necessary for tracing the origin of products, and cooperating in the action taken by producers and competent authorities to avoid the risks. Within the limits of their respective activities they shall take measures enabling them to cooperate efficiently.
|11. |Distributer je dužan da, u granicama delatnosti koju obavlja, postupa sa pažnjom dobrog privrednika u očuvanju usaglašenosti proizvoda sa opštim zahtevom za bezbednost proizvoda, naročito tako što:
1) isporučuje ili čini dostupnim isključivo proizvode za koje zna ili bi, na osnovu informacija koje poseduje i svog profesionalnog iskustva, trebalo da pretpostavi da su bezbedni;
2) prati i prosleđuje informacije o rizicima koje proizvod može da predstavlja;
3) čuva, obezbeđuje i dostavlja dokumentaciju potrebnu za utvrđivanje identiteta proizvođača i porekla proizvoda;
4) sarađuje u sprovođenju mera i aktivnosti koje proizvođači i nadležni organi preduzimaju sa ciljem sprečavanja, otklanjanja ili smanjenja rizika na prihvatljiv nivo u smislu člana 4. tačka 3) ovog zakona.
|PU | | | |5.3. |3. Where producers and distributors know or ought to know, on the basis of the information in their possession and as professionals, that a product that they have placed on the market poses risks to the consumer that are incompatible with the general safety requirement, they shall immediately inform the competent authorities of the Member States thereof under the conditions laid down in Annex I, giving details, in particular, of action taken to prevent risk to the consumer.
The Commission shall, in accordance with the procedure referred to in Article 15(3), adapt the specific requirements relating to the obligation to provide information laid down in Annex I.
|12.1.
12.2. | Ako proizvođač, odnosno distributer, na osnovu raspoloživih informacija i svog profesionalnog znanja i iskustva, zna ili bi trebalo da zna da je proizvod koji je stavio na tržište opasan, dužan je da o tome hitno obavesti nadležni organ.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana dostavlja se u pisanoj formi i naročito sadrži:
1) podatke koji omogućavaju identifikaciju proizvoda, odnosno seriju proizvoda (šarža, lot, partija i sl.);
2) detaljan opis rizika koji proizvod predstavlja;
3) sve raspoložive informacije potrebne za praćenje proizvoda;
4) opis mera i aktivnosti preduzetih sa ciljem otklanjanja rizika.
|PU | | | |5.4. |4. Producers and distributors shall, within the limits of their respective activities, cooperate with the competent authorities, at the request of the latter, on action taken to avoid the risks posed by products which they supply or have supplied. The procedures for such cooperation, including procedures for dialogue with the producers and distributors concerned on issues related to product safety, shall be established by the competent authorities.
|12.3.
12.4.
12.5. | Proizvođač i distributer su dužni da, u granicama delatnosti koju obavljaju, a po nalogu nadležnog organa, sarađuju sa tim organom u postupcima i merama koje se preduzimaju da bi se otklonili ili smanjili rizici koje predstavljaju proizvodi koji se isporučuju ili su već isporučeni.
Ako proizvođač, odnosno distributer ne dostavi obaveštenje iz stava 1. ovog člana, odnosno ne postupi po nalogu iz stava 3. ovog člana u roku određenom u nalogu, nadležni organ postupa u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim zakonom ili drugim propisima.
Ministar nadležan za poslove trgovine (u daljem tekstu: ministar) USTANOVLJAVA PROCEDURE ZA DIJALOG SA PROIZVOĐAČIMA I DISTRIBUTERIMA U VEZI SA PITANJIMA BEZBEDNOSTI PROIZVODA I bliže propisuje oblik i sadržinu obaveštenja iz stava 2. ovog člana. |PU | | | |6.1. |1. Member States shall ensure that producers and distributors comply with their obligations under this Directive in such a way that products placed on the market are safe. |17.10 | NADLEŽNA MINISTARSTVA OBEZBEĐUJU DA PROIZVOĐAČI I DISTRIBUTERI ISPUNJAVAJU SVOJE OBAVEZE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM NA TAKAV NAČIN DA PROIZVODI KOJI SE STAVLJAJU NA TRŽIŠTE BUDU BEZBEDNI. |PU | | | |6.2.
6.3.1. |2. Member States shall establish or nominate authorities competent to monitor the compliance of products with the general safety requirements and arrange for such authorities to have and use the necessary powers to take the appropriate measures incumbent upon them under this Directive.
3. Member States shall define the tasks, powers, organisation and cooperation arrangements of the competent authorities. |17.1.
17.2
17.3 |1.Nadzor nad primenom ovog zakona i propisa donetih za njegovo sprovođenje vrše ministarstva nadležna za odgovarajuću oblast, u skladu sa zakonom kojim se uređuje organizacija državne uprave i zakonom kojim se uređuje delokrug poslova ministarstava.
2. AKO OVIM ILI POSEBNIM ZAKONOM NIJE PROPISANA NADLEŽNOST DRUGOG ORGANA, NADZOR U POGLEDU OPŠTE BEZBEDNOSTI PROIZVODA IZ ČLANA 2. OVOG ZAKONA SPROVODI MINISTARSTVO NADLEŽNO ZA POSLOVE TRGOVINE.
3. Inspekcijski nadzor vrše ministarstva iz stava 1. ovog člana preko nadležnih inspektora, u skladu sa zakonom kojim se uređuje organizacija državne uprave i drugim zakonima kojima se uređuje inspekcijski nadzor ODNOSNO MINISTARTVO NADLEŽNO ZA POSLOVE TRGOVINE PREKO TRŽIŠNIH INSPEKTORA. Nadležni carinski organ neće dozvoliti uvoz proizvoda, odnosno serije proizvoda (partije, šarže, lota i sl.) koje ne prati propisana dokumentacija o usaglašenosti sa zahtevima za bezbednost proizvoda, odnosno koji nisu označeni propisanom oznakom usaglašenosti sa zahtevima za bezbednost proizvoda.
5. Ako nadležni carinski organ utvrdi da, i bez obzira na postojanje dokumentacije i oznaka iz stava 4. STAV 5. ovog člana, proizvod izaziva opravdanu sumnju u pogledu postojanja ozbiljnog rizika po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, dužan je da o tome hitno obavesti nadležni inspekcijski organ.
6. Obaveštenje iz stava 5. STAVA 6. ovog člana sadrži, naročito podatke koji omogućavaju identifikaciju proizvoda, odnosno serije proizvoda (partije, šarže, lota i sl.), proizvođača, uvoznika, krajnjeg korisnika uvoza, opis rizika za koji postoji sumnja i raspoložive informacije potrebne za praćenje proizvoda.
|PU | | | |6.3.2. |They shall keep the Commission informed, and the Commission shall pass on such information to the other Member States. |15
29.2.
|Organ nadležan za objedinjavanje i distribuciju informacija iz člana 14. stav 2. ovog zakona dužan je da informiše Komisiju EZ putem sistema RAPEX o ozbiljnom riziku koji opasan proizvod predstavlja i preduzetim merama, navodeći razloge za njihovo preduzimanje, izmene ili ukidanje.
Ako organ iz stava 1. ovog člana smatra da posledice rizika koji predstavlja proizvod stavljen na tržište Republike Srbije ne prelaze ili ne mogu preći njenu teritoriju, dužan je da informiše Komisiju EZ o preduzetim merama od interesa za druge države, a naročito ako su one preduzete radi sprečavanja, otklanjanja ili smanjenja novog rizika koji do tada nije bio prijavljen Komisiji EZ.
ORGAN IZ ČLANA 14. STAV 2. NADLEŽAN ZA OBJEDINJAVANJE I DISTRIBUCIJU INFORMACIJA, ODMAH ĆE OBAVESTITI EVROPSKU KOMISIJU PREKO RAPEX-A, AKO JE ODLUČENO, PREPORUČENO ILI DOGOVORNO SA PROIZVOĐAČIMA I DISTRIBUTERIMA, BILO POD OBAVEZOM KOJU ZAHTEVA NADLEŽNI ORGAN ILI NA DOBROVOLJNOJ OSNOVI, O MERAMA ILI POSLEDICAMA U CILJU SPREČAVANJA, ORGANIČENJA ILI UVOĐENJA POSEBNIH USLOVA O MOGUĆEM STAVLJANJU NA TRŽIŠTE ILI KORIŠĆENJU PROIZVODA IZ RAZLOGA OZBILJNOG RIZIKA, I BEZ ODLAGANJA ĆE INFORMISATI EVROPSKU KOMISIJU O IZMENI ILI UKIDANJU SVAKE TAKVE MERE.
AKO ORGAN IZ PRETHODNOG STAVA OVOG ČLANA SMATRA DA RIZIK NE PRELAZI ILI NE MOŽE PREĆI TERITORIJU REPUBLIKE SRBIJE SLEDIĆE POSTUPAK IZ ČALANA 14. OVOG ZAKONA, UZIMAJUĆI U OBZIR RELEVANTNE KRITERIJUME KOJI SU PREDVIĐENI PROCEDURAMA I SMERNICAMA ZA PRIMENU RAPEX-A U POGLEDU FORME I SADRŽINE OBAVEŠTENJA EVROPSKOJ KOMISIJI.
Vlada će bliže propisati način i postupak informisanja Komisije EZ iz st. 1. i 2. ovog člana, na predlog ministarstva nadležnog za poslove trgovine.
Odredba člana 15. ovog zakona primenjuje se od dana pristupanja Republike Srbije sistemu RAPEX, a odredba člana 16. ovog zakona primenjuje se od dana pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji.
|DU
NP | | | |7 |Member States shall lay down the rules on penalties applicable to infringements of the national provisions adopted pursuant to this Directive and shall take all measures necessary to ensure that they are implemented. The penalties provided for shall be effective, proportionate and dissuasive. Member States shall notify those provisions to the Commission by 15 January 2004 and shall also notify it, without delay, of any amendment affecting them.
|22.
23.
24.
25.
25A
26 | 22 Novčanom kaznom od 500.000 do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice – proizvođač ako:
1) stavi na tržište opasan proizvod ( član 5 );
2) proizvede, uveze, izveze ili stavi na tržište obmanjujući proizvod ( član 6 );
3) ne preduzme aktivnosti i mere koje će mu omogućiti da opozove, odnosno povuče proizvod sa tržišta, sa ciljem otklanjanja, odnosno smanjenja rizika na prihvatljiv nivo ( član 10. stav 3. tačka 3).
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 50.000 do 200.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu – proizvođaču.
23 Novčanom kaznom od 300.000 do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice – distributer ako:
1) uveze, izveze ili stavi na tržište obmanjujući proizvod ( član 6 );
2) isporuči ili učini dostupnim proizvod suprotno članu 11. tačka 1) ovog zakona.
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 50.000 do 200.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu – distributeru.
24. Novčanom kaznom od 100.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice – proizvođač ako:
1) ne pruži potrošačima i drugim korisnicima potrebne informacije, odnosno upozorenja koja će im omogućiti da procene rizike koje proizvod predstavlja i preduzmu odgovarajuće mere predostrožnosti u odnosu na takve rizike ( član 10. stav 1);
2) ne preduzme aktivnosti i mere iz člana 10. stav 3. tačka 1) i 2) ovog zakona;
3) ne dostavi nadležnom organu obaveštenje iz člana 12. stav 1. ili ne sarađuje sa nadležnim organima po njihovom nalogu iz člana 12. stav 3. ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 20.000 do 50.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu – proizvođaču.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 100.000 do 500.000 dinara i preduzetnik – proizvođač.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara i fizičko lice – proizvođač.
25. Novčanom kaznom od 100.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice – distributer ako:
1) ne prati i ne prosleđuje informacije o rizicima koje proizvod može da predstavlja ( član 11. tačka 2);
2) ne čuva, ne obezbeđuje i ne dostavlja dokumentaciju potrebnu za utvrđivanje identiteta proizvođača i porekla proizvoda ( član 11. tačka 3);
3) ne sarađuje u sprovođenju mera i aktivnosti koje proizvođači i nadležni organi preduzimaju sa ciljem sprečavanja, otklanjanja ili smanjenja rizika na prihvatljiv nivo ( član 11. tačka 4);
4) ne dostavi nadležnom organu obaveštenje iz člana 12. stav 1. ili ne sarađuje sa nadležnim organima po njihovom nalogu iz člana 12. stav 3. ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 20.000 do 50.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu – distributeru.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 100.000 do 500.000 dinara i preduzetnik – distributer.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara i fizičko lice – distributer.
NOVČANOM KAZNOM OD 50.000 do 500.000 DINARA KAZNIĆE SE ZA PREKRŠAJ PREDUZETNIK – PROIZVOĐAČ AKO:
STAVI NA TRŽIŠTE OPASAN PROIZVOD (ČLAN 5);
PROIZVEDE, UVEZE, IZVEZE ILI STAVI NA TRŽIŠTE OBMANJUJUĆI PROIZVOD (ČLAN 6);
NE PREDUZME AKTIVNOSTI I MERE IZ ČLAN 10. STAV 3. TAČKA 3. OVOG ZAKONA.
NOVČANOM KAZNOM OD 50.000 DO 500.000 DINARA KAZNIĆE SE ZA PREKRŠAJ PREDUZETNIK – DISTRIBUTER AKO:
1) UVEZE, IZVEZE ILI STAVI NA TRŽIŠTE OBMANJUJUĆI PROIZVOD (ČLAN 6 );
2) ISPORUČI ILI UČINI DOSTUPNIM PROIZVOD SUPROTNO ČLANU 11. TAČKA 1) OVOG ZAKONA.
26. Prekršajni postupak ne može se pokrenuti ako proteknu tri godine od dana kada je prekršaj učinjen.
|PU | | | |8.1.
|1. For the purposes of this Directive, and in particular of Article 6 thereof, the competent authorities of the Member States shall be entitled to take, inter alia, the measures in (a) and in (b) to (f) below, where appropriate:
(a) for any product:
(i) to organise, even after its being placed on the market as being safe, appropriate checks on its safety properties, on an adequate scale, up to the final stage of use or consumption;
(ii) to require all necessary information from the parties concerned;
(iii) to take samples of products and subject them to safety checks;
(b) for any product that could pose risks in certain conditions:
(i) to require that it be marked with suitable, clearly worded and easily comprehensible warnings, in the official languages of the Member State in which the product is marketed, on the risks it may present;
(ii) to make its marketing subject to prior conditions so as to make it safe;
(c) for any product that could pose risks for certain persons:
to order that they be given warning of the risk in good time and in an appropriate form, including the publication of special warnings;
(d) for any product that could be dangerous:
for the period needed for the various safety evaluations, checks and controls, temporarily to ban its supply, the offer to supply it or its display;
(e) for any dangerous product:
to ban its marketing and introduce the accompanying measures required to ensure the ban is complied with;
(f) for any dangerous product already on the market:
(i) to order or organise its actual and immediate withdrawal, and alert consumers to the risks it presents;
(ii) to order or coordinate or, if appropriate, to organise together with producers and distributors its recall from consumers and its destruction in suitable conditions.
|18.1.1)-6)
18.2.-7.
18.11.
18.12.
| 1. Nadležni inspektor je ovlašćen da u kontroli bezbednosti proizvoda, pored mera za čije je preduzimanje ovlašćen drugim propisima, preduzme i druge mere:
1) za svaki proizvod:
(1) da organizuje, u odgovarajućem obimu, provere svojstava proizvoda koja utiču na njegovu bezbednost, sve do poslednje faze njegove upotrebe, odnosno korišćenja i trošenja;
(2) da naloži dostavljanje informacije proizvođačima, distributerima ili drugim licima;
(3) da uzima uzorke proizvoda radi ispitivanja svojstava koja utiču na njegovu bezbednost;
2) za svaki proizvod koji bi mogao da predstavlja rizik u određenim okolnostima:
(1) da naloži da proizvod na tržištu bude označen odgovarajućim, jasnim i razumljivim upozorenjima o rizicima koje proizvod može da predstavlja, na jeziku koji je u službenoj upotrebi u Republici Srbiji;
(2) da naloži stavljanje na tržište takvog proizvoda prethodnim ispunjenjem dodatnih uslova kako bi se taj proizvod učinio bezbednim;
3) za svaki proizvod koji bi mogao da predstavlja rizik za određena lica da naloži da ta lica budu blagovremeno i na odgovarajući način upozorena na rizik, uključujući i objavljivanje upozorenja preko sredstava javnog informisanja;
4) za svaki proizvod koji bi mogao da bude opasan da privremeno zabrani nuđenje, izlaganje, isporučivanje i činjenje dostupnim proizvoda, za vreme koje je potrebno da se izvrše provere svojstava proizvoda koja mogu da utiču na bezbednost i zdravlje potrošača i drugih korisnika;
5) za svaki opasan proizvod da zabrani nuđenje, izlaganje, isporučivanje i činjenje dostupnim proizvoda i odgovarajućim merama obezbedi sprovođenje te zabrane;
6) za svaki opasan proizvod koji je stavljen na tržište:
(1) da naredi ili organizuje njegovo hitno povlačenje i upozori potrošače i druge korisnike na rizike koje proizvod predstavlja;
(2) da naredi, koordinira ili, po potrebi, organizuje sa proizvođačima i distributerima i drugim organima, opozivanje proizvoda od potrošača i drugih korisnika, uključujući i prinudno sprovođenje mere opozivanja proizvoda, kao i uništavanje takvog proizvoda na odgovarajući način od strane i na teret proizvođača, odnosno distributera;
2.AKO POSTOJE DOKAZI DA JE PROIZVOD OPASAN, NADLEŽNI ORGANI PREDUZIMAJU MERE OGRANIČENJA STAVLJANJA NA TRŽIŠTE ILI OPOZIVA OPASNIH PROIZVODA BEZ OBZIRA NA USAGLAŠENOST SA OPŠTIM ZAHTEVOM ZA BEZBEDNOST PREMA KRITERIJUMIMA IZ ČLANA 7. 8. OVOG ZAKONA
3. Meru opozivanja proizvoda iz stava 1. tačka 6) podtačka (2) ovog člana, nadležni inspektor nalaže kao krajnju meru, ako sve ostale aktivnosti i mere iz čl. 10 , 11 , 12. i 18. ovog zakona koje proizvođač i distributer preduzme, samoinicijativno DOBROVOLJNO ili po nalogu nadležnog inspektora, nisu dovoljne ili zadovoljavajuće.
4. Troškove koji nastanu u postupku inspekcijskog nadzora snosi proizvođač ako se utvrdi da proizvod nije bezbedan.
5. REŠENJE KOJIM SE PREDUZIMA MERA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, KOJA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM PREDSTAVLJA OGRANIČENJE ZA STAVLJANJE NEKOG PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI ZAHTEV ZA NJEGOVIM POVLAČENJEM ILI OPOZIVOM, MORA BITI OBRAZLOŽENA RAZLOZIMA NA KOJIMA SE TAKVA MERA ZASNIVA UZIMAJUĆI U OBZIR I STAVOVE STRANEKE KOJA SE PO PRAVILU IZJAŠNJAVA PRE DONOŠENJA REŠENJA, OSIM KADA ZBOG HITNOSTI PREDUZIMANJA MERE U INTERESU ZDRAVLJA I BEZBEDNOSTI POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA,TO NIJE UČINJENO, U KOM SLUČAJU ĆE NADLEŽNI INSPEKTOR POZVATI STRANKU DA SE IZJASNI NAKON DONOŠENJA REŠENJA KOJIM SE PREDUZIMA NAVEDENA MERA OGRANIČENJA.
6. MERA KOJOM SE ZAHTEVA POVLAČENJE PROIZVODA ILI NJIHOV OPOZIV, TREBA DA BUDE PREDUZETA NA NAČIN KOJIM SE PODSTIČU DISTRIBUTERI, KORISNICI I POTROŠAČI DA TAKVU MERU SPROVEDU.
7. Protiv rešenja nadležnog inspektora kojim je preduzeta mera iz stava 1. ovog člana može se izjaviti žalba nadležnom ministru u roku od osam dana od dana dostavljanja tog rešenja.
11. PROTIV KONAČNOG REŠENJA O PREDUZETOJ MERI MOŽE SE POKRENUTI UPRAVNI SPOR PRED NADLEŽNIM SUDOM.
12. PREDUZETE MERE NA OSNOVU OVOG ZAKONA KOJIMA SE OGRANIŠAVA STAVLJANJE PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI SE ZAHTEVA NJIHOVO POVLAŠENJE ILI OPOZIV NEĆE UTICATI NA UTVRĐIVANJE KRIVIČNE ODGOVORNOSTI RELEVANTNE STRANKE U SMISLU KRIVIČNOG ZAKONA KOJI SE PRIMENJUJE NA KONKRETNI SLUČAJ.
|PU | | | |8.2,3 |2. When the competent authorities of the Member States take measures such as those provided for in paragraph 1, in particular those referred to in (d) to (f), they shall act in accordance with the Treaty, and in particular Articles 28 and 30 thereof, in such a way as to implement the measures in a manner proportional to the seriousness of the risk, and taking due account of the precautionary principle.
In this context, they shall encourage and promote voluntary action by producers and distributors, in accordance with the obligations incumbent on them under this Directive, and in particular Chapter III thereof, including where applicable by the development of codes of good practice.
If necessary, they shall organise or order the measures provided for in paragraph 1(f) if the action undertaken by the producers and distributors in fulfilment of their obligations is unsatisfactory or insufficient. Recall shall take place as a last resort. It may be effected within the framework of codes of good practice on the matter in the Member State concerned, where such codes exist.
3. In particular, the competent authorities shall have the power to take the necessary action to apply with due dispatch appropriate measures such as those mentioned in paragraph 1, (b) to (f), in the case of products posing a serious risk. These circumstances shall be determined by the Member States, assessing each individual case on its merits, taking into account the guidelines referred to in point 8 of Annex II.
|19.
21.3.
21.4. | Kad nadležni inspektor preduzima mere iz člana 18. stav 1. ovog zakona, a naročito mere koje su propisane u tač. 4), 5) i 6), postupa sa dužnom pažnjom, srazmerno kategoriji i vrsti rizika (načelo srazmernosti).
Nadležni inspektor može da preduzme mere iz člana 18. stav 1. ovog zakona i u slučaju kad ne postoji konačan naučni dokaz u vezi sa rizikom koji proizvod može da predstavlja, bez obzira da li su posledice tog rizika trenutne ili odložene, ali postoji početni, ne do kraja potvrđen rezultat naučnog istraživanja koji ukazuje na ozbiljnost rizika zbog mogućih posedica po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika (načelo predostrožnosti).
NADLEŽNI ORGANI ĆE PODSTICATI I PROMOVISATI DELOVANJE PROIZVOĐAČA I DISTRIBUTERANA DOBROVOLJNOJ OSNOVI U SKLADU SA OBAVEZAMA IZ ČL. 10-12. OVOG ZAKONA, UKLJUČUJUĆI GDE JE TO MOGUĆE, DONOŠENJE I PRIMENU PRAVILA DOBRE PRAKSE
NADLEŽNI ORGANI SU OVLAŠĆENI DA PREDUZIMAJU NEOPHODNE RADNJE DA BI SE SA DUŽNOM PAŽNJOM PRIMENILE ODGOVARAJUĆE MERE IZ ČLANA 18. STAV 1. TAČ. 2)-7), U SLUČAJU KADA, CENEĆI SVAKI POJEDINAČNI SLUČAJ ZA SEBE I UZIMAJUĆI U OBZIR SMERNICE ZA UPRAVLJANJE SISTEMOM BRZE RAZMENE INFORMACIJA O OPASNIM PROIZVODIMA (RAPEX). |PU | | | |8.4 |4. The measures to be taken by the competent authorities under this Article shall be addressed, as appropriate, to:
(a) the producer;
(b) within the limits of their respective activities, distributors and in particular the party responsible for the first stage of distribution on the national market;
(c) any other person, where necessary, with a view to cooperation in action taken to avoid risks arising from a product.
|20. | Nadležni inspektor preduzima mere iz člana 18. stav 1. ovog zakona, pojedinačno ili istovremeno prema proizvođaču, distributeru ili drugim licima kada je to potrebno.
Nadležni inspektor može da preduzme istovremeno više mera iz člana 18. stav 1. ovog zakona.
| | | | |9 |1. In order to ensure effective market surveillance, aimed at guaranteeing a high level of consumer health and safety protection, which entails cooperation between their competent authorities, Member States shall ensure that approaches employing appropriate means and procedures are put in place, which may include in particular:
(a) establishment, periodical updating and implementation of sectoral surveillance programmes by categories of products or risks and the monitoring of surveillance activities, findings and results;
(b) follow-up and updating of scientific and technical knowledge concerning the safety of products;
(c) periodical review and assessment of the functioning of the control activities and their effectiveness and, if necessary, revision of the surveillance approach and organisation put in place.
2. Member States shall ensure that consumers and other interested parties are given an opportunity to submit complaints to the competent authorities on product safety and on surveillance and control activities and that these complaints are followed up as appropriate. Member States shall actively inform consumers and other interested parties of the procedures established to that end.
|21.1.
21.2. | Radi obezbeđenja efikasnog nadzora u primeni ovog zakona, nadležni organi dužni su da međusobno sarađuju.
U CILJU OBEZBEĐENJA EFIKASNOG NADZORA KOJIM SE GARANTUJE VISOK NIVO ZAŠTITE ZDRAVLJA I BEZBEDNOSTI POTROŠAČA, OBAVEZA JE NADLEŽNIH ORGANA DA MEĐUSOBNO SARAĐUJU U KOORDINACIJI PRAĆENJA SARADNJE PREKO SAVETA ZA BEZBEDNOST PROIZVODA OSNVANOG NA OSNOVU ZAKONA KOJIM SE UREĐUJE TRŽIŠNI NADZOR, OBEZBEĐUJUĆI NAROČITO SLEDEĆE:
a) USPOSTAVLJANJE, PERIODIČNO AŽURIRANJE I SPROVOĐENJE PROGRAMA NADZORA SEKTORA PREMA KATEGORIJAMA PROIZVODA ILI RIZIKA I PRAĆENJE AKTIVNOSTI NADZORA, NALAZA I REZULTATA;
b) PRAĆENJE I AŽURIRANJE NAUČNIH I TEHNIČKIH ZNANJA U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA;
v) PERIODIČNO RAZMATRANJE I PROCENJIVANJE FUNKCIONISANJA I EFIKASNOSTI NADZORA I AKO JE POTREBNO REVIDIRANJE ORGANIZACIJE I USVOJENOG PRISTUPA NADZORA.
NADLEŽNI ORGANI SU OBAVEZNI DA PRIME I AKO JE TO POTRBNO, NA ODGOVARAJUĆI NAČIN OBRADE PRITUŽBE I DRUGE PODNESKE POTROŠAČA I DRUGIH ZAINTERESOVANIH STRANA U VEZI SA BEZBEDNOŠĆU PROIZVODA I U VEZI SA AKTIVNOSTIMA NADZORA I KONTROLE I DA AKTIVNO INFORMIŠU POTROŠAČE I DRUGE ZAINTERESOVANE STRANE O POSTUPCIMA KOJI SU U TU SVRHU PREDVIĐENI I PREDUZETI.
|PU | | | |10 |1. The Commission shall promote and take part in the operation in a European network of the authorities of the Member States competent for product safety, in particular in the form of administrative cooperation.
2. This network operation shall develop in a coordinated manner with the other existing Community procedures, particularly RAPEX. Its objective shall be, in particular, to facilitate:
(a) the exchange of information on risk assessment, dangerous products, test methods and results, recent scientific developments as well as other aspects relevant for control activities;
(b) the establishment and execution of joint surveillance and testing projects;
(c) the exchange of expertise and best practices and cooperation in training activities;
(d) improved cooperation at Community level with regard to the tracing, withdrawal and recall of dangerous products.
|. | |NP | | | |11.1.2.
11.1.2. | Where a Member State takes measures which restrict the placing on the market of products – or require their withdrawal or recall – such as those provided for in Article 8(1)(b) to (f), the Member State shall, to the extent that such notification is not required under Article 12 or any specific Community legislation, inform the Commission of the measures, specifying its reasons for adopting them. It shall also inform the Commission of any modification or lifting of such measures.
If the notifying Member State considers that the effects of the risk do not or cannot go beyond its territory, it shall notify the measures concerned insofar as they involve information likely to be of interest to Member States from the product safety standpoint, and in particular if they are in response to a new risk which has not yet been reported in other notifications.
|14.
| Nadležni organ koristi sistem brze razmene informacija u vezi sa ozbiljnim rizikom, kao i sa drugim rizicima koje opasan proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika, a naročito kad:
1) naloži meru povlačenja ili opozivanja proizvoda koji predstavlja ozbiljan rizik;
2) preduzima ili preporučuje, odnosno koordinira ili organizuje preduzimanje odgovarajućih aktivnosti i mera proizvođaču ili distributeru, u vezi sa rizikom;
3) je upoznat sa namerom proizvođača i distributera za sprovođenje njihovih DA PROIZVOĐAČI I DISTRIBUTERI PREDUZIMAJU aktivnosti sa ciljem otklanjanja, odnosno smanjenja rizika na prihvatljiv nivo koji predstavlja proizvod stavljen na tržište.
Vlada će, na predlog ministarstva nadležnog za poslove trgovine bliže propisati način uspostavljanja i rada sistema brze razmene informacija i odrediti organ nadležan za objedinjavanje i distribuciju informacija iz stava 1. ovog člana.
ORGAN IZ STAVA 2. OVOG ČLANA ODREĐEN ZA OBJEDINJAVANJE I DISTRIBUCIJU INFORMACIJA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, OBAVESTIĆE EVROPSKU KOMISIJU O PREDUZETIM MERAMA KOJIMA SE OGRANIČAVA STAVLJANJE PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI ZAHTEVA NJIHOVO POVLAČENJE ILI OPOZIV PROIZVODA KAO ŠTO SU PROIZVODI NAVEDENI U ČLANU 18. STAV 1. TAČ. 2)-7) OVOG ZAKONA, U MERI U KOJOJ NE POSTOJI OBAVEZA OBAVEŠTAVANJA U SMISLU ČLANA 15. OVOG ZAKONA.
AKO ORGAN IZ STAVA 2. OVOG ČLANA SMATRA DA POSLEDICE RIZIKA KOJE PREDSTAVLJA PROIZVOD STAVLJEN NA TRŽIŠTE REPUBLIKE SRBIJE, NE PRELAZE ILI NE MOGU PREĆI NJENU TERITORIJU, OBAVESTIĆE EVROPSKU KOMISIJU O PREDUZETIM MERAMA OD INTERESA ZA DRUGE DRŽAVE ČLANICE EVROPSKE UNIJE, A NAROČITO AKO SU MERE PREDUZETE RADI SPREČAVANJA, OTKLANJANJA ILI SMANJENJA NOVOG RIZIKA KOJI DO TADA NIJE BIO PRIJAVLJEN EVROPSKOJ KOMISIJI. |PU | | | |11.1.3. |In accordance with the procedure laid down in Article 15(3) of this Directive, the Commission shall, while ensuring the effectiveness and proper functioning of the system, adopt the guidelines referred to in point 8 of Annex II. These shall propose the content and standard form for the notifications provided for in this Article, and, in particular, shall provide precise criteria for determining the conditions for which notification is relevant for the purposes of the second subparagraph. | | |NP | | | |11.2 |2. The Commission shall forward the notification to the other Member States, unless it concludes, after examination on the basis of the information contained in the notification, that the measure does not comply with Community law. In such a case, it shall immediately inform the Member State which initiated the action.
| | |NP | | | |12.1. |1. Where a Member State adopts or decides to adopt, recommend or agree with producers and distributors, whether on a compulsory or voluntary basis, measures or actions to prevent, restrict or impose specific conditions on the possible marketing or use, within its own territory, of products by reason of a serious risk, it shall immediately notify the Commission thereof through RAPEX. It shall also inform the Commission without delay of modification or withdrawal of any such measure or action.
If the notifying Member State considers that the effects of the risk do not or cannot go beyond its territory, it shall follow the procedure laid down in Article 11, taking into account the relevant criteria proposed in the guidelines referred to in point 8 of Annex II.
Without prejudice to the first subparagraph, before deciding to adopt such measures or to take such action, Member States may pass on to the Commission any information in their possession regarding the existence of a serious risk.
In the case of a serious risk, they shall notify the Commission of the voluntary measures laid down in Article 5 of this Directive taken by producers and distributors.
corresponding to those applicable in the Community.
|
15.
29.2 |15. Organ nadležan za objedinjavanje i distribuciju informacija iz člana 14. stav 2. ovog zakona dužan je da informiše Komisiju EZ putem sistema RAPEX o ozbiljnom riziku koji opasan proizvod predstavlja i preduzetim merama, navodeći razloge za njihovo preduzimanje, izmene ili ukidanje.
Ako organ iz stava 1. ovog člana smatra da posledice rizika koji predstavlja proizvod stavljen na tržište Republike Srbije ne prelaze ili ne mogu preći njenu teritoriju, dužan je da informiše Komisiju EZ o preduzetim merama od interesa za druge države, a naročito ako su one preduzete radi sprečavanja, otklanjanja ili smanjenja novog rizika koji do tada nije bio prijavljen Komisiji EZ.
ORGAN IZ ČLANA 14. STAV 2. NADLEŽAN ZA OBJEDINJAVANJE I DISTRIBUCIJU INFORMACIJA, ODMAH ĆE OBAVESTITI EVROPSKU KOMISIJU PREKO RAPEX-A, AKO JE ODLUČENO, PREPORUČENO ILI DOGOVORNO SA PROIZVOĐAČIMA I DISTRIBUTERIMA, BILO POD OBAVEZOM KOJU ZAHTEVA NADLEŽNI ORGAN ILI NA DOBROVOLJNOJ OSNOVI, O MERAMA ILI POSLEDICAMA U CILJU SPREČAVANJA, ORGANIČENJA ILI UVOĐENJA POSEBNIH USLOVA O MOGUĆEM STAVLJANJU NA TRŽIŠTE ILI KORIŠĆENJU PROIZVODA IZ RAZLOGA OZBILJNOG RIZIKA, I BEZ ODLAGANJA ĆE INFORMISATI EVROPSKU KOMISIJU O IZMENI ILI UKIDANJU SVAKE TAKVE MERE.
AKO ORGAN IZ PRETHODNOG STAVA OVOG ČLANA SMATRA DA RIZIK NE PRELAZI ILI NE MOŽE PREĆI TERITORIJU REPUBLIKE SRBIJE SLEDIĆE POSTUPAK IZ ČALANA 14. OVOG ZAKONA, UZIMAJUĆI U OBZIR RELEVANTNE KRITERIJUME KOJI SU PREDVIĐENI PROCEDURAMA I SMERNICAMA ZA PRIMENU RAPEX-A U POGLEDU FORME I SADRŽINE OBAVEŠTENJA EVROPSKOJ KOMISIJI.
29.2. Odredba člana 15. ovog zakona primenjuje se od dana pristupanja Republike Srbije sistemu RAPEX, a odredba člana 16. ovog zakona primenjuje se od dana pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji. |PU | |Odložena primena RAPEX do pristupanja tom sistemu | |
12.2.
12.3.
12.4. |2. On receiving such notifications, the Commission shall check whether they comply with this Article and with the requirements applicable to the functioning of RAPEX, and shall forward them to the other Member States, which, in turn, shall immediately inform the Commission of any measures adopted.
3. Detailed procedures for RAPEX are set out in Annex II. They shall be adapted by the Commission in accordance with the procedure referred to in Article 15(3).
4. Access to RAPEX shall be open to applicant countries, third countries or international organisations, within the framework of agreements between the Community and those countries or international organisations, according to arrangements defined in these agreements. Any such agreements shall be based on reciprocity and include provisions on confidentiality | | |NP | | | |13.1. |1. If the Commission becomes aware of a serious risk from certain products to the health and safety of consumers in various Member States, it may, after consulting the Member States, and, if scientific questions arise which fall within the competence of a Community Scientific Committee, the Scientific Committee competent to deal with the risk concerned, adopt a decision in the light of the result of those consultations, in accordance with the procedure laid down in Article 15(2), requiring Member States to take measures from among those listed in Article 8(1)(b) to (f) if, at one and the same time:
(a) it emerges from prior consultations with the Member States that they differ significantly on the approach adopted or to be adopted to deal with the risk; and
(b) the risk cannot be dealt with, in view of the nature of the safety issue posed by the product, in a manner compatible with the degree of urgency of the case, under other procedures laid down by the specific Community legislation applicable to the products concerned; and
(c) the risk can be eliminated effectively only by adopting appropriate measures applicable at Community level, in order to ensure a consistent and high level of protection of the health and safety of consumers and the proper functioning of the internal market.
|
|
|NP | | | |13.2.
13.3.
13.4.
13.5. |2. The decisions referred to in paragraph 1 shall be valid for a period not exceeding one year and may be confirmed, under the same procedure, for additional periods none of which shall exceed one year.
However, decisions concerning specific, individually identified products or batches of products shall be valid without a time limit.
3. Export from the Community of dangerous products which have been the subject of a decision referred to in paragraph 1 shall be prohibited unless the decision provides otherwise.
4. Member States shall take all necessary measures to implement the decisions referred to in paragraph 1 within less than 20 days, unless a different period is specified in those decisions.
5. The competent authorities responsible for carrying out the measures referred to in paragraph 1 shall, within one month, give the parties concerned an opportunity to submit their views and shall inform the Commission accordingly. |16.
29.2. | 16. Kada je za sprovođenje odluke Komisije EZ kojom se zabranjuje ili ograničava stavljanje na tržište i izvoz određenog proizvoda ili grupe proizvoda koji predstavljaju ozbiljan rizik po zdravlje i bezbednost potrošača neophodno usvojiti poseban akt, Vlada će, najkasnije u roku od 20 dana od dana objavljivanja te odluke, doneti akt kojim će bliže urediti postupanje proizvođača i distributera u vezi sa sprovođenjem odluke Komisije EZ.
29.2. Odredba člana 15. ovog zakona primenjuje se od dana pristupanja Republike Srbije sistemu RAPEX, a odredba člana 16. ovog zakona primenjuje se od dana pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji. |DU | | | |14 |1. The measures necessary for the implementation of this Directive relating to the matters referred to below shall be adopted in accordance with the regulatory procedure provided for in Article 15(2):
(a) the measures referred to in Article 4 concerning standards adopted by the European standardisation bodies;
(b) the decisions referred to in Article 13 requiring Member States to take measures as listed in Article 8(1)(b) to (f).
2. The measures necessary for the implementation of this Directive in respect of all other matters shall be adopted in accordance with the advisory procedure provided for in Article 15(3).
| | |NP | | | |15 |1. The Commission shall be assisted by a Committee.
2. Where reference is made to this paragraph, Articles 5 and 7 of Decision 1999/468/EC shall apply, having regard to the provisions of Article 8 thereof.
The period laid down in Article 5(6) of Decision 1999/468/EC shall be set at 15 days.
3. Where reference is made to this paragraph, Articles 3 and 7 of Decision 1999/468/EC shall apply, having regard to the provisions of Article 8 thereof.
4. The Committee shall adopt its rules of procedure.
| | |NP | | | |16 |1. Information available to the authorities of the Member States or the Commission relating to risks to consumer health and safety posed by products shall in general be available to the public, in accordance with the requirements of transparency and without prejudice to the restrictions required for monitoring and investigation activities. In particular the public shall have access to information on product identification, the nature of the risk and the measures taken.
However, Member States and the Commission shall take the steps necessary to ensure that their officials and agents are required not to disclose information obtained for the purposes of this Directive which, by its nature, is covered by professional secrecy in duly justified cases, except for information relating to the safety properties of products which must be made public if circumstances so require, in order to protect the health and safety of consumers.
2. Protection of professional secrecy shall not prevent the dissemination to the competent authorities of information relevant for ensuring the effectiveness of market monitoring and surveillance activities. The authorities receiving information covered by professional secrecy shall ensure its protection.
|13. | Informacije kojima raspolaže nadležni organ u vezi sa rizikom koji proizvod predstavlja po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika jesu informacije od javnog značaja i dostupne su javnosti, bez obzira da li su propisom ili drugim aktom određene kao poslovna tajna.
Nadležni organ je dužan da svakom licu, na njegov zahtev, dostavi informacije iz stava 1. ovog člana koje sadrže podatke od značaja za identifikaciju proizvoda, kategoriju i vrstu rizika koji proizvod predstavlja, kao i podatke o preduzetim merama i aktivnostima nadležnog organa, proizvođača, odnosno distributera, sa ciljem otklanjanja ili smanjenja rizika na prihvatljiv nivo.
Podaci o preduzetim merama i aktivnostima proizvođača odnosno distributera iz stava 2. ovog člana, ne mogu biti dostupni javnosti ako se ti podaci odnose na naučno, tehničko, odnosno tehnološko rešenje koje predstavlja poslovnu tajnu.
Na ostvarivanje prava na pristup informacijama iz st. 1. i 2. ovog člana, shodno se primenjuje zakon kojim se uređuje slobodan pristup informacijama od javnog značaja, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
INFORMACIJE KOJE SU DOSTUPNE NADLEŽNIM ORGANIMA U VEZI RIZIKA KOJE PROIZVODI PREDSTAVLJAJU PO ZDRAVLJE I BEZBEDNOST POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA BIĆE DOSTUPNE JAVNOSTI U SKLADU SA USLOVIMA TRANSPARENTNOSTI I
BEZ OBZIRA NA OGRANIČENJA KOJA NEMEĆU AKTIVNOSTI PRAĆENJA I ISTRAŽIVANJA.
JAVNOSTI ĆE, NAROČITO BITI DOSTUPNE INFORMACIJE O IDENTIFIKACIJI PROIZVODA, PRIRODI RIZIKA I PREDUZETIM MERAMA.
U OPRAVDANIM SLUČAJEVIMA, NEĆE SE OBJAVLJIVATI INFORMACIJE DOBIJENE U SVRHU PRIMENE OVOG ZAKONA KOJE, PO SVOJOJ PRIRODI PREDSTAVLJAJU POSLOVNU TAJNU, OSIM INFORMACIJA KOJE SE ODNOSE NA BEZBEDNOSNA SVOJSTVA PROIZVODA KOJE SE MORAJU OBJAVITI AKO TO ZAHTEVAJU OKOLNOSTI DA BI SE ZAŠTITILO ZDRAVLJE I BEZBEDNOST POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA PROIZVODA.
ZAŠTITA POSLOVNE TAJNE NE SPREČAVA DAVANJE INFORMACIJA NADLEŽNIM ORGANIMA KOJE SU VAŽNE ZA OBEZBEĐENJE EFIKASNOG PRAĆENJA I NADZORA TRŽIŠTA.
ORGANI KOJI PRIME INFORMACIJE KOJE PREDSTAVLJAJU POSLOVNU TAJNU, OBEZBEDIĆE NJIHOVU ZAŠTITU.
|PU | | | |17 |This Directive shall be without prejudice to the application of Directive 85/374/EEC |3 | Ispunjavanje obaveza propisanih ovim zakonom ne isključuje odgovornost proizvođača za štetu nastalu od proizvoda, odnosno stvari sa nedostatkom u smislu propisa kojima je uređena ta odgovornost.
|PU | | | |18. |1. Any measure adopted under this Directive and involving restrictions on the placing of a product on the market or requiring its withdrawal or recall must state the appropriate reasons on which it is based. It shall be notified as soon as possible to the party concerned and shall indicate the remedies available under the provisions in force in the Member State in question and the time limits applying to such remedies.
The parties concerned shall, whenever feasible, be given an opportunity to submit their views before the adoption of the measure. If this has not been done in advance because of the urgency of the measures to be taken, they shall be given such opportunity in due course after the measure has been implemented.
Measures requiring the withdrawal of a product or its recall shall take into consideration the need to encourage distributors, users and consumers to contribute to the implementation of such measures.
2. Member States shall ensure that any measure taken by the competent authorities involving restrictions on the placing of a product on the market or requiring its withdrawal or recall can be challenged before the competent courts.
3. Any decision taken by virtue of this Directive and involving restrictions on the placing of a product on the market or requiring its withdrawal or its recall shall be without prejudice to assessment of the liability of the party concerned, in the light of the national criminal law applying in the case in question.
|18.5.
18.6.
18.7.
18.11.
18.12. | 5. REŠENJE KOJIM SE PREDUZIMA MERA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, KOJA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM PREDSTAVLJA OGRANIČENJE ZA STAVLJANJE NEKOG PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI ZAHTEV ZA NJEGOVIM POVLAČENJEM ILI OPOZIVOM, MORA BITI OBRAZLOŽENA RAZLOZIMA NA KOJIMA SE TAKVA MERA ZASNIVA UZIMAJUĆI U OBZIR I STAVOVE STRANEKE KOJA SE PO PRAVILU IZJAŠNJAVA PRE DONOŠENJA REŠENJA, OSIM KADA ZBOG HITNOSTI PREDUZIMANJA MERE U INTERESU ZDRAVLJA I BEZBEDNOSTI POTROŠAČA I DRUGIH KORISNIKA,TO NIJE UČINJENO, U KOM SLUČAJU ĆE NADLEŽNI INSPEKTOR POZVATI STRANKU DA SE IZJASNI NAKON DONOŠENJA REŠENJA KOJIM SE PREDUZIMA NAVEDENA MERA OGRANIČENJA.
6. MERA KOJOM SE ZAHTEVA POVLAČENJE PROIZVODA ILI NJIHOV OPOZIV, TREBA DA BUDE PREDUZETA NA NAČIN KOJIM SE PODSTIČU DISTRIBUTERI, KORISNICI I POTROŠAČI DA TAKVU MERU SPROVEDU.
7. Protiv rešenja nadležnog inspektora kojim je preduzeta mera iz stava 1. ovog člana može se izjaviti žalba nadležnom ministru u roku od osam dana od dana dostavljanja tog rešenja.
11. PROTIV KONAČNOG REŠENJA O PREDUZETOJ MERI MOŽE SE POKRENUTI UPRAVNI SPOR PRED NADLEŽNIM SUDOM.
12. PREDUZETE MERE NA OSNOVU OVOG ZAKONA KOJIMA SE OGRANIŠAVA STAVLJANJE PROIZVODA NA TRŽIŠTE ILI SE ZAHTEVA NJIHOVO POVLAŠENJE ILI OPOZIV NEĆE UTICATI NA UTVRĐIVANJE KRIVIČNE ODGOVORNOSTI RELEVANTNE STRANKE U SMISLU KRIVIČNOG ZAKONA KOJI SE PRIMENJUJE NA KONKRETNI SLUČAJ. |PU | | | |19 |1. The Commission may bring before the Committee referred to in Article 15 any matter concerning the application of this Directive and particularly those relating to market monitoring and surveillance activities.
2. Every three years, following 15 January 2004, the Commission shall submit a report on the implementation of this Directive to the European Parliament and the Council.
The report shall in particular include information on the safety of consumer products, in particular on improved traceability of products, the functioning of market surveillance, standardisation work, the functioning of RAPEX and Community measures taken on the basis of Article 13. To this end the Commission shall conduct assessments of the relevant issues, in particular the approaches, systems and practices put in place in the Member States, in the light of the requirements of this Directive and the other Community legislation relating to product safety. The Member States shall provide the Commission with all the necessary assistance and information for carrying out the assessments and preparing the reports.
| | |NP | | | |20 |The Commission shall identify the needs, possibilities and priorities for Community action on the safety of services and submit to the European Parliament and the Council, before 1 January 2003, a report, accompanied by proposals on the subject as appropriate.
| | |NP | | | |21 |1. Member States shall bring into force the laws, regulations and administrative provisions necessary in order to comply with this Directive with effect from 15 January 2004. They shall forthwith inform the Commission thereof.
When Member States adopt those measures, they shall contain a reference to this Directive or be accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such reference shall be laid down by Member States.
2. Member States shall communicate to the Commission the provisions of national law which they adopt in the field covered by this Directive.
| | |NP | | | |22 |Directive 92/59/EEC is hereby repealed from 15 January 2004, without prejudice to the obligations of Member States concerning the deadlines for transposition and application of the said Directive as indicated in Annex III.
References to Directive 92/59/EEC shall be construed as references to this Directive and shall be read in accordance with the correlation table in Annex IV.
| | |NP | | | |23 |This Directive shall enter into force on the day of its publication in the Official Journal of the European Communities.
Article 24
This Directive is addressed to the Member States.
| | |NP | | | |