PREDLOG ZAKONA
O TURIZMU
I. OSNOVNE ODREDBE
1. Predmet uređenja
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se: uslovi i način planiranja i razvoja turizma; turističke organizacije za promociju turizma; turističke agencije; ugostiteljska delatnost; nautička delatnost; usluge u turizmu; taksa, naknada i penali u turizmu; Registar turizma; druga pitanja od značaja za razvoj i unapređenje turizma.
2. Načela
Član 2.
Uređenje odnosa u oblasti turizma zasniva se na načelima:
integralnog razvoja turizma i pratećih delatnosti, kao činilaca ukupnog privrednog i društvenog razvoja, kojim se u skladu sa zakonom obezbeđuje sprovođenje međusobno usaglašenih planova i programa;
održivog razvoja turizma kao usklađenog sistema tehničko-tehnoloških, ekonomskih i društvenih aktivnosti, koji se zasniva na ekonomskom razvoju, očuvanju prirodnih i kulturnih dobara, očuvanju i razvoju lokalne zajednice;
povećanja efikasnosti i odgovornosti u oblasti korišćenja, upravljanja, zaštite i unapređenja turističkog prostora;
obezbeđivanja jedinstvenih standarda za pružanje usluga u turizmu;
zaštite nacionalne ekonomije, korisnika turističkog proizvoda i turističkih profesija;
partnerskog odnosa privatnog i javnog sektora i civilnog društva kod planiranja, oblikovanja i plasmana turističkog proizvoda na tržištu;
obezbeđivanja jedinstvene, javne i elektronske evidencije registrovanih i evidentiranih podataka iz oblasti turizma.
3. Pojmovi
Član 3.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
izlet jeste unapred pripremljena kombinacija dve ili više turističkih usluga (prevoz i druge turističke usluge) u trajanju kraćem od 24 sata, koja ne uključuje noćenje, a koje organizator putovanja ili posrednik nudi na prodaju i prodaje po jedinstvenoj ceni;
mesto za odmor (rizort) jeste deo turističkog prostora, turističkog mesta ili naseljenog mesta koje predstavlja integrisanu i funkcionalnu celinu objekata i drugih sadržaja za smeštaj i boravak turista bez stalnih stanovnika, sa izgrađenim objektima turističke infrastrukture i turističke suprastrukture;
nautička delatnost jeste pružanje usluga u prihvatnim i plovnim objektima nautičkog turizma, kao i pružanje drugih usluga za potrebe nautičkog turizma;
plovni objekat nautičkog turizma jeste objekat sa tehničkim karakteristikama predviđenim za nautičko-turističke aktivnosti;
prateća delatnost jesu delatnost saobraćajna, delatnost trgovine, poljoprivredna delatnost, zanatstvo i komunalne delatnosti;
prihvatni objekat nautičkog turizma jeste objekat koji je instalisan na obali i vodi, a služi za prihvat, snabdevanje, čuvanje, održavanje i popravku plovnih objekata koji se koriste u turističke svrhe kao i za pružanje usluga nautičarima;
Registar turizma jeste jedinstvena, elektronska, centralna, javna baza podataka o registrovanim i/ili evidentiranim subjektima koji obavljaju poslove iz oblasti turizma, a koji su registrovani ili evidentirani u skladu sa propisima, kao i o drugim podacima koji se registruju ili evidentiraju u skladu sa ovim zakonom;
8) Registrator turizma jeste lice koje vodi Registar turizma u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima;
9) smeštajna jedinica jeste skup prostorija unutar ugostiteljskog objekta za smeštaj koja se stavlja na raspolaganje korisniku;
10) strategijski master plan jeste kompleksan, istraživački i sveobuhvatan planski dokument kojim se na osnovu Strategije razvoja turizma Republike Srbije utvrđuju ciljevi, programi i planovi rasta i razvoja turizma, investicije u turizmu, planovi marketinga i konkurentnosti, kao i mere za njihovo sprovođenje, za određenu turističku destinaciju;
11) turistička agencija jeste privredno društvo, preduzetnik ili ogranak drugog domaćeg ili stranog pravnog lica koje obavlja delatnost turističkih agencija pod uslovima propisanim ovim zakonom, radi sticanja dobiti;
turistička atrakcija jeste naročito privlačno obeležje turističke destinacije, prirodnog ili društvenog karaktera u okviru turističkog prostora;
turistička grupa jeste organizovana grupa od 16 do 75 turista kojoj turistička agencija organizator putovanja po unapred utvrđenom programu pruža turističku uslugu;
turistička destinacija jeste odredište turističkog putovanja koje svojom opremljenošću omogućava prihvat i boravak turista;
turistička infrastruktura jesu objekti za informisanje, predah, snabdevanje, rekreaciju, edukaciju i zabavu turista, i to: skijališta, kupališta i plaže, tematski i zabavni parkovi, turistički informativni centri, centri za prihvat turista i posetilaca, odmorišta pored puteva, objekti nautičkog turizma, tereni za golf, tenis tereni, otvoreni i zatvoreni objekti sportske rekreacije, male veštačke akumulacije sa kupalištem, bazeni za kupanje, velnes objekti, zabavno rekreativne staze i putevi (trim staze, staze zdravlja, vidikovci, panoramski putevi, biciklističke staze, pešačke staze, staze za motorne sanke i slično), uređene obale reka i jezera, objekti za posmatranje prirodnih retkosti, objekti za predah i kraće zadržavanje turista, objekti za avanturističke aktivnosti i drugo;
turistička lokacija jeste uža, saobraćajno povezana i infrastrukturno opremljena prostorno-tehnološka celina, koja sadrži jednu ili više turističkih atrakcija;
turistička suprastruktura jesu ugostiteljski objekti kao i galerije, izložbeni, kongresni i zabavni objekti koji su u neposrednoj vezi sa ugostiteljskim objektima i objektima sportsko rekreativnog sadržaja ili sa njima čine jedinstvenu celinu;
turistički animator jeste fizičko lice koje planira i ostvaruje zabavne, kulturne, sportsko rekreativne i druge programe kojima organizuje slobodno vreme turista;
turistički vodič jeste fizičko lice koje, po unapred utvrđenom programu, pruža turistima usluge vođenja, pokazivanja i stručnog objašnjavanja prirodnih, kulturno-istorijskih, arheoloških, etnografskih, privrednih i drugih znamenitosti;
turistički pratilac jeste fizičko lice koje prati turističku grupu i obavlja operativno tehničke poslove od početka putovanja do odredišta i nazad;
turistički proizvod jeste skup međuzavisnih elemenata koji se u praksi organizuje kao poseban vrednosni lanac koji čine materijalni proizvodi i usluge, prirodne vrednosti i kulturna dobra, turističke atrakcije, turistička suprastruktura i turistička infrastruktura;
turistički prostor jeste jedinstvena i nedeljiva geografska i funkcionalna celina prirodnih i stvorenih resursa i vrednosti od značaja za turizam;
turističko mesto jeste organizaciona i funkcionalna celina sa formiranom turističkom ponudom, prirodnim vrednostima, kulturnim dobrima i drugim znamenitostima značajnim za turizam, komunalnom, saobraćajnom i turističkom infrastrukturom, kao i objektima i drugim sadržajima za smeštaj i boravak turista;
turističko putovanje jeste unapred pripremljena kombinacija dve ili više turističkih usluga (prevoz, smeštaj i druge turističke usluge) u trajanju dužem od 24 sata ili u kraćem trajanju ako uključuje jedno noćenje, kao i višednevni boravak koji uključuje samo uslugu smeštaja u određenim terminima ili vremenskom trajanju koje turistička agencija organizator putovanja odnosno turistička agencija posrednik nudi na prodaju i prodaje po jedinstvenoj ceni;
ugostitelj jeste privredno društvo, preduzetnik ili ogranak drugog domaćeg ili stranog pravnog lica koje obavlja ugostiteljsku delatnost;
ugostiteljska delatnost jeste pružanje usluga smeštaja, pripremanje i usluživanje hrane, pića i napitaka u ugostiteljskom objektu, kao i pripremanje hrane i dostavljanje korisnicima za potrošnju na drugom mestu;
ugostiteljski objekat jeste funkcionalno povezan, posebno uređen i opremljen prostor koji ispunjava propisane minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove za pružanje ugostiteljskih usluga, odnosno za obavljanje ugostiteljske delatnosti;
28) standardi jesu uslovi i merila u pogledu uređenja i opremljenosti objekta, kvaliteta pružanja usluga i pretežnog sadržaja usluga i održavanja objekta.
II. PLANIRANjE I RAZVOJ TURIZMA
Član 4.
Planiranje i razvoj turizma obuhvata: integralno planiranje razvoja turizma i pratećih delatnosti (u daljem tekstu: integralno planiranje); proglašenje i održivo korišćenje turističkog prostora; poslove od posebnog značaja za razvoj turizma; kategorizaciju turističkog mesta i sprovođenje podsticajnih mera za razvoj turizma.
1. Integralno planiranje
Vrste planskih dokumenata
Član 5.
Planska dokumenta su:
1) Strategija razvoja turizma Republike Srbije;
2) Strategijski master plan;
3) Strategijski marketing plan;
4) program razvoja turističkih proizvoda;
5) program razvoja turizma;
6) program promotivnih aktivnosti.
Planska dokumenta iz stava 1. tač. 2) do 6) ovog člana moraju biti usaglašena sa Strategijom razvoja turizma Republike Srbije.
Član 6.
Planska dokumenta iz člana 5. stav 1. tač. 1), 2), 4) i 5) ovog zakona sadrže tekstualni deo i grafički prikaz koji predstavlja celinu planskih rešenja i izrađuju se u analognom i digitalnom obliku.
Ministar nadležan za poslove turizma (u daljem tekstu: ministar), bliže propisuje sadržinu i način izrade planskih dokumenata iz člana 5. stav 1. tač. 1), 2), 4) i 5) ovog zakona, kao i studije opravdanosti za proglašenje turističkog prostora.
1.1.1. Strategija razvoja turizma Republike Srbije
Član 7.
Strategija razvoja turizma Republike Srbije (u daljem tekstu: Strategija), donosi se za teritoriju Republike Srbije.
Strategijom se određuju dugoročni ciljevi planiranja i razvoja turizma u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno-istorijskim razvojem.
Strategija sadrži naročito:
1) analizu postojećeg stanja i dosadašnjeg stepena razvoja turizma;
2) uporednu analizu turizma konkurentskih zemalja;
3) prednosti i nedostatke turizma Republike Srbije;
4) ciljeve razvoja turizma;
5) viziju razvoja turizma;
6) izbor prioritetnih turističkih proizvoda;
7) predlog prioritetnih turističkih destinacija;
8) analizu uticaja na kulturno nasleđe i prirodna dobra;
9) predlog politike razvoja turizma;
10) predlog investicija;
11) plan konkurentnosti.
Strategiju donosi Vlada na predlog ministarstva nadležnog za poslove turizma (u daljem tekstu: ministarstvo).
Strategija se donosi za period od 10 godina.
Član 8.
Strategija se realizuje putem Strategijskog master plana, Strategijskog marketing plana, programa razvoja turističkih proizvoda, kao i prostornih i urbanističkih planova izrađenih i donetih u skladu sa zakonom.
1.1.2. Strategijski master plan
Član 9.
Strategijski master plan se donosi za prioritetnu turističku destinaciju.
Strategijski master plan donosi Vlada na predlog ministarstva.
Strategijski master plan naročito sadrži:
1) tehničku ocenu posmatranog područja, zemljišnih osnova i ukupnu procenu kapaciteta turističke lokacije u okviru turističke destinacije;
2) koncept razvoja u pogledu razmeštaja i moguće lokacije objekata, kao i procenu potencijala potrebnih kapaciteta;
3) fizički master plan sa osnovnim elementima mogućeg razmeštaja objekata turističke infrastrukture, turističke suprastrukture i saobraćajne mreže;
4) poslovni master plan sa ekonomskom evaluacijom turističke infrastrukture, turističke suprastrukture, saobraćajne mreže i komunalne infrastrukture, kao i procenom ekonomske opravdanosti pojedinačnih i ukupnih investicija.
1.1.3. Strategijski marketing plan i
program promotivnih aktivnosti
Član 10.
Strategijski marketing plan se donosi za teritoriju Republike Srbije.
Strategijski marketing plan donosi Vlada na predlog ministarstva.
Strategijski marketing plan naročito sadrži:
1) analizu marketing sistema Republike Srbije;
2) analizu konkurentskih marketing strategija;
3) marketing plan;
4) pozicioniranje Republike Srbije kao turističke destinacije;
5) marketing plan turističkih proizvoda;
6) misiju i organizaciju marketing sistema Republike Srbije.
U skladu sa Strategijskim marketing planom, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave donose svoje programe promotivnih aktivnosti.
1.1.4. Program razvoja turističkog proizvoda
Član 11.
Program razvoja turističkog proizvoda je planski dokument kojim se bliže određuje razvoj prioritetnih turističkih proizvoda utvrđenih Strategijom i to: gradski odmori, kružna putovanja, poslovni turizam, zdravstveni turizam, planinski i jezerski turizam, nautički turizam, manifestacije, kongresi i drugi događaji, ruralni turizam i specijalni interesi.
Program razvoja turističkog proizvoda donosi Vlada na predlog ministarstva.
1.1.5. Program razvoja turizma
Član 12.
Autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave, u okviru svojih nadležnosti utvrđenih zakonom kojim se uređuje lokalna samouprava i posebnim zakonom, donose program razvoja turizma u skladu sa Strategijom.
1.1.6. Prostorni i urbanistički planovi
Član13.
Polaznu osnovu za izradu prostornih i urbanističkih planova u prioritetnoj turističkoj destinaciji i turističkom prostoru predstavlja Strategijski master plan.
U prostornim i urbanističkim planovima koji se odnose na područja koja su proglašena za turistički prostor utvrdiće se uslovi za izgradnju objekata turističke infrastrukture, a u mestu za odmor u okviru turističkog prostora i uslovi za izgradnju objekata turističke suprastrukture.
Uslove iz stava 2. ovog člana određuje ministarstvo na zahtev organa nadležnog za pripremu i donošenje prostornog odnosno urbanističkog plana.
2. Proglašenje i održivo korišćenje turističkog prostora
2.1. Proglašenje turističkog prostora
Član 14.
Prostor koji zbog svojih karakteristika, vrednosti i prioritetne turističke namene zahteva poseban režim organizacije, uređenja, korišćenja i zaštite ili se na njemu predviđa izgradnja objekata od nacionalnog interesa, Vlada, na predlog ministarstva, proglašava kao turistički prostor.
Akt o proglašenju turističkog prostora iz stava 1. ovog člana naročito sadrži: naziv i opis turističkog prostora, površinu, opis i grafički prikaz granica, ciljeve proglašenja, ključne turističke atrakcije, podatke o vlasništvu i popis katastarskih parcela, obaveze u pogledu razvoja turizma, drugih oblika korišćenja prostora, kao i naziv i sedište subjekta kome se poverava upravljanje turističkim prostorom (u daljem tekstu: upravljač turističkog prostora).
Upravljač turističkog prostora može biti privredno društvo koje je osnovano za obavljanje delatnosti u oblasti turizma, i to od strane javnog preduzeća, odnosno Republike Srbije, autonomne pokrajine, opštine, grada ili grada Beograda i u kome je kapital tog osnivača većinski.
Upravljanje turističkim prostorom može se aktom iz stava 2. ovog člana poveriti drugom pravnom licu, koje se određuje po sprovedenom postupku javnog oglašavanja ili prikupljanjem ponuda.
Na postupak iz stava 4. ovog člana shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuju javne nabavke.
Na delu područja turističkog prostora koje istovremeno predstavlja područje zaštićenog prirodnog ili nepokretnog kulturnog dobra primenjuju se režimi zaštite i unutrašnji red u skladu sa propisima kojima se uređuje očuvanje i korišćenje tih dobara.
Član 15.
Postupak za proglašenje turističkog prostora pokreće se predlogom za proglašenje turističkog prostora, koji priprema ministarstvo, u skladu sa Strategijskim master planom i studijom opravdanosti za proglašenje turističkog prostora.
Studija opravdanosti za proglašenje turističkog prostora je sastavni deo predloga za proglašenje turističkog prostora.
Predlog iz stava 1. ovog člana naročito sadrži: podatke o prirodnim i stvorenim vrednostima, resursima i potencijalima, socio-ekonomskim karakteristikama, ciljevima, stanju i potrebama zaštite životne sredine i kulturnih dobara, pregled postojeće planske i razvojne dokumentacije od značaja za razvoj turizma, analizu postojećeg stanja razvoja turizma, podatke o infrastrukturnom potencijalu turističkog područja, identifikaciju i procenu vrednosti turističkih atrakcija, identifikaciju i procenu ključnih turističkih proizvoda, kao i druge podatke u skladu sa odredbama člana 14. stav 2. ovog zakona.
Predlog iz stava 1. ovog člana stavlja se na javni uvid u jednom dnevnom listu koji se distribuira na celoj teritoriji Republike Srbije i u lokalnom listu jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalazi turistički prostor i traje 15 dana od dana objavljivanja u dnevnom listu.
O stavljanju predloga iz stava 1. ovog člana na javni uvid stara se ministarstvo koje o izvršenom javnom uvidu sastavlja izveštaj koji sadrži podatke o izvršenom javnom uvidu, sa svim primedbama i stavovima po svakoj primedbi. Izveštaj o izvršenom javnom uvidu sastavni je deo predloga iz stava 1. ovog člana.
Član 16.
Posle sprovedenog postupka javnog uvida, predlog za proglašenje turističkog prostora, sa izveštajem iz člana 15. stav 6. ovog zakona ministarstvo dostavlja Vladi radi donošenja akta o proglašenju turističkog prostora.
2.2. Upravljanje i razvoj turističkog prostora
Član 17.
Jedinica lokalne samouprave može ugovorom da poveri upravljaču turističkog prostora poslove obezbeđivanja uslova za uređivanje, korišćenje, unapređenje i zaštitu građevinskog zemljišta i poslove koordinacije na održavanju komunalnog reda i čistoće u turističkom prostoru.
Član 18.
Upravljač turističkog prostora donosi programe i druga akta kojima se reguliše bliži okvir režima, razvoja i korišćenja, kao i mere zaštite turističkog prostora.
Upravljač turističkog prostora:
1) obezbeđuje uslove za uređivanje, korišćenje, unapređivanje i zaštitu građevinskog zemljišta;
2) koordinira aktivnosti pravnih i fizičkih lica koji obavljaju poslove u oblasti turizma i pratećih delatnosti;
3) korodinira razvoj projekata turističke infrastrukture i turističke suprastrukture na principima održivog razvoja;
4) stara se o namenskoj upotrebi državne imovine radi kvalitetne valorizacije resursa;
5) upravlja građevinskim zemljištem i nepokretnostima koje su mu date na korišćenje;
6) stara se o mestu postavljanja i načinu isticanja turističke signalizacije;
7) donosi programe i akta koji se odnose na vršenje poslova upravljanja;
8) obavlja i druge poslove, u skladu sa zakonom i aktom o proglašenju turističkog prostora.
Član 19.
Upravljač turističkog prostora ima pravo preče kupovine nepokretnosti na području turističkog prostora.
Ako se turistički prostor u celini ili delom nalazi na području nacionalnog parka, upravljač turističkog prostora nema pravo preče kupovine nepokretnosti na tom turističkom prostoru, odnosno na tom delu turističkog prostora.
2.3. Korišćenje turističkog prostora
Član 20.
Nepokretnosti u državnoj svojini na kojima je nosilac prava korišćenja upravljač turističkog prostora mogu se, radi izgradnje objekata turističke infrastrukture i turističke suprastrukture, dati u zakup drugom licu javnim nadmetanjem ili prikupljanjem pismenih ponuda.
Upravljač turističkog prostora, na osnovu prethodno urađene studije izvodljivosti, priprema potrebnu dokumentaciju za davanje u zakup nepokretnosti iz stava 1. ovog člana.
Dokumentacija iz stava 2. ovog člana naročito sadrži: vrstu nepokretnosti i površinu koja se daje u zakup, vrstu objekata turističke infrastrukture i turističke suprastrukture koji se privode nameni u skladu sa planskim dokumentom u smislu zakona kojim se uređuje planiranje i izgradnja, uslove i vreme zakupa nepokretnosti, kao i obaveze u pogledu očuvanja, razvoja i održivog korišćenja turističkog prostora.
Upravljač turističkog prostora dostavlja ministarstvu izveštaj o sprovednom postupku javnog nadmetanja ili prikupljanja pismenih ponuda iz stava 1. ovog člana, koji sadrži i predlog za izbor najpovoljnijeg ponuđača.
Akt o davanju nepokretnosti u zakup donosi Vlada na predlog ministarstva.
Član 21.
Privredno društvo, drugo pravno i fizičko lice za korišćenje turističkog prostora plaćaju naknadu.
Naknada iz stava 1. ovog člana plaća se za:
1) korišćenje posebno uređenih terena za pojedine namene korišćenja (parkiranje, rekreaciju, sport, postavljanje reklama, postavljanje zabavnih objekata, i drugo);
2) postavljanje privremenih objekata za turizam i trgovinu;
3) ulazak u turistički prostor.
Sredstava ostvarena od naknade iz stava 1. ovog člana prihod su upravljača turističkog prostora.
Visinu i način plaćanja naknade iz stava 1. ovog člana određuje upravljač turističkog prostora uz saglasnost Vlade.
2.4. Mesto za odmor
Član 22.
Mesto za odmor u okviru turističkog prostora organizuje se i razvija u skladu sa Strategijskim master planom, prostornim i urbanističkim planom.
Objekti turističke infrastrukture i turističke suprastrukture u mestu za odmor koje se nalazi u turističkom prostoru smatraju se objektima od javnog intersa.
3. Poslovi od posebnog značaja za razvoj turizma
Član 23.
Poslovi od posebnog značaja za razvoj turizma su:
1) izrada projekata o nepokretnostima;
2) istraživanje, razvoj i izrada elaborata o održivom korišćenju i upravljanju turističkim prostorom;
3) izrada studije izvodljivosti i koncepta razvoja turističke lokacije, odnosno prostorno-tehnološke celine od značaja za turistički razvoj;
4) upravljanje projektima turističke infrastrukture i turističke suprastrukture od značaja za razvoj turizma;
5) upravljanje mestom za odmor kao celovitim resursom uz obezbeđenje zajedničke promocije i prodaje turističkog proizvoda mesta za odmor, uređenje prostora, zaštite životne sredine, turističke signalizacije i slično;
6) finansiranje i realizacija projekata izgradnje i uređenja građevinskog zemljišta i projekata izgradnje turističke infrastrukture u cilju realizacije turističkih projekata;
7) finansiranje projekata turističke infrastrukture i turističke suprastrukture i upravljanje objektima turističke suprastrukture.
Član 24.
Poslove iz člana 23. ovog zakona može da obavlja postojeće privredno društvo koje je registrovano u Registru privrednih subjekata za obavljanje delatnosti u okviru koje su ti poslovi i koje ispunjava uslove za obavljanje te delatnosti u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava, kada mu nadležni organ poveri obavljanje tih poslova.
Ispunjenost uslova iz stava 1. ovog člana utvrđuje Vlada.
Ako nijedno od postojećih privrednih društava ne ispunjava uslove iz stava 1. ovog člana za obavljanje poslova iz člana 23. ovog zakona, Vlada osniva nacionalnu turističku korporaciju kao privredno društvo.
4. Kategorizacija turističkog mesta
Član 25.
Kategorizacija turističkog mesta vrši se na osnovu obima turističkog prometa, stepena izgrađenosti turističke, komunalne i saobraćajne infrastrukture i turističke suprastrukture.
Kategorizacija turističkih mesta vrši se razvrstavanjem tih mesta u četiri kategorije, koje se označavaju rimskim brojevima od I do IV.
Ministar propisuje bliže uslove za određivanje kategorije turističkog mesta, način određivanja i promene kategorije, kao i vrstu podataka o turističkim mestima koji se evidentiraju u Registru turizma.
Član 26.
Zahtev za kategorizaciju turističkog mesta podnosi jedinica lokalne samouprave ministarstvu.
Ispunjenost propisanih uslova za razvrstavanje turističkog mesta u kategoriju proverava Komisija za kategorizaciju turističkih mesta, koju obrazuje ministar (u daljem tekstu: Komisija).
Komisija sačinjava zapisnik o svom radu i dostavlja ga ministru sa predlogom za razvrstavanje turističkog mesta u odgovarajuću kategoriju.
Razvrstavanje turističkog mesta u kategoriju vrši se rešenjem koje donosi ministar i važi tri godine od dana dostavljanja rešenja podnosiocu zahteva.
Rešenje iz stava 4. ovog člana konačno je.
5. Podsticajne mere
Član 27.
Radi usmeravanja i podsticanja razvoja turizma u budžetu Republike Srbije obezbeđuju se sredstva za:
1) učešće u finansiranju izrade strategijskih master planova, programa razvoja turističkih proizvoda, programa razvoja turizma, studija izvodljivosti turističkih projekata, urbanističkih planova turističkih mesta i mesta za odmor;
2) učešće u finansiranju promotivnih aktivnosti turističkih destinacija i turističkih mesta, kao i turističko-kulturnih i turističkih manifestacija u zemlji i inostranstvu;
3) učešće u finansiranju izrade projekta zaštite prirode, životne sredine, prirodnih resursa i kulturne baštine turističkog mesta;
4) podsticanje izgradnje turističke infrastrukture, turističke suprastrukture, sportsko-rekreativnih i drugih pratećih sadržaja javnog karaktera značajnih za unapređenje kvaliteta turističke ponude;
5) unapređenje postojeće turističke ponude i intenziviranje njenog korišćenja.
Član 28.
Pravo korišćenja sredstava iz člana 27. ovog zakona imaju korisnici koji obezbede sopstveno učešće.
Zahtev za korišćenje sredstava sadrži naročito: osnovne podatke o podnosiocu zahteva, osnovne podatke o projektu, plan finansiranja projekta i vreme realizacije projekta.
Ministar donosi rešenje o prenosu namenskih sredstava iz budžeta Republike Srbije, odnosno zaključuje ugovor o korišćenju podsticajnih sredstava.
Rešenje odnosno ugovor o korišćenju podsticajnih sredstava naročito sadrži iznos i namenu budžetskih sredstava, visinu učešća sopstvenih sredstava korisnika, dinamiku prenosa budžetskih sredstava, kao i obavezu redovnog izveštavanja ministarstva o utrošku sredstava.
Vlada bliže propisuje uslove i način dodele i korišćenja sredstava iz stava 1. ovog člana.
Član 29.
Promociju turizma obavljaju: Turistička organizacija Srbije, turistička organizacija autonomne pokrajine i turistička organizacija jedinice lokalne samouprave.
Član 30.
Turističke organizacije iz člana 29. ovog zakona posluju u skladu sa propisima kojima se uređuju javne službe.
U pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih u turističkim organizacijama iz stava 1. ovog člana, primenjuju se propisi koji se odnose na ustanove iz oblasti javnih službi.
Član 31.
Sredstva za rad turističkih organizacija za promociju turizma obezbeđuju se iz:
1) prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti i iz drugih sopstvenih prihoda;
2) donacija, priloga i sponzorstava domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica;
3) sredstava budžeta Republike Srbije;
4) drugih izvora, u skladu sa zakonom.
1. Turistička organizacija Srbije
Član 32.
Za obavljanje poslova promocije turizma, koordinacije aktivnosti turističkih organizacija, privrednih i drugih subjekata u turizmu na teritoriji Republike Srbije osniva se Turistička organizacija Srbije (u daljem tekstu: TOS).
Sedište TOS-a je u Beogradu.
Član 33.
TOS obavlja poslove:
promocije turizma Republike Srbije;
koordinacije aktivnosti turističkih organizacija, privrednih i drugih subjekata u turizmu, koji deluju neposredno i posredno na promociji turizma;
pripreme i realizacije godišnjih planova i programa promotivnih aktivnosti;
4) organizovanja istraživanja turističkih tržišta za potrebe promocije turizma Republike Srbije;
5) istraživanja tržišta u oblasti kongresnih, sajamskih, sportskih i kulturnih događanja;
6) obezbeđivanja inoformativno-propagandnog materijala kojim se promovišu turističke vrednosti (štampane publikacije, audio i video promotivni materijal, internet prezentacija, suveniri itd.);
7) formiranja i razvijanja jedinstvenog turističko-informacionog sistema i njegovog povezivanja sa drugim informacionim sistemima u zemlji i inostranstvu;
8) prikupljanja svih vrsta turističkih informacija radi obaveštavanja javnosti kao i sastavljanja i objavljivanja turističkog kalendara;
9) osnivanja i organizovanja turističkih predstavništava u inostranstvu i informativnih centara u zemlji, samostalno ili u saradnji sa drugim subjektima;
10) saradnje sa nacionalnim turističkim organizacijama drugih zemalja, međunarodnim i regionalnim organizacijama u oblasti turizma i predlaganja mera za učešće u multinacionalnim i regionalim programima i projektima promocije turizma;
11) utvrđivanja jedinstvenih standarda uređenja, opreme i usluga u turističko-informativnim centrima na teritoriji Republike Srbije;
12) utvrđivanja programa postavljanja turističke signalizacije i koordiniranja aktivnosti turističkih organizacija i drugih subjekata za njeno obezbeđenje;
13) druge aktivnosti kojima se obezbeđuje uspešno sprovođenje promocije turizma.
Član 34.
Organi TOS-a jesu: upravni odbor, nadzorni odbor i direktor.
Članove upravnog i nadzornog odbora i direktora imenuje i razrešava Vlada na predlog ministarstva.
Organi TOS-a imenuju se na period od četiri godine.
Član 35.
Upravni odbor ima pet članova.
U Upravni odbor imenuju se po jedan predstavnik ministarstva i predstavnik zaposlenih, a ostali članovi Upravnog odbora imenuju se iz reda naučnih i stručnih lica iz oblasti turizma, kao i iz privrednih subjekata i drugih organizacija koje obavljaju delatnost iz oblasti turizma.
Upravni odbor:
1) donosi statut TOS-a;
2) donosi poslovnik o svom radu;
3) usvaja godišnji program rada sa finasijskim planom;
4) usvaja godišnji izveštaj o poslovanju i završni račun;
5) donosi odluku o osnivanju predstavništva u inostranstvu i informativnih centara u zemlji;
6) obavlja i druge poslove utvrđene zakonom i statutom.
Akta iz stava 3. tač. 1), 3) i 4) ovog člana donose se uz saglasnost Vlade.
Član 36.
Nadzorni odbor TOS-a ima tri člana od kojih je jedan predstavnik ministarstva.
Nadzorni odbor TOS-a vrši nadzor nad poslovanjem, pregleda izveštaj o poslovanju i završni račun i utvrđuje da li su sačinjeni u skladu sa propisima, donosi poslovnik o svom radu i vrši druge poslove u skladu sa zakonom i statutom.
Član 37.
Direktora TOS-a imenuje i razrešava Vlada, na predlog ministarstva.
Direktor predstavlja i zastupa TOS, organizuje i rukovodi radom TOS-a, predlaže akte koje donosi upravni odbor, izvršava odluke upravnog odbora i preduzima mere za njihovo sprovođenje, stara se o zakonitosti rada, odgovara za korišćenje i raspolaganje imovinom i vrši druge poslove utvrđene zakonom i statutom.
2. Turistička organizacija autonomne pokrajine
Član 38.
Za teritoriju autonomne pokrajine može se osnovati turistička organizacija autonomne pokrajine koja:
1) donosi godišnji program i planove promotivnih aktivnosti u skladu sa Strategijskim marketing planom, planovima i programima TOS-a;
2) koordinira aktivnosti privrednih i drugih subjekata u vezi sa promocijom turizma na teritoriji autonomne pokrajine;
3) prikuplja sve vrste turističkih informacija radi obaveštavanja javnosti;
4) obezbeđuje informativno-propagandni materijal kojim se promovišu turističke vrednosti autonomne pokrajine (štampane publikacije, audio i video promotivni materijal, internet prezentacija, suveniri itd.);
5) preduzima druge aktivnosti na promociji turizma u skladu sa osnivačkim aktom i statutom.
3. Turistička organizacija jedinice lokalne samouprave
Član 39.
Za teritoriju jedinice lokalne samouprave može se osnovati turistička organizacija ili obavljanje tih poslova poveriti drugom pravnom licu.
Turistička organizacija jedinice lokalne samouprave obavlja poslove:
1) promocije turizma jedinice lokalne samouprave;
2) koordiniranja aktivnosti i saradnje između privrednih i drugih subjekata u turizmu koji neposredno i posredno deluju na unapređenju i promociji turizma;
3) donošenja godišnjeg programa i plana promotivnih aktivnosti u skladu sa Strategijskim markenting planom, planovima i programima TOS-a;
4) obezbeđivanja informativno-propagandnog materijala kojim se promovišu turističke vrednosti jedinice lokalne samouprave (štampane publikacije, audio i video promotivni materijal, internet prezentacija, suveniri itd.), a u saradnji sa nadležnim organima obezbeđivanja turističke signalizacije;
5) prikupljanja i objavljivanja informacija o celokupnoj turističkoj ponudi na svojoj teritoriji, kao i druge poslove od značaja za promociju turizma;
6) organizovanja i učešća u organizaciji turističkih, naučnih, stručnih, sportskih, kulturnih i drugih skupova i manifestacija;
7) organizovanja turističko-informativnih centara (za prihvat turista, pružanje besplatnih informacija turistima, prikupljanje podataka za potrebe informisanja turista, upoznavanje turista sa kvalitetom turističke ponude, upoznavanje nadležnih organa sa pritužbama turista i dr.);
8) posredovanja u pružanju usluga u domaćoj radinosti;
9) druge aktivnosti na promociji turizma u skladu sa osnivačkim aktom i statutom.
4. Koordinacija aktivnosti
Član 40.
Turistička organizacija, uz saglasnost osnivača, u cilju planiranja, koordinacije i upravljanja turističkim aktivnostima, može sa drugom turističkom organizacijom, privrednim društvom, drugim pravnim licem i preduzetnikom koji obavlja delatnost iz oblasti saobraćaja, turizma, ugostiteljstva, prometa robe i usluga, kulture, sporta, informisanja, kongresnih i sajamskih aktivnosti, osnovati organizaciju za operativne, marketinške i promotivne poslove.
Delokrug rada i način finasiranja, kao i međusobna prava i obaveze turističke organizacije i osnivača iz stava 1. ovog člana uređuju se ugovorom.
5. Turistička signalizacija
Član 41.
Turističke atrakcije kao i sadržaji turističke ponude, obeležavaju se odgovarajućim simbolima i znacima (u daljem tekstu: turistička signalizacija).
Turistička organizacija jedinice lokalne samouprave stara se o mestu postavljanja i načinu isticanja turističke signalizacije, ako ovim zakonom nije drugačije propisano.
Ministar propisuje sadržinu i način isticanja turističke signalizacije.
IV. TURISTIČKE AGENCIJE
Član 42.
Turistička agencija registruje se u skladu sa zakonom kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i ovim zakonom.
Ako je turistička agencija privredno društvo, a delatnost obavlja u više objekata, dužna je da za obavljanje poslova iz okvira delatnosti u svakom objektu obrazuje ogranak.
Ako je turistička agencija preduzetnik, a delatnost obavlja u više posebnih prostora, dužna je da delatnost u tim posebnim prostorima obavlja na način i pod uslovima propisanim zakonom kojim se uređuje položaj preduzetnika.
1. Poslovi turističkih agencija
Član 43.
Turistička agencija obavlja poslove:
1) organizovanja i realizovanja turističkih putovanja u zemlji i u inostranstvu;
2) ponude, prodaje i posredovanja u prodaji turističkih putovanja;
3) organizovanja prihvata putnika;
4) organizovanja izleta, turističkih razgledanja, zabavnih programa i slično, kao i posredovanja u organizovanju skupova, sajmova, manifestacija i sportskih priredbi;
5) pružanja, odnosno, posredovanja u pružanju usluga turističkih vodiča, turističkih pratilaca, lokalnih turističkih vodiča i turističkih animatora;
6) pribavljanja putnih isprava, rezervacije i prodaje putnih karata u ime i za račun domaćih i stranih prevoznika;
7) rezervacije i prodaje turističkih, ugostiteljskih i drugih usluga vezanih za putovanje i boravak putnika;
8) posredovanja u izdavanju soba i drugih kapaciteta za smeštaj u svojini fizičkog lica;
9) posredovanja u prodaji specifičnih turističkih usluga;
10) posredovanja u iznajmljivanju vozila turistima i putnicima;
11) rezervacije i prodaje karata za sportske, kulturne i druge priredbe i manifestacije, zastupanja u osiguranju putnika i prtljaga u skladu sa zakonom kojim se uređuje osiguranje, prodaje turističkih publikacija i drugo;
12) zamene strane valute (menjačke poslove);
13) druge poslove uobičajene u turističkom prometu.
Član 44.
Turistička agencija prodaje turističko putovanje kao kombinaciju dve ili više usluga po jedinstvenoj ceni.
Izdvojeni obračun ili naplata pojedinačnih usluga jednog istog turističkog putovanja ne oslobađa turističku agenciju ili drugo lice od obaveza propisanih ovim zakonom.
Član 45.
Turistička agencija je dužna da:
1) u svim poslovima postupa sa pažnjom dobrog privrednika;
2) evidentira na propisan način ugovore zaključene sa trećim licima kojima je povereno izvršenje usluga iz programa putovanja i drugu prateću dokumentaciju;
3) dnevno vodi evidenciju prodatih turističkih putovanja;
4) na ulazu u sedište vidno istakne poslovno ime i sedište, a na ulazu u ogranak odnosno izdvojeni poseban prostor poslovno ime, sedište i naziv ili oznaku ogranka odnosno izdvojenog posebnog prostora, kao i radno vreme i da ga se pridržava u svom poslovanju;
5) u sedištu, ogranku i izdvojenom posebnom prostoru drži rešenje o registraciji u Registru privrednih subjekata i Registru turizma;
6) objavi uslove, sadržaj i cenu svake pojedinačne usluge koju pruža i pridržava se tih uslova, sadržaja i cena;
7) izda potvrdu o putovanju, račun, kartu ili drugi dokument sa brojem kojima se potvrđuje prijem uplate.
Ministar propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije ugovora iz stava 1. tačka 2) ovog člana i evidencije prodatih turističkih putovanja.
2.Turistička putovanja za sopstvene potrebe
Član 46.
Sindikalne organizacije, udruženja penzionera, ferijalne, studentske, izviđačke i planinarske organizacije i ustanove socijalne i dečije zaštite, kao i druga udruženja i organizacije, mogu samo za svoje članove, odnosno korisnike, u skladu sa svojim statutom, organizovati turističko putovanje ili izlet, bez svrhe sticanja dobiti.
Turističko putovanje ili izlet iz stava 1. ovog člana ne može se javno oglašavati i reklamirati, osim davanja obaveštenja članovima odnosno korisnicima.
Organizacije i ustanove iz stava 1. ovog člana dužne su da svako turističko putovanje prijave turističkoj inspekciji, najkasnije tri radna dana pre otpočinjanja putovanja.
3. Vrste turističkih agencija
Član 47.
Prema vrsti poslova koje obavljaju turističke agencije mogu biti:
1) turistička agencija organizator turističkog putovanja (u daljem tekstu: organizator putovanja);
2) turistička agencija posrednik u prodaji turističkog putovanja (u daljem tekstu: posrednik).
Član 48.
Organizator putovanja može obavljati poslove iz člana 43. stav 1. ovog zakona.
Posrednik može obavljati poslove iz člana 43. stav 1. tač. 2) do 13) ovog zakona.
Kada agencija nudi i prodaje turističko putovanje koje je sačinio organizator putovanja koji nema sedište u Republici Srbiji, ta agencija se smatra organizatorom putovanja.
Izuzetno od stava 3. ovog člana zvanični distributer sa sedištem u Republici Srbiji smatra se organizatorom putovanja.
4. Uslovi za obavljanje poslova turističke agencije
4.1.Tehnička opremljenost
Član 49.
Turistička agencija koja neposredno pruža usluge putniku mora imati posebno organizovan poslovni prostor za pružanje tih usluga, koji ispunjava uslove u pogledu tehničke opremljenosti i druge propisane uslove.
Turistička agencija koja neposredno pruža usluge putniku putem interneta posluje u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje elektronska trgovina.
Ministar propisuje bliže uslove u pogledu prostora i opreme koje mora da ispunjava turistička agencija koja neposredno pruža usluge putniku.
4.2. Kadrovska osposobljenost
Član 50.
Turistička agencija koja neposredno pruža usluge putniku mora imati najmanje jedno zaposleno lice sa punim radnim vremenom u sedištu, odnosno ogranku, u svojstvu rukovodioca.
Lice iz stava 1. ovog člana mora da:
1) zna srpski jezik;
2) poznaje jedan strani jezik;
3) ima višu stručnu spremu turističkog, ekonomskog ili drugog društvenog smera za rad kod organizatora putovanja;
4) ima srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju turističkog, ekonomskog ili drugog društvenog smera za rad kod posrednika;
5) ima radno iskustvo u turističkoj delatnosti u trajanju od:
(1) tri godine za rad kod organizatora putovanja;
(2) jednu godinu za rad kod posrednika.
Zaposlena lica koja su u neposrednom kontaktu sa strankama moraju da imaju srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju i da poznaju najmanje jedan strani jezik.
5. Licenca
Član 51.
Za obavljanje poslova organizovanja turističkih putovanja organizator putovanja mora imati licencu.
Licenca je akt kojim se utvrđuje ispunjenost uslova propisanih ovim zakonom za obavljanje poslova organizatora putovanja.
Zahtev za izdavanje licence organizator putovanja podnosi Registratoru turizma.
Ako zahtev iz stava 3. ovog člana sadrži neki formalni nedostatak koji sprečava postupanje po zahtevu ili ako je zahtev nerazumljiv ili nepotpun, Registrator turizma doneće zaključak kojim se odbacuje zahtev sa nalogom da se utvrđeni nedostaci otklone u roku koji se određuje tim zaključkom.
Protiv zaključka iz stava 4. ovog člana može se izjaviti žalba ministru, u roku od osam dana od dana dostavljanja zaključka.
Licencu u formi rešenja izdaje Registrator turizma i ona važi tri godine.
Rešenje iz stava 5. ovog člana konačno je.
Na zahtev organizatora putovanja Registrator turizma izdaje svečanu formu licence.
Ministar propisuje bliže uslove i način izdavanja svečane forme licence.
Na pitanja koja se odnose na postupak izdavanja licenci koja ovim zakonom nisu posebno uređena shodno se primenjuju odgovarajuće odredbe zakona kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i zakona kojim se uređuje upravni postupak.
5.1. Uslovi za izdavanje licence
Član 52.
Licenca se izdaje privrednom društvu:
1) koje ima zaposleno najmanje jedno lice koje ispunjava uslove iz člana 50. stav 2. tač. 1) do 4) i tačka 5) podtačka (1) ovog zakona;
2) koje se ne nalazi u postupku stečaja ili likvidacije;
3) kome nije oduzeta licenca iz razloga navedenih u članu 55. stav 1. ovog zakona;
4) kome nije izrečena zaštitna mera zabrane obavljanja delatnosti, za vreme dok zabrana traje, niti je odgovornom licu izrečena mera bezbednosti zabrane vršenja delatnosti, poziva i dužnosti;
5) koje ima važeću polisu osiguranja od odgovornosti iz delatnosti.
Član 53.
Polisom osiguranja od odgovornosti iz delatnosti posebno se obezbeđuje:
1) šteta koja se prouzrokuje putniku neispunjenjem, delimičnim ispunjenjem ili neurednim ispunjenjem obaveza osiguranika kao organizatora putovanja, koje su određene opštim uslovima i programom putovanja;
2) šteta koja je prouzrokovana usled nemogućnosti osiguranika kao organizatora putovanja da izmiri troškove nužnog smeštaja, ishrane i povratka putnika sa putovanja u mesto polaska u zemlji i inostranstvu.
Polisu osiguranja iz stava 1. ovog člana organizator putovanja mora imati za sve vreme važenja licence.
5.2. Prestanak važenja licence
Član 54.
Licenca prestaje da važi:
1) istekom roka za koji je izdata;
2) na osnovu zahteva nosioca licence;
3) oduzimanjem licence;
4) prestankom postojanja privrednog društva usled koga se to privredno društvo briše iz Registra turizma.
Zahtev iz stava 1. tačka 2) ovog člana podnosi se Registratoru turizma.
Prestankom važenja licence Registrator turizma briše organizatora putovanja iz Registra turizma.
5.3. Oduzimanje licence
Član 55.
Licenca se oduzima organizatoru putovanja ako:
1) u periodu važenja licence prestane da ispunjava uslove iz člana 52. ovog zakona;
2) nudi ili prodaje programe putovanja bez ugovora ili protivno ugovoru sa trećim licima kojima je poverio izvršenje usluga iz tog programa putovanja (prevoz, broj ležajeva u određenom objektu i drugo);
3) otkaže putovanje i putnicima u zakonskom roku ne izvrši povraćaj uplaćenih sredstava;
4) ne obezbedi smeštaj putnika za sve vreme trajanja ugovorenog putovanja;
5) ne obezbedi povratak putnika ili su putnici neopravdano zadržani na putovanju duže nego što je predviđeno programom putovanja;
6) nastupe teže posledice po zdravlje putnika zbog njegovih propusta.
Licenca se oduzima rešenjem koje donosi ministar i koje se dostavlja Registru turizma radi brisanja organizatora putovanja kao imaoca licence.
Rešenje iz stava 2. ovog člana konačno je.
Nakon oduzimanja licence organizator putovanja može da realizuje samo prethodno ugovorena putovanja.
Organizator putovanja kome je oduzeta licenca može da obavlja delatnost posrednika, ako ispunjava propisane uslove za obavljanje te delatnosti i ako se registruje u Registru turizma kao posrednik.
6. Prava i obaveze organizatora putovanja i putnika
Član 56.
Organizator putovanja je dužan da utvrdi opšte uslove putovanja i da izradi program putovanja, u pisanoj formi (štampanoj ili elektronskoj), u skladu sa zakonom.
Organizator putovanja je dužan da se pridržava opštih uslova putovanja i programa putovanja.
Opšti uslovi putovanja se utvrđuju u skladu sa zakonom kojim se uređuju obligacioni odnosi, osim ako ovim zakonom nije drugačije uređeno.
Opštim uslovima putovanja uređuju se prava i obaveze organizatora putovanja i prava i obaveze putnika i naročito sadrže:
1) pravo organizatora putovanja na naknadu učinjenih troškova ako je putnik odustao od ugovora zbog okolnosti koje nije mogao izbeći ili otkloniti i koje bi da su postojale u vreme zaključenja ugovora predstavljale opravdan razlog da ne zaključi ugovor, njegovo pravo na naknadu učinjenih troškova kada je putnik obezbedio odgovarajuću zamenu ili je zamenu našao sam organizator, kao i odgovornost organizatora putovanja kada izvršenje usluga poveri trećim licima;
2) prava putnika za slučaj otkaza putovanja;
3) uslove za izmenu ugovorene cene putovanja;
4) informaciju o sadržini važeće polise osiguranja od odgovornosti iz delatnosti za štetu koju prouzrokuje putniku neispunjenjem, delimičnim ispunjenjem ili neurednim ispunjenjem obaveza koje se odnose na turističko putovanje;
5) postupak, rokove i obaveze organizatora putovanja u vezi sa reklamacijom putnika zbog otkaza putovanja, neizvršenja ili nepotpunog izvršenja usluga obuhvaćenih programom putovanja.
Program putovanja sadrži:
1) naziv organizatora putovanja, poslovno ime i sedište;
2) broj licence;
3) mesto, datum i vreme početka i završetka putovanja, opis odredišta putovanja i periode boravka sa datumima ako je boravak u delovima;
4) podatke o vrsti prevoza i svojstvima prevoznog sredstva koje se koristi;
5) podatke o smeštajnom objektu (vrsta i naziv, lokacija i kategorija prema važećim propisima zemlje u kojoj se objekat nalazi i sadržaje koje objekat ima);
6) podatake o smeštajnoj jedinici (soba, apartman, studio) opremljenost i nivo konfora i usluga i ostale karakteristike;
7) broj, vrstu, karakteristike i način usluživanja obroka;
8) ukupnu cenu i usluge koje su obuhvaćene tom cenom;
9) iznos takse i naknade koje se odnose na određene usluge, a koje nisu uključene u cenu putovanja (pristajanje, ukrcavanje, takse u pristaništima i na aerodromima, boravišne takse i slično);
10) način i dinamiku plaćanja putovanja;
11) posebne obaveze putnika koje su uslov za realizaciju putovanja (zdravstvene, carinske i granične formalnosti, administrativne i vizne, kao i dokumenta i rokovi neophodni za pribavljanje viza);
12) minimalni broj putnika, ako je to uslov za realizaciju putovanja i krajnji rok za obaveštavanje putnika za slučaj otkazivanja.
Organizator putovanja dužan je da opšte uslove putovanja i program putovanja uruči putniku neposredno ili elektronskim putem istovremeno sa izdavanjem potvrde o putovanju. Putnik svojim potpisom ili elektronskim putem, potvrđuje prijem opštih uslova putovanja i programa putovanja.
Na izdavanje potvrde o putovanju primenjuju se opšte odredbe zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi.
Član 57.
U slučaju otkaza putovanja od strane organizatora putovanja, organizator putovanja dužan je da putniku vrati uplaćena sredstava za otkazano putovanje.
U slučaju neizvršenja ili nepotpunog izvršenja usluga obuhvaćenih programom putovanja, organizator putovanja dužan je da putniku vrati razliku između ugovorene cene putovanja i cene putovanja snižene srazmerno neizvršenju ili nepotpunom izvršenju usluga, pod uslovom da je putnik stavio prigovor u roku od osam dana od dana završetka putovanja.
Organizator putovanja dužan je da vrati sredstva iz st 1. i 2. ovog člana, u roku određenom opštim uslovima putovanja, odnosno programom putovanja, koji ne može biti duži od 15 dana od dana otkaza putovanja, odnosno od dana podnošenja osnovanog prigovora putnika.
7. Obaveze posrednika
Član 58.
Posrednik koji nudi na prodaju i prodaje turističko putovanje organizatora putovanja dužan je da u programu putovanja i potvrdi o putovanju naznači svojstvo u kome nastupa, broj licence organizatora putovanja i da putniku uruči neposredno ili elektronskim putem, istovremeno sa izdavanjem potvrde o putovanju, program i opšte uslove putovanja organizatora putovanja.
Posrednik nudi i prodaje samo turistička putovanja organizatora putovanja sa kojim ima zaključen posrednički ugovor o putovanju.
Posrednik je dužan je da nudi i prodaje turistička putovanja pod istim uslovima kao i organizator putovanja.
V. UGOSTITELjSKA DELATNOST
Član 59.
Ugostitelj se registruje i evidentira u skladu sa zakonom kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i ovim zakonom.
Ako je ugostitelj privredno društvo, a delatnost obavlja u više objekata dužan je da za obavljanje poslova iz okvira delatnosti u svakom objektu obrazuje ogranak.
Ako je ugostitelj preduzetnik, a delatnost obavlja u više posebnih prostora dužan je da delatnost u tim posebnim prostorima obavlja na način i pod uslovima propisanim zakonom kojim se uređuje položaj preduzetnika.
Pojedine ugostiteljske usluge mogu pružati i fizička lica, pod uslovima propisanim ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona.
Član 60.
Privredni subjekti koji imaju odmarališta, domove ili druge objekte za pružanje usluga smeštaja i ishrane svojim zaposlenima, kao i zdravstvene ustanove koje pružaju usluge svojim korisnicima u objektima u kojima se organizuje boravak i pružaju usluge prevencije, lečenja i rehabilitacije, mogu pružati i usluge smeštaja i ishrane trećim licima, na način predviđen ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona.
Član 61.
Ne smatra se obavljanjem ugostiteljske delatnosti:
1) pružanje usluga smeštaja i ishrane zaposlenima i korisnicima u odmaralištima, ustanovama društvene brige o deci, starim licima, učenicima i studentima, zdravstvenim, socijalnim, obrazovno-vaspitnim i drugim sličnim ustanovama, ako usluge pružaju lica zaposlena u tim ustanovama;
2) pružanje usluga ishrane i pića zaposlenima u sopstvenim prostorijama u toku procesa rada u privrednim subjektima, ustanovama, državnim organima i drugim organizacijama, ako usluge pružaju lica zaposlena u tim privrednim subjektima, ustanovama, organima i organizacijama.
Objekti odnosno prostorije, uređaji i oprema, kao i lica koja pružaju usluge iz stava 1. ovog člana, moraju ispunjavati minimalne tehničke, sanitarno-higijenske i zdravstvene uslove propisane za ugostiteljski objekat, u delu objekta u kome se te usluge pružaju.
1. Obaveze ugostitelja
Član 62.
Ugostitelj je dužan da:
1) na ulazu u ugostiteljski objekat vidno istakne poslovno ime i sedište, naziv i vrstu ugostiteljskog objekta, kao i radno vreme i da ga se pridržava u svom poslovanju;
2) na ulazu u ugostiteljski objekat vidno istakne oznaku kategorije odnosno posebnog standarda koji se u njemu pruža, utvrđenog rešenjem ministra;
3) u ugostiteljskom objektu drži rešenje o registraciji u Registaru privrednih subjekata i uverenje o evidenciji u Registru turizma;
4) u ugostiteljskom objektu održava prostorije i opremu i pruža usluge prema propisanim standardima za vrstu objekta u kojoj obavlja delatnost i za kategoriju koja mu je određena rešenjem ministra;
5) u pisanom, govornom ili vizuelnom javnom oglašavanju tačno koristi vrstu i kategoriju ugostiteljskog objekta koja mu je određena rešenjem ministra;
6) istakne cene smeštaja, pansiona i polupansiona, iznos boravišne takse u svakoj sobi i na recepciji, kao i da istakne cene hrane, pića i napitaka u cenovnicima koji moraju biti dostupni korisnicima usluga u dovoljnom broju primeraka i na svakom mestu gde se korisnici uslužuju;
7) se pridržava istaknutih, odnosno objavljenih cena;
8) za svaku pruženu uslugu izda propisan račun;
9) utvrdi normative hrane i pića koje uslužuje i na zahtev korisnika usluga omogući uvid u te normative, kao i da usluge pruža u odgovarajućoj količini i kvalitetu prema tim normativima;
10) u ugostiteljskom objektu za smeštaj vodi evidenciju gostiju dnevno i uredno;
11) utvrdi kućni red u svim objektima za smeštaj i istakne ga na recepciji, a izvode iz kućnog reda istakne u svim smeštajnim jedinicama.
Kada ugostitelj posluje u objektu koji je zaštićeno kulturno dobro, podatke iz stava 1. tač. 1) i 2) ovog člana može postaviti unutar objekta ili na nekom drugom prikladnom mestu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita kulturnih dobara.
Ministar uz saglasnost ministra nadležnog za unutrašnje poslove propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije gostiju u ugostiteljskom objektu za smeštaj.
2. Period obavljanja delatnosti
Član 63.
Ugostitelj posluje tokom cele godine ili sezonski.
Ugostitelj utvrđuje period poslovanja iz stava 1. ovog člana za svaki ugostiteljski objekat.
Ukoliko ugostitelj posluje sezonski, dužan je da period poslovanja prijavi Registru turizma.
3. Uslovi za obavljanje ugostiteljske delatnosti
u ugostiteljskom objektu, van ugostiteljskog objekta i u pokretnom objektu
Član 64.
Ugostiteljsku delatnost ugostitelji obavljaju u ugostiteljskom objektu.
Usluge pripremanja i služenja hrane i pića mogu se pružati van ugostiteljskog objekta u skladu sa ovim zakonom, propisima donetim na osnovu ovog zakona, kao i propisima kojima se uređuje zdravstvena zaštita i zaštita životne sredine.
Ugostiteljske usluge iz stava 2. ovog člana mogu se pružati povremeno na sajmovima, vašarima, prigodnim proslavama i na drugim javnim manifestacijama, a najduže 30 dana.
Za pružanje usluga iz stava 2. ovog člana ugostitelj je dužan da pribavi odobrenje nadležnog organa jedinice lokalne samouprave.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave rešenjem odobrava vrstu usluge iz stava 2. ovog člana i određuje prostor, mesto i vreme pružanja ugostiteljskih usluga.
Ugostiteljske usluge iz stava 2. ovog člana mogu se pružati na prostoru zaštićenog prirodnog dobra ili na prostoru nepokretnog kulturnog dobra i njegove zaštićene okoline, po prethodno pribavljenoj saglasnosti nadležne ustanove zaštite.
Ugostitelj je dužan da na mestu na kome povremeno pruža ugostiteljske usluge drži rešenje o registraciji u Registar privrednih subjekata, kao i odobrenje iz stava 4. ovog člana.
Član 65.
Pojedine ugostiteljske usluge mogu se pružati i u pokretnom objektu koji se premešta iz jednog mesta u drugo sopstvenim pogonom ili vučom i ispunjava propisane minimalne tehničke, sanitarno-higijenske i zdravstvene uslove za pružanje ugostiteljskih usluga.
U pokretnom objektu iz stava 1. ovog člana može se usluživati hrana pripremljena na drugom mestu u originalnom pakovanju, kao i piće u originalnoj ambalaži ili na točenje uz upotrebu ambalaže za jednokratnu upotrebu.
Ministar uz saglasnost ministra zdravlja propisuje način pružanja ugostiteljskih usluga u pokretnom objektu, kao i minimalne tehničke, sanitarno-higijenske i zdravstvene uslove koje moraju da ispunjavju ovi objekti.
Za pružanje usluga u pokretnom objektu ugostitelj je dužan da pribavi odobrenje nadležnog organa jedinice lokalne samouprave.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave rešenjem odobrava vrstu usluge koja se može pružati u pokretnom objektu i određuje prostor i mesto na kome se mogu pružati ugostiteljske usluge u pokretnom objektu.
Ugostitelj je dužan da u pokretnom objektu u kome pruža ugostiteljske usluge drži rešenje o registraciji u Registru privrednih subjekata, kao i odobrenje iz stava 4. ovog člana.
Član 66.
Ministar uz saglasnost ministra nadležnog za poslove zdravlja propisuje minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove za uređenje i opremanje ugostiteljskog objekta u zavisnosti od načina usluživanja i vrste usluga koje se pretežno pružaju u ugostiteljskom objektu.
4. Vrste ugostiteljskih objekata
Član 67.
Prema vrsti ugostiteljskih usluga koje se u objektu pružaju, ugostiteljski objekti mogu biti:
ugostiteljski objekat za smeštaj;
ugostiteljski objekat za ishranu i piće;
ketering objekat.
U ugostiteljskom objekatu za smeštaj pružaju se usluge smeštaja, ishrane i pića i druge usluge uobičajene u ugostiteljstvu ili samo usluge smeštaja (hotel, motel, turističko naselje, kamp, pansion, hostel, prenoćište, odmaralište, kuća, apartman, soba i drugi objekti za pružanje usluga smeštaja).
U ugostiteljskom objekatu za pružanje usluga ishrane i pića pripremaju se i uslužuju topla i hladna jela, pića i napici ili samo pića i napici (restoran, kafana, bar, objekat brze hrane i drugi objekti).
U ketering objektu se priprema hrana, piće i napici, po utvrđenim standardima radi usluživanja i potrošnje na drugom mestu.
Ugostiteljski objekat ima oznaku vrste objekta prema pretežnoj vrsti usluga koje se u njemu pružaju.
5. Razvrstavanje ugostiteljskih objekata u kategorije
Član 68
Ugostiteljski objekti za smeštaj vrste hotel, motel, turističko naselje i kamp razvrstavaju se u kategorije, u skladu sa standardima propisanim za pojedine vrste tih objekata.
Ugostiteljski objekat vrste hotel može se razvrstati u podvrstu i po posebnim standardima koji se u njemu pružaju.
Zahtev za razvrstavanje ugostiteljskog objekta iz st. 1. i 2. ovog člana u kategoriju odnosno podvrstu podnosi ugostitelj ministarstvu.
Razvrstavanje ugostiteljskog objekta u kategoriju odnosno u podvrstu vrši se rešenjem koje donosi ministar i važi tri godine od dana dostavljanja rešenja podnosiocu zahteva.
Rešenje iz stava 4. ovog člana konačano je i dostavlja se radi evidentiranja u Registru turizma.
Ugostiteljski objekati vrste pansion, kuća, apartman i soba razvrstavaju se u kategorije u skladu sa standardima propisanim za pojedine vrste tih objekata.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave na zahtev ugostitelja odnosno fizičkog lica donosi rešenje kojim se ugostiteljski objekat iz stava 6. ovog člana razvrstava u kategoriju, kao povereni posao.
Protiv rešenja iz stava 6. ovog člana može se u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja izjaviti žalba ministru.
Konačano rešenje iz stava 7. ovog člana dostavlja se radi evidentiranja u Registru turizma.
Ministar propisuje standarde za kategorizaciju ugostiteljskih objekata iz st. 1, 2. i 6. ovog člana, koji naročito sadrže: standarde za pojedine vrste tih objekata; posebne standarde; kategorije i način sticanja i promene kategorije ugostiteljskog objekta.
Član 69.
Ugostitelj, odnosno fizičko lice je dužno da pribavi akt o određivanju kategorije ugostiteljskog objekta pre otpočinjanja obavljanja ugostiteljske delatnosti u objektu koji se razvrstava u kategoriju.
Ako se u roku iz člana 68. stav 4. ovog zakona promeni ugostitelj, novi ugostitelj je dužan da pre početka rada u tom objektu pribavi rešenje kojim se objekat razvrstava u kategoriju.
Ako se u roku iz člana 68. stav 4. ovog zakona odstupi od propisanih standarda za kategoriju ugostiteljskog objekta u koju je razvrstan, ugostitelj je dužan da podnese zahtev radi razvrstavanja objekta u nižu kategoriju.
Rešenje o promeni kategorije donosi se i kad ugostiteljski objekat ispuni uslove za višu kategoriju, na zahtev ugostitelja.
Promena kategorije ugostiteljskog objekta vrši se na način i po postupku propisanom za razvrstavanje ugostiteljskog objekta u kategoriju.
6. Kadrovska osposobljenost
Član 70.
Ugostitelji koji obavljaju delatnost u ugostiteljskim objektima iz člana 68. stav 1. ovog zakona, moraju da imaju rukovodioca objekta koji je zaposlen kod ugostitelja.
Rukovodilac objekta u ugostiteljskom objektu vrste hotel i motel mora da ima višu stručnu spremu, znanje jednog stranog jezika i tri godine radnog staža u neprekidnom trajanju u ugostiteljstvu.
Rukovodilac objekta u ugostiteljskom objektu vrste turističko naselje i kamp mora da ima najmanje srednju stručnu spremu, znanje jednog stranog jezika i godinu dana radnog staža u neprekidnom trajanju u ugostiteljstvu.
U ugostiteljskom objektu vrste hotel i motel mora da bude zaposleno i najmanje jedno lice sa srednjom stručnom spremom ugostiteljskog usmerenja.
Ako ugostitelj preduzetnik lično vodi poslovanje ugostiteljskog objekta iz st. 2. i 3. ovog člana on mora da ispunjava uslove propisane za rukovodioca ugostiteljskog objekta.
7. Prestanak važenja rešenja kojim se ugostiteljski
objekat razvrstava u kategoriju
Član 71.
Rešenje kojim se ugostiteljski objekat razvrstava u kategoriju prestaje da važi:
1) istekom roka za koji je doneto;
2) donošenjem rešenja o promeni kategorije ugostiteljskog objekta;
3) gubitkom kategorije ugostiteljskog objekta;
4) na zahtev ugostitelja;
5) ako dođe do promene ugostitelja.
U slučaju iz stava 1. tač. 1), 3), 4) i 5) ovog člana Registrator turizma briše ugostiteljski objekat iz evidencije kategorisanih objekata i evidentira ga kao nekategorisan objekat u Registru turizma, a u slučaju iz stava 1. tačka 2. evidentira promenu kategorije ugostiteljskog objekta.
Evidentiranje iz stava 2. ovog člana Registrator turizma vrši po službenoj dužnosti u slučajevima iz stava 1. tač. 1) i 5) ovog člana, po obaveštenju ministarstva u slučajevima iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana, a na zahtev ugostitelja u slučaju iz stava 1. tačka 4) ovog člana.
8. Ugostiteljske usluge u domaćoj radinosti
Član 72.
Fizičko lice može da pruža turistima ugostiteljske usluge smeštaja, pripremanja i usluživanja obroka u kući, apartmanu i sobi čiji je vlasnik u objektima smeštajnih kapaciteta do 30 ležajeva.
Član 73.
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge u domaćoj radinosti mora da ispunjava zdravstvene uslove i redovno obavlja zdravstvene preglede u skladu sa zakonom kojim se uređuje zdravstvena zaštita.
Kuće, apartmani i sobe koje fizička lica iznajmljuju moraju da ispunjavaju propisane minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove i da budu kategorisani.
Fizičko lice može da pruža usluge pripremanja i usluživanja hrane i pića samo turistima kojima pruža usluge smeštaja.
Član 74.
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge u domaćoj radinosti izdaje kuću, apartman i sobu preko lokalne turističke organizacije, turističke agencije ili privrednog subjekta, na osnovu ugovora.
Ugovor iz stava 1. ovog člana fizičko lice dostavlja, radi evidentiranja, nadležnom organu jedinice lokalne samouprave.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave vodi evidenciju kategorisanih kuća, apartmana i soba kao povereni posao i dužan je da Registru turizma kvartalno dostavlja evidenciju koju vodi u pisanoj (štampanoj i elektronskoj) formi.
Član 75.
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge u domaćoj radinosti dužno je da:
1) u kući, apartmanu i sobi koju izdaje turistima istakne propisanu oznaku kategorije određenu rešenjem nadležnog organa;
2) održava prostorije i opremu i pruža usluge prema propisanim standardima za kategoriju kuće, apartmana i sobe, koja mu je određena rešenjem nadležnog organa;
3) vidno istakne cene usluga koje pruža i iznos boravišne takse i pridržava se istaknutih cena;
4) utvrdi normative hrane ako pruža uslugu ishrane i pridržava se utvrđenih normativa;
5) vodi evidenciju gostiju dnevno i uredno.
Ministar, uz saglasnost ministra nadležnog za unutrašnje poslove, propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije gostiju u domaćoj radinosti.
9. Ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu
Član 76.
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu može da pruža turistima ugostiteljske usluge smeštaja, pripremanja i usluživanja hrane i pića u objektima smeštajnih kapaciteta do 30 ležajeva, a organizovanoj turističkoj grupi do 50 turista koja ne koristi usluge smeštaja, samo ugostiteljske usluge pripremanja i usluživanja hrane i pića.
Fizičko lice iz stava 1. ovog člana može da pruža usluge pripremanja, usluživanja hrane i pića koje je pretežno sam proizveo.
Fizičko lice iz stava 1. ovog člana, mora da ispunjava zdravstvene uslove i redovno obavlja zdravstvene preglede, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita zdravlja.
Objekti u kojima se pružaju ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu moraju da ispunjavaju minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove.
Član 77.
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu izdaje objekte preko lokalne turističke organizacije, turističke agencije ili privrednog subjekta, na osnovu ugovora.
Ugovor iz stava 1. ovog člana fizičko lice dostavlja, radi evidentiranja, nadležnom organu jedinice lokalne samouprave.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave vodi evidenciju seoskih turističkih domaćinstava kao povereni posao i dužan je da Registru turizma kvartalno dostavlja evidenciju koju vodi u pisanoj formi (štampanoj i elektronskoj).
Član 78.
Fizičko lice koje pruža ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu dužno je da:
1) vidno istakne cene usluga koje pruža i iznos boravišne takse i pridržava se istaknutih cena;
2) utvrdi normative hrane ako pruža usluge ishrane i pridržava se utvrđenih normativa;
3) vodi evidenciju gostiju dnevno i uredno.
Ministar uz saglasnost ministra nadležnog za unutrašnje poslove propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije gostiju u seoskom turističkom domaćinstvu.
Član 79.
Ministar uz saglasnost ministra nadležnog za poslove zdravlja propisuje minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove koje moraju da ispunjavaju objekti u kojima se pružaju ugostiteljske usluge u domaćoj radinosti i u seoskom turističkom domaćinstvu.
VI. NAUTIČKA DELATNOST
Član 80.
Nautičku delatnost obavlja privredno društvo, preduzetnik ili ogranak drugog domaćeg ili stranog pravnog lica (u daljem tekstu: pružalac nautičkih usluga) koje se registruje i evidentira u skladu sa zakonom kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i ovim zakonom.
Ako je pružalac nautičkih usluga privredno društvo, a delatnost obavlja u više objekata dužan je da za obavljanje poslova iz okvira delatnosti u svakom objektu obrazuje ogranak.
Ako je pružalac nautičkih usluga preduzetnik, a delatnost obavlja u više posebnih prostora dužan je da delatnost u tim posebnim prostorima obavlja na način i pod uslovima propisanim zakonom kojim se uređuje položaj preduzetnika.
1. Objekti nautičkog turizma
Član 81.
Prihvatni objekti nautičkog turizma jesu nautičko sidrište, privezište, turističko pristanište, marina i nautičko-turistički centar.
Plovni objekti nautičkog turizma jesu rekreativno plovni objekat, izletničko plovni objekat, plovni objekat za panoramsko razgledanje, turistička jahta i plovni objekat za turističko krstarenje.
2. Usluge u nautičkom turizmu
Član 82.
Usluge nautičkog turizma jesu: prihvat; snabdevanje; čuvanje; iznajmljivanje; održavanje i popravka plovnih objekata nautičkog turizma; organizovanje sportskih motonautičkih aktivnosti na vodi i turističkih krstarenja; pružanje drugih usluga za potrebe nautičkog turizma.
Član 83.
Usluge nautičkog turizma obavljaju se u objektima koji ispunjavaju propisane minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove za obavljanje nautičke delatnosti (u daljem tekstu: objekti nautičkog turizma).
3. Obaveze pružaoca nautičkih usluga
Član 84.
Pružalac nautičkih usluga koji obavlja nautičku delatnost dužan je da:
1) na ulazu u objekat nautičkog turizma vidno istakne poslovno ime i sedište, naziv i vrstu objekta nautičkog turizma, kao i radno vreme i da ga se pridržava u svom poslovanju;
2) na ulazu u marinu vidno istakne oznaku kategorije marine;
3) za plovni objekat nautičkog turizma koji iznajmljuje korisniku stavi na raspolaganje važeće brodsko svedočanstvo, odnosno plovidbenu dozvolu potpisanu i overenu od ovlašćenog lica;
4) u objektu nautičkog turizma drži rešenje o registraciji u Registru privrednih subjekata i uverenje o evidenciji u Registru turizma;
5) u objektu nautičkog turizma održava prostorije i opremu i pruža usluge prema propisanim standardima za vrstu objekta u kojoj obavlja delatnost i za kategoriju koja mu je određena rešenjem ministra;
6) u pisanom, govornom ili vizuelnom javnom oglašavanju tačno koristi vrstu i kategoriju objekta nautičkog turizma koja mu je određena rešenjem ministra;
7) da istakne cene usluga koje pruža i da se pridržava istaknutih, odnosno objavljenih cena;
8) za svaku pruženu uslugu izda propisan račun.
4. Razvrstavanje marina u kategorije
Član 85.
Marine kao prihvatni objekti nautičkog turizma razvrstavaju se u kategorije u skladu sa standardima propisanim za tu vrstu objekata.
Pružalac nautičkih usluga dužan je da pre otpočinjanja obavljanja nautičke delatnosti u marini pribavi akt kojim se marina razvrstava u odgovarajuću kategoriju.
Član 86.
Zahtev za razvrstavanje marine u kategoriju podnosi pružalac nautičkih usluga u marini ministarstvu.
Razvrstavanje marine u kategoriju vrši se rešenjem koje donosi ministar i važi pet godina od dana dostavljanja rešenja podnosiocu zahteva.
Rešenje iz stava 2. ovog člana konačno je i dostavlja se radi evidentiranja u Registru turizma.
Na promenu privrednog subjekta i kategorije marine, kao i na prestanak rešenja o određivanju kategorije, shodno se primenjuju odredbe člana člana 69. st. 3, 4. i 5. i člana 71. ovog zakona.
Član 87.
Ministar uz saglasnost ministara nadležnih za poslove vodoprivrede, infrastrukture, životne sredine i prostornog planiranja propisuje minimalne tehničke uslove za izgradnju, uređenje i opremanje nautičkih objekata, kao i standarde za kategorizaciju marina.
VII. USLUGE U TURIZMU
1. Usluge turističkih profesija
1.1. Usluge turističkog vodiča, turističkog pratioca, turističkog animatora i lokalnog turističkog vodiča
Član 88.
Turistički vodič, turistički pratilac i turistički animator, pri pružanju usluga moraju da imaju kod sebe odgovarajuću legitimaciju i da nose propisanu oznaku.
Turistički vodič i turistički pratilac mora da:
1) ima državljanstvo Republike Srbije;
2) zna srpski jezik;
3) ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije;
ima srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju;
5) poznaje jedan strani jezik;
6) ima položen stručni ispit za turističkog vodiča odnosno turističkog pratioca u skladu sa ovim zakonom.
Lice koje ima položen stručni ispit za turističkog vodiča može da obavlja i poslove turističkog pratioca.
Lica iz stava 2. ovog člana polažu stručni ispit pred komisijom koju obrazuju ministar od stručnjaka iz oblasti predviđenih programom iz člana 91. ovog zakona.
Troškove polaganja ispita snosi lice koje polaže stručni ispit.
Visinu troškova polaganja stručnog ispita utvrđuje ministar.
Ministarstvo izdaje uverenje o položenom stručnom ispitu za turističkog vodiča, odnosno za turističkog pratioca, kao i legitimaciju i oznaku.
Uverenje iz stava 7. ovog člana dostavlja se Registru turizma radi evidentiranja.
Turistički animator mora da:
1) ima najmanje srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju;
2) zna srpski jezik;
3) poznaje jedan strani jezik.
Član 89.
Usluge turističkog vodiča, turističkog pratioca, turističkog animatora i lokalnog turističkog vodiča na teritoriji Republike Srbije može da pruža samo lice koje ispunjava uslove iz člana 88. st. 2. i 9. i člana 92. stav 1. ovog zakona.
Turistička agencija je dužna da za pružanje usluga turističkog vodiča, turističkog pratioca, turističkog animatora ili lokalnog turističkog vodiča, angažuje lice koje ispunjava uslove iz člana 88. st. 2. i 9. i člana 92. stav 1. ovog zakona.
Član 90.
Ne smatra se turističkim vodičem stručno lice koje pokazuje, objašnjava ili daje informacije unutar poslovnog prostora u kome radi (muzej, galerija, nacionalni park, vodič u lovu i ribolovu), ni turističkim pratiocem pratilac turističke grupe na turističkom putovanju organizovanom od stranog organizatora putovanja koje je započeto i završava se u stranoj državi.
Član 91.
Ministar propisuje program i način polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca, kao i oblik i sadržinu legitimacije i oznake turističkog vodiča, turističkog pratioca i turističkog animatora.
Član 92.
Usluge lokalnog turističkog vodiča može da pruža lice koje ispunjava uslove iz člana 88. stav 2. ovog zakona i koje ima položen stručni ispit za lokalnog turističkog vodiča.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave, na predlog turističke organizacije opštine, odnosno grada, a po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva, propisuje program i način polaganja stručnog ispita za lokalnog turističkog vodiča.
Troškove polaganja ispita za lokalnog turističkog vodiča snosi lice koje polaže stručni ispit.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave vodi evidenciju lokalnih turističkih vodiča, kao povereni posao i dužan je da Registru turizma radi evidentiranja dostavi evidenciju koju vodi u pisanoj formi (štampanoj ili elektronskoj) zaključno sa 31. decembrom tekuće godine do 15. januara naredne godine.
Član 93.
Lokalni turistički vodič pri obavljanju poslova vodiča mora da ima kod sebe legitimaciju lokalnog turističkog vodiča i da nosi propisanu oznaku lokalnog turističkog vodiča.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave propisuje oblik i sadržinu legitimacije i oznake lokalnog turističkog vodiča i utvrđuje visinu troškova polaganja ispita.
2. Specifične avanturističke i sportsko-rekreativne usluge u turizmu
Član 94.
Specifične avanturističke i sportsko-rekreativne usluge u turizmu (skijanje, ronjenje, jedrenje, jahanje, gorsko-planinsko vođenje, rafting, splavarenje, vožnja kanuom i drugim sličnim plovilima, skakanje padobranom, paraglajding, skakanje sa užetom i slično) pružaju stručno osposobljena lica (treneri, instruktori, učitelji i slično) pod uslovima propisanim zakonom.
Pre započinjanja pružanja usluga iz stava 1. ovoga člana, pružalac usluge dužan je da istakne obaveštenje u pisanoj formi (štampanoj ili elektronskoj), kao i da usmeno upozori korisnika usluge sa vrstama rizika izvođenja usluge.
Za pružanje usluga iz stava 1. ovoga člana, pružalac usluge dužan je da osigura korisnika usluge od posledica nesrećnog slučaja.
Licima mlađim od 18 godina usluge iz stava 1. ovoga člana mogu da se pružaju samo uz pisanu saglasnost roditelja, odnosno staraoca.
Pružalac usluge iz stava 1. ovoga člana može da odbije da pruži uslugu licu mlađem od 18 godina bez obzira na saglasnost roditelja, odnosno staraoca.
Ministar, uz saglasnost ministara nadležnih za poslove prosvete, obrazovanja, sporta, unutrašnjih poslova, zdravlja i infrastrukture, propisuje tehničke uslove, sredstva kojima se pružaju te usluge, kao i program i način stručnog osposobljavanja lica koja pružaju usluge iz stava 1. ovoga člana, ukoliko nisu regulisani drugim propisom.
3. Usluge iznajmljivanja vozila
Član 95.
Uslugama iznajmljivanja vozila (rent-a-car) smatra se iznajmljivanje putničkih automobila bez vozača.
Posebna vrsta iznajmljivanja vozila je iznajmljivanje putničkih automobila sa uslugama vozača (limo service).
Vozač iz stava 2. ovog člana mora imati najmanje pet godina vozačkog iskustva i položen odgovarajući stručni ispit.
Usluge iz st. 1. i 2. ovog člana može da pruža privredno društvo, preduzetnik ili ogranak drugog domaćeg ili stranog pravnog lica, koje se registruje i evidentira u skladu sa zakonom kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i ovim zakonom.
Ako je pružalac usluga iznajmljivanja vozila iz st. 1 i 2. ovog člana privredno društvo, a delatnost obavlja u više objekata dužan je da za svaki objekat obrazuje ogranak.
Ako je pružalac usluga iznajmljivanja vozila preduzetnik, a delatnost obavlja u više posebnih prostora dužan je da delatnost u tim posebnim prostorima obavlja na način i pod uslovima propisanim zakonom kojim se uređuje položaj preduzetnika.
Član 96.
Vozila koja su predmet iznajmljivanja ne mogu da budu starija od pet godina i moraju da ispunjavaju uslove utvrđene propisima o bezbednosti saobraćaja na putevima.
Pružalac usluga iznajmljivanja vozila iz člana 95 stav 4. ovog zakona mora da ima najmanje tri registrovana motorna vozila, obezbeđeno servisiranje i parking prostor za sva vozila.
VIII. TAKSA, NAKNADA I PENALI U TURIZMU
1. Boravišna taksa
Član 97.
Boravišnu taksu plaća lice za svaki dan boravka u ugostiteljskom objektu za smeštaj, izvan svog prebivališta.
Član 98.
Visinu boravišne takse utvrđuje jedinica lokalne samouprave u zavisnosti od kategorije turističkog mesta ili u različitoj visini po delovima opštine odnosno grada u zavisnosti od izgrađenosti komunalne, saobraćajne i turističke infrastrukture.
Vlada za svaku kategoriju turističkog mesta posebno utvrđuje najviši i najniži iznos boravišne takse.
Ako se turistički objekat za smeštaj ne nalazi na teritoriji turističkog mesta, jedinica lokalne samouprave utvrdiće visinu boravišne takse za najnižu kategoriju turističkog mesta.
Član 99.
Boravišnu taksu ne plaćaju:
1) deca do sedam godina starosti;
2) lica upućena na banjsko i klimatsko lečenje, odnosno specijalizovanu rehabilitaciju od strane nadležne lekarske komisije;
3) osobe sa invaliditetom sa telesnim oštećenjem od najmanje 70%, vojni invalidi od prve do pete grupe, civilni invalidi rata od prve do pete grupe, slepa lica, lica obolela od distrofije i srodnih mišićnih i neuromišićnih oboljenja, paraplegije i kvadriplegije, cerebralne i dečje paralize i multipleks skleroze, osobe ometene u razvoju, kao i pratilac navedenih osoba;
4) učenici i studenti koji organizovano borave u ugostiteljskom objektu za smeštaj radi izvođenja sportsko-rekreativnih i drugih aktivnosti po programu ministarstva nadležnog za poslove prosvete, studenti koji organizovano borave u ugostiteljskom objektu za smeštaj radi izvođenja obavezne nastave u skladu sa nastavnim planom obrazovne ustanove, kao i učesnici republičkih i regionalnih takmičenja u znanju i veštinama;
5) strani državljani koji su po međunarodnim konvencijama i sporazumima oslobođeni plaćanja takse;
6) lica koja neprekidno borave u objektu za smeštaj duže od 30 dana.
Boravišnu taksu umanjenu za 50% plaćaju lica od sedam do 15 godina starosti.
Lica iz stava 1. ovog člana ne plaćaju boravišnu taksu ako podnesu dokaz da su ispunjeni uslovi iz stava 1. ovog člana (članska karta, potvrda škole, odnosno obrazovne ustanove, uput lekarske komisije i drugo).
Jedinica lokalne samouprave može svojom odlukom da proširi krug lica iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana.
Član 100.
Naplatu boravišne takse vrše privredni subjekti koji pružaju uslugu smeštaja, kao i subjekti iz člana 74. stav 1. i člana 77. stav 1. ovog zakona preko kojih se pruža usluga smeštaja (u daljem tekstu: davalac smeštaja).
Davalac smeštaja naplaćuje boravišnu taksu istovremeno sa naplatom usluge smeštaja.
Ako davalac smeštaja ne naplati boravišnu taksu, dužan je da na svoj teret uplati iznos nenaplaćene boravišne takse.
Član 101.
Davalac smeštaja dužan je da u računu za uslugu smeštaja posebno iskaže iznos boravišne takse, kao i da navede osnov oslobađanja od plaćanja ili umanjenja iznosa boravišne takse, u skladu sa članom 99. ovog zakona.
Član 102.
Sredstva od naplaćene boravišne takse davalac smeštaja uplaćuje u roku od pet dana po isteku svakih 15 dana u mesecu.
Član 103.
Sredstva od naplaćene boravišne takse prihod su budžeta jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji su pružene usluge smeštaja i koriste se za obezbeđivanje informativno-propagandnog materijala kojim se promovišu turističke vrednosti i kulturno nasleđe, obezbeđivanje turističke signalizacije i rad turističko-informativnih centara.
2. Turistička naknada
Član 104.
Turistička naknada je novčani iznos koji se plaća za korišćenje pogodnosti u obavljanju delatnosti na području turističkog mesta.
Član 105.
Jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalazi turističko mesto koje je razvrstano u kategoriju propisuje obavezu plaćanja turističke naknade uz saglasnost ministarstva.
Obveznici plaćanja naknade iz stava 1. ovog člana su privredni subjekti koji obavljaju delatnost turističkih agencija, ugostiteljsku delatnost, nautičku delatnost, pružaju usluge u turizmu ili obavljaju drugu delatnost neposredno povezanu sa turizmom.
Obveznici plaćanja turističke naknade su i fizička lica koja turistima izdaju kuće, stanove, apartmane i sobe, kao i vlasnici kuća za odmor, u slučajevima kada svoje kuće izdaju trećim licima.
Obaveza iz stava 1. ovog člana odnosi se na lica koja na teritoriji turističkog mesta imaju sedište, ogranak, izdvojeni poseban prostor ili nepokretnost iz stava 3. ovog člana.
Ministar propisuje vrste delatnosti iz stava 2. ovog člana, razvrstava ih u grupe po stepenu povezanosti, utvrđuje način plaćanja turističke naknade i uslove za oslobađanje od obaveze plaćanja.
Član 106.
Turistička naknada utvrđuje se posebno za pravna lica, preduzetnike i fizička lica, prema kategoriji turističkog mesta, a u zavisnosti od vrste delatnosti u koju je svrstan obveznik.
Jedinica lokalne samouprave može da utvrdi turističku naknadu u različitoj visini po delovima turističkog mesta, odnosno zonama u kojima se nalazi sedište, ogranak, izdvojeni poseban prostor ili objekat obveznika u zavisnosti od izgrađenosti komunalne, saobraćajne i turističke infrastrukture.
Vlada, na predlog ministarstva, za svaku kategoriju turističkog mesta, utvrđuje najviši i najniži iznos turističke naknade.
Član 107.
Sredstva ostvarena od turističke naknade u visini od 80% prihod su budžeta jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji su naplaćena, a sredstva u visini od 20% prihod su budžeta Republike Srbije.
Sredstva ostvarena od turističke naknade za korišćenje pogodnosti turističkog mesta u okviru zaštićenog prirodnog ili kulturnog dobra od izuzetnog značaja, kao i kulturnog dobra od velikog značaja za Republiku Srbiju, u visini od 40% prihod su privrednog subjekta odnosno organizacije koja upravlja zaštićenim prirodnim ili kulturnim dobrom, sredstva u visini od 40% prihod su jedinice lokalne samouprave, a sredstva u visini od 20% prihod su budžeta Republike Srbije.
Turistička naknada se ne naplaćuje u okviru zaštićenog prirodnog ili kulturnog dobra, ako privredni subjekat odnosno organizacija koja upravlja zaštićenim prirodnim ili kulturnim dobrom naplaćuje naknadu za korišćenje zaštićenog prirodnog odnosno kulturnog dobra.
Subjekat iz člana 105. stav 2. ovog zakona nije obveznik turističke naknade ukoliko plaća naknadu za korišćenje zaštićenog prirodnog odnosno kulturnog dobra u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita prirodnih odnosno kulturnih dobara.
Jedinica lokalne samouprave sredstva iz st. 1. i 2. ovog člana koristi za održavanje postojeće i izgradnju nove turističke infrastrukture, očuvanje životne sredine, izgradnju sportsko-rekreativnih i drugih pratećih sadržaja javnog karaktera u turističkim mestima.
3. Penali za korišćenje prioritetne turističke destinacije
Član 108.
Vlada na predlog ministarstva posebnim aktom utvrđuje prioritetnu turističku destinaciju, zone, lokacije i kategorije objekata u mestima za odmor i turističkim mestima u prioritetnim turističkim destinacijama.
Privredna društva, preduzetnici, vlasnici i korisnici ugostiteljskog objekta za smeštaj i objekta nautičkog turizma neodgovarajuće namene i kategorije iz stava 1. ovog člana u prioritetnim turističkim destinacijama dužni su da obezbede kategoriju i namenu objekata u skladu sa aktom Vlade iz stava 1. ovog člana u roku od dve godine od dana stupanja na snagu akta.
Ako lice iz stava 2. ovog člana ne postupi na način i u roku iz stava 2. ovoga člana, ministar donosi rešenje kojim za to lice utvrđuje obavezu plaćanja penala na godišnjem nivou u visini od 2.000.000 evra u dinarskoj protivrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan naplate.
Rešenje iz stava 3. ovog člana konačno je.
Član 109.
Akt iz člana 108. stav 1. naročito sadrži popis turističkih lokacija, kao i način procene usaglašenosti kategorisanih ugostiteljskih objekata za smeštaj i objekata nautičkog turizma.
Sredstva ostvarena od penala su prihod budžeta Republike Srbije.
Član 110.
U pogledu načina utvrđivanja boravišne takse, turističke naknade i penala za prioritetne turističke destinacije, obračunavanja, zastarelosti, naplate, rokova za plaćanje, obračuna kamate i ostalog što nije posebno propisano ovim zakonom, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje poreski postupak i poreska administracija, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
IX. REGISTAR TURIZMA
Član 111.
Registar turizma vodi Agencija za privredne registre.
U Registru turizma registruju se:
1) turističke agencije-organizatori putovanja;
2) turističke agencije-posrednici.
U Registru turizma evidentiraju se:
turistička mesta;
ugostitelji;
kategorisani i nekategorisani ugostiteljski objekti;
pružaoci nautičkih usluga;
kategorisani i nekategorisani objekti nautičkog turizma;
turistički vodiči;
lokalni turistički vodiči;
turistički pratioci;
9) privredni subjekti koji pružaju usluge iznajmljivanja vozila (rent-a-car) i usluge iznajmljivanja vozila sa uslugama vozača (limo service);
10) lica koja pružaju usluge u domaćoj radinosti;
11) lica koja pružaju usluge u seoskim turističkim domaćinstvima.
Ministar bliže propisuje sadržinu Registra turizma.
Na uslove i postupak imenovanja Registratora turizma koji vodi Registar turizma, na njegovu odgovornost za vođenje Registra turizma, kao i na postupak evidentiranja u Registru turizma, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje postupak registracije privrednih subjekata.
Vlada propisuje vrstu i visinu naknada za registraciju, evidenciju i druge usluge koje pruža Registar turizma.
Konačna rešenja koja donose organi na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona, osim konačnog rešenja iz člana 108. stav 3. ovog zakona, registruju se odnosno evidentiraju u Registru turizma na način predviđen ovim zakonom i drugim propisima donetim na osnovu ovog zakona.
Ako ovim zakonom ili drugim propisima koji su doneti na osnovu ovog zakona nije uređen postupak registracije, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i odredbe zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.
X. NADZOR
Član 112.
Nadzor nad primenom odredaba ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona vrši ministarstvo.
Inspekcijski nadzor nad primenom ovog zakona vrši ministarstvo preko turističkih inspektora.
Inspekcijski nadzor nad primenom ovog zakona u delu ispunjenosti sanitarno-higijenskih i zdravstvenih uslova u objektima u kojima se obavlja ugostiteljska delatnost, kao i u objektima odnosno prostorijama u kojima se pružaju ugostiteljske usluge smeštaja i ishrane u domaćoj radinosti i seoskim turističkim domaćinstvima vrši ministarstvo nadležno za poslove zdravlja preko sanitarnih inspektora.
Inspekcijski nadzor nad primenom ovog zakona u delu kojim se uređuje zaštita životne sredine vrši ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine preko inspektora za zaštitu životne sredine.
Inspekcijski nadzor nad primenom ovog zakona u delu kojim se uređuje nautička delatnost i delatnost iznajmljivanja vozila vrši ministarstvo nadležno za poslove infrastrukture preko saobraćajnih inspektora.
Član 113.
Turistički inspektor prilikom vršenja nadzora ima službenu legitimaciju, značku i odgovarajuću vrstu odeće, obuće i opreme.
Ministar propisuje obrazac službene legitimacije, izgled značke i odgovarajuću vrstu odeće, obuće i opreme koju nosi turistički inspektor.
1. Prava i dužnosti turističkog inspektora
Član 114.
U vršenju inspekcijskog nadzora turistički inspektor ima pravo i dužnost da:
1) proverava da li su ispunjeni propisani uslovi za obavljanje delatnosti i pružanje usluga uređenih ovim zakonom;
2) vrši proveru pružanja usluga u objektima u pogledu pridržavanja propisanih standarda za odobrenu kategoriju;
3) utvrđuje identitet zaposlenih kod privrednih društava, preduzetnika ili ogranka drugog domaćeg ili stranog pravnog lica, kao i fizičkih lica koja obavljaju delatnost i pružaju usluge uređene ovim zakonom;
4) pregleda prostorije u kojima se obavlja delatnost i pružaju usluge, ugovore, evidencije, isprave i drugu dokumentaciju potrebnu za utvrđivanje zakonitosti poslovanja privrednih društava, preduzetnika ili ogranka drugog domaćeg ili stranog pravnog lica, kao i fizičkih lica koja obavljaju delatnost i pružaju usluge uređene ovim zakonom;
5) vrši proveru naplate i uplate boravišne takse iz člana 97. i 99. ovog zakona.
2. Ovlašćenja turističkog inspektora
Član 115.
Turistički inspektor je ovlašćen da:
1) privremeno zabrani obavljanje delatnosti pravnom i fizičkom licu koje obavlja delatnost turističkih agencija, ugostiteljsku delatnost, nautičku delatnost i koje pruža usluge a nije registrovano u Registru privrednih subjekata odnosno nije registrovano i evidentirano u Registru turizma;
2) privremeno zabrani obavljanje poslova organizovanja turističkih putovanja privrednom društvu i ogranku drugog domaćeg ili stranog pravnog lica koje obavlja poslove bez licence ili koje prestane da ispunjava uslove na osnovu kojih je izdata licenca;
3) privremeno zabrani obavljanje delatnosti turističkih agencija, ugostiteljske delatnosti ili nautičke delatnosti ukoliko objekat, prostorija i prostor ne ispunjavaju propisane minimalne tehničke i druge zakonom propisane uslove za obavljanje tih delatnosti;
4) privremeno zabrani rad ugostitelju u ugostiteljskom objektu koji se razvrstava u kategoriju kao i pružaocu nautičkih usluga u marini koji posluju bez određene kategorije;
5) privremeno zabrani rad ugostitelju u ugostiteljskom objektu koji se razvrstava u kategoriju i pružaocu nautičkih usluga u marini ako objekat odnosno marina i usluge koje se u njima pružaju odstupaju od propisanih standarda za tu kategoriju, a ugostitelj odnosno pružalac nautičkih usluga nije podneo zahtev za razvrstavanje u nižu kategoriju;
6) privremeno zabrani rad turističkoj agenciji i ugostitelju koji nemaju zaposlena stručna lica koja ispunjavaju uslove iz čl. 50. i 70. ovog zakona;
7) privremeno zabrani fizičkom licu pružanje ugostiteljskih usluga u domaćoj radinosti ako kuće, apartmani i sobe, nisu kategorisani u skladu sa odredbama ovog zakona i fizičkom licu pružanje ugostiteljskih usluga u seoskom turističkom domaćinstvu ako objekti u kojima se pružaju te usluge ne ispunjavaju minimalne tehničke uslove, kao i da zabrani pružanje ugostiteljskih usluga ovim fizičkim licima ako ne poseduju ugovor iz člana 74. stav 1. i člana 77. stav 1. ovog zakona;
8) privremeno zabrani obavljanje delatnosti pravnom licu, privrednom društavu, preduzetniku ili ogranku drugog domaćeg ili stranog pravnog lica odnosno fizičkom licu u slučajevima kada se turističkom inspektoru onemogući vršenje poslova nadzora;
9) obavesti nadležni inspekcijski organ u slučaju da davalac smeštaja nije izvršio obavezu na način iz čl. 100. i 102. ovog zakona;
10) naloži da se vrati iznos koji je više naplaćen u odnosu na istaknute, odnosno ugovorene cene;
11) izrekne novčanu kaznu na licu mesta;
12) podnese prijavu nadležnom organu za učinjeno krivično delo ili privredni prestup, odnosno podnese zahtev za pokretanje prekršajnog postupka.
Turistički inspektor donosi rešenje o privremenoj zabrani obavljanja delatnosti i poslova do ispunjenja zakonom propisanih uslova.
Član 116.
Ako u vršenju inspekcijskog nadzora turistički inspektor utvrdi da propis nije primenjen ili je nepravilno primenjen, dužan je da donese rešenje kojim nalaže otklanjanje utvrđenih nepravilnosti i odredi rok za njihovo otklanjanje.
Turistički inspektor je dužan da donese rešenje o privremenoj zabrani obavljanja delatnosti i pružanju usluga, odnosno rada u objektu, ako se utvrđene nepravilnosti u ostavljenom roku ne otklone.
3. Nadležnost za rešavanje po žalbi
Član 117.
Protiv rešenja turističkog inspektora može se izjaviti žalba ministru u roku od osam dana od dana dostavljanja rešenja.
Žalba ne odlaže izvršenje rešenja.
IX. KAZNENE ODREDBE
Član 118.
Novčanom kaznom od 120.000 do 800.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) obavlja poslove organizovanja turističkih putovanja bez licence (član 51. stav 1);
2) ako polisu osiguranja nema za sve vreme važenja licence (član 53. stav 2);
3) nudi i prodaje turistička putovanja organizatora putovanja sa kojim nema zaključen posrednički ugovor o putovanju (član 58. stav 2);
4) obavlja ugostiteljsku delatnost u hotelu, motelu, turističkom naselju, kampu, pasnsionu i nautičku delatnost u marini a da mu nije nadležni organ odredio kategoriju ili ove delatnosti obavlja u kategoriji koja mu nije određena rešenjem nadležnog organa (član 69. st. 1. i 3, član 85. stav 2. i član 86. stav 4);
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 15.000 do 30.000 dinara.
Za prekršaj iz stava 1. tač. 3) i 4) ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 60.000 do 300.000 dinara.
Član 119.
Novčanom kaznom od 60.000 do 450.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) nije obrazovalo ogranak (član 42. stav 2, član 59. stav 2, član 80. stav 2. i član 95. stav 5);
2) izdvojeno obračunava ili naplaćuje pojedinačne usluge jednog istog turističkog putovanja (član 44. stav 2);
3) ne evidentira na propisan način ugovore zaključene sa trećim licima kojima je povereno izvršenje usluga iz programa putovanja i drugu prateću dokumentaciju (član 45. stav 1. tačka 2);
4) ne vodi dnevno evidenciju prodatih turističkih putovanja (član 45. stav 1. tačka 3);
5) obavlja delatnost turističkih agencija, ugostiteljsku ili nautičku delatnost u objektima i prostorijama koje ne ispunjavaju uslove za obavljanje tih delatnosti (član 49. stav 1, član 64. stav 1, član 65. stav 1. i član 83);
6) obavlja delatnost turističkih agencija, odnosno poslove organizovanja turističkih putovanja ili ugostiteljsku delatnost u objektima koji se kategorišu, a nema zaposlena lica koja ispunjavaju uslove iz čl. 50. i 70;
7) ne utvrdi opšte uslove putovanja i program putovanja u pisanoj formi (štampanoj ili elektronskoj) u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuju obligacioni odnosi (član 56. st. 1. i 3);
8) ne uruči putniku neposredno ili elektronskim putem opšte uslove putovanja i program putovanja istovremeno sa izdavanjem potvrde o putovanju (član 56. stav 6);
9) se ne pridržava utvrđenih opštih uslova putovanja i programa putovanja (član 56. stav 2) osim ako je u dogovoru sa putnikom realno ponudilo i vratilo razliku između ugovorene cene putovanja i cene stvarno pruženih usluga obuhvaćenih porgramom putovanja (član 57. stav 2);
10) putniku ne vrati uplaćena sredstava za otkazano putovanje (član 57. stav 1);
11) ne vrati sredstva iz člana 57. st.1. i 2. u roku određenom opštim uslovima putovanja odnosno programom putovanja (član 57. stav 3);
12) u programu putovanja i potvrdi o putovanju ne naznači svojstvo u kome nastupa, ne naznači broj licence organizatora putovanja ili putniku ne uruči neposredno ili elektronskim putem istovremeno sa izdavanjem potvrde o putovanju program i opšte uslove putovanja organizatora putovanja (član 58. stav 1);
13) u ugostiteljskom objektu, objektu nautičkog turizma ne održava prostorije i opremu i ne pruža usluge prema propisanim standardima za vrstu i kategoriju objekta u kome obavlja delatnost (član 62. stav 1. tačka 4) i član 84. stav 1. tačka 5);
14) u roku za koji je doneto rešenje odstupi od standarda na osnovu koga su hotel, motel, turističko naselje, kamp, pasnsion i marina razvrstani u kategoriju, a nije podnelo zahtev za razvrstavanje objekta u nižu kategoriju (član 69. stav 4. i član 86. stav 4);
15) prilikom pružanja usluge iznajmljivanja vozila, koristi vozila koja ne ispunjavaju propisane uslove (član 96. stav 1);
16) ne postupi po rešenju turističkog inspektora (čl. 115. i 116).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 10.000 do 25.000 dinara.
Za prekršaj iz stava 1. tač. 2) do 6) i tač. 12) do 16) ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 30.000 do 150.000 dinara.
Član 120.
Novčanom kaznom od 30.000 do 250.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) nije registrovano odnosno evidentirano u skladu sa zakonom kojim se uređuje registracija privrednih subjekata i ovim zakonom. (član 42. stav 1, član 59. stav 1, član 80. stav 1. i član 95. stav 4);
2) u svim poslovima ne postupa sa pažnjom dobrog privrednika (član 45. stav 1. tačka 1);
3) postupa suprotno članu 46;
4) utvrđeni opšti uslovi putovanja i program putovanja ne sadrže sve propisane elemente (član 56. st. 4. i 5);
5) ne nudi i ne prodaje turistička putovanja pod istim uslovima kao organizator putovanja. (član 58. stav 3);
6) u pisanom, govornom ili vizuelnom javnom oglašavanju ne koristi tačno vrstu i kategoriju objekta koja mu je određena aktom nadležnog organa (član 62. stav 1. tačka 5) i član 84. stav 1. tačka 6);
7) ne utvrdi normative hrane i pića koje uslužuje i na zahtev korisnika usluga ne omogući uvid u te normative, kao i ako usluge ne pruža u odgovarajućoj količini i kvalitetu prema tim normativima (član 62. stav 1. tačka 9);
8) u ugostiteljskom objektu za smeštaj ne vodi evidenciju gostiju ili je ne vodi dnevno i uredno (član 62. stav 1. tačka 10);
9) pruža ugostiteljske usluge suprotno članu 64. st. 2, 3, 4. i 6. i članu 65. st. 2. i 4;
10) za pružanje usluga turističkih vodiča, turističkog pratioca, turističkog animatora i lokalnog turističkog vodiča ne angažuje lice koje ispunjava uslove (član 89. stav 2);
11) postupa suprotno članu 94. st. 1. do 4;
12) ne ispunjava uslove iz člana 96. stav 2;
13) davalac smeštaja ne naplati boravišnu taksu istovremeno sa uslugom smeštaja (član 100. stav 2);
14) davalac smeštaja u računu za uslugu smeštaja ne iskaže posebno iznos boravišne takse i ne navede osnov oslobađanja ili umanjenja iznosa boravišne takse (član 101);
15) davalac smeštaja ne uplati sredstva boravišne takse nadležnom organu u propisanom roku (član 102).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 2.000 do 5.000 dinara.
Za prekršaj iz stava 1. tač. 1) i 2) i tač. 5) do 15) ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 15.000 do 80.000 dinara.
Član 121.
Novčanom kaznom od 15.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) na ulazu u sedište turističke agencije ne istakne vidno poslovno ime i sedište, a na ulazu u ogranak odnosno izdvojenog posebnog prostora poslovno ime, sedište i naziv ili oznaku ogranka odnosno izdvojenog poslovnog prostora, kao i radno vreme i ne pridržava ga se u svom poslovanju (član 45. stav 1. tačka 4);
2) na ulazu u ugostiteljski objekat odnosno objekat nautičkog turizma ne istakne vidno poslovno ime i sedište ugostitelja odnosno pružaoca nautičkih usluga, naziv, vrstu ugostiteljskog objekta odnosno nautičkog objekta kao i radno vreme i ne pridržava ga se u svom poslovanju (član 62. stav 1. tačka 1) i član 84. stav 1. tačka 1);
3) ne drži rešenje o registraciji u Registru privrednih subjekata i u Registru turizma, odnosno uverenje o evidenciji u Registru turizma u sedišu, ogranku, izdvojenom posebnom prostoru, ugostiteljskom objektu, nautičkom objektu, na mestu na kome povremeno pruža ugostiteljske usluge van ugostiteljskog objekta i u pokretnom objektu (član 45. stav 1. tačka 5), član 62. stav 1. tačka 3), član 64. st. 5. i 7, član 65. st. 5. i 6. i član 84. stav 1. tačka 4);
4) ne objavi uslove, sadržaj i cenu svake pojedinačne usluge koju pruža i ne pridržava se tih uslova, sadržaja i cena (član 45. stav 1. tačka 6);
5) ne izda potvrdu o putovanju, račun, kartu ili drugi dokument sa brojem kojom se potvrđuje prijem uplate (član 45. stav 1. tačka 7);
6) na ulazu u ugostiteljski objekat i objekat nautičkog turizma ne istakne vidno oznaku kategorije odnosno posebnog standarda utvrđenog rešenjem nadležnog organa (član 62. stav 1. tačka 2) i član 84. stav 1. tačka 2);
7) postupa suprotno članu 62. stav 1. tačka 6);
8) se ne pridržava istaknutih, odnosno objavljenih cena (član 62. stav 1. tačka 7) i član 84. stav 1. tačka 7);
9) za svaku pruženu uslugu ne izda propisan račun (član 62. stav 1. tačka 8) i član 84. stav 1. tačka 8);
10) ne utvrdi kućni red u svim objektima za smeštaj i ne istakne ga na recepciji, a izvode iz kućnog reda ne istakne u svim smeštajnim jedinicama (član 62. stav 1. tačka 11);
11) ne prijavi period poslovanja Registru turizma (član 63. stav 3);
12) ne stavi na raspolaganje korisniku važeće brodsko svedočanstvo, odnosno plovidbenu dozvolu potpisanu i overenu od ovlašćenog lica (član 84. stav 1. tačka 3);
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 1.000 do 3.000 dinara.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 8.000 do 30.000 dinara.
Član 122.
Novčanom kaznom od 8.000 do 80.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice ako:
1) izdaje kuće, apartmane i sobe koje nisu kategorisane ili koje ne ispunjavaju propisane sanitarno-higijenske uslove (član 73. st. 1. i 2);
2) pruža usluge pripremanja i usluživanja hrane i pića suprotno članu 73. stav 3;
3) ne izdaje kuće, apartmane i sobe na osnovu ugovora i ne dostavi ugovor nadležnom organu (član 74. st. 1. i 2);
4) postupi suprotno članu 75. stav 1. tač. 1) do 5);
5) ne pruža usluge smeštaja i ishrane u seoskom turističkom domaćinstvu na propisan način (član 76, član 77. st. 1. i 2. i član 78. stav 1. tač. 1) do 3);
6) pruža usluge turističkog vodiča, turustičkog pratioca, lokalnog turističkog vodiča, odnosno turističkog animatora, a ne ispunjava propisane uslove (član 88. st. 2. i 9, član 89. stav 1. i član 92. stav 1);
7) ne postupi po rešenju turističkog inspektora (čl.115. i 116).
Član 123.
Novčanom kaznom od 2.000 do 5.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice:
1) turistički vodič, turistički pratilac, turistički animator, odnosno lokalni turistički vodič, koji nema kod sebe odgovarajuću legitimaciju i ne nosi propisanu oznaku (član 88. stav 1. i član 93. stav 1).
XII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 124.
Danom stupanja na snagu ovog zakona Turistička organizacija Srbije nastavlja sa radom u skladu sa odredbama ovog zakona.
Član 125.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave utvrdiće visinu boravišne takse iz člana 98. stav 1. ovog zakona u roku od tri meseca od dana supanja na snagu akta Vlade kojim se utvrđuje najviši i najniži iznos boravišne takse iz člana 98. stav 2. ovog zakona.
Član 126.
Privredna društva, preduzetnici ili ogranci drugog domaćeg ili stranog pravnog lica i fizička lica koja obavljaju delatnost turističkih agencija, ugostiteljsku delatnost, nautičku delatnost i pružaju usluge u turizmu, uskladiće svoje poslovanje sa odredbama ovog zakona u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Turističke agencije organizatori putovanja kojima je do dana stupanja na snagu ovog zakona izdata licenca dužne su da najkasnije do 31. januara 2010. godine podnesu zahtev za izdavanje licence u skladu sa odredbama ovog zakona, a ako ga ne podnesu prestaju sa radom kao organizatori putovanja.
Član 127.
Postupci započeti po propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po tim propisima.
Član 128.
Do donošenja podzakonskih akata na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona primenjivaće se, osim u delu u kome su u suprotnosti sa ovim zakonom, sledeći podzakonski akti:
1) Pravilnik o razvrstavanju, minimalnim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata („Službeni glasnik RS”, br. 66/94, 3/95 i 31/05);
2) Pravilnik o bližim uslovima opremanja poslovnih prostorija kao i o uslovima za lica koja obavljaju poslove turističkog posredovanja („Službeni glasnik RS”, broj 57/94);
3) Pravilnik o programu i načinu polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča („Službeni glasnik RS”, broj 110/05);
4) Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja evidencije i o obliku i sadržaju legitimacije i oznaci turističkog vodiča („Službeni glasnik RS”, broj 57/94);
5) Pravilnik o vrstama, minimalnim uslovima i kategorizaciji objekata nautičkog turizma („Službeni glasnik RS”, broj 69/94);
6) Pravilnik o bližim uslovima i postupku za izdavanje i oduzimanje licence za obavljanje poslova organizovanja turističkih putovanja („Službeni glasnik RS”, broj 109/05);
7) Pravilnik o službenoj legitimaciji i oznaci turističkog inspektora („Službeni glasnik RS”, br. 33/00 i 24/01);
8) Pravilnik o sadržini i načinu isticanja turističke signalizacije („Službeni glasnik RS”, broj 109/05);
9) Pravilnik o kategorizaciji turističkih mesta („Službeni glasnik RS”, br. 74/94 i 4/95).
Član 129.
Podzakonski akti propisani ovim zakonom biće doneti do 1. januara 2010. godine.
Član 130.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o turizmu („Službeni glasnik RS”, broj 45/05), osim odredaba koje se odnose na tehničku opremljenost i kadrove u poslovnici, licencu i postupak izdavanja, prestanak važenja i oduzimanje licence i registraciju turističkih agencija koje prestaju da važe 31. decembra 2009. godine.
Član 131.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”, a odredbe ovog zakona koje se odnose na registraciju odnosno evidenciju u Registru turizma i na licence primenjivaće se od 1. januara 2010. godine.
O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 97. stav 1. tač. 6., 9. i 12. Ustava Republike Srbije, kojim je, između ostalog, utvrđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje jedinstveno tržište, pravni položaj privrednih subjekata; sistem obavljanja pojedinih privrednih i drugih delatnosti; održivi razvoj; razvoj Republike Srbije, politiku i mere za podsticanje ravnomernog razvoja pojedinih delova Republike Srbije, uključujući i razvoj nedovoljno razvijenih područja i organizaciju i korišćenje prostora.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Srpski turistički proizvodi i pored značajnih turističkih potencijala nisu adekvatno razvijeni niti komercijalizovani na turističkom tržištu. Naime, sa sadašnjih 87 000 smeštajnih kapaciteta u zastarelim objektima, Srbija ne postiže ni približne poslovne rezultate od onih koje ostvaruju konkurentske zemlje. Zbog zatvorenosti tržišta kasnio je proces restrukturisanja i privatizacije, nije bilo značajnih ulaganja iz zemlje i inostranstva, tako da je izostao razvoj novih oblika turističke ponude. Važeći Zakon o turizmu stvorio je osnovne pretpostavke za razvoj turizma kroz integralno planiranje, sistem podsticanja razvoja turizma, budžetski fond za razvoj turizma i sistem turističkih organizacija. Radi podizanja konkurentnosti i atraktivnosti turističkih proizvoda, imajući u vidu svetska iskustva, neophodno je u potpunosti razviti razvojne mehanizme uzimajući u obzir iskustva koja su koristile konkurentske zemlje, što treba, između ostalog, da se obezbedi i osnivanjem nacionalne turističke korporacije.
U slučajevima male produktivnosti, kada nema dugoročnih finansijskih izvora, kada javni i privatni sektor nemaju dovoljno snage za razvojni uzlet, evropske države posredstvom specijalizovanih agencija, odnosno privrednih društava sa većinskim državnim vlasništvom direktno ulaze u pripremu investicionih projekata za tržište ili privremeno i same deluju kao preduzetnici u cilju što bržeg razvoja turizma, o čemu svedoče primeri Grčke, Tunisa, Egipta, Poljske.
Ukoliko se želi brza revitalizacija nasleđene turističke ponude, zaštita i plansko korišćenje turističkih potencijala, potreban je intervencionistički model razvoja i stvaranje profesionalnog i operativnog državnog učesnika u turizmu, ne samo kao inicijatora i partnera javnog sektora, već i partnera svim domaćim i međunarodnim investitorima i fondovima. Nacionalna turistička korporacija predstavlja model koji bi mogao rešiti izraziti deficit kompetentnih subjekata na lokalnom nivou. U protivnom, Srbija će u doglednoj budućnosti teško moći da unapredi sopstvenu operativnu efikasnost i konkurentnost u turizmu.
Donošenjem ovog zakona stvaraju se uslovi za bolji sistem planiranja i razvoja turizma na novim osnovama kao i za osnivanje nacionalne turističke korporacije kao osnovnog mehanizma za postizanje globalne konkurentnosti turističkog proizvoda u Srbiji u cilju adekvatnog pozicioniranja Srbije na turističkom tržištu.
Prilikom izrade Strategije razvoja turizma Republike Srbije, a u cilju analize trenutnog stanja u turizmu, održano je sedam radionica širom Srbije sa 290 učesnika. Obavljeno je 14 razgovora sa predstavnicima za turizam relevantnih institucija kao i razgovori sa Ministarstvom zdravlja. Ministarstvom kulture i Ministarstvom nauke i zaštite životne sredine Sprovedeno je anketno istraživanje metodom slučajnog uzorka putem strukturiranog upitnika na 760 ispitanika – stranih posetilaca na graničnim prelazima.
Dalji rad na izradi Strategije pokazao je da turistički sektor u Republici Srbiji, a pre svega turističke destinacije, tek treba da stvore konkurentnost za učešće na međunarodnom tržištu. U tom smislu identifikovana je potreba za uspostavljanjem jake nacionalne poluge u formi nacionalne turističke korporacije kao privrednog društva koje bi bilo inicijator i partner javnom sektoru, domaćim i inostranim investitorima i koje će imati presudni uticaj na rast konkurentnosti srpskog turističkog proizvoda kao i na realizaciju izrađenih masterplanova razvoja turizma na prioritetnim turističkim destinacijama.
Donošenjem zakona stvara se pravni okvir za uspešno i efikasno upravljanje razvojem turizma, obezbeđuje se usaglašenost zakona sa odredbama drugih propisa, preporukama Svetske trgovinske organizacije i Kancelarije za pridruživanje EU, kao i preciznije definisanje odredaba koje se tiču obezbeđivanja veće zaštite korisnika turističkih usluga.
Prilikom izrade Strategije razvoja turizma Republike Srbije razmatrane su mogućnosti za formiranje razvojne organizacije bez izmene zakona. Međutim, zbog specifičnosti razvoja turizma u Srbiji i potrebe da dinamika razvoja bude znatno brža nego u konkurentskim zemljama, a na osnovu iskustva turistički razvijenih zemalja neophodno je stvoriti zakonski osnov za formiranje nove institucije u obliku nacionalne turističke korporacije kao privrednog društva. Donošenjem akta stvara se pravni okvir za uspešno i efikasno upravljanje razvojem turizma.
III. OBRAZLOŽENjE PREDLOŽENIH REŠENjA
Osnovne odredbe (čl. 1. – 3.)
Ovim odredbama se propisuje predmet uređenja zakona, načela uređenja odnosa u oblasti turizma kao i značenje pojedinih izraza upotrebljenih u ovom zakonu.Predmet uređenja zakona su uslovi i način planiranja i razvoja turizma, turističke organizacije za promociju turizma; turističke agencije, ugostiteljska delatnost, nautička delatnost, usluge u turizmu, takse, naknade i penali u turizmu, registar turizma, kao i druga pitanja od značaja za razvoj i unapređenje turizma.
Planiranje i razvoj turizma (čl. 4. – 28.)
(član 4.) Planiranje i razvoj turizma obuhvata: integralno planiranje razvoja turizma, proglašenje i održivo korišćenje prostora od značaja za turizam, kategorizaciju turističkog mesta, sprovođenje podsticajnih mera za razvoj turizma i poslove od posebnog značaja za razvoj turizma.
(čl. 5. – 13.) Integralno planiranje obezbeđuje se planskiim dokumenatima i to: Strategijom razvoja turizma Republike Srbije; Strategijskim master planom; Strategijskim marketing planom; programom razvoja turističkih proizvoda; programom razvoja turizma i programom promotivnih aktivnosti koji moraju biti usaglašeni sa Strategijom razvoja turizma Republike Srbije, kojom se određuju dugoročni ciljevi planiranja i razvoja turizma u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno-istorijskim razvojem. Propisan je takođe i sadržaj Strategije. Strategija se realizuje putem Strategijskog master plana, Strategijskog marketing plana, programa razvoja turističkih proizvoda, kao i prostornih i urbanističkih planova izrađenih i donetih u skladu sa zakonom. Sva navedena strateška dokumenta donosi Vlada, a ostala strateška dokumenta u ovoj oblasti donose nadležni organi autonomnih pokrajina i jedinice lokalne samouprave u skladu sa Strategijom i strategijskim master planom. Novina je da polaznu osnovu za izradu prostornih i urbanističkih planova u prioritetnoj turističkoj destinaciji i turističkom prostoru predstavlja Strategijski master plan i da se u prostornim i urbanističkim planovima koji se odnose na područja koja su proglašena za turistički prostor utvrđuju uslovi za izgradnju objekata turističke infrastrukture, a u mestu za odmor u okviru turističkog prostora i uslovi za izgradnju objekata turističke suprastrukture.
(čl. 14. – 21.) U cilju zaštite turističkih prostora kao važnih resursa za razvoj turizma predviđena je odgovarajuća aktivnost koja podrazumeva identifikaciju turističkih prostora i donošenje akta o proglašenju turističkog prostora od strane Vlade, pri čemu je propisano da je sastavni deo predloga za proglašenje studija opravdanosti i izveštaj o izvršenom javnom uvidu. Predlog se stavlja se na javni uvid čime se obezbeđuje transparentnost i pruža mogućnost da se o predlogu izjasni i jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalazi turistički prostor.
Propisano je da upravljač turističkog prostora može biti privredno društvo koje je osnovano za obavljanje delatnosti u oblasti turizma, i to od strane javnog preduzeća, odnosno Republike Srbije, autonomne pokrajine, opštine, grada ili grada Beograda i u kome je kapital tog osnivača većinski. Upravljanje turističkim prostorom može da se poveri drugom pravnom licu, koje se određuje po sprovedenom postupku javnog oglašavanja ili prikupljanjem ponuda, a na koji se shodno primenjuju odredbe zakona kojim se uređuju javne nabavke. Akt o davanju turističkog prostora na korišćenje donosi Vlada.
Novina je takođe da jedinica lokalne samouprave može ugovorom da poveri upravljaču turističkog prostora poslove obezbeđivanja uslova za uređivanje, korišćenje, unapređenje i zaštitu građevinskog zemljišta i poslove koordinacije na održavanju komunalnog reda i čistoće u turističkom prostoru. Na uslove i način korišćenja turističkog prostora koji se nalazi u zaštićenom prirodnom dobru ili na području nepokretnog kulturnog dobra, primenjivaće se odredbe zakona kojima se uređuje zaštita tih dobara. Privredna društva, druga pravna i fizička lica plaćaju naknadu privrednom društvu odnosno preduzeću koje upravlja turističkim prostorom, za određene načine njegovog korišćenja. U korist upravljača turističkim prostorom je ovim zakonom ustanovljeno i pravo preče kupovine zemljišta, šume ili druge nepokretnosti u okviru turističkog prostora..
(član 22.) Novina u zakonu je način definisanja mesta za odmor, koje se kao prostorna celina u okviru turističkog prostora razvija u skladu sa Strategijskim master planom, prostornim i urbanističkim planom, kao i to da se objekti turističke infrastrukture i turističke suprastrukture u mestu za odmor koje se nalazi u turističkom prostoru smatraju objektima od javnog interesa.
(čl. 23. – 24 ) Poslovi od posebnog značaja za razvoj turizma
Propisani su poslovi od posebnog značaja za razvoj turizma i to su: izrada projekata o nepokretnostima; istraživanje, razvoj i izrada elaborata o održivom korišćenju i upravljanju turističkim prostorom; izrada studije izvodljivosti i koncepta razvoja turističke lokacije, odnosno prostorno-tehnološke celine od značaja za turistički razvoj; upravljanje projektima turističke infrastrukture i turističke suprastrukture od značaja za razvoj turizma; upravljanje mestom za odmor kao celovitim resursom uz obezbeđenje zajedničke promocije i prodaje turističkog proizvoda mesta za odmor, uređenje prostora, zaštite životne sredine, turističke signalizacije i slično; finansiranje i realizacija projekata izgradnje i uređenja građevinskog zemljišta i projekata izgradnje turističke infrastrukture u cilju realizacije turističkih projekata i finansiranje projekata turističke infrastrukture i turističke suprastrukture i upravljanje objektima turističke suprastrukture. Obavljanje tih poslova Vlada može da poveri postojećem privrednom društvu koje je registrovano za obavljanje delatnosti u okviru koje su ti poslovi i koje ispunjava uslove za obavljanje te delatnosti u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava, a ako nijedno od postojećih privrednih društava ne ispunjava uslove za obavljanje navedenih poslova, Vlada osniva nacionalnu turističku korporaciju kao privredno društvo.
(čl. 25. – 26.) Kategorizacija turističkog mesta
Turistička mesta se razvrstavaju u kategorije od od I do IV, aktom ministra, na zahtev jedinice lokalne samouprave na osnovu obima turističkog prometa, stepena izgrađenosti turističke, komunalne i saobraćajne infrastrukture i turističke suprastrukture.
(čl. 27. – 28.) Podsticajne mere u turizmu
Ove odredbe su preuzete iz važećeg zakona i dopunjene su odredbama koje se odnose na obavezne elemente sadržaja zahteva za korišćenje podsticajnih sredstava i rešenja, odnosno ugovora o korišćenju podsticajnih sredstava.
(čl. 29. – 41.) Turističke organizacije za promociju turizma
(čl. 29. – 31.) Promociju turizma obavljaju Turistička organizacija Srbije, turistička organizacija autonomne pokrajine i turistička organizacija jedinice lokalne samouprave i za njih su propisane opšte odredbe koje se odnose na način finansiranja na prvom mestu iz prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti, iz drugih sopstvenih prihoda, donacija, priloga i sponzorstava domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica, sredstava budžeta Republike Srbije i drugih izvora kao i da se u pogledu prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih primenjuju propisi koji se odnose na ustanove iz oblasti javnih službi.
(čl. 32 – 37.) Poslovanje Turističke organizacije Srbije je regulisano na način iz važećeg zakona u pogledu poslova koje obavlja i organa i ona ima dominantnu ulogu u procesu unapređenja turizma, koordinacije aktivnosti turističkih organizacija, javnog i privatnog sektora i drugih subjekata, koji deluju neposredno i posredno na unapređenju promocije srpskog turizma. Novina u odnosu na važeći zakon je da je smanjen broj članova upravnog odbora.
(čl. 38. – 39.) Preuzete su odredbe važećeg zakona koje se odnose na turističku organizaciju autonomne pokrajine i turističku organizaciju jednice lokalne samouprave. Novina je da turistička organizacija regije više neće postojati, jer je od dana stupanja na snagu važećeg zakona do pripreme ovog Predloga zakona, osnovana samo jedna turistička oranizacija regije.
(član 40.) Koordinacija aktivnosti
Preuzete su odredbe važećeg zakona po kojima turistička organizacija, uz saglasnost osnivača, u cilju planiranja, koordinacije i upravljanja turističkim aktivnostima, može sa privrednim društvima, drugim pravnim licima i preduzetnicima koji obavljaju delatnost iz oblasti turizma saobraćaja, ugostiteljstva, prometa robe i usluga, kulture, sporta, informisanja, kongresnih i sajamskih aktivnosti, osnovati organizaciju za operativne, marketinške i promotivne poslove.
(član 41.) Turistička signalizacija
Odredbe koje se odnose na turističku signalizaciju koja ima važnu ulogu u procesu obaveštavanja turista o turističkim potencijalima i sadržajima turističke ponude su takođe preuzete iz važećeg zakona.
(čl. 42. – 58.) Turističke agencije
(čl. 42. – 48.)Poslovi i vrste turističkih agencija
Ovim članovima propisani su poslovi turističkih agencija, turistička putovanja za sopstvene potrebe, vrste turističkih agencija, uslovi za obavljanje poslova turističke agencije, licenca, prava i obaveze organizatora putovanja i putnika i obaveze posrednika.
Zadržana je postojeća podela na agencije organizatore putovanja i turističke agencije posrednike u prodaji turističkih putovanja. Novina je da kada agencija nudi i prodaje turistička putovanja koji je sačinio organizator putovanja koji nema sedište u Republici Srbiji ta agencija se smatra organizatorom putovanja, izuzetno zvanični distributer sa sedištem u Republici Srbiji smatra se organizatorom putovanja.
(čl. 49. – 50.) Uslovi za obavljanje poslova turističke agencije
Posebno su propisani tehnički uslovi i kadrovska osposobljenost za obavljanje poslova u turističkoj agenciji. U svakoj poslovnici agencija mora da ima najmanje jednog zaposlenog u svojstvu rukovodioca poslovnice sa punim radnim vremenom koji mora da ima najmanje višu stručnu spremu turističkog, ekonomskog ili drugog društvenog smera, znanje jednog stranog jezika i radno iskustvo u predmetnoj delatnosti u zavisnosti od vrste licence.
(čl. 51. – 55.) Licenca
Licencu za obavljanje poslova organizatora putovanja izdaje Registrator Registra turizma. Propisani su uslovi za izdavanje licence, prestanak važenja licence, oduzimanje licence, kao i prava i obaveze organizatora putovanja i putnika i obaveze posrednika. Na osnovu obavljenih konsultacija sa ekspertima Narodne banke i osiguravajućim društvima ukinuti su garantni polog i bankarske garancije i uvedena je polisa osiguranja od odgovornosti iz delatnosti. Polisom osiguranja od odgovornosti iz delatnosti posebno se obezbeđuje šteta koja se prouzrokuje putniku neispunjenjem, delimičnim ispunjenjem ili neurednim ispunjenjem obaveza osiguranika kao organizatora putovanja, koje su definisane opštim uslovima i programom putovanja, kao i šteta koja je prouzrokovana usled nemogućnosti osiguranika kao organizatora putovanja da izmiri troškove nužnog smeštaja, ishrane i povratka putnika sa putovanja u mesto polaska u zemlji i inostranstvu.
(čl. 56. – 58.) Prava i obaveze organizatora putovanja i putnika
Detaljno su propisane prava i obaveze organizatora putovanja i putnika i obaveze posrednika. Radi bolje zaštite putnika, propisana je sadržina opštih uslova putovanja i programa putovanja. Iz istog razloga je Predlogom zakona propisano da je organizator putovanja u slučaju otkaza putovanja od strane organizatora putovanja dužan da putniku izvrši povraćaj ukupno uplaćenih sredstava za otkazano putovanje kao i da se osigura od odgovornosti iz delatnosti što je jedan od uslova za izdavanje licence. Propisano je da agencija prodavac nudi i prodaje samo turistička putovanja organizatora putovanja sa kojim ima zaključen posrednički ugovor o putovanju, i to pod istim uslovima kao i organizator putovanja.
(čl. 59. – 79.) Ugostiteljska delatnost
Ovom glavom Predloga su propisane: obaveze ugostitelja, period obavljanja delatnosti, uslovi za obavljanje ugostiteljske delatnosti u ugostiteljskom objektu, van ugostiteljskog objekta, kao i u pokretnom objektu, vrste ugostiteljskih objekata, razvrstavanje ugostiteljskih objekata u kategorije, prestanak važenja rešenja kojim se ugostiteljski objekat razvrstava u kategoriju, kadrovska osposobljenost, ugostiteljske usluge u domaćoj radinosti i ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu.
Po ugledu na propise drugih država na nov način uređen je postupak razvrstavanja ugostiteljskih objekata u kategorije, a u pogledu kadrovske osposobljenosti propisano je da ugostitelji koji obavljaju delatnost u ugostiteljskim objektima koji se razvrstavaju u kategorije moraju da imaju rukovodioca objekta koji je zaposlen kod ugostitelja i da rukovodilac objekta u ugostiteljskom objektu vrste hotel i motel mora da ima višu stručnu spremu, znanje jednog stranog jezika i tri godine radnog staža u neprekidnom trajanju u ugostiteljstvu. Takođe je novina da se rešenje o određivanju kategorije ugostiteljskog objekta donosi sa važnošću od tri godine, čime se usaglašavaju rešenja sa praksom zemalja EU. Pružanje ugostiteljskih usluga u domaćoj radinosti i seoskim turističkim domaćinstvima, zbog potrebe razvoja seoskog turizma, kao velikog turističkog potencijala Republike Srbije je uređeno na nov način. Novina je i da nadležni organ jedinice lokalne samouprave vodi evidenciju kategorisanih kuća, apartmana i soba kao povereni posao i da je dužan da Registru turizma kvartalno dostavlja evidenciju koju vodi u pisanoj (štampanoj i elektronskoj) formi.
(čl. 80. – 87.) Nautička delatnost
Odredbama ovog poglavlja propisano je koja lica mogu da obavljaju nautičku delatnost, vrste objekata nautičkog turizma, vrste usluga, obaveze pružaoca nautičkih usluga i razvrstavanje marina kao prihvatnog objekta nautičkog turizma u kategorije. Marine se razvrstavaju u skladu sa standardima propisanim za tu vrstu objekata i po postupku koji je identičan sa postupkom razvrstavanja ugostitenjakih objekata u kategorije.
(čl. 88. – 96.) Usluge u turizmu
Propisane su tri kategorije usluga u turizmu i to: usluge turističkih profesija (usluge turističkog vodiča, turističkog pratioca i turističkog animatora), turističke usluge koje uključuju sportsko – rekreativne ili avanturističke aktivnosti i usluge iznajmljivanja vozila.
Novina u odnosu na važeći zakon je propisivanje usluga turističkog pratioca kao i turističkih usluga koje uključuju sportsko – rekreativne ili avanturističke aktivnosti.
Propisani su uslovi koje moraju da ispunjavaju turistički vodič, turistički pratilac i turistički animator i da ministar propisuje program i način polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca, kao i oblik i sadržinu legitimacije i oznake turističkog vodiča, turističkog pratioca i turističkog animatora. Nadležni organ jedinice lokalne samouprave propisuje program i način polaganja stručnog ispita za lokalnog turističkog vodiča kao i sadržaj i način vođenja evidencije, oblik i sadržaj legitimacije i oznaku, kao i da podatke o licima koja su položila ispit dostavlja ministarstvu radi evidencije.
Uslugama iznajmljivanja vozila (rent a car) smatra se iznajmljivanje putničkih automobila bez vozača i mogu ih pružati privredna društva, preduzetnik ili ogranak drugog domaćeg ili stranog pravnog lica, koji su registrovani u Registar privrednih subjekata i koji su registrovali tu delatnost, uz uslov da imaju najmanje tri registrovana putnička automobila, obezbeđeno servisiranje i parking prostor za sva vozila. Vozila koja su predmet usluga ne mogu biti starija od pet godina i moraju da ispunjavaju uslove utvrđene propisima o bezbednosti saobraćaja na putevima i propisima o standardima za pojedine vrste vozila. Novina je iznajmljivanje putničkih automobila sa uslugama vozača (limo service), uz uslov da vozač mora imati najmanje 5 godina vozačkog iskustva i položen odgovarajući stručni ispit.
(čl. 97. – 110.) Takse, naknade i penali u turizmu
Boravišna taksa se plaća za svaki dan boravka u turističkom objektu za smeštaj izvan svog prebivališta, prihod je budžeta jedinice lokalne samouprave koja određuje visinu takse u zavisnosti od izgrađenosti infrastrukture, a Vlada određuje najviši i najniži iznos takse u zavisnosti od kategorije turističkog mesta. Novina u odnosu na važeći zakon u pogledu boravišne takse jeste da je proširen krug lica koja su oslobođena od plaćanja boravišne takse na: osobe sa invaliditetom sa telesnim oštećenjem od najmanje 70%, vojne invalide od prve do pete grupe, civilne invalide rata od prve do pete grupe, slepa lica, lica obolela od distrofije i srodnih mišićnih i neuromišićnih oboljenja, od paraplegije i kvadriplegije, cerebralne i dečje paralize i od multipleks skleroze, osobe i deca ometena u razvoju i pratilac navedenih osoba, zatim na učenike i studente koji organizovano borave u domovima učenika i studenata radi izvođenja sportsko-rekreativnih i drugih aktivnosti po programu ministarstva nadležnog za poslove prosvete, studente koji organizovano borave u turističkom objektu za smeštaj radi izvođenja obavezne nastave u skladu sa nastavnim planom obrazovne ustanove kao i na učenike i studente učesnike republičkih i regionalnih takmičenja u znanju i veštinama. Novina je da jedinica lokalne samouprave može svojom odlukom da proširi krug lica oslobođenih od plaćanja ove naknade i to učenika i bolesnih lica, kao i da naplatu pored davalaca smeštaja vrše i pravna lica preko kojih se pružaju usluge smeštaja (slučaj kada su fizička lica davaoci smeštaja)
Odredbe koje se odnose na definisanje turističke naknade, ovlašćenje Vlade da određuje naviši i najniži iznos takse u zavisnosti od kategorije turističkog mesta, kao i način raspodele sredstava ostvarenih od turističke naknade su preuzete iz važećeg zakona. Cilj ove naknade je da se stvore stabilni izvori finansiranja razvoja turizma. Novina je da se uvodi nov način raspodele sredstava ostvarenih od turističke naknade za korišćenje pogodnosti turističkog mesta u okviru zaštićenog prirodnog ili kulturnog dobra od izuzetnog značaja, kao i kulturnog dobra od velikog značaja za Republiku Srbiju. Sredstava ostvarena od te turističke naknade u visini od 40% su prihod privrednog subjekta odnosno organizacije koja upravlja zaštićenim prirodnim ili kulturnim dobrom, sredstva u visini od 40% prihod su jedinice lokalne samouprave, a sredstva u visini od 20% prihod su budžeta Republike Srbije. Novina je takođe da se turistička naknada ne naplaćuje u okviru zaštićenog prirodnog ili kulturnog dobra, ako privredni subjekat odnosno organizacija koja upravlja zaštićenim prirodnim ili kulturnim dobrom naplaćuje naknadu za korišćenje zaštićenog prirodnog odnosno kulturnog dobra.
Vlada posebnim aktom utvrđuje zone, lokacije i kategorije objekata u mestima za odmor i turističkim mestima u prioritetnim turističkim destinacijama. Uvodi se obaveza plaćanja penala za korišćenje prioritetne turističke destinacije koji plaćaju vlasnici i korisnici ugostiteljskog objekta za smeštaj i objekta nautičkog turizma neodgovarajuće namene i kategorije. Sredstva ostvarena od penala su prihod budžeta Republike Srbije. Ako vlasnici i korisnici ugostiteljskog objekta za smeštaj i objekta nautičkog turizma neodgovarajuće namene i kategorije ne obezbede kategoriju i namenu objekata u skladu sa Strategijskim master planom u roku od dve godine od usvajanja akta Vlade, plaćaju posebnu naknadu za prioritetne turističke destinacije u visini od 2.000.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan naplate. Ministar donosi akt o ispunjenosti uslova za plaćanje posebne naknade koji je konačan u upravnom postupku i koji se dostavlja organu nadležnom za poreski postupak i poresku administraciju. Obaveza plaćanja naknade prestaje donošenjem akta o određivanju odgovarajuće kategorije ugostiteljskog objekta i objekta nautičkog turizma.
(član 111.)Registar turizma
Novina je da Agencija za privredne registre vodi Registar turizma u koji se registruju: turističke agencije-organizatori putovanja i turističke agencije-posrednici i u koji se evidentiraju: turistička mesta; ugostitelji; kategorisani i nekategorisani ugostiteljski objekti; pružaoci nautičkih usluga; kategorisani i nekategorisani objekti nautičkog turizma; turistički vodiči; lokalni turistički vodiči; turistički pratioci; privredni subjekti koji pružaju usluge iznajmljivanja vozila (rent-a-car) i usluge iznajmljivanja vozila sa uslugama vozača (limo service); lica koja pružaju usluge u domaćoj radinosti i lica koja pružaju usluge u seoskim turističkim domaćinstvima. Na uslove i postupak imenovanja Registratora turizma koji vodi Registar turizma, na njegovu odgovornost za vođenje Registra turizma, kao i na postupak evidentiranja u Registar turizma, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje postupak registracije privrednih subjekata. Ako ovim zakonom ili drugim propisima koji su doneti na osnovu ovog zakona nisu predviđena pravila za vođenje postupka registracije, shodno će se primenjivati odredbe Zakona o registraciji privrednih subjekata i Zakona o opštem upravnom postupku.
(čl. 112 – 117.)Nadzor
Poslove inspekcijskog nadzora vrši ministarstvo preko turističkih inspektora sa utvrđenim pravima, dužnostima i ovlašćenjima.
(čl. 118. – 123.) Kaznene odredbe
Predloženi iznosi novčanih kazni za prekršaje, usklađeni su sa Zakonom o prekršajima.
(čl. 124. – 131.)Prelazne i završne odredbe
Odredbama ovih članova propisano je da Turistička organizacija Srbije nastavlja sa radom u skladu sa odredbama ovog zakona, kao i da će nadležni organ jedinice lokalne samouprave doneti propis iz člana 98. stav 1. u roku od tri meseca od utvrđivanja najvišeg i najnižeg iznosa taksene tarife za svaku kategoriju turističkog mesta iz člana 98. stav. 2. ovog zakona, da će privredna društva, druga pravna lica ili preduzetnici koji obavljaju delatnost putničkih odnosno turističkih agencija, ugostiteljsku delatnost, nautičku delatnost i pružaju usluge u turizmu, uskladiti svoje poslovanje sa odredbama ovog zakona, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona i da su turističke agencije organizatori putovanja kojima je do dana stupanja na snagu ovog zakona izdata licenca dužne da najkasnije do 31. januara 2010. godine podnesu zahtev za izdavanje licence u skladu sa odredbama ovog zakona, a ako ga ne podnesu prestaju sa radom kao organizatori putovanja. Započeti postupci po propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po tim propisima. Do donošenja propisa na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona primenjivće se važeći pravilnici, osim u delu u kome su u suprotnosti sa ovim zakonom, kao i to da će danom stupanja na snagu ovog zakona prestati da važi Zakon o turizmu („Službeni glasnik RS“, br. 45/05) osim odredaba koje se odnose na tehničku opremljenost i kadrove u poslovnici, licencu i postupak izdavanja, prestanak važenja i oduzimanje licence i registraciju turističkih agencija koje prestaju da važe 31. decembra 2009. godine. Zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”, a odredbe ovog zakona koje se odnose na registraciju odnosno evidenciju u Registru turizma i na licence primenjivaće se od 1. januara 2010. godine.
IV. FINANSIJSKA SREDSTVA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za primenu ovog zakona potrebno je obezbediti sredstva u budžetu Republike Srbije za 2009. u ukupnom iznosu od 100.000.000 dinara radi obrazovanja nacionalne turističke korporacije.
Obrazovanjem nacionalne turističke korporacije, stiču se uslovi za korišćenje 1.000.000 evra, predviđenih predpristupnim fondovima EU, IPA 2009, koji su namenjeni unapređenju i razvoju nacionalne turističke korporacije u cilju sprovođenja Srategije razvoja turizma Srbije.
V. ANALIZA EFEKATA
Na koga i kako će najverovatnije uticati predložena rešenja
Nova rešenja će pozitivno uticati na pojavu novih privrednih subjekata na turističkom tržištu i na veću tržišnu konkurenciju.
Uvođenjem obaveze da turistička agencija koja neposredno pruža usluge putniku mora imati najmanje jedno zaposleno lice sa višom stručnom spremom sa punim radnim vremenom u sedištu, odnosno ogranku u svojstvu rukovodioca, u značajnoj meri će stimulisti zapošljavanje kadrova tog profila.
Troškovi koje će primena zakona izazvati građanima i privredi
U pogledu finansijske garancije koja je uslov za dobijanje licence, postojeći zakon pravi razliku između organizatora putovanja u zemlji i inostranstvu koji mora imati obezbeđena sredstva u iznosu od 30.000 evra, i organizatora putovanja u zemlji koji mora imati obezbeđena sredstva u iznosu od 5.000 evra. Obaveza finansijske garancije u zakonu je alternativno data i može biti u vidu polise osiguranja na iznos od 30.000, odnosno 5.000 evra, ili bankarske garancije ili garantnog pologa na ove iznose. U smislu rešenja iz postojećeg zakona, troškovi dobijanja godišnje polise osiguranja na iznos od 30.000 evra do sada su iznosili u proseku 200 evra, a na iznos od 5.000 evra oko 150 evra u dinarskoj protivrednosti.
Predlogom zakona uvodi se kategorija polise osiguranja od odgovornosti iz delatnosti čime će se obezbediti naknada štete koja se prouzrokuje putniku saglasno članu 53. ovog Predloga, a sve u cilju podizanja nivoa zaštite putnika. Očekuje se povećanje premije osiguranja sa 200 na 500 evra godišnje.
Pozitivni efekti koji opravdavaju ove troškove
Polisom osiguranja od odgovornosti obezbeđuje se naknada štete koja se prouzrokuje putniku neispunjenjem, delimičnim ispunjenjem ili neurednim ispunjenjem obaveza osiguranika kao organizatora putovanja, koje su određene opštim uslovima i programom putovanja, kao i štete koja je prouzrokovana usled nemogućnosti osiguranika kao organizatora putovanja da izmiri troškove nužnog smeštaja, ishrane i povratka putnika sa putovanja u mesto polaska u zemlji i inostranstvu.
U skladu sa Direktivom Saveta EEZ o organizovanom putovanju, odmoru i kružnom putovanju, predloženim rešenjem stvaraju se pretpostavke za podizanje nivoa kvaliteta usluga organizatora putovanja i obezbeđivanje efikasne i veće zaštite korisnika putnika – korisnika turističkih usluga.
Da li zakon stimuliše pojavu novih privrednih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju
Usvajanjem novog razvojnog koncepta stvoriće se ambijent za nova ulaganja u turizmu. Srbija danas ima samo komparativne prednosti u turizmu jer poseduje raznovrsnu strukturu potencijala, nalazi se u blizini tradicionalnih i novih turističkih tržišta, ima dugu istoriju i opštu prepoznatljivost, očuvane prirodne resurse, srazmerno dobre komunikacije i ljudski potencijal. Razvojem integralnog planiranja, formiranjem nacionalne turističke korporacije, obezbeđenjem sistema podsticaja i finansijske podrške projektima za razvoj turizma kao i podizanje nivoa kvaliteta i standarda u turističkim delatnostima, stvoriće se povoljan ambijent za intenzivan turistički razvoj.
Poseban značaj imaće formiranje nacionalne turističke korporacije koja će organizacijom i iniciranjem razvojnih projekata, posebno u oblasti infrastrukture, pozitivno uticati na pojavu novih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju.
Predloženim rešenjima se pooštrava odgovornost agencija organizatora putovanja u pogledu njihove obaveze da se pridržava opštih uslova putovanja i programa putovanja, čime će se stimulisati tržišna konkurencija sa stanovišta kvaliteta pruženih usluga i zaštite potrošača.
Koje će mere tokom primene zakona biti preduzete da bi se ostvarili razlozi donošenja akta
U skladu sa novim rešenjima izvršiće se izmena postojećih podzakonskih akata i to: Pravilnika o razvrstavanju, minimalnim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata; Pravilnika o bližim uslovima opremanja poslovnih prostorija kao i o uslovima za lica koja obavljaju poslove turističkog posredovanja; Pravilnika o programu i načinu polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča; Pravilnika o sadržaju i načinu vođenja evidencije i o obliku i sadržaju legitimacije i oznaci turističkog vodiča; Pravilnika o vrstama, minimalnim uslovima i kategorizaciji objekata nautičkog turizma; Pravilnika o bližim uslovima i postupku za izdavanje i oduzimanje licence za obavljanje poslova organizovanja turističkih putovanja ; Pravilnika o službenoj legitimaciji i oznaci turističkog inspektora; Pravilnika o sadržini i načinu isticanja turističke signalizacije i Pravilnika o kategorizaciji turističkih mesta.
Prilog Predloga zakona
Propisi i drugi opšti akti za sprovođenje Zakona o turizmu:
1) ministar bliže propisuje sadržinu i način izrade planskih dokumenata iz člana 5. stav 1. tač. 1), 2), 4) i 5) i studije opravdanosti za proglašenje turističkog prostora iz člana 15. stav 1;
2) Vlada donosi Strategiju na predlog ministarstva, član 7. stav 1;
3) autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave donose svoje programe promotivnih aktivnosti u skladu sa Strategijskim marketing planom član 10. stav 1;
4) Vlada na predlog ministarstva donosi program razvoja turističkog proizvoda, član 11 stav 1;
5) autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave donose program razvoja turizma u skladu sa Strategijom, član 12;
6) Vlada, na predlog ministarstva, proglašava turistički prostor, član 14. stav 1;
7) ministar propisuje bliže uslove za određivanje kategorije turističkog mesta, način određivanja i promene kategorije, kao i vrstu podataka o turističkim mestima koji se evidentiraju u Registar turizma, član 25. stav 3;
8) Vlada bliže propisuje uslove i način dodele i korišćenja sredstava za podsticanje razvoja turizma, član 28. stav 5;
9) ministar propisuje sadržinu i način isticanja turističke signalizacije, član 41. stav 3;
10) ministar propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije ugovora i evidencije prodatih turističkih putovanja, član 45. stav 2;
11) ministar propisuje bliže uslove u pogledu prostora i opreme koje mora da ispunjava turistička agencija koja neposredno pruža usluge putniku, član 49. stav 3;
12) ministar propisuje bliže uslove i način izdavanja svečane forme licence, član 51. stav 9;
13) ministar uz saglasnost ministra nadležnog za unutrašnje poslove propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije gostiju u ugostiteljskom objektu za smeštaj, član 62. stav 3;
14) ministar uz saglasnost ministra zdravlja propisuje način pružanja ugostiteljskih usluga u pokretnom objektu, kao i minimalne tehničke sanitarno-higijenske i zdravstvene uslove koje moraju ispunjavati ovi objekti, član 65. stav.3;
15) ministar uz saglasnost ministra nadležnog za poslove zdravlja propisuje minimalne tehničke, sanitarno-higijenske i zdravstvene uslove za uređenje i opremanje ugostiteljskog objekta u zavisnosti od načina usluživanja i vrste usluga koje se pretežno pružaju u ugostiteljskom objektu, član 66;
16) ministar propisuje standarde za kategorizaciju ugostiteljskih objekata, koji naročito sadrže standarde za pojedine vrste tih objekata, posebne standarde i pretežne sadržaje usluga, kao i način sticanja i promene kategorije ugostiteljskog objekta, član 68. stav 10;
17) ministar uz saglasnost ministra nadležnog za unutrašnje poslove propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije gostiju u domaćoj radinosti, član 75. stav 2;
18) ministar uz saglasnost ministra nadležnog za unutrašnje poslove propisuje oblik, sadržinu i način vođenja evidencije gostiju u seoskom turističkom domaćinstvu, član 78. stav 2;
19) ministar uz saglasnost ministra nadležnog za poslove zdravlja propisuje minimalne tehničke i sanitarno-higijenske uslove koje moraju da ispunjavaju objekti u kojima se pružaju ugostiteljske usluge u seoskom turističkom domaćinstvu i domaćoj radinosti, član 79;
20) ministar uz saglasnost ministara nadležnih za poslove vodoprivrede, infrastrukture, životne sredine i prostornog planiranja propisuje minimalne tehničke uslove za izgradnju, uređenje i opremanje nautičkih objekata, kao i standarde za kategorizaciju marina, član 87;
21) ministar propisuje program i način polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca, kao i oblik i sadržinu legitimacije i oznake turističkog vodiča, turističkog pratioca i turističkog animatora, član 91;
22) nadležni organ jedinice lokalne samouprave, propisuje program i način polaganja stručnog ispita za lokalnog turističkog vodiča član 92. stav 2;
23) nadležni organ jedinice lokalne samouprave propisuje oblik i sadržinu legitimacije i oznake lokalnog turističkog vodiča i utvrđuje visinu troškova polaganja ispita, član 93. stav 2;
24) ministar uz saglasnost ministara nadležnih za poslove prosvete, obrazovanja, sporta, unutrašnjih poslova, zdravlja i infrastrukture propisuje tehničke uslove, kao i program i način stručnog osposobljavanja lica koja pružaju specifične usluge, ukoliko nisu regulisani drugim propisom, član 94. stav 6;
25) nadležni organ jedinice lokalne samouprave utvrđuje visinu boravišne takse, član. 98. stav 1;
26) Vlada za svaku kategoriju turističkog mesta posebno utvrđuje najviši i najniži iznos boravišne takse, član. 98. stav 2;
27) jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalazi turističko mesto koje je razvrstano u kategoriju propisuje obavezu plaćanja turističke naknade, član 105. stav 1;
28) ministar utvrđuje obveznike plaćanja turističke naknade, razvrstava ih u grupe po stepenu povezanosti, utvrđuje način plaćanja turističke naknade i uslove za oslobađanje od obaveze plaćanja, član 105. stav 5;
29) jedinica lokalne samouprave utvrđuje visinu turističke naknade, član 106. stav 2;
30) Vlada, na predlog ministarstva, za svaku kategoriju turističkog mesta, utvrđuje najviši i najniži iznos turističke naknade, član 106. stav 3;
31) Vlada na predlog ministarstva utvrđuje prioritetnu turističku destinaciju, zone, lokacije i kategorije koje moraju da imaju ugostiteljski objekati za smeštaj i marine u mestima za odmor i turističkim mestima u prioritetnim turističkim destinacijama, član 108. stav 1;
32) ministar bliže propisuje sadržinu Registra turizma, član 111. stav 3;
33) Vlada propisuje vrstu i visinu naknada za registraciju, evidenciju i druge usluge koje pruža Registar turizma, član 111. stav 5;
34) ministar propisuje obrazac službene legitimacije, izgled značke i odgovarajuću vrstu odeće, obuće i opreme koju nosi turistički inspektor, član 113. stav 2.