PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA
O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANjE
Član 1.
U Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Službeni glasnik RS“, br. 84/04 i 61/05), u članu 13. posle stava 1. dodaje se novi stav 2, koji glasi:
“Osnovica doprinosa za zaposlene i za poslodavce iz stava 1. ovog člana ne umanjuje se za iznos od 5.000 dinara iz člana 15a stav 2. Zakona o porezu na dohodak građana.“
Posle dosadašnjeg stava 2, koji postaje stav 3, dodaje se stav 4, koji glasi:
“Osnovica doprinosa za zaposlene i za poslodavce je i penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond koji poslodavac plaća na teret sopstvenih sredstava za zaposlene – članove dobrovoljnog penzijskog fonda, po zakonu koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove, iznad iznosa od 3.000 dinara mesečno.“
U dosadašnjem stavu 3, koji postaje stav 5, reči: “iz st. 1. i 2.“ zamenjuju se rečima: “iz st. 1. do 4.“.
Član 2.
U članu 19. reči: “organizacije za obavezno zdravstveno osiguranje“ zamenjuju se rečima: “obaveznog zdravstvenog osiguranja“.
Član 3.
U članu 25. stav 2. reč: “mesečnu“ zamenjuje se rečju: “tromesečno“, a posle reči: “iznosa“ dodaju se reči: “pomnoženom koeficijentom tri“.
Član 4.
Posle člana 35. dodaje se član 35a, koji glasi:
“Član 35a
U osnovicu doprinosa ne uračunava se novčano primanje po osnovu naknade iz kupoprodajne cene ostvarene prodajom kapitala u postupku privatizacije društvenog i državnog kapitala, koje se isplaćuje fizičkom licu u skladu sa zakonom u iznosu do 200 evra u dinarskoj protivvrednosti za svaku punu godinu radnog staža u subjektu privatizacije.“
Član 5.
U članu 37. stav 1. procenat: “40%“ zamenjuje se procentom: “35%“ .
Član 6.
U članu 38. stav 1. procenat: “40%“ zamenjuje se procentom: “35%“ .
Član 7.
U članu 45. st. 1. i 2. reči: “godinu dana“ zamenjuju se rečima: “šest
meseci“.
U stavu 4. broj: “60“ zamenjuje se brojem: “30“.
Posle stava 4. dodaje se novi stav 5, koji glasi:
“Izuzetno od odredbe stava 4. ovog člana, poslodavac nastavlja da koristi olakšicu za preostalo vreme korišćenja olakšice, ukoliko zaposlenom prestane radni odnos otkazom ugovora o radu od strane zaposlenog, a poslodavac umesto njega u roku od najviše 15 dana od dana prestanka radnog odnosa zaposli drugo lice iz stava 1, odnosno iz stava 2. ovog člana.“
Dosadašnji st. 5. i 6. postaju st. 6. i 7.
Posle dosadašnjeg stava 6, koji postaje stav 7, dodaje se stav 8, koji glasi:
“Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.“
U dosadašnjem stavu 7, koji postaje stav 9, reči: “rada i zapošljavanja“, zamenjuju se rečima: “rada, zapošljavanja i socijalne politike.“
Član 8.
Posle člana 45. dodaju se čl. 45a i 45b, koji glase:
“Član 45a
Poslodavac koji zaposli lice koje se u smislu zakona kojim se uređuje rad smatra pripravnikom, koje je na dan zaključenja ugovora o radu mlađe od 30 godina i koje je kod Nacionalne službe za zapošljavanje prijavljeno kao nezaposleno lice, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, za period od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica.
Poslodavac koji zaposli na neodređeno vreme lice koje je na dan zaključenja ugovora o radu mlađe od 30 godina, a koje je prijavljeno kao nezaposleno lice kod Nacionalne službe za zapošljavanje najmanje tri meseca bez prekida pre zasnivanja radnog odnosa, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, za period od dve godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica.
Novozaposlenim licem, u smislu st. 1. i 2. ovog člana, smatra se lice sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom koji uređuje rad i koje je prijavio na obavezno socijalno osiguranje kod nadležnih oganizacija za obavezno socijalno osiguranje.
Novozaposlenim licem iz stava 2. ovog člana neće se smatrati lice koje je pre zasnivanja radnog odnosa bilo zaposleno kod poslodavca koji je osnivač ili povezano lice sa poslodavcem kod koga zasniva radni odnos, nezavisno od toga da li je postojao prekid radnog odnosa.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz st. 1. i 2. ovog člana može ostvariti poslodavac ako se zasnivanjem radnog odnosa sa novozaposlenim licem povećava broj zaposlenih kod poslodavca u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. septembara 2006. godine.
Ako u toku korišćenja olakšice od plaćanja doprinosa za novozaposlena lica, kao i u narednom periodu od tri godine za lica iz stava 1. ovog člana, odnosno dve godine za lica iz stava 2. ovog člana, posle isteka olakšice, poslodavac smanji broj zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. septembra 2006. godine, uvećan za novozaposlena lica za koja ostvaruje olakšicu od plaćanja doprinosa, gubi pravo na olakšicu, pri čemu, u slučaju kada je olakšica ostvarena za više novozaposlenih lica, prvo gubi olakšicu za onog novozaposlenog sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.
Poslodavac je dužan da plati doprinos koji bi inače platio da nije koristio olakšicu, valorizovan primenom stope rasta cena na malo prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u roku od 30 dana od dana smanjenja broja zaposlenih u smislu stava 6. ovog člana.
Ako novozaposlenom licu prestane radni odnos u toku trajanja olakšice od plaćanja doprinosa, kao i u narednom periodu iz stava 6. ovog člana, poslodavac koji umesto njega, u roku od najviše 15 dana po prestanku radnog odnosa, zaposli drugo lice, pod uslovom da se ne smanjuje broj zaposlenih u smislu stava 6. ovog člana, nastavlja da koristi olakšicu po osnovu zaposlenja drugog novozaposlenog lica u obimu prava utvrđenog za prethodno novozaposleno lice. Ukupan period korišćenja olakšice iz ovog stava umanjuje se za vreme za koje je novozaposleno lice, kome je prestao radni odnos, radilo kod poslodavca.
Ako pripravniku iz stava 1. ovog člana prestane radni odnos u toku trajanja olakšice, poslodavac nastavlja da koristi olakšicu za novog pripravnika do isteka roka iz stava 1. ovog člana, ukoliko zaposli drugog novog pripravnika.
Ako licu iz stava 2. ovog člana prestane radni odnos u toku trajanja olakšice, poslodavac nastavlja da koristi olakšicu za novozaposleno lice mlađe od 30 godina do isteka roka iz stava 2. ovog člana, ukoliko zaposli drugo lice mlađe od 30 godina.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
Nacionalna služba za zapošljavanje plaća doprinos za novozaposlena lica za koje je poslodavac ostvario olakšicu u skladu sa odredbama st. 1. i 2. ovog člana.
Način i postupak primene odredaba ovog člana sporazumno uređuju ministar nadležan za poslove finansija, ministar nadležan za poslove rada, zapošljavanja i socijalne politike i ministar nadležan za poslove zdravlja.
Član 45b
Poslodavac koji na neodređeno vreme zaposli lice sa invaliditetom u skladu sa zakonom koji uređuje sprečavanje diskriminacije lica sa invaliditetom, za koje odgovarajućom pravno-medicinski validnom dokumentacijom dokaže invalidnost, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, za period od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica.
Novozaposlenim licem sa invaliditetom iz stava 1. ovog člana smatra se lice sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom koji uređuje rad i koje je prijavio na obavezno socijalno osiguranje kod nadležnih oganizacija za obavezno socijalno osiguranje.
Novozaposlenim licem sa invaliditetom iz stava 1. ovog člana neće se smatrati lice koje je pre zasnivanja radnog odnosa bilo zaposleno kod poslodavca koji je osnivač ili povezano lice sa poslodavcem kod koga zasniva radni odnos, nezavisno od toga da li je postojao prekid radnog odnosa.
Oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
Nacionalna služba za zapošljavanje plaća doprinos za novozaposlena lica sa invaliditetom za koje je poslodavac ostvario olakšicu u skladu sa stavom 1. ovog člana.
Način i postupak primene odredaba ovog člana sporazumno uređuju ministar nadležan za poslove finansija, ministar nadležan za poslove rada, zapošljavanja i socijalne politike i ministar nadležan za poslove zdravlja.“
Član 9.
U članu 56. reči: “organizacije za obavezno zdravstveno osiguranje“ zamenjuju se rečima: “obaveznog zdravstvenog osiguranja“.
Član 10.
U članu 58a stav 3. menja se i glasi:
“Samostalni umetnici su dužni da plaćaju akontaciju doprinosa iz člana 25. stav 2. ovog zakona, na osnovu rešenja Poreske uprave kojim se utvrđuje godišnja i tromesečna akontaciona obaveza doprinosa.“
U stavu 5. reč: “mesečnu“ briše se.
Član 11.
Člana 59a menja se i glasi:
“Doprinosi iz člana 58a ovog zakona plaćaju se u roku od 45 dana od dana početka tromesečja.
Do donošenja rešenja o utvrđivanju akontacije doprinosa za tekuću godinu, samostalni umetnici dužni su da plaćaju akontaciju u visini akontacije utvrđene rešenjem Poreske uprave za prethodnu godinu.
Razliku između uplaćenih akontacija doprinosa i iznosa konačne obaveze doprinosa utvrđene za prethodnu godinu rešenjem Poreske uprave, samostalni umetnici dužni su da plate u roku od 15 dana od dana dostavljanja prvostepenog rešenja o utvrđivanju konačne obaveze.“
Član 12.
Posle člana 64. dodaje se član 64a, koji glasi:
“Član 64a
Doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i doprinos za zdravstveno osiguranje za samostalne umetnike iz člana 6. tačka 16) ovog zakona može plaćati jedinica lokalne samouprave, jedinica teritorijalne autonomije, Republika Srbija ili ustanova iz oblasti kulture čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, jedinica teritorijalne autonomije ili Republika Srbija.
Doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i doprinos za zdravstveno osiguranje za sveštenike i verske službenike može plaćati jedinica lokalne samouprave, jedinica teritorijalne autonomije ili Republika Srbija.“
Član 13.
Posle člana 72a dodaje se član 72b, koji glasi:
“Član 72b
Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 600.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice – poslodavac ako ne izvrši plaćanje doprinosa koje bi inače platio da nije koristio olakšicu, valorizovanih primenom stope rasta cena na malo prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u roku od 30 dana od dana prestanka radnog odnosa zaposlenog, odnosno dana smanjenja broja zaposlenih (član 45. stav 4. i član 45a stav 7).
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj i odgovorno lice u pravnom licu, novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara.
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj preduzetnik, novčanom kaznom od 50.000 do 300.000 dinara.“
Član 14.
Odredba člana 5. ovog zakona primenjivaće se počev od 1. februara 2007. godine.
Član 15.
Odredba člana 6. ovog zakona primenjivaće se na obračun i plaćanje doprinosa počev za 2007. godinu.
Član 16.
Povlasticu iz člana 8. ovog zakona može da ostvari poslodavac koji na dan 1. septembra 2006. godine ima najmanje isti broj zaposlenih kao i na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Član 17.
Propisi za izvršavanje ovog zakona doneće se u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 18.
Ovaj zakon primenjivaće se od 1. januara 2007. godine, osim odredaba čl. 7. i 8, koje će se primenjivati od 1. septembra 2006. godine.
Član 19.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije“.
OBRAZLO ŽENjE
PREDLOGA ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA
ZAKONA O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO
SOCIJALNO OSIGURANjE
I Ustavno pravni osnov
Ustavno pravni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 72. stav 1. tačka 4) Ustava Republike Srbije, prema kojem Republika, pored ostalog, uređuje i obezbeđuje sistem socijalnog osiguranja.
II Razlozi za donošenje Zakona
U okviru daljih aktivnosti na sprovođenju fiskalne reforme, a u skladu sa ekonomskom i socijalnom politikom Vlade Republike Srbije, predlaže se, pored ostalog, i donošenje Zakona o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.
Razlozi za donošenje ovog zakona sadržani su, pre svega u stimulisanju zapošljavanja novih radnika – pripravnika i lica mlađih od 30 godina kao i lica sa invaliditetom, kao i potrebi uređenja postojeće povlastice kod zapošljavanja lica starijih od 45, odnosno 50 godina, sniženju najniže mesečne osnovice doprinosa, u izričitom utvrđivanju mogućnosti organima lokalne samouprave da plaćaju doprinose za samostalne umetnike, sveštenike i verske službenike, kao i u usaglašavanju sa zakonima u oblasti obaveznog socijalnog osiguranja.
U tom smislu, osnovna sadržina predloženih izmena i dopuna Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje sastoji se u sledećem:
– oslobađaju se od obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje na teret svojih sredstava u trajanju od tri, odnosno dve godine, poslodavci koji zaposle pripravnike mlađe od 30 godina, odnosno lica mlađa od 30 godina;
– oslobađaju se od obaveze plaćanja doprinosa na teret svojih sredstava u trajanju od tri godine, poslodavci koji zaposle lica sa invaliditetom;
– snižava se visina procentualnog iznosa prosečne mesečne zarade na osnovu koga se utvrđuje iznos najniže mesečne osnovice doprinosa;
– izričito se utvrđuje mogućnost plaćanja doprinosa za samostalne umetnike, sveštenike i verske službenike od strane jedinica lokalne samouprave, teritorijalne autonomije ili Republike Srbije. U tom smislu utvrđen je novi duži rok za plaćanje doprinosa za samostalne umetnike;
– u osnovicu doprinosa za zaposlene i za poslodavce ne uračunava se naknada koja se isplaćuje zaposlenima u postupku privatizacije društvenog i državnog kapitala, u propisanom iznosu najviše do 200 evra u dinarskoj protivvrednost po godini staža, a koja se ostvaruje iz kupoprodajne cene kapitala subjekta privatizacije;
– propisuju se prekršajne kazne za povredu odredaba Zakona koje se kao nove propisuju ovim izmenama i dopunama.
Sem navedenog, preciziraju se i pojašnjavaju pojedine odredbe u Zakonu.
III Sadržina Zakona
Uz član 1.
Propisano je da se osnovica doprinosa za zaposlene i za poslodavce ne umanjuje za iznos od 5.000 dinara, koji predstavljaju neoporezivi iznos kod utvrđivanja osnovice poreza na zarade. Takođe, propisano je da se ne plaća penzijski dopinos za zasposlene i za poslodavce u doborovoljni penzijski fond koji poslodavac plaća na teret sopstvenih sredstava za zaposlenog – člana dobrovoljnog penzijskog fonda, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove, ukupno najviše do 3.000 dinara mesečno, čime se vrši usklađivanje sa Zakonom o dobrovoljnim penzijskim fondovima i penzijskim planovima.
Uz član 2.
Predloženom izmenom vrši se potrebno terminološko usaglašavanje sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju (“Sl. glasnik RS“, br. 107/05).
Uz član 3.
Vrši se usklađivanje u pogledu osnovice doprinosa kod obaveze plaćanja akontacije doprinosa za samostalne umetnike i utvrđivanje visine akontacije doprinosa.
Uz član 4.
Propisuje se da se u osnovicu doprinosa u smislu ovog zakona ne uračunava naknada, koju ostvaruju fizička lica u vidu novačnog primanja po osnovu naknade koja se isplaćuje iz kupoprodajne cene koja je ostvarena prodajom društvenog, odnosno državnog kapitala u postupku privatizacije, a u skladu sa zakonom. Naknada koja se ne uračunava u osnovicu doprinosa ograničena je na iznos u visini najviše od 200 evra u dinarskoj protivvrednosti za svaku punu godinu radnog staža u subjektu privatizacije.
Uz čl. 5 i 6.
Predloženom izmenom propisuje se da najnižu osnovicu doprinosa iz čl. 37. i 38. Zakona umesto trenutno važećih 40% čini 35% prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene u prethodnom kvartalu za koji su objavljeni podaci republičkog organa nadležnog za poslove statistike, odnosno u četvrtom kavartalu prethodne godine. Na ovaj način postiže se fiskalno rasterećenje zarada (po pravilu najnižih zarada) u slučaju kad je ostvarena zarada niža od najniže osnovice doprinosa. Na osnovu makroekonomskih analiza predloženi procentualni iznos opredeljen je kao optimalan.
Uz član 7.
Predloženom izmenom preuređuje se olakšica iz člana 45. Zakona tako što se skraćuje utvrđeni period od godinu dana da nezaposleno lice bude prijavljeno kod Nacionalne službe za zapošljavanje, umesto dosadašnjeg perioda od godinu dana na period od šest meseci. Takođe, omogućuje se poslodavcima da nastave da koriste olakšicu i u slučaju prestanka radnog odnosa novozaposlenog i iz razloga kad zaposleni otkaže ugovor o radu poslodavcu. Kao uslov za dalje korišćenje olakšice jeste da poslodavac najkasnije u roku od 15 dana od dana prestanka radnog odnosa, zaposli drugog radnika starijeg od 45, odnosno 50 godina.
Predloženo je da oslobođenje od plaćanja doprinosa iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
Uz član 8.
Propisuje se oslobođenje od plaćanja doprinosa na teret poslodavca za zapošljavanje novih radnika – u trajanju od tri godine za zapošljavanje pripravnika mlađih od 30 godina i u periodu od dve godine za zapošljavanje lica mlađih od 30 godina, s tim da je poslodavac dužan da i u narednom periodu od tri, odnosno dve godine po prestanku olakšice ta lica drži u radnom odnosu kod njega. U slučaju da dođe do smanjenja broja zaposlenih u odnosu na 1. septembar 2007. godine uvećan za novozaposlene radnike, propisuje se gubitak prava na olakšicu. Istovremeno, poslodavcu se omogućava da u slučaju da novozaposlenom radniku prestane radni odnos, a umesto njega, istovremeno ili u vremenskom razmaku od 15 dana, zaposli drugog radnika, da nastavi sa korišćenjem olakšice do isteka ukupnog perioda olakšice i naknadnog perioda, uz uračunavanje perioda korišćenja za prethodnog novozaposlenog kome je prestao radni odnos.
U slučaju da poslodavac smanji broj zaposlenih u toku korišćenja olakšice kao i u narednom periodu od tri, odnosno dve godine u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. septembra 2006. godine, uvećan za novozaposlena lica za koja ostvaruje olakšicu od plaćanja doprinosa, gubi pravo na olakšicu. U tom slučaju poslodavac je dužan da plati doprinos koji bi inače platio da nije koristio olakšicu, u roku od 30 dana od dana smanjenja broja zaposlenih u smislu stava 6. ovog člana.
Takođe, poslodavcu je data mogućnost da umesto radnika kome je prestao radni odnos zaposli drugog novog radnika i na taj način nastavi da koristi olakšicu.
Pored toga, dat je podsticaj zapošljavanju lica sa invaliditetom, tako što je predloženo oslobođenje od plaća doprinosa na teret poslodavca u trajanju od tri godine u slučaju kad na neodređeno vreme zaposli lice sa invaliditetom.
Predložena rešenja imaju za cilj smanjenje broja nezaposlenih lica mlađih od 30 godina, bilo da imaju radno iskustvo ili ne, ko i lica sa invaliditetom. Generalno gledano, na ovaj način suzbija se nelegalan rad i povećava broj zaposlenih radnika, čime se obezbeđuje legalna isplata zarada uz plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i smanjenje broja nezaposlenih lica koja ostvaruju prava po osnovu nezaposlenosti. Takođe, kroz zapošljavanje lica sa invaliditetom omogućava se socijalizacija jedne društvene kategorije koja bu u skladu sa svojim radnim i životnim sposobnostima mogla bitno da doprinese svojoj radnoj i socijalnoj emancipaciji. Saglasno tome, sve to obezbeđuje i smanjenje transfera iz budžeta organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja.
Uz član 9.
Predloženom izmenom vrši se potrebno terminološko usaglašavanje sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju.
Uz član 10.
Vrši se usklađivanje kod obaveze plaćanja akontacije doprinosa za samostalne umetnike saglasno roku propisanom za plaćanje doprinosa. Naime, umesto dosadašnje mesečne akontacije i obaveze plaćanja doprinosa do 15. u mesecu za prethodni mesec, propisan je roku od 45 dana od dana početka tromesečja.
Uz član 11.
Opredeljuje se da samostalni umetnici doprinose plaćaju u roku koji je propisan za plaćanje poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, na prihode od nepokretnosti i na druge prihode, na koje se porez ne plaća po odbitku, koji se plaćaju tromesečno.
To znači da se akontacija doprinosa plaća u roku od 45 dana od dana početka tromesečja, a razlika doprinosa po konačnom obračunu u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja o utvrđivanju konačne obaveze doprinosa.
Dok Poreska uprava ne donese rešenje o utvrđivanju akontacije doprinosa za tekuću godinu, samostalni umetnici dužni su da plaćaju doprinose na osnovicu koju čini akontacija doprinosa iz prethodne godine.
Uz član 12.
Predloženom odredbom propisano je da doprinose za obavezno socijalno osiguranje (doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i zdravstveno osiguranje) za samostalne umetnike koji nisu osigurani po drugom osnovu, može da plaća jedinica lokalne samouprave, teritorijalna autonomija, Republika Srbija ili ustanova iz oblasti kulture čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, teritorijalne autonomije ili Republika Srbija. Takođe, data je mogućnost plaćanja doprinosa jedinicama lokalne samouprave, teritorijalne autonomije, ili Republike Srbije, i za sveštenike i verske službenike.
Na ovaj način udovoljilo se zahtevu Sekretijata za kulturu grada Beograda, odnosno Ministarstvu vera, da se mogućnost plaćanja doprinosa za samostalne umetnike, odnosno sveštenike i verske službenike od strane lokalne samouprave i teritorijalne autonomije ili Republike izričito propiše zakonom, iako ni po važećim propisima ne postoji smetnja plaćanja doprinosa od strane drugog lica.
Uz član 13.
Propisuje se prekršajna kazna za povrede predložene odredbe Zakona, a koja se odnosi na poslodavaca ako ne izvrši plaćanje doprinosa koje bi inače platio da nije koristio olakšicu, u roku od 30 dana od dana prestanka radnog odnosa zaposlenog, odnosno smanjenja broja zaposlenih.
Uz čl. 14. i 15.
Ovim odredbama koje predstavljaju prelazno rešenje samo za 2007. godinu, utvrđuje se da se visina procentualnog iznosa propisanog u članu 5. i 6. ovog zakona, kod utvrđivanja najniže mesečne osnovice iz čl. 37. i 38. Zakona, primenjuje počev od 1. februara 2007. godine, odnosno za 2007. godinu.
Uz član 16.
Predloženom oredbom utvrđuje se da povlasticu iz člana 45a ovog zakona može da ostvari poslodavac koji na dan početka primene člana 8. ovog zakona ima isti broj zaposlenih kao i na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Uz član 17.
Propisan je rok za donošenje propisa za sprovođenje ovog zakona.
Uz član 18.
Predlaže se da se ovaj zakon primenjuje od 1. januara 2007 godine, osim čl. 7. i 8. koji bi se primenjivao od 1. septembra 2006. godine.
Uz član 19.
Predlaže se da zakon stupi na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije“.
IV Finansijski efekat
Očekuje se da će ovaj Zakon imati pozitivne efekte na prihode budžeta i organizacija za obavezno socijalno osiguranje, s obzirom da se podstiče zapošljavanje čime se suzbija siva ekonomija, odnosno nelegalan rad. U tom smislu, obezbeđuju se veći prihodi organizacija za obavezno socijalno osiguranje po osnovu zarada novozaposlenih lica.
Ocenjuje se da olakšica od plaćanja doprinosa kod zapošljavanja novih radnika neće uzrokovati negativne efekte na prihode budžeta jer se zapošljavanjem novih radnika obezbeđuje smanjenje sive ekonomije u toj oblasti, odnosno smanjenje nelegalnog rada, veće zapošljavanje i legalna isplata zarada koje će biti podvrgnute plaćanju doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, te će stoga biti i manji transferi iz budžeta organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja. Sem toga, zapošljavanjem novih radnika smanjiće se i davanja iz budžeta na ime obezbeđivanja prava tih lica po osnovu nezaposlenosti i drugih socijalnih primanja.
Snižavanjem najniže mesečne osnovice doprinosa za obavezno socijalno osiguranje ostvariće se ipak pozitivni efekti u smislu stvaranja povoljnijih uslova privređivanja, redovnijih iplata zarada i uplata doprinosa, povećanja zaposlenosti, otvaranja novih radnih mesta. Pri nižoj stopi za utvrđivanje najniže mesečne osnovice doprinosa poslodavci će svakako imati veći interes za redovnijom isplatom zarade i za urednije izmirivanje svojih fiskalnih obaveza. Smanjenje sive ekonomije i uvođenje dela prihoda od zarade u legalne tokove fiskalnog zahvatanja, svakako bi trebalo, uz snižavanje poreske osnovice, da doprinesu većoj finansijskoj disciplini. Takođe, na ovaj način se rasterećuje i onaj deo privrede koji isplaćuje zarade ispod najniže osnovice za obračun doprinosa, za oko 450 miliona dinara.
Prema tome, procenjuje se da će rešenja koja se propisuju ovim zakonom i obezbeđuju njegovom primenom sveukupno posmatrano imati pozitivne efekte za privredu i građane, kao i za državu.
V Razlozi za hitan postupak
Predlaže se da se, saglasno članu 161. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srbije, Zakon o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje donese po hitnom postupku kako bi se obezbedila istovremena i usklađena primena svih poreskih zakona.
Nedonošenje Zakona po hitnom postupku imalo bi štetne posledice jer bi došlo do problema u funkcionisanju fiskalnog sistema kao celine.
VI Finansijska sredstva za sprovođenje Zakona
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti posebna sredstva.
ODREDBE ZAKONA O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE ČIJA SE IZMENA I DOPUNA VRŠI
Član 13.
Osnovica doprinosa za zaposlene i za poslodavce je zarada, odnosno plata i naknada zarade, odnosno plate u skladu sa zakonom koji uređuje radne odnose, opštim aktom i ugovorom o radu, odnosno rešenjem nadležnog organa (u daljem tekstu: zarada).
OSNOVICA DOPRINOSA ZA ZAPOSLENE I ZA POSLODAVCE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA NE UMANjUJE SE ZA IZNOS OD 5.000 DINARA IZ ČLANA 15A STAV 2. ZAKONA O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA.
Osnovica doprinosa za zaposlene i za poslodavce je i premija za dobrovoljno dodatno penzijsko osiguranje koju poslodavac plaća za zaposlene – osiguranike uključene u dobrovoljno osiguranje, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljno penzijsko osiguranje, iznad iznosa od 3.000 dinara mesečno.
OSNOVICA DOPRINOSA ZA ZAPOSLENE I ZA POSLODAVCE JE I PENZIJSKI DOPRINOS U DOBROVOLjNI PENZIJSKI FOND KOJI POSLODAVAC PLAĆA NA TERET SOPSTVENIH SREDSTAVA ZA ZAPOSLENE – ČLANOVE DOBROVOLjNOG PENZIJSKOG FONDA, PO ZAKONU KOJI UREĐUJE DOBROVOLjNE PENZIJSKE FONDOVE I PENZIJSKE PLANOVE, IZNAD IZNOSA OD 3.000 DINARA MESEČNO.
Osnovica iz st. 1. i 2. IZ ST. 1. DO 4. ovog člana za poslodavce je i osnovica dodatnog doprinosa za staž osiguranja koji se zaposlenom računa sa uvećanim trajanjem u skladu sa zakonom.
Član 19.
Osnovica doprinosa za osiguranike koji ostvaruju naknadu zarade po osnovu privremene sprečenosti za rad iz sredstava organizacije za obavezno zdravstveno osiguranje OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANjA, u skladu sa zakonom, kao i za isplatioce naknade je iznos naknade zarade.
Član 25.
Osnovica doprinosa za samostalne umetnike je oporezivi prihod na koji se plaća porez na dohodak građana, po zakonu koji uređuje porez na dohodak građana, ostvaren u godini za koju se utvrđuju i plaćaju doprinosi.
Do konačnog utvrđivanja oporezivog prihoda iz stava 1. ovog člana, samostalni umetnici plaćaju mesečnu TROMESEČNO akontaciju doprinosa na osnovicu koju, u zavisnosti od visine očekivanih prihoda u tekućoj godini, opredele u jednom od sledećih iznosa POMNOŽENOM KOEFICIJENTOM TRI:
1) najniža osnovica doprinosa iz člana 38. ovog zakona;
2) prosečna mesečna zarada u Republici isplaćena po zaposlenom u prethodnoj godini;
3) dvostruka prosečna mesečna zarada u Republici isplaćena po zaposlenom u prethodnoj godini;
4) četvorostruka prosečna mesečna zarada u Republici isplaćena po zaposlenom u prethodnoj godini.
Član 37.
Najnižu mesečnu osnovicu doprinosa čini iznos od 40% 35% prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene u prethodnom kvartalu za koji su objavljeni podaci republičkog organa nadležnog za poslove statistike, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Iznos najniže mesečne osnovice, iz stava 1. ovog člana, utvrđuje i objavljuje ministar nadležan za poslove finansija, a primenjuje se od prvog u narednom mesecu po objavljivanju tog iznosa.
Član 38.
Najniža mesečna osnovica doprinosa za osiguranike iz čl. 25, 26. i 27. ovog zakona čini iznos od 40% 35% prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene u četvrtom kvartalu prethodne godine, prema objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Iznos najniže mesečne osnovice iz stava 1. ovog člana, svake godine objavljuje ministar nadležan za poslove finansija, a služi za obračun i plaćanje doprinosa počev od prvog januara godine za koju se doprinosi utvrđuju i plaćaju.
Član 45.
Poslodavac koji zaposli lice koje je na dan zaključivanja ugovora o radu starije od 50 godina i koje kod Nacionalne službe za zapošljavanje ima status korisnika novčane naknade za vreme nezaposlenosti ili je kod te službe prijavljeno kao nezaposleno najmanje godinu dana ŠEST MESECI bez prekida, oslobađa se obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca.
Poslodavac koji zaposli lice koje je na dan zaključivanja ugovora o radu starije od 45 godina i koje kod Nacionalne službe za zapošljavanje ima status korisnika novčane naknade za vreme nezaposlenosti ili je kod te službe prijavljeno kao nezaposleno najmanje godinu dana ŠEST MESECI bez prekida, ima pravo da doprinose za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na osnovicu, odnosno na teret sredstava poslodavca, obračunava i plaća po stopama iz člana 44. stav 2. ovog zakona umanjenim za 80%.
Pravo na plaćanje doprinosa u skladu sa st. 1. i 2. ovog člana poslodavac ostvaruje u periodu od dve godine od dana zasnivanja radnog odnosa zaposlenog.
Ako zaposlenom iz st. 1. i 2. ovog člana prestane radni odnos u toku trajanja olakšice, kao i u narednom periodu od tri godine posle isteka olakšice iz st. 1 do 3. ovog člana, poslodavac gubi pravo na olakšicu i dužan je da plati doprinos koji bi inače platio da nije koristio olakšicu, valorizovan primenom stope rasta cena na malo prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u roku od 60 30 dana od prestanka radnog odnosa zaposlenog.
IZUZETNO OD ODREDBE STAVA 4. OVOG ČLANA, POSLODAVAC NASTAVLjA DA KORISTI OLAKŠICU ZA PREOSTALO VREME KORIŠĆENjA OLAKŠICE, UKOLIKO ZAPOSLENOM PRESTANE RADNI ODNOS OTKAZOM UGOVORA O RADU OD STRANE ZAPOSLENOG, A POSLODAVAC UMESTO NjEGA U ROKU OD NAJVIŠE 15 DANA OD DANA PRESTANKA RADNOG ODNOSA ZAPOSLI DRUGO LICE IZ STAVA 1, ODNOSNO IZ STAVA 2. OVOG ČLANA.
Odredba stava 4. ovoga člana ne primenjuje se u slučaju prestanka radnog odnosa smrću zaposlenog ili iz drugih razloga nezavisno od volje zaposlenog i volje poslodavca, u smislu odredaba zakona koji uređuje radne odnose.
Nacionalna služba za zapošljavanje plaća doprinos, odnosno razliku doprinosa, za lica za koja je poslodavac ostvario olakšicu u skladu sa st. 1. i 2. ovog člana.
OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA DOPRINOSA IZ OVOG ČLANA NE MOGU OSTVARIVATI DRŽAVNI ORGANI I ORGANIZACIJE, JAVNA PREDUZEĆA, JAVNE SLUŽBE I DRUGI DIREKTNI ILI INDIREKTNI BUDžETSKI KORISNICI.
Način i postupak primene odredaba ovog člana sporazumno uređuju ministar nadležan za poslove finansija i ministar nadležan za poslove rada, i zapošljavanja RADA, ZAPOŠLjAVANjA I SOCIJALNE POLITIKE.
Član 56.
Doprinose po osnovu naknade zarade, odnosno novčane naknade koja se isplaćuje iz sredstava organizacije za obavezno zdravstveno osiguranje OBAVEZNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANjA, organizacije za zapošljavanje i osiguranje za slučaj nezaposlenosti ili u skladu sa zakonom koji uređuje finansijsku podršku porodici sa decom, isplatioci su dužni da obračunaju i uplate istovremeno sa isplatom naknade, po propisima koji važe u momentu isplate naknade.
Član 58a
Utvrđivanje obaveze doprinosa za samostalne umetnike vrši Poreska uprava rešenjem, na osnovu podataka o osiguranicima po tom osnovu koje joj dostavlja nadležna organizacija za obavezno socijalno osiguranje, obaveštenja koja joj dostavljaju umetnička udruženja i prijave za utvrđivanje obaveze doprinosa koju dostavljaju ti osiguranici.
Konačna obaveza doprinosa za samostalne umetnike utvrđuje se po isteku kalendarske godine u kojoj su ostvarili prihod iz člana 25. stav 1. ovog zakona po osnovu samostalne umetničke delatnosti ili druge delatnosti u oblasti kulture.
Samostalni umetnici su dužni da plaćaju mesečnu akontaciju doprinosa po rešenju Poreske uprave, na jednu od osnovica iz člana 25. stav 2. ovog zakona.
SAMOSTALNI UMETNICI SU DUŽNI DA PLAĆAJU AKONTACIJU DOPRINOSA IZ ČLANA 25. STAV 2. OVOG ZAKONA, NA OSNOVU REŠENjA PORESKE UPRAVE KOJIM SE UTVRĐUJE GODIŠNjA I TROMESEČNA AKONTACIONA OBAVEZA DOPRINOSA.
Radi utvrđivanja konačne obaveze doprinosa za prethodnu godinu, samostalni umetnici podnose nadležnoj organizacionoj jedinici Poreske uprave prijavu sa podacima i dokazima o ostvarenim oporezivim prihodima na koje se plaća porez na dohodak građana po zakonu koji uređuje porez na dohodak građana.
U prijavi iz stava 4. ovog člana, samostalni umetnici iskazuju i osnovicu za mesečnu akontaciju doprinosa za koju se opredeljuju za tekuću godinu.
Prijava iz stava 4. ovog člana podnosi se najkasnije do 15. februara naredne za prethodnu godinu, odnosno u roku od 15 dana od dana sticanja statusa samostalnog umetnika, na obrascu koji propisuje ministar nadležan za poslove finansija.
Član 59a
Doprinosi iz člana 58a ovog zakona plaćaju se u roku koji je zakonom koji uređuje porez na dohodak građana utvrđen kao rok za plaćanje poreza po osnovu samostalne delatnosti.
DOPRINOSI IZ ČLANA 58A OVOG ZAKONA PLAĆAJU SE U ROKU OD 45 DANA OD DANA POČETKA TROMESEČJA.
DO DONOŠENjA REŠENjA O UTVRĐIVANjU AKONTACIJE DOPRINOSA ZA TEKUĆU GODINU, SAMOSTALNI UMETNICI DUŽNI SU DA PLAĆAJU AKONTACIJU U VISINI AKONTACIJE UTVRĐENE REŠENjEM PORESKE UPRAVE ZA PRETHODNU GODINU.
RAZLIKU IZMEĐU UPLAĆENIH AKONTACIJA DOPRINOSA I IZNOSA KONAČNE OBAVEZE DOPRINOSA UTVRĐENE ZA PRETHODNU GODINU REŠENjEM PORESKE UPRAVE, SAMOSTALNI UMETNICI DUŽNI SU DA PLATE U ROKU OD 15 DANA OD DANA DOSTAVLjANjA PRVOSTEPENOG REŠENjA O UTVRĐIVANjU KONAČNE OBAVEZE.