O B R A Z L O Ž E NJ E
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENJE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u odredbama člana 97. tač. 6. i 15. Ustava Republike Srbije, prema kojima Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, između ostalog, poreski sistem i finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije, utvrđenih Ustavom i zakonom.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA
● Problemi koje bi Zakon trebalo da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu
Osnovni razlozi za donošenje ovog zakona, problemi koje bi Zakon trebalo da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu su dalje usaglašavanje sa propisima Evropske unije koji uređuju oblast oporezivanja potrošnje PDV (u daljem tekstu: propisi EU), usklađivanje mera socijalne i poreske politike Republike Srbije, kao i stvaranje povoljnijih uslova za poslovanje privrednih subjekata.
U cilju daljeg usaglašavanja sa propisima EU i istovremeno otklanjanja dvostrukog oporezivanja, odnosno dvostrukog neoporezivanja određenih usluga koje obveznici PDV vrše stranim licima i obratno, predložene su izmene koje se odnose na drukčije uređivanje mesta prometa usluga. Naime, prema propisima EU, koji su implementirani u nacionalna zakonodavstva država članica Evropske unije i većine država čiji je cilj članstvo u Evropskoj uniji, mesto prometa usluga, načelno, je mesto sedišta, mesto poslovne jedinice, odnosno prebivališta primaoca usluga, ako je primalac usluga poreski obveznik, a ako primalac usluga nije poreski obveznik, mesto prometa usluga, načelno, je mesto sedišta, mesto poslovne jedinice, odnosno prebivališta pružaoca usluga. Od navedenih opštih pravila za pojedine usluge propisani su izuzeci (npr. za usluge koje su povezane sa nepokretnošću, mesto prometa određuje se prema mestu u kojem se nalazi nepokretnost itd). Prema propisima Republike Srbije kojima se uređuje oporezivanje potrošnje PDV, opšte pravilo je da se mesto prometa određuje prema mestu sedišta, mestu poslovne jedinice, odnosno prebivališta pružaoca usluga, nezavisno od toga da li se usluge pružaju poreskim obveznicima ili licima koja nisu poreski obveznici, pri čemu su od navedenog opšteg pravila propisani određeni izuzeci.
Primera radi, prema postojećim rešenjima Republike Srbije, mestom prometa usluge popravke kamiona stranom prevozniku koji jeste poreski obveznik u državi u kojoj ima sedište, a koja je izvršena u Republici Srbiji, smatra se Republika Srbija. Obveznik PDV koji izvrši popravku kamiona dužan je da obračuna PDV po poreskoj stopi od 20%. Prema propisima država koje su implementirale propise EU u svoja nacionalna zakonodavstva, mestom prometa ove usluge smatra se mesto sedišta primaoca usluge – poreskog obveznika. To znači, da bi u ovoj situaciji strani prevoznik (poreski obveznik), prema propisima svoje zemlje, u svojstvu poreskog dužnika, imao obavezu da za promet usluge popravke kamiona koja je faktički izvršena u Republici Srbiji obračuna PDV. Prema tome, pri oporezivanju predmetne usluge primenom pozitivnih zakonskih rešenja dolazi do dvostrukog oporezivanja jednog istog prometa, uz eventualno pravo na refakciju PDV stranog obveznika.
U vezi sa navedenim, predložene su izmene kojima će se obezbediti usaglašenost propisa Republike Srbije i Evropske unije u delu određivanja mesta prometa usluga, uključujući i posebno uređivanje instituta poreskog obveznika za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga.
U cilju usklađivanja mera socijalne i poreske politike predlaže se ukidanje prava na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe. Naime, s obzirom na to da propisi koji uređuju oblast oporezivanja potrošnje PDV ne treba da sadrže mere socijalne politike, već da ove mere treba da budu predmet zakona koji uređuju socijalnu politiku, u narednom periodu Vlada će predložiti Narodnoj skupštini usvajanje Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom kojim, kao socijalna mera, treba da bude uređena jednokratna isplata novčanih sredstava na ime kupovine opreme za bebe. S tim u vezi, danom početka primene te mere socijalne politike ukinuće se pravo na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe, što znači da će se navedene mere realizovati istovremeno. Pored toga, kako institut refundacije PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe nije u skladu sa propisima EU, ukidanjem ovog instituta izvršiće se i dalje usaglašavanje sa propisima EU.
U cilju stvaranja uslova za povećanje obima proizvodnje drvenih briketa i peleta, i s tim u vezi povećanja zaposlenosti u ovoj proizvodnoj delatnosti karakterističnoj za ruralna područja, kao i pospešivanja korišćenja drvenih briketa i peleta za grejanje čime se doprinosi smanjenju zagađenja životne sredine, predlaže se propisivanje posebne poreske stope PDV za promet i uvoz ovih dobara.
U cilju stvaranja povoljnijih uslova za poslovanje privrednih subjekata predlažu se izmene koje se odnose na pravo na odbitak prethodnog poreza obveznika PDV koji je, kao primalac dobara i usluga, poreski dužnik za promet dobara i usluga koji su mu izvršili drugi obveznici PDV. Naime, prema postojećem zakonskom rešenju, u slučaju kada je obveznik PDV – primalac dobara i usluga poreski dužnik za promet dobara i usluga koji mu je izvršen od strane drugih obveznika PDV, i to: za promet sekundarnih sirovina i usluga koje su neposredno povezane sa tim dobrima, za promet građevinskih objekata i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata, uključujuću i vlasničke udele na tim dobrima, u slučaju kada je ugovorom na osnovu kojeg se vrši promet tih dobara predviđeno da će se na taj promet obračunati PDV u skladu sa Zakonom, za promet dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, kao i za promet električne energije i prirodnog gasa koji se isporučuju preko prenosne, transportne i distributivne mreže obvezniku PDV koji je ova dobra nabavio radi dalje prodaje, jedan od uslova za odbitak prethodnog poreza je posedovanje računa prethodnog učesnika u prometu koji je izdat u skladu sa Zakonom. S tim u vezi, u situaciji kada obavezu obračunavanja PDV ima obveznik PDV – primalac dobara i usluga, njegovo pravo da tako obračunati PDV odbije kao prethodni porez ne treba da bude uslovljeno posedovanjem računa prethodnog učesnika u prometu.
U cilju otklanjanja eventualnih nedoumica i postizanja većeg stepena doslednosti u primeni Zakona predlaže se definisanje stalne poslovne jedinice za potrebe određivanja poreskog obveznika, kao i određena preciziranja koja se, pre svega, odnose na određivanje poreskog dužnika u slučaju prometa dobara i usluga koji u Republici Srbiji vrše strana lica, određivanje poreskog punomoćnika i evidentiranja stranih lica za obavezu plaćanja PDV u Republici Srbiji i vreme prometa električne energije, prirodnog gasa i energije za grejanje, odnosno hlađenje, čija se isporuka vrši preko prenosne, transportne i distributivne mreže, nabavljenih radi dalje prodaje.
● Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja Zakona
Nisu razmatrane mogućnosti da se cilj koji ovaj opšti akt treba da postigne ostvari i bez njegovog donošenja, imajući u vidu da je reč o izmeni zakona kojim se uređuje oporezivanje potrošnje PDV, a koji se, saglasno odredbi člana 15. stav 1. Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12, 62/13, 63/13-ispravka, 108/13, 142/14, 68/15-dr.zakon i 103/15), uvodi zakonom, pa se iz tog razloga i izmene ovog zakona mogu vršiti samo zakonom.
● Zašto je donošenje Zakona najbolji način za rešavanje problema
Donošenje zakona je najbolji način za rešavanje problema, iz razloga što se radi o zakonskoj materiji, koju je jedino moguće menjati odgovarajućim izmenama zakona.
Pored toga, uređivanjem poreskopravne materije zakonom daje se doprinos pravnoj sigurnosti i ujedno obezbeđuje transparentnost u vođenju poreske politike. Naime, zakon je opšti pravni akt koji se objavljuje i koji stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj poreskopravnoj situaciji, čime se postiže transparentnost u njegovoj primeni.
III. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA
I POJEDINAČNIH REŠENJA
Uz član 1.
Predlaže se preciznije uređivanje obavljanja delatnosti poreskog obveznika u smislu da poreski obveznik obavlja delatnost i kada je vrši u okviru stalne, a ne bilo koje poslovne jedinice, kao i definisanje stalne poslovne jedinice u smislu da se stalnom poslovnom jedinicom smatra organizacioni deo pravnog lica koji u skladu sa zakonom može da obavlja delatnost.
Uz član 2.
Predlaže se da se preciznije uredi u kojim slučajevima je primalac dobara i usluga poreski dužnik za promet koji u Republici Srbiji vrši strano lice u smislu da je primalac dobara i usluga poreski dužnik za promet stranog lica koje u Republici Srbiji nije obveznik PDV, nezavisno od toga da li u Republici Srbiji ima stalnu poslovnu jedinicu i da li je ta stalna poslovna jedinica u Republici Srbiji obveznik PDV.
Uz član 3.
Predlaže se preciziranje da strano lice koje vrši oporezivi promet dobara i usluga u Republici Srbiji, a ne bilo koji promet, ima obavezu određivanja poreskog punomoćnika i evidentiranja za obavezu plaćanja PDV, nezavisno od iznosa tog prometa u prethodnih 12 meseci. Takođe, predlaže se da strana lica nemaju obavezu određivanja poreskog punomoćnika i evidentiranja za obavezu plaćanja PDV po osnovu oporezivog prometa koji isključivo vrše obveznicima PDV, odnosno licima iz člana 9. stav 1. Zakona, s obzirom na to da se za taj promet, u svojstvu primaoca dobara i usluga, obveznici PDV, odnosno lica iz člana 9. stav 1. Zakona, smatraju poreskim dužnicima. Naime, kako su obveznici PDV, odnosno lica iz člana 9. stav 1. Zakona, lica čije poslovanje, odnosno postupanje podrazumeva kontrolu nadležnih organa, predloženim rešenjem omogućava se jednostavnija primena Zakona.
Uz član 4.
Predlaže se definisanje poreskog obveznika za svrhu primene pravila koja se odnose na mesto prometa usluga, kao i uređivanje opštih pravila za određivanje mesta prometa usluga u zavisnosti od toga da li se usluga pruža poreskom obvezniku ili licu koje nije poreski obveznik. S tim u vezi, za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga, kada uslugu pruža lice koje je obveznik PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom smatra se svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti, pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici, strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište, a kada uslugu pruža strano lice koje se nije evidentiralo za obavezu plaćanja PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom smatra se svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti, kao i pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave. Razlikovanje poreskog obveznika u zavisnosti od toga da li uslugu pruža strano lice (koje nije obveznik PDV Republici Srbiji) ili obveznik PDV (domaće ili strano lice) neophodna je zbog toga što Zakon nije usklađen u pogledu pravila koja se odnose na obavezu evidentiranja u sistem PDV. Naime, prema propisima EU obaveza evidentiranja u sistem PDV odnosi se na lica koja vrše delatnost kao trajnu aktivnost i u okviru te delatnosti promet dobara, odnosno usluga (ako iznos njihovog prometa u prethodnih 12 meseci bude veći od propisanog cenzusa), ali i na određena lica koja nabavljaju dobra, odnosno usluge (npr. državni i drugi organi). Za razliku od toga, obavezu evidentiranja u sistem PDV prema Zakonu imaju samo lica koja vrše promet u okviru obavljanja delatnosti kao trajne aktivnosti (u cilju ostvarivanja prihoda), ako iznos tog prometa u prethodnih 12 meseci bude veći od propisanog cenzusa (8.000.000 dinara).
Kada je reč o opštim pravilima za određivanje mesta prometa usluga, predlaže se da, kada se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište, a kada se promet usluga vrši licu koje nije poreski obveznik da se mestom prometa usluga smatra mesto u kojem pružalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši iz stalne poslovne jedinice koja se ne nalazi u mestu u kojem pružalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem pružalac usluga ima prebivalište ili boravište.
Predlaže se propisivanje izuzetaka od opštih pravila za određivanje mesta prometa usluga. Naime, kada je reč o uslugama koje su u vezi sa nepokretnostima, uključujući i usluge posredovanja kod prometa nepokretnosti, predlaže se da se mestom prometa usluga smatra mesto u kojem se nalazi nepokretnost, za usluge prevoza lica mesto gde se obavlja prevoz, a ako se prevoz obavlja i u Republici i u inostranstvu, da se odredbe ovog zakona primenjuju samo na deo prevoza izvršen u Republici, za usluge prevoza dobara koje se pružaju licu koje nije poreski obveznik mesto gde se obavlja prevoz, a ako se prevoz obavlja i u Republici i u inostranstvu, da se odredbe ovog zakona primenjuju samo na deo prevoza izvršen u Republici, za usluge koje se odnose na prisustvovanje kulturnim, umetničkim, sportskim, naučnim, obrazovnim, zabavnim ili sličnim događajima (sajmovi, izložbe i dr), uključujući i pomoćne usluge u vezi sa prisustvovanjem tim događajima, usluge organizatora navedenih događaja (ako su pružene licu koje nije poreski obveznik), pomoćne usluge u vezi sa prevozom, kao što su utovar, istovar, pretovar i slično, pruženih licu koje nije poreski obveznik, usluge procene pokretnih stvari, odnosno radova na pokretnim stvarima pruženih licu koje nije poreski obveznik, kao i usluge predaje jela i pića za konzumaciju na licu mesta, mesto gde su usluge stvarno pružene, za usluge iznajmljivanja prevoznih sredstava na kraći vremenski period mesto u kojem se prevozno sredstvo stvarno stavlja na korišćenje primaocu usluge, za usluge iznajmljivanja prevoznih sredstava, osim na kraći vremenski period, pruženih licu koje nije poreski obveznik, mesto u kojem to lice ima sedište, prebivalište ili boravište, za usluge prenosa, ustupanja i davanja na korišćenje autorskih i srodnih prava, prava na patente, licence, zaštitne znakove i druga prava intelektualne svojine, oglašavanja, savetnika, inženjera, advokata, revizora i sličnih usluga, kao i prevodilaca za usluge prevođenja, uključujući i prevođenje u pisanom obliku, obrade podataka i ustupanja, odnosno davanja informacija, uključujući i informacije o poslovnim postupcima i iskustvu, preuzimanja obaveze da se u potpunosti ili delimično odustane od obavljanja pojedinih delatnosti ili od korišćenja određenih prava, bankarskog i finansijskog poslovanja i poslovanja u oblasti osiguranja, uključujući reosiguranje (osim iznajmljivanja sefova), stavljanja na raspolaganje osoblja, iznajmljivanja pokretnih stvari (osim prevoznih sredstava), omogućavanja pristupa mreži prirodnog gasa, mreži za prenos električne energije i mreži za grejanje, odnosno hlađenje, transporta i distribucije putem tih mreža, kao i drugih usluga koje su neposredno povezane sa tim uslugama, usluge telekomunikacija, radijskog i televizijskog emitovanja i usluga pruženih elektronskim putem, koje se pružaju licu koje nije poreski obveznik, mesto sedišta, prebivališta ili boravišta primaoca usluga, za usluge posredovanja kod prometa dobara ili usluga, koje se pružaju licu koje nije poreski obveznik, mesto u kojem je izvršen promet dobara ili usluga koji je predmet posredovanja, a za usluge posredovanja kod prometa dobara ili usluga koje se pružaju poreskom obvezniku, sa izuzetkom posredovanja kod prometa nepokretnosti, mesto u kojem primalac ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac ima prebivalište ili boravište.
Predlaže se da se kraćim vremenskim periodom koji se odnosi na iznajmljivanje prevoznih sredstava smatra neprekidni vremenski period koji nije duži od 30 dana, a ako se radi o plovilima od 90 dana.
Predlaže se davanje ovlašćenja ministru finansija za donošenje podzakonskih akata kojima će se bliže urediti šta se smatra uslugama koje su u vezi sa nepokretnostima, uslugama predaje jela i pića za konzumaciju na licu mesta, prevoznim sredstvima, kao i uslugama koje se pružaju elektronskim putem.
Uz član 5.
Predlaže se da se vremenom prometa električne energije, prirodnog gasa i energije za grejanje, odnosno hlađenje, čija se isporuka vrši preko prenosne, transportne i distributivne mreže, pri čemu su predmetna dobra nabavljena radi dalje prodaje, smatra dan očitavanja, odnosno na drugi način utvrđivanja, u skladu sa zakonom, stanja isporučene električne energije, prirodnog gasa i energije za grejanje, odnosno hlađenje, u cilju obračuna isporuke.
Uz član 6.
Predlaže se da se po posebnoj stopi PDV od 10% oporezuje promet i uvoz drvenih briketa i peleta.
Uz član 7.
Predlaže se da se, u slučaju kada je za određeni promet dobara i usluga primalac tih dobara i usluga poreski dužnik, ne zahteva posedovanje računa prethodnog učesnika u prometu kao uslov za odbitak prethodnog poreza obveznika PDV – primaoca, s obzirom na to da primalac dobara i usluga ima obavezu obračunavanja PDV za promet koji mu je izvršen nezavisno od toga li će prethodni učesnik u prometu ispoštovati obavezu da za svoj promet izda račun.
Uz član 8.
Predlaže se izuzimanje od prava na odbitak prethodnog poreza za nabavku motocikala sa bočnim sedištem, tricikala i četvorocikala, osim u slučaju kada se predmetna dobra koriste za obavljanje određenih delatnosti (npr. kada su dobra nabavljena za dalju prodaju). Naime, imajući u vidu da obveznik PDV nema pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu nabavke putničkih automobila, motocikala, jahti, čamaca i vazduhoplova, objekata za smeštaj tih dobara, kao i dobara i usluga povezanih sa korišćenjem navedenih prevoznih sredstava, osim u propisanim slučajevima, predlaže se da se propiše izuzimanje od prava na odbitak prethodnog poreza i za nabavku motocikala sa bočnim sedištem, tricikala i četvorocikala, iz razloga što je reč o dobrima koja su, po svojoj svrsi, slična motociklima za koje je već propisano predmetno izuzimanje, pri čemu se sva ta dobra veoma često koriste u neposlovne svrhe poreskog obveznika.
Uz član 9.
Predlaže se ukidanje prava na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe.
Uz član 10.
Predlaže se ukidanje ovlašćenja ministru finansija za donošenje podzakonskog akta kojim se bliže uređuju način i postupak prava na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe u cilju usklađivanja sa rešenjem predloženim članom 9. ovog zakona.
Uz član 11.
Predlaže se da se za isporuku električne energije, prirodnog gasa i energije za grejanje, odnosno hlađenje, koja se vrši preko prenosne, transportne i distributivne mreže, licu koje ova dobra nabavlja radi dalje prodaje, u poslednjem poreskom periodu 2016. godine, dan nastanka prometa određuje u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04-ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-dr. zakon, 142/14 i 83/15).
Uz član 12.
Predlaže se da se za dobra i usluge za koje je propisano pravo na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe, nabavljenih do početka primene Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom kojim se uređuje jednokratna isplata novčanih sredstava na ime kupovine opreme za bebe, pravo na refundaciju PDV može ostvariti u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04- ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-dr. zakon, 142/14, 83/15 i __/16).
Uz član 13.
Predlaže se da se pregled obračuna PDV podnosi od 1. januara 2018. godine.
Uz član 14.
Predlaže se da će se odredbe člana 4. ovog zakona primenjivati od 1. aprila 2017. godine (odredbe koje se odnose na određivanje mesta prometa usluga), osim odredbe koja sadrži ovlašćenje za donošenje podzakonskih akata, za koju se predlaže početak primene od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Predlaže se da će se odredba ovog zakona kojom se ukida pravo na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe primenjivati od dana početka primene zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom kojim se uređuje jednokratna isplata novčanih sredstava na ime kupovine opreme za bebe.
Uz član 15.
Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu 1. januara 2017. godine.
IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA
POTREBNIH ZA SPROVOĐENJE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budžetu Republike Srbije. Naime, iako je ovim zakonom predloženo da se za promet i uvoz drvenih briketa i peleta smanji poreska stopa PDV sa 20% na 10%, očekuje se da će povećanje zaposlenosti u ovoj oblasti nadomestiti gubitak po osnovu smanjenja poreske stope PDV za promet i uvoz ovih dobara.
V. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Predlaže se donošenje ovog zakona po hitnom postupku, u skladu sa članom 167. Poslovnika Narodne skupštine („Službeni glasnik RS”, broj 20/12-prečišćen tekst), imajući u vidu da je neophodno obezbediti dalje usklađivanje ovog zakona sa propisima Evropske unije. Naime, kako je 5. i 6. marta 2015. godine u Briselu održan Bilateralni skrining za poglavlje 16 – Porezi, potrebno je u što kraćem roku pristupiti otklanjanju pojedinih rešenja koja su u suprotnosti sa propisima Evropske unije.
VI. ANALIZA EFEKATA ZAKONA
Na koga će i kako će najverovatnije uticati rešenja u zakonu
Ovaj zakon će uticati na:
1) privredne subjekte koji:
– vrše promet usluga stranim licima, odnosno kojima strana lica vrše promet usluga, tako što će se otkloniti postojeća neusaglašenost zakonskih rešenja o mestu prometa usluga u smislu već datog obješnjenja, a zbog kojih kod određenih usluga dolazi do dvostrukog oporezivanja, odnosno neoporezivanja PDV;
– proizvode i prodaju drvene brikete i pelet, tako što će im se stvoriti uslovi da povećaju obim proizvodnje predmetnih dobara;
– uvoze drvene brikete i pelet za grejanje, tako što će im za uvoz predmetnih dobara biti potrebno manje angažovanje novčanih sredstava, kao i privredne subjekte koji ova dobra nabavljaju u Republici Srbiji, tako što će biti stvoreni uslovi da predmetnu nabavku eventualno vrše po povoljnijim cenama;
– su kao primaoci dobara i usluga poreski dužnici za promet koji su im izvršili drugi obveznici PDV (za promet sekundarnih sirovina i usluga koje su neposredno povezane sa tim dobrima, za promet građevinskih objekata i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata, uključujuću i vlasničke udele na tim dobrima, u slučaju kada je ugovorom na osnovu kojeg se vrši promet tih dobara predviđeno da će se na taj promet obračunati PDV u skladu sa Zakonom, za promet dobara i usluga iz oblasti građevinarstva i za promet električne energije i prirodnog gasa koji se isporučuju preko prenosne, transportne i distributivne mreže nabavljenih radi dalje prodaje) tako što im se za ostvarivanje prava na odbitak PDV koji su sami obračunali neće zahtevati račun prethodnog učesnika u prometu – isporučioca predmetnih dobara i usluga (koji se u skladu sa Zakonom izdaje bez iskazivanja PDV);
– će vršiti nabavku motocikala sa bočnim sedištem, tricikala i četvorocikala, objekte za smeštaj tih dobara i druga dobra i usluge povezanih sa korišćenjem tih dobara, iz razloga što po osnovu predmetnih nabavki, osim u propisanim slučajevima, neće moći da ostvare pravo na odbitak prethodnog poreza.
2) građane koji koriste drvene brikete i pelet za grejanje, tako što će biti stvoreni uslovi da ova dobra eventualno nabavljaju po povoljnijim cenama;
3) Poresku upravu koja će zbog ukidanja prava na refundaciju PDV za hranu i opremu za bebe moći na adekvatniji način da usmeri svoje resurse za realizovanje svojih primarnih ciljeva – kontrolu, utvrđivanje i naplatu poreza. Primera radi, u 2015. godini doneto je preko 61.000 rešenja koja se odnose na ostvarivanje predmetnog prava.
2. Kakve troškove će primena zakona stvoriti građanima i privredi (naročito malim i srednjim pravnim licima)
Primena ovog zakona ne bi trebalo da stvori dodatne troškove građanima i privredi. S tim u vezi, neophodno je ukazati da građani koji, prema pozitivnim zakonskim rešenjima, imaju pravo na refundaciju PDV za hranu i opremu za bebe, neće biti dovedeni u nepovoljniji položaj, iz razloga što će im se, u okviru socijalne politike, omogućiti ostvarivanje jednokratne isplate novčanih sredstava na ime kupovine opreme za bebe.
3. Da li su pozitivne posledice donošenja zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvoriti
S obzirom da primena ovog zakona ne bi trebalo da stvori dodatne troškove, nije potrebno posebno obrazlagati da li su pozitivne posledice donošenja zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvoriti.
4. Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o zakonu
Ovaj zakon je u postupku pripreme dostavljen nadležnim organima.
5. Koje će se mere tokom primene zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se donošenjem zakona namerava
Ministarstvo finansija je nadležno za sprovođenje ovog zakona, za njegovu ujednačenu primenu na teritoriji Republike Srbije, kao i za davanje mišljenja u vezi njegove primene.
Posebno ističemo, da će se periodičnim publikovanjem Biltena službenih objašnjenja i stručnih mišljenja za primenu finansijskih propisa, kao i na drugi pogodan način, dodatno obezbediti transparentnost, informisanost i dostupnost informacijama, kako bi se i na ovaj način doprinelo ostvarivanju ciljeva postavljenih donošenjem zakona.
VII. PREGLED ODREDABA ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST
KOJE SE MENJAJU, ODNOSNO DOPUNJUJU
Član 8.
Poreski obveznik (u daljem tekstu: obveznik) je lice, uključujući i lice koje u Republici nema sedište, odnosno prebivalište (u daljem tekstu: strano lice), koje samostalno obavlja promet dobara i usluga, u okviru obavljanja delatnosti.
Delatnost iz stava 1. ovog člana je trajna aktivnost proizvođača, trgovca ili pružaoca usluga u cilju ostvarivanja prihoda, uključujući i delatnosti eksploatacije prirodnih bogatstava, poljoprivrede, šumarstva i samostalnih zanimanja.
Smatra se da obveznik obavlja delatnost i kada je vrši u okviru STALNE poslovne jedinice.
IZUZETNO OD STAVA 3. OVOG ČLANA, AKO Ako strano lice u Republici ima stalnu poslovnu jedinicu, to strano lice obveznik je za promet koji ne vrši njegova stalna poslovna jedinica.
STALNOM POSLOVNOM JEDINICOM IZ ST. 3. I 4. OVOG ČLANA SMATRA SE ORGANIZACIONI DEO PRAVNOG LICA KOJI U SKLADU SA ZAKONOM MOŽE DA OBAVLJA DELATNOST.
Obveznik je lice u čije ime i za čiji račun se vrši isporuka dobara ili pružanje usluga.
Obveznik je lice koje vrši isporuku dobara, odnosno pružanje usluga u svoje ime, a za račun drugog lica.
Član 10.
Poreski dužnik, u smislu ovog zakona, je:
1) obveznik koji vrši oporezivi promet dobara i usluga, osim kada obavezu plaćanja PDV u skladu sa ovim članom ima drugo lice;
2) brisana („Službeni glasnik RSˮ, broj 83/15)
3) primalac dobara i usluga, ako strano lice nije odredilo poreskog punomoćnika OBVEZNIK PDV U REPUBLICI, NEZAVISNO OD TOGA DA LI U REPUBLICI IMA STALNU POSLOVNU JEDINICU I DA LI JE TA STALNA POSLOVNA JEDINICA OBVEZNIK PDV U REPUBLICI;
4) lice koje u računu ili drugom dokumentu koji služi kao račun (u daljem tekstu: račun) iskaže PDV, a nije obveznik PDV ili nije izvršilo promet dobara i usluga;
5) lice koje uvozi dobro.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, poreski dužnik je:
1) primalac dobara ili usluga, obveznik PDV, za promet sekundarnih sirovina i usluga koje su neposredno povezane sa tim dobrima, izvršen od strane drugog obveznika PDV;
2) primalac dobara, obveznik PDV, za promet građevinskih objekata i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata, uključujući i vlasničke udele na tim dobrima, izvršen od strane drugog obveznika PDV, u slučaju kada je ugovorom na osnovu kojeg se vrši promet tih dobara predviđeno da će se na taj promet obračunati PDV u skladu sa ovim zakonom;
3) primalac dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, obveznik PDV, odnosno lice iz člana 9. stav 1. ovog zakona, za promet izvršen od strane obveznika PDV;
4) primalac električne energije i prirodnog gasa koji se isporučuju preko prenosne, transportne i distributivne mreže, obveznik PDV koji je ova dobra nabavio radi dalje prodaje, za promet električne energije i prirodnog gasa izvršen od strane drugog obveznika PDV;
5) primalac dobara ili usluga, obveznik PDV, za promet izvršen od strane drugog obveznika PDV, i to kod prometa:
(1) hipotekovane nepokretnosti kod realizacije hipoteke u skladu sa zakonom kojim se uređuje hipoteka;
(2) predmeta založnog prava kod realizacije ugovora o zalozi u skladu sa zakonom kojim se uređuje založno pravo na pokretnim stvarima;
(3) dobara ili usluga nad kojima se sprovodi izvršenje u izvršnom postupku u skladu sa zakonom;
6) sticalac imovine ili dela imovine čiji je prenos izvršen u skladu sa članom 6. stav 1. tačka 1) ovog zakona, posle čijeg prenosa su prestali uslovi iz člana 6. stav 1. tačka 1) ovog zakona.
Izuzetno od stava 1. tačka 3) ovog člana, kada strano lice vrši promet dobara i usluga u Republici licu koje nije obveznik PDV, osim licu iz člana 9. stav 1. ovog zakona, a naknadu za taj promet dobara i usluga u ime i za račun stranog lica naplaćuje obveznik PDV, poreski dužnik za taj promet je obveznik PDV koji naplaćuje naknadu.
Ministar bliže uređuje šta se smatra sekundarnim sirovinama, uslugama koje su neposredno povezane sa sekundarnim sirovinama i dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva iz stava 2. tač. 1) i 3) ovog člana.
Član 10a
Strano lice koje vrši promet dobara i usluga u Republici dužno je da odredi poreskog punomoćnika.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, strano lice nije dužno da odredi poreskog punomoćnika ako u Republici isključivo vrši promet usluga za koje se smatra da su pružene elektronskim putem i promet usluga prevoza putnika autobusima za koje se kao osnovica za obračunavanje PDV utvrđuje prosečna naknada prevoza za svaki pojedinačni prevoz, u skladu sa ovim zakonom.
STRANO LICE KOJE VRŠI OPOREZIVI PROMET DOBARA I USLUGA U REPUBLICI DUŽNO JE DA ODREDI PORESKOG PUNOMOĆNIKA I DA SE EVIDENTIRA ZA OBAVEZU PLAĆANJA PDV, NEZAVISNO OD IZNOSA TOG PROMETA U PRETHODNIH 12 MESECI, AKO OVIM ZAKONOM NIJE DRUKČIJE UREĐENO.
STRANO LICE KOJE U REPUBLICI VRŠI OPOREZIVI PROMET DOBARA I USLUGA ISKLJUČIVO OBVEZNICIMA PDV, ODNOSNO LICIMA IZ ČLANA 9. STAV 1. OVOG ZAKONA, KAO I PROMET USLUGA PREVOZA PUTNIKA AUTOBUSIMA ZA KOJE SE KAO OSNOVICA ZA OBRAČUNAVANJE PDV UTVRĐUJE PROSEČNA NAKNADA PREVOZA ZA SVAKI POJEDINAČNI PREVOZ, U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, NIJE DUŽNO DA U REPUBLICI ODREDI PORESKOG PUNOMOĆNIKA I DA SE EVIDENTIRA ZA OBAVEZU PLAĆANJA PDV.
Strano lice iz stava 1. ovog člana može da odredi samo jednog poreskog punomoćnika.
Poreski punomoćnik stranog lica može biti fizičko lice, uključujući i preduzetnika, odnosno pravno lice, koje ima prebivalište, odnosno sedište u Republici, koje je evidentirani obveznik PDV najmanje 12 meseci pre podnošenja zahteva za odobravanje poreskog punomoćstva, koje na dan podnošenja zahteva nema dospele, a neplaćene obaveze za javne prihode po osnovu obavljanja delatnosti koje utvrđuje Poreska uprava i kojem je nadležni poreski organ, na osnovu podnetog zahteva za odobrenje poreskog punomoćstva uz koji je priložena propisana dokumentacija (u daljem tekstu: zahtev za poresko punomoćstvo), rešenjem odobrio poresko punomoćstvo.
Poreski punomoćnik stranog lica ne može biti stalna poslovna jedinica tog stranog lica.
Poreski punomoćnik stranog lica u ime i za račun tog stranog lica obavlja sve poslove u vezi sa ispunjavanjem obaveza i ostvarivanjem prava koje strano lice u skladu sa ovim zakonom ima kao obveznik PDV (podnošenje evidencione prijave, obračunavanje PDV, izdavanje računa, podnošenje poreskih prijava, plaćanje PDV i drugo).
Nadležni poreski organ neće izdati odobrenje za poresko punomoćstvo licu koje je pravosnažno osuđeno za poresko krivično delo.
Nadležni poreski organ ukinuće odobrenje za poresko punomoćstvo licu koje je pravosnažno osuđeno za poresko krivično delo.
U slučaju ukidanja odobrenja za poresko punomoćstvo iz stava 8. ovog člana, odnosno prestanka poreskog punomoćstva po drugom osnovu, nastupaju sve pravne posledice brisanja iz evidencije za PDV u smislu ovog zakona, osim ako strano lice u roku od 15 dana od dana ukidanja odobrenja za poresko punomoćstvo, odnosno prestanka poreskog punomoćstva po drugom osnovu, ne odredi drugog punomoćnika i u istom roku taj punomoćnik ne podnese zahtev za poresko punomoćstvo nadležnom poreskom organu.
Ako nadležni poreski organ ne odobri poresko punomoćstvo punomoćniku iz stava 9. ovog člana, nastupaju sve pravne posledice iz tog stava.
U slučaju opoziva, odnosno otkaza punomoćja, poresko punomoćstvo prestaje danom kada je nadležni poreski organ primio obaveštenje o opozivu, odnosno otkazu punomoćja, upućenog od strane lica čije je punomoćstvo prestalo opozivom, odnosno otkazom.
Poreski punomoćnik stranog lica solidarno odgovara za sve obaveze stranog lica kao obveznika PDV, uključujući i obaveze po osnovu brisanja iz evidencije za PDV, a naročito za plaćanje PDV, kazni i kamata u vezi sa dugom po osnovu PDV.
Akt za izvršavanje ovog člana doneće ministar.
Član 12.
Mesto prometa usluga je mesto u kojem pružalac usluga obavlja svoju delatnost.
Ako se promet usluga vrši preko poslovne jedinice, mestom prometa usluga smatra se mesto poslovne jedinice.
Izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, mestom prometa usluga smatra se mesto:
1) u kojem se nalazi nepokretnost, ako se radi o prometu usluge koja je neposredno povezana sa tom nepokretnošću, uključujući delatnost posredovanja i procene u vezi nepokretnosti, kao i projektovanje, pripremu i izvođenje građevinskih radova i nadzor nad njima;
2) gde se obavlja prevoz, a ako se prevoz obavlja i u Republici i u inostranstvu (u daljem tekstu: međunarodni transport), odredbe ovog zakona primenjuju se samo na deo prevoza izvršen u Republici;
3) gde je usluga stvarno pružena, ako se radi o:
(1) uslugama iz oblasti kulture, umetnosti, sporta, nauke i obrazovanja, zabavno – estradnim i sličnim uslugama, uključujući usluge organizatora priredbi, kao i sa njima povezane usluge;
(2) sporednim uslugama u oblasti transporta, kao što su utovar, istovar, pretovar i slične usluge;
(3) uslugama procene pokretnih stvari;
(4) radovima na pokretnim stvarima;
4) u kojem primalac usluge obavlja delatnost ili ima poslovnu jedinicu za koju se pruža usluga, odnosno mesto u kojem primalac usluge ima sedište ili prebivalište, ako se radi o uslugama:
(1) iznajmljivanja pokretnih stvari, osim prevoznih sredstava na osnovu rent a car ugovora;
(2) pružanja telekomunikacionih usluga;
(3) preuzimanja obaveze da se u potpunosti ili delimično odustane od vršenja neke delatnosti ili korišćenja nekog prava;
(4) u oblasti ekonomske propagande;
(5) prenosa, ustupanja i davanja na korišćenje autorskih prava, prava na patente, licence, zaštitnih znakova i drugih prava intelektualne svojine;
(6) bankarskog, finansijskog poslovanja i poslovanja u oblasti osiguranja i reosiguranja, osim iznajmljivanja sefova;
(7) savetnika, inženjera, advokata, revizora i sličnih usluga;
(8) obrade podataka i ustupanja informacija , uključujući i informacije o poslovnim postupcima i iskustvu, kao i davanja informacija telefonom ili na drugi način;
(9) stavljanja na raspolaganje osoblja;
(9a) kliničkog ispitivanja lekova i medicinskih sredstava;
(9b) omogućavanja pristupa mreži prirodnog gasa, mreži za prenos električne energije i mreži za grejanje, odnosno hlađenje, transporta i distribucije putem tih mreža, kao i drugih usluga koje su neposredno povezane sa tim uslugama, uključujući i usluge omogućavanja učešća na organizovanom tržištu električne energije;
(10) pruženim elektronskim putem, kao i radio-televizijskim uslugama;
(11) posredovanja prilikom pružanja usluga iz podtač. (1) – (10) ove tačke.
Mesto prometa usluga posredovanja, osim usluga posredovanja iz stava 3. tačka 4) podtačka (11) ovog člana, određuje se prema mestu prometa dobara i usluga koji je predmet posredovanja.
Ministar bliže uređuje šta se smatra uslugama pruženim elektronskim putem iz stava 3. tačka 4) podtačka (10) ovog člana.
ČLAN 12.
OVIM ČLANOM ODREĐUJE SE PORESKI OBVEZNIK ISKLJUČIVO ZA SVRHU PRIMENE PRAVILA KOJA SE ODNOSE NA ODREĐIVANJE MESTA PROMETA USLUGA.
KADA USLUGU PRUŽA LICE KOJE JE OBVEZNIK PDV U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, PORESKIM OBVEZNIKOM KOJEM SE PRUŽA USLUGA SMATRA SE:
1) SVAKO LICE KOJE OBAVLJA DELATNOST KAO TRAJNU AKTIVNOST BEZ OBZIRA NA CILJ OBAVLJANJA TE DELATNOSTI;
2) PRAVNA LICA, DRŽAVNI ORGANI, ORGANI TERITORIJALNE AUTONOMIJE I LOKALNE SAMOUPRAVE SA SEDIŠTEM U REPUBLICI;
3) STRANA PRAVNA LICA, DRŽAVNI ORGANI, ORGANI TERITORIJALNE AUTONOMIJE I LOKALNE SAMOUPRAVE, REGISTROVANI ZA PLAĆANJE POREZA NA POTROŠNJU U DRŽAVI U KOJOJ IMAJU SEDIŠTE.
KADA USLUGU PRUŽA STRANO LICE KOJE SE NIJE EVIDENTIRALO ZA OBAVEZU PLAĆANJA PDV U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, PORESKIM OBVEZNIKOM KOJEM SE PRUŽA USLUGA SMATRA SE:
1) SVAKO LICE KOJE OBAVLJA DELATNOST KAO TRAJNU AKTIVNOST BEZ OBZIRA NA CILJ OBAVLJANJA TE DELATNOSTI;
2) PRAVNA LICA, DRŽAVNI ORGANI, ORGANI TERITORIJALNE AUTONOMIJE I LOKALNE SAMOUPRAVE.
AKO SE PROMET USLUGA VRŠI PORESKOM OBVEZNIKU, MESTOM PROMETA USLUGA SMATRA SE MESTO U KOJEM PRIMALAC USLUGA IMA SEDIŠTE ILI STALNU POSLOVNU JEDINICU AKO SE PROMET USLUGA VRŠI STALNOJ POSLOVNOJ JEDINICI KOJA SE NE NALAZI U MESTU U KOJEM PRIMALAC USLUGA IMA SEDIŠTE, ODNOSNO MESTO U KOJEM PRIMALAC USLUGA IMA PREBIVALIŠTE ILI BORAVIŠTE.
AKO SE PROMET USLUGA VRŠI LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK, MESTOM PROMETA USLUGA SMATRA SE MESTO U KOJEM PRUŽALAC USLUGA IMA SEDIŠTE ILI STALNU POSLOVNU JEDINICU AKO SE PROMET USLUGA VRŠI IZ STALNE POSLOVNE JEDINICE KOJA SE NE NALAZI U MESTU U KOJEM PRUŽALAC USLUGA IMA SEDIŠTE, ODNOSNO MESTO U KOJEM PRUŽALAC USLUGA IMA PREBIVALIŠTE ILI BORAVIŠTE.
IZUZETNO OD ST. 4. I 5. OVOG ČLANA, MESTOM PROMETA USLUGA:
1) U VEZI SA NEPOKRETNOSTIMA, UKLJUČUJUĆI I USLUGE POSREDOVANJA KOD PROMETA NEPOKRETNOSTI, SMATRA SE MESTO U KOJEM SE NALAZI NEPOKRETNOST;
2) PREVOZA LICA, SMATRA SE MESTO GDE SE OBAVLJA PREVOZ, A AKO SE PREVOZ OBAVLJA I U REPUBLICI I U INOSTRANSTVU, ODREDBE OVOG ZAKONA PRIMENJUJU SE SAMO NA DEO PREVOZA IZVRŠEN U REPUBLICI;
3) PREVOZA DOBARA KOJA SE PRUŽA LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK, SMATRA SE MESTO GDE SE OBAVLJA PREVOZ, A AKO SE PREVOZ OBAVLJA I U REPUBLICI I U INOSTRANSTVU, ODREDBE OVOG ZAKONA PRIMENJUJU SE SAMO NA DEO PREVOZA IZVRŠEN U REPUBLICI;
4) SMATRA SE MESTO GDE SU USLUGE STVARNO PRUŽENE, AKO SE RADI O:
(1) USLUGAMA KOJE SU U VEZI SA PRISUSTVOVANJEM KULTURNIM, UMETNIČKIM, SPORTSKIM, NAUČNIM, OBRAZOVNIM, ZABAVNIM ILI SLIČNIM DOGAĐAJIMA (SAJMOVI, IZLOŽBE I DR.), UKLJUČUJUĆI I POMOĆNE USLUGE U VEZI SA PRISUSTVOVANJEM TIM DOGAĐAJIMA;
(2) USLUGAMA ORGANIZATORA DOGAĐAJA IZ PODTAČKE (1) OVE TAČKE, PRUŽENIH LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK;
(3) POMOĆNIM USLUGAMA U VEZI SA PREVOZOM, KAO ŠTO SU UTOVAR, ISTOVAR, PRETOVAR I SLIČNO, PRUŽENIH LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK;
(4) USLUGAMA PROCENE POKRETNIH STVARI, ODNOSNO RADOVA NA POKRETNIM STVARIMA PRUŽENIH LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK;
(5) USLUGAMA PREDAJE JELA I PIĆA ZA KONZUMACIJU NA LICU MESTA,
5) IZNAJMLJIVANJA PREVOZNIH SREDSTAVA NA KRAĆI VREMENSKI PERIOD, SMATRA SE MESTO U KOJEM SE PREVOZNO SREDSTVO STVARNO STAVLJA NA KORIŠĆENJE PRIMAOCU USLUGE;
6) IZNAJMLJIVANJA PREVOZNIH SREDSTAVA, OSIM IZ TAČKE 5) OVOG STAVA, PRUŽENIH LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK, SMATRA SE MESTO U KOJEM TO LICE IMA SEDIŠTE, PREBIVALIŠTE ILI BORAVIŠTE;
7) KOJE SE PRUŽAJU LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK, SMATRA SE MESTO SEDIŠTA, PREBIVALIŠTA ILI BORAVIŠTA PRIMAOCA USLUGA, AKO SE RADI O USLUGAMA:
(1) PRENOSA, USTUPANJA I DAVANJA NA KORIŠĆENJE AUTORSKIH I SRODNIH PRAVA, PRAVA NA PATENTE, LICENCE, ZAŠTITNE ZNAKOVE I DRUGA PRAVA INTELEKTUALNE SVOJINE;
(2) OGLAŠAVANJA;
(3) SAVETNIKA, INŽENJERA, ADVOKATA, REVIZORA I SLIČNIH USLUGA, KAO I PREVODILACA ZA USLUGE PREVOĐENJE, UKLJUČUJUĆI I PREVOĐENJE U PISANOM OBLIKU;
(4) OBRADE PODATAKA I USTUPANJA, ODNOSNO DAVANJA INFORMACIJA, UKLJUČUJUĆI I INFORMACIJE O POSLOVNIM POSTUPCIMA I ISKUSTVU;
(5) PREUZIMANJA OBAVEZE DA SE U POTPUNOSTI ILI DELIMIČNO ODUSTANE OD OBAVLJANJA NEKE DELATNOSTI ILI OD KORIŠĆENJA NEKOG PRAVA IZ OVE TAČKE;
(6) BANKARSKOG I FINANSIJSKOG POSLOVANJA I POSLOVANJA U OBLASTI OSIGURANJA, UKLJUČUJUĆI REOSIGURANJE, OSIM IZNAJMLJIVANJA SEFOVA;
(7) STAVLJANJA NA RASPOLAGANJE OSOBLJA;
(8) IZNAJMLJIVANJA POKRETNIH STVARI, OSIM PREVOZNIH SREDSTAVA;
(9) OMOGUĆAVANJA PRISTUPA MREŽI PRIRODNOG GASA, MREŽI ZA PRENOS ELEKTRIČNE ENERGIJE I MREŽI ZA GREJANJE, ODNOSNO HLAĐENJE, TRANSPORTA I DISTRIBUCIJE PUTEM TIH MREŽA, KAO I DRUGIH USLUGA KOJE SU NEPOSREDNO POVEZANE SA TIM USLUGAMA;
(10) TELEKOMUNIKACIJA;
(11) RADIJSKOG I TELEVIZIJSKOG EMITOVANJA;
(12) PRUŽENIH ELEKTRONSKIM PUTEM;
8) POSREDOVANJA KOD PROMETA DOBARA ILI USLUGA KOJA SE PRUŽA LICU KOJE NIJE PORESKI OBVEZNIK, SMATRA SE MESTO U KOJEM JE IZVRŠEN PROMET DOBARA ILI USLUGA KOJI JE PREDMET POSREDOVANJA.
MESTO PROMETA USLUGE POSREDOVANJA KOJA SE PRUŽA PORESKOM OBVEZNIKU, OSIM USLUGA POSREDOVANJA IZ STAVA 6. TAČKA 1) OVOG ČLANA, ODREĐUJE SE U SKLADU SA STAVOM 4. OVOG ČLANA.
KRAĆIM VREMENSKIM PERIODOM IZ STAVA 6. TAČKA 5) OVOG ČLANA SMATRA SE NEPREKIDNI VREMENSKI PERIOD KOJI NIJE DUŽI OD 30 DANA, A AKO SE RADI O PLOVILIMA OD 90 DANA.
MINISTAR BLIŽE UREĐUJE ŠTA SE SMATRA USLUGAMA IZ STAVA 6. TAČKA 1), TAČKA 4) PODTAČKA (5), PREVOZNIM SREDSTVIMA IZ TAČ. 5), 6) I TAČKA 7) PODTAČKA (8), KAO I USLUGAMA IZ TAČKE 7) PODTAČKA (12) OVOG ČLANA.
Član 14.
Promet dobara nastaje danom:
1) otpočinjanja slanja ili prevoza dobara primaocu ili trećem licu, po njegovom nalogu, ako dobra šalje ili prevozi isporučilac, primalac ili treće lice, po njihovom nalogu;
2) preuzimanja dobara od strane primaoca u slučaju ugradnje ili montaže dobara od strane isporučioca ili, po njegovom nalogu, trećeg lica;
3) prenosa prava raspolaganja na dobrima primaocu, ako se dobro isporučuje bez otpreme, odnosno prevoza;
4) prenosa prava raspolaganja na električnoj energiji, prirodnom gasu i energiji OČITAVANJA, ODNOSNO NA DRUGI NAČIN UTVRĐIVANJA STANJA, U SKLADU SA ZAKONOM, ELEKTRIČNE ENERGIJE, PRIRODNOG GASA I ENERGIJE za grejanje, odnosno hlađenje, čija se isporuka vrši preko prenosne, transportne i distributivne mreže, licu iz člana 11. stav 1. tačka 4) ovog zakona, U CILJU OBRAČUNA ISPORUKE;
5) očitavanja stanja primljene vode, električne energije, prirodnog gasa i energije za grejanje, odnosno hlađenje, u cilju obračuna potrošnje.
U komisionim ili konsignacionim poslovima, vreme isporuke dobara od strane komisionara ili konsignatera određuje se, u skladu sa stavom 1. ovog člana i za isporuku komisionaru ili konsignateru.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana odnose se i na delimične isporuke.
Delimične isporuke iz stava 3. ovog člana postoje ako je za isporuku određenih delova ekonomski deljive isporuke posebno ugovorena naknada.
Član 23.
Opšta stopa PDV za oporezivi promet dobara i usluga ili uvoz dobara iznosi 20%.
Po posebnoj stopi PDV od 10% oporezuje se promet dobara i usluga ili uvoz dobara, i to:
1) hleba i drugih pekarskih proizvoda, mleka i mlečnih proizvoda, brašna, šećera, jestivog ulja od suncokreta, kukuruza, uljane repice, soje i masline, jestive masnoće životinjskog i biljnog porekla i meda;
1a) brisana („Službeni glasnik RS”, broj 93/12)
2) svežeg, rashlađenog i smrznutog voća, povrća, mesa, uključujući i iznutrice i druge klanične proizvode, ribe i jaja;
2a) žitarica, suncokreta, soje, šećerne repe i uljane repice;
3) lekova, uključujući i lekove za upotrebu u veterini;
4) ortotičkih i protetičkih sredstava, kao i medicinskih sredstava – proizvoda koji se hirurški ugrađuju u organizam;
5) materijala za dijalizu;
6) đubriva, sredstava za zaštitu bilja, semena za reprodukciju, sadnog materijala, komposta sa micelijumom, kompletne krmne smeše za ishranu stoke i žive stoke;
7) udžbenika i nastavnih sredstava;
7a) brisana („Službeni glasnik RS”, broj 108/13)
8) dnevnih novina;
9) monografskih i serijskih publikacija;
10) ogrevnog drveta, UKLJUČUJUĆI DRVENE BRIKETE I PELET;
11) usluga smeštaja u ugostiteljskim objektima za smeštaj u skladu sa zakonom kojim se uređuje turizam;
12) usluge koje se naplaćuju putem ulaznica za bioskopske i pozorišne predstave, sajmove, cirkuse, zabavne parkove, koncerte (muzičke događaje), izložbe, sportske događaje, muzeje i galerije, botaničke bašte i zoološke vrtove, ako promet ovih usluga nije oslobođen PDV;
12a) brisana („Službeni glasnik RSˮ, broj 93/12)
13) prirodnog gasa;
13a) toplotne energije za potrebe grejanja;
14) prenos prava raspolaganja na stambenim objektima, ekonomski deljivim celinama u okviru tih objekata, kao i vlasničkim udelima na tim dobrima;
15) usluge koje prethode isporuci vode za piće vodovodnom mrežom, kao i vode za piće, osim flaširane;
16) prečišćavanja i odvođenja atmosferskih i otpadnih voda;
17) upravljanje komunalnim otpadom;
18) održavanje čistoće na površinama javne namene;
19) održavanje javnih zelenih površina i priobalja;
20) prevoz putnika i njihovog pratećeg prtljaga;
21) upravljanje grobljima i pogrebne usluge.
Ministar bliže uređuje šta se, u smislu ovog zakona, smatra dobrima i uslugama iz stava 2. tač. 1), 2), 2a), 4)-11) i 15)-21) ovog člana.
Član 28.
Pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata (u daljem tekstu: objekti za vršenje delatnosti), odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:
1) koji je oporeziv PDV;
2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;
3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.
Pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako poseduje:
1) račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom;
2) dokument o izvršenom uvozu dobara u kojem je iskazan PDV i dokument kojim se potvrđuje da je iskazani PDV plaćen prilikom uvoza.
U poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:
1) obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;
2) PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.
Pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1 – 3. ovog člana.
Pravo na odbitak prethodnog poreza može da ostvari i poreski dužnik:
1) iz člana 10. stav 1. tačka 3) i stav 2. tačka 5) TAČ. 1) – 5) ovog zakona, pod uslovom da je obračunao PDV u skladu sa ovim zakonom i da primljena dobra i usluge koristi za promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana;
2) iz člana 10. stav 2. tač. 1) – 4) i tačka 6) ovog zakona, pod uslovom da poseduje račun prethodnog učesnika u prometu u skladu sa ovim zakonom, da je obračunao PDV u skladu sa ovim zakonom i da će ta dobra i usluge koristiti za promet dobara i usluga iz stava 1. ovog člana.
Obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza u roku od pet godina od isteka godine u kojoj je stekao ovo pravo.
Član 29.
Obveznik nema pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu:
1) nabavke, proizvodnje i uvoza putničkih automobila, motocikala, MOTOCIKALA SA BOČNIM SEDIŠTEM, TRICIKALA, ČETVOROCIKALA, jahti, čamaca i vazduhoplova, objekata za smeštaj tih dobara, rezervnih delova, goriva i potrošnog materijala za njihove potrebe, iznajmljivanja, održavanja, popravki i drugih usluga, koje su povezane sa korišćenjem ovih prevoznih sredstava, kao i dobara i usluga koji su povezani sa korišćenjem objekata za smeštaj tih dobara;
2) izdataka za reprezentaciju obveznika;
3) izdataka za ishranu i prevoz zaposlenih, odnosno drugih radno angažovanih lica za dolazak na posao, odnosno odlazak s posla.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza ako prevozna sredstva i druga dobra koristi isključivo za obavljanje delatnosti:
1) prometa i iznajmljivanja navedenih prevoznih sredstava i drugih dobara;
2) prevoza lica i dobara ili obuku vozača za upravljanje navedenim prevoznim sredstvima.
Izdacima za reprezentaciju iz stava 1. tačka 2) ovog člana smatraju se izdaci za ugostiteljske usluge, pokloni, osim poklona manje vrednosti, izdaci za odmor, sport, razonodu i drugi izdaci učinjeni u korist poslovnih partnera, potencijalnih poslovnih partnera, predstavnika poslovnih partnera i drugih fizičkih lica, a da za to ne postoji pravna obaveza.
Refundacija PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe
Član 56b
Pravo na refundaciju PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe, na osnovu podnetog zahteva, ima roditelj, odnosno staratelj bebe – punoletni državljanin Republike, sa prebivalištem na teritoriji Republike, koji kupuje hranu i opremu za bebe (u daljem tekstu: kupac hrane i opreme za bebe).
Kupac hrane i opreme za bebe može da ostvari refundaciju PDV iz stava 1. ovog člana, pod uslovima da:
1) je ukupan neto prihod roditelja, odnosno staratelja bebe u godini koja prethodi godini u kojoj se podnosi zahtev iz stava 1. ovog člana ostvaren u iznosu manjem od 960.000 dinara i da je ukupna imovina roditelja, odnosno staratelja bebe na koju se plaća porez na imovinu u skladu sa propisima kojima se uređuju porezi na imovinu manja od 23.400.000 dinara;
2) poseduje fiskalni isečak izdat od strane prodavca u skladu sa propisima kojima se uređuju fiskalne kase.
Pravo na refundaciju PDV iz stava 1. ovog člana može se ostvariti do iznosa od 70.000 dinara za bebu starosti do dve godine, i to u prvoj godini starosti do 40.000 dinara, a u drugoj do 30.000 dinara.
Dinarski iznosi iz stava 2. tačka 1) i stava 3. ovog člana usklađuju se godišnjim indeksom potrošačkih cena u kalendarskoj godini koja prethodi godini u kojoj se usklađivanje vrši, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Prilikom usklađivanja dinarskih iznosa u skladu sa stavom 4. ovog člana osnovice za usklađivanje su poslednji objavljeni usklađeni iznosi.
Ovlašćuje se Vlada Republike Srbije da objavi usklađene iznose iz stava 4. ovog člana.
Hranom i opremom za bebe iz stava 1. ovog člana smatraju se:
1) mleko za odojčad;
2) kašice;
3) krevetac;
4) kolica;
5) stolica za hranjenje;
6) stolica za kola;
7) pelene.
Nadležni poreski organ, po sprovedenom postupku kontrole ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV, koji moraju da budu ispunjeni na dan podnošenja zahteva za refundaciju PDV, donosi rešenje o refundaciji PDV kupcu hrane i opreme za bebe.
Nadležni poreski organ vodi evidenciju o refundaciji PDV za kupovinu hrane i opreme za bebe, kao i o iznosu ostvarene refundacije PDV.
Član 57.
Način i postupak refakcije i refundacije poreza iz čl. 53-56b ČL. 53-56A ovog zakona, kao i šta se smatra dobrima i uslugama neposredno povezanim sa verskom delatnošću u smislu člana 55. ovog zakona bliže uređuje ministar.
ČLAN 11.
ZA ISPORUKU ELEKTRIČNE ENERGIJE, PRIRODNOG GASA I ENERGIJE ZA GREJANJE, ODNOSNO HLAĐENJE, KOJA SE VRŠI PREKO PRENOSNE, TRANSPORTNE I DISTRIBUTIVNE MREŽE, LICU IZ ČLANA 11. STAV 1. TAČKA 4) ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RS”, BR. 84/04, 86/04-ISPRAVKA, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-DR. ZAKON, 142/14 I 83/15), U POSLEDNJEM PORESKOM PERIODU 2016. GODINE, DAN NASTANKA PROMETA ODREĐUJE SE U SKLADU SA TIM ZAKONOM.
ČLAN 12.
ZA DOBRA I USLUGE ZA KOJE JE ČLANOM 56B ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RS”, BR. 84/04, 86/04-ISPRAVKA, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-DR. ZAKON, 142/14, 83/15 I __/16) PROPISANO PRAVO NA REFUNDACIJU PDV, NABAVLJENIH DO DANA POČETKA PRIMENE ZAKONA O FINANSIJSKOJ PODRŠCI PORODICI SA DECOM KOJIM SE UREĐUJE JEDNOKRATNA ISPLATA NOVČANIH SREDSTAVA NA IME KUPOVINE OPREME ZA BEBE, PRAVO NA REFUNDACIJU PDV MOŽE SE OSTVARITI U SKLADU SA ZAKONOM O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RS”, BR. 84/04, 86/04-ISPRAVKA, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-DR. ZAKON, 142/14, 83/15 I __/16).
ČLAN 13.
U ZAKONU O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DODATU VREDNOST („SLUŽBENI GLASNIK RSˮ, BROJ 83/15), U ČLANU 38. REČI: „2017. GODINEˮ ZAMENJUJU SE REČIMA: „2018. GODINEˮ.
ČLAN 14.
ODREDBE ČLANA 4. OVOG ZAKONA PRIMENJIVAĆE SE OD 1. APRILA 2017. GODINE, OSIM ODREDBE KOJA SADRŽI OVLAŠĆENJE ZA DONOŠENJE PODZAKONSKIH AKATA, KOJA ĆE SE PRIMENJIVATI OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ODREDBA ČLANA 9. OVOG ZAKONA PRIMENJIVAĆE SE OD DANA POČETKA PRIMENE ZAKONA O FINANSIJSKOJ PODRŠCI PORODICI SA DECOM KOJIM SE UREĐUJE JEDNOKRATNA ISPLATA NOVČANIH SREDSTAVA NA IME KUPOVINE OPREME ZA BEBE.
ČLAN 15.
OVAJ ZAKON STUPA NA SNAGU 1. JANUARA 2017. GODINE.