PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA
ZAKONA O POREZIMA NA IMOVINU
Član 1.
U Zakonu o porezima na imovinu („Službeni glasnik RS”, br. 26/01, 45/02 – SUS, 80/02, 80/02 – dr. zakon i 135/04), u članu 4. stav 3. reč: „Republika” zamenjuje se rečima: „Republika Srbija”.
Član 2.
U članu 5. stav 3. posle reči: „izgrađenu” dodaju se zapeta i reči: „odnosno stečenu”.
Član 3.
U članu 11. tačka 1) posle reči: „poslovne knjige -” dodaje se reč: „do”.
Tačka 2) menja se i glasi:
„2) na prava na nepokretnosti poreskog obveznika koji ne vodi poslovne knjige:
Na poresku osnovicu Plaća se na ime poreza (1) do 6.000.000 dinara Do 0,40% (2) od 6.000.000 do 15.000.000 dinara porez iz podtačke (1) + do 0,80% na iznos preko 6.000.000 dinara (3) od 15.000.000 do 30.000.000 dinara porez iz podtačke (2) + do 1,50% na iznos preko 15.000.000 dinara (4) preko 30.000.000 dinara porez iz podtačke (3) + do 3% na iznos preko 30.000.000 dinara.”
Dodaje se stav. 2, koji glasi:
„U slučaju da skupština jedinice lokalne samouprave ne utvrdi visinu poreske stope, ili je utvrdi preko maksimalnog iznosa iz stava 1. ovog člana, porez na imovinu utvrdiće se primenom najviše odgovarajuće poreske stope iz stava 1. ovog člana na prava na nepokretnosti obveznika koji vodi poslovne knjige, odnosno obveznika koji ne vodi poslovne knjige.”
Član 4.
U članu 12. stav 1. tačka 3) menja se i glasi:
„3) u svojini tradicionalnih crkava i verskih zajednica i drugih crkava i verskih zajednica registrovanih u skladu sa zakonom kojim se uređuje pravni položaj crkava i verskih zajednica, koje su namenjene i isključivo se koriste za obavljanje bogoslužbene delatnosti;”.
U tački 11) tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom.
Posle tačke 11) dodaje se tačka 12), koja glasi:
„12) za koje je međunarodnim ugovorom koji je zaključila Republika Srbija uređeno da se neće plaćati porez na imovinu.”
Stav 2. menja se i glasi:
„Porez na imovinu na teritoriji jedinice lokalne samouprave ne plaća obveznik kad ukupna osnovica za sve njegove nepokretnosti na toj teritoriji ne prelazi iznos od 400.000 dinara.”
Dodaje se stav 6, koji glasi:
„Porez na imovinu ne plaća se na građevinsko, odnosno poljoprivredno zemljište u državnoj svojini, koje je dato u zakup.”
Član 5.
U članu 14. stav 5. reči: „Srbije i Crne Gore” zamenjuju se rečima: „Republike Srbije”.
Dodaju se st. 7. i 8, koji glase:
„Poklonom, u smislu ovog zakona, ne smatra se novčano primanje po osnovima koji su izuzeti iz dohotka za oporezivanje, odnosno na koje se plaća porez u skladu sa zakonom kojim se uređuje oporezivanje dohotka građana.
Od oporezivanja po ovom zakonu izuzima se prenos dobitka u igri na sreću sa organizatora igre na dobitnika.”
Član 6.
U članu 15. stav 1. reč: „Republike” zamenjuje se rečima: „Republike Srbije”.
U stavu 2. reč: „Republike” i reči: „Srbije i Crne Gore” zamenjuju se rečima: „Republike Srbije”.
U stavu 3. reč: „Republike” na oba mesta zamenjuje se rečima: „Republike Srbije”.
Član 7.
U članu 19. stav 1. menja se i glasi:
„Obveznici koji se, u odnosu na ostavioca, odnosno poklonodavca, nalaze u drugom naslednom redu po zakonskom redu nasleđivanja (u daljem tekstu: nasledni red), porez na nasleđe i poklon plaćaju po sledećim stopama:
Na poresku osnovicu Plaća se na ime poreza do 300.000 dinara 2% preko 300.000 dinara 6.000 dinara + 2,5% na iznos preko 300.000 dinara”.
U stavu 2. procenat: „5%” zamenjuju se procentom: „2,5%”.
Član 8.
U članu 21. stav 1. tačka 8) posle reči: „Republika Srbija” dodaju se zapeta i reči: „autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave,”.
U tački 11) reč: „Republika” zamenjuje se rečima: „Republika Srbija” a tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom.
Posle tačke 11) dodaju se tač. 12) i 13), koje glase:
„12) primalac donacije po međunarodnom ugovoru koji je zaključila Republika Srbija, kada je tim ugovorom uređeno da se na dobijen novac, stvari ili prava, neće plaćati porez na poklon;
13) se na imovinu primljenu od Republike Srbije, autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave.”
Član 9.
U članu 23. dodaje se stav 2, koji glasi:
„Porez na prenos apsolutnih prava plaća se i kod davanja građevinskog zemljišta u državnoj svojini u zakup, na period duži od jedne godine ili na neodređeno vreme, osim javnog građevinskog zemljišta.”
Član 10.
U članu 24. posle tačke 3. dodaje se tačka 3a), koja glasi:
„3a) prenos celokupne imovine pravnog lica u slučaju statusne promene, ako su akcionari ili članovi pravnog lica koje prenosi celokupnu imovinu (pravni prethodnik), uz naknadu u obliku akcija ili udela u pravnom sledbeniku, dobili i novčanu naknadu koja prelazi 10% nominalne vrednosti akcija, odnosno udela ili njihove računovodstvene vrednosti ako su bez nominalne vrednosti;”.
Član 11.
U članu 25. stav 2. reči: „tačka 5)” zamenjuju se rečima: „stav 1. tačka 5) i stav 2.”, a posle reči: „na korišćenje” dodaju se zapeta i reči: „odnosno u zakup”.
U stavu 3. posle reči: „člana 23.” dodaju se reči: „stav 1.”
U stavu 5. reči: „1), 2) i 3)” zamenjuju se rečima: „1), 2), 3) i 3a)”.
U stavu 6. reči: „prenosilac prava veće tržišne vrednosti” zamenjuju se rečima: „svaki učesnik u razmeni za pravo koje prenosi”.
Član 12.
U članu 27. stav 2. broj: „20” zamenjuje se brojem: „60”.
U stavu 4. reči: „tač. 4) i 5)” zamenjuju se rečima: „stav 1. tač. 4) i 5) i stav 2.”, a posle reči: „prenose,” dodaju se reči: „odnosno daju u zakup,”.
U stavu 5. posle reči: „člana 23.” dodaju se reči: „stav 1.”, a tačka na kraju zamenjuje se zapetom i dodaju reči: „ako je poreska prijava podneta u skladu sa odredbom člana 36. stav 1. ovog zakona.”
Član 13.
Član 28. menja se i glasi:
„Kod razmene prava iz čl. 23, 24. i 24a ovog zakona, poreska osnovica se utvrđuje za svako pravo koje je predmet razmene, u skladu sa odredbom člana 27. ovog zakona.”
Član 14.
U članu 30. tačka 1) posle reči: „člana 23.” dodaju se reči: „stav 1.”
Tač. 1a) i 1b) brišu se.
U tački 2) posle reči: „zakona” dodaju se reči: „i kod davanja u zakup građevinskog zemljišta u državnoj svojini iz člana 23. stav 2. ovog zakona”, a procenat: „5%” zamenjuje se procentom: „2,5%”.
Član 15.
U članu 31. stav 1. tačka 9a) posle reči: „imovine subjekta privatizacije,” dodaju se reči: „uključujući i imovinu, odnosno deo imovine subjekta privatizacije u restrukturiranju,”.
U tački 11) reč: „Republika” zamenjuje se rečima: „Republika Srbija”.
U tački 12) tačka na kraju zamenjuje se tačkom i zapetom.
Posle tačke 12) dodaju se tač. 13) i 14), koje glase:
„13) kada je obveznik Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave;
14) kada je međunarodnim ugovorom koji je zaključila Republika Srbija uređeno da se neće plaćati porez na prenos apsolutnih prava.”
U stavu 2. reči: „obveznik poreza” zamenjuju se rečima: „sticalac prava svojine na upotrebljavanom putničkom automobilu”, a posle reči: „prodaje odnosno otuđenja,” dodaju se reči: „a obveznik poreza -”.
Posle stava 2. dodaje se novi stav 3, koji glasi:
„Lice na koje je preneto pravo svojine na upotrebljavanom putničkom automobilu za taksi ili „rent a kar” koji je posebno označen, solidarni je jemac za izmirenje poreske obaveze na prenos apsolutnih prava u slučaju iz stava 2. ovog člana.”
Dosadašnji stav 3. postaje stav 4.
Član 16.
Posle člana 31. dodaju se čl. 31a i 31b, koji glase:
„Član 31a
Porez na prenos apsolutnih prava ne plaća se na prenos prava svojine na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi, odnosno svojinskom udelu na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi (u daljem tekstu: stan) fizičkom licu koje kupuje prvi stan (u daljem tekstu: kupac prvog stana), za površinu koja za kupca prvog stana iznosi do 40 m² i za članove njegovog porodičnog domaćinstva koji od 1. jula 2006. godine nisu imali u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije do 15 m² po svakom članu (u daljem tekstu: odgovarajući stan), pod uslovom da:
1) je kupac prvog stana punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije;
2) kupac prvog stana od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu koga kupac stiče prvi stan, nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije.
Porodičnim domaćinstvom kupca prvog stana, u smislu stava 1. ovog člana, smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupčeve dece, kupčevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupčevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupčevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.
Ako je površina stana koji kupac prvog stana kupuje veća od površine odgovarajućeg stana iz stava 1. ovog člana, porez se plaća na prenos prava svojine na razliku površine kupljenog i površine odgovarajućeg stana.
Član 31b
Pravo na poresko oslobođenje u skladu sa odredbama člana 31a ovog zakona nema obveznik koji pravo svojine na stanu prenosi:
1) licu na osnovu čije prve kupovine stana je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa odredbama ovog stava i člana 31a ovog zakona;
2) članu porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koga je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava u skladu sa odredbama ovog stava i člana 31a zakona.
Nadležni poreski organ vodi evidenciju o ugovorima o kupoprodaji stanova za koje je taj organ utvrdio pravo na poresko oslobođenje u skladu sa odredbama stava 1. ovog člana i člana. 31a ovog zakona, o iznosima poreza na prenos apsolutnih prava koji zbog toga nisu naplaćeni na teritoriji jedinice lokalne samouprave, o kupcima prvog stana i o članovima njihovog porodičnog domaćinstva za koje je to pravo iskorišćeno.
Nadležni poreski organ je dužan da tromesečno, u roku od dvadeset dana po isteku tromesečja, Ministarstvu finansija – organizacionoj jedinici nadležnoj za poslove budžeta, dostavlja izveštaj o iznosima poreza iz stava 2. ovog člana, u prethodnom tromesečju.”
Član 17.
U članu 34. stav 6. reči: „poreskom organu u opštini” zamenjuju se rečima: „nadležnom organu jedinice lokalne samouprave”.
Član 18.
U članu 35. stav 1. posle reči: „utvrđivanje poreske obaveze” dodaje se zapeta, a posle reči: „nastanka poreske obaveze” dodaju se reči: „u smislu člana 17. st. 1. do 4. ovog zakona”.
U stavu 2. posle reči: „poklon” zapeta i reči: „a ako se nasleđuje ili prima na poklon nepokretnost iz inostranstva, prijava sa odgovarajućom dokumentacijom potrebnom za utvrđivanje poreske obaveze podnosi se poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji obveznik ima prebivalište, odnosno sedište” brišu se.
U stavu 3. reč: „samo” briše se, a reči: „obveznik ima prebivalište, odnosno sedište” zamenjuju se rečima: „obveznik – fizičko lice ima prebivalište, odnosno boravište, odnosno poreskom organu u opštini na čijoj je teritoriji obveznik – pravno lice osnovan, odnosno ima sedište”.
St. 4. i 5. menjaju se i glase:
„Ako obveznik iz stava 3. ovog člana nema prebivalište, odnosno boravište, odnosno nije osnovan, odnosno nema sedište u Republici Srbiji, prijava se podnosi poreskom organu u opštini na čijoj se teritoriji nalazi predmet nasleđa, odnosno poklona, odnosno poreskom organu u opštini u kojoj je ostavilac, odnosno poklonodavac imao, odnosno ima prebivalište, odnosno sedište.
Ako obveznik nasleđuje ili prima na poklon istovremeno nepokretnost i pokretne stvari, odnosno prava iz člana 14. ovog zakona, poresku prijavu za nepokretnost podnosi poreskom organu iz stava 2. ovog člana, a poresku prijavu za pokretne stvari ili prava poreskom organu iz stava 3, odnosno stava 4. ovog člana.”
Član 19.
U članu 36. stav 1. posle reči: „nastanka poreske obaveze” dodaju se reči: „u smislu člana 29. st. 1. do 5. ovog zakona,”.
Posle stava 1. dodaju se novi st. 2. i 3, koji glase:
„Obveznik poreza na prenos apsolutnih prava, za svrhu ostvarivanja prava na poresko oslobođenje iz člana 31a ovog zakona, uz dokumentaciju iz stava 1. ovog člana, podnosi i overenu izjavu kupca da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva, kao i druge dokaze iz kojih proizlazi da su ispunjeni uslovi za oslobođenje po tom osnovu koje mu je pružio kupac prvog stana.
Sadržinu i obrazac izjave iz stava 2. ovog člana bliže uređuje ministar finansija.”
Dosadašnji stav 2. postaje stav 4.
Dosadašnji stav 3. koji postaje stav 5, menja se i glasi:
„U slučaju prenosa ostalih apsolutnih prava – prijava se podnosi poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji obveznik – fizičko lice ima prebivalište, odnosno boravište, odnosno u opštini na čijoj je teritoriji obveznik – pravno lice osnovan, odnosno ima sedište.”
Dodaju se st. 6, 7. i 8, koji glase:
„Ako obveznik nema prebivalište, odnosno boravište, odnosno nije osnovan, odnosno nema sedište u Republici Srbiji, za prenos apsolutnih prava iz stava 5. ovog člana prijava se podnosi poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji je prenos ostvaren.
Na istovremeni prenos nepokretnosti i ostalih apsolutnih prava iz člana 23. i člana 24. tač. 1) i 4) ovog zakona, prijava iz stava 1. ovog člana za nepokretnost podnosi se poreskom organu iz stava 4. ovog člana, a za prenos ostalih apsolutnih prava poreskom organu iz stava 5, odnosno stava 6. ovog člana.
Na prenos celokupne imovine pravnog lica iz člana 24. tač. 2), 3) i 3a) ovog zakona prijava se podnosi poreskom organu iz stava 5, odnosno stava 6. ovog člana.”
Član 20.
Posle člana 36. dodaje se član 36a, koji glasi:
„Član 36a
Na zahtev ministarstva nadležnog za poslove finansija, jedinica lokalne samouprave dostaviće podatke koji se odnose na utvrđivanje, kontrolu i naplatu poreza na imovinu, u roku od 15 dana od dana prijema zahteva.”
Član 21.
U članu 37. stav 4. reči: „Zavod za patente i Zavod za zaštitu autorskih prava dužni su” zamenjuju se rečima „Zavod za intelektualnu svojinu dužan je”, a reč: „dostave” zamenjuje se rečju: „dostavi”.
Član 22.
Posle člana 38a dodaje se član 38b, koji glasi:
„Član 38b
Porez na imovinu utvrđuje se za kalendarsku godinu, primenom odredaba ovog zakona i odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o stopama poreza na imovinu na čijoj teritoriji se imovina nalazi koja važi na dan 31. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje i plaća porez na imovinu.”
Član 23.
Posle člana 39a dodaje se član 39b, koji glasi:
„Član 39b
Nadležni poreski organ utvrđuje pravo na poresko oslobođenje u skladu sa odredbama čl. 31a i 31b stav 1. ovog zakona, na osnovu podataka iz člana 33. stav 1. ovog zakona, izjave kupca iz člana 36. stav 2. ovog zakona, kao i drugih dokaza da su ispunjeni uslovi za ostvarivanje tog prava .”
Član 24.
U članu 44. dodaje se stav 2, koji glasi:
„Novčanom kaznom iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj i:
1) odgovorno lice u jedinici lokalne samouprave, ako ministarstvu nadležnom za poslove finansija ne dostavi, ili ne dostavi u propisanom roku, podatke iz člana 36a ovog zakona;
2) sticalac prava svojine na upotrebljavanom putničkom automobilu pribavljenom za taksi ili „rent a kar” koji je posebno označen, ako nadležnom poreskom organu ne prijavi ili ne prijavi u roku od deset dana prestanak obavljanja delatnosti, prodaju, odnosno otuđenje putničkog automobila pribavljenog za obavljanje tih delatnosti, u smislu člana 31. stav 2. ovog zakona.”
Član 25.
Propis iz člana 19. ovog zakona ministar nadležan za poslove finansija doneće u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 26.
Obveznik poreza na imovinu iz člana 2. Zakona o porezima na imovinu („Službeni glasnik RS”, br. 26/01, 45/02 – SUS, 80/02, 80/02 – dr. zakon i 135/04) koji je do 31. decembra 2008. godine Poreskoj upravi podneo poresku prijavu nije u obavezi da za istu imovinu podnosi novu prijavu zbog nenadležnosti organa za utvrđivanje tog poreza.
U slučaju iz stava 1. ovog člana, Poreska uprava će poresku prijavu proslediti nadležnom organu jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nepokretnost nalazi, ako sa tom jedinicom nije zaključen ugovor iz člana 62. stav 1. Zakona o finansiranju lokalne samouprave („Službeni glasnik RS”, broj 62/06).
Član 27.
Pravo na poresko oslobođenje u skladu sa članom 16. ovog zakona može se ostvariti samo na osnovu ugovora o kupoprodaji prvog stana overenog posle stupanja na snagu ovog zakona.
Član 28.
Porez na nasleđe i poklon, odnosno porez na prenos apsolutnih prava, za čije utvrđivanje je postupak započet po propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, utvrdiće se primenom zakona koji je bio na snazi u vreme nastanka poreske obaveze.
Porez na nasleđe i poklon, odnosno porez na prenos apsolutnih prava, za čije utvrđivanje poreska obaveza nastane danom saznanja nadležnog poreskog organa u smislu člana 17. stav 5. i člana 29. stav 6. Zakona o porezima na imovinu („Službeni glasnik RS”, br. 26/01, 45/02 – SUS, 80/02, 80/02 – dr. zakon i 135/04), nakon stupanja na snagu ovog zakona, utvrdiće se primenom odredaba ovog zakona.
Član 29.
Odredbe čl. 3. i 22. ovog zakona primenjivaće se od 1. januara 2007. godine.
Odredbe člana 4. ovog zakona primenjivaće se od 1. januara 2008. godine.
Član 30.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
O B R A Z L O Ž E Nj E
PREDLOGA ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA
ZAKONA O POREZIMA NA IMOVINU
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u odredbama člana 97. tač. 6. i 15. Ustava Republike Srbije, prema kojima Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, između ostalog, poreski sistem i finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije, utvrđenih Ustavom i zakonom.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Problemi koje Zakon treba da reši, odnosno ciljevi koji se Zakonom postižu
Osnovni razlog za donošenje ovog zakona, odnosno problem koji Zakon treba da reši, je potreba usaglašavanja oporezivanja imovine u tzv. statici sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave („Sl. glasnik RS”, broj 62/06), koji se primenjuje od 1. januara 2007. godine, a prema kome porez na imovinu predstavlja izvorni javni prihod jedinice lokalne samouprave na kojoj je ostvaren, sa ovlašćenjem te jedinice lokalne samouprave da utvrđuje stopu poreza na imovinu do visine najviše stope propisane ovim zakonom.
To je, ujedno i jedan od osnovnih ciljeva koji se Zakonom želi postići kako bi se, u odnosu na porez na imovinu u tzv. statici, omogućilo praktično sprovođenje Zakona o finansiranju lokalne samouprave. Naime, ovim zakonom predlaže se maksimalna visina stope poreza na imovinu do koje se u jedinici lokalne samouprave može utvrđivati porez na imovinu. Na taj način se stvara osnov za veću finansijsku samostalnost jedinica lokalne samouprave kako bi im se, s jedne strane, omogućilo da planiraju obim sredstava iz kojih će finansirati obavljanje poslova iz svoje nadležnosti, a sa druge strane, podstakla poreska konkurencija među njima.
S obzirom da je preneta nadležnost za utvrđivanje, kontrolu i naplatu poreza na imovinu (osim poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava) na poreske organe jedinica lokalne samouprave, potreba za što većim stepenom doslednosti u primeni ovog zakona od strane tih organa na raznovrsne situacije koje se u praksi postavljaju, a samim tim i pravne sigurnosti obveznika, iziskuje da odredbe ovog zakona budu uređene tako da obezbede da se volja i namera zakonodavca, izražena kroz zakon kojim se uređuje oporezivanje imovine, realizuje sa što manje tumačenja. To je razlog što se predlaže preciziranje pojedinih zakonskih rešenja.
Pored toga, razlog za donošenje ovog zakona je davanje poreskog podsticaja za rešavanje stambenog pitanja porodica bez stana. U tom cilju, predlaže se uvođenje poreskog oslobođenja na prenos apsolutnih prava na stanu koji se vrši licu koje kupuje prvi stan. Kako bi pravo na sticanje stana pod «povlašćenim uslovima» (uz poresko oslobođenje obveznika) mogla ostvariti samo lica koja stan nemaju, i u meri koja je ocenjena opravdanom obzirom na veličinu porodičnog domaćinstva, ovim zakonom predlažu se kriterijumi za određivanje lica koja se, u smislu prava na oslobođenje od poreza na prenos apsolutnih prava, smatraju kupcima prvog stana i ograničava obim prava na jednu kupovinu stana do odgovarajuće površine za porodično domaćinstvo, preko koje se porez plaća.
Kako bi se pospešila ažurnost poreskih obveznika u prijavljivanju poreskih obaveza na nasleđe i poklon, odnosno na prenos apsolutnih prava, i omogućilo tim licima u finansijskom smislu lakše izmirivanje poreskih obaveza koje po tom osnovu proisteknu, predlaže se da se kroz smanjenje poreske stope smanji njihov poreski teret po tim osnovama. Predlaže se da se dosadašnja stopa poreza na nasleđe i poklon od 5% smanji na 2,5%, a stopa poreza za naslednike drugog naslednog reda koja na poresku osnovicu od 300.000 dinara iznosi 3% – smanji na 2%. Takođe, predlaže se da se stopa poreza na prenos apsolutnih prava od 5% smanji na 2,5%. Očekuje se da će se na taj način doprineti urednijem izmirivanju poreskih obaveza, ispunjenju poreskopravnog uslova da se nakon izmirenja poreza po ovim osnovama odgovarajući upisi prava izvrše u zemljišnim i katastarskim knjigama, a samim tim i ažurnosti i pouzdanosti evidencija u zemljišnim i katastarskim knjigama.
Poresko oslobođenje propisano za nepokretnosti Tradicionalnih crkava i verskih zajednica (koje su namenjene i koriste se za obavljanje verskih obreda) proširuje se i na nepokretnosti drugih crkava i verskih zajednica (u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj crkava i verskih zajednica) koje su namenjene i isključivo se koriste za obavljanje bogoslužbene delatnosti, čime se stvara osnov za njihov ravnopravan poreski tretman.
Zakonom se predlaže i proširenje poreskih oslobođenja, u cilju doslednog sprovođenja ugovornih obaveza Republike Srbije po zaključenim međunarodnim ugovorima, kao i oslobođenja čiji je cilj da se sistem oporezivanja učini pravičnijim. To su, pre svega, slučajevi davanja organizovane socijalne i humanitarne pomoći licima koja se nađu u vanrednoj situaciji, pomoći zbog uništenja ili oštećenja imovine usled elementarnih nepogoda ili drugih vanrednih događaja i sl. Pored toga, imajući u vidu da se prihodi od dobitaka fizičkih lica u igrama na sreću oporezuju porezom na dohodak građana, da priređivač igre na sreću saglasno zakonu kojim su uređene igre na sreću plaća naknadu, kako bi se otklonilo oporezivanje i prenosa prava na dobitku sa organizatora igre na lice koje ostvari dobitak, i sticanje dobitka u igri na sreću, kao i plaćanje naknade po osnovu organizovanja iste igre, predlaže se da se na prenos dobitaka u igrama na sreću sa organizatora na lice koje ostvari dobitak, ne plaćaju porezi po odredbama ovog zakona.
Predlaže se proširenje predmeta oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava na davanje ostalog građevinskog zemljišta u državnoj svojini u zakup, na period duži od jedne godine ili na neodređeno vreme. Na taj način se vrši usaglašavanje predmeta oporezivanja sa zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja, prema kome se ne vrši (trajni) prenos prava korišćenja građevinskog zemljišta u državnoj svojini (koji je predmet oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava), već se građevinsko zemljište daje u zakup, radi izgradnje, često na veoma dug vremenski rok. Izgradnjom objekta na tom zemljištu zakupac stiče pravo svojine na objektu i određena stvarno-pravna ovlašćenja u odnosu na korišćenje zemljišta.
Kod razmene nepokretnosti koja podleže plaćanju poreza na prenos apsolutnih prava, predlaže se izmena poreske osnovice tako da se, umesto plaćanja poreza na razliku njihovih tržišnih vrednosti (kako je uređeno sadašnjim zakonskim rešenjem), porez plaća na prenos svakog prava koje je predmet razmene. Na taj način vrši se usaglašavanje poreske osnovice na prenos prava na nepokretnosti u Republici Srbiji sa razmenom ostalih prava koja su predmet oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava – gde se ovaj porez plaća na prenos svakog od tih prava (npr. razmena udela u pravnom licu za udele u drugom pravnom licu), odnosno poreskim tretmanom razmene u sistemu poreza na dodatu vrednost.
U cilju postizanja što veće doslednosti u primeni Zakona, radi realizovanja njegovih odredaba sa što manje tumačenja, predlažu se preciziranja pojedinih zakonskih rešenja i u oblasti poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava (npr. mesne nadležnosti poreskih organa za utvrđivanje poreza, dokaza koji se dostavljaju poreskom organu za svrhu ostvarivanja prava na poresko oslobođenje kod kupovine prvog stana…), kao i pravno-tehnička usaglašavanja Zakona imajući u vidu naziv države.
U odnosu na poreze na imovinu ne postoje obavezujući propisi Evropske unije sa kojima je potrebno vršiti usaglašavanje.
Razmatrane mogućnosti da se problemi reše i bez donošenja Zakona
Imajući u vidu da je reč o elementima sistema i politike javnih prihoda koji se, saglasno odredbi člana 2. stav 2. Zakona o javnim prihodima i javnim rashodima („Sl. glasnik RS”, br. 76/91…135/04), uvode samo zakonima kojima se uvodi odgovarajući javni prihod, i izmene i dopune tih elemenata mogu se vršiti samo zakonom. To je razlog što nisu razmatrane mogućnosti da se problemi koje ovaj opšti akt treba da reši, reše i bez njegovog donošenja.
Zašto je donošenje Zakona najbolji način za rešavanje problema
Donošenje zakona je najbolji način za rešavanje problema, iz razloga što se radi o zakonskoj materiji, koju je jedino i moguće menjati i dopunjavati odgovarajućim izmenama i dopunama zakona.
Pored toga, uređivanjem poresko-pravne materije Zakonom, daje se doprinos pravnoj sigurnosti i ujedno obezbeđuje transparentnost u vođenju poreske politike. Naime, zakon je opšti pravni akt koji se objavljuje i koji stvara jednaka prava i obaveze za sve subjekte koji se nađu u istoj poresko-pravnoj situaciji, čime se postiže transparentnost u njegovoj primeni.
III. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA
Uz član 1.
Predlaže se usaglašavanje odredbe člana 4. stav 3. Zakona sa nazivom države.
Uz član 2.
Predlaže se preciziranje poreske osnovice kod poreza na imovinu za godinu u kojoj je nepokretnost stečena.
Uz član 3.
Predlaže se uređivanje najviše stope poreza na imovinu, u okviru koje skupštine jedinice lokalne samouprave, saglasno zakonu kojim se uređuje finansiranje lokalne samouprave, mogu utvrđivati stopu poreza na imovinu na „svojoj” teritoriji.
Na taj način, stvara se osnov za veću finansijsku samostalnost jedinica lokalne samouprave i za podsticanje poreske konkurencije među njima, s jedne strane, a ujedno sprečava mogućnost da, u odsustvu maksimalne poreske stope uređene zakonom, jedinice lokalne samouprave neograničeno (kroz povećanje poreske stope) povećavaju poreski teret obveznicima, u cilju većih obezbeđenja sredstava za svoje rashode.
Ujedno se daje podsticaj jedinicama lokalne samouprave za uspostavljanje što bolje evidencije nepokretnosti i elemenata od uticaja na visinu poreza (elemenata od uticaja na vrednost nepokretnosti kao poresku osnovicu, na korišćenje nepokretnosti od uticaja na visinu poreskog kredita i poreskih oslobođenja…), što bi trebalo da doprinese širenju poreske baze, ostvarivanju većih prihoda lokalne samouprave i, s tim u vezi, mogućnosti da lokalna samouprava, ukoliko se za to opredeli, može sniziti poresku stopu bez umanjenja svojih prihoda.
U cilju pravne sigurnosti obveznika, predlaže se da stopa poreza na imovinu u jedinici lokalne samouprave koja propusti da svojom odlukom uredi stopu poreza, ili je utvrdi preko maksimalne visine propisane ovim zakonom, bude najviša odgovarajuća poreska stopa uređena Zakonom za obveznike koji vode, odnosno za obveznike koji ne vode poslovne knjige.
Uz čl. 4, 8, 15. i 16.
Predlaže se preciziranje postojećih i proširenje poreskih oslobođenja na imovinu, na nasleđe i poklon, i na prenos apsolutnih prava, i to:
– na imovinu – na nepokretnosti koje su namenjene i isključivo se koriste za obavljanje bogoslužbene delatnosti, ne samo Tradicionalnih crkava (kako je uređeno sadašnjim zakonskim rešenjem), već i drugih registrovanih crkava i verskih zajednica (u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj crkava i verskih zajednica), na koji način se stvara osnov za njihov ravnopravni poreski tretman, koje pravo na ravnopravnost je Ustavom garantovano crkvama i verskim zajednicama;
– na imovinu – građevinsko, odnosno poljoprivredno zemljište u državnoj svojini dato u zakup;
– na poklon – na imovinu primljenu bez naknade od Republike, autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave, kako se za ta besteretna davanja ne bi dodatno obezbeđivala sredstva za plaćanje poreza;
– na prenos apsolutnih prava – kada su poreski obveznici Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave;
– na prenos apsolutnih prava – precizira se da oslobođenje za prenos imovine subjekta privatizacije uključuje i imovinu (odnosno njen deo) subjekta privatizacije u restrukturiranju..
Predlaže se uvođenje poreskog oslobođenja na prenos apsolutnih prava na stanu koji se vrši licu koje kupuje prvi stan. Kako bi pravo na sticanje stana pod „povlašćenim uslovima” (uz poresko oslobođenje obveznika) mogla ostvariti samo lica koja stan nemaju, i u meri koja je ocenjena opravdanom obzirom na veličinu porodičnog domaćinstva, ovim zakonom predlažu se kriterijumi za određivanje lica koja se, u smislu ovog poreskog oslobođenja, smatraju kupcima prvog stana i ograničava obim prava na jednu kupovinu stana do odgovarajuće površine za porodično domaćinstvo, preko koje se porez plaća. Predlaže se da se kupcima prvog stana smatraju fizička lica – punoletni državljani Republike Srbije sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije, koji nemaju u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike Srbije. Obim prava na poresko oslobođenje ograničava se na jednu – prvu kupovinu, za površinu stana koja za kupca iznosi do 40m² i za svakog člana njegovog domaćinstva još do 15m², uz uslov da član za koga može rešavati stambeno pitanje bez plaćanja poreza ima isto prebivalište kao kupac i da (takođe) nema stan na teritoriji Republike.
Predlaže se da nadležni poreski organ vodi evidenciju o ugovorima o kupoprodaji stanova kupcima prvih stanova na teritoriji svake jedinice lokalne samouprave, kod čije kupovine stana je taj organ utvrdio pravo na poresko oslobođenje, o kupcima prvih stanova i o članovima njihovog porodičnog domaćinstva za koje je to pravo ostvareno, i o iznosima poreza na prenos apsolutnih prava koji zbog ostvarivanja prava na poresko oslobođenje nisu plaćeni. O iznosima poreza koji nisu plaćeni, nadležni poreski organ dostavljaće tromesečne izveštaje ministarstvu nadležnom za poslove finansija. Navedene evidencije predlažu se za svrhu uvida u obim ostvarenih prava na teritoriji jedinica lokalne samouprave, kao i za svrhe kontrole da li je kod kupovine stana od strane konkretnog kupca već ostvareno pravo na poresko oslobođenje u smislu odredbe člana 31b stav 1. Zakona.
U cilju što veće doslednosti u neposrednoj primeni međunarodnih ugovora, kao sastavnih delova pravnog poretka Republike Srbije, predlaže se da se izričito uredi da se porezi na imovinu ne plaćaju kada je to uređeno međunarodnim ugovorom.
Kako bi se volja zakonodavca izražena kroz odredbu prema kojoj pravo na poresko oslobođenje na nasleđe i poklon ima Republika Srbija kao naslednik, odnosno poklonoprimac, realizovala bez dodatnih tumačenja, precizira se da se to poresko oslobođenje odnosi ne samo na Republiku Srbiju kao nominalnog naslednika – poklonoprimca, već i na oblike njene teritorijalne autonomije i lokalne samouprave (kao naslednike – poklonoprimce).
Predlaže se uvođenje obaveze kupcu – sticaocu prava svojine na putničkom automobilu za „taksi” ili „rent a kar” delatnosti, za koji prenos je ostvareno pravo na poresko oslobođenje od poreza na prenos apsolutnih prava, da o prestanku obavljanja te delatnosti, prodaji ili otuđenju vozila na drugi način u periodu kraćem od pet godina od dana nabavke (što je bio uslov za poresko oslobođenje), obavesti poreski organ, obzirom da on (a ne prodavac) tim podatkom raspolaže. Imajući u vidu da je obveznik poreza na prenos apsolutnih prava po osnovu ugovora o prodaji upotrebljavanog putničkog automobila prodavac, predlaže se uvođenje kupcu solidarnog jemstva za izmirenje poreske obaveze na prenos apsolutnih prava – ako do utvrđivanja te obaveze dođe zbog prestanka obavljanja „taksi” ili „rent a kar” delatnosti, prodaje ili otuđenja vozila u periodu kraćem od pet godina od strane kupca. Na taj način se kupac stimuliše da delatnost za čije obavljanje je automobil nabavio bez plaćanja poreza obavlja najmanje pet godina.
Uz čl. 5. i 6.
Predlaže se pravno-tehničko usaglašavanje u pogledu naziva države.
Takođe, predlaže se preciziranje predmeta oporezivanja porezom na nasleđe i poklon, u smislu da ga ne čine novčana primanja fizičkih lica koja su izuzeta od oporezivanja, odnosno besteretna novčana primanja fizičkih lica na koja se plaća porez, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dohodak građana. Reč je o primanjima fizičkih lica koja nemaju za osnov davanja rad ili drugu naknadu od strane primaoca, kao i davanjima po osnovu npr. organizovane socijalne i humanitarne pomoći, pomoći zbog uništenja ili oštećenja imovine usled elementarnih nepogoda ili drugih vanrednih događaja… Ocenjuje se opravdanim da se izuzimanjem iz predmeta oporezivanja podstaknu ovakva davanja, a ujedno se otklanja mogućnost umanjenja primljenih sredstava za iznos poreske obaveze na poklon – ako bi poreska obaveza po tom osnovu postojala.
Imajući u vidu da se prihodi od dobitaka fizičkih lica u igrama na sreću oporezuju porezom na dohodak građana, a da priređivač igre na sreću (saglasno Zakonu o igrama na sreću – „Sl. glasnik RS”, br. 84/04 i 85/05) plaća naknadu, u cilju izbegavanja oporezivanja (dobitka kao prihoda – po odredbama zakona kojim se uređeje oporezivanje dohotka građana, i prenosa prava na dobitku sa organizatora igre na dobitnika – po odredbama zakona kojim se uređuje oporezivanje imovine) i plaćanja naknade po istom osnovu, predlaže se da se na prenos dobitaka u igrama na sreću sa organizatora na lice koje ostvari dobitak, ne oporezuje po odredbama ovog zakona.
Uz čl. 7. i 14.
Predlaže se smanjenje stope poreza na nasleđe i poklon koja iznosi 5% na 2,5%, a stope poreza za naslednike drugog naslednog reda koja na poresku osnovicu do 300.000 dinara iznosi 3% – na 2%.
Takođe, predlaže se da se stopa poreza na prenos apsolutnih prava koja iznosi 5% smanji na 2,5%. Obzirom da se po toj poreskoj stopi oporezuje prenos prava na nepokretnosti kao predmet oporezivanja, predlaže se da se po toj stopi oporezuje i davanje u zakup građevinskog zemljišta u državnoj svojini, u skladu sa odredbom člana 23. stav 2. Zakona.
Uz član 9.
Davanje nepokretnosti u zakup bilo je, kao usluga, oporezovano porezom na promet, a sada je oslobođeno plaćanja poreza na dodatu vrednost, bez prava na odbitak prethodnog poreza.
U situaciji kada se, prema Zakonu o planiranju i izgradnji, ne vrši prenos prava korišćenja građevinskog zemljišta u državnoj svojini (kao trajnog prava, na koji se plaća porez na prenos apsolutnih prava), već se građevinsko zemljište u državnoj svojini daje u zakup, često na veoma dug vremenski period, radi izgradnje objekta na kome investitor stiče pravo svojine kao apsolutno pravo, predlaže se proširenje predmeta oporezivanja i na zakup ovog zemljišta za period duži od jedne godine ili na neodređeno vreme.
Uz član 10.
Prenos celokupne ili dela imovine privrednog društva po osnovu statusne promene, u smislu zakona kojim se uređuju privredna društva, nema karakter prenosa imovine uz naknadu, obzirom da privredno društvo – sticalac stupa u prava i obaveze društva – prenosioca, a vlasniku akcija ili udela vrši se zamena postojećih prava za akcije ili udele u društvu – sticaocu (i eventualno novčane nadoknade do 10% nominalne vrednosti akcija odnosno udela ili njihove računovodstvene vrednosti – ako su bez nominalne vrednosti).
Predlaže se preciziranje predmeta oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava, u smislu da se porez na prenos apsolutnih prava plaća kada su akcionari ili članovi pravnog lica koje prenosi svoju celokupnu imovinu (pravnog prethodnika), uz naknadu u obliku akcija ili udela u pravnom sledbeniku, dobili i novčanu naknadu koja prelazi 10% nominalne vrednosti akcija, odnosno udela ili njihove računovodstvene vrednosti ako su bez nominalne vrednosti.
Uz član 11.
U odredbi kojom se uređuje obveznik poreza na prenos apsolutnih prava, predlaže se da obveznik poreza kod davanja u zakup građevinskog zemljišta u državnoj svojini bude zakupac, a kod prenosa prava po osnovu razmene – svaki od učesnika u razmeni za pravo koje prenosi.
Uz čl. 12. i 13.
Predlaže se produženje roka, sa 20 na 60 dana, u kojem poreski organ ima pravo da utvrdi tržišnu vrednost apsolutnog prava, kao poresku osnovicu, ukoliko oceni da je ugovorena cena niža od tržišne.
Uređuje se da poresku osnovicu kod davanja u zakup građevinskog zemljišta čini tržišna vrednost koju utvrđuje nadležni poreski organ, a kod eksproprijacije nepokretnosti – naknada za tu nepokretnost, ako je poreska obaveza blagovremeno prijavljena poreskom organu. Predlaže se da se kod razmene prava koja su predmet oporezivanja poreska osnovica utvrđuje za svako pravo koje je predmet razmene, u skladu sa odredbom člana 27. ovog zakona.
Uz čl. 17, 18, 19. i 26.
Predlaže se pravno-tehničko usaglašavanje naziva poreskog organa nadležnog za prijem poreskih prijava za utvrđivanje poreza na imovinu (obzirom da je porez na imovinu od 1. januara 2007. godine izvorni prihod lokalne samouprave) i preciziranje mesne nadležnosti poreskog organa za utvrđivanje poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava.
Kako bi se učinilo nespornim da obveznici koji Poreskoj upravi do 31. decembra 2008. godine (kao roka do koga jedinice lokalne samouprave, u skladu sa članom 62. stav 2. Zakona o finansiranju lokalne samouprave, mogu Poreskoj upravi ugovorom poveravati pružanje tehničke i druge pomoći u vezi sa utvrđivanjem, naplatom i kontrolom poreza na imovinu ) podneli poresku prijavu, nemaju obavezu podnošenja nove poreske prijave zbog promene organa nadležnog za utvrđivanje poreza.
Obzirom da je obveznik poreza na prenos apsolutnih prava po osnovu ugovora o prodaji prodavac, precizira se da to lice, pored dokumentacije koja se inače podnosi uz poresku prijavu za svrhu utvrđivanja poreza na prenos apsolutnih prava, kod prodaje stana kupcu prvog stana, podnosi i overenu izjavu kupca da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i određene članove svog domaćinstva, i druge dokaze iz kojih proizilazi da su ispunjeni uslovi za poresko oslobođenje u skladu sa čl. 31a i 31b stav 1. ovog zakona (npr. da je kupac punoletan, da je državljanin Republike Srbije…).
Uz član 20. i 24.
Predlaže se da jedinica lokalne samouprave, ministarstvu nadležnom za finansije, dostavlja podatke koji se odnose na utvrđivanje, kontrolu i naplatu poreza na imovinu, kako bi se omogućio uvid u sprovođenje odredaba ovog zakona kojima se uređuje oporezivanje imovine i vođenje poreske politike u ovoj oblasti. Za nepostupanje po ovoj obavezi predlaže se uvođenje novčane kazne za prekršaj odgovornog lica u jedinici lokalne samouprave.
Predlaže se uvođenje i novčane kazne za prekršaj, za sticaoca prava svojine na upotrebljavanom putničkom automobilu pribavljenom za taksi ili „rent a kar” koji su posebno označeni, ako nadležnom poreskom organu ne prijavi ili ne prijavi u roku od deset dana, prestanak obavljanja delatnosti, prodaju, odnosno otuđenje putničkog automobila pribavljenog za obavljanje tih delatnosti, pre isteka roka od pet godina od dana pribavljanja. Na taj način sankcionisalo bi se nepružanje podataka poreskom organu od uticaja na utvrđivanje poreske obaveze na prenos apsolutnih prava.
Uz član 21.
Predlaže se pravno-tehničko usaglašavanje sa nazivom organa nadležnog za poslove intelektualne svojine.
Uz član 22.
Saglasno ovlašćenju datom skupštini jedinice lokalne samouprave da utvrđuje stope poreza na imovinu u skladu sa članom 3. ovog zakona, uređuje se da se porez na imovinu utvrđuje primenom Zakona i odluke jedinice lokalne samouprave o stopama poreza na imovinu na čijoj teritoriji se imovina nalazi, donete u skladu sa Zakonom.
Uz član 23.
Precizira se da utvrđivanje prava na poresko oslobođenje od poreza na prenos apsolutnih prava kod prodaje stana kupcu prvog stana, u skladu sa čl. 31a i 31b stav 2. ovog zakona, nadležni poreski organ vrši na osnovu pruženih dokaza, što pored dokumentacije koja se inače dostavlja poreskom organu uz poresku prijavu (npr. ugovor o prodaji sa overenim potpisima kupca i prodavca) podrazumeva i dostavljanje dokaza da su na strani kupca ispunjeni propisani uslovi za poresko oslobođenje.
Uz čl. 25. i 27. do 30.
Predlaže se da ovaj zakon stupi na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
U roku od trideset dana od tog dana ministar finansija urediće sadržinu i obrazac izjave kupca prvog stana da kupuje prvi stan, iz člana 19. ovog zakona.
U cilju usaglašavanja Zakona o porezima na imovinu sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave, predlaže se da se odredbe čl. 3. i 22. ovog zakona (kojima se uređuju stope poreza na imovinu na prava na nepokretnosti i precizira da će se taj porez utvrđivati primenom odredaba Zakona o porezima na imovinu i odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o stopama poreza na imovinu), primenjuju od 1. januara 2007. godine, obzirom da se i Zakon o finansiranju lokalne samouprave primenjuje od tog datuma.
Predlaže se da se odredbe člana 4. ovog zakona, kojom se preciziraju i dograđuju poreska oslobođenja od poreza na imovinu, primenjuju od 1. januara 2008. godine, obzirom da se radi o porezu koji se uređuje na godišnjem nivou. Pošto se tom odredbom ne vrši usaglašavanje sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave, ne predlaže se njeno povratno dejstvo.
Ujedno se uređuje zakon koji će se primeniti kod utvrđivanja poreza na nasleđe i poklon, odnosno poreza na prenos apsolutnih prava, u postupcima koji su započeti odnosno koji nisu započeti.
PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA
POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budžetu Republike.
V. OPŠTI INTERES ZBOG KOGA SE PREDLAŽE
POVRATNO DEJSTVO POJEDINIH ODREDABA ZAKONA
Predlaže se da se odredba člana 29. stav 1. ovog zakona primenjuje od 1. januara 2007. godine, kako bi se sa tim datumom izvršilo njeno usaglašavanje sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave („Službeni glasnik RS”, broj 62/06) koji se primenjuje od 1. januara 2007. godine. Na taj način bi se obezbedilo da, u odnosu na porez na imovinu, Zakon o porezima na imovinu i Zakon o finansiranju lokalne samouprave čine međusobno neprotivrečnu celinu, čime bi se ostvarila njihova usaglašenost u pravnom sistemu Republike Srbije i doprinelo pravnoj sigurnosti obveznika u odnosu na propis koji se primenjuje kod utvrđivanja tog poreza, što predstavlja opšti interes za povratno dejstvo odredbe člana 29. stav 1. ovog zakona, u smislu odredbe člana 197. stav 2. Ustava Republike Srbije.
VI. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Predlaže se da se Zakon donese po hitnom postupku, obzirom da se Zakonom vrši usaglašavanje oporezivanja imovine na prava na nepokretnosti sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave („Službeni glasnik RS”, broj 62/06), koji se primenjuje od 1. januara 2007. godine.
Nedonošenje Zakona po hitnom postupku ima za posledicu dalju neusaglašenost u pravnom sistemu odredaba Zakona o porezima na imovinu („Službeni glasnik RS”, br. 26/01, 45/02 – SUS, 80/02, 80/02 – dr. zakon i 135/04) sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave, kojima se uređuju stope poreza na imovinu na prava na nepokretnosti i nadležnost organa za utvrđivanje, naplatu i kontrolu tog poreza, što može da doprinese pravnoj nesigurnosti obveznika u pogledu visine poreske stope po kojoj im se, od 1. januara 2007. godine, može utvrditi taj porez i u pogledu nadležnosti organa za njegovo utvrđivanje, naplatu i kontrolu, kao štetnim posledicama iz člana 161. st. 2. i 3. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srbije.
VII. ANALIZA EFEKATA ZAKONA
Očekuje se da će po osnovu predloženog smanjenja poreskih stopa i uvođenja poreskog oslobođenja kod kupovine prvog stana ukupan gubitak prihoda za šest meseci (druga polovina 2007. godine) iznositi oko 5,7 milijardi dinara.
Na koga će i kako će najverovatnije uticati rešenja u zakonu
Zakon će imati pozitivan uticaj na:
1) pravni sistem Republike Srbije– usaglašavanjem Zakona o porezima na imovinu sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave obezbeđuje se da ovi zakoni čine jedinstvenu, međusobno neprotivrečnu celinu, čime se ostvaruje usaglašenost u pravnom sistemu Republike Srbije. Pored toga, propisivanje prava na poresko oslobođenje po osnovu međunarodnih ugovora koje je zaključila Republika trebalo bi da doprinese većoj doslednosti u neposrednoj primeni međunarodnih ugovora, kao sastavnih delova pravnog poretka Republike Srbije.
2) Jedinice lokalne samouprave, u odnosu na porez na imovinu (osim poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava), s obzirom da se izmenom zakonskih rešenja koja se odnose na stope poreza na imovinu stvara pravni osnov za primenu zakona kojim se uređuje finansiranje lokalne samouprave. To bi trebalo da obezbedi veću finansijsku samostalnost jedinica lokalne samouprave u odnosu na porez na imovinu, kako u planiranju obima potrebnih sredstava (jedinice lokalne samouprave će utvrđivati stopu poreza na imovinu do visine najviše stope propisane ovim zakonom), tako i u trošenju ostvarenih sredstava, kao i jačanje poreske konkurencije među njima. Na ovaj način daje se podsticaj jedinicama lokalne samouprave za sačinjavanje što bolje evidencije o nepokretnostima (kako u pogledu obima, tako i njihovog kvaliteta), čime bi se proširila poreska baza i stvorio osnov da se isti, ili veći poreski prihodi ostvare i sa eventualno umanjenom poreskom stopom.
3) Obveznike poreza na imovinu – uređivanjem sadašnje stope poreza na imovinu kao najviše stope, do koje jedinice lokalne samouprave mogu uređivati stopu ovog poreza, onemogućava se jedinicama lokalne samouprave da povećanjem poreske stope povećavaju poreski teret obveznicima. Pored toga, usaglašavanjem Zakona o porezima na imovinu sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave u odnosu na visinu poreske stope poreza na imovinu (osim poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava), daje se doprinos njihovoj pravnoj sigurnosti u odnosu na visinu poreske stope po kojoj im nadležni organ može utvrditi porez.
4) Crkve i verske zajednice – Proširivanjem poreskih oslobođenja na imovinu – na nepokretnosti koje su isključivo namenjene i koriste se za obavljanje verskih obreda, ne samo tradicionalnih crkava i verskih zajednica (kao sada), već i drugih registrovanih crkava i verskih zajednica (u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj crkava i verskih zajednica) na prava na nepokretnosti za obavljanje bogoslužbene delatnosti, uspostavio bi se ravnopravan poreski tretman njihove nepokretne imovine, sa stanovišta poreza na imovinu, i izvršilo njihovo poresko rasterećenje po tom osnovu.
5) punoletne državljane Republike Srbije koji će, uz ispunjenje propisanih uslova, moći da kupe prvi stan bez poreza na prenos apsolutnih prava;
6) Autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave kao naslednike ili poklonoprimce, odnosno Republiku, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave kao obveznike poreza na prenos apsolutnih prava – Preciziranjem odredbe člana 21. Zakona, u smislu da se oslobođenje od poreza na nasleđe i poklon propisano za Republiku Srbiju odnosi, ne samo na Republiku Srbiju kao nominalnog i suštinskog naslednika – poklonoprimca, već i na autonomnu pokrajinu i lokalnu samoupravu (kada su naslednik-poklonoprimac), obezbeđuje se da nasleđe, odnosno poklon koji ostvare ne stvara poreske troškove za njih kao primaoca. Na isti način će predloženo rešenje u članu 31. Zakona, kojim se Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave oslobađaju poreza na prenos apsolutnih prava, kada su obveznik poreza po tom osnovu, imati pozitivan uticaj, jer obezbeđuje veću transparentnost u planiranju i trošenju budžetskih sredstava, posebno ako se ima u vidu da se prenosi imovine po osnovu kojih se plaćaju porezi na nasleđe i poklon i na prenos apsolutnih prava ne vrše kao kontinuirana aktivnost, sa odgovarajućom ravnomernošću u toku godine.
Kakve troškove će primena zakona stvoriti građanima i privredi (naročito malim i srednjim preduzećima)
Primena Zakona ne bi trebalo da stvori dodatne troškove građanima i privredi, osim kod plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava – na davanje građevinskog zemljišta u državnoj svojini u zakup. Iako po osnovu zasnivanja, ugovor o zakupu građevinskog zemljišta u državnoj svojini predstavlja obligacioni odnos, po pravima i obavezama koja se njim za zakupca stvaraju (pravo i obaveza da na zemljištu vrši izgradnju, da na izgrađenom objektu stiče svojinu, da je rok na koji je uspostavljeno pravo da koristi zemljište ograničen ali uglavnom veoma dug…), ocenjuje se opravdanim da takav zakup treba da predstavlja predmet oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava, čime se sa stanovišta poreskih obaveza na sticanje prava na korišćenje zemljišta radi izgradnje uspostavlja ravnomernost, bilo da je reč o zemljištu u državnoj svojini ili svojini drugih lica.
Naprotiv, propisivanjem osnova za poresko oslobođenje kod kupovine prvog stana stvara se pravni osnov da građani koji su bez stana na teritoriji Republike Srbije, koji ispune propisane uslove, mogu bez poreskog tereta kupiti prvi stan za sebe i određene članove svoje porodice, i rešiti jedno od svojih egzistencijalnih pitanja. Naime, iako je zakonski obveznik poreza na prenos apsolutnih prava po osnovu ugovora o prodaji stana prodavac, a kupac supsidijarni jemac za izmirenje poreske obaveze, visina poreske obaveze koju u vezi sa prodajom stana treba platiti je svakako od uticaja na visinu ugovorene kupoprodajne cene, odnosno na ugovaranje odredbe prema kojoj poresku obavezu na prenos apsolutnih prava snosi kupac – čime kupac postaje solidarni jemac za izmirenje poreske obaveze u skladu sa odredbom člana 42. stav 1. Zakona. To znači da u krajnjoj liniji poreski teret snosi kupac, što znači da predloženo poresko oslobođenje upravo njemu smanjuje troškove u vezi sa sticanjem prvog stana.
Uređivanjem sadašnje stope poreza na imovinu kao najviše stope do koje jedinica lokalne samouprave može uređivati stopu poreza na imovinu na „svojoj” teritoriji, stvara se osnov da poreska stopa (a samim tim i poreska obaveza), uz ostale nepromenjene okolnosti koje su od uticaja na utvrđivanje poreza na imovinu, može biti u visini postojeće ili manja od nje. Na taj način, omogućava se podsticanje poreske konkurencije među jedinicama lokalne samouprave, s obzirom da različita visina izvornih lokalnih javnih prihoda može predstavljati razlog za „seljenje” privrednih društava i preduzetničkih radnji iz jedne u drugu jedinicu lokalne samouprave.
Preciziranje pojedinih zakonskih odredaba trebalo bi da doprinese pravnoj sigurnosti, što bi posledično trebalo da dovede do smanjenja administriranja (naročito u postupcima po pravnim lekovima) i, s tim u vezi, i troškova koji za stranke u postupku proizilaze.
Da li su pozitivne posledice donošenja zakona takve da opravdavaju troškove koje će on stvoriti
Naveli smo da primena Zakona neće izazvati dodatne troškove obveznicima, izuzev u odnosu na poreske obaveze za lica koja stiču pravo zakupa na ostalom građevinskom zemljištu u državnoj svojini. Međutim, potreba za poreskom ravnopravnošću u odnosu na sticanje prava na korišćenje zemljišta za svrhu izgradnje opravdava jednokratne troškove koje će on za zakupce stvoriti.
Ukazujemo da su sva tri oblika poreza na imovinu prihodi jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji su ostvareni (porez na imovinu – izvorni prihod od 1. januara 2007. godine, a porez na nasleđe i poklon i porez na prenos apsolutnih prava – ustupljeni javni prihodi), te se proširenjem predmeta oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava stvara i osnov da jedinice lokalne samouprave, poboljšanjem evidencije o nepokretnostima na njenoj teritoriji i preciznim bilansiranjem prihoda i rashoda mogu obezbediti širu poresku bazu i na taj način obezbediti iste ili veće prihode uz eventualno manju stopu poreza na imovinu.
Da li se zakonom podržava stvaranje novih privrednih subjekata na tržištu i tržišna konkurencija
Ovim zakonom se uređuje oporezivanje imovine (njeno posedovanje i njen prenos uz ili bez naknade) što prevashodno nema za cilj podsticanje stvaranja novih privrednih subjekata.
Da li su sve zainteresovane strane imale priliku da se izjasne o zakonu
Ovaj zakon je u postupku pripreme dostavljen nadležnim ministarstvima i drugim nadležnim organima, tako da je zainteresovanim stranama pružena prilika da iznesu svoje stavove, od kojih su neki ugrađeni u ovaj zakon.
Koje će se mere tokom primene zakona preduzeti da bi se ostvarilo ono što se donošenjem zakona namerava
Ministarstvo finansija nadležno je za sprovođenje Zakona, za njegovu ujednačenu primenu na teritoriji Republike, kao i za davanje mišljenja u njegovoj primeni.
Posebno ističemo da Ministarstvo finansija, periodičnim publikovanjem Biltena službenih objašnjenja i stručnih mišljenja za primenu finansijskih propisa, kao i na drugi pogodan način, dodatno obezbeđuje transparentnost, informisanost i pristup informacijama, kako bi se i na ovaj način doprinelo ostvarivanju ciljeva postavljenih donošenjem Zakona.
VIII. PREGLED ODREDABA
ZAKONA O POREZIMA NA IMOVINU
KOJE SE MENjAJU, ODNOSNO DOPUNjUJU
Član 4.
Obveznik poreza na imovinu na prava iz člana 2. ovog zakona je pravno i fizičko lice koje je imalac tih prava na nepokretnosti koje se nalaze na teritoriji Republike Srbije.
Ako više pravnih ili fizičkih lica ostvaruje jedno od prava iz člana 2. ovog zakona na istoj nepokretnosti, poreski obveznik je svako od njih, srazmerno svom udelu .
U slučaju kad je nepokretnost, koju je stekla i koristi javna služba (javno preduzeće, ustanova) i druga organizacija čiji je osnivač Republika REPUBLIKA SRBIJA, odnosno preduzeće i druga organizacija ulaganjem državnog kapitala, u državnoj svojini, u skladu sa zakonom kojim se uređuju sredstva u svojini Republike Srbije, poreski obveznik je korisnik nepokretnosti.
Kada je imalac prava na nepokretnosti iz člana 2. ovog zakona nepoznat ili nije određen, obveznik poreza na imovinu je korisnik nepokretnosti.
U pogledu rezidentstva pravnog lica primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje porez na dobit preduzeća, a u pogledu rezidentstva fizičkog lica odredbe zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana.
Član 5.
Osnovica poreza na imovinu kod nepokretnosti, osim poljoprivrednog i šumskog zemljišta, gde poreski obveznik ne vodi poslovne knjige, je tržišna vrednost nepokretnosti na dan 31. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje i plaća porez na imovinu, ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Visinu tržišne vrednosti nepokretnosti utvrđuje nadležni poreski organ, s tim što se ona svake godine umanjuje za amortizaciju po stopi od 1,5% primenom proporcionalne metode, a najviše do 70%.
Za nepokretnost izgrađenu, ODNOSNO STEČENU u toku godine, za koju se utvrđuje i plaća porez na imovinu, osnovica poreza je tržišna vrednost odgovarajuće nepokretnosti na dan 31. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez na imovinu.
Član 11.
Stope poreza na imovinu iznose:
1) na prava na nepokretnosti poreskog obveznika koji vodi poslovne knjige – DO 0,40%;
2) na prava na nepokretnosti poreskog obveznika koji ne vodi poslovne knjige:
Na poresku osnovicu Plaća se na ime poreza do 6.000.000 dinara 0,40% od 6.000.000 do 15.000.000 dinara 24.000 dinara + 0,80% na iznos preko 6.000.000 dinara od 15.000.000 do 30.000.000 dinara 96.000 dinara + 1,50% na iznos preko 15.000.000 dinara preko 30.000.000 dinara 321.000 dinara + 3% na iznos preko 30.000.000 dinara.
2) NA PRAVA NA NEPOKRETNOSTI PORESKOG OBVEZNIKA KOJI NE VODI POSLOVNE KNjIGE:
NA PORESKU OSNOVICU PLAĆA SE NA IME POREZA (1) DO 6.000.000 DINARA DO 0,40% (2) OD 6.000.000 DO 15.000.000 DINARA POREZ IZ PODTAČKE (1) + DO 0,80% NA IZNOS PREKO 6.000.000 DINARA (3) OD 15.000.000 DO 30.000.000 DINARA POREZ IZ PODTAČKE (2) + DO 1,50% NA IZNOS PREKO 15.000.000 DINARA (4) PREKO 30.000.000 DINARA POREZ IZ PODTAČKE (3) + DO 3% NA IZNOS PREKO 30.000.000 DINARA
U SLUČAJU DA SKUPŠTINA JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE NE UTVRDI VISINU PORESKE STOPE, ILI JE UTVRDI PREKO MAKSIMALNOG IZNOSA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, POREZ NA IMOVINU UTVRDIĆE SE PRIMENOM NAJVIŠE ODGOVARAJUĆE PORESKE STOPE IZ STAVA 1. OVOG ČLANA NA PRAVA NA NEPOKRETNOSTI OBVEZNIKA KOJI VODI POSLOVNE KNjIGE, ODNOSNO OBVEZNIKA KOJI NE VODI POSLOVNE KNjIGE.
Član 12.
Porez na imovinu ne plaća se na prava na nepokretnosti iz člana 2. ovog zakona:
1) u državnoj svojini koje koriste državni organi i organizacije i organi, organizacije i službe jedinica teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, kao i direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava prema propisima kojima se uređuje budžetski sistem, odnosno na dobra u opštoj upotrebi prema propisima kojima se uređuju sredstva u svojini Republike Srbije;
2) diplomatskih i konzularnih predstavništava stranih država, pod uslovom reciprociteta;
3) u svojini tradicionalnih crkava i verskih zajednica(Srpska pravoslavna crkva, Islamska zajednica, Katolička crkva, Slovačka Evangelička crkva a.v., Jevrejska zajednica, Reformatska hrišćanska crkva i Evangelička hrišćanska crkva a.v.), koje su namenjene i koriste se za obavljanje verskih obreda
3) U SVOJINI TRADICIONALNIH CRKAVA I VERSKIH ZAJEDNICA I DRUGIH CRKAVA I VERSKIH ZAJEDNICA REGISTROVANIH U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE PRAVNI POLOŽAJ CRKAVA I VERSKIH ZAJEDNICA, KOJE SU NAMENjENE I ISKLjUČIVO SE KORISTE ZA OBAVLjANjE BOGOSLUŽBENE DELATNOSTI;
4) koje su od nadležnog organa proglašene kulturnim ili istorijskim spomenicima – na nepokretnosti u celini, odnosno na posebne delove, koji služe za ove namene;
5) brisano
6) poljoprivredno i šumsko zemljište koje se ponovo privodi nameni – pet godina, računajući od početka privođenja nameni;
7) puteve, lučke obale i lukobrane, brodske prevodnice, pruge, aerodromske piste, brane (vodoustave), objekte za zaštitu od štetnog dejstva voda, objekte za zaštitu poljoprivrednog i šumskog zemljišta i druge ekološke objekte;
8) gradsko odnosno javno građevinsko ili ostalo građevinsko zemljište u državnoj svojini, kad ukupna površina građevinske parcele, odnosno građevinskih parcela (ne računajući zemljište pod objektom jednog obveznika), ne prelazi 10 ari;
9) skloništa ljudi i dobara od ratnih dejstava, osim ako se koriste za namene po osnovu kojih se ostvaruje prihod;
10) ekonomske zgrade u poljoprivredi;
11) objekte, odnosno delove objekata koji u skladu sa propisima neposredno služe za obavljanje komunalnih delatnosti. ;
12) ZA KOJE JE MEĐUNARODNIM UGOVOROM KOJI JE ZAKLjUČILA REPUBLIKA SRBIJA UREĐENO DA SE NEĆE PLAĆATI POREZ NA IMOVINU.
POREZ NA IMOVINU NA TERITORIJI JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE NE PLAĆA OBVEZNIK KAD UKUPNA OSNOVICA ZA SVE NjEGOVE NEPOKRETNOSTI NA TOJ TERITORIJI NE PRELAZI IZNOS OD 400.000 DINARA.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana ne primenjuju se na nepokretnosti koje se trajno daju drugim licima radi ostvarivanja prihoda.
Trajnim davanjem drugim licima, u smislu stava 3. ovog člana, smatra se svako ustupanje nepokretnosti drugom licu uz naknadu, koje u toku 12 meseci, neprekidno ili sa prekidima, traje duže od 183 dana.
Porez na imovinu ne plaća obveznik – imalac prava na nepokretnosti iz člana 2. ovog zakona, koju bez naknade ustupi na korišćenje licu prognanom posle 1. avgusta 1995. godine, ako prognano lice i članovi njegovog porodičnog domaćinstva ne ostvaruju prihode, izuzev prihoda od zemljišta koje je predmet oporezivanja.
POREZ NA IMOVINU NE PLAĆA SE NA GRAĐEVINSKO, ODNOSNO POLjOPRIVREDNO ZEMLjIŠTE U DRŽAVNOJ SVOJINI, KOJE JE DATO U ZAKUP.
Član 14.
Porez na nasleđe i poklon plaća se na prava na nepokretnosti iz člana 2. stav 1. tač. 1) do 5) ovog zakona, koje naslednici, odnosno poklonoprimci nasleđuju, odnosno prime na poklon.
Porez na nasleđe i poklon iz stava 1. ovog člana plaća se i na nasleđe i poklon prava na nepokretnosti iz člana 2. stav 1. tačka 6) ovog zakona, nezavisno od površine nasleđene ili na poklon primljene nepokretnosti.
Porez na nasleđe i poklon plaća se i na nasleđeni, odnosno na poklon primljeni gotov novac, štedne uloge, depozite u bankama, novčana potraživanja, prava intelektualne svojine, udele u pravnom licu, hartije od vrednosti, pravo svojine na upotrebljavanom motornom vozilu, upotrebljavanom plovnom objektu, odnosno upotrebljavanom vazduhoplovu na sopstveni pogon osim državnog, i druge pokretne stvari.
Porez na poklon plaća se i u slučaju prenosa bez naknade imovine pravnog lica.
Upotrebljavano motorno vozilo, upotrebljavani plovni objekat, odnosno upotrebljavani vazduhoplov, u smislu ovog zakona, jeste motorno vozilo, plovni objekat, odnosno vazduhoplov koje je najmanje jedanput, u skladu sa propisima bilo registrovano, upisano u propisani upisnik, odnosno za koje je bilo izdato uverenje ili potvrda o plovidbenosti, odnosno dozvola za upotrebu, na teritoriji Srbije i Crne Gore REPUBLIKE SRBIJE.
Poklonom, u smislu ovog zakona, ne smatra se prenos bez naknade prava na nepokretnostima i pokretnim stvarima iz st. 1. do 4. ovog člana na koji se plaća porez na dodatu vrednost, u skladu sa propisima kojima se uređuje porez na dodatu vrednost, nezavisno od postojanja ugovora o poklonu.
POKLONOM, U SMISLU OVOG ZAKONA, NE SMATRA SE NOVČANO PRIMANjE PO OSNOVIMA KOJI SU IZUZETI IZ DOHOTKA ZA OPOREZIVANjE, ODNOSNO NA KOJE SE PLAĆA POREZ U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE OPOREZIVANjE DOHOTKA GRAĐANA.
OD OPOREZIVANjA PO OVOM ZAKONU IZUZIMA SE PRENOS DOBITKA U IGRI NA SREĆU SA ORGANIZATORA IGRE NA DOBITNIKA.
Član 15.
Obveznik poreza na nasleđe i poklon je rezident i nerezident Republike REPUBLIKE SRBIJE koji nasledi ili na poklon primi pravo iz člana 14. st. 1. i 2. ovog zakona na nepokretnosti koja se nalazi na teritoriji Republike REPUBLIKE SRBIJE.
Obveznik poreza na nasleđe i poklon koji nasledi ili na poklon primi predmet oporezivanja iz člana 14. stav 3. ovog zakona je rezident Republike REPUBLIKE SRBIJE za predmet koji se nalazi na teritoriji Srbije i Crne Gore REPUBLIKE SRBIJE, ili u inostranstvu.
Obveznik poreza na nasleđe i poklon koji nasledi ili na poklon primi predmet oporezivanja iz člana 14. stav 3. ovog zakona je nerezident Republike REPUBLIKE SRBIJE za predmet koji se nalazi na teritoriji Republike REPUBLIKE SRBIJE.
Član 19.
Obveznici koji se, u odnosu na ostavioca, odnosno poklonodavca, nalaze u drugom naslednom redu po zakonskom redu nasleđivanja (u daljem tekstu: nasledni red), porez na nasleđe i poklon plaćaju po sledećim stopama:
Na poresku osnovicu Plaća se na ime poreza do 300.000 dinara 3% preko 300.000 dinara 9.000 dinara + 5% na iznos preko 300.000 dinara
OBVEZNICI KOJI SE, U ODNOSU NA OSTAVIOCA, ODNOSNO POKLONODAVCA, NALAZE U DRUGOM NASLEDNOM REDU PO ZAKONSKOM REDU NASLEĐIVANjA (U DALjEM TEKSTU: NASLEDNI RED), POREZ NA NASLEĐE I POKLON PLAĆAJU PO SLEDEĆIM STOPAMA:
NA PORESKU OSNOVICU PLAĆA SE NA IME POREZA DO 300.000 DINARA 2% PREKO 300.000 DINARA 6.000 DINARA + 2,5% NA IZNOS PREKO 300.000 DINARA
Obveznici koji se, u odnosu na ostavioca odnosno poklonodavca, nalaze u trećem i daljem naslednom redu, odnosno obveznici koji sa ostaviocem, odnosno poklonodavcem nisu u srodstvu, porez na nasleđe i poklon plaćaju po stopi od 5% 2,5%.
Član 21.
Porez na nasleđe i poklon ne plaća:
1) naslednik prvog naslednog reda, bračni drug i roditelj ostavioca, odnosno poklonoprimac prvog naslednog reda i bračni drug poklonodavca;
2) naslednik, odnosno poklonoprimac zemljoradnik drugog naslednog reda koji nasleđuje, odnosno prima na poklon imovinu koja mu služi za obavljanje poljoprivredne delatnosti, ako je sa ostaviocem, odnosno poklonodavcem neprekidno živeo u domaćinstvu najmanje jednu godinu pre smrti ostavioca, odnosno pre prijema poklona;
3) naslednik, odnosno poklonoprimac drugog naslednog reda – na jedan nasleđeni, odnosno na poklon primljeni stan, ako je sa ostaviocem odnosno poklonodavcem neprekidno živeo u zajedničkom domaćinstvu najmanje godinu dana pre smrti ostavioca, odnosno pre prijema poklona;
4) poklonoprimac – na imovinu koja mu je ustupljena u ostavinskom postupku, koju bi nasledio da se naslednik – poklonodavac odrekao nasleđa;
5) fond i fondacija, na nasleđenu ili na poklon primljenu imovinu koja služi isključivo za namene za koje su fond i fondacija osnovani;
6) naslednik, odnosno poklonoprimac specijalnih putničkih automobila sa ugrađenim uređajima za bolesnike, specijalnih putničkih automobila za obuku vozača sa ugrađenim duplim komandama, kao i putničkih automobila za taksi i „rent a kar” koji su posebno označeni;
7) brisano
8) Republika Srbija, AUTONOMNA POKRAJINA, ODNOSNO JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE, kao naslednik, odnosno poklonoprimac;
9) se na prenos akcija bez naknade u postupku privatizacije, u skladu sa propisima kojima je uređena privatizacija, sa subjekta privatizacije na sticaoca akcija;
10) se na prenos obveznica izdatih u skladu sa propisima kojima se uređuje izmirenje obaveza Republike Srbije po osnovu zajma za privredni razvoj Republike Srbije, odnosno devizne štednje građana;
11) se na prenos dužničkih hartija od vrednosti, u skladu sa zakonom, čiji je izdavalac Republika REPUBLIKA SRBIJA, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave, odnosno Narodna banka Srbije. ;
12) PRIMALAC DONACIJE PO MEĐUNARODNOM UGOVORU KOJI JE ZAKLjUČILA REPUBLIKA SRBIJA, KADA JE TIM UGOVOROM UREĐENO DA SE NA DOBIJEN NOVAC, STVARI ILI PRAVA, NEĆE PLAĆATI POREZ NA POKLON;
13) SE NA IMOVINU PRIMLjENU OD REPUBLIKE SRBIJE, AUTONOMNE POKRAJINE, ODNOSNO JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE.
Ako naslednik, odnosno poklonoprimac iz stava 1. tačka 2) ovog člana promeni zanimanje pre isteka pet godina od dana kada je nasledio, odnosno primio na poklon imovinu, dužan je da o promeni zanimanja podnese prijavu nadležnom poreskom organu u roku od 10 dana od dana nastanka promene.
U slučaju prestanka obavljanja taksi ili «rent a kar» delatnosti, kao i u slučaju poklona ili otuđenja na drugi način bez naknade putničkog automobila pribavljenog za obavljanje tih delatnosti pre isteka roka od pet godina od dana nabavke, obveznik poreza je dužan da to prijavi nadležnom poreskom organu u roku od 10 dana od dana prestanka obavljanja delatnosti, poklona odnosno otuđenja, da plati porez na nasleđe i poklon koji bi bio dužan da plati da nije koristio poresku olakšicu i kamatu koja se plaća zbog docnje u plaćanju poreza, od dana nabavke do dana prijavljivanja.
U slučaju iz stava 2. ovog člana naslednik, odnosno poklonoprimac plaća porez na nasleđe i poklon po stopama iz člana 19. stav 1. ovog zakona.
Član 23.
Porez na prenos apsolutnih prava plaća se kod prenosa uz naknadu:
1) stvarnih prava na nepokretnosti iz člana 2. stav 1. tač. 1) do 5) ovog zakona;
2) prava intelektualne svojine;
3) udela u pravnom licu i hartija od vrednosti;
4) prava svojine na upotrebljavanom motornom vozilu, upotrebljavanom plovnom objektu, odnosno upotrebljavanom vazduhoplovu na sopstveni pogon osim državnog;
5) prava korišćenja gradskog odnosno javnog ili ostalog građevinskog zemljišta, nezavisno od njegove površine;
6) brisano
7) prava na eksproprisanoj nepokretnosti, ako se eksproprijacija vrši radi izgradnje stambenih ili privrednih objekata.
POREZ NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA PLAĆA SE I KOD DAVANjA GRAĐEVINSKOG ZEMLjIŠTA U DRŽAVNOJ SVOJINI U ZAKUP, NA PERIOD DUŽI OD JEDNE GODINE ILI NA NEODREĐENO VREME, OSIM JAVNOG GRAĐEVINSKOG ZEMLjIŠTA.
Član 24.
Prenosom uz naknadu, u smislu člana 23. ovog zakona, smatra se i:
1) sticanje prava svojine i drugih prava iz člana 23. ovog zakona na osnovu pravosnažne sudske odluke ili drugog akta državnog organa;
2) prenos uz naknadu celokupne imovine pravnog lica u slučaju njegove redovne prodaje, likvidacije ili stečaja;
3) prenos celokupne imovine pravnog lica na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost;
3a) PRENOS CELOKUPNE IMOVINE PRAVNOG LICA U SLUČAJU STATUSNE PROMENE, AKO SU AKCIONARI ILI ČLANOVI PRAVNOG LICA KOJE PRENOSI CELOKUPNU IMOVINU (PRAVNI PRETHODNIK), UZ NAKNADU U OBLIKU AKCIJA ILI UDELA U PRAVNOM SLEDBENIKU, DOBILI I NOVČANU NAKNADU KOJA PRELAZI 10% NOMINALNE VREDNOSTI AKCIJA, ODNOSNO UDELA ILI NjIHOVE RAČUNOVODSTVENE VREDNOSTI AKO SU BEZ NOMINALNE VREDNOSTI;
4) prodaja zgrada, posebnih delova zgrada i građevinskih objekata izgrađenih za tržište.
Član 25.
Obveznik poreza na prenos apsolutnih prava je prodavac, odnosno prenosilac prava iz čl. 23. i 24. ovog zakona.
U slučaju iz člana 23. tačka 5) STAV 1. TAČKA 5) I STAV 2. ovog zakona, obveznik poreza na prenos apsolutnih prava je lice kome se daje na korišćenje, ODNOSNO U ZAKUP građevinsko zemljište.
U slučaju iz člana 23. STAV 1. tačka 7) ovog zakona, obveznik poreza na prenos apsolutnih prava je korisnik eksproprijacije.
Kad se apsolutno pravo prenosi po osnovu ugovora o doživotnom izdržavanju, obveznik poreza je davalac izdržavanja.
U slučaju iz člana 24. tač. 1), 2) i 3) 1), 2), 3) I 3A) ovog zakona, obveznik poreza na prenos apsolutnog prava je lice na koje se prenosi apsolutno pravo.
Kad se apsolutno pravo prenosi po osnovu ugovora o razmeni između dva lica, obveznik poreza je prenosilac prava veće tržišne vrednosti SVAKI UČESNIK U RAZMENI ZA PRAVO KOJE PRENOSI.
Član 27.
Osnovica poreza na prenos apsolutnih prava je ugovorena cena u trenutku nastanka poreske obaveze, ukoliko nije niža od tržišne vrednosti.
Ukoliko nadležni poreski organ oceni da je ugovorena cena niža od tržišne, ima pravo da u roku od 20 60 dana od dana prijema poreske prijave podnete u skladu sa odredbom člana 36. stav 1. ovog zakona, odnosno od dana saznanja nadležnog poreskog organa za prenos, utvrdi poresku osnovicu u visini tržišne vrednosti.
Ako poreski organ u roku iz stava 2. ovog člana ne utvrdi poresku osnovicu u visini tržišne vrednosti, poresku osnovicu čini ugovorena cena.
U slučaju iz člana 23. tač. 4) i 5) STAV 1. TAČ. 4) I 5) I STAV 2. ovog zakona, poresku osnovicu čini tržišna vrednost prava koja se prenose, ODNOSNO DAJU U ZAKUP, na dan nastanka poreske obaveze, koju utvrđuje nadležni poreski organ.
U slučaju iz člana 23. STAV 1. tačka 7) ovog zakona, poresku osnovicu čini naknada za eksproprisanu nepokretnost, AKO JE PORESKA PRIJAVA PODNETA U SKLADU SA ODREDBOM ČLANA 36. STAV 1. OVOG ZAKONA.
U slučaju prenosa apsolutnog prava koji nije obuhvaćen odredbama st. 1. do 5. ovog člana, poresku osnovicu čini tržišna vrednost apsolutnog prava, koju utvrđuje nadležni poreski organ.
Član 28.
Kad se jedno pravo na nepokretnosti na teritoriji Republike Srbije razmenjuje za drugo istorodno apsolutno pravo na nepokretnosti na toj teritoriji, poresku osnovicu čini razlika tržišnih vrednosti prava koja se razmenjuju.
KOD RAZMENE PRAVA IZ ČL. 23, 24. I 24A OVOG ZAKONA, PORESKA OSNOVICA SE UTVRĐUJE ZA SVAKO PRAVO KOJE JE PREDMET RAZMENE, U SKLADU SA ODREDBOM ČLANA 27. OVOG ZAKONA.
Član 30.
Stope poreza na prenos apsolutnih prava su proporcionalne i iznose:
1) na prenos udela u pravnom licu i hartija od vrednosti iz člana 23. STAV 1. tačka 3) ovog zakona – 0,3%,
1a) na prenos prava iz člana 23. tač. 1) i 7) ovog zakona na poljoprivrednom i šumskom zemljištu – 2,5%;
1b) na prenos prava svojine na upotrebljavanom motornom vozilu, upotrebljavanom plovnom objektu, odnosno upotrebljavanom vazduhoplovu- 2,5%;
2) na prenos ostalih apsolutnih prava iz čl. 23. i 24. ovog zakona I KOD DAVANjA U ZAKUP GRAĐEVINSKOG ZEMLjIŠTA U DRŽAVNOJ SVOJINI IZ ČLANA 23. STAV 2. OVOG ZAKONA – 5% 2,5%.
Član 31.
Porez na prenos apsolutnih prava ne plaća se:
1) kad se apsolutno pravo prenosi radi izmirenja obaveza po osnovu javnih prihoda, u skladu sa propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija;
2) kad se prenosi pravo svojine na nepokretnosti diplomatskih i konzularnih predstavništava stranih država, pod uslovom reciprociteta;
3) kod ulaganja apsolutnih prava u kapital akcionarskog društva, odnosno društva sa ograničenom odgovornošću;
4) kad fizičko lice, otkupom stambene zgrade ili stana u društvenoj, odnosno državnoj svojini sa stanarskim pravom, odnosno pravom dugoročnog zakupa, stekne svojinu ili susvojinu na toj zgradi ili stanu, srazmerno učešću društvenog, odnosno državnog kapitala u ukupnom kapitalu prenosioca prava;
5) kad pravno ili fizičko lice kome je poljoprivreda osnovna delatnost, odnosno zanimanje pribavlja putem razmene poljoprivredno ili šumsko zemljište radi njegovog grupisanja;
6) kad se pravo svojine na nepokretnosti prenosi na davaoca doživotnog izdržavanja – bračnog druga, odnosno lice koje se u odnosu na primaoca izdržavanja nalazi u prvom naslednom redu, na deo nepokretnosti koji bi davalac izdržavanja po zakonu nasledio u momentu zaključenja ugovora;
7) kad se prenosi apsolutno pravo na hartijama od vrednosti po odredbama zakona kojim se uređuje svojinska transformacija, odnosno privatizacija, sa emitenta na sticaoca akcija;
8) na prenos uz naknadu specijalnih putničkih automobila sa ugrađenim uređajima za bolesnike, specijalnih putničkih automobila za obuku vozača sa ugrađenim duplim komandama, kao i putničkih automobila za taksi i „rent a kar” koji su posebno označeni;
9) brisano
9a) na prenos apsolutnog prava iz čl. 23. ili 24. ovog zakona na imovini ili delu imovine subjekta privatizacije, UKLjUČUJUĆI I IMOVINU, ODNOSNO DEO IMOVINE SUBJEKTA PRIVATIZACIJE U RESTRUKTURIRANjU, po propisima kojima se uređuje privatizacija, sa subjekta privatizacije na kupca imovine;
9b) na prenos državnih obveznica drugih zemalja koji vrši Narodna banka Srbije, u funkciji upravljanja deviznim rezervama za potrebe države;
10) na prenos obveznica izdatih u skladu sa propisima kojima se uređuje izmirenje obaveza Republike Srbije po osnovu zajma za privredni razvoj Republike Srbije, odnosno devizne štednje građana;
11) na prenos dužničkih hartija od vrednosti, u skladu sa zakonom, čiji je izdavalac Republika REPUBLIKA SRBIJA, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave, odnosno Narodna banka Srbije;
12) na uspostavljanje režima svojine na zemljištu koji je bio pre stupanja na snagu odluke o određivanju tog zemljišta kao gradskog građevinskog zemljišta na zahtev ranijeg sopstvenika ili njegovog zakonskog naslednika, odnosno na utvrđivanje prava korišćenja neizgrađenog ostalog građevinskog zemljišta u državnoj svojini ranijem sopstveniku ili njegovom zakonskom nasledniku, u skladu sa uslovima i po postupku propisanim zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja. ;
13) KADA JE OBVEZNIK REPUBLIKA SRBIJA, AUTONOMNA POKRAJINA, ODNOSNO JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE;
14) KADA JE MEĐUNARODNIM UGOVOROM KOJI JE ZAKLjUČILA REPUBLIKA SRBIJA UREĐENO DA SE NEĆE PLAĆATI POREZ NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA.
U slučaju prestanka obavljanja taksi ili „rent a kar” delatnosti, kao i u slučaju prodaje ili otuđenja uz naknadu na drugi način putničkog automobila pribavljenog za obavljanje tih delatnosti pre isteka roka od pet godina od dana nabavke, obveznik poreza STICALAC PRAVA SVOJINE NA UPOTREBLjAVANOM PUTNIČKOM AUTOMOBILU je dužan da to prijavi nadležnom poreskom organu u roku od 10 dana od dana prestanka obavljanja delatnosti, prodaje odnosno otuđenja, A OBVEZNIK POREZA – da plati porez na prenos apsolutnih prava koji bi bio dužan da plati da nije koristio poresku olakšicu i kamatu koja se plaća zbog docnje u plaćanju poreza, od dana nabavke do dana prijavljivanja.
LICE NA KOJE JE PRENETO PRAVO SVOJINE NA UPOTREBLjAVANOM PUTNIČKOM AUTOMOBILU ZA TAKSI ILI „RENT A KAR” KOJI JE POSEBNO OZNAČEN, SOLIDARNI JE JEMAC ZA IZMIRENjE PORESKE OBAVEZE NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA U SLUČAJU IZ STAVA 2. OVOG ČLANA.
Odredba stava 1. tačka 3) ovog člana ne primenjuje se na prenos prava svojine na upotrebljavanom motornom vozilu, upotrebljavanom plovnom objektu, odnosno upotrebljavanom vazduhoplovu.
ČLAN 31A
POREZ NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA NE PLAĆA SE NA PRENOS PRAVA SVOJINE NA STANU ILI PORODIČNOJ STAMBENOJ ZGRADI, ODNOSNO SVOJINSKOM UDELU NA STANU ILI PORODIČNOJ STAMBENOJ ZGRADI (U DALjEM TEKSTU: STAN) FIZIČKOM LICU KOJE KUPUJE PRVI STAN (U DALjEM TEKSTU: KUPAC PRVOG STANA), ZA POVRŠINU KOJA ZA KUPCA PRVOG STANA IZNOSI DO 40 M² I ZA ČLANOVE NjEGOVOG PORODIČNOG DOMAĆINSTVA KOJI OD 1. JULA 2006. GODINE NISU IMALI U SVOJINI, ODNOSNO SUSVOJINI STAN NA TERITORIJI REPUBLIKE SRBIJE DO 15 M² PO SVAKOM ČLANU (U DALjEM TEKSTU: ODGOVARAJUĆI STAN), POD USLOVOM DA:
1) JE KUPAC PRVOG STANA PUNOLETNI DRŽAVLjANIN REPUBLIKE SRBIJE, SA PREBIVALIŠTEM NA TERITORIJI REPUBLIKE SRBIJE;
2) KUPAC PRVOG STANA OD 1. JULA 2006. GODINE DO DANA OVERE UGOVORA O KUPOPRODAJI NA OSNOVU KOGA KUPAC STIČE PRVI STAN, NIJE IMAO U SVOJINI, ODNOSNO SUSVOJINI STAN NA TERITORIJI REPUBLIKE SRBIJE.
PORODIČNIM DOMAĆINSTVOM KUPCA PRVOG STANA, U SMISLU STAVA 1. OVOG ČLANA, SMATRA SE ZAJEDNICA ŽIVOTA, PRIVREĐIVANjA I TROŠENjA PRIHODA KUPCA PRVOG STANA, NjEGOVOG SUPRUŽNIKA, KUPČEVE DECE, KUPČEVIH USVOJENIKA, DECE NjEGOVOG SUPRUŽNIKA, USVOJENIKA NjEGOVOG SUPRUŽNIKA, KUPČEVIH RODITELjA, NjEGOVIH USVOJITELjA, RODITELjA NjEGOVOG SUPRUŽNIKA, USVOJITELjA KUPČEVOG SUPRUŽNIKA, SA ISTIM PREBIVALIŠTEM KAO KUPAC PRVOG STANA.
AKO JE POVRŠINA STANA KOJI KUPAC PRVOG STANA KUPUJE VEĆA OD POVRŠINE ODGOVARAJUĆEG STANA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, POREZ SE PLAĆA NA PRENOS PRAVA SVOJINE NA RAZLIKU POVRŠINE KUPLjENOG I POVRŠINE ODGOVARAJUĆEG STANA.
ČLAN 31B
PRAVO NA PORESKO OSLOBOĐENjE U SKLADU SA ODREDBAMA ČLANA 31A OVOG ZAKONA NEMA OBVEZNIK KOJI PRAVO SVOJINE NA STANU PRENOSI:
1) LICU NA OSNOVU ČIJE PRVE KUPOVINE STANA JE JEDNOM OSTVARENO PRAVO NA REFUNDACIJU POREZA NA DODATU VREDNOST, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DODATU VREDNOST, ILI NA PORESKO OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA POREZA NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA U SKLADU SA ODREDBAMA OVOG STAVA I ČLANA 31A OVOG ZAKONA;
2) ČLANU PORODIČNOG DOMAĆINSTVA KUPCA PRVOG STANA ZA KOGA JE JEDNOM OSTVARENO PRAVO NA REFUNDACIJU POREZA NA DODATU VREDNOST, U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE POREZ NA DODATU VREDNOST, ILI NA PORESKO OSLOBOĐENjE OD PLAĆANjA POREZA NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA U SKLADU SA ODREDBAMA OVOG STAVA I ČLANA 31A ZAKONA.
NADLEŽNI PORESKI ORGAN VODI EVIDENCIJU O UGOVORIMA O KUPOPRODAJI STANOVA ZA KOJE JE TAJ ORGAN UTVRDIO PRAVO NA PORESKO OSLOBOĐENjE U SKLADU SA ODREDBAMA STAVA 1. OVOG ČLANA I ČLANA. 31A OVOG ZAKONA, O IZNOSIMA POREZA NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA KOJI ZBOG TOGA NISU NAPLAĆENI NA TERITORIJI JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE, O KUPCIMA PRVOG STANA I O ČLANOVIMA NjIHOVOG PORODIČNOG DOMAĆINSTVA ZA KOJE JE TO PRAVO ISKORIŠĆENO.
NADLEŽNI PORESKI ORGAN JE DUŽAN DA TROMESEČNO, U ROKU OD DVADESET DANA PO ISTEKU TROMESEČJA, MINISTARSTVU FINANSIJA – ORGANIZACIONOJ JEDINICI NADLEŽNOJ ZA POSLOVE BUDžETA, DOSTAVLjA IZVEŠTAJ O IZNOSIMA POREZA IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, U PRETHODNOM TROMESEČJU.
Član 34.
Obveznik poreza na imovinu dužan je da podnese poresku prijavu, sa tačnim podacima, do 31. marta godine za koju se vrši utvrđivanje poreza.
Obaveza iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na obveznika koji porez na dohodak građana za prihode od poljoprivrede i šumarstva plaća prema katastarskom prihodu.
Na imovinu koju stekne, započne ili prestane da koristi u toku godine ili mu po drugom osnovu nastane ili prestane poreska obaveza, obveznik podnosi poresku prijavu u roku od 10 dana od dana nastanka takve promene.
Obveznik poreza na imovinu koji je podneo poresku prijavu nije u obavezi da za istu imovinu podnosi novu prijavu, osim u slučaju promene podataka sadržanih u prijavi koji su od uticaja na visinu poreske obaveze.
U slučaju iz stava 4. ovog člana prijava se podnosi u roku od 10 dana od dana nastanka promene.
Prijava iz ovog člana podnosi se poreskom organu u opštini NADLEŽNOM ORGANU JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE na čijoj teritoriji se nepokretnost nalazi.
Član 35.
Obveznik poreza na nasleđe i poklon dužan je da podnese poresku prijavu, sa tačnim podacima, sa odgovarajućom dokumentacijom potrebnom za utvrđivanje poreske obaveze, u roku od 10 dana od dana nastanka poreske obaveze U SMISLU ČLANA 17. ST. 1. DO 4. OVOG ZAKONA.
Prijava iz stava 1. ovog člana podnosi se poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost koju poreski obveznik nasleđuje ili prima na poklon, a ako se nasleđuje ili prima na poklon nepokretnost iz inostranstva, prijava sa odgovarajućom dokumentacijom potrebnom za utvrđivanje poreske obaveze podnosi se poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji obveznik ima prebivalište, odnosno sedište.
Ako obveznik nasleđuje ili na poklon prima samo pokretne stvari, odnosno prava iz člana 14. stav 3. ovog zakona, prijava se podnosi poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji obveznik ima prebivalište, odnosno sedište OBVEZNIK – FIZIČKO LICE IMA PREBIVALIŠTE, ODNOSNO BORAVIŠTE, ODNOSNO PORESKOM ORGANU U OPŠTINI NA ČIJOJ JE TERITORIJI OBVEZNIK – PRAVNO LICE OSNOVAN, ODNOSNO IMA SEDIŠTE.
Ako obveznik iz st. 2. i 3. ovog člana nema prebivalište ili sedište u Republici, prijava se podnosi poreskom organu u opštini u kojoj je ostavilac odnosno poklonodavac imao odnosno ima prebivalište ili sedište.
Ako obveznik nasleđuje ili na poklon prima istovremeno nepokretnosti i pokretne stvari, odnosno prava iz člana 14. stav 3. ovog zakona, poresku prijavu podnosi poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost koju poreski obveznik nasleđuje ili prima na poklon.
AKO OBVEZNIK IZ STAVA 3. OVOG ČLANA NEMA PREBIVALIŠTE, ODNOSNO BORAVIŠTE, ODNOSNO NIJE OSNOVAN, ODNOSNO NEMA SEDIŠTE U REPUBLICI SRBIJI, PRIJAVA SE PODNOSI PORESKOM ORGANU U OPŠTINI NA ČIJOJ SE TERITORIJI NALAZI PREDMET NASLEĐA, ODNOSNO POKLONA, ODNOSNO PORESKOM ORGANU U OPŠTINI U KOJOJ JE OSTAVILAC, ODNOSNO POKLONODAVAC IMAO, ODNOSNO IMA PREBIVALIŠTE, ODNOSNO SEDIŠTE.
AKO OBVEZNIK NASLEĐUJE ILI PRIMA NA POKLON ISTOVREMENO NEPOKRETNOST I POKRETNE STVARI, ODNOSNO PRAVA IZ ČLANA 14. OVOG ZAKONA, PORESKU PRIJAVU ZA NEPOKRETNOST PODNOSI PORESKOM ORGANU IZ STAVA 2. OVOG ČLANA, A PORESKU PRIJAVU ZA POKRETNE STVARI ILI PRAVA PORESKOM ORGANU IZ STAVA 3, ODNOSNO STAVA 4. OVOG ČLANA.
Član 36.
Obveznik poreza na prenos apsolutnih prava dužan je da podnese poresku prijavu, sa tačnim podacima, u roku od 10 dana od dana nastanka poreske obaveze U SMISLU ČLANA 29. ST. 1. DO 5. OVOG ZAKONA, sa odgovarajućom dokumentacijom potrebnom za utvrđivanje poreske obaveze, osim u slučaju iz člana 39a ovog zakona.
OBVEZNIK POREZA NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA, ZA SVRHU OSTVARIVANjA PRAVA NA PORESKO OSLOBOĐENjE IZ ČLANA 31A OVOG ZAKONA, UZ DOKUMENTACIJU IZ STAVA 1. OVOG ČLANA, PODNOSI I OVERENU IZJAVU KUPCA DA KUPUJE PRVI STAN ZA SEBE, ODNOSNO ZA SEBE I ODREĐENE ČLANOVE NjEGOVOG PORODIČNOG DOMAĆINSTVA, KAO I DRUGE DOKAZE IZ KOJIH PROIZLAZI DA SU ISPUNjENI USLOVI ZA OSLOBOĐENjE PO TOM OSNOVU KOJE MU JE PRUŽIO KUPAC PRVOG STANA.
SADRŽINU I OBRAZAC IZJAVE IZ STAVA 2. OVOG ČLANA BLIŽE UREĐUJE MINISTAR FINANSIJA.
Prijava iz stava 1. ovog člana podnosi se poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost – u slučaju prenosa apsolutnih prava na nepokretnosti.
U slučaju prenosa ostalih apsolutnih prava – prijava se podnosi poreskom organu u opštini na čijoj teritorijiobveznik ima prebivalište, odnosno sedište, a ako obveznik nema prebivalište ili sedište u Republici, prijava se podnosi poreskom organu u opštini u kojoj sticalac prava ima prebivalište, odnosno sedište.
U SLUČAJU PRENOSA OSTALIH APSOLUTNIH PRAVA – PRIJAVA SE PODNOSI PORESKOM ORGANU U OPŠTINI NA ČIJOJ TERITORIJI OBVEZNIK – FIZIČKO LICE IMA PREBIVALIŠTE, ODNOSNO BORAVIŠTE, ODNOSNO U OPŠTINI NA ČIJOJ JE TERITORIJI OBVEZNIK – PRAVNO LICE OSNOVAN, ODNOSNO IMA SEDIŠTE.
AKO OBVEZNIK NEMA PREBIVALIŠTE, ODNOSNO BORAVIŠTE, ODNOSNO NIJE OSNOVAN, ODNOSNO NEMA SEDIŠTE U REPUBLICI SRBIJI, ZA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA IZ STAVA 5. OVOG ČLANA PRIJAVA SE PODNOSI PORESKOM ORGANU U OPŠTINI NA ČIJOJ TERITORIJI JE PRENOS OSTVAREN.
NA ISTOVREMENI PRENOS NEPOKRETNOSTI I OSTALIH APSOLUTNIH PRAVA IZ ČLANA 23. I ČLANA 24. TAČ. 1) I 4) OVOG ZAKONA, PRIJAVA IZ STAVA 1. OVOG ČLANA ZA NEPOKRETNOST PODNOSI SE PORESKOM ORGANU IZ STAVA 4. OVOG ČLANA, A ZA PRENOS OSTALIH APSOLUTNIH PRAVA PORESKOM ORGANU IZ STAVA 5, ODNOSNO STAVA 6. OVOG ČLANA.
NA PRENOS CELOKUPNE IMOVINE PRAVNOG LICA IZ ČLANA 24. TAČ. 2), 3) I 3A) OVOG ZAKONA PRIJAVA SE PODNOSI PORESKOM ORGANU IZ STAVA 5, ODNOSNO STAVA 6. OVOG ČLANA.
ČLAN 36A
NA ZAHTEV MINISTARSTVA NADLEŽNOG ZA POSLOVE FINANSIJA, JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE DOSTAVIĆE PODATKE KOJI SE ODNOSE NA UTVRĐIVANjE, KONTROLU I NAPLATU POREZA NA IMOVINU, U ROKU OD 15 DANA OD DANA PRIJEMA ZAHTEVA.
Član 37.
Sud je dužan da nadležnom poreskom organu nakon overe potpisa ugovarača na ugovoru kojim se vrši prenos prava svojine, odnosno drugog prava iz čl. 14, 23. i 24. ovog zakona, dostavi primerak ugovora najkasnije u roku od deset dana od dana overe potpisa ugovarača.
Pravosnažno rešenje o nasleđivanju, odnosno odluku suda o utvrđivanju prava svojine i drugih prava iz čl. 14, 23. i 24. ovog zakona, sud je dužan da dostavi nadležnom poreskom organu u roku od 10 dana od dana pravosnažnosti rešenja, odnosno odluke.
Centralni registar, depo i kliring hartija od vrednosti (u daljem tekstu: Centralni registar) dužan je da poreskoj upravi dostavi podatke o obavljenom prenosu hartija od vrednosti bez naknade, odnosno prenosu za koji se naknada ne isplaćuje u novcu, u roku od deset dana od dana izvršenog prenosa.
Zavod za patente i Zavod za zaštitu autorskih prava dužni su ZAVOD ZA INTELEKTUALNU SVOJINU DUŽAN JE da nadležnom poreskom organu dostave DOSTAVI podatke o obavljenom prenosu prava iz čl. 14, 23. i 24. ovog zakona, ili o izvršenim uslugama u posredovanju u prenosu prava, u roku od 10 dana od dana zaključenja ugovora.
Podatke iz stava 3. ovog člana i način njihovog dostavljanja bliže određuje ministar finansija.
ČLAN 38B
POREZ NA IMOVINU UTVRĐUJE SE ZA KALENDARSKU GODINU, PRIMENOM ODREDABA OVOG ZAKONA I ODLUKE SKUPŠTINE JEDINICE LOKALNE SAMOUPRAVE O STOPAMA POREZA NA IMOVINU NA ČIJOJ TERITORIJI SE IMOVINA NALAZI KOJA VAŽI NA DAN 31. DECEMBRA GODINE KOJA PRETHODI GODINI ZA KOJU SE UTVRĐUJE I PLAĆA POREZ NA IMOVINU.
ČLAN 39B
NADLEŽNI PORESKI ORGAN UTVRĐUJE PRAVO NA PORESKO OSLOBOĐENjE U SKLADU SA ODREDBAMA ČL. 31A I 31B STAV 1. OVOG ZAKONA, NA OSNOVU PODATAKA IZ ČLANA 33. STAV 1. OVOG ZAKONA, IZJAVE KUPCA IZ ČLANA 36. STAV 2. OVOG ZAKONA, KAO I DRUGIH DOKAZA DA SU ISPUNjENI USLOVI ZA OSTVARIVANjE TOG PRAVA.
Član 44.
Novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u sudu, odnosno pravnom licu iz člana 37. ovog zakona, ako:
1) nadležnom poreskom organu ne dostavi u roku pravosnažno rešenje, odluku, ugovor ili podatke iz člana 37. ovog zakona,
2) upis prava na nepokretnosti izvrši bez dokaza nadležnog poreskog organa o plaćenom porezu na nasleđe i poklon odnosno na prenos apsolutnih prava iz člana 38a ovog zakona.
NOVČANOM KAZNOM IZ STAVA 1. OVOG ČLANA KAZNIĆE SE ZA PREKRŠAJ I:
1) ODGOVORNO LICE U JEDINICI LOKALNE SAMOUPRAVE, AKO MINISTARSTVU NADLEŽNOM ZA POSLOVE FINANSIJA NE DOSTAVI, ILI NE DOSTAVI U PROPISANOM ROKU, PODATKE IZ ČLANA 36A OVOG ZAKONA;
2) STICALAC PRAVA SVOJINE NA UPOTREBLjAVANOM PUTNIČKOM AUTOMOBILU PRIBAVLjENOM ZA TAKSI ILI „RENT A KAR” KOJI JE POSEBNO OZNAČEN, AKO NADLEŽNOM PORESKOM ORGANU NE PRIJAVI ILI NE PRIJAVI U ROKU OD DESET DANA PRESTANAK OBAVLjANjA DELATNOSTI, PRODAJU, ODNOSNO OTUĐENjE PUTNIČKOG AUTOMOBILA PRIBAVLjENOG ZA OBAVLjANjE TIH DELATNOSTI, U SMISLU ČLANA 31. STAV 2. OVOG ZAKONA.
PREDLOG ZAKONA
O IZMENAMA I DOPUNAMA
ZAKONA O POREZIMA NA IMOVINU
Beograd, jun 2007.