PREDLOG ZAKONA
O DOPUNAMA ZAKONA O PREVOZU U DRUMSKOM SAOBRAĆAJU
Član 1.
U Zakonu o prevozu u drumskom saobraćaju (“Službeni glasnik RS“, br. 46/95, 66/01, 61/05 i 91/05), u članu 31. posle stava 4. dodaje se stav 5. koji glasi:
“U vanlinijskom prevozu putnika, osim vanlinijskog prevoza iz člana 31a stav 1. ovog zakona, prevoznik mora da ima dokaz o uplati cene vanlinijskog prevoza – vožnje, utvrđene ugovorom iz stava 1. ovog člana, za sve vreme obavljanja prevoza.”
Član 2.
U članu 44a tačka 5) na kraju rečenice tačka se zamenjuje tačkom i zapetom i dodaje se tačka 6), koja glasi:
“6) privremeno oduzme vozilo koje je upotrebljeno za izvršenje prekršaja ili privrednog prestupa, do pravosnažnog okončanja prekršajnog, odnosno postupka za privredne prestupe i izda potvrdu o oduzimanju vozila.”
Član 3.
U članu 44v posle stava 1. dodaju se st. 2. i 3. koji glase:
“Privremeno oduzeto vozilo koje je upotrebljeno za izvršenje prekršaja ili privrednog prestupa čuva se, do pravosnažnog okončanja prekršajnog, odnosno postupka za privredne prestupe, o trošku vlasnika, odnosno lica od koga je privremeno oduzeto.
Način oduzimanja, čuvanja i postupanja sa vozilom iz stava 2. ovog člana propisuje ministar.”
Član 4.
U članu 48. stav 1. tačka 1) posle reči: (člana 6.( dodaju se reči: (i člana 36. stav 1.(
Posle stava 4. dodaje se stav 5. koji glasi:
“Za privredni prestup iz stava 1. tačka 1) ovog člana obavezno se izriče i zaštitna mera oduzimanja vozila koje je upotrebljeno za izvršenje privrednog prestupa.”
Član 5.
U članu 52. stav 1. tačka 4) posle reči: (člana 6.( dodaju se reči: (i člana 36. stav 1.(
Posle stava 1. dodaje se stav 2. koji glasi:
“Za prekršaj iz stava 1. tačka 4) ovog člana obavezno se izriče i zaštitna mera oduzimanja vozila koje je upotrebljeno za izvršenje prekršaja.”
Član 6.
U članu 53a posle stava 1. dodaje se stav 2. koji glasi:
“Za prekršaj iz stava 1. ovog člana obavezno se izriče i zaštitna mera oduzimanja vozila koje je upotrebljeno za izvršenje prekršaja.”
Član 7.
Posle člana 53a dodaje se član 53b koji glasi:
“ Član 53b
O izvršenju zaštitne mere oduzimanja predmeta iz člana 48. stav 5, člana 52. stav 2. i člana 53a stav 2. ovog zakona staraće se republički inspektor za drumski saobraćaj, odnosno ovlašćeno lice opštinske, odnosno gradske uprave, u vršenju poslova inspekcijskog nadzora nad primenom ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona kojima se uređuje lokalni prevoz, koje je privremeno oduzelo vozilo.”
Član 8.
Propis iz člana 3. ovog zakona doneće se u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 9.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
O B R A Z L O Ž E Nj E
Ustavni osnov za donošenje Zakona o dopunama Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju sadržan je u članu 72. st. 1. tačka 4. Ustava Republike Srbije kojim je, pored ostalog, propisano da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje svojinske i obligacione odnose i zaštitu svih oblika svojine; pravni položaj preduzeća i drugih organizacija, njihovih udruženja i komora; finansijski sistem; sistem u oblastima ekonomskih odnosa sa inostranstvom, tržišta, planiranja, radnih odnosa, zaštite na radu, zapošljavanja, socijalnog osiguranja i drugih oblika socijalne sigurnosti, kao i druge ekonomske i socijalne odnose od opšteg interesa.
Zakon treba da reši problem učestalog vršenja i ponavljanja prekršaja i privrednih prestupa u obavljanju javnog prevoza u drumskom saobraćaju na teritoriji Republike Srbije, kako prevoznika tako i lica koja nisu registrovana za obavljanje javnog prevoza.
Donošenjem ovog zakona stvoriće se uslovi za onemogućavanje prevoznika, kao i lica koja nisu registrovana za obavljanje javnog prevoza, da ponavljaju prekršaje, odnosno privredne prestupe, a istovremeno će se odvratiti ostala lica od izvršenja prekršaja, odnosno privrednih prestupa ustanovljenih ovim zakonom.
Takođe, cilj donošenja ovog zakona jeste da se sankcioniše kršenje Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju i spreči nezakonit rad te na taj način sva lica koja obavljaju javni prevoz budu izjednačena u pravima i obavezama propisanim zakonom.
Pored iznetog, cilj donošenja ovog zakona jeste i da se poslovanje prevoznika uvede u legalne finansijske tokove i spreči izbegavanje izvršavanja poreskih obaveza u vanlinijskom prevozu putnika, čime se dovode u ravnopravan položaj prevoznici koji obavljaju vanlinijski prevoz putnika u pogledu naplate cena usluga prevoza sa ostalim prevoznicima koji obavljaju druge vrste javnog prevoza putnika.
Pre izrade Predloga zakona, u više navrata održani su sastanci i dogovori saobraćajnih inspekcija sa sudijama za prekršaje, ali bez konkretnog rešenja problema.
Donošenjem akta stvara se pravni okvir za uspešno i efikasno delovanje organa tj. sudova za prekršaje sudova nadležnih za privredne prestupe i ovlašćenih inspekcijskih službi u rešavanju navedenog problema.
U članu 1. Predloga zakona ustanovljava se obaveza za prevoznike koji obavljaju vanlinijski prevoz putnika da imaju dokaz o uplati cene vanlinijskog prevoza – vožnje, utvrđene ugovorom o vanlinijskom prevozu putnika, za sve vreme obavljanja prevoza.
U članu 2. Predloga zakona ovlašćuje se republički inspektor za drumski saobraćaj, odnosno lice opštinske ili gradske uprave koje obavlja poverene inspekcijske poslove da privremeno oduzme vozilo koje je upotrebljeno za izvršenje prekršaja ili privrednog prestupa, do pravosnažnog okončanja prekršajnog, odnosno postupka za privredne prestupe i izda potvrdu o oduzimanju vozila.
U članu 3. Predloga zakona propisano je snošenje troškova privremeno oduzetog vozila i dato ovlašćenje ministru nadležnom za poslove saobraćaja da propiše način oduzimanja, čuvanja i postupanja sa oduzetim vozilom.
U čl. 4. 5. i 6. Predloga zakona ustanovljeno je obavezno izrivanje zaštitne mere oduzimanja vozila uz poropisanu kaznu za privredni prestup, odnosno prekršaj.
U članu 7. Predloga zakona predviđena je obaveza ovlašćenih lica koja će se starati o izvršenju zaštitne mere oduzimanja vozila.
U članu 8. Predloga zakona predviđen je rok od 30 dana za donošenje propisa iz člana 3. ovog zakona.
Za sprovođenje Zakona o dopunama Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju nije potrebno obezbediti posebna sredstva u budžetu Republike Srbije.
Zbog učestalog kršenja Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju, tj. zbog čestog obavljanja javnog prevoza od strane lica koja nisu registrovana za obavljanje javnog prevoza, kao i zbog obavljanje javnog prevoza od strane prevoznika koji ne ispunjavaju zakonom propisane uslove, kao i bliže uslove propisane za obavljanje autotaksi prevoza, narušena je jednakost i ravnopravnost legalnih prevoznika.
Takođe, obavljanje delatnosti javnog prevoza bez ispunjavanja propisanih uslova ugrožava bezbednost i sigurnost korisnika takvog prevoza, kao i bezbednost ostalih učesnika u saobraćaju.
Stoga je neophodno donošenje zakona po hitnom postupku, kako bi se što pre stekli uslovi koji obezbeđuju bezbednost, sigurnost, i ravnopravnost prevoznika u obavljanju javnog prevoza.
VI. RAZLOZI ZBOG KOJIH SE PREDLAžE DA AKT STUPI NA SNAGU PRE OSMOG DANA OD DANA OBJAVLJIVANJA U “SLUžBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE”
Razlozi koji opredeljuju da akt stupi na snagu pre osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije” zasnivaju se na suzbijanju sive ekonomije u obavljanju javnog prevoza putnika, uvođenju poslovanja prevoznika u legalne finansijske tokove i sprečavanje izvršavanja privrednih prestupa i prekršaja ustanovljenih odredbama Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju.
Član 31.
Vanlinijski prevoz putnika i stvari obavlja se na osnovu pismenog ugovora zaključenog između prevoznika i korisnika prevoza kojim se utvrđuje naročito: relacija sa utvrđenim polazištem i odredištem; vreme obavljanja prevoza; cena prevoza i mesta ukrcavanja i iskrcavanja putnika, odnosno mesta utovara i istovara stvari.
U vanlinijskom prevozu putnika prevoznik može za jednu vožnju zaključiti samo jedan ugovor.
Ukrcavanje i iskrcavanje putnika u vanlinijskom prevozu vrši se samo u mestima koja su utvrđena ugovorom iz stava 1. ovog člana.
Ugovor na osnovu koga se obavlja vanlinijski prevoz putnika i stvari mora biti zaključen pre postavljanja vozila za ukrcavanje putnika u polazištu.
U VANLINIJSKOM PREVOZU PUTNIKA, OSIM VANLINIJSKOG PREVOZA IZ čLANA 31A STAV 1. OVOG ZAKONA, PREVOZNIK MORA DA IMA DOKAZ O UPLATI CENE VANLINIJSKOG PREVOZA – VOžNJE, UTVRđENE UGOVOROM IZ STAVA 1. OVOG čLANA, ZA SVE VREME OBAVLJANJA PREVOZA.
Član 44a
U vršenju inspekcijskog nadzora republički inspektor za drumski saobraćaj dužan je i ovlašćen da:
1) podnosi zahtev za brisanje reda vožnje kada utvrdi da prevoznik ne obavlja linijski prevoz putnika u skladu sa overenim redom vožnje;
2) naredi otklanjanje nedostataka u pogledu:
(1) ispunjenosti propisanih uslova i načina za obavljanje javnog prevoza i prevoza za sopstvene potrebe;
(2) propisanih uslova za rad autobuskih stanica i autobuskih stajališta;
(3) uredne kontrole tehničke ispravnosti vozila;
(4) pridržavanja reda vožnje;
(5) poslovanja preduzeća koje upravlja autobuskom stanicom, i
(6) poslovanja prevoznika i izvršavanja zadataka i poslova posade vozila;
3) zabrani naplatu staničnih usluga stanicama koje ne ispunjavaju propisane uslove;
4) zabrani prevoz i upotrebu saobraćajnih sredstava ako se prevoz obavlja, odnosno sredstva upotrebljavaju protivno propisima;
5) isključi vozilo kojim se vrši javni prevoz i prevoz za sopstvene potrebe protivno odredbama zakona, odredi mesto parkiranja i oduzme saobraćajnu dozvolu i registarske tablice u trajanju od 48 sati, a u slučaju ponovnog isključivanja vozila istog prevoznika, preduzeća, drugog pravnog lica, preduzetnika ili građanina u trajanju od pet dana.
6) PRIVREMENO ODUZME VOZILO KOJE JE UPOTREBLJENO ZA IZVRšENJE PREKRšAJA ILI PRIVREDNOG PRESTUPA, DO PRAVOSNAžNOG OKONčANJA PREKRšAJNOG, ODNOSNO POSTUPKA ZA PRIVREDNE PRESTUPE I IZDA POTVRDU O ODUZIMANJU VOZILA.
Član 44v
Prevoznik, odnosno fizičko ili pravno lice, kome je u vršenju javnog prevoza ili prevoza za sopstvene potrebe isključeno vozilo, dužan je da na mestu parkiranja koje mu je određeno, obezbedi vozilo.
PRIVREMENO ODUZETO VOZILO KOJE JE UPOTREBLJENO ZA IZVRšENJE PREKRšAJA ILI PRIVREDNOG PRESTUPA čUVA SE, DO PRAVOSNAžNOG OKONčANJA PREKRšAJNOG, ODNOSNO POSTUPKA ZA PRIVREDNE PRESTUPE, O TROšKU VLASNIKA, ODNOSNO LICA OD KOGA JE PRIVREMENO ODUZETO.
NAčIN ODUZIMANJA, čUVANJA I POSTUPANJA SA VOZILOM IZ STAVA 2. OVOG čLANA PROPISUJE MINISTAR.
Član 48.
Novčanom kaznom od 100.000 do 400.000 novih dinara kazniće se za privredni prestup preduzeće i drugo pravno lice ako:
1) obavlja prevoz, a ne ispunjava uslove iz člana 6. ovog zakona I čLANA 36. STAV 1.;
1a) je stavljena na krovu vozila firma, odnosno naziv vlasnika vozila ili drugi natpisi (član 5. stav 2);
1b) ima taksimetar u vozilu (član 5. stav 3);
2) obavlja javni prevoz stvari, odnosno linijski prevoz putnika, odnosno vanlinijski prevoz putnika suprotno odredbama člana 9. ovog zakona;
3) koristi autobuska stajališta koja opština, odnosno grad nije odredila za linijski prevoz putnika (član 14. stav 2);
4) otpočne i obavlja linijski prevoz bez registrovanog i overenog reda vožnje (član 16. stav 1);
5) u toku važenja reda vožnje privremeno obustavi linijski prevoz suprotno odredbi člana 19. stav 2. ovog zakona;
6) u linijskom prevozu ne primi putnike i stvari u granicama raspoloživih mesta za putnike, odnosno korisne nosivosti vozila (član 21. stav 1);
7) obustavi obavljanje linijskog prevoza suprotno odredbi člana 22. stav 1.ovog zakona ;
8) preduzeće koje upravlja autobuskom stanicom ne vrši usluge pod jednakim uslovima (član 25. stav 1);
8a) preduzeće koje upravlja autobuskom stanicom ne vodi tačnu evidenciju polazaka i dolazaka autobusa na propisanom obrascu (član 27. stav 1);
9) za korišćenje autobuskog stajališta naplaćuje naknadu (član 29. stav 4);
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 10.000 do 30.000 novih dinara i odgovorno lice u preduzeću, odnosno u drugom pravnom licu.
Za privredni prestup iz stava 1. tač. 1a), 1b), 8), 8a) i 9) ovog člana može se odgovornom licu izreći i zaštitna mera zabrane vršenja dužnosti u trajanju od šest meseci do tri godine u čijem je obavljanju izvršena radnja iz stava 1. tač. 1a), 1b), 8), 8a) i 9) ovog člana.
Za privredni prestup iz stava 1. tač. 1), 4), 5) i 7) ovog člana može se odgovornom licu izreći i zaštitna mera zabrane vršenja poslova u trajanju od šest meseci do dve godine u čijem je obavljanju izvršena radnja iz stava 1. tač.1), 4), 5) i 7) ovog člana.
ZA PRIVREDNI PRESTUP IZ STAVA 1. TAčKA 1) OVOG čLANA OBAVEZNO SE IZRIčE I ZAšTITNA MERA ODUZIMANJA VOZILA KOJE JE UPOTREBLJENO ZA IZVRšENJE PRIVREDNOG PRESTUPA.
Član 52.
Novčanom kaznom od 20.000 do 80.000 novih dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
1) obavlja prevoz vozilima koja ne ispunjavaju propisane uslove i koja nisu redovno održavana i kontrolisana (član 3.);
1a) koristi vozilo, za vreme trajanja isključenja, koje je u vršenju inspekcijskog nadzora isključeno iz saobraćaja (član 3. stav 3);
2) u vozilu nema putni nalog popunjen, overen i potpisan na propisan način (član 4.);
3) vozilo kojim se obavlja prevoz nema na bočnim stranama ispisanu firmu, odnosno naziv vlasnika vozila (član 5. stav 1);
3a) je stavljen na krovu vozila drugi naziv ili reklama (član 5. stav 2);
3b) ima taksimetar u vozilu (član 5. stav 3);
3v) je stavljen drugi natpis osim firme, odnosno naziva vlasnika vozila (član 5. stav 4);
3g) firma, odnosno naziv vlasnika vozila nisu ispisani na način propisan u članu 5. stav 5. ovog zakona;;
4) obavlja prevoz a ne ispunjava uslove iz člana 6. ovog zakona I čLANA 36. STAV 1.;
5) obavlja javni prevoz stvari, odnosno vanlinijski prevoz putnika suprotno odredbama člana 9. st. 2, 3. i 4. ovog zakona;
6) obavlja javni prevoz protivno opštim uslovima prevoza i ako ne da na uvid korisniku prevoza opšte uslove prevoza (član 11. st. 1. i 5);
7) u vozilu kojim obavlja javni prevoz putnika prevozi lica i stvari suprotno odredbama člana 12. ovog zakona;
8) u vozilu kojim obavlja javni prevoz stvari nema tovarni list ili drugi dokument o stvarima koje se prevoze (član 13);
8a) u obavljanju javnog prevoza putnika i stvari na teritoriji Republike Srbije obavlja kabotažu (član 24. stav 2);
8b) u vozilu kojim obavlja vanlinijski prevoz putnika nema primerak ugovora na osnovu koga se obavlja prevoz, opšte uslove prevoza, spisak putnika za koje je ugovoren prevoz i u donjem desnom uglu vetrobranskog stakla istaknut natpis: „Slobodna vožnja“ (član 32. stav 1);
8v) u obavljanju vanlinijskog prevoza putnika nije zaključilo i overilo pečatom prevoznika spisak putnika pre postavljanja vozila za ukrcavanje putnika u polazištu (član 32. stav 2);
8g) u obavljanju vanlinijskog prevoza putnika sačinilo spisak putnika suprotno odredbi člana 32. strav 3. ovog zakona;
9) vanlinijski prevoz putnika i stvari obavlja protivno odredbama člana 31. ovog zakona;
10) vanlinijski prevoz putnika vrši protivno odredbama člana 32. ovog zakona;
11) auto-taksi prevoz putnika obavlja suprotno odredbama člana 33. ovog zakona;
12) putničkim automobilom koji obavlja auto-taksi prevoz obavlja linijski prevoz (član 34.);
13) u vršenju auto-taksi prevoza ne uključi taksimetar i ne naplati cenu prevoza na osnovu iznosa utvrđenog radom taksimetra (član 35);
14) prevoz za sopstvene potrebe obavlja protivno odredbama čl. 37. ovog zakona;
14a) prevoz za sopstvene potrebe obavlja protivno odredbama člana 39. ovog zakona;
15) vrši redovno održavanje ili kontrolu tehničke ispravnosti a ne ispunjava propisane uslove (član 40);
16) izdavanje i vođenje putnih naloga i evidenciju o izdatim putnim nalozima nevrši na propisan način (član 41. stav 1);
17) ako u vozilu za vreme obavljanja prevoza nema akt kojim se utvrđuje ispunjenost uslova iz člana 42. stav 2. ovog zakona.
ZA PRIVREDNI PRESTUP IZ STAVA 1. TAčKA 4) OVOG čLANA OBAVEZNO SE IZRIčE I ZAšTITNA MERA ODUZIMANJA VOZILA KOJE JE UPOTREBLJENO ZA IZVRšENJE PRIVREDNOG PRESTUPA.
Član 53a
Novčanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana kazniće se za prekršaj fizičko lice koje obavlja javni prevoz putnika i stvari, a nije registrovano za obavljanje tih vrsta prevoza (član 6. stav 1).
ZA PREKRšAJ IZ STAVA 1. OVOG čLANA OBAVEZNO SE IZRIčE I ZAšTITNA MERA ODUZIMANJA VOZILA KOJE JE UPOTREBLJENO ZA IZVRšENJE PREKRšAJA.
ČLAN 53B
O IZVRšENJU ZAšTITNE MERE ODUZIMANJA PREDMETA IZ čLANA 48. STAV 5, čLANA 52. STAV 2. I čLANA 53A STAV 2. OVOG ZAKONA STARAćE SE REPUBLIčKI INSPEKTOR ZA DRUMSKI SAOBRAćAJ, ODNOSNO OVLAšćENO LICE OPšTINSKE, ODNOSNO GRADSKE UPRAVE, U VRšENJU POSLOVA INSPEKCIJSKOG NADZORA NAD PRIMENOM OVOG ZAKONA I PROPISA DONETIH NA OSNOVU OVOG ZAKONA KOJIMA SE UREđUJE LOKALNI PREVOZ, KOJE JE PRIVREMENO ODUZELO VOZILO.
Analiza efekata Zakona o dopunama Zakona o u drumskom saobraćaju nije potrebna, zbog toga što njegova primena neće izazvati dodatne troškove građanima i privredi.