Na osnovu člana 43. stav 4. Zakona o zaštiti životne sredine („Službeni glasnik RS”, br. 66/91, 83/92, 53/93-dr.zakon, 67/93-dr.zakon, 48/94-dr.zakon, 53/95 i 135/04) i člana 42. stav 1. Zakona o Vladi („Službeni glasnik RS”, br. 55/05, 71/05- ispravka, 101/07 i 65/08),
Vlada donosi
U R E D B U
O ZAšTITI SPOMENIKA PRIRODE „PREBREZA”
Član 1.
Deo područja doline Gluvog potoka u selu Prebreza kod Blaca, na južnim padinama Velikog Jastrepca, stavlja se pod zaštitu kao spomenik prirode pod imenom „Prebreza” i utvrđuje za zaštićeno prirodno dobro od izuzetnog značaja, odnosno I kategorije (u daljem tekstu: Spomenik prirode „Prebreza”).
Član 2.
Spomenik prirode „Prebreza” stavlja se pod zaštitu da bi se u interesu nauke, obrazovanja i kulture očuvalo nalazište fosilnih ostataka kičmenjaka, odnosno kostiju sisara iz epohe geološke istorije označene kao srednji miocen, koje predstavlja u Evropi i svetu poznato a na Balkanskom poluostrvu najznačajnije paleontološko mesto sa neogenom sisarskom faunom starosti 14-15 miliona godina koju čini 12 do sada istraženih vrsta krupnih sisara među kojima je nekoliko vrsta otkriveno na ovom mestu po prvi put u Evropi a dve fosilne vrste (miocenska hijena – Precrocuta miocenica Pavlović&Thenius 1965 i mocenska preteča gazele – Hipsodontus serbicus P a v l o v i ć 1969) su nove za nauku.
Član 3.
Spomenik prirode „Prebreza” nalazi se na teritoriji opštine Blace, na delu područja katastarske opštine Prebreza koji je obuhvaćen kat. parc. br. 184/deo, 185/3/ deo, 186/deo, 187/ deo, 188/ deo, 189/ deo, 513/ deo, 514/ deo, 976/ deo, 985/ deo, 987/ deo, 988/ deo i 989/ deo.
Ukupna površina zaštićenog područja Spomenika prirode „Prebreza” je 0,86 hektara, od čega je 0,78 hektara u privatnoj svojini, a 0,08 hektara u državnoj svojini. Opis granice granice zaštićenog područja Spomenika prirode „Prebreza” sa grafičkim prikazom na kopiji katastarskog plana odštampan je uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Član 4.
Na području Spomenika prirode „Prebreza” utvrđuje se režim zaštite II stepena u skladu sa zakonom, kojim se:
1. zabranjuju:
1) izgradnja objekata;
2) eksploatacija mineralnih sirovina i korišćenje materijala iz korita i sa obala potoka;
3) zemljani i građevinski radovi osim radova na održavanju i rehabilitaciji nekategorisanog seoskog puta, postavljanja privremenih objekata i uređenja i infrastrukturnog opremanja prostora za potrebe naučnog i obrazovnog rada, čuvanja zaštićenog područja i prihvata posetilaca;
4) iskopavanje, oštećivanje, uništavanje i prisvajanje fosilnih ostataka, osim iskopavanja, obrade i prikazivanja paleontoloških nalaza u okviru naučnoistraživačkog i obrazovnog rada i u kulturne svrhe;
5) odlaganje komunalnog, građevinskog, industrijskog i drugog otpada;
6) radnje koje mogu izazvati zagađenje voda, vazduha, zemljišta, stvarati prekomernu buku i nepovoljno uticati na estetska obeležja zaštićenog prostora;
7) čista seča i krčenje šume koje nije u funkciji istraživanja i uređenja paleontološkog mesta.
2. obezbeđuju: paleontološka, stratigrafska i litološka istraživanja; konzervacija i izlaganje fosilnih ostataka; poseta u obrazovne svrhe i drugi vidovi obrazovnog rada, poseta u rekreativne i kulturološke svrhe; radovi na prikazivanju i korišćenju vrednosti zaštićenog područja u naučne, obrazovne, rekreativne i kulturne svrhe; radovi na uređenju prostora u cilju prihvata posetilaca i unapređenja estetike ambijenta; radovi na unapređenju stanja šumske vegetacije i zaštiti zemljišta od erozije.
Član 5.
Spomenik prirode „Prebreza” poverava se na staranje Fondu za ekologiju opštine Prokuplje, Prokuplje (u daljem tekstu: Staralac).
Staralac je dužan da:
1) čuva zaštićeno prirodno dobro i sprovodi utvrđene režime zaštite, odnosno propisane zabrane i pravila unutrašnjeg reda;
2) obeležava zaštićeno prirodno dobro i njegovu granicu;
3) donosi program upravljanja, akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, godišnji program upravljanja i izveštaj o njegovom izvršavanju;
4) inicira donošenje odgovarajućeg urbanističkog plana;
5) organizuje sprovođenje programa upravljanja, a posebno podstiče i prati izradu i primenu programa i projekata zaštite, naučnih istraživanja i obrazovanja, uređenja prostora i prikazivanja prirodnih vrednosti;
6) evidentira prirodne vrednosti i organizuje nadgledanje tih vrednosti i njihovih promena;
7) uspostavlja i razvija saradnju sa vlasnicima i korisnicima zemljišta na čuvanju, održavanju, uređenju i korišćenju zaštićenog područja.
Član 6.
Zaštita i razvoj Spomenika prirode „Prebreza” sprovodi se prema programu upravljanja koji se donosi kao srednjoročni dokument za period od pet godina.
Program upravljanja iz stava 1. ovog člana naročito sadrži:
1) ciljeve zaštite i razvoja, uslove, mere, pogodnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje;
2) prikaz osnovnih vrednosti i prirodnih bogatstava zaštićenog prirodnog dobra i njihovih glavnih korisnika;
3) prioritetne zadatke na čuvanju i održavanju zaštićenog prirodnog dobra, praćenju stanja i tehničkoj zaštiti prirodnih vrednosti, kao i na očuvanju kvaliteta voda, vazduha, zemljišta i drugih činilaca životne sredine;
5) zadatke za razvoj turizma i rekreacije, uređenja predela i izgradnje objekata u funkciji zaštićenog prirodnog dobra;
6) prioritetne naučnoistraživačke i obrazovne zadatke;
7) prioritetne zadatke na prikazivanju vrednosti zaštićenog prirodnog dobra;
8) vrstu i sadržaj dokumentacije za sprovođenje ciljeva i zadataka na praćenju, očuvanju i unapređenju stanja prirodnih vrednosti, održivog korišćenja tih vrednosti u naučne, obrazovne, rekreativne i druge svrhe;
9) zadatke na uspostavljanju partnerskih odnosa sa mesnim stanovništvom i drugim vlasnicima i korisnicima nepokretnosti;
10) dinamiku i subjekte realizacije programskih zadataka;
11) sredstva potrebna za realizaciju programa upravljanja i način njihovog obezbeđenja.
Na program upravljanja iz stava 1. ovog člana, na koji su prethodno pribavljena mišljenja ministarstava nadležnih za poslove nauke, prosvete, kulture, turizma, poljoprivrede, šumarstva, vodoprivrede i finansija, saglasnost daje ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Program upravljanja iz stava 1. ovog člana ostvaruje se godišnjim programom upravljanja. Godišnji program upravljanja za narednu godinu, zajedno sa izveštajem o ostvarivanju programa u tekućoj godini, Staralac dostavlja Ministarstvu do 15. decembra.
Član 7.
Staralac je dužan da obezbedi unutrašnji red i čuvanje zaštićenog prirodnog dobra u skladu sa aktom koji donosi uz saglasnost Ministarstva.
Aktom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se pravila za sprovođenje propisanih režima zaštite, a naročito: način na koji će se ponašati posetioci, vlasnici i korisnici nepokretnosti pri kretanju, boravku i obavljanju delatnosti na zaštićenom prirodnom dobru; mesta, površine i objekti na kojima se zabranjuje ili ograničava obavljanje određenih radnji kao i trajanje tih mera; način saradnje sa fizičkim i pravnim licima koji po različitom osnovu koriste ili su zainteresovani za korišćenje zaštićenog prirodnog dobra; uslovi zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i obrazovnih aktivnosti; mesta i uslovi za odlaganje otpada; način održavanja urednosti i čistoće zaštićenog područja; način i organizacija čuvanja zaštićenog prirodnog dobra, oprema i sredstva neophodna za čuvanje i održavanje.
Pravila određena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije za sprovođenje režima zaštite, Staralac je dužan da oglasi i na pogodan način učini dostupnim posetiocima i korisnicima.
Član 8.
Sredstva za sprovođenje programa upravljanja Spomenika prirode „Prebreza” obezbeđuju se iz prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Staraoca, iz budžeta Republike Srbije, od naknade za korišćenje zaštićenog prirodnog dobra i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Član 9.
Program upravljanja i godišnji program upravljanja Spomenika prirode „Prebreza” Staralac će doneti u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Do donošenja dokumenata iz stava 1. ovog člana, Staralac će poslove zaštite i razvoja obavljati prema privremenom programu upravljanja koji će doneti u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe, uz saglasnost Ministarstva.
Staralac će u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, u saradnji sa Republičkim geodetskim zavodom i Zavodom za zaštitu prirode Srbije, identifikovati granice Spomenika prirode „Prebreza” na terenu i katastarskom planu.
Član 10.
Planovi uređenja prostora, šumske, lovne, vodoprivredne, poljoprivredne i druge osnove i drugi programi koji obuhvataju zaštićeno prirodno dobro usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije i programom upravljanja iz člana 6. stav 1. ove uredbe.
Član 11.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
05 broj:
U Beogradu,
V L A D A
PRVI POTPREDSEDNIK VLADE –
ZAMENIK PREDSEDNIKA VLADE
OPIS GRANICE
SPOMENIKA PRIRODE „PREBREZA”
Granica Spomenika prirode „Prebreza” počinje na desnoj obali Gluvog potoka, preseca korito tog potoka, katastarska parcela broj (u daljem tekstu: k.p.br.), katastarska opština Prebreza, teritorija opštine Blace, zatim seče k.p.br. 976 tako što prvo ide prema jugoistoku na dužini 10 metara, zatim skreće prema severoistoku na dužini 20 metara a onda prema severozapadu na dužini 30 metara, dolazi do međe k.p.br. 985, ide tom međom 8 metara, onda seče k.p.br. 985 u pravcu severoistoka na dužini 60 metara, savija prema severozapadu na dužini 8 metara i dolazi do međe k.p.br. 987, seče tu parcelu prvo u pravcu severoistoka na dužini 35 metara a zatim u pracu severa na dužini 40 metara, dolazi do međe k.p.br. 988 i seče tu parcelu u generalnom pravcu severa na dužini 135 metara. Granica zatim dolazi do nekategorisanog seoskog puta k.p.br. 185/3, seče taj put i nastavlja u pravcu severa kroz k.p.br. 188 na dužini 50 metara a onda kroz k.p.br. 187 na dužini 40 metara, dolazi do međe k.p.br. 186 i seče tu parcelu u pravcu severa na dužini 15 metara, zatim skreće prema zapadu na dužćini 5 metara, seče Gluvi potok i nastavlja u pravcu severozapada na dužini 5 metara međom k.p.br. 183 i 184. Na ovom mestu granica skreće prema jugu sekući k.p.br. 184 na dužini 50 metara, dolazi do međe k.p.br. 513 i ide kroz tu parcelu generalnim pravdem prema jugu na dužini 100 metara, dolazi do seoskog nekategorisanog puta k.p.br. 515, seče taj put i ide njegovom jugoistočnom ivicom odnosno međom k.p.br. 514 na dužini 60 metara, onda nastavlja generalnim pravcem prema jugozapadu sve kroz katastarsku parcelu 514 na dužini 260 metara a zatm skreće prema jugoistoku kroz istu parcelu na dužini 10 metara i dolazi do početne tačke na desnoj obali Gluvog potoka.