PREDLOG ZAKONA
O IZMENI I DOPUNI ZAKONA O VISOKOM OBRAZOVANjU
Član 1.
U Zakonu o visokom obrazovanju („Službeni glasnik RS”, br. 76/05 i 100/07-autentično tumačenje – u daljem tekstu: Zakon), u članu 123. stav 1. reči: „najduže za dve godine po isteku redovnog trajanja studija” zamenjuju se rečima: „najkasnije do kraja školske 2011/2012. godine”.
Član 2.
Izuzetno od odredaba člana 84. stav 4. i člana 88. st. 1-4. Zakona, studenti koji su upisani na osnovne studije na visokoškolskoj ustanovi posle stupanja na snagu Zakona, a zaključno sa upisom u prvu godinu osnovnih studija školske 2009/2010. godine, mogu zadržati status studenta koji se finansira iz budžeta, odnosno mogu nastaviti studije u statusu studenta koji se finansira iz budžeta:
ako su u školskoj 2007/2008. godini ostvarili najmanje 42 ESPB boda;
2) ako u školskoj 2008/2009. godini ostvare najmanje 48 ESPB bodova;
3) ako u školskoj 2009/2010. godini ostvare najmanje 54 ESPB boda.
Studenti iz stava 1. ovog člana mogu zadržati status studenta koji se finansira iz budžeta najduže:
godinu dana po isteku redovnog trajanja studija – ako su upisani u prvu godinu osnovnih studija školske 2006/2007, odnosno 2007/2008. godine;
šest meseci po isteku redovnog trajanja studija – ako su upisani u prvu godinu osnovnih studija školske 2008/2009, odnosno 2009/2010. godine
Član 3.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
4542008.191/10
PREGLED ODREDABA ZAKONA KOJE SE MENjAJU I DOPUNjUJU
Studenti
Član 123.
Studenti upisani na osnovne studije na višim školama do stupanja na snagu ovog zakona mogu završiti ove studije po započetom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najduže za dve godine po isteku redovnog trajanja studija NAJKASNIJE DO KRAJA ŠKOLSKE 2011/2012. GODINE.
Studenti upisani do stupanja na snagu ovog zakona na studije na višim školama koje ne dobiju dozvolu za rad mogu završiti studije po započetom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija u roku od dva godina od dana donošenja rešenja o odbijanju zahteva za izdavanje dozvole za rad.
Studenti upisani na magistarske studije do stupanja na snagu ovog zakona imaju pravo da završe studije po započetom planu i programu, uslovima i pravilima studija, najduže zapet godina od stupanja na snagu ovog zakona.
Studenti upisani na doktorske studije, odnosno kandidati koji su prijavili doktorsku disertaciju do stupanja na snagu ovog zakona, imaju pravo da završe studije po započetom planu i programu, uslovima i pravilima studija, odnosno da steknu naučni stepen doktora nauka, najduže za pet godina od stupanja na snagu ovog zakona.
Studenti iz stava 1. ovog člana imaju pravo da nastave započete studije po studijskom programu koji je donet u skladu sa odredbama ovog zakona, na način i po postupku utvrđenim opštim aktom visokoškolske ustanove.
ČLAN 2.
IZUZETNO OD ODREDABA ČLANA 84. STAV 4. I ČLANA 88. ST. 1-4. ZAKONA, STUDENTI KOJI SU UPISANI NA OSNOVNE STUDIJE NA VISOKOŠKOLSKOJ USTANOVI POSLE STUPANjA NA SNAGU ZAKONA, A ZAKLjUČNO SA UPISOM U PRVU GODINU OSNOVNIH STUDIJA ŠKOLSKE 2009/2010. GODINE, MOGU ZADRŽATI STATUS STUDENTA KOJI SE FINANSIRA IZ BUDžETA, ODNOSNO MOGU NASTAVITI STUDIJE U STATUSU STUDENTA KOJI SE FINANSIRA IZ BUDžETA:
AKO SU U ŠKOLSKOJ 2007/2008. GODINI OSTVARILI NAJMANjE 42 ESPB BODA;
2) AKO U ŠKOLSKOJ 2008/2009. GODINI OSTVARE NAJMANjE 48 ESPB BODOVA;
3) AKO U ŠKOLSKOJ 2009/2010. GODINI OSTVARE NAJMANjE 54 ESPB BODA.
STUDENTI IZ STAVA 1. OVOG ČLANA MOGU ZADRŽATI STATUS STUDENTA KOJI SE FINANSIRA IZ BUDžETA NAJDUŽE:
GODINU DANA PO ISTEKU REDOVNOG TRAJANjA STUDIJA – AKO SU UPISANI U PRVU GODINU OSNOVNIH STUDIJA ŠKOLSKE 2006/2007, ODNOSNO 2007/2008. GODINE;
ŠEST MESECI PO ISTEKU REDOVNOG TRAJANjA STUDIJA – AKO SU UPISANI U PRVU GODINU OSNOVNIH STUDIJA ŠKOLSKE 2008/2009, ODNOSNO 2009/2010. GODINE
4542008.191.doc/6
O B R A Z L O Ž E Nj E
I USTAVNI OSNOV
Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 79. tačka 10. Ustava, kojim je utvrđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje sistem u oblasti obrazovanja, kao i sistem javnih službi.
II RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
U početnom periodu reforme visokog obrazovanja, koja je započeta stupanjem na snagu Zakona o visokom obrazovanju, visokoškolske ustanove su pristupile usklađivanju studijskih programa i režima studija sa odredbama Zakona i Pravilnika o standardima i postupku za akreditaciju visokoškolskih ustanova i studijskih programa („Službeni glasnik RS“, broj 106/06), koje je utvrdilo Nacionalni savet za visoko obrazovanje.
S obzirom na obaveze koje u procesu reforme imaju visokoškolske ustanove, a posebno u vezi sa uvođenjem ESPB bodova kao mere opterećenja studenata, potrebno je izvršiti mnogo izmena koje se odnose na studijske programe, metode izvođenja nastave i udžbenika. Te aktivnosti visokoškolskih ustanova i dalje traju i tek će okončanje procesa akreditacije (2009. godine) dati odgovor na pitanje uspešnosti visokoškolskih ustanova u pogledu utvrđivanja opterećenja studenata izraženog ESPB bodova. Takođe, treba imati u vidu činjenicu da je i studentima potrebno određeno vreme da bi se upoznali sa novim režimom studija i prilagodili mu se.
Zbog navedenog, neophodno je da se ESPB bodovi uvode postepeno, uz stalno praćenje stvarnog opterećenja studenata i odgovarajuću korekciju broja bodova na osnovu analiza ispitnih rezultata, odnosno prolaznosti studenata na ispitima i mišljenja studenata o efektivnom opterećenju u savlađivanju programskih sadržaja.
Imajući u vidu navedeno, ocenjeno je da je potrebno da se za studente koji se upisuju na studije u prve četiri godine po započetoj reformi visokog obrazovanja, promeni uslov za studiranje na teret budžeta, odnosno da se za ove studente Zakonom utvrdi manji broj ESPB bodova kao uslov za zadržavanje, odnosno sticanje statusa studenta koji se finansira iz budžeta.
Radi preciziranja roka u kome studenti, upisani na osnovne studije i na studije na višim školama do stupanja na snagu Zakona o visokom obrazovanju, mogu završiti započete studije, predlaže se izmena u članu 123. stav 1.
III OBJAŠNjENjE POJEDINAČNIH REŠENjA
Predloženom izmenom u članu 1. bliže se precizira rok u kome studenti upisani na osnovne studije i na studije na višim školama do stupanja na snagu Zakona o visokom obrazovanju, mogu završiti ove studije po započetom nastavnom planu i programu, uslovima i pravilima studija.
U članu 2. utvrđuje se dinamika postepenog prelaska na režim studija koji je propisan Zakonom.
U članu 3. predlaže se da Zakon stupi na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“, imajući u vidu datum početka školske 200/2009. godine i potrebu da se upis na studije u ovoj školskoj godini obavi u skladu sa privilima utvrđenim ovim zakonom.
IV FINANSIJSKA SREDSTVA POTREBNA ZA SPROVOĐENjE
ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva u budžetu Republike.
V RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU
Nedonošenje ovog zakona po hitnom postupku moglo bi da prouzrokuje štetne posledice po rad visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika.
4542008.191/8
FINANSIJSKI EFEKTI PREDLOGA ZAKONA O IZMENI I DOPUNI ZAKONA O VISOKOM OBRAZOVANjU
Za planiran broj studenata (približno oko 6000), koji će se dodatno finansirati iz budžeta, najduže za jednu godinu po isteku redovnog trajanja studija za školsku 2006/07 i 2007/08, potrebno je obezbediti oko 264.000.000 dinara na mesečnom nivou, ali tek u budžetu za 2009. godinu, jer će se finansijski efekti primene ovog zakona odraziti na potrebna budžetska sredstva tek u idućoj godini.
Predlogom finansijskog plana Ministarstva prosvete za 2009. godinu nisu obuhvaćena ova dodatna sredstva, a precizni efekti primene zakona mogu se dobiti tek u februaru 2009. godine, kada sve visokoškolske ustanove dostave tačan broj upisanih studenata.
Znači, nisu potrebna dodatna sredstva za finansiranje po osnovu efekata ovih izmena u budžetu Republike Srbije za 2008. godinu.