PREDLOG
ZAKONA O ETANOLU
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se uslovi proizvodnje etanola, kontrola kvaliteta, deklarisanje, uvoz, promet i upotreba etanola, kao i nadzor nad sprovođenjem ovog zakona.
Član 2.
Etanol mora da ispunjava propisane norme kvaliteta i uslove u pogledu pakovanja i deklarisanja, utvrđene ovim zakonom i propisima kojima se uređuje njegov kvalitet.
Član 3.
Proizvođač i uvoznik etanola ne može da se bavi proizvodnjom vina, proizvoda od grožđa i vina, rakije od voća i drugih proizvoda od rakije.
Član 4.
Etanolom, u smislu ovog zakona, smatra se etil alkohol koji je proizveden fermentacijom sirovine poljoprivrednog porekla i njenom rektifikacijom
Etanol može biti:
1) sirovi etil alkohol alkoholne jačine do 88 %v/v;
2) tehnički etil alkohol alkoholne jačine od 88 do 96 %v/v;
3) rafinisani etil alkohol alkoholne jačine od 96 do 99 %v/v;
4) apsolutni etil alkohol alkoholne jačine od 99 do 99,99 %v/v.
Odredbe ovog zakona ne odnose se na sintetički etanol.
II. USLOVI PROIZVODNjE
Član 5.
Proizvodnjom etanola može da se bavi pravno lice (u daljem tekstu: proizvođač) ako ima objekte, odvojene prostorije za skladištenje sirovina i etanola, opremu za pripremu sirovine i proizvodnju mikroorganizama za fermentaciju i rektifikaciju, kao i kontinualni merač (brojač) količina proizvedenog etanola za neprekidno merenje u roku od tri godine.
Proizvođač etanola, pored uslova iz stava 1. ovog člana, mora da ima odvojenu prostoriju za punjenje etanola u originalno pakovanje sa uređajem za punjenje etanola, odvojenu prostoriju za skladištenje gotovog upakovanog proizvoda, kao i laboratoriju sa opremom za kontrolu kvaliteta sirovine i etanola, u skladu sa propisima kojima se uređuje kvalitet etanola.
Sva mesta mogućeg otakanja etanola u prostoriji za proizvodnju moraju biti plombirana.
Član 6.
Proizvođač etanola dužan je da obezbedi stručno rukovođenje procesom proizvodnje etanola i kontrolom kvaliteta sirovine etanola.
Procesom proizvodnje može da rukovodi diplomirani inženjer, odnosno diplomirani inženjer master-a biotehnološkog, odnosno prehrambeno tehnološkog smera koji po nastavnom programu ima položene predmete iz oblasti tehnologije alkoholnih fermentacija, sa najmanje dve godine radnog iskustva na poslovima proizvodnje etanola, odnosno destilovanih alkoholnih pića i koji je kod proizvođača etanola u radnom odnosu na neodređeno vreme.
Član 7.
Proizvođač može da proizvodi etanol ako ispunjava uslove iz čl. 5. i 6. ovog zakona.
Ispunjenost uslova iz stava 1. ovog člana, na zahtev proizvođača, utvrđuje rešenjem ministar nadležan za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: ministar).
Rešenje ministra iz stava 2. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Član 8.
Proizvođač etanola dužan je da o početku proizvodnje i o mesečno proizvedenim količinama i kvalitetu etanola obaveštava u elektronskom obliku ministarstvo nadležno za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Proizvođač etanola dužan je da vodi evidenciju pismeno i u elektronskom obliku sa podacima o količini i kvalitetu upotrebljene sirovine i količini, kao i kvalitetu proizvedenog i prodatog etanola iskazanog u hektolitrima apsolutnog alkohola (hl).
Ministar bliže propisuje način vođenja evidencije proizvodnje etanola.
Član 9.
Za konzervisanje, odnosno pulpiranje voća može se koristiti samo etanol koji odgovara propisanim standardima i normama kvaliteta i uz saglasnost Ministarstva.
III. KONTROLA KVALITETA
Član 10.
Etanol, pre deklarisanja i stavljanja u promet, podleže obaveznom ispitivanju kvaliteta, u skladu sa ovim zakonom.
Za kvalitet etanola odgovoran je proizvođač, odnosno uvoznik.
Ministar propisuje uslove koje u pogledu kvaliteta mora da ispunjava etanol.
Ispitivanje kvaliteta sirovine i etanola vrši akreditovana laboratorija ovlašćena od strane Ministarstva.
Ministar propisuje uslove koje mora da ispunjava akreditovana laboratorija u pogledu tehničke opremljenosti i profesionalne osposobljenosti.
Ovlašćenje se izdaje rešenjem ministra.
Ovlašćenje ministar oduzima ako se utvrdi da akreditovana laboratorija ne ispunjava propisane uslove ili se utvrdi da je ovlašćenje izdato na osnovu netačnih i neistinitih podataka.
Član 11.
Svaka originalna jedinica etanola mora da ima deklaraciju zaštićenu od štetnih spoljnih uticaja na kojoj su jasno i čitko uneti sledeći podaci:
– naziv proizvoda;
– sedište i adresa proizvođača;
– oznaka kvaliteta;
– neto zapremina proizvoda u litrima;
– datum pakovanja;
– sadržaj etanola u % v/v;
– oznaka standarda.
Pod originalnom jedinicom etanola podrazumeva se svako pojedinačno pakovanje koje se bilo kojim postupkom ne može vratiti u prvobitno stanje.
IV. PROMET
Član 12.
Etanol se stavlja u promet u originalnom pakovanju ili u rinfuznom stanju.
Član 13.
Zabranjeno je prodavati, odnosno kupovati etanol u rinfuznom stanju radi dalje preprodaje.
Zabranjeno je fizičkom licu da prodaje etanol u rinfuznom stanju.
Zabranjeno je prodavati etanol u originalnom pakovanju u maloprodaji ako isti nije nabavljen direktno od proizvođača, odnosno uvoznika.
Zabranjeno je prepakivanje uvezenog etanola u originalnom pakovanju.
Član 14.
Uvoz etanola može da se vrši u rinfuznom stanju i u originalnom pakovanju.
Uvoznik etanola dužan je da o mesečno uvezenim i prodatim količinama, vrsti i kvalitetu etanola pismeno obaveštava Ministarstvo.
Uvoznik etanola vodi evidenciju pismeno i u elektronskom obliku o količini, kvalitetu i vrsti uvezenog etanola, a ako je u rinfuznom stanju i prodatog etanola iskazanog u hektolitrima apsolutnog alkohola (hl), kao i o vrstama i broju prodatih pojedinačnih pakovanja.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana odnose se na etanol nad kojim je sproveden carinski postupak puštanja robe u slobodan promet.
Član 15.
Proizvođač, odnosno uvoznik etanola dužan je da o prodaji etanola sačinjava pismeni izveštaj koji dostavlja Ministarstvu do petog u mesecu za prethodni mesec.
Izveštaj iz stava 1. ovog člana sadrži naziv, sedište i adresu kupca, vrstu etanola, isporučenu količinu etanola sa datumom isporuke.
Član 16.
Etanol u originalnom pakovanju može da stavi u promet:
1) proizvođač etanola u specijalizovanoj prodavnici koja se nalazi u krugu prostorija za proizvodnju etanola (proizvodni pogon);
2) uvoznik etanola u registrovanom centralnom magacinu.
U specijalizovanoj prodavnici i u registrovanom centralnom magacinu etanol se može prodavati u originalnom pakovanju do 25 l, a u maloprodajnim objektima u originalnom pakovanju do jednog l denaturisanog etanola, samo krajnjem kupcu.
Član 17.
Etanol u originalnom pakovanju namenjen prodaji na malo mora biti denaturisan (obojen).
Etanol koji se prodaje u originalnom pakovanju većem od jedan l u specijalizovanoj prodavnici proizvođača ne mora biti denaturisan, ako kupac priloži dokaz: o obavljanju proizvodnje u kojoj je etanol sirovina i proizvođačku specifikaciju kojom potvrđuje upotrebu kupljenog etanola kao sirovinu u proizvodnji.
Ministar bliže propisuje način denaturisanja etanola.
Član 18.
Proizvođač, odnosno uvoznik etanola može prodavati etanol u rinfuznom stanju pravnom licu koje ima registrovanu proizvodnju u kojoj je etanol sirovina prema priloženoj proizvođačkoj specifikaciji i izjavom kupca o nameni kupljenog etanola datoj na memorandumu firme.
Proizvođač, odnosno uvoznik etanola može prodavati etanol i u originalnom pakovanju od jedan l kao denaturisan pravnom licu, odnosno preduzetniku samo radi prodaje u sopstvenom maloprodajnom objektu.
Etanol u unutrašnjem transportu mora da prati potpisana i pečatom overena otpremnica sa podacima o proizvođaču i kupcu, količini u litrima, jačini etanola, izveštajem o ispitivanju kvaliteta, odnosno usaglašenosti sa propisima o kvalitetu i broj registarske oznake prevoznog sredstva.
Član 19.
Pravno lice dužno je da proizvedeni sirovi etanol, kao sporedni proizvod u tehnološkom procesu proizvodnje za stočnu hranu, proda proizvođaču etanola.
Član 20.
Evidencija proizvođača, odnosno uvoznika o prodatom etanolu sadrži: naziv, sedište i adresu kupca, količinu i vrstu etanola prema proizvođačkoj specifikaciji, broj i datum otpremnice, broj proizvođačke specifikacije i izjavu o nameni kupljenog etanola, a za etanol u rinfuznom stanju i registarsku oznaku prevoznog sredstva kojim se kupljeni etanol transportuje.
Član 21.
Kupac, odnosno korisnik etanola dužan je da vodi pismeno i u elektronskom obliku evidenciju o upotrebi kupljenog etanola koja sadrži: naziv, sedište i adresu proizvođača, odnosno uvoznika, broj i datum otpremnice, količinu, vrstu i kvalitet etanola prema proizvođačkoj specifikaciji, kao i namenu kupljenog etanola.
V. NADZOR
Član 22.
Inspekcijski nadzor nad primenom ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši Ministarstvo preko poljoprivrednog inspektora.
Poslove poljoprivrednog inspektora može da obavlja diplomirani inženjer prehrambene tehnologije, odnosno diplomirani inežnjer master-a, odnosno diplomirani inženjer poljoprivrede, odnosno diplomirani inežnjer master-a smera tehnologije prehrambenih proizvoda, odnosno diplomirani inženjer biotehnološkog smera, odnosno diplomirani inežnjer master-a, sa najmanje tri godine radnog iskustva i sa položenim državnim stručnim ispitom.
Poslove poljoprivrednog inspektora mogu obavljati i lica sa visokim obrazovanjem koje su stekla do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako su do dana stupanja na snagu ovog zakona obavljala poslove poljoprivrednog inspektora.
Član 23.
Nadzor nad radom akreditovane laboratorije u vršenju poverenih poslova ispitivanje kvaliteta etanola vrši Ministarstvo, u skladu sa propisima kojima se uređuje državna uprava.
Član 24.
U vršenju poslova inspekcijskog nadzora poljoprivredni inspektor ima pravo i dužnost da:
1) proverava ispunjenost uslova za proizvodnju etanola;
2) proverava proizvodnju etanola;
3) proverava kvalitet sirovine i proizvedenog etanola;
4) proverava promet sirovina i etanola u proizvodnji i prometu.
U vršenju poslova poljoprivredni inspektor može da uzima uzorke sirovina i etanola bez naknade radi ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta.
Član 25.
U vršenju poslova iz člana 24. stav 1. ovog zakona poljoprivredni inspektor može da:
1) zabrani proizvodnju etanola ako za to nisu ispunjeni propisani uslovi, odnosno ako se ova delatnost obavlja bez dokaza o ispunjenosti propisanih uslova;
2) zabrani proizvodnju vina, rakije od voća i grožđa ako je obavlja proizvođač etanola;
3) oduzme i uništi vino i rakiju od voća i grožđa ako proizvodnju obavlja proizvođač etanola;
4) zabrani stavljanje u promet etanol koji ne odgovara propisanom i deklarisanom kvalitetu;
5) zabrani prodaju etanola u rinfuznom stanju pravnom licu ako nije registrovan za proizvodnju u kojoj je etanol sirovina;
6) zabrani stavljanje u promet etanola u rinfuznom stanju;
7) zabrani stavljanje u promet etanola u originalnom pakovanju;
8) zabrani promet etanola u maloprodaji koji nije denaturisan;
9) zabrani promet sirovog etanola;
10) zabrani transport i oduzme etanol ako ga ne prati propisana dokumentacija;
11) zabrani prodaju etanola u maloprodaji ako je originalno pakovanje veće od jedan l, odnosno u objektima koji nisu za to naznačeni;
12) oduzme etanol koji je stavljen u promet ako se prodavac neovlašćeno bavi njegovim prometom i ako je narušena originalnost pakovanja, kao i oduzme prevozno sredstvo, odnosno sudove u kojima se prevozi, odnosno čuva etanol.
U slučaju oduzimanja etanola, prevoznog sredstva i sudova poljoprivredni inspektor donosi rešenje o oduzimanju u roku od tri dana od dana njihovog oduzimanja.
Na rešenje poljoprivrednog inspektora može se izjaviti žalba ministru u roku od osam dana od dana dostavljanja rešenja.
Žalba ne odlaže izvršenje rešenja.
Član 26.
Troškovi koji nastaju prilikom oduzimanja i čuvanja etanola, prevoznog sredstva i sudova padaju na teret lica od kojih su etanol, prevozno sredstvo i sudovi oduzeti.
Oduzet etanol može javnom licitacijom da se proda zainteresovanom proizvođaču etanola.
Član 27.
Poljoprivredni inspektor dužan je da o rezultatu analize obavesti vlasnika proizvoda od kojeg je uzet uzorak, a kad je analizirani uzorak iz originalnog pakovanja obavesti i proizvođača analiziranog proizvoda.
Superanaliza proizvoda može se zahtevati u roku od sedam dana od dana obaveštavanja o rezultatu analize.
Stranka snosi troškove ispitivanja i utvrđivanje kvaliteta čije ispitivanje traži.
Troškove ispitivanja i utvrđivanja kvaliteta inspekcijskih uzoraka snosi proizvođač ako uzorak ne odgovara propisanom, odnosno deklarisanom kvalitetu, odnosno Ministarstvo ako uzorak odgovara propisanom i deklarisanom kvalitetu.
VI. KAZNENE ODREDBE
Član 28.
Novčanom kaznom od 300.000 dinara do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako:
1) se bavi proizvodnjom iz člana 3. ovog zakona;
2) se bavi proizvodnjom etanola, a ne ispunjava propisane uslove (član 5);
3) ne obezbedi stručno rukovođenje procesom proizvodnje i kontrolom kvaliteta (član 6);
4) se bavi proizvodnjom etanola, a nema rešenje ministra (član 7. stav 2);
5) ne obaveštava Ministarstvo u skladu sa članom 8. stav 1. ovog zakona;
6) ne vodi evidenciju iz člana 8. stav 2. ovog zakona;
7) vrši konzervisanje, odnosno pulpiranje voća etanolom koji ne odgovara standardima i normama kvaliteta i bez saglasnosti Ministarstva (član 9);
8) etanol ne ispunjava uslove u pogledu kvaliteta (član 10. stav 2);
9) vrši prepakivanje uvezenog etanola u originalnom pakovanju (član 13. stav 4);
10) ne vodi evidenciju prodatog etanola i ne obaveštava o tome Ministarstvo (član 14. st. 2. i 3);
11) vrši promet etanola suprotno uslovima propisanim u članu 16. ovog zakona;
12) prodaje etanol suprotno članu 18. ovog zakona.
Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 50.000 do 200.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu.
Član 29.
Novčanom kaznom od 150.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) ne izvrši deklarisanje etanola u skladu sa članom 11. ovog zakona;
2) prodaje, odnosno kupuje etanol suprotno članu 13. stav 1. ovog zakona;
3) ne dostavi pismeni izveštaj u skladu sa članom 15. stav 1. ovog zakona;
4) stavi u prodaju na malo etanol u originalnom pakovanju koji nije denaturisan (član 17. stav 1);
5) postupi suprotno članu 17. stav 2. ovog zakona;
6) sirovi etanol ne proda proizvođaču etanola (član 19);
7) ne vodi evidenciju o prodatom, odnosno o upotrebi kupljenog etanola (čl. 20. i 21).
Za prekršaj iz stava 1. ovog zakona kazniće se novčanom kaznom od 50.000 do 100.000 dinara i odgovorno lice u pravnom licu.
Član 30.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe Zakona o vinu i rakiji („Službeni glasnik RS”, br. 70/94, 13/02- SUS i 101/05-dr.zakon) koje se odnose na rafinisani etil alkohol, i to: član 1. stav 2. u delu koji se odnosi na alkohol, član 2. u delu koji se odnosi na alkohol, član 5. stav 1. u delu koji se odnosi na alkohol, član 5. stav 2, član 7. stav 1. u delu koji se odnosi na alkohol, član 11, član 34. stav 1. u delu koji se odnosi na alkohol, član 34. stav 3. tač.1), 2) i 7) u delu koji se odnosi na alkohol, član 34. stav 5. tač. 1), 3) i 10) u delu koji se odnosi na alkohol, član 34. stav 6. u delu koji se odnosi na alkohol, član 34. stav 10. u delu koji se odnosi na alkohol, član 35. u delu koji se odnosi na alkohol, član 37. stav 1. tač. 1), 2) i 3) u delu koji se odnosi na alkohol, član 37. stav 1. tač. 5) i 6), član 38. stav 1. tač. 3) i 4), član 39. stav 1. tač. 1), 2) i 3) u delu koji se odnosi na alkohol, član 39. stav 1. tač. 7), 8), 9) i 10), član 40. stav 1. tač. 1), 2) i 3) u delu koji se odnosi na alkohol i član 40. stav 1. tač. 7), 8), 9) i 10).
Član 31.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
4427008.196.doc/1
O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje Zakona o etanolu sadržan je u članu 97. stav 1. tačka 6. Ustava Republike Srbije kojim je utvrđeno da Republika Srbija uređuje jedinstveno tržište, pravni položaj privrednih subjekata, kao i sistem obavljanja delatnosti.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Etil alkohol poljoprivrednog porekla u Republici Srbiji ima široku upotrebu. Koristi se u vojnoj industriji, hemijskoj, prehrambenoj, u proizvodnji alkoholnih pića, u farmaciji, kao dodatak gorivu, a može se koristiti i za unapređenje agrara, za podizanje stočnog fonda. U svetu se koristi kao pogonsko gorivo raketnih motora odakle je potisnuo naftu i za pogon motora sa unutrašnjim sagorevanjem. Ekološki je potpuno bezbedan, a hemijskim putem iz njega se može dobiti široka paleta proizvoda koji se danas dobijaju isključivo iz nafte. Zato je postao strateški proizvod kako u razvijenim tako i u manje razvijenim zemljama. Praktično, nema sirovine koja je u poslednjih 50 godina doživela takvu proizvodnu ekspanziju i koja je jedna od ključnih osnova budućeg razvoja civilizacije.
S obzirom da u Republici Srbiji postoji veliki broj proizvođača i da se proizvodnja obavlja na osnovu Zakona o vinu i rakiji („Službeni glasnik”, br. 70/94, 13/02-SUS i 101/05-dr.zakon), ukazala se potreba za razdvajanjem etil alkohola od vina i alkoholnih pića i njegovo usaglašavanje sa pravnim tekovinama Evropske unije.
S obzirom na važnost ove sirovine komisiji Evropske unije moraju se dostavljati izveštaji o količinama proizvedenog, izveznog, uvezenog i raspoloživog etanola, a prema sadašnjoj zakonskoj regulativu mi nemamo potrebne podatke koje ćemo dostavljati komisiji.
Kvalitet etanola propisan je standardom JUS.E.M3020, a denaturisani etil alkohol nije propisan ni jednim zakonskim aktom, kao i način vođenja evidencije o proizvodnji i prometu.
Uvoz etanola vrši se suprotno pravnim tekovinama Evropske unije i ni jedan uvoznik nema dozvolu ministarstva za uvoz, koji mora biti ograničen i kontrolisan na način kako je to propisano od strane komisije Evropske unije.
Iz navedenih razloga nametnula se potreba da se donese zakon koji će na jedinstven način regulisati uslove proizvodnje, kontrolu kvaliteta, deklarisanje, promet i upotrebu etanola.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I
POJEDINAČNIH REŠENjA
Ovim zakonom uređuju se uslovi proizvodnje etanola, kontrola kvaliteta, deklarisanje, uvoz, promet i upotreba etanola, kao i nadzor nad sprovođenjem ovog zakona (član 1)
U članu 2. precizirano je da etanol mora da ispunjava propisane norme kvaliteta i uslove u pogledu pakovanja i deklarisanja, a članom 3. da proizvođač i uvoznik etanola ne može da se bavi proizvodnjom vina, proizvoda od grožđa i vina, rakije od voća i drugih proizvoda od rakije.
Proizvodnjom etanola može da se bavi pravno lice – proizvođač ako ima objekte, odvojene prostorije za skladištenje sirovina i etanola, opremu za pripremu sirovine i proizvodnju mikroorganizama, za fermentaciju i rektifikaciju, kao i kontinualni merač (brojač) količina proizvedenog etanola za neprekidno merenje u roku od tri godine.
Proizvođač etanola mora da ima odvojenu prostoriju za punjenje etanola, odvojenu prostoriju za skladištenje gotovog upakovanog proizvoda, kao i laboratoriju sa opremom za kontrolu kvaliteta sirovina i etanola u skladu sa propisima kojima se uređuje kvalitet etanola (član 5).
Članom 6. predviđeno je da je proizvođač etanola dužan da obezbedi stručno rukovođenje procesom proizvodnje etanola i kontrolom kvaliteta sirovine etanola.
Članom 8. predviđeno je da je proizvođač etanola dužan da o početku proizvodnje i o mesečno proizvedenim količinama i kvalitetu etanola obaveštava Ministarstvo, da vodi evidenciju sa podacima o količini i kvalitetu upotrebljene sirovine i količini, kao i kvalitetu proizvedenog i prodatog etanola.
Za konzervisanje, odnosno pulpiranje voća može se koristiti samo etanol koji odgovara propisanim standardima i normama kvaliteta i uz saglasnost Ministarstva (član 9).
Etanol, pre deklarisanja i stavljanja u promet, podleže obaveznom ispitivanju kvaliteta, a ispitivanje kvaliteta sirovine i etanola vrši akreditovana laboratorija ovlašćena od strane Ministarstva (član 10).
Članom 11. propisano je da svaka originalna jedinica etanola mora da ima deklaraciju na kojoj su jasno i čitko uneti podaci: naziv proizvoda, sedište i adresa proizvođača, oznaka kvaliteta, neto zapremina proizvoda u litrima, datum pakovanja, sadržaj etanola u % v/v i oznaka standarda.
Etanol se stavlja u promet u originalnom pakovanju ili u rinfuznom stanju (član 12).
Članom 13. zabranjeno je kupovati, odnosno prodavati etanol u rinfuznom stanju radi dalje preprodaje; fizičkom licu da prodaje etanol u rinfuznom stanju, prodavati etanol u originalnom pakovanju u maloprodaji ako isti nije nabavljen direktno od proizvođača, odnosno uvoznika i prepakivati uvezeni etanol u originalnom pakovanju;
Uvoznik etanola dužan je da o mesečno uvezenim i prodatim količinama, vrsti i kvalitetu etanola pismeno obaveštava Ministarstvo (član 14).
Proizvođač, odnosno uvoznik etanola dužan je da o prodaji etanola sačinjava pismeni izveštaj koji dostavlja Ministarstvu do petog u mesecu za prethodni mesec (član 15).
Članom 16. propisano je da etanol u originalnom pakovanju može da stavi u promet proizvođač etanola u specijalizovanoj prodavnici koja se samo nalazi u krugu proizvodnog pogona, a uvoznik etanola u registrovanom centralnom magacinu.
Članom 17. stav 1. propisano je da etanol u originalnom pakovanju namenjen prodaji na malo mora biti denaturisan (obojen), a stavom 2. da etanol koji se prodaje u originalnom pakovanju većem od 1 litar u specijalizovanoj prodavnici proizvođača ne mora biti denaturisan ako kupac priloži dokaz o obavljanju proizvodnje u kojoj je etanol sirovina i priloži overenu proizvođaču specifikaciju kojom potvrđuje upotrebu kupljenog etanola kao sirovinu u proizvodnji.
Članom 18. propisano je da proizvođač, odnosno uvoznik etanola može prodavati etanol u rinfuznom stanju pravnom licu koje ima registrovanu proizvodnju u kojoj je etanol sirovina, prema priloženoj proizvođačkoj specifikaciji i izjavom kupca o nameni kupljenog etanola koja je data na memorandumu firme.
Izuzetno proizvođač, odnosno uvoznik etanola može prodavati etanol i u originalnom pakovanju od 1 litar kao denaturisan preduzetniku, odnosno pravnom licu samo radi prodaje u sopstvenom maloprodajnom objektu.
Etanol u transportu mora da prati potpisana i pečatom overena otpremnica sa podacima o vlasniku i kupcu, količini u litrima, jačini etanola, izveštajem o ispitivanju kvaliteta, odnosno usaglašenosti sa tehničkim propisima i broj registarske oznake prevoznog sredstva.
Pravno lice dužno je da proizvedeni sirovi etanol, kao sporeni proizvod u tehnološkom procesu proizvodnje za stočnu hranu, proda isključivo proizvođaču etanola (član 19).
Članom 20. propisano je da proizvođač, odnosno uvoznik etanola vodi evidenciju o prodatom etanolu, a članom 21. da je kupac, odnosno korisnik etanola dužan da vodi pismeno i u elektronskom obliku evidenciju o upotrebi kupljenog etanola.
Inspekcijski nadzor nad primenom ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši Ministarstvo preko poljoprivrednog inspektora (član 22).
Nadzor nad radom akreditovane laboratorije u vršenju poverenih poslova ispitivanje kvaliteta etanola vrši Ministarstvo, u skladu sa propisima kojima se uređuje državna uprava (član 23).
Čl. 24. i 25. definisana su prava i dužnosti poljoprivrednog inspektora, kao i ovlašćenja nad sprovođenjem ovog zakona.
Članom 26. predviđeni su troškovi koji nastaju prilikom oduzimanja, čuvanja i uništavanja etanola, prevoznog sredstva i sudova.
Čl. 28. i 29. predviđene su kaznene odredbe za pravno lice.
Članom 31. određeno je stupanje na snagu zakona.
IV. ANALIZA EFEKATA
Koji problem se rešava zakonom?
S obzirom da u Republici Srbiji postoji veliki broj proizvođača i da smo po proizvodnji etil alkohola vodeća zemlja u regionu, a da se ova proizvodnja obavlja na osnovu Zakona o vinu i rakiji („Službeni glasnik”, br. 70/94, 13/02-SUS i 101/05-dr.zakon), ukazala se potreba za razdvajanjem etil alkohola od vina i alkoholnih pića i njegovo usaglašavanje sa pravnim sistemom Evropske unije.
Posle dugogodišnje primene Zakona o vinu i rakiji („Službeni glasnik RS”, br. 70/94, 13/02-SUS i 101/05-dr.zakon) praksa je pokazala da treba doneti novi zakon kojim će se izdvojiti odredbe za etanol.
Zakonom o vinu i rakiji nije na odgovarajući način regulisan promet, ne prati se proizvodnja i nemamo podatke o proizvedenom i prodatom etanolu, a promet prema postojećem zakonu vrši se u originalnom pakovanju ili u rinfuznom stanju.
U pitanju je oblast koja ima veliki značaj u poljoprivredi Srbije.
Donošenjem ovog zakona omogućiće se donošenje više podzakonskih akata kojima će se preciznije regulisati denaturisanje, evidencije i organizacija tržišta etanolom.
Koji ciljevi treba da se postignu donošenjem zakona?
Donošenje ovog zakona predstavlja privrednu i ekonomsku nužnost za našu zemlju.
Njegovim donošenjem urediće se proizvodnja, promet, izvoz i uvoz etanola.
Bez uređene proizvodnje, kvaliteta, prometa i bez vođenja propisane evidencije Republika Srbija ne može da zauzme svoje mesto u Evropskoj uniji kao proizvođač etanola. Uvođenjem ovakvog sistema proizvodnje i kontrole etanola Republika Srbija dobija veću mogućnost učestvovanja u proizvodnji energenata, medicinskoj, farmaceutskoj i kozmetičkoj industriji (zbog visokog kvaliteta etanola koristi se za proizvodnju parfema). Definisanjem uslova za proizvodnju i promet i postojanje velike sirovinske baze na teritoriji Republike Srbije pruža se mogućnost domaćim i stranim ulagačima za otvaranje novih proizvodnih pogona.
Sve ovo predstavlja dodatni razlog za donošenje zakona o etanolu. Samo na ovaj način i uz adekvatno propisani nadzor mogu se ispuniti uslovi za ulazak naše zemlje u savremene tokove Evrope.
Da li su razmotrene druge mogućnosti za rešavanje problema?
U našem pravnom sistemu Zakon o vinu i rakiji („Službeni glasnik RS”, br. 70/94, 13/02-SUS i 101/05-dr.zakon) sadrži odredbe koje se odnose na etanol.
Samo donošenjem ovog zakona možemo da se na najbolji način nametnemo Evropi i da našu proizvodnju predstavimo kao dobro organizovanu i kontrolisanu celinu.
Zašto je donošenje zakona najbolje rešenje datog problema?
S obzirom da imamo veliku proizvodnju alkohola i da postoji devet proizvođača koji su zainteresovani za ovu proizvodnju, potrebno je urediti ovu oblast zakonom kako bi imali uvid u proizvodnju i promet, kao i na tržište sirovina. Razlog za donošenje Zakona o etanolu sadržan je u potrebi da se na sveobuhvatan način reguliše ova oblast.
Na koga će i kako uticati rešenja predložena u zakonu?
Ovaj zakon utiče na naučne, obrazovne i stručne institucije, proizvođače poljoprivrednih sirovina, na prehrambenu, hemijsku i farmaceutsku industriju, na svest građana i na ekonomsko-privrednu situaciju u Republici Srbiji.
Koji su troškovi koje će primena zakona izazvati građanima i privredi, posebno Ministarstvu poljoprivrede?
Troškovi sprovođenja zakona predviđeni su u budžetu kojim raspolaže Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
Realizacija ovog zakona neće izazvati troškove, privredi niti pojedinačnim preduzećima.
Realizacija ovog zakona neće izazvati dodatne troškove vođenja evidencije iz razloga što se ista vodi i sada, ali se ovim zakonom propisuje način vođenja evidencije za proizvođače i uvoznike čime Ministarstvo poljoprivrede postiže sagledavanje celokupne proizvodnje i prometa etanola na tržištu. S obzirom da je način vođenja evidencije propisan od strane Komisije Evropske unije Ministarstvo je u obavezi da Komisiji dostavlja podatke o proizvodnji i prometu.
Da li pozitivni efekti zakona opravdavaju troškove njegove primene?
Da.
Usklađenost ovog zakona sa zakonodavstvom Evropske unije omogućava uređenje proizvodnje i prometa etanola, njegovu upotrebu u industrijske svrhe od njegove proizvodnje i upotrebe za alkoholna pića.
Da li zakon stimuliše pojavu novih privrednih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju?
Proizvodnja etil alkohola tesno je povezana za proizvodnju poljoprivrednih primarnih proizvoda i sa ekonomijom poljoprivrednih proizvoda. Proizvodnja etil alkohola može u velikoj meri doprineti uvećanje njihove vrednosti i može biti od naročite ekonomske i socijalne važnosti za ekonomiju određenih regiona i može postati značajan izvor dohotka proizvođača poljoprivrednih sirovina, ali može izazvati i poremećaje na tradicionalnom tržištu poljoprivrednih proizvoda .
Na osnovu iznetog naša zemlja ima polazne osnove (tradiciju, sirovinsku bazu i osnovne proizvodne kapacitete) za veoma uspešan i dinamičan razvoj proizvodnje etanola.
Pravilnim usmeravanjem ove proizvodnje moguće je ostvariti da naša zemlja postane jedan od vodećih proizvođača u našoj zemlji.
Proizvodnja alkohola predstavlja značajno polje za plasman osnovne robe poput žitarica, šećerne trske, melese, krompira, voća i vina. To doprinosi održivosti proizvodnje ovih sirovina i povećanju njihove cene što može biti od velikog ekonomskog značaja za privredu određenih regiona jer predstavlja značajan izvor prihoda za proizvođače sirovina.
Sektor alkoholnih pića, kozmetički, farmaceutski i drugi industrijski sektori predstavljaju tradicionalne oblasti za plasman alkohola.
Razvoj ove proizvodnje predstavljao bi podstrek daljem razvoju agrara, prehrambene, farmaceutske i hemijske industrije, smanjio bi se uvoz nafte, a ostvario bi se značajan devizni priliv.
Donošenjem ovog zakona i usklađivanje ove oblasti sa zakonodavstvom EU stvara se pozitivan uticaj na privredu i ekonomiju naše zemlje.
Da li su zainteresovane strane imale priliku da iznesu svoje stavove o zakonu?
Zainteresovane strane su imale priliku da iznesu svoje stavove o zakonu.
Zainteresovane strane, predstavnici najvećih proizvođača, i to: AD „Vrenje” Beograd i „Panon”, Crvenka, kao i profesori fakulteta u Beogradu i Novom Sadu imali su priliku da iznesu svoje stavove o zakoni jer su bili članovi Radne grupe za izradu nacrta zakona i svoje sugestije su implementirali u tekst zakona.
Zakon se nalazi na sajtu Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede od 2004. godine i svi zainteresovani mogli su putem E-maila da postavljaju pitanja, kao i da pošalju svoje primedbe i predloge, ali do konačne izrade teksta zakona nije bilo primedaba.
Koje će mere tokom primene zakona biti preduzete da bi se ostvarili ciljevi donošenja zakona?
Tokom primene zakona sprovodiće se mere koje su propisane, a predviđeno je edukacija pravnih lica koja se bave proizvodnjom i prometom etanola, kontrola sprovođenja odredaba ovog zakona i striktna primena kaznene politike.
V. FINANSIJSKA SREDSTVA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva u budžetu Republike Srbije.
VI. STUPANjE NA SNAGU ZAKONA
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
4427008.196.doc/2