O B R A Z L O Ž E Nj E
I. USTAVNI OSNOV
Osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u članu 72. stav 1. tač. 4. i 10. Ustava Republike Srbije, kojima je utvrđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje, između ostalog, finansijski sistem i finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike srbije utvrđenih Ustavom i zakonom, i članu 73. tačka 3. Ustava Republike Srbije, kojim je utvrđeno da Narodna skupština, između ostalog, donosi završni račun.
II. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA
U skladu sa odredbama Zakona o budzetskom sistemu (“Službeni glasnik RS”, br. 9/02 i 87/02 – u daljem tekstu: Zakon), po isteku godine za koju je budzet donet, sastavlja se završni račun budzeta. U završnom računu budzeta iskazana su ukupno ostvarena primanja budzeta za 2003. godinu, kao i ukupno izvršeni izdaci u periodu od 1. januara do 31. decembra 2003. godine.
Završni račun budzeta za 2003. godinu, sačinjen je u skladu sa Zakonom, odnosno na osnovu konsolidacije podataka iz izveštaja o završnim računima direktnih korisnika budzetskih sredstava, a koji su po prvi put sačinjeni na osnovu konsolidacije podataka iz završnih računa indirektnih korisnika budzetskih sredstava.
III. SADRŽINA ZAKONA
Zakon o budzetu Republike Srbije za 2003. godinu (“Službeni glasnik RS”, broj 86/02) Narodna skupština Republike Srbije donela je 13. decembra 2002. godine, u kojem su ukupno planirana budzetska primanja iznosila 271,8 mlrd dinara, a ukupni planirani izdaci budzeta 318,7 mlrd dinara, iz čega proističe planirani deficit u iznosu od 46,9 mlrd dinara.
Po donošenju Ustavne povelje državne zajednice Srbija i Crna Gora došlo je do promene u sistemu javnih finansija Republike Srbije koje se odražavaju na vrste i strukturu prihoda Republike Srbije, što je uslovilo donošenje Zakona o izmenama i dopunama Zakona o budzetu Republike Srbije za 2003. godinu (“Službeni glasnik RS”, broj 35/03).
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budzetu Republike Srbije za 2003. godinu Narodna skupština Republike Srbije donela je 2. aprila 2003. godine, u kojem su ukupno planirana budzetska primanja iznosila 271,8 mlrd dinara, a ukupni planirani izdaci iznosili su 319,7 mlrd dinara, iz čega proističe deficit u iznosu od 46,9 mlrd dinara.
Ovim zakonom planirani iznosi primanja, izdataka i deficita se ne menjaju, već se predlažu u utvrđenom obimu, ali je struktura izvora za pokriće deficita drugačija.
Planirana sredstva za pokriće deficita, u iznosu od 46,9 mlrd dinara, su od:
– privatizacije, u iznosu od 12,5 mlrd dinara;
donacija, u iznosu od 14,9 mlrd dinara;
– kredita od međunarodnih finansijskih institucija, u iznosu od 12,7 mlrd dinara;
– neto domaćeg zaduživanja, u iznosu od 6,8 mlrd dinara.
U ukupan iznos sredstava utvrđen Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o budzetu Republike Srbije za 2003. godinu uključeni su i iznosi sredstva preneti za izvršavanje izdataka direktnih i indirektnih korisnika budzetskih sredstava od 1. januara do 31. marta 2003. godine.
Prilikom izvršavanja izdataka budzeta Republike u drugoj polovini 2003. godine bilo je neophodno da se dodeljene aproprijacije za pojedine direktne korisnike budzetskih sredstava povećaju, što je i učinjeno na teret sredstava tekuće budzetske rezerve. Kako do kraja 2003. godine Zakon o budzetu Republike Srbije za 2003. godinu više nije menjan, tekuće aproprijacije po direktnim korisnicima budzetskih sredstava se razlikuju od aproprijacija u Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o budzetu Republike Srbije za 2003. godinu.
Ostvarena primanja budzeta za 2003. godinu iznose 261,9 mlrd dinara i manja su za 3,63% od planiranih.
U strukturi primanja budzeta, najveće učešće ostvarila su primanja od:
– poreza na promet, u iznosu od 103,5 mlrd dinara ili 96,24% od planiranih;
– akciza, u iznosu od 56,2 mlrd dinara ili 100,62% od planiranih;
– poreza na dohodak građana, u iznosu od 51,9 mlrd dinara ili 101,45% od planiranih;
– carina i drugih uvoznih dažbina, u iznosu od 23,3 mlrd dinara ili 102,61% od planiranih, što ukupno čini 89,69% od ostvarenih primanja budzeta.
Ostala primanja budzeta umanjena su za izdatak po rešenju Poreske uprave za povraćaj više naplaćenog jednokratnog poreza u 2002. godini, u iznosu od 2,4 mlrd dinara i učestvuju sa 10,30% u strukturi primanja budzeta, u iznosu od 23,9 mlrd dinara.
Izdaci budzeta izvršeni su u ukupnom iznosu od 304,8 mlrd dinara ili sa 95,64% u odnosu na plan za ovu godinu.
U strukturi izdataka najveći procenat učešća imaju donacije i transferi, i to 37,27% ili 113,6 mlrd dinara, u čijem izvršenju organizacije obaveznog socijalnog osiguranja učestvuju sa 58,45% ili 66,4 mlrd dinara.
Rashodi za zaposlene u državnim organima učestvuju sa 19,16%, što čini iznos od 58,4 mlrd dinara.
Naknade za socijalnu zaštitu iz budzeta u strukturi tekućih rashoda i izdataka učestvuju sa 10,43% što iznosi 31,8 mlrd dinara. Najveći iznosi naknada za socijalnu zaštitu iz budzeta realizovani su preko Ministarstva za socijalna pitanja sa 71,38%, što čini iznos od 22,7 mlrd dinara.
Subvencije u strukturi tekućih rashoda i izdataka učestvuju sa 9,74% ili 29,7 mlrd dinara, u čijem izvršenju subvencije nefinansijskim korporacijama učestvuju sa 99,33% ili 29,5 mlrd dinara, a ostatak od 0,68% ili 0,2 mlrd dinara odnosi se na subvencije finansijskim korporacijama i privatnim preduzećima.
Ostali tekući rashodi i izdaci učestvuju sa 23,40% ili sa 71,3 mlrd dinara.
Bilans stanja, Bilans prihoda i rashoda, Izveštaj o kapitalnim rashodima i finansiranju i drugi izveštaji iz člana 65. Zakona o budzetskom sistemu («Službeni glasnik RS», br. 9/02, 87/02, 61/05 i 66/05), dati su u prilogu.
IV. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA
U članu 1. stav 1. daju se primanja budzeta Republike Srbije za 2003. godinu, u iznosu od 261.914.761.674,00 dinara, a u stavu 2. primanja iz dodatnih aktivnosti direktnih i indirektnih budzetskih korisnika za 2003. godinu, u iznosu od 23.150.320.394,00 dinara.
U članu 2. stav 1. daju se budzetski izdataci za 2003. godinu, u iznosu od 304.805.489.616,00 dinara, a u stavu 2. daju se izdaci direktnih i indirektnih budzetskih korisnika koji su finasirani iz dodatnih aktivnosti za 2003. godinu, u iznosu od 23.150.320.394,00 dinara.
U članu 3. daju se planirana i ostvarena primanja po vrstama, kao i planirani i izvršeni izdaci po osnovnim namenama.
U članu 4. daje se izvršenje sredstava budzeta i sredstava iz dodatnih aktivnosti direktnih i indirektnih korisnika budzeta po korisnicima i ekonomskoj klasifikaciji.
U članu 5. daju se izvršeni ukupni izdaci Srbije i Crne Gore po osnovnim namenama, korisnicima i ekonomskoj klasifikaciji.
U članu 6. propisuje se da ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srbije”.
V. POTREBNA SREDSTVA ZA SPROVOĐENjE ZAKONA
Za sprovođenje ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budzetu Republike Srbije.