Predlog zakona o šumama

PREDLOG ZAKONA O ŠUMAMA

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se očuvanje, zaštita, planiranje, gajenje i korišćenje šuma, raspolaganje šumama i šumskim zemljištem, nadzor nad sprovođenjem ovog zakona, kao i druga pitanja značajna za šume i šumsko zemljište.

Primena zakona

Član 2.

Odredbe ovog zakona odnose se na šume i šumsko zemljište u svim oblicima svojine.

Cilj zakona

Član 3.

Ovim zakonom obezbeđuju se uslovi za održivo gazdovanje šumama i šumskim zemljištem kao dobrom od opšteg interesa, na način i u obimu kojim se trajno održava i unapređuje njihova proizvodna sposobnost, biološka raznovrsnost, sposobnost obnavljanja i vitalnost i unapređuje njihov potencijal za ublažavanje klimatskih promena, kao i njihova ekonomska, ekološka i socijalna funkcija, a da se pri tome ne pričinjava šteta okolnim ekosistemima.

Opšti interes

Član 4.

Očuvanje, zaštita i unapređenje stanja šuma, korišćenje svih potencijala šuma i njihovih funkcija i podizanje novih šuma u cilju postizanja optimalne šumovitosti, prostornog rasporeda i strukture šumskog fonda u Republici Srbiji, jesu delatnosti od opšteg interesa.

Zaštita opšteg interesa iz stava 1. ovog člana obezbeđuje se:

1) zabranom trajnog smanjivanja površina pod šumama;

2) povećanjem ukupnog šumskog fonda, kao i udela državnog vlasništva u šumama u Republici Srbiji, a naročito u šumama s posebnom namenom;

3) finansiranjem očuvanja, zaštite i unapređivanja stanja postojećih i podizanja novih šuma, izrade planova i programa gazdovanja šumama preko Budžetskog fonda za šume Republike Srbije (u daljem tekstu: Budžetski fond), odnosno finansiranjem očuvanja, zaštite i unapređivanja stanja postojećih i podizanja novih šuma, izrade planova i programa gazdovanja šumama preko Budžetskog fonda za šume autonomne pokrajine (u daljem tekstu: Budžetski pokrajinski fond);

4) donošenjem programa razvoja šumarstva, planova gazdovanja šumama i njihovim sprovođenjem;

5) osnivanjem pravnih lica za gazdovanje šumama u državnoj svojini;

6) uspostavljanjem, održavanjem i korišćenjem nacionalnog informacionog sistema u šumarstvu;

7) pružanjem materijalne, stručne i savetodavne podrške sopstvenicima šuma;

8) zabranom otuđivanja šuma u državnoj svojini, osim u slučajevima predviđenim ovim zakonom;

9) čuvanjem i zaštitom šuma kao činiocima životne sredine;

10) obavljanjem drugih poslova u skladu sa ovim zakonom i propisima donetim na osnovu zakona.

Šuma i šumsko zemljište

Član 5.

Pod šumom, u smislu ovog zakona, podrazumeva se površina zemljišta veća od 5 ari obrasla šumskim drvećem.

Pod šumom se podrazumevaju i šumski rasadnici u kompleksu šuma i semenske plantaže, kao i zaštitni pojasevi drveća površine veće od 5 ari.

Šumom se ne smatraju odvojene grupe šumskog drveća na površini manjoj od 5 ari, parkovi u naseljenim mestima, kao i drveće koje se nalazi ispod dalekovoda i u koridoru izgrađenog dalekovoda, bez obzira na površinu.

Šumsko zemljište jeste zemljište na kome se gaji šuma, zemljište na kome je zbog njegovih prirodnih osobina racionalnije gajiti šume, kao i zemljište na kome se nalaze objekti namenjeni gazdovanju šumama, divljači i ostvarivanju opštekorisnih funkcija šuma i koje ne može da se koristi u druge svrhe, osim u slučajevima i pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.

Funkcije i namena šuma

Član 6.

Šume imaju opštekorisnu i privrednu funkciju.

Opštekorisne funkcije šuma su:

1) opšta zaštita i unapređivanje životne sredine postojanjem šumskih ekosistema;

2) očuvanje biodiverziteta;

3) očuvanje genofonda šumskog drveća i ostalih vrsta u okviru šumske zajednice;

4) ublažavanje štetnog dejstva „efekta staklene bašte” vezivanjem ugljenika, proizvodnjom kiseonika i biomase;

5) prečišćavanje zagađenog vazduha;

6) uravnotežavanje vodnih odnosa i sprečavanje bujica i poplavnih talasa;

7) pročišćavanje vode, snabdevanje i zaštita podzemnih tokova i izvorišta pijaćom vodom;

8) zaštita zemljišta, naselja i infrastrukture od erozije i klizišta;

9) stvaranje povoljnih uslova za zdravlje ljudi;

10) povoljni uticaj na klimu i poljoprivrednu delatnost;

11) estetska funkcija;

12) obezbeđivanje prostora za odmor i rekreaciju;

13) razvoj lovnog, seoskog i ekoturizma;

14) zaštita od buke;

15) podrška odbrani zemlje i razvoju lokalnih zajednica.

Prema utvrđenim prioritetnim funkcijama šume, odnosno njihovi delovi mogu biti:

1) privredne šume;

2) šume s posebnom namenom.

Šume s posebnom namenom su:

zaštitne šume;

šume za očuvanje i korišćenje genofonda šumskih vrsta drveća;

šume za očuvanje biodiverziteta gena, vrsta, ekosistema i predela;

šume značajne estetske vrednosti;

šume od značaja za zdravlje ljudi i rekreaciju;

šume od značaja za obrazovanje;

šume za naučno-istraživačku delatnost;

šume kulturno-istorijskog značaja;

šume za potrebe odbrane zemlje;

šume specifičnih potreba državnih organa;

šume za druge specifične potrebe.

Šume u zaštićenim prirodnim dobrima imaju prioritetnu funkciju šume sa posebnom namenom.

Privredna funkcija šuma ostvaruje se korišćenjem šumskih proizvoda i valorizacijom opštekorisnih funkcija šume radi ostvarivanja prihoda.

Namena šuma utvrđuje se, u skladu sa prioritetnim funkcijama šuma, u planu razvoja šumskog područja.

Obaveze i ograničenja sopstvenika i korisnika šuma

Član 7.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da sprovodi mere zaštite šuma, da štiti šume i šumska zemljišta od degradacije i erozije, da izvršava planove gazdovanja šumama, kao i da sprovodi ostale mere propisane ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona.

Značenje pojmova

Član 8.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu, imaju sledeće značenje:

1) biodiverzitet (biološka raznovrsnost) jeste različitost organizama u određenim vrstama, između vrsta i ekosistema i obuhvata ukupnu raznovrsnost gena, vrsta i ekosistema;

2) čista seča šuma jeste uklanjanje sveg ili skoro sveg drveća na određenoj površini;

3) degradirana šuma jeste šuma koja je znatno izgubila kvalitet, vitalnost i sposobnost prirastanja i prirodnog obnavljanja;

4) enklava jeste zemljište jednog svojinskog oblika koje je sa svih strana okruženo zemljištem drugog svojinskog oblika ili zemljištem drugog korisnika;

5) poluenklava jeste zemljište koje je najmanje sa tri strane okruženo zemljištem drugog svojinskog oblika, odnosno drugih korisnika;

6) gajenje šuma jeste postupak stručnog i planskog sprovođenja mera obnavljanja, nege i podizanja novih šuma, kao i proizvodnja šumskog reproduktivnog materijala;

7) gazdovanje šumama jeste skup usaglašenih stručnonaučnih, tehničko-tehnoloških, ekonomskih, organizacionih i društvenih aktivnosti koje se u određenom periodu preduzimaju u šumi radi njene zaštite, održavanja, unapređivanja i korišćenja;

8) krčenje šume podrazumeva uklanjanje šumskog drveća na određenoj površini radi promene namene šumskog zemljišta;

9) korisnik šuma jeste pravno lice koje gazduje šumama u državnoj svojini u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima;

10) monitoring šuma jeste sistem stalnog praćenja i analize ukupnog stanja šumskih ekosistema, a posebno njihove vitalnosti, zdravstvenog stanja i biološke raznovrsnosti radi preduzimanja mera prevencije i njihove zaštite;

11) nega šuma obuhvata mere gajenja koje se sprovode u sastojini od momenta njenog nastanka pa do vremena njenog obnavljanja;

12) održavanje šuma jeste priprema staništa za prirodno obnavljanje šuma, nega i zaštita šuma (biološka, fizička i pravna), održavanje šumskih komunikacija i drugih objekata;

13) obnavljanje šuma jeste prirodni, veštački, odnosno kombinovani stručno vođeni postupak korišćenja postojeće šume i istovremenog podizanja nove mlade šume na istom prostoru i u određenom periodu;

14) osnivanje novih šuma jeste pošumljavanje neobraslog šumskog zemljišta, podizanje intenzivnih šumskih zasada i zaštitnih pojaseva na novim površinama, kao i nega novopodignutih šuma do prve prorede;

15) pustošenje šuma jesu protivpravne radnje kojima se slabi plodnost (prinosna snaga) šumskog zemljišta i time dovodi u opasnost ili onemogućava trajnost šumske proizvodnje ili gajenje šuma na tom zemljištu ili ugrožava opstanak šuma i njihova opštekorisna funkcija (seča većeg obima koja se približava čistoj seči ili krčenju šuma, prebirna seča prejakog intenziteta, podbeljivanje stabala, svaka radnja koja može prouzrokovati zakorovljavanje, spiranje i odnošenje zemljišta vodom ili vetrom i dr.);

16) sastojina je deo šume posebnih stanišnih uslova i strukturnih elemenata koji zahteva poseban način gazdovanja;

17) stručnosavetodavni poslovi su poslovi pružanja stručnih saveta, davanje uputstava i drugih stručnih i obrazovnih usluga sopstvenicima šuma;

18) sopstvenik šuma jeste fizičko, odnosno pravno lice (privredno društvo, zadruga, crkva i verska zajednica, udruženje) u čijoj se svojini nalaze šume;

19) šume sopstvenika su šume u svojini fizičkog, odnosno pravnog lica (privredno društvo, zadruga, crkva i verska zajednica, udruženje građana);

20) šumska infrastruktura jeste proširena biološka reprodukcija šuma (podizanje novih šuma i njihovo održavanje dok traje potreba za investicionim ulaganjima) i tehnička infrastruktura (šumske saobraćajnice, protivpožarne pruge i drugi objekti koji služe gazdovanju šumama);

21) šumski putevi jesu objekti (putevi i vlake) izgrađeni prvenstveno radi obavljanja poslova gazdovanja šumama, a naročito radi zaštite šuma od požara (za prolaz vatrogasnih vozila i tehnike);

22) šumski red jeste stanje šume koje obezbeđuje uslove za njeno održavanje, obnavljanje i unapređivanje, a naročito za zaštitu od požara, biljnih bolesti i štetočina i za zaštitu zemljišta od nastanka i razvijanja erozionih procesa;

23) šumski proizvodi jesu svi proizvodi šuma i šumskog zemljišta (šumsko drveće i žbunje i svi njihovi delovi; biomasa ukupne šumske vegetacije; cvetovi, seme, plodovi, kora drveta, korenje; mahovina, paprat, trava, trska, cveće, lekovito, aromatično i jestivo bilje, druge biljke i njihovi delovi; gljive; med, smola; šušanj, treset i humus; travnati ili pašnjački pokrivač; divljač i ostale životinje koje žive u šumi);

24) zaštita šuma jeste sistem mera i aktivnosti koje se sprovode radi sprečavanja, suzbijanja i otklanjanja posledica štetnog dejstva biljnih bolesti, insekata, glodara, divljači, stoke, čoveka, požara, drugih elementarnih nepogoda, kao i drugih biotičkih i abiotičkih činilaca;

25) zaštitne šume su šume čija je prioritetna funkcija zaštita zemljišta od erozije; zaštita izvorišta vodosnabdevanja, vrela i termomineralna i mineralna izvorišta i banje; zaštita gornje granice vegetacije; zaštita objekata (vodene akumulacije, železničke pruge, putevi) i naselja.

II. OČUVANjE ŠUMA

Mere za očuvanje šuma

Član 9.

Radi očuvanja šuma, osim kada je ovim zakonom drugačije propisano, zabranjeno je:

1) pustošenje i krčenje šuma;

2) čista seča šuma koja nije planirana kao redovan vid obnavljanja šuma;

3) seča koja nije u skladu s planovima gazdovanja šumama;

4) seča stabala zaštićenih i strogo zaštićenih vrsta drveća;

5) podbeljivanje stabala;

6) paša, brst stoke, kao i žirenje u šumi;

7) sakupljanje ostalih šumskih proizvoda (gljiva, plodova, lekovitog bilja, puževa i drugog);

8) seča semenskih sastojina i semenskih stabala koja nije predviđena planovima gazdovanja šumama;

9) korišćenje kamena, šljunka, peska, humusa, zemlje i treseta, osim za izgradnju infrastrukturnih objekata za gazdovanje šumama;

10) samovoljno zauzimanje šuma, uništavanje ili oštećivanje šumskih zasada, oznaka i graničnih znakova, kao i izgradnja objekata koji nisu u funkciji gazdovanja šumama;

11) odlaganje smeća i štetnih i opasnih materija i otpadaka, kao i zagađivanje šuma na bilo koji način;

12) preduzimanje drugih radnji kojima se slabi prinosna snaga šume ili ugrožava funkcija šume.

Površine obrasle šumskim vrstama drveća koje se u smislu ovog zakona ne smatraju šumom, izuzev drvoreda u naseljenim mestima, mogu se krčiti uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za poslove šumarstva (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Čista seča šuma može da se vrši radi otvaranja šumskih proseka, elektrovodova, komunikacijskih vodova, izgradnje šumskih saobraćajnica, žičara i drugih objekata koji služe gazdovanju šumama i kojima se obezbeđuju unapređivanje i korišćenje svih funkcija šuma, ako je to u skladu s planovima gazdovanja šumama.

Izuzetno od stava 1. tačka 2) ovog člana, čista seča šuma koja nije predviđena planovima gazdovanja šumama kao redovan vid obnavljanja šuma, može da se vrši radi:

1) prosecanja prolaza za izvršenje geodetskih radova, geoloških istraživanja i drugih sličnih radova, kao i naučnoistraživačkih ogleda, ako se time ne ugrožavaju zaštitne funkcije šume;

2) otvaranja protivpožarnih linija pri gašenju visokog šumskog požara, suzbijanja biljnih bolesti i štetočina, kao i kada je usled drugih prirodnih pojava ugrožena većina šumskog drveća, ako se time ne ugrožavaju zaštitne funkcije šume.

Promena namene šuma i šumskog zemljišta

Član 10.

Promena namene šuma i šumskog zemljišta može da se vrši:

1) kada je to utvrđeno planom razvoja šumskog područja;

2) ako to zahteva opšti interes utvrđen posebnim zakonom ili aktom Vlade;

3) radi izgradnje objekata za zaštitu ljudi i materijalnih dobara od elementarnih nepogoda i odbrane zemlje;

4) u postupku komasacije i arondacije poljoprivrednog zemljišta i šuma;

5) radi izgradnje ekonomskih ili stambenih objekata sopstvenika šuma na površini do 10 ari;

6) radi izgradnje objekata za korišćenje ostalih obnovljivih izvora energije malih kapaciteta (male elektrane i drugi slični objekti, u smislu propisa kojim se uređuje oblast energetike) i eksploatacije mineralnih sirovina, ako je površina šuma i šumskog zemljišta za ove namene manja od 15 ha.

Promene namene šuma iz stava 1. tač. 4) do 6) ovog člana vrši se uz saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine uz saglasnost nadležnog organa autonomne pokrajine.

Uz zahtev za davanje saglasnosti iz stava 2. ovog člana podnosi se:

1) dokaz o vlasništvu, odnosno pravu korišćenja šuma ili šumskog zemljišta za koje se traži saglasnost;

2) zapisnik šumarskog inspektora o postojećem stanju u pogledu načina korišćenja šuma, odnosno šumskog zemljišta za koje se traži saglasnost;

3) dokaz o plaćenoj administrativnoj taksi;

4) projekat rekultivacije, u slučajevima iz stava 1. tačka 6) ovog člana.

Promenom namene šuma ne smatra se čista seča šuma radi: izgradnje vodova (elektro, PTT i žičara) u funkciji gazdovanja šumama; izgradnje šumskih puteva i drugih objekata koji služe gazdovanju šumama; otvaranja protivpožarnih linija radi gašenja visokih šumskih požara; prosecanja prolaza za izvršenje geodetskih radova, geoloških istraživanja i drugih radova; suzbijanja biljnih bolesti i štetočina; naučnoistraživačkih ogleda; ponovnog korišćenja kopova i odlagališta pepela na površinama koje su pošumljene po projektima rekultivacije; drugih prirodnih pojava kojima je ugrožena većina šumskog drveća, ako se time ne ugrožavaju zaštitne funkcije šuma.

Šumom za koju je, u skladu sa stavom 1. ovog člana, izvršena promena namene, do privođenja planiranoj nameni gazduje sopstvenik, odnosno korisnik šuma, u skladu sa ovim zakonom.

Naknada za promenu namene šuma

Član 11.

Za promenu namene šuma, osim za promenu namene šuma iz člana 10. stav 1. tač. 3) do 5) ovog zakona, plaća se naknada.

Naknada iz stava 1. ovog člana plaća se jednokratno.

Naknadu iz stava 1. ovog člana plaća pravno lice na čiji zahtev se vrši promena namene šuma.

Visina naknade za promenu namene šuma

Član 12.

Za promenu namene šuma iz člana 10. stav 1. tač. 1) i 2) ovog zakona plaća se naknada u visini desetostruke vrednosti šume čija namena se menja utvrđene u skladu sa ovim zakonom.

Za promenu namene šuma iz člana 10. stav 1. tačka 6) ovog zakona plaća se naknada u visini petostruke vrednosti šume čija namena se menja utvrđene u skladu sa ovim zakonom.

Sredstva ostvarena od naknade iz st. 1. i 2. ovog člana prihod su budžeta Republike Srbije, osim sredstava ostvarenih od naknade za promenu namene šuma na teritoriji autonomne pokrajine koja su prihod budžeta autonomne pokrajine.

Sredstva ostvarena od naknada iz stava 1. ovog člana namenski se koriste preko budžetskih fondova iz čl. 81. i 83. ovog zakona za podizanje novih šuma.

Zaštićene vrste šumskog drveća

Član 13.

Zabranjena je seča stabala, uništavanje podmlatka i sakupljanje semena strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta šumskog drveća utvrđenih posebnim propisom kojim se uređuje zaštita prirode, osim ako su izvor zaraze od bolesti i štetočina, odnosno ako ugrožavaju ljude i objekte.

Vrste iz stava 1. ovog člana mogu se koristiti uz saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine uz saglasnost nadležnog organa autonomne pokrajine.

Radi očuvanja i usmerenog korišćenja genofonda vrsta iz stava 1. ovog člana planovi gazdovanja šumama sadrže mere zaštite, korišćenja i proširenja areala tih vrsta.

Prioritetna opštekorisna funkcija šuma

Član 14.

Prioritetna opštekorisna funkcija šuma, kao i mere kojima se ona obezbeđuje može se menjati izmenom plana razvoja šumskog područja, na predlog zainteresovanog pravnog lica.

Šumama za koje je utvrđena prioritetna opštekorisna funkcija gazduje se u skladu sa ovim zakonom i aktom kojim je utvrđena opštekorisna funkcija, u skladu s posebnim propisom kojim se uređuje zaštita prirode.

Sredstva za sprovođenje mera iz stava 1. ovog člana i naknadu u slučaju da se tim merama ograničava pravo korišćenja šuma i uvećavaju troškovi gazdovanja šumama, obezbeđuje pravno lice na čiji zahtev je utvrđena prioritetna opštekorisna funkcija šuma, odnosno krajnji korisnik opštekorisne funkcije.

Šumom za koju je utvrđena prioritetna opštekorisna funkcija šuma gazduje korisnik, odnosno sopstvenik šuma koji je tom šumom gazdovao do utvrđivanja prioritetne funkcije šuma.

Monitoring šuma

Član 15.

Poslove monitoringa šuma obavlja organizacija koja je registrovana za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti u oblasti šumarstva u odgovarajućem registru u skladu s propisom kojim se uređuje naučnoistraživačka delatnost i koja ima ovlašćenje za obavljanje poslova monitoringa šuma izdato u skladu sa ovim zakonom.

Ovlašćenje iz stava 1. ovog člana rešenjem izdaje ministar nadležan za poslove šumarstva (u daljem tekstu: ministar), a za organizacije koje poslove monitoringa šuma obavljaju na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, za period od pet godina.

Rešenje ministra iz stava 2. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Protiv rešenja rukovodioca nadležnog organa autonomne pokrajine iz stava 2. ovog člana može se izjaviti žalba ministru, u roku od 15 dana od dana prijema rešenja.

Na osnovu rezultata sprovođenja monitoringa organizacija iz stava 1. ovog člana dužna je da sastavlja izveštaj o monitoringu šuma koji dostavlja Ministarstvu do 31. januara tekuće godine za prethodnu godinu.

Na osnovu izveštaja o monitoringu šuma iz stava 5. ovog člana, Ministarstvo sastavlja izveštaj o monitoringu šuma koji dostavlja Vladi najkasnije do 31. marta tekuće za prethodnu godinu.

Ministarstvo obaveštava javnost o sprovođenju monitoringa šuma na teritoriji Republike Srbije putem sredstava javnog informisanja.

Monitoring šuma se finansira iz budžeta Republike Srbije, a monitoring šuma na teritoriji autonomne pokrajine iz budžeta autonomne pokrajine.

Monitoring šuma sprovodi se u skladu s međunarodno prihvaćenom metodologijom.

Obaveza sanacije

Član 16.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da izvrši sanaciju šume pošumljavanjem, i to: neobrasle površine nastale dejstvom elementarnih nepogoda (požar, vetar, sneg i slično); površine na kojima nije uspelo podmlađivanje i pošumljavanje; površine na kojoj je izvršeno pustošenje – bespravna čista seča ili krčenje šuma ili bespravna seča retkih vrsta drveća; u slučajevima iz člana 9. stav 4. i člana 10. stav 2. ovog zakona po prestanku namene.

Ako sopstvenik, odnosno korisnik šuma ne sprovede mere iz stava 1. ovog člana u roku od tri godine od dana utvrđivanja potrebe za sanacijom, te mere sprovodi Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, na teret sopstvenika, odnosno korisnika šuma.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da izvrši sanaciju starih sečišta i požarišta u skladu s planovima gazdovanja šumama.

Pravna lica koja koriste zemljišta na kojima se nalazi odlagalište jalovine, pepela, šljake i drugih opasnih i štetnih materija na kojima nije izvršena rekultivacija ili za koja rekultivacija nije planirana projektima rekultivacije radi stvaranja poljoprivrednog zemljišta, dužna su da ih rekultivišu podizanjem šuma, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine po prethodno pribavljenoj saglasnosti nadležnog organa autonomne pokrajine.

III. PLANIRANjE

1. Teritorijalne osnove planiranja

Šumsko područje

Član 17.

Radi obezbeđivanja uslova za uravnoteženi i održivi razvoj šuma, racionalnog sprovođenja mera gazdovanja šumama i drugim potencijalima šuma na određenoj teritoriji, ustanovljavaju se šumska područja.

Šumsko područje jeste geografska, prirodna i planska celina.

Šume i šumska zemljišta koja su obuhvaćena šumskim područjima određena su u Popisu šuma i šumskih zemljišta šumskih područja, koji je odštampan uz ovaj zakon i čini njegov sastavni deo.

Šumsko područje obuhvata šume u svim oblicima svojine i svih namena, osim šuma u nacionalnim parkovima.

Šumsko područje i područje nacionalnog parka prostorno se deli na gazdinske jedinice.

Gazdinska jedinica

Član 18.

Planom razvoja šumskog područja, u skladu s potrebama organizacije gazdovanja šumama i kriterijumima podele šumskog prostora, ustanovljavaju se gazdinske jedinice kao osnovne jedinice planiranja.

Gazdinska jedinica obuhvata šume istog svojinskog oblika površine od 100 do 5000 ha.

Gazdinska jedinica može se ustanoviti i za šume više sopstvenika šuma ako oni pojedinačno ne poseduju više od 100 ha šuma i šumskog zemljišta.

2. Planski dokumenti u šumarstvu

2.1. Programi razvoja šumarstva

Član 19.

Program razvoja šumarstva na teritoriji Republike Srbije i Program razvoja šumarstva na teritoriji autonomne pokrajine su strateški planski dokumenti kojima se utvrđuju pravci razvoja šuma i šumarstva sa akcionim planom za njihovo sprovođenje.

Programi iz stava 1. ovog člana naročito sadrže: stanje šuma, ciljeve i mere za njihovo unapređenje, plan sprovođenja ciljeva i mera, sa utvrđenom dinamikom i finansijskim sredstvima neophodnim za njihovo ispunjavanje.

Program razvoja šumarstva na teritoriji Republike Srbije donosi Narodna skupština za period od deset godina.

Izrada Programa razvoja šumarstva na teritoriji Republike Srbije se finansira iz budžeta Republike Srbije.

Program razvoja šumarstva na teritoriji autonomne pokrajine donosi Skupština autonomne pokrajine za period od deset godina.

Izrada Programa razvoja šumarstva na teritoriji autonomne pokrajine finansira se iz budžeta autonomne pokrajine.

Za realizaciju programa iz stava 1. ovog člana donose se planovi gazdovanja šumama.

Izveštaj o sprovođenju programa iz stava 5. ovog člana podnosi nadležni organ autonomne pokrajine izvršnom organu autonomne pokrajine, a usvojeni izveštaj dostavlja se Ministarstvu.

Izveštaj o sprovođenju programa iz st. 3. i 5. ovog člana Ministarstvo podnosi Vladi svake godine, najkasnije do 31. marta tekuće za prethodnu godinu.

Program iz stava 3. ovog člana objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Program iz stava 5. ovog člana objavljuje se u „Službenom listu autonomne pokrajine”.

2.2. Planovi gazdovanja šumama

Vrste planova

Član 20.

Planovi gazdovanja šumama su:

1) plan razvoja šumskog područja, odnosno plan razvoja šuma u nacionalnom parku;

2) osnova gazdovanja šumama;

3) program gazdovanja šumama;

4) godišnji plan gazdovanja šumama;

5) izvođački projekat gazdovanja šumom;

6) projekat korišćenja ostalih šumskih proizvoda;

7) projekat korišćenja ostalih funkcija šuma.

Planovi razvoja

Član 21.

Plan razvoja šumskog područja, odnosno plan razvoja šuma u nacionalnom parku (u daljem tekstu: plan razvoja) je planski dokument kojim se utvrđuju pravci razvoja šuma i šumarstva s planom za njegovo sprovođenje za šumsko područje.

Plan razvoja naročito sadrži: prikaz i analizu stanja šuma; utvrđenu optimalnu šumovitost; izbor funkcija i namenu šuma; utvrđene funkcionalne prostorne celine; opšte smernice razvoja, ciljeve i mere za unapređivanje šuma; izveštaj o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu; načine očuvanja i jačanja opštekorisnih funkcija šuma i zaštitu šuma; način gazdovanja šumama; uzgojne i uređajne mere za gazdinske klase.

Plan razvoja izrađuje se na osnovu podataka iz nacionalne i sastojinske inventure šuma i drugih izvora.

Plan razvoja mora biti usklađen s programima iz člana 19. ovog zakona, kao i sa Prostornim planom Republike Srbije.

Plan razvoja šuma u nacionalnom parku mora biti usklađen sa posebnim propisom kojim se uređuju nacionalni parkovi, kao i posebnim propisom kojim se uređuje zaštita prirode.

Plan razvoja donosi Vlada, a za šumska područja na teritoriji autonomne pokrajine izvršni organ autonomne pokrajine, za period od deset godina.

Izrada plana razvoja finansira se iz Budžetskog fonda, a plana razvoja za šumska područja na teritoriji autonomne pokrajine iz Budžetskog pokrajinskog fonda.

Ministar bliže propisuje sadržinu plana razvoja i način vršenja sastojinske inventure.

Osnova gazdovanja šumama

Član 22.

Osnova gazdovanja šumama (u daljem tekstu: osnova) jeste operativni planski dokument gazdovanja šumama koji se donosi za gazdinsku jedinicu.

Osnova sadrži naročito: stanje šuma; razradu opštih smernica iz plana razvoja; evidenciju i analizu sprovedenih mera gazdovanja; planove gazdovanja po vrsti i obimu poslova, vremenu, mestu i načinu njihovog sprovođenja; vrednost šuma.

Osnova se izrađuje na osnovu utvrđenog stanja šuma na terenu (sastojinske inventure).

Osnova se donosi za period od deset godina.

Ministar bliže propisuje sadržinu osnove.

Program gazdovanja šumama

Član 23.

Program gazdovanja šumama (u daljem tekstu: program) jeste operativni planski dokument gazdovanja šumama koji se donosi za gazdinske jedinice koje obuhvataju šume većeg broja sopstvenika šuma čiji pojedinačni posed nije veći od 100 ha.

Na sadržinu programa shodno se primenjuju odredbe iz člana 22. stav 2. ovog zakona.

Program se donosi za teritoriju jedne ili više opština za period od deset godina.

Program se izrađuje na osnovu utvrđenog stanja šuma na terenu (sastojinske inventure).

Program se donosi za period od deset godina.

Ministar bliže propisuje sadržinu programa.

Usaglašenost plana razvoja, osnova i programa

Član 24.

Plan razvoja, osnove i programi moraju biti međusobno usaglašeni.

Planovi gazdovanja šumama iz stava 1. ovog člana naročito moraju biti usaglašeni u pogledu perioda važenja (uređajnog razdoblja).

Donošenje osnove i programa

Član 25.

Osnovu donosi sopstvenik šuma, odnosno korisnik šuma uz saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine uz saglasnost nadležnog organa autonomne pokrajine.

Program donosi Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine.

Osnove za šume u nacionalnom parku donose se i uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za poslove životne sredine.

Izmene i dopune osnova i programa vrše se na način i po postupku utvrđenom za njihovo donošenje.

Izrada osnove i programa

Član 26.

Osnovu i program može da izrađuje pravno lice, odnosno preduzetnik koji je registrovan za obavljanje poslova planiranja u šumarstvu u Registru privrednih subjekata i ima zaposleno stručno lice koje poseduje licencu.

Važenje osnove i programa

Član 27.

Nova osnova, odnosno program počinje da važi pošto istekne rok važenja prethodne osnove, odnosno programa.

Nova osnova, odnosno program donosi se najkasnije šest meseci pre isteka roka važenja prethodne osnove, odnosno programa.

Ako iz opravdanih razloga i objektivnih okolnosti osnova, odnosno program nije donet do isteka roka važenja prethodne osnove, odnosno programa, Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, na zahtev sopstvenika šume, može rešenjem odobriti korišćenje šume samo u prvoj godini po isteku roka važenja prethodne osnove, odnosno programa, u obimu koji ne može biti veći od prosečnog godišnjeg obima korišćenja planiranog osnovom, odnosno programom za koji je istekao rok važenja.

Rešenje ministra iz stava 3. ovog člana je konačno i protiv njega može se pokrenuti upravni spor.

Protiv rešenja rukovodioca nadležnog organa autonomne pokrajine iz stava 3. ovog člana može se izjaviti žalba ministru u roku od 15 dana od dana prijema rešenja.

Obaveštavanje javnosti

Član 28.

U postupku donošenja programa razvoja, planova, osnova i programa javnost se obaveštava javnim oglašavanjem na veb-sajtu Ministarstva, i to u trajanju od najmanje 30 dana od dana javnog oglašavanja.

Sprovođenje planova

Član 29.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da planove gazdovanja šumama sprovodi u rokovima i na način utvrđen tim aktima.

Sprovođenje osnova i programa obezbeđuje se:

godišnjim planom gazdovanja šumama;

izvođačkim projektom gazdovanja šumama;

projektom korišćenja ostalih šumskih proizvoda;

projektom korišćenja ostalih funkcija šuma.

Godišnji plan gazdovanja šumama

Član 30.

Godišnji plan gazdovanja šumama (u daljem tekstu: godišnji plan) donosi se za gazdinske jedinice u kojima se u toj godini obavljaju poslovi gazdovanja šumama.

Godišnji plan sadrži naročito: obim, mesto i dinamiku radova na zaštiti, gajenju, korišćenju i unapređivanju šuma, proizvodnji šumskog reproduktivnog materijala, izgradnji tehničke infrastrukture, a za šume u državnoj svojini i sredstva za izvršenje tih radova.

Sastavni deo godišnjeg plana su izvođački projekti i projekti korišćenja ostalih šumskih proizvoda, odnosno i projekti korišćenja ostalih funkcija šuma.

Godišnji plan za šume kojima se gazduje u skladu sa osnovama donosi korisnik, odnosno sopstvenik šuma, a za šume sopstvenika kojima se gazduje u skladu s programom donosi pravno lice iz člana 70. stav 1. ovog zakona, najkasnije do 30. novembra tekuće godine za narednu godinu, po prethodnoj saglasnosti Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine po prethodnoj saglasnosti nadležnog organa autonomne pokrajine.

Godišnji plan mora biti u skladu sa osnovom, odnosno programom.

Za gazdinske jedinice šuma u državnoj svojini, u toku važenja osnove, donose se najmanje četiri godišnja plana.

Godišnji plan može da se izmeni zbog elementarnih nepogoda i ako su nastale druge okolnosti koje nije bilo moguće predvideti, i to po istom postupku po kome je donet.

Ministar bliže propisuje sadržinu godišnjeg plana.

Izvođački projekat gazdovanja šumama

Član 31.

Izvođački projekat gazdovanja šumama (u daljem tekstu: izvođački projekat) izrađuje se za šume za koje se donose osnove.

Izvođački projekat sadrži naročito: detaljnu razradu planova gajenja, zaštite, korišćenja i unapređivanja šuma sadržanih u osnovama; tehnološki postupak, uslove, način i rok izvršenja svih radova.

Izvođački projekat mora biti usklađen sa osnovom i izrađuje se na osnovu utvrđenog stanja šuma na terenu i izvršenog obeležavanja i odabiranja stabala za seču, najduže za period od jedne godine.

Izvođački projekat izrađuje se za odeljenje, a izuzetno za više odeljenja (sliv).

Izvođački projekat donosi korisnik, odnosno sopstvenik šuma, najkasnije do 31. oktobra tekuće godine za narednu godinu.

Ministar bliže propisuje sadržinu izvođačkog projekta.

Projekat korišćenja ostalih šumskih proizvoda

i projekat korišćenja ostalih funkcija šuma

Član 32.

Projekat korišćenja ostalih šumskih proizvoda i projekat korišćenja ostalih funkcija šuma, utvrđenih planom razvoja za delove šume, izrađuje se za šume za koje se donose osnove i programi.

Projekat korišćenja ostalih šumskih proizvoda sadrži naročito: lokaciju, ukupnu rezervu, vrstu, količinu, vreme i način korišćenja, kao i vrednost proizvoda, odnosno obim i vrstu radova na revitalizaciji lokacije.

Projekat korišćenja ostalih funkcija šuma sadrži naročito: prostor (mikrolokaciju), tip i vrstu objekata na kojima treba da se ostvaruje prioritetna usluga, mikronamenu dela šumskog prostora, infrastrukturu kojom mu se obezbeđuje voda, saobraćajnice, struja i drugo i gazdinske mere zavisno od njegove mikronamene.

Projekti iz stava 1. ovog člana izrađuju se za jednu ili više gazdinskih jedinica.

Projekti za korišćenje ostalih šumskih proizvoda donose se za period od pet godina, a projekti za korišćenje ostalih funkcija šuma za period važenja osnove, odnosno programa.

Projekti iz stava 1. ovog člana moraju biti usaglašeni sa prostornim planovima.

Korisnik šuma je dužan, a sopstvenik šuma može da donese projekte iz stava 1. ovog člana.

Korisnik šuma je dužan da javno oglasi mogućnosti korišćenja opštekorisnih funkcija šuma za koje je donet projekat.

Pravo korišćenja ostalih proizvoda i funkcija šuma u svojini države prioritetno ima korisnik šuma.

Na projekte iz stava 1. ovog člana saglasnost daje Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine.

Ministar bliže propisuje sadržinu projekta korišćenja ostalih šumskih proizvoda i projekta korišćenja ostalih funkcija šuma.

Projekat za podizanje zasada kratkog proizvodnog ciklusa

Član 33.

Za zasade šumskih vrsta drveća u kratkim proizvodnim ciklusima do deset godina, namenjenih za proizvodnju određenih sortimenata, donosi se poseban projekat za podizanje zasada kratkog proizvodnog ciklusa, čija se sadržina utvrđuje u skladu sa članom 31. ovog zakona.

Na zasade iz stava 1. ovog člana ne primenjuju se odredbe čl. 9. do 12. ovog zakona.

Ministar bliže propisuje sadržinu projekta za podizanje zasada kratkog proizvodnog ciklusa.

Evidentiranje izvršenih radova

Član 34.

Izvršeni radovi na gazdovanju šumama moraju se evidentirati na način propisan ovim zakonom.

Evidencija o izvršenim radovima iz stava 1. ovog člana je sastavni deo osnova, programa i projekata iz čl. 31. i 32. ovog zakona.

Sopstvenik šuma koji šumama gazduje u skladu sa osnovom, odnosno korisnik šuma dužan je da evidentira izvršene radove najkasnije do 28. februara tekuće godine za prethodnu godinu.

Ministar bliže propisuje način vođenja evidencije izvršenih radova.

Šumska hronika

Član 35.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da vodi knjigu šumske hronike koja je sastavni deo osnove, odnosno programa.

Šumska hronika naročito sadrži podatke o fenološkim, biotičkim i abiotičkim pojavama u šumi.

Ministar bliže propisuje sadržinu i način vođenja šumske hronike.

Dostupnost podataka iz planskih dokumenata

Član 36.

Podaci iz programa razvoja iz člana 19. ovog zakona, nacionalne inventure šuma i planova razvoja dostupni su javnosti.

Podaci iz osnova i programa mogu da se koriste ako se priloži dokaz o uplati republičke administrativne takse.

Izuzetno od stava 2. ovog člana, podatke iz osnova i programa mogu da koriste bez naknade naučne i obrazovne ustanove kada ti podaci služe za potrebe obrazovanja, naučnih i eksperimentalnih istraživanja.

Sopstvenik šuma koji koristi podatke iz programa koji se odnose na vlasničke parcele oslobođen je plaćanja takse iz stava 2. ovog člana.

Čuvanje planova

Član 37.

Planovi gazdovanja šumama čuvaju se trajno, u skladu s propisom kojim se uređuje arhivska građa.

3. Nacionalna inventura šuma

Član 38.

Nacionalna inventura šuma obavlja se radi utvrđivanja stanja šuma za potrebe strateškog planiranja, drugih državnih organa, drugih privrednih grana, odbrane zemlje, naučnoistraživačke delatnosti, po pravilu svakih deset godina.

Inventuru šuma može da obavlja organizacija koja je registrovana za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti u oblasti šumarstva u odgovarajućem registru u skladu s propisom kojim se uređuje naučnoistraživačka delatnost i koja ima ovlašćenje za obavljanje nacionalne inventure šuma.

Ovlašćenje iz stava 2. ovog člana rešenjem izdaje ministar, a za organizacije koje poslove nacionalne inventure šuma obavljaju na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, za period od pet godina.

Rešenje ministra iz stava 3. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Protiv rešenja rukovodioca nadležnog organa autonomne pokrajine iz stava 3. ovog člana može se izjaviti žalba ministru u roku od 15 dana od dana prijema rešenja.

Na osnovu nacionalne inventure šuma koju je sprovela organizacija iz stava 2. ovog člana, Ministarstvo sastavlja izveštaj o sprovedenoj inventuri šuma koji dostavlja Vladi, najkasnije šest meseci po završetku nacionalne inventure.

Inventura šuma se sprovodi u skladu s međunarodno prihvaćenom metodologijom.

Inventura šuma se finansira iz budžeta Republike Srbije, a na teritoriji autonomne pokrajine iz budžeta autonomne pokrajine

IV. GAZDOVANjE ŠUMAMA

1. Zaštita šuma

Čuvanje šuma

Član 39.

Čuvanje šuma radi njene zaštite od protivpravnog prisvajanja, korišćenja, uništavanja i drugih nezakonitih radnji (odlaganje otpadnih i otrovnih štetnih materija, zagađivanje šuma, uništavanje graničnih znakova i oznaka i drugo) obezbeđuje korisnik, odnosno sopstvenik šuma.

Korisnik šuma dužan je da pored poslova iz stava 1. ovog člana prati zdravstveno stanje šuma svih oblika svojine i njihovu ugroženost od elementarnih nepogoda.

Korisnik šuma dužan je da Ministarstvu, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležnom organu autonomne pokrajine, podnese izveštaj o preduzetim merama i problemima zaštite šuma najkasnije do 31. decembra, a u slučajevima veće ugroženosti šuma bez odlaganja.

Korisnik šuma dužan je da organizuje službu čuvanja šuma, radi obavljanja poslova iz st. 1. do 3. ovog člana, zavisno od površine šuma kojom gazduje, karakteristika terena i drugih uslova.

Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, dužni su da prate rad službe čuvanja šuma i pružaju stručnu i pravnu pomoć.

U slučaju veće ugroženosti šuma Vlada može na ugroženom području da uvede posebne mere za njihovu zaštitu.

Ministar bliže propisuje uslove organizovanja službe čuvanja šuma iz stava 4. ovog člana.

Čuvar šuma

Član 40.

Poslove čuvanja šuma može da obavlja lice koje ima najmanje srednju stručnu spremu (IV stepen obrazovanja) šumarskog smera – šumarski tehničar (u daljem tekstu: čuvar šuma), položeni stručni ispitom i koje ispunjava i druge uslove utvrđene posebnim propisima.

Čuvar šuma vrši poslove čuvanja šuma u propisanom službenom odelu i naoružan je službenim oružjem u skladu sa ovim zakonom i propisom kojim se uređuje držanje i nošenje oružja.

Čuvar šuma ima legitimaciju čuvara šuma.

Legitimaciju čuvara šuma izdaje na propisanom obrascu korisnik, odnosno sopstvenik šuma kod koga je čuvar šuma zaposlen.

Ministar bliže propisuje obrazac legitimacije i izgled službenog odela čuvara šuma.

Ovlašćenja i dužnosti čuvara šuma

Član 41.

U vršenju poslova čuvanja šuma, čuvar šuma ovlašćen je i dužan da:

1) legitimiše lice zatečeno u vršenju prekršaja kažnjivog po ovom zakonu ili krivičnih dela koja se odnose na šume, kao i lica za koje postoji osnovana sumnja da je izvršilo takva dela ako ne može da utvrdi identitet tog lica na drugi način;

2) pregleda sve vrste vozila kojima se drvo prevozi i sve vrste tovara kojima se drvo prenosi u cilju pronalaska predmeta krivičnog dela ili prekršaja;

3) pregleda mesta, osim stanova, na kojima se može nalaziti drvo koje je predmet krivičnog dela ili prekršaja;

4) privremeno oduzme bespravno posečeno drvo, predmete kojima je izvršeno krivično delo ili prekršaj i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem takvog dela i da te predmete bez odlaganja preda nadležnom organu;

5) obnavlja i čuva granične oznake od uništavanja i bespravnog korišćenja;

6) ako su granične oznake pomerene ili uništene u cilju samovoljnog zauzimanja šuma i šumskog zemljišta, o tome pravovremeno izvesti korisnika, odnosno sopstvenika šuma;

7) sačini zapisnik o protivpravnoj radnji i utvrđenom činjeničnom stanju i dostavi ga korisniku, odnosno sopstveniku šuma, kao i nadležnom šumarskom inspektoru.

Kad čuvar šuma preduzima radnje iz stava 1. tač. 1) do 4) ovog člana, dužan je da prethodno pokaže legitimaciju čuvara šuma.

O utvrđenim nezakonitim radnjama u gazdovanju šumama sopstvenika, čuvar šuma je dužan da odmah obavesti nadležni inspekcijski organ.

Obaveza zaštite šuma

Član 42.

Sopstvenik i korisnik šuma dužan da prati uticaj biotičkih i abiotičkih činilaca na zdravstveno stanje šuma i blagovremeno preduzima mere za zaštitu šuma i šumskog zemljišta.

Ako sopstvenik, odnosno korisnik šuma ne postupa u skladu sa odredbom stava 1. ovog člana, Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine će obezbediti izvršenje te obaveze o trošku sopstvenika, odnosno korisnika šume.

Zaštita šuma od biljnih bolesti i štetočina

Član 43.

Sprovođenje mera zaštite šuma utvrđenih planom razvoja obezbeđuje se srednjoročnim planom zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina, koji za svako šumsko područje donosi Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, za period od pet godina.

Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, donosi srednjoročni plan iz stava 1. ovog člana, najkasnije u roku od godinu dana od dana donošenja plana razvoja.

Plan iz stava 1. ovog člana naročito sadrže: stanje biljnih bolesti i štetočina; procenu zdravstvenog stanja i ugroženosti šuma; procenu razvoja biljnih bolesti i štetočina; preventivne i represivne mere u suzbijanju; stanje sredstava (opreme) za zaštitu; mere organizacione prirode; obim finansijskih sredstava za sprovođenje mera.

Radi praćenja stanja i razvoja bolesti i štetočina, pravovremene zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina, kao poslova od opšteg interesa, obezbeđuju se sredstva za zaštitu šuma iz budžeta Republike Srbije, odnosno iz budžeta autonomne pokrajine.

Ministar bliže propisuje sadržinu plana iz stava 1. ovog člana.

Izveštajno-dijagnozno prognozni poslovi u zaštiti šuma

Član 44.

Vršenje izveštajno-dijagnozno prognoznih poslova u zaštiti šuma od biljnih bolesti i štetočina obezbeđuje Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine.

Poslove iz stava 1. ovog člana Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine može, na osnovu sprovedenog konkursa, ugovorom dodeliti naučnoj ustanovi iz oblasti šumarstva, u skladu s propisom kojim se uređuje zdravlje bilja.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma koji šumama gazduje u skladu sa osnovom, dužan je da u praćenju zdravstvenog stanja i sprovođenju mera zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina postupa u skladu sa preporukama i predlozima pravnog lica iz stava 2. ovog člana.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da pravnom licu iz stava 2. ovog člana dostavlja uzorke materijala u roku i po postupku utvrđenom u planu iz člana 43. stav 1. ovog zakona.

Ministarstvo obaveštava javnost o ugroženosti šuma.

Vanredne mere zaštite šuma

Član 45.

U slučajevima značajnih poremećaja biološke ravnoteže i ozbiljnih šteta u šumskim ekosistemima izazvanih dejstvom elementarnih nepogoda Ministarstvo određuje mere zaštite i sanacije šuma koje sprovode sopstvenici, odnosno korisnici šuma i obezbeđuje finansijska sredstava.

Zaštita šuma od požara

Član 46.

Korisnik šuma dužan je da donese plan zaštite šuma od požara za šume svih svojinskih oblika u šumskom području, za period od pet godina.

Plan iz stava 1. ovog člana korisnik šuma je dužan da donese najkasnije šest meseci od dana donošenja plana razvoja.

Na plan iz stava 1. ovog člana saglasnost daje Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine.

Plan iz stava 1. ovog člana izrađuje se u skladu sa ovim zakonom i posebnim propisom kojim se uređuje zaštita od požara.

U jedinstvenom informacionom sistemu za šumarstvo vodi se evidencija o šumskim požarima.

Korisnik šuma dužan je da o nastanku požara odmah obavesti najbližu vatrogasno-spasilačku jedinicu pri ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine i nadležni organ autonomne pokrajine.

Korisnik šuma dužan je da dostavi Ministarstvu, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležnom organu autonomne pokrajine izveštaj o nastaloj šteti, najkasnije osam dana od dana kada je izbio požar.

Zabrana paljenja vatre

Član 47.

Zabranjeno je paljenje otvorene vatre u šumi i na zemljištu u neposrednoj blizini šume, na udaljenosti manjoj od 200 m od ruba šume.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, vatra se može ložiti u šumi i na šumskom zemljištu, na mestu koje je samo za tu namenu određeno, uređeno i vidno obeleženo i uz sprovođenje propisanih mera iz člana 61. ovog zakona.

Naknada za štetu pričinjenu šumi

Član 48.

Fizička i pravna lica koja nanesu štetu šumi dužna su da nadoknade nastalu štetu sopstveniku, odnosno korisniku šuma.

Odlaganje otpada u šumi

Član 49.

Zabranjeno je u šumi, na šumskom zemljištu i na udaljenosti manjoj od 200 m od ruba šume odlaganje smeća, otrovnih supstanci i ostalog opasnog otpada, kao i izgradnja objekata za skladištenje, preradu ili uništavanje smeća, otrovnih supstanci i ostalog opasnog otpada.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da spreči odlaganje smeća, otrovnih supstanci i ostalog opasnog otpada i bez odlaganja obavesti o tome Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da sprečava radnje iz stava 1. ovog člana, ukloni smeće, otrovne supstance i ostali opasni otpad, kao i da preduzme sve mere sanacije oštećene šume.

Zabrana promene vodnog režima u šumi

Član 50.

Zabranjeno je odvodnjavanje i izvođenje drugih radova kojima se vodni režim u šumi menja tako da se ugrožava opstanak ili vitalnost šume.

Pri izradi i sprovođenju projekata uređivanja izvorišta voda u šumskim ekosistemima, koji se donose u skladu sa posebnim propisima, neophodno je obezbediti dovoljnu količinu slobodne vode (biološki minimum) radi zadovoljavanja potreba biljnog i životinjskog sveta u šumi.

Radovi iz st. 1. i 2. ovog člana mogu da se izvode ako je na projekat iz stava 2. ovog člana prethodno pribavljena saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine saglasnost nadležnog organa autonomne pokrajine.

Pravo i ograničenje pristupa u šumi

Član 51.

Zabranjeno je u šumi bez dozvole sopstvenika, odnosno korisnika šuma:

1) postavljanje privremenih objekata, šatora i osnivanje kampova;

2) organizovanje masovnog okupljanja koje može naneti štetu šumi;

3) postavljanje tabli i oznaka na način kojim se oštećuju stabla;

4) postavljanje ograda;

5) kretanje motornim vozilima izvan puteva koji su za to namenjeni, osim za službene potrebe;

6) kretanje u zatvorenim i zabranjenim područjima, putevima, ograđenim lovištima, eksperimentalnim i poslovnim objektima;

7) kretanje na površinama na kojima se vrše šumski radovi i pošumljavanje, seča, izgradnja objekata, lov i drugo.

Građani imaju slobodan pristup šumi u svrhu uživanja, odmora i rekreacije, uz sopstvenu odgovornost za svoju bezbednost i obavezu da ne nanose štetu šumi.

Slobodan pristup može biti ograničen u zaštićenim delovima šuma ili u delovima šuma u kojima je ugrožena bezbednost ljudi.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da vidljivim znakovima upozorenja obeleži deo šume u kojem je ograničen pristup.

Paša u šumi

Član 52.

Paša, brst ili žirenje u šumi može da se vrši samo uz dozvolu sopstvenika, odnosno korisnika šuma, koji može izdati dozvolu samo ako su paša, brst ili žirenje predviđeni planovima gazdovanja šumama i ako šuma nije u fazi obnavljanja.

Paša je dozvoljena na šumskom zemljištu dok se ne izvrši njegovo pošumljavanje.

Držaoci stoke mogu da koriste šumu za pašu, brst ili žirenje, samo pod nadzorom čuvara stoke.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma utvrđuje uslove pod kojima može da se vrši paša, brst ili žirenje (vreme paše, brsta ili žirenja, vrsta stoke, broj grla, visinu naknade, puteve za pogon stoke i slično).

Divljač u šumi

Član 53.

Pravno lice kojem je povereno gazdovanje divljači, u skladu sa propisom kojim se uređuje divljač i lovstvo, dužno je da brojnost i vrste divljači održava na takvom nivou da se ne narušava biološka ravnoteža šumskog ekosistema i ne sprečava sprovođenje ciljeva gazdovanja šumom.

Planski dokumenti u lovstvu moraju biti u skladu s planom razvoja, osnovama i programima.

Zabranjeno je intenzivno gajenje krupne divljači u ograđenim površinama u šumama u kojima je u toku proces obnavljanja (podmlađivanja).

2. Proizvodnja šumskog reproduktivnog materijala

Gazdovanje semenskim objektima

Član 54.

Semenskim objektima, osim semenskim objektima za proizvodnju semena poznatog porekla, gazduje se na način kojim se obezbeđuje maksimalna proizvodnja kvalitetnog šumskog semena i omogućava lakše branje, odnosno sakupljanje semena.

Radovi u semenskim objektima

Član 55.

Stabla i sastojine koji su priznati kao polazni materijal za proizvodnju šumskog semena, osim priznatog polaznog materijala za proizvodnju semena poznatog porekla, mogu se seći radi nege, da bi se postigla optimalna struktura za proizvodnju šumskog semena i uklonila stabla koja su suva ili toliko oštećena da im predstoji sušenje ili su izvor zaraze od biljnih bolesti ili štetočina.

Bilans šumskog reproduktivnog materijala

Član 56.

Šumski reproduktivni materijal autohtonih vrsta drveća sopstvenici i korisnici šuma obezbeđuju u skladu s Bilansom šumskog reproduktivnog materijala (u daljem tekstu: Bilans).

Bilans sadrži naročito: vrste, kategoriju i količinu reproduktivnog materijala.

Bilans vodi Ministarstvo.

Ministar bliže propisuje sadržinu, način vođenja i izrade Bilansa.

3. Gajenje šuma

Odabiranje, obeležavanje i evidentiranje stabala za seču

Član 57.

Seča stabala može da se vrši samo posle izvršenog odabiranja, obeležavanja doznačnim žigom i evidentiranja stabala za seču (u daljem tekstu: doznaka).

Doznakom se smatra i obeležavanje površine šume planirane za čistu seču ili krčenje, kao i obeležavanje posebnim žigom panjeva bespravno posečenih stabala.

Vršenje doznake

Član 58.

Doznaku vrši stručno lice koje ima licencu za obavljanje stručnih poslova u gazdovanju šumama (u daljem tekstu: stručno lice).

Stručnom licu Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine dodeljuje doznačni žig na ime.

Pravo na žig ima stručno lice zaposleno kod korisnika, odnosno sopstvenika šuma koji šumama gazduje u skladu sa osnovom, odnosno stručno lice zaposleno kod pravnog lica iz člana 70. stav 1. ovog zakona za šume kojima se gazduje u skladu s programom.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, doznaku u izdanačkim šumama sopstvenika može da vrši tehničar šumarske struke s položenim stručnim ispitom i radnim iskustvom na tim poslovima od najmanje tri godine.

Doznaka u šumama sopstvenika može da se vrši samo u prisustvu sopstvenika šuma ili lica koje on ovlasti.

Pre vršenja doznake stručno lice dužno je da sopstveniku šume pruži odgovarajuće stručne savete.

U šumama sopstvenika, doznaka se vrši samo ako sopstvenik šume pruži dokaz o vlasništvu i na licu mesta pokaže granice svoje šume.

Ako sopstvenik šume posle izvršene doznake stabala za seču zahteva donošenje rešenja o odobrenju seče, pravno lice iz člana 70. stav 1. ovog zakona donosi rešenje u roku od sedam dana od dana podnošenja zahteva.

Ministar bliže propisuje način i vreme doznake, dodeljivanja doznačnog žiga, način obeležavanja panjeva bespravno posečenih stabala, način evidentiranja tih stabala i panjeva u doznačnim knjigama, odnosno knjigama šumske krivice, oblik i sadržinu doznačnih žigova i žigova za šumsku krivicu i obrasce doznačne knjige, odnosno knjige šumske krivice.

4. Korišćenje šuma

Seča

Član 59.

U šumama koje se prirodno obnavljaju seča šuma može da se vrši samo pred puni urod semena, i to po pravilu u periodu mirovanja vegetacije.

Vreme, način i vrsta seče šuma određuje se osnovom, odnosno programom.

Seča stabala može da se izvodi na način i pod uslovima kojima se obezbeđuje zaštita ljudi i šume.

Ministar bliže propisuje uslove i način seče u šumama.

Promet šumskih sortimenata

Član 60.

Zabranjeno je stavljati u promet drvo posečeno u šumi i van šume, odnosno proizvedene drvne sortimente, ako nisu žigosani jasno vidljivim šumskim žigom.

Žigosanje posečenog drveta, odnosno proizvedenih drvnih sortimenata vrši sopstvenik, odnosno korisnik šuma.

Pravo na žig ima stručno lice iz člana 58. stav 3. ovog zakona.

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, žigosanje bespravno posečenog drveta za koje je u odgovarajućem postupku nadležni organ utvrdio da su prestali razlozi zbog kojih je drvo privremeno oduzeto, vrši korisnik, odnosno sopstvenik šume, a bespravno posečeno drvo koje je nadležni organ u propisanom postupku oduzeo, žigoše stručno lice zaposleno kod pravnog lica iz člana 70. stav 1. ovog zakona.

Zabranjeno je vršiti preradu drveta na postrojenjima za mehaničku preradu drveta ako drvo nije žigosano na način propisan ovim zakonom.

Vlasnik postrojenja za mehaničku preradu drveta dužan je da drvo po prijemu evidentira u knjigu evidencije.

Ministar bliže propisuje oblik i sadržinu šumskog žiga, uslove i način žigosanja posečenog drveta i način vođenja knjige evidencije.

Šumski red

Član 61.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da radove u gazdovanju šumama organizuje i izvršava u vreme i na način utvrđen u planovima gazdovanja šumama, kojima se obezbeđuje uspostavljanje i održavanje šumskog reda.

Ako se poremeti šumski red, sopstvenik, odnosno korisnik šuma, dužan je da u najkraćem mogućem roku i na propisan način uspostavi šumski red.

Ministar bliže propisuje način sprovođenja šumskog reda.

Ostali šumski proizvodi

Član 62.

Sakupljanje ostalih šumskih proizvoda (šumskih plodova, lekovitog i drugog bilja, korišćenje kamena, peska, šljunka, humusa, kao i pčelarenje i drugo) može da se vrši uz odobrenje korisnika, odnosno sopstvenika šuma, a u skladu s projektom korišćenja ostalih šumskih proizvoda.

5. Šumska infrastruktura

Izgradnja objekata u šumama

Član 63.

U šumama mogu da se grade objekti u skladu s planovima gazdovanja šumama i posebnim propisom kojim se uređuje oblast divljači i lovstva.

U šumi i na udaljenosti manjoj od 200 m od ruba šume ne mogu da se grade ćumurane, krečane, ciglane i drugi objekti sa otvorenom vatrom.

Tehnička infrastruktura

Član 64.

Tehnička infrastruktura (šumske saobraćajnice, protivpožarne pruge i drugi objekti koji služe gazdovanju šumama) planira se, gradi, održava i koristi na način koji ne ugrožava:

1) izvorišta voda i vodne tokove;

2) staništa značajna za opstanak divljih biljnih i životinjskih vrsta;

3) proces prirodnog podmlađivanja u šumi;

4) kulturnu i istorijsku baštinu;

5) ostale opštekorisne funkcije šuma;

6) stabilnost zemljišta i ne uzrokuje eroziju i bujice.

Planiranje i izgradnja šumskih puteva

Član 65.

Optimalna otvorenost šuma šumskog područja saobraćajnicama utvrđuje se planom razvoja, a planiranje i izgradnja šumskih puteva detaljno se razrađuje programom izgradnje i održavanja šumskih saobraćajnica, koji je sastavni deo plana razvoja, kao i osnovama i programima.

Koordinaciju planiranja, izgradnje, održavanja i sufinansiranja izgradnje i održavanja puteva radi gazdovanja šumama sopstvenika i stručni nadzor vrši stručno lice zaposleno kod pravnog lica iz člana 70. stav 1. ovog zakona, uz učešće predstavnika lokalne samouprave i sopstvenika šuma.

Korišćenje i održavanje šumskih puteva

Član 66.

Šumski putevi koriste se za potrebe gazdovanja šumama.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da redovno održava šumske puteve iz stava 1. ovog člana.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, šumski putevi mogu da se koriste i za ostale potrebe pod uslovima koje utvrdi korisnik, sopstvenik šuma koji gazduje šumama u skladu sa osnovom, odnosno lokalna samouprava za puteve u šumama sopstvenika kojima se gazduje u skladu s programom.

Šumski putevi mogu da se koriste i za sportska takmičenja koja uključuju motorna vozila pod uslovima i na način utvrđen osnovom, odnosno programom.

Korisnik šuma dužan je da vodi katastar šumskih puteva koji se koriste za potrebe gazdovanja šumama.

Ministar bliže propisuje sadržinu i način vođenja katastra šumskih puteva iz stava 5. ovog člana.

V. POPIS ŠUMA I INFORMACIONI

SISTEM U ŠUMARSTVU

Popis šuma i šumskog zemljišta

Član 67.

Korisnik šuma dužan je da vodi i održava evidenciju šuma i šumskog zemljišta kojima gazduje (u daljem tekstu: katastar šuma).

Korisnik šuma dužan je da podnese zahtev državnom organu nadležnom za vođenje evidencije nepokretnosti za evidentiranje promena nastalih u prethodnoj godini, najkasnije do 31. marta tekuće godine.

Organ državne uprave nadležan za vođenje evidencije nepokretnosti dužan je da bez naknade omogući Ministarstvu korišćenje podataka o šumama i šumskom zemljištu radi izrade planova gazdovanja šumama.

Ministar bliže propisuje sadržinu i način vođenja katastra šuma.

Informacioni sistem u šumarstvu

Član 68.

Ministarstvo uspostavlja i vodi jedinstveni informacioni sistem za šume i šumarstvo Republike Srbije (u daljem tekstu: informacioni sistem).

Informacionim sistemom obezbeđuju se sve neophodne informacije o stanju i promenama šumskog fonda za potrebe planiranja, praćenja stanja i izveštavanja.

Poslovi izgradnje i održavanja informacionog sistema finansiraju se iz budžeta Republike Srbije, odnosno iz budžeta autonomne pokrajine.

Ministar bliže propisuje sadržinu, način upravljanja, održavanja i korišćenja informacionog sistema.

VI. ORGANIZACIJA GAZDOVANjA ŠUMAMA

1. Upravljanje šumama

Član 69.

Upravljanje šumama kao prirodnim bogatstvom u nadležnosti je Republike Srbije.

Upravljanje šumama Republika Srbija ostvaruje preko Ministarstva, na teritoriji autonomne pokrajine preko nadležnog organa autonomne pokrajine, kao i preko pravnih lica za gazdovanje šumama u državnoj svojini i pravnih lica za gazdovanje šumama sopstvenika.

2. Gazdovanje šumama u državnoj svojini

Član 70.

Šumama u državnoj svojini obuhvaćenim šumskim područjem, odnosno područjem nacionalnog parka gazduje javno preduzeće, odnosno privredno društvo čiji je osnivač Republika Srbija, odnosno autonomna pokrajina, a koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom i posebnim propisima.

Šumama u državnoj svojini koje nisu obuhvaćene šumskim područjem može da gazduje pravno lice čiji je osnivač Republika Srbija, odnosno autonomna pokrajina, a koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom i posebnim propisima.

Izuzetno od stava 2. ovog člana, zaštitnim pojasevima drveća može da gazduje pravno lice čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, a koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom i posebnim propisima.

Pravno lice iz st. 1. do 3. ovog člana mora da ispunjava uslove u pogledu kadrovske osposobljenosti i tehničke opremljenosti.

Ministar bliže propisuje uslove pogledu kadrovske osposobljenosti i tehničke opremljenosti iz stava 4. ovog člana.

3. Gazdovanje šumama sopstvenika

Poslovi u šumama sopstvenika za koje se donosi program

Član 71.

Pravno lice iz člana 70. stav 1. ovog zakona pruža sopstvenicima šuma za koje se donosi program stručnu i savetodavnu podršku:

1) na izradi godišnjeg plana;

2) na izradi programa podizanja novih šuma i unapređenju stanja postojećih šuma;

3) na doznaci;

4) vrši druge stručno-savetodavne poslove.

Poslove iz stava 1. ovog člana može da vrši i udruženje sopstvenika šuma iz člana 73. ovog zakona ako ima zaposleno stručno lice.

Poslovi iz stava 1. ovog člana u šumama sopstvenika za koje se donosi program finansiraju se iz sredstava budžeta Republike Srbije, a za teritoriju autonomne pokrajine iz budžeta autonomne pokrajine.

Poslovi u šumama sopstvenika za koje se donosi osnova

Član 72.

Poslove iz člana 71. stav 1. ovog zakona u šumama sopstvenika za koje se donosi osnova vrši sopstvenik šuma.

Udruženja sopstvenika šuma

Član 73.

Radi ostvarivanja, unapređenja i zaštite zajedničkih prava i interesa, sopstvenici šuma mogu osnivati udruženja, u skladu s posebnim propisom kojim se uređuje udruženje.

Udruženje iz stava 1. ovog člana koje poseduje više od 100 ha šume, bez obzira na ukupnu površinu šuma u svojini, ima prioritet pri korišćenju sredstva Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda.

Udruženje iz stava 1. ovog člana dužno je da sprovodi mere gazdovanja šumama utvrđene programom.

Registar sopstvenika šuma

Član 74.

Sopstvenici šuma, odnosno udruženja sopstvenika šuma upisuju se u Registar sopstvenika šuma.

Registar sopstvenika šuma vodi Ministarstvo.

U Registru sopstvenika šuma vode se naročito podaci o sopstveniku, površini šuma, stanju šuma.

Ministar bliže propisuje uslove za upis u Registar sopstvenika šuma i brisanje iz Registra sopstvenika šuma, kao i sadržinu i način vođenja tog registra.

4. Savet za šume

Član 75.

Radi razmatranja stručnih pitanja, davanja stručnih mišljenja i učešća u realizaciji projektnih zadataka u oblasti unapređivanja šuma i šumarstva, ministar, u skladu s propisima kojima se uređuje državna uprava, rešenjem osniva posebnu radnu grupu – Savet za šume (u daljem tekstu: Savet).

Poslovi Saveta su:

1) učestvovanje u izradi, analizi i praćenju sprovođenja nacionalne šumarske i lovne politike, propisa, strategija i programa;

2) razmatranje analiza, ocena i informacija o problemima šuma i šumarstva i davanje predloga na planove gazdovanja šumama, ruralnog razvoja i zaštite prirode;

3) razmatranje programa istraživanja, planova razvoja i transfera znanja u šumarstvu i lovstvu, ruralnom razvoju i zaštiti prirode i davanje mišljenja na predložene projekte;

4) saradnja sa ostalim sektorima značajnim za šumu i šumarstvo.

Savet čini najmanje pet članova koje imenuje ministar.

Savet čine predstavnici Ministarstva, nadležnog organa autonomne pokrajine, istaknuti stručni i naučni radnici iz institucija i organizacija iz oblasti šumarstva i srodnih oblasti, kao i predstavnici sopstvenika šuma.

Sredstva za obavljanje poslova Saveta obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije.

VII. FINANSIRANjE

Sredstva za finansiranje delatnosti od opšteg interesa

Član 76.

Delatnosti od opšteg interesa iz člana 4. ovog zakona finansiraju se iz:

1) sredstava za obnovu-reprodukciju šuma;

2) budžeta Republike Srbije, odnosno autonomne pokrajine;

3) Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda.

1. Sredstva za obnovu-reprodukciju šuma

Obveznik izdvajanja sredstava

Član 77.

Sredstva za obnovu-reprodukciju šuma su:

1) sredstva za reprodukciju šuma;

2) sredstva za amortizaciju intenzivnih šumskih zasada.

Sredstva za reprodukciju šuma koje se prirodno obnavljaju, odnosno sredstva amortizacije intenzivnih šumskih zasada izdvaja korisnik, odnosno sopstvenik šuma koji gazduje šumama u skladu sa osnovom.

Sredstva za reprodukciju iz stava 1. tačka 1) ovog člana koriste se prioritetno za održavanje šuma i izradu planova gazdovanja šumama, a neutrošena sredstva u tekućoj godini moraju se iskoristiti kao učešće u finansiranju mera utvrđenih programima razvoja iz člana 19. ovog zakona, odnosno godišnjim programom korišćenja sredstava u narednoj godini.

Način obračuna sredstava

Član 78.

Osnovicu za obračun sredstava iz člana 77. ovog zakona čini tržišna vrednost izrađenih drvnih sortimenata na mestu seče.

Na osnovicu iz stava 1. ovog člana primenjuje se stopa od najmanje 15 %.

Evidencija sredstava

Član 79.

Korisnik šuma dužan je da obračuna i evidentira sredstva iz člana 77. ovog zakona, kao i da evidentira njihovo korišćenje.

2. Sredstva iz budžeta Republike Srbije i autonomne pokrajine

Član 80.

U budžetu Republike Srbije, odnosno budžetu autonomne pokrajine, obezbeđuju se sredstva za realizaciju prioritetnih mera iz programa razvoja iz člana 19. ovog zakona, i to za:

1) podizanje stepena šumovitosti pošumljavanjem;

2) unapređivanje stanja šumskih zasada četinara;

3) konverziju izdanačkih šuma u viši uzgojni oblik;

4) proizvodnju šumskog reproduktivnog materijala.

Sredstva iz stava 1. ovog člana koriste se u skladu sa srednjoročnim i godišnjim programom koji donosi Vlada, odnosno izvršni organ autonomne pokrajine.

3. Budžetski fond i Budžetski pokrajinski fond

Budžetski fond

Član 81.

Radi ostvarivanja opšteg interesa i dugoročnih ciljeva zasnovanih na principima održivog gazdovanja šumama utvrđenih Programom razvoja šumarstva na teritoriji Republike Srbije i planovima gazdovanja šumama ustanovljava se Budžetski fond, koji se vodi odvojeno u okviru glavne knjige trezora na povezanim evidencionim računima.

Budžetski fond osniva se na neodređeno vreme.

Budžetskim fondom upravlja Ministarstvo.

Po ukidanju Budžetskog fonda prava i obaveze preuzima Ministarstvo.

Izvori sredstava Budžetskog fonda

Član 82.

Sredstva Budžetskog fonda obezbeđuju se iz:

1) naknade za korišćenje šuma i šumskog zemljišta;

2) naknade za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma;

3) budžeta Republike Srbije;

4) fondova namenjenih ruralnom razvoju, zaštiti životne sredine, zaštiti voda, regionalnom razvoju i drugih fondova;

5) drugih izvora u skladu sa zakonom.

Izvori finansiranja Budžetskog fonda su i drugi prihodi, i to:

1) novčane kazne izrečene za:

– krivično delo kojim je naneta šteta šumi,

– privredni prestup ili prekršaj propisan ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje obezbeđivanje reproduktivnog materijala šumskog drveća,

– privredni prestup ili prekršaj propisan drugim zakonom, ako je kažnjivim delom naneta šteta šumi;

2) oduzeta imovinska korist i sredstva dobijena prodajom oduzetih predmeta u postupcima za utvrđivanje odgovornosti za kažnjiva dela iz stava 2. tačka 1) ovog člana;

3) sredstva ostvarena promenom namene šuma;

4) sredstva ostvarena otuđenjem šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini;

5) sredstva ostvarena od donacija.

Naknade iz st. 1. i 2. ovog člana prihod su budžeta Republike Srbije i koriste se namenski preko Budžetskog fonda.

Budžetski pokrajinski fond

Član 83.

Radi ostvarivanja opšteg interesa i dugoročnih ciljeva zasnovanih na principima održivog gazdovanja šumama utvrđenih Programom razvoja šumarstva na teritoriji autonomne pokrajine i planovima gazdovanja šumama ustanovljava se Budžetski pokrajinski fond koji se vodi u okviru glavne knjige trezora na povezanim evidencionim računima.

Budžetski pokrajinski fond osniva se na neodređeno vreme.

Budžetskim pokrajinskim fondom upravlja nadležni organ autonomne pokrajine.

Po ukidanju Budžetskog pokrajinskog fonda prava i obaveze preuzima nadležni organ autonomne pokrajine.

Izvori sredstava Budžetskog pokrajinskog fonda

Član 84.

Sredstva Budžetskog pokrajinskog fonda obezbeđuju se iz:

1) naknade za korišćenje šuma i šumskog zemljišta koja se ostvaruje na teritoriji autonomne pokrajine;

2) naknade za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma koja se ostvaruje na teritoriji autonomne pokrajine;

3) budžeta autonomne pokrajine;

4) fondova namenjenih ruralnom razvoju, zaštiti životne sredine, zaštiti voda, regionalnom razvoju i drugih fondova za autonomnu pokrajinu;

5) drugih izvora u skladu sa zakonom;

Naknade iz stava 1. ovog člana, kao i naknade iz člana 82. stav 2. ovog zakona koje se ostvaruju na teritoriji autonomne pokrajine prihod su budžeta autonomne pokrajine i koriste se namenski preko Budžetskog pokrajinskog fonda.

Naknada za korišćenje šuma i šumskog zemljišta

Član 85.

Naknadu za korišćenje šuma i šumskog zemljišta plaća korisnik, odnosno sopstvenik šuma.

Osnovicu za obračun naknade iz stava 1. ovog člana, koju plaća korisnik šuma, čini ukupan godišnji prihod korisnika šuma ostvaren gazdovanjem šumama.

Na osnovicu iz stava 2. ovog člana primenjuje se stopa od 3 %.

Osnovicu za obračun naknade iz stava 1. ovog člana, koju plaća sopstvenik šume, čini tržišna vrednost izrađenih drvnih sortimenata na mestu seče.

Na osnovicu iz stava 4. ovog člana primenjuje se stopa od 5 %

Tržišna vrednost posečenog drveta iz stava 4. ovog člana jeste cena po jedinici mere koju ostvaruje korisnik šuma.

Privremeni obračun i utvrđivanje visine naknade vrši korisnik šuma u skladu sa planom poslovanja za tekuću godinu.

Privremeni obračun i uplatu naknade vrši korisnik šume do 15. u mesecu za prethodni mesec.

Konačan obračun visine naknade za prethodnu godinu korisnik šuma vrši do 15. januara tekuće godine.

Obračun i utvrđivanje visine naknade za šume sopstvenika vrši se u postupku doznake.

Naknada za zaštitu, korišćenje i unapređivanje

opštekorisnih funkcija šuma

Član 86.

Naknadu za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma plaćaju pravna lica, osim pravnih lica iz člana 70. st. 1. do 3. ovog zakona.

Obračun i uplatu naknade iz stava 1. ovog člana, vrši pravno lice do 15. u mesecu za prethodni mesec.

Osnovica za obračun naknade iz stava 1. ovog člana čini ukupan godišnji prihod pravnog lica.

Na osnovicu iz stava 3. ovog člana primenjuje se stopa od 0,025 %.

Naplata naknada

Član 87.

U pogledu kontrole plaćanja, prinudne naplate naknada iz čl. 85. i 86. ovog zakona, zastarelosti, naplate kamate i drugih pitanja oko naplate tih naknada koje nisu uređene ovim zakonom, primenjuju se posebni propisi kojim se uređuju poreski postupak i poreska administracija.

Korišćenje sredstava Budžetskog fonda i Budžetskog pokrajinskog fonda

Član 88.

Sredstva Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda koriste se za sprovođenje mera utvrđenih programima razvoja iz člana 19. ovog zakona, kao i godišnjim programom korišćenja sredstava.

Od ukupno ostvarenih sredstava Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda prioritetno se rezervišu sredstva za izradu planova razvoja i programa, kao i za finansiranje mera zaštite šuma od prouzrokovanja posledica širih razmera (od požara, prenamnoženja insekata i slično), predviđenih srednjoročnim planom zaštite od požara, odnosno srednjoročnim planom zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina.

Godišnji program korišćenja sredstava za namene iz stava 1. ovog člana donosi Vlada, odnosno izvršni organ autonomne pokrajine.

Ministar bliže propisuje uslove, kao i način dodele i korišćenja sredstava iz godišnjeg programa iz stava 1. ovog člana.

Nedostatak sredstava

Član 89.

Ako sredstva Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda u tekućoj godini ne budu dovoljna za izvršavanje nastalih obaveza zbog iznenadne ugroženosti šuma ili bitno izmenjenih okolnosti u izradi i sprovođenju planova gazdovanja šumama koje nije bilo moguće predvideti, nedostajuća sredstva će se obezbediti iz budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta autonomne pokrajine i sredstava korisnika šuma.

Neutrošena sredstva Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda u toku tekuće godine prenose se za iste namene u narednoj godini.

VIII. VREDNOST ŠUMA

Član 90.

U osnovama i programima utvrđuje se vrednost šuma na način utvrđen ovim zakonom.

Vrednost šume, u smislu ovog zakona, čini vrednost drveta, zemljišta, ostalih proizvoda i opštekorisnih funkcija šuma.

Vrednost šume utvrđena u osnovama primenjuje se u sledećim slučajevima: pravnog prometa; promene namene šuma; šumske štete; sudskih i upravnih postupaka i sporova, osim protiv konačnog poreskog upravnog akta; ocene i procene potencijala šuma za društveni razvoj; ocene uspešnosti gazdovanja šumama (pri sertifikaciji šuma); praćenja i analiziranja stanja šuma; u drugim slučajevima.

Vrednost šume utvrđuje se u godini usvajanja planova gazdovanja šumama, a u toku važenja osnova i programa vrednost dela šume se, po potrebi, utvrđuje na način utvrđen ovim zakonom.

Ministar bliže propisuje način utvrđivanja vrednosti šuma.

IH. KOMORA INŽENjERA ŠUMARSTVA

Komora inženjera šumarstva Srbije

Član 91.

Radi unapređenja uslova za obavljanje stručnih poslova u šumarstvu, zaštite opšteg i pojedinačnog interesa u obavljanju poslova i organizovanju u pružanju usluga u šumarstvu, kao i radi ostvarivanja drugih ciljeva osniva se Komora inženjera šumarstva Srbije (u daljem tekstu: Komora).

Članovi Komore su inženjeri šumarske struke.

Komora je pravno lice sa sedištem u Beogradu.

Poslovi Komore

Član 92.

Komora obavlja sledeće poslove:

utvrđuje prava i dužnosti i etičke norme ponašanja članova u obavljanju poslova iz člana 91. ovog zakona;

utvrđuje ispunjenost uslova za izdavanje licence;

proverava usklađenost izdatih licenci s propisima drugih zemalja;

vodi evidenciju lica kojima su izdate licence;

organizuje sudove časti za utvrđivanje povreda profesionalnih standarda i normativa (profesionalne odgovornosti), kao i za izricanje mera za te povrede;

obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom.

Organizacija i način obavljanja poslova iz stava 1. ovog člana bliže se uređuje statutom i opštim aktima Komore.

Na statut i opšte akte Komore saglasnost daje Ministarstvo.

Organi Komore su: skupština, upravni odbor, nadzorni odbor i predsednik.

Upravni odbor čine: predsednik, potpredsednik, tri predstavnika Ministarstva i dva predstavnika nadležnog organa autonomne pokrajine.

Broj, sastav, delokrug i način izbora organa iz st. 1. i 2. ovog zakona utvrđuje se statutom Komore.

Sredstva za rad Komore

Član 94.

Sredstva za rad Komore su: članarine, naknade za utvrđivanje ispunjenosti uslova za izdavanje licence, donacije, sponzorstva, pokloni i drugi izvori u skladu sa zakonom.

Komora utvrđuje visinu članarine i naknade za izdavanje licence iz stava 1. ovog člana uz prethodnu saglasnost ministra.

Nadzor nad zakonitošću rada Komore vrši Ministarstvo.

Licenca

Član 95.

Licencu za obavljanje stručnih poslova u gazdovanju šumama (u daljem tekstu: licenca) može da dobije lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije – master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti šumarstva, šumarskog smera i koje ima položeni državni stručni ispit, kao i stručni ispit za sticanje licence za obavljanje određenih poslova.

Ministar bliže propisuje program i način polaganja stručnog ispita za sticanje licence, obrazac zapisnika o polaganju stručnog ispita i obrazac uverenja o položenom stručnom ispitu.

Postupak izdavanja i oduzimanja licence

Član 96.

Postupak izdavanja i oduzimanja licence sprovodi Komora.

Troškove izdavanja snosi lice koje podnese zahtev za izdavanje licence.

Komora pokreće postupak za oduzimanje licence po službenoj dužnosti, na predlog lica ovlašćenog za proveru stručnog rada imalaca licenci, kao i drugih lica koja pruže dokaze da je imalac licence izvršio teže povrede struke, utvrđene statutom Komore.

Licu koje izgubi uverenje o licenci Komora će na njegov zahtev i o njegovom trošku izdati duplikat uverenja.

Komora vodi imenik izdatih i oduzetih licenci.

Komora je dužna da na veb-sajtu Komore objavljuje spisak lica koja imaju važeće licence s podacima potrebnim za uspostavljanje kontakta s tim licima.

X. OBAVLjANjE POSLOVA U ŠUMARSTVU

Član 97.

Izvođenjem radova na zaštiti, gajenju i korišćenju šuma može da se bavi pravno lice, odnosno preduzetnik koji je registrovan za obavljanje tih delatnosti u Registru privrednih subjekata i koji ispunjava uslove u pogledu opreme i stručnog kadra.

Ministar bliže propisuje uslove u pogledu opreme i stručnog kadra iz stava 1. ovog člana.

XI. IMOVINSKO-PRAVNI POSLOVI

1. Promet i zakup šuma i šumskog zemljišta

Otuđivanje i zamena šuma u državnoj svojini

Član 98.

Šume i šumsko zemljište u državnoj svojini ne mogu da se otuđuju, osim u slučaju komasacije, kao i u slučajevima utvrđenim ovim zakonom.

Korisnik šume može, uz saglasnost Vlade, deo šume ili šumskog zemljišta u državnoj svojini, u kojoj ne može da se organizuje racionalno gazdovanje, da proda po tržišnim uslovima ili zameni za šumu ili šumsko zemljište sopstvenika šume ako su te šume izolovane, odnosno ako su enklave ili poluenklave u kompleksu šuma u državnoj svojini.

Sredstva ostvarena po osnovu stava 2. ovog člana prihod su budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta autonomne pokrajine i koriste se namenski preko budžetskih fondova iz čl. 81. i 83. ovog zakona, i to prvenstveno za pribavljanje šuma ili šumskog zemljišta radi povećanja i ukrupnjavanja poseda u državnoj svojini.

Zakup šumskog zemljišta u državnoj svojini

Član 99.

Šume u državnoj svojini ne mogu se davati u zakup.

Šumsko zemljište u državnoj svojini može da se da u zakup do njegovog privođenja nameni utvrđenoj planovima gazdovanja šumama.

Pravo preče kupovine

Član 100.

Sopstvenik šume koji namerava da proda šumu dužan je da tu šumu prvo ponudi na prodaju korisniku šume ako se ona graniči sa šumom u državnoj svojini.

Sopstvenik šume dužan je da u ponudi navede uslove i cenu prodaje.

Korisnik šume dužan je da se o ponudi izjasni u roku od 30 dana.

Ako ponuda ne bude prihvaćena u propisanom roku, sopstvenik šume može šumu prodati uz iste ili za njega povoljnije uslove od onih iz ponude.

Ugovor zaključen protivno odredbama st. 1. do 4. ovog člana je ništavan.

2. Komasacija šuma i šumskog zemljišta

Član 101.

Komasacija šuma i šumskog zemljišta može se vršiti u skladu s posebnim propisom kojim se uređuje komasacija poljoprivrednog zemljišta.

Šume i šumsko zemljište uređeno komasacijom ne može da se usitni na parcele čija je površina manja od 0,5 ha.

Organ koji vodi postupak komasacije dužan je da pre donošenja odluke o komasaciji pribavi saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine saglasnost nadležnog organa autonomne pokrajine.

3. Ograničavanje šuma, uknjiženje svojine i evidencija

Uknjiženje svojine i evidencija

Član 102.

Sopstvenik šuma je dužan da kod nadležnih organa pokrene propisane postupke radi: razrešavanja spornih imovinsko-pravnih pitanja; sticanja i pribavljanja propisane dokumentacije o pravu svojine; uknjiženja tih prava u javne knjige kod organa nadležnog za vođenje nepokretnosti; deobe suvlasničke šume i uspostavljanja i utvrđivanja granica svojih šuma.

Šume sopstvenika za koje je donet program ne mogu da se usitnjavaju na parcele manje od 0,5 ha.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma na području na kome se snima stanje šuma radi izrade planova gazdovanja šumama, odnosno projekata komasacije ili arondacije zemljišta i šuma mora da dozvoli slobodan pristup licima koja obavljaju te poslove.

Korisnik šuma dužan je da uspostavi i vodi evidenciju propisane dokumentacije o sticanju prava svojine.

Ograničavanje šuma

Član 103.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da u skladu s posebnim propisom kojim se uređuje državni premer i katastar izvrši ograničavanje svojih šuma, u obimu i u roku utvrđenom u planovima gazdovanja šumama.

Korisnik šuma dužan je da izvršava obavezu iz stava 1. ovog člana u skladu s godišnjim programom ograničavanja šuma, koji donosi do 31. oktobra tekuće godine za narednu godinu.

Na program iz stava 2. ovog člana saglasnost daje Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, u roku od 30 dana od dana dostavljanja programa.

Sredstva za ograničavanje šuma u državnoj svojini obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, a za teritoriju autonomne pokrajine iz budžeta autonomne pokrajine.

Ministar bliže uređuje način izrade programa iz stava 2. ovog člana.

XII. NADZOR

Nadzor nad primenom zakona

Član 104.

Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši Ministarstvo preko šumarskog inspektora u okviru delokruga utvrđenog ovim zakonom.

Autonomnoj pokrajini poverava se, kao povereni posao državne uprave, vršenje inspekcijskog nadzora nad primenom odredaba ovog zakona za šumska područja na teritoriji autonomne pokrajine.

Uslovi koje mora da ispunjava šumarski inspektor

Član 105.

Poslove šumarskog inspektora može da vrši lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije – master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama od najmanje četiri godine iz oblasti šumarstva, šumarskog smera i koje ima položen državni stručni ispit i najmanje pet godina radnog iskustva u struci.

Službena legitimacija i službeno odelo

Član 106.

U obavljanju poslova inspekcijskog nadzora šumarski inspektor mora da ima službenu legitimaciju.

Šumarski inspektor obavlja poslove inspekcijskog nadzora u propisanom službenom odelu.

Ministar bliže propisuje obrazac i sadržinu legitimacije, izgled službenog odela kao i način vođenja evidencije o izdatim službenim legitimacijama.

Obaveza lica nad kojima se vrši inspekcijski nadzor

Član 107.

Fizičko, odnosno pravno lice dužno je da šumarskom inspektoru omogući vršenje inspekcijskog nadzora, da mu bez odlaganja stavi na uvid i raspolaganje sve dokaze i da da izjavu o činjenicama koje su značajne za utvrđivanje nepravilnosti u primeni propisa.

Prava i dužnosti šumarskog inspektora

Član 108.

U vršenju poslova šumarske inspekcije šumarski inspektor ima pravo i dužnost da utvrđuje i proverava:

1) sprovođenje planova gazdovanja šumama;

2) izvođačke projekte čijom se realizacijom ostvaruju kvalitetni drvni sortimenti (tehnička oblovina);

3) da li se na postrojenjima za primarnu preradu drveta prerađuje žigosano drvo;

4) da li se šumom koja je prostornim ili urbanističkim planom (bez obzira na to da li je utvrđen opšti interes) određena da bude građevinsko zemljište gazduje do njenog privođenja planiranoj nameni u skladu sa ovim zakonom;

5) da li se opasne i štetne materije ispuštaju i odlažu u šumi i na šumskom zemljištu;

6) da li se šumsko zemljište dato u zakup koristi u skladu sa odredbama ovog zakona do privođenja nameni;

7) da li se seča šuma vrši u skladu sa odredbama člana 59. ovog zakona;

8) da li korisnik mineralnih sirovina na šumskom zemljištu poseduje neophodnu dokumentaciju za korišćenje mineralnih sirovina;

9) da li se promena namene šuma vrši u skladu sa odredbama ovog zakona i posebnim propisom kojim se uređuje promena namene šume i šumskog zemljišta;

10) poslovne knjige i ostalu dokumentaciju radi kontrole primene ovog zakona;

11) održavanje i uspostavljanje šumskog reda;

12) sprovođenje srednjoročnog plana zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina;

13) da li se sredstva ostvarena od naknade za korišćenje šuma i šumskog zemljišta i naknade za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma koriste u skladu sa ovim zakonom;

14) sprovođenje mera koje se finansiraju sredstvima Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda;

15) da li se sprovode i druge odredbe propisane ovim zakonom.

Mere koje nalaže šumarski inspektor

Član 109.

U vršenju poslova iz člana 108. ovog zakona šumarski inspektor je ovlašćen i dužan da:

1) privremeno obustavi korišćenje šuma koje se ne vrši pod uslovima utvrđenim ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega;

2) privremeno oduzme šumske proizvode i predmete kojima je izvršen privredni prestup, odnosno prekršaj i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem tih radnji;

3) obračuna šumsku štetu i naloži licu da istu uplati na račun Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda;

4) naloži izvršavanje radova određenih planovima gazdovanja šumama, čije bi neizvršenje u predviđenom roku prouzrokovalo štetne posledice;

5) u hitnim slučajevima, u kojima bi nastupila šteta po opšti interes, naredi mere za sprečavanje štete;

6) izrekne fizičkom ili pravnom licu novčanu kaznu na licu mesta za prekršaje predviđene ovim zakonom;

7) podnese zahtev za pokretanje prekršajnog postupka i prijavu za privredni prestup zbog kršenja odredbi ovog zakona i propisa donetih na osnovu njega;

8) preduzme i druge mere u skladu sa ovim zakonom.

Mere iz stava 1. tač. 1) do 6) ovog člana šumarski inspektor nalaže rešenjem.

Nadležnost za rešavanje po žalbi

Član 110.

Na rešenje šumarskog inspektora može se izjaviti žalba ministru u roku od osam dana od dana donošenja rešenja.

O žalbi ministar odlučuje rešenjem u roku od 15 dana od dana dostavljanja žalbe.

Žalba ne odlaže izvršenje rešenja.

Rešenje ministra iz stava 2. ovog člana je konačno i protiv njega može se pokrenuti upravni spor.

XIII. KAZNENE ODREDBE

Privredni prestup

Član 111.

Novčanom kaznom od 300.000 do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako:

1) vrši pustošenje i krčenje šuma (član 9. stav 1. tačka 1);

2) vrši čistu seču šuma koja nije planirana kao redovan vid obnavljanja šuma (član 9. stav 1. tačka 2);

3) vrši seču koja nije u skladu s planovima gazdovanja šumama (član 9. stav 1. tačka 3);

4) vrši seču stabala retkih i zaštićenih vrsta drveća (član 9. stav 1. tačka 4);

5) vrši podbeljivanje stabala (član 9. stav 1. tačka 5);

6) vrši seču semenskih sastojina i semenskih stabala koja nije predviđena planovima gazdovanja šumama (član 9. stav 1. tačka 8);

7) vrši promenu namene šuma i šumskog zemljišta suprotno odredbi člana 10. stav 1. ovog zakona;

8) vrši seču stabala, uništavanje podmlatka i sakupljanje semena strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta šumskog drveća, utvrđenih posebnim propisom (član 13. stav 1);

9) ne izvrši sanaciju šume pošumljavanjem u skladu sa članom 16. stav 1. ovog zakona;

10) ne izvrši sanaciju starih sečišta i požarišta u skladu sa planovima gazdovanja šumama (član 16. stav 3);

11) ne izvrši rekultivaciju zemljišta na kojem se nalazi odlagalište jalovine, pepela, šljake i drugih opasnih i štetnih materija pod uslovima i na način propisan odredbom člana 16. stav 4. ovog zakona;

12) ne obezbedi izradu osnove i ne donese osnovu (član 25. stav 2);

13) ne sprovodi planove gazdovanja šumama u skladu sa odredbom člana 29. ovog zakona;

14) ne donese godišnji plan u skladu sa odredbama člana 30. ovog zakona;

15) ne donese izvođački projekat u skladu sa odredbama člana 31. ovog zakona;

16) ne donese projekat korišćenja ostalih šumskih proizvoda i projekat za korišćenje ostalih funkcija šuma u skladu sa odredbama člana 32. ovog zakona;

17) ne donese projekat za podizanje zasada kratkog proizvodnog cikulsa u skladu sa odredbama člana 33. ovog zakona;

18) ne vrši evidentiranje radova, odnosno ne vodi knjigu šumske hronike, u skladu sa odredbom člana 35. ovog zakona;

19) ne vrši poslove čuvanja šuma u skladu sa članom 39. st. 1. i 3. ovog zakona;

20) ne prati zdravstveno stanje šuma i njihovu ugroženost od elementarnih nepogoda (član 39. stav 2);

21) ne organizuje službu čuvanja šuma (član 39. stav 4);

22) ne prati uticaj biotičkih i abiotičkih činilaca na zdravstveno stanje šuma i ne preduzima blagovremeno mere za zaštitu šuma i šumskog zemljišta (član 42. stav 1);

23) ne izdvaja sredstva za reprodukciju šuma odnosno sredstva za amortizaciju intenzivnih šumskih zasada u skladu sa osnovom (član 77. stav 2);

24) koristi sredstva za obnovu-reprodukciju šuma suprotno odredbi člana 77. stav 3. ovog zakona;

25) ne vrši obračun i evidenciju sredstava iz člana 77. ovog zakona, odnosno ne vodi evidenciju korišćenja tih sredstava (član 79);

26) koristi sredstva Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda suprotno članu 88. ovog zakona.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom zakonom od 100.000 do 200.000 dinara.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana, pored novčane kazne, može se izreći i zaštitna mera zabrane pravnom licu da se bavi određenom privrednom delatnošću, odnosno zaštitna mera zabrane odgovornom licu da vrši određene dužnosti, u trajanju od šest meseci do pet godina.

Za privredni prestup iz stava 1. tač. 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) i 8) ovog člana pravnom licu pored novčane kazne može se izreći zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili namenjeni za izvršenje privrednog prestupa ili su nastali ili pribavljeni izvršenjem privrednog prestupa.

Prekršaj pravnog lica

Član 112.

Novčanom kaznom od 100.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:

1) vrši pašu, brst stoke, kao i žirenje u šumi (član 9. stav 1. tačka 6);

2) vrši sakupljanje ostalih šumskih proizvoda (gljive, plodovi, lekovito bilje, puževi i drugo) iz člana 9. stav 1. tačka 7) ovog zakona;

3) koristi kamen, šljunak, pesak, humus, zemlju i treset, osim za izgradnju infrastrukturnih objekata za gazdovanje šumama (član 9. stav 1. tačka 9);

4) vrši samovoljno zauzimanje šuma, uništavanje ili oštećivanje šumskih zasada, oznaka i graničnih znakova, kao i izgradnju objekata koji nisu u funkciji gazdovanja šumama (član 9. stav 1. tačka 10);

5) vrši odlaganje smeća i štetnih i opasnih materija i otpadaka, kao i zagađivanje šuma na bilo koji način (član 9. stav 1. tačka 11);

6) preduzima druge radnje kojima se slabi prinosna snaga šume ili ugrožavaju funkcije šume (član 9. stav 1. tačka 12);

7) ne postupa u skladu s preporukama i predlozima pravnog lica koje vrši izveštajno – dijagnozno prognozne poslove radi praćenja zdravstvenog stanja i sprovođenje mera zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina, kao i ako ne dostavlja uzorke materijala u roku, na način i po postupku utvrđenom u planu iz člana 43. stav 1. ovog zakona (član 44. st. 3. i 4);

8) ne donese plan zaštite šuma od požara u skladu sa odredbama člana 46. st. 1. do 4. ovog zakona;

9) ne obavesti najbližu vatrogasno-spasilačku jedinicu pri ministarstvu nadležnog za unutrašnje poslove i Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine o nastanku požara i ne dostavi izveštaj Ministarstvu, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležnom organu autonomne pokrajine u roku od osam dana od dana izbijanja požara (član 46. st. 6. i 7);

10) pali otvorenu vatru u šumi i na zemljištu u neposrednoj blizini šume, na udaljenosti manjoj od 200 m od ruba šume (član 47. stav 1);

11) ne nadoknadi štetu sopstveniku, odnosno korisniku šume za štetu nanesenu šumi (član 48. stav 1);

12) u šumi, na šumskom zemljištu i na udaljenosti manjoj od 200 m od šume vrši odlaganje smeća, otrovnih supstanci i ostalog otpada, kao i izgradnju objekata za njihovo skladištenje, preradu ili uništavanje (član 49. stav 1);

13) ne spreči odlaganje smeća, otrovnih supstanci i ostalog opasnog otpada u šumi i neposrednoj blizini šume i ne obavesti o tome Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine (član 49. stav 2);

14) ne spreči u šumi, na šumskom zemljištu i na udaljenosti manjoj od 200 m od šume odlaganje smeća, otrovnih supstanci i ostalog opasnog otpada, kao i izgradnju objekata za njihovo skladištenje, preradu ili uništavanje i ako ne preduzme sve mere sanacije oštećene šume (član 49. stav 3);

15) vrši odvodnjavanje i izvođenje drugih radova kojima se vodni režim u šumi menja tako da se ugrožava opstanak i vitalnost šume (član 50. stav 1);

16) pri izradi i sprovođenju projekata uređivanja izvorišta voda u šumskim ekosistemima postupa suprotno odredbi člana 50. stav 2. ovog zakona;

17) za radove iz člana 50. st. 1. i 2. ovog zakona nije pribavio saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine (član 50. stav 3);

18) postupi suprotno zabranama iz člana 51. stav 1. ovog zakona;

19) ne obeleži deo šume sa ograničenim pristupom vidljivim znakovima upozorenja (član 51. stav 4);

20) vrši pašu, brst ili žirenje u šumi suprotno odredbama člana 52. ovog zakona;

21) ne održava brojnost i vrste divljači na takvom nivou da se ne narušava biološka ravnoteža šumskog ekosistema i ako ne sprečava sprovođenje ciljeva gazdovanja šumom (član 53. stav 1);

22) donosi planske dokumente u lovstvu koji nisu u skladu sa planom razvoja, osnovama i programima (član 53. stav 2);

23) vrši intenzivno gajenje krupne divljači u ograđenim površinama u šumama u kojima je u toku proces obnavljanja (podmlađivanja) (član 53. stav 3);

24) vrši gazdovanje semenskim objektima suprotno odredbi člana 54. ovog zakona;

25) vrši radove u semenskim objektima suprotno odredbi člana 55. ovog zakona;

26) ne obezbeđuje šumski reproduktivni materijal autohtonih vrsta drveća u skladu sa Bilansom (član 56. stav 1);

27) vrši odabiranje, obeležavanje i evidentiranje stabala za seču suprotno odredbi člana 57. ovog zakona;

28) vrši doznaku suprotno odredbama člana 58. st. 1. do 6. ovog zakona;

29) vrši seču šuma suprotno odredbama člana 59. st. 1. do 3. ovog zakona;

30) vrši promet drveta posečenog u šumi i van šume, odnosno proizvedenih drvnih sortimenata koji nisu žigosani jasno vidljivim šumskim žigom (član 60. stav 1);

31) žigosanje posečenog drveta ne vrši stručno lice iz člana 60. stav 3. ovog zakona;

32) vrši preradu drveta na postrojenjima za mehaničku preradu drveta ako drvo nije žigosano na način propisan ovim zakonom (član 60. stav 5);

33) ne izvrši evidenciju o prijemu drveta u knjizi evidencije u postrojenju za mehaničku preradu drveta (član 60. stav 6);

34) ne uspostavi i ne održava šumski red (član 61. st. 1. i 2);

35) vrši sakupljanje ostalih šumskih proizvoda suprotno odredbi člana 62. ovog zakona;

36) vrši izgradnju objekata u šumama suprotno članu 63. ovog zakona;

37) planiranje, gradnju, održavanje i korišćenje tehničke infrastrukture vrši suprotno članu 64. ovog zakona;

38) koristi i održava šumske puteve suprotno odredbama člana 66. st. 1. do 3. ovog zakona;

39) koristi šumske puteve za sportska takmičenja suprotno odredbi člana 66. stav 4. ovog zakona;

40) ne vodi katastar šumskih puteva koji se koriste za potrebe gazdovanje šumama (član 66. stav 5);

41) ne vodi i ne održava evidenciju šuma i šumskog zemljišta u skladu sa članom 67. st. 1. i 2. ovog zakona;

42) ne sprovede mere gazdovanje šumama utvrđene programom (član 73. stav 3);

43) vrši izvođenje radova na zaštiti, gajenju i korišćenju šuma, a ne ispunjava uslove iz člana 97. stav 1. ovog zakona;

44) vrši otuđivanje šume i šumskog zemljišta u državnoj svojini suprotno odredbi člana 98. stav 1;

45) vrši zamenu šume ili šumskog zemljišta u državnoj svojini suprotno odredbi člana 98. stav 2. ovog zakona;

46) daje u zakup šumu u državnoj svojini (član 99. stav 1);

47) daje u zakup šumsko zemljište u državnoj svojini suprotno odredbi člana 99. stav 2. ovog zakona;

48) proda šumu koju nije prethodno ponudio na prodaju korisniku šume, ako se ona graniči sa šumom u državnoj svojini (član 100. st. 1. i 2);

49) ne dozvoli slobodan pristup licima koja snimaju stanje šuma radi izrade planova gazdovanje šumama, odnosno projekata komasacije ili arondacije zemljišta i šuma (član 102. stav 3);

50) ne uspostavi i ne vodi evidenciju propisane dokumentacije o sticanju prava svojine (član 102. stav 4);

51) ne donese program ograničavanja i ne izvrši ograničavanje svojih šuma u skladu sa tim programom (član 103. st. 1. i 2);

52) ne pribavi saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležnog organa autonomne pokrajine na godišnji program ograničavanja šuma (član 103. stav 3);

53) ne postupi po rešenju šumarskog inspektora u skladu sa ovim zakonom.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom zakonom od 25.000 do 50.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu.

Za prekršaj iz stava 1. tač. 1), 2), 3), 5),10), 12), 15), 20), 27), 29), 30), 32), 35) i 43) ovog člana pored novčane kazne može se izreći zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni za izvršenje prekršaja ili su nastali ili pribavljeni izvršenjem prekršaja.

Prekršaj fizičkog lica

Član 113.

Novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice ako učini radnje iz člana 111. stav 1. tač. 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 20), 22) i člana 112. stav 1. tač. 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 10), 11), 12), 13), 14), 15), 18), 20), 29), 30), 34), 35), 48), 49) i 53) ovog zakona.

Za prekršaj iz člana 111. stav 1. tač. 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8) i člana 107. tač. 1), 2), 3), 5), 10), 12), 15), 20), 29) i 35) ovog zakona pored novčane kazne može se izreći zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni za izvršenje prekršaja ili su nastali ili pribavljeni izvršenjem prekršaja.

Za prekršaje iz člana 112. stav 1. tač. 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 10), 12), 14), 15), 18), 20), 34), 35) i 53) ovog zakona, šumarski inspektor može naplatiti i novčanu kaznu na licu mesta fizičkom licu ako učini radnje u iznosu od 5.000 dinara.

XIV. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Usklađivanje poslovanja pravnih lica koja gazduju šumama u državnoj svojini

Član 114.

Javno preduzeće za gazdovanje šumama „Srbijašume” i Javno preduzeće za gazdovanje šumama „Vojvodinašume” koja na dan stupanja na snagu ovog zakona obavljaju poslove gazdovanja šumama dužna su da svoje poslovanje i opšta akta usklade sa odredbama ovog zakona u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Druga pravna lica koja gazduju šumama u državnoj svojini, kao i sopstvenici šuma koji gazduju šumama u skladu sa osnovom, dužna su da svoje poslovanje i opšta akta usklade sa odredbama ovog zakona u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Osnivanje Saveta za šume

Član 115.

Ministar će osnovati Savet za šume u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Rok za donošenje akata po osnovu ovlašćenja iz ovog zakona

Član 116.

Programi razvoja iz člana 19. ovog zakona biće doneti u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Podzakonski akti koje Vlada, odnosno izvršni organ autonomne pokrajine donosi na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona, biće doneti u roku od pet godina od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Dinamika donošenja osnova i programa

Član 117.

Dinamiku donošenja osnova i programa u skladu sa odredbama ovog zakona utvrdiće ministar.

Osnove i programi koji su doneti u skladu sa odredbama Zakona o šumama („Službeni glasnik RS”, br. 46/91, 83/92, 53/93 – dr. zakon, 54/93, 60/93 – ispravka, 67/93 – dr. zakon, 48/94 – dr. zakon, 54/96 i 101/05 – dr. zakon) primenjivaće se do donošenja osnova i programa u skladu sa dinamikom utvrđenom na način iz stava 1. ovog člana.

Privremeni program gazdovanja

Član 118.

Do donošenja programa u skladu sa ovim zakonom šumama sopstvenika se gazduje na osnovu programa gazdovanja koje donosi korisnik šuma najkasnije do 31. oktobra tekuće godine za narednu godinu i na koji saglasnost daje Ministarstvo, a za teritoriju autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine.

Primena podzakonskih propisa

Član 119.

Podzakonski propisi koje na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona donosi ministar biće doneti u roku od dve godine dana od stupanja na snagu ovog zakona.

Do donošenja podzakonskih propisa na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona primenjuju se propisi doneti na osnovu Zakona o šumama („Službeni glasnik RS”, br. 46/91, 83/92, 53/93 – dr. zakon, 54/93, 60/93 – ispravka, 67/93 – dr. zakon, 48/94 – dr. zakon, 54/96 i 101/05 – dr. zakon) ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.

Prestanak važenja zakona

Član 120.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o šumama („Službeni glasnik RS”, br. 46/91, 83/92, 53/93 – dr. zakon, 54/93, 60/93 – ispravka, 67/93 – dr. zakon, 48/94 – dr. zakon, 54/96 i 101/05 – dr. zakon), osim odredaba čl. 9. do 20. tog zakona.

Stupanje na snagu zakona

Član 121.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”, a primenjuje se istekom šestog meseca od dana njegovog stupanja na snagu.

4827010.0062.22.Doc/1

POPIS ŠUMA I ŠUMSKIH ZEMLjIŠTA ŠUMSKIH PODRUČJA

1. Južnomoravsko šumsko područje

1) državne šume i šumska zemljišta (u daljem tekstu: državne šume) obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Bosilegrad, Klisura, Vardenik, Borovik, Južna Morava, Kukavica I, Kukavica II, Kukavica III, Kopiljak-Kruškar, Granična šuma, Karpina, Petrova Gora, Soboršnica, Trgovište, Zarbinska reka, Kozjak, Rujan, Trnovačka reka, Dupilo i Preševo;

2) državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a koje nisu obuhvaćene gazdinskim jedinicama (u daljem tekstu: neuređene državne šume) a nalaze se na teritorijama opština: Bosilegrad, Surdulica, Vranje, Trgovište, Vladičin Han, Bujanovac i Preševo;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Vladičin Han, Vranje, Surdulica, Bosilegrad, Trgovište, Bujanovac i Preševo;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Vladičin Han, Vranje, Surdulica, Bosilegrad, Trgovište, Bujanovac i Preševo.

2. Jablaničko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Kukavica I, Kukavica II, Kačer – Zeleničje, Petrova Gora – Sokolov vis, Velja Glava – Kopiljak, Zajčevac – Ajkobila – Šajić, Gornja Jablanica, Radevačka česma, Šilovačke šume, Sveti Jovan, Donja Vlasina, Bukova Glava – Čobanac, Barnos – Vidnjište, Gornja Vlasina, Leskovačko polje, Pusta reka;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama grada Leskovac i opština: Lebane, Medveđa, Bojnik, Vlasotince i Crna Trava;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Leskovac i opština: Lebane, Medveđa, Bojnik, Vlasotince i Crna Trava;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Leskovac i opština: Lebane, Medveđa, Bojnik, Vlasotince i Crna Trava.

3. Nišavsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Nišava, Stara Planina II – Topli Dol, Stara Planina II – Arbinje, Stara Planina I – Široke Luke, Stara Planina I – Prelesje, Vidlič, Zavoj, Belava, Vlaška planina, Greben, Tumba – Rakitska Gora, Tegošnica, Rnjos i Suva Planina;

2) neuređene državne šume kojima gazduju opštine: Babušnica, Pirot i Dimitrovgrad;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Babušnica, Pirot i Dimitrovgrad:

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Babušnica, Pirot i Dimitrovgrad.

4. Moravsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Veliki Jastrebac, Mali Jastrebac II, Suva Planina I – Trem, Šljivovački Vis, Rinjska Planina, Babička Gora, Obla Glava, Seličevica – Koritnik, Kamenički Vis I, Kamenički Vis II, Suva Planina I – Rakoš, Suva Planina III, Bukovik – Aleksinački, Bukovik – Mratinja, Rtanj, Svrljiško – Gulijanske Planine, Mali Jastrebac I, Lipovačko – Crnobarske šume, Ozren – Leskovik, Devica;

2) neuređene državne šume kojima gazduju grad Niš i opštine: Aleksinac, Bela Palanka, Gadžin Han, Doljevac, Merošina, Svrljig i Sokobanja;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Niš i opština: Aleksinac, Bela Palanka, Gadžin Han, Doljevac, Merošina, Svrljig i Sokobanja;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Niš (područje grada) i opština: Aleksinac, Bela Palanka, Gadžin Han, Doljevac, Svrljig i Sokobanja.

5. Topličko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Slepi Jelik, Lukovske Šume, Babica, Šumata, Rankovica, Sagonjska Crna Čuka, Alilovica, Dugi Deo – Banjska Crna Čuka, Rudare, Kravare, Dobri Do, Ravna Planina, Prolom, Sokolovica, Javorac, Veliki Jastrebac – Blački, Veliki Jastrebac – Prokupački, Mali Jastrebac, Vidojevica, Pasjača, Radan – Arbanaška;

2) neuređene državne šume kojima gazduju opštine: Kuršumlija, Blace, Prokuplje, Merošina i Žitorađa;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Kuršumlija, Blace, Prokuplje, Merošina i Žitorađa;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Kuršumlija, Blace, Prokuplje, Merošina i Žitorađa.

6. Timočko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Vrška Čuka – Babajona – Treći Vrh, Šaška – Studena – Selačka Reka, Rasovati kamen, Babin Zub – Orlov Kamen – Golaš, Zaglavak I , Zaglavak II , Tupižnica, Tresibaba, Gari – Veliki Vrh, Južni Kučaj II , Južni Kučaj III , Bele Vode, Bogovina I , Malinik II , Markov Kamen – Mečji Vrh, Rtanj, Čestobrodica, Bogovina II , Malinik I , Zlotske šume, Crni Vrh – Kupinovo, Stol, Alija – Bukovo – Vratna, Deli Jovan II , Kamenička Reka II , Kamenička Reka I , Podvrško – Kameničke šume, Cvetanovac, Štrbačko korito, Miroč, Deli Jovan I , Boljetin – Pecka Bara, Crni Vrh;

2) neuređene državne šume kojima gazduju grad Zaječar i opštine: Boljevac, Bor, Kladovo, Knjaževac i Negotin, kao i državne šume kojima gazduje opština Majdanpek koje sa šumama pod a) čine prirodnu i geografsku celinu;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Zaječar i opština: Boljevac, Bor, Kladovo, Knjaževac i Negotin, kao i državne šume kojima gazduje opština Majdanpek koje sa šumama pod a) čine prirodnu i geografsku celinu;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Zaječar i opština: Boljevac, Bor, Kladovo, Knjaževac i Negotin, kao i šume u privatnoj svojini na teritoriji opštine Majdanpek, koje sa šumama pod a) čine prirodnu i geografsku celinu.

7. Severnokučajsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Brodica, Železnik, Pek – Gložana – Komša, Majdan – Kučajna, Donji Pek, Čezava, Ravna reka, Mali Pek, Todorova reka, Pek – Grabova reka, Ujevac, Beljanica, Gornjak, Crni Vrh, Mali Kamen, Zdravča, Vitovnica, Vukan – Krilaš, Ostrvo – Stig, Gorica – Rujak i Ostrvo;

2) neuređene državne šume kojima gazduju grad Smederevo i grad Požarevac i opštine: Žagubica, Petrovac na Mlavi, Kučevo, Malo Crniće i Veliko Gradište, kao i šume na teritoriji opštine Golubac i Majdanpek, koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Smederevo i grada Požarevac i opština: Žagubica, Petrovac, Kučevo, Malo Crniće, Veliko Gradište i Žabari, kao i privatne šume na teritoriji opštine Golubac i Majdanpek koje sa šumama pod a) čine prirodnu i geografsku celinu;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Smederevo i grada Požarevac i opština: Žagubica, Petrovac, Kučevo, Malo Crniće, Veliko Gradište i Žabari, kao i privatne šume na teritoriji opštine Golubac i Majdanpek koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu.

8. Južnokučajsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Sladajska Bučina, Jelova Kosa, Beljanička-Zlotska reka, Vinatovača-Vrtačelje, Sklopovi-Sokolica, Despotovačke šume, Kločanica, Barbušina, Valkaluci-Nekudovo, Troglan Bare, Jablaničke šume, Senjsko-Stubičke šume, Javorak, Igrište – Tekuća bara, Čestobrodica, Buljansko-Zabreške šume, Kalenić, Juhor I , Juhor II , Levačke šume – Carina;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritorijama grada Jagodina i opština: Varvarin, Despotovac, Paraćin, Rekovac, Svilajnac i Ćuprija;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Jagodina i opština: Varvarin, Despotovac, Paraćin, Rekovac, Svilajnac i Ćuprija;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Jagodina i opština: Varvarin, Despotovac, Paraćin, Rekovac, Svilajnac i Ćuprija.

9. Rasinsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Poslonske planine, Srndaljska reka, Lomnička reka, Jablanička reka, Žunjačko-Batotske planine, Blaževske šume, Jelensko Osoje, Kopaonik, Bruske šume, Željin, Župske šume, Trsteničke šume, Ljubostinske šume, Bukovik I , Bukovik II;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritorijama grada Kruševac i opština: Aleksandrovac, Brus i Ćićevac, kao i šume na teritoriji opštine Trstenik koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Kruševac i opština: Aleksandrovac, Brus i Ćićevac, kao i šume na teritoriji opštine Trstenik koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu;

4) šume sopstvenika osim šuma u nacionalnom parku na teritorijama grada Kruševac i opština: Aleksandrovac, Brus, Ražanj i Ćićevac, kao i šume na teritoriji opštine Trstenik koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu.

10. Donjeibarsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Gledićske šume, Kotlenik, Jastrebar, Troglav, Čemerno, Đakovačke planine, Stolovi – Ribnice, Stolovi – Ibar, Sokolja, Gornja Studenica, Radočelo-Crepuljnik, Studenica – Polumir, Gokčanica, Željin;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opština a nalaze se na teritoriji grada Kraljevo;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritoriji grada Kraljevo (i Vrnjačka Banja);

4) šume sopstvenika na teritoriji grada Kraljevo.

11. Gornjeibarsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Mojstirske šume, Draške planine, Vranjača-Dijelovi, Hum, Đerekavski Omar, Jarut, Ninaja, Žara-Orljanske šume, Crni Vrh-Kamine, Ribarićko-Jablaničke šume, Crni Vrh-Deževski, Debeljak-Medenovac, Blizanac-Debelica, Ninaja-Koznik, Turjak-Vršine, Vinorog, Biser voda-Vranji krš-Lisa-Borje, Divan-Lokva-Breza-Zimovnik, Bukovik-Vlašica-Treštenac, Veliki Vlah-Jadovnik-Treska, Kremićke šume;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritoriji grada Novi Pazar i opština Tutin i Raška;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Novi Pazar i opština Tutin i Raška;

4) šume sopstvenika osim šuma u Nacionalnom parku „Kopaonik” na teritorijama grada Novi Pazar i opština Tutin i Raška.

12. Šumadijsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Bešnjaja, Gružansko-Lepeničko-Jaseničke šume, Bukulja, Ješevac I , Kotlenik, Rudnik I, Rogot, Rudnik II , Ješevac II , Vujan-Rožanj, Rajac-Ostrvica i Suvobor;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritoriji grada Kragujevac i opština Aranđelovac, Batočina, Knić, Rača, Topola, Gornji Milanovac i Lapovo;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Kragujevac i opština: Aranđelovac, Batočina, Knić, Rača, Topola, Gornji Milanovac, Lapovo, Smederevska Palanka i Velika Plana;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Kragujevac i opština: Aranđelovac, Batočina, Knić, Rača, Topola, Gornji Milanovac, Lapovo, Smederevska Palanka i Velika Plana.

13. Golijsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Golija, Dajićke planine, Kolješnica, Biser Voda-Crni Vrh-Radulovac, Brusničke šume, Crepuljnik, Klekovica, Kovilje-Rabrovica, Javor-Koravčina, Mučanj, Jadarevo-Crvena Gora, Oštri Vrh-Lučka Reka, Dubočica-Bare, Koznik-Ninaja, Golija-Javor, Caričina-Žari, Vujan-Bukovik, Rožanj-Jeljen, Jelica, Ovčar-Kablar, Stenjevac-Golubac, Vrljan-Krševi i Mrčajevac, Derventa-Babinjača, Cmiljevac-Vukova glava 1, Cmiljevac-Vukova glava 2;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritoriji grada Čačak i opština: Sjenica, Ivanjica i Lučani;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Čačak i opština: Sjenica, Ivanjica i Lučani;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Čačak i opština: Sjenica, Ivanjica i Lučani.

14. Tarsko-zlatiborsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Golubac-Dubovac, Dobračko-Latvičke šume, Šuplja Jela, Bukovi, Maljen-Ridovi, Jelje-Tavnik, Murtenica, Tornik, Čavlovac, Borova Glava, Semegnjevska Gora, Šljivovica, Smišalj, Inventar Požeških šuma, Venac-Blagaja, Jelova Gora, Kremanske Kose, Šargan, Mokra Gora-Panjak, Mokra Gora-Kršanje, Bela Zemlja;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritoriji grada Užice i opština: Požega, Arilje i Čajetina, kao i šume na teritoriji opštine Kosjerić koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Užice i opština: Požega, Arilje i Čajetina, kao i šume na teritoriji opštine Kosjerić koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Užice i opština Požega, Arilje i Čajetina.

15. Limsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Čelinjak-Trmor-Sokolina, Javorje, Poblačnica I , Poblačnica II , Čagljevina, Čemerno – Badnjevi, Gola Brda – Ponor, Ožalj – Reštevo, Kijevača, Bić, Lisa Stena – Gusinje, Crni Vrh-Veskovac, Priboj – Pribojska banja, Vučje – Kozomor – Vran, Crni Vrh – Gola brda, Bosanje, Jasenovo – Božetići, Plandište, Zlatar – Nova Varoš, Zlatar – Prijepolje, Gusinje – Suvi Do, Šerbetovac, Savin Lakat, Crni Vrh – Kamenita Gora, Rađenovac – Strugovi, Vlasan – Bijelobabe, Jadovnik – Derventa, Dubočica, Lisa – Jasen;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritoriji opština: Nova Varoš, Prijepolje i Priboj;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština Nova Varoš, Prijepolje i Priboj;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština Nova Varoš, Prijepolje i Priboj.

16. Podrinjsko-kolubarsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Tornička Bobija, Nemić-Baurić, Mačkov Kamen, Zapadna Boranja, Istočna Boranja, Gučevo, Tronoša, Miškovac – Ježur, Tomanjska Planina, Iverak, Cer – Vidojevica, Drinsko-Savske ade, Maljen I, Maljen II, Jelje – Magleš, Medvednik – Jablanik – Povlen, Podgorina – Vis, Jautina i Rajac – Peštan;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine, a nalaze se na teritoriji gradova Šabac, Loznica i Valjevo i opština: Vladimirci, Bogatić, Krupanj, Mali Zvornik, Ljubovija, Osečina, Mionica, Ljig, Lazarevac, Lajkovac i Ub;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama gradova Šabac, Loznica i Valjevo i opština: Vladimirci, Bogatić, Krupanj, Mali Zvornik, Ljubovija, Osečina, Mionica, Ljig, Lajkovac, Ub i Koceljeva, kao i šume na teritorijama opština Kosjerić i Lazarevac koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu;

4) šume sopstvenika na teritorijama gradova Šabac, Loznica i Valjevo i opština: Vladimirci, Bogatić, Krupanj, Mali Zvornik, Ljubovija, Osečina, Mionica, Ljig, Lajkovac, Ub i Koceljeva, kao i šume na teritoriji opštine Lazarevac koje sa šumama pod 1) čine prirodnu i geografsku celinu.

17. Posavsko-podunavsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Košutnjačke šume, Guberevačke šume, Avala, Kosmaj, Trešnja, Gročanska Ada, Draž-Višnjik-Bojčin-Cerova Greda – Gibavac, Progarska Ada – Crni Lug – Zidine – Drenska, Tamiš, Dunav, Rit i Lipovica, Stepin lug, Košutnjak, Makiš (deo);

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama, opštine i grad Beograd, a nalaze se na teritoriji opština: Zemun, Sopot, Čukarica, Voždovac, Obrenovac, Barajevo, Grocka, Mladenovac, Zvezdara, Palilula, Rakovica i Novi Beograd u kompleksima šuma Makiš, Košutnjak, Zaštitne šume uz auto-put Beograd-Zagreb u KO Zemun i KO Novi Beograd, Titov Gaj, Ada Ciganlija, Skeljanska Ada i Forlandi uz levu obalu reke Save u KO Zemun;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština Zemun, Sopot, Čukarica, Voždovac, Obrenovac, Barajevo, Grocka, Mladenovac, Zvezdara, Palilula, Rakovica i Novi Beograd;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština Zemun, Sopot, Čukarica, Voždovac, Obrenovac, Barajevo, Grocka, Mladenovac, Zvezdara, Palilula, Rakovica i Novi Beograd.

18. Sremsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Draganovci-Lopadin-Dubrave-Kablarovac-Đepuš, Neprečava-Varoš-Lazarica, Blata-Malovanci, Raškovica-Smogvica, Vinična-Žeravinac-Puk, Rađenovci-Novi, Radinska-Vranjak, Kućine-Naklo-Klještavica, Smogva-Grabova Greda, Varadin-Županja, Vratična-Cret-Carevina, Banov Brod-Martinački poloj-Zasavica-Stara Rača, Dobreč-Vukoder-Debeljak-Galovača, Senjajske bare II -Karakuša, Grabovačko-Vitojevačko ostrvo-Vitojevački atar, Baradinci-Pavlaka-Vučkovac, Senjajske bare I -Krstac, Jalija-Leget-Turjan, Visoka šuma-Lošinci, Matijevica-Kadionica, Kupinske grede, Jasenska Belilo, Kupinski kut, Čenjin – Obreške širine, Krčedinska ada) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama;

2) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Sremska Mitrovica i opština: Šid, Beočin, Irig, Ruma, Pećinci, Stara Pazova, Inđija i Sremski Karlovci;

3) šume sopstvenika na teritorijama grada Sremska Mitrovica i opština: Šid, Beočin, Irig, Ruma, Pećinci, Stara Pazova, Inđija i Sremski Karlovci.

19. Banatsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Gornje Potisje, Donje Potisje, Mužljanski Rit, Gornje Potamišje, Donje Potamišje, Donje Podunavlje, SPR Deliblatski pesak, Vršački breg, Karlovačke šume, Majur, Dumača i Mali rit;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama gradova Zrenjanin i Pančevo i opština: Novi Kneževac, Čoka, Kikinda, Novi Bečej, Nova Crnja, Žitište, Sečanj, Plandište, Alibunar, Kovačica, Opovo, Kovin, Bela Crkva i Vršac;

4) šume sopstvenika na teritorijama gradova Zrenjanin i Pančevo i opština: Novi Kneževac, Čoka, Kikinda, Novi Bečej, Nova Crnja, Žitište, Sečanj, Plandište, Alibunar, Kovačica, Opovo, Kovin, Bela Crkva i Vršac.

20. Severnobačko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Subotičke šume, Potiske šume, Karapandža, Kolut-Kozara, Monoštorske šume, Zaštićene šume Apatina, Apatinski rit, Kamarište, Doroslovačka šuma, Branjevina za gazdovanje šumama;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama gradova Sombor i Subotica i opština: Apatin, Odžaci, Kula, Mali Iđoš, Bačka Topola, Kanjiža, Senta i Ada;

4) šume sopstvenika na teritorijama teritorijama gradova Sombor i Subotica i opština: Apatin, Odžaci, Kula, Mali Iđoš, Bačka Topola, Kanjiža, Senta i Ada.

21. Južnobačko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Topolik, Šajkaška, Kamenjar, Dunavske ade, Plavanjske šume, Bođanska šuma, Cerik, Ristovača, Palanačke ade – Čipski Poloj i Bagremara;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Novi Sad i opština: Bač, Bačka Palanka, Bački Petrovac, Vrbas, Srbobran, Bečej, Temerin, Žabalj i Titel;

4) šume sopstvenika na teritorijama grada Novi Sad i opština: Bač, Bačka Palanka, Bački Petrovac, Vrbas, Srbobran, Bečej, Temerin, Žabalj i Titel.

22. Pomoravsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Velja Glava – Kopinjak – Crni Kamen, Šavarinka, Govedarnica, Velji vrh – Kriva reka, Žegovac – Zeleni vrh i Gušica;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama opština: Kosovska Kamenica, Gnjilane i Vitina;

3) komplet državnih šuma Kopiljača u KO Kopiljača opština Vitina;

4) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Kosovska Kamenica, Gnjilane i Vitina;

5) šume sopstvenika na teritorijama opština: Kosovska Kamenica, Gnjilane i Vitina.

23. Nerodimsko-lepenačko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Nerodimsko-jezerčke šume, Topilo-devetak, Šara, Štrbačko-gotovuške šume, Vrbeštičko-koštanjevačke šume, Bukovik, Bodošnjak-Dinarica, Bela Voda i Bitinjsko-sušičke šume;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama opština: Uroševac, Kačanik, Štrpce i Štimlje;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Uroševac, Kačanik, Štrpce i Štimlje;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Uroševac, Kačanik, Štrpce i Štimlje.

24. Šarsko-podrimsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Šar Planina, Kodža-Balkan, Koritnik, Paštrik, Koritnik II , Borski čestak-Jelak, Crnoljevsko-Biračke šume, Bukoglava-Mušotiške šume i Orahovac-Milanovac planina;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama opština: Prizren, Suva Reka, Gora, Opolje, Orahovac i Mališevo;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Prizren, Suva Reka, Dragaš, Orahovac i Mališevo;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Prizren, Suva Reka, Dragaš, Orahovac i Mališevo.

25. Prokletijsko-bistričko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Hajla, Koprivnik, Žljeb, Dubočak, Loćansko-Dečanske šume, Kožnjar-Raški Do, Juničke planine, Pleće-Ćelije, Streočke planine, Paštrik II , Ćeret, Maja glava, Duškaja, Korenik-Bele vode, Raduša i šume šumskog gazdinstva Klina;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama opština: Peć, Dečani, Đakovica, Istok i Klina;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Peć, Dečani, Đakovica, Istok i Klina;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Peć, Dečani, Đakovica, Istok i Klina.

26. Ibarsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Mokra Planina – Oklačka Glava, Kopaonik-Šalja, Denkovac, Dobro brdo-Lokve, Brdija-Letine, Gnježdanske planine, Jarik-Belo brdo, Šatorice-Mala Reka, Dubočak i Stolovi;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama opština: Kosovska Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok i Leposavić;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama opština: Kosovska Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok i Leposavić;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Kosovska Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok i Leposavić.

27. Kosovsko šumsko područje

1) državne šume obuhvaćene gazdinskim jedinicama: Zebinačka bara-Crni potok-Suljević čuka, Čičavica, Bukoglava-Slakovac, Dreničke šume, Lipljanske šume, Mališevske šume, Srbica-Čičavica, Murgula-Belasica, Popovo-Lapaštica, Lipovica i Turučica;

2) neuređene državne šume kojima gazduju preduzeća za gazdovanje šumama i opštine a nalaze se na teritorijama grada Priština i opština: Vučitrn, Glogovac, Lipljan, Srbica, Podujevo, Kosovo Polje, Novo Brdo i Obilić;

3) šume u državnoj (društvenoj) svojini kojima su gazdovala bivša pravna lica u društvenoj svojini, a nalaze se na teritorijama grada Priština i opština: Vučitrn, Glogovac, Lipljan, Srbica, Podujevo, Kosovo Polje, Novo Brdo i Obilić;

4) šume sopstvenika na teritorijama opština: Priština, Vučitrn, Glogovac, Lipljan, Srbica, Podujevo, Kosovo Polje, Novo Brdo i Obilić.

4827010.0062.22.Doc/2

O b r a z l o ž e nj e

I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA

Ustavni osnov za donošenje ovog zakona je sadržan u članu 97. stav 1. tačka 9) Ustava Republike Srbije, kojim je utvrđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje sistem zaštite i unapređenja životne sredine, a ovaj Predlog zakona upravo uređuje šume, kao jedan od najvažnijih elemenata životne sredine.

II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA I CILjEVI KOJI SE OSTVARUJU

Prisutne političke i društveno-ekonomske promene u Republici Srbiji zahtevaju ubrzanu izgradnju novog ustavno-pravnog sistema koji odgovara izvršenim, ali i promenama koje tek predstoje. Svakako da su prirodni resursi, a među njima i šuma, važna materijalna osnova i potencijal za stabilan razvoj društva i da njihovo stavljanje u funkciju razvoja zahteva, u odnosu na dosadašnje, drugačije određivanje odnosa vlasnika, države i građana, prema šumi.

Osnovne postavke političkih i društveno-ekonomskih promena zahtevaju da se u novom pravnom sistemu svojinskim pravima, kao glavnom stubu sistema, obezbedi suštinsko i realno uvažavanje kada su u pitanju prirodna dobra – šuma, nad kojima, sasvim prirodno, interes iskazuje država i veliki deo građana koji ne poseduje šumu.

Upravo svojinska prava nad šumom, u odnosu na druge razloge za promenu zakonskih rešenja, obzirom da je važeći Zakon o šumama („Službeni glasnik RS”, br. 46/91, 83/92, 53/93 – dr. zakon, 54/93, 60/93 – ispravka, 67/93 – dr. zakon, 48/94 – dr. zakon, 54/96 i 101/05 – dr. zakon) u svojim osnovnim opredeljenjima i ukupnom konceptu uporište imao u društvenom svojinskom obliku, zahtevaju drugačiji koncept Predlog zakona o šumama (u daljem tekstu: Predlog zakona) u odnosu na sada važeći. I pored toga, ovaj zakon je morao da uvaži opšti (javni) – nacionalni interes nad šumom u meri koja i dalje (zbog u svetu opšte prihvaćenih osnovnih načela upravljanja šumama, „održivo gazdovanje i održivi razvoj šuma”) na prihvatljiv način za vlasnike, ograničava njihova prava korišćenja kako bi se obezbedilo trajno postojanje šume. U suštini, može se tvrditi da nema ograničavanja prava već da se radi o merama koje obezbeđuju njegovo stalno postojanje.

Bitan razlog za donošenje Predloga zakona je svakako nezadovoljavajuće stanje šumskog fonda i neodložna potreba za stvaranjem zakonskih pretpostavki za njegovu suštinski bolju zaštitu i unapređivanje i, istovremeno, multifunkcionalno korišćenje i vrednovanje do sada omalovažavanih brojnih funkcija šume.

Da bi se u boljoj meri razumela Predlogom zakona predložena rešenja neophodno je ukratko prikazati stanje šuma i šumarstva u Republici Srbiji. Ukupna površina pod šumama u Republici Srbiji iznosi 2,252,400.00 ha, odnosno ukupno 29.1% teritorije Srbije, od čega se 53% nalazi u vlasništvu države, a 47% u privatnom vlasništvu. U odnosu na površinu pod šumama nalazimo se daleko od evropskih 47% pod šumama. Podsećamo da je Prostornim planom Republike Srbije zacrtana šumovitost od 41 %. Od ukupne površine šuma svega 27,5% je tzv. visokog porekla (kvalitetne šume semenog porekla), a čak 64.7% izdanačkog porekla (nekvalitetne šume, tzv. panjače, niske šume), dok intenzivni zasadi zauzimaju samo 7.8% svih šuma. Od ukupne površine šuma čak 27% čine razređene šume, što uz 2.4% devastiranih šuma, čini čak 30% šuma čiji se stanišni potencijal koristi sa cca 30% manje od mogućeg. Dakle, stanje šuma karakteriše nedovoljan proizvodni fond, nepovoljna starosna struktura, nezadovoljavajuća obraslost i šumovitost, nepovoljno sastojinsko stanje – veliko učešće sastojina prekinutog sklopa i zakorovljenih površina, nezadovoljavajuće zdravstveno stanje.

I pored napred navedenih problema, Predlogom zakona dosledno su primenjena ustavna načela o normativnim funkcijama Republike Srbije, normirane su opšte osnove upravljanja i gazdovanja šumama, otklonjene su nepotpunosti i nepreciznosti sadašnjih propisa iz oblasti šumarstva, ostvarena je racionalizacija propisa, njihova kodifikacija i nužno potrebnim ovlašćenjima obezbeđena njihova efikasnija primena.

Predlogom zakona stvorene su materijalne, finansijske, kadrovske i institucionalne prepostavke za primenu politike utvrđene u dokumentu Strategija razvoja šumarstva Republike Srbije.

III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA

Predlog zakona podeljen je u 14 poglavlja i to: osnovne odredbe, očuvanje šuma, planiranje, gazdovanje šumama, popis šuma i informacioni sistem u šumarstvu, organizacija gazdovanja šumama, finansiranje, vrednost šuma, Komora inženjera šumarstva, obavljanje poslova u šumarstvu, imovinsko-pravni poslovi, nadzor i prelazne i završne odredbe.

U poglavlju I. uređene su osnovne odredbe

Ovim zakonom uređuje se očuvanje, zaštita, planiranje, gajenje, korišćenje i raspolaganje šumama i šumskim zemljištem, nadzor nad sprovođenjem ovog zakona, kao i druga pitanja od značaja za šumu i šumsko zemljište (član 1).

Odredbe Predloga zakona odnose se na šume i šumsko zemljište (u daljem tekstu: šume) svih oblika svojine – državna, zadružna i privatna svojina (član 2).

U članu 3. Predloga zakona utvrđen je cilj zakona tako što se ovim zakonom obezbeđuju uslovi za održivo gazdovanje šuma i šumskog zemljišta, kao dobra od opšteg interesa, na način i u obimu kojim se trajno održava i unapređuje njihova proizvodna sposobnost, biološka raznovrsnost, sposobnost obnavljanja i vitalnost, i unapređuje njihov potencijal za ublažavanje klimatskih promena, kao i ekonomska, ekološka i socijalna funkcija šuma, a da se pri tome ne pričinjava šteta okolnim ekosistemima.

Očuvanje, zaštita i unapređenje stanja šuma, korišćenje svih potencijala šuma i njihovih funkcija, i podizanje novih šuma u cilju postizanja optimalne šumovitosti, prostornog rasporeda i strukture šumskog fonda u Republici Srbiji, jesu delatnosti od opšteginteresa. Predlogom zakona utvrđen je i način ostvarivanja opšteg interesa (član 4).

Odredbom člana 5. Predloga zakona definisane su šume i šumsko zemljište.

Šume imaju opštekorisnu i privrednu funkciju. Namena šuma i šumskog zemljišta utvrđuje se, u skladu sa prioritetnim funkcijama šuma, u planu razvoja (član 6).

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da sprovodi mere zaštite šuma, štiti šume i šumska zemljišta od degradacije i erozije, izvršava planove gazdovanja šumama, kao i da sprovodi ostale mere propisane ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona (član 7).

Predlogom zakona utvrđno je značenje pojedinih izraza upotrebljenih u zakonu (član 8).

U poglavlju II uređeno je očuvanje šuma

U cilju očuvanja šuma, članom 9. Predloga zakona utvrđene su opšte zabrane, kao zabranjene radnje u šumi, s tim što su pojedine detaljnije uređene u kasnijim odredbama Predloga zakona u smislu preciziranja slučajeva, odnosno uslova i načina kada ih korisnik, odnosno sopstvenik šuma izuzetno može vršiti. U citiranoj odredbi posebno su uređeni slučajevi kada je dozvoljena čista seča šuma.

Promena namene šuma može da se vrši pod posebno propisanim uslovima, uz plaćanje naknade od strane pravnog lica na čiji je zahtev se vrši promena namena šuma, i to kada je to utvrđeno planom razvoja, kada to zahteva opšti interes utvrđen posebnim zakonom ili aktom Vlade, kao i radi izgradnje objekata za korišćenje ostalih obnovljivih izvora energije malih kapaciteta (male elektrane i drugi slični objekti, u smislu propisa kojim se uređuje oblast energetike) i eksploatacije mineralnih sirovina, ako je površina šuma i šumskog zemljišta za ove namene manja od 15 ha.

Naknada se plaća jednokratno u visini desetostruke, odnosno petostruke vrednosti šuma, utvrđene u skladu sa ovim zakonom (čl. 10. do 12).

Posebno je uređena zabrana seče stabala, uništavanje podmlatka i sakupljanje semena na strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta šumskog drveća, utvrđenih posebnim propisom kojim se uređuje zaštita prirode. Ako su napred navedena stabla izvor zaraze od bolesti i štetočina, odnosno ako ugrožavaju ljude i objekte, mogu se koristiti uz saglasnost Ministarstva, na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine (član 13).

Prioritetna opštekorisna funkcija, kao i mere za njeno sprovođenje mogu se menjati izmenom plana razvoja šumskog područja. Sredstva za sprovođenje mera kojima se obezbeđuje prioritetna opštekorisna funkcija i naknadu u slučaju da se tim merama ograničava pravo korišćenja šuma i uvećavaju troškovi gazdovanja šumama, obezbeđuje pravno lice na čiji zahtev su utvrđene prioritetne opštekorisne funkcije šuma, odnosno krajni korisnik opštekorisne funkcije (član 14).

Poslove monitoringa šuma može da obavlja organizacija koja je registrovana za obavljanje naučno-istraživačke delatnosti u oblasti šumarstva u odgovarajućem registru u skladu sa propisom kojim se uređuje naučno-istraživačka delatnost i koja ima ovlašćenje za obavljanje poslova monitoringa šuma izdato u skladu sa ovim zakonom. Rešenje izdaje ministar, a na teritoriji autonomne pokrajine rukovodilac nadležnog organa autonomne pokrajine, za period od pet godina. Na osnovu rezultata sprovođenja monitoringa ovlašćena organizacija sastavlja izveštaj o monitoringu šuma koji dostavlja Ministarstvu do 31. januara tekuće godine za prethodnu godinu, a na osnovu tog izveštaja Ministarstvo sastavlja izveštaj o monitoringu šuma koji dostavlja Vladi, najkasnije do 31. marta tekuće za prethodnu godinu. Monitoring se sprovodi u skladu sa međunarodno prihvaćenom metodologijom (član 15).

Sanacija šuma pošumljavanjem je obaveza sopstvenika, odnosno korisnika šuma, i to: neobraslih površina nastalih dejstvom elementarnih nepogoda (požar, vetar, sneg i slično); površina na kojima nije uspelo podmlađivanje i pošumljavanje; površina na kojima je izvršeno pustošenje – bespravna čista seča ili krčenje šuma, ili bespravna seča retkih vrsta drveća; u ostalim slučajevima iz člana 9. stav 4. i člana 10. stav 2. Predloga zakona, po prestanku namene. Takođe, sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da izvrši sanaciju starih sečišta i požarišta, u skladu sa planovima gazdovanja šumama. Utvrđen je i slučaj kada su pravna lica dužna da izvrše rekultivaciju podizanjem šuma, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine saglasnosti nadležnog organa autonomne pokrajine (član 16).

U poglavlju III. propisano je planiranje

U poglavlju planiranje propisane su teritorijalne osnove planiranja i planski dokumenti u šumarstvu.

Teritorijalne osnove planiranja uređene su kao šumska područja i gazdinske jedinice. Radi obezbeđivanja uslova za uravnoteženi i održivi razvoj šuma, detaljne razrade politike i ciljeva Programa razvoja, odnosno Pokrajinskog programa, racionalnog sprovođenja mera gazdovanja šumama i drugim drugim potencijalima šuma na određenoj teritoriji, ustanovljavaju se šumska područja, koja se definišu kao geografska, prirodna i planska celina. Šumska područja obuhvataju šume svih oblika svojine i namena, osim šuma nacionalnih parkova. Šumska područja i područja nacionalnih parkova prostorno se dele na gazdinske jedinice (član 17).

Planom razvoja šumskog područja, u skladu sa potrebama organizacije gazdovanja šumama i kriterijumima podele šumskog prostora, ustanovljavaju se gazdinske jedinice kao osnovne jedinice planiranja, koje obuhvataju šuma jednog svojinskog oblika površine od 100-5000 ha, a mogu se ustanoviti i za šume više sopstvenika šuma ako oni pojedinačno ne poseduju više od 100 ha šuma i šumskog zemljišta (član 18).

Planski dokumenti u šumarstvu su Program razvoja šumarstva Republike Srbije i Program razvoja šumarstva autonomne pokrajine, kao i planovi gazdovanja šumama. Programi razvoja su osnovni strateški planski dokumenti kojima se utvrđuju pravci razvoja šuma i šumarstva sa akcionim planom za njegovo sprovođenje, a koji naročito sadrže: stanje šuma, ciljeve i mere za unapređenje stanja, plan sprovođenja ciljeva i mera, sa utvrđenom dinamikom i finansijskim sredstvima neophodnim za njihovo ispunjavanje. Napred navedeni programi razrađuju se i sprovode planovima gazdovanja šumama Programi razvoja šumarstva donose za period od deset godina. Izrada programa finansira budžeta Republika Srbije, odnosno budžeta autonomne pokrajine. O sprovođenju programa Ministarstvo podnosi Vladi izveštaj svake godine, najkasnije do 31. marta tekuće za prethodnu godinu (član 19).

Odredbom člana 20. Predloga zakona utvrđeni su planovi gazdovanja šumama, i to: plan razvoja šumarskog područja (u daljem tekstu: plan razvoja), osnova gazdovanja šumama (u daljem tekstu: osnova), program gazdovanja šumama (u daljem tekstu: program), godišnji plan gazdovanja šumama (u daljem tekstu: godišnji plan), izvođački projekat gazdovanja šumom (u daljem tekstu: izvođački projekat), projekat korišćenja ostalih šumskih proizvoda, projekat korišćenja ostalih funkcija šuma. Za šume koje se nalaze na području nacionalnog parka donosi se plan razvoja šuma nacionalnog parka.

Plan razvoja šumskog područja, odnosno plan razvoja šuma nacionalnog parka je planski dokument kojim se utvrđuju pravci razvoja šuma i šumarstva sa planom za njegovo sprovođenje za šumsko područje, koji naročito sadrži: prikaz i analizu stanja šuma, definisanu optimalnu šumovitost, izbor funkcija i namenu šuma, definisane funkcionalne prostorne celine, opšte smernice razvoja, ciljeve i mere za unapređivanje šuma, načine očuvanja i jačanja opštekorisnih funkcija šuma i zaštitu šuma, izveštaj o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu; način gazdovanja šumama, uzgojne i uređajne mere za gazdinske klase. Plan razvoja izrađuje se na osnovu podataka iz nacionalne i sastojinske inventure šuma i drugih izvora. Plan razvoja, odnosno plan razvoja šuma nacionalnog parka mora biti usklađen sa programima razvoja iz člana 19. ovog zakona kao i Prostornim planom Republike Srbije. Plan razvoja donosi Vlada, odnosno izvršni organ autonomne pokrajine, za period od deset godina (član 21).

Osnova jeste operativni planski dokument gazdovanja šumama koji se donosi za gazdinsku jedinicu, a koja sadrži naročito: stanje šuma; razradu opštih smernica iz plana razvoja; evidenciju i analizu sprovedenih mera gazdovanja; planove gazdovanja po vrsti i obimu poslova, vremenu, mestu i načinu sprovođenja; vrednost šuma. Osnova se izrađuje na osnovu izvršenog utvrđivanja stanja šuma na terenu – sastojinske inventure (član 22).

Program jeste operativni planski dokument gazdovanja šumama koji se donosi za gazdinske jedinice koje obuhvataju šume većeg broja sopstvenika šuma čiji pojedinačni posed nije veći od 100 ha. Program se donosi za za teritoriju jedne ili više opština za period od deset godina. Program se izrađuje na osnovu izvršenog utvrđivanja stanja šuma na terenu – sastojinske inventure (član 23).

Plan razvoja, osnove i programi moraju biti usaglašeni, a ta usaglašenost se ostvaruje, između ostalog, i utvrđivanjem istog perioda važenja – uređajnog razdoblja, koji iznosi deset godina (član 24).

Donošenje i izrada osnova i programa, izmene i dopune, važenje osnova i programa uređene su odredbama čl. 25. do 27. Predloga zakona.

U postupku donošenja programa razvoja, planova, osnova i programa mora se obezbediti učešće javnosti u rokovima utvrđenim članom 28. Predloga zakona.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da sprovodi planove gazdovanja šumama u roku i na način koji je utvrđen tim planovima. Sprovođenje osnova i programa obezbeđuje se godišnjim planom, izvođačkim projektom i projektom korišćenja ostalih šumskih proizvoda, odnosno projektom korišćenja ostalih funkcija šuma (član 29).

Godišnji plan donosi se za gazdinske jedinice u kojima će se u toj godini obavljati poslovi gazdovanja šumama. Godišnji plan za šume kojima se gazduje u skladu sa osnovama donosi korisnik, odnosno sopstvenik šuma, a za šume sopstvenika kojima se gazduje u skladu sa programom donosi pravno lice iz člana 70. stav 1. ovog zakona, najkasnije do 30. novembra tekuće za narednu godinu, po prethodnoj saglasnosti Ministarstva, a za teritoriju autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine. Godišnji plan mora biti u skladu sa osnovom, odnosno programom. Sastavni deo godišnjeg plana su izvođački projekti i projekti korišćenja ostalih šumskih proizvoda, odnosno i projekti korišćenja ostalih funkcija šuma. Izmena godišnjeg plana može da se vrši zbog nastanka elementarnih nepogoda i drugih okolnosti koje nije bilo moguće predvideti, i to po istom postupku po kome je donet (član 30).

Izvođački projekat izrađuje se za šume za koje se donose osnove.

Izvođački projekat mora biti usklađen sa osnovom i izrađuje se na osnovu izvršenog uvida u stanje šuma na terenu i izvršenog obeležavanja i odabiranja stabala za seču, za period ne duži od jedne godine. Izvođački projekat izrađuje se za odeljenje, a izuzetno za više odeljenja (sliv). Izvođački projekat donosi korisnik, odnosno sopstvenik šuma, najkasnije do 30. septembra tekuće za narednu godinu (član 31).

Projekat za korišćenje ostalih šumskih proizvoda i projekat za korišćenje ostalih funkcija šuma, utvrđenih planom razvoja za delove šume, izrađuje se za šume za koje se donose osnove i programi i izrađuju se za jednu ili više gazdinskih jedinica. Projekti za korišćenje ostalih šumskih proizvoda donose se za period važenja od pet godina, a projekti za korišćenje ostalih funkcija šuma za period važenja osnove, odnosno programa. Navedeni projekti moraju biti usaglašeni sa prostornim planovima. Korisnik šuma je dužan, a sopstvenik šuma može da donese napred navedene projekte (član 32).

Za zasade šumskih vrsta drveća u kratkim proizvodnim ciklusima do deset godina, namenjenih za proizvodnju određenih sortimenata, donosi se poseban projekat za podizanje zasada kratkog proizvodnog ciklusa (član 33).

Odredbom člana 34. Predloga zakona utvrđena je obaveza sopstvenika, odnosno korisnika šuma da evidentiraju izvršene radove na gazdovanju šumama u osnovama, programima i projektima iz čl. 31. i 32. ovog zakona odmah po izvršenju radova, a najkasnije do 28. februara tekuće za prethodnu godinu.

Sopstvenik šuma koji šumama gazduje u skladu sa osnovom, odnosno korisnik šuma, dužni su da vode knjigu šumske hronike, kao sastavnog dela osnove, odnosno programa (član 35).

Dostupnost podataka iz planskih dokumenata, kao i način njihovog korišćenja utvrđena je članom 36. Predlogom zakona.

Odredbom člana 37. utvrđena je obaveza trajnog čuvanja planova gazdovanja šumama.

Nacionalna inventura šuma vrši se radi utvrđivanja stanja šuma za potrebe strateškog planiranja, drugih državnih organa, drugih privrednih grana, odbrane zemlje, naučno-istraživačke delatnosti, po pravilu na svakih deset godina. Inventuru šuma može da obavlja organizacija koja je registrovana za obavljanje naučno-istraživačke delatnosti u oblasti šumarstva u odgovarajućem registru u skladu sa propisom kojim se uređuje naučno-istraživačka delatnost i koja ima ovlašćenje za obavljanje nacionalne inventure šuma. Ovlašćenje rešenjem izdaje ministar, a na teritoriji autonomne pokrajine rukovodilac nadležnog organa autonomne pokrajine, za period od pet godina. Na osnovu rezultata sprovedene inventure od strane ovlašćene organizacije, Ministarstvo sastavlja izveštaj o sprovedenoj inventuri šuma koji dostavlja Vladi, najkasnije šest meseci posle završetka nacionalne inventure. Inventura šuma se sprovodi u skladu sa međunarodno prihvaćenom metodologijom (član 38).

U poglavlju IV. uređeno je gazdovanje šumama

Gazdovanje šumama obuhvata poslove na zaštiti šuma, proizvodnje šumskog reproduktivnog materijala, gajenja šuma, korišćenja šuma i šumske infrastrukture.

Čuvanje šuma radi njene zaštite od protivpravnog prisvajanja, korišćenja, uništavanja i drugih nezakonitih radnji (odlaganje otpadnih i otrovnih štetnih materija, zagađivanje šuma, uništavanje graničnih znakova i oznaka, i dr) obezbeđuje korisnik, odnosno sopstvenik šuma. Korisnik šuma dužan je da pored navedenih poslova prati zdravstveno stanje šuma svih oblika svojine i njihovu ugroženost od elementarnih nepogoda, kao i da Ministarstvu, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležnom organu autonomne pokrajine, najkasnije do 31. decembra, podnese izveštaj o preduzetim merama i problemima zaštite šuma, kao i u slučajevima veće ugroženosti šuma. Za obavljanje napred navedenih poslova, korisnik šuma dužan je da organizuje službu čuvanja šuma (član 39).

Poslove čuvanja šuma može da obavlja čuvar šuma ako ima najmanje srednju stručnu spremu šumarskog smera – šumarski tehničar, sa položenim stručnim ispitom i koji ispunjava druge uslove utvrđene posebnim propisom (član 40).

Odredbom člana 41. Predloga zakona utvrđeni su ovlašćenja i dužnosti čuvara šuma.

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da prati uticaj biotičkih i abiotičkih činilaca na zdravstveno stanje šuma i blagovremeno preduzima mere za zaštitu od šumskog zemljišta. Nadalje, sprovođenje mera zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina utvrđene su srednjoročnim planom zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina, kojeg za svako šumsko područje donosi Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, za period od pet godina. Vršenje izveštajno-dijagnozno prognosnih poslova u zaštiti šuma od biljnih bolesti i štetočina obezbeđuje Ministarstvo, koje može po osnovu sprovedenog konkursa ugovorom dodeliti naučnoj ustanovi iz oblasti šumarstva ako ispunjava uslove posebnim propisom kojim se uređuje zdravlje bilja. O stanju ugroženosti šuma Ministarstvo obaveštava javnost (čl. 42. do 44).

U slučajevima značajnih poremećaja biološke ravnoteže i ozbiljnih šteta u šumskim ekosistemima izazvanih dejstvom elementarnih nepogoda Ministarstvo određuje mere zaštite i sanacije šuma koje sprovode sopstvenici, odnosno korisnici šuma i obezbeđuje finansijska sredstava (član 45).

Korisnik šuma dužan je da donese plan zaštite šuma od požara za šume svih svojinskih oblika u šumskom području, za period od pet godina, na kojeg Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, daje saglasnost. Plan se donosi u roku od šest meseci od dana donošenja plana razvoja korisnik šuma je dužan da odmah obavesti najbližu vatrogasno-spasilačku jedinicu ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, o nastanku požara i da navedenim organima dostavi izveštaj u roku od osam dana od dana pojave požara (član 46).

U skladu sa pojedinim zabranama iz člana 9. Predloga zakona odredbama čl. 47. do 53. ovog zakona precizirani su slučajevi, odnosno uslovi i način vršenja pojedinih radnji kojima su te zabrane dozvoljene, a odnose se na: paljenje vatre u šumi, odlaganje otpada u šumi, promene vodnog režima u šumi, pravo i ograničenje pristupa u šumi, paša u šumi, kao i držanje divljači u šumi. Fizička i pravna lica koja nanesu štetu u šumi dužna su da nadoknade nastalu štetu sopstveniku, odnosno korisniku šuma.

Proizvodnja šumskog reproduktivnog materijala uređena je odredbama Predloga zakona koje se odnose na gazdovanje i radove u semenskim objektima. Gazdovanje semenskim objektima, osim semenskih objekata za proizvodnju semena poznatog porekla, vrši se na način kojim se obezbeđuje maksimalna proizvodnja kvalitetnog šumskog semena i omogućava lakše branje, odnosno sakupljanje semena. Seča stabala i sastojina koji su priznati kao polazni materijal za proizvodnju šumskog semena, osim priznatog polaznog materijala za proizvodnju semena poznatog porekla, može da se vrši radi sprovođenja mera nege, postizanja optimalne strukture za proizvodnju šumskog semena, kao i radi uklanjanja stabala koja su suva ili toliko oštećena da im predstoji neposredno sušenje ili predstavljaju izvor zaraze od biljnih bolesti ili štetočina (čl. 54. i 55).

Šumski reproduktivni materijal autohtonih vrsta drveća sopstvenici i korisnici šuma obezbeđuju u skladu sa Bilansom šumskog reproduktivnog materijala, kojeg vodi Ministarstvo (član 56).

Gajenje šuma uređeno je odredbama čl. 57. i 58. ovog zakona. Seča stabala može da se vrši samo posle izvršenog odabiranja, obeležavanja doznačnim žigom i evidentiranje stabala za seču (u daljem tekstu: doznaka). Doznaka podrazumeva i obeležavanje površine šume planirane za čistu seču ili krčenje, kao i obeležavanje posebnim žigom panjeva bespravno posečenih stabala. Doznaku vrši stručno lice koje ima licencu za obavljanje stručnih poslova u gazdovanju šumama, kojem Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, dodeljuje doznačni žig na ime. Izuzetno, doznaku može u izdanačkim šumama sopstvenika da vrši tehničar šumarske struke sa položenim stručnim ispitom i radnim iskustvom na tim poslovima od najmanje tri godine. Doznaka u šumama sopstvenika može da se vrši samo u prisustvu sopstvenika šume ili lica koje on ovlasti.

Odredbama čl. 59. do 62. Predloga zakona uređeno je korišćenje šuma. U šumama koje se prirodno obnavljaju seča šuma može da se vrši samo pred puni urod semena, i to po pravilu u periodu mirovanja vegetacije. Vreme, način i vrsta seče šuma određuje se osnovom, odnosno programom. Seča stabala može da se izvodi na način i pod uslovima kojima se obezbeđuje zaštita ljudi i šume. Zabranjeno je stavljati u promet drvo posečeno u šumi i van šume, odnosno proizvedene drvne sortimente, ako nisu žigosani jasno vidljivim šumskim žigom. Žigosanje posečenog drveta, odnosno proizvedenih drvnih sortimenata vrši sopstvenik, odnosno korisnik šuma. Pravo na žig ima stručno lice zaposleno kod korisnika, odnosno sopstvenika šuma koji šumama gazduju u skladu sa osnovom, odnosno stručno lice zaposleno kod pravnog lica iz člana 70. stav 1. Predloga zakona za šume kojima se gazduje u skladu sa programom. Zabranjeno je vršiti preradu drveta na postrojenjima za mehaničku preradu drveta ako drvo nije žigosano na način propisan ovim zakonom. Vlasnik postrojenja za mehaničku preradu drveta dužan je da drvo po prijemu evidentira u knjigu evidencije. Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da radove u gazdovanju šumama organizuje i izvršava u vreme i na način utvrđen u planovima gazdovanja šumama, kojima se obezbeđuje uspostavljanje i održavanje šumskog reda. Ako se poremeti šumski red, sopstvenik, odnosno korisnik šuma, dužan je da u najkraćem mogućem roku i na propisan način uspostavi šumski red. Sakupljanje ostalih šumskih proizvoda (šumskih plodova, lekovitog i drugog bilja, korišćenje kamena, peska, šljunka, humusa, kao i pčelarenje, i dr.) može da se vrši uz odobrenje korisnika, odnosno sopstvenika šuma, a u skladu sa projektom korišćenja ostalih šumskih proizvoda.

Šumska infrastruktura uređena je odredbama čl. 63. do 66. Predloga zakona. U šumama mogu da se grade objekti u skladu sa planovima gazdovanja šumama i posebnim propisom kojim se uređuje oblast divljači i lovstva. U šumi i na udaljenosti manjoj od 200 m od ruba šume ne mogu da se grade ćumurane, krečane, ciglane i drugi objekti sa otvorenom vatrom. Tehnička infrastruktura (šumske saobraćajnice, protivpožarne pruge i drugi objekti koji služe gazdovanju šumama) se planira, gradi, održava i koristi na način propisan članom 64. Predloga zakona. Optimalna otvorenost šuma šumskog područja saobraćajnicama utvrđuje se planom razvoja. Planiranje i izgradnja šumskih puteva detaljno se razrađuje programom izgradnje i održavanja šumskih saobraćajnica, koji je sastavni deo plana razvoja, kao i osnovama i programima. Šumski putevi koriste se za potrebe gazdovanja šumama, a sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da ih redovno održava. Šumski putevi mogu da se koriste i za sportska takmičenja koja uključuju motorna vozila pod uslovima i na način utvrđen osnovom, odnosno programom. Korisnik šuma dužan je da vodi katastar šumskih puteva koji se koriste za potrebe gazdovanja šumama.

U poglavlju V. uređen je popis šuma i informacioni sistem u šumarstvu

Korisnik šuma dužan je da vodi i održava evidenciju šuma i šumskog zemljišta kojom gazduje (u daljem tekstu: katastar šuma). Korisnik šuma dužan je da podnese zahtev državnom organu nadležnom za vođenje evidencije nopkretnosti za evidentiranje promena nastalih u prethodnoj godini, najkasnije do 31. marta tekuće godine. Organ državne uprave nadležan za vođenje evidencije nepokretnosti dužan je da bez naknade omogući Ministarstvu korišćenje podataka o šumama i šumskom zemljištu, radi izrade planova gazdovanja šumama (član 67).

Ministarstvo uspostavlja jedinstveni informacioni sistem za šume i šumarstvo Republike Srbije (u daljem tekstu: informacioni sistem). Informacionim sistemom obezbeđuju se sve neophodne informacije o stanju i promenama šumskog fonda za potrebe planiranja, praćenja stanja i izveštavanja. Ministarstvo upravlja informacionim sistemom i obezbeđuje njegovu izgradnju, razvoj i održavanje. (član 68).

U poglavlju VI. propisana je organizacija gazdovanja šumama

Upravljanje šumama, kao prirodnim bogatstvom, je u nadležnosti Republike Srbije. Upravljanje šumama Republika Srbija ostvaruje preko Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, pravnih lica za gazdovanje šumama u državnoj svojini i pravnih lica za gazdovanje šumama sopstvenika (član 69).

Odredbom člana 70. Predloga zakona propisano je da šumama u državnoj svojini obuhvaćenim šumskim područjem, odnosno područjem nacionalnog parka gazduje javno preduzeće, odnosno privredno društvo čiji je osnivač Republika Srbija, odnosno autonomna pokrajina, a koje ispunjava uslove utvrđene u ovom zakonu i drugim posebnim propisima. Pravo gazdovanja šumama u državnoj svojini koje nisu obuhvaćene šumskim područjem može da stekne pravno lice čiji je osnivač Republika Srbija, odnosno autonomna pokrajina, a koje ispunjava uslove utvrđene u ovom zakonu i drugim posebnim propisima. Izuzetno pravo gazdovanja zaštitnim pojasevima drveća može da stekne pravno lice čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, a koje ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom i drugim propisima.

Gazdovanje šumama sopstvenika uređeno je odredbama čl. 71. i 72. Predloga zakona. Poslove stručne i savetodavne podrške sopstvenicima šuma za koje se donosi program vrši pravno lice iz člana 70. stav 1. Predloga zakona, a može da ih vrši i udruženje sopstvenika šuma, ako ima zaposleno stručno lice. Te poslove može da vrši i udruženje sopstvenika šuma. Poslove stručne i savetodavne podrške u šumama sopstvenika za koje se donosi osnova vrši sopstvenik šuma.

Radi ostvarivanja, unapređenja i zaštite zajedničkih interesa u šumama, sopstvenici šuma mogu osnivati udruženja, u skladu sa posebnim propisom kojim se uređuje udruženje građana. Udruženje je dužno da sprovodi mere gazdovanja šumama utvrđene programom (član 73).

Odredbom člana 74. Predloga zakona ustanovljen je Registar sopstvenika šuma, koji vodi Ministarstvo.

Radi razmatranja stručnih pitanja, davanja stručnih mišljenja i učešća u realizaciji projektnih zadataka u oblasti unapređivanja šuma i šumarstva, ministar, u skladu sa propisima sa kojima se uređuje državna uprava, rešenjem osniva posebnu radnu grupu – Savet za šume sa definisanim poslovima u članu 75. Predloga zakona.

U poglavlju VII. uređeno je finansiranje

Odredbom člana 76. Predloga zakona utvrđena su sredstva za obavljanje delatnosti od javnog interesa iz člana 4. ovog zakona, i to sredstva za obnovu – reprodukciju šuma, budžet Republike Srbije, odnosno autonomne pokrajine i Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda.

Sredstva za obnovu-reprodukciju šuma jesu sredstva reprodukcije šuma i sredstva amortizacije intenzivnih šumskih zasada. Sredstva reprodukcije šuma koje se prirodno obnavljaju, odnosno sredstva amortizacije intenzivnih šumskih zasada izdvaja korisnik, odnosno sopstvenik šuma koji gazduje šumama u skladu sa osnovom. Sredstva reprodukcije iz stava 1. tačka 1) ovog člana koriste se prioritetno za održavanje šuma, a neutrošena sredstva u tekućoj godini moraju se iskoristiti kao učešće u finansiranju mera utvrđenih programima razvoja iz člana 19. Predloga zakona, odnosno godišnjim programom korišćenja sredstava u narednoj godini (član 77).

Osnovicu za obračun napred navedenih sredstava čini tržišna vrednost izrađenih drvnih sortimenata na mestu seče, na koju se primenjuje stopa od najmanje 15%. Korisnik šuma dužan je da obračuna i evidentira navedena sredstva, kao i da evidentira njihovo korišćenje (čl. 78. i 79).

Odredbom člana 80. Predloga zakona utvrđena je namena sredstava iz budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta autonomne pokrajine radi realizacije prioritetnih mera iz programa razvoja iz člana 19. Predloga zakona, i to za: podizanje stepena šumovitosti pošumljavanjem; unapređivanje stanja šumskih zasada četinara; konverziju izdanačkih šuma u viši uzgojni oblik; proizvodnju šumskog reproduktivnog materijala.

Radi ostvarivanja javnog interesa i dugoročnih ciljeva zasnovanih na principima održivog gazdovanja šumama utvrđenih Programom razvoja i planovima gazdovanja šumama ustanovljava se Budžetski fond za šume, koji se vodi odvojeno u okviru glavne knjige trezora na povezanim evidencionim računima. Budžetski fond osniva se na neodređeno vreme. Budžetskim fondom upravlja Ministarstvo. Po ukidanju tog fonda i obaveze preuzima Ministarstvo (član 81).

Izvori sredstava Budžetskog fonda su: naknade za korišćenje šuma i šumskog zemljišta; naknade za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma; budžet Republike Srbije; fondovi namenjeni ruralnom razvoju, zaštiti životne sredine, zaštiti voda, regionalnog razvoja i drugih fondova; drugih izvora u skladu sa zakonom, kao i drugi prihodi utvrđeni odredbom člana 82. stav 2. Predloga zakona.

Radi ostvarivanja javnog interesa i dugoročnih ciljeva zasnovanih na principima održivog gazdovanja šumama utvrđenih Budžetskim pokrajinskim programom i planovima gazdovanja šumama ustanovljava se Budžetski pokrajinski fond koja se vode u okviru glavne knjige trezora na povezanim evidencionim računima. Ovaj fond osniva se na neodređeno vreme. Budžetskim pokrajinskim fondom upravlja nadležni organ autonomne pokrajine. Po ukidanju Budžetskog pokrajinskog fonda prava i obaveze preuzima nadležni organ autonomne pokrajine (član 83).

Izvori sredstava Budžetskog pokrajinskog fonda su naknade, budžet autonomne pokrajine, fondovi, drugi izvori u skladu sa zakonom kao i naknade iz člana 82. stav 2. Predloga zakona, a koje se ostvaruju na teritoriji autonomne pokrajine (član 84).

Naknadu za korišćenje šuma i šumskog zemljišta plaća korisnik, odnosno sopstvenik šuma. Osnovicu za obračun naknade, koju plaća korisnik šuma, čini ukupan godišnji prihod korisnika šuma ostvaren gazdovanjem šumama, na koju se primenjuje stopa od 3 %. Osnovicu za obračun naknade, koju plaća sopstvenik šume, čini tržišna vrednost izrađenih drvnih sortimenata na mestu seče, na koju se primenjuje se stopa od 5 % (član 85).

Naknadu za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma plaćaju pravna lica, osim pravnih lica iz člana 70. st. 1. do 3. Predloga zakona. Obračun i uplatu naknade, vrši pravno lice do 15-og u mesecu za prethodni mesec. Osnovica za obračun naknade čini ukupan godišnji prihod pravnog lica, na koju se primenjuje stopa od 0.025 % (član 86).

U pogledu kontrole plaćanja, prinudne naplate napred navedenih naknada, zastarelosti, naplate kamate i drugih pitanja oko naplate tih naknada koje nisu uređene ovim zakonom, primenjuju se posebni propisi kojim se uređuju poreski postupak i poreska administracija (član 87).

Odredbom člana 88. Predloga zakona propisano je namensko korišćenje sredstava Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda, tako što se koriste za sprovođenje mera utvrđenih programima razvoja iz člana 19. Predloga zakona, kao i godišnjim programom korišćenja sredstava. Od ukupno ostvarenih sredstava Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda prioritetno se rezervišu sredstva za izradu planova razvoja i programa, kao i za finansiranje mera zaštite šuma od prouzrokovanja posledica širih razmera (požari, prenamnoženje insekata i slično), predviđenih srednjoročnim planom zaštite od požara, odnosno srednjoročnim planom zaštite šuma od biljnih bolesti i štetočina.

Ako sredstva Budžetskog fonda, odnosno Budžetskog pokrajinskog fonda u tekućoj godini ne budu, zbog iznenadne ugroženosti šuma ili bitno izmenjenih okolnosti u izradi i sprovođenju planova gazdovanja šumama koje nije bilo moguće predvideti, dovoljna za izvršavanje nastalih obaveza, nedostajuća sredstva će se obezbediti iz budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta autonomne pokrajine i sredstava korisnika šuma. Neutrošena sredstva napred navedenih fondova u toku tekuće godine prenose se za iste namene u narednu godinu (član 89).

U poglavlju VIII. propisana je vrednost šuma

Vrednost šume čini vrednost drveta, zemljišta, ostalih proizvoda i opšte-korisnih funkcija šuma koja se utvrđuje u osnovama i programima. Vrednost šume utvrđena u osnovama primenjuje se u sledećim slučajevima: pravnog prometa; promene namene šuma; šumske štete; sudskih i upravnih postupaka i sporova, osim protiv konačnog poreskog upravnog akta; ocene i procene potencijala šuma za društveni razvoj; ocene uspešnosti gazdovanja šumama (pri sertifikaciji šuma); praćenja i analiziranja stanja šuma; u drugim slučajevima. Vrednost šume utvrđuje se u godini usvajanja planova gazdovanja šumama, a u toku važenja osnova i programa vrednost dela šume se po potrebi utvrđuje na način utvrđen Predlogom zakona (član 90).

U poglavlju IX. uređena je Komora inženjera šumarstva Srbije

Odredbom član 91. Predloga zakona poropisano je osnivanje Komora inženjera šumarstva Srbije (u daljem tekstu: Komora), radi unapređenja uslova za obavljanje stručnih poslova u šumarstvu, zaštite opšteg i pojedinačnog interesa u obavljanju poslova i organizovanju i pružanju usluga u šumarstvu, kao i radi ostvarivanja drugih ciljeva. Članovi Komore su inženjeri šumarske struke. Komora je pravno lice sa sedištem u Beogradu.

Komora obavlja sledeće poslove: utvrđuje profesionalna prava i dužnosti i etičke norme ponašanja članova u obavljanju poslova iz člana 91. ovog zakona; utvrđuje ispunjenost uslova za izdavanje licence; proverava usklađenost izdatih licenci po propisima drugih zemalja; vodi evidenciju lica kojima je izdata licenca; organizuje sudove časti za utvrđivanje povreda profesionalnih standarda i normativa (profesionalne odgovornosti), kao i za izricanje mera za te povrede; obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom. Organizacija i način obavljanja poslova iz stava 1. ovog člana bliže se uređuje statutom i opštim aktima Komore. Na statut i opšte akte Komore saglasnost daje Ministarstvo (član 92).

Odredbama čl. 93. 94. Predloga zakona prisani su organi i sredstva za rad Komore.

Licencu za obavljanje stručnih poslova u gazdovanju šumama može da dobije lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije – master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti šumarstva, šumarskog smera sa položenim državnim stručnim ispitom, kao i stručnim ispitom za sticanje određene licence (član 95)

Odredbom člana 96. propisane je postupak izdavanja i oduzimanja licence.

U poglavlju X. uređeno je obavljanje poslova u šumarstvu

Izvođenjem radova na zaštiti, gajenju i korišćenju šuma može da se bavi pravno lice, odnosno preduzetnik registrovan za obavljanje tih delatnosti u Registru privrednih subjekata i ispunjava uslove u pogledu opreme i stručnog kadra, a ministar bliže propisuje uslove u pogledu opreme i stručnog kadra (član 97).

U poglavlju XI. uređeni su imovinsko pravni poslovi

Ovim poglavljem propisani su promet i zakup šume i šumskog zemljišta, komasacija šuma i šumskog zemljišta, kao i ograničavanje šuma, uknjiženje svojine i evidencija.

Šume i šumsko zemljište u državnoj svojini ne mogu da se otuđuju, osim u slučaju komasacije, kao i u slučajevima utvrđenim Predlogom zakona. Korisnik šume može, uz saglasnost Vlade, deo šume ili šumskog zemljišta u državnoj svojini, u kojoj ne može da se organizuje racionalno gazdovanje, da po tržišnim uslovima proda ili zameni za šumu ili šumsko zemljište sopstvenika šume ako se te šume nalaze kao izolovane, odnosno kao enklave ili poluenklave u kompleksu šuma u državnoj svojini (član 98).

Šume u državnoj svojini ne mogu se davati u zakup. Šumsko zemljište u državnoj svojini može da se da u zakup do njihovog privođenja nameni utvrđenog planovima gazdovanja šumama (član 99).

Odredbom člana 100. Predloga zakona propisano je pravo preče kupovine u slučaju da sopstvenik šume namerava da proda svoju šumu.

Komasacija šuma i šumskog zemljišta može se vršiti u skladu sa posebnim propisom kojim se uređuje komasacija poljoprivrednog zemljišta. Šume i šumsko zemljište uređeno komasacijom ne može da se usitni na parcele čija je površina manja od 0,5 ha. Organ koji vodi postupak komasacije dužan je da pre donošenja odluke o pristupanju komasaciji o istom pribavi saglasnost Ministarstva, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organa autonomne pokrajine (član 101).

U cilju uređenja imovinsko pravnih odnosa sopstvenika šuma utvrđena je njegova obaveza da kod nadležnih organa pokrene propisane postupke radi: razrešavanja spornih imovinsko-pravnih pitanja; sticanja i pribavljanja propisane dokumentacije o pravu svojine; uknjiženja tih prava u javne knjige kod organa nadležnog za vođenje nepokretnosti; deobe suvlasničke šume i uspostavljanja i utvrđivanja granica svojih šuma, kao i obaveza da uspostavi i vodi evidenciju propisane dokumentacije o sticanju prava svojine. Sopstvenik, odnosno korisnik šuma na području na kome se vrši snimanje stanja šuma radi izrade planova gazdovanja šumama, odnosno projekata komasacije ili arondacije zemljišta i šuma moraju da dozvole slobodan pristup licima koja obavljaju te poslove (član 102).

Sopstvenik, odnosno korisnik šuma dužan je da u skladu sa posebnim propisom kojim se uređuje državni premer i katastar izvrši ograničavanje svojih šuma, u obimu i u roku utvrđenom u planovima gazdovanja šumama. Korisnik šuma dužan je da izvrši ograničavanje u skladu sa godišnjim programom ograničavanja šuma, koji donosi do 31. oktobra prethodne za narednu godinu, na koji saglasnost daje Ministarstvo, a na teritoriji autonomne pokrajine nadležni organ autonomne pokrajine, u roku od 30 dana od dana dostavljanja programa (član 103).

U poglavlju HII. propisan je nadzor

Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem Predloga zakona i propisa donetih na osnovu Predloga zakona vrši Ministarstvo preko šumarskog inspektora. Autonomnoj pokrajini poverava se, kao povereni posao državne uprave, vršenje inspekcijskog nadzora nad primenom odredaba ovog zakona za šumska područja na teritoriji autonomne pokrajine (član 104).

Odredbom člana 105. Predloga zakona propisani su uslovi koje mora da ispunjava šumarski inspektor, koji mora biti diplomirani inženjer šumarstva, šumarskog smera sa položenim stručnim ispitom i najmanje pet godina radnog iskustva u struci.

U obavljanju poslova inspekcijskog nadzora šumarski inspektor mora da ima službenu legitimaciju. Šumarski inspektor obavlja poslove inspekcijskog nadzora u propisanom službenom odelu (član 106).

Odredbom člana 107. Predloga zakona propisana je obaveza lica nad kojima se vrši inspekcijski nadzor, tako što su dužni da šumarskom inspektoru omoguće vršenje inspekcijskog nadzora, da mu bez odlaganja stave na uvid i raspolaganje sve dokaze kao i da daje izjavu o činjenicama koje su od značaja za utvrđivanje nepravilnosti u primeni propisa.

Prava i dužnosti šumarskog inspektora utvrđena su odredbom člana 108. Predloga zakona.

Mere koje nalaže šumarski inspektor propisane su odredbom člana 109. Predloga zakona.

Na rešenje šumarskog inspektora može se izjaviti žalba ministru u roku od osam dana od dana donošenja rešenja. O žalbi ministar odlučuje rešenjem u roku od 15 dana od dana dostavljanja žalbe. Žalba ne odlaže izvršenje rešenja (član 110).

Kaznene odredbe propisane su u poglavlju HIII.

U kaznenim odredbama propisana su privredni prestupi i prekršaji, kao i sankcije za te privredne prestupe i prekršaje. Visina sankcija za privredne prestupe i prekršaje je usklađena sa odredbama Zakona o privrednim prestupima i Zakona o prekršajima. Odgovornom licu u pravnom licu se pored novčane kazne za privredni prestup, odnosno prekršaj može izreći i zaštitna mera zabrane vršenja određene dužnosti. Takođe, za učinjeni privredni prestup, odnosno prekršaj za pravna, odnosno fizička lica u taksativno navedenim slučajevima može se pored novčane kazne izreći zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili namenjeni za izvršenje privrednog prestupa, odnosno prekršaja ili pribavljeni izvršenjem privrednog prestupa, odnosno prekršaja (čl. 111. do 113).

Prelazne i završne odredbe propisane su u poglavlju HIV.

U prelaznim i završnim odredbama uređuje se usklađivanje poslovanja pravnih lica koja gazduju šumama u državnoj svojini, osnivanje Saveta za šume, rok za donošenje akata po osnovu ovlašćenja iz ovog zakona, dinamika donošenja osnova i programa, privremeni program gazdovanja, primena podzakonskih propisa, prestanak važenja ranijeg zakona, kao i stupanje na snagu zakona (čl. 114. do 121).

IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA

POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA

Dve osnovne pretpostavke za sprovođenje projekcija Programa razvoja šumarstva Republike Srbije (odnosno Programa razvoja šumarstva autonomne pokrajine, kao sastavnog dela) u periodu 2010-2019 predpostavljaju obezbeđivanje odgovarajućih kadrovskih potencijala posredstvom izgradnje kapaciteta, sa jedne strane i neophodnih finansijskih sredstava sa druge strane. Osnovu za izradu analize potrebnih finansijskih sredstava za razvoj šuma prema projekcijama Programa predsavljale su Studija finansiranja šuma i Studija vrednovanja šuma izrađenih u okviru Projekta „Razvoj sektora šumarstva Srbije” (2005-2008).

Obračun neophodnih sredstava. Obračun neophodnih sredstava za sprovođenje ciljeva Strategije razvoja šumarstva Srbije (2006) i projektovanih sredstava u skladu sa Predlogom programa razvoja šumarstva Srbije (2008), odnosno sredstava neophodnih za sprovođenje Zakona o šumama.

Kalkulacija finansijskih potreba za realizaciju projekcija Program razvoja izvršena je na osnovu planiranog obima radova i važećih jediničnih cena za navedene radove i pratećih aktivnosti.

Planirani obim aktivnosti (radova) predstavlja fizički obim određenih planskih aktivnosti, iskazanih na desetogodišnjem nivou, grupisanih u okviru definisanih mera za ostvarenje postavljenih ciljeva. S obzirom na različit pristup izvorima finansiranja u zavisnosti od vida vlasništva, izvršena je i podela na radove u šumama koje se nalaze u državnom i nedržavnom vlasništvu.

Cene koštanja ili jedinični troškovi radova, kao drugi osnovni element ovog obračuna su formirani na dva načina. Manji broj koji se odnosi na razvojne projektne predloge i „javni servis” (stručna služba za obavljanje poslova od javnog interesa) su dostavljene od strane tematskih radnih grupa koje su izrađivale studije, dok je veći broj utvrđen putem kalkulacija na osnovu svih relevantnih tržišnih parametara (utrošci, tehnologija, jedinične cene materijala, radne snage i slično).

Ukupna sredstva potrebna za sprovođenje svih planiranih aktivnosti i mera u okviru Programa razvoja utvrđena su u iznosu od 915.742.351 eura, bez troškova na poslovima korišćenja šuma. Sa troškovima korišćenja šuma ukupna potrebna sredstva iznose 1.690.131.833 eura.

Osnov za obračun-definisanje izvora sredstava. U ovu svrhu su identifikovani sledeći izvori sredstava :

1) Državne šume (375,946,061 eura);

2) Privatne sume (95,602,078 eura);

3) Fond za šume (273,726,361 eura)

(1) naknada za korišćenje šuma (svi vidovi svojine),

(2) naknada za zaštitu, korišćenje i unapređivanje opštekorisnih funkcija šuma,

4) Budžet RS (115,704,245 eura)

5) Sektor za ruralni razvoj vod.i polj. (39,002,875 eura)

6) Zaštite životne sredine (zaštita prirode) (17,920,413 eura)

7) Nauka prosvete i obrazovanja (12,534,000 eura)

8) Donacije i međunarodni fondovi (9,515,000 eura)

Pokriće troškova korišćenja šuma kalkulisani su na nivou neposrednih troškova.

Potrebna sredstva. U narednoj tabeli je prikazana lista planiranih mera bez korišćenja šuma po vidu vlasništva na desetogodišnjem nivou, iskazana u monetarnom obliku. Ukupna vrednost ovih planiranih mera iznos oko 916 miliona evra na nivou celog desetogodišnjeg perioda ili prosečno godišnje oko 91,6 miliona. Od ukupno planiranih mera oko 509 mil.evra (56%) je planirano da se realizuje u državnoj svojini dok oko 355 (39%) mil. evra se planira za radove u nedržavnoj svojini dok će se ostatak od oko 52 mil. evra ili 5,7% od ukupnog iznosa realizovati za sistemske mere i aktivnosti od značaja za oba prikazana oblika svojine.

Tabela 1: Pregled potrebnih sredstava po planiranim merama

Potrebno sredstava za 10 godina Državno vl. Nedržavno vl. Zajedničko Ukupno Pošumljavanje 49,932,043 99,888,388 0 149,820,430 Obnova visokih jednodobnih šuma 52,169,475 7,997,164 0 60,166,640 Nega visokih jednodobnih šuma 25,268,130 1,250,778 0 26,518,908 Rekonstrukcija degradiranih visokih šuma 3,825,383 1,268,908 0 5,094,291 Indirektna konverzija izdanačkih šuma 8,017,502 15,504,797 0 23,522,299 Direktna konverzija izdanačkih šuma 35,156,205 82,796,221 0 117,952,426 Sanacija jako oštećenih sastojina od abiotičkih i biotičkih faktora 2,799,061 1,866,041 0 4,665,102 Sanacija opožarenih sastojina 16,277,698 46,326,393 0 62,604,091 Izrada šumskih komunikacija 80,350,000 21,900,000 0 102,250,000 Rekonstrukcija šumskih puteva 29,180,000 2,520,000 0 31,700,000 Održavanje šumskih puteva 29,946,500 1,116,000 0 31,062,500 Unapređenje proizvodnje Seme i sadni materijal     2,922,500 2,922,500 Sertifikacija šuma 210,000 350,000 0 560,000 Troškovi rada Javne službe 160,612,539 55,397,744 14,178,934 230,189,217 Reforma razvoj kapaciteta JŠS 8,020,000 3,300,000 565,000 11,885,000 Podrška vlasnicima privatnih šuma i njihovim udruženjima   12,870,000 0 12,870,000 Podrška razvoju malih i srednjih preduzeća vezanih za šume i šumarstvo     6,530,000 6,530,000 Integralni Informacioni sistem 0   445,000 445,000 Izrada planskih dokumenata koja nisu usla u javnu službu 0   377,440 377,440 Nacionalna Inventura 0   680,000 680,000 Mere zaštite od biotičkih činioca i požara 4,477,800 468,150 8,436,057 13,382,007 Rad i razvoj IDP službe     620,000 620,000 Monitoring zdrastvenog stanja šuma (ICP) 0   1,396,010 1,396,010 Dodatni troskovi za upravljanja šumskim ZPD 2,890,190     2,890,190 Obrazovanje     6,795,000 6,795,000 Istraživanje     1,585,000 1,585,000 Ukupno: projekti, studije,strategije,razvoj monitringa,     7,258,300 7,258,300 Ukupno 509,132,527 354,820,582 51,789,241 915,742,351 % 55.60% 38.75% 5.66% 100.00%

Finansiranje Programa razvoja. U tabeli br. 2 prikazana je subvencijska politika ugrađena u Program razvoja, a koja je iskazana učešćem javnih sredstava u sprovođenju planiranih mera i aktivnosti.

Na osnovu predložene subvencijske politike, troškovi za pošumljavanje, zaštitu i očuvanje šuma, gajenje i rekonstrukciju visokih šuma, konverziju izdanačkih sastojina i za izgradnju i održavanje šumskih saobraćajnica u značajnoj meri se subvencioniraju iz javnih sredstava. Najveće učešće subvencija je namenjen za najznačajnije poslove u okviru razvoja šuma, kao što su: pošumljavanje novih površina (80%), nega novih šumskih zasada (80%), sanacija jako oštećenih sastojina (70%) i drugih. Troškovi poslova korišćenja šuma, koji su komercijalnog karaktera, nisu predviđeni za sufinansiranje. Za razliku od EU politike ruralnog razvoja i nacionalnih šumarskih politika različitih članica EU, ova politika je takođe predvidela i skoro iste procente sufinansiranja u državnim šumama.

Tabela 2: Učešće javnih subvencija za pojedine mere i aktivnosti

MERA I AKTIVNOSTI DRŽAVNI SEKTOR (%) PRIVATNI SEKTOR (%) Trenutno Finans. stud Program razvoja Trenutno Podrška malim šumarskim preduzećima — 0 100 100

Tabela 3: Potrebe (komparacija Program i sadasnje stanje)

Program razvoja Državne sume Nedržavne sume Zajedničke potrebe Ukupno eur % eur % eur % eur % Samofinansiranje 87,034,554 87% 37,559,208 59% 0 0% 124,593,762 74% Javno 13,318,647 13% 25,921,850 41% 5,178,924 100% 44,419,421 26% Ukupno 100,353,201 100% 63,481,058 100% 5,178,924 100% 169,013,183 100% Stanje Samofinansiranje 74,940,000 92% 15,206,000 77%     90,146,000 89% Javno 6,441,000 8% 4,588,000 23%     11,029,000 11% Ukupno 81,381,000 100% 19,794,000 100%     101,175,000 100%

U okviru ukupnih potreba finansiranja šuma od 169,013,183€, javne potrebe finansiranja za Program razvoja za pokrivanje svih planiranih mera za šume, vlasnike šuma i podršku šumama na osnovu politike mera dostižu iznos od 44 miliona eura godišnje ili 26% od svih očekivanih finansijskih potreba (15% u državnim šumama i 43% u privatnim). To realno znači da 20 eura po hektaru za celokupno šumsko zemljište u Srbiji (17 eura u državnim šumama i 21 euro u privatnim).

U poređenju sa trenutnim finansiranjem, koje se nalazi na nivou od 11,029,000€, javne finansijske potrebe se uvećavaju za 4 puta (2.1 puta u državnim šumama i 5.6 puta u privatnim).

Takođe ukazujemo da će se Savet za šume, kao ad hoc radno telo, finansirati iz budžeta Republike Srbije, a planirani troškovi rada su minornog karaktera i odnose se na troškova održavanja sastanaka (jednom, odnosno dva puta godišnje), a značaj poslova koji će Savet za šume obavljati opravdava njegovo osnivanje.