PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA
Član 1.
U Zakonu o porezu na dohodak građana („Službeni glasnik RS”, br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12 i 114/12-US), u članu 2. stav 1. reč: „sem” zamenjuje se rečju: „osim”.
Član 2.
U članu 3. stav 1. tač. 2) i 6) brišu se.
Član 3.
U članu 4. tačka 2) tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom.
Posle tačke 2) dodaje se tačka 3), koja glasi:
„3) samooporezivanjem.”
Član 4.
Član 7. menja se i glasi:
„Član 7.
Obveznik poreza na dohodak građana je rezident Republike Srbije (u daljem tekstu: rezident), za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije (u daljem tekstu: Republika) i u drugoj državi.
Rezident Republike, u smislu ovog zakona, jeste fizičko lice koje:
1) na teritoriji Republike ima prebivalište ili centar poslovnih i životnih interesa, ili
2) na teritoriji Republike, neprekidno ili sa prekidima, boravi 183 ili više dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini.
Za određivanje boravka na teritoriji Republike iz stava 2. tačka 2) ovog člana, punim danom boravka u Republici smatraće se i boravak u delu dana, u bilo kom periodu između 00 i 24 časa, osim dela dana koji fizičko lice provede u tranzitu kroz Republiku.
Fizičko lice koje u određenoj poreskoj godini nije boravilo na teritoriji Republike i koje u njoj ne ispunjava uslov da se smatra poreskim rezidentom po osnovu kriterijuma predviđenih u stavu 2. tačka 1) ovog člana, neće se smatrati rezidentom Republike za tu poresku godinu.
Fizičko lice koje nije bilo rezident u godini koja prethodi godini dolaska u Republiku, neće se smatrati rezidentom za period pre dana kada je ono prvi put ušlo na teritoriju Republike, pod uslovom da u periodu godine koji prethodi danu prvog ulaska na teritoriju Republike ne ispunjava uslov da se smatra rezidentom po osnovu kriterijuma predviđenih u stavu 2. tačka 1) ovog člana.
Fizičko lice koje nije rezident u godini koja sledi godini u kojoj je ono konačno napustilo Republiku neće se smatrati rezidentom za period godine koji sledi danu konačnog napuštanja teritorije Republike pod uslovom da se u tom periodu ne može smatrati rezidentom Republike po osnovu kriterijuma predviđenih u stavu 2. tačka 1) ovog člana.
Fizičko lice koje u momentu prvog ulaska na teritoriju Republike zna da će ispuniti uslove iz stava 2. tač. 1) ili 2) ovog člana, smatraće se rezidentom počev od momenta kada je prvi put ušlo na teritoriju Republike.
Nezavisno od uslova predviđenih u stavu 2. ovog člana, rezident Republike je i fizičko lice koje je iz Republike upućeno u drugu državu radi obavljanja poslova u diplomatskom ili konzularnom predstavništvu Republike, odnosno obavljanja poslova za Republiku u međunarodnim organizacijama, u periodu obavljanja delatnosti u tom ili bilo kom drugom diplomatskom ili konzularnom predstavništvu Republike, odnosno međunarodnoj organizaciji.”
Član 5.
U članu 9. stav 1. tačka 16) menja se i glasi:
„16) uplate doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koje je privredno društvo dužno da plati za svog člana u skladu sa zakonom koji uređuje doprinose za obavezno socijalno osiguranje;”.
Tačka 22) menja se i glasi:
„22) naknada koje se, u skladu sa propisima koji uređuju Vojsku Srbije, isplaćuju vojnicima na služenju vojnog roka, učenicima i kadetima vojnoškolske ustanove i licima na drugom stručnom osposobljavanju za oficire i podoficire;”.
Tačka 24) menja se i glasi:
„24) premija, subvencija, regresa i drugih sredstava koja se u svrhu podsticanja razvoja poljoprivrede, iz budžeta Republike, Autonomne pokrajine i lokalne samouprave plaćaju, odnosno isplaćuju na poseban namenski račun nosiocu porodičnog poljoprivrednog gazdinstva koji je upisan u registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa propisima koji uređuju tu oblast;”.
Tačka 25) menja se i glasi:
„25) PDV nadoknade, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost;”.
U stavu 2. reči: „ministar finansija” zamenjuju se rečima: „ministar nadležan za poslove finansija (u daljem tekstu: ministar)”.
Član 6.
U članu 12a stav 1. reči: „člana 15a stav 2, člana 18. stav 1. tač. 1), 2), 4), 5), 6) i 7), člana 21a, člana 83. stav 5. tačka 1) i člana 101a st. 1, 3. i 4.” zamenjuju se rečima: „člana 15a st. 2, 4. i 5, člana 18. stav 1. tač. 1), 2), 4), 5), 6) i 7) i člana 21a”.
Član 7.
U članu 13. dodaju se st. 3. i 4, koji glase:
„Zaradom, u smislu ovog zakona, smatra se i isplaćena lična zarada preduzetnika utvrđena u skladu sa ovim zakonom.
Zaradom, u smislu ovog zakona, smatraju se i primanja koja zaposleni u vezi sa radom kod poslodavca ostvari od lica, koje se u smislu zakona koji uređuje porez na dobit pravnih lica, smatra povezanim licem s poslodavcem (u daljem tekstu: povezano lice).”
Član 8.
Član 14. menja se i glasi:
„Član 14.
Zaradom, u smislu ovog zakona, smatraju se i primanja u obliku bonova, novčanih potvrda, robe, činjenjem ili pružanjem pogodnosti, opraštanjem duga, kao i pokrivanjem rashoda obveznika novčanom nadoknadom ili neposrednim plaćanjem.
Hartije od vrednosti, osim akcija stečenih u postupku svojinske transformacije, koje zaposleni dobije od poslodavca ili od s poslodavcem povezanog lica smatraju se zaradom u momentu sticanja prava raspolaganja na tim hartijama od vrednosti.
Zaradom iz stava 2. ovog člana smatraju se i hartije od vrednosti koje zaposleni dobije na osnovu pravila nagrađivanja (opcije na akcije i dr.) od poslodavca ili od s poslodavcem povezanog lica.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, ako za primanja iz st. 2. i 3. ovog člana, koja zaposleni dobije od s poslodavcem povezanog lica, trošak snosi poslodavac, ta primanja smatraju se zaradom u momentu u kojem poslodavac ovaj trošak evidentira u poslovnim knjigama.
Osnovicu poreza na zaradu iz stava 1. ovog člana predstavlja:
1) nominalna vrednost bonova i novčanih potvrda,
2) cena koja bi se postigla prodajom robe na tržištu,
3) naknada koja bi se postigla na tržištu za uslugu, odnosno pogodnost koja se čini obvezniku,
4) novčana vrednost pokrivenih rashoda,
uvećana za pripadajući porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje koje iz zarade plaća zaposleni (u daljem tekstu: pripadajuće obaveze iz zarade).
Ako je zaposleni na ime primanja iz stava 5. ovog člana izvršio novčana plaćanja isplatiocu zarade, osnovicu poreza na zaradu čini razlika između vrednosti tih primanja i novčanih plaćanja uvećana za pripadajuće obaveze iz zarade.
Osnovicu poreza na zaradu iz st. 2. i 3. ovog člana čini tržišna vrednost hartija od vrednosti uvećana za pripadajuće obaveze iz zarade, u momentu sticanja prava raspolaganja na tim hartijama od vrednosti.
Ako je hartije od vrednosti iz st. 2. i 3. zaposleni stekao kupovinom po povlašćenoj ceni, osnovicu poreza na zaradu čini razlika između tržišne cene tih hartija od vrednosti u momentu sticanja i iznosa koji je zaposleni platio, uvećana za pripadajuće obaveze iz zarade.
Ako je tržišna vrednost hartija od vrednosti izražena u stranoj valuti, osnovicu poreza na zarade predstavlja njena dinarska protivvrednost po zvaničnom srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan sticanja prava raspolaganja na tim hartijama od vrednosti.
Cenu, visinu naknade, odnosno novčanu vrednost iz stava 5. tač. 2) do 4) i tržišnu vrednost iz stava 7. ovog člana utvrđuje isplatilac zarade u momentu kada se davanje vrši, odnosno u momentu prenosa prava raspolaganja na hartijama od vrednosti.”
Član 9.
Član 14a menja se i glasi:
„Član 14a
Primanjima po osnovu činjenja ili pružanja pogodnosti u smislu člana 14. stav 1. ovog zakona, smatraju se naročito:
1) korišćenje službenog vozila i drugog prevoznog sredstva u privatne svrhe;
2) korišćenje stambenih zgrada i stanova koji su u vlasništvu poslodavca ili na raspolaganju poslodavca po osnovu zakupa ili po drugom osnovu, uz plaćanje zakupnine ili bez plaćanja zakupnine.
Vrednost primanja iz stava 1. tačka 1) ovog člana mesečno, za svaki započeti kalendarski mesec korišćenja vozila, predstavlja iznos u visini 1% tržišne vrednosti službenog vozila i drugog prevoznog sredstva, prema podacima nadležne organizacije sa stanjem na dan 31. decembra godine koja prethodi godini korišćenja vozila, umanjena za iznos koji je zaposleni platio za to korišćenje.
Vrednost primanja iz stava 1. tačka 2) ovog člana čini iznos zakupnine koju poslodavac plati za zaposlenog, odnosno u slučaju u kojem poslodavac ne plaća zakupninu iznos zakupnine prema tržišnim cenama u mestu u kome se stambena zgrada ili stan nalaze, umanjena za iznos koji je zaposleni platio kao zakupninu.
Kod utvrđivanja osnovice poreza na zaradu primanja iz ovog člana uvećavaju se za pripadajuće obaveze iz zarade.”
Član 10.
Član 14b menja se i glasi:
Zaradom, u smislu čl. 13. i 14. ovog zakona, smatraju se i premije svih vidova dobrovoljnog osiguranja, kao i penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond, koje poslodavac plaća za zaposlene – osiguranike uključene u dobrovoljno osiguranje, odnosno za zaposlene – članove dobrovoljnog penzijskog fonda, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljno osiguranje, odnosno dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, zaradom u smislu čl. 13. i 14. ovog zakona ne smatra se:
1) premija koju poslodavac plaća za sve zaposlene kod kolektivnog osiguranja od posledica nezgode, uključujući osiguranje od povreda na radu i profesionalnih oboljenja i kolektivnog osiguranja za slučaj težih bolesti i hirurških intervencija;
2) premija dobrovoljnog zdravstvenog osiguranja, odnosno penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond, koje poslodavac plaća za zaposlene – osiguranike, odnosno članove dobrovoljnog penzijskog fonda, u skladu sa posebnim propisima koji uređuju navedene oblasti, do iznosa koji je oslobođen od plaćanja doprinosa saglasno zakonu koji uređuje doprinose za obavezno socijalno osiguranje.”
Član 11.
U članu 15a stav 2. menja se i glasi:
„Osnovicu poreza na zarade čini zarada iz člana 13. st. 1. i 3. i čl. 14. do 14b ovog zakona, umanjena za iznos od 11.000 dinara mesečno za lice koje radi sa punim radnim vremenom.”
Posle stava 2. dodaju se st. 3. do 6, koji glase:
„Za lice koje radi sa nepunim radnim vremenom, umanjenje iz stava 2. ovog člana je srazmerno radnom vremenu tog lica u odnosu na puno radno vreme.
Kad lice ostvaruje puno radno vreme kod dva ili više poslodavaca, umanjenje iz stava 2. ovog člana vrši svaki poslodavac srazmerno radnom vremenu kod poslodavca u odnosu na puno radno vreme, s tim što ukupno umanjenje iznosi 11.000 dinara mesečno.
Kad lice ostvaruje nepuno radno vreme kod dva ili više poslodavaca, svaki poslodavac vrši umanjenje srazmerno radnom vremenu kod poslodavca u odnosu na ukupno radno vreme, s tim što zbir umanjenja mora biti manji od 11.000 dinara mesečno, odnosno srazmerno ukupnom radnom vremenu lica u odnosu na puno radno vreme.
Način i postupak obračunavanja poreza na zarade iz st. 2. do 5. ovog člana i dostavljanje podataka Poreskoj upravi bliže uređuje ministar.”
Član 12.
U članu 16. procenat: „12%” zamenjuje se procentom: „10%”.
Član 13.
Član 17. briše se.
Član 14.
Član 21a menja se i glasi:
„Član 21a
Ne plaća se porez na zarade na:
premiju za dobrovoljno zdravstveno osiguranje koju poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog – osiguranika uključenog u dobrovoljno zdravstveno osiguranje u zemlji, u skladu sa zakonima koji uređuju dobrovoljno zdravstveno osiguranje i aktima donetim za sprovođenje zakona;
penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond koji poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog – člana dobrovoljnog penzijskog fonda, po zakonu koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove.
Ukupan iznos koji može biti predmet oslobođenja iz stava 1. ovog člana zbirno ne može biti veći od 5.214 dinara mesečno.”
Član 15.
Član 21b briše se.
Član 16.
Glava druga: „Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva” i čl. 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29. i 30. brišu se.
Član 17.
U članu 31. stav 1. posle reči: „delatnosti,” dodaju se reči: „uključujući i delatnosti poljoprivrede i šumarstva,”.
Član 18.
U članu 32. stav 1. zapeta i reči: „uključujući i fizičko lice koje ostvaruje prihode od poljoprivrede i šumarstva” brišu se.
Posle stava 1. dodaje se stav 2, koji glasi:
„Obveznik poreza iz stava 1. ovog člana po osnovu prihoda od poljoprivrede i šumarstva je fizičko lice – nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva upisano u registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa propisima koji uređuju tu oblast i koje vodi poslovne knjige u skladu sa članom 43. stav 2. ovog zakona.”
Član 19.
U članu 33. stav 2. reči: „međunarodnim računovodstvenim standardima i” brišu se.
Stav 3. briše se.
Član 20.
Član 35. menja se i glasi:
„Član 35.
Usklađivanje prihoda i rashoda, utvrđivanje kapitalnih dobitaka i gubitaka i poreski tretman gubitaka iz ranijih godina iskazuju se u poreskom bilansu preduzetnika u skladu sa odgovarajućim odredbama zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Način na koji preduzetnici u poreskom bilansu iskazuju transferne cene bliže uređuje ministar.”
Član 21.
Član 35a menja se i glasi:
Amortizacija stalnih sredstava koje je preduzetnik iskazao u svojim poslovnim knjigama priznaje se kao rashod u iznosu i na način utvrđen zakonom kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica i podzakonskim aktom donetim na osnovu tog zakona.”
Član 22.
Član 37a menja se i glasi:
Preduzetnicima se u rashode u poreskom bilansu priznaju:
1) isplaćena lična zarada preduzetnika;
2) troškovi službenog putovanja do iznosa iz člana 18. stav 1. tač. 2) do 4) ovog zakona.
Pod isplaćenom ličnom zaradom preduzetnika u smislu ovog zakona smatra se novčani iznos koji preduzetnik isplati i evidentira u poslovnim knjigama kao svoje mesečno lično primanje uvećan za pripadajuće obaveze iz zarade.”
Član 23.
U članu 40. stav 2. menja se i glasi:
„Pravo na paušalno oporezivanje ne može se priznati preduzetniku:
1) koji obavlja delatnost iz oblasti: pravnih poslova, računovodstvenih, knjigovodstvenih i revizorskih poslova, poslova poreskog savetovanja, reklamiranja i istraživanja tržišta, kao i iz oblasti zdravstvene delatnosti;
2) koji obavlja delatnost iz oblasti: trgovine na veliko i trgovine na malo, hotela i restorana, finansijskog posredovanja i aktivnosti u vezi s nekretninama;
3) u čiju delatnost ulažu i druga lica;
4) čiji je ukupan promet u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji je planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti – veći od 6.000.000 dinara;
5) koji je evidentiran kao obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost.”
Dodaje se stav 4. koji glasi:
„Delatnosti iz st. 2. i 3. ovog člana opredeljuju se u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti.”
Član 24.
U članu 41. stav 1. tačka 1) menja se i glasi:
„1) visina prosečne mesečne zarade po zaposlenom u Republici, opštini, gradskoj opštini, odnosno gradu u kojem nisu formirane gradske opštine, ostvarene u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje paušalni prihod;”.
Tačka 3) briše se.
U tački 4) reči: „i angažovanih članova porodice” brišu se.
Član 25.
Član 26.
Član 61. menja se i glasi:
„Član 61.
Prihodom od kapitala smatraju se:
1) kamata po osnovu zajma, štednih i drugih depozita (oročenih ili po viđenju) i po osnovu dužničkih i sličnih hartija od vrednosti;
2) dividenda i učešće u dobiti;
3) prinos od investicione jedinice otvorenog investicionog fonda;
4) prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti.
Dividendom iz stava 1. tačka 2) ovog člana smatra se i likvidacioni ostatak iznad vrednosti uloženog kapitala utvrđen u skladu sa zakonom koji uređuje oporezivanje dobiti pravnih lica.
Prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti iz stava 1. tačka 4) ovog člana je zakupnina u koju se uračunava i vrednost svih izvršenih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac, osim obaveza plaćanja troškova nastalih tokom zakupa a koji zavise od obima potrošnje zakupca (npr. električne energije, telefona i slično).
Izuzetno od stava 3. ovog člana prihodi koje od izdavanja nepokretnosti ostvari preduzetnik koji obavlja delatnost izdavanja nepokretnosti ne smatraju se prihodom od kapitala.
Nepokretnostima iz stava 3. ovog člana, smatraju se:
zemljište;
stambene, poslovne i druge zgrade, stanovi, poslovne prostorije, garaže i drugi (nadzemni i podzemni) građevinski objekti, odnosno njihovi delovi (u daljem tekstu: objekti).”
Član 27.
Član 63. menja se i glasi:
Oporezivi prihod od kapitala čini novčani ili nenovčani iznos ostvarenog prihoda.
Ako su prihodi od kapitala ostvareni u nenovčanom obliku, vrednost tih prihoda se utvrđuje prema tržišnoj vrednosti prava, dobara, odnosno usluga na dan ostvarivanja prihoda.
Izuzetno od st. 1 i 2. ovog člana, oporezivi prihod od kapitala iz člana 61. stav 1. tačka 4) ovog zakona čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 25%, a ako je on ostvaren iznajmljivanjem stanova, soba i postelja putnicima i turistima za koje je plaćena boravišna taksa normirani troškovi se priznaju u visini od 50% bruto prihoda.
Obvezniku poreza na prihode od kapitala iz člana 61. stav 1. tačka 4) ovog zakona, na njegov zahtev, umesto normiranih troškova priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.”
Član 28.
„Izuzetno od stava 1. ovog člana, stopa poreza na prihode od kapitala iz člana 61. stav 1. tačka 4) ovog zakona iznosi 20%.”
Član 29.
Ne plaća se porez na prihode od kapitala na kamatu:
1) na dinarska sredstva po osnovu štednih i drugih depozita (oročenih ili po viđenju);
2) po osnovu dužničkih hartija od vrednosti čiji je izdavalac Republika, Autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije.”
Član 31.
Član 72. menja se i glasi:
„Član 72.
Kapitalni dobitak, odnosno gubitak u smislu ovog zakona predstavlja razliku između prodajne cene prava, udela i hartija od vrednosti i njihove nabavne cene, ostvarenu prenosom:
1) stvarnih prava na nepokretnostima;
2) autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine;
3) udela u kapitalu pravnih lica, akcija i ostalih hartija od vrednosti, uključujući i investicione jedinice, osim investicionih jedinica dobrovoljnih penzijskih fondova.
Pod prenosom iz stava 1. ovog člana smatra se prodaja ili drugi prenos uz novčanu ili nenovčanu naknadu.
Obveznik poreza na kapitalni dobitak je svako fizičko lice, uključujući i preduzetnika, koje je izvršilo prenos prava, udela i hartija od vrednosti iz stava 1. ovog člana.”
Član 32.
Član 72a menja se i glasi:
„Član 72a
Kapitalnim dobitkom, odnosno gubitkom u smislu ovog zakona ne smatra se razlika nastala prenosom prava, udela ili hartija od vrednosti, kada:
1) su stečeni nasleđem u prvom naslednom redu;
2) se prenos vrši između bračnih drugova i krvnih srodnika u pravoj liniji;
3) se prenos vrši između razvedenih bračnih drugova, a u neposrednoj je vezi sa razvodom braka;
4) se vrši prenos dužničkih hartija od vrednosti čiji je izdavalac Republika, Autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije;
5) je obveznik izvršio prenos prava, udela ili hartija od vrednosti koje je pre prenosa imao u svom vlasništvu neprekidno najmanje deset godina.”
Član 33.
U članu 73. stav 5. briše se.
Član 34.
Član 74. menja se i glasi:
„Član 74.
Za svrhu određivanja kapitalnog dobitka, u smislu ovog zakona, nabavnom cenom se smatra cena po kojoj je obveznik stekao pravo, udeo ili hartiju od vrednosti.
Kod prenosa nepokretnosti koju je obveznik sam izgradio, nabavnu cenu iz stava 1. ovog člana čini iznos troškova izgradnje, a ako obveznik ne dokaže iznos troškova izgradnje, osnovica poreza na imovinu u godini nastanka obaveze po osnovu poreza na imovinu.
Kod prenosa nepokretnosti u izgradnji, nabavnu cenu iz stava 1. ovog člana čini iznos troškova izgradnje koje je obveznik imao do dana prenosa i koje može da dokumentuje.
Nabavna vrednost investicione jedinice sastoji se od neto vrednosti imovine otvorenog fonda po investicionoj jedinici na dan uplate, uvećane za naknadu za kupovinu ukoliko je društvo za upravljanje naplaćuje, saglasno zakonu koji uređuje investicione fondove.
Kod hartija od vrednosti koje je obveznik stekao kupovinom, a kojima se trguje na regulisanom tržištu kapitala u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržište kapitala (u daljem tekstu: hartije od vrednosti kojima se trguje na tržištu kapitala), nabavnom cenom iz stava 1. ovog člana smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, najniža zabeležena cena po kojoj se trgovalo u periodu od godinu dana od dana koji prethodi prodaji hartije od vrednosti.
Ako u periodu iz stava 5. nije bilo trgovine tom hartijom od vrednosti, nabavnom cenom smatra se najniža zabeležena cena u prvoj prethodnoj godini u kojoj je bilo trgovanja.
Kod hartija od vrednosti koje je obveznik stekao kupovinom, a kojima se ne trguje na tržištu kapitala, nabavnom cenom iz stava 1. ovog člana smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, njena nominalna vrednost, a ako je reč o akcijama bez nominalne vrednosti, srazmerni deo neto imovine društva u momentu sticanja.
Nabavna cena iz stava 1. ovog člana uvećava se godišnjim indeksom potrošačkih cena od dana sticanja do dana prenosa, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Izuzetno od stava 8. ovog člana kod prenosa nepokretnosti koju je obveznik sam izgradio, nabavna cena revalorizuje se za svaku godinu počevši od 1. januara godine koja sledi godini u kojoj je izvršeno ulaganje do dana prenosa.
Za hartije od vrednosti kojima se trguje na tržištu kapitala čija je nabavna cena utvrđena kao najniža zabeležena cena iz stava 5, odnosno stava 6. ovog člana, nabavna cena revalorizuje se od narednog dana od dana kad je zabeležena najniža cena po kojoj se trgovalo do dana prenosa.”
Član 35.
Član 79a briše se.
Član 36.
U članu 82. stav 4. reči: „amortizacije, finansiranja, investicionog i tekućeg održavanja imovine i druge stvarne troškove” brišu se.
Stav 5. briše se.
Član 37.
U članu 83. stav 1. reči: „koji uređuje” zamenjuju se rečima: „kojim se uređuju”.
Stav 5. menja se i glasi:
„Porez na dobitke od igara na sreću ne plaća se na pojedinačno ostvaren dobitak do iznosa od 11.000 dinara.”
Član 38.
U članu 84. stav 3. reči: „uplaćenih sredstava po osnovu sticanja investicionih jedinica dobrovoljnog penzijskog fonda” zamenjuju se rečima: „povučenih akumuliranih sredstava uloženih u kupovinu anuiteta”.
Dodaje se stav 4, koji glasi:
„Iznos uplaćenih sredstava po osnovu sticanja investicionih jedinica dobrovoljnog penzijskog fonda iz stava 3. ovog člana, uvećava se godišnjim indeksom potrošačkih cena od dana kada se povučena akumulirana sredstva po osnovu udela člana u neto imovini dobrovoljnog penzijskog fonda ulože u kupovinu anuiteta u društvu za osiguranje do dana isplate naknade iz osiguranja lica, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.”
Član 39.
Član 85. menja se i glasi:
„Član 85.
Ostalim prihodima u smislu ovog zakona smatraju se i drugi prihodi koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, koji nisu oporezivi po drugom osnovu u skladu sa ovim zakonom, a naročito:
1) prihodi po osnovu ugovora o delu;
2) prihodi po osnovu ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova zaključenih preko omladinske ili studentske zadruge sa licem do navršenih 26 godina života ako je na školovanju u ustanovama srednjeg, višeg ili visokog obrazovanja;
3) prihodi po osnovu dopunskog rada;
4) prihodi po osnovu trgovinskog zastupanja;
5) primanja članova organa uprave pravnog lica;
6) naknada poslanicima i odbornicima;
7) naknada u vezi sa izvršavanjem poslova odbrane, civilne zaštite i zaštite od elementarnih nepogoda;
8) primanja stečajnih upravnika, sudskih veštaka, sudija porotnika i sudskih tumača;
9) prihodi po osnovu prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, prikupljanja i prodaje šumskih plodova i lekovitog bilja, uzgajanja i prodaje pečuraka, uzgoja i prodaje pčelinjeg roja (pčela), uzgoja i prodaje puževa, odnosno po osnovu prodaje drugih dobara ostvarenih obavljanjem privremenih ili povremenih poslova;
10) nagrade, novčane pomoći i druga davanja fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca;
11) primanja iz člana 9. ovog zakona iznad propisanih neoporezivih iznosa;
12) naknade troškova i drugi rashodi licima koja nisu zaposlena kod isplatioca;
13) uzimanje iz imovine i korišćenje usluga privrednog društva od strane vlasnika društva za njihove privatne potrebe;
14) primanja koja, saglasno zakonu koji uređuje rad, ostvari zaposleni po osnovu učešća u dobiti ostvarenoj u poslovnoj godini;
15) prihodi koje ostvari fizičko lice izdavanjem nepokretnosti u podzakup;
16) svi drugi prihodi, osim prihoda od poljoprivrede i šumarstva fizičkog lica koje doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaća po rešenju u skladu sa zakonom kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje, koji nisu oporezovani po drugom osnovu ili nisu izuzeti od oporezivanja ili oslobođeni plaćanja poreza po ovom zakonu.
Obveznik poreza na druge prihode je fizičko lice koje ostvari prihode iz stava 1. ovog člana.
Oporezivi prihod za prihode iz stava 1. ovog člana čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 20%.
Izuzetno od stava 3. ovog člana, oporezivi prihod iz stava 1. tačka 15) ovog člana čini bruto prihod umanjen za plaćenu zakupninu.
Izuzetno od stava 1. tačka 12) ovog člana, porez na druge prihode ne plaća se na dokumentovane naknade troškova po osnovu službenih putovanja, najviše do iznosa tih troškova koji su izuzeti od plaćanja poreza na zarade za zaposlene po članu 18. stav 1. tač. 2) do 4) ovog zakona, ako se isplata vrši fizičkim licima, odnosno za fizička lica koja nisu zaposlena kod isplatioca, i to:
1) upućenim, odnosno pozvanim od strane državnog organa ili organizacije, sa pravom naknade troškova, nezavisno od toga iz kojih sredstava se vrši isplata;
2) članovima predstavničkih i izvršnih tela Republike, teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, u vezi sa vršenjem funkcije;
3) upućenim na rad u Republiku, po nalogu inostranog poslodavca, a u vezi sa delatnošću domaćeg isplatioca;
4) upućenim kod isplatioca po nalogu poslodavca a u vezi sa delatnošću poslodavca;
5) ako dobrovoljno, odnosno po pozivu sarađuju u humanitarne, zdravstvene, vaspitno – obrazovne, kulturne, sportske, naučno – istraživačke, verske i druge svrhe, odnosno sarađuju u sindikalnim organizacijama, privrednim komorama, političkim strankama, savezima i udruženjima, nevladinim i u drugim nedobitnim organizacijama, pri čemu ne ostvaruju bilo koju drugu naknadu po osnovu te saradnje.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, porez na druge prihode ne plaća se na primanje fizičkog lica – klijenta banke (u daljem tekstu: dužnik) kada banka otpiše potraživanje prema dužniku pod sledećim uslovima:
1) da su troškovi utuženja tog dužnika veći od ukupnog iznosa potraživanja banke od ovog dužnika;
2) da se ovaj otpis priznaje kao rashod u skladu sa zakonom koji uređuje porez na dobit pravnih lica.
Porez na druge prihode ne plaća se ni u slučaju otpisa preostalog dela potraživanja banke od dužnika koji je u skladu sa ugovorom o poravnanju zaključenog sa bankom prodao nepokretnost za koju je dobio kredit po vrednosti koja je približna uobičajenoj tržišnoj vrednosti odgovarajuće nepokretnosti, a koju je u celini uplatio banci na ime vraćanja kredita, ali koja je manja od potraživanja banke po osnovu tog kredita, pod uslovom da je prema pravilima Narodne banke Srbije to potraživanje svrstano u potraživanja za koje se utvrđuje 100% rezerve za procenjene gubitke.
Na druge prihode koje ostvari član učeničke zadruge, član omladinske ili studentske zadruge do navršenih 26 godina života ako je na školovanju u institucijama za srednje, više i visoko obrazovanje, kao i fizičko lice po osnovu prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, šumskih plodova i lekovitog bilja, obračunati porez umanjuje se za 40%.”
Član 40.
Član 87. menja se i glasi:
„Član 87.
Godišnji porez na dohodak građana plaćaju fizička lica koja su u kalendarskoj godini ostvarila dohodak veći od trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, i to:
1) rezidenti za dohodak ostvaren na teritoriji Republike i u drugoj državi;
2) nerezidenti za dohodak ostvaren na teritoriji Republike.
Dohotkom iz stava 1. ovog člana smatra se godišnji zbir:
1) zarada iz čl. 13. do 14b ovog zakona;
2) oporezivog prihoda od samostalne delatnosti iz čl. 33. i 40. ovog zakona;
3) oporezivog prihoda od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine iz čl. 55. i 60. ovog zakona;
4) oporezivog prihoda od izdavanja nepokretnosti iz člana 63. stav 3. ovog zakona;
5) oporezivog prihoda od davanja u zakup pokretnih stvari iz člana 82. st. 3. i 4. ovog zakona;
6) oporezivog prihoda sportista i sportskih stručnjaka iz člana 84a ovog zakona;
7) oporezivih drugih prihoda iz člana 85. ovog zakona;
8) prihoda po osnovima iz tač. 1) do 7) ovog stava, ostvarenih i oporezovanih u drugoj državi za obveznike iz stava 1. tačka 1) ovog člana.
Zarade iz stava 2. tačka 1) ovog člana i oporezivi prihodi iz tač. 2), 3), 6) i 7) tog stava umanjuju se za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici na teret lica koje je ostvarilo zaradu, odnosno oporezive prihode, a oporezivi prihodi iz tač. 4) i 5) tog stava umanjuju se za porez plaćen na te prihode u Republici.
Dohodak iz stava 2. ovog člana uvećava se za iznos koji se, u kalendarskoj godini za koju se utvrđuje godišnji porez, obvezniku isplati po osnovu povraćaja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje u skladu sa zakonom koji uređuje doprinose za obavezno socijalno osiguranje.
Prihodi iz stava 2. tačka 8) ovog člana umanjuju se za porez plaćen u drugoj državi.
Dohodak za oporezivanje čini razlika između dohotka utvrđenog u skladu sa st. 2. do 5. ovog člana i neoporezivog iznosa iz stava 1. ovog člana.”
Član 41.
Naslov dela četvrtog menja se i glasi: „Podnošenje poreske prijave, utvrđivanje i naplata poreza”.
Član 42.
U članu 92. reč: „marta” zamenjuje se rečju: „maja”.
Član 43.
U članu 93. stav 1. menja se i glasi:
„Preduzetnik koji vodi poslovne knjige u skladu sa članom 43. stav 2. ovog zakona dužan je da poresku prijavu i poreski bilans podnese nadležnom poreskom organu najkasnije do 15. marta godine koja sledi godinu za koju se utvrđuje porez.”
Stav 2. briše se.
Dosadašnji stav 3. postaje stav 2.
Član 44.
U članu 94. st. 1. do 3. menjaju se i glase:
„Preduzetnik koji u toku godine započne obavljanje samostalne delatnosti, dužan je da podnese poresku prijavu u kojoj će dati procenu prihoda i rashoda, odnosno procenu prometa do kraja prve poslovne godine, kao i procenu mesečne akontacije poreza, najkasnije u roku od 15 dana od dana upisa u registar nadležnog organa.
Preduzetnik koji u toku godine prestane, odnosno prekine obavljanje samostalne delatnosti, dužan je da podnese poresku prijavu za utvrđivanje poreza u roku od 30 dana od dana prestanka, odnosno prekida obavljanja delatnosti.
Preduzetnik koji vodi poslovne knjige dužan je da u poreskoj prijavi iz stava 2. ovog člana iskaže i iznos obračunatog i plaćenog poreza u poreskom periodu do dana prekida, odnosno prestanka obavljanja samostalne delatosti, kao i da uz poresku prijavu podnese i poreski bilans.”
Član 45.
Član 95. menja se i glasi:
„Član 95.
Obveznik koji u toku godine izvrši prenos prava po osnovu kojeg može nastati kapitalni dobitak ili gubitak u skladu sa ovim zakonom dužan je da podnese poresku prijavu najkasnije u roku od 30 dana od:
1) dana zaključenja ugovora o prenosu stvarnih prava na nepokretnostima, ugovora o prenosu autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine, kao i udela u kapitalu pravnih lica;
2) isteka svakog kalendarskog polugodišta u kojem je izvršen prenos hartija od vrednosti.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana rok za podnošenje poreske prijave je 120 dana od dana prodaje nepokretnosti po osnovu koje obveznik može da ostvari pravo na poresko oslobođenje saglasno članu 79. stav 1. ovog zakona.
Izuzetno od stava 1. ovog člana za prenos prava koje je preduzetnik evidentirao u poslovnim knjigama ne podnosi se poreska prijava iz stava 1. ovog člana, već se podaci o kapitalnom dobitku, odnosno gubitku iskazuju u poreskom bilansu.
Obveznik poreza na prihode od izdavanja nepokretnosti, kao i obveznik poreza na prihode od davanja u zakup pokretnih stvari, dužni su da podnesu poresku prijavu najkasnije u roku od 30 dana od dana zaključenja ugovora o izdavanju nepokretnosti, odnosno zaključenja ugovora o davanju u zakup pokretnih stvari.
Poresku prijavu sa obračunatim porezom za koji je članom 100a ovog zakona utvrđena obaveza samooporezivanja, osim iz st. 1. i 4. ovog člana, podnosi se u roku od 45 dana od dana ostvarivanja prihoda.
Organizator tržišta kapitala u smislu zakona kojim se uređuje tržište kapitala dužan je da u roku od 30 dana od isteka svakog kalendarskog polugodišta Poreskoj upravi – Centrali u elektronskom obliku dostavi izveštaj o prenosu hartija od vrednosti izvršenom u tom polugodištu.
Oblik i sadržaj izveštaja iz stava 6. ovog člana propisuje ministar.”
Član 46.
U članu 98. stav 1. tačka 1) reči: „je registrovano obavljanje delatnosti” zamenjuju se rečima: „ima registrovano sedište”.
Tačka 2) briše se.
Stav 2. briše se.
Član 47.
U članu 99. stav 1. tačka 3) menja se i glasi:
„3) prihode od kapitala, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;”.
Tačka 4) briše se.
Član 48.
Član 100. menja se i glasi:
Po rešenju nadležnog poreskog organa utvrđuje se i plaća porez na:
paušalni prihod od samostalne delatnosti;
godišnji porez na dohodak građana.”
Član 49.
Posle člana 100. dodaje se član 100a, koji glasi:
„Član 100a
Samooporezivanjem utvrđuju se i plaćaju porezi na sledeće prihode:
1) prihode od samostalne delatnosti preduzetnika koji vodi poslovne knjige u skladu sa članom 43. stav 2. ovog zakona;
2) kapitalne dobitke;
3) prihode koje isplaćuje isplatilac koji nije pravno lice ili preduzetnik, i to:
(1) prihode od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine;
(2) kamate;
(3) prihode od izdavanja nepokretnosti i davanja u zakup pokretnih stvari;
(4) druge prihode iz člana 85. ovog zakona.
Ako isplatilac prihoda nema obavezu da obračuna porez po odbitku, obavezu utvrđivanja poreza samooporezivanjem ima i obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, kao i ako od nerezidentnog isplatioca ostvaruje zaradu po osnovu pravila nagrađivanja (opcije na akcije i dr.) iz člana 14. stav 3. ovog zakona.”
Član 50.
Naziv iznad člana 101. menja se i glasi: „Način utvrđivanja i dospelost poreza po odbitku”.
Član 51.
Član 101a briše se.
Član 52.
Član 107. briše se.
Član 53.
U članu 107a stav 2. reči: „overenom od nadležnog organa druge države ugovornice čiji je rezident, i to na posebnom obrascu propisanom podzakonskim aktom donetim” brišu se.
Dodaju se st. 5. i 6, koji glase:
„Ako isplatilac prihoda u momentu isplate prihoda nerezidentu ne raspolaže potvrdom iz stava 2. ovog člana, dužan je da prilikom isplate prihoda primeni odredbe ovog zakona.
Ako nerezidentni obveznik naknadno dostavi nadležnom poreskom organu potvrdu iz stava 2. ovog člana, razlika između iznosa plaćenog poreza iz stava 5. ovog člana i iznosa poreza za koji bi postojala obaveza plaćanja da je obveznik u momentu isplate prihoda raspolagao potvrdom iz stava 2. ovog člana, smatra se više plaćenim porezom.”
Član 54.
Naziv iznad člana 109. i član 109. menjaju se i glase:
„Način utvrđivanja i dospelost poreza po rešenju
Do donošenja rešenja o utvrđivanju poreza za tekuću godinu, obveznici iz stava 1. ovog člana dužni su da plaćaju porez u visini obaveze koja odgovara iznosu poreza utvrđenog rešenjem za prethodnu godinu.
Godišnji porez na dohodak građana poreski organ utvrđuje na osnovu podataka iz poreske prijave, poslovnih knjiga i drugih podataka koji su od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.”
Član 55.
Porezi koji se utvrđuju rešenjem poreskog organa plaćaju se u roku od:
1) 15 dana po isteku svakog meseca – na paušalno utvrđen prihod od samostalne delatnosti;
2) 15 dana od dana dostavljanja rešenja o utvrđivanju godišnjeg poreza na dohodak građana.”
Član 56.
Iznad člana 111. dodaje se naziv, a član 111. menja se, tako da glase:
„Način utvrđivanja i dospelost poreza kod samooporezivanja
Član 111.
Preduzetnik koji vodi poslovne knjige dužan je da u skladu sa ovim zakonom u poreskoj prijavi obračuna:
1) porez za poreski period za koji se prijava podnosi (u daljem tekstu: konačno obračunati porez);
2) mesečnu akontaciju poreza za tekući poreski period.
Obveznik iz stava 1. ovog člana visinu mesečne akontacije utvrđuje kao jednu dvanaestinu konačno obračunatog poreza koji ne sadrži porez na kapitalne dobitke.
Ako je obveznik iz stava 1. ovog člana u poreskom periodu obavljao delatnost kraće od dvanaest meseci visinu mesečne akontacije utvrđuje kao količnik konačno obračunatog poreza koji ne sadrži porez na kapitalne dobitke i broja meseci obavljanja delatnosti u prethodnom poreskom periodu.
U slučaju iz stava 3. ovog člana u broj meseci obavljanja delatnosti uračunava se svaki mesec u kojem je obveznik obavljao delatnost bez obzira na broj dana obavljanja delatnosti u tom mesecu.
Ako je obveznik iz stava 1. ovog člana akontativno platio manje poreza od konačno obračunatog poreza, dužan je da razliku uplati najkasnije do podnošenja poreske prijave.
Ako je obveznik iz stava 1. ovog člana akontativno platio više poreza od konačno obračunatog poreza, više plaćeni porez predstavlja akontaciju za naredni period ili se obvezniku vraća na njegov zahtev.
Do utvrđivanja konačno obračunatog poreza preduzetnik koji vodi poslovne knjige dužan je da plaća porez u visini mesečne akontacije utvrđene za prethodni poreski period.
Ako je visina mesečne akontacije utvrđena na način iz st. 2. do 4. ovog člana veća, odnosno manja od mesečne akontacije koju je platio u skladu sa stavom 7. ovog člana, obveznik je dužan da mesečnu akontaciju za tekući poreski period uveća, odnosno umanji tako da zbir plaćenih akontacija od početka do kraja tekućeg poreskog perioda bude jednak kao da je od početka tekućeg poreskog perioda plaćao akontacije utvrđene na način iz st. 2. do 4. ovog člana.
Obaveza plaćanja uvećane, odnosno umanjene mesečne akontacije iz stava 8. ovog člana nastaje u mesecu koji sledi mesec u kojem je podneta poreska prijava.”
Član 57.
Član 112. menja se i glasi:
„Član 112.
Preduzetnik koji vodi poslovne knjige koji u toku godine započne obavljanje delatnosti visinu mesečne akontacije utvrđuje shodnom primenom člana 111. ovog zakona a na osnovu podataka iz poreske prijave koju podnosi u skladu sa članom 94. stav 1. ovog zakona.
Ako u tekućem poreskom periodu dođe do značajnih promena u poslovanju, poreskih instrumenata ili drugih okolnosti koje bitno utiču na visinu mesečne akontacije preduzetnik koji vodi poslovne knjige može, po podnošenju poreske prijave iz člana 111. ovog zakona, podneti poresku prijavu sa poreskim bilansom, u kojoj će iskazati podatke od značaja za izmenu mesečne akontacije i obračunati njenu visinu, najkasnije u roku od 30 dana po isteku perioda za koji se sastavlja poreski bilans.
Najkraći period za koji se sastavlja poreski bilans iz stava 2. ovog člana je mesec dana.
Preduzetnik koji vodi poslovne knjige može započeti plaćanje akontacije u skladu sa poreskom prijavom iz stava 2. ovog člana za mesec u kome je prijava podneta.”
Član 58.
Član 113. menja se i glasi:
„Član 113.
Obveznik poreza na kapitalni dobitak u poreskoj prijavi iskazuje podatke o ceni ostvarenoj prenosom prava, udela i hartija od vrednosti i njihovoj nabavnoj ceni usklađenoj u skladu sa ovim zakonom, pravo na poresko oslobođenje i utvrđuje visinu poreske obaveze.
Ako je obveznik iz stava 1. ovog člana stekao pravo na poresko oslobođenje posle podnošenja poreske prijave, ima pravo na povraćaj plaćenog poreza koje se ostvaruje u skladu sa zakonom koji uređuje poreski postupak i poresku administraciju.
Obveznik poreza koji se u skladu sa ovim zakonom utvrđuju samooporezivanjem, osim poreza iz stava 1. ovog člana, u poreskoj prijavi iskazuje podatke o vrsti i visini ostvarenog prihoda i druge podatke od značaja za utvrđivanje visine poreske obaveze, kao i visinu poreske obaveze utvrđene u skladu sa ovim zakonom u zavisnosti od vrste prihoda.”
Član 59.
Član 114. menja se i glasi:
„Član 114.
Porezi koje u skladu sa ovim zakonom obveznik utvrđuje samooporezivanjem plaćaju se najkasnije do isteka roka za podnošenje poreske prijave.”
Član 60.
Čl. 115, 116, 117, 118. i 119. brišu se.
Član 61.
Član 157. menja se i glasi:
„Član 157.
Za porez po odbitku jemči solidarno isplatilac prihoda.
Za porez na prihode od samostalne delatnosti jemče supsidijarno svojom imovinom svi punoletni članovi domaćinstva obveznika koji u momentu nastanka obaveze čine domaćinstvo obveznika u smislu člana 10. ovog zakona.
Lice koje sa ili bez naknade preuzme deo ili celokupnu imovinu kojom preduzetnik obavlja delatnost jemči solidarno za obaveze preduzetnika nastale obavljanjem delatnosti pre preuzimanja imovine do visine vrednosti preuzete imovine, a preduzetnik koji prestaje da obavlja delatnost dužan je da pre brisanja iz propisanog registra izmiri sve svoje poreske obaveze nastale tokom obavljanja delatnosti.”
Član 62.
Čl. 158, 159, 160, 161. i 162. brišu se.
Član 63.
U članu 166. stav 1. tačka 1) briše se.
U st. 3. i 4. reči: „5.000 do 50.000” zamenjuju se rečima: „10.000 do 100.000”.
Član 64.
U članu 167. stav 1. tačka 2) briše se.
Tačka 5) menja se i glasi:
„5) ne sastavi poreski bilans u propisanom roku i na propisani način, odnosno ne podnese ga u propisanom roku (član 50. i član 93);”
Tač. 7), 8), 9) i 10) brišu se.
U tački 11) reči: „član 112. i član 118” zamenjuju se rečima: „član 109. i član 112”.
Tačka 12) menja se i glasi:
„12) u propisanom roku ne izvrši uplatu poreza na osnovu poreskog bilansa ili razliku između akontacije koju je platio i poreza koji je bio dužan da plati po obavezi obračunatoj u poreskoj prijavi (član 94. stav 3, čl. 110. i 111. i član 114).”
Član 65.
U članu 168. stav 1. tačka 1) briše se.
Tačka 2) menja se i glasi:
„2) ne obračuna i ne uplati porez samooporezivanjem (član 100a);”.
U tački 3) reči: „član 112. i član 118.” zamenjuju se rečima: „član 112.”
Član 66.
U čl. 18, 21v, 21g, 21d, 49, 50, 79, 97, 108, 108a i 108b, reči: „ministar finansija”, odnosno reči: „ministar nadležan za poslove finansija”, zamenjuju se rečju: „ministar”.
Član 67.
Isplatioci koji su do dana početka primene ovog zakona izvršili isplatu dela zarade, odnosno plate i naknade zarade, odnosno plate obračunavaju i plaćaju porez na zarade u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana („Službeni glasnik RS”, br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12 i 114/12-US) zaključno sa konačnom isplatom te zarade, odnosno plate i naknade zarade, odnosno plate.
Član 68.
Odredbe ovog zakona koje uređuju utvrđivanje poreza samooporezivanjem primenjivaće se od 1. januara 2014. godine.
Izuzetno od stava 1. ovog člana od 1. jula 2013. godine utvrđivanje poreza samooporezivanjem može da primeni obveznik koji porez plaća na stvarni prihod od samostalne delatnosti koji se opredeli da počev od 1. jula 2013. godine isplaćuje ličnu zaradu kao svoje mesečno lično primanje iz člana 22. stav 2. ovog zakona i o tome do 1. jula 2013. godine pisanim putem obavesti nadležni poreski organ.
Član 69.
Konačan obračun poreza na stvarne prihode od samostalne delatnosti za 2013. godinu vrši se u skladu sa odredbama ovog zakona.
Član 70.
Odrebe ovog zakona kojima se uređuje paušalno oporezivanje primenjivaće se na utvrđivanje obaveze počev za 2014. godinu, osim odredbe člana 23. stav 1. tačka 4) ovog zakona koja se primenjuje od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 71.
Na utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana za 2013. godinu primenjuju se odredbe ovog zakona.
Član 72.
Propisi za izvršavanje ovog zakona doneće se najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 73.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
OBRAZLOŽENJE
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENJE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 97. tač. 6. i 15. Ustava Republike Srbije, kojim je predviđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, pored ostalog, poreski sistem i finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije, utvrđenih Ustavom i zakonom.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA
• Problemi koje Zakon treba da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu
Predložena zakonska rešenja imaju sledeća tri osnovna cilja:
1. Povećanje horizontalne i vertikalne pravednosti oporezivanja dohotka građana, odnosno načela da pojedinci jednake ekonomske snage treba da snose jednako poresko opterećenje, te da bogatiji pojedinci plaćaju više poreza.
2. Smanjenje administrativnih troškova sprovođenja poreskih obaveza, kako za same obveznike, tako i za Poresku upravu.
3. Usaglašavanje i osavremenjivanje postojećih odredbi u skladu sa promenama drugih propisa, ali i promenama u izvorima i oblicima primanja pojedinaca koje su rezultat promena u načinu poslovanja naše privrede.
1) Najvažnije izmene kojima se podržava ostvarivanje prvog cilja su:
a) Smanjivanje stope poreza na zarade sa 12% na 10% uz povećanje neoporezivog iznosa sa sadašnjih 8.776 dinara na 11.000 dinara mesečno. Povećanje neoporezivog iznosa koje prati smanjenje stope dodatno smanjuje efektivno poresko opterećenje najnižih zarada, najčešćih u radno-intenzivnim industrijama, poput tekstilne. Efektivno poresko opterećenje minimalne zarade smanjuje se sa 8,6% na 6,4%. Istovremeno, ovim putem, povećana je i posredna poreska progresija koja takođe zavisi od visine neoporezivog iznosa. Promena poreske stope i neoporezivog iznosa kod zarada povezana je sa povećanjem stope doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje iz zarade (sa 11% na 13%) predložene izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje. Na ovaj način, smanjena su poreska davanja koja, po definiciji, ne predstavljaju osnov za neposredno ostvarivanje bilo kojih prava obveznika, dok su povećanja davanja koja obvezniku predstavljaju neposredni osnov za ostvarivanje prava na penzijsko i invalidsko osiguranje. Istovremeno, promene stope poreza na zarade i stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, odmerene su tako da ukupno dejstvo ovih promena uzetih zajedno smanjuje ukupno fiskalno opterećenje privrede, kojoj bi se troškovi po ovom osnovu na godišnjem nivou smanjili za oko 1,7 milijardi dinara.
b) Uvođenje lične zarade preduzetnika koji porez na dohodak građana plaćaju na stvarno ostvaren prihod od samostalne delatnosti, kao osnovice za porez na zaradu i doprinose za obavezno socijalno osiguranje. Sadašnje rešenje, u slučaju kada je osnovica i poreza i doprinosa za preduzetnike oporeziva dobit od samostalne delatnosti, stvara neopravdanu razliku u visini poreskog opterećenja između preduzetnika i vlasnika privrednog društva. Naime, deo neto prihoda od samostalne delatnosti preduzetnika po svojoj ekonomskoj suštini predstavlja zaradu, a deo prihod od kapitala. Postojeće rešenje onemogućava poresko priznavanje ove razlike i celokupnu dobit preduzetnika tretira kao prihod od rada. Time je onaj deo dobiti preduzetnika koji predstavlja prihod od kapitala višestruko oporezovan od uporedivog prihoda vlasnika privrednog društva. Nominalna poreska stopa koja se primenjuje na dobit privrednog društva sada iznosi 15%, dok na neto prihod od samostalne delatnosti ukupno fiskalno opterećenje (zbog doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koji se plaćaju na dobit preduzetnika) iznosi 45,8%. Uvođenjem koncepta lične zarade preduzetnika, ovim obveznicima se omogućava da sami odrede koji deo njihovog neto prihoda predstavlja primanje od rada na koji plaćaju porez i doprinose na zaradu, kao i svi ostali obveznici poreza i doprinosa na zarade, a koji deo predstavlja dobit na koji se primenjuje stopa od 10%. Imajući u vidu da se prihodi fizičkog lica od dividende oporezuju još jednom kod isplate dividende po nominalnoj stopi od 15%, a da prihodi preduzetnika ulaze u osnovicu godišnjeg poreza na dohodak (ukoliko je zbir svih njegovih prihoda koji se oporezuju porezom na godišnji dohodak iznad neoporezivog iznosa od tri prosečne godišnje bruto zarade u Republici) koji se plaća po stopi od 10%, odnosno 15% (za deo prihoda iznad šest prosečnih bruto zarada), predloženo rešenje bi približno ujednačilo poresko opterećenje koje se plaća na prihode iz ova dva izvora.
v) Utvrđivanje prihoda od izdavanja sopstvenih nepokretnosti kao prihoda od kapitala dovelo bi do izjednačavanja poreskog opterećenja na prihode koji u suštinskom ekonomskom smislu potiču iz istog izvora – od kapitala. Prema sadašnjem rešenju prihodi od izdavanja nepokretnosti oporezuju se po efektivnoj stopi od 16%, koja je viša u odnosu na poresku stopu za druge prihode od kapitala koji se oporezuju po nominalnoj stopi od 15% (efektivna je i niža imajući u vidu poreske kredite), što predstavlja narušavanje načela horizontalne poreske pravednosti. Stoga je predloženo, prvo, da se prihodi od izdavanja sopstvenih nepokretnosti svrstaju u prihode od kapitala i drugo, da visina efektivne poreske stope iznosi 15% (stopa od 20% uz priznavanje 25% normiranih troškova).
2) Najvažnija izmena koja predstavlja značajno administrativno unapređenje, odnosno omogućava postizanje drugog osnovnog cilja predloženog Zakona: smanjenje administrativnih troškova sprovođenja poreskih obaveza, jeste uvođenje samooporezivanja kao načina utvrđivanja poreske obaveze za veći krug obveznika.
Predloženo je da se poreska obaveza utvrđuje samooporezivanjem:
– na prihod od samostalne delatnosti za preduzetnika koji vodi poslovne knjige;
– na kapitalne dobitke;
– na prihode koje isplaćuje isplatilac koji nije pravno lice ili preduzetnik, i to: na prihode od autorskih prava i prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine; kamate; prihode od izdavanja nepokretnosti i davanja u zakup pokretnih stvari; ostale prihode;
– kao i u svim slučajevima u kojima isplatilac prihoda nema obavezu da obračuna porez, kada ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, kao i ako od nerezidentnog isplatioca ostvaruje zaradu po osnovu pravila nagrađivanja (opcije na akcije i dr.).
Pored prethodno navedenih, izmene i dopune Zakona o porezu na dohodak građana koje bi kao rezultat imale smanjenje troškova sprovođenja poreskih propisa su i:
– izuzimanje od obaveze plaćanja poreza na druge prihode u slučaju kada se isplata vrši fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca, a koja su upućena kod isplatioca po nalogu poslodavca, u vezi sa delatnošću poslodavca;
– izuzimanje od obaveze plaćanja poreza na druge prihode dužnika, kada banka otpiše potraživanje prema dužniku pod uslovom da su troškovi utuženja tog dužnika veći od ukupnog iznosa potraživanja banke od ovog dužnika;
– jasno zakonsko definisanje uslova za nastanak i prestanak poreskog rezidentstva obveznika.
3) Najbitnije izmene kojima se postiže osavremenjivanje i usaglašavanje postojećih zakonskih odredbi sa drugim propisima odnose se na:
a) Uvođenje jasnih pravila za uključivanje različitih oblika isplate podsticajnog dela zarade zaposlenima (bonusi, akcije, opcije na akcije i drugi vidovi nagrađivanja zaposlenih) nezavisno od toga da li ih isplaćuje neposredno poslodavac ili lice povezano sa poslodavcem. Ova izmena predstavlja usaglašavanje sa razvojem tržišta rada i sistema zapošljavanja radne snage i sve češćom praksom da kao podsticajni deo zarade zaposleni dobijaju akcije ili druga slična prava, ne samo neposredno od poslodavca, već i od privrednog društva koje je vlasnik privrednog društva u kojem su zaposleni.
b) Povećanje dozvoljene vrednosti prometa na koji se može plaćati porez od samostalne delatnosti na paušalno utvrđen prihod sa 3.000.000 na 6.000.000 dinara. Ova izmena predstavlja usaglašavanje sa prošlogodišnjim izmenama Zakona o porezu na dodatu vrednost kojim je granica za obavezno evidentiranje obveznika poreza na dodatu vrednost podignuta sa 4.000.000 na 8.000.000 dinara.
v) Sužavanje obima delatnosti kojima se pravo na paušalno oporezivanje može priznati. U tom smislu, ne može se priznati pravo na paušalno oporezivanje preduzetniku koji obavlja delatnost iz oblasti pravnih poslova, računovodstvenih, knjigovodstvenih i revizorskih poslova, poslova poreskog savetovanja, reklamiranja i istraživanja tržišta, kao i iz oblasti zdravstvene delatnosti. Ovom izmenom utvrđuju se vrste delatnosti po osnovu čijeg obavljanja preduzetnik ne bi mogao da ostvari pravo na paušalno oporezivanje, a imajući u vidu prevashodno svrhu postojanja prava na ovakav vid oporezivanja, koji se, pre svega, ogleda u tome da ceneći vrstu delatnosti i obim i vrstu posla, vođenje poslovnih knjiga ne bi trebalo da predstavlja nesrazmeran trošak preduzetniku (npr. delatnost pravnih poslova, računovodstvenih, knjigovodstvenih i revizorskih poslova, poslova poreskog savetovanja).
g) Premije dobrovoljnog zdravstvenog osiguranja koje poslodavac plaća za zaposlene – osiguranike, u skladu sa posebnim propisima koji uređuju tu oblast, izuzimaju se iz osnovice za oporezivanje zarade do propisanog mesečnog neoporezivog iznosa. Na ovaj način, pored podsticaja razvoju ovog oblika osiguranja, odredbe zakona daju priliku zaposlenima za slobodan izbor između uplata po osnovu akumulirane štednje za starost (dobrovoljni penzijski doprinos) ili dodatnog zdravstvenog osiguranja.
d) Uvedeno je poresko oslobođenje po osnovu kapitalnog dobitka kod isplata akumuliranih sredstava iz dobrovoljnih penzijskih fondova koje se isplaćuju saglasno zakonu koji uređuje tu oblast. Time se stvaraju uslovi da građani budu motivisani da izdvajaju sredstava u okviru sistema kapitalizovane štednje za starost, jer se poreski tretman ovog vida štednje izjednačava sa poreskim tretmanom štednje na dinarske depozite (propisano poresko oslobođenje na prihod od kamate na ove depozite).
Pored navedenih usaglašavanja, predložene izmene donose i terminološka usaglašavanja sa već sprovedenim izmenama drugih propisa.
U formalnopravnom smislu, sadržaj i rokovi za podonošenje poreskih prijava i plaćanje poreske obaveze, usaglašavaju se sa predloženim izmenama.
Na kraju, potrebno je ukazati da u odnosu na porez na dohodak građana ne postoje obavezujući propisi Evropske unije sa kojima je potrebno vršiti usaglašavanje.
• Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja zakona
Imajući u vidu da je reč o elementima sistema i politike javnih prihoda koji se, saglasno odredbama Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS” br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11 i 93/12), uvode zakonom, to znači da se izmene i dopune tih elemenata mogu vršiti samo zakonom. Prema tome, kako se materija koja se uređuje ovim zakonom odnosi na oporezivanje prihoda građana i spada u zakonodavnu regulativu, nije razmatrano, niti je bilo osnova za razmatranje njenog uređenja drugim zakonom ili podzakonskim aktom.
• Zašto je donošenje zakona najbolji način za rešavanje problema
S obzirom da se radi o zakonskoj materiji, određena postojeća zakonska rešenja jedino je i moguće menjati i dopunjavati donošenjem zakona, tj. izmenama i dopunama zakona.
Uređivanjem poreskopravne materije zakonom, daje se doprinos pravnoj sigurnosti i obezbeđuje dostupnost javnosti u pogledu vođenja poreske politike, s obzirom da se zakon kao opšti pravni akt objavljuje i stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj poreskopravnoj situaciji.
III. OBJAŠNJENJE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA
I POJEDINAČNIH REŠENJA
Uz član 1.
Predložena je izmena člana 2. Zakona o porezu na dohodak građana u cilju jezičkog poboljšanja teksta.
Uz član 2.
Predloženo je da se izmeni član 3. Zakona o porezu na dohodak građana tako da bi se stvarni prihodi od poljoprivrede i šumarstva, odnosno prihodi od nepokretnosti oporezivali kao prihodi od samostalne delatnosti, a prihodi od nepokretnosti kao prihodi od kapitala, odnosno kao ostali prihodi u zavisnosti od toga da li nepokretnosti iznajmljuje vlasnik ili lice koje je zakupac.
Uz član 3.
Predloženo je da se izmeni član 4. Zakona o porezu na dohodak građana, tako da se na pojedine vrste prihoda iz člana 3. ovog zakona porez na dohodak građana plaća samooporezivanjem. Po predloženom rešenju, samooporezivanjem se porez utvrđuje i plaća na prihode od samostalne delatnosti preduzetnika koji vodi poslovne knjige, na kapitalne dobitke, na prihode koje isplaćuje isplatilac koji nije pravno lice ili preduzetnik, a to su prihodi od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine, kamate, prihodi od izdavanja nepokretnosti i davanja u zakup pokretnih stvari i drugi prihodi iz člana 85. Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 4.
Vrši se preciziranje načina utvrđivanja rezidentstva fizičkog lica iz člana 7. Zakona o porezu na dohodak građana, u smislu određivanja dana boravka i napuštanja teritorije Republike, poreske godine koja prethodi i onoj koja sledi godini dolaska u Republiku, kao i preciziranje sticanja svojstva rezidenta Republike kada je fizičko lice iz Republike upućeno u drugu državu radi obavljanja poslova u diplomatskom ili konzularnom predstavništvu Republike, odnosno obavljanja poslova za Republiku u međunarodnim organizacijama.
Uz član 5.
Izmene u članu 9. Zakona o porezu na dohodak građana, kojim je uređeno poresko izizimanje iz dohotka, odnose se na tač. 16), 22), 24) i 25).
Tačka 16) odnosi se na izuzimanje od oporezivanja uplate doprinosa za obavezno socijalno osiguranje koje je privredno društvo dužno da plati za svog člana u skladu sa zakonom koji uređuje doprinose za obavezno socijalno osiguranje.
Tačka 22) izmenjena je radi preciziranja i usklađivanja sa propisima koji uređuju Vojsku Srbije i oblast poljoprivrede, s obzirom da su Zakonom o Vojsci Srbije („Službeni glasnik RS”, br. 116/07, 88/09 i 101/10-dr. zakon), u članu 91. uređena novčana primanja vojnika, učenika i kadeta vojnoškolskih ustanova i lica na drugom stručnom osposobljavanju za oficire i podoficire koja odredi ministar odbrane.
Tačka 24) odnosi se na poresko izuzimanje premija, subvencija, regresa i drugih sredstava koja se u svrhu podsticanja razvoja poljoprivrede, iz budžeta Republike, Autonomne pokrajine i lokalne samouprave plaćaju, odnosno isplaćuju na poseban namenski račun nosiocu porodičnog poljoprivrednog gazdinstva.
U tački 25) vrši se preciziranje ostvarivanja prava na poresko izuzimanje po osnovu PDV nadoknade.
Pored ovih izmena, u stavu 2. vrši se i terminološko usklađivanje.
Uz član 6.
Vrši se izmena člana 12a Zakona o porezu na dohodak građana kojim je uređeno usklađivanje dinarskih iznosa godišnjim indeksom potrošačkih cena, u cilju usklađivanja sa predloženim izmenama Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 7.
Predložena je izmena člana 13. Zakona o porezu na dohodak građana u smislu propisivanja da se zaradom obuhvate i isplaćene lične zarade preduzetnika, kao i primanja koja zaposleni ostvari od lica koje se, u smislu Zakona o porezu na dobit pravnih lica („Službeni glasnik RS”, br. 25/01, 80/02-dr. zakon, 80/02, 43/03, 84/04, 18/10, 101/11 i 119/12), smatra povezanim licem sa poslodavcem, a koja su u vezi sa radom fizičkog lica kod poslodavca. Članom 59. Zakona o porezu na dobit pravnih lica propisano je da se licem povezanim sa obveznikom smatra ono fizičko ili pravno lice u čijim se odnosima sa obveznikom javlja mogućnost kontrole nad obveznikom (u slučaju posrednog ili neposrednog posedovanja najmanje 25% akcija ili udela) ili značajnijeg uticaja na poslovne odluke (pored slučaja predviđenog za kontrolu nad obveznikom, to je slučaj i kada lice posredno ili neposredno poseduje najmanje 25% glasova u obveznikovim organima upravljanja). Licima povezanim sa obveznikom, prema odredbama tog zakona, smatraju se bračni ili vanbračni drug, potomci, usvojenici i potomci usvojenika, roditelji, usvojioci, braća i sestre i njihovi potomci, dedovi i babe i njihovi potomci, kao i braća i sestre i roditelji bračnog ili vanbračnog druga, kao i lica koje je sa obveznikom povezano na način predviđen u slučaju kontrole nad obveznikom ili značajnijeg uticaja na poslovne odluke obveznika.
Uz član 8.
U članu 14. Zakona o porezu na dohodak građana, pored ostalog, kao vid pogodnosti koje se čine zaposlenom, uređuje se oporezivanje porezom na zarade akcija koje zaposleni dobije od poslodavca ili sa poslodavcem povezanog lica na kojima stiče pravo raspolaganja u trenutku sticanja, kao i akcija koje zaposleni dobije na osnovu pravila nagrađivanja (opcije na akcije i dr.). Za zaradu u vidu akcija koje zaposleni dobije od poslodavca ili od sa poslodavcem povezanog lica i akcija koje zaposleni dobije na osnovu pravila nagrađivanja od tih lica, osnovicu poreza na zarade predstavlja tržišna vrednost akcija uvećana za pripadajuće obaveze iz zarade u trenutku sticanja prava raspolaganja nad akcijama, a u slučaju kupovine akcija od poslodavca ili od sa poslodavcem povezanog lica po povlašćenoj ceni, osnovicu poreza na zaradu čini razlika između tržišne cene tih akcija u trenutku sticanja i iznosa koji je zaposleni platio.
Uz član 9.
Predložena je izmena člana 14a stav 1. tačka 2) Zakona o porezu na dohodak građana, kao i preciziranje odredaba st. 2. i 3. ovog člana u smislu da se vrednost primanja zaposlenog po osnovu korišćenja službenog vozila i drugog prevoznog sredstva u privatne svrhe i korišćenja stambenih zgrada koje su u vlasništvu poslodavca ili na raspolaganju poslodavca po osnovu zakupa ili po drugom osnovu (primanja zaposlenog koja imaju poreski tretman zarade) umanjuju za iznos koji je zaposleni platio za korišćenje vozila, odnosno za iznos koji je zaposleni platio na ime zakupnine.
Uz član 10.
U članu 14b Zakona o porezu na dohodak građana, u okviru stava 2, predloženo je da se od oporezivanja porezom na zaradu, pored izuzimanja od oporezivanja koje je već propisano ovim članom – za premiju koju poslodavac plaća za sve zaposlene kod kolektivnog osiguranja od posledica nezgode, uključujući osiguranje od povreda na radu i profesionalnih oboljenja i kolektivnog osiguranja za slučaj težih bolesti i hirurških intervencija i penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond, koji poslodavac plaća za zaposlene članove dobrovoljnog penzijskog fonda, izuzme i premija dobrovoljnog zdravstvenog osiguranja, u skladu sa posebnim propisima koji uređuju navedene oblasti, ukupno do iznosa koji je oslobođen od plaćanja doprinosa saglasno zakonu koji uređuje doprinose za obavezno socijalno osiguranje (5.214 dinara).
Uz član 11.
U članu 15a stav 2. Zakona o porezu na dohodak građana predloženo je umanjenje osnovice poreza na zaradu, tako što je povećan neoporezivi mesečni iznos (sa 8.776 dinara) na 11.000 dinara.
Pored toga, vrši se preciziranje načina utvrđivanja iznosa umanjenja zarade za lice koje radi sa nepunim radnim vremenom, lice koje ostvaruje puno radno vreme kod dva ili više poslodavaca, kao i za lice koje ostvaruje nepuno radno vreme kod dva ili više poslodavaca.
Uz član 12.
U članu 16. Zakona o porezu na dohodak građana predloženo je da se stopa poreza na zarade smanji sa 12% na 10%.
Uz član 13.
Ovim članom predloženo je brisanje člana 17. Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 14.
Predložena je izmena člana 21a Zakona o porezu na dohodak građana, u smislu da se ne plaća porez na zarade na premiju za dobrovoljno zdravstveno osiguranje koju poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog – osiguranika uključenog u dobrovoljno zdravstveno osiguranje u zemlji, u skladu sa zakonima koji uređuju dobrovoljno zdravstveno osiguranje i aktima donetim za sprovođenje zakona, kao i na penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond koji poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog – člana dobrovoljnog penzijskog fonda, po zakonu koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove. Predloženo je da ukupan iznos koji je predmet navedenog oslobođenja zbirno (po oba osnova) ne može biti veći od 5.214 dinara mesečno.
Uz član 15.
Ovim članom predloženo je brisanje člana 21b Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 16.
Ovim članom predloženo je brisanje je Glave druge i odredaba čl. 22. do 30. Zakona o porezu na dohodak građana koje se odnose na oporezivanje prihoda od poljoprivrede i šumarstva. Navedena izmena se vrši zbog toga što su prihodi od poljoprivrede i šumarstva na stvarni prihod predmet oporezivanja porezom na prihode od samostalne delatnosti, dok se porez na katastarski prihod ukida.
Uz član 17.
Vrši se pojašnjenje člana 31. Zakona o porezu na dohodak građana, u smislu preciziranja da je prihod od delatnosti poljoprivrede i šumarstva na stvarni prihod predmet oporezivanja porezom na dohodak građana od samostalne delatnosti.
Uz član 18.
Novododati stav 2. člana 32. Zakona o porezu na dohodak građana odnosi se na obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti po osnovu prihoda od poljoprivrede i šumarstva. Obveznik tog poreza je fizičko lice – nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva koji je upisan u registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa propisima koji uređuju tu oblast.
Uz član 19.
Pored pravnotehničke redakcije, predloženo je brisanje stava 3. člana 33. Zakona o porezu na dohodak građana čime se vrši se usklađivanje sa Zakonom o privrednim društvima („Službeni glasnik RS”, br. 36/11 i 99/11).
Uz član 20.
Član 35. Zakona o porezu na dohodak građana odnosi se na iskazivanje u poreskom bilansu preduzetnika podataka o usklađivanju prihoda i rashoda, utvrđivanju kapitalnih dobitaka i gubitaka i poreskom tretmanu gubitaka iz ranijih godina u skladu sa odrebama Zakona o porezu na dobit pravnih lica. Predloženo je da način na koji preduzetnici u poreskom bilansu iskazuju transferne cene podzakonskim aktom bliže uredi ministar.
Uz član 21.
Predložena je izmena člana 35a Zakona o porezu na dohodak građana u cilju usklađivanja sa Zakonom o porezu na dobit pravnih lica u pogledu iznosa i načina priznavanja amortizacije stalnih sredstava koje je preduzetnik iskazao kao rashod u svojim poslovnim knjigama.
Uz član 22.
Vrši se izmena člana 37a Zakona o porezu na dohodak građana u smislu da se, pored troškova službenog putovanja do iznosa iz člana 18. stav 1. tač. 2) do 4) Zakona o porezu na dohodak građana, preduzetnicima priznaje kao rashod u poreskom bilansu isplaćena lična zarada, kao novčani iznos koji preduzetnik isplati i evidentira u poslovnim knjigama kao svoje mesečno lično primanje, uvećan za pripadajuće obaveze iz zarade.
Uz član 23.
U okviru člana 40. Zakona o porezu na dohodak građana, kojim se uređuje paušalno oporezivanje preduzetnika, predložene su izmene u stavu 2. ovog člana, kojim je predviđeno da se pravo na paušalno oporezivanje ne može priznati preduzetnicima koji obavljaju delatnost iz oblasti pravnih poslova, računovodstvenih, knjigovodstvenih i revizorskih poslova, poslova poreskog savetovanja, reklamiranja i istraživanja tržišta, kao i iz oblasti zdravstvene delatnosti, pri čemu se predmetne delatnosti opredeljuju u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti.
Pored toga, predložena je izmena visine prometa po osnovu poslovanja preduzetnika kojim se opredeljuje pravo na paušalno oporezivanje, tako što je predloženo da pravo na paušalno oporezivanje nemaju preduzetnici koji u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji je planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti veći od 6.000.000 dinara (umesto dosadašnjeg iznosa od 3.000.000 dinara). To znači da pravo na paušalno oporezivanje ima preduzetnik čiji ukupan promet u godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti – nije veći od 6.000.000 dinara.
Uz član 24.
Predlaže se izmena stava 1. člana 41. Zakona o porezu na dohodak građana, koji se odnosi na kriterijume i elemente za paušalno oporezivanje preduzetnika.
Uz član 25.
Predlaže se izmena člana 43. Zakona o porezu na dohodak građana u cilju usklađivanja sa Zakonom o privrednim društvima („Službeni glasnik RS”, br. 36/11 i 99/11).
Uz član 26.
Predložena je izmena člana 61. Zakona o porezu na dohodak građana kojim je uređen predmet oporezivanja porezom na prihode od kapitala. Pored kamate po osnovu zajma, štednih i drugih depozita i po osnovu dužničkih i sličnih hartija od vrednosti, dividendi i učešća u dobiti i prinosa od investicione jedinice otvorenog investicionog fonda, uvedana je i nova kategodija prihoda od kapitala – prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti. Prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti je zakupnina u koju se uračunava i vrednost svih izvršenih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac, osim obaveza plaćanja troškova koji su nastali tokom zakupa, a koji zavise od obima potrošnje zakupca (kao što su npr. troškovi električne energije, telefona i sl.). Navedeno je da se nepokretnostima smatraju zemljište i stambene, poslovne i druge zgrade, stanovi, poslovne prostorije, garaže i drugi nadzemni i podzemni građevinski objekti, odnosno njihovi delovi.
Uz član 27.
Vrši se izmena člana 63. Zakona o porezu na dohodak građana kojim se uređuje oporezivi prihod od kapitala. Oporezivi prihod od kapitala čini novčani ili nenovčani iznos ostvarenog prihoda. Ako se prihod od kapitala ostvaruje u nenovčanom obliku, vrednost tih prihoda utvrđuje se prema tržišnoj vrednosti prava, dobara, odnosno usluga na dan ostvarivanja prihoda. Oporezivi prihod od kapitala za prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 25%, a ukoliko je on ostvaren iznajmljivanjem stanova, soba i postelja putnicima i turistima za koje je plaćena boravišna taksa normirani troškovi se priznaju u visini od 50% bruto prihoda.
Uz član 28.
Predloženo je da se po stopi od 20% oporezuje prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti (što uz priznavanje normiranih troškova daje efektivnu poresku stopu od 15%, što odgovara poreskoj stopi po kojoj se inače oporezuju prihodi od kapitala).
Uz član 29.
Vrši se pravnotehnička korekcija teksta po osnovu već postojećeg poreskog oslobođenja na prihode od kapitala na kamatu.
Uz član 30.
Predloženo je brisanje Šeste glave i odredaba čl. 66. do 71. Zakona o porezu na dohodak građana, koje se odnose na oporezivanje prihoda od nepokretnosti, a u cilju usklađivanja se ostalim predloženim izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 31.
Precizira se član 72. Zakona o porezu na dohodak građana, u smislu uređenja pojma kapitalnog dobitka i kapitalnog gubitka. U tom smislu, kapitalnim dobitkom, odnosno gubitkom u smislu ovog zakona smatra se razlika između prodajne cene prava, udela i hartija od vrednosti i njihove nabavne cene, ostvarene prenosom stvarnih prava na nepokretnostima, autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine i udela u kapitalu pravnih lica, akcija i ostalih hartija od vrednosti, uključujući i investicione jedinice, osim investicionih jedinica dobrovoljnih penzijskih fondova.
Uz član 32.
Predloženom izmenom člana 72a Zakona o porezu na dohodak građana uređuje se izuzimanje od oporezivanja porezom na kapitalne dobitke. Tako, kapitalnim dobitkom, odnosno gubitkom u smislu ovog zakona ne smatra se razlika koja je nastala prenosom prava, udela i hartija od vrednosti u slučaju kada su stečeni nasleđem u prvom naslednom redu, kada se prenos vrši između bračnih drugova i krvnih srodnika u pravoj liniji, kod prenosa koji se vrši između razvedenih bračnih drugova, a u neposrednoj je vezi sa razvodom braka, kao i kada je obveznik prava, udela i hartija od vrednosti koja je preneo, pre prenosa imao u svom vlasništvu neprekidno najmanje deset godina.
Pored toga, kapitalnim dobitkom, odnosno gubitkom ne smatra se razlika nastala prenosom dužničkih hartija od vrednosti čiji je izdavalac Republika, Autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije.
Inače, kapitalni dobitak se ne utvrđuje i ne oporezuje kada je obveznik preneo pravo, udeo ili hartije od vrednosti koje je pre prenosa imao u svom vlasništvu neprekidno najmanje deset godina.
Uz član 33.
Vrši se brisanje stava 5. člana 73. Zakona o porezu na dohodak građana, kojim je uređena prodajna cena kod povlačenja akumuliranih sredstava iz dobrovoljnog penzijskog fonda, u cilju usklađivanja sa ostalim izmenama koje se odnose na kapitalni dobitak.
Uz član 34.
Precizira se odredba člana 74. Zakona o porezu na dohodak građana, koja se inače odnosi na uređivanje nabavne vrednosti za svrhu utvrđivanja kapitalnog dobitka kod prenosa nepokretnosti koju je obveznik sam izgradio, kod prenosa nepokretnosti u izgradnji, nabavne vrednosti investicione jedinice, kod hartija od vrednosti koje je obveznik stekao kupovinom, a kojima se trguje na regulisanom tržištu kapitala u skladu sa zakonom koji uređuje tržište kapitala (s tim da ako u periodu od godinu dana nije bilo trgovine tom hartijom od vrednosti, nabavnom vrednošću smatra se najniža zabeležena cena u godini u kojoj je bilo trgovanja). Kod hartija od vrednosti koje je obveznik stekao kupovinom, a kojima se ne trguje na tržištu kapitala, nabavnom vrednošću smatra se vrednost koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, njena nominalna vrednost, a ako je reč o akcijama bez nominalne vrednosti srazmerni deo neto imovine društva u momentu sticanja.
Uz član 35.
Predloženo je brisanje člana 79a Zakona o porezu na dohodak građana koji se odnosi na oslobođenje od poreza na kapitalni dobitak u slučaju kada se povučena akumulirana sredstva po osnovu udela člana u neto imovini dobrovoljnog penzijskog fonda ulože u kupovinu anuiteta u društvu za osiguranje, iz razloga usklađivanja sa ostalim izmenama koje se odnose na kapitalni dobitak.
Uz član 36.
Vrši se preciziranje člana 82. Zakona o porezu na dohodak građana u cilju preciziranja utvrđivanja prihoda od davanja u zakup pokretnih stvari.
Uz član 37.
Izmenom člana 83. Zakona o porezu na dohodak građana predloženo je ukidanje oslobođenja od oporezivanja dobitaka od igara na sreću iznad neoporezivog iznosa od 11.000 dinara.
Uz član 38.
U okviru člana 84. Zakona o porezu na dohodak građana dodat je stav 4. kojim se predviđa indeksiranje iznosa uplaćenih sredstava po osnovu sticanja investicionih jedinica dobrovoljnog penzijskog fonda iz stava 3. istog člana, godišnjim indeksom potrošačkih cena od dana kada se povučena akumulirana sredstva po osnovu udela člana u neto imovini dobrovoljnog penzijskog fonda ulože u kupovinu anuiteta u društvu za osiguranje do dana isplate naknade iz osiguranja lica.
Uz član 39.
Predloženom izmenom člana 85. Zakona o porezu na dohodak građana, uređuje se da ostalim prihodima fizičkog lica smatra se uzimanje iz imovine i korišćenje usluga privrednog društva od strane vlasnika društva za njihove privatne potrebe; primanja koja, saglasno zakonu koji uređuje rad, ostvari zaposleni po osnovu učešća u dobiti ostvarenoj u poslovnoj godini; kao i prihodi koje ostvari fizičko lice izdavanjem nepokretnosti koje nisu u njegovom vlasništvu (podzakup), a po tom osnovu ne plaća porez na stvarni prihod od samostalne delatnosti. Predloženo je da se od plaćanja poreza na druge prihode, do iznosa koji je propisan članom 18. tač. 2) do 4) Zakona o porezu na dohodak građana, izuzimaju dokumentovane naknade troškova službenih putovanja licima koja su upućena kod isplatioca po nalogu poslodavca, a u vezi sa delatnošću poslodavca. Takođe, predloženo je da se porez na druge prihode ne plaća na prihode od poljoprivrede i šumarstva fizičkog lica koje doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaća po rešenju u skladu sa zakonom kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje, koji nisu oporezovani po drugom osnovu ili nisu izuzeti od oporezivanja ili oslobođeni plaćanja poreza po ovom zakonu.
Izmene u stavu 5. ovog člana odnose se na izuzimanje od plaćanja poreza na druge prihode za primanja klijenata banke kada banka otpiše potraživanje prema dužniku pod propisanim uslovima, a izmenom stava 6. uređeno je oslobođenje od plaćanja poreza na druge prihode u slučaju kada dužnik po osnovu ugovora o poravnanju koji zaključi sa bankom proda nepokretnost za koju je dobio kredit, a sredstva ostvarena prodajom te nepokretnosti uplati banci na ime vraćanja kredita.
Uz član 40.
Saglasno izmeni člana 87. Zakona o porezu na dohodak građana, obavezom plaćanja godišnjeg poreza na dohodak građana obuhvaćeni su, pored rezidenata za dohodak ostvaren na teritoriji Republike i u drugoj državi, i nerezidenti za dohodak koji ostvare na teritoriji Republike Srbije.
Izmenjen je stav 4. ovog člana u smislu da se dohodak koji podleže oporezivanju godišnjim porezom uvećava za prihod koji, u kalendarskoj godini za koju se utvrđuje godišnji porez, obveznik ostvari po osnovu povraćaja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.
Uz član 41.
Predložena je izmena naziva četvrtog dela koji se odnosi na utvrđivanje i naplatu poreza dodavanjem dela koji se odnosi na podnošenje poreske prijave.
Uz član 42.
Izmenom člana 92. Zakona o porezu na dohodak građana, produžen je rok za podnošenje poreske prijave za godišnji porez na dohodak građana sa 15. marta na 15. maj.
Uz član 43.
Predložena je izmena člana 93. Zakona o porezu na dohodak građana u cilju usaglašavanja sa ostalim izmenama.
Uz član 44.
Predložene su izmene člana 94. Zakona o porezu na dohodak građana u smislu propisivanja da preduzetnik, između ostalog, u poreskoj prijavi iskazuje i procenu mesečne akontacije. Precizirano je da ako u toku godine prestane, odnosno prekine obavljanje samostalne delatnosti, preduzetnik je dužan da podnese poresku prijavu za utvrđivanje poreza u roku od 30 dana od dana prestanka, odnosno prekida obavljanja delatnosti.
Uz član 45.
Izmena člana 95. Zakona o porezu na dohodak građana odnosi se na rokove za podnošenje poreske prijave za prenos prava po osnovu kojeg može nastati kapitalni dobitak ili gubitak, za prihode od izdavanja nepokretnosti, prihode po osnovu davanja u zakup pokretnih stvari i dr.
Uz član 46.
Predložene su izmene člana 98. Zakona o porezu na dohodak u smislu da se poreska prijava za prihode od samostalne delatnosti podnosi poreskom organu na čijoj teritoriji obveznik ima registrovano sedište, kao i usklađivanje sa ostalim izmenama u vezi sa prihodima od nepokretnosti i prihodima od poljoprivrede i šumarstva.
Uz član 47.
Vrši se pravnotehničko usaglašavanje odredaba Zakona o porezu na dohodak.
Uz član 48.
Predloženo je da se po rešenju nadležnog poreskog organa utvrđuje i plaća porez na paušalni prihod od samostalne delatnosti i godišnji porez na dohodak građana.
Uz član 49.
Novododatim članom 100a Zakona o porezu na dohodak građana, navode se prihodi na koje se porez utvrđuje i plaća samooporezivanjem, a to su: prihodi od samostalne delatnosti preduzetnika koji vodi poslovne knjige, kapitalni dobici, prihodi koje isplaćuje isplatilac koji nije pravno lice ili preduzetnik (prihodi od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine, kamate, prihodi od izdavanja nepokretnosti i davanja u zakup pokretnih stvari i drugi prihodi iz člana 85. Zakona o porezu na dohodak građana).
Takođe, predloženo je da ako isplatilac prihoda nema obavezu da obračuna porez, obavezu utvrđivanja poreza samooporezivanjem ima i obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, kao i ako od nerezidentnog isplatioca ostvaruje zaradu po osnovu pravila nagrađivanja (opcije na akcije i dr.).
Uz član 50.
Predložena je izmena naslova iznad člana 101. Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 51.
Član 101a Zakona o porezu na dohodak građana briše se, imajući u vidu da su odredbe ovog člana predloženim izmenama i dopunama postale deo člana 15a Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 52.
Predloženo je brisanje člana 107. Zakona o porezu na dohodak građana u cilju usaglašavanja sa ostalim izmenama.
Uz član 53.
Izmenom člana 107a Zakona o porezu na dohodak građana omogućava se naknadno dostavljanje potvrde o rezidentnosti nadležnom poreskom organu i priznavanja razlike između iznosa plaćenog i iznosa poreza za koji bi postojala obaveza plaćanja da je obveznik u momentu isplate prihoda raspolagao potvrdom o rezidentnosti, kao više plaćenog poreza.
Uz član 54.
Predloženo je da se izmeni naslov iznad člana 109. i član 109. Zakona o porezu na dohodak.
Uz član 55.
Uređuju se rokovi za plaćanje poreza na dohodak građana koji se utvrđuju rešenjem nadležnog poreskog organa.
Uz član 56.
Predloženo je dodavanje naslova iznad člana 111. Zakona o porezu na dohodak građana, kao i izmena člana 111. ovog zakona u smislu propisivanja načina utvrđivanja konačne i akontativne poreske obaveze u poreskoj prijavi za preduzetnika koji vodi poslovne knjige za poreski period za koji se prijava podnosi, kao i obaveza plaćanja tog poreza.
Uz član 57.
Predložene su izmene člana 112. Zakona o porezu na dohodak građana u smislu propisivanja načina određivanja mesečne akontacije poreza za preduzetnika koji vodi poslovne knjige u slučaju kada u toku godine započne obavljanje delatnosti, kao i ako tokom godine dođe do značajnijih promena u njegovom poslovanju.
Uz član 58.
Izmenjenim članom 113. Zakona o porezu na dohodak građana uređuje se koje je podatke obveznik poreza na kapitalni dobitak dužan da iskaže u poreskoj prijavi u slučaju ostvarivanja prava na poresko oslobođenje.
Uz član 59.
Predlaže se da se porez koji se utvrđuje samooporezivanjem plaća u roku za podnošenje poreske prijave.
Uz član 60.
Preloženo je brisanje odredaba čl. 115, 116, 117, 118. i 119. Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 61.
Predložena je izmena člana 157. Zakona o porezu na dohodak građana koji se odnosi na institut jemstva.
Uz član 62.
Predloženo je brisanje odredaba čl. 158, 159, 160, 161. i 162. Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz čl. 63. do 65.
Predloženo je usklađivanje kaznenih odredaba Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 66.
Predlaže se terminološko ujednačavanje u čl. 18, 21v, 21g, 21d, 49, 50, 79, 97, 108, 108a i 108b Zakona o porezu na dohodak građana.
Uz član 67.
Uređuje se da isplatioci koji su do dana početka primene ovog zakona izvršili isplatu dela zarade, odnosno plate i naknade zarade, odnosno plate obračunavaju i plaćaju porez na zarade u skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana („Službeni glasnik RS”, br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12 i 114/12-US) zaključno sa konačnom isplatom te zarade, odnosno plate i naknade zarade, odnosno plate.
Uz član 68.
Predlaže se da se odredbe ovog zakona koje uređuju utvrđivanje poreza samooporezivanjem primenjuju od 1. januara 2014. godine, osim za obveznika koji porez plaća na stvarni prihod od samostalne delatnosti, a koji se opredeli da počev od 1. jula 2013. godine isplaćuje ličnu zaradu kao svoje mesečno lično primanje i o tome pisanim putem obavesti nadležni poreski organ do 1. jula 2013. godine.
Uz član 69.
Predlaže se da se konačan obračun poreza na stvarne prihode od samostalne delatnosti za 2013. godinu vrši u skladu sa odredbama ovog zakona.
Uz član 70.
Predlaže se da se odredbe ovog zakona koje se odnose na paušalno oporezivanje primenjuju na utvrđivanje obaveze počev za 2014. godinu, osim odredbe koja se odnosi na povećanje iznosa ukupnog prometa sa 3.000.000 na 6.000.000 dinara (kao jednog od uslova za paušalno oporezivanje) za koju je predlažena primena od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Uz član 71.
Predlaže se da se na utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana za 2013. godinu primenjuju odredbe ovog zakona.
Uz član 72.
Navodi se da će propisi za izvršavanje ovog zakona biti doneti najkasnije u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Uz član 73.
Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasnik Republike Srbije”.
IV. PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA
POTREBNIH ZA SPROVOĐENJE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva u budžetu Republike.
V. RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Razmatranje i donošenje zakona po hitnom postupku, predlaže se u skladu sa članom 167. Poslovnika Narodne skupštine („Službeni glasnik RS”, br. 20/12-prečišćen tekst). Donošenje Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana po hitnom postupku neophodno je radi ostvarivanja ciljeva fiskalne konsolidacije Republike Srbije.
VI. STUPANJE NA SNAGU PRE OSMOG DANA OD DANA OBJAVLJIVANJA U „SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE”
Ustavni osnov za stupanje na snagu Zakona ranije od osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”, sadržan je u članu 196. stav 4. Ustava Republike Srbije.
Potrebno je da Zakon stupi na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije” jer postoje naročito opravdani razlozi fiskalne prirode da se što pre stvore uslovi za smanjenje ukupnog fiskalnog opterećenja privrede, poresko rasterećenje prihoda fizičkih lica po osnovu zarade prevashodno kroz smanjenje efektivnog poreskog opterećenja najnižih zarada, najčešćih u radno-intenzivnim industrijama.
VII. ANALIZA EFEKATA ZAKONA
1. Na koga će i kako će najverovatnije uticati rešenja u Zakonu
Primena predloženih rešenja bi bitno uticala na sledeće obveznike:
1) Preduzetnike koji porez na prihode od samostalne delatnosti plaćaju na stvaran prihod – tako što im se ukupno fiskalno opterećenje bitno smanjuje kako je objašnjeno u drugom delu obrazloženja. Efekti ove izmene neće imati negativan uticaj na budžetske prihode, budući da je sada, između ostalog i zbog postojećeg visokog fiskalnog opterećenja dobiti, prosečna oporeziva dobit preduzetnika koji vode poslovne knjige manja od minimalne osnovice za doprinose.
2) Preduzetnike koji su do sada imali pravo da porez plaćaju na paušalno utvrđen prihod, a revizijom liste delatnosti za koje se može odobriti ovo pravo, će morati da od 1. januara 2014. godine počnu da vode poslovne knjige. Imajući u vidu da je reč o delatnostima kojima vođenje knjiga ne bi trebalo da predstavlja opterećenje, te da im vođenje knjiga omogućava da porez plaćaju na stvarni prihod, ova izmena ne može se smatrati pogoršanjem njihovog položaja.
3) Građane koji su prijavili i plaćaju porez na prihode od izdavanja nepokretnosti kojima se utvrđivanjem ovih prihoda kao prihoda od kapitala smanjuje efektivno poresko opterećenje sa 16% na 15%.
4) Ostale predložene promene, koje se odnose na način prijavljivanja i utvrđivanja poreskih obaveza, odgovarajućim obveznicima smanjuju administrativne troškove.
5) Sniženje stope poreza na zarade i povećanje neoporezivog iznosa, praćeno povećanjem doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje (predviđeno predlogom izmena zakona kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje), u celini uzev smanjiće ukupno fiskalno opterećenje zarada, a time i privrede.
2. Kakve troškove će primena Zakona stvoriti građanima i privredi
Predviđeno smanjenje poreske stope na zarade praćeno povećanjem neoporezivog iznosa i povećanjem stope obaveznog doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, u celini uzev, smanjuju ukupno fiskalno opterećenje zarada i privredi smanjuju troškove po ovom osnovu na godišnjem nivou za oko 1,7 milijardi dinara.
Ostale izmene ne stvaraju dodatne troškove ni građanima ni privredi, naprotiv vode smanjenju njihovih troškova pri sprovođenju, odnosno poštovanju poreskih propisa.
3. Da li su pozitivne posledice donošenja Zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvarati
Predložena rešenja ne stvaraju troškove ni građanima ni privredi.
4. Da li se Zakonom podržava stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu i tržišna konkurencija
Imajući u vidu izmene koje se odnose na oporezivanje preduzetnika kojima je smanjeno efektivno fiskalno opterećenje i uvedeno samooporezivanje kao način utvrđivanja poreza koji izaziva niže administrativne troškove, predložena zakonska rešenja imaju pozitivan uticaj na samozapošljavanje kao oblik registrovane delatnosti stvarajući povoljnu klimu za ovaj način poslovanja.
5. Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o Zakonu
Tokom rada na predloženim rešenjima organizovana je javna tribina u organizaciji Ministarstva finansija i privrede i Srpskog fiskalnog društva. Na ovoj javnoj tribini koja je održana 21. marta 2013. godine, na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu, predstavljena su i raspravljana predložena rešenja. U raspravi je najviše pažnje posvećeno: institutu rezidentstva Republike Srbije, pitanju oporezivanja prihoda od izdavanja sopstvenih nepokretnosti, oporezivanju prihoda preduzetnika, posebno po osnovu lične zarade preduzetnika. U radu javne tribine učešće su uzeli pored članova Srpskog fiskalnog društva i veliki broj predstavnika realnog sektora, konsultantskih kuća, državnih organa i akademskih institucija. Nakon veoma iscrpne i konstruktivne diskusije o navedenim temama, učesnici su podržali predložena rešenja.
Pored toga, ovaj zakon je u postupku pripreme dostavljen nadležnim ministarstvima i drugim nadležnim organima, tako da je zainteresovanim stranama pružena prilika da iznesu svoje stavove, od kojih su neki ugrađeni u ovaj zakon.
6. Koje će se mere tokom primene Zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se donošenjem zakona namerava
Ministarstvo finansija i privrede nadležno je za sprovođenje Zakona, za njegovu ujednačenu primenu na teritoriji Republike, kao i za davanje mišljenja u njegovoj primeni.
Posebno ističemo da Ministarstvo finansija i privrede, periodičnim publikovanjem Biltena službenih objašnjenja i stručnih mišljenja za primenu finansijskih propisa, kao i na drugi pogodan način, dodatno obezbeđuje transparentnost, informisanost i pristup informacijama, kako bi se i na ovaj način doprinelo ostvarivanju ciljeva postavljenih donošenjem Zakona.
VIII. ODREDBE ZAKONA
O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA
ČIJA SE IZMENA I DOPUNA VRŠI
Član 2.
Porez na dohodak građana plaća se na prihode iz svih izvora, sem OSIM onih koji su posebno izuzeti ovim zakonom.
Oporezivi prihod predstavlja razliku između bruto prihoda koji je po nekom od osnova predviđenih u članu 3. ovog zakona ostvario poreski obveznik i troškova koje je imao pri njihovom ostvarivanju i očuvanju, ako je to propisano ovim zakonom.
Dohodak predstavlja zbir oporezivih prihoda iz stava 2. ovog člana ostvarenih u kalendarskoj godini.
Porezu na dohodak građana podležu sledeće vrste prihoda:
1) zarade;
2) prihodi od poljoprivrede i šumarstva;
3) prihodi od samostalne delatnosti;
4) prihodi od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine;
5) prihodi od kapitala;
6) prihodi od nepokretnosti;
7) kapitalni dobici;
8) ostali prihodi.
Prihodi iz stava 1. ovog člana oporezuju se bilo da su ostvareni u novcu, u naturi, činjenjem, ili na drugi način.
Član 4.
Na pojedine vrste prihoda iz člana 3. ovog zakona, porez na dohodak građana plaća se:
1) po odbitku od svakog pojedinačnog prihoda;
2) na osnovu rešenja nadležnog poreskog organa.;
3) SAMOOPOREZIVANJEM.
Obveznik poreza na dohodak građana je rezident Republike Srbije (u daljem tekstu: rezident), za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije (u daljem tekstu: Republika) i u drugoj državi.
Rezident Republike, u smislu ovog zakona, jeste fizičko lice koje:
1) na teritoriji Republike ima prebivalište ili centar poslovnih i životnih interesa;
2) na teritoriji Republike, neprekidno ili sa prekidima, boravi 183 ili više dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini.
Rezident Republike je i fizičko lice koje je upućeno u drugu državu radi obavljanja poslova za fizičko ili pravno lice – rezidenta Republike ili za međunarodnu organizaciju.
OBVEZNIK POREZA NA DOHODAK GRAĐANA JE REZIDENT REPUBLIKE SRBIJE (U DALJEM TEKSTU: REZIDENT), ZA DOHODAK OSTVAREN NA TERITORIJI REPUBLIKE SRBIJE (U DALJEM TEKSTU: REPUBLIKA) I U DRUGOJ DRŽAVI.
REZIDENT REPUBLIKE, U SMISLU OVOG ZAKONA, JESTE FIZIČKO LICE KOJE:
1) NA TERITORIJI REPUBLIKE IMA PREBIVALIŠTE ILI CENTAR POSLOVNIH I ŽIVOTNIH INTERESA, ILI
2) NA TERITORIJI REPUBLIKE, NEPREKIDNO ILI SA PREKIDIMA, BORAVI 183 ILI VIŠE DANA U PERIODU OD 12 MESECI KOJI POČINJE ILI SE ZAVRŠAVA U ODNOSNOJ PORESKOJ GODINI.
ZA ODREĐIVANJE BORAVKA NA TERITORIJI REPUBLIKE IZ STAVA 2. TAČKA 2) OVOG ČLANA, PUNIM DANOM BORAVKA U REPUBLICI SMATRAĆE SE I BORAVAK U DELU DANA, U BILO KOM PERIODU IZMEĐU 00 I 24 ČASA, OSIM DELA DANA KOJI FIZIČKO LICE PROVEDE U TRANZITU KROZ REPUBLIKU.
FIZIČKO LICE KOJE U ODREĐENOJ PORESKOJ GODINI NIJE BORAVILO NA TERITORIJI REPUBLIKE I KOJE U NJOJ NE ISPUNJAVA USLOV DA SE SMATRA PORESKIM REZIDENTOM PO OSNOVU KRITERIJUMA PREDVIĐENIH U STAVU 2. TAČKA 1) OVOG ČLANA, NEĆE SE SMATRATI REZIDENTOM REPUBLIKE ZA TU PORESKU GODINU.
FIZIČKO LICE KOJE NIJE BILO REZIDENT U GODINI KOJA PRETHODI GODINI DOLASKA U REPUBLIKU, NEĆE SE SMATRATI REZIDENTOM ZA PERIOD PRE DANA KADA JE ONO PRVI PUT UŠLO NA TERITORIJU REPUBLIKE, POD USLOVOM DA U PERIODU GODINE KOJI PRETHODI DANU PRVOG ULASKA NA TERITORIJU REPUBLIKE NE ISPUNJAVA USLOV DA SE SMATRA REZIDENTOM PO OSNOVU KRITERIJUMA PREDVIĐENIH U STAVU 2. TAČKA 1) OVOG ČLANA.
FIZIČKO LICE KOJE NIJE REZIDENT U GODINI KOJA SLEDI GODINI U KOJOJ JE ONO KONAČNO NAPUSTILO REPUBLIKU NEĆE SE SMATRATI REZIDENTOM ZA PERIOD GODINE KOJI SLEDI DANU KONAČNOG NAPUŠTANJA TERITORIJE REPUBLIKE POD USLOVOM DA SE U TOM PERIODU NE MOŽE SMATRATI REZIDENTOM REPUBLIKE PO OSNOVU KRITERIJUMA PREDVIĐENIH U STAVU 2. TAČKA 1) OVOG ČLANA.
FIZIČKO LICE KOJE U MOMENTU PRVOG ULASKA NA TERITORIJU REPUBLIKE ZNA DA ĆE ISPUNITI USLOVE IZ STAVA 2. TAČ. 1) ILI 2) OVOG ČLANA, SMATRAĆE SE REZIDENTOM POČEV OD MOMENTA KADA JE PRVI PUT UŠLO NA TERITORIJU REPUBLIKE.
NEZAVISNO OD USLOVA PREDVIĐENIH U STAVU 2. OVOG ČLANA, REZIDENT REPUBLIKE JE I FIZIČKO LICE KOJE JE IZ REPUBLIKE UPUĆENO U DRUGU DRŽAVU RADI OBAVLJANJA POSLOVA U DIPLOMATSKOM ILI KONZULARNOM PREDSTAVNIŠTVU REPUBLIKE, ODNOSNO OBAVLJANJA POSLOVA ZA REPUBLIKU U MEĐUNARODNIM ORGANIZACIJAMA, U PERIODU OBAVLJANJA DELATNOSTI U TOM ILI BILO KOM DRUGOM DIPLOMATSKOM ILI KONZULARNOM PREDSTAVNIŠTVU REPUBLIKE, ODNOSNO MEĐUNARODNOJ ORGANIZACIJI.
Ne plaća se porez na dohodak građana na primanja ostvarena po osnovu:
1) propisa o pravima ratnih invalida;
2) roditeljskog i dečijeg dodatka;
3) naknada za tuđu pomoć i negu i naknada za telesno oštećenje;
4) naknada za vreme nezaposlenosti;
5) materijalnog obezbeđenja u skladu sa zakonom;
6) naknada iz zdravstvenog osiguranja, osim naknade zarade (plate);
7) naknada iz osiguranja imovine, izuzev naknada iz osiguranja za izmaklu korist, kao i naknada iz osiguranja lica kojima se nadoknađuje pretrpljena šteta, ukoliko ona nije nadoknađena od štetnika;
8) naknada materijalne i nematerijalne štete, izuzev naknade za izmaklu korist i naknade zarade (plate), odnosno naknade za izgubljenu zaradu (platu);
9) pomoći u slučaju smrti zaposlenog, člana njegove porodice ili penzionisanog radnika – do 60.819 dinara;
10) pomoći zbog uništenja ili oštećenja imovine usled elementarnih nepogoda ili drugih vanrednih događaja;
11) organizovane socijalne i humanitarne pomoći;
12) stipendija i kredita učenika i studenata – u mesečnom iznosu do 10.427 dinara;
13) naknade za ishranu – hranarine koju sportistima amaterima isplaćuju amaterski sportski klubovi, u skladu sa zakonom kojim se uređuje sport – u mesečnom iznosu do 8.689 dinara;
14) naknada i nagrada za rad osuđenih lica i maloletnih učinilaca krivičnih dela u kazneno-popravnim ustanovama;
15) naknada i nagrada za rad pacijenata u psihijatrijskim ustanovama;
16) naknada za rad lica u organima za sprovođenje izbora ili za popis stanovništva;
16) UPLATE DOPRINOSA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE KOJE JE PRIVREDNO DRUŠTVO DUŽNO DA PLATI ZA SVOG ČLANA U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE DOPRINOSE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE;
17) penzija i invalidnina koje se ostvaruju po osnovu prava iz obaveznog penzijskog i invalidskog osiguranja, odnosno vojnog osiguranja;
18) otpremnine kod odlaska u penziju – do iznosa koji je kao najniži utvrđen zakonom kojim se uređuje rad;
19) otpremnine, odnosno novčane naknade koje poslodavac isplaćuje zaposlenom za čijim je radom prestala potreba, u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi – do iznosa koji je utvrđen tim zakonom;
20) novčane naknade koja se isplaćuje licu kome prestaje radni odnos u procesu racionalizacije, restrukturiranja i pripreme za privatizaciju u skladu sa aktom Vlade kojim se utvrđuje program za rešavanje viška zaposlenih u procesu racionalizacije, restrukturiranja i pripreme za privatizaciju – do iznosa utvrđenog tim programom, a za lica starija od 50 godina života – bez ograničenja iznosa;
21) naknada za rad hranitelja i naknada za izdržavanje korisnika u hraniteljskoj porodici;
22) naknada koje, u skladu sa propisima koji uređuju Vojsku Srbije, se isplaćuju vojnicima (na služenju vojnog roka u Vojsci i u civilnoj službi), studentima vojnih akademija, učenicima srednjih vojnih škola i slušaocima škola za rezervne vojne oficire;
22) NAKNADA KOJE SE, U SKLADU SA PROPISIMA KOJI UREĐUJU VOJSKU SRBIJE, ISPLAĆUJU VOJNICIMA NA SLUŽENJU VOJNOG ROKA, UČENICIMA I KADETIMA VOJNOŠKOLSKE USTANOVE I LICIMA NA DRUGOM STRUČNOM OSPOSOBLJAVANJU ZA OFICIRE I PODOFICIRE;
23) naknade koje se, u skladu sa propisima koji uređuju unutrašnje poslove, isplaćuju studentima visokoškolske ustanove osnovane za ostvarivanje studijskih programa za potrebe policijskog obrazovanja;
24) premija, subvencija, regresa i drugih sredstava koja se u svrhu podsticanja razvoja poljoprivrede, iz budžeta Republike, autonomne pokrajine i lokalne samouprave plaćaju, odnosno isplaćuju na poseban namenski račun obveznicima poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, odnosno poljoprivrednicima upisanim u registar poljoprivrednih gazdinstava, u skladu sa posebnim propisima
24) PREMIJA, SUBVENCIJA, REGRESA I DRUGIH SREDSTAVA KOJA SE U SVRHU PODSTICANJA RAZVOJA POLJOPRIVREDE, IZ BUDŽETA REPUBLIKE, AUTONOMNE POKRAJINE I LOKALNE SAMOUPRAVE PLAĆAJU, ODNOSNO ISPLAĆUJU NA POSEBAN NAMENSKI RAČUN NOSIOCU PORODIČNOG POLJOPRIVREDNOG GAZDINSTVA KOJI JE UPISAN U REGISTAR POLJOPRIVREDNIH GAZDINSTAVA U SKLADU SA PROPISIMA KOJI UREĐUJU TU OBLAST;
25) PDV nadoknade, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, koja se isplaćuje licima koja su obveznici poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva na katastarski prihod, nosioci ili članovi poljoprivrednog gazdinstva;
25) PDV NADOKNADE, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DODATU VREDNOST;
26) nagrada učenicima i studentima ostvarenim za postignute rezultate tokom školovanja i obrazovanja, kao i osvojenih na takmičenjima u okviru obrazovnog sistema;
27) naknade troškova volontiranja koju ostvaruje volonter, u skladu sa zakonom koji uređuje volontiranje.
Ostvarivanje prava na poresko oslobođenje za primanja iz stava 1. tač. 10) do 13) ovog člana bliže uređuje ministar finansija MINISTAR NADLEŽAN ZA POSLOVE FINANSIJA (U DALJEM TEKSTU: MINISTAR).
Član 12a
Dinarski iznosi iz člana 9. stav 1. tač. 9), 12) i 13), člana 15a stav 2, člana 18. stav 1. tač. 1), 2), 4), 5), 6) i 7), člana 21a, člana 83. stav 5. tačka 1) i člana 101a st. 1, 3. i 4. ČLANA 15A ST. 2, 4. I 5, ČLANA 18. STAV 1. TAČ. 1), 2), 4), 5), 6) I 7) I ČLANA 21A ovog zakona usklađuju se godišnjim indeksom potrošačkih cena u kalendarskoj godini koja prethodi godini u kojoj se usklađivanje vrši, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Usklađene dinarske iznose iz stava 1. ovog člana objavljuje Vlada.
Usklađeni dinarski iznosi iz stava 1. ovog člana primenjuju se od prvog dana narednog meseca po objavljivanju tih iznosa.
Član 13.
Pod zaradom u smislu ovog zakona, smatra se zarada koja se ostvaruje po osnovu radnog odnosa, definisana zakonom kojim se uređuju radni odnosi i druga primanja zaposlenog.
Zaradom, u smislu ovog zakona, smatraju se i ugovorena naknada i druga primanja koja se ostvaruju obavljanjem privremenih i povremenih poslova na osnovu ugovora zaključenog neposredno sa poslodavcem, kao i na osnovu ugovora zaključenog preko omladinske ili studentske zadruge, osim sa licem do navršenih 26 godina života, ako je na školovanju u ustanovama srednjeg, višeg i visokog obrazovanja.
ZARADOM, U SMISLU OVOG ZAKONA, SMATRA SE I ISPLAĆENA LIČNA ZARADA PREDUZETNIKA UTVRĐENA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM.
ZARADOM, U SMISLU OVOG ZAKONA, SMATRAJU SE I PRIMANJA KOJA ZAPOSLENI U VEZI SA RADOM KOD POSLODAVCA OSTVARI OD LICA KOJE SE, U SMISLU ZAKONA KOJI UREĐUJE POREZ NA DOBIT PRAVNIH LICA, SMATRA POVEZANIM LICEM S POSLODAVCEM (U DALJEM TEKSTU: POVEZANO LICE).
Zaradom u smislu ovog zakona smatraju se i primanja u obliku bonova, novčanih potvrda, akcija, osim akcija stečenih u postupku svojinske transformacije, ili robe, činjenjem ili pružanjem pogodnosti, opraštanjem duga, kao i pokrivanjem rashoda obveznika novčanom nadoknadom ili neposrednim plaćanjem.
Osnovicu poreza na zaradu iz stava 1. ovog člana predstavlja:
1) nominalna vrednost bonova, novčanih potvrda i akcija;
2) cena koja bi se postigla prodajom robe na tržištu;
3) naknada koja bi se postigla na tržištu za uslugu, odnosno pogodnost koja se čini obvezniku;
4) novčana vrednost pokrivenih rashoda.,
uvećane za obaveze javnih prihoda koje iz zarade plaća zaposleni.
Visinu cene, visinu naknade, odnosno novčanu vrednost iz stava 2. tač. 2) do 4) ovog člana utvrđuje isplatilac zarade u momentu kada se davanje vrši.
Ako nadležni poreski organ oceni da je utvrđena cena, odnosno naknada iz stava 2. tač. 2) do 4) ovog člana niža od one koja se može postići na tržištu, utvrdiće tu cenu, odnosno naknadu u visini koja bi se mogla postići na tržištu.
Osnovica poreza na zarade utvrđena na način iz st. 2. do 4. ovog člana umanjuje se za novčana plaćanja koja zaposleni vrše poslodavcu u vezi sa ostvarenim primanjem iz stava 1. ovog člana.
ZARADOM, U SMISLU OVOG ZAKONA, SMATRAJU SE I PRIMANJA U OBLIKU BONOVA, NOVČANIH POTVRDA, ROBE, ČINJENJEM ILI PRUŽANJEM POGODNOSTI, OPRAŠTANJEM DUGA, KAO I POKRIVANJEM RASHODA OBVEZNIKA NOVČANOM NADOKNADOM ILI NEPOSREDNIM PLAĆANJEM.
HARTIJE OD VREDNOSTI, OSIM AKCIJA STEČENIH U POSTUPKU SVOJINSKE TRANSFORMACIJE, KOJE ZAPOSLENI DOBIJE OD POSLODAVCA ILI OD S POSLODAVCEM POVEZANOG LICA SMATRAJU SE ZARADOM U MOMENTU STICANJA PRAVA RASPOLAGANJA NA TIM HARTIJAMA OD VREDNOSTI.
ZARADOM IZ STAVA 2. OVOG ČLANA SMATRAJU SE I HARTIJE OD VREDNOSTI KOJE ZAPOSLENI DOBIJE NA OSNOVU PRAVILA NAGRAĐIVANJA (OPCIJE NA AKCIJE I DR.) OD POSLODAVCA ILI OD S POSLODAVCEM POVEZANOG LICA.
IZUZETNO OD STAVA 2. OVOG ČLANA, AKO ZA PRIMANJA IZ ST. 2. I 3. OVOG ČLANA, KOJA ZAPOSLENI DOBIJE OD S POSLODAVCEM POVEZANOG LICA, TROŠAK SNOSI POSLODAVAC, TA PRIMANJA SMATRAJU SE ZARADOM U MOMENTU U KOJEM POSLODAVAC OVAJ TROŠAK EVIDENTIRA U POSLOVNIM KNJIGAMA.
OSNOVICU POREZA NA ZARADU IZ STAVA 1. OVOG ČLANA PREDSTAVLJA:
1) NOMINALNA VREDNOST BONOVA I NOVČANIH POTVRDA,
2) CENA KOJA BI SE POSTIGLA PRODAJOM ROBE NA TRŽIŠTU,
3) NAKNADA KOJA BI SE POSTIGLA NA TRŽIŠTU ZA USLUGU, ODNOSNO POGODNOST KOJA SE ČINI OBVEZNIKU,
4) NOVČANA VREDNOST POKRIVENIH RASHODA,
UVEĆANA ZA PRIPADAJUĆI POREZ I DOPRINOSE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE KOJE IZ ZARADE PLAĆA ZAPOSLENI (U DALJEM TEKSTU: PRIPADAJUĆE OBAVEZE IZ ZARADE).
AKO JE ZAPOSLENI NA IME PRIMANJA IZ STAVA 5. OVOG ČLANA IZVRŠIO NOVČANA PLAĆANJA ISPLATIOCU ZARADE, OSNOVICU POREZA NA ZARADU ČINI RAZLIKA IZMEĐU VREDNOSTI TIH PRIMANJA I NOVČANIH PLAĆANJA UVEĆANA ZA PRIPADAJUĆE OBAVEZE IZ ZARADE.
OSNOVICU POREZA NA ZARADU IZ ST. 2. I 3. OVOG ČLANA ČINI TRŽIŠNA VREDNOST HARTIJA OD VREDNOSTI UVEĆANA ZA PRIPADAJUĆE OBAVEZE IZ ZARADE, U MOMENTU STICANJA PRAVA RASPOLAGANJA NA TIM HARTIJAMA OD VREDNOSTI.
AKO JE HARTIJE OD VREDNOSTI IZ ST. 2. I 3. ZAPOSLENI STEKAO KUPOVINOM PO POVLAŠĆENOJ CENI, OSNOVICU POREZA NA ZARADU ČINI RAZLIKA IZMEĐU TRŽIŠNE CENE TIH HARTIJA OD VREDNOSTI U MOMENTU STICANJA I IZNOSA KOJI JE ZAPOSLENI PLATIO, UVEĆANA ZA PRIPADAJUĆE OBAVEZE IZ ZARADE.
AKO JE TRŽIŠNA VREDNOST HARTIJA OD VREDNOSTI IZRAŽENA U STRANOJ VALUTI, OSNOVICU POREZA NA ZARADE PREDSTAVLJA NJENA DINARSKA PROTIVVREDNOST PO ZVANIČNOM SREDNJEM KURSU NARODNE BANKE SRBIJE NA DAN STICANJA PRAVA RASPOLAGANJA NA TIM HARTIJAMA OD VREDNOSTI.
CENU, VISINU NAKNADE, ODNOSNO NOVČANU VREDNOST IZ STAVA 5. TAČ. 2) DO 4) I TRŽIŠNU VREDNOST IZ STAVA 7. OVOG ČLANA UTVRĐUJE ISPLATILAC ZARADE U MOMENTU KADA SE DAVANJE VRŠI, ODNOSNO U MOMENTU PRENOSA PRAVA RASPOLAGANJA NA HARTIJAMA OD VREDNOSTI.
Član 14a
Primanjima po osnovu činjenja ili pružanja pogodnosti u smislu člana 14. stav 1. ovog zakona, smatraju se naročito:
1) korišćenje službenog vozila i drugog prevoznog sredstva u privatne svrhe;
2) korišćenje stambenih zgrada i stanova koji su u vlasništvu poslodavca ili na raspolaganju poslodavca po osnovu zakupa ili po drugom osnovu, uz plaćanje zakupnine ili bez plaćanja zakupnine, osim rešavanja stambenih potreba zaposlenih, izabranih, imenovanih i postavljenih lica u skladu sa propisima koji uređuju stanovanje i rešavanje stambenih potreba u državnim organima i organizacijama, organima i organizacijama jedinica teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, javnim službama i kod drugih korisnika budžetskih sredstava.
Vrednost primanja iz stava 1. tačka 1) ovog člana mesečno, za svaki započeti kalendarski mesec korišćenja vozila, predstavlja iznos u visini 1% tržišne vrednosti službenog vozila i drugog prevoznog sredstva koje se koristi u privatne svrhe, prema podacima nadležne organizacije sa stanjem na dan 31. decembra godine koja prethodi godini u kojoj se to vozilo koristi u privatne svrhe.
Vrednost primanja iz stava 1. tačka 2) ovog člana čini iznos zakupnine prema tržišnim cenama u mestu u kome se stambena zgrada ili stan nalaze.
Kod utvrđivanja osnovice poreza po osnovu primanja iz ovog člana primenjuju se odredbe člana 14. st. 2. do 5. ovog zakona.
PRIMANJIMA PO OSNOVU ČINJENJA ILI PRUŽANJA POGODNOSTI U SMISLU ČLANA 14. STAV 1. OVOG ZAKONA, SMATRAJU SE NAROČITO:
1) KORIŠĆENJE SLUŽBENOG VOZILA I DRUGOG PREVOZNOG SREDSTVA U PRIVATNE SVRHE;
2) KORIŠĆENJE STAMBENIH ZGRADA I STANOVA KOJI SU U VLASNIŠTVU POSLODAVCA ILI NA RASPOLAGANJU POSLODAVCA PO OSNOVU ZAKUPA ILI PO DRUGOM OSNOVU, UZ PLAĆANJE ZAKUPNINE ILI BEZ PLAĆANJA ZAKUPNINE.
VREDNOST PRIMANJA IZ STAVA 1. TAČKA 1) OVOG ČLANA MESEČNO, ZA SVAKI ZAPOČETI KALENDARSKI MESEC KORIŠĆENJA VOZILA, PREDSTAVLJA IZNOS U VISINI 1% TRŽIŠNE VREDNOSTI SLUŽBENOG VOZILA I DRUGOG PREVOZNOG SREDSTVA, PREMA PODACIMA NADLEŽNE ORGANIZACIJE SA STANJEM NA DAN 31. DECEMBRA GODINE KOJA PRETHODI GODINI KORIŠĆENJA VOZILA, UMANJENA ZA IZNOS KOJI JE ZAPOSLENI PLATIO ZA TO KORIŠĆENJE.
VREDNOST PRIMANJA IZ STAVA 1. TAČKA 2) OVOG ČLANA ČINI IZNOS ZAKUPNINE KOJU POSLODAVAC PLATI ZA ZAPOSLENOG, ODNOSNO U SLUČAJU U KOJEM POSLODAVAC NE PLAĆA ZAKUPNINU IZNOS ZAKUPNINE PREMA TRŽIŠNIM CENAMA U MESTU U KOME SE STAMBENA ZGRADA ILI STAN NALAZE, UMANJENA ZA IZNOS KOJI JE ZAPOSLENI PLATIO KAO ZAKUPNINU.
KOD UTVRĐIVANJA OSNOVICE POREZA NA ZARADU PRIMANJA IZ OVOG ČLANA UVEĆAVAJU SE ZA PRIPADAJUĆE OBAVEZE IZ ZARADE.
Zaradom, u smislu čl. 13. i 14. ovog zakona, smatraju se i premije svih vidova dobrovoljnog osiguranja, kao i penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond, koje poslodavac plaća, odnosno uplaćuje za zaposlene – osiguranike uključene u dobrovoljno osiguranje, odnosno za zaposlene – članove dobrovoljnog penzijskog fonda, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljno osiguranje, odnosno dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, zaradom u smislu čl. 13. i 14. ovog zakona ne smatra se:
1) premija koju poslodavac plaća za sve zaposlene kod kolektivnog osiguranja od posledica nezgode, uključujući osiguranje od povreda na radu i profesionalnih oboljenja i kolektivnog osiguranja za slučaj težih bolesti i hirurških intervencija;
2) premija za dobrovoljno dodatno penzijsko osiguranje, odnosno penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond, koje poslodavac plaća za zaposlene – osiguranike uključene u dobrovoljno osiguranje, odnosno za zaposlene – članove dobrovoljnog penzijskog fonda, do iznosa koji je oslobođen od plaćanja doprinosa saglasno zakonu koji uređuje obavezno socijalno osiguranje.
ZARADOM, U SMISLU ČL. 13. I 14. OVOG ZAKONA, SMATRAJU SE I PREMIJE SVIH VIDOVA DOBROVOLJNOG OSIGURANJA, KAO I PENZIJSKI DOPRINOS U DOBROVOLJNI PENZIJSKI FOND, KOJE POSLODAVAC PLAĆA ZA ZAPOSLENE – OSIGURANIKE UKLJUČENE U DOBROVOLJNO OSIGURANJE, ODNOSNO ZA ZAPOSLENE – ČLANOVE DOBROVOLJNOG PENZIJSKOG FONDA, U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE DOBROVOLJNO OSIGURANJE, ODNOSNO DOBROVOLJNE PENZIJSKE FONDOVE I PENZIJSKE PLANOVE.
IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, ZARADOM U SMISLU ČL. 13. I 14. OVOG ZAKONA NE SMATRA SE:
1) PREMIJA KOJU POSLODAVAC PLAĆA ZA SVE ZAPOSLENE KOD KOLEKTIVNOG OSIGURANJA OD POSLEDICA NEZGODE, UKLJUČUJUĆI OSIGURANJE OD POVREDA NA RADU I PROFESIONALNIH OBOLJENJA I KOLEKTIVNOG OSIGURANJA ZA SLUČAJ TEŽIH BOLESTI I HIRURŠKIH INTERVENCIJA;
2) PREMIJA DOBROVOLJNOG ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA, ODNOSNO PENZIJSKI DOPRINOS U DOBROVOLJNI PENZIJSKI FOND, KOJE POSLODAVAC PLAĆA ZA ZAPOSLENE – OSIGURANIKE, ODNOSNO ČLANOVE DOBROVOLJNOG PENZIJSKOG FONDA, U SKLADU SA POSEBNIM PROPISIMA KOJI UREĐUJU NAVEDENE OBLASTI, DO IZNOSA KOJI JE OSLOBOĐEN OD PLAĆANJA DOPRINOSA SAGLASNO ZAKONU KOJI UREĐUJE DOPRINOSE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE.
Osnovicu poreza na zarade iz čl. 13. do 14b ovog zakona čini isplaćena, odnosno ostvarena zarada.
Osnovicu poreza na zarade za zaposlene u smislu zakona koji uređuje rad, čini zarada iz člana 13. stav 1. i čl. 14. do 14b ovog zakona, umanjena za iznos od 8.776 dinara mesečno.
OSNOVICU POREZA NA ZARADE ČINI ZARADA IZ ČLANA 13. ST. 1. I 3. I ČL. 14. DO 14B OVOG ZAKONA, UMANJENA ZA IZNOS OD 11.000 DINARA MESEČNO ZA LICE KOJE RADI SA PUNIM RADNIM VREMENOM.
ZA LICE KOJE RADI SA NEPUNIM RADNIM VREMENOM, UMANJENJE IZ STAVA 2. OVOG ČLANA JE SRAZMERNO RADNOM VREMENU TOG LICA U ODNOSU NA PUNO RADNO VREME.
KAD LICE OSTVARUJE PUNO RADNO VREME KOD DVA ILI VIŠE POSLODAVACA, UMANJENJE IZ STAVA 2. OVOG ČLANA VRŠI SVAKI POSLODAVAC SRAZMERNO RADNOM VREMENU KOD POSLODAVCA U ODNOSU NA PUNO RADNO VREME, S TIM ŠTO UKUPNO UMANJENJE IZNOSI 11.000 DINARA MESEČNO.
KAD LICE OSTVARUJE NEPUNO RADNO VREME KOD DVA ILI VIŠE POSLODAVACA, SVAKI POSLODAVAC VRŠI UMANJENJE SRAZMERNO RADNOM VREMENU KOD POSLODAVCA U ODNOSU NA UKUPNO RADNO VREME, S TIM ŠTO ZBIR UMANJENJA MORA BITI MANJI OD 11.000 DINARA MESEČNO, ODNOSNO SRAZMERNO UKUPNOM RADNOM VREMENU LICA U ODNOSU NA PUNO RADNO VREME.
NAČIN I POSTUPAK OBRAČUNAVANJA POREZA NA ZARADE IZ ST. 2. DO 5. OVOG ČLANA I DOSTAVLJANJE PODATAKA PORESKOJ UPRAVI BLIŽE UREĐUJE MINISTAR.
Član 16.
Zarada iz čl. 13. do 14b ovog zakona oporezuje se po stopi od 12% 10%.
Član 17.
Za fizička lica – rezidente Republike koji su upućeni u inostranstvo radi obavljanja poslova za pravna lica – rezidente Republike, osnovicu poreza na zarade čini iznos zarade koju bi, u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu ostvarili u Republici na istim ili sličnim poslovima.
Član 21a
Ne plaća se porez na zarade na premiju dobrovoljnog dodatnog penzijskog i invalidskog osiguranja, koju poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog – osiguranika uključenog u dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje, ukupno najviše do 3.000 dinara mesečno.
Ne plaća se porez na zarade na penzijski doprinos u dobrovoljni penzijski fond koji poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog – člana dobrovoljnog penzijskog fonda, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove, ukupno najviše do 3.000 dinara mesečno.
NE PLAĆA SE POREZ NA ZARADE NA:
PREMIJU ZA DOBROVOLJNO ZDRAVSTVENO OSIGURANJE KOJU POSLODAVAC OBUSTAVLJA I PLAĆA IZ ZARADE ZAPOSLENOG – OSIGURANIKA UKLJUČENOG U DOBROVOLJNO ZDRAVSTVENO OSIGURANJE U ZEMLJI, U SKLADU SA ZAKONIMA KOJI UREĐUJU DOBROVOLJNO ZDRAVSTVENO OSIGURANJE I AKTIMA DONETIM ZA SPROVOĐENJE ZAKONA;
PENZIJSKI DOPRINOS U DOBROVOLJNI PENZIJSKI FOND KOJI POSLODAVAC OBUSTAVLJA I PLAĆA IZ ZARADE ZAPOSLENOG – ČLANA DOBROVOLJNOG PENZIJSKOG FONDA, PO ZAKONU KOJI UREĐUJE DOBROVOLJNE PENZIJSKE FONDOVE I PENZIJSKE PLANOVE.
UKUPAN IZNOS KOJI MOŽE BITI PREDMET OSLOBOĐENJA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA ZBIRNO NE MOŽE BITI VEĆI OD 5.214 DINARA MESEČNO.
Član 21b
Poslodavac koji zaposli na neodređeno vreme nove radnike u periodu od 1. januara do 31. decembra 2005. godine, oslobađa se obaveze plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade novozaposlenog radnika, za period od godinu dana od dana zasnivanja radnog odnosa tog radnika.
Novozaposlenim radnikom u smislu stava 1. ovog člana smatra se lice sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom koji uređuje radne odnose i koje je prijavio na obavezno socijalno osiguranje kod nadležnih organizacija za obavezno socijalno osiguranje, s tim što je za lica koja radni odnos ne zasnivaju prvi put obavezno da su bila prijavljena kao nezaposlena lica kod Nacionalne službe za zapošljavanje najmanje tri meseca bez prekida pre zasnivanja radnog odnosa.
Novozaposlenim licem iz stava 1. ovog člana neće se smatrati lice koje je pre zasnivanja radnog odnosa bilo zaposleno kod poslodavca koji je osnivač ili povezano lice sa poslodavcem kod koga zasniva radni odnos, nezavisno od toga da li je postojao prekid radnog odnosa.
Poresku olakšicu iz stava 1. ovog člana može ostvariti poslodavac ako se zasnivanjem radnog odnosa sa novim radnikom povećava broj radnika kod poslodavca u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. januara 2005. godine.
Ako u toku korišćenja poreske olakšice za novozaposlene radnike, poslodavac smanji broj zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. januara 2005. godine, uvećan za novozaposlene radnike za koje ostvaruje poresku olakšicu, gubi pravo na poresku olakšicu, pri čemu, u slučaju kada je poreska olakšica ostvarena za više novozaposlenih radnika, prvo gubi olakšicu za onog novozaposlenog radnika sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.
Poslodavac je dužan da plati porez koji bi inače platio da nije koristio poresku olakšicu, valorizovan primenom stope rasta cena na malo prema podacima republičkog organa za statistiku, u roku od osam dana od dana smanjenja broja zaposlenih u smislu stava 5. ovog člana.
Ako novozaposlenom radniku prestane radni odnos u toku trajanja poreske olakšice, poslodavac koji umesto njega, istovremeno ili u vremenskom razmaku od najviše 15 dana, zaposli drugog novog radnika, pod uslovom da se ne smanjuje broj zaposlenih u smislu stava 5. ovog člana, nastavlja da koristi poresku olakšicu po osnovu zapošljenja drugog novog radnika, s tim što se u ukupan period korišćenja olakšice od godinu dana, uračunava i period korišćenja olakšice za novozaposlenog radnika kome je prestao radni odnos.
Poresku olakšicu iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
Način i postupak ostvarivanja poreske olakšice iz ovog člana bliže uređuje ministar finansija.
Glava druga
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva
Prihodom od poljoprivrede i šumarstva smatra se katastarski ili stvarni prihod od ovih delatnosti.
Katastarski prihod predstavlja prihod koji je u katastru zemljišta, odnosno nepokretnosti, utvrđen za svaku posebnu jedinicu zemljišta koje se može koristiti za poljoprivrednu proizvodnju, odnosno šumarstvo, bez obzira da li se kao takvo koristi.
Ako se obveznik pre početka godine opredeli za utvrđivanje stvarnog prihoda od poljoprivrede i šumarstva i o tome obavesti nadležni poreski organ, prihodom od ovih delatnosti smatra se stvarni prihod utvrđen na način propisan odredbama ovog zakona kojima se uređuje utvrđivanje prihoda od samostalne delatnosti.
Obveznik poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva je fizičko lice koje je kao vlasnik, imalac prava korišćenja ili plodouživalac zemljišta upisano u katastru zemljišta, prema stanju na dan 31. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez.
Ako je obveznik iz stava 1. ovog člana izdao zemljište u dugoročni zakup, obveznikom se smatra zakupac, počev od dana početka zakupa, ako uz saglasnost zakupodavca dostavi prijavu nadležnom poreskom organu u roku od 15 dana od dana zaključenja ugovora o zakupu.
Ako dva ili više suvlasnika, suimaoca prava korišćenja ili prava plodouživanja zemljišta žive u jednom domaćinstvu, a nisu izvršili deobu imovine, obveznik je jedan od punoletnih suvlasnika, suimaoca prava korišćenja ili prava plodouživanja.
Ako se lica iz stava 1. ovog člana ne sporazumeju do početka godine za koju se utvrđuje porez ko će biti obveznik, i o tome ne obaveste nadležni poreski organ, obveznika određuje poreski organ.
Oporezivi prihod od poljoprivrede i šumarstva je katastarski prihod, odnosno stvarni prihod, ako se obveznik opredelio za plaćanje poreza prema stvarnom prihodu.
Stopa poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva iznosi 10%.
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva ne plaća se na katastarski prihod:
1) zemljišta na kome su podignuti nasipi, kanali i ustave, odbrambeni vrbaci i drugi slični zasadi, rovovi i drugi objekti od zemlje namenjeni za odbranu od poplava, za odvodnjavanje, navodnjavanje ili zaštitu od erozije;
2) zemljišta čije je iskorišćavanje na osnovu zakona zabranjeno;
3) zemljišta pod zgradama stranih država i koje služi zgradama diplomatskih i konzularnih predstavništava, pod uslovom reciprociteta, kao i zemljište pod zgradama međunarodnih organizacija;
4) zemljišta koje čini zaštićenu okolinu oko proglašenih spomenika kulture i zaštićenih objekata prirode, kao i zemljišta u svojini crkava, hramova, manastira i džamija koji su proglašeni spomenicima kulture;
5) dvorišta crkava, hramova, manastira i džamija;
6) zemljišta koja nisu bila obradiva, ali su investicijama obveznika postala obradiva – pet godina od privođenja nameni zemljišta;
7) zemljišta na kojima se podižu novi voćnjaci i vinogradi – pet godina od početka sadnje voćnjaka, odnosno vinove loze;
8) zemljišta pod zgradama za stanovanje, u svojini građana i zemljišta koja služe za njihovu redovnu upotrebu – do 500 m²;
9) zemljišta poreskog obveznika ako su on i članovi njegovog domaćinstva stariji od 65 godina – muškarci, odnosno 60 godina – žene, pod uslovom da obveznik, odnosno članovi njegovog domaćinstva ne ostvaruju prihode po drugom osnovu i nemaju članove porodice ili druga lica koja su po zakonu ili po drugom osnovu dužna da ih izdržavaju;
10) zemljišta koje obveznik bez naknade ustupi na korišćenje licu prognanom posle 1. avgusta 1995. godine, pod uslovom da prognano lice ne ostvaruje prihode po drugom osnovu.
Oslobođenja iz stava 1. tač. 1) do 5) ovog člana prestaju u slučaju promene namene tog zemljišta.
Prestanak razloga za oslobođenje obveznik je dužan da prijavi nadležnom poreskom organu u roku od 15 dana od dana nastanka promene.
Pravo na oslobođenje iz stava 1. tač. 6), 7), 9) i 10) ovog člana obveznik ostvaruje zahtevom koji podnosi nadležnom poreskom organu najkasnije do 31. decembra godine u kojoj su nastali uslovi za oslobođenje.
Ako zahtev iz stava 4. ovog člana nije podnet blagovremeno, oslobođenje iz stava 1. tač. 6), 7), 9) i 10) ovog člana priznaje se od 1. januara naredne godine, s tim što se trajanje oslobođenja iz tač. 6) i 7) skraćuje za godine koje su protekle.
Rešenje o oslobođenju iz stava 1. tač. 6) i 7) ovog člana poreski organ donosi po prethodno pribavljenom mišljenju organa uprave nadležnog za poljoprivredu.
Za zemljište na kome je usled elementarnih nepogoda, biljnih bolesti i štetočina ili usled drugih vanrednih događaja koje obveznik nije mogao da spreči, prinos smanjen za više od 25% od prosečnog prinosa za poslednje tri godine u opštini, umanjiće se katastarski prihod srazmerno smanjenju prinosa.
Olakšicu iz stava 1. ovog člana, obveznik može ostvariti podnošenjem zahteva nadležnom poreskom organu u roku od 15 dana od dana nastanka štete.
O zahtevu odlučuje poreski organ na osnovu procenjene štete.
Ako je šteta pričinjena na teritoriji više katastarskih opština, olakšica iz stava 1. ovog člana se može utvrditi na osnovu globalne procene štete ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede i šumarstva i bez podnošenja pojedinačnog zahteva.
Prihodom od samostalne delatnosti smatra se prihod ostvaren od privrednih delatnosti, UKLJUČUJUĆI I DELATNOSTI POLJOPRIVREDE I ŠUMARSTVA, pružanjem profesionalnih i drugih intelektualnih usluga, kao i prihod od drugih delatnosti, ukoliko se na taj prihod po ovom zakonu porez ne plaća po drugom osnovu.
Prihodom od samostalne delatnosti smatra se i prihod ostvaren trajnim ili sezonskim iskorišćavanjem zemljišta u nepoljoprivredne svrhe (vađenje peska, šljunka i kamenja, proizvodnja kreča, cigle, crepa, ćumura i sl.), inkubatorskom proizvodnjom živine i drugim sličnim delatnostima, nezavisno od toga da li su kao samostalne delatnosti registrovane kod nadležnog organa.
Obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti je fizičko lice koje ostvaruje prihode obavljanjem delatnosti iz člana 31. ovog zakona, uključujući i fizičko lice koje ostvaruje prihode od poljoprivrede i šumarstva i svako drugo fizičko lice koje je obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost (u daljem tekstu: preduzetnik).
OBVEZNIK POREZA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA PO OSNOVU PRIHODA OD POLJOPRIVREDE I ŠUMARSTVA JE FIZIČKO LICE – NOSILAC PORODIČNOG POLJOPRIVREDNOG GAZDINSTVA UPISANO U REGISTAR POLJOPRIVREDNIH GAZDINSTAVA U SKLADU SA PROPISIMA KOJI UREĐUJU TU OBLAST I KOJE VODI POSLOVNE KNJIGE U SKLADU SA ČLANOM 43. STAV 2. OVOG ZAKONA.
Oporezivi prihod od samostalne delatnosti je oporeziva dobit, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Oporeziva dobit utvrđuje se u poreskom bilansu usklađivanjem dobiti iskazane u bilansu uspeha, sačinjenom u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima i propisima kojima se uređuje računovodstvo i revizija ako preduzetnik vodi dvojno knjigovodstvo, odnosno u skladu sa propisom iz člana 49. ovog zakona ako preduzetnik vodi prosto knjigovodstvo, na način utvrđen ovim zakonom.
Preduzetniku osnivaču ortačke radnje, oporeziva dobit se utvrđuje u srazmeri sa njegovim učešćem u dobiti, prema aktu o osnivanju ortačke radnje.
Usklađivanje prihoda i rashoda, utvrđivanje kapitalnih dobitaka i gubitaka, poreski tretman gubitaka iz ranijih godina i transferne cene iskazuju se u poreskom bilansu preduzetnika u skladu sa odgovarajućim odredbama zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
USKLAĐIVANJE PRIHODA I RASHODA, UTVRĐIVANJE KAPITALNIH DOBITAKA I GUBITAKA I PORESKI TRETMAN GUBITAKA IZ RANIJIH GODINA ISKAZUJU SE U PORESKOM BILANSU PREDUZETNIKA U SKLADU SA ODGOVARAJUĆIM ODREDBAMA ZAKONA KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DOBIT PRAVNIH LICA, AKO OVIM ZAKONOM NIJE DRUKČIJE ODREĐENO.
NAČIN NA KOJI PREDUZETNICI U PORESKOM BILANSU ISKAZUJU TRANSFERNE CENE BLIŽE UREĐUJE MINISTAR.
Amortizacija stalnih sredstava priznaje se preduzetnicima kao rashod u iznosu i na način utvrđen za pravna lica zakonom kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica i podzakonskim aktom donetim na osnovu tog zakona.
AMORTIZACIJA STALNIH SREDSTAVA KOJE JE PREDUZETNIK ISKAZAO U SVOJIM POSLOVNIM KNJIGAMA PRIZNAJE SE KAO RASHOD U IZNOSU I NA NAČIN UTVRĐEN ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DOBIT PRAVNIH LICA I PODZAKONSKIM AKTOM DONETIM NA OSNOVU TOG ZAKONA.
Preduzetnicima se u rashode u poreskom bilansu priznaju:
1) obračunati i plaćeni doprinosi za lično obavezno socijalno osiguranje po osnovu samostalne delatnosti;
2) troškovi službenog putovanja do visine iznosa iz člana 18. stav 1. tač. 2) do 4) ovog zakona.
PREDUZETNICIMA SE U RASHODE U PORESKOM BILANSU PRIZNAJU:
1) ISPLAĆENA LIČNA ZARADA PREDUZETNIKA;
2) TROŠKOVI SLUŽBENOG PUTOVANJA DO IZNOSA IZ ČLANA 18. STAV 1. TAČ. 2) DO 4) OVOG ZAKONA.
POD ISPLAĆENOM LIČNOM ZARADOM PREDUZETNIKA U SMISLU OVOG ZAKONA SMATRA SE NOVČANI IZNOS KOJI PREDUZETNIK ISPLATI I EVIDENTIRA U POSLOVNIM KNJIGAMA KAO SVOJE MESEČNO LIČNO PRIMANJE UVEĆAN ZA PRIPADAJUĆE OBAVEZE IZ ZARADE.
Preduzetnik koji s obzirom na okolnosti nije u stanju da vodi poslovne knjige, osim poslovne knjige o ostvarenom prometu, ili kome njihovo vođenje otežava obavljanje delatnosti, ima pravo da podnese zahtev da porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na paušalno utvrđen prihod (u daljem tekstu: paušalno oporezivanje).
Pravo na paušalno oporezivanje ne može se priznati preduzetniku:
1) osnivaču ortačke radnje;
2) koji obavlja delatnost iz oblasti: trgovine na veliko i trgovine na malo, osim održavanja i opravke motornih vozila, hotela i restorana, finansijskog posredovanja i aktivnosti u vezi s nekretninama;
3) u čiju delatnost ulažu i druga lica;
4) čiji je ukupan promet u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji je planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti – veći od 3.000.000 6.000.000 dinara,
5) koji je obveznik poreza na dodatu vrednost, odnosno koji se opredeli za plaćanje poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost.
PRAVO NA PAUŠALNO OPOREZIVANJE NE MOŽE SE PRIZNATI PREDUZETNIKU:
1) KOJI OBAVLJA DELATNOST IZ OBLASTI: PRAVNIH POSLOVA, RAČUNOVODSTVENIH, KNJIGOVODSTVENIH I REVIZORSKIH POSLOVA, POSLOVA PORESKOG SAVETOVANJA, REKLAMIRANJA I ISTRAŽIVANJA TRŽIŠTA, KAO I IZ OBLASTI ZDRAVSTVENE DELATNOSTI;
2) KOJI OBAVLJA DELATNOST IZ OBLASTI: TRGOVINE NA VELIKO I TRGOVINE NA MALO, HOTELA I RESTORANA, FINANSIJSKOG POSREDOVANJA I AKTIVNOSTI U VEZI S NEKRETNINAMA;
3) U ČIJU DELATNOST ULAŽU I DRUGA LICA;
4) ČIJI JE UKUPAN PROMET U GODINI KOJA PRETHODI GODINI ZA KOJU SE UTVRĐUJE POREZ, ODNOSNO ČIJI JE PLANIRANI PROMET KADA POČINJE OBAVLJANJE DELATNOSTI – VEĆI OD 6.000.000 DINARA;
5) KOJI JE EVIDENTIRAN KAO OBVEZNIK POREZA NA DODATU VREDNOST U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DODATU VREDNOST.
Izuzetno od odredbe stava 2. tačka 1) ovog člana, preduzetniku koji trgovinsku ili ugostiteljsku delatnost obavlja u kiosku, prikolici ili sličnom montažnom ili pokretnom objektu može se, na njegov zahtev, odobriti da porez plaća na paušalno utvrđen prihod.
DELATNOSTI IZ ST. 2. I 3. OVOG ČLANA OPREDELJUJU SE U SKLADU SA PROPISIMA KOJIMA SE UREĐUJE KLASIFIKACIJA DELATNOSTI.
Član 41.
Ako su ispunjeni uslovi iz člana 40. ovog zakona, paušalni prihod se utvrđuje, u skladu sa sledećim kriterijumima i elementima:
1) visina prosečne mesečne zarade po zaposlenom u Republici, opštini, gradu i okrugu ostvarene u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje paušalni prihod;
1) VISINA PROSEČNE MESEČNE ZARADE PO ZAPOSLENOM U REPUBLICI, OPŠTINI, GRADSKOJ OPŠTINI, ODNOSNO GRADU U KOJEM NISU FORMIRANE GRADSKE OPŠTINE, OSTVARENE U GODINI KOJA PRETHODI GODINI ZA KOJU SE UTVRĐUJE PAUŠALNI PRIHOD;
2) mesto na kome se radnja nalazi;
3) opremljenost radnje;
4) broj zaposlenih radnika i angažovanih članova porodice;
5) tržišni uslovi u kojima se delatnost obavlja;
6) površina lokala;
7) starost obveznika i njegova radna sposobnost;
8) visina prihoda obveznika, koji pod istim ili sličnim uslovima obavlja istu ili sličnu delatnost;
9) ostale okolnosti koje utiču na ostvarivanje dobiti.
Kod utvrđivanja paušalnog prihoda, nadležni poreski organ uzima u obzir i sve dokaze, činjenice i podatke do kojih je došao putem kontrole i na drugi način.
Vlada Republike Srbije uređuje bliže uslove, kriterijume i elemente za paušalno oporezivanje.
Član 43.
Preduzetnici su dužni da vode poslovne knjige i da u njima iskazuju poslovne promene na način određen ovim zakonom.
Preduzetnici vode poslovne knjige po sistemu prostog knjigovodstva, u skladu sa ovim zakonom ili po sistemu dvojnog knjigovodstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo i revizija .
Preduzetnici – osnivači ortačke radnje dužni su da vode poslovne knjige po sistemu dvojnog knjigovodstva.
Preduzetnici koji porez plaćaju na paušalno utvrđen prihod dužni su da vode samo poslovnu knjigu o ostvarenom prometu.
Član 61.
Prihodom od kapitala smatraju se:
1) kamata po osnovu zajma, štednih i drugih depozita (oročenih ili po viđenju) i po osnovu dužničkih i sličnih hartija od vrednosti;
2) dividende i udeli u dobiti;
3) brisana („Službeni glasnik RS”, broj 93/12);
4) uzimanje iz imovine i korišćenje usluga privrednog društva od strane vlasnika privrednog društva za njihove privatne potrebe, izvršene u skladu sa zakonom (u daljem tekstu: uzimanje iz imovine privrednog društva);
5) primanje člana otvorenog investicionog fonda po osnovu prava na srazmerni deo prihoda od investicione jedinice tog fonda.
Kamatom, u smislu stava 1. tačka 1) ovog člana, smatra se i deo prihoda ostvaren kod otuđenja ili otkupa diskontne dužničke hartije od vrednosti koji predstavlja razliku između nabavne i prodajne cene, odnosno između nabavne i otkupne cene diskontne dužničke hartije od vrednosti.
Za diskontnu dužničku hartiju od vrednosti iz stava 2. ovog člana smatra se i bezkuponska dužnička hartija od vrednosti.
Kamatom po kuponskoj dužničkoj hartiji od vrednosti ne smatra se onaj deo razlike u ceni koji predstavlja kapitalni dobitak.
Ministar finansija bliže uređuje način utvrđivanja kamate i kapitalnog dobitka iz stava 4. ovog člana.
PRIHODOM OD KAPITALA SMATRAJU SE:
1) KAMATA PO OSNOVU ZAJMA, ŠTEDNIH I DRUGIH DEPOZITA (OROČENIH ILI PO VIĐENJU) I PO OSNOVU DUŽNIČKIH I SLIČNIH HARTIJA OD VREDNOSTI;
2) DIVIDENDA I UČEŠĆE U DOBITI;
3) PRINOS OD INVESTICIONE JEDINICE OTVORENOG INVESTICIONOG FONDA;
4) PRIHOD OD IZDAVANJA SOPSTVENIH NEPOKRETNOSTI.
DIVIDENDOM IZ STAVA 1. TAČKA 2) OVOG ČLANA SMATRA SE I LIKVIDACIONI OSTATAK IZNAD VREDNOSTI ULOŽENOG KAPITALA UTVRĐEN U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE OPOREZIVANJE DOBITI PRAVNIH LICA.
PRIHOD OD IZDAVANJA SOPSTVENIH NEPOKRETNOSTI IZ STAVA 1. TAČKA 4) OVOG ČLANA JE ZAKUPNINA U KOJU SE URAČUNAVA I VREDNOST SVIH IZVRŠENIH OBAVEZA I USLUGA NA KOJE SE OBAVEZAO ZAKUPAC, OSIM OBAVEZA PLAĆANJA TROŠKOVA NASTALIH TOKOM ZAKUPA A KOJI ZAVISE OD OBIMA POTROŠNJE ZAKUPCA (NPR. ELEKTRIČNE ENERGIJE, TELEFONA I SLIČNO).
IZUZETNO OD STAVA 3. OVOG ČLANA PRIHODI KOJE OD IZDAVANJA NEPOKRETNOSTI OSTVARI PREDUZETNIK KOJI OBAVLJA DELATNOST IZDAVANJA NEPOKRETNOSTI NE SMATRAJU SE PRIHODOM OD KAPITALA.
NEPOKRETNOSTIMA IZ STAVA 3. OVOG ČLANA, SMATRAJU SE:
ZEMLJIŠTE;
STAMBENE, POSLOVNE I DRUGE ZGRADE, STANOVI, POSLOVNE PROSTORIJE, GARAŽE I DRUGI (NADZEMNI I PODZEMNI) GRAĐEVINSKI OBJEKTI, ODNOSNO NJIHOVI DELOVI (U DALJEM TEKSTU: OBJEKTI).
Oporezivi prihod od kapitala čini ostvarena kamata iz člana 61. stav 1. tačka 1) ovog zakona, kao i pozitivna razlika ostvarena otuđenjem ili otkupom diskontne dužničke hartije od vrednosti iz člana 61. st. 2. i 3. ovog zakona, za period od dana sticanja do dana otuđenja ili otkupa te hartije.
Oporezivi prihod od kapitala iz člana 61. stav 1. tač. 2) do 5) ovog zakona čini prihod isplaćen (raspodeljen) obvezniku, odnosno ostvaren uzimanjem iz imovine privrednog društva, kao i primanje po osnovu prava člana otvorenog investicionog fonda na srazmerni deo prihoda od investicione jedinice. Ako je primanje ostvareno u nenovčanom obliku, vrednost tog primanja se procenjuje prema uporedivoj tržišnoj vrednosti.
OPOREZIVI PRIHOD OD KAPITALA ČINI NOVČANI ILI NENOVČANI IZNOS OSTVARENOG PRIHODA.
AKO SU PRIHODI OD KAPITALA OSTVARENI U NENOVČANOM OBLIKU, VREDNOST TIH PRIHODA SE UTVRĐUJE PREMA TRŽIŠNOJ VREDNOSTI PRAVA, DOBARA, ODNOSNO USLUGA NA DAN OSTVARIVANJA PRIHODA.
IZUZETNO OD ST. 1 I 2. OVOG ČLANA, OPOREZIVI PRIHOD OD KAPITALA IZ ČLANA 61. STAV 1. TAČKA 4) OVOG ZAKONA ČINI BRUTO PRIHOD UMANJEN ZA NORMIRANE TROŠKOVE U VISINI OD 25%, A AKO JE ON OSTVAREN IZNAJMLJIVANJEM STANOVA, SOBA I POSTELJA PUTNICIMA I TURISTIMA ZA KOJE JE PLAĆENA BORAVIŠNA TAKSA NORMIRANI TROŠKOVI SE PRIZNAJU U VISINI OD 50% BRUTO PRIHODA.
OBVEZNIKU POREZA NA PRIHODE OD KAPITALA IZ ČLANA 61. STAV 1. TAČKA 4) OVOG ZAKONA, NA NJEGOV ZAHTEV, UMESTO NORMIRANIH TROŠKOVA PRIZNAĆE SE STVARNI TROŠKOVI KOJE JE IMAO PRI OSTVARIVANJU I OČUVANJU PRIHODA, AKO ZA TO PODNESE DOKAZE.
Stopa poreza na prihode od kapitala iznosi 15%.
IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, STOPA POREZA NA PRIHODE OD KAPITALA IZ ČLANA 61. STAV 1. TAČKA 4) OVOG ZAKONA IZNOSI 20%.
Ne plaća se porez na prihode od kapitala na kamatu:
1) na dinarska sredstva po osnovu štednih i drugih depozita (oročenih ili po viđenju);
2) po osnovu dužničkih hartija od vrednosti, u smislu propisa kojima je uređeno tržište hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata, čiji je izdavalac Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije.
NE PLAĆA SE POREZ NA PRIHODE OD KAPITALA NA KAMATU:
1) NA DINARSKA SREDSTVA PO OSNOVU ŠTEDNIH I DRUGIH DEPOZITA (OROČENIH ILI PO VIĐENJU);
2) PO OSNOVU DUŽNIČKIH HARTIJA OD VREDNOSTI ČIJI JE IZDAVALAC REPUBLIKA, AUTONOMNA POKRAJINA, JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE ILI NARODNA BANKA SRBIJE.
Glava šesta
Porez na prihode od nepokretnosti
Prihodima od nepokretnosti smatraju se prihodi koje obveznik ostvari izdavanjem u zakup ili podzakup nepokretnosti, a naročito: zemljišta, stambenih i poslovnih zgrada, delova tih zgrada, stanova, delova stanova, poslovnih prostorija i garaža.
Prihode od nepokretnosti iz stava 1. ovog člana čine ostvarena zakupnina i vrednost svih realizovanih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac, odnosno podzakupac.
Obveznik poreza na prihode od nepokretnosti je fizičko lice koje izdavanjem u zakup ili podzakup nepokretnosti ostvari prihode po tom osnovu.
Obveznikom u smislu stava 1. ovog člana ne smatra se preduzetnik koji nepokretnosti izdaje u zakup ili podzakup u okviru obavljanja registrovane samostalne delatnosti.
Oporezivi prihod od nepokretnosti čini bruto prihod iz člana 66. stav 2. ovog zakona, umanjen za normirane troškove u visini od 20%.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, kod utvrđivanja oporezivog prihoda od nepokretnosti ostvarenog po osnovu iznajmljivanja stanova, soba i postelja putnicima i turistima za koje je plaćena boravišna taksa, normirani troškovi se priznaju u visini od 50% od bruto prihoda.
Obvezniku poreza na prihode od nepokretnosti, na njegov zahtev, umesto normiranih troškova priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.
Stvarnim troškovima smatra se i iznos jednogodišnje amortizacije, obračunate primenom proporcionalne metode po stopi iz nomenklature sredstava za amortizaciju.
Ako je obveznik zakupac koji nepokretnost izdaje u podzakup, od zakupnine koju ostvaruje odbija se zakupnina koju plaća zakupodavcu.
Stopa poreza na prihode od nepokretnosti iznosi 20%.
Ako je prijavljeni prihod od nepokretnosti manji od onog koji bi se mogao postići na tržištu, nadležni poreski organ će prihod od nepokretnosti utvrditi u visini prihoda koji se mogu postići na tržištu.
Kao prihod iz stava 1. ovog člana uzima se zakupnina koja se može postići prema mesnim prilikama, upoređivanjem sa zakupninom za slične objekte koji se izdaju u zakup pod približno sličnim uslovima.
Član 71.
Prihodi od nepokretnosti u vidu zakupnine koja je primljena za više godina odjednom, prilikom utvrđivanja prihoda, dele se na zahtev obveznika na onoliko jednakih delova koliki je broj godina za koju je zakupnina plaćena, a ne duže od pet.
U slučaju iz stava 1. ovog člana u svakoj godini oporezuje se srazmerni deo prihoda.
Član 72.
Kapitalnim dobitkom smatra se prihod koji obveznik ostvari prodajom, odnosno drugim prenosom uz naknadu (u daljem tekstu: prodaja):
1) stvarnih prava na nepokretnostima;
2) trajnog prava korišćenja i prava gradnje na gradskom građevinskom zemljištu;
3) autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine;
4) udela u imovini pravnih lica, akcija i ostalih hartija od vrednosti, osim dužničkih hartija od vrednosti;
5) investicione jedinice otkupljene od strane otvorenog investicionog fonda, saglasno zakonu koji uređuje investicione fondove;
6) investicione jedinice dobrovoljnog penzijskog fonda;
7) akumuliranih sredstava po osnovu programirane isplate sa računa člana dobrovoljnog penzijskog fonda.
Izuzetno od stava 1. tačka 4) ovog člana, kapitalnim dobitkom po osnovu kuponske dužničke hartije od vrednosti smatra se onaj deo razlike u ceni koji je utvrđen na način propisan aktom iz člana 61. stav 5. ovog zakona.
Kapitalnim dobitkom smatra se onaj prihod koji obveznik, kao član otvorenog, zatvorenog, odnosno privatnog investicionog fonda, ostvari kao razliku između kupovne i otkupne cene investicione jedinice, akcija, odnosno udela, saglasno zakonu koji uređuje investicione fondove.
Kapitalnim dobitkom smatra se onaj deo razlike između akumuliranih sredstava povučenih jednokratnom isplatom, programiranom isplatom ili kupovinom anuiteta iz dobrovoljnog penzijskog fonda i visine uplaćenog penzijskog doprinosa.
Kapitalni dobitak predstavlja razliku između prodajne cene prava, udela, odnosno hartija od vrednosti i njihove nabavne cene usklađene prema odredbama ovog zakona.
Kad je razlika iz stava 2. ovog člana negativna, u pitanju je kapitalni gubitak.
Obveznik koji je pravo, udeo ili hartiju od vrednosti pre prodaje držao u svom portfelju neprekidno najmanje deset godina, ne ostvaruje kapitalni dobitak njihovom prodajom.
KAPITALNI DOBITAK, ODNOSNO GUBITAK U SMISLU OVOG ZAKONA PREDSTAVLJA RAZLIKU IZMEĐU PRODAJNE CENE PRAVA, UDELA I HARTIJA OD VREDNOSTI I NJIHOVE NABAVNE CENE, OSTVARENU PRENOSOM:
1) STVARNIH PRAVA NA NEPOKRETNOSTIMA;
2) AUTORSKIH PRAVA, PRAVA SRODNIH AUTORSKOM PRAVU I PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE;
3) UDELA U KAPITALU PRAVNIH LICA, AKCIJA I OSTALIH HARTIJA OD VREDNOSTI, UKLJUČUJUĆI I INVESTICIONE JEDINICE, OSIM INVESTICIONIH JEDINICA DOBROVOLJNIH PENZIJSKIH FONDOVA.
POD PRENOSOM IZ STAVA 1. OVOG ČLANA SMATRA SE PRODAJA ILI DRUGI PRENOS UZ NOVČANU ILI NENOVČANU NAKNADU.
OBVEZNIK POREZA NA KAPITALNI DOBITAK JE SVAKO FIZIČKO LICE, UKLJUČUJUĆI I PREDUZETNIKA, KOJE JE IZVRŠILO PRENOS PRAVA, UDELA I HARTIJA OD VREDNOSTI IZ STAVA 1. OVOG ČLANA.
Kapitalni dobitak se ne utvrđuje i ne oporezuje kod prenosa prava, udela ili hartija od vrednosti u sledećim slučajevima:
1) brisana („Službeni glasnik RS”, broj 31/09)
2) ako se prenos vrši između bračnih drugova i krvnih srodnika u pravoj liniji;
3) ako se prenos vrši između razvedenih bračnih drugova, a u neposrednoj je vezi sa razvodom braka.
Kapitalni dobitak se ne utvrđuje i ne oporezuje na prihod ostvaren po osnovu prenosa dužničkih hartija od vrednosti, u smislu propisa kojima je uređeno tržište hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata, čiji je izdavalac Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije.
KAPITALNIM DOBITKOM, ODNOSNO GUBITKOM U SMISLU OVOG ZAKONA NE SMATRA SE RAZLIKA NASTALA PRENOSOM PRAVA, UDELA ILI HARTIJA OD VREDNOSTI, KADA:
1) SU STEČENI NASLEĐEM U PRVOM NASLEDNOM REDU;
2) SE PRENOS VRŠI IZMEĐU BRAČNIH DRUGOVA I KRVNIH SRODNIKA U PRAVOJ LINIJI;
3) SE PRENOS VRŠI IZMEĐU RAZVEDENIH BRAČNIH DRUGOVA, A U NEPOSREDNOJ JE VEZI SA RAZVODOM BRAKA;
4) SE VRŠI PRENOS DUŽNIČKIH HARTIJA OD VREDNOSTI ČIJI JE IZDAVALAC REPUBLIKA, AUTONOMNA POKRAJINA, JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE ILI NARODNA BANKA SRBIJE;
5) JE OBVEZNIK IZVRŠIO PRENOS PRAVA, UDELA ILI HARTIJA OD VREDNOSTI KOJE JE PRE PRENOSA IMAO U SVOM VLASNIŠTVU NEPREKIDNO NAJMANJE DESET GODINA.
Član 73.
Za svrhu određivanja kapitalnog dobitka, u smislu ovog zakona, prodajnom cenom se smatra ugovorena cena, odnosno tržišna cena koju utvrđuje nadležni poreski organ ako oceni da je ugovorena cena niža od tržišne.
Kao ugovorena, odnosno tržišna cena iz stava 1. ovog člana uzima se cena bez poreza na prenos apsolutnih prava.
Kod prenosa prava putem razmene za drugo pravo, prodajnom cenom se smatra tržišna cena prava koje se daje u razmenu.
Prodajnom cenom investicione jedinice smatra se otkupna cena investicione jedinice koja se sastoji od neto vrednosti imovine otvorenog društva po investicionoj jedinici na dan podnošenja zahteva člana fonda za otkup investicionih jedinica, uvećane za naknadu za kupovinu ukoliko je društvo za upravljanje naplaćuje, saglasno zakonu koji uređuje investicione fondove.
Kod povlačenja akumuliranih sredstava iz dobrovoljnog penzijskog fonda, prodajnom cenom se smatra iznos isplaćenih akumuliranih sredstava članu penzijskog fonda na ime njegovog udela u neto imovini penzijskog fonda, saglasno zakonu koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove.
Za svrhu određivanja kapitalnog dobitka, u smislu ovog zakona, nabavnom cenom se smatra cena po kojoj je obveznik stekao pravo, udeo, ili hartiju od vrednosti, odnosno cena koju je utvrdio poreski organ u skladu sa ovim zakonom.
Nabavna cena investicione jedinice sastoji se od neto vrednosti imovine otvorenog fonda po investicionoj jedinici na dan uplate, uvećane za naknadu za kupovinu ukoliko je društvo za upravljanje naplaćuje, saglasno zakonu koji uređuje investicione fondove.
Kod povlačenja akumuliranih sredstava iz dobrovoljnog penzijskog fonda, nabavnom cenom se smatra iznos novčanih sredstava po osnovu penzijskih doprinosa uplaćenih u dobrovoljni penzijski fond, odnosno iznos novčanih sredstava uplaćenih u dobrovoljni penzijski fond koji odgovara procentu sredstava povučenih programiranom isplatom.
Kod prodaje nepokretnosti koju je obveznik sam izgradio, nabavnu cenu iz stava 1. ovog člana čini iznos troškova izgradnje, a ako obveznik ne dokaže iznos troškova izgradnje, tržišna cena nepokretnosti koja je uzeta ili mogla biti uzeta kao osnovica poreza na imovinu u godini nastanka obaveze po osnovu poreza na imovinu.
Kod prodaje nepokretnosti u izgradnji, nabavnu cenu iz stava 1. ovog člana čini iznos troškova izgradnje koje je obveznik imao do dana prodaje.
Kod hartija od vrednosti koje su kotirane na berzi, nabavnom cenom iz stava 1. ovog člana smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, najniža zabeležena cena po kojoj se trgovalo u periodu od godinu dana koji prethodi prodaji hartije od vrednosti.
Kod hartija od vrednosti koje se ne kotiraju na berzi, nabavnom cenom iz stava 1. ovog člana smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, njena nominalna vrednost.
Nabavna cena iz stava 1. ovog člana uvećava se godišnjim indeksom potrošačkih cena od dana sticanja do dana prodaje, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, a u slučaju nepokretnosti i umanjuje po osnovu amortizacije, obračunate primenom proporcionalne metode po stopi iz nomenklature sredstava za amortizaciju.
Izuzetno od stava 8. ovog člana, kod prodaje nepokretnosti koju je obveznik sam izgradio i kod prodaje investicione jedinice, odnosno programirane isplate iz člana 72. stav 1. tač. 5), 6) i 7) ovog zakona, revalorizacija nabavne cene vrši se za ulaganje, odnosno izvršeno plaćanje za svaku godinu, prema priloženoj dokumentaciji, počevši od 1. januara naredne godine za izvršena ulaganja, odnosno plaćanja u prethodnoj godini, do dana prodaje. Za hartije od vrednosti koje su kotirane na berzi, čija je nabavna cena utvrđena kao najniža zabeležena cena iz stava 6. ovog člana, revalorizacija nabavne cene vrši se od narednog dana od dana kad je zabeležena najniža cena po kojoj se trgovalo, do dana prodaje.
ZA SVRHU ODREĐIVANJA KAPITALNOG DOBITKA, U SMISLU OVOG ZAKONA, NABAVNOM CENOM SE SMATRA CENA PO KOJOJ JE OBVEZNIK STEKAO PRAVO, UDEO ILI HARTIJU OD VREDNOSTI.
KOD PRENOSA NEPOKRETNOSTI KOJU JE OBVEZNIK SAM IZGRADIO, NABAVNU CENU IZ STAVA 1. OVOG ČLANA ČINI IZNOS TROŠKOVA IZGRADNJE, A AKO OBVEZNIK NE DOKAŽE IZNOS TROŠKOVA IZGRADNJE, OSNOVICA POREZA NA IMOVINU U GODINI NASTANKA OBAVEZE PO OSNOVU POREZA NA IMOVINU.
KOD PRENOSA NEPOKRETNOSTI U IZGRADNJI, NABAVNU CENU IZ STAVA 1. OVOG ČLANA ČINI IZNOS TROŠKOVA IZGRADNJE KOJE JE OBVEZNIK IMAO DO DANA PRENOSA I KOJE MOŽE DA DOKUMENTUJE.
NABAVNA VREDNOST INVESTICIONE JEDINICE SASTOJI SE OD NETO VREDNOSTI IMOVINE OTVORENOG FONDA PO INVESTICIONOJ JEDINICI NA DAN UPLATE, UVEĆANE ZA NAKNADU ZA KUPOVINU UKOLIKO JE DRUŠTVO ZA UPRAVLJANJE NAPLAĆUJE, SAGLASNO ZAKONU KOJI UREĐUJE INVESTICIONE FONDOVE.
KOD HARTIJA OD VREDNOSTI KOJE JE OBVEZNIK STEKAO KUPOVINOM, A KOJIMA SE TRGUJE NA REGULISANOM TRŽIŠTU KAPITALA U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE TRŽIŠTE KAPITALA (U DALJEM TEKSTU: HARTIJE OD VREDNOSTI KOJIMA SE TRGUJE NA TRŽIŠTU KAPITALA), NABAVNOM CENOM IZ STAVA 1. OVOG ČLANA SMATRA SE CENA KOJU OBVEZNIK DOKUMENTUJE KAO STVARNO PLAĆENU, ODNOSNO, AKO TO NE UČINI, NAJNIŽA ZABELEŽENA CENA PO KOJOJ SE TRGOVALO U PERIODU OD GODINU DANA OD DANA KOJI PRETHODI PRODAJI HARTIJE OD VREDNOSTI.
AKO U PERIODU IZ STAVA 5. NIJE BILO TRGOVINE TOM HARTIJOM OD VREDNOSTI, NABAVNOM CENOM SMATRA SE NAJNIŽA ZABELEŽENA CENA U PRVOJ PRETHODNOJ GODINI U KOJOJ JE BILO TRGOVANJA.
KOD HARTIJA OD VREDNOSTI KOJE JE OBVEZNIK STEKAO KUPOVINOM, A KOJIMA SE NE TRGUJE NA TRŽIŠTU KAPITALA, NABAVNOM CENOM IZ STAVA 1. OVOG ČLANA SMATRA SE CENA KOJU OBVEZNIK DOKUMENTUJE KAO STVARNO PLAĆENU, ODNOSNO, AKO TO NE UČINI, NJENA NOMINALNA VREDNOST, A AKO JE REČ O AKCIJAMA BEZ NOMINALNE VREDNOSTI, SRAZMERNI DEO NETO IMOVINE DRUŠTVA U MOMENTU STICANJA.
NABAVNA CENA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA UVEĆAVA SE GODIŠNJIM INDEKSOM POTROŠAČKIH CENA OD DANA STICANJA DO DANA PRENOSA, PREMA PODACIMA REPUBLIČKOG ORGANA NADLEŽNOG ZA POSLOVE STATISTIKE.
IZUZETNO OD STAVA 8. OVOG ČLANA KOD PRENOSA NEPOKRETNOSTI KOJU JE OBVEZNIK SAM IZGRADIO, NABAVNA CENA REVALORIZUJE SE ZA SVAKU GODINU POČEVŠI OD 1. JANUARA GODINE KOJA SLEDI GODINI U KOJOJ JE IZVRŠENO ULAGANJE DO DANA PRENOSA.
ZA HARTIJE OD VREDNOSTI KOJIMA SE TRGUJE NA TRŽIŠTU KAPITALA ČIJA JE NABAVNA CENA UTVRĐENA KAO NAJNIŽA ZABELEŽENA CENA IZ STAVA 5, ODNOSNO STAVA 6. OVOG ČLANA, NABAVNA CENA REVALORIZUJE SE OD NAREDNOG DANA OD DANA KAD JE ZABELEŽENA NAJNIŽA CENA PO KOJOJ SE TRGOVALO DO DANA PRENOSA.
Član 79a
Povlačenje akumuliranih sredstava po osnovu udela člana u neto imovini dobrovoljnog penzijskog fonda koja se, po nalogu i za račun člana fonda ulaže u kupovinu anuiteta u društvu za osiguranje saglasno zakonu koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove, oslobađa se poreza na kapitalni dobitak.
Član 82.
Obveznik poreza na prihode od davanja u zakup opreme, transportnih sredstava i drugih pokretnih stvari je fizičko lice koje te stvari daje u zakup.
Bruto prihodi od davanja u zakup opreme, transportnih sredstava i drugih pokretnih stvari obuhvataju ostvarenu zakupninu i vrednost svih realizovanih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac.
Oporezivi prihod od izdavanja u zakup pokretnih stvari utvrđuje se odbijanjem normiranih troškova od bruto prihoda u visini od 20%.
Obvezniku koji to zahteva i dokumentuje, poreski organ će umesto normiranih troškova priznati troškove amortizacije, finansiranja, investicionog i tekućeg održavanja imovine i druge stvarne troškove koje je imao u vezi sa stvarima koje je dao u zakup.
Ako je prijavljeni prihod od davanja u zakup pokretnih stvari manji od onog koji bi uobičajeno mogao da se postigne na tržištu, nadležni poreski organ će ovaj prihod utvrditi u visini prihoda koji bi se mogao postići na tržištu, u skladu sa članom 70. ovog zakona.
Član 83.
Obveznik poreza na dobitke od igara na sreću je fizičko lice koje ostvari dobitak od igara koje se smatraju igrama na sreću u smislu zakona koji uređuje KOJIM SE UREĐUJU igre na sreću.
Oporezivi prihod za dobitke od igara na sreću predstavlja svaki pojedinačni dobitak od igara na sreću, osim onih koji su oslobođeni ovim zakonom.
Pojedinačnim dobitkom u smislu stava 2. ovog člana smatra se ukupan dobitak po svim kombinacijama u igrama na sreću sa više kombinacija.
Ako se dobitak sastoji od stvari i prava, oporezivi prihod iz stava 2. ovog člana predstavlja tržišna vrednost stvari ili prava u momentu kada je dobitak ostvaren.
Porez na dobitke od igara na sreću ne plaća se na:
1) pojedinačno ostvaren dobitak od igara na sreću do iznosa od 26.066 dinara;
2) lutrijske zgoditke po javnim zajmovima;
3) ostvaren dobitak od igara koje se priređuju u igračnicama (kazinima) i na automatima.
POREZ NA DOBITKE OD IGARA NA SREĆU NE PLAĆA SE NA POJEDINAČNO OSTVAREN DOBITAK DO IZNOSA OD 11.000 DINARA.
Član 84.
Obveznik poreza na prihode od osiguranja lica je fizičko lice koje ostvari naknadu iz osiguranja lica.
Oporezivi prihod od osiguranja lica predstavlja vrednost isplaćene naknade iz osiguranja lica umanjenu za iznos novčanih sredstava uplaćenih po osnovu premija osiguranja, ako nije izuzeta od oporezivanja u skladu sa članom 9. stav 1. tačka 7) ovog zakona.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, oporezivi prihod od osiguranja lica, u slučaju kad se povučena akumulirana sredstva po osnovu udela člana u neto imovini dobrovoljnog penzijskog fonda, po nalogu i za račun člana fonda, ulože u kupovinu anuiteta u društvu za osiguranje saglasno zakonu koji uređuje dobrovoljne penzijske fondove i penzijske planove, predstavlja vrednost isplaćene naknade iz osiguranja lica umanjenu za iznos uplaćenih sredstava po osnovu sticanja investicionih jedinica dobrovoljnog penzijskog fonda POVUČENIH AKUMULIRANIH SREDSTAVA ULOŽENIH U KUPOVINU ANUITETA.
IZNOS UPLAĆENIH SREDSTAVA PO OSNOVU STICANJA INVESTICIONIH JEDINICA DOBROVOLJNOG PENZIJSKOG FONDA IZ STAVA 3. OVOG ČLANA, UVEĆAVA SE GODIŠNJIM INDEKSOM POTROŠAČKIH CENA OD DANA KADA SE POVUČENA AKUMULIRANA SREDSTVA PO OSNOVU UDELA ČLANA U NETO IMOVINI DOBROVOLJNOG PENZIJSKOG FONDA ULOŽE U KUPOVINU ANUITETA U DRUŠTVU ZA OSIGURANJE DO DANA ISPLATE NAKNADE IZ OSIGURANJA LICA, PREMA PODACIMA REPUBLIČKOG ORGANA NADLEŽNOG ZA POSLOVE STATISTIKE.
Član 85.
Ostalim prihodima u smislu ovog zakona smatraju se i drugi prihodi koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, a naročito:
1) prihodi po osnovu ugovora o delu;
2) prihodi po osnovu ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova zaključenih preko omladinske ili studentske zadruge sa licem do navršenih 26 godina života ako je na školovanju u ustanovama srednjeg, višeg ili visokog obrazovanja;
3) prihodi po osnovu dopunskog rada;
4) prihodi po osnovu trgovinskog zastupanja;
5) brisana („Službeni glasnik RS”, broj 50/11)
6) primanja članova upravnog i nadzornog odbora, odnosno organa uprave pravnog lica;
7) naknada poslanicima i odbornicima;
8) naknada u vezi sa izvršavanjem poslova odbrane, civilne zaštite i zaštite od elementarnih nepogoda;
9) primanja stečajnih upravnika, sudskih veštaka, sudija porotnika i sudskih tumača;
10) prihodi po osnovu prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, prikupljanja i prodaje šumskih plodova i lekovitog bilja, uzgajanja i prodaje pečuraka, uzgoja i prodaje pčelinjeg roja (pčela), uzgoja i prodaje puževa, odnosno po osnovu prodaje drugih dobara ostvarenih obavljanjem privremenih ili povremenih poslova, ako nisu oporezovani kao prihodi od samostalne delatnosti, odnosno kao prihodi od poljoprivrede i šumarstva u smislu ovog zakona;
11) nagrade, novčane pomoći i druga davanja fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca; , a koja po svojoj prirodi čine dohodak fizičkih lica;
12) primanja iz člana 9. ovog zakona iznad propisanih neoporezivih iznosa;
13) naknade troškova i drugi rashodi licima koja nisu zaposlena kod isplatioca;
14) svi drugi prihodi koji nisu oporezovani po drugom osnovu ili nisu izuzeti od oporezivanja ili oslobođeni plaćanja poreza po ovom zakonu.
Obveznik poreza na druge prihode je fizičko lice koje ostvari prihode iz stava 1. ovog člana.
Oporezivi prihod za prihode iz stava 1 ovog člana čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 20%.
Izuzetno od stava 1. tačka 13) ovog člana, porez na druge prihode ne plaća se na dokumentovane naknade troškova po osnovu službenih putovanja, najviše do iznosa tih troškova koji su izuzeti od plaćanja poreza na zarade za zaposlene po članu 18. tač. 2) do 4) ovog zakona, ako se isplata vrši fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca, i to:
1) upućenim, odnosno pozvanim od strane državnog organa ili organizacije, sa pravom naknade troškova, nezavisno od toga iz kojih sredstava se vrši isplata;
2) članovima predstavničkih i izvršnih tela Republike, teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, u vezi sa vršenjem funkcije;
3) upućenim na rad u Republiku, po nalogu inostranog poslodavca, a u vezi sa delatnošću domaćeg isplatioca;
4) ako dobrovoljno, odnosno po pozivu sarađuju u humanitarne, zdravstvene, vaspitno – obrazovne, kulturne, sportske, naučno – istraživačke, verske i druge svrhe, odnosno sarađuju u sindikalnim organizacijama, privrednim komorama, političkim strankama, savezima i udruženjima, nevladinim i u drugim nedobitnim organizacijama, pri čemu ne ostvaruju bilo koju drugu naknadu po osnovu te saradnje.
Izuzetno od stava 1. tač. 13) i 14) ovog člana, porez na druge prihode ne plaća se na primanje fizičkog lica kada banka, pošto je prethodno preduzela sve radnje u vidu zakonom propisanih mera radi obezbeđenja i naplate svog potraživanja po osnovu stambenog kredita, o čemu mora da postoji verodostojna dokumentacija, izvrši otpis svog potraživanja prema fizičkom licu – klijentu u slučaju ako:
1) nastanu okolnosti koje su takve prirode da stvarno onemogućavaju banku kao poverioca da u celosti naplati svoje obezbeđeno potraživanje;
2) su banka i klijent zaključili poravnanje prema kojem se klijent obavezao da stan koji je dobio kredit proda po ceni koja je približna uobičajenoj tržišnoj ceni nepokretnosti koja se može postići neposrednom pogodbom – prodajom te nepokretnosti u dobroj veri u vreme prodaje i iznos postignute prodajne cene uplati banci na ime vraćanja kredita, a banka izvrši otpis onog dela svog potraživanja po kreditu ako je prodajna cena stana koju je klijent postigao manja od ukupnog potraživanja banke po osnovu tog kredita.
Na druge prihode koje ostvari član učeničke zadruge, član omladinske ili studentske zadruge do navršenih 26 godina života ako je na školovanju u institucijama za srednje, više i visoko obrazovanje, kao i fizičko lice po osnovu prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, šumskih plodova i lekovitog bilja, obračunati porez umanjuje se za 40%.
Porez na druge prihode plaća se i na primanja koja, saglasno zakonu koji uređuje rad, ostvari zaposleni po osnovu učešća u dobiti ostvarenoj u poslovnoj godini.
OSTALIM PRIHODIMA U SMISLU OVOG ZAKONA SMATRAJU SE I DRUGI PRIHODI KOJI PO SVOJOJ PRIRODI ČINE DOHODAK FIZIČKOG LICA, KOJI NISU OPOREZIVI PO DRUGOM OSNOVU U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, A NAROČITO:
1) PRIHODI PO OSNOVU UGOVORA O DELU;
2) PRIHODI PO OSNOVU UGOVORA O OBAVLJANJU PRIVREMENIH I POVREMENIH POSLOVA ZAKLJUČENIH PREKO OMLADINSKE ILI STUDENTSKE ZADRUGE SA LICEM DO NAVRŠENIH 26 GODINA ŽIVOTA AKO JE NA ŠKOLOVANJU U USTANOVAMA SREDNJEG, VIŠEG ILI VISOKOG OBRAZOVANJA;
3) PRIHODI PO OSNOVU DOPUNSKOG RADA;
4) PRIHODI PO OSNOVU TRGOVINSKOG ZASTUPANJA;
5) PRIMANJA ČLANOVA ORGANA UPRAVE PRAVNOG LICA;
6) NAKNADA POSLANICIMA I ODBORNICIMA;
7) NAKNADA U VEZI SA IZVRŠAVANJEM POSLOVA ODBRANE, CIVILNE ZAŠTITE I ZAŠTITE OD ELEMENTARNIH NEPOGODA;
8) PRIMANJA STEČAJNIH UPRAVNIKA, SUDSKIH VEŠTAKA, SUDIJA POROTNIKA I SUDSKIH TUMAČA;
9) PRIHODI PO OSNOVU PRIKUPLJANJA I PRODAJE SEKUNDARNIH SIROVINA, PRIKUPLJANJA I PRODAJE ŠUMSKIH PLODOVA I LEKOVITOG BILJA, UZGAJANJA I PRODAJE PEČURAKA, UZGOJA I PRODAJE PČELINJEG ROJA (PČELA), UZGOJA I PRODAJE PUŽEVA, ODNOSNO PO OSNOVU PRODAJE DRUGIH DOBARA OSTVARENIH OBAVLJANJEM PRIVREMENIH ILI POVREMENIH POSLOVA;
10) NAGRADE, NOVČANE POMOĆI I DRUGA DAVANJA FIZIČKIM LICIMA KOJA NISU ZAPOSLENA KOD ISPLATIOCA;
11) PRIMANJA IZ ČLANA 9. OVOG ZAKONA IZNAD PROPISANIH NEOPOREZIVIH IZNOSA;
12) NAKNADE TROŠKOVA I DRUGI RASHODI LICIMA KOJA NISU ZAPOSLENA KOD ISPLATIOCA;
13) UZIMANJE IZ IMOVINE I KORIŠĆENJE USLUGA PRIVREDNOG DRUŠTVA OD STRANE VLASNIKA DRUŠTVA ZA NJIHOVE PRIVATNE POTREBE;
14) PRIMANJA KOJA, SAGLASNO ZAKONU KOJI UREĐUJE RAD, OSTVARI ZAPOSLENI PO OSNOVU UČEŠĆA U DOBITI OSTVARENOJ U POSLOVNOJ GODINI;
15) PRIHODI KOJE OSTVARI FIZIČKO LICE IZDAVANJEM NEPOKRETNOSTI U PODZAKUP;
16) SVI DRUGI PRIHODI, OSIM PRIHODA OD POLJOPRIVREDE I ŠUMARSTVA FIZIČKOG LICA KOJE DOPRINOSE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE PLAĆA PO REŠENJU U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJU DOPRINOSI ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE, KOJI NISU OPOREZOVANI PO DRUGOM OSNOVU ILI NISU IZUZETI OD OPOREZIVANJA ILI OSLOBOĐENI PLAĆANJA POREZA PO OVOM ZAKONU.
OBVEZNIK POREZA NA DRUGE PRIHODE JE FIZIČKO LICE KOJE OSTVARI PRIHODE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA.
OPOREZIVI PRIHOD ZA PRIHODE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA ČINI BRUTO PRIHOD UMANJEN ZA NORMIRANE TROŠKOVE U VISINI OD 20%.
IZUZETNO OD STAVA 3. OVOG ČLANA, OPOREZIVI PRIHOD IZ STAVA 1. TAČKA 15) ČINI BRUTO PRIHOD UMANJEN ZA IZNOS PLAĆENE ZAKUPNINE.
IZUZETNO OD STAVA 1. TAČKA 12) OVOG ČLANA, POREZ NA DRUGE PRIHODE NE PLAĆA SE NA DOKUMENTOVANE NAKNADE TROŠKOVA PO OSNOVU SLUŽBENIH PUTOVANJA, NAJVIŠE DO IZNOSA TIH TROŠKOVA KOJI SU IZUZETI OD PLAĆANJA POREZA NA ZARADE ZA ZAPOSLENE PO ČLANU 18. STAV 1. TAČ. 2) DO 4) OVOG ZAKONA, AKO SE ISPLATA VRŠI FIZIČKIM LICIMA, ODNOSNO ZA FIZIČKA LICA KOJA NISU ZAPOSLENA KOD ISPLATIOCA, I TO:
1) UPUĆENIM, ODNOSNO POZVANIM OD STRANE DRŽAVNOG ORGANA ILI ORGANIZACIJE, SA PRAVOM NAKNADE TROŠKOVA, NEZAVISNO OD TOGA IZ KOJIH SREDSTAVA SE VRŠI ISPLATA;
2) ČLANOVIMA PREDSTAVNIČKIH I IZVRŠNIH TELA REPUBLIKE, TERITORIJALNE AUTONOMIJE I LOKALNE SAMOUPRAVE, U VEZI SA VRŠENJEM FUNKCIJE;
3) UPUĆENIM NA RAD U REPUBLIKU, PO NALOGU INOSTRANOG POSLODAVCA, A U VEZI SA DELATNOŠĆU DOMAĆEG ISPLATIOCA;
4) UPUĆENIM KOD ISPLATIOCA PO NALOGU POSLODAVCA A U VEZI SA DELATNOŠĆU POSLODAVCA;
5) AKO DOBROVOLJNO, ODNOSNO PO POZIVU SARAĐUJU U HUMANITARNE, ZDRAVSTVENE, VASPITNO – OBRAZOVNE, KULTURNE, SPORTSKE, NAUČNO – ISTRAŽIVAČKE, VERSKE I DRUGE SVRHE, ODNOSNO SARAĐUJU U SINDIKALNIM ORGANIZACIJAMA, PRIVREDNIM KOMORAMA, POLITIČKIM STRANKAMA, SAVEZIMA I UDRUŽENJIMA, NEVLADINIM I U DRUGIM NEDOBITNIM ORGANIZACIJAMA, PRI ČEMU NE OSTVARUJU BILO KOJU DRUGU NAKNADU PO OSNOVU TE SARADNJE.
IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, POREZ NA DRUGE PRIHODE NE PLAĆA SE NA PRIMANJE FIZIČKOG LICA – KLIJENTA BANKE (U DALJEM TEKSTU: DUŽNIK) KADA BANKA OTPIŠE POTRAŽIVANJE PREMA DUŽNIKU POD SLEDEĆIM USLOVIMA:
1) DA SU TROŠKOVI UTUŽENJA TOG DUŽNIKA VEĆI OD UKUPNOG IZNOSA POTRAŽIVANJA BANKE OD OVOG DUŽNIKA;
2) DA SE OVAJ OTPIS PRIZNAJE KAO RASHOD U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE POREZ NA DOBIT PRAVNIH LICA.
POREZ NA DRUGE PRIHODE NE PLAĆA SE NI U SLUČAJU OTPISA PREOSTALOG DELA POTRAŽIVANJA BANKE OD DUŽNIKA KOJI JE U SKLADU SA UGOVOROM O PORAVNANJU ZAKLJUČENOG SA BANKOM PRODAO NEPOKRETNOST ZA KOJU JE DOBIO KREDIT PO VREDNOSTI KOJA JE PRIBLIŽNA UOBIČAJENOJ TRŽIŠNOJ VREDNOSTI ODGOVARAJUĆE NEPOKRETNOSTI, A KOJU JE U CELINI UPLATIO BANCI NA IME VRAĆANJA KREDITA, ALI KOJA JE MANJA OD POTRAŽIVANJA BANKE PO OSNOVU TOG KREDITA, POD USLOVOM DA JE PREMA PRAVILIMA NARODNE BANKE SRBIJE TO POTRAŽIVANJE SVRSTANO U POTRAŽIVANJA ZA KOJE SE UTVRĐUJE 100% REZERVE ZA PROCENJENE GUBITKE.
NA DRUGE PRIHODE KOJE OSTVARI ČLAN UČENIČKE ZADRUGE, ČLAN OMLADINSKE ILI STUDENTSKE ZADRUGE DO NAVRŠENIH 26 GODINA ŽIVOTA AKO JE NA ŠKOLOVANJU U INSTITUCIJAMA ZA SREDNJE, VIŠE I VISOKO OBRAZOVANJE, KAO I FIZIČKO LICE PO OSNOVU PRIKUPLJANJA I PRODAJE SEKUNDARNIH SIROVINA, ŠUMSKIH PLODOVA I LEKOVITOG BILJA, OBRAČUNATI POREZ UMANJUJE SE ZA 40%.
Godišnji porez na dohodak građana plaćaju fizička lica – rezidenti, uključujući i stranca – rezidenta, koji su u kalendarskoj godini ostvarili dohodak veći od trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Dohotkom iz stava 1. ovog člana smatra se godišnji zbir:
1) zarada iz čl. 13. do 14b ovog zakona;
2) oporezivog prihoda od samostalne delatnosti iz čl. 33. i 40. ovog zakona;
3) oporezivog prihoda od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine iz čl. 55. i 60. ovog zakona;
4) oporezivog prihoda od nepokretnosti iz čl. 68. i 70. ovog zakona;
5) oporezivog prihoda od davanja u zakup pokretnih stvari iz člana 82. st. 3. do 5. ovog zakona;
6) brisana („Službeni glasnik RS”, broj 93/12)
7) oporezivog prihoda sportista i sportskih stručnjaka iz člana 84a ovog zakona;
8) oporezivih drugih prihoda iz člana 85. ovog zakona;
9) prihoda po osnovima iz tač. 1) do 8) ovog stava, ostvarenih i oporezovanih u drugoj državi.
Zarade iz stava 2. tačka 1) ovog člana i oporezivi prihodi iz tač. 3), 7) i 8) tog stava umanjuju se za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici na teret lica koje je ostvarilo zaradu, odnosno oporezive prihode, a oporezivi prihodi iz tač. 2), 4) i 5) tog stava umanjuju se za porez plaćen na te prihode u Republici.
Zarade iz stava 2. tačka 1) ovog člana i oporezivi prihodi iz tač. 3), 7) i 8) tog stava umanjuju se za doprinose za obavezno socijalno osiguranje najviše do iznosa doprinosa plaćenih na teret lica koje je ostvarilo zaradu, odnosno oporezive prihode, na iznos najviše godišnje osnovice doprinosa za godinu za koju se utvrđuje godišnji porez na dohodak građana.
Prihodi iz stava 2. tačka 9) ovog člana umanjuju se za porez plaćen u drugoj državi.
Dohodak za oporezivanje čini razlika između dohotka utvrđenog u skladu sa st. 2. do 5. ovog člana i neoporezivog iznosa iz stava 1. ovog člana.
GODIŠNJI POREZ NA DOHODAK GRAĐANA PLAĆAJU FIZIČKA LICA KOJA SU U KALENDARSKOJ GODINI OSTVARILA DOHODAK VEĆI OD TROSTRUKOG IZNOSA PROSEČNE GODIŠNJE ZARADE PO ZAPOSLENOM ISPLAĆENE U REPUBLICI U GODINI ZA KOJU SE UTVRĐUJE POREZ, PREMA PODACIMA REPUBLIČKOG ORGANA NADLEŽNOG ZA POSLOVE STATISTIKE, I TO:
1) REZIDENTI ZA DOHODAK OSTVAREN NA TERITORIJI REPUBLIKE I U DRUGOJ DRŽAVI;
2) NEREZIDENTI ZA DOHODAK OSTVAREN NA TERITORIJI REPUBLIKE.
DOHOTKOM IZ STAVA 1. OVOG ČLANA SMATRA SE GODIŠNJI ZBIR:
1) ZARADA IZ ČL. 13. DO 14B OVOG ZAKONA;
2) OPOREZIVOG PRIHODA OD SAMOSTALNE DELATNOSTI IZ ČL. 33. I 40. OVOG ZAKONA;
3) OPOREZIVOG PRIHODA OD AUTORSKIH PRAVA, PRAVA SRODNIH AUTORSKOM PRAVU I PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE IZ ČL. 55. I 60. OVOG ZAKONA;
4) OPOREZIVOG PRIHODA OD IZDAVANJA NEPOKRETNOSTI IZ ČLANA 63. STAV 3. OVOG ZAKONA;
5) OPOREZIVOG PRIHODA OD DAVANJA U ZAKUP POKRETNIH STVARI IZ ČLANA 82. ST. 3. I 4. OVOG ZAKONA;
6) OPOREZIVOG PRIHODA SPORTISTA I SPORTSKIH STRUČNJAKA IZ ČLANA 84A OVOG ZAKONA;
7) OPOREZIVIH DRUGIH PRIHODA IZ ČLANA 85. OVOG ZAKONA;
8) PRIHODA PO OSNOVIMA IZ TAČ. 1) DO 7) OVOG STAVA, OSTVARENIH I OPOREZOVANIH U DRUGOJ DRŽAVI ZA OBVEZNIKE IZ STAVA 1. TAČKA 1) OVOG ČLANA.
ZARADE IZ STAVA 2. TAČKA 1) OVOG ČLANA I OPOREZIVI PRIHODI IZ TAČ. 2), 3), 6) I 7) TOG STAVA UMANJUJU SE ZA POREZ I DOPRINOSE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE PLAĆENE U REPUBLICI NA TERET LICA KOJE JE OSTVARILO ZARADU, ODNOSNO OPOREZIVE PRIHODE, A OPOREZIVI PRIHODI IZ TAČ. 4) I 5) TOG STAVA UMANJUJU SE ZA POREZ PLAĆEN NA TE PRIHODE U REPUBLICI.
DOHODAK IZ STAVA 2. OVOG ČLANA UVEĆAVA SE ZA IZNOS KOJI SE, U KALENDARSKOJ GODINI ZA KOJU SE UTVRĐUJE GODIŠNJI POREZ, OBVEZNIKU ISPLATI PO OSNOVU POVRAĆAJA DOPRINOSA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE DOPRINOSE ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE.
PRIHODI IZ STAVA 2. TAČKA 8) OVOG ČLANA UMANJUJU SE ZA POREZ PLAĆEN U DRUGOJ DRŽAVI.
DOHODAK ZA OPOREZIVANJE ČINI RAZLIKA IZMEĐU DOHOTKA UTVRĐENOG U SKLADU SA ST. 2. DO 5. OVOG ČLANA I NEOPOREZIVOG IZNOSA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA.
Deo četvrti
Utvrđivanje i naplata poreza PODNOŠENJE PORESKE PRIJAVE, UTVRĐIVANJE I NAPLATA POREZA
Član 92.
Obveznik godišnjeg poreza na dohodak građana dužan je da za ostvareni dohodak u godini za koju se vrši utvrđivanje poreza podnese poresku prijavu sa tačnim podacima nadležnom poreskom organu po isteku te godine, a najkasnije do 15. marta MAJA naredne godine (u daljem tekstu: godišnja prijava).
Član 93.
Preduzetnik i obveznik poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, koji vode poslovne knjige, dužni su da poresku prijavu i poreski bilans, sa tačnim podacima, podnesu nadležnom poreskom organu najkasnije do 15. marta naredne godine.
PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE U SKLADU SA ČLANOM 43. STAV 2. OVOG ZAKONA DUŽAN JE DA PORESKU PRIJAVU I PORESKI BILANS PODNESE NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU NAJKASNIJE DO 15. MARTA GODINE KOJA SLEDI GODINU ZA KOJU SE UTVRĐUJE POREZ.
Uz poresku prijavu i poreski bilans, obveznici iz stava 1. ovog člana dužni su da nadležnom poreskom organu dostave i finansijske izveštaje koje podnose nadležnom organu u skladu sa propisima kojima se uređuje računovodstvo i revizija (bilans stanja, bilans uspeha) ako vode dvojno knjigovodstvo, odnosno bilans uspeha ako vode prosto knjigovodstvo, kao i dokumentaciju koju nadležni organ zatraži u skladu sa propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija.
Preduzetnik koji porez plaća na paušalni prihod, kome se u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje poreza značajnije izmeni obim poslovanja, odnosno prometa i drugi uslovi od uticaja na ostvarivanje prava na paušalno oporezivanje i visinu poreske obaveze, dužan je da podnese poresku prijavu najkasnije do 31. januara godine za koju se utvrđuje porez.
Član 94.
Preduzetnik koji u toku godine započne obavljanje samostalne delatnosti, dužan je da podnese poresku prijavu, u kojoj će dati procenu prihoda i rashoda, odnosno procenu prometa do kraja prve poslovne godine, najkasnije u roku od 15 dana od dana upisa u registar nadležnog organa., odnosno od početka obavljanja delatnosti.
Obveznik koji u toku godine trajno, odnosno privremeno odjavi obavljanje samostalne delatnosti, dužan je da podnese poresku prijavu za konačno utvrđivanje poreza, odnosno za utvrđivanje poreza do dana odjave, u roku od 30 dana od dana prestanka, obavljanja delatnosti.
Preduzetnik iz stava 2. ovog člana koji vodi poslovne knjige dužan je da uz poresku prijavu podnese i poreski bilans., kao i dokumentaciju iz člana 93. stav 2. ovog zakona.
PREDUZETNIK KOJI U TOKU GODINE ZAPOČNE OBAVLJANJE SAMOSTALNE DELATNOSTI, DUŽAN JE DA PODNESE PORESKU PRIJAVU U KOJOJ ĆE DATI PROCENU PRIHODA I RASHODA, ODNOSNO PROCENU PROMETA DO KRAJA PRVE POSLOVNE GODINE, KAO I PROCENU MESEČNE AKONTACIJE POREZA, NAJKASNIJE U ROKU OD 15 DANA OD DANA UPISA U REGISTAR NADLEŽNOG ORGANA.
PREDUZETNIK KOJI U TOKU GODINE PRESTANE, ODNOSNO PREKINE OBAVLJANJE SAMOSTALNE DELATNOSTI, DUŽAN JE DA PODNESE PORESKU PRIJAVU ZA UTVRĐIVANJE POREZA U ROKU OD 30 DANA OD DANA PRESTANKA, ODNOSNO PREKIDA OBAVLJANJA DELATNOSTI.
PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE DUŽAN JE DA U PORESKOJ PRIJAVI IZ STAVA 2. OVOG ČLANA ISKAŽE I IZNOS OBRAČUNATOG I PLAĆENOG POREZA U PORESKOM PERIODU DO DANA PREKIDA, ODNOSNO PRESTANKA OBAVLJANJA SAMOSTALNE DELATOSTI, KAO I DA UZ PORESKU PRIJAVU PODNESE I PORESKI BILANS.
Preduzetnik kome prestane status obveznika poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, uz zahtev za paušalno oporezivanje iz člana 42. stav 1. ovog zakona, dužan je da podnese i poresku prijavu u roku od 15 dana od dana prijema akta nadležnog poreskog organa kojim se potvrđuje brisanje iz evidencije za porez na dodatu vrednost.
Član 95.
Obveznik koji u toku godine ostvari ili započne ostvarivanje prihoda na kapitalne dobitke i ostale prihode na koje se porez ne plaća po odbitku, dužan je da podnese poresku prijavu najkasnije u roku od 15 dana od početka ostvarivanja prihoda.
Preduzetnik koji porez plaća na paušalno utvrđen prihod dužan je da posebno podnese poresku prijavu za prihode na kapitalne dobitke iz čl. 72. do 76. ovog zakona.
Obveznik poreza na prihode od nepokretnosti iz člana 67. ovog zakona, kao i obveznik poreza na prihode od davanja u zakup pokretnih stvari iz člana 82. ovog zakona, dužni su da podnesu poresku prijavu i u slučaju kada se ovaj porez plaća po odbitku, najkasnije u roku od 15 dana od dana zaključenja ugovora o zakupu, odnosno podzakupu.
OBVEZNIK KOJI U TOKU GODINE IZVRŠI PRENOS PRAVA PO OSNOVU KOJEG MOŽE NASTATI KAPITALNI DOBITAK ILI GUBITAK U SKLADU SA OVIM ZAKONOM DUŽAN JE DA PODNESE PORESKU PRIJAVU NAJKASNIJE U ROKU OD 30 DANA OD:
1) DANA ZAKLJUČENJA UGOVORA O PRENOSU STVARNIH PRAVA NA NEPOKRETNOSTIMA, UGOVORA O PRENOSU AUTORSKIH PRAVA, PRAVA SRODNIH AUTORSKOM PRAVU I PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE, KAO I UDELA U KAPITALU PRAVNIH LICA;
2) ISTEKA SVAKOG KALENDARSKOG POLUGODIŠTA U KOJEM JE IZVRŠEN PRENOS HARTIJA OD VREDNOSTI.
IZUZETNO OD STAVA 1. TAČKA 1) OVOG ČLANA ROK ZA PODNOŠENJE PORESKE PRIJAVE JE 120 DANA OD DANA PRODAJE NEPOKRETNOSTI PO OSNOVU KOJE OBVEZNIK MOŽE DA OSTVARI PRAVO NA PORESKO OSLOBOĐENJE SAGLASNO ČLANU 79. STAV 1. OVOG ZAKONA.
IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA ZA PRENOS PRAVA KOJE JE PREDUZETNIK EVIDENTIRAO U POSLOVNIM KNJIGAMA NE PODNOSI SE PORESKA PRIJAVA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, VEĆ SE PODACI O KAPITALNOM DOBITKU, ODNOSNO GUBITKU ISKAZUJU U PORESKOM BILANSU.
OBVEZNIK POREZA NA PRIHODE OD IZDAVANJA NEPOKRETNOSTI, KAO I OBVEZNIK POREZA NA PRIHODE OD DAVANJA U ZAKUP POKRETNIH STVARI, DUŽNI SU DA PODNESU PORESKU PRIJAVU NAJKASNIJE U ROKU OD 30 DANA OD DANA ZAKLJUČENJA UGOVORA O IZDAVANJU NEPOKRETNOSTI, ODNOSNO ZAKLJUČENJA UGOVORA O DAVANJU U ZAKUPU POKRETNIH STVARI.
PORESKU PRIJAVU SA OBRAČUNATIM POREZOM ZA KOJI JE ČLANOM 100A OVOG ZAKONA UTVRĐENA OBAVEZA SAMOOPOREZIVANJA, OSIM IZ ST. 1. I 4. OVOG ČLANA, PODNOSI SE U ROKU OD 45 DANA OD DANA OSTVARIVANJA PRIHODA.
ORGANIZATOR TRŽIŠTA KAPITALA U SMISLU ZAKONA KOJIM SE UREĐUJE TRŽIŠTE KAPITALA DUŽAN JE DA U ROKU OD 30 DANA OD ISTEKA SVAKOG KALENDARSKOG POLUGODIŠTA PORESKOJ UPRAVI – CENTRALI U ELEKTRONSKOM OBLIKU DOSTAVI IZVEŠTAJ O PRENOSU HARTIJA OD VREDNOSTI IZVRŠENOM U TOM POLUGODIŠTU
OBLIK I SADRŽAJ IZVEŠTAJA IZ STAVA 6. OVOG ČLANA PROPISUJE MINISTAR.
Poresku prijavu obveznik je dužan da podnese:
1) za prihode od samostalne delatnosti – poreskom organu na čijoj teritoriji je registrovano obavljanje delatnosti IMA REGISTROVANO SEDIŠTE;
2) za prihode od nepokretnosti – poreskom organu na čijoj teritoriji nalazi nepokretnost;
3) za godišnji porez na dohodak građana, za kapitalne dobitke i za ostale prihode na koje se porez ne plaća po odbitku – poreskom organu na čijoj teritoriji obveznik ima prebivalište.
Za prihode od poljoprivrede i šumarstva koji se oporezuju prema katastarskom prihodu ne podnosi se poreska prijava.
Po odbitku od svakog pojedinačno ostvarenog prihoda utvrđuju se i plaćaju porezi na sledeće prihode:
1) zarade;
2) prihode od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;
3) prihode od kapitala;
3) PRIHODE OD KAPITALA, AKO JE ISPLATILAC PRIHODA PRAVNO LICE ILI PREDUZETNIK;
4) prihode od nepokretnosti, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;
5) prihode od davanja u zakup pokretnih stvari, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;
6) dobitke od igara na sreću;
7) prihode od osiguranja lica;
7a) prihode sportista i sportskih stručnjaka;
8) ostale prihode, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik.
Pod pravnim licem u smislu stava 1. ovog člana podrazumeva se i deo pravnog lica, odnosno poslovna jedinica nerezidentnog pravnog lica koja je registrovana kod nadležnog državnog organa (predstavništvo i dr.), kao i državni organi i organizacije.
Po rešenju nadležnog poreskog organa utvrđuju se i plaćaju porezi na sledeće prihode:
1) prihode od poljoprivrede i šumarstva;
2) prihode od samostalne delatnosti;
3) kapitalne dobitke;
4) prihode iz člana 99. stav 1. tač. 2), 4), 5) i 8) ovog zakona na koje se porez ne plaća po odbitku, odnosno kada isplatilac prihoda nije pravno lice ili preduzetnik.
PO REŠENJU NADLEŽNOG PORESKOG ORGANA UTVRĐUJE SE I PLAĆA POREZ NA:
PAUŠALNI PRIHOD OD SAMOSTALNE DELATNOSTI;
GODIŠNJI POREZ NA DOHODAK GRAĐANA.
ČLAN 100A
SAMOOPOREZIVANJEM UTVRĐUJU SE I PLAĆAJU POREZI NA SLEDEĆE PRIHODE:
1) PRIHODE OD SAMOSTALNE DELATNOSTI PREDUZETNIKA KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE U SKLADU SA ČLANOM 43. STAV 2. OVOG ZAKONA;
2) KAPITALNE DOBITKE;
3) PRIHODE KOJE ISPLAĆUJE ISPLATILAC KOJI NIJE PRAVNO LICE ILI PREDUZETNIK, I TO:
(1) PRIHODE OD AUTORSKIH PRAVA, PRAVA SRODNIH AUTORSKOM PRAVU I PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE;
(2) KAMATE;
(3) PRIHODE OD IZDAVANJA NEPOKRETNOSTI I DAVANJA U ZAKUP POKRETNIH STVARI;
(4) DRUGE PRIHODE IZ ČLANA 85. OVOG ZAKONA.
AKO ISPLATILAC PRIHODA NEMA OBAVEZU DA OBRAČUNA POREZ PO ODBITKU, OBAVEZU UTVRĐIVANJA POREZA SAMOOPOREZIVANJEM IMA I OBVEZNIK KOJI OSTVARUJE ZARADE I DRUGE PRIHODE U ILI IZ DRUGE DRŽAVE, KOD DIPLOMATSKOG ILI KONZULARNOG PREDSTAVNIŠTVA STRANE DRŽAVE, ODNOSNO MEĐUNARODNE ORGANIZACIJE ILI KOD PREDSTAVNIKA I SLUŽBENIKA TAKVOG PREDSTAVNIŠTVA, ODNOSNO ORGANIZACIJE, KAO I AKO OD NEREZIDENTNOG ISPLATIOCA OSTVARUJE ZARADU PO OSNOVU PRAVILA NAGRAĐIVANJA (OPCIJE NA AKCIJE I DR.) IZ ČLANA 14. STAV 3. OVOG ZAKONA.
Član 101a
Kod utvrđivanja osnovice poreza na zarade u smislu člana 15a stav 2. ovog zakona, zarada iz stava 1. tog člana umanjuje se za 8.776 dinara mesečno u punom iznosu za zaposlenog koji radi sa punim radnim vremenom.
Za zaposlenog koji radi sa nepunim radnim vremenom, umanjenje iz stava 1. ovog člana je srazmerno radnom vremenu tog zaposlenog u odnosu na puno radno vreme.
Kad zaposleni ostvaruje puno radno vreme kod dva ili više poslodavaca, umanjenje iz stava 1. ovog člana vrši svaki poslodavac srazmerno radnom vremenu kod poslodavca u odnosu na puno radno vreme, s tim što ukupno umanjenje iznosi 8.776 dinara mesečno.
Kad zaposleni ostvaruje nepuno radno vreme kod dva ili više poslodavaca, svaki poslodavac vrši umanjenje srazmerno radnom vremenu kod poslodavca u odnosu na ukupno radno vreme, s tim što zbir umanjenja mora biti manji od 8.776 dinara mesečno, odnosno srazmerno ukupnom radnom vremenu zaposlenog u odnosu na puno radno vreme.
Način i postupak obračunavanja poreza na zarade iz st. 1. do 4. ovog člana i dostavljanje podataka Poreskoj upravi bliže uređuje ministar finansija.
Član 107.
Obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, dužan je da sam obračuna i uplati porez po odbitku po odredbama ovog zakona, ako porez ne obračuna i ne uplati isplatilac prihoda.
Obavezu obračuna i plaćanja poreza u skladu sa stavom 1. ovog člana, obveznik poreza ima i u slučaju ako porez po odbitku ne obračuna i ne uplati drugi isplatilac, kao i ako prihod ostvari od lica koje nije obveznik obračunavanja i plaćanja poreza po odbitku.
U slučaju iz st. 1. i 2. ovog člana, obveznik je dužan da sam obračuna i uplati porez i da nadležnom poreskom organu dostavi poresku prijavu o obračunatom i plaćenom porezu najkasnije u roku od 30 45 dana od dana kada je primio zaradu ili druge prihode.
Nadležnost poreskog organa iz stava 3. ovog člana određuje se prema mestu prebivališta, odnosno boravišta obveznika.
Obrazac poreske prijave iz stava 3. ovog člana propisuje ministar finansija.
Član 107a
Kod obračuna poreza po odbitku na prihode nerezidenta, isplatilac prihoda primenjuje odredbe ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, pod uslovom da nerezident dokaže status rezidenta države sa kojom je Srbija zaključila ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, i da je on stvarni vlasnik prihoda.
Status rezidenta države sa kojom je zaključen ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja u smislu stava 1. ovog člana, nerezident dokazuje kod isplatioca prihoda potvrdom o rezidentnosti overenom od nadležnog organa druge države ugovornice čiji je rezident, i to na posebnom obrascu propisanom podzakonskim aktom donetim u skladu sa zakonom kojim se uređuje poreski postupak i poreska administracija.
Ako isplatilac prihoda primeni odredbe ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, a nisu ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana, što za posledicu ima manje plaćeni iznos poreza, snosiće razliku između plaćenog poreza i dugovanog poreza po ovom zakonu.
Nadležni poreski organ, na zahtev nerezidenta, dužan je da izda potvrdu o porezu plaćenom u Republici.
AKO ISPLATILAC PRIHODA U MOMENTU ISPLATE PRIHODA NEREZIDENTU NE RASPOLAŽE POTVRDOM IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, DUŽAN JE DA PRILIKOM ISPLATE PRIHODA PRIMENI ODREDBE OVOG ZAKONA.
AKO NEREZIDENTNI OBVEZNIK NAKNADNO DOSTAVI NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU POTVRDU IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, RAZLIKA IZMEĐU IZNOSA PLAĆENOG POREZA IZ STAVA 5. OVOG ČLANA I IZNOSA POREZA ZA KOJI BI POSTOJALA OBAVEZA PLAĆANJA DA JE OBVEZNIK U MOMENTU ISPLATE PRIHODA RASPOLAGAO POTVRDOM IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, SMATRA SE VIŠE PLAĆENIM POREZOM.
Porezi po rešenju
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva
NAČIN UTVRĐIVANJA I DOSPELOST POREZA PO REŠENJU
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz katastra, a ako se utvrđivanje poreza vrši prema stvarnom prihodu u skladu sa odredbama ovog zakona kojima se uređuje utvrđivanje poreza na prihode od samostalne delatnosti za preduzetnike koji vode poslovne knjige.
POREZ NA PAUŠALNO UTVRĐEN PRIHOD OD SAMOSTALNE DELATNOSTI PORESKI ORGAN UTVRĐUJE NA OSNOVU PODATAKA IZ PORESKE PRIJAVE, KRITERIJUMA I ELEMENATA UTVRĐENIH U SKLADU SA ČLANOM 41. OVOG ZAKONA.
DO DONOŠENJA REŠENJA O UTVRĐIVANJU POREZA ZA TEKUĆU GODINU, OBVEZNICI IZ STAVA 1. OVOG ČLANA DUŽNI SU DA PLAĆAJU POREZ U VISINI OBAVEZE KOJA ODGOVARA IZNOSU POREZA UTVRĐENOG REŠENJEM ZA PRETHODNU GODINU.
GODIŠNJI POREZ NA DOHODAK GRAĐANA PORESKI ORGAN UTVRĐUJE NA OSNOVU PODATAKA IZ PORESKE PRIJAVE, POSLOVNIH KNJIGA I DRUGIH PODATAKA KOJI SU OD ZNAČAJA ZA UTVRĐIVANJE PORESKE OBAVEZE.
Porez na prihode od samostalne delatnosti utvrđuje se rešenjem nadležnog poreskog organa:
1) na osnovu podataka iz poreske prijave, poreskog bilansa, poslovnih knjiga i drugih podataka do kojih dođe putem kontrole ili na drugi način – za obveznike koji vode poslovne knjige;
2) na osnovu podataka iz poreske prijave, kriterijuma i elemenata utvrđenih u skladu sa članom 41. ovog zakona – za obveznike koji porez plaćaju na paušalno utvrđen prihod.
Ako poreski organ utvrdi da podaci u poreskoj prijavi, poreskom bilansu i poslovnim knjigama ne odgovaraju stvarnom stanju, porez se može utvrditi na način iz člana 111. ovog zakona.
POREZI KOJI SE UTVRĐUJU REŠENJEM PORESKOG ORGANA PLAĆAJU SE U ROKU OD:
1) 15 DANA PO ISTEKU SVAKOG MESECA – NA PAUŠALNO UTVRĐEN PRIHOD OD SAMOSTALNE DELATNOSTI;
2) 15 DANA OD DANA DOSTAVLJANJA REŠENJA O UTVRĐIVANJU GODIŠNJEG POREZA NA DOHODAK GRAĐANA.
NAČIN UTVRĐIVANJA I DOSPELOST POREZA KOD SAMOOPOREZIVANJA
Član 111.
Ako obveznik poreza ne podnese poresku prijavu, poreska obaveza će se utvrditi na jedan od sledećih načina:
1) na osnovu pregleda poslovnih knjiga, nalaza kontrole o pregledu poslovanja i drugih podataka kojima raspolaže poreski organ;
2) principom upoređivanja sa drugim obveznicima iste ili slične delatnosti, koji tu delatnost obavljaju pod približno jednakim uslovima, s tim što se kao elementi upoređivanja uzimaju naročito: mesto gde se delatnost obavlja, stručne kvalifikacije, godine starosti, opremljenost sredstvima za rad, broj zaposlenih, asortiman proizvoda i usluga i druge okolnosti kojima se dokazuje da upoređeni obveznici vrše delatnost pod približno jednakim uslovima, odnosno da su im približno jednake mogućnosti ostvarivanja dohotka;
3) principom upoređivanja sa prosečnom bruto zaradom, odnosno platom zaposlenih kod pravnih lica i preduzetnika u istoj ili sličnoj delatnosti, koja se obavlja pod približno jednakim uslovima;
4) na osnovu stručnog nalaza i mišljenja veštaka.
PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE DUŽAN JE DA U SKLADU SA OVIM ZAKONOM U PORESKOJ PRIJAVI OBRAČUNA:
1) POREZ ZA PORESKI PERIOD ZA KOJI SE PRIJAVA PODNOSI (U DALJEM TEKSTU: KONAČNO OBRAČUNATI POREZ);
2) MESEČNU AKONTACIJU POREZA ZA TEKUĆI PORESKI PERIOD.
OBVEZNIK IZ STAVA 1. OVOG ČLANA VISINU MESEČNE AKONTACIJE UTVRĐUJE KAO JEDNU DVANAESTINU KONAČNO OBRAČUNATOG POREZA KOJI NE SADRŽI POREZ NA KAPITALNE DOBITKE.
AKO JE OBVEZNIK IZ STAVA 1. OVOG ČLANA U PORESKOM PERIODU OBAVLJAO DELATNOST KRAĆE OD DVANAEST MESECI VISINU MESEČNE AKONTACIJE UTVRĐUJE KAO KOLIČNIK KONAČNO OBRAČUNATOG POREZA KOJI NE SADRŽI POREZ NA KAPITALNE DOBITKE I BROJA MESECI OBAVLJANJA DELATNOSTI U PRETHODNOM PORESKOM PERIODU.
U SLUČAJU IZ STAVA 3. OVOG ČLANA U BROJ MESECI OBAVLJANJA DELATNOSTI URAČUNAVA SE SVAKI MESEC U KOJEM JE OBVEZNIK OBAVLJAO DELATNOST BEZ OBZIRA NA BROJ DANA OBAVLJANJA DELATNOSTI U TOM MESECU.
AKO JE OBVEZNIK IZ STAVA 1. OVOG ČLANA AKONTATIVNO PLATIO MANJE POREZA OD KONAČNO OBRAČUNATOG POREZA, DUŽAN JE DA RAZLIKU UPLATI NAJKASNIJE DO PODNOŠENJA PORESKE PRIJAVE.
AKO JE OBVEZNIK IZ STAVA 1. OVOG ČLANA AKONTATIVNO PLATIO VIŠE POREZA OD KONAČNO OBRAČUNATOG POREZA, VIŠE PLAĆENI POREZ PREDSTAVLJA AKONTACIJU ZA NAREDNI PERIOD ILI SE OBVEZNIKU VRAĆA NA NJEGOV ZAHTEV.
DO UTVRĐIVANJA KONAČNO OBRAČUNATOG POREZA PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE DUŽAN JE DA PLAĆA POREZ U VISINI MESEČNE AKONTACIJE UTVRĐENE ZA PRETHODNI PORESKI PERIOD.
AKO JE VISINA MESEČNE AKONTACIJE UTVRĐENA NA NAČIN IZ ST. 2. DO 4. OVOG ČLANA VEĆA, ODNOSNO MANJA OD MESEČNE AKONTACIJE KOJU JE PLATIO U SKLADU SA STAVOM 7. OVOG ČLANA, OBVEZNIK JE DUŽAN DA MESEČNU AKONTACIJU ZA TEKUĆI PORESKI PERIOD UVEĆA, ODNOSNO UMANJI TAKO DA ZBIR PLAĆENIH AKONTACIJA OD POČETKA DO KRAJA TEKUĆEG PORESKOG PERIODA BUDE JEDNAK KAO DA JE OD POČETKA TEKUĆEG PORESKOG PERIODA PLAĆAO AKONTACIJE UTVRĐENE NA NAČIN IZ ST. 2. DO 4. OVOG ČLANA.
OBAVEZA PLAĆANJA UVEĆANE, ODNOSNO UMANJENE MESEČNE AKONTACIJE IZ STAVA 8. OVOG ČLANA NASTAJE U MESECU KOJI SLEDI MESEC U KOJEM JE PODNETA PORESKA PRIJAVA.
Član 112.
Do donošenja rešenja o utvrđivanju akontacije poreza za tekuću godinu, preduzetnici i obveznici poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, na prihode od nepokretnosti i na druge prihode na koje se porez ne plaća po odbitku, dužni su da plaćaju akontacije poreza u visini koja odgovara poslednjoj akontaciji iz prethodne godine.
PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE KOJI U TOKU GODINE ZAPOČNE OBAVLJANJE DELATNOSTI VISINU MESEČNE AKONTACIJE UTVRĐUJE SHODNOM PRIMENOM ČLANA 111. OVOG ZAKONA A NA OSNOVU PODATAKA IZ PORESKE PRIJAVE KOJU PODNOSI U SKLADU SA ČLANOM 94. STAV 1. OVOG ZAKONA.
AKO U TEKUĆEM PORESKOM PERIODU DOĐE DO ZNAČAJNIH PROMENA U POSLOVANJU, PORESKIH INSTRUMENATA ILI DRUGIH OKOLNOSTI KOJE BITNO UTIČU NA VISINU MESEČNE AKONTACIJE PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE MOŽE, PO PODNOŠENJU PORESKE PRIJAVE IZ ČLANA 111. OVOG ZAKONA, PODNETI PORESKU PRIJAVU SA PORESKIM BILANSOM, U KOJOJ ĆE ISKAZATI PODATKE OD ZNAČAJA ZA IZMENU MESEČNE AKONTACIJE I OBRAČUNATI NJENU VISINU, NAJKASNIJE U ROKU OD 30 DANA PO ISTEKU PERIODA ZA KOJI SE SASTAVLJA PORESKI BILANS.
NAJKRAĆI PERIOD ZA KOJI SE SASTAVLJA PORESKI BILANS IZ STAVA 2. OVOG ČLANA JE MESEC DANA.
PREDUZETNIK KOJI VODI POSLOVNE KNJIGE MOŽE ZAPOČETI PLAĆANJE AKONTACIJE U SKLADU SA PORESKOM PRIJAVOM IZ STAVA 2. OVOG ČLANA ZA MESEC U KOME JE PRIJAVA PODNETA.
Član 113.
Na zahtev obveznika ili po inicijativi nadležnog poreskog organa, mesečna akontacija poreza može se promeniti zbog znatnih izmena u visini ostvarenih prihoda, promene poreskih instrumenata ili zbog drugih okolnosti koje bitno utiču na visinu poreske obaveze, pri čemu je obveznik dužan da sastavi i podnese periodični poreski bilans, najkasnije u roku od 30 dana po isteku perioda za koji se sastavlja periodični poreski bilans.
Na zahtev obveznika, akontacija poreza može se plaćati i prema periodičnom poreskom bilansu.
Po zahtevima obveznika iz st. 1. i 2. ovog člana, nadležni poreski organ dužan je da donese rešenje u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva.
Ako nadležni poreski organ ne donese rešenje u roku iz stava 3. ovog člana, obveznik može da nastavi plaćanje akontacije u visini utvrđenoj prema periodičnom poreskom bilansu.
OBVEZNIK POREZA NA KAPITALNI DOBITAK U PORESKOJ PRIJAVI ISKAZUJE PODATKE O CENI OSTVARENOJ PRENOSOM PRAVA, UDELA I HARTIJA OD VREDNOSTI I NJIHOVOJ NABAVNOJ CENI USKLAĐENOJ U SKLADU SA OVIM ZAKONOM, PRAVO NA PORESKO OSLOBOĐENJE I UTVRĐUJE VISINU PORESKE OBAVEZE.
AKO JE OBVEZNIK IZ STAVA 1. OVOG ČLANA STEKAO PRAVO NA PORESKO OSLOBOĐENJE POSLE PODNOŠENJA PORESKE PRIJAVE, IMA PRAVO NA POVRAĆAJ PLAĆENOG POREZA KOJE SE OSTVARUJE U SKLADU SA ZAKONOM KOJI UREĐUJE PORESKI POSTUPAK I PORESKU ADMINISTRACIJU.
OBVEZNIK POREZA KOJI SE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM UTVRĐUJU SAMOPOREZIVANJEM, OSIM POREZA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, U PORESKOJ PRIJAVI ISKAZUJE PODATKE O VRSTI I VISINI OSTVARENOG PRIHODA I DRUGE PODATKE OD ZNAČAJA ZA UTVRĐIVANJE VISINE PORESKE OBAVEZE, KAO I VISINU PORESKE OBAVEZE UTVRĐENE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM U ZAVISNOSTI OD VRSTE PRIHODA.
Ako je iznos poreza prema podacima u poreskom bilansu po konačnom obračunu godine za koju se utvrđuje porez veći od iznosa poreza plaćenog u vidu mesečnih akontacija, obveznik je dužan da razliku poreza uplati istovremeno sa podnošenjem poreske prijave i poreskog bilansa.
Razliku između uplaćenog poreza i poreza utvrđenog rešenjem poreskog organa obveznik je dužan da uplati u roku od 15 dana od dana dostavljanja prvostepenog rešenja o utvrđivanju konačne obaveze.
POREZI KOJE U SKLADU SA OVIM ZAKONOM OBVEZNIK UTVRĐUJE SAMOOPOREZIVANJEM PLAĆAJU SE NAJKASNIJE DO ISTEKA ROKA ZA PODNOŠENJE PORESKE PRIJAVE.
Član 115.
Porez na kapitalne dobitke utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz poreske prijave.
Ako obveznik ne podnese poresku prijavu, poreska obaveza se utvrđuje na osnovu podataka o ostvarenom kapitalnom dobitku kojim raspolaže nadležni poreski organ.
Pravo na poresko oslobođenje iz člana 79. stav 1. i člana 80. ovog zakona utvrđuje se rešenjem nadležnog poreskog organa na osnovu dokumentacije o rešavanju stambenog pitanja, priložene uz poresku prijavu.
Povraćaj plaćenog poreza na kapitalne dobitke iz člana 79. stav 2. ovog zakona ostvaruje se na zahtev obveznika, uz koji je priložena dokumentacija o rešavanju stambenog pitanja.
Član 116.
Porez na prihode koji se u smislu ovog zakona ne oporezuju po odbitku, odnosno koji ne utvrđuje i ne plaća sam obveznik u skladu sa članom 107. ovog zakona, utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz poreske prijave i drugih podataka koji su od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.
Član 117.
Godišnji porez na dohodak građana utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz poreske prijave, poslovnih knjiga i drugih podataka koji su od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.
Porezi koji se utvrđuju rešenjem poreskog organa plaćaju se u roku od:
1) 45 dana od dana početka tromesečja – na poljoprivrede i šumarstva, na prihode od nepokretnosti i na druge prihode, na koje se porez ne plaća po odbitku, koji se plaćaju tromesečno;
2) 15 dana po isteku svakog meseca – na prihode od samostalne delatnosti koji plaćaju u vidu mesečnih akontacija;
3) 15 dana od dana dostavljanja rešenja o utvrđivanju poreza – na godišnji porez na dohodak građana, na kapitalne dobitke i na druge prihode koji se ostvaruju povremeno.
Član 119
Rešenje nadležnog poreskog organa o utvrđivanju poreske obaveze sadrži naročito:
1) ime i prezime obveznika;
2) vrstu poreza;
3) poresku osnovicu;
4) stopu poreza;
5) utvrđene poreske olakšice;
6) iznos poreske obaveze, način i rok plaćanja;
7) račun na koji se vrši uplata poreske obaveze.
U rešenju o utvrđivanju poreza, obveznik će se poučiti o pravu na podnošenje žalbe protiv tog rešenja.
Član 157.
Za isplatu poreza po odbitku jemči solidarno isplatilac prihoda.
ZA POREZ PO ODBITKU JEMČI SOLIDARNO ISPLATILAC PRIHODA.
ZA POREZ NA PRIHODE OD SAMOSTALNE DELATNOSTI JEMČE SUPSIDIJARNO SVOJOM IMOVINOM SVI PUNOLETNI ČLANOVI DOMAĆINSTVA OBVEZNIKA KOJI U MOMENTU NASTANKA OBAVEZE ČINE DOMAĆINSTVO OBVEZNIKA U SMISLU ČLANA 10. OVOG ZAKONA.
LICE KOJE SA ILI BEZ NAKNADE PREUZME DEO ILI CELOKUPNU IMOVINU KOJOM PREDUZETNIK OBAVLJA DELATNOST JEMČI SOLIDARNO ZA OBAVEZE PREDUZETNIKA NASTALE OBAVLJANJEM DELATNOSTI PRE PREUZIMANJA IMOVINE DO VISINE VREDNOSTI PREUZETE IMOVINE, A PREDUZETNIK KOJI PRESTAJE DA OBAVLJA DELATNOST DUŽAN JE DA PRE BRISANJA IZ PROPISANOG REGISTRA IZMIRI SVE SVOJE PORESKE OBAVEZE NASTALE TOKOM OBAVLJANJA DELATNOSTI.
Član 158.
Za isplatu poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva i na prihode od samostalne delatnosti jemče supsidijarno svojom imovinom svi punoletni članovi domaćinstva obveznika koji u momentu nastanka obaveze čine domaćinstvo obveznika u smislu člana 10. ovog zakona.
U slučaju kad evidencija vlasnika, imaoca prava korišćenja ili plodouživaoca zemljišta u katastru zemljišta ne odgovara stvarnom stanju, za isplatu poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva supsidijarno jemči lice koje koristi zemljište, a koje utvrdi nadležni poreski organ.
Član 159.
Ako je poreski dužnik, da bi izbegao obavezu plaćanja poreza, otuđio imovinu pravnim poslom u korist lica koja nisu članovi njegovog domaćinstva, nadležni poreski organ može takav posao pobijati pred sudom, ako je kupac znao za takvu nameru poreskog obveznika.
Član 160.
Poreski dužnik koji otuđuje opremu ili inventar koji mu služi za obavljanje delatnosti ili otuđi radnju u celini, dužan je prethodno da podmiri svoje poreske obaveze.
Ako novi vlasnik preuzme imovinu iz stava 1. ovog člana, a porez nije plaćen, za naplatu dospelog poreza jamči solidarno sa poreskim dužnikom do visine vrednosti preuzete imovine.
Član 161.
Lice koje vlasniku putujuće zabavne radnje, odnosno priređivaču zabavnih priredbi ustupa uz naplatu ili besplatno svoj stambeni ili poslovni prostor, odgovara solidarno sa poreskim dužnikom za sve obaveze na prihode koji su u vezi sa održanom priredbom.
Član 162.
Ako poreski dužnik umre pre nego što se utvrdi visina obaveze, utvrđivanje obaveze izvršiće se naslednicima.
Naplata utvrđene obaveze izvršiće se od naslednika najviše do visine vrednosti nasleđene imovine.
Član 166.
Novčanom kaznom od 100.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) ne obračuna, ne obustavi i ne uplati, ili pogrešno obračuna porez po odbitku (član 21b stav 6, član 21v stav 7, član 21d stav 3, čl. 101, 103. i 107a
2) obvezniku ne izda obračun sa podacima o isplaćenim prihodima na koje se porez plaća po odbitku (član 106);
3) ne dostavi Poreskoj upravi u propisanom roku prijavu za upis u Registar isplatilaca prihoda interpretatorima, a organizuje izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike ili drugih zabavnih programa (član 108a st. 3, 4. i 5);
4) sa interpretatorom, menadžerom ili drugim angažovanim licem na izvođenju estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa ne zaključi ugovor ili ako Poreskoj upravi u propisanom roku ne dostavi pismeno obaveštenje o zaključenim ugovorima (član 108a stav 8);
4a) Poreskoj upravi, prema mestu svog sedišta, ne podnese prijavu za upis u Registar pravnih i fizičkih lica, državnih organa i organizacija, organa i organizacija jedinica teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i drugih organa i organizacija u kojima se isplaćuju zarade, odnosno plate, u roku od osam dana od dana upisa u odgovarajući registar kod nadležnog organa (član 108b stav 2).
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 100.000 dinara, kazniće se za prekršaj pravno lice kod koga je prekršajnom radnjom iz stava 1. ovog člana izbegnuto plaćanje poreza.
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 10.000 DO 100.000 dinara.
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u državnom organu i organu lokalne samouprave novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 10.000 DO 100.000 dinara
Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara.
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 50.000 dinara, kazniće se za prekršaj preduzetnik koji prekršajnom radnjom iz stava 1. ovog člana izbegne plaćanje poreza.
Član 167.
Novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara, kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
1) poslovne knjige ne vodi u skladu sa čl. 43. do 48. ovog zakona;
2) poreskom organu ne dostavi sve podatke od značaja za utvrđivanje kapitalnih dobitaka (član 35);
3) u poreskom bilansu ne iskaže posebno vrednost transakcija sa povezanim licima u skladu sa principom „van dohvata ruke“ (član 35);
4) u propisanom roku ne prijavi poreskom organu otuđenje osnovnih sredstava, za koja je ostvario poreski podsticaj (član 39);
5) ne sastavi poreski bilans, odnosno ne sastavi ga u propisanom roku i na propisani način (član 50.);
5) NE SASTAVI PORESKI BILANS U PROPISANOM ROKU I NA PROPISANI NAČIN, ODNOSNO NE PODNESE GA U PROPISANOM ROKU (ČLAN 50. I ČLAN 93);
6) ako ne vrši plaćanja preko tekućeg računa kod banke ili ne vodi sredstva na tekućem računu ili ako primljeni gotov novac ne uplati na tekući račun (član 51);
7) u propisanom roku ne podnese poresku prijavu, odnosno poreski bilans ili u prijavi, odnosno poreskom bilansu da netačne podatke što je za posledicu moglo da ima smanjenje poreske osnovice ili neosnovano ostvarivanje prava na poreske podsticaje ili uz poresku prijavu ne dostavi ostala propisana dokumenta i podatke ili poresku prijavu podnese nenadležnom organu (čl. 91, 93, 94, 95. i 98);
8) po otpočinjanju obavljanja delatnosti u propisanom roku ne podnese poresku prijavu ili neda procenu prihoda za prvu poslovnu godinu (član 94. stav 1);
9) po trajnoj ili privremenoj odjavi obavljanja samostalne delatnosti u propisanom roku ne podnese poresku prijavu za konačno utvrđivanje poreza, odnosno za utvrđivanje poreza do dana privremene odjave (član 94. stav 2);
10) ne obračuna, ne obustavi i ne uplati, ili pogrešno obračuna porez po odbitku na prihode koje ostvari nerezidentno pravno lice (član 104);
11) ne izvrši uplatu mesečne akontacije poreza ili ne izvrši uplatu u propisanom roku (član 112. i član 118 ČLAN 109. I ČLAN 112);
12) u propisanom roku ne izvrši uplatu poreza na osnovu poreskog bilansa ili razliku između uplaćenog poreza i poreza utvrđenog rešenjem o konačnoj obavezi (član 114.).
12) U PROPISANOM ROKU NE IZVRŠI UPLATU POREZA NA OSNOVU PORESKOG BILANSA ILI RAZLIKU IZMEĐU AKONTACIJE KOJU JE PLATIO I POREZA KOJI JE BIO DUŽAN DA PLATI PO OBAVEZI OBRAČUNATOJ U PORESKOJ PRIJAVI (ČLAN 94. STAV 3, ČL. 110. I 111. I ČLAN 114).
(2) Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 50.000 dinara, kazniće se za prekršaj preduzetnik koji prekršajnom radnjom iz stava 1. ovog člana izbegne plaćanje poreza.
Član 168
Novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara, kazniće se za prekršaj obveznik fizičko lice ako:
1) ne podnese poresku prijavu u propisanom roku, ili je ne podnese nadležnom poreskom organu ili u prijavi ne navede tačne podatke od kojih zavisi visina poreza (čl. 91, 92, 95, 96. i 98);
2) ne obračuna i ne uplati porez po odbitku u propisanom roku ili ne podnese nadležnom poreskom organu poresku prijavu o obračunatom i plaćenom porezu u propisanom roku (član 107);
2) NE OBRAČUNA I NE UPLATI POREZ SAMOOPOREZIVANJEM (ČLAN 100A);
3) ne izvrši uplatu poreza ili ne izvrši uplatu u propisanom roku (član 112. i član 118 ČLAN 112);
4) – 6) (prestale da važe)
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 5.000 dinara, kazniće se za prekršaj obveznik fizičko lice koje prekršajnom radnjom iz stava 1. ovog člana izbegne plaćanje poreza.
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
ČLAN 67.
ISPLATIOCI KOJI SU DO DANA POČETKA PRIMENE OVOG ZAKONA IZVRŠILI ISPLATU DELA ZARADE, ODNOSNO PLATE I NAKNADE ZARADE, ODNOSNO PLATE OBRAČUNAVAJU I PLAĆAJU POREZ NA ZARADE U SKLADU SA ZAKONOM O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA („SLUŽBENI GLASNIK RS”, BR. 24/01, 80/02, 80/02-DR. ZAKON, 135/04, 62/06, 65/06-ISPRAVKA, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12 I 114/12-US) ZAKLJUČNO SA KONAČNOM ISPLATOM TE ZARADE, ODNOSNO PLATE I NAKNADE ZARADE, ODNOSNO PLATE.
ČLAN 68.
ODREDBE OVOG ZAKONA KOJE UREĐUJU UTVRĐIVANJE POREZA SAMOOPOREZIVANJEM PRIMENJIVAĆE SE OD 1. JANUARA 2014. GODINE.
IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA OD 1. JULA 2013. GODINE UTVRĐIVANJE POREZA SAMOOPOREZIVANJEM MOŽE DA PRIMENI OBVEZNIK KOJI POREZ PLAĆA NA STVARNI PRIHOD OD SAMOSTALNE DELATNOSTI KOJI SE OPREDELI DA POČEV OD 1. JULA 2013. GODINE ISPLAĆUJE LIČNU ZARADU KAO SVOJE MESEČNO LIČNO PRIMANJE IZ ČLANA 22. STAV 2. OVOG ZAKONA I O TOME DO 1. JULA 2013. GODINE PISANIM PUTEM OBAVESTI NADLEŽNI PORESKI ORGAN.
ČLAN 69.
KONAČAN OBRAČUN POREZA NA STVARNE PRIHODE OD SAMOSTALNE DELATNOSTI ZA 2013. GODINU VRŠI SE U SKLADU SA ODREDBAMA OVOG ZAKONA.
ČLAN 70.
ODREBE OVOG ZAKONA KOJIMA SE UREĐUJE PAUŠALNO OPOREZIVANJE PRIMENJIVAĆE SE NA UTVRĐIVANJE OBAVEZE POČEV ZA 2014. GODINU, OSIM ODREDBE ČLANA 23. STAV 1. TAČKA 4) OVOG ZAKONA KOJA SE PRIMENJUJE OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 71.
NA UTVRĐIVANJE GODIŠNJEG POREZA NA DOHODAK GRAĐANA ZA 2013. GODINU PRIMENJUJU SE ODREDBE OVOG ZAKONA.
ČLAN 72.
PROPISI ZA IZVRŠAVANJE OVOG ZAKONA DONEĆE SE NAJKASNIJE U ROKU OD ŠEST MESECI OD DANA STUPANJA NA SNAGU OVOG ZAKONA.
ČLAN 73.
OVAJ ZAKON STUPA NA SNAGU NAREDNOG DANA OD DANA OBJAVLJIVANJA U „SLUŽBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE”.
IZJAVA O USKLAĐENOSTI PROPISA SA PROPISIMA EVROPSKE UNIJE
1. Ovlašćeni predlagač propisa –V L A D A
Obrađivač – Ministarstvo finansija i privrede
2. Naziv propisa
PREDLOG ZAKONA O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA
DRAFT LAW ON AMENDMENTS AND SUPLEMENTS TO INDIVIDUAL INCOME TAX LAW
3. Usklađenost propisa sa odredbama Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Sporazum), odnosno sa odredbama Prelaznog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima između Evropske zajednice, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane („Službeni glasnik RS”, broj 83/08) (u daljem tekstu: Prelazni sporazum)
a) Odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma koja se odnose na normativnu sadržinu propisa
ODREDBE ČL. 37. I 100. SPORAZUMA I ČLANA 22. PRELAZNOG SPORAZUMA.
b) Prelazni rok za usklađivanje zakonodavstva prema odredbama Sporazuma i Prelaznog sporazuma
PRIMENJUJE SE ROK IZ ČLANA 72. SPORAZUMA, KAO OPŠTI ROK ZA USKLAĐIVANJE PROPISA.
v) Ocena ispunjenosti obaveze koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma
POTPUNO USKLAĐENO
g) Razlozi za delimično ispunjavanje, odnosno neispunjavanje obaveza koje proizlaze iz navedene odredbe Sporazuma i Prelaznog sporazuma
/
d) Veza sa Nacionalnim programom za integraciju Republike Srbije u Evropsku uniju
/
4. Usklađenost propisa sa propisima Evropske unije
a) Navođenje primarnih izvora prava EU i usklađenost sa njima
Ugovor o funkcionisanju Evropske unije, Naslov VII Zajednička pravila o konkurenciji, oporezivanju i usklađivanju propisa
b) Navođenje sekundarnih izvora prava EU i usklađenost sa njima
v) Navođenje ostalih izvora prava EU i usklađenst sa njima
g) Razlozi za delimičnu usklađenost, odnosno neusklađenost
d) Rok u kojem je predviđeno postizanje potpune usklađenosti propisa sa propisima Evropske unije
NE POSTOJE ODGOVARAJUĆI PROPISI EVROPSKE UNIJE SA KOJIMA JE POTREBNO OBEZBEDITI USKLAĐENOST.
5. Ukoliko ne postoje odgovarajući propisi Evropske unije sa kojima je potrebno obezbediti usklađenost treba konstatovati tu činjenicu. U ovom slučaju nije potrebno popunjavati Tabelu usklađenosti propisa.
NE POSTOJE ODGOVARAJUĆI PROPISI EVROPSKE UNIJE SA KOJIMA JE POTREBNO OBEZBEDITI USKLAĐENOST.
6. Da li su prethodno navedeni izvori prava EU prevedeni na srpski jezik?
PREVOĐENJE PROPISA JE U TOKU.
7. Da li je propis preveden na neki službeni jezik EU?
PREVOĐENJE PROPISA JE U TOKU.
8. Učešće konsultanata u izradi propisa i njihovo mišljenje o usklađenosti.
U IZRADI PREDLOGA ZAKONA NISU UČESTVOVALI KONSULTANTI.