Na osnovu člana 11. stav 4. Zakona o zaštiti vazduha („Službeni glasnik RS”, broj 36/09) i člana 42. stav 1. Zakona o Vladi („Službeni glasnik RS”, br. 55/05 i 71/05-ispravka i 101/07, 65/08 i 16/11),
Vlada donosi
UREDBU
O UTVRĐIVANjU PROGRAMA KONTROLE KVALITETA VAZDUHA U DRŽAVNOJ MREŽI
Član 1.
Ovom uredbom utvrđuje se Program kontrole kvaliteta vazduha u državnoj mreži, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Član 2.
Programom iz člana 1. ove uredbe određuje se broj i raspored mernih stanica i/ili mernih mesta u određenim zonama i aglomeracijama, kao i obim, vrsta i učestalost merenja nivoa zagađujućih materija u vazduhu, na nivou Republike Srbije.
Član 3.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
05 Broj:
U Beogradu,————- 2011. godine
V L A D A
PREDSEDNIK
PROGRAM
KONTROLE KVALITETA VAZDUHA U DRŽAVNOJ MREŽI
Državna mreža mernih stanica i/ili mernih mesta ( u daljem tekstu: državna mreža ), u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita vazduha, se uspostavlja u svrhu merenja regionalnog i prekograničnog atmosferskog prenosa zagađujućih materija u vazduhu i aerosedimentima u okviru međunarodnih obaveza, kvaliteta vazduha u naseljima, industrijskim i nenaseljenim područjima, kvaliteta vazduha u zaštićenim prirodnim dobrima i zaštićenoj okolini nepokretnih kulturnih dobara, kvaliteta vazduha u područjima pod uticajem određenih izvora zagađivanja, uključujući pokretne izvore i alergenog polena.
Kontrola kvaliteta vazduha u državnoj mreži vrši se u okviru mreže meteoroloških stanica, mreže urbanih stanica za merenje nivoa zagađujućih materija u vazduhu i mreže automatskih mernih stanica.
Lokacije mernih stanica i/ili mernih mesta u državnoj mreži, njihov broj i raspored, kao i zagađujuće materije koje se prate na pojedinim mernim stanicama i/ili mernim mestima u državnoj mreži date su u Tabelama 1-5 .
Merna mesta u mreži urbanih stanica za merenje nivoa zagađujućih materija u vazduhu data su u Tabeli 6.
Zagađujuće materije navedene u tabelama 1-5 mere se kontinualno na fiksnim mernim mestima, u skladu sa propisom kojim se uređuju uslovi za monitoring i zahtevi kvaliteta vazduha.
Zagađujuće materije na mernim mestima u mreži urbanih stanica za merenje nivoa zagađujućih materija u vazduhu datim u Tabeli 6. mere se po dinamici merenja datoj u Tabeli 7.
Izrazi i skraćenice koje se koriste u ovom programu imaju sledeće značenje:
AZŽS – Agencija za zaštitu životne sredine;
AZŽS (RHMZ) – Stanice koje je preuzela Agencija za zaštitu životne sredine
od Republičkog hidrometeorološkog zavoda, stanice sa manuelnim metodama;
ZZJZ – Zavod za javno zdravlje;
GZJZ – Gradski zavod za javno zdravlje;
IZJZ – Institut za javno zdravlje;
IRM – Institut za rudarstvo i metalurgiju;
SB – Severnobački upravni okrug;
SBn – Severnobanatski upravni okrug;
JBn – Južnobanatski upravni okrug;
ZB – Zapadnobački upravni okrug;
JB – Južnobački upravni okrug;
SR – Sremski upravni okrug;
GBg – Grad Beograd
MČ – Mačvanski upravni okrug;
KO – Kolubarski upravni okrug;
PD – Podunavski upravni okrug;
BR – Braničevski upravni okrug;
ŠU – Šumadijski upravni okrug;
PO – Pomoravski upravni okrug;
B – Borski upravni okrug;
ZA – Zaječarski upravni okrug;
Z – Zlatiborski upravni okrug;
MO – Moravički upravni okrug;
RŠ – Raški upravni okrug;
RS – Rasinski upravni okrug;
NI – Nišavski upravni okrug;
PI – Pirotski upravni okrug;
JA – Jablanički upravni okrug;
PČ – Pčinjski upravni okrug;
KM – Kosovskomitrovački upravni okrug;
φ(N) – severna geografska širina;
λ(E) – istočna geografska dužina;
H(m) – nadmorska visina;
Tip stanice:
G – gradski;
PG – prigradski;
I – industrijski;
S – saobraćajni;
R – ruralni;
EMER – (European Monitoring and Evaluation Programme) je Program saradnje za praćenje i procenu prenosa zagađujućih materija u vazduhu na velike udaljenosti u Evropi
TSP – ukupne suspendovane čestice;
*TSP – ukupne suspendovane čestice sa analizom teških metala (olovo(Pb), kadmijum(Cd), arsen(As), nikl(Ni), živa(Hg));
UTM – ukupne taložne materije;
*UTM – ukupne taložne materije sa analizom teških metala (olovo(Pb), kadmijum(Cd), cink(Zn));
VOC – lako isparljiva organska jedinjenja (C2-C6);
BTX – benzen, toluen i ksilen;
PAH – policiklični aromatični ugljovodonici;
TM – teški metali u padavinama (kadmijum(Cd), olovo(Pb), nikl(Ni), bakar(Cu), hrom(Cr), arsen(As), cink(Zn));
VOP – lako isparljiva organska jedinjenja (C2-C12);
TRS – totalni redukovani sumpor;
WPS – uzorkivač padavina;
HAP – hemijska analiza padavina;
NJ – neorganska jedinjenja sa filterpakova;
HSČ – ukupna masena koncentracija čestica PM2.5 i koncentracija odgovarajućih jedinjenja u njima (SO42-, NO3-, NH4+, Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, elementarni i organski ugljenik);
PM TM – teški metali u suspendovanim česticama (olovo(Pb), kadmijum(Cd), arsen(As), nikl(Ni), živa(Hg));
PM PAH – policiklični aromatični ugljovodonici u suspendovanim česticama.
Tabela 1. Merne stanice i/ili merna mesta za merenje regionalnog i prekograničnog atmosferskog prenosa zagađujućih materija u vazduhu i aerosedimentima u okviru međunarodnih obaveza
Redbr. Zaduženainstituc. Lokacija Upravniokrug φ (N)λ (E) H(m) Tip Zagađujuće materije 1. Pančevo Pančevo_1 GZZJZ, ul. Pasterova br. 2 2. Pančevo Pančevo_2 Vatrogasni dom, ul. Žarka Zrenjanina br. 96 3. Pančevo Pančevo_3 Ul. Milutina Bojića bb 4. Beograd Obrenovac_1 OŠ „Jefimija”, ul. Marka Milanovića br. 3 5. Beograd Beograd_1 Bulevar Despota Stefana 6. Beograd Beograd_2 Omladinskih brigada br. 104 7. Beograd Beograd_3 Trg Dimitrija Tucovića „Slavija” 8. Šabac Šabac_1 Vatrogasni dom, ul. Pop Lukina 9. Šabac Šabac_2 ZZJZ, ul. Jovana Cvijića br. 1 10. Požarevac Smederevo_1 Gimnazija, Smederevo 11. Požarevac Kostolac_1 Mesna zajednica 12. Valjevo Valjevo_1 Obdanište „Zvončić”, ul. Vlade Danilovića br. 9 13. Kragujevac Kragujevac_1 IZJZ ul. Nikole Pašića 14. Ćuprija Jagodina_1 Opština, ul. Kralja Petra І br. 6 15. Ćuprija Ćuprija_1 ZZJZ Pomoravlje, ul. Miodraga Novakovića br. 78 16. Bor Bor_1 Gradski park 17. Bor Bor_2 Institut, ul. Zeleni bulevar br. 33 18. Zaječar Zaječar_1 Elektrotimok, ul. Generala Gambete br. 84 19. Užice Užice_1 PIO Užice, ul. Omladinskih brigada br. 22 20. Užice Priboj_1 Dečiji vrtić Priboj, ul. Pionirska br. 2 21. Čačak Čačak_1 „Putevi”, ul. 600 br.2 22. Kraljevo Kraljevo_1 ZZJZ, ul. S. Penezića br. 16 23. Kraljevo Kraljevo_2 Pljakin šanac, Trg Vojske bb 24. Kruševac Kruševac_1 Bivolje, ul. Mićuna Pavlovića br. 23 25. Kruševac Kruševac_2 Trg Mladih, Kosančićeva br. 36 26. Niš Niš_1 Trg knjeginje Ljubice 27. Niš Niš_2 MK „Božidar Adžije”, Bulevar Nemanjića br. 26 28. Niš Niš_3 Bulevar dr Zorana Đinđića 50 29. Pirot Pirot_1 Ul. Nikole Pašića br. 213 30. Leskovac Leskovac_1 Leteks-Dunav centar, ul. Dimitrija Tucovića bb 31. Vranje Vranje_1 ZZJZ, ul. Jovana Jankovića Lunge br. 1 32. Kosovska Mitrovica Kosovska Mitrovica_1 Anri Dinana bb 33. Kosovska Mitrovica Zvečan_1 OŠ „Vuk Karadžić” 34. Kosovska Mitrovica Kosovska Mitrovica_2 Dečije obdanište Kosovska Mitrovica 35. Kosovska Mitrovica Kosovska Mitrovica_3 Elektrodistribucija Kosovska Mitrovica
Tabela 7. Dinamika merenja u mreži urbanih stanica za merenje nivoa zagađujućih materija u vazduhu
ZAGAĐUJUĆE MATERIJE DINAMIKA SO2, NOX, O3,CO, VOP, TRS, čađ 365 dana PM10, PM2.5, BTX, VOC, PM TM, PM PAH, NH3, TSP 56 dana (osam nedelja ravnomerno raspoređenih u toku jedne godine) UTM 12 puta (jednom mesečno u toku jedne godine)