Na osnovu člana 35. stav 2. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10-US i 24/11) i člana 42. stav 1. Zakona o Vladi („Službeni glasnik RS”, br. 55/05, 71/05 – ispravka, 101/07, 65/08 i 16/11),
Vlada donosi
Član 1.
Utvrđuje se Prostorni plan područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru (u daljem tekstu: Prostorni plan), koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Član 2.
Prostornim planom utvrđuju se dugoročna koncepcija razvoja, organizacije, uređenja, zaštite i korišćenja područja Prostornog plana na teritoriji koja obuhvata deo teritorije Grada Kraljeva, i to cele katastarske opštine: Bare, Bogutovac, Bresnik, Brezna, Gokčanica, Zamčanje, Maglič, Mataruge, Polumir, Progorelica, Rudnjak, Ušće i Cerje; i deo teritorije Opštine Raška, i to cele katastarske opštine: Baljevac, Biljanovac i Piskanja.
Član 3.
Prostorni plan sastoji se iz tekstualnog dela i grafičkih prikaza.
Tekstualni deo Prostornog plana objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
Grafički prikazi (referalne karte) izrađeni su u razmeri 1:25.000, i to: referalna karta 1 – Posebna namena prostora; referalna karta 2 – Saobraćaj, infrastrukturni sistemi, zaštita životne sredine i prirodnih i kulturnih dobara i turizma i referalna karta 3 – Karta sprovođenja; i tematske karte detaljnog prikaza posebne namene sa planom regulacije i nivelacije za svaki profil u razmeri 1:2000 i to: Profil Lakat (1,2,3) Maglič, Dobre Strane (1,2), Bela Glava, Gradina, Cerje, Glavica, Ušće, Gokčanica i Bojanići (1,2,3).
Grafičke prikaze iz stava 3. ovog člana, izrađene u 11 primeraka, overava svojim potpisom ministar nadležan za poslove prostornog planiranja.
Član 4.
Prostorni plan sprovodi se razradom planskih rešenja i propozicija prostornim planovima jedinica lokalne samouprave, urbanističkim planovima i drugim planovima i programima.
Član 5.
Grafički prikazi iz člana 3. stav 3. ove uredbe, čuvaju se trajno u Vladi (jedan komplet), Ministarstvu životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja (tri kompleta), Ministarstvu za infrastrukturu i energetiku (jedan komplet), Ministarstvu poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede (jedan komplet), Gradu Kraljevu (jedan komplet), Opštini Raška (jedan komplet) i Republičkoj agenciji za prostorno planiranje (tri kompleta).
Dokumentaciona osnova na kojoj se zasniva Prostorni plan čuva se u Republičkoj agenciji za prostorno planiranje.
Član 6.
Pravo na neposredan uvid u grafičke prikaze iz člana 3. stav 3. ove uredbe imaju pravna i fizička lica, pod uslovima i na način koji bliže propisuje ministar nadležan za poslove prostornog planiranja.
Član 7.
Prostorni planovi jedinica lokalne samouprave, urbanistički planovi i projekti uskladiće se sa odredbama ove uredbe na način utvrđen Prostornim planom.
Planovi i programi razvoja koji se donose po posebnim propisima, propisi i drugi opšti akti uskladiće se sa odredbama ove uredbe u roku od godinu dana od dana njenog stupanja na snagu.
Prostorni planovi jedinica lokalne samouprave, urbanistički planovi i projekti, planovi i programi razvoja doneti do dana stupanja na snagu ove uredbe, primenjuju se u delovima koji nisu u suprotnosti sa ovom uredbom.
Član 8.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
05 broj 350- /2012
U Beogradu, ___________2012. godine
VLADA
PREDSEDNIK
Izradi Prostornog plana područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru (u daljem tekstu: Prostorni plan) se pristupilo na osnovu Odluke o izradi Prostornog plana područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru („Službeni glasnik RS”, broj 46/11), (u daljem tekstu: Odluka).
Nacrt Prostornog plana pripremljen je u skladu sa odredbama Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US i 24/11), (u daljem tekstu: Zakon) i Pravilnika o sadržini, načinu i postupku izrade planskih dokumenata („Službeni glasnik RS”, br. 31/10, 69/10 i 16/11), (u daljem tekstu: Pravilnik), i to:
Člana 21. Zakona – kojim je definisano da se Prostorni plan područja posebne namene donosi za područje koje zbog iskorišćenja hidropotencijala ili izgradnje objekata za koje građevinsku dozvolu izdaje ministarstvo nadležno za poslove građevinarstva, zahteva poseban režim organizacije, uređenja, korišćenja i zaštite prostora i koje je kao takvo određeno Prostornim planom Republike Srbije;
Članovima 11. i 13. Pravilnika – kojim je definisan sadržaj tekstualnog dela Prostornog plana, a naročito Prostornog plana područja posebne namene za područje infrastrukturnog koridora (definisanje planskih rešenja od uticaja na prirodu, funkcionisanje naselja, odnos prema drugim tehničkim sistemima i upotrebi zemljišta), kao i grafičkih priloga Prostornog plana;
člana 18. stav 3. Pravilnika kojim je definisano da se za potrebe racionalnije izrade i definisanja sadržaja referalnih karata, sadržaj referalnih karata može biti predstavljen na manjem broju karata.
Prilikom izrade Nacrta Prostornog plana ispoštovane su odredbe većeg broja zakona i podzakonskih akata, kao i smernice i strateška opredeljenja određenih nacionalnih strategija i to prvenstveno:
Zakona o Prostornom planu Republike Srbije od 2010. do 2020. godine („Službeni glasnik RS”, broj 88/10);
Zakona o vodama („Službeni glasnik RS”, broj 30/10);
Zakona o energetici („Službeni glasnik RS”, broj 57/11);
Zakona o zaštiti životne sredine („Službeni glasnik RS”, br. 135/04, 36/09, 36/09 – dr. zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11-US);
Zakona o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS”, br. 135/04 i 88/10);
Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS”, br. 135/04 i 36/09);
Zakona o poljoprivrednom zemljištu („Službeni glasnik RS”, br. 62/06, 65/08 – dr. zakon i 41/09);
Zakona o javnim putevima („Službeni glasnik RS”, br. 101/05 i 123/07);
Zakona o železnici („Službeni glasnik RS”, broj 18/05);
Zakona o elektronskim komunikacijama („Službeni glasnik RS”, broj 44/10);
Zakona o šumama („Službeni glasnik RS”, broj 30/10);
Zakona o kulturnim dobrima („Službeni glasnik RS”, br. 71/94 i 52/11 – dr.zakon);
Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 88/10);
Zakona o turizmu („Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 88/10);
Uredbe o utvrđivanju Vodoprivredne osnove Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 11/02); i
Uredbe o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period 2007-2012. godine („Službeni glasnik RS”, br. 99/09 i 27/10).
Strategija regionalnog razvoja Republike Srbije za period od 2007. do 2012. godine („Službeni glasnik RS”, broj 21/07);
Nacionalne strategije održivog razvoja („Službeni glasnik RS”, broj 57/08);
Strategije razvoja železničkog, drumskog, vodnog, vazdušnog i intermodalnog transporta u Republici Srbiji od 2008. do 2015. godine („Službeni glasnik RS”, broj 4/08);
Strategije razvoja turizma Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 91/06);
Strategije razvoja telekomunikacija u Republici Srbiji od 2006. do 2010. godine („Službeni glasnik RS”, br. 99/06 i 4/09);
Strategije razvoja šumarstva Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 59/06);
Strategije razvoja poljoprivrede Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 78/05);
Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine („Službeni glasnik RS”, broj 44/05);
Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine („Službeni glasnik RS”, br. 17/07, 73/07 i 99/09);
Strategije integrisanog upravljanja granicom u Republici Srbiji („Službeni glasnik RS”, broj 11/06);
Strategije upravljanja otpadom 2010-2019. godine („Službeni glasnik RS”, broj 29/10);
Vodoprivredne osnove Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 11/02).
Osnovni razlog za izradu i donošenje Prostornog plana je stvaranje uslova za realizaciju republičkih interesa i sistema hidroelektrana na području reke Ibar. Ovim Prostornim planom definisana su načela prostornog uređenja, ciljevi prostornog razvoja, organizacija, zaštita, korišćenje i namena prostora, kao i drugi elementi značajni za područje reke Ibar i sistem hidroelektrana, a naročito elementi za direktnu primenu.
Prostorni plan se donosi za period do 2020. godine, sa elementima za implementaciju Prostornog plana za period do 2015. godine.
Prostorni plan sadrži tekstualni deo sa šest tabele i grafički deo. Tekstualni deo Prostornog plana ima sledeći osnovni sadržaj: I Polazne osnove, II Principi, ciljevi i koncepcija izgradnje sistema, III Planska rešenja, IV Pravila uređenja i pravila građenja i V Implementacija.
Grafički deo Prostornog plana sadrži tri referalna grafička prikaza planskih rešenja i to:
Referalna karta broj 1 „Posebna namena prostora” u razmeri 1:25 000;
Referalna karta broj 2 „Saobraćaj, infrastrukturni sistemi, zaštita životne sredine i prirodnih i kulturnih dobara i turizam” u razmeri 1:25 000;
Referalna karta broj 3 „Karta sprovođenja” u razmeri 1:25 000.
Sastavni deo grafičkog dela Prostornog plana su i tematske karte detaljnog prikaza posebne namene sa planom regulacije i nivelacije za svaki profil u razmeri 1:2000 i to: Profil Lakat (1,2,3) Maglič, Dobre Strane (1,2), Bela Glava, Gradina, Cerje, Glavica, Ušće, Gokčanica i Bojanići (1,2,3).
Uporedo sa izradom Prostornog plana urađen je i „Izveštaj o strateškoj proceni uticaja Prostornog plana na životnu sredinu”.
Prostorni plan područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru obuhvata područje koje se nalazi na delovima teritorije Grada Kraljeva i Opštine Raška. Ukupna površina područja Prostornog plana iznosi oko 446 km2.
Područje Prostornog plana se nalazi u jugozapadnom delu Republike Srbije, u kotlini između planinskih masiva (planina Kopaonik, Golija, Željin, Stolovi, Čemerno i druge). Geografsku osobenost planskog područja uz dolinu reke Ibar upotpunjuju i delovi rečnih tokova Studenice, Jošanice i Lopatnice.
Područje prostornog plana je povezano dolinom Ibra na severu sa zapadnim Pomoravljem i Šumadijom, na jugu sa Kosovom i Metohijom, na istoku dolinom Jošanice sa Aleksandrovačkom župom i Toplicom, i na zapadu dolinom reke Studenice sa Parkom prirode Golija. Dolinom reke Ibra prolazi železnička pruga Kraljevo – Kosovska Mitrovica i državni put I reda M-22 Kraljevo – Raška, kao veome značajne komunikacije koje povezuju severni deo Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija i centralnu Srbiju.
Granica područja Prostornog plana određena je granicama katastarskih opština saglasno odredbama člana 11. stav 2. Pravilnika o sadržini i izradi planskih dokumenata.
Područje Prostornog plana obuhvata delove teritorije Grada Kraljeva i Opštine Raška, odnosno 16 katastarskih opština uz reku Ibar. Ukupan broj stanovnika na teritoriji Prostornog plana iznosi 7.578.
Na teritoriji Grada Kraljeva područje Prostornog plana zahvata cele katastarske opštine: Bare, Bogutovac, Bresnik, Brezna, Gokčanica, Zamčanje, Maglič, Mataruge, Polumir, Progorelica, Rudnjak, Ušće i Cerje, ukupne površine 405,78 km2.
U Opštini Raška u obuhvatu Prostornog plana su cele katastarske opštine: Baljevac, Biljanovac i Piskanja, ukupne površine 40,39 km2.
Tabela Površine, broj naselja i broj stanovnika 2011. godine na području Prostornog plana
Grad/opština R.br. KO Površina (km2) Broj stanovnika KRALJEVO Bare 9.09 138 Bogutovac 35.19 443 Brezna 64.43 72 Bresnik 44.06 119 Gokčanica 39.57 85 Zamčanje 26.43 19 Maglič 17.62 34 Mataruge 24.92 438 Polumir 27.90 264 Progorelica 12.06 872 Rudnjak 33.14 181 Ušće 40.92 1885 Cerje 30.45 540 RAŠKA Baljevac 13.24 1494 Biljanovac 11.53 530 Piskanja 15.62 464 UKUPNO 446.18 7578
Izvor: RZS – Popis 2011. godine, RGZ – Katastar nepokretnosti
Polazeći od karakteristika posebne namene, mogu se izdvojiti tri celine, i to:
sliv reke Ibar, površine oko 8.059 km², kao celina u kojoj se mogu osećati različiti posredni i neposredni uticaji hidroelektrana i akumulacija, u kojima dolazi do razvoja funkcije posebne namene (proizvodnja električne energije) i njenog povezivanja sa širim okruženjem;
područje u okviru granica Prostornog plana, površine oko 446 km2, u kome se osećaju direktni uticaji hidroelektrana i akumulacija (promene vodnih režima na Ibru i pritokama, mikroklimatske promene, manje promene saobraćajnih tokova, stvaranje vizura i dr.); i
mikrolokacije deset hidroelektrana, kao celina u kojima dolazi do bitnih promena u korišćenju, uređenju, izgradnji i zaštiti prostora.
Sliv reke Ibar pripada Zapadnomoravskom. Reka Ibar izvire jakim vrelom ispod planine Hajla u istočnoj Crnoj Gori, 10 km uzvodno od Rožaja. Dolina reke Ibar prostire se u južnom delu Srbije, ukupne dužine 276 km. Na 24 km uzvodno od Kosovske Mitrovice na Ibru je izgrađena brana visine 110 m i veštačko jezero Gazivode. U Kosovskoj Mitrovici u Ibar se uliva reka Sitnica, i odatle reka Ibar nastavlja da teče ka severu, praveći prirodan put između Kosovske nizije i ostatka Srbije. U tom delu reka Ibar teče uglavnom uskim klisurama sa izuzetkom nešto širih kotlina u okolini Zvečana, Leposavića, Raške i Baljevca. Ibar se kod Kraljeva uliva u Zapadnu Moravu i njena je najveća pritoka. Važnije pritoke Ibra su: Raška i Studenica sa leve, a Sitnica i Jošanica sa desne strane. Veća naselja kroz koja Ibar protiče su: Rožaje, Ribariće, Zubin Potok, Kosovska Mitrovica, Zvečan, Leposavić, Raška, Baljevac, Ušće, Bogutovac, Mataruška Banja i Kraljevo.
Područje Prostornog plana je pretežno poljoprivredno područje, šumovito sa bogatom florom i faunom. Sa stanovišta kulturno-istorijskih spomenika ovo područje karakteriše bogato istorijsko nasleđe. Dolina Ibra je bila kičma srednjevekovne Srbije, tako da je duž obala Ibra raspoređen veliki broj manastira, gradova i fortifikacionih objekata srednjevekovne Srbije. Na širem području Prostornog plana pored hidroenergetskog potencijala postoje višeznačni potencijali za razvoj, naročito u pogledu razvoja turizma i privrede, tako da planiranje izgradnje hidroelektrana predstavlja samo jedan od značajnih potencijala. Plansko područje se nalazi u brdsko – planinskom regionu, tako da su nagnuti tereni izloženi antropogenom uticaju (obrada zemljišta, eksploatacija šuma i dr.), usled čega se javljaju erozioni procesi različitih oblika i intenziteta sa sledećim posledicama: spiranje plodnog zemljišta, transport erozionog materijala i polutanata u hidrografsku mrežu, pojava bujičnog nadolaska voda. Na delu Ibarske klisure u zoni profila planiranih hidroelektrana, ima nekoliko desetina manjih i većih bujičnih pritoka), sa stalnim ili povremenim tečenjem, koje u periodima intenzivnih kiša, topljenja snega, ili koincidencijom ovih pojava ispoljavaju svoj destruktivni potencijal i unose u Ibar velike količine vučenog materijala.
Na planskom području planirana je izgradnja sistema od deset pribranskih hidroelektrana: HE Lakat, HE Maglič, HE Dobre Strane, HE Bela Glava, HE Gradina, HE Cerje, HE Glavica, HE Ušće, HE Gokčanica i HE Bojanići. Prostor svake hidroelektrane se može posmatrati kao posebna mikrolokacija.
U okviru svake mikrolokacije mogu se izdvojiti četiri podceline:
Podcelina 1 – objekti brane i hidroelektrane sa pratećim objektima (mašinske zgrade, trafostanice, pristupni putevi, prevodnice, itd.);
Podcelina 2 – akumulacije, određene kotama normalnog uspora;
Podcelina 3 – objekti u funkciji turizma (restorani, etno kuće, prodavnice, objekti za vodene sportove, itd.;
Podcelina 4 – lokacije potrebne za izmeštanje/izgradnju infrastrukture (5 lokacija/deonica u blizini HE Maglič, HE Dobre Strane, HE Bela Glava, HE Cerje i HE Glavica).
2.1. PROSTORNI PLAN REPUBLIKE SRBIJE 2010-2020
(„Službeni glasnik RS”, broj 88/10)
Prostorni plan Republike Srbije 2010-2020. (u daljem tekstu: PPRS) predstavlja planski dokument višeg reda čija se rešenja razrađuju Prostornim planom područja posebne namene ibarskih hidroelektrana.
Na području Raške oblasti površine pod šumama zauzimaju 199.600 ha. Plan optimalne šumovitosti i pošumljavanja do 2014. godine da površine pod šumama zauzmu 201.776 ha. Koncepcija prostornog razvoja šumskih područja obuhvata sledeća polazišta: utvrđivanje zona sa diferenciranim režimima zaštite i održivog korišćenja; funkcionalne veze i integracija šumske privrede; očuvanje i zaštita šuma i šumskog zemljišta i korišćenje šuma kao obnovljivih izvora energije.
Na području Grada Kraljeva i Opštine Raška zastupljeni su tereni od 600 m.n.v. do 1.500 m.n.v., a na pojedinim delovima i preko 1.500 m.n.v. Koncept upravljanja zaštitom i razvojem visokoplaninskih područja zahteva ustanovljavanje fondova razvoja, i/ili definisanje drugih izvora finansiranja zaštite prirode, izgradnje puteva, komunalne i turističke infrastrukture, javnih servisa i dr.
U obnovljive izvore energije čiji potencijal postoji u Republici Srbiji spadaju: energija biomase, energija malih hidroelektrana, energija sunca, energija vetra i geotermalna energija. Postoje posebne pogodnosti i potrebe za njihovo organizovano korišćenje u tzv. decentralizovanoj proizvodnji toplotne i električne energije (izgradnjom malih hidroelektrana – snage do 10 MW i vetroelektrana, kao i korišćenjem fotonaponskih (PV) sistema). Učešće pojedinih obnovljivih izvora energije u ukupnom potencijalu svrstava hidropotencijal zajedno sa solarnom energijom na drugo mesto sa 14% iza biomase (63%). Prosečna energija vetra na visini od 100m u januaru za područja Grada Kraljeva i Opštine Raška iznosi preko 225 KWh/m², a u julu od 75 do 150 KWh/m² pa i preko 150 KWh/m². Prosečna dnevna energija globalnog zračenja na horizontalnu površinu u januaru za područja Grada Kraljeva i Opštine Raška iznosi 1,5-1,6 KWh/m², a u julu iznosi od 1,3 do 1,5 KWh/m².
Dugoročna strategija Republike Srbije u oblasti životne sredine i održivog razvoja podrazumeva poboljšanje kvaliteta života stanovništva obezbeđivanjem željenih uslova životne sredine i očuvanjem prirode, smanjenjem zagađenja i pritisaka na životnu sredinu, korišćenjem prirodnih resursa na način da se obezbedi njihova raspoloživost za buduće generacije. Grad Kraljevo spada u područja zagađene i degradirane životne sredine, a Opština Raška u područja ugrožene životne sredine.
Na području Grada Kraljeva i Opštine Raška nalazi se međunarodno značajno biljno područje (IPA) kao i značajno podučje dnevnih leptira Evrope (PBA).
Na osnovu istraživanja i valorizacije koje je obavio Republički zavod za zaštitu spomenika kulture predložena je lista kulturnih područja, kao i lista spomenika koji sa neposrednom okolinom čine sagledive kulturno-pejzažne celine među koje ulaze Raško područje i Kopaoničko područje. Na području Grada Kraljeva i Opštine Raška nalazi se međunarodna kulturna staza i kulturno područje sa nepokretnim kulturnim dobrima upisanim u UNESCO listu svetskog kulturnog nasleđa – Studenica, Ras i Sopoćani.
Područja Grada Kraljeva i Opštine Raška prema seizmološkoj karti Srbije za povratni period od 100 godina spadaju u područja sa intenzitetom od 7-9 MCS. Takođe prema karti rizika od prirodnih nepogoda i tehnoloških udesa u područja Grada Kraljeva i Opštine Raška ulaze područja ekscesivne erozije; područja najugroženija atmosferskim nepogodama i potencijalno poplavna područja. Strateški prioriteti do 2015. godine su: izrada referalnih karata prirodnih nepogoda; serija seizmoloških karata za odgovarajuće povratne periode; planovi upravljanja rizicima od štetnog dejstva bujičnih poplavnih voda i upravljanje rizicima i itd. Ovi prioriteti spadaju u obavezu nadležnih institucija Republike Srbije.
Područja Grada Kraljeva i Opštine Raška spadaju u demografski oslabljeno područje odnosno u demografski ugroženo područje. Prema PPRS indeks rasta broja stanovnika 1948-2002. godine za područje Grada Kraljeva i Opštine Raška kreće se od 0,0 do 300 i više na pojedinim delovima područja Grada Kraljeva i Opštine Raška, a za period posle 2002. godine indeks starenja stanovništva za područje Grada Kraljeva i Opštine Raška kreće se uglavnom oko 1,25 i više. Prema PPRS stope migracionog salda stanovništva 1991-2002. godine za područje Grada Kraljeva i Opštine Raška kreću se od -15 do 15, a stope prirodnog priraštaja stanovništva 1991-2002. za područje Grada Kraljeva i Opštine Raška kreću se takođe od -15 do 15. Prema prostornom razmeštaju stanovništva za područje Grada Kraljeva i Opštine Raška broj stanovnika po km² je uglavnom manji od 20, dok se u naseljima Kraljevo i Raška kreće i preko 200 stanovnika po km².
Grad Kraljevo ulazi i grupu gradova koji čine FUP državnog značaja. Grad Kraljevo je centar funkcionalnog urbanog područja koji obuhvata opštinu Vrnjačka Banja. FUP Kraljeva obuhvata 148.199 stanovnika i ima površinu od 1.758 km². Opština Raška zajedno sa opštinom Tutin ulazi u sastav FUP-a čiji je centar Grad Novi Pazar. U FUP Kraljeva do 2020. godine pored opštine Vrnjačka Banja ući će i opština Trstenik, nakon čega bi FUP Kraljeva brojao 172.719 stanovnika i površinu od 1.984 km². Grad Kraljevo kao grad od posebnog značaja ulazi u sastav formiranog klastera centralne Srbije.
Planirane industrijske zone i industrijski parkovi u Raškoj oblasti su Kraljevo, Novi Pazar i Tutin. Prema karti prostorne distribucije i razvoja industrije područje Grada Kraljeva i Opštine Raška sadrži: industrijski centar srednje veličine 5.000-10.000 zaposlenih u industriji; manji industrijski centar (1.500-5.000 zaposlenih u industriji; industrijski park i indusrtijsku zonu (planirane površine više od 100 ha) i magistralni koridor. Strateški prioriteti kohezione prostorne distribucije i razvoja industrije do 2015. godine su: oporavak industrije; program izgradnje „industrijske infrastrukture”; ispitivanje mogućnosti oživljavanja braunfild lokacija.
Prostorno-funkcionalno struktuiranje turističkih prostora Srbije – na području Grada Kraljeva i Opštine Raška nalazi se međunarodni drumski pravac i perspektivni međunarodni centar i nacionalna banja, kao i dve destinacije sa celogodišnjom ponudom (Kopaonik i Golija). Banjski turistički centar nacionalnog, a perspektivno međunarodnog značaja je Mataruška banja, a u ostala nacionalna banjska turistička mesta spada Bogutovačka banja. Prema stepenu potencijalne pristupačnosti područje Grada Kraljeva i Opštine Raška spada u područja ispod proseka.
Strateški prioriteti – projekti sa periodom realizacije do 2015. godine: aktivnosti na postojećem državnom putu I reda (koridoru autoputa, E-761) Pojate – Kruševac – Kraljevo – Čačak i dalje Požega – Užice – Kotroman (granica sa Bosnom i Hercegovinom) (E-761, M-5). U periodu posle 2015. godine, a u pravcu ostvarivanja ciljeva prostornog razvoja Republike Srbije, planska rešenja u oblasti putnog saobraćaja su aktivnosti na: koridoru državnog puta I reda, Batočina – Kragujevac – Knić – veza sa autoputskim pravcem Kraljevo – Čačak (E-761, M-5); završetak izgradnje obilaznice Kraljevo.
Magistralne „E” pruge u mreži su: E85: pruga Lapovo – Kragujevac – Kraljevo – Kosovo Polje; Đeneral Janković – državna granica, planira se kao revitalizovana i modernizovana jednokolosečna pruga sa izgradnjom dvokolosečne deonice Lapovo – Kragujevac – Kraljevo. Planira se revitalizacija i modernizacija postojećih jednokolosečnih pruga, sa izgradnjom kapaciteta za povezivanje značajnih korisnika železničkih usluga: Stalać – Kraljevo – Požega.
Planirana mreža aerodroma je definisana po kategorijama, u mreži kao kategorija gde su definisana i letelišta na lokacijama gde postoje sportski i školski aerodromi, koji se mogu uključiti u mrežu regionalne ponude nalazi se lokacija kod Grada Kraljeva.
Među predloženim potencijalnim lokacijama intermodalnih terminala i logističkih centara nalazi se i Grad Kraljevo.
U oblasti telekomunikacije na području Grada Kraljeva i Opštine Raška nalaze se postojeći optički kablovi, a planiran je i novi optički kabl; postojeći koridor RR veza; glavna centrala i postojeći TV i VHF-FM predajnik.
U oblasti hidroenergetike predviđa se izgradnja reverzibilnih hidroelektrana i drugih objekata na većim rekama (Velika Morava, Ibar, Drina, Sava, Dunav i dr.), od strane Elektroprivrede Srbije samostalno ili uz saradnju sa strateškim partnerom spremnim da finansijski pomogne realizaciju ovih hidroelektrana. Ekonomska, finansijska, tehnološka, ekološka opravdanost i socijalna prihvatljivost izgradnje ovog/ovih objekata će zahtevati izradu složenih studija, usklađivanje sa zaštitom prirode i životne sredine i drugim interesima na lokaciji i susedstvu, kooperaciju sa pouzdanim partnerima iz inostranstva i poštovanje međunarodnih dokumenata koji obavezuju Republiku Srbiju u domenu održive energetike.
Strateški projekti elektroprenosa u periodu do 2015. godine su dogradnja u postojećem objektu TS 400/220/110 kV Kraljevo 3; izgradnja novih transformatorskih stanica i dalekovoda DV 400 kV Kraljevo 3 – Kragujevac 2; izgradnja novih transformatorskih stanica i dalekovoda DV 110 kV Kraljevo – (Raška) – Novi Pazar. Strateški projekat gasne privrede do 2015. godine je projekat razvodnog gasovoda Rasinske i Raške oblasti i opština severnog dela AP Kosovo i Metohija.
Cilj Republike Srbije je da do kraja 2012. godine poveća učešće električne energije proizvedene iz obnovljivih izvora za 2,2%, posmatrano u odnosu na ukupnu nacionalnu potrošnju električne energije u 2007. godini, kao i da zastupljenost biogoriva i drugih obnovljivih goriva na tržištu iznosi najmanje 2,2% u odnosu na ukupnu potrošnju goriva u saobraćaju računato na osnovu energetskog sadržaja. U posmatranom periodu će se proizvodnja električne energije iz obnovljivih izvora povećati za 7,4%. Planirani kapaciteti obuhvataju izgradnju najmanje 45 MWe malih hidroelektrana, 45 MWe vetroelektrana, 5 MWe solarnih fotonaponskih postrojenja, 2 MWe postrojenja na biomasu i 5 MWe postrojenja koja koriste biogas, uz ukupnu vrednost investicija od oko 200 miliona evra u periodu do 2012. godine.
Potencijal malih vodotokova, na kojima se mogu graditi MHE, iznosi oko 0,6 Mten ili 14% od ukupnog potencijala obnovljivih izvora u Republici Srbiji. Iskorišćenjem ukupnog energetskog potencijala malih hidroelektrana moguće je proizvesti oko 4,7% od ukupne proizvodnje električne energije u Republici Srbiji i oko 15% proizvodnje električne energije u hidroelektranama. Ukupna snaga za male hidroelektrane u Srbiji je najveća na području Grada Kraljeva i Opština Raška, Ivanjica i Pirot. Na područji Grada Kraljeva iznosi između 30-20 MW, a na području Opština Raška i opštine Ivanjica ona ide preko 30 MW.
2.2. NACRT REGIONALNOG PROSTORNOG PLANA ZA PODRUČJE ŠUMADIJSKOG, POMORAVSKOG, RAŠKOG I RASINSKOG UPRAVNOG OKRUGA
Nacrt Regionalnog prostornog plana za područje Šumadijskog, Pomoravskog, Raškog i Rasinskog upravnog okruga (u daljem tekstu: RPP) predstavlja planski okvir čija se rešenja razrađuju Prostornim planom područja posebne namene ibarskih hidroelektrana.
Regionalna organizacija Republike Srbije sa pet regiona, pozicionira plansko područje u Region „Šumadija i Zapadna Srbija”, i u okviru njega Kragujevac, kao centar regiona, koji na glavnoj osovini republičkog razvoja „premošćava” prostor između Beograda i Niša kao urbanih centara međunarodnog značaja (prema PPRS), a u isto vreme, sa urbanim centrima državnog značaja (Užice, Čačak, Kraljevo, Kruševac, Moravsko trograđe, Zaječar) formira poprečne veze (transferzale razvoja), postavljene upravno na „kičmu” razvoja Srbije (velikomoravsku osovinu).
Ravnomerni razvoj planskog područja u okviru Republike Srbije se može postići na sledeći način: prilagođavanjem šeme osovina razvoja planskom karakteru centralne Srbije, i principima policentričnog i ravnomernog regionalnog razvoja, tačnije, označavanjem poteza Lapovo (Koridor H) – Kragujevac – Kraljevo – Ibarska magistrala kao osovine razvoja; planskim jačanjem oslonca regiona na velikomoravsku osovinu razvoja (Kraljevo – Kruševac, Koridor H – Kragujevac – Kraljevo – Ibarska magistrala); planskim potenciranjem „središnjeg industrijskog prstena Srbije”-„centralne konurbacije” koja obuhvata grupaciju velikih gradova u koje spada Grad Kraljevo. Na području grada Kraljeva spajaju se zapadnomoravska i ibarska razvojna osovina Srbije.
Hijerarhijska struktura industrijskih centara prema broju zaposlenih svrstava Grad Karljevo 1990. godine u industrijske centre srednje veličine od 10.000 do 20.000 zaposlenih, a 2008. godine u industrijske centre srednje veličine od 5.000 do 10.000 zaposlenih. Opština Raška 1990. godine ulazi u grupu manjih industrijskih centara sa 1.000 -5.000 zaposlenih, a 2008. takođe se svrstava u manje industrijske centre sa 1.000-5.000 zaposlenih. Vodeće industrijske oblasti po okruzima su: u Raškom okrugu: metalski kompleks, proizvodnja vatrostalnih materijala, prehrambena, tekstilna i drvoprerađivačka industrija.
Na teritoriji planskog područja identifikovana su četiri velika poljoprivredna rejona koji ukazuju na buduću orijentaciju i specijalizaciju proizvodnje pojedinih lokaliteta. Rejon intenzivne poljoprivredne proizvodnje je na najplodnijem poljoprivrednom zemljištu, u dolini reka, na ravničarskom tlu do 200-250m nadmorske visine, obuhvata dolinski deo opština Kraljevo. Rejon mešovite poljoprivredne proizvodnje karakteriše heterogenost prirodnih, socio-kulturnih i drugih faktora koji su uticali na raznovrsnost poljoprivredne proizvodnje. Obuhvata središnji prostor opštine Kraljevo, a u uzanom pojasu doline Ibra i Raške ulazi na teritoriju Opštine Raška. Stočarsko-voćarski rejon prostire se na obroncima ostrvskih planina i u južnom delu planskog područja, u visinskom pojasu od 500-1000m. Obuhvata delove opština Kraljevo i Raška. Rejon pašnjačkog stočarstva karakterističan je za najviše predele planskog područja, preko 1000m nadmorske visine, koji obuhvata periferne delove Opština Raška (Kopaonik) i Kraljevo.
Na prostoru RPP potrebno je izvršiti preciznu valorizaciju turističkih vrednosti i zaključiti u kojoj meri turizam može da predstavlja jednu od razvojnih komponenti. Prirodni turistički potencijali mogu se podeliti na: planine i ostale geomorfološke i speleološke turističke potencijale; termalne vode – banje i banjska turistička mesta; jezera i hidrološke turističke potencijale; nacionalne parkove i ostale biogeografske turističke potencijale. Među najatraktivnija turistička mesta spadaju Kopaonik, Golija i banjska turistička mesta Mataruška banja i Bogutovačka banja. Među kulturne manifestacije na području Šumadijskog, Pomoravskog, Raškog i Rasinskog upravnog okruga spada Spust bez granica na Ibru.
Osnov putnog saobraćajnog sistema regiona je oslonac na autoputske koridore i pravce državnih puteva, vezane na šire srpske i evropske sisteme: Lapovo/Koridor H – Kragujevac – Kraljevo – Ibarska magistrala veza velikomoravskog i zapadnomoravskog koridora i dalja veza sa Bosnom, Kosovom i Crnom Gorom. Planskim područjem prolaze dva puta međunarodnog značaja, odnosno TEM puteva (Trans Europian Motorways) put A klase E-75 i put B klase E-761. Kao najopterećeniji državni putevi I reda izdvajaju se i državni putevi I reda M-1.11 Batočina – Kragujevac, M-5 Pojate – Kruševac –Kraljevo – Čačak i M-22 Kraljevo – Raška – Novi Pazar – Ribariće. Na području plana egzistiraju sledeće magistralne „E” pruge: E-70 i Beograd – Niš i E-85 Lapovo – Kragujevac – Kraljevo – Kosovo Polje – Đeneral Janković.
Identifikacija područja sa najvećim ekološkim problemima: Ibarski rudnici kamenog uglja; urbano-industrijska područja sa povremenim prekoračenjem graničnih vrednosti zagađivanja (Kruševac, Kragujevac, Kraljevo, Trstenik, Prokuplje, Novi Pazar, Jagodina, Paraćin). Saobraćaj: posledice ovog izvora zagađenja najviše se registruju u neposrednoj okolini saobraćajnica ali može imati veći značaj imajući u vidu da kroz plansko područje prolaze značajni saobraćajno opterećeni pravci: autoput E-75 – koridor H, državni putevi prvog reda E-761 (Kraljevo–Kruševac–Paraćin–Zaječar), M-22 (Kraljevo – Novi Pazar), M-23 (Mladenovac–Kragujevac–Kraljevo) i ostali državni putevi prvog i drugog reda. Najveće površine ugrožene odronima nalaze se u Raškom okrugu (6.29 km2).
U oblasti Raškog i Rasinskog okruga predviđena su dva regionalna centra za upravljanje otpadom: prvi obuhvata gradove Kraljevo i Kruševac, opštine Vrnjačka banja, Trstenik, Varvarin, Brus, Rekovac, Aleksandrovac i Ćićevac, a drugi obuhvata Grad Novi Pazar i opštine Raška i Tutin. Identifikovane divlje deponije: u Opštini Raška 7, a u Gradu Kraljevu 462. Upravljanje medicinskim otpadom je u fazi uspostavljanja na teritoriji cele Srbije. Nakon tretmana sterilisani ostatak se odlaže na deponiju komunalnog otpada. Na ovom području centralna mesta za tretman infektivnog medicinskog otpada se nalaze u sledećim ustanovama: Klinički centar Kragujevac, Dom zdravlja Kragujevac, Opšta bolnica Jagodina, Zdravstveni centar Kraljevo i Zdravstveni centar Kruševac.
Spomenici koji sa neposrednom okolinom čine sagledive kulturno-pejsažne celine na području RPP: Manastir Studenica; Manastir Žiča (sa Mataruškom banjom); Manastir Gradac.
Nepokretna kulturna dobra od izuzetnog značaja: Spomen-park Kraljevo (ZM) i srednjovekovni grad Maglič (SK).
Zaštićena prirodna dobra: Nacionalni park Kopaonik, Park prirode Golija, Strogi rezervat prirode Brezna, Naučno-istraživački rezervat Lojanik. Prirodna dobra koja se nalaze u postupku zaštite: Park u Mataruškoj banji – spomenik prirode; Goč – Gvozdac – specijalni rezervat prirode.
Za područje RPP, kad je u pitanju zaštita životne sredine na međunarodnom nivou, relevantna je ekološka mreža EMERALD čiji je glavni cilj zaštita i očuvanje najvažnijih evropskih staništa i vrsta. Identifikovana područja od značaja za EMERALD mrežu predstavljaju okosnicu za izdvajanje budućih NATURA 2000 lokaliteta. Sve se sprovodi sa ciljem formiranja zajedničkog GIS-a za razmenu vektorskih i alfanumeričkih podataka. Na području četiri planska okruga identifikovana su četiri lokaliteta koja pripadaju EMERALD mreži Srbije: 1) Nacionalni park Kopaonik; 2) Park prirode Golija; 3) Rezervat prirode Prokop i 4) Rezervat prirode Vitanovača (obuhvata šume prašumskog tipa). Takođe, plansko područje obuhvata i nekoliko objekata spomeničkog nasleđa koji su pod zaštitom UNESSO-a. Na Listu svetske baštine sa teritorije planskog područja su do sada upisani manastir Studenica i Stari Ras sa Sopoćanima, a na preliminarnoj listi je i manastir Manasija. UNESCO MAB Savet, u okviru programa „Čovek i biosfera”, proglasio je deo Parka prirode Golija za Rezervat biosfere Golija – Studenica.
Broj potencijalnih lokacija za izgradnju malih hidroelektrana i procenjena snaga prema Katastru malih hidroelektrana u Srbiji: za Opštinu Raška iznosi 35, procenjena snaga 33.284 kW, za Grad Kraljevo iznosi 40, procenjena snaga 23.458 kW.
Proizvodnja električne energije: na reci Ibar predviđena je izgradnja protočnih hidro elektrana kaskadnog tipa ukupne instalisane snage oko 120MW (oko 425.000.000KWh/god); postoji mogućnost izgradnje većeg broja MHE, prema katastru MHE i uslovima nadležnih preduzeća. Predviđeni su regulacioni radovi na Ibru Kraljevo, Raška, kao i uređenje bujičnih vodotokova u svim naseljima.
Podaci iz Katastra malih hidroelektrana Srbije često ne odgovaraju stvarnom stanju na terenu i ne bi ih trebalo striktno primenjivati u današnjim uslovima bez tehno-ekonomske i posebno ekološke evaluacije rešenja i saglasno optimalnom korišćenju raspoloživog potencijala vodotoka. Ove objekte je moguće graditi i na drugim lokacijama, uz saglasnost nadležnog ministarstva u pogledu maksimalnog iskorišćenja energetskog potencijala vodotokova i saglasnosti drugih ministarstava i institucija. Male hidroelektrane, nisu ekološki prihvatljive na delovima zaštićenih područja sa režimom zaštite I stepena, što treba imati u vidu kao jedan od kriterijuma prilikom revizije lokacija malih hidroelektrana i proglašenja zaštićenih područja.
Razvoj vazdušnog saobraćaja na području regionalnog prostornog plana zasniva se na formiranju regionalnog aerodroma u Kraljevu – Lađevci, koji bi dogradnjom i prenamenom prerastao u vojno-civilni aerodrom. Aerodrom u Lađevcima bio bi najvažnije regionalno čvorište u sistemu regionalnih vazdušnih pristaništa, dominantno u funkciji putničkog saobraćaja manjih aviokompanija.
Izgradnjom mreže naftovoda, gasovoda i produktovoda stvaraju se dalji uslovi za povezivanje planskog regiona sa okolnim prostorima. Do kraja 2013. godine trebalo bi da bude završen regionalni gasovod od Brusa, preko Kopaonika, do Tutina, sa kracima prema Raškoj i Leposaviću. Primarni gasovod će gasom snabdevati gradove i opštine Brus, Raška, Novi Pazar, Tutin, Lešak, Leposavić, Zvečan, Kosovska Mitrovica i Zubin Potok. Regionalne deponije komunalnog i neopasnog otpada planirane su u pet centara (Kragujevac, Jagodina, Lapovo, Kraljevo i Kruševac). Dva velika regionalna sistema za vodosnabdevanje: Ibarsko-šumadijski i Rasinsko-pomoravski pokrivaće opštine/gradove planskog područja, ali i delove okolnih okruga.
Republika Srbija ima prirodne pogodnosti i dobar potencijal za proizvodnju energije iz obnovljivih izvora. Razvojem ovog sektora bi se povećala energetska efikasnost zemlje, a jedan od načina je iskorišćenje hidroenergetskog potencijala izgradnjom malih hidroelektrana, snage do 10 MW. Na taj način bi se nastavio trend povećanja učešća električne energije proizvedene iz obnovljivih izvora, što je jedan od ciljeva definisanih Prostornim planom Republike Srbije. Male i srednje hidroelektrane mogu doneti višestruke koristi jer su pogodne za snabdevanje električnom energijom izolovanih potrošača, a otvaraju mogućnost razvoja predmetnog područja podstičući razvoj komplementarnih delatnosti, na primer, turizma.
Geomorfološki uslovi terena, geološka građa i oskudna pošumljenost, čine Ibarsku klisuru najpoznatijim erozionim i bujičnim područjem u Srbiji, posle Grdeličke klisure na Južnoj Moravi. Vrlo strme reljefne forme i veliki nagibi terena, kao i prisustvo stena velike erodibilnosti, podstiču stvaranje velike količine nanosa, koje u Ibar dolaze bujičnim pritokama. Iako Ibar ima veliki transportni kapacitet za nanos, uslovljen podužim padom rečnog korita, ona ipak nije dovoljna za pronos celokupnog nanosa koji pristiže iz pritoka, pa se na nekim potezima stvaraju veliki sprudovi i rečna ostrva. Dosadašnje aktivnosti na uređenju bujičnih slivova su bile vrlo ograničene i nedovoljne za kontrolu bujičnih i erozionih procesa na ovom području.
Za potrebe projekta HE, predmetno područje u dolini Ibra, može se podeliti u dve geomorfološke celine: od Raške do Ušća (uzvodni lokalitet Bojanići) i od Ušća nizvodno do Lakta. Na prvoj deonici Ibar ide uglavnom kroz nešto šire kotline u okolini Raške i Baljevca, dok je druga deonica u uskim klisurama. Prva morfološka celina je okružena planinom Golija sa zapadne, Kopaonikom sa istočne strane. Na Goliji (najviši vrh Jankov kamen 1833 mnv) se nalaze mnogobrojne reke koje su raščlanile njene strane: Studenica, Brvenica, Moravica. Iznad druge deonice ka istoku se pružaju severnoistočni delovi Starovlaških planina (Radočelo, Čemerno, Troglav) koje pripadaju Dinaridima, a na istoku severni ogranci Kopaonika (obronci Željina, Studena planina, Ravna planina i Stolovi). Ibar u svom toku na deonici od Raške do Kraljeva prima veći broj pritoka planinskih reka bogatih vodom: Studenica, Dubočica, Lopatnica i Pivnica.
Regionalno, tektonski teren u dolini reke Ibar pripada Vardarskoj zoni. Dolina Ibra se nalazi u pojasu serpentinita i peridotita, koji su povremeno isprekidani dacitoandezitima i drugim magmatskim stenama. Zbog brojnih tektonskih procesa, stiskanja i razlamanja, kao i procesa metamorfisanja, koje su pretrpele, pojavilo se veliko variranje fizičko-mehaničkih osobina stena koje učestvuju u građi terena.
Na celom istražnom području izdvojene su četri hidrogeološke celine:
prvu i najrasprostranjeniju hidrogeološku celinu predstavljaju peridotitske i magmatske stene, sa pukotinskim tipom poroznosti, u kojima je formiran razbijeni tip izdani;
drugu hidrogeološku sredinu predstavljaju rasedi sa mešovitom pukotinskom poroznošću;
neogeni sedimenti predstavljaju sredinu sa pretežno kapilarnom poroznošću;
u kvartarnim sedimentima, u okviru aluviona i terasa sa intergranularnim tipom poroznosti, formiran je zbijeni tip izdani;
malo ispucali peridotiti, na dubinama većim od 25-30 m predstavljaju hidrogeološke izolatore.
Područje Grada Kraljeva i Opštine Raška, pripada Kopaoničkom masivu i predstavlja relativno trusno područje. Prema Seizmološkoj karti Srbije za povratni period od 100 godina ovaj prostor spada u područje sa intenzitetom od 7-9 MCS.
Klima na razmatranom području Ibra je umerenokontinentalna, tako da se klimatski faktori menjaju u zavisnosti od godišnjeg doba. Ovakva klima i geografski položaj uslovljava i insolaciju – u letnjem periodu prosečno 8,5 sunčanih sati dnevno, a na godišnjem proseku oko 5,5. Srednja godišnja temperatura u samom Gradu Kraljevu je 11°C, leti oko 22° C a zimi oko 0° C. Jak vetar (košava) je odlika pozne jeseni, zime i ranog proleća a u ostalo doba godine duvaju blaži zapadni i severozapadni vetrovi.
Na ovom području izražena su dva osnovna klimatska tipa: nizijska umereno-kontinentalna klima i visinska planinska klima. Uticaj umereno-kontinentalne klime iz Panonske nizije, koja se odlikuje hladnim zimama i toplim, a dosta suvim letima, ovde je izražen zbog vazdušnih strujanja koja dopiru dolinom Zapadne Morave. Visinsku klimu, čak i na nižim padinama, karakterišu dosta duge i oštre zime, s velikim količinama snega i leta sa nešto više padavina. Izvestan uticaj na ovo područje ima i klima koja prodire s juga, što se naročito zapaža u naglom topljenju snega u proleće i čestim sušnim letima. Maksimalne mesečne sume padavina javljaju se u periodu maj-jun, a minimalne vrednosti prosečnih mesečnih suma padavina se javljaju uglavnom početkom godine (u januaru i februaru).
U dolini reke Ibra, kao i u bližoj okolini postoje potencijalna nalazišta kamenog materijala. U najvećoj meri zastupljeni su ultramafiti (peridotiti i serpentiniti), zatim slede vulkaniti (dacito-andeziti), piroklastiti i plutonititi (granodioriti), trijaski krečnjaci i metamorfisani krečnjaci (mermeri). Ultramafiti predstavljaju stensku masu od koje se dobija kvalitetan kameni nabačaj. Za dobijanje agregata za proizvodnju betona mogu biti povoljne stenske mase dacito-andezita, granodiorita i trijaskih krečnjaka i metamorfisanih krečnjaka.
Veće mase, delom otkrivenih dacito-andezita nalaze se u naselju Bojanići. U dolini reke Studenice nalaze se krečnjaci i metamorfisani krečnjaci (mermeri), a u okolini naselja Cerje se nalazi u granodioritima. Namenska ispitivanja na tim lokacijama do sada nisu vršena. Postojanje gline i potencijalno otvaranje gliništa vezuje se za područje Gradačko-baljevačkog basena. Prilikom analize postojeće dokumentacije i obilaska terena utvrđeno je da nema pogodnih nalazišta peska i šljunka kao agragata za beton i filterskog materijala u dolini Ibra nizvodno od Raške. Šljunak i pesak iz aluviona Ibra nije pogodan zbog heterogenog mineralni sastava i nepovoljnih granulometrijskih karakteristika.
Duž cele posmatrane deonice reke Ibar (Kraljevo – Raška), nisko u dolini položeni su železnička pruga Kraljevo – Kosovska Mitrovica i državni put prvog reda M-22. Imajući u vidu značaj ovih komunikacija, koje predstavljaju vezu centralne i jugozapadne Srbije, ova dva objekta prouzrokuju najvažnija ograničenja, o čemu treba voditi računa prilikom izrade tehničke dokumentacije. Održanje funkcionalnosti magistralnih komunikacija, kako u toku izgradnje tako i u fazi eksploatacije je imperativ, koji ovaj projekat izgradnje HE mora u potpunosti da poštuje. Pojedine brane hidroelektrana se mogu projektovati i sa saobraćajnom namenom, kao komunikacije koje olakšavaju pristup kulturno-istorijskim spomenicima ili seoskim naseljima.
Do sada su se pojedini delovi toka Ibra koristili za sportsko-rekreativni turizam („Ibarska regata”, kajak i sl.). U tom smislu nameće se potreba da se odgovarajućim detaljima tehničkih rešenja i adekvatnim režimom rada HE stvore uslovi za korišćenje Ibra i u sportsko-rekreativne svrhe. Akvatorije mogu da budu koncipirane tako da omoguće kupanje i rekreaciju na vodi, i postanu izletnički centri sa svim pratećim sadržajima (ugostiteljski objekti, prenoćišta i sl.). Kako se bude razvijao izletničko-rekreativni turizam na tom području, otvoriće se i mogućnost za zapošljavanje ljudi u tercijarnim delatnostima, čime bi se potvrdilo da ovaj projekat ima i razvojni karakter.
Tabela Sintezna SWOT analiza
SNAGE (prednosti, potencijali) SLABOSTI (ograničenja) HE na Ibru predstavljaju strateški razvojni projekat koji bi trebalo da aktivira raspoložive vodne resurse Ibra na tom području; Duž cele deonice Kraljevo-Raška, nisko u dolini su položeni železnička pruga Kraljevo-Kosovska Mitrovica i državni put prvog reda M-22, pa ova dva objekta predstavljaju glavno ograničenje jer je očuvanje njihove funkcionalnosti apsolutni imperativ; Područje sliva se odlikuje razvijenom mrežom površinskih tokova i značajnom količinom podzemnih voda; Ibarska klisura ima prirodne predispozicije za razvoj erozionih i bujičnih procesa koje uslovljavaju geomorfološki uslovi terena (strmi reljef, veliki nagibi…), geološki uslovi terena (stene velike erodibilnosti, intenzivna produkcija nanosa) i slaba vegetaciona zaštita padina klisure (oskudna pošumljenost, goleti); Ibar u svom toku na deonici od Raške do Kraljeva prima veći broj pritoka planinskih reka bogatih vodom: Studenica, Dubočica, Lopatnica, Pivnica, Gokčanica. U geološkoj građi terena učestuvuju i stene koje su tektonski oštećene i ispucale, pa zbog povećane isprskalosti i polomljenosti stenskih masa podizanje hidrotehničkih objekata može biti otežano; Geološke karakteristike terena (nosivost, poroznost, stišljivost i dr.) su takve da omogućavaju izgradnju težih i većih objekata, kao i prokopavanje tunela; Namenska ispitivanja terena za potrebe pronalaženja geološkog građevinskog materijala nisu vršena; U dolini reke Ibar, kao i u bližoj okolini, postoje potencijalna nalazišta kamenog materijala koji može da se upotrebi prilikom izgradnje HE; Auktuelno korišćenje pojedinih delova toka Ibra za sportsko-rekreativni turizam. Stabilnost padina u akumulacionim prostorima budućih HE takođe je povoljna (nema klizišta); HE su protočne tako da ne utiču na vodni režim Ibra, a neće biti nepovoljnih efekata ni na nizvodne i priobalne vodene biocenoze; Sistem HE neće imati negativnih uticaja na postojeće izvorište vodosnabdevanja Kraljeva, kako u kvalitativnom tako i u kvantitativnom pogledu. MOGUĆNOSTI (šanse) PRETNJE U zonama akvatorija se mogu formirati izletnički centri, sa svim pratećim sadržajima (ugostiteljski objekti, bungalovi za prenoćišta i dr.) i mogu se koristiti za kupanje i rekreaciju na vodi; Opasnost od bujica i poplava kao posledica dosadašnje ograničene i nedovoljne aktivnosti na uređenju bujičnih slivova i kontroli erozionih i bujičnih procesa; Projekat pruža mogućnost za razvoj izletničko-rekreativnog turizma i mogućnost za zapošljavanje izvesnom broju lica u tercijarnim delatnostima, a za upravljanje projektom će se formirati novo preduzeće sa oko 50 zaposlenih; U uslovima izgrađenog sistema hidrocentrala na posmatranom sektoru Ibra, režim nanosa bi bio drastično izmenjen izgradnjom brana na rečnom koritu koje bi predstavljale fizičku prepreku za njegov transport i time stvarali tzv. zaplave; Pojedine brane hidroelektrana mogu se projektovati tako da imaju saobraćajnu namenu i time olakšaju pristup kulturno-istorijskim spomenicima ili seoskim naseljima; Zaplavi, formirani od vučenog nanosa, mogli bi da izazovu izdizanje dna korita Ibra na najvećem delu posmatranog sektora, a time i povišenje nivoa voda koje bi moglo negativno uticati na objekte u priobalju pritoka i u zoni ušća Ibra; Prema principima koji važe za područje EU, a koji će biti ugrađeni i u naše zakonodavstvo, opštinama će pripadati deo tzv. „resursne rente”, koja se dobija od naknade za korišćenje voda; Mikrolokacijsko variranje fizičko – mehaničkih osobina pojedinih stena usled tektonskih procesa; Sistem HE će biti priključen na EES, što povećava pouzdanost snabdevanja električnom energijom, posebno u slučaju nekih havarijskih situacija. Seizmičnost ovog područja (Kopaonički masiv) je značajna i postoji mogućnost pojave zemljotresa različitih intenziteta; Protivljenje javnog mnjenja, pojedinaca, društvenih grupa i medija izgradnji sistema HE zbog posledica koje bi mogle da imaju na održavanje tradicionalne manifestacije „Veseli spust” odnosno „Ibarska regata”.
Osnovni metodološki pristup u izradi Prostornog plana jeste integralni metod koji se zasniva na principima održivog razvoja. Za potrebe planiranja razvoja planskog područja i koncipiranja planskih rešenja posebno su korišćeni sledeći principi i smernice za njihovu primenu.
Princip smanjivanja štetnog uticaja na životnu sredinu koji podrazumeva sagledavanje kvaliteta životne sredine i definisanje planskih rešenja kojima se ona štiti od negativnih uticaja u postplanskom periodu. Pri tome se koncept zaštite, ne odnosi samo na poboljšanje kvaliteta životne sredine, već i na prevenciju i zaštitu od negativnih uticaja koji mogu nastati implementacijom planskih rešenja. Primena principa mora preduprediti ili ublažiti različite vrste štetnih uticaja po životnu sredinu, prvenstveno po pitanju funkcionisanja energetskih objekata i sistema.
Princip zaštite prirodnih resursa i prirodnog nasleđa koji podrazumeva adekvatnu zaštitu i održivo korišćenje prirodnih resursa i nasleđa, na način da oni doprinose očuvanju postojećih ekosistema, atraktivnosti šireg prostora, kao i povećanju njihove estetske i rekreacione vrednosti.
Princip povećanja i zaštite fonda kulturnog nasleđa kao razvojnog faktora koji podrazumeva povećanje vrednosti kulturnog nasleđa, kao jedan od najznačajnijih doprinosa ekonomskom razvoju i jačanju lokalnog identiteta, i to kroz povećanje privlačnosti lokaliteta za investitore, turiste i javnost.
Princip podsticanja održivog turizma podrazumeva korišćenje razvojnih mogućnosti koje obezbeđuje turizam, posebno u slučaju nerazvijenih područja, pri čemu prednost imaju oblici „mekog turizma” brižljivo prilagođeni lokalnim okolnostima, kao što su ekoturizam i etnoturizam, koji nude značajnu mogućnost za dalji razvoj.
Sistem hidroelektrana treba planirati i koristiti pridržavajući se sledećih opštih principa:
da se zahvaćena voda posle iskorišćenja energije vrati u vodotok;
da se ne umanjuje količina vode i ne sprečava korišćenje vode za vodosnabdevanje drugih korisnika;
da se umanji stepen zaštite od štetnog dejstva vode u zoni objekta i ne otežava sprovođenje mera zaštite;
da se ne pogoršavaju uslovi sanitarne zaštite i ne utiče negativno na stanje životne sredine;
da se obezbedi višenamensko korišćenje objekata uz obaveznu namenu zaštite od poplava.
Izuzev navedenih principa održivog prostornog razvoja, koji se odnose isključivo na izradu Prostornog plana, u postplanskom periodu za potrebe implementacije planskih rešenja od posebnog značaja su oni principi čija primena može unaprediti upravljanje implementacijom Prostornog plana, i to: princip horizontalne integracije koji podrazumeva konzistentnost i koordinaciju subjekata implementacije u korišćenju političkih, finansijskih i drugih sredstava u implementaciji planskih odluka; princip vertikalne integracije koji se odnosi na potrebnu saradnju različitih institucionalnih nivoa u procesu implementacije; princip političkog predviđanja koji podrazumeva koordinaciju odluka unapred (ex-ante) anticipativnu, umesto na retroaktivno prilagođavanje već donetim odlukama (ex-post) i osnov je za uspešnu institucionalnu saradnju u implementaciji; princip obraćanja tržištu što podrazumeva iniciranje upotrebe tržišnih mehanizama, pre nego što se donese odluka da se iskoristi regulatorna praksa ili da se u implementaciju uključi javni sektor. od posebnog je značaja za fleksibilnija planska rešenja ili za ona rešenja koja mogu biti realizovana u javno-privatnom partnerstvu; vizionarski princip podrazumeva obezbeđivanje zajedničkih vizija i koncepta za planirane teritorije, čime bi se podstaklo učešće što većeg broja ljudi i javne debate.
Upravljanje procesom planiranja i implementacije je potrebno posebno sagledati imajući u vidu vezu javnog i privatnog sektora (odnosno međudržavni sporazum o izgradnji hidroelektrana i korišćenju energije reke Ibar), što uslovljava primenu principa kombinacije učešća javnog i privatnog sektora u implementaciji, i to na način da javne institucije vode brigu i osiguravaju implementaciju po pitanju zakonodavnog okvira, namene zemljišta i politike korišćenja zemljišta, na kome se razvoj nalazi u rukama privatnih investitora (developera). Upravo evropska iskustva ukazuju na sve češće postupke dogovaranja javnog i privatnog sektora o zajedničkoj izgradnji i korišćenju energetskih i infrastrukturnih sistema.
Kako bi se obezbedila neophodna koordinacija u pripremanju i implementaciji Prostornog plana, akcenat je dat i pojedinim posebnim principima koji podrazumevaju: kontinualno preispitivanje i noveliranje plana, što povećava verovatnoću da planske odluke budu međusobno usklađene i usaglašene sa novim okolnostima i koncepcijama; sagledavanje i definisanje implikacija implementacije planskih odluka i rešenja, kao i uticaja strateškog okvira na postojeće planove i drugu razvojnu dokumentaciju; međusobno usklađivanje planskih rešenja i programsko-projektnih elemenata koji se odnose na implementaciju, kao i mera i instrumenata implementacije; i, uravnotežavanje formalnih i neformalnih koraka u implementaciji, odnosno planskoj komunikaciji i interakciji (u cilju izbegavanja da neformalne procedure prethode formalnim procedurama).
Osnovni cilj izrade Prostornog plana jeste definisanje planskog osnova za organizaciju, korišćenje, uređenje i zaštitu prostora u delu doline (klisure) reke Ibar, koji treba da dovede do organizovanog aktiviranja hidropotencijala Ibra, izgradnje hidroelektrana i usmeravanja daljeg prostornog razvoja u okvirima održivosti.
Prema osnovnim karakteristikama prostora, kao i na osnovu obaveza i smernica iz Prostornog plana Republike Srbije i Vodoprivredne osnove Republike Srbije, kao i drugih zakonskih odredbi, osnovni cilj izrade Prostornog plana je razrađen kroz nekoliko specifičnih posebnih ciljeva izrade plana, i to:
definisanje planskih rešenja tako da se Prostorni plan primenjuje direktno (izdavanjem lokacijske dozvole) tj. definisanje pravila izgradnje i uređenja prostora za brane i sve prateće objekte u sistemu hidroelektrana, prateće infrastrukturne sisteme i objekte, objekte u neposrednoj okolini brana namenjene komplementarnim aktivnostima i dr;
definisanje planskog osnova, tako da se ovaj plan primenjuje za rešavanje imovinsko-pravnih odnosa (eksproprijaciju) na zemljištu potrebnom za realizaciju sistema hidroelektrana i izmeštanje pojedinih infrastrukturnih sistema;
razrada i provera osnovnih elemenata tehničke dokumentacije (Generalnog i Idejnog projekta) sa stanovišta uklapanja u šire okruženje, socio-ekonomskih i demografskih promena, razvoja komplementarnih aktivnosti, uključivanja javnosti u proces planiranja i dr;
orijentaciono definisanje ukupnog dinamičkog okvira realizacije sistema i instrumenata i mera implementacije (finansijskih, plansko-programskih, organizacionih, normativno-pravnih);
sprovođenje strateške procene uticaja planskih rešenja na životnu sredinu (izrada i usvajanje Izveštaja o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu), uz definisanje i primenu najstrožih mera zaštite životne sredine i povećanja njenog kvaliteta.
Osnovni cilj prostornog razvoja na planskom području jeste iskorišćenje hidroenergetskog potencijala reke Ibar, izgradnjom niza manjih hidroelektrana u kaskadi. U zavisnosti od opšte koncepcije i tehničkih rešenja realizacije hidroelektrana, sa jedne strane, i ukupnih prostornih potencijala, ograničenja i uslovljenosti na planskom području, sa druge strane, posebni operativni ciljevi prostornog razvoja su:
višenamensko korišćenje voda reke Ibar i njenih pritoka (vodosnabdevanje, melioracija, ribolov, banjski turizam i dr.);
održavanje funkcionalnosti svih infrastrukturnih sistema u dolini Ibra, prvenstveno državnog puta I reda i železničke pruge, uz izmeštanja manjih deonica u zonama potapanja;
izmeštanje objekata i raseljavanje stanovništva, uz definisanje neposrednih zona oko predviđenih akumulacija na način da raseljavanja budu svedena na najmanju moguću meru;
uređenje i aktuelno korišćenje pojedinih delova toka reke Ibar i planiranih akumulacija i razvoj sportsko-rekreativnog turizma;
projektovanje i izgradnja pojedinih brana na način da imaju saobraćajnu namenu, kako bi se olakšao pristup kulturno-istorijskim spomenicima i seoskim naseljima;
unapređenje hidroloških karakteristika toka Ibra, i to ublažavanje poplavnih talasa i povećanje nizvodnog protoka u ekstremnim sušama;
maksimalno očuvanje postojećeg biodiverziteta uz minimalno ugrožavanje, kako u zoni neposrednog priobalja, tako i u celoj akvatotiji – formiranjem stabilnih akvatorija (povećanje brojnosti ptičjih vrsta, izgradnja mrestilišta i dr.);
unapređenje identiteta doline Ibra (kao centra srednjovekovne Srbije), kroz adekvatnu zaštitu, uređenje i prezentaciju kulturno-istorijskih spomenika i bogatog nasleđa;
arhitektonsko i vizuelno uklapanje objekata brana i hidroelektrana u okolinu.
Rečni sistem Ibra, a naročito sama dolina tradicionalno predstavlja razvojno – komunikacioni koridor. Dolina Ibra je bila središte srednjovekovne srpske države, kao i koridor koji je u dužem vremenskom periodu intenzivno razvijan. Nekadašnja dolina kraljeva, kako je nazivana dolina Ibra, danas predstavlja deo šireg prostora Raške kulturno – istorijske oblasti. U ovom regionu nalaze se najzanačajnija kulturna i prirodna dobra, koja predstavljaju vrlo dobru osnovu za održivi razvoj turizma i drugih komplementarnih delatnosti. U novije vreme, reka Ibar predstavlja značajan hidroenergetski potencijal, a naročito imajući u vidu značaj podsticanja korišćenja obnovljivih izvora energije.
Opšta koncepcija prostornog razvoja zasniva se na integralnom metodu planiranja područja posebne namene, na principima održivog razvoja. Korišćenje hidropotencijala kao dominatne posebne namene (energetika), omogućava definisanje integralnih planskih rešenja (saobraćaj, turizam, zaštita prirodnih i kulturnih dobara, razvoj sela, integrisanje i povećanje pristupačnosti nepristupačnih područja i sl.).
Dolina Ibra sa pritokama svojim regionalnim identitetom, kapacitetom i potencijalima, trebalo bi da postane jedan od najvažnijih koridora ekonomskog i socijalnog razvoja ovog dela Srbije. To podrazumeva nužnu pretpostavku funkcionalnog povezivanja sa turističkim područjima Golije – Javora i Kopaonika, kao i stvaranje novih – intenzivnih funkcionalnih veza u okruženju. Povezivanje zaštićenih područja (prirodnih i kulturnih dobara), preko funkcionalne – razvojne osovine Ibra i njihovo međusobno umrežavanje, naročito je važno sa stanovišta pristupačnosti u širem okruženju i veza sa budućim koridorom autoputa E-761.
Osnovno uporište je postizanje većeg stepena funkcionalne integrisanosti područja Prostornog plana, povećanjem pristupačnosti gravitirajućih naselja u dolini Ibra sa pritokama. Intraregionalna integracija podrazumeva smanjenje unutrašnjih subregionalnih razlika, kvalitativnom promenom u prostornoj, saobraćajnoj, ekonomskoj i socijalnoj strukturi, naročito brdsko-planinskih i ruralnih područja sa izraženim disfunkcijama socijalnog i ekonomskog razvoja. Interregionalna integracija ostvariće se, pre svega, integracijom brdskih naselja sa naseljima u dolini Ibra u okviru novih funkcija i komplementarnih sadržaja. Osnovni pravci integracije prostorno su determinisani saobraćajnim koridorom državnog puta M-22 u dolini Ibra i tradicionalnim vezama, dok su novi oblici integrisanja potencirani novim korišćenjem hidropotencijala Ibra i pratećih delatnosti (turizam i ugostiteljstvo, sport, rekreacija i odmor i sl.). Za intraregionalnu integraciju značajne su doline pritoka Ibra i formiranje sekundarnih/subregionalnih/lokalnih osovina intenzivnijeg razvoja, ukuljučujući gravitirajuća naselja u neposrednom okruženju. Ove lokalne osovine razvoja će se formirati duž lokalnih saobraćajnih koridora koji povezuju potencijalne mikrorazvojne centre, a u širem smislu područja prirodnih i kulturnih vrednosti, uključujući neposredno okruženje.
Osnovno uporište ravnomernijeg subregionalnog razvoja jeste jačanje privrednih i naseljskiih funkcija, kao i podrška razvoju i uređenju multifunkcionalnih ruralnih područja funkcionalno povezanih sa dolinom Ibra, stavrajući integralnu urbano-ruralnu strukturu. To zahteva promenu dosadašnjih tendencija u pogledu većeg uvažavanja lokalnih vrednosti i aktiviranja ruralnih zajednica, u prvom redu na očuvanju i održivom korišćenju njihovih prirodnih resursa i vrednosti.
Koncept uravnoteženijeg razvoja područja i njegovog interregionalnog i intraregionalnog integrisanja zasniva se na zaštiti i održivom korišćenju prirodnih i kulturnih vrednosti za celogodišnji turizam, izvorišta voda i očuvane životne sredine, pre svega na ruralnom području Prostornog plana i njegovog okruženja.
Neophodna podrška ostvarivanju ovog koncepta jeste obzebeđenje saobraćajnog i infrastrukturnog opremanja područja, naročito njegovog ruralnog dela, planskog uređenja i kontrolisane izgradnje prostora i finansijske pomoći šire društvene zajednice za zaštitu i razvoj područja, kao što su namenski fondovi za razvoj i podsticanje razvoja malih i srednjih preduzeća, preduzetništva, infrastrukture i dr.
Osnovne koncepcijske postavke i opredeljenja zaštite, uređenja i održivog razvoja područja Prostornog plana su zaštita prirodnih vrednosti i dobara, preko stvaranja subregionalne mreže prirodnih i kulturnih vrednosti, uključujući ključna obeležja predela, uz obezbeđenje institucionalno-organizacione podrške i umrežavanja svih relevantnih aktera prostornog razvoja planskog područja.
Pored osnovnog prioriteta prostornog razvoja energetike, sekundarni prioriteti su ostvarivanje zaštite, prezentacije i održivog korišćenja zaštićenih prirodnih dobara i vrednosti koje omogućavaju razvoj lokalnih zajednica, razvoj turizma, ugostiteljstva, rekreacije i odmora. Efikasnost ove koncepcije prostornog razvoja obezbediće se uključivanjem lokalnog stanovništva u aktivnosti i poslove na zaštiti, uređenju i prezentaciji prirodnih dobara i resursa (voda, šuma i dr.), kao i na utvrđivanju kriterijuma u vezi kompenzacija (kompenzacionim programima), prvenstveno u elektroprivredi/vodoprivredi, turizmu, uključujući ograničenja režima zaštite i korišćenja prirodnih dobara i resursa.
Druga važna postavka je postizanje bolje konstitucije sistema mikrorazvojnih centara, uz istovremenu stimulaciju privrednih i drugih uslužnih delatnosti primenjujući različite mere razvoja centara zajednice sela na ruralnom području, to jest njihovo bolje opremanje saobraćajnom i tehničkom infrastrukturom, kao i intenzivnim razvojem suprastrukture.
Da bi se ostvarilo prevazilaženje usitnjenosti mreže seoskih naselja, centri zajednice sela, koji budu utvrđeni ovim i prostornim planovima opština, moraju se podržati kako od lokalnih, tako i od republičkih institucija i organa u daljem razvoju i izgradnji. U cilju formiranja zajednice sela posebna pažnja mora se posvetiti izgradnji lokalne mreže puteva koja povezuje centre zajednica sela sa gravitirajućim selima.
Prioritet ima ravnomerniji teritorijalni razvoj privrede u skladu s razvojnim potencijalima i prostorno-ekološkim kapacitetom područja, radi povećanja dostupnosti radnih mesta i stvaranja uslova za zapošljavanje i unapređenje kvaliteta življenja lokalnog stanovništva ne samo u opštinskim centrima, već i u naseljima u ruralnom području.
Turizam u perspektivi treba da bude mnogo značajnija privredna grana, nego do sada, tako da se održivo koriste prirodna i kulturna dobra i vrednosti, uz uvažavanje interesa lokalnih zajednica. To zahteva da se obezebedi saobraćajno otvaranje područja i integrisanja turističke ponude područja s ponudom regionalnog okruženja. Prioritet je koncipiranje, organizacija, afirmacija i kompletiranje specifične turističke ponude i atraktivnih programa na planskom području, kompletiranje javnokomunalne i turističke infrastrukture u funkciji razvoja turizma, povećanje standarda usluga postojećih i planiranih turističkih kapaciteta, aktiviranje lokalnog stanovništva na ruralnom području.
Razvoj vodoprivredne i energetske infrastrukture i telekomunikacija imaće posebnog značaja ne samo za podizanje standarda stanovništva, već i za privredni razvoj područja, razvoj mreže naselja i disperziju privrednih i turističkih kapaciteta na ruralnom području. Prioritet u rešavanju komunalnih problema ima uspostavljanje sistema upravljanja otpadom, realizacija regionalnih deponija komunalnog otpada, zatvaranje i rekultivacija nekontrolisanih i neuređenih deponija i smetlišta na području Prostornog plana.
Osnovno koncepcijsko opredeljenje jeste očuvanje postojećeg kvaliteta životne sredine, uz ograničavanje i eliminisanje mogućih negativnih uticaja. Prioritet imaju aktivnosti na zaštiti kvaliteta voda, zemljišta i vazduha, upravljanju otpadom, primeni obnovljivih izvora energije, očuvanju biodiverziteta i predela. Prioritet ima funkcijsko povezivanje i jačanje kapaciteta oko pitanja zaštite prirodnih dobara i integralnog upravljanja održivim razvojem područja. Neophodna je podrška upravljanja programima zaštite i održivog korišćenja prirodnih vrednosti i resursa od nacionalnog i međunarodnog značaja, programima uravnoteženijeg regionalnog razvoja i integralnog ruralnog razvoja.
Objekti i sistemi posebne namene imaju uzročno posledični uticaj, tako da nakon izgradnje brane „Lakat”, Bogutovac će se naći na jezeru što će dovesti do razvoja novih turističko – ugostiteljskih i sportsko rekreativnih sadržaja. Bogutovac je, zajedno sa Bogutovačkom banjom planiran kao sportsko turistički centar u kojem će se, pored tradicionalnih i već prisutnih sadržaja banjskog turizma i ugostiteljstva, razvijati sportovi na mirnoj vodi, paraglajding, kao i razvoj lova i ribolova. Dotrajali most preko Ibra će biti potopljen i zamenjen drumskim mostom, odakle će se do vrha Skok stizati revitalizovanim putem i odgovarajućom uspinjačom. Desna obala jezera od železničkog mosta do brane „Lakat” planirana je za izgradnju malih objekata za odmor u skladu sa pravilima građenja, kao i manjih ugostiteljskih kapaciteta i objekata namenjenih razvoju sportova na mirnoj vodi. Duž desne obale je planiran novi put od brane „Lakat” do novog mosta i dalje do starog železničkog mosta.
U zoni ispod brane Maglič planiran je sportski centar Maglič. Živi tok reke od brane do bogutovačkog jezera planiran je za uređnje staze za kajak na divljoj vodi. U tom prostoru je predviđena izgradnja potrebnih objekata, kao što su hangar za čamce, objekat za smeštaj i ishranu sportista, ugostiteljski objekat, kontrola i snimanje staze, prostor za rad sportskih izveštača, sudija i organizatora i prostor za publiku, kao i drugi komplementarni sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora.
Brana Maglič će biti izgrađena tako da omogući prelaz pešaka, biciklista i motociklista sa jedne na drugu obalu. Za potrebe revitalizacije Maglič grada planirana je izgradnja potrebne infrastrukture i to saobraćajne i komunalne.
U zoni postojećeg mosta koji će biti potopljen, odnosno uklonjen, planirana je izgradnja novog mosta na višoj koti i pristupnog puta koji će bez narušavanja postojećeg izgleda gradskog brda voditi od mosta preko železničkog tunela, uz reku Maglašnicu, a zatim uz gradsku kosu do prokopa na istočnoj strani grada. Most i saobraćajnica će imati karakter servisne saobraćajnice i služiće isključivo za interventni saobraćaj i snabdevanje, dok će vozila posetilaca imati parking na levoj obali.
Na delu pruge od mosta na Maglašnici planirana je izgradnja stajališta, tako da se turističkim sadržajima može pristupiti i vozom. Za sada je grad snabdeven elektroenergetskim instalacijama, a nedostaju hidrotehničke instalacije. Snabdevanje vodom će se rešiti kaptiranjem izvora u gornjem toku Maglašnice, a otpadne vode će se eakuisati u skladu sa pravilima građenja.
Na prostoru od mosta, bunkera pored tunela, železničarske kućice, uz Maglašnicu i uz put planirana je izgradnja objekata podgrađa namenjenih kontroli ulaza, prijemu posetilaca, edukaciji i prezentaciji, izložbeni prostor, prodaja suvenira i ugostiteljstvo. Odatle do prokopa na istočnoj strani grada planirana je izgradnja uspinjače (tipa: kosi lift), koja će biti ukopana i neće učestvovati u izgledu gradskog brda.
Objekti poljoprivrednog domaćinstva na desnoj obali se zadržavaju sa mogućnošću promene ili dopune namene. Na levoj obali već postoji nekoliko objekata pored magistralnog puta i to motel ,,Jerinin grad”, i stambeni objekti. U gornjem delu atara sela Maglič postoji seoska škola i nekoliko domaćinstava. Razvoj ovog naselja bi trebalo da dopuni ukupnu turističku ponudu. Stoga se u ovom delu prostora planira unapređivanje putne i druge infrastrukture i izgradnja objekata za stanovanje, seoski turizam, ugostiteljstvo i slično.
Grad Maglič je kulturno dobro izuzetnog značaja. Na njemu je planirana revitalizacija prema uslovima nadležne službe za zaštitu spomenika kulture. Za ovaj prostor je određena izrada plana generalnene regulacije u granicama koje su date u grafičkom prilogu.
Za ovu branu i jezero važe opšti uslovi planiranja, korišćenja i zaštite, odnosno opšti uslovi za brane.
Za ovu branu i jezero važe opšti uslovi planiranja, korišćenja i zaštite, odnosno opšti uslovi za brane.
Brana će biti planirana tako da omogući prelaz vozila sa jedne na drugu stranu. Planirana je izgradnja puta na desnoj obali od brane do mosta u Polumiru. Izgradnjom ove brane formiraće se jezero u naselju Polumir. Za ovo naselje važe opšta pravila građenja za naselja.
Brana će biti izgrađena tako da omogući prelaz vozila sa jedne na drugu stranu.
Motel ,,Dolina Jorgovana” se zadržava i štiti od velike vode, a u zaseoku Jagnjilo planirana je izgradnja po pravilima građenja za naselja.
Most u Pustopolju se zadržava, nije ugrožen podizanjem brane Cerje.
Brana će biti izgrađena tako da omogući prelaz pešaka, biciklista i motociklista sa jedne obale na drugu.
Na levoj obali, u Pustopolju, važe pravila građenja za naselja. Ovde je moguće planirati i privredne kapacitete. Pošto se izgradnjom ove brane potapa industrija ,,Ekonom” moguće je njeno preseljenje planirati u ovoj zoni u zaseoku Pustopolje.
Za naselje Ušće važe pravila građenja koja su definisana u drugoj važećoj planskoj i urbanističkoj dokumentaciji.
Na jezerima, Ušćanskom (brana „Glavica”) i Plavačkom (brana „Ušće”) je predviđen razvoj sportova na mirnoj vodi. U tom prostoru je predviđena izgradnja potrebnih objekata, kao što su hangar za čamce, objekat za smeštaj i ishranu sportista, ugostiteljski objekat, kontrola i snimanje staze, prostor za rad sportskih izveštača, sudija i organizatora i prostor za publiku, kao i drugi komplementarni sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora. Brana nije predviđena za prelaz vozila, osim, eventualno, pešaka sa jedne na drugu obalu. Brana će biti povezana putem sa Ušćem. Duž obala je planirana izgradnja malih objekata za odmor u skladu sa pravilima građenja, kao i manjih ugostiteljskih kapaciteta i objekata namenjenih razvoju sportova na mirnoj vodi. Zona planirana za takvu izgradnju je označena u grafičkom prilogu kao zona koja je pogodna sa stanovišta prirodnih uslova, ali je moguća izgradnja i na drugim delovima obala u skladu sa pravilima građenja za ovakve objekte.
Brana će biti izgrađena tako da omogući prelaz pešaka, biciklista i motociklista sa jedne obale na drugu. Duž obala je planirana izgradnja malih objekata za odmor u skladu sa pravilima građenja, kao i manjih ugostiteljskih kapaciteta i objekata namenjenih razvoju sportova na mirnoj vodi. Zona planirana za takvu izgradnju je označena u grafičkom prilogu kao zona koja je pogodna sa stanovišta prirodnih uslova, ali je moguća izgradnja i na drugim delovima obala u skladu sa pravilima građenja za ovakve objekte.
Brana će biti izgrađena tako da omogući prelaz pešaka, biciklista i motociklista sa jedne obale na drugu. Duž obala je planirana izgradnja malih objekata za odmor u skladu sa pravilima građenja, kao i manjih ugostiteljskih kapaciteta i objekata namenjenih razvoju sportova na mirnoj vodi. Zona planirana za takvu izgradnju je označena u grafičkom prilogu kao zona koja je pogodna sa stanovišta prirodnih uslova, ali je moguća izgradnja i na drugim delovima obala u skladu sa pravilima građenja za ovakve objekte. Ove zone su u atarima naselja Bojanići, Biljanovac i Baljevac, dok za sama ta naselja važe pravila građenja za naselja.
2. UTICAJ POSEBNE NAMENE NA DEMOGRAFSKE I SOCIJALNE PROCESE I SISTEME
Demografski i socijalni razvoj Republike Srbije opterećen je mnogobrojnim faktorima koji su odredili njegov razvojni tok, što indukuje gotovo beznačajno mali progresivan i optimistički scenario u budućnosti. Intenzivno smanjenje stanovništva i pražnjenje prostora, ubrzani proces starenja, deagrarizacija, i nekontrolisana i neartikulisana urbanizacija stanovništva, kao i pojave koje imaju negativne reperkusije na socijalni razvoj (nizak ekonomski standard stanovništva i kvalitet života, smanjenje stručnog kadra, nizak nivo socijalne i medicinske zaštite i zapuštenost javno-socijalne infrastrukture), svi zajedno doprinose veoma negativnoj prognozi društvenih tokova i procesa u narednom periodu. Kako su društveni tokovi u najvećoj meri počivaju na platformi integralnog i koordinisanog ekonomskog, socijalnog i fizičko-ekološkog razvoja, sve aktivnosti, koje uvažavaju ova tri osnovna principa imaju tendenciju ostvarivanja održivog razvoja i progresiju društvenih tokova. Razvoj demografskog sistema kao živog i vulnerabilnog organizma, tretira se kao okosnica i imanentna komponenta teze o održivosti, koja pravi bezuslovni kompromis između privrednog razvoja i zdrave životne sredine. Konkretni projekti privrednog razvoja svakako treba da daju pozitivan razvojni impuls što bi dovelo do ublažavanja demografske erozije. Jedan od segmenata dugoročnog održivog razvoja podrazumeva, uz očuvanje i održivo korišćenje prirodnih resursa, obezbeđivanje kvalitetne životne sredine, a pod tim i očuvanje i unapređenje života i zdravlja stanovništva.
Iskorišćavanje hidroenergetskog potencijala reke Ibar izgradnjom sistema, tj. niza manjih hidroelektrana predstavlja upravo instrument za kvalitetnije upravljanje i usmeravanje prostorno-ekonomskog, fizičko-ekološkog i socio-demografskog razvoja. Prikaz i analiza demografskog profila područja Prostornog plana koji je predviđen za izgradnju energetskog sistema, važna je podjednako za valorizaciju sadašnjeg demografskog stanja i strukturalnih karakteristika stanovništva, kao i za sve vrste aktivnosti koje imaju za cilj unapređenje razvoja ovog područja.
Područje Prostornog plana administrativno pripada Raškom upravnom okrugu, odnosno Gradu Kraljevu i Opštini Raška. Prema Nomenklaturi statističkih teritorijalnih jedinica Prostorni plan pripada NTS2 Regionu Šumadije i Zapadne Srbije u kojem prema poslednjem Popisu stanovništva (2011. godine) živi 2.136.881 stanovnika i koji je zabeležio populacioni pad u odnosu na 2002. godinu (2.013.388 st.). Od 16 naselja koji su obuhvaćeni Planom, 13 se nalazi u Gradu Kraljevu, a 3 u Opštini Raška. To su naselja: Bare, Bogutovac, Brezna, Bresnik, Gokčanic, Zamčanje, Maglič, Mataruge, Polumir, Progorelica, Rudnjak, Ušće, Cerje (Grad Kraljevo), Baljevac, Biljanovac, Piskanja (Opština Raška). Prema preliminarnim rezultatima Popisa stanovništva sprovedenog 2011. godine, na ovom prostoru živi 7.587. Na području 13 naselja Grada Kraljeva popisano je ukupno 5.090 stanovnika (ili 4,08% ukupnog stanovništva Kraljeva), dok je na području tri naselja Opštine Raške popisano 2.488 stanovnika (10,08% ukupnog stanovništva Opštine). Ovaj populacioni odnos odgovara i proporciji teritorijalnog učešća, prema kojoj skoro 91% teritorije Plana pripada Gradu Kraljevu, a svega 9% Opštini Raška. Prema statističkoj klasifikaciji od 16 naselja, samo ni jedno naselje nema status gradskog naselja.
Prema klasifikaciji naselja prema broju stanovnika, u grupi naselja između 1.000 i 2.000 stanovnika spadaju samo dva naselja (Ušće sa 1.885 i Baljevac sa 1.494 stanovnika); tri naselja sa populacijom između 500 i 1.000 stanovnika (Biljanovac 530, Cerje 540 i Progorelica 872 stanovnik), dok su sva ostala naselja imaju manje od 500 stanovnika. Da su demografski problemi veoma prisutni na ovom području govori i to da je u pet naselja prema poslednjem Popisu registrovano manje od 100 stanovnika (Brezna, Gokčanica, Zamčanje, Maglič), od čega u naselju Zamčanje živi samo 19 lica. Ovo područje karakteriše niska gustina naseljenosti stanovništva (oko 24 st/km2), što je odraz fizičkih uslova i razbijenosti naselja, a zatim i kontinuirane demografske erozije koja se već duže vreme odvija na ovim prostorima. Grad Kraljevo se ističe većom gustinom naseljenosti (81 st/km2), dok je ona u Opštini Raška 36 st/km2. Pored nešto veće gustine naseljenosti u samoj dolini Ibra, hipsometrijske karakteristike uslovile su lokaciju pojedinih naselja i na brdsko-planinskom terenu sa nadmorskim visinama od preko 800m (Ušće, Rudnjak), pa i preko 900m (Gokčanica), čime su najviše uzrokovani naseobinska konfiguracija naselja (njihova razbijenost), odnosno gustina naseljenosti. Neposredna zona oko predviđenih akumulacija nije gusto naseljena, pa su uticaji predviđenog sistema u kontekstu raseljavanja stanovništva minimalni. U slučaju potapanja poljoprivrednih površina, iako se radi o zemljištu niskog boniteta, neophodno je obezbediti adekvatnu kompenzaciju, kako bi se izbegle bilo kakve promene kod dela stanovništva koje nije osposobljeno da se bavi drugim zanimanjima.
Područje Prostornog plana se sa aspekta demografskog razvoja ne razlikuje se mnogo od šireg područja kojem pripada. Zapravo, njega okružuje brdsko-planinski prostor u kojem se već duže vreme odvijaju negativni demografski tokovi, uslovljeni permanentnim iseljavanjem stanovništva i kontinuiranim opadanjem prirodnog priraštaja. Morfološki sklop planinskih masiva (planina Kopaonik, Golija, Željin, Stolovi, Čemerno, i druge) delovao je na proces urbanizacije i deruralizacije stanovništva, posebno na migraciona kretanja ka obližnjim gradskim centrima (Kraljevo, Raška, Novi Pazar, Čačak i td.). Međutim, populacioni razvoj područja Prostornog plana bliži je ukupnom populacionom razvoju Opštine Raška, nego što je korespodentan populacionom razvoju Grada Kraljeva. Naime, ukupno stanovništvo Grada Kraljeva se u prethodnim međupopisnim intervalima konstantno uvećavalo (osim 1991-2002. godine kada je neznatno opalo), dok je u istom periodu ukupno stanovništvo Raške opadalo. Sve od 1981. godine ukupno stanovništvo područja obuhvaćenog Planom se smanjuje, da bi u poslednjem popisnom intervalu (2002.-2011.) dostiglo najveći populacioni pad od 9,9%. I dok je u prethodnom popisnom intervalu (1991.-2002.) u tri naselja registrovan porast stanovništva (Ušće, Baljevac i Biljanovac), u poslednjem devetogodišnjem periodu samo naselje Mataruge ostvaruje porast od 14%. Najveće smanjenje od preko 30% ostvarila su naselja: Brezna (31%), Bresnik i Rudnjak (35%), Zamčanje (39%).
Depopulacioni procesi koji su zahvatili veliku većinu naselja Grada Kraljeva i Opštine Raška prouzrokovalo je mnoštvo faktora od kojih su najvažniji nedovoljan ekonomski razvoj, nizak društveni proizvod po stanovniku, niska stopa zaposlenosti, otežani uslovi privređivanja, investiranja i dr.
Grafikon 1. Kretanje ukupnog stanovništva područja Prostornog plana
[pic]
Tabela 3. Promena broja stanovnika Raškog okruga, Grada Kraljeva i opštine Raška, kao i naselja područja Prostornog plana
Naziv i tip naselja Broj stanovnika Indeksi broja stanovnika po metodologiji popisa 2002. po metodologiji popisa 2002. 1971 HE „Lakat” 11.0 HE „Maglič” 12.0 HE „Dobre Strane” 10.5 HE „Bela Glava” 9.9 HE „Gradina” 10.8 HE „Cerje” 10.5 HE „Glavica” 9.8 HE „Ušće” 8.5 HE „Gokčanica” 10.3 HE „Bojanići” 9.7 Srednja snaga HE (MW) 10.3 Ukupna snaga (MW) 103
Date snage su dobijene na osnovu pretpostavke da instalisani protoci budu Qi=100m3/s(postoje indicije da bi instalisani protok mogao biti i do Qi=110m3/s što će biti razmotreno prilikom izrade idejnih projekata). Prema ovom protoku, dobijena je ukupna snaga od 103 MW.
Ovom instalisanom protoku odgovaraju snage pojedinačnih hidroelektrana:
Tabela 6. Snage planiranih hidroelkektrana pri instalisanom protoku do Qi=110m3/s
Naziv HE Snaga (MW) HE „Lakat” 12.4 HE „Maglič” 13.6 HE „Dobre Strane” 12.5 HE „Bela Glava” 14.3 HE „Gradina” 11.2 HE „Cerje” 13.2 HE „Glavica” 11.3 HE „Ušće” 10.4 HE „Gokčanica” 12.1 HE „Bojanići” 11.1 Srednja snaga HE (MW) 12.2 Ukupna snaga (MW) 122.1
Na planiranim hidroelektranama predviđena je transformacija 6.3kV/110kV.
Napon 110kV se dovodi u razvodna postrojenja 110 kV (u daljem tekstu RP 110kV) u kojima se koncetrišu vodovi i u kojima se pravi veza sa prenosnom mrežom, ili se pomoću posebnog voda pravi veza sa drugim razvodnim postrojenjem 110 kV u kojima se ostvaruje veza sa prenosnom mrežom.
Kriterijumi za izbor lokacija za razvodna postrojenja su:
mogućnost svođenja potrebnog broja vodova uz njihovu minimalnu dužinu;
prostorne mogućnosti za smeštaj potrebne opreme;
pristupačnost , odnosno mogućnosti lokacije za transport opreme i kasnije održavanje u svim vremenskim prilikama;
minimum građevinskih radova, za uređenje lokacije;
stabilnost terena.
Planiraju se tri vrste razvodnih postrojenja i to:
razvodna postrojenja u okviru hidroelektrane;
razvodna postrojenja za grupisanje vodova iz nekoliko hidroelektrana (RP Ušće);
razvodna postrojenja za vezu sa prenosnom mrežom (RP Pusto Polje, RP Belo Polje i RP Bogutovac).
Razvodna postrojenja u okviru hidroelektrane se nalaze na samoj elektrani i njihov izgled i veličina će biti određeni idejnim i glavnim projektom.
Razvodna postrojenja za grupisanje vodova iz više hidroelektrana mogu biti pored neke hidroelektrane, a mogu biti i na nezavisnoj lokaciji. Data lokacija mora biti na pristupačnom mestu, da ima prostorne mogućnosti, obzirom na veličinu postrojenja, koja je stalno pristupačna u svim vremenskim uslovima i na koju je moguć transport opreme i kasnije održavanje. Ova postrojenja moraju imati i objekat u kome će se smestiti komandna, merna, zaštitna i upravljačka oprema. Minimalni prostor potreban za smeštaj ovakvog postrojenja je oko 60m h 60m.
Razvodna postrojenja za vezu sa prenosnom mrežom, moraju zadovoljavati iste uslove kao i prethodna, s tim što ona moraju posedovati i opremu za obračunsko merenje. Minimalni prostor potreban za smeštaj ovakvog postrojenja je oko 60m h 60m.
Pri izboru trasa vodova primenjeni su sledeći kriterijumi:
minimalna dužina;
maksimalna pristupačnost prilikom izgradnje i kasnijeg održavanja;
izbegavanje naseljenih mesta i prelaz preko stambenih objekata;
minimalna seča šuma;
minimalan broj ukrštanja sa državnim putem I reda , železničkom prugom i rekom Ibar;
formiranje koridora za energetske vodove;
minimalno vizuelno zagađenje okolnog ambijenta;
izbegavanje kulturno-istorijskih spomenika.
Na planskom području egzistira samo DV 110 kV, br. 161 Kraljevo-Raška i trenutno je priključak hidroelektrana na napon 110 kV, moguć samo na ovaj vod. Trasa ovog voda prolazi po izuzetno nepristupačnom terenu. Ovaj vod je trenutno od velikog značaja, jer se preko njega napaja kompletno područje Raške i delom Novog Pazara.
Jednosistemski vodovi 110kV su predviđeni za vezu hidroelektrana sa razvodnim postrojenjima.
Za ove veze predlaže se provodnik SRPS N.C1.351-Al/Č-150/25 i za zaštitno uže odgovarajuće OPGW uže. Za stubove se predlažu čeličnorešetkasti stubovi tipa „jela” sa rasčlanjenim armiranobetonskim temeljima.
Dvosistemski vodovi 110kV su predviđeni za vezu razvodnih postrojenja sa prenosnim DV 110kV broj 161. Kraljevo-Raška. Za ove veze predlaže se provodnik SRPS N.C1.351-Al/Č-240/40 i jedno ili dva zaštitna užeta, od kojih je jedno OPGW.
Dvosistemski vodovi su predviđeni i na nekim deonicama za vezu hidroelektrana sa razvodnim postrojenjima. Za ove veze predlaže se provodnik SRPS N.C1.351-Al/Č-150/25 i jedno ili dva zaštitna užeta, od kojih je jedno OPGW .
Za stubove se predlažu čeličnorešetkasti stubovi tipa „bure” sa rasčlanjenim armiranobetonskim temeljima.
Šematski prikaz Priključenje ibarskih elektrana na prenosnu mrežu
[pic]
Ove varijanta ima sledeće prednosti u odnosu na ostale varijante:
omogućuju maksimalnu etapnost izgradnje hidroelektrana;
uvažavaju prostorni raspored hidroelektrana i omogućuju njihovo optimalno povezivanje;
izbegavaju se nepristupačni tereni za trase DV, kao što je deonica HE „Maglič”-HE „Dobre Strane”;
minimalno se zauzima vodovima područije Magliča, kao kulturno-istorijskog spomenika;
maksimalno se izbegava gradnja dvosistemskih vodova na nepristupačnim terenima;
maksimalno se pojednostavljuje razvodno postrojenje 110kV na samim hidroelektranama, imajući u vidu činjenicu da se u svako od njih dovodi po jedan DV 110kV, što ima za posledicu eliminaciju sabirnica i smanjenje potrebnog prostora za njihovu izgradnju. Ove varijante daju i mogućnost tipizacije razvodnih postrojenja na samim elektranama;
daju mogućnost da veze između hidroelektrana i RP budu na 35kV, a da se RP pretvore u TS 35/110kV.
Opis izabranih trasa vodova
Vod 110kV HE „Bojanići” – RP 110 kV „Ušće”
Razmatrane su dve varijante trase ovog voda i to jedna koja je većim delom pristupačna, sa manjim visinskim razlikama, manjom potrebom za sečom šume i koja je naravno duža i trasa preko planinskog prevoja Ćava, koja bi se prostirala šumom po vrlo nepristupačnom terenu velikim visinskim razlikama. Izabrana je pristupačnija trasa sa očekivanjem da će se veći troškovi u odnosu na kraću trasu, zbog veće dužine, anulirati manjim troškovima za izradu pristupnih puteva, obimnom sečom šume i kasnijim lakšim održavanjem. Budući vod se u selu Donje Lozno ukršta sa železničkom prugom i dva puta sa rekom Ibar. Na prevoju Lazina on se spaja sa vodom iz HE „Gokčanica” i preko dvosistemskog voda se svodi u RP „Ušće”.
Vod 110kV HE „Gokčanica” – RP 110 kV „Ušće”
Za ovaj vod su razmatrane dve moguće trase i to trasa levom obalom Ibra i trasa desnom obalom Ibra. Obe trase su obrasle gustom borovom šumom, pa je iz razloga racionalnosti izabrano rešenje da se priključi vodu iz HE „Bojanići” i preko dvostrukog voda svede u RP „Ušće”. Izabrana trasa se jednom ukršta sa državnim putem I reda i dva puta sa rekom Ibar.
Vod 110kV HE „Ušće” – RP 110 kV „Ušće”
U pitanju je vrlo kratak vod, s obzirom da se razvodno postrojenje nalazi u neposrednoj blizini HE „Ušće”.
Vod 110kV RP 110 kV „Ušće”– RP 110kV „Pusto Polje”
Zbog jednostavnijeg prolaska voda pored naselja Ušće, za trasu voda izabrana je desna strana reke Ibar. Vod se dva puta ukršta sa državnim putem I reda i rekom Ibar i jednom sa železničkom prugom.
Vod 110kV HE „Glavica”– RP 110kV „Pusto Polje”
U pitanju je vrlo krtak vod, obzirom da se razvodno postrojenje nalazi u neposrednoj blizini HE „Glavica”. Trasa ovog voda se ukršta sa državnim putem I reda. Zbog jednostavnijeg prelaska preko državnog puta I reda, predviđeno je da se neposredno ispred spoji sa vodom iz HE „Cerje” i da kao dvosistemski pređu državni put I reda i priključe u RP „Pusto Polje”.
Vod 110kV HE „Cerje”– RP 110kV „Pusto Polje”
Za trasu je izabrana desna strana Ibra, kao pristupačnija i manje šumovita. Trasa budućeg voda se ukršta sa državnim putem I reda i jednom ili dva puta sa rekom Ibar u zavisnosti od položaja elektronskog postrojenja u HE „Cerje”. Zbog jednostavnijeg prelaska preko magistralnog puta, predviđeno je da se neposredno ispred spoji sa vodom iz HE „Glavica” i da kao dvosistemski pređu državni put I reda i priključe u RP „Pusto Polje”.
Dvosistemski vod 110kV DV 110 kV Kraljevo-Raška–RP 110kV „Pusto Polje”
Ovim vodom se preseca postojeći DV 110kV Kraljevo-Raška i uvodi u RP 110kV „Pusto Polje” po principu „ulaz-izlaz”. Za trasu ovog voda nije bilo mnogo izbora. Vođeno je računa da dužina trase i seča šume bude minimalna.
Vod 110kV HE „Gradina”– RP 110kV „Bela Glava”
Za ovaj vod su razmatrane dve trase i to trasa koja prelazi preko prevoja Kolevka i trasa koja izbegava ovaj prevoj i prelazi reku Ibar i železničku prugu. Po cenu dodatnog ukrštanja sa železničkom prugom izabrana je trasa čime je izbegnut vrlo nepristupačan i šumovit prevoj. Prelazak preko dela prevoja Bela Glava u obe varijante nije mogao biti izbegnut. Trasa voda se ukršta dva puta sa državnim putem I reda, dva puta sa rekom Ibar i jednom sa železničkom prugom.
Vod 110kV HE „Gradina”– RP 110kV „Bela Glava”
U pitanju je vrlo krtak vod, obzirom da se razvodno postrojenje nalazi u neposrednoj blizini HE „Bela Glava”. Trasa ovog voda se ukršta sa državnim putem I reda i rekom Ibar.
Vod 110kV HE „Dobre Strane”– RP 110kV „Bela Glava”
HE „Dobre Strane” se nalaze na vrlo nepristupačom delu reke Ibar. I ovde je razmatrano više varijanti i svaka od njih je sadržala vrlo nepristupačnu deonicu na delu trase koji je bliži HE „Dobre Strane”. Da bi se bar izbegla veća seča šuma izabrana je trasa, koja preko dela prevoja Demeronja i duž reke Dubočice dolazi do kooridora trase DV110kV Kraljevo-Raška, a zatim paralelno sa njim dolazi do blizu vrha prevoja Ječmenica. Nakon toga trasa DV je mnogo pristupačnija. Treba napomenuti da deonica od HE „Dobre strane” preko dela prevoja Demeronja, Tomanija i Zlostuk, vrlo nepristupačan sa stenovitim terenom, sastavljen od kompaktnih stena. Predviđeno je da se ovj vod i vod iz HE „Bela Glava”, preko zajedničke dvosistemske deonice svedu u RP 110 kV „Bela Glava”.
Dvosistemski vod 110kV DV 110 kV Kraljevo-Raška– RP110kV „Bela Glava”
Ovim vodom se preseca postojeći DV 110kV Kraljevo-Raška i uvodi u RP 110kV „Bela Glava” po principu „ulaz-izlaz”. Trasa voda je izabrana padinom prevoja Ječmenica i ona je u kooridoru budućeg voda iz pravca HE „Dobre Strane”. Trasa je uglavnom pristupačna za mehanizaciju. Vođeno je računa da dužina trase i seča šume bude minimalna.
Vod 110kV HE „Maglič”– RP 110kV „Bogutovac”
Trasa ovog voda prolazi od HE „Maglič” prevojem Debelog Brda, zatim preko sela Tršljiče i prevojem Kršna, preko sela Banjanci dolazi na lokaciju razvodnog postrojenja „Bogutovac”.
Vod 110kV HE „Lakat”– RP 110kV „Bogutovac”
Trasa ovog voda polazi od HE „Lakat”, prelazeći preko prevoja Beloglava i Kula, dolazi do Bogutovca i razvodnog postrojenja. Trasa budućeg voda se ukršta sa državnim putem I reda, rekom Ibar i železničkom prugom.
Dvosistemski vod 110kV DV 110 kV Kraljevo-Raška – RP 110kV „Bogutovac”
Ovim vodom se preseca postojeći DV 110kV Kraljevo-Raška i uvodi u RP 110kV „Bogutovac” po principu „ulaz-izlaz”. Trasa je uglavnom pristupačna za mehanizaciju. Vođeno je računa da dužina trase i seča šume bude minimalna.
5.2.2. Opis izabranih lokacija za razvodna postrojenja
Lokacija za RP 110 kV „Ušće”:
Ova lokacija se nalazi na levoj obali Ibra, neposredno ispod HE „Ušće”. Na ovu lokaciju treba svesti četiri, odnosno pet dalekovoda 110kV, u zavisnosti od varijante. Pored ove lokacije prolazi ošljunčen put, koji će se verovatno doraditi i prilagoditi prilikom izgradnje HE „Ušće”, obzirom da se između HE „Ušće” i magistralnog puta nalazi pruga, tako da nema alternativnog puta. Osnovni problem ovog pristupnog puta je uzan priključak na državnim putem I reda, ali sa stanovišta razvodnog postrojenja 110 kV, smatramo da je ovim putem moguć transport rasklopne opreme (prekidači i rastavljači), metalne konstrukcije, kao i ostale opreme. Potrebni su manji građevinski radovi na uređenju platoa za postrojenje. Pristup ovom postrojenju je moguć u svim uslovima.
Lokacija za RP 110 kV „Pusto Polje”:
Ova lokacija je izuzetna za izgradnju konfornog razvodnog postrojenja 110 kV. Lokacija se nalazi uz sami državni put I reda, sa odličnim pristupom. U razvodno postrojenje na ovoj lokaciji treba svesti četiri odnosno pet dalekovoda , u zavisnosti od varijante. Ova lokacija daje mogućnost da se to lako izvede. Potrebni su neznatni građevinski radovi na uređenju platoa za postrojenje. Pristup ovom postrojenju je moguć u svim uslovima.
Lokacija RP 110 kV „Bela Glava”:
Ova lokacija se nalazi nešto uzvodno od lokacije buduće HE „Bela Glava”. Ona je pogodna za svođenje pet dalekovoda, ali zahteva znatne građevinske radove na uređenju platoa za buduće postrojenje. Pristup ovoj lokaciji je sa magistralnog puta.
Lokacija RP 110 kV „Bogutovac”:
Ova lokacija se nalazi pored magistralnog puta, neposredno posle centralnog dela Bogutovca prema Raški. Na ovu lokaciju je predviđeno svođenje četiri dalekovoda 110kV. Pristup ovoj lokaciji je sa magistralnog puta.
U sledećim tabelama dat je spisak vodova i njihovih dužina:
Tabela 7. Spisak vodova i njihovih dužina
R.b. Vrsta veza Naziv dalekovoda 110kV Dužina jednosiste-mske deonice (m) Dužina dvoosiste-mske deonice (m) Ukupna dužina(m) 1. Veze hidroelektrana sa razvodnim postrojenjima HE „Bojanići”- RP „Ušće” 2800 3400 6200 2. HE „Gokčanica”- RP „Ušće” 1300 3400 4700 3. HE „Ušće”- RP „Ušće” 100 0 100 4. HE „Glavica”- RP „Pusto Polje” 100 150 250 5. HE „Cerje”- RP „Pusto Polje” 2900 150 3050 6. HE „Gradina”- RP „Bela Glava” 1850 0 1850 7. HE „Bela Glava”- RP „Bela Glava” 500 300 800 8. HE „Dobre Strane”- RP „Bela Glava” 5950 300 6250 9. HE „Maglič”- RP „Bogutovac” 4450 0 4450 10. HE „Lakat”- RP „Bogutovac” 3500 0 3500 11. Međusobne veze RP 110 kV RP „Ušće”- RP „Pusto Polje” 3600 0 3600 12. Veze RP sa DV 110 kV Kraljevo-Raška DV 110kV Kraljevo-Raška- RP „Pusto Polje” 0 1250 1250 13. DV 110kV Kraljevo-Raška- RP „Bela Glava” 0 2150 2150 14. DV 110kV Kraljevo-Raška- RP „Bogutovac” 0 1300 1300
Tabela 8. Struktura novih vodova
R.b. Vrsta voda Presek provodnika Dužina (m) 1. Jednosistemski 3hSRPS N.C1.351-Al/Č-150/25 27050 2. Dvosistemski 6hSRPS N.C1.351-Al/Č-150/25 3550 3. Dvosistemski 6hSRPS N.C1.351-Al/Č-240/40 4700
Ukupna dužina vodova 110kV koje treba izgraditi 35.3km.
Date dužine su približne, obzirom da se u ovom trenutku ne zna izgled i položaj postrojenja svake hidroelektrane pojedinačno. Iz tog razloga moguća su manja odstupanja zbog svođenja dalekovoda na postrojenja hidroelektrane i razvodna postrojenja.
Sa stanovišta operatera prenosnog sistema, u sledećoj tabeli date su orjentacione dužine pojedinih deonica prenosne mreže i njihovih veza sa budućim razvodnim postrojenjima:
Tabela 8. Orjentacione dužine pojedinih deonica prenosne mreže i njihovih veza sa budućim razvodnim postrojenjima
R.b. Naziv dalekovoda 110kV Dužina jednosiste-mske deonice (m) Dužina dvoosiste-mske deonice (m) Ukupna dužina(m) 1. DV 110 kV TS 220/110kV „Kraljevo 3” – RP „Bogutovac” 22334 1300 23634 2. DV 110 kV RP „Bogutovac”- RP „Bela Glava” 12044 3450 15494 3. DV 110 kV RP „Bela Glava” – RP „Pusto Polje” 8010 1250 9260 4. DV 110 kV RP „Pusto Polje”- TS 110/35kV „Raška” 20180 1250 21430
6.1. ŽIVOTNA SREDINA
Prema Prostornom planu Republike Srbije od 2010 do 2020. godine Opština Raška spada u područja ugrožene životne sredine sa manjim uticajima na čoveka, živi svet i kvalitet života, u kojem treba sprečiti dalju degradaciju i obezbediti poboljšanje postojećeg stanja životne sredine. Za razliku od Opštine Raška, Grad Kraljevo je područje zagađene i degradirane životne sredine sa negativnim uticajima na čoveka, biljni i životinjski svet i kvalitet života.
Reka Ibar, „prikuplja” zagađenja sa područja Grada Kraljeva i zagađujuće materije u uzvodnom delu (tzv. eksteritorijalno zagađenje) gde se u gornjem toku (na teritoriji Kosova i Metohije) ulivaju i neprečišćene vode sa otpadnim materijama (fenoli) iz TE „Obilić”, zatim otpadne industrijske vode iz Fabrike veštačkih đubriva – fosfata iz Kosovske Mitrovice, kao i otpadne industrijske vode (sa velikom koncentracijom olova, cinka, kadmijuma, sumporne kiseline, sulfata) iz Rudnika „Trepča”. Tako su, na primer, merenja kvaliteta vode na reci Ibar u 1997. godini, na profilu Banjska (nizvodno od Kosovske Mitrovice), gotovo u svim serijama pokazala povećane koncentracije fenola, te je kvalitet vode odgovarao III/IV klasi. Kvalitet vode Ibra takođe beleži neznatno poboljšanje u 2007. i 2008. godini (naročito na profilu Ušće), pri čemu i dalje postojeći kvalitet odstupa od kvaliteta zahtevane klase (IIa).
Na delu toka kroz Grad Kraljevo (od profila „Ušće” do profila „Kraljevo”) kvalitet vode Ibra delimično je pod uticajem upuštanja otpadnih voda iz „Ibarskih rudnika” u Ušću, zatim otpadnih voda Fabrike parketa i Fabrike metalne galanterije iz Ušća. Pored napred navedenog, u neposrednoj blizini reke Ibar lociran je i veliki broj privatnih pilana, koje su potencijalni zagađivači voda, a gotovo sve fekalne vode sa ovog terena ulivaju se bez prethodnog tretmana u reku Ibar.
Ispitivanje kvaliteta vode reke Ibar vršeno je na sledećim profilima (iza svakog profila je data utvrđena klasa kvaliteta vode): Batrage (II/III), Rudnica(II/III), Raška (III), Ušće (III) i Kraljevo (III); pri čemu se merne stanice Raška i Ušće nalaze u obuhvatu Prostornog plana.
Tokom uzorkovanja na pojedinim profilima i u pojedinim serijama registrovana je promena organoleptičkih osobina: povremeno je registrovana slabo primetna boja vode (III). Vrednosti suspendovanih materija su povremeno na svim profilima u pojedinim serijama odgovarale III klasi i VK stanju. Vrednost nitritnog azota (NO2-N) u pojedinim serijama merenja na svim profilima je odgovarala III/IV klasi kvaliteta voda i VK stanju.
Od opasnih i štetnih materija na profilu Batrage, Raška i Kraljevo, u jednom slučaju registrovana je povišena vrednost gvožđa – Fe (III/IV klasa), kao i na profilu Raška povišena vrednost cinka – Zn (III/IV klasa), na profilu Ušće, pri jednom merenju povišena vrednost fenolnog indeksa (III/IV klasa).
Saprobiološka ispitivanja fitobentosa, na profilu Batrage, ukazuju na slabo do umereno organsko zagađenje vodotoka. Dominiraju bioindikatori oligosaprobne i betamezosaprobne zone. Dobijene vrednosti indeksa saprobnosti odgovarale su II i I-II klasi kvaliteta voda.
Analizom zajednice bentosnih dijatoma, korišćenjem dijatomnog indeksa EPI-D, konstatovana je II klasa kvaliteta u oba ispitivanja. S obzirom da je ovaj indeks dobar pokazatelj nutrijentnog zagađenja može se konstatovati dobra korelacija sa rezultatima koncentracija primarnih nutrijenata. Koncentracije primarnih nutrijenata nisu prelazile II klasu, osim koncentracija nitrita, krajem godine, koje su odgovarale III klasi kvaliteta voda.
Saprobiološka ispitivanja fitobentosa, na profilima Rudnica, Raška, Ušće i Kraljevo ukazuju na prisustvo umerenog organskog zagađenja. Dominiraju beta i alfa-mezosaprobionti. Dobijene vrednosti indeksa saprobnosti odgovarale su II klasi kvaliteta voda.
Ispitivanjem zajednice bentosnih dijatoma konstatovano je da je EPI-D indeks na profilu Rudnica odgovarao II i III klasi kvaliteta, na profilu Raška IV klasi, a na profilima Ušće i Kraljevo III klasi kvaliteta. Koncentracije nitrita i ukupnog azota na profilu Rudnica u jednom ispitivanju odgovarale su III klasi. Koncentracije ortofosfata i ukupnog fosfora uglavnom su odgovarale III klasi kvaliteta voda. Najveće nutrijentno opterećenje je na profilu Raška gde su koncentracije nitrita, ortofosfata i ukupnog fosfora u pojedinim ispitivanjima odgovarale IV i V klasi kvaliteta voda.
Zagađivanje vazduha u Kraljevu potiče pre svega od industrijskih postrojenja koja se nalaze na teritoriji grada, saobraćaja i načina snabdevanja toplotnom energijom stanovnika grada. Na zagađenje vazduha u Kraljevu utiču: industrija („Fabrika Vagona”, „Jasen” i niz manjih preduzeća); toplane sa različitim pogonskim gorivom (zemni gas, mazut); saobraćaj; individualna ložišta u naseljima u kojima se isključivo koriste ložišta za individualno grejanje. Veliki zagađivač vazduha u Raškoj je livnica fabrike „Bela stena” u Baljevcu.
S obzirom na strukturu privrede dva glavna i potencijalno najveća zagađivača „Fabrika Vagona” i „Magnohrom”, poslednjih godina su zbog smanjenja obima proizvodnje znatno smanjila emisiju zagađujućih komponenti. U ovim preduzećima su zastupljene tzv. prljave tehnologije pa ostaje jedan potencijalno moguć problem pri povećanju obima proizvodnje. Uzimajući u obzir površinu na kojoj se prostiru i raspored postrojenja, ove dve fabrike mogu se smatrati površinskim izvorima zagađujućih komponenti.
Imajući u vidu geografski položaj Kraljeva i reljef, saobraćaj je u velikoj meri uzročnik zagađenosti. Tokom grejne sezone najveći deo zagađujućih komponenti potiče iz proizvodnje energije.
Imisiona merenja na području Grada Kraljeva vrši Zavod za javno zdravlje Kraljevo. Pri izboru mernih mesta korišćene su preporuke Svetske zdravstvene organizacije.
Radi neposrednog merenja zagađenosti vazduha formirana je mreža od 10 mernih tačaka koje su pokazale da su:
srednje godišnje koncentracije SO2 i čađi znatno ispod dozvoljenih vrednosti na godišnjem nivou,
koncentracije ovih materija više u zimskom nego u letnjem periodu,
od 1995. godine nije zabeleženo prekoračenje maksimalno dozvoljene koncentracije na definisanim mernim mestima.
Kvalitet zemljišta ugrožen je nekontrolisanim i neadekvatnim odlaganjem otpada. U okolini velikih industijskih centara (Raška), značajne površine zemljišta kontaminirane su različitim zagađujućim materijama iz proizvodnih procesa.
Kvalitet zemljišta na planskom području ugrožen je i zonama eksploatacije mineralnih sirovina, na područjima nelegalnih deponija i duž saobraćajnica.
Na planskom području upravljanje čvrstim otpadom u pogledu prikupljanja, tretmana i odgovarajućeg deponovanja je nedovoljno razvijeno.
Otpad u Kraljevu se odlaže na deponiju, na lokaciji „Kulagića – Ada”, koja je prema GP-u opredeljena za komunalnu namenu. Smetlište u Kraljevu na lokaciji „Kulagića–Ada”, bilo je formirano na specifičan i neorganizovan način sa neravnomernom površinom za odlaganje, a odlaganje smeća vršeno je bez prethodne pripreme terena. Sadašnja deponija Kraljeva obuhvata ograđen prostor od oko 8 ha, prosečne visine 15 m, a veći deo je pokriven inertnim materijalom.
Opština Raška čvrst komunalni otpad odlaže na gradsko smetlište, koje se nalazi na udaljenosti od oko 2 km od grada. Smetlište nema karakteristike gradske deponije. Zahvaljujući povoljnim prirodnim reljefnim karakteristikama, fizički je odvojeno od gradske zone, pa ne dolazi do raznošenja otpada van područja smetlišta.
Potencijali su: mogućnost rešavanja regionalnog odlaganja otpada u okviru planiranih regionalnih centara za upravljanje otpadom.
Ograničenja su: neodgovarajući tretman otpada u planskom području sa direktnim uticajem na stanje vazduha, voda, zemljišta i živog sveta; nerešeno pitanje otpadnih voda sa direktnim uticajem na površinske i podzemne vode; nedovoljno razvijena ekološka svest stanovništva;
Osnovni cilj je: zaštita i unapređenje stanja životne sredine i održivo korišćenje prirodnih resursa.
Posebni ciljevi su: valorizacija uticaja sistema hidroelektrane na životnu sredinu i na pojedine delatnosti i strukture u zoni sistema; definisanje mera za zaštitu i unapređenje životne sredine kroz ekološki održivo planiranje novih sadržaja, posebno za sprečavanje ili smanjivanje negativnih uticaja tokom izgradnje i eksploatacije planiranih sistema – zagađivanje voda, zemljišta, vazduha, negativni uticaji buke, prikupljanja i odlaganja otpadnih materija i zaštite od udesa.
Koncepcija zaštite i unapređenje životne sredine zasniva se na održivom korišćenju prirodnih resursa, ekološki prihvatljivom upravljanju prirodnim vrednostima, prevenciji i kontroli mogućih oblika i izvora zagađivanja.
Jedan od manje izraženih uticaja rada elektrana na životnu sredinu uključuje promenu mikroklime, međutim, može se sa sigurnošću tvrditi da će uticaji izgradnje predviđene kaskade HE imati minimalan uticaj na mikroklimu, i to na vrlo ograničenom prostoru u blizini samih basena.
Lokalni uticaj na temperaturu vazduha se može smatrati pozitivnim, usled efekta izravnanja temperature u neposrednoj blizini akvatorije. Naime, zbog postojanja odeređene zapremine vode, visoke temperature se smanjuju, dok se niske temperature povećavaju. Ovaj efekat je posebno pozitivan u letnjem periodu, što će svakako doprineti razvoju izletničkih i sportsko-rekreativnih sadržaja.
Sistem hidrolektrana ne može bitno uticati na izmenu prirodnog režima proticaja, jer je zapremina jezera koje stvaraju hidroelektrane zanemarljiva. Zapravo, postoji određen (ali zanemarljiv) pozitivan efekat na ublažavanje poplavnih talasa, a takođe i na povećanje nizvodnog protoka u ekstremnim sušama. Gubici vode usled isparavanja sa slobodne vodene površine su beznačajni.
S obzirom da se radi o malim, protočnim HE, odnosno relativno kratkom vremenu zadržavanja vode, ne postoje uslovi razvoja eutrofikacionih procesa, a time ni procesa degradacije kvaliteta vode. Akumulacioni baseni se u ovim uslovima ponašaju kao taložnice vučenog i suspendovanog nanosa, nakon čega se izbistrena voda ispušta nizvodno. Na mestima ušća pritoka, kao i na najuzvodnijoj akumulaciji sistema, doći će do istaložavanja vučenog i krupnog suspendovanog nanosa, zbog čega je neophodno predvideti povremeno čišćenje akvatorije.
Manje brzine tokova u akumulacionim jezerima, imaju za posledicu i smanjivanje unosa kiseonika u vodu, ali će se na mestima brana i elektrana odigravati značajniji unos kiseonika u tok (bilo na evakuacionim organima, bilo prolaskom kroz turbine) nego u prirodnom režimu. Ukupan kiseonični režim veoma je teško proceniti, ali isti ne ukazuju na moguće značajnije probleme, naprotiv.
Nizvodno od predviđenog sistema se nalazi izvorište podzemnih voda „Žičko polje” i „Konarevo”. Radi se o plitkoj, aluvijalnoj izdani, debljine 3-7 m, koja se dominantno prihranjuje vodom iz reke Ibar i koja se eksploatiše sistemom cevastih bunara. Radi se o kompleksu peskova i šljunkova, sa prosečnom vrednošću koeficijenta filtracije od 1×10-3 m/s. Na osnovu toga, jasno je da napajanje izdani direktno zavisi od režima reke. Imajući u vidu činjenicu da sistem ne narušava prirodni režim voda, može se zaključiti da ne postoji mogućnost negativnih uticaja predloženog sistema na izvorišta Žičko polje i Konarevo koja se nalaze nizvodno od predviđenog sistema.
Imajući u vidu da će višestruko pregrađivanje Ibra protočnim hidroelktranama uticati na ihtiofaunu ove reke, neophodno je preduzeti niz mera kojima bi se ublažile posledice, kao i mere koje bi doprinele očuvanju i unapređenju ribljeg fonda.
Mere koje se odnose na očuvanje postojećeg ribljeg fonda, su sledeće:
na ulaznim i izlaznim otvorima kanala koji vode do turbina treba postaviti mehaničke brane (rešetke) i električne odbijače riba (elektrobarijere); na ovaj način sprečava se ulazak odraslih riba i riblje mlađi u same turbine;
količina vode i protok nizvodno od svake HE mora biti takav da omogućava normalan život riba i drugih vodenih organizama i pri najmanjem vodostaju;
količina, odnosno nivo vode u akumulacijama mora obezbediti mogućnost opstanka ikre odnosno da ona ne ostane na suvom usled čega bi propala;
izgradnja tzv. ribljih staza na svakoj hidroelektrani;
tokom radova na izgradnji brana treba obezbediti gradilište svim neophodnim merama koje mogu da dovedu do većeg ili manjeg zagađenje vode i uginuća riba i drugog živog sveta; posebno se to odnosi na suspendovane i praškaste materije kao što su cement, prašina i dr, kao i na naftne derivate kao što su ulja, maziva i sl.
Od ostalih mera ističu se obezbeđenje stalnog monitoringa ekološkog statusa vode i stanja ribljeg fonda kako bi se planirale adekvatne mere zaštite i poribljavanja i razvijanje ribolovnog i ekološko-turističkog marketinga u cilju razvoja rekretativnog i ekološkog turizma.
Može se sa sigurnošću tvrditi da se formiranjem stabilne akvatorije stvaraju uslovi za uvećanje biodiverziteta neposrednog priobalja. Ovo se pre svega odnosi na ptičiji svet, ali i druge životinjske vrste.
Relativno mala akvatorija, koja se formira izgradnjom kaskade HE, nema nikakve uticaje na seizimičke i geomorfološke karakteristike razmatranog područja. Usled stabilnog nivoa vode, koji će se formirati u kompenzacionim basenima, nema ni nepovoljnog uticaja na stabilnost obala.
Neposredna zona oko predviđenih akumulacija je malo naseljena, pa su uticaji predviđenog sistema u smislu raseljavanja stanovništva minimalni. U slučaju potapanja poljoprivrednih površina, iako se radi o zemljištu niskog boniteta, neophodno je obezbediti adekvatnu kompenzaciju, kako bi se izbegle bilo kakve promene kod dela stanovništva koje nije osposobljeno da se bavi drugim zanimanjima.
Tu se prepoznaje turistički i sportsko-rekreativni potencijal. Akvatorije će biti stabilne, bez ikakvih oscilacija nivoa. Ovo pruža mogućnost korišćenja ovog prostora u smislu izletničkog i sportsko-rekreativnog turizma. Time se otvaraju mogućnosti izgradnje ugostiteljskih objekata i prenoćišta koji bi se arhitektonski i funkcionalno uklopili u okolinu, tako da ni na koji način ne narušavaju prirodne vrednosti ovog prostora. U ovim objektima bi se zaposlilo lokalno stanovništvo, a takođe bi bila stvorena mogućnost razvoja i ostalih uslužnih delatnosti šireg područja. Minimalne oscilacije nivoa vode će obezbediti stabilnost obala, što otvara mogućnosti razvoja sportskog ribolova, kao i sportova na mirnim vodama.
Na posmatranom delu toka, od strane Turističke organizacije Grada Kraljeva i Kajak kluba „Ibar” iz Kraljeva, tradicionalno se organizuje spuštanje Ibrom improvizovanim plovilima („Veseli spust”). Manifestacija se održava jednom godišnje, krajem meseca juna. Zbog izgrdnje hidroelektrane i brane na profilu Lakat dužina toka reke Ibar koja se koristi za održavanje ove manifestacije će biti skraćena, što će usloviti da manifesticaji počinje na novoplaniranom lokalitetu ispod brane Lakat.
Izgradnja hidroelektrana će značajno doprineti i unapređenju putne infrastrukture i boljem povezivanju leve i desne obale Ibra, čime bi se obezbedili osnovni uslovi za razvoj turizma. Naime, predviđena je izgradnja jedna brane (Cerje) i sa saobraćajnom namenom, pa je tako obezbeđeno i povezivanje dve obale.
Region koji je obuhvaćen ovim projektom je generalno pasivan u smislu ekonomskih aktivnosti. Izgradnja HE, na ovom području bi nesumnjivo poboljšala uslove za ekonomski razvoj. Treba naglasiti da izgradnja kaskade HE predstavlja razvojni projekat koji ima pozitivne ekonomske efekte na više dodatnih stanovišta. U fazi izgradnje HE, očekuje se značajna angažovanost lokalne građevinske operative, kao i prateće industrije građevinskog materijala, metalne industrije, prehambrene industrije i sl. U fazi eksploatacije, ne mali broj radnika biće zaposlen na poslovima održavanja sistema. Završetkom izgradnje hidroenergetskog sistema, opštine će takođe ostvarivati prihod od tzv. resursne rente, kao deo naknade za korišćenje voda. Ovde ne treba zanemariti ni značaj unapređenja pouzdanosti lokalnog elektroenergetskog sistema u fazi eksploatacije predviđenog sistema.
Mere zaštite voda podrazumevaju: obezbeđivanje sanitarne bezbednosti, sakupljanja, prečišćavanja i odvođenja otpadnih voda; očuvanje kvaliteta voda prema zahtevanoj klasi; i drugih mera. Osnovna mera očuvanja raspoloživih resursa vode jeste racionalizacija korišćenja/potrošnje vode u domaćinstvima, naročito u proizvodnim kapacitetima.
U oblasti zaštite zemljišta, na području Prostornog plana primenjivaće se sledeća pravila i mere: očuvanje kvalitetnog poljoprivrednog zemljišta, u prvom redu zaštitom od njegovog trajnog zauzimanja objektima i infrastrukturom; uklanjanje nelegalnih deponija (smetlišta) na području plana; priprema preventivnih i operativnih mera zaštite, reagovanja i postupak sanacije zemljišta u slučaju havarijskog izlivanja opasnih materija u okolinu; i druge mere.
U oblasti zaštite vazduha, na području Prostornog plana primenjivaće se sledeća pravila i mere: održavanje emisije polutanata iz postojećih i novih izvora zagađivanja vazduha u propisanim granicama; uspostavljanje sistema monitoringa kvaliteta vazduha; i drugih mera.
Sa stanovišta upravljanja otpadom, za područje Prostornog plana, od značaja su prema Prostornom planu Republike Srbije od 2010. do 2020. godine planirane regionalne deponije komunalnog otpada: Kraljevo (koja zajedno sa opštinom Vrnjačka banja čini regionalni centar za upravljanje otpadom); i Novi Pazar (koja zajedno sa opštinama Raška i Tutin čini regionalni centar za upravljanje otpadom).
Tabela 9. Planirana mreža regionalnih centara za upravljanje komunalnim otpadom
Opština (grad) koja je nosilac aktivnosti izgradnje regionalne deponije Ostale opštine koje čine regionalni centar za upravljanje otpadom Broj stanovnika(2002.) Količina otpada t/god(2009.) Kraljevo Vrnjačka banja 146.785 40.378 Novi Pazar Raška, Tutin 194.976 16.699
Izvor: Prostorni plan Republike Srbije od 2010. do 2020. godine –Analitičko dokumentaciona osnova
6.2. NEPOKRETNA KULTURNA DOBRA
Polazeći od istorijske dimenzije i značaja ovog prostora, odnosno doline Ibra, duž koje je u periodu srednjovekovne Srbije podignut veliki broj spomenika kulture, fortifikacionih objekata i gradova, osnovna koncepcija zaštite i održivog korišćenja kulturnog nasleđa na planskom području, podrazumeva arhitektonsko i ambijentalno uklapanje objekata hidroelektrana u okruženje.
Zbog toga se naročito mora posvetiti pažnja definisanju arhitektonskih rešenja objekata hidroelektrana na Ibru, uz poštovanje stavova nadležnih institucija, pre svega zavoda za zaštitu spomenika kulture, lokalne i šire javnosti.
Na području Prostornog plana, utvrđena su četiri nepokretna kulturna dobra u vrsti spomenika kulture, i to jedno u kategoriji izuzenog značaja, dva velikog značaja i jedno u kategoriji kulturnog dobra.
Kulturno dobro od izuzetnog značaja jeste spomenik kulture:
Srednjovekovni grad Maglič, Grad Kraljevo – nalazi se u mestu Maglič na desnoj obali Ibra, oko 25 km jugozapadno od Kraljeva, na putu za Rašku; podignut je verovatno u XIII veku, na uskom platou stenovitog grebena koji dominira čitavom okolinom, sa tri strane okružen rekom, dok je na istočnoj strani kroz stenu bio prokopan duboki rov; osnova utvrđenja je u obliku nepravilnog izduženog višeugaonika sa sedam masivnih kula i donžonom, a na vrhu bedema postojale su ograđene šetne staze; u unutrašnjosti grada, u koji se ulazilo kroz lučno zasvedenu kapiju na severnoj strani, sačuvani su znatni ostaci palate i nekada živopisne jednobrodne crkve Sv. Đorđa, izdužene pravougaone osnove, sa elementima koji ukazuju na gotska stilska svojstva; istočno od crkve je cisterna, a uz bedeme su bili objekti za smeštaj straže i drugu namenu, dok je donžon imao posebnu cisternu; na jednoj od južnih kula nalazi se pomoćni ulaz; između 1324. i 1337. arhiepiskop Danilo II obnovio je bedeme, crkvu Sv. Đorđa kao i druge palate i opremio ih potrebnim stvarima i knjigama; nakon pada pod tursku upravu Maglič postaje sedište nahije šireg područja, a grad je bio značajan i u vreme Bečkog rata (1683–1699) i Drugog srpskog ustanka; arheološki i konzervatorski radovi trajali su sa prekidima, od 1960. do 1987. godine; stavljen je pod zaštitu 1948. a odluka za kategoriju doneta je 1979 („Službeni glasnik SRS”, broj 14/79).
Kulturna dobra od velikog značaja su spomenici kulture:
Crkva sv. Nikole, Grad Kraljevo – podignuta u Trnjacima blizu Ušća, jednostavne pravougaone osnove sa polukružnom apsidom i naglašenom visinom građevine; uticaj gotičkih shvatanja primećuje se i na prozorskim otvorima završenim tzv. „saracenskim” lukom; za razliku od zidanja koje je izvedeno lomljenim kamenom, prozori su isklesani od radočelskog mermera; izgrađena je najverovatnije u XIV veku, o čemu svedoči veoma malo živopisa sačuvanog na unutrašnjoj i spoljnoj strani zapadnog zida; crkva je do 1968. godine bila u izuzetno derutnom stanju, kada je u celini restaurisana; stavljena je pod zaštitu 1985. godine, a odluka za kategoriju doneta je 1983. godine („Službeni glasnik SRS”, broj 28/83);
Crkva sv. Nikole, Opština Raška – u Baljevcu, jednobrodna građevina, sa širokom oltarskom apsidom i tri traveja međusobno odvojena pilastrima, zidana krupnim tesanim kamenom, dok su okviri prozora isklesani od belog, najverovatnije radočelskog mermera; fasade su raščlanjene slepim lucima, što vezuje crkvu za primorsko, romansko sakralno graditeljstvo; baljevački živopis, očuvan samo fragmentarno i to u nižim zonama, pokazuje stilske odlike slikarstva sredine XIV veka; na osnovu stilskih obeležja arhitekture, datuje se u kraj XII ili prvu polovinu XIII veka; iako se nalazi u oblasti koja je bila privredno središte srpske srednjovekovne države, u neposrednoj blizini Grada Brvenika, istorija ovog hrama je do XVIII veka potpuno nepoznata; tokom zaštitnih radova 1935. i 1936. godine crkva je pokrivena konstrukcijom koju nosi devet stubaca, udaljenih oko pola metra od zidova hrama; konzervacija fresaka je izvedena 1969; stavljena je pod zaštitu 1970. godine, a odluka za kategoriju doneta je 1987. („Službeni glasnik SRS”, broj 47/87).
Kulturno dobro jeste:
Spomenik srpskim ratnicima 1912-1918, Grad Kraljevo – u Cerju, stavljen pod zaštitu Odlukom SO Kraljevo 1983.
Dobra koja uživaju prethodnu zaštitu na području Opštine Raška su: (1) arheološki lokaliteti: Selo Piskanja, lok. Tursko groblje; Baljevac, lok. Rudnička kalonija; Selo Biljanovac, lok. Rimsko groblje u Medarima; (2) stambeno-poslovni objekti-varoške kuće: „Savićka zgrada” u ulici Steve Kačara 14 u Baljevcu; Stambeno-poslovni objekat u ulici JNA 34 u Baljevcu; Stambeni objekat u centru Biljanovca; Stambeni objekat u centru Biljanovca; Spratni stambeni objekat u centru Biljanovca; Spratni stambeno-poslovni objekat u centru Biljanovca; (3) železničke stanice: Železnička stanica u Biljanovcu; Železničko pristanište u Piskanji; (4) škole: Stara škola u Baljevcu; Stara škola u Biljanovcu; (5) objekti narodnog graditeljstva i stara groblja: Baljevac, Seosko groblje sa crkvom; Biljanovac, groblje Veljkovića; (6) spomenici, spomen česme i spomen ploče: Spomen kosturnica, Baljevac; Spomenik u centru Baljevca; Spomenik Svetku Kačaru-Kaču na Gračevini, Baljevac; Spomen česma, Baljevac.
Dobra koja uživaju prethodnu zaštitu na području Grada Kraljeva su: (1) arheološki lokaliteti: Brezna, lok. Malo groblje; Brezna, lok. Rakovac; Brezna, lok. Latinsko groblje; Gokčanica, lok. Latinsko ili staro groblje; Gokčanica-Rudnjak, lok. Rudnjak ili Miraše; Gokčanica-Miraši, lok. Crkva sv. Ilije; Cerje, lok. Imanje Planojevića; Cerje, lok. Gradina; Bogutovac, lok. Grčko groblje; Bogutovac, lok. Kuća Korićanaca; Bogutovac, lok. Rudnik-Samokov, Bogutovac, lok. Kuća Miroslava Korićanca; Bogutovac, lok. Grobljište; Maglič, lok. Maglič; Maglič, lok. Crkvina; Maglič, lok. Grčko groblje; Maglič, lok. Rudnik; Bresnik, zaselak Dražinići, lok. Rimsko groblje; Bresnik, lok. Ušće reke Dubočice; Ušće, lok. Rimsko groblje; Ušće, zaselak Lozno, lok. Crkvina; Ušće, zaselak Lozno, lok. Crkva; Ušće, zaselak Trnjaci, lok. Crkva sv. Nikole ili Sretenje; Ušće, zaselak Rudnik, lok. Rudnik; (2) spomenici: Spomenik srpskom vojniku (NOB), Cerje; Etnografksi spomenik Vilova, Ostaci naselja (stare bačije).
Na području Prostornog plana nalazi se deo Prirodnog prostora oko Manastira Studenica (zaštićena okolina), spomenika kulture izuzetnog značaja, upisanog 1986. godine u Listu svetske baštine UNESCO – deo KO Ušće (k.p. br. 96, 97, 98/1, 98/2, 98/3, 99/1, 99/2, 100-124, 125/1, 125/2, 126/1, 126/2, 127-134, 167-176), utvrđen Odlukom opštine Kraljevo 1988. godine.
Zaštićena okolina kulturnog dobra određuje se u skladu sa Zakonom o kulturnim dobrima („Službeni glasnik RS”, br. 71/94 i 52/11 – dr.zakon).
Opšte mere i uslovi zaštite i korišćenja:
Utvrđenih nepokretnih kulturnih dobara i dobara koja uživaju prethodnu zaštitu su:
mere tehničke zaštite i drugi radovi na nepokretnom kulturnom dobru mogu se izvoditi pod uslovima, u postupku i na način utvrđen Zakonom o kulturnim dobrima;
zabranjuje se raskopavanje, rušenje, prepravljanje, preziđivanje i vršenje svih radova koji mogu narušiti svojstva nepokretnog kulturnog dobra;
zabranjuje se korišćenje ili upotreba nepokretnog kulturnog dobra u svrhe koje nisu u skladu sa njegovom namenom i značajem, ili na način koji može da dovede do njegovog oštećenja;
na objektu se mogu izvoditi mere tehničke zaštite, u cilju vraćanja autentičnog izgleda i očuvanja gabarita, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala i stilskih karakteristika, u skladu sa ulovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture;
ne dozvoljavaju se radovi koji mogu ugroziti statičku stabilnost ili narušiti spoljašnji izgled objekta;
ukoliko se tokom radova naiđe na arheološke predmete, izvođač radova je dužan da odmah, bez odlaganja, prekine radove i obavesti nadležni zavod za zaštitu spomenika kulture i da preduzme mere da se nalaz ne uništi i ne ošteti, te da se sačuva na mestu i u položaju u kome je otkriven;
zabranjuje se neovlašćeno prikupljanje pokretnih arheoloških površinskih nalaza, ili odnošenje nadgrobnika i prekopavanje grobova;
Zaštićene okoline utvrđenih nepokretnih kulturnih dobara i dobara koja uživaju prethodnu zaštitu su:
zabranjuje se izgradnja objekata koji svojom namenom, gabaritom i arhitekturom mogu da ugroze nepokretno kulturno dobro i da degradiraju i naruše pejzažne odlike i prirodne elemente njegove zaštićene okoline;
zabranjuje se deponovanje otpada, ispuštanje otpadnih voda, otvaranje kamenoloma, eksploatacija materijala (kamena, šljunka i dr.) iz korita reke, seča šume i ogoljavanje površina pod šumom;
uspostavlja se kontinuelni monitoring kontrole gradnje na prostoru zaštićene okoline nepokretnog kulturnog dobra;
obezbeđuje se arheološki nadzor prilikom obavljanja zemljanih radova, koji nisu u sklopu arheoloških istraživanja, kao i građevinskih radova u neposrednoj blizini zaštićene okoline nepokretnog kulturnog dobra.
Pored navedenih opštih mera zaštite, pri svim aktivnostima na izgradnji hidroelektrana, izvođač radova mora se pridržavati mera zaštite koje su utvrđene aktom o zaštiti pojedinačnih kulturnih dobara.
6.3. PRIRODNA DOBRA I PREDELI
Sa stanovišta zaštite prirode i ekosistema dolina Ibra pripada prirodno-antropogenom ekosistemu a prostor Parka prirode Golija u područja izuzetnih prirodnih vrednosti posebnog nacionalnog značaja. U pogledu karaktera predela, plansko područje pripada središnjoj srpsko-balkanskoj regionalnoj geografskoj celini, složene regionalne strukture, u okviru koje se izdvajaju predeone celine različitog karaktera zasnovane na prirodnim i kulturnim osobenostima kao i društveno-ekonomskim promenama kojima su vekovima bile izložene, a koje izražavaju predeonu raznovrsnost područja i doprinose uspostavljanju njegovog regionalnog i lokalnog identiteta.
Osnovna koncepcija zaštite prirode jeste očuvanje i održivo korišćenje zaštićenih područja i prirodnih vrednosti, kao i ambijentalno i arhitektonsko uklapanje objekata hidroelektrana u okruženje.
Koncepcija zaštite, uređenja i razvoja predela podrazumeva različite pristupe obezbeđivanja kvaliteta predela, a pre svega: razvoj usklađen sa specifičnim razvojnim karakterom predela i fizičkom strukturom naselja; sanaciju i kreiranje novih vrednosti u prostorima u kojima je vrednost predela u potpunosti degradirana pa je moguća restaruacija ili kreiranje novih vrednosti; zaštitu prirodnih predela, kao i zaštitu kulturnih predela zasnovanu na integralnom vrednovanju prirodnih i kulturnih vrednosti predela.
Na području Prostornog plana zaštićena su sledeća prirodna dobra:
Park prirode „Golija” – stavljen pod zaštitu aktom Vlade (Uredba o zaštiti Parka prirode Golija „Službeni glanik RS”, br. 45/01 i 47/09) kao prirodno dobro I kategorije zaštite, čiji deo je proglašen za Rezervat biosfere „Golija-Studenica” Aktom Internacionalnog koordinacionog saveta MAB programa UNESCO-a 2001. godine; na području Prostornog plana nalazi se deo Parka prirode i Rezervata biosfere (KO Ušće-Grad Kraljevo) koji je obuhvaćen režimom III stepena zaštite; istovremeno područje Golije upisano je u Listu područja odabranih za dnevne leptire (PBA-Prime Butterfly Areas), Listu međunarodno značajnih biljnih područja (IPA-Important Plant Areas), Listu međunarodno značajnih ornitoloških područja (IBA-Important Bird Areas), uključeno u EMERALD mrežu područja zanačajnih sa stanovišta primene Bernske konvencije u Srbiji (Emerald Network of Areas of Special Conservation Interest-AsCI), i nalazi se na spisku ekološki značajnih područja u okviru Ekološke mreže Republike Srbije (Uredba o ekološkoj mreži „Službeni glanik RS”, broj 102/10); upravljač Parka prirode Golija je Javno preduzeće „Srbijašume” Beograd;
Strogi prirodni rezervat „Brezna” – stavljen pod zaštitu rešenjem Zavoda za zaštitu prirode i naučno proučavanje prirodnih retkosti NRS 1959, na k.p. 1503 u KO Brezna (Grad Kraljevo) površine 2,07 ha; čini ga mešovita sastojina jele, bukve, crnog bora i hrasta kitnjaka; zaštićeno područje „Brezna” biće obuhvaćeno SRP „Goč Gvozdac”; nalazi se pod upravom Šumskog gazdinstva i šumske sekcije Kraljevo;
Naučno-istraživački rezervat „Lojanik” – stavljen pod zaštitu aktom opštine Kraljevo 1963, kao nalazište ostataka okamenjene (petrificirane) šume u Mataruškoj banji, na području Grada Kraljeva, površine oko 5-6 ha;
Spomenik prirode „Crni bor u klisuri reke Ibar” – stavljen pod zaštitu aktom opštine Kraljevo 1970. i 1997, na k.p. 2052 u KO Cerje (Grad Kraljevo), površine 0,1 a; svrstan je u III kategoriju zaštite, a upravljač je Javno preduzeće „Srbijašume” Beograd;
Spomenik prirode „Park u Mataruškoj banji” – stavljen pod zaštitu aktom Grada Kraljevo 2010, na k.p. br. 190, 47, 48, 49, 190, 204/2, 210, 211, 212 i 217 (deo) u KO Mataruge (Grad Kraljevo), površine 9ha 36a 29m2; svrstan je u III kategoriju zaštite, a upravljač je DP „Mataruška i Bogutovačka banja”;
Prirodni prostor oko NKD-manastir Studenica – stavljen pod zaštitu Odlukom opštine Kraljevo 1988, ukupne površine 269,34 ha; na području Prostornog plana nalazi se manji deo ovog prirodnog prostora, i to na delu KO Ušće (k.p. br. 96, 97, 98/1, 98/2, 98/3, 99/1, 99/2, 100-124, 125/1, 125/2, 126/1, 126/2, 127-134, 167-176) (Grad Kraljevo).
Područja u postupku zaštite su:
Specijalni rezervat prirode „Goč Gvozdac” – područje predviđeno za zaštitu na delu teritorije Grada Kraljevo, KO Kamenica, Cerje, Predole i Rudnjak; na području Prostornog plana nalazi se deo SRP i to u KO Brezna, Rudnjak i Cerje; istovremeno područje Goča nalazi se na spisku ekološki značajnih područja i upisano je u Listu područja odabranih za dnevne leptire – PBA, pod nazivom „Goč-Studena-Stolovi”;
Spomenik prirode „Lojanik” – revizijom zaštite Naučno-istraživačkog rezervata „Lojanik”, ustanoviće se Spomenik prirode „Lojanik”, na području Grada Kraljevo, površine oko 10 ha.
Istovremeno, područja planina Željin i Stolovi su predviđeni za zaštitu, s tim da još uvek nisu određeni obim i karakter zaštite. Na području Prostornog plana nalaze se ekološki značajna područja (pored navedenih – Golija i Goč), i to: 1) Klisura Ibra, upisana u Listu međunarodno značajnih biljnih područja (IPA), i 2) Kopaonik, upisan u Listu područja odabranih za dnevne leptire (PBA) – KO Piskanja, kao i Listu međunarodno značajnih biljnih područja (IPA) i Listu međunarodno značajnih ornitoloških područja (IBA) – deo KO Piskanja, Opština Raška.
U klisuri Ibra zabeleženo je oko 900 biljnih vrsta, dok je Pravilnikom o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva („Službeni glasnik RS”, broj 5/10), zaštićeno 113. Reč je o retkim i ugroženim vrstama čije je direktno uništavanje ili narušavanje uslova prirodnih staništa na kojima one rastu, strogo zabrenjeno i kažnjivo.
Mere zaštite prirode su:
(a) opšte mere zaštite:
ukoliko se u toku zemljanih radova naiđe na geološko-paleontološko ili mineraloško-petrografske pojave za koje se pretpostavlja da imaju svojstvo prirodnog dobra, izvođač radova je dužan da o tome obavesti nadležni zavod za zaštitu prirode i da preduzme sve mere kako se prirodno dobro ne bi oštetilo do dolaska ovlašćenog lica;
pri svim aktivnostima na izgradnji hidroelektrana izvođač radova mora se striktno pridržavati mera zaštite koje su definisane aktom o zaštiti pojedinačnih prirodnih dobara, kao i opštih mera i uslova zaštite definisanih Zakonom o zaštiti prirode;
deponovanje viška zemlje i opreme, nije dozvoljeno u zaštićenim prirodnim dobrima i zaštićenoj okolini nepokretnih kulturnih dobara;
nakon okončanja radova moraju se sve površine dovesti u prvobitno stanje;
nije dozvoljeno menjati namenu površina pod prirodnim i poluprirodnim vegetacijama bez uslova zaštite prirode, niti ostavljati neuređene gole površine zbog omogućavanja širenja invazivnih vrsta;
površine pod očuvanom vegetacijom van značajnih ekoloških područja i zaštićenih prirodnih prostora, moguće je izmeniti samo pod propisanim uslovima zaštite prirode;
zabranjena je seča drveća naročito na izrazito strmim padinama;
u cilju zaštite živog sveta vodenih tokova obavezna je permanentna kontrola kvaliteta vode;
(b) pojedinačne mere zaštite:
Park prirode Golija – režim III stepena zaštite prirode podrazumeva selektivno i ograničeno korišćenje prirodnih bogatstava, kontrolisane intervencije i aktivnosti u prostoru ukoliko su usklađene sa funkcijama zaštićenog prirodnog dobra ili su vezane za nasleđene tradicionalne oblike obavljanja privrednih delatnosti i stanovanja, uključujući i turističku izgradnju;
Strogi prirodni rezervat „Brezna” – za ovo područje važi režim apsolutnog rezervata, na kojem se ne može vršiti nikakvo iskorišćavanje šume; na prostoru rezervata zabranjeno je: seći stabla, granje, žbunje i primerke prizemne flore; uklanjati leževinu, trula stabla, vetroizvale i sl, kao i uklanjanje šušnja, humusa, mahovine, vađenje kamena ili odnošenje zemlje; vršiti ispašu stoke, sakupljanje lisnika, stelja, trave, semena i sl, kao i vršiti smolarenje; vršiti svaki lov, ubijanje ili uništavanje bilo kojih divljih životinja, ptica i insekata; isterivanje divljači i prolaz goniča u cilju lovljenja van rezervata; istovremeni, pomenuta ili slična vrsta iskorišćavanja ili radova mogu se vršiti samo u cilju naučnih ispitivanja i samo po odobrenju nadležnog zavoda za zaštitu prirode;
Naučno-istraživački rezervat „Lojanik” – zabranjeno je oštećivanje zaštićenog područja, prekopavanje šume i odnošenje petrefakta, izvođenje bilo kakvih zemljanih ili drugih radova i iskorišćavanja, koji bi doveli u opasnost karakter nalazišta;
Spomenik prirode „Crni bor u klisuri reke Ibar” – režim III stepena zaštite prirode zabranjuje: zaštićeno stablo poseći, lomiti i seći grane, kidati lišće i plodove ili preduzimati bilo koje druge radove koji bi mogli izmeniti njegov sadašnji izgled ili dovesti u pitanje njegov biološki opstanak; raskopavanje i deponovanje zemlje i drugog otpadnog materijala; promenu namene površina, postavljanje tabli i drugih obaveštenja na stablu; dozvoljavaju se biološko-tehničke mere zaštite;
Spomenik prirode „Park u Mataruškoj banji” – režimom III stepena zaštite zabranjuje se: promena namene površina; promene postojećeg režima površinskih i podzemnih voda; produbljivanje postojećih vodozahvata ili njihova rekonstrukcija, izvođenja bilo kakvih istražnih bušenja ili istražnih objekata i svih hidrotehničkih radova bez prethodno pribavljenih uslova zaštite prirode; izvođenje bilo kakvih aktivnosti koje bi ugrožavale prostornu koncepciju Parka; seča drveća i žbunja u Parku bez pribavljenog mišljenja ili uslova zaštite prirode; lomljenje grana, oštećivanje kore, kidanje lišća ili preduzimanje bilo koje radnje koja bi narušila postojeće stanje drveća ili dovele u pitanje njihov biološki opstanak; uništavanje korenovog sistema prilikom radova na uređenju prostora Parka; loženje vatre i sprovođenje bilo kojih aktivnosti i delatnosti koje nisu usklađene sa namenom prostora Parka; izvođenje radova bilo koje vrste bez posedovanja odgovarajuće dokumentacije i prethodnog pribavljanja odgovarajućih mišljenja ili saglasnosti; izgradnja novih podzemnih i nadzemnih instalacija ili bilo koje vrste objekata infrastrukture koji bi biološki i pejzažno ugrozili Park bez prethodno pribavljenih uslova zaštite prirode; pravljenje buke, prekomerno osvetljavanje i sprovođenje bilo kojih drugih aktivnosti koje ugrožavaju faunu; postavljanje, skladištenje i servisiranje uređaja i opreme, servisiranje vozila, deponovanje smeća, svih vrsta otpadnih materija, građevinskog materijala, zemlje i drugog što može da ugrozi ekološke i biološke vrednosti i umanji estetska svojstva Parka; prolazak i parkiranje vozila u prostoru Parka, osim onih koja se koriste za potrebe održavanja Parka; izgradnja novih objekata i pokrivanje zelenih površina u okviru granica Parka inertnim zastorima; upotreba hemijskih sredstava (osim onih koja se kontrolisano koriste za održavanje Parka) koja bi ugrozila vitalnost Parka i kvalitet zemljišta i voda; svi radovi i delatnosti u Parku koji nisu zabranjeni, kao i radovi van zaštićenog prostora za koje se osnovano pretpostavlja da mogu imati nepovoljne i štetne posledice za Park, podležu proceduri pribavljanja uslova zaštite prirode u skladu sa zakonom;
Prirodni prostor oko NKD-Manastir Studenica – mere zaštite podrazumevaju pre svega očuvanje prirodnog okruženja spomenika kulture izuzetnog značaja, odnosno prostora koji osim u geografskom, predstavlja i jedinstvenu istorijsku i spomeničku celinu, uz razvoj i unapređenje onih funkcija koje nisu u suprotnosti sa zaštitom.
Na područjima u postupku zaštite koja se nalaze u obuhvatu Prostornog plana, do uspostavljanja formalne zaštite, odnosno sticanja statusa zaštićenog područja, primenjivaće se režim zaštite III stepena.
IV PRAVILA UPOTREBE ZEMLJIŠTA, PRAVILA UREĐENJA I GRAĐENJA
1. OPŠTA PRAVILA UREĐENJA
1.1. OSNOVNA ORGANIZACIJA I KORIŠĆENJE PROSTORA
Osnovni cilj organizacije u okviru Prostornog plana, jeste omogućavanje polifunkcionalne strukture, tj. međusobnog umrežavanja različitih aktivnosti kako bi se stvorio okvir za realizaciju interesa različitih korisnika na području Prostornog plana.
Na osnovu ova dva kriterijuma razlikuju se sledeće gradacije učešća određene funkcije (namene) u konkretnom prostoru:
namene i aktivnosti koje pretežno učestvuju u organizaciji – prostor pretežne namene;
namene i aktivnosti koje dopunjuju određenu pretežnu namenu ili aktivnost u prostoru – dopunske namene;
namene i aktivnosti koje prate određenu pretežnu i dopunsku namenu ili aktivnost u prostoru – prateće namene.
Sama gradacija namena, kao i izbor sadržaja i aktivnosti koje se mogu kombinovati na određenom prostoru izvršena je na osnovu tri kriterijuma: kompatibilnosti, komplementarnosti i same potrebe za određenom funkcijom u određenom prostoru (a da pri tom ne bude ugrožena osnovna funkcija ovog prostora – energetika).
Prva dva kriterijuma opredeljuju vrstu aktivnosti, koja se planira u prostoru uz minimalne negativne efekte u implementaciji i budućem korišćenju prostora. Sa druge strane, kriterijum neophodnosti sadržaja definiše obavezne sadržaje koje se moraju naći uz određenu aktivnost i one mogu biti, u zavisnosti od stepena neophodnosti, ili pretežne, ili dopunske u određenom prostoru.
Pokazatelji koji opredeljuju zastupljenost aktivnosti u prostoru definisani su na sledeći način:
pretežne aktivnosti 51-100%;
dopunske aktivnosti 31-50%;
prateće aktivnosti 0-30%.
Zastupljenost pretežnih funkcija definisana je minimalnim procentom zastupljenosti od 51%, dok je maksimalna zastupljenost dopunskih sadržaja 40%.
Pretežna aktivnost – namena na području Prostornog plana, predstavlja energetika, odnosno 10 kaskadnih hidroelektrana i akumulacije.
Dopunske aktivnosti – namene na području Prostornog plana su turističke zone, odnosno turizam, sport i rekreacija.
Prateće aktivnosti – namene na području Prostornog plana, predstavljaju sve ostale specifične namene koje su se zatekle na ovom prostoru i po svom obimu i karakteru ne predstavljaju značajniji segment Prostornog plana, kao i planirana vikend naselja, rekreativne i komunalne površine u priobalju jezera, odnosno području Prostornog plana, zatim, drugi za sada nepoznati načini korišćenja zemljišta koji ne ugrožavaju pretežnu namenu niti životnu sredinu.
1.2. OPŠTA PRAVILA PO NAMENI ZEMLJIŠTA
1.2.1. Vodno zemljište
Obuhvata uže i šire područje priobalja Ibra i pritoka. Takođe je potrebno naznačiti i područija zona zaštita vodoizvorišta u obuhvatu Prostornog plana, prema Zakonu o izmenama i dopunama zakona o iskorišćavanju i zaštiti izvorišta vodosnabdevanja („Službeni glasnik RS”, broj 29/88). U ovu kategoriju spadaju i površine koje čine zaštitu i regulaciju potoka i drugih vodenih površina na teritoriji Prostornog plana.
Ove površine se u ovoj, osnovnoj podeli zemljišta tretiraju kao vodno, prema do danas važećim projektima regulacije kao i prema projektima za izgradnju ibarskih kaskadnih elektrana.
Vodno zemljište obuhvata svo zemljište pod vodom i do linije visoke vode.
Izgradnja i održavanje vodnih objekata – hidrotehničkih objekata (brane, ustave, riblje staze, prevodnice, kajak staza, mostovi, putevi i sl.), odnosno regulacije obala vodotokova i pritoka (antierozivni objekti, nasipi i sl.), odnosno na njemu je moguće postavljati odgovarajuće objekte (plovni i drugi objekti na vodi) u funkciji razvoja turizma, ugostiteljstva, sporta, rekreacije, odmora i sl., vrši se u skladu sa Zakonom o vodama.
1.2.2. Šumsko zemljište
Ovom namenom obuhvaćeno je zemljište pod šumama i zemljište planirano za pošumljavanje. Uglavnom se odnosi na veće komplekse zemljišta, a ukoliko postoje posebno vredni manji kompleksi šumskog zemljište biće posebno naglašeni u Prostornom planu.
U priobalju jezera na šumskom zemljištu, koje je predviđeno za izgradnju posebnih sadržaja (sport, rekreacija, ugostiteljstvo, infrastruktura i dr.) je moguća u skladu sa Zakonom o šumama.
1.2.3. Poljoprivredno zemljište
Ovim Prostornim planom, obuhvaćeno je zemljište pod livadama i pašnjacima i manje površine kao potpuno obradivo poljoprivredno zemljište. U ovim zonama propisuju se posebni uslovi gradnje i korišćenja zemljišta Prostornim planom Grada Kraljeva i Prostornim planom opštine Raška.
1.2.4. Građevinsko zemljište
Građevinsko zemljište obuhvata zemljište postojećih naselja, sela i zaseoka, kao i zemljište u priobalju budućih jezera koje je namenom površina predviđeno kao građevinsko zemljište turističkih zona.
Za definisanje pravaca novog prostornog razvoja teritorije u okviru Prostornog plana, bitnu ulogu imaju prirodno-geografski uslovi i fizičke mogućnosti teritorije kao i izgradnja deset kaskadnih hidroelektrana na Ibru.
Ovo će omogućiti formiranje novih sportsko – turističkih centara koji su planirani u okviru brane „Lakat” – „Crna reka”; Bogutovac – Bogutovačka Banja i Maglič.
Tabela 10. Bilans površina
Pretežna namena Ukupno km2 Posebna namena km2 VODNO ZEMLJIŠTE 8,03 5,8 ŠUMSKO ZEMLJIŠTE 285,63 1,9 POLJOPRIVREDNO ZEMLJIŠTE 132,50 3,1 GRAĐEVINSKO ZEMLJIŠTE 19,74 4,3 U K U P N O 445,90 15,1
1.3. USLOVI ZA UREĐENJE I IZGRADNJU JAVNIH PUTEVA
Stvaranje uslova za realizaciju hidroelektrana na reci Ibar, podrazumeva redefinisanje saobraćajnog sistema i delimično izmeštanje trase državnog puta I reda br. 22 što je neophodno projektantski i izvođački uraditi po veoma visokim tehničkim standardima i opremiti adekvatnom opremom, prvenstveno sa aspekta zaštite ljudskih života u eventualnim ekscesnim situacijama i sigurnog funkcionisanja prometa vozila.
Regulacija koridora saobraćajnih infrastrukturnih sistema
Pojas regulacije jeste putno zemljište javnog puta i zemljišni pojas drugih objekata infrastrukturnih sistema. Prostornim planom utvrđuje se orijentaciona širina pojasa regulacije za:
javne puteve:
državni put I reda – oko 25 m,
opštinski put – oko 15 m.
železničku prugu:
jednokolosečna pruga – oko 16 m.
Utvrđuju se sledeća pravila uređenja pojasa regulacije javnog državnog puta I reda i opštinskog puta:
u izgrađenom prostoru naselja uz kolovoz se izvodi autobusko stajalište najmanje širine 3 m, obostrani trotoari s ivičnjacima najmanje širine od po 1,5 m, a samo izuzetno jednostrani trotoar širine dva i više metara sa prikupljanjem i kanalisanjem atmosferskih voda s kolovoza, dok se van izgrađenog prostora naselja izvode obostrane bankine širine po 1,5 m s tvrdim zastorom;
u skladu s lokalnim uslovima i potrebama i planiranim razvojem turizma u saobraćajnom profilu javnog puta smešta se biciklistička staza širine 1,0 m za jednosmeran ili 2,0 m za dvosmeran saobraćaj sa zaštitnom trakom minimalne širine 1,5 m; ili se u slobodnom profilu saobraćajnice smešta biciklistička staza širine 1,5 m za jednosmeran ili 2,5 m za dvosmeran saobraćaj;
saobraćajni priključci na državni put utvrđuju se na osnovu uslova i saglasnosti upravljača državnim putevima, preko rekonstruisanih postojećih saobraćajnih priključaka opštinskih puteva ili preko servisne saobraćajnice, tako da:
parcele koje izlaze na državni put I reda ne mogu, svaka za sebe pojedinačno, da imaju direktan izlaz na put već se pristup takvih parcela mora ostvariti preko servisne saobraćajnice na osnovu pribavljene saglasnosti upravljača puta;
priključivanje prilaznog na javni put vrši se prvenstveno njegovim povezivanjem sa drugim prilaznim ili nekategorisanim putem koji je već priključen na javni put, a na područjima na kojima ovo nije moguće, priključivanje prilaznog puta vrši se neposredno na javni put i to prvenstveno na put nižeg reda;
zemljani i šumski putevi koji se ukrštaju ili priključuju na državne puteve, moraju imati širinu od najmanje 5 m sa tvrdom podlogom ili sa istim kolovoznim zastorom kao i put na koji se priključuje ili sa njim ukršta, u dužini koja odgovara najmanje ukupnoj širini neposrednog pojasa zaštite državnog puta;
predmetna deonica državnog puta u izgrađenom prostoru naselja, se predlaže za javni put u naselju na osnovu ovog plana ili odgovarajućeg urbanističkog plana;
saobraćajni priključak opštinskog puta i priključna saobraćajnica ulice na državni put ima minimalnu širinu saobraćajnih traka od 2,75 m i minimalni radijus krivine 10-12 m;
u izgrađenom prostoru naselja između trotoara i granice pojasa regulacije podiže se drvored i drugi zasad, tako da ne ometa preglednost javnog puta i ne ugrožava bezbednost saobraćaja;
kosine useka, zaseka i nasipa, kao i druge kosine u putnom zemljištu, gde je to moguće, ozelenjavaju se travom, šibljem i drugim autohtonim rastinjem koje ne ugrožava preglednost puta;
duž svih puteva obezbeđuje se infrastruktura za prikupljanje i kontrolisano odvođenje atmosferskih voda, sa ugrađenim separatorima naftnih derivata na državnim putevima u zoni zaštite prirodnih vrednosti i zoni I i II sanitarne zaštite izvorišta voda;
reklamne table i panoi, oznake kojima se obeležavaju turistički objekti, kulturno-istorijski spomenici i spomen obeležja i drugi slični objekti, mogu se postavljati pored državnih puteva na udaljenosti od 7m od ivice kolovoza, odnosno pored opštinskog puta na udaljenosti od 5m od ivice kolovoza.
Zaštitni pojasevi u koridorima saobraćajnih infrastrukturnih sistema
Širina zaštitnih pojaseva trasa i objekata u koridorima saobraćajnih infrastrukturnih sistema utvrđena je na osnovu odredbi zakona i propisa donetih na osnovu zakona (Zakon o železnici, „Službeni glasnik RS”, br.18/05; Zakon o javnim putevima, „Službeni glasnik RS”, br.101/05, 123/07 i 101/11) i primenom sledećih kriterijuma:
utvrđivanja bezbedonosnog rastojanja od trase i objekata infrastrukturnog sistema, radi zaštite okruženja od negativnih uticaja na životnu sredinu, u prvom redu od buke, aerozagađenja i akcidenata.
obezbeđenje zaštite osnovnih funkcija u eksploataciji trase i objekata infrastrukturnog sistema od negativnih uticaja iz okruženja, u prvom redu od neplanske izgradnje, nekontrolisanog odlaganja otpada i drugih aktivnosti koje mogu da ugroze bezbednost, funkcionisanje i održavanje infrastrukturnog sistema.
Ustanovljavaju se sledeći obostrani zaštitni pojasevi trasa i objekata postojećih i planiranih sistema saobraćajne infrastrukture na području Prostornog plana:
neposredni pojas zaštite – prostor zaštitnog pojasa od:
ivice pojasa regulacije puta širine 20 m za državni put I reda, 5 m za javni opštinski i nekategorisan put;
ose železničkog koloseka širine 25 m;
širi pojas zaštite – prostor kontrolisane izgradnje od granice neposrednog pojasa zaštite/zaštitnog pojasa:
širine 20 m za državni put I reda, 5 m za javni opštinski put;
širine 175 m za železničku prugu;
pojasevi zaštite životne sredine od uticaja infrastrukturnog sistema:
pojas I stepena zagađenja – sa veoma velikim ekološkim opterećenjem životne sredine, zbog emisija aerozagađenja, povećane buke i zagađivanja zemljišta; poklapa se sa neposrednim pojasima zaštite državog puta I reda i železničke pruge;
pojas II stepena zagađenja – sa velikim ekološkim opterećenjem životne sredine zbog povećane buke i zagađivanja zemljišta; poklapa se sa širim pojasima zaštite javnih puteva i železničke pruge.
Širina zaštitnih pojaseva infrastrukturnih sistema je obavezna do njihovog redefinisanja izradom odgovarajućeg urbanističkog plana.
Režimi zaštite za zaštitne pojaseve u koridorima saobraćajnih infrastrukturnih sistema:
neposredni pojas zaštite:
zabranjuje se izgradnja objekata koji nisu u funkciji infrastrukturnog sistema koji se štiti, tj. legalizacija, rekonstrukcija i dogradnja postojećih objekata i izgradnja novih privrednih, stambenih i drugih objekata;
dozvoljava se izgradnja funkcionalnih i pratećih sadržaja, objekata, postrojenja i uređaja u funkciji infrastrukturnog sistema;
mogu se postavljati planirane paralelno vođene trase ostalih infrastrukturnih sistema, objekata i postrojenja na minimalnom međusobnom rastojanju na osnovu zakona i propisa donetih na osnovu zakona, a pod uslovima i na način koji utvrdi nadležno javno preduzeće, odnosno upravljač javnog infrastrukturnog sistema;
izvode se potrebni radovi i sprovode mere zaštite okruženja od negativnih uticaja infrastrukturnog sistema na životnu sredinu (drvoredi na deonici puta u naselju, zaštitno zelenilo, zaštitne barijere od buke, kanalisanje i prečišćavanje atmosferskih voda s kolovoza puta i dr.), kao i potrebne mere zaštite infrastrukturnog sistema (npr. snegobrani, vetrobrani i dr.) na udaljenju koje se utvrđuje prema uslovima bezbednog funkcionisanja i održavanja infrastrukturnog sistema;
legalizacija i rekonstrukcija postojećih objekata u izgrađenom prostoru naselja pored puta može se odobriti samo izuzetno na osnovu odgovarajuće tehničke dokumentacije za dogradnju, rekonstrukciju i/ili rehabilitaciju postojećeg puta, odnosno tehničke dokumentacije za izgradnju nove deonice puta i na osnovu odgovarajućeg urbanističkog plana;
kod svakog planiranog vizitor centra, kampa i zone kupališta uređuje se „park and ride” parking, ili parking za individualna vozila i autobuse;
parking za teretna vozila sa svim pripadajućim objektima može da se gradi u neposrednom pojasu zaštite javnog puta van zone sa režimom zaštite II stepena prirodnih vrednosti, zaštićene okoline nepokretnog kulturnog dobra i zone sanitarne zaštite izvorišta voda;
širi pojas zaštite:
dozvoljava se izgradnja objekata, tj. legalizacija, rekonstrukcija i dogradnja postojećih i izgradnja novih objekata u zonama predviđenim za izgradnju ovim prostornim planom i odgovarajućim urbanističkim planom, s tim da je za povećanje gustine naseljenosti, stepena izgrađenosti i zauzetosti površina, u prvom redu za izgradnju stambenih i objekata javnih službi, preduslov preduzimanje mera zaštite na osnovu procene uticaja i rizika od infrastrukturnog sistema na životnu sredinu;
svi planirani paralelno vođeni infrastrukturni sistemi koji nisu postavljeni u neposrednom pojasu zaštite, smeštaju se u širem pojasu zaštite na minimalnom međusobnom rastojanju na osnovu zakona i propisa donetih na osnovu zakona;
izvode se potrebni radovi i sprovode mere zaštite okruženja od negativnih uticaja infrastrukturnog sistema na životnu sredinu (zaštitno zelenilo, zaštitne barijere od buke i dr.), kao i potrebne mere zaštite infrastrukturnog sistema koje nisu realizovane u neposrednom pojasu zaštite;
zabranjeno je otvaranje rudnika, kamenoloma, deponija otpada i postrojenja koja su izvori zagađivanja životne sredine.
u širim zaštitnim pojasevima između puta i drugog infrastrukturnog sistema zabranjuje se izgradnja objekata koji nisu u funkciji tih infrastrukturnih sistema, tj. zabranjuje se legalizacija, rekonstrukcija i dogradnja postojećih i izgradnja novih privrednih, stambenih i ostalih objekata.
U slučaju kada se zaštitni pojasevi u koridorima infrastrukturnih sistema preklapaju sa zonama sa režimom zaštite II i III stepena prirodnih vrednosti, zaštićenom okolinom nepokretnog kulturnog dobra i zonom sanitarne zaštite izvorišta voda, primenjuje se stroži režim zaštite, korišćenja, izgradnje i uređenja prostora.
1.4. USLOVI ZA UREĐENJE I IZGRADNJU ELEKTROENERGETSKE MREŽE
Koncept uređenja prostora duž dalekovoda zasnovan je na tehničkim zahtevima (izgradnje i eksploatacije) dalekovoda, lokacionim uslovima, zaštiti neposrednog okruženja i, posebno, zaštiti životne sredine. Prethodni zahtevi su obezbeđeni izborom trase van naselja, bez potrebe za prethodnim uklanjanjem ili izmeštanjem postojećih objekata infra i suprastrukture, krčenja poljoprivrednih zasada ili značajnijeg ometanja aktivnosti lokalnog stanovništva. Sa gledišta životne sredine, primarna zaštita se obezbeđuje uspostavljanjem zaštitnog pojasa, a na pojedinim deonicama, uslovljavanjem pojačane električne i mehaničke sigurnosti i/ili minimalno dozvoljenih sigurnosnih visina i udaljenosti.
Planom je predviđen zaštitni pojas dalekovoda, kao horizontalna projekcija provodnika u širini od 10 m, po 5 m levo i desno od osovine stubova.
Po završetku izgradnje, koridori dalekovoda formiraće dva pojasa, sa sledećim pravilima korišćenja i uređenja prostora:
prostor u kome se utvrđuju posebna pravila korišćenja i uređenja u cilju preventivnog, tehničkog obezbeđenja dalekovoda i zaštite okruženja od mogućih uticaja dalekovoda, definisan je kao ZAŠTITNI POJAS. Širina zaštitnog pojasa je 30,0 m.
u okviru zaštitnog pojasa, prostor neposredno uz dalekovod u kome se utvrđuju posebna pravila korišćenja i uređenja za potrebe izgradnje, održavanja i nadzora dalekovoda definisan je kao IZVOĐAČKI POJAS. Širina izvođačkog pojasa je 8,0 m.
Površine (parcele) za stubna mesta dalekovoda formiraju se u granicama regulacije izvođačkog pojasa. Parcele, po pravilu, imaju oblik kvadrata sa maksimalnim (planski mogućim) dimenzijama pojedinačne parcele od 8,0m h 8,0m ili 64 m² po stubnom mestu. Za obeležavanje parcela ugaonih stubova koriste se koordinate temena stubova. Teme stuba, u ovom slučaju, predstavlja centar (centroiod) parcele. Trasa dalekovoda je određena grafički.
Pristup parcelama obezbeđuje se, po pravilu, ustanovljenjem službenosti prolaza u okviru izvođačkog pojasa.
Pored ugaonih stubova, lokacije linijskih (nosećih) stubova se određuju Idejnim projektom dalekovoda u okviru izvođačkog pojasa, u skladu sa Planom i uslovima koji čine sastavni deo Plana. Po pravilu, za lokacije stubnih mesta se koristi uglavnom ugaoni ili obodni (međni) deo parcele, odnosno pozicije koje najmanje narušavaju postojeću namenu i funkcionalnost preosatalog dela parcele.
Privođenje površina javnoj nameni sprovodi se isključivo za stubna mesta dalekovoda. Parcele stubnih mesta formiraju se u okviru regulacije izvođačkog pojasa. Parcele, po pravilu, imaju oblik kvadrata sa maksimalnim (planski mogućim) dimenzijama pojedinačne parcele od 8,0m x 8,0m ili 64m2 po stubnom mestu.
U toku izvođenja radova pristup instalaciji dalekovoda se obezbeđuje ustanovljenjem službenosti prolaza u okviru zaštitnog i izvođačkog pojasa. Za potrebe redovnog održavanja i nadzora, pristup instalaciji dalekovoda se obezbeđuje ustanovljenjem trajne službenosti prolaza u okviru izvođačkog pojasa.
Prelaz dalekovoda preko obraslog šumskog zemljišta se obezbeđuje u skladu sa pravilnikom i uslovima vlasnika, odnosno preduzeća nadležnog za gazdovanje šumom. Širina proseka kroz šumu, koji obezbeđuje minimalnu sigurnosnu udaljenost od 3,0m između provodnika i stabala, određuje se Glavnim projektom.
1.5. USLOVI ZA UREĐENJE I IZGRADNJU OSTALIH INFRASTRUKTURNIH SISTEMA
Širina zaštitnih pojaseva trasa i objekata u koridorima infrastrukturnih sistema utvrđena je na osnovu odredbi zakona i propisa donetih na osnovu zakona (Pravilnik o tehničkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona od 1 kV do 400 kV („Službeni list SFRJ”, broj 65/88) i drugi propisi) i primenom sledećih kriterijuma:
utvrđivanja bezbedonosnog rastojanja od trase i objekata infrastrukturnog sistema, radi zaštite okruženja od negativnih uticaja na životnu sredinu;
obezbeđenje zaštite osnovnih funkcija u eksploataciji trase i objekata infrastrukturnog sistema od negativnih uticaja iz okruženja (neplanska izgradnja, nekontrolisano odlaganje otpada i dr.).
Ustanovljavaju se sledeći obostrani zaštitni pojasevi trasa i objekata postojećih i planiranih infrastrukturnih sistema na području Prostornog plana:
neposredni pojas zaštite – prostor zaštitnog pojasa od:
ose dalekovoda od 110 kV širine 10 m i nižeg napona širine 5 m;
ose optičkog kabla širine jedan metar;
spoljne ivice dovodnih i primarnih cevovoda širine 2,5 m.
širi pojas zaštite – prostor kontrolisane izgradnje od granice zaštitnog pojasa:
širine 20 m za dalekovod od 110 kV, 15 m za dalekovod od 35 kV i 5 m za dalekovod nižeg napona;
pojasevi zaštite životne sredine od uticaja infrastrukturnog sistema:
pojas I stepena zagađenja – sa veoma velikim ekološkim opterećenjem životne sredine; poklapa se sa neposrednim pojasima zaštite infrastrukturnih sistema;
pojas II stepena zagađenja – sa velikim ekološkim opterećenjem životne sredine; poklapa se sa širim pojasima zaštite infrastrukturnih sistema;
Širina zaštitnih pojaseva infrastrukturnih sistema je obavezna do njihovog redefinisanja izradom odgovarajućeg urbanističkog plana.
Režimi zaštite za zaštitne pojaseve u koridorima infrastrukturnih sistema:
neposredni pojas zaštite:
zabranjuje se izgradnja objekata koji nisu u funkciji infrastrukturnog sistema koji se štiti, tj. legalizacija, rekonstrukcija i dogradnja postojećih objekata i izgradnja novih privrednih, stambenih i drugih objekata;
dozvoljava se izgradnja funkcionalnih i pratećih sadržaja, objekata, postrojenja i uređaja u funkciji infrastrukturnog sistema;
mogu se postavljati planirane paralelno vođene trase ostalih infrastrukturnih sistema, objekata i postrojenja na minimalnom međusobnom rastojanju na osnovu zakona i propisa donetih na osnovu zakona, a pod uslovima i na način koji utvrdi nadležno javno preduzeće, odnosno upravljač javnog infrastrukturnog sistema;
izvode se potrebni radovi i sprovode mere zaštite okruženja od negativnih uticaja infrastrukturnog sistema na životnu sredinu, kao i potrebne mere zaštite infrastrukturnog sistema, na udaljenju koje se utvrđuje prema uslovima bezbednog funkcionisanja i održavanja infrastrukturnog sistema;
zabranjuje se sađenje biljaka čiji koren ima dubinu veću od 1 m u pojasu zaštite optičkog kabla;
ne dozvoljava se sađenje drveća ispod dalekovoda, dok se postojeća stabla mogu zadržati ukoliko je zadovoljena sigurnosna udaljenost voda od minimum 3 m od bilo kog dela stabla.
širi pojas zaštite:
dozvoljava se izgradnja objekata, tj. legalizacija, rekonstrukcija i dogradnja postojećih i izgradnja novih objekata u zonama predviđenim za izgradnju odgovarajućim planskim dokumentom i odgovarajućim urbanističkim planom, s tim da je za povećanje gustine naseljenosti, stepena izgrađenosti i zauzetosti površina, u prvom redu za izgradnju stambenih i objekata javnih službi, preduslov preduzimanje mera zaštite na osnovu procene uticaja i rizika od infrastrukturnog sistema na životnu sredinu;
svi planirani paralelno vođeni infrastrukturni sistemi koji nisu postavljeni u neposrednom pojasu zaštite smeštaju se u širem pojasu zaštite na minimalnom međusobnom rastojanju na osnovu zakona i propisa donetih na osnovu zakona;
izvode se potrebni radovi i sprovode mere zaštite okruženja od negativnih uticaja infrastrukturnog sistema na životnu sredinu, kao i potrebne mere zaštite infrastrukturnog sistema koje nisu realizovane u neposrednom pojasu zaštite.
zabranjeno je otvaranje rudnika, kamenoloma, deponija otpada i postrojenja koja su izvori zagađivanja životne sredine.
U slučaju kada se zaštitni pojasevi u koridorima infrastrukturnih sistema preklapaju sa zonama sa režimom zaštite II i III stepena prirodnih vrednosti, zaštićenom okolinom nepokretnog kulturnog dobra i zonom sanitarne zaštite izvorišta voda, primenjuje se stroži režim zaštite, korišćenja, izgradnje i uređenja prostora.
1.6. USLOVI I MERE ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE, ZAŠTITE OD POŽARA, ELEMENTARNIH NEPOGODA, TEHNIČKO-TEHNOLOŠKIH NESREĆA I RATNIH DEJSTAVA
1.6.1. Brane i akumulacije
S obzirom da područje budućih akumulacija u najvećoj meri zauzima rečno korito i zemljište u užem pojasu korita Ibra i s obzirom na relativno male visine brana, male oscilacije nivoa vode uzvodno i nizvodno od pregradnih konstrukcija, kao i male površine akumulacija, ne očekuje se veći uticaj na okolno područje. Preduzetim i predloženim merama zaštite, štetni uticaji na životnu sredinu biće sprečeni, umanjeni ili svedeni na prihvatljivu granicu.
Programske mere:
program kontrole i zaštite životne sredine sprovodiće se prema odredbama Strateške procene uticaja Prostornog plana područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru na životnu sredinu;
planirani programi u predmetnoj zoni moraju ispunjavati uslove najmanjeg rizika po životnu sredinu;
programi moraju ispuniti i zadovoljiti načelo i uslove odgovornosti potencijalnog zagađivača i njegovog sledbenika;
pokretanje procedure Procene uticaja na životnu sredinu, na osnovu Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS” br.135/04 i 36/09);
zastupljeni programi moraju obezbeđivati usklađenost interesa zaštite sredine i ekonomskog razvoja, tj. moraju ispunjavati uslov prihvatljivosti i održivosti.
Mere zaštite životne sredine tokom izvođenja radova:
uspostavljanje adekvatne organizacije izvođenja radova kojom se maksimalno štiti životna sredina,
sprovođenje projektovanog obima i vrste radova prema investiciono tehničkoj dokumentaciji, uz poštovanje uslova nadležnih institucija,
korišćenje najsavremenije mehanizacije i održavanje mašinskog parka u ispravnom stanju,
stroga kontrola manipulisanja naftom i derivatima uz maksimalne mere zaštite,
tehnički organizovano izvođenje minerskih radova,
uspostavljanje sistema adekvatnog upravljanja otpadnim vodama, komunalnim i ostalim otpadom,
sprovođenje antierozionih i bioinženjerskih radova na pozajmištima građevinskog materijala, privremenim i stalnim deponijama,
organizovano snimanje postojećeg „nultog” stanja kvaliteta voda i stanja ekosistema,
preseljenje lokalnog stanovništva iz predviđenog područja za potapanje, uz odgovarajuće materijalne nadoknade stanovništvu,
izvođenje odgovarajućih objekata radi kompenzacije presečenih infrastrukturnih objekata,
revitalizacija zemljišta sa biološkom i mehaničkom konsolidacijom nakon realizacije objekata sistema.
Primenjena tehnička rešenja na objektima hidroelektrana na Ibru, otklanjaju pojedine potencijalno negativne uticaje izgradnje sistema na životnu sredinu:
evakuacija velikih voda preko preliva brana pri nailasku poplavnog talasa,
ispuštanje voda garantovanog proticaja kontinualno nizvodno od brane,
nesmetan pronos rečnog nanosa preko preliva brane u toku povodnja,
čišćenje rešetki na kruni brane čistilicom i uklanjanje plivajućeg nanosa grajferom,
nesmetana migracija riblje populacije uz/niz vodotok kroz riblje prevodnice.
Mere zaštite životne sredine tokom eksploatacije sistema:
kontrolisati urbanizaciju i privredni razvoj priobalnog područja akumulacija sa izgradnjom pratećih infrastrukturnih objekata i obaveznim kanalisanjem i prečišćavanjem otpadnih voda,
sprovoditi redovno praćenje kvaliteta vode u akumulacijama u skladu sa numeričkim simulacionim modelima,
održavati maksimalnu čistoću obala akumulacija i uspostaviti sistem adekvatnog upravljanja komunalnim i ostalim otpadom, izgradnjom sanitarno-tehničkih deponija na celom slivnom području budućih akumulacija,
sprovoditi pravilno upravljanje akumulacijama,
sprovoditi antierozione i bioinženjerske radove na slivnim područjima akumulacija,
ozelenjavati površine u okolini akumulacija uz maksimalno uklapanje u prvobitno prirodno autohtono okruženje i povezivanje sa globalnim vegetacionim celinama,
sprovoditi detaljno praćenje flore i faune, kao jedinstvenog ekološkog lanca.
Izmeštena trasa državnog puta I reda br. 22
Preduzetim i predloženim merama zaštite, štetni uticaji na životnu sredinu biće sprečeni, umanjeni ili svedeni na prihvatljivu granicu.
Programske mere:
program kontrole i zaštite životne sredine sprovodiće se prema odredbama Strateške procene uticaja Prostornog plana područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru na životnu sredinu;
planirani programi u predmetnoj zoni moraju ispunjavati uslove najmanjeg rizika po životnu sredinu;
programi moraju ispuniti i zadovoljiti načelo i uslove odgovornosti potencijalnog zagađivača i njegovog sledbenika;
pokretanje procedure Procene uticaja na životnu sredinu, na osnovu Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS”, br. 135/04 i 36/09);
zastupljeni programi moraju obezbeđivati usklađenost interesa zaštite sredine i ekonomskog razvoja, tj. moraju ispunjavati uslov prihvatljivosti i održivosti.
Mere zaštite kojima bi se negativne posledice svele u prihvatljive granice, obuhvataju mnoštvo aktivnosti za svaki od uočenih uticaja, i to u fazi izgradnje i fazi eksploatacije saobraćajnice.
Mere zaštite životne sredine tokom izvođenja radova – u toku izvođenja radova neophodno je preduzeti niz mera kojima se minimiziraju mogući uticaji na životnu sredinu. Ove mere pre svega podrazumevaju:
izradu posebnih analiza zaštite životne sredine u okviru projekta organizacije građenja, a za potrebe smeštaja upravnih objekata, skladišta i mehanizacije kao i za lociranje postrojenja za proizvodnju asfaltnih mešavina ukoliko se takvo postrojenje bude lociralo u zoni ovog puta;
gradilište organizovati na minimalnoj površini potrebnoj za njegovo funkcionisanje, a pri izboru lokacije voditi računa da to ne bude prostor sa izraženim karakteristikama flore i faune kako bi se izbegao nepotreban gubitak biotopa;
striktnu zaštitu svih delova terena van neposredne zone radova, što znači da se nekontrolisano koriste površine kao stalna ili privremena odlagališta materijala, kao pozajmišta, kao platoi za parkiranje i popravku mašina;
sakupljanje materijala iz iskopa za tunele i drugog materijala prikupljenog tokom izgradnje mora se organizovati na adekvatan način i odložiti na prethodnu pripremljenu deponiju;
sve manipulacije sa naftom i njenim derivatima u toku procesa građenja, snabdevanje mašina, neophodno je obavljati na posebno definisanom mestu i uz maksimalne mere zaštite kako ne bi došlo do prosipanja. Sva ambalaža za ulje i druge derivate nafte, mora se sakupljati i odnositi na kontrolisane deponije;
zabranu otvaranja nekontrolisanih pristupnih puteva pojedinim delovima gradilišta;
parkiranje mašina samo na uređenim mestima. Na mestu parkiranja mašina, preduzeti posebne mere zaštite od zagađenja tla uljem, naftom i naftnim derivatima. Ukoliko dođe do zagađenja tla iscurelim uljem ili na neki drugi način, tražiće se uklanjanje tog sloja zemlje i njegovo odnošenje na deponiju;
sistematsko prikupljanje čvrstog otpada koji se normalno javlja u procesu gradnje i boravka radnika u zoni gradilišta (ambalaža od hrane, drugi čvrsti otpaci) i njegovo deponovanje na uređenim deponijama;
kontrolisani pristup mehanizacije vodotoku, u cilju sprečavanja zagađenja voda;
zabranu pranja mašina i vozila u zoni radova kao i pranje miksera za beton i nekotrolisano odstranjivanje preostalih delova betonske mase na bilo koje površine van neposredne trase puta;
po završetku radova neophodno je na osnovu posebnih projekata rekultivacije urediti deponije kako bi se sprečilo dalje degradiranje tla i poboljšao vizuelni efekat;
tehnički ispravno i organizovano izvoditi minerske radove, radi obezbeđenja ljudi i životne sredine od štetnog dejstva eksplozija.
Mere zaštite životne sredine tokom eksploatacije – u konkretnom slučaju, vezane su za domen upravljanja eksploatacijom, obuhvatajući organizaciju saobraćaja i održavanje same deonice puta. Ove mere podrazumevaju sledeće aktivnosti:
potrebno je deonicu opremiti odgovarajućom horizontalnom i vertikalnom signalizacijom koja obuhvata sve vidove potrebnih zabrana i obaveštenja;
za postupke zimskog održavanja neophodno je uraditi posebne operativne planove vodeći računa o zaštiti životne sredine;
kosine nasipa je neophodno urediti u smislu poboljšanja vizuelnih efekata i umanjenja efekata površinske erozije, kao i predvideti mere za rekultivaciju putnog zemljišta.
Dalekovodi 110 kV
Program kontrole i zaštite životne sredine sprovodiće se prema odredbama Strateške procene uticaja Prostornog plana područja posebne namene sistema hidroelktrana na Ibru na životnu sredinu. Preduzetim i predloženim merama zaštite, štetni uticaji na životnu sredinu biće sprečeni, umanjeni ili svedeni na prihvatljivu granicu:
dosledno sprovođenje planiranog obima i vrste radova, tehnološke discipline, ograničenje radnih aktivnosti u okviru izvođačkog koridora, poštovanje tehničkih propisa, pravila i uputstava, kao i uslova izdatih od strane nadležnih preduzeća;
projektnim rešenjem na nivou Glavnog projekta, izborom opreme i kvalitetnim izvođenjem obezbediti pouzdanu zaštitu od akcidenata, rizika od napona koraka i dodira, pojave nedozvoljenog nivoa prednapona i dr. Dalekovod je potrebno obavezno obezbediti sa efikasno uzemljenom neutralnom tačkom i opremom za brzo automatsko isključenje;
uređenje gradilišta i izvođenje radova mora ispuniti kriterijume utvrđene „Pravilnikom o opasnim materijama u vodama” („Službeni glasnik SRS”, broj 31/82) i „Pravilnikom o dozvoljenim količinama opasnih i štetnih materija u zemljištu i metodama za njihovo ispitivanje” („Službeni glasnik SRS”, br. 11/90 i 23/94). U slučaju izlivanja goriva i sl. lokacija se mora odmah sanirati, a zagađeno zemljište ukloniti na komunalnu deponiju;
za sanitarne otpadne vode i čvrsti otpad sa gradilišta predvideti posebne, mobilne, kontejnere. Mesto i način njihovog pražnjenja rešava se u dogovoru sa nadležnim komunalnim preduzećem;.
za izvođačke puteve predvideti korišćenje postojećih javnih i nekategorisanih puteva i staza, a samo izuzetno i neposredan prelaz preko poljoprivrednog zemljišta. Kod razvlačenja vodova i prenos opreme potrebno je koristiti tehniku koja ne oštećuje trajno zemljište i zasade;
kod iskopa za temelje stubova pedološki vredan površinski sloj zemljišta potrebno je posebno odložiti i koristiti za završnu prekrivku iskopa. Višak materijala, ukoliko nije pedološki vredan, ukloniti sa trase na odgovarajuću deponiju ili lokaciju koju odredi nadležna komunalna služba ili vlasnik/korisnik zemljišta;
nakon završetka zemljanih radova obavezna je nivelacija zemljišta i čišćenje terena od otpadnog materijala;
rekultivacija/naknada štete se sprovodi u svim slučajevima oštećenja vegetacije nastalih u toku radova;
izvođenje radova predvideti sukcesivno, po zateznim poljima dalekovoda, kako bi se smanjio obim jednovremenog ometanja lokalnih aktivnosti i mogućih akcidenata. Početak i vreme trajanja radova se pravovremeno prijavljuje nadležnim preduzećima, lokalnoj zajednici i vlasnicima objekata u blizini dalekovoda.
Na osnovu Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik RS” br. 135/04 i 36/09), investitor je obavezan da u daljem postupku sprovođenja Plana podnese zahtev Ministarstu nadležnom za poslove zaštite životne sredine u vezi potrebe izrade Studije o proceni uticaja izgradnje i eksploatacije dalekovoda na životnu sredinu.
Zaštita od požara, elementarnih nepogoda, tehničko-tehnoloških nesreća i ratnih dejstava, ostvaruju se:
definisanjem mera i postupaka za moguće akcidente, posebnim programom upravljanja akumulacijom, koji priprema preduzeće nadležno za gazdovanje u saradnji sa nadležnom službom Ministarstva odbrane i organima lokalne samouprave, na način predviđen propisanom metodologijom za procenu opasnosti od akcidenta, merama pripreme i merama za otklanjanje posledica akcidenata;
smanjenjem rizika od akumulacije, kroz sprovođenje sledećih mera:
redovnim i vanrednim oskultacionim osmatranjem i sistematskom kontrolom vodozahvatnih objekata i brane;
izradom studije rizika, sa posebnim analizama mogućih seizmodeformacija terena;
obezbeđenjem infrastrukture i opreme za edukaciju, obaveštavanje, uzbunjivanje i evakuaciju stanovništva u slučaju zarušavanja brane ili najava mogućeg narušavanja statičke stabilnosti brane;
markiranjem na terenu kota nivoa mogućeg poplavnog talasa.
2. PRAVILA ZA UREĐENJE I GRAĐENJE POVRŠINA POSEBNE (JAVNE) NAMENE
Površine javne namene određene ovim planom jesu površine (cele ili delovi katastarskih parcela) potrebne za izgradnju brana (hidroelektrana), formiranje akumulacija (kota maksimalnog uspora), izgradnju saobraćajnica i izgradnju razvodnih postrojenja (110 kV). Tematskim kartama detaljnog prikaza posebne namene sa planom regulacije i nivelacije (R 1:2000) granice površina javne namene su prikazane (obrađene) kao georeferencirane i koriste se kao podloga za izradu projekata parcelacije i preparcelacije.
SPISAK PARCELA U OKVIRU VODENOG OGLEDALA ODNOSNO KOTE MAKSIMALNOG USPORA PREDVIĐENE ZA EKSPROPRIJACIJU
HIDROELEKTRANA „LAKAT”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Progorelica
deo 1871.
KO Mataruge
deo 1652; deo 1661/1; deo 1650; 1646 i deo 1618.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Bogutovac
1983; 1984/1; 1984/2; 1984/3; deo 2689; deo 2667; 1984/4; 1985/1; 1985/2; 1986; deo 2443; deo 2476; 2013; 2014; 2015; 2456/1; 2456/3; 2456/8; 2016; 2017; deo 2448/1; 2018; 2019; 2020; 2021; 2022; 2023; 2024; 2025; 2026; 2027/1; 2027/2; 2027/3; 2027/4; 2027/5; 2028/1; 2028/2; 2028/3; 2028/4; 2028/5; 2029/1; 2029/2; 2029/3; 2030/1; 2030/2; 2031; 2032; 2033; 2034/1; 2034/2; 2035; 2036/1; 2036/2; 2037/1; 2037/2; 2037/3; 2037/4; 2037/5; 2037/6; 2037/7; 2037/8; 2038/1; 2038/3; 2038/4; 2038/5; 2038/6; deo 2052/1; deo 2052/2; deo 2051/1; deo 2051/2; deo 2050; deo 1871; deo 1870/1; deo 1870/2; deo 1865; deo 1866/1; deo 1868; deo 1867; deo 1864/1; deo 2081/1; deo 2080; deo 2839; deo 2078; deo 2075; deo 2098/1; deo 2102/2; deo 2103; deo 2104; 2105/1; deo 2105/2; deo 2106; 2107; 2108; 2109; 2110; 2111; deo 1210/1; 2209; deo 2210/2; deo 2138; deo 2139; 2140; deo 2141/1; deo 2141/2; deo 2141/3; deo 2142; deo 2143; deo 2146; deo 2151; deo 2147/6; deo 2147/10; deo 2147/3; deo 2147/8; deo 2147/4; deo 2152/1; deo 2152/6; deo 2152/5; deo 2152/4; deo 2152/3; deo 2152/2; deo 2153/18; deo 2153/16; deo 2153/17; deo 2153/2; deo 2153/5; deo 2153/6; deo 2153/7; deo 2153/8; deo 2153/9; deo 2153/10; deo 2153/11; deo 2153/12; 2154/5; deo 2154/4; deo 2154/2; deo 2154/1; deo 2151 i deo 2437/2.
KO Progorelica
1907; deo 1879; 1877; deo 1874; 1875; 1876; deo 1880/2; deo 1871; deo 1872; deo 1880/1 i deo 1873.
KO Mataruge
deo 1800; deo 1642 i deo 1618.
KO Zamčanje
295; deo 91; deo 92; deo 94; deo 90; deo 89; deo 88; deo 87; deo 86; deo 85; deo 84/1; deo 84/2; 83; 82; deo 81; 79; deo 80; deo 77; 78; deo 76; 75; 78; deo 23; deo 303; deo 307; deo 309; 20; 21; 22; deo 10; deo 19; 11; deo 2; deo 3; 145; deo 297; deo 146; deo 148; deo 293; deo 151; 154/1; 155; 157; 158; 156/2; deo 175; deo 178; deo 177/1; deo 177/2; deo 179; deo 180; deo 181; deo 183; deo 184; deo 185; deo 187; 219; 222/3; deo 223; deo 221/2; deo 221/1; deo 231; deo 233; 213/1; 213/2; 224/1; 224/2; 222/2; 222/1; 221/3; 225; 226/1; 226/2; 227/1; 227/2; 227/3; 228; 229; 230; 214; 215/1; 215/2; 215/3; 216; 217; 218; 220; 238; 239; 240; 241/1; 241/2; 248/1; 248/2; 248/3; 255; 256; 259/1; 259/2; 259/3; 263; 266; 270; 274/3; 274/2; 274/1; 273/2; 273/1; 277; deo 264; deo 265; 286; 287; 271; 272; deo 234; deo 235; deo 236; deo 244/4; deo 243; deo 245/1; deo 245/2; deo 246/2; deo 246/1; deo 250; deo 254; 258/1; deo 261/2; deo 267; deo 275/1; deo 275/2; deo 275/3; deo 275/4; deo 279; deo 280; 237; 244/1; 244/2; deo 244/3; 242; 268; 269; 276; 278; 281; 282; 283; 288/3; 288/2; 288/1; 289; 290; 291; 284; 285; 299; deo 298; deo 308/2 i 328/1.
KO Maglič
deo 764 i deo 781.
HIDROELEKTRANA „G R A D I N A”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Polumir
Deo 3298 i deo 3278.
KO Cerje
deo 609; deo 608; deo 610; deo 611; deo 612; deo 614; 615; 616; deo 617; deo 618 i deo 623.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Cerje
deo 3208; deo 611; deo 610; 609; deo 608; deo 607; deo 604; deo 605; deo 602; 603; 570; deo 571; deo 574; 569; deo 577; deo 575; deo 583; 567; 568; 579; 578; 576; 580; 581; 582; 588; 589; 590; 591; 592; 593; 594; 595; deo 596; deo 587; deo 598; 708; deo 707; deo 710; 711; 712; 713; 714; 715; deo 3162; 3161; deo 3199; deo 3171/1; deo 3171/2; 716; 717; 879; 880; 3166; 881; 882; 883; 884; 885; 886; 887; 888; deo 889; deo 890; deo 891; 892; 893; 894; 895; 898; 899; 896; 897; 904; 901; 902; deo 903; 900; deo 3200; deo 3172/1; 1065; 1063; 1064; deo 1062; deo 3201; 1066; 1067; 1068; 1069; 1070; deo 1071; 1072; deo 1073; 1074; deo 1075; 1076; deo 1077; 1078; deo 1079; deo 1081; deo 3173; deo 1170; deo 1171; deo 1173; 1174; deo 1179; deo 1180; deo 1182; 1078; deo 1176; 1177; deo 3202.
KO Polumir
deo 3298; deo 3287; 1799; 1798; 1797; 1796; 1795; 1794; 1793; deo 1792; 1791; 1790; 1789; deo 1788; deo 1781; deo 1777; deo 1774; deo 1711; 1786; 1785; 1784; deo 1783; 1782; 1780; 1779; 1778; 1776; 1775; 1773; 1772; 1771; 1770; 1769; 1768; 1767; 1766; 1765; 1764; 1763; 1762; 1761; 1760; 1759; 1758; 1757; 1756/1; 1756/2; 1755; 1754; 1753; 1752; 1751; 1750; 1749; 1748; 1747; 1746; 1745; 1744; 1743; 1742; 1741; 1740; 1739; 1738; deo 1737; deo 1735; deo 1734; 1733; deo 1732; deo 1731; deo 1730; 1729; 1728; 1727; 1726; 1725; 1724; 1723; 1722; 1721; deo 1720; deo 1719; deo 1718; deo 1717/1; 1717/2; 1716; 1715; 1714; 1713; 1712; deo 1627; deo 1626; deo 1623; deo 1622/1; 1624; 1625; 1619; 1620; deo 1621; 1618; deo 1617; deo 1616; deo 1615; 1614; deo 1613; 1572; deo 1571; 1570; 1569; 1568; 1567; deo 1566; deo 1565; deo 1564/1,2; deo 1563; deo 1562; deo 1561; 1450/1; deo 1478; deo 1538; deo 1537; 1533; 1534; deo 1535; deo 1530; deo 1532; deo 1529 i deo 3278.
HIDROELEKTRANA „DOBRE STRANE”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Maglič
deo 782; deo 775 i deo 664/1
KO Brezna
deo 1736 i deo 1713.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Maglič
deo 664/1; deo 759; deo 779; 760; deo 775; deo 782; deo 662 i deo 783.
KO Bresnik
deo 2742; deo 1364; deo 2721; deo 1392; deo 2741; deo 1367 i deo 2722.
KO Brezna
deo 4; deo 1736; deo 1737; deo 1713; deo 1718; 12/4; 12/5; 12/6; 1737; 12/7; 12/8; deo 1290; 1288; deo 1289; 1287; 1286; deo 1708; deo 1285; deo 1282; deo 1283; deo 1284; deo 1285 i deo 1720.
HIDROELEKTRANA „M A G L I Č”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Maglič
deo 781; deo 764;
KO Zamčanje
deo 338; deo 308/2 i deo 369.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Zamčanje
deo 338; deo 308/2; 344; 343; deo 341; deo 371; deo 364; deo 354; deo 368; deo 361; deo 369; deo 345; deo 367/1; 366/1; 366/2; 366/3 i deo 353/3.
KO Brezna
deo 1736; deo 1713; deo 12/2; deo 12/3 i deo 4.
KO Maglič
deo 65; deo 781; 69/2; 69/1; deo 761; deo 70; deo 71; deo 72; deo 75; deo 764; deo 785; deo 775; deo 664/1; deo 666/2; 666/1; deo 666/3; deo 667; 668; deo 669; deo 656; deo 777; 776/1; deo 776/2; deo 233; deo 249; deo 245 i deo 246.
HIDROELEKTRANA „BELA GLAVA”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Brezna
deo 1283; deo 1282; deo 1285 i deo 1720.
KO Bresnik
deo 2722 i deo 1397.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Bresnik
deo 2722; 1419; deo 2743; deo 2742; 1413; 1414; 1415; 1416; 147 i 148.
KO Brezna
deo 1737; deo 1285; deo 1720; deo 30; deo 1300; deo 1299; deo 1298; deo 1710; deo 1738 i deo 1722.
KO Cerje
deo 564; deo 559; deo 631; deo 630; deo 626; deo 625; deo 624 i deo 617.
KO Polumir
deo 3298; deo 886; deo 892; deo 891; deo 147; deo 146; deo 145; deo 144; deo 890 i deo 3278.
HIDROELEKTRANA „ C E R J E”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Cerje
1183/2; 1183/1; 1182; deo 1180; deo 1181; deo 3202; deo 1179; deo 1177; deo 1176 i deo 3175.
KO Polumir
deo 3298; deo 3287; deo 2810; deo 2809 i deo 2804.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Cerje
deo 1182; 1183/1; 1183/2; deo 3208; deo 3175; 1947; 1948; 1949; deo 2033; deo 2047; deo 2052; deo 2095; deo 3177; 2096; 2099; 2097; 2098; 2100; 2101; 2102; 2103; 2104/1; 2104/2; 2105/1; 2105/2; 2106; 2107; 2108; 2109; 2110; 2111; deo 3204; 2112; 2113; 2114; deo 3178/2; 2232; 2233; 2234; 2235; 2236; 2237; deo 2238; 2239; 2243; deo 2240; 2242; deo 2241; deo 3205; deo 2246; deo 2244; deo 2245; deo 2247; deo 2249; deo 2250; deo 2251; deo 2252; deo 2255; 2256; 2257; deo 2258; deo 2260; 2261; deo 3179; deo 2280/3; deo 2281; deo 2283; 2282; deo 2284; 2285; deo 2312; 2313; deo 2314; 2315 i deo 492.
KO Polumir
deo 3298; deo 2810; deo 2811; deo 2859; deo 2888/2; deo 2888/1; deo 3202; deo 3203; deo 3216; deo 3217; deo 3199; deo 3198; 3197; deo 3195; deo 3192; 3191; deo 3186; 3187; 3196; 3190; 3188; 3189; deo 3292; 3184; 3183; deo 3287; deo 2936; 2937; 2938; deo 2935; 2932; 2933 i 2934.
HIDROELEKTRANA „GLAVICA”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Cerje
deo 492;
KO Polumir
deo 3298; deo 3202; deo 3203; 3216; 3217; deo 3218; deo 3219; deo 3220 i 3291.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Cerje
deo 492; 3208; deo 2323; deo 3194/2; 2316; 2317; 2322; 2321; deo 2320; deo 2319; deo 2318; deo 3209/1; 2518; 2519; 2520; 2521; 2522; 2523; 2524; 2525; 2526; 2527; 2528; 2529; deo 2530; 2753; 2754; deo 2755; deo 2756; deo 2757; deo 2758; 2759; deo 2760; 2761; 2762; 2763; 2764; 2765; 2784; deo 2783; deo 3407; deo 3294/1; deo 3294/2; deo 3297; deo 3298; deo 3299/1; deo 3299/2; deo 3302; deo 3303; deo 3305; deo 3306; deo 3308; deo 3312; deo 3315/1; 3300/2; 3300/1; 3301; 3310; 3309; 3311; 3316; 3317; 3318; deo 3315/2; deo 3315/3; deo 3322; 3323; 3324; deo 3325; deo 3326; deo 3327; 3328; deo 3334; deo 3336; deo 3338; deo 3342; deo 3343; deo 3344; deo 3345; deo 3346; deo 3352; deo 3351/1; deo 3351/2; deo 3353; deo 3354; deo 3355/1; deo 3355/2; deo 3356/1; deo 3356/2; deo 3362/27; deo 3362/26; 3357; deo 3362/21; deo 3362/19; deo 3362/20; 3362/1; deo 3362/9; deo 3375; deo 2932; 2934; deo 2935; deo 3194/3; deo 3196; 2936; 2937; deo 2938 i deo 3209/3.
KO Ušće
deo 5033; deo 5035; deo 5032/2; deo 5032/8; deo 5030/1; deo 5029; deo 5026; deo 5025; deo 5022; deo 5020/1; deo 5019/1; deo 5019/2; deo 5015/1; deo 5015/2; deo 5014; deo 5012; deo 5065; deo 5011; deo 5003; deo 4993; deo 3218/1; deo 9024; deo 8957; deo 8958/1; deo 8958/8; deo 8958/7; deo 8755/5; 8755/4; deo 8755/3; deo 8753/1; deo 8752; deo 9023; deo 8651; deo 8649; deo 8647; deo 8648; deo 8645; deo 8646; deo 8644; deo 8580/2; 2528/3; 2528/2; 2528/4; 2528/6; 2527/3; 2257/5; 2527/4; 2528/5; 2528/7; 2527/1; 2527/2; 2525; 2526; 2524; 2523; 2522; 2521; 2520/1; 2520/2; 2519; 2518; deo 8530; deo 8574; deo 2457; deo 8529; deo 8581/1 i deo 8579.
KO Polumir
deo 3298; deo 3297; deo 3293; 3270; deo 3291; 3261; 3262; 3263; 3264; 3260; 3259; 3258; 3257; 3256; 3255; 3254; 3227; 3226; 3225; 3224; 3223; 3222; 3221; 3298; deo 3220; 3219; 3218 i deo 3217.
HIDROELEKTRANA „UŠĆE”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Cerje
deo 3196; 2936; 2937; 2938; 2939; 2940; 2941; 2942; 2943; deo 2944 i deo 3209/3.
KO Ušće
deo 5032/8; deo 5032/2; deo 5035; deo 5034; deo 5033; deo 5036 i deo 5037.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Cerje
3209/3; 3196; 3197; 3009; deo 3011; 3062; deo 3059; deo 3054; deo 3056; 3055; deo 3051; deo 3050; deo 2938; 2939; 2940; 2941; 2942; 2943; 2944; 2945; 2946; 2947; 2948; 2949; 2950; 2951; 2952; 2953; 2954; 2955; 2956; 2957; 2958; 2959; 2960/1; 2960/2; 2961; 2962; 2963; 2964; 2965; 2966; 2967; 2968; 2969; 2970; 2971; 2972; 2973; 2974; 2975; 2976; 2977; 2978; 2979; 2980; 2981; 2982; 2983; 2984; 2985; 2986; 2987; 2988; 2989; 2990; 2991; 2992; 2993; 2994; 2995; 2996; 2997; 2998; 2999; 3000; 3001; 3002; 3003; 3004; 3005; 3006; 3007; 3008; 3009; deo 3010; 3012; 3013; 3014; 3015; 3016; 3017; 3018; 3019; 3020; 3021; 3022; 3023; 3024; 3025; 3026; 3027; 3028; 3029; 3030; 3031/1; 3031/2; 3031/3; 3031/4; 3031/5; 3031/6; 3032; 3033; 3034; 3035; 3036; 3037; 3038; 3039; 3040; 3041; 3042; 3043; 3044; 3045; 3046; 3047; 3048; 3049; 3052; 3053; 3054; 3057; 3058; 3060; deo 3159; 3138; 3139; 3135; 3136; 3137; 3140; 3141; 3142; 3143; 3144; 3145; 3146; 3147; 3148; 3149; 3150; 3151 i 3152.
KO Rudnjak
deo 3187; deo 3186; deo 3146; deo 3147; deo 3149; deo 3150; deo 3151; deo 3152; deo 3153; deo 3154/2; deo 3154/1; deo 3155; deo 2392 i deo 3184.
KO Ušće
deo 8580; deo 6335; deo 5917; deo 5916; deo 5920; deo 5919; deo 5925; deo 5922; deo 5924; deo 5930; deo 5914; deo 5913; deo 5912; deo 5911; deo 5910; deo 5907; 5906; deo 5905; deo 5861; deo 5857; deo 5858; deo 5862; deo 5851; deo 5850; deo 5847; deo 5846/1; deo 5846/2; deo 5843; deo 5842; deo 5837; deo 5835; 5860; 5859; 5857; 5856; 5855; 5854; 5853; 5852; 5849; 5848; 5844; 5841; 5840; 5839; 5838; 5809; 5810; deo 5815; deo 5811; deo 5812; deo 5808; deo 5799; deo 5798; deo 5797; deo 5796; deo 5794/1; deo 5793; deo 5726; deo 5727; deo 5723; deo 5724; deo 5725; deo 5697/1; deo 5697/2; deo 5697/3; deo 5696/1; deo 5696/2; deo 5695; deo 5694/1; deo 5694/2; deo 5694/3; deo 5693; deo 5037; deo 5036 i deo 5033.
HIDROELEKTRANA „ G O K Č A N I C A”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Bare
96; 97; deo 98 i deo 2874.
KO Rudnjak
deo 3155; deo 3184 i deo 3187.
KO Ušće
deo 6339; deo 6342; deo 6341; deo 6340; deo 6335 i deo 6336.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Bare
deo 96; deo 97; deo 98; deo 101; 100; deo 2894; deo 103; 102; deo 126; deo 128; deo 133; deo 134; deo 136; deo 137; 142; 152; 153; 154; deo 160; deo 161; 166; deo 170; 171; 172; 173; deo 178; deo 179; 180; 197; 202; deo 203; deo 211; deo 309; deo 310; deo 317; 320/2; deo 437; deo 439; deo 2876/3; deo 408; deo 409; deo 410; deo 423; deo 424; deo 129; 130; 131; 132; 135; deo 2891; 228; 141/1; 143; 151; 144; 150; 145; 146; 147; 148; 149; 155; 156; 157; 158; 162; 163/1; 163/2; 165; 229; deo 2875; 164/1; 164/2; 230/1; 230/2; 181; 196; 198; deo 201/3; 201/2; 212; deo 213/2; deo 216; 182; 183; 184; 185; 186; 187; 188; 189; 190; 191; 192; 193; 194; 195; 199; 200; 201/1; 218; 217; 219; 220; 221; 222; 227; 231; 232; 233; 234; 235; 236; 237; 238; 239; 240; 241; 242; 243; deo 223; deo 226; deo 298; 306; deo 315; deo 319/1; 319/2; 320/1; 299; 300; 301; 302; 303; 304; 305; 316; 318; 244; 245; 246; 247; 248; 249; 250; 251; 252; 253; 254; 255; 256; 257; 258; 259; 260; 261; 262; 264; 265; 266; 267; 268; 269; 270; 271; 272; 273; 274; 275; 333; 335; deo 336; deo 334; 352; 358; 356; 357; deo 368; deo 371; deo 372; deo 374; deo 383; deo 386; deo 387; deo 388; deo 398; 399; 400; 353; 354; 355; 369; 370; 373; 384; 385; 401/1; 401/2; 402; 435; 405; 406; 411; 422/1; 422/2; 425; 426; 427; 431; deo 432; deo 434; 403/1; 403/2; 404/1; 404/2; 412; 413; 414; 415; 416; 417; 418; 419; 420; 421; 428; 429; 430; 448; deo 449/1; 449/2; deo 450; deo 460; deo 461; deo 462; deo 470; deo 2876/2; deo 2876/1; deo 514; deo 517; deo 518; 519; 522; 525; deo 576; 575; 574; 573; 572; 571; 580; 581; 584; deo 2892; 1036; 1037; 1118; 1119; 1120; 1121; 1122; 1123; 1124; 1125; 1126; 1127; 1128; 1129; 1130; 1131; 1132; 1133; 1134; 1135; 1136; deo 516; deo 520; deo 523; deo 524; deo 527; deo 526; deo 528; deo 532; deo 534; 588; deo 589; deo 602; 577; 578; 579; 603; 604; 605; 606; deo 607; deo 608; deo 610; deo 612; 613; 585; deo 586; 1038; 1039; deo 1040; deo 1043; deo 1052/2; 1058; 1059; 1060; deo 1061; deo 1062; deo 1063; deo 1071/2; 1072; 1077; 1078; deo 1079; deo 1086; deo 1087; 1088; 1089; 1090; 1091; 1092; 1093; 1094; 1095/1; 1095/2; deo 1096; 1097; 1098; 1099; 1100; deo 1101; deo 1102; 1137; deo 1138; 1140; 1141; 1142; 1143; 1145; deo 1146; 1155; 1156; 1157; 1158; 1159; 1160; 1161; 1171; 1172; deo 1173; 1174; 1175; 1176; 1177; 1178; deo 1179; deo 1181; deo 1187; deo 1188; deo 1189; deo 1190/1; 1191; 1192; deo 2878; deo 1345; deo 1346; deo 1347; deo 1348; deo 1349; deo 1351; deo 1352; deo 1355; deo 1356; deo 1358; deo 1360; deo 1363/1; deo 2893; deo 1364; 1367; deo 1368; deo 1371; deo 1372; deo 1375; deo 1376; deo 1378; deo 1380; deo 1385; deo 1388; deo 1389; deo 1390; deo 1392; deo 1393; deo 204; deo 307; deo 319/1; deo 319/3; deo 359; deo 360; deo 436; deo 468; 583; 582; deo 1080/1; deo 1105; deo 1152; deo 1154; deo 1162; deo 1169; 1364; 1367; deo 1368; deo 1394; deo 1396; deo 1397; deo 1403; deo 1563 i deo 1565.
KO Ušće
deo 8580/1; deo 8176; deo 8273; deo 8272; 8270; deo 8269; deo 8268; deo 8267; deo 8570; deo 8318; deo 8326; deo 8328; deo 8330; deo 8342; deo 8343; deo 8345; deo 8389; deo 8570; deo 8360; deo 8387; deo 8361; deo 8372; deo 8373; deo 8571; deo 8274; deo 8276; 8289; 8290; 8291; 8292; 8293; 8294; 8295; 8296; 8297; 8298; 8299/1; 8300; 8301; deo 8302; 8303/1; 8306; 8307; 8308/1; 8313; 8314; 8319; 8320; 8321; 8322; deo 8323; 8327; 8329; 8331; 8332; 8333; 8334; 8335; 8336; 8337; 8338; 8339; 8340; 8341; 8347; 8349; 8350; 8351; 8352; 8353; 8354; 8355; 8356; 8357; 8358; 8359; 8364; 8365; deo 8366; deo 8509; deo 8508; deo 8507; deo 8505; deo 8502; deo 8500; deo 8498; deo 8495; deo 8494; deo 8491; deo 8490; deo 8483; deo 8469; deo 8468; deo 8460; deo 8454; deo 8453; deo 8449; deo 8448; deo 8446; 8523; 8524; 8522; 8521; 8520; 8519; 8518; 8517; 8516; 8514; 8513; 8512; 8511; 8510; 8506; 8501; 8496; 8497; 8492; 8487; 8488; 8489; 8485; 8477; 8478; 8479; 8480; 8481; 8482; 8470; 8471; 8472; 8473; 8474; 8475; 8465; 8466; 8467; 8461; 8462; 8463/1; 8463/2; 8464; 8458; 8459; 8457; 8456; 8455; 8452; 8451; 8450; 8447; deo 6399; 6400; 6398; 6397; 6396; 6395; 6394; 6393; 6392; 6391; 6390; 6389; 6388; 6387; 6386; 6385; 6384; 6883; 6382; 6381; 6380; 6379; 6378; 6377; 6376; 6375; 6374; 6373; 6372; 6371; 6370; 6369; 6368; 6367; 6366; 6365; 6364; 6363; 6362; 6361; 6360; deo 6335; deo 6358; deo 6337; 6351; 6352; 6353; 6350; 6349; 6348; 6347; 6346; 6345; 6344; 6343; 6342; 6341; 6340; deo 6336; deo 6338; deo 6339; deo 6359; 8580/3; 8476; 8484; 8486; 8493; 8515; 8364; 8363; 8362; 8348; 8389/1; deo 8346; deo 8344; deo 8308/2; 8303/2 i 8299/2.
HIDROELEKTRANA „BOJANIĆI”
1. GRAĐEVINSKE PARCELE ZA HIDROTEHNIČKE OBJEKTE
KO Ušće
deo 6607; deo 6606; deo 6615; deo 8178; deo 8177; deo 8179; 8176; 8273; 8272; 8271; 8270; 8269; deo 8268; deo 8570; deo 8275; 8274; deo 8276; deo 8580/1; 8289; 8290; 8291; 8292; 8293; 8294; 8295; 8296; 8297; 8298; 8299/1; 8299/2; deo 8750 i deo 8300.
KO Bare
deo 2894; deo 1569; deo 1566; deo 1565; deo 1564; deo 1563; deo 1403; deo 1402; deo 1401; deo 1400 i deo 2879.
2. POVRŠINA JAVNE NAMENE ZA VODENO OGLEDALO
KO Bare
deo 2894; deo 1565; deo 1569; deo 1568; deo 1571; deo 1573; deo 1577; deo 1578; deo 1580; deo 1582; deo 1584/2; deo 1587; deo 1588; deo 1591; deo 1592; deo 1593; deo 1595; deo 1596/2; deo 1597; deo 1602; deo 1604; deo 1605; deo 1632; 1633; deo 1677; deo 1678; deo 1669; 1689; 1694; 1695; 1696; deo 1682; 1706; 1705; deo 1702; deo 1703; deo 1704; deo 1739; 1743; deo 1742; deo 1750/1; deo 1768; deo 1758; deo 1755; deo 1784; deo 1779; deo 1781; 1788; 1789; deo 2880; 1929; 1928; deo 1930; deo 1933; deo 1926; deo 1925; deo 1923; deo 1922; 1911; 1912; deo 1917; deo 1918; deo 2021; deo 2022; deo 2023; deo 2024; deo 2025; deo 2026; deo 2027; deo 2028; deo 2029; deo 2030; deo 2031; deo 2032; deo 2034; deo 2035/2; deo 2038; deo 2141; 2142; deo 2143; deo 2144; 2145; 2147; deo 2146; deo 2148; 2149; deo 2150; deo 2151; deo 2152; deo 2153; 1570; 1572; 1574; 1575; 1576; 1577; 1581; 1583; 1584/1; 1585; 1586; 1589; 1590; 1594; 1596/1; 1598; 1599; 1600; 1601; 1603; 1606; 1607; 1608; 1609; 1610; 1613; 1614; 1615; 1616; 1617; 1618; 1620; 1621; 1622; 1624; 1625; 1626; 1628; 1630; 1631; 1637; 1638; 1639; 1640; 1641; 1642; 1643; 1644; 1645; 1646; 1647; 1648; 1667; 1648; 1649; 1651; 1652; 1653; 1654; 1655; 1656; 1657; 1658; 1659; deo 1660/1; deo1660/2; 1661; 1662; 1663; 1664; 1665; 1667; 1668; 1679; 1680; 1681; 1683; 1684; 1685; 1686; 1687; 1688; 1690; 1691; 1692; 1693; 1707; 1708; 1710; 1711; 1712; 1713/1; 1713/2; 1714; 1715; 1716; 1717; 1719; 1720; 1721; 1722; 1723; 1724; 1725; 1726; 1727; 1728; 1729; 1730; 1731; 1732; 1733; 1734; 1735; 1736; 1737; 1738; 1744; 1745; 1746; 1747; 1748; 1749; 1750/2; 1769; 1773; 1744; 1775; 1776; 1777; 1770; 1771; 1778; 1782; 1783; 1785; 1786; 1787; 1790; 1791; 1792; 1793; 1794; 1795; 1796; 1797; 1798; 1799; 1800; 1801; 1802; 1803; 1804; 1805; 1806; 1807; 1808; 1809; 1810/1; 1810/2; 1811/1; 1811/2; 1812; 1813; 1814; 1815; 1816; 1817; 1818; 1819; 1820; 1821; 1822; 1823; 1824; 1825; 1826; 1827; 1828; 1829; 1830; 1831; 1832; 1833; 1834; 1835; 1836; 1837; 1838; 1839; 1840; 1841; 1842; 1843; 1844; 1845; 1846; 1847; 1848; 1849; 1850; 1851; 1852; 1853/1; 1853/2; 1854; 1855; 1856; 1857; 1858; 1860; 1861; 1862; 1863; 1864; 1865; 1866; 1867; 1868; 1869; 1870; 1871/1; 1871/2; 1872; 1873; 1874; 1875; 1876; 1877; 1878; 1879; 1880; 1881; 1882; 1883; 1884; 1885; 1886; 1887; 1888; 1889; 1890; 1891; 1892; 1893; 1894; 1895; 1927; 1896; 1897; 1898; 1899; 1900; 1901; 1902; 1903; 1904; 1905; 1906; 1907; 1908; 1909; 1910; 1913; 1914; 1915; 1916; 2033; 2036; 2037; deo 2890; 2870/1; 2870/2; 2857; deo 2853; 2854; 2830; 2829; 2820; 2819; 2816; 2811; 2812; 2813; 2814; deo 2885; 2872; 2871; 2869; 2868; 2863; 2867; 2866; 2865; 2864; 2862; 2861; 2860; 2859; 2858; 2856; 2855; 2852; 2851; 2850; 2849; 2848; 2847; 2846; 2845; 2844; 2843; 2842; 2841; 2840; 2839; 2838; 2837; 2836; 2835; 2834; 2833; 2832; 2831; 2817; 2818; 2821; 2822; 2823; 2824; 2825; 2826; 2827; 2828; 2801; 2802; 2803; 2804; 2805; 2806; 2809; 2808; 2807 i deo 2810.
KO Biljanovac
deo 2340; 2341; 2343; 2342; deo 4995; 2344; 2345; 2346; 2347; deo 2348; deo 2350; deo 2351; 2354; deo 2352; deo 2353/1; deo 2353/2; deo 2359; deo 2362/2; 2363; 2364; deo 2365; deo 2366; 2367; 2368; 2369; 2370/1; 2370/2; 2370/3; deo 2373/1; 2371/1; 2371/2; 2374; deo 2375/1; deo 2376/1; 2377/1; 2379/1; deo 5015; deo 2684/2; deo 2685/3; deo 2693/2; deo 2694/4; deo 2692/2; deo 2689/3; deo 2688/3; deo 4999/1; deo 2738/1; 2762/1; deo 4999/2; deo 4999/3; 2684/3; 2685/1; 2693/1; 2694/1; 2694/3; 2694/2; 2696/1; 2696/2; 2694/5; 2692/1; 2689/1; 2695; 2698/1; 2698/2; 2698/3; 2697/1; 2697/2; 2697/3; 2690/2; 2699; 2691; 2690/1; 2700; 2701; 2702; 2703; 2704; 2705/1; 2705/2; 2705/3; 2706/1; 2706/2; 2706/3; 2707; 2708; 2709; 2710; 2711; 2712; 2713; 2714/1; 2714/2; 2715; 2716/1; 2716/2; 2716/3; 2716/4; 2717; 2718; 2719; 2720; 2721; 2722; 2723; 2724; 2725; 2726; 2727; 2728; 2729; 2730; 2733; 2734; 2738/2; 2738/3; 2738/4; 2739; 2740; 2741; 2742; 2743; 2744; 2745; 2746; 2747; 2748; 2749; 2750; 2751; 2752; 2753; 2754; 2755; 2756; 2757; 2758; 2759/1; 2759/2; 2760; 2761; 2762/2; 2763; deo 2765/1; deo 2766/1; 2767/3; deo 2772/2; deo 2770/2; deo 2770/1; deo 2769/2; 2769/1; deo 2764; deo 2773/2; deo 5000; deo 2916/3; deo 2916/2; deo 2916/1; deo 2912; deo 2901; deo 2899; deo 5005/1; 2767/1; 2767/2; 2768/1; 2768/2; 2769/3; 2769/4; 2772/3; 2770/3; 2770/5; 2770/4; 2770/6; 2771/2; 2771/1; 2772/1; 2766/2; 2765/2; 2773/1; 2774; 2775; 2776; 2777; 2780; 2781/1; 2781/2; 2782; 2783; 2784; 2785; 2786; 2787; 2788; 2789; 2790; 2791; 2792; 2793; 2794; 2795; 2796; 2797; 2798; 2799; 2800/1; 2800/2; 2800/3; 2800/4; 2801; 2802; 2778; 2779; 2803; 2804; 2805; 2806; 2807; 2808; 2809; 2810; 2811; 2812; 2813; 2814; 2815; 2816; 2817; 2818; 2819; 2820; 2821; 2822; 2823; 2824; 2825; 2826; 2827; 2828; 2829; 2830; 2831; 2832; 2833/1; 2833/2; 2834; 2835; 2836; 2837; 2838; 2839; 2840; 2841; 2842; 2843; 2844; 2845; 2846; 2847; 2848; 2849; 2850; 2851/1; 2851/2; 2852; 2853/1; 2853/2; 2854; 2855; 2856; 2857; 2858; 2859; 2860/1; 2860/2; 2860/3; 2860/4; 2861/1;2861/2;2861/3;2862/1; 2862/2; 2863; 2864; 2865; 2866; 2867; 2868; 2869; 2870; 2871; 2872; 2873; 2874; 2875; 2876; 2877; 2878; 2879; 2880; 2881; 2882; 2883; 2884/1; 2885; 2886; 2887; 2888; 2889; 2890; 2891; 2892; 2893; 2894; 2895; 2896; 2897; 2898; 2902; 2903; 2904; 2905; 2906; 2907; 2908/1; 2908/2; 2909; 2910; 2911; 2917; 2918; 2919 i 2920.
KO Piskanja
deo 5775/1 deo 5777/1; deo 5763; deo 5734 deo 53; deo 52/2; deo 52/1; deo 50/1; deo 50/3; deo 50/4; deo 49; deo 40; deo 37; deo 36; deo 35; deo 383; deo 384; deo 386; deo 387; deo 388; deo 549; deo 553/2; deo 553/1; deo 499; deo 503; deo 501; deo 505; deo 513; deo 514; deo 516; deo 517/2; deo 518; deo 519; deo 520; deo 521; deo 522; deo 471; deo 4309; deo 494/1; deo 4306; deo 4305; deo 4304; deo 4302/3; deo 4302/2; deo 4301; deo 4300; deo 4298/2; deo 4298/1; deo 4296; deo 4294; deo 4293; deo 4295; deo 4286/1; deo 4287/1; deo 4288/1; deo 4289; deo 4281/1; deo 4280; deo 4251; deo 4266; deo 4265; deo 4253; deo 4258; deo 4259; deo 4260; deo 4262; deo 4263; deo 4264; deo 4267; 4268; 4272; 4273; deo 5774; deo 4340; deo 4361; deo 4345; deo 4338; deo 4327; deo 4324; deo 4322; 4321; deo 4323; deo 4330; deo 4331; deo 4332; deo 4334; deo 4335; deo 4336; deo 4342; deo 4343; deo 4348; deo 4349; 4351; deo 4352; deo 4353; deo 4354; deo 4356; deo 4367; deo 4376; deo 5761; 1, 2, 3, 4, 5, 6/1; 6/2; 7; 8; 9/1; 9/2; 10/1; 10/2; 11/1; 11/2; 11/3; 12/1; 12/2; 13; 14; 15; 16; 17; 18/1; 18/2; 18/3; 18/4; 19; 20; 21; 22; 23; 24; 25; 26; 27; 28; 29; 30; 31/1;31/2; 31/3; 31/4; 31/5; 32; 33; 34; 41; 42; 43; 44; 45; 46; 47; 48; 50/2; 51; 5777/11; 5777/12; 5777/10; 5777/9; 5777/8; 5777/7; 5777/6; 5777/5; 5777/4; 5777/3; 5777/2; 419/1; 419/2; 418/1; 418/2; 417; 416; 415; 414/1; 414/2; 413/3; 413/1; 413/2; 413/4; 413/5; 413/6; 412; 411/1; 411/2; 410; 409; 408; 407; 406; 405; 404; 403; 402; 401; 400; 398; 397; 396; 395; 394; 393; 392; 391; 390; 389; 420; 421; 422; 423; 424; 425; 426; 427; 428; 429/1; 429/2; 430; 431; 432; 433; 434; 435; 436; 437; 438; 439; 440; 441; 442; 443; 444/1; 444/2; 444/3; 444/4; 444/5; 444/6; 444/7; 444/8; 445/1; 445/2; 446; 447; 448; 449; 450; 451; 452; 453; 454; 455; 457/1; 457/2; 459; 460; 461; 462; 463; 464; 465; 466; 467; 468; 469; 470; 472; 473; 474; 475; 476/1; 476/2; 477; 478; 480; 481; 482; 483; 484; 485; 486; 487; 488; 489; 490; 533; 534; 535; 536; 537; 538; 539; 540; 541; 542; 543; 544; 545; 546; 547; 548; 502; 504; 506; 507; 508; 509; 510; 511; 512; 515; 517;/1; 523; 524; 525; 526; 527; 528; 529; 530; 531; 532; 4302/1; 4310; 4311; 4312; 4313; 4314; 4315; 4316/1; 4316/2; 4317; 4318/1; 4318/2; 4319; 4320; 4325; 4326/1; 4326/2; 4339; 4269; 4270; 4271; 4274; 4275; 4276; 4277; 4278; 4279; 4281/2; 4283; 4284; 4285/2; 4285/1; 4286/2; 4286/3; 4287/2; 4288/2;
KO Ušće
deo 8056; deo 8055; deo 8053; deo 8052; deo 8057; deo 8051; deo 8059; deo 8068; deo 8070; deo 8072; deo 8075; deo 8087; deo 8090; deo 8097; deo 8100; deo 8126; deo 8570; deo 8127; deo 8129; deo 8137; deo 8121; deo 8121; deo 8120; deo 8119; deo 8118; deo 8275; deo 7213; deo 7212; deo 8153; deo 8155; deo 8156; deo 8159; deo 8158; deo 8167; deo 8168; deo 8171; deo 8172; deo 8175; deo 6607; deo 8276; deo 8275; deo 8179; deo 8177; 8069; 8071; 8088; 8089; 8099; 8098; 8128/1; 8128/2; 8128/3; 8130; 8131; 8132; 8133; 8134; 8135; 8136; 8138; 8139; 8140; 8141; 8142; 8143; 8144; 8145; 8146; 8147; 8148; 8149; 8150; 8151; 8152; 8280; 8279; 8281; 8282; 8283; 8284; 8285; 8286; 8278; 8277; 8288; 8160; 8161; 8162; 8163; 8164; 8165; 8166; 8169; 8173; 8170; 8173; 8174 i 8178.
KO Baljevac
deo 4762; deo 4742; deo 4602; deo 4601; deo 4600; deo 4596; deo 4741; deo 4505/1; deo 4506/1; deo 4507/1; deo 4507/3; deo 4571; deo 4525/1; deo 4526/1; deo 4527; deo 4540/1; 4548; deo 4545; deo 4544; deo 4543; deo 2910/1; deo 2939; deo 2912; deo 2913; deo 2914; deo 2917; deo 2918; deo 2919; 2931/1; 2930; 2924; deo 2927; deo 2319; deo 2309; deo 2308; deo 2307; deo 2306; 2304; deo 2300; deo 2299; deo 2296; deo 2297; deo 2289; deo 2288; deo 2286/1; 2274; 2285; 2284; 2283; 2282; 2245; deo 4740/4; deo 2216; deo 2217; deo 2049; deo 4740/3; deo 2006; deo 4740/2; deo 1998; deo 4740/1; deo 1969; deo 1967/1; deo 1964; deo 1962; deo 1961; deo 1958/1; deo 1960/2; deo 1960/1; deo 4757; deo 1045; deo 1046; deo 1040; deo 1039; deo 1038; deo 1037; deo 1036; deo 1035; deo 1028; deo 1027/1; deo 1027/2; deo 1023; deo 1021; deo 1020; deo 1016; 1014; 1013; 1012; 1008; 1006; 1005; 1002; 1001; 999; 993/1; deo 992; deo 991; deo 990; deo 989/1; deo 989/2; deo 949; deo 951; deo 4734; deo 984; deo 978; deo 971; deo 967; 960; 959; 954; 953; 770/1; deo 773; deo 895; deo 892; deo 890; deo 889; deo 782; deo 879; deo 877/2; deo 877/1; deo 858; deo 871; deo 870; deo 869; deo 867; deo 865; deo 863; deo 861; deo 860; deo 843; deo 840; 835; 833; 834; 830; 824; deo 822; deo 821; deo 814; deo 813; deo 811; deo 810; deo 808; 804; deo 802; deo 799; deo 798; deo 796; 795; 794; 791; 790; 787; 786; deo 784/1; deo 764; 751; 752; 747; 746; deo 745; deo 744; deo 739; deo 738/3; deo 737; deo 734; deo 732; deo 738/2; deo 738/1; deo 728; deo 727; deo 726; deo 719; deo 716; deo 696; deo 666; deo 668; deo 698; deo 669; deo 661; deo 634; deo 633; deo 631; deo 630; deo 627; deo 626; deo 609; deo 608; deo 607; deo 610; deo 605; deo 606; deo 4754; deo 481; deo 479; deo 4728; deo 419; deo 418; deo 417; deo 414; deo 411; deo 389/2; deo 436; deo 388; deo 377; deo 374; deo 371; deo 368; deo 350; deo 349; deo 339; deo 325; deo 324; deo 320; deo 302; deo 258; deo 256; deo 255; deo 254; 4588; 4589; 4590; 4591; 4592; 4593; 4594; 4595; 4733; 4603; 4604; 4605; 4606; 4607; 4608; 4609; 4610; 4611; 4612; 4613; 4614; 4586; 4587; 4585; 4584; 4583; 4582; 4581; 4580/1; 4580/2; 4579; 4578; 4577; 4576; 4575; 4574; 4573/3; 4573/2; 4573/1; 4572; 4570; 4569; 4568; 4567; 4566; 4565/1; 4565/2; 4564; 4563; 4562; 4561; 4560; 4559; 4558; 4557; 4556; 4555; 4554; 4553; 4552; 4551; 4550; 4549; 4548; 4547; 4546; 2938; 2937; 2936; 2935; 2934; 2933; 2932; 2931/2; 2925; 2926; 2928; 2929; 2320; 2321/1; 2321/2; 2322; 2323; 2251/2; 2303; 2302; 2301; 2305/2; 2305/1; 2258; 2270; 2271; 2272; 2273; 2275; 2276; 2277; 2282; 2281; 2280; 2279; 2278; 2261; 2262; 2263; 2264; 2265; 2266; 2267; 2268; 2269; 2260; 2258; 2259; 2257; 2256; 2255; 2254; 2253; 2251/1; 2251/2; 2218; 2219; 2220; 2221; 2222; 2223; 2224; 2225; 2226; 2227; 2228; 2229; 2230; 2231; 2232; 2233; 2234; 2235; 2236; 2237; 2238; 2239; 2240; 2241; 2242; 2243; 2244; 2245; 2246; 2247; 2248; 2249/1; 2249/2; 2250/1; 2250/2; 2029; 2027/1; 2027/2; 2027/3; 1967/2; 1047; 1034; 1033; 1032; 1031; 1030; 1029; 1026; 1025; 1018; 1019; 1017; 1015; 1009; 1007; 1004; 1000; 998; 997; 996; 995; 994; 993/3; 950; 948; 947; 946; 945; 944; 943; 942; 941; 940; 939; 938; 937; 936; 935; 934; 933; 932; 931; 930; 929; 928; 927; 926; 925; 924; 923; 922; 921; 920; 919; 918; 917; 916; 915; 914/1; 914/2; 770/1; 770/2; 771/1; 771/2; 771/3; 772; 952; 955; 956; 957; 958; 961; 962; 963; 964; 965; 966; 972; 973; 974; 975; 976; 977; 913; 912; 911; 910/1; 910/2; 909/1; 909/2; 908/1; 908/2; 907/1; 907/2; 906; 905; 904; 903; 902; 901; 900; 899; 898; 897; 862; 864; 866; 868; 873; 872; 874/2; 874/1; 876/1; 876/2; 875/1; 875/2; 880; 881; 882; 883; 884; 885; 886; 887; 888; 891; 893; 894/1; 894/2; 842; 841; 838; 837; 836; 831; 832; 830; 829; 824; 828; 827; 826; 825; 823; 820; 819; 818; 817; 816; 815; 812; 809; 805; 803; 801; 800; 797; 793; 792; 789; 788; 785; 783; 763; 762; 761; 760; 759; 758; 757; 756; 755; 754; 750; 749; 748; 718; 717; 715; 714; 694; 693; 692; 691; 690; 689; 688; 687; 686; 685; 684; 683; 682; 681; 680; 679; 678; 677; 676; 675; 674; 673; 672; 671; 670; 659; 658; 657; 656; 655; 654; 653; 652; 651; 650; 649; 648; 647; 646; 645; 644; 643; 642; 641; 640; 639; 638; 637/1; 637/2; 637/3; 628; 624; 623; 622; 621; 620; 619; 618; 617; 616; 615; 614; 612; 611; 613; 604; 603; 601; 600; 599; 598; 597; 478; 421; 416; 415; 413; 412; 410; 409; 408; 407; 406; 405; 404; 403; 402; 401; 400; 399; 397; 396; 395; 394; 393; 392; 391; 390; 389/1; 387; 386; 385; 384; 383; 382; 373; 372; 367; 366; 365; 364; 363; 362; 361; 360; 359; 358; 357; 356; 355; 354; 353; 352; 351; 348; 347; 346; 345; 344; 343; 342; 341; 340; 328; 327; 326; 300; 299; 298; 297; 296; 295; 294; 293; 292; 291; 290; 289; 288; 287; 286; 285; 284; 283; 282; 281; 280; 279; 257.
SPISAK KATASTARSKIH PARCELA PLANIRANIH ZA POVRŠINE JAVNIH NAMENA – ZA IZMEŠTANJE DRŽAVNOG PUTA M22 I OSTALIH LOKALNIH I NEKATEGORISANIH PUTEVA
SPISAK PARCELA PLANIRANIH ZA IZMEŠTANJE DRŽAVNOG PUTA M22
KO Maglič
65; 764(put); 75; 70; 761(potok); 232; 233; 249/1; 249/2; 249/3; 243; 249/4; 249/5; 236; 269; 245; 244; 240; 769; 664/1; 775; 662; 759; i 760.
KO Bresnik
2741(Reka Dubočica); 1364; 1389; 1390; 1391; 1367; 1368; 1369; 1371; 1365; 2720; 2722; 2739;1397; i 1423.
KO Polumir
3287; 2794; 2804; 2809; 2810; 2811; 2859; 2860; 2865; 2866; 2873; 2872; 2874; 2875/1; 2875/2; 2885/1; 2885/2; 2885/3; 2888/1; 2886; 2889; 2913/2; 2913/1; 2912/1; 2916; 2915; 3287; 2890; 2891; 3288; 1561; 1562; 1563; 3287; 3204; 3208/1; 3215/1; 3291; 3293; 3086/4; i 3297(Želebića reka).
KO Ušće
8525/1; 2453/2; 2450/3; 2448/1 i 8529.
KO Rudnjak
3188/2; 3088; 3184; i 3183.
KO Gokčanica
3206
KO Bare
2874; i 2879.
SPISAK PARCELA PLANIRANIH ZA IZMEŠTANJE LOKALNIH I NEKATEGORISANIH PUTEVA
HIDROELEKTRANA „LAKAT”
KO Zamčanje, delovi katastarskih parcela :
303; 94; 300; 92; 41; 88; 55; 56; 53;67; 68; 69; 71/2; 72/2; 66; 71/1; 61; 87; 70/3; 70/2; 70/1;81; 80; 73; 24; 23(put); 307(potok); 77; 11; 10; 1; 2; 3; 147; 149; 297; 150; 151; 5; 6; 152/2; 152/1; 153; 154/1; 156/1; 156/2; 309; 188/2; 180; 181; 188/1; 191; 192; 193; 194/1; 182; 196; 183; 184; 186; 201; 202; 308/2; 205; 235; 246/1; 247(kanal); 249; 251; 252; 253; 254; 257/2; 258/2; 308/2; i 265.
KO Bogutovac, delovi katastarskih parcela :
2057/11; 2052/3; 1869; 1871; 1870/2; 1885/1;1866/1; 2102/2(put); 2098/2(put);2066; 2068; 2075; 2078; 2069/1;2069/2; 2088; 2112/3; i 2038/1
HIDROELEKTRANA „GRADINA”
KO Cerje, delovi katastarskih parcela :
611 ; 610; 638; 608; 605; 638; 645; 643; 642; 644; 642; 641; 650; 651; 656; 652; 653; 657; 655; 684; 699; 654; 648; 700; 701; 647; 3153; 601; 600; 599; 706; 707; 709; 710; 3160; 3162; 3161; 3199(Gajovska reka); 3171/1(Železnica); 738; 3191; 3154; 718; 826; 836; 837; 839; i 840.
HIDROELEKTRANA „DOBRE STRANE”
KO Maglič, delovi katastarskih parcela :
664; 662; 759; 760; 779; i 783.
KO Bresnik, delovi katastarskih parcela :
2741(Reka Dubočica); 1364; 1367; 1368; 1369; 1371; 1372; 1389; 1390; 1391(cela parcela); 2739; 2720 i 1365.
HIDROELEKTRANA „MAGLIČ”
KO Zamčanje, delovi katastarskih parcela :
308/2; i 364.
KO Maglič, delovi katastarskih parcela :
65; 70; 71; 72; 73/1; 73/2; 74; 764(put); 761(potok); 75; 232; 769(put);233; 249/1; 245; 244; 243; 249/4; 249/5; 239; 236; 246; 240; 664/1; 67/1; 67/2; 67/3; 68; 669; 668; 776/1; i 775.
HIDROELEKTRANA „BELA GLAVA”
KO Brezna, delovi katastarskih parcela :
1301; 1722; i 1710(Gvozdačka reka).
KO Cerje, delovi katastarskih parcela :
559; 10; 633; 634; 632; 629; 628; 627; 636; 622; 623; 619; 614; 612; i 613.
KO Bresnik, delovi katastarskih parcela :
1397; 1423 i 2722(put).
HIDROELEKTRANA „CERJE”
KO Polumir, delovi katastarskih parcela :
3287;2794; 2804; 3298/17; 2809; 2810; 2811; 2859; 2860; 2865; 2866; 2873; 2872; 2874; 2875/1; 2875/2; 2885/2; 2885/3; 2888/1 ;2886; 2889; 2890; 2908; 3288; 2891; 2893; 2896; 2897; 2898; 2908 ;2906; 2909; 2910; 2912/1; 2913/1; 2913/2 i 2915.
HIDROELEKTRANA „GLAVICA”
KO Polumir, delovi katastarskih parcela :
3159/3; 3155/1; 3155/2; 3154; 3153/1; 3153/2; 3212/2; 3212/1; 3209; 3213/2; 3208/2; 3204; 3291; 3215/1; 3216; 3217; 3219 i 3220.
HIDROELEKTRANA „UŠĆE”
KO Ušće, delovi katastarskih parcela :
8963; 8964/1; 8965/1; 8965/2; 8967; 8964/2; 8962; 8956; 8959; 8944; 8654; 8655/2; 9019; 8613/2; 8533; 8665/3; 8958/1; 8957; 3218/1; 3218/2; 4993; 5003; 5011; 5065; 5012; 5013; 5014; 5015/1; 5017; 5015/2; 5018/19; 5018/1; 5018/2; 5020/1; 5064; 5021; 5052; 5024; 5025; 5051; 8555(put); 5033; 5035; 5036; 5027; 5042; 5030/2; 5032/6; 5041; 5040(put); 5039; 5038; 5037; 5033; 5677/2; 5693; 5692; 5677/1; 5679; 5694/1; 5691/1; 5694/3; 5691/2; 5695; 5691/3; 5690/5; 5697; 5690/1; 5606/2; 5689; 5696/3; 5697/1; 5697/2; 5696/1; 5685/2; 5698; 5699; 5719; 5713; 5714; 5710; 5708; 5709; 5707; 5630; 5631; 5631; 5627/2; 5751; 5751/3; 5761; 5760; 6113; 6114; 8156(put); 5762; 5763; 5764; 5765; 5766; 5756/3; 5735/2; 5733/1; 5733/2; 5730; 5731; 5792; 5795; 5801; 5797; 5798; 5799; 5801; 5808; 5812; 5811; 5813; 5814; 5815; 5836; 5817; 5816; 5814; 5820; 5823; 5825; 6070; 6059; 8556(put); 5819; 5826/1; 5826/2 6056; 6060; 5826/3 5829; 5830/2; 5831; 5832; 5981; 5832; 5980; 5979; 5869; 5872; 5978/1; 5977; 5874; 5977; 5876; 5880; 5881; 5884; 5890; 5889; 5888; 5886(put); 5951; 5952; 8563(put); 5891; 5892; 5900; i 5896.
HIDROELEKTRANA „GOKČANICA”
KO Bare , delovi katastarskih parcela :
96; 97; 140/2; 140/3; 141/4; 159; 454/2; 511; 159; 479; 167; 168; 169; 478; 174; 476; 456; 175; 176; 208; 206; 200; 209; 280 281; 210; 290; 215; 213/1; 224; 225; 291; 292; 322; 296; 293; 328; 330; 331; 341/1; 342; 345; 349; 363; 363; 364; 377; 391; 393; 396/2; 396/1; 442; 441; 440; 444; 446; 447; 445/1; 450; 460; 461; 463; 462; 465; 467; 469; 535; 555/3; 555/2; 555/1; 556/2; 554; 552; 553; 551; 549; 548/1 547; 569; 570; 529; 620; 621 i 615.
HIDROELEKTRANA „BOJANIĆI”
KO Ušće, delovi katastarskih parcela :
8469; 8468; 8571; 8378/2; 8377; 8378/1; 8433; 8379; 8421/2; 8421/1; 8422; 8429; 8380; 8420; 8379; 8381; 8382; 8383/2; 8419; 8384; 8385; 8388; 8390; 8389/3; 8389/; 8393; 8345; 8391; 8392; 8243; 8242; 8564; 6552; 8330; 8328; 8246; 8245; 8326; 8247; 8249; 8250; 8325; 8317; 8251; 8252; 8316; 8315; 8254; 8255; 8312; 8311; 8310; 8258; 8259; 8309; 8260/2; 8262; 8263; 8265; 8266; 8267; 8268; 8269; 6605; 6606; 6607; 8175; 8172; 8171; 8168; 8167; 8158; 8157; 8156; 8155; 8154; 8153; 7214; 7213; 8118; 8117; 8116; 7227; 7229; 8113; 8107; 8108; 8120; 8121; 8123; 8122; 8570; 8124; 8137; 8125; 8129; 8127; 8103; 8126; 8102; 6606; 8177; 8273; 8272; 8570(put); 8274; 8276; 8176 i 8580/1.
KO Baljevac, delovi katastarskih parcela :
259;302; 320; 321; 322; 318; 424; 423; 425; 430; 431; 434; 435: 436: 437; 446; 445; 444; 442; 443; 484/1; 1728; 483/2; 4728; 483/1; 4754; 607; 608; 609; 625; 556; 553; 626; 669; 634; 633; 637/1; 648; 649; 650; 651; 4762; 700/1; 660; 662; 709; 708; 710; 4730; 554; 636; 555; 703; 563; 578; 706; 711; 712; 710; 696; 722; 590; 594; 596; 593; 527; 725; 727; 729; 730; 731; 1207; 1206; 733; 1204; 735; 736/2; 1202; 739; 1200; 741; 4732; 1137; 981; 988; 987; 1115; 1110; 1109; 1108; 1091; 1090; 1417/2; 1415; 1089; 1088; 1422; 1082; 1078; 1079; 1073; 1072; 1071; 1070; 1068 1065; 1063; 1062; 1061; 1060; 1059; 1058; 1057; 1056; 4757(potok); 1943; 1952; 1953; 1957; 1956; 4760(put); 1977; 4740/1(put); 1983; 1984; 1989/1; 1973; 1976/2 2002/2; 2006; 1973; 1972; 1971; 1965; 1948; 1964; 1947; 1963/1; 1946; 1958/1; 1945; 1042/2; 1048; 1042/1; 1049; 1041/2; 1041/1; 1067; 1040; 1039; 1038; 1037; 1036; 1028; 1066; 1028; 1027/1; 1077; 1027/3; 1078; 1079; 1023; 1024; 1097; 1016; 1098; 1099; 1014; 4734(put); 1013; 1011; 1010; 1100; 1102; 1103; 1104; 993/2; 1105/1; 1111; 991; 990; 989/1; 989/2; 951 i 985/1.
2.2. PRAVILA ZA ZONU BRANA
Osnovne tehničke karakteristike na osnovu kojih su definisana pravila građenja za zone brana i hidroelektrana preuzete su iz Generalnog projekta. U daljim fazama projektovanja (izrada idejnih i glavnih projekata) tehničke karakteristike brana i hidroelektrana će biti dalje razrađene i detaljnije određene. Ovim Prostornim planom definišu se osnovna pravila građenja za potrebe izdavanja lokacijske dozvole i usmeravajuća su za dalje faze projektovanja.
HE Lakat
građevinska visina brane do 27 m;
dužina brane u kruni oko 107 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u levom boku objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m);
HE Maglič
građevinska visina brane do 30 m;
dužina brane u kruni oko 123 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, u zoni mašinske zgrade 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u levom boku profila i objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
HE Dobre Strane
građevinska visina brane do 27 m;
dužina brane u kruni oko 102 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u levom boku objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
HE Bela Glava
građevinska visina brane do 27 m;
dužina brane u kruni oko 117 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u levom boku objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
HE Gradina
građevinska visina brane do 29 m;
dužina brane u kruni oko 124 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u levom boku objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m);
prelaz za motorna vozila (uz mogućnost veće širine od širine krune brane, što se postiže dodatnim konstrukcijama – profilima).
HE Cerje
građevinska visina brane do 27 m;
dužina brane u kruni oko 118 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u levom boku objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
prelaz za motorna vozila (uz mogućnost veće širine od širine krune brane, što se postiže dodatnim konstrukcijama – profilima).
HE Glavica
građevinska visina brane do 28 m;
dužina brane u kruni oko 188 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/komandna zgrada u levom boku betonskog dela pregrade, dužine oko 24m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
HE Ušće
građevinska visina brane do 25 m;
dužina brane u kruni oko 231 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u desnom boku betonskog dela pregrade, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
HE Gokčanica
građevinska visina brane do 27 m;
dužina brane u kruni oko 130 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u desnom boku objekta, dužine oko 24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
HE Bojanići
građevinska visina brane do 26 m;
dužina brane u kruni oko 192 m;
tri prelivna polja;
kapacitet preliva 1938 m3/s;
dimenzija ustave na prelivu 8 m (širina) x 12 m (visina) (3 kom);
širina krune brane 6 m, iznad turbinskih zahvata 8,2 m;
mašinska/ komandna zgrada u desnom boku betonskog dela pregrade, dužine oko24 m;
plato za pristup brani oko 600 m2 (minimalno 24 m x 23 m).
U zoni pristupa (plato) svakoj brani urediće se prostor za parkiranje, odmor i posete prema prostornim mogućnostima svake brane koji sadrži najmanje: parking za pet putničkih vozila, sanitarni čvor, vidikovac i infoboks.
Svaka brana će biti projektovana sa jedinstvenim vizuelnim identitetom. Polazeći od činjenice da se radi o tradicionalnom (srednjevekovnom) koridoru u dolini Ibra, ocenjuje se da bi se u pogledu idejnog – arhitektonskog oblikovanja objekata i uređenja prostora, trebalo opredeliti za tradicionalno – istorijski pristup. Istovremeno, ovakvom koncepcijom uređenja dolina Ibra moguće je dopuniti različitim kulturno – istorijskim sadržajima i informacionim punktovima, gde bi se posetiocima omogućilo da upoznaju bogato kulturno istorijsko – nasleđe srednjovekovne srpske države. Primera radi, moguće je da se u okviru svake lokacije hidroelektrana oformi informacioni punkt, na kome bi se uz prigodan sadržaj omogućilo da se posetioci upoznaju ili podsete na srednjovekovne srpske vladare iz loze Nemanjića u dolini Ibra, koja se još naziva i „dolina kraljeva”, kao i na bogato kulturno – istorijsko nasleđe. U tom smislu, moguće je da svaka od hidroelektrana bude posvećena srednjovekovnim vladarima, kao i da nosi njihovo ime. Istovremeno, uz hortikulturno uređenje kojim bi se „oživela” srednjevekovna „dolina jorgovana”, omogućava da dolina Ibra svojim identitetom bude jedinstvena.
U zoni svake brane će biti uređen način prenošenja kajaka sa više na nižu akvatoriju kako bi bili stvoreni uslovi za „turne spustove” na mirnim vodama, što je sve popularniji vid turizma u svetu. To podrazumeva spust kajacima, uz umereno veslanje, po jezerskoj akvatoriji sa malim brzinama sve do nizvodne prepreke – brane. Zatim se kajak prenese na nivo nizvodne akvatorije po stepenicama koje će se napraviti tako da omoguće lako obavljanje te operacije spuštanja kajaka. Onda bi se spust nastavio po nizvodnom jezeru. Takav spust bi bio moguć duž svih deset akvatorija, sve do donje vode HE Lakat, da bi se zatim nastavio dalje, sve do Kraljeva i dalje. Usput bi učesnik na takvom turnom kajakaškom spustu mogao da pravi prekide da bi posetio usputne objekte kulture (manastire Studenicu i Žiču, Maglič Grad), ali i neke od hidroelektrana, što je uobičajena praksa u svetu. Uz odgovarajuće pripreme i marketing (u kome bi trebalo da učestvuje i hidroenergetski sistem) to bi mogla da postane vrlo popularna destinacija onih ljudi koji turnim spustovima kajacima daju poseban prioritet.
Na svakoj brani je predviđena izgradnja tzv. ribljih staza koje bi omogućile migracije riba duž vodotoka.
Brane Gradina i Cerje će biti izgrađene tako da se preko njih može prelaziti vozilima sa jedne obale na drugu.
Brane Lakat, Maglič, Glavica, Gokčanica i Bojanići će biti izgrađene tako da se preko njih može odvijati pešački i moto/biciklistički saobraćaj.
Brane Dobre strane, Bela glava i Ušće nemaju prostornih uslova za odvijanje bilo kakvog saobraćaja, pa prelaz preko njih neće biti omogućen, osim, eventualno, pešačkog saobraćaja.
Objekte hidroenergetskog sistema treba projektovati sa visokim stepenom sigurnosti u pogledu zaštite od poplava, koji podrazumeva: stabilnost svih objekata sistema u uslovima nailaska poplavnih talasa, zaštitu priobalja od poplava i uspostavljanje pouzdanog sistema za osmatranje i obaveštavanje.
2.3. PRAVILA ZA AKVATORIJ
Na vodi je dozvoljeno postavljanje objekata koji služe za pristajanje i za vezivanje čamaca. Nije dozvoljeno postavljanje drugih plutajućih objekata kao što su kućice na vodi, plutajući ugostiteljski objekti i slično. Dozvoljeno je postavljanje plutajućih terasa ugostiteljskih objekata koji su na obali. Ugostiteljski objekti mogu imati sanitarne prostorije, kuhinje i šankove isključivo na suvom, nikako na plutajućem objektu.
Pristaništa za čamce mogu biti građena kao plutajuća, na pontonima pri čemu vidljivi delovi moraju biti od drveta, ili kao sojenice, takođe od drveta, a mogu biti građena i od tvrdog materijala pri čemu vidljivi delovi moraju biti obloženi kamenom i/ili drvetom. Objekti na vodi i vodnom zemljištu (pristaništa, terase i sl.) postavljju se i grade na osnovu posebnog programa koji donosi lokalna samouprava, kao i uz saglasnost nadležne vodoprivredne organizacije, odnosno organizacije koja upravlja branom.
Tabela 11. Površine akvatorija
Redni broj Hidroelektrana Površina akvatorija ha 1. Lakat 68.0 2. Maglič 37.6 3. Dobre strane 30.0 4. Bela glava 26.2 5. Gradina 36.8 6. Cerje 27.2 7. Glavica 43.9 8. Ušće 43.7 9. Gokčanica 62.0 10. Bojanići 135.4
2.4. PRAVILA ZA IZGRADNJU MREŽE SAOBRAĆAJNE I DRUGE INFRASTRUKTURE
Pravila građenja javnih puteva i njihovog priključenja
regulacione linije i osovine saobraćajnica predstavljaju osnovne elemente za definisanje mreže saobraćajnica; prilikom definisanja regulacionih linija koristiti postojeću regulaciju i parcelaciju kao početnu matricu;
širina regulacionih profila zavisi od kategorije saobraćajnica, pri čemu širinu kolovoza, pešačkih i biciklističkih površina treba definisati prema merodavnom saobraćajnom opterećenju;
kolovoze opštinskih puteva dimenzionisati min. širine 5,5m;
saobraćajni priključci na državni put utvrđuju se na osnovu uslova i saglasnosti upravljača državnim putevima, preko rekonstruisanih postojećih saobraćajnih priključaka opštinskih puteva ili preko servisne saobraćajnice;
kroz projektnu dokumentaciju izvršiti adekvatno povezivanje postojeće mreže opštinskih i nekategorisanih puteva sa projektovanom deonicom državnog puta radi neometanog kretanja lokalnog stanovništva;
saobraćajni priključak opštinskog puta i priključna saobraćajnica ulice na državni put ima minimalnu širinu saobraćajnih traka od 2,75 m i minimalni radijus krivine 10-12m;
slobodni prostor iznad kolovoza (svetli profil) za drumske saobraćajnice je min 4,5m;
u zaštitnom pojasu javnog puta na osnovu člana 28. stav 2. Zakona o javnim putevima („Službeni glasnik RS”, br. 101/05, 123/07 i 101/11), može da se gradi, odnosno postavlja, vodovod, kanalizacija, toplovod, železnička pruga i drugi sličan objekat, kao i telekomunikacioni i elektro vodovi, instalacije, postrojenja i sl., po prethodno pribavljenoj saglasnosti upravljača javnog puta, koja sadrži saobraćajno-tehničke uslove;
instalacije se mogu planirati na katastarskim parcelama koje se vode kao javno dobro – putevi (svojina Republike Srbije) i na kojima se JP „Putevi Srbije” vodi kao korisnik, ili je pravni sledbenik korisnika;
uslovi za ukrštanje instalacija sa putem:
ukrštanje se izvodi isključivo mehaničkim podbušivanjem ispod trupa puta, upravno na put, u propisanoj zaštitnoj cevi;
zaštitna cev mora biti projektovana na celoj dužini između krajnih tačaka poprečnog profila puta (izuzetno spoljna ivica rekonstruisanog kolovoza), uvećana za po 3,00 m sa svake strane;
minimalna dubina predmetnih instalacija i zaštitnih cevi od najniže kote kolovoza do gornje kote zaštitne cevi iznosi 1,35 m;
minimalna dubina predmetnih instalacija i zaštitnih cevi ispod putnog kanala za odvodnjavanje (postojećeg ili planiranog), od kote dna kanala do kornje kote zaštitne cevi iznosi 1,00 m;
uslovi za paralelno vođenje instalacija sa putem:
predmetne instalacije moraju biti postavlje minimalno 3,00 m od krajnje tačke poprečnog profila puta (nožice nasipa trupa puta ili spoljne ivice putnog kanala za odvodnjavanje), izuzetno ivice rekonstruisanog kolovoza, ukoliko se time ne remeti režim odvodnjavanja kolovoza;
na mestima gde nije moguće zadovoljiti uslove iz prethodnog stava mora se isprojektovati i izvesti adekvatna zaštita trupa predmetnog puta;
donji stroj kolovozne konstrukcije dimenzionisati merodavnom saobraćajnom opterećenju, ali tako da kolovozna konstrukcija javnih puteva može da prihvati osovinsko opterećenje od najmanje 11,5 t po osovini, a za opštinske puteve opterećenje od najmanje 6 t po osovini
Pravila za izgradnju dalekovoda 110 kV i njihovo priključenje, kao i uslovi za uređenje, izgradnju i korišćenje objekata i površina u koridoru dalekovoda
Projektovanje, izgradnja i tehničko obezbeđenje dalekovoda sprovode se prema „Pravilniku o tehničkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona od 1 kV do 400 kV”, „Službeni list SFRJ”, broj 65/88 i „Službeni list SRJ”, broj 18/92 (u daljem tekstu: Pravilnik), pratećim tehničkim propisima, normativima, preporukama EPS i JP „Elektromreža Srbije” (EMS) i uslovima nadležnih preduzeća.
Na osnovu energetsko-eksploatacionih zahteva i lokacijskih uslova, Glavnim projektom će biti utvrđeni osnovni elementi dalekovoda: provodnici, izolatori, zaštitno uže, stubovi i ostalo.
Visina svakog stuba se određuje Glavnim projektom dalekovoda, prema uslovima na terenu i tehničkim zahtevima u vezi obezbeđenja sigurnosnih visina i udaljenosti.
U odnosu na dimenzije temelja stuba, maksimalna planski dozvoljena veličina parcele (8,0m h 8,0m) predstavlja planski okvir koji obezbeđuje eventualna odstupanja kod izrade projektne dokumentacije dalekovoda.
Građevinska linija, koja određuje položaj spoljne ivice nadzemnog dela temelja stuba, određena je na minimalnoj udaljenosti od 1,5 m od regulacione linije parcele.
Kod ukrštanja sa važnijim objektima (državni put, vodotok i sl.) sigurnosni zahtevi se, po pravilu, dodatno obezbeđuju za uslove pojačanog opterećenja dalekovoda i temperaturu provodnika od 60°C. Za kompenzaciju neelastičnih izduženja (starenja) provodnika obezbeđuje se rezerva u ugibu od oko 1,8 m.
Uzemljenje svakog stuba obezbeđuje pouzdanu zaštitu od udara groma i povratnog preskoka na provodnike ili zaštitno uže. Dimenzionisanje uzemljivača se rešava prema „Pravilniku o tehničkim normativima za uzemljenje elektroenergetskih postrojenja nazivnog napona iznad 1000V” („Službeni list SFRJ”, broj 61/96).
Mere zaštite od zemljospoja i induktivnog uticaja na druge objekte određuju se prema „Pravilniku o tehničkim normativima za zaštitu elektroenergetskih postrojenja od prenapona” („Službeni list SFRJ”, br. 7/71 i 44/76), tehničkim propisima, normativima i preporukama EPS.
Izgradnja dalekovoda obuhvata pripremne, glavne i završne elektromontažne i građevinske radove. U svim etapama, izvođač radova je obavezan da sprovede mere predviđene propisima u vezi zaštite na radu, internim pravilnicima izvođača radova i uputstvima investitora, isporučioca opreme i nadzornog organa. Takođe, sve etape radova se pravovremeno prijavljuju nadležnim službama, organima lokalne samouprave, organizacijama koje su uslovile nadzor i drugim korisnicima prostora u blizini dalekovoda. Investitor radova je obavezan da sanira ili nadoknadi troškove oštećenja na zemljištu, kulturama i drugim nepokretnostima.
Za kolski prevoz opreme i instalacije dalekovoda do zaštitnog/izvođačkog pojasa koristiće se najkraći prilazi sa javnih i nekategorisanih puteva. Korišćenje zaštitnog/izvođačkog pojasa za pripremne, glavne i završne elektromontažne i građevinske radove obezbeđuje se, po pravilu, dogovorom investitora sa vlasnikom odnosno korisnikom poseda. U suprotnom, ulazak u posed se obezbeđuje ustanovljenjem privremenog zauzeća ili privremene službenosti prolaza.
Uslovi u odnosu na suprastrukturu: izgradnja dalekovoda po planiranoj trasi, kao i sprovođenje posebnih zahteva eksploatacije, održavanja i nadzora, ne uslovljava uklanjanje stambenih, ekonomskih i pomoćnih objekata.
Uslovi u odnosu na puteve:
ukrštanje i približavanje dalekovoda putevima se obezbeđuje u skladu sa Pravilnikom, Zakonom o javnim putevima („Službeni glasnik RS”, br. 101/05, 123/07 i 101/11) i uslovima JP Putevi Srbije.
u rasponu ukrštanja sa državnim putem I reda, izolacija provodnika mora biti električno i mehanički pojačana. Kod ukrštanja sa ostalim javnim putevima izolacija provodnika može biti samo električno pojačana.
u svim slučajevima, sigurnosna visina u rasponu ukrštanja sa javnim putevima iznosi minimalno 7,0 m, računajući rastojanje između najnižeg provodnika i najviše kote kolovoza. Minimalna sigurnosna visina se mora očuvati u slučaju pojačanog električnog opterećenja i neelastičnog eksploatacionog istezanja provodnika (rezerva u ugibu provodnika od oko 1,8m).
minimalna sigurnosna udaljenost između najbližeg dela stuba dalekovoda i javnog puta, po pravilu, odgovara propisanoj širini zaštitnog pojasa javnog puta, odnosno visini najbližih stubova u rasponu ukrštanja. Udaljenost stuba može biti manja samo uz saglasnost nadležnog preduzeća/upravljača javnog puta.
za nekategorisane puteve (poljske, šumske i dr.) sigurnosna visina provodnika iznosi min. 7,0 m, a sigurnosna udaljenost stuba min. 7,0 m. Sigurnosna udaljenost stuba može biti manja uz saglasnost nadležnog preduzeća/vlasnika.
za prelaz dalekovoda preko javnog puta potrebno je uraditi elaborat ukrštanja (izvod iz Idejnog projekta), na koji se obezbeđuje saglasnost nadležnog preduzeća/upravljača javnog puta. Investitor dalekovoda je obavezan da početak radova pravovremeno prijavi nadležnom preduzeću/upravljaču javnog puta i nadležnoj službi radi obezbeđenja saobraćaja u toku postavljanja instalacije dalekovoda.
Uslovi u odnosu na elektroenergetsku i TT mrežu: za svako ukrštanje, približavanje ili paralelno vođenje dalekovoda sa postojećim elektroenergetskim i telekomunikacionim instalacijama potrebno je u sklopu Idejnog projekta, pored tehničkog rešenja, obraditi i međusobni uticaj u različitim režimima i uslovima rada. Na projektno rešenje se obezbeđuje saglasnost preduzeća nadležnog za predmetnu instalaciju. Ukoliko se propisani uslovi ne mogu ispuniti, investitor dalekovoda je u obavezi da sprovede odgovarajuće mere tehničke zaštite, uključujući i mogućnost izmeštanja lokalnih instalacija. Investitor dalekovoda snosi troškove u slučaju demontaže, privremenih isključenja i drugih intervencija na postojećim instalacijama. Izvođač radova je, takođe, u obavezi da pravovremeno obavesti nadležna preduzeća o početku i trajanju radova na postavljanju dalekovoda i, po potrebi, obezbedi njihov nadzor.
Uslovi u odnosu na komunalne i ostale instalacije: po pravilu, za svako ukrštanje i paralelno vođenje dalekovoda sa komunalnim i ostalim lokalnim instalacijama potrebno je posebno obraditi mere tehničke zaštite i zaštite od eventualne pojave indukovanih napona pri normalnom radu dalekovoda. Na projektno rešenje je potrebno obezbediti saglasnost nadležnog preduzeća/vlasnika instalacije. Posebnu pažnju treba obratiti na mogućnost ugrožavanja neevidentiranih instalacija (npr. seoski i individualni vodovodi) u zoni građevinskih radova. U slučaju da se na terenu ne može utvrditi tačan položaj, stanje i vrsta instalacije izvodi se istražni iskop uz nadzor nadležnog preduzeća/vlasnika.
Pravila građenja vodovoda i kanalizacije:
U okviru građevinskih područja (turističkih kompleksa) koji već imaju karakter naselja (Botugovac, Ušće i Baljevac) vodovod i fekalna kanalizacija se radi kao naseljski sistem sa odgovarajućim prečistačima fekalne kanalizacije (prema kapacitetima kao biorolovi, biotrnovi i sl.). Vodovod i kanalizacija smeštaju se u trup ulica planiranih i postojećih.
U ovim naseljima se duž ulične mreže postavlja i sistem atmosferske kanalizacije koji koriste uz prethodno prečišćavanje postojeće vodotokove kao recipijent.
Vodovod se rešava centralnim snabdevanjem uz maksimalno korišćenje postojećih kapaciteta vodovodne mreže u ovim naseljima.
U okviru građevinskih područja (turistički kompleksi) koji se nalaze na prostoru koji nije snabdeven instalacija gradskog vodovoda i fekalne kanalizacije, objekti moraju imati septičku jamu nepropusnu. Pražnjenje septičke jame mora se poveriti javnom komunalnom preduzeću. Snabdevanje vodom može se obezbediti iz komunalne mreže ukoliko postoji, kaptiranjem izvora u skladu sa propisima i dozvolama nadležnih organa, ili hidroforom, jezerskom vodom za tehničke potrebe (tehnička voda).
3. PRVILA UREĐENJA I GRAĐENJA POVRŠINA OSTALIH NAMENA
3.1. PRAVILA ZA SPORTSKO TURISTIČKE CENTRE
Prostornim planom je predviđena izgradnja u okviru tri sportsko turistička centra i to: Lakat – Crna reka; Bogutovac – Bogutovačka banja; i Maglič.
Sportsko turistički centar Lakat – Crna reka je predviđen nizvodno od brane Lakat. U tom prostoru je predviđena izgradnja potrebnih objekata, kao što su hangar za čamce, objekat za smeštaj i ishranu sportista, ugostiteljski objekat, kontrola i snimanje staze, prostor za rad sportskih izveštača, sudija i organizatora i prostor za publiku, kao i drugi komplementarni sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora,
Za izgradnju pomenutih objekata važe skledeća pravila:
Svo zemljište pod vodom i do linije visoke vode je javno zemljište.
Pojas širine 5,00 m od linije visoke vode ne sme biti ograđen ili pregrađen.
Na javnom zemljištu i na vodi mogu se graditi i postavljati objekti namenjeni sportskim aktivnostima kao što su: hangar za čamce, objekat za smeštaj i ishranu sportista, ugostiteljski objekat, kontrola i snimanje staze, prostor za rad sportskih izveštača, sudija i organizatora i prostor za publiku, pristaništa za čamce, kao i drugi komplementarni sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora.
Objekti se grade i postavljaju prema vodoprivrednim uslovima i saglasnostima i uz dozvolu nadležnog organa lokalne samouprave na osnovu programa koji ta samouprava donosi.
Regulaciona linija se poklapa sa regulacionom linijom puta.
Građevinska linija je linija paralelna sa regulacionom linijom udaljena 5.00 m od nje.
Zabranjeno je svako građenje u okviru horizontalne projekcije 110 kV dalekovoda u širini od 10 m. U grafičkom delu elaborata je prikazana zona širine 50.00 m u okviru koje će biti izgrađen 110 kV dalekovod.
Građevinska parcela za izgradnju objekta mora imati regulisan pristup sa javnog puta i to neposredno ili preko druge parcele po pravu službenosti. Građevinska parcela mora imati površinu od najmanje 300 m2. Građevinska parcela se ne može formirati na vodnom zemljištu. Moguće je davanje u zakup dela građevinske parcele na vodnom zemljištu.
Maksimalna zauzetost parcele je 30%. Spratnost je ograničena na prizemlje, sprat i potkrovlje (P+1+Pk).
Objekti moraju imati septičku jamu nepropusnu. Pražnjenje septičke jame mora se poveriti javnom komunalnom preduzeću. Snabdevanje vodom može se obezbediti iz komunalne mreže ukoliko postoji, kaptiranjem izvora u skladu sa propisima i dozvolama nadležnih organa, ili hidroforom, jezerskom vodom za tehničke potrebe (tehnička voda).
Sportsko turistički centar Bogutovac – Bogutovačka banja će se razvijati u prostoru naselja Bogutovac i Bogutovačka banja.. Ovim planom su predviđene infrastrukturne pretpostavke poželjnog razvoja. Umesto mosta u Bogutovcu koji će biti potopljen, predviđen je novi most približno u zoni postojećeg koji se uklanja. Predviđena je revitalizacija puta od novog mosta do vrha ,,Skok” kao i postavljanje uspinjače do tog vrha, što bi trebalo da stvori mogućnosti za dinamičan razvoj paraglajdinga na lokalitetu koji je već omiljen u međunarodnim paraglajderskim krugovima. Osim toga, predviđena je izgradnja puta od Crne reke do Bogutovca desnom obalom Ibra. Postojeći put na toj trasi će biti delimično potopljen, pa će se umesto potopljenih deonica izgraditi nove, a ostale deonice će se revitalizovati. Ceo put od Mataruške banje preko Crne reke do Bogutovca (uspinjače i novog mosta) biće prilagođen za bezbedan biciklistički saobraćaj, a od novog mosta, levom obalom Ibra, pored železničke pruge do zone budućeg gradilišnog naselja i dalje do brane Maglič biće izgrađena biciklistička staza. Sve navedeno je definisano grafičkim prilozima Prostornog plana.
Sportsko turistički centar Maglič će se razvijati na bazi dva osnovna resursa. Prvi je srednjovekovni grad Maglič, a drugi je jedini preostali živi tok reke Ibar od brane Maglič do železničkog mosta u Bogutovcu. Na osnovu ovog plana, neposrednom primenom, gradiće se energetski i infrastrukturni objekti i sportsko turistički objekti nizvodno od brane Maglič i uzvodno od železničkog mosta u Bogutovcu.
Sportski centar Maglič obuhvata deo zone Maglič L1 nizvodno od brane, zonu Lakat L4 i korito reke između ove dve zone. U zoni Lakat L4 predviđeno je podizanje terena iznad nivoa visoke vode i izgradnja gradilišnog naselja koje će nakon završetka izgradnje biti predato Gradu Kraljevu koji će ga koristiti u sportske i turističke svrhe, dalje uređivati i razvijati. U delu zone Maglič L1 nizvodno od brane biće izgrađen priključak na državni put I reda koji će istovremeno biti i pristup kruni brane i mašinskoj zgradi, odakle će se pristupati reci, a na delu tog prostora će se teren nasuti tako da ga ne ugožavaju visoke vode i na kojem će se graditi potrebni objekti, kao što su hangar za čamce, objekat za smeštaj i ishranu sportista, ugostiteljski objekat, kontrola i snimanje staze, prostor za rad sportskih izveštača, sudija i organizatora i prostor za publiku, kao i drugi komplementarni sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora. Za izgradnju ovih objekata važe ista opšta pravila kao i za sportsko turistučki centar Lakat – Crna reka.
Brana Maglič će biti izgrađena tako da omogući prelaz pešaka, bicikala i motora sa jedne na drugu obalu. Od brane do novog mosta predviđena je izgradnja pešačko biciklističke staze.
Za potrebe revitalizacije Maglič grada planirana je izgradnja potrebne infrastrukture i to saobraćajne i komunalne.
U zoni postojećeg mosta koji će biti potopljen, odnosno uklonjen, planirana je izgradnja novog mosta na višoj koti i pristupnog puta koji će bez narušavanja postojećeg izgleda gradskog brda voditi od mosta preko železničkog tunela, uz reku Maglašnicu, a zatim uz gradsku kosu do prokopa na istočnoj strani grada. Most i saobraćajnica će imati karakter servisne saobraćajnice i služiće isključivo za interventni saobraćaj i snabdevanje, dok će vozila posetilaca imati parking na levoj obali.
Na delu pruge od mosta na Maglašnici planirana je izgradnja stajališta, tako da se turističkim sadržajima može pristupiti i vozom.
Za sada je grad snabdeven elektroenergetskim instalacijama, a nedostaju hidrotehničke instalacije. Snabdevanje vodom će se rešiti kaptiranjem izvora u gornjem toku Maglašnice.
Na prostoru od mosta, bunkera pored tunela, železničarske kućice, uz Maglašnicu i uz put planirana je izgradnja objekata podgrađa namenjenih kontroli ulaza, prijemu posetilaca, edukaciji i prezentaciji, izložbeni prostor, prodaja suvenira i ugostiteljstvo. Odatle do prokopa na istočnoj strani grada planirana je izgradnja uspinjače, (tipa: kosi lift), koja će biti ukopana i neće učestvovati u izgledu gradskog brda.
Objekti poljoprivrednog domaćinstva na desnoj obali se zadržavaju sa mogućnošću promene ili dopune namene.
Grad Maglič je kulturno dobro izuzetnog značaja. Na njemu je planirana revitalizacija prema uslovima nadležne službe za zaštitu spomenika kulture.
Za ovaj prostor je predviđena izrada Plana generalne regulacije čije su granice prikazane grafičkim prilogom.
3.2. PRAVILA PO POSEBNIM CELINAMA I ZONAMA
1.Zona Lakat D1
Zona Lakat D1 obuhvata prostor na desnoj obali Ibra duž jezera na brani Lakat. U ovoj zoni je planiran novi put od Crne reke do Bogutovca, postavljanje uspinjače na vrh „Skok” i izgradnja objekata za odmor, rekreaciju, ugostiteljstvo, turizam i sport u skladu sa opštim pravilima građenja koja su napred opisana. Postojeći objekti u naseljima Zamčanje i Bogutovac koji nisu ugroženi visokim vodama ili koji su od istih zaštićeni mogu se zadržati, rekonstruisati i dograđivati.
2.Zone Lakat L1 i L2
Ove zone obuhvataju naselje Bogutovac na levoj obali Ibra na obalama reke Lopatnice. U ovim zonama je dozvoljeno građenje.
3.Zona Lakat L3
Ova zona obuhvata područje na levoj obali Ibra između nekadašnjeg i savremenog korita reke pored železničke pruge. Na tom prostoru postoje stambeni objekti koji su izgradnjom brane ugroženi, pa je predviđeno da se zaštite izdizanjem terena na delu nekadašnjeg korita i postavljanjem obaloutvrda iznad nivoa visoke vode. U ovoj zoni je dozvoljeno održavanje, rekonstrukcija i dogradnja postojećih objekata.
4.Zona Lakat L4
Ova zona obuhvata prostor između puta M-22 i reke Ibar uzvodno od železničkog mosta u Bogutovcu. U zoni Lakat L4 predviđeno je podizanje terena iznad nivoa visoke vode i izgradnja gradilišnog naselja koje će nakon završetka izgradnje biti predato Gradu Kraljevu koji će ga koristiti u sportske i turističke svrhe, dalje uređivati i razvijati. Ovaj prostor, zajedno sa delom zone Maglič L1 nizvodno od brane Maglič i kajak stazom između njih čini prostor sportskog centra Maglič. Ovaj prostor će biti povezan sa novim mostom u Bogutovcu biciklističkom stazom pored pruge i preko biciklističkog mostića na Lopatnici. Duž kajak staze, od zone Lakat L4 do zone Maglič L1 predviđena je izgradnja biciklističke staze između puta i reke.
5.Zona Maglič D1
Ova zona obuhvata prostor na desnoj obali Ibra od jednog do drugog ulaza u železnički tunel i deo je prostora za koji je propisana izrada plana generalne regulacije kojim će se bliže i preciznije urediti načini korišćenja i građenja. U ovom prostoru postoje objekti jednog domaćinstva koji se zadržavaju. Dozvoljeno je održavanje, rekonstrukcija i dogradnja postojećih objekata u cilju unapređivanja uslova života i postojeće namene, kao i promena namene u smislu njihovog prilagođavanja potrebama razvoja turističke ponude. Mogućnost izgradnje novih objekata u cilju unapređivanja turističke ponude, odnosno uslova prezentacije Maglič grada biće određena planom generalne regulacije i uslovima nadležne službe zaštite spomenika.
U ovoj zoni je planirana pešačko biciklistička staza koja spaja branu i novi most u Magliču, pristupni plato novog mosta, železničko stajalište i pešački most preko Maglašnice, put od novog mosta, preko tunela, uz Maglašnicu i uz gradsko brdo do prokopa. Postojeći objekti u dolini Maglašnice, bunker, kućica i vodenica, predviđeni su za revitalizaciju u funkciji turističke ponude.
6.Zona Maglič L1
Ova zona obuhvata prostor na levoj obali Ibra koji je određen potrebom izmeštanja magistralnog puta i deo je prostora za koji je propisana izrada plana generalne regulacije kojim će se bliže i preciznije urediti načini korišćenja i građenja. Deo ove zone nizvodno od brane Maglič je predviđen za organizovanje pristupa kruni brane, mašinskoj zgradi, reci, odnosno prostoru za kajak stazu. Uovom prostoru je predviđena izgradnja objekata, kao što su hangar za čamce, objekat za smeštaj i ishranu sportista, ugostiteljski objekat, kontrola i snimanje staze, prostor za rad sportskih izveštača, sudija i organizatora i prostor za publiku, kao i drugi komplementarni sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora. Prostor za izgradnju objekata će biti zaštićen od visoke vode izdizanjem terena, dok će ostali prostor namenjen pristupu vodi (kajak staza, plaža, start veselog spusta itd.) ostati plavan.
Uzvodno od brane, državni put I reda se potapa, pa je određena nova trasa izmeštenog puta. Na delu puta u krivini u pravcu ušća Maglašnice predviđeno je formiranje platoa uz novi državni put I reda koji će se dobiti tako što će se na postojećoj, staroj magistrali podići utvrda – zid koji će se nasuti materijalom iz iskopa do visine novog mosta. Na tako dobijenom platou urediće se priključak na državni put I reda, parking za putnička vozila i autobuse, pristup mostu, kontrola prolaza i drugi sadržaji u skladu sa kapacitetom prostora.
Postojeći objekat – motel ,,Jerinin grad” i susedni stambeni objekti mogu biti ugroženi visokom vodom, ali će od nje biti zaštićeni najpre izdizanjem zemljišta ispred objekata (postojeći put i parking), a zatim i izgradnjom obaloutvrde do potrebne visine. Nasuti, podignuti plato ispred motela će biti povezan sa napred opisanim pristupnim platoom i parkingom. U ovoj zoni je planirana izgradnja novog magistralnog puta u skladu sa uslovima nadležne službe. Dozvoljena je rekonstrukcija, dogradnja i izgradnja u skladu sa uslovima koji će biti određeni Planom generalne regulacije.
7.Zona Dobre Strane L1
U ovoj zoni je planirana izgradnja energetskih i infrastrukturnih objekata. Planirano je izmeštanje magistralnog puta na deonici na kojoj se potapa, kao i deo puta uz Dubočicu, takođe u dužini u kojoj se postojeći put potapa.
8.Zona Bela Glava L1
U ovoj zoni je planirana izgradnja energetskih i infrastrukturnih objekata.
9.Zona Gradina D1
Ova zona obuhvata prostor na desnoj obali Ibra od brane „Gradina” do naselja Polumir. U ovom prostoru već postoje stambeni i poljoprivredni objekti. Planirana je izgradnja putne infrastrukture kao nužne pretpostavke mogućeg razvoja. U priobalnom, nižem području planirana je mogućnost izgradnje objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport u skladu sa opštim pravilima građenja koja su napred opisana, a u višim zonama, naročito na površinama gde već postoje objekti, moguća je i izgradnja po pravilima za naselja.
U ovoj zoni planirana je i izgradnja nekategorisanog puta koji je od brane Gradina na sever spaja ovo područje sa dolinom Brezanske reke, širine do 3.5m neposredno između pruge Kraljevo – Mitrovica i reke Ibar. Ovaj nekategorisani put prelazi Brezansku reku, na mestu neposredno uz postojeći železnički most, i dolazi do već postojećeg puta koji ide prema lokalitetu Bela Glava, gde se nalazi grupa seoskih domaćinstava.
10.Zona Cerje L1
U ovoj zoni je planirana izgradnja energetskih i infrastrukturnih objekata.
11.Zona Cerje L2
Ova zona obuhvata područje zaseoka Jagnjilo. Na ovom prostoru se nalazi buk Jagnjilo, motel ,,Dolina jorgovana” i stambeni objekti domaćinstava ovog zaseoka. Izgradnjom brane, buk Jagnjilo, državni put I reda i motel ,,Dolina jorgovana” biće potopljeni. Državni put I reda se izmešta i podiže na višu kotu, a zaseok Jagnjilo postaje mesto na jezeru. U ovoj zoni važe opšta pravila građenja za objekte na obalama jezera definisana ovim planom.
12.Zona Cerje D1
Ova zona obuhvata prostor na desnoj obali Ibra na teritoriji zaseoka Zečevići između pruge i akvatorije. Planirana je izgradnja puta od mosta u Pustopolju duž ove zone i izgradnja objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport prema pravilima građenja ovog plana.
13.Zona Cerje D2
Ova zona obuhvata prostor na desnoj obali Ibra na teritoriji zaseoka Zečevići istočno od pruge i uzvodno od železničkog mosta. Planirana je izgradnja puta od mosta u Pustopolju duž ove zone i izgradnja objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport prema pravilima građenja ovog plana.
14.Zona Glavica L1
Ova zona obuhvata prostor na levoj obali Ibra i to teritoriju zaseoka Pustopolje. U ovoj zoni je planirana mogućnost građenja stambenih i poljoprivrednih objekata. U ovoj zoni je dozvoljena gradnja i drugih objekata namenjenih privređivanju. Kako je jedina potopljena privredna organizacija upravo na ovoj teritoriji, pravila građenja za zonu Glavica L1 omogućavaju da se preduzeće ,,Ekonom” preseli na novu lokaciju u ovoj zoni. Pored preseljenja industrije ,,Ekonom” i već postojećih privrednih objekata, moguće je graditi i druge privredne kapacitete.
15.Zona Ušće L1
Ova zona obuhvata prostor na levoj obali Ibra u priobalnom pojasu zaselaka Plavci i Dželep. U ovoj zoni je planiran put od mosta u Ušću do brane „Ušće” i dalje pored jezera, preko železničkog tunela do zaseoka Dželep gde se spaja sa lokalnom putnom mrežom. U priobalnom pojasu, duž novog puta, planirana je izgradnja objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport prema pravilima građenja ovog plana. U višim zonama, u kojima su locirana poljoprivredna domaćinstva, planirana je rekonstrukcija, dogradnja i izgradnja objekata za stanovanje, poljoprivredu i seoski turizam.
16.Zona Gokčanica D1
U ovoj zoni je planirana izgradnja energetskih i infrastrukturnih objekata.
17.Zona Gokčanica D2
Ova zona obuhvata prostor na desnoj obali Ibra u selu Bare, duž obale jezera Gokčanica od Markovićkog potoka do Jelića, uključujući Lazinu. U ovoj zoni je planirana izgradnja objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport prema pravilima građenja ovog plana. Takođe je dozvoljena rekonstrukcija, dogradnja i izgradnja objekata za stanovanje, poljoprivredu i seoski turizam.
18.Zona Bojanići D1
Ova zona obuhvata prostor na desnoj obali Ibra u selu Bojanići, duž obale jezera. U ovoj zoni je planirana izgradnja objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport prema pravilima građenja ovog plana. Takođe je dozvoljena rekonstrukcija, dogradnja i izgradnja objekata za stanovanje, poljoprivredu i seoski turizam.
19.Zona Bojanići L1
U ovoj zoni je planirana izgradnja energetskih i infrastrukturnih objekata.
20.Zona Bojanići L2
Ova zona obuhvata prostor na levoj obali Ibra u zaseoku Lučice, duž obale jezera. U ovoj zoni je planirana izgradnja objekata za odmor, ugostiteljstvo, turizam i sport prema pravilima građenja ovog plana. Takođe je dozvoljena rekonstrukcija, dogradnja i izgradnja objekata za stanovanje, poljoprivredu i seoski turizam.
Nizvodno od sela Bojanići, između Bojanića na desnoj i Lozna na levoj obali Ibra postoji most koji će biti korišćen za pristup brani Bojanići. Planom je određeno da se izgradi put na desnoj obali od magistralnog puta M-22 do pomenutog mosta i put na levoj obali od ovog mosta do krune brane Bojanići sa odvojkom za pristup mašinskoj zgradi, i dalje od krune brane, umesto potopljenog lokalnog puta, duž obale jezera do poslednjih kuća i nepotopljenog dela puta.
U naseljenom mestu Ušće, na delu KP br. 8581/1 KO Ušće, između državno puta prvog B reda i reke Ibar (na ulasku u Ušće iz pravca Kraljeva) planirana je izgradnja odmorišta „Kapija Studenice”, koje bi sadržalo paraklis, česmu, park sa izletničkim klupama i igraonicom za decu. Ovo odmorište predstavljalo bi na neki način turistički informacioni sadržaj o Manastiru Studenica.
Uzvodno od zone Bojanići D1, na udaljenosti oko 580 m od ove zone, predviđena je izgradnja mosta Bojanići – Žižovac, na delu gde pruga ulazi u tunel, sa ciljem da se putnom infrastrukturom spoje državni put prvog B reda i naselje Žižovac.
3.3. PRAVILA ZA KUĆE ZA ODMOR, UGOSTITELJSKE OBJEKTE, OBJEKTE NAMENJENE RAZVOJU TURIZMA I SPORTOVA NA VODI KOJI SE GRADE NA OBALAMA JEZERA
Za građenje objekata za odmor, rekreaciju, ugostiteljstvo i turizam na obalama jezera predviđena su sledeća pravila građenja:
Svo zemljište pod vodom i do linije visoke vode je javno zemljište.
Pojas širine 5,00 m od linije visoke vode ne sme biti ničim zauzet niti ograđen ili pregrađen.
Na javnom zemljištu i na vodi mogu se graditi i postavljati samo pristaništa za čamce. Ova pristaništa mogu biti oslonjena na tle ili plutajuća na pontonima. Plutajuća pristaništa moraju biti napravljena od drveta (vidni delovi). Pristaništa oslonjena na tle mogu biti drvena ili od tvrdog materijala pri čemu su vidni delovi obloženi kamenom i/ili drvetom.
Na vodi se mogu postavljati i plutajuće terase ugostiteljskih objekata izgrađenih ili postavljenih na obali. Ugostiteljski objekti moraju imati sanitarne prostore, kuhinje i šankove isključivo u objektima na obali i nikako na plutajućim objektima. Plutajuće terase ugostiteljskih objekata moraju imati vidne delove od drveta i ne mogu imati krov, već isključivo suncobrane. Svi plutajući objekti se postavljaju prema vodoprivrednim uslovima i saglasnostima i uz dozvolu nadležnog organa prema programu za postavljanje i građenje takvih objekata koji donosi lokalna samouprava.
Regulaciona linija se poklapa sa regulacionom linijom puta.
Građevinska linija je linija paralelna sa regulacionom linijom udaljena 5,00 m od nje. Građevinska linija je prikazana u grafičkom delu Prostornog plana na svim pozicijama na kojima je moguće građenje. Postojeći objekti koji prelaze građevinsku liniju se zadržavaju pod uslovom da ne prelaze regulacionu liniju.
Zabranjeno je svako građenje u okviru horizontalne projekcije 110 kV dalekovoda u širini od 10 m. U grafičkom delu elaborata je prikazana zona širine 50,00 m u okviru koje će biti izgrađen 110 kV dalekovod.
Građevinska parcela za izgradnju objekta mora imati regulisan pristup sa javnog puta i to neposredno ili preko druge parcele po pravu službenosti, ili pristup sa javnog zemljišta pored vode. Građevinska parcela mora imati površinu od najmanje 300 m2.
Maksimalna zauzetost parcele je 30%. Spratnost je ograničena na prizemlje, sprat i potkrovlje.
Vidljive površine objekata moraju biti obrađene kamenom, drvetom i malterisanim površinama. Kamene površine se obrađuju rezanim ili lomljenim kamenom lokalnog porekla (granit ili peščar) i to minimalno 20% i maksimalno 50% fasade. Drvetom obrađene površine (oblice, talpe ili šašovac) mogu zauzimati do 80% površine fasade i mogu biti zaštićene lazurnim premazima smeđih tonova. Malterisane površine mogu zauzimati do 80% fasade i mogu biti bojene belo i/ili živim tonovima.
Krovovi moraju biti četvorovodni sa nagibom od 45 stepeni i pokriveni imitacijom šindre, škriljca ili ćeramide.
Objekti moraju imati septičku jamu nepropusnu. Pražnjenje septičke jame mora se poveriti javnom komunalnom preduzeću. Snabdevanje vodom može se obezbediti iz komunalne mreže ukoliko postoji, kaptiranjem izvora u skladu sa propisima i dozvolama nadležnih organa, ili hidroforom, jezerskom vodom za tehničke potrebe (tehnička voda).
3.4. PRAVILA ZA IZGRADNJU MALIH HIDROELEKTRANA
U skladu sa Prostornim planom Grada Kraljeva usvojenim Odlukom gradske skupštine Grada Kraljeva, br. 011-1/2011-II od 11. marta 2011. godine, na koji je pribavljena saglasnost Ministarstva životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja pod br. 350-01-00138/2011-07 od 27. maja 2011. godine, propisuju se pravila za izgradnju malih hidroelektrana koje se nalaze u zoni direktnog sprovođenja ovog plana.
Usvaja se klasifikacija hidroelektrana na hidroelektrane (preko 10MW–HE) i male hidroelektrane (do 10MW – MHE). Male hidroelektrane se dalje klasifikuju na:
male hidroelektrane (1MW – 10MW);
mini hidroelektrane (100KW– 1MW);
mikro hidroelektrane (do 100KW).
Male hidroelektrane (MHE) se mogu graditi na vodotokovima koji predstavljaju postojeća ili planirana/potencijalna izvorišta vodosnabdevanja (Ibar, Studenica, Lopatnica i druge) ukoliko se pri projektovanju (izradi tehničke dokumentacije) i izgradnji objekata i uređaja za korišćenje vodnih snaga obezbedi:
poštovanje odredbi Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US i 24/11);
poštovanje odredbi Zakona o vodama („Službeni glasnik RS”, broj 30/10);
poštovanje odredbi Zakona o Prostornom planu Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 88/10);
poštovanje Uredbe o utvrđivanju Vodoprivredne osnove Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 11/02);
dosledna primena odredbi Zakona o vodama, čl. 84. i 85. a u vezi sa čl. 70-73.; čl. 76-77.; i čl. 113-128 i drugim odnosnim članovima;
poštovanje uslova i izdatih akata, a naročito:
Rešenje o izdavanju Vodoprivrednih uslova za izradu tehničke dokumentacije i izgradnju Regionalnog sistema za snabdevanje vodom RVS Lopatnica kao podsistema Ibarsko-Šumadijskog RVS, broj 325-05-465/2003-07 od 22. marta 2004. iz 1998. godine, Završni izveštaj Srtučne komisije kontrole Generalnog projekta RVS Lopatnica, Idejni projekat RVS Lopatnica iz 2006. godine;
Rešenje o izdavanju Vodoprivredne saglasnosti na tehničku dokumentaciju radova na rekonstrukciji i proširenja sistema za vodosnabdevanje Kraljeva vodom iz izvorišta Žičko polje i Konarevo broj 325-04-328/2002-07. od 26. jula 2002. godine izdatog od Ministarstva poljoprivrede i vodoprivrede – Republička direkcija za vode i Dopunsko rešenje o izdavanju vodoprivredne saglasnosti broj 325-04-1075/2004-07 od 07. decembra 2004. godine Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede;
Druga dostupna akta koja se odnose na izvorišta vodosnabdevanja na teritoriji Grada Kraljeva.
poštovanje donetih odluka o zonama i merama sanitarne zaštite izvorišta vodosnabdevanja, a u skladu sa „Pravilnikom o načinu određivanja i održavanja zona sanitarne zaštite izvorišta vodosnabdevanja” („Službeni glasnik RS”, broj 92/08).
Povezivanje dve ili više MHE u jednu ili razdvajanje jedne na više MHE, uz obaveznu izradu studije izvodljivosti sa analizom lokacije MHE, osim MHE na lokacijama predviđenim „Katastrom malih hidroelektrana na teritoriji SR Srbije van SAP”, izuzetno moguće graditi ove objekte (MHE) i na drugim lokacijama, a uz saglasnost Ministarstva za infrastrukturu i enegrgetiku u pogledu maksimalnog iskorišćenja energetskog potencijala vodotokova i saglasnosti drugih nadležnih ministarstva i institucija. Ukoliko na nekoj od lokacija predviđenog Katastrom, usled promenjenih hidrogeoloških uslova, postojanja izgrađenih građevinskih objekata ili drugih značajnijih promena koje su nastupile ili nastupaju u korišćenju prostora, nije moguća izgradnja MHE ili bi očekivana snaga bila osetno manja od snage navedene u katastarskom listu, izgradnja MHE, uz saglasnost Ministarstva za infrastrukturu i enegrgetiku, može se odobriti na drugoj, ili više drugih lokacija istog vodotoka kojima se obezbeđuje potpuno iskorišćavanje energetskog potencijala.
Radi zaštite vodotokova Studenice i Lopatnice određuje se maksimalna dužina derivacije po jednoj MHE od 1300 metara, u skladu sa dužinom cevovoda za izdatu MHE Manastira Studenica, posebno uzimajući u obzir projektovane količine vode nakon izgradnje vodozahvata.
Moguća je izgradnja MHE snage do 100KW na svim vodotokovima uz uslove svih nadležnih preduzeća i institucija pod uslovom da ne ometa rad MHE većih od 100KW na istim vodotokovima.
Moguća je izgradnja MHE snage 100KW do 0,5MW na vodotokovima koji nisu obeleženi Katastrom iz 1987. godine, pod uslovom da dužina cevovoda nije veća od 1300 metara ili da zauzetost rečnog toka nije veća od 50% ukupne dužine predmetnog vodotoka.
Veličina i oblik parcele za smeštaj mašinskog postrojenja mora omogućiti izgradnju objekta, s tim da zauzetost parcele ne pređe 50%.
Obezbediti pristupni put parceli mašinskog postrojenja u profilu koji omogućava nesmetanu izgradnju i redovno servisiranje, bilo kao posed, bilo kao službenost prolaza (a u skladu sa članom 69. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 – ispravka, 64/10 – US i 24/11)).
Energetska dozvola se izdaje za objekte MHE kapaciteta većeg od 1MW saglasno Zakonu o energetici („Službeni glasnik RS”, broj 57/11).
Za postrojenja za proizvodnju energije iz hidropotencijala snage preko 2MW može se zahtevati procena uticaja na životnu sredinu i obavezno je podnošenje zahteva za odlučivanje o potrebi procene uticaja na životnu sredinu. Odluku donosi nadležni organ izdavanjem rešenja o potrebi izrade studije o proceni uticaja koja zavisi od lokacije, dokumentacije i slično.
Za postrojenja za proizvodnju energije iz hidropotencijala bez obzira na kapacitet, podnosi se zahtev za odlučivanje o potrebi izrade studije o proceni uticaja ako se realizuju u zaštićenom prirodnom dobru i zaštićenoj okolini nepokretnog kulturnog dobra, kao i u drugim područjima posebne namene.
Za sve objekte MHE obavezna je izrada Studije izvodljivosti i Idejnog projekta iz člana 118. Zakona o planiranju i izgradnji.
Ova pravila za izgradnju MHE mogu se realizovati samo u slučajevima kada nisu u sukobu sa potrebama funkcionisanja sistema hidroelektrana na Ibru, i pod uslovom, da je kota ispusta iz mašinskog postrojenja MHE iznad kote maksimalnog uspora na reci Ibar, odnosno iznad kote površine javne namene u skladu sa ovim Planom.
3.5. PRAVILA ZA IZGRADNJU STANICA ZA SNABDEVANJE MOTORNIH VOZILA GORIVOM UZ DRŽAVNE PUTEVE PRVOG I DRUGOG REDA
Stanica za snabdevanje motornih vozila goriva je objekat koji je po svojoj funkciji prateći sadržaj puta a obuhvata površine i zgrade za snabdevanje gorivom i druge usluge koje su u vezi sa potrebama vozila i vozača.
Stanica za snabdevanje motornih vozila gorivom grade se na način određen tehničkim propisima o izgradnji ovih objekata kao i o uskladištenju i pretakanju goriva.
Kriterijumi za izgradnju ovih objekata su saobraćajni, prostorno urbanistički, kriterijum kvaliteta životne sredine i ostali.
Zabranjena je lokacija ovih stanica za snabdevanje motornih vozila gorivom u području pojasa vodozaštite i iznad vodonosnih slojeva (podzemnih izvorišta).
Zabranjena je lokacija ovih stanica za snabdevanje motornih vozila gorivom blizu vodotoka i zaštićenih prirodnih dobara (izuzev uz posebne saglasnosti nadležnih institucija za ovu oblast).
Obavezni su zasadi visokog rastinja – tampon zona, oko ovih objekata radi smanjenja aero zagađenja i buke.
Za izgradnju ovih objekata obavezno je pribavljanje uslova upravljača puta i protivpožarni uslovi.
V IMPLEMENTACIJA
1. INSTITUCIONALNI OKVIR I UČESNICI U IMPLEMENTACIJI
Institucionalni okvir implementacije ovog Prostornog plana, u užem smislu, predstavljaju institucije koje će direktno i neposredno implementirati politiku i koncepciju izgradnje i razvoja objekata i sistema posebne namene, odnosno sistema kaskadnih hidroelektrana na reci Ibar. U tom smislu, institucionalni okvir implementacije Prostornog plana čine:
Privredno društvo „Ibarske hidroelektrane” d.o.o. iz Kraljeva, kroz investiranje daljih aktivnosti na projektovanju, izgradnji i korišćenju sistema hidroelektrana, odnosno kao nosilac aktivnosti od posebne namene;
Ministarstvo nadležno za poslove energetike i infrastrukture i JP „Elektroprivreda Srbije”, kroz dalju razradu politika koje se odnose na proizvodnju i distribuciju električne energije, kao i kroz koordinaciju sa Privrednim društvom „Ibarske hidroelektrane” kao nosiocem investicije;
Ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja i urbanizma i Republička agencija za prostorno planiranje, kroz kontrolu daljih aktivnosti na izradi planske i tehničke dokumentacije, upravnog postupka izdavanja potrebnih dozvola i odobrenja, kao i ocenjivanje potrebe i opravdanosti izmene i dopune pojedinih rešenja ovog prostornog plana;
Ministarstvo nadležno za poslove vodoprivrede i JVP „Srbijavode” , kroz kontrolu i sprovođenje aktivnosti korišćenja upravljanja i zaštite voda, u skladu sa Zakonom o vodama;
Jedinice lokalne samouprave Grada Kraljeva i Opštine Raška, kroz kontrolu daljih aktivnosti na izradi planske i tehničke dokumentacije na lokalnom nivou, kontrolu upravnog postupka izdavanja potrebnih dozvola i odobrenja, delimično investiranje u izgradnju pojedinih infrastrukturnih objekata i sistema, kao i objekata kompatibilnih posebnoj nameni prostora (objekti u funkciji turizma), i dr.
Institucionalni okvir implementacije, u širem smislu, čine sve institucije i organi koji će posredno učestvovati u implementaciji planskih rešenja, i to: 1) u oblasti zaštite i korišćenja prirodnih sistema i resursa – ministarstva nadležna za poslove poljoprivrede, šumarstva, vodoprivrede i rudarstva; JP „Srbijašume”; JP „Srbijavode” i dr; 2) u oblasti razvoja mreže naselja, javnih službi i demografske politike – ministarstvo nadležno za poslove lokalne samouprave, regionalnog razvoja i dr.; lokalne samouprave Grada Kraljeva i Opštine Raška; nevladine organizacije i druga pravna lica (u državnom ili privatnom vlasništvu); 3) u oblasti razvoja privrede – ministarstva nadležna za poslove poljoprivrede, industrije, privrede, turizma i dr; turističke organizacije na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou; nevladine organizacije i lokalna udruženja privrednika i preduzetnika; i druga pravna lica i dr; 4) u oblasti razvoja saobraćaja i infrastrukturnih sistema – ministarstva nadležna za poslove saobraćaja, infrastrukture, telekomunikacija i dr; JP „Putevi Srbije”; JP „Elektroprivreda Srbije”; JP „Elektromreža”; javna preduzeća na lokalnom nivou; i dr; 5) u oblasti zaštite životne sredine, prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara – ministarstva nadležna za poslove životne sredine, kulture, turizma i dr; Agencija za zaštitu životne sredine; Zavod za zaštitu prirode Republike Srbije; Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; turističke organizacije na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou; nevladine organizacije i lokalna udruženja; i dr.
2. SPROVOĐENJE PLANA
U skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji, Prostorni plan područja posebne namene sistema hidroelektrana na Ibru se sprovodi na dva osnovna načina, i to: 1) direktno (neposredno), izdavanjem lokacijske dozvole za objekte i sisteme posebne namene; i 2) daljom planskom razradom i sprovođenjem prostornih i urbanističkih planova, prvenstveno Prostornog plana Grada Kraljeva i Prostornog plana opštine Raška.
2.1. DIREKTNO SPROVOĐENJE PROSTORNOG PLANA
Prostorni plan predstavlja planski osnov za izdavanje lokacijske dozvole, u skladu sa članom 57. Zakona, odnosno u skladu sa pravilima uređenja i građenja, za sledeće objekte i sisteme posebne namene:
za potrebe izgradnje deset hidro-elektrana na reci Ibar (Lakat, Maglič, Dobre strane, Bela glava, Gradina, Cerje, Glavica, Ušće, Gokčanica i Bojanići), odnosno izgradnje brana i formiranje akumulacija, izgradnje objekata za mašinska postrojenja i upravne zgrade, izgradnje pristupnih puteva do postrojenja i kruna brane, izgradnje drugih pratećih objekata i infrastrukturnih sistema u funkciji hidro-elektrana i njihovog povezivanja na postojeće i planirane infrastrukturne mreže (uključujući i planirana razvodna postrojenja 110 kV);
za potrebe izgradnje novih deonica državnog puta I reda br. 22, odnosno izmeštanje postojećih deonica koje se potapaju usled formiranja akumulacija, i to: izmeštanje deonice na profilu HE Maglič od okvirne stacionaže na km 396+035.89 do km 399+525.71; izmeštanje deonice na profilu HE Dobre strane od km 401+403.00 do km 403+600.00; izmeštanje deonice na profilu HE Bela glava od okvirne stacionaže na km 406+075.96 do km 407+226.29; izmeštanje deonice na profilu HE Cerje od okvirne stacionaže na km 413+712.27 do km 415+777.62; za potrebe izgradnje planiranih mostova i lokalnih puteva određenih na zemljištu javne namene ovim planom.
Pre izdavanja lokacijske dozvole obavezna je izrada urbanističkog projekta za potrebe izgradnje objekata u turističkim zonama, i to za sledeće objekte:
za potrebe izgradnje objekata u funkciji turizma, ugostiteljastva, sporta i rekreacije na akvatorijama i obalama novoformiranih akumulacija, odnosno u turističkim zonama određenim ovim planom (na osnovu pravila ovog plana, Poglavlje 2.3.); i
za potrebe izgradnje objekata drugih namena (dopunske i prateće aktivnosti, npr. stanovanje, poslovanje, privreda i dr.) u turističkim zonama određenim ovim planom, pri čemu se primenjuju pravila iz „Pravilnika o opštim pravilima za parcelaciju, regulaciju i izgradnju” („Službeni glasnik RS”, broj 50/11).
Na osnovu navedenog, a u skladu sa popisom katastarskih parcela za potrebe izgradnje objekata i sistema javne namene (Poglavlje 2.), ovaj Prostorni plan predstavlja osnov za proglašavanje javnog interesa i eksproprijaciju zemljišta i objekata za potrebe izgradnje hidro-elektrana, formiranje akumulacija i izgradnje putne i druge infrastrukture. U slučaju neslaganja tekstualnog opisa katastarskih parcela javne namene i grafičkih priloga plana regulacije i nivelacije, merodavni su grafički prilozi.
Do privođenja prostora planiranoj nameni i eksproprijacije zemljišta, u površinama javne namene određenim ovim planom, moguće je samo tekuće održavanje postojećih objekata, sanacija i rekonstrukcija, bez promene građevinskih elemenata, gabarita i volumena objekata.
U toku sprovođenja ovog Prostornog plana moguća je izmena prostornog rešenja fizičkih struktura (sadržanim u tematskim kartama detaljnog prikaza posebne namene sa planom regulacije i nivelacije), uz uslov da se time ne menja granica planiranih površina javne namene, odnosno granica celina i zona posebne namene.
2.2. SPROVOĐENJE PROSTORNOG PLANA IZRADOM URBANISTIČKIH PLANOVA
Za potrebe izgradnje planirane elektroenergetske mreže u cilju povezivanja planiranih hidroelektrana u sistem i njegovog daljeg povezivanja na širu elektroenergetsku mrežu, obavezna je izrada planova detaljne regulacije, i to za:
sektor 1 – kao nizvodni sektor (Bogutovac) sa vezama razvodnog postrojenja Bogutovac, hidroelektrane „Lakat” i „Maglič” i veza razvodno postrojenje Bogutovac postojeći dalekovod 110 kV Kraljevo – Raška. Granice Plana detaljne regulacije je koridor od 15.00m (po 7.50m levo i desno od ose dalekovoda a u skladu sa čl. 23. „Pravilnika o opštim pravilima za parcelaciju, regulaciju i izgradnju” („Službeni glasnik RS”, broj 50/11).
sektor 2 – srednji sektor „Bela glava” i obuhvata dalekovode 110 kV iz razvodnog postrojenja „Bela glava” sa vezama do hidroelektrana „Dobre strane”, „Bela glava” i „Gradina” kao i vezom sa postojećim dalekovodom 110 kV Kraljevo – Raška. Granice Plana detaljne regulacije je koridor od 15.00m (po 7.50m levo i desno od ose dalekovoda a u skladu sa članom 23. „Pravilnika o opštim pravilima za parcelaciju, regulaciju i izgradnju” („Službeni glasnik RS” broj 50/11).
sektor 3 – uzvodni sektor „Pusto polje”, obuhvata veze hidroelektrane „Cerje”, „Glavica”, „Ušće”, „Gokčanica” i „Bojanići” sa razvodnim postrojenjem u „Pustom polju” kao i vezu razvodnog postrojenja „Pusto polje” sa novim dalekovodom Kraljevo – Raška. Granice Plana detaljne regulacije je koridor od 15.00m (po 7.50m levo i desno od ose dalekovoda a u skladu sa članom 23. „Pravilnika o opštim pravilima za parcelaciju, regulaciju i izgradnju” („Službeni glasnik RS”, broj 50/11).
Dalekovod 2x110kV Kraljevo 3 – Novi Pazar 2.
2.2.1. Odnos Prostornog plana sa drugim planskim dokumentima i smernice za izradu i usaglašavanje planova
U obuhvatu Prostornog plana, a na području izvan površina posebne (javne) namene i turističkih zona, primenjuju se važeći planski dokumenti, i to Prostorni plan Grada Kraljeva i Prostorni plan opštine Raška, uključujući i sve važeće urbanističke planove koji su kao takvi definisani ovim prostornim planovima.
Prostorni plan Grada Kraljeva i Prostorni plan opštine Raška (koji ostaju na snazi u celosti) primenjuju se po pitanju namene površina (poljoprivredno, šumsko, vodno i građevinsko zemljište) i pravila uređenja i pravila građenja, u obuhvatu ovog Prostornog plana, a na području izvan površina posebne (javne) namene i turističkih zona.
Plan generalne regulacije naselja Ušće se ne primenjuju u delu, odnosno za područja, koja se nalaze u obuhvatu površina posebne (javne) namene i turističkih zona, odnosno u površinama planiranim za direktno sprovođenje ovim Prostornim planom.
Nadležne službe Skupštine Grada Kraljeva i Skupštine opštine Raška doneće odluku i pokrenuti postupak usaglašavanja navedenih prostornih planova sa ovim Prostornim planom, u sklopu redovne procedure izmene i dopune tih planova, ali u roku koji ne može biti duži od četiri godine.
Dalje upravljanje procesom planiranja na planskom području i implementacije ovog prostornog plana je potrebno posebno usmeravati imajući u vidu vezu javnog i privatnog sektora (odnosno međudržavni sporazum o izgradnji hidroelektrana i korišćenju energije reke Ibar), što uslovljava primenu principa kombinacije učešća javnog i privatnog sektora u implementaciji, i to na način da javne institucije vode brigu i osiguravaju implementaciju po pitanju zakonodavnog okvira, namene zemljišta i politike korišćenja zemljišta, na kome se razvoj nalazi u rukama javno-privatnih investitora (developera). Kako bi se obezbedila neophodna koordinacija u implementaciji Prostornog plana, potrebno je primeniti posebne principe koji podrazumevaju: kontinualno preispitivanje i noveliranje Plana, što povećava verovatnoću da planske odluke budu međusobno usklađene i usaglašene sa novim okolnostima i koncepcijama; sagledavanje i definisanje implikacija implementacije planskih odluka i rešenja, kao i uticaja strateškog okvira na postojeće planove i drugu razvojnu dokumentaciju; međusobno usklađivanje programsko-projektnih elemenata koji se odnose na implementaciju, kao i mera i instrumenata implementacije; i, uravnotežavanje formalnih i neformalnih koraka u implementaciji, odnosno planskoj komunikaciji i interakciji (u cilju izbegavanja da neformalne procedure prethode formalnim procedurama)
U slučaju izrade novih prostornih i urbanističkih planova koji bi obuhvatili deo područja ovog prostornog plana (izvan područja posebne/javne namene), potrebno je ispoštovati sledeće osnovne smernice, i to:
dalji razvoj višenamenskog korišćenja voda reke Ibar i njenih pritoka, koje bi, pored proizvodnje električne energije, obuhvatilo i vodosnabdevanje, melioracije, ribolov, banjski turizam i dr.;
održavanje funkcionalnosti svih infrastrukturnih sistema u dolini Ibra, prvenstveno državnog puta I reda, železničke pruge, lokalnih puteva, pristupnih puteva objektima brana i hidroelektrana, infrastrukturnih sistema i turističkih lokacija;
dalje uređenje i aktuelno korišćenje pojedinih delova toka reke Ibar i planiranih akumulacija, kao i brdsko-planinskog zaleđa, za razvoj sportsko-rekreativnog turizma;
maksimalno očuvanje postojećeg biodiverziteta, kako u zoni neposrednog priobalja, tako i na širem području.
unapređenje identiteta doline Ibra (kao centra srednjevekovne Srbije), kroz adekvatnu zaštitu, uređenje i prezentaciju kulturno-istorijskih spomenika i bogatog nasleđa;
arhitektonsko i vizuelno skladno uklapanje novih objekata u neposrednoj blizini akumulacija sa prirodnim ambijentom kaskadnih akumulacija u dolini Ibra.
Izrada urbanističkih projekata i urbanističkih planova na području ovog prostornog plana (izvan obuhvata posebne/javne namene) moguća je u skladu sa važećim prostornim planovima jedinica lokalne samouprave i urbanističkim planovima.
2.2.2. Sprovođenje Prostornog plana u sektorskim planovima i programima
Sprovođenje i usaglašavanje planskih koncepcija, rešenja i propozicija utvrđenih ovim prostornim planom u sektorskim planovima i programima u skladu sa zakonom, obezbeđuju:
upravljač zaštićenog područja, donošenjem plana upravljanja i godišnjih programa upravljanja zaštićenim područjem;
Republički zavod za zaštitu spomenika kulture i Zavod za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu, u saradnji s nadležnim lokalnim samoupravama i privatnim sektorom, utvrđivanjem srednjoročnih i godišnjih programa istraživanja i zaštite nepokretnih kulturnih dobara.
ministarstvo nadležno za vodoprivredu, odnosno Republička direkcija za vode, u saradnji sa JVP „Srbijavode”, usklađivanjem godišnjih programa izgradnje, rekonstrukcije i održavanja vodoprivrednih objekata u Republici Srbiji; izradom projekta antierozione zaštite za slivove planiranih akumulacija; donošenjem programa monitoringa kvaliteta vode i zaštite voda, a u saradnji sa ministarstvom nadležnim za zaštitu životne sredine;
organi lokalne samouprave, donošenjem srednjoročnih i godišnjih programa razvoja vodovodne i kanalizacione infrastrukture; planova i dvogodišnjih programa upravljanja otpadom i odlukama o komunalnom redu;
organi lokalne samouprave, u saradnji sa ministarstvom nadležnim za vodoprivredu, donošenjem plana za proglašenje erozionih područja i plana odbrane od bujičnih poplava na vodotokovima van sistema redovne odbrane od poplava;
organi lokalne samouprave, uz pomoć nadležnog ministarstva, turističkih organizacija i turoperatera, različitih nevladinih i drugih organizacija, donošenjem programa razvoja turizma i programa promotivnih aktivnosti;
organi lokalne samouprave, u saradnji sa ministarstvom nadležnim za poljoprivredu i šumarstvo, asocijacijama poljoprivrednih proizvođača i vlasnicima zemljišta, donošenjem programa uređenja poljoprivrednog i šumskog zemljišta;
JP „Srbijašume”, revizijom opštih osnova gazdovanja šumama za šumska područja obuhvaćena ovim Prostornim planom i posebnih osnova gazdovanja šumama za gazdinske jedinice obuhvaćene ovim Prostornim planom; u saradnji sa vlasnicima zemljišta, izradom programa gazdovanja šumama i pošumljavanja zemljišta u privatnom vlasništvu, kojima bi se pouzdanije utvrdilo stanje ovih šuma, a planovima gazdovanja uvažili opšti zaštitni i posebni posednički interesi za svaki deo šume;
Lovački savezi i korisnici lovnog područja, revizijom, odnosno donošenjem lovnih osnova za gazdovanje lovnim područjem i lovištima i godišnjih planova gazdovanja lovištima u obuhvatu ovog prostornog plana;
JP „Putevi Srbije”, u saradnji sa nadležnim lokalnim samoupravama, usklađivanjem srednjoročnih i godišnjih programa izgradnje, rehabilitacije i održavanja državnih puteva;
nadležne lokalne samouprave, odnosno opštinska javna preduzeća nadležna za puteve, usklađivanjem srednjoročnih i godišnjih programa razvoja opštinskih puteva;
nadležne lokalne samouprave u saradnji s ministarstvom nadležnim za zaštitu životne sredine, realizacijom akcionih programa zaštite životne sredine, preko lokalnih ekoloških akcionih planova (LEAP);
lokalne samouprave, donošenjem planova upravljanja otpadom kojima će se utvrditi mreža transfer stanica i način upravljanja otpadom; i dr.
3. PRIORITETNA PLANSKA REŠENJA I MERE I INSTRUMENTI IMPLEMENTACIJE
Izgradnja deset hidro-elektrana na reci Ibar (Lakat, Maglič, Dobre strane, Bela glava, Gradina, Cerje, Glavica, Ušće, Gokčanica i Bojanići), sa svim pratećim objektima i infrastrukturnim sistemima predstavlja prioritet u razvoju energetskog sektora Republike Srbije i JP „Ibarske hidroelektrane” kao nosioca aktivnosti i investicija. U okvirnom vremenskom horizontu Prostornog plana od pet godina predviđa se izgradnja i puštanje u rad celokupnog planiranog sistema od deset hidroelektrana.
Kao prioritet u realizaciji sistema hidroelektrana, odnosno prva faza u implementaciji Plana do kraja 2015. godine, posebno se izdvaja:
izmeštanje deonice dražavnog puta I reda br. 22 na profilu HE Dobre strane od km 401+403.00 do km 403+600.00;
izmeštanje deonice dražavnog puta I reda br. 22 na profilu HE Bela glava od okvirne stacionaže na km 406+075.96 do km 407+226.29;
izgradnja pristupnog puta na profilu HE Dobre strane, priključak na državni put I reda br. 22 (pristupni put za mašinsku zgradu i krunu brane) na km 401+579.00 i na km 401+946.00;
izgradnja pristupnog puta na profilu HE Bela glava, priključak na državni put I reda br. 22 (pristupni put za mašinsku zgradu i krunu brane) na km 406+369.50;
izgradnja HE Dobre strane i HE Bela glava sa svim pratećim mašinskim objektima i sistemima;
izgradnja i kompletiranje planirane elektro-energetske mreže i povezivanje HE Dobre strane i HE Bela glava u elektro-energetski sistem;
izmeštanje deonice dražavnog puta I reda br. 22 na profilu HE Maglič od okvirne stacionaže na km 396+035.89 do km 399+525.71, i izmeštanje deonice na profilu HE Cerje od okvirne stacionaže na km 413+712.27 do km 415+777.62;
uređenje prostora i razvoj sportsko-turističkih centara Lakat, Bogutovac i Maglič, a u skladu sa dinamikom realizacije sistema i objekata HE Lakat i HE Maglič.
Osnovne plansko-programske mere i instrumenti implementacije ovog prostornog plana su: 1) izrada projekata parcelacije i preparcelacije za površine javne namene; 2) izrada elaborata o eksproprijaciji za površine javne namene; 3) izrada tehničke dokumentacije (idejnih i glavnih projekata) za svaku od planiranih hidro-elektrana i za deonice dražavnog puta I reda br. 22 koje se izmeštaju; 4) izrada Opšteg plana odbrane od poplava, izrada operativnih planova odbrane od poplava za svaku od hidroelektrana, kao i izrada Plana za proglašenje erozionih područja i odbranu od bujičnih poplava za Opštinu Raška. Definisanje posebnih normativno-pravnih, finansijskih ili organizacionih mera i instrumenata implementacije će biti sprovedeno kroz dalju izradu i reviziju tehničke dokumentacije.
Posebna organizaciona mera i instrument implementacije jeste uspostavljanje sistema za osmatranje i obaveštavanje, koji će kontinualno i u realnom vremenu da obezbedi sve podatke za praćenje stanja akumalacija i brana u redovnim uslovima eksploatacije, a u periodima formiranja poplavnih talasa da omogući obaveštavanje i uzbunjivanje stanovništva na ugroženom području duž akumulacija i nizvodno od brana.
Obaveza Privrednog društvo „Ibarske hidroelektrane” d.o.o. iz Kraljeva, kao nosioca investicije na izgradnji sistema Ibarskih hidroelektrana, jeste da u potpunosti finansira izradu tehničke dokumentacije i celokupno izvođenje radova, za:
Izgradnju objekata i sistema posebne namene i to:
hidroelektrana i brana, sa svim pratećim objektima kao što su pristupni putevi, upravne zgrade i mašinska postorjenja i druga potrebna infrastruktura;
objekata zaštite od voda i obaloutvrda;
objekata antierozivne zaštite;
razvodnih postrojenja i priključnih dalekovoda 110 kV; i
izmeštanje i izgradnju četiri nove deonice dražavnog puta I reda M 22.
Izgradnju drugih objekata od značaja za dalji razvoj jedinica lokalne samouprave i korišćenje planskog područja i to:
svih postojećih infrastrukturnih objekata i sistema koji se izmeštaju iz zona posebne namene, ili čiji režim rada se remeti i zahteva odgovarajuće rekonstrukcije;
novog mosta preko Ibra u naselju Bogutovac;
novog mosta preko Ibra kod Magliča;
nasipanja terena i platoa za izgradnju sportskog turističkog centra u Magliču;
kajak staze Maglič – Lakat, sa svim potrebnim radovima na uređenju korita Ibar, kao i izgradnja i uređenje platoa za potrebe korišćenja kajak staze;
kajak staze Ušće nizvodno od HE Ušće (orijentacione dužine oko 300m);
pešačke staze od brane Maglič do novog mosta u Magliču, odnosno do srednjevekovnog grada Magliča;
novih deonica lokalnih i nekategorisanih puteva koji se potapaju; i
prelaza za motorna vozila preko brana Gradina i Cerje.