PREDLOG ZAKONA
O VAŽENjU ZAKONA REPUBLIKE SRBIJE KOJI SU PRETHODNO VAŽILI KAO ZAKONI BIVŠE SRBIJE I CRNE GORE
Član 1.
Prestaju da važe sledeći zakoni Republike Srbije koji su prethodno važili kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore:
1) Zakon o izboru i prestanku mandata predsednika Srbije i Crne Gore („Službeni list SCG”, broj 8/03);
2) Zakon o Savetu ministara („Službeni list SCG”, broj 21/03);
3) Zakon o izboru i prestanku mandata Saveta ministara („Službeni list SCG”, br. 9/03 i 14/03);
4) Zakon o Sudu Srbije i Crne Gore („Službeni list SCG”, broj 26/03);
5) Zakon o platama i naknadama saveznih poslanika u Saveznoj skupštini i o platama saveznih funkcionera koje bira ili razrešava Savezna skupština („Službeni list SFRJ”, br. 72/89 i 74/90 i „Službeni list SRJ”, broj 40/92);
6) Zakon o državnom pečatu državne zajednice Srbija i Crna Gora i o pečatima organa uprave Saveta ministara („Službeni list SCG”, broj 17/03);
7) Zakon o grbu Savezne Republike Jugoslavije („Službeni list SRJ”, broj 66/93);
8) Zakon o upotrebi zastave, himne i grba Savezne Republike Jugoslavije („Službeni list SRJ”, br. 66/93 i 24/94);
9) Zakon o finansiranju Savezne Republike Jugoslavije („Službeni list SRJ”, br. 53/92 i 26/95);
10) Zakon o saveznim sudskim taksama („Službeni list SRJ”, br. 32/94, 28/96, 63/96, 12/98 i 31/01);
12) Zakon o saveznim javnim ustanovama („Službeni list SRJ”, br. 46/96 i 59/98);
13) Zakon o Javnom preduzeću Službeni list Savezne Republike Jugoslavije („Službeni list SRJ”, broj 29/97);
14) Zakon o rešavanju sukoba zakona i nadležnosti u statusnim, porodičnim i naslednim odnosima („Službeni list SFRJ”, br. 9/79 i 20/90 i „Službeni list SRJ”, broj 46/96);
15) Zakon o rešavanju sukoba zakona i sukoba nadležnosti u izvršenju sankcija („Službeni list SRJ”, broj 12/98);
16) Zakon o obalnom moru i epikontinentalnom pojasu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije („Službeni list SFRJ”, br. 49/87 i 57/89 i „Službeni list SRJ”, br. 24/94 i 28/96);
17) Zakon o Informacionom sistemu organa i organizacija Savezne Republike Jugoslavije („Službeni list SRJ”, broj 59/98);
18) Zakon o zaduživanju u devizama Savezne Republike Jugoslavije u zemlji i inostranstvu („Službeni list SRJ”, broj 32/94);
19) Zakon o jedinstvenoj evidenciji prostornih jedinica („Službeni list SFRJ”, broj 18/88);
20) Zakon o objavljivanju saveznih zakona, drugih propisa i opštih akata („Službeni list SRJ”, broj 53/92), izuzev odredbe člana 2;
21) Zakon o saveznim administrativnim taksama („Službeni list SRJ”, br. 81/94, 85/94, 61/95, 63/96, 29/97, 12/98, 59/98, 17/99, 44/99, 74/99, 73/00, 21/01 i 71/01), izuzev u delu koji se odnosi na takse za spise i radnje u upravnim stvarima i za druge predmete i radnje za koje takse nisu propisane zakonom kojim se uređuju republičke administrativne takse.
Član 2.
Ostali zakoni Republike Srbije koji su prethodno važili kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore neće se primenjivati u delu koji nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srbije ili u delu koji je u suprotnosti s drugim zakonima Republike Srbije.
Povelja o ljudskim i manjinskim pravima i građanskim slobodama („Službeni list SCG”, broj 6/03), koja se od dana stupanja na snagu ovog zakona primenjuje kao zakon Republike Srbije, neće se primenjivati u delu koji nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srbije.
Član 3.
Nadležnosti Skupštine Srbije i Crne Gore, predsednika Srbije i Crne Gore i Saveta ministara koje su određene posebnim zakonima bivše Srbije i Crne Gore vrše odgovarajući organi Republike Srbije prema svojim ustavnim i zakonskim nadležnostima.
Član 4.
Prestaju da važe i sledeći zakoni Republike Srbije:
1) Zakon o Akcionom planu harmonizacije ekonomskih sistema država članica državne zajednice Srbija i Crna Gora radi sprečavanja i uklanjanja prepreka slobodnom protoku ljudi, robe, usluga i kapitala („Službeni glasnik RS”, br. 67/03, 81/03, 98/03 i 18/05);
2) Zakon o izboru poslanika Skupštine Srbije i Crne Gore („Službeni glasnik RS”, broj 137/04);
3) Zakon o odbrani („Službeni glasnik RS”, br. 45/91, 58/91, 53/93, 67/93 i 48/94), izuzev u delu koji se odnosi na skloništa (čl. 74–79).
Prestaju da važe odredbe člana 3. stav 3, člana 5, člana 6. stav 2. tač. 3) i 6), člana 21b, člana 23. stav 3. i člana 29. stav 2. Zakona o akcizama („Službeni glasnik RS”, br. 22/01, 73/01, 80/02, 43/03, 72/03, 43/04, 55/04, 135/04, 46/05 i 101/05).
Član 5.
Prestaju da važe i podzakonski opšti akti doneseni na osnovu zakona koji prestaju da važe, ako posebnim propisom nije drukčije određeno.
Član 6.
Zakon o osnovama sistema državne uprave i o Saveznom izvršnom veću i saveznim organima uprave („Službeni list SFRJ”, br. 23/78, 58/79, 21/82, 18/85, 37/88, 18/89, 40/89, 72/89, 42/90, 74/90 i 35/91 i „Službeni list SRJ”, br. 31/93 i 50/93) i podzakonski opšti akti doneseni na osnovu tog zakona prestaju da važe 4. juna 2006. godine.
Član 7.
Prava, obaveze, sredstva, zaposlene, dokumentaciju i predmete Javnog preduzeća „Službeni list Srbije i Crne Gore” preuzima jednočlano društvo sa ograničenom odgovornošću koje je osnovano odlukom Vlade, na način koji je utvrđen odlukom Vlade.
Danom kad se jednočlano društvo sa ograničenom odgovornošću koje je osnovano odlukom Vlade upiše u registar privrednih subjekata, iz tog registra briše se Javno preduzeće „Službeni list Srbije i Crne Gore”.
Član 8.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
OBRAZLOŽENjE
I. USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE ZAKONA
Ustavni osnov za donošenje zakona sadržan je u odredbama Ustava Republike Srbije (član 72. stav 1. tač. 11. i 12), prema kojima Republika Srbija uređuje i obezbeđuje organizaciju, nadležnost i rad republičkih organa i druge odnose od interesa za Republiku Srbiju.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
Ustavnom poveljom državne zajednice Srbija i Crna Gora određeno je da je Republika Srbija sledbenik državne zajednice Srbija i Crna Gora ako država Crna Gora istupi iz državne zajednice (član 60. st. 4. i 5. Ustavne povelje). Republika Srbija postala je pravni sledbenik bivše Srbije i Crne Gore. Zakoni koji su važili kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore postali su zakoni Republike Srbije, a da o njihovom preuzimanju nije trebalo doneti nikakav poseban akt.
Stoga treba da se odredi važenje onih zakona Republike Srbije koji su prethodno bili zakoni bivše Srbije i Crne Gore (uključujući i prestanak važenja zakona). Reč je o dve grupe zakona: o zakonima Savezne Republike Jugoslavije koji su se na osnovu Ustavne povelje državne zajednice Srbija i Crna Gora (član 64. stav 1. Ustavne povelje) primenjivali kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore i o zakonima koje je donela Skupština Srbije i Crne Gore.
Iz pravnog poretka Republike Srbije treba izostaviti zakone koji su izgubili svrhu svog postojanja (to važi i za neke izvorne zakone Republike Srbije). Potrebno je i da se obezbedi kontinuitet vršenja nadležnosti vezanih za primenu zakona kojima se upotpunjuje pravni poredak Republike Srbije kao države s punim državno-pravnim kapacitetom.
Pravna sigurnost nalaže da se navedena pitanja urede zakonom. Donošenje zakona je jedini način kojim mogu da se razreše sporna pitanja vezana za važenje i primenu određenih zakona Republike Srbije.
III. OBJAŠNjENjE POJEDINAČNIH REŠENjA
Shodno razlozima za donošenje ovog zakona, prestaju da važe zakoni koji su izgubili svrhu svog postojanja budući da se njima uređuju institucije bivše Srbije i Crne Gore koje su prestale da rade. Takođe, prestaju da važe zakoni kojima se uređuje finansiranje bivše Srbije i Crne Gore.
Na snazi su dva zakona kojima se uređuje položaj ustanova. Da bi se ujednačio položaj ustanova, iz pravnog poretka Republike Srbije izopštava se bivši savezni Zakon o saveznim javnim ustanovama budući da se primenjuje na manji broj ustanova i da nema sistemski karakter.
Pored toga, prestaju da važe zakoni kojima se uređuje rešavanje unutrašnjeg (međurepubličkog) sukoba zakona i nadležnosti, s obzirom na to da njihovo postojanje ima svrhu samo u složenim državama.
Republika Srbija je, prema Ustavu, država zasnovana na vladavini prava, koja preko svojih organa obezbeđuje ustavnost, zakonitost i usklađenost pravnog poretka. Stoga, ostali zakoni Republike Srbije koji su se primenjivali kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore neće biti primenjivani u delu koji nije u saglasnosti sa Ustavom ili u delu koji je u suprotnosti s drugim zakonima Republike Srbije (član 2. stav 1). Sličan pravni režim važi i za Povelju o ljudskim i manjinskim pravima i građanskim slobodama (član 2. stav 2), koja je bila sastavni deo ustavnopravnog sistema bivše Srbije i Crne Gore. Važenjem Povelje o ljudskim i manjinskim pravima i građanskim slobodama kao zakona Republike Srbije štiti se dostignuti nivo prava: ona se primenjuje kao zakon Republike Srbije izuzev u delu koji nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srbije.
Nastalo pravno stanje nalaže da se ustanovi princip prema kome odgovarajući organi Republike Srbije ostvaruju nadležnosti koje su imali organi bivše Srbije i Crne Gore koji prestaju da rade. Stoga, predviđeno je da nadležnosti Skupštine Srbije i Crne Gore, predsednika Srbije i Crne Gore i Saveta ministara koje su određene posebnim zakonima bivše Srbije i Crne Gore (koji su postali zakoni Republike Srbije i koji nastavljaju da se primenjuju kao njeni zakoni) vrše odgovarajući organi Republike Srbije prema svojim ustavnim i zakonskim nadležnostima (član 3).
Prestanak postojanja Srbije i Crne Gore iziskuje da u celini ili delimično prestanu da važe i neki zakoni koji su izvorno doneseni kao zakoni Republike Srbije i nikada nisu primenjivani kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore (član 4). Tu ulazi i Zakon o odbrani Republike Srbije (član 4. stav 1. tačka 3). U pravnom poretku Republike Srbije na snazi su dva zakona kojima se uređuju pitanja iz oblasti odbrane. Pošto je koncept bivšeg saveznog Zakona o odbrani iz 1994. godine moderniji i primenjuje se već 12 godina, iz pravnog poretka Republike Srbije uklanja se drugi zakon kojim se uređuju pitanja iz iste oblasti, tj. Zakon iz 1991; to ne važi i za deo Zakona iz 1991, koji se odnosi na skloništa (u suprotnom bi nastala pravna praznina). Takođe, prestaje da važi i Zakon o akcizama, ali u delu u kome je izgubio svrhu svog postojanja zbog istupanja Crne Gore iz državne zajednice; posredi je deo Zakona o akcizama kojim je bio posebno uređen promet akciznih proizvoda s Republikom Crnom Gorom (član 4. stav 2).
Prestankom važenja zakona koji predstavljaju pravni osnov za donošenje podzakonskih akata prestaju da važe i podzakonski akti koji su doneseni za njihovo izvršenje. Stoga, prestaju da važe i podzakonski akti doneseni na osnovu zakona koji prestaju da važe (član 5). Izuzetno, to pitanje drukčije može da se uredi posebnim propisom (da bi se omogućila primena onih podzakonskih akata bivše Srbije i Crne Gore koji su značajni za rad organa Republike Srbije).
Budući da je ovim zakonom predviđeno da prestanu da važe Zakon o objavljivanju saveznih zakona, drugih propisa i opštih akata i Zakon o Javnom preduzeću Službeni list Savezne Republike Jugoslavije – Javno preduzeće „Službeni list Srbije i Crne Gore” prestaje i briše se iz registra privrednih subjekata; njegova prava, obaveze, sredstva, zaposlene, dokumentaciju i predmete preuzima jednočlano društvo sa ograničenom odgovornošću osnovano odlukom Vlade, na način utvrđen tom odlukom (član 7).
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije” (član 8).
IV. FINANSIJSKA SREDSTVA POTREBNA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti dodatna sredstva u budžetu Republike Srbije.
V. OPŠTI INTERES ZBOG KOGA SE PREDLAŽE POVRATNO DEJSTVO ODREDABA ČLANA 6. ZAKONA
Trenutkom pravnog sledbeništva zakoni bivše Srbije i Crne Gore postali su zakoni Republike Srbije, a institucije bivše Srbije i Crne Gore – organi Republike Srbije.
Od tog trenutka na radnopravni položaj lica koja su prethodno radila u institucijama bivše Srbije i Crne Gore primenjivao bi se dvostruki pravni režim – po osnovu važenja Zakona o osnovama sistema državne uprave i o Saveznom izvršnom veću i saveznim organima uprave i podzakonskih opštih akata donesenih na osnovu tog zakona i po osnovu primene propisa Republike Srbije kojima se uređuju radni odnosi u državnim organima.
Iz tog stanja proizlazi opšti interes, zasnovan na načelu pravne sigurnosti, da se na ostvarivanje prava, obaveza i odgovornosti navedenih lica primenjuje jedan pravni režim – zasnovan na važećim propisima kojima su organi Republike Srbije uredili odnose u toj oblasti.
Stoga je predviđeno da Zakon o osnovama sistema državne uprave i o Saveznom izvršnom veću i saveznim organima uprave, kao i podzakonski opšti akti doneseni na osnovu tog zakona – prestaju da važe 4. juna 2006. godine, prvog dana posle koga je Republika Srbija postala pravni sledbenik bivše Srbije i Crne Gore.
VI. RAZLOZI ZA STUPANjE ZAKONA NA SNAGU PRE OSMOG DANA OD DANA OBJAVLjIVANjA U „SLUžBENOM GLASNIKU REPUBLIKE SRBIJE”
Neophodno je da se, u interesu pravne sigurnosti, bez odlaganja reši pitanje važenja zakona Republike Srbije koji su prethodno važili kao zakoni bivše Srbije i Crne Gore. To su razlozi zbog kojih se predlaže da ovaj zakon stupi na snagu narednog dana od dana njegovog objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.