Na OSNOVU čLANA 123. USTAVA REPUBLIKE SRBIJE, čLANA 17. STAV 1. I čLANA 42. STAV 1. ZAKONA O VLADI („SLUžBENI GLASNIK RS”, BR. 55/05, 71/05 I 101/07), A U VEZI SA čLANOM 10. ZAKONA O ZAšTITI žIVOTNE SREDINE („SLUžBENI GLASNIK RS”, BROJ 135/04),
O UPRAVLjANjU OTPADNIM ULjIMA
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovom uredbom propisuje se način upravljanja otpadnim uljima.
Član 2.
Cilj ove uredbe je uspostavljanje sistema sakupljanja otpadnih ulja radi reciklaže ili odlaganja, zaštite životne sredine i zdravlja ljudi.
Odredbe ove uredbe ne odnose se na upravljanje otpadnim uljima koja sadrže polihlorovane bifenile (u daljem tekstu: RSV) i polihlorovane terfenile (u daljem tekstu: RST) iznad 30 mg/kg, emulzijama i zauljenim tečnim otpadom koji sadrže u svom sastavu, osim otpadnih emulzijskih ulja i ostala otpadna ulja, kao i ostale zagađujuće materije i vodu.
Član 3.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovoj uredbi imaju sledeće značenje:
Otpadno ulje je otpadno mazivno ulje i otpadno jestivo ulje;
Otpadno mazivno ulje je svako mineralno i sintetičko mazivo, industrijsko, izolacijsko (ulje koje se upotrebljava u elektroenergetskim postrojenjima) i/ili termičko ulje (ulje koje se upotrebljava u postrojenjima za grejanje ili hlađenje) koje više nije za upotrebu kojoj je prvobitno bilo namenjeno, posebno upotrebljena motorna ulja, mašinska ulja, ulja iz menjačkih kutija, mineralna i sintetička mazivna ulja, ulja za prenos toplote, ulja za turbine i hidraulička ulja, osim ulja koja se dodaju benzinima kod dvotaktnih motora sa unutrašnjim sagorevanjem;
Otpadno jestivo ulje je svako ulje koje nastaje u ugostiteljskoj i turističkoj delatnosti, industriji, zdravstvenoj delatnosti, javnoj upravi i u drugim sličnim delatnostima u kojima se priprema više od 20 obroka dnevno;
Proizvođač ulja je pravno lice ili preduzetnik koje uvozi, proizvodi i stavlja u promet na tržište Republike Srbije ulja u skladu sa ovom uredbom;
Vlasnik otpadnih ulja je pravno lice ili preduzetnik koji poseduje otpadna ulja i pri čijem obavljanju registrovane delatnosti stalno ili povremeno nastaju otpadna ulja;
Tretman otpadnih ulja predstavlja postupke za ponovno iskorišćenje otpadnih ulja kojima se dobijaju novi proizvodi ili omogućuje ponovna upotreba otpadnih ulja ili postupak termičke obrade, odnosno upotrebe otpadnih ulja u energetske svrhe ili se otpadna ulja odgovarajućim tehnološkim postupkom inertizuju i tako pripreme za odlaganje ili dalju obradu i/ili upotrebu;
Reciklaža otpadnih ulja jeste bilo koji postupak ili metoda kojim se dobija novi proizvod ili se procesom prečišćavanja (rafinisanjem) omogućuje njihova ponovna upotreba osim u energetske svrhe;
Termička obrada otpadnih ulja je postupak upotrebe otpadnih ulja kao goriva;
Odlaganje otpadnih ulja je postupak konačnog odlaganja otpadnih ulja nekim drugim odgovarajućim propisanim postupkom osim reciklaže otpadnih ulja;
Sakupljanje otpadnih ulja je sakupljanje, privremeno skladištenje, predobrada/kondicioniranje, razvrstavanje otpadnih ulja radi transporta i tretmana;
Ovlašćeni sakupljač je pravno lice ili preduzetnik koje ima dozvolu za obavljanje delatnosti sakupljanja, privremenog skladištenja i transporta otpadnih ulja radi daljeg tretmana;
Ovlašćeni operater je pravno lice ili preduzetnik koje ima dozvolu za obavljanje delatnosti tretmana otpadnih ulja;
Postrojenje za upravljanje otpadom jeste stacionarna tehnička jedinica za skladištenje, tretman ili odlaganje otpada, koje zajedno sa građevinskim delom čini tehničku celinu;
Naknada za upravljanje otpadnim uljima je novčani iznos koji plaćaju proizvođači ulja u Republici Srbiji – obveznici plaćanja naknade, prilikom stavljanja na tržište ulja kao posebnog proizvoda;
Korisnik naknade je ovlašćeni sakupljač ili ovlašćeni operater koji ima ugovor sa Fondom za zaštitu životne sredine, odnosno koncesionar ako ima koncesioni ugovor;
Naknada ovlašćenom sakupljaču i ovlašćenom operateru otpadnih ulja je novčani iznos koji Fond za zaštitu životne sredine plaća ovlašćenom sakupljaču za sakupljanje, privremeno skladištenje i transport otpadnih ulja i ovlašćenom operateru za tretman otpadnih ulja;
Dokument o prekograničnom kretanju otpada je obrazac propisan Zakonom o potvrđivanju Bazelske konvencije o kontroli prekograničnog kretanja opasnih otpada i njihovom odlaganju („Službeni list SRJ – Međunarodni ugovori”, broj 2/99);
Transfer stanica je mesto prikupljanja i privremenog skladištenja otpadnih ulja;
Sabirni centar je prostor za stalno skladištenje otpadnih ulja koja se pripremaju za tretman i koje organizuje ovlašćeni operater.
Član 4.
Upravljanje otpadnim uljima može se vršiti putem koncesije u skladu sa zakonom kojim se uređuju koncesije.
II. UPRAVLjANjE OTPADNIM ULjIMA
Član 5.
Upravljanje otpadnim uljima je skup mera koje obuhvataju sakupljanje otpadnih ulja radi tretmana ili nekog drugog načina konačnog odlaganja kada ih nije moguće ponovno upotrebljavati.
Pravo obavljanja delatnosti sakupljanja i upravljanja otpadnim uljima stiče se dobijanjem dozvole koja se pribavlja u skladu sa propisima kojima se uređuje postupanje sa otpadnim materijama i procena uticaja na životnu sredinu.
Član 6.
Upravljanje otpadnim uljima mora se sprovoditi na način kojim se ne dovodi u opasnost zdravlje ljudi i životna sredina.
Član 7.
Vlasnik otpadnih ulja dužan je da obezbedi sakupljanje i privremeno skladištenje otpadnih ulja nastalih njegovom delatnošću.
Ovlašćeni sakupljač mora da ima skladište, odnosno transfer stanicu, za privremeno skladištenje sakupljenih otpadnih ulja.
U skladištu, odnosno transfer stanici nije dozvoljen tretman otpadnih ulja.
Otpadna ulja u skladištu, odnosno transfer stanici moraju se skladištiti u skladu sa propisima kojima se uređuje postupanje sa otpadnim materijama i procena uticaja na životnu sredinu.
Član 8.
Zabranjeno je mešanje otpadnih ulja različitih kategorija, mešanje sa drugim otpadom, kao i mešanje sa opasnim otpadom koji sadrži RSV/RST.
Dozvoljeno je mešanje samo otpadnih ulja prve i druge kategorije prema članu 19. ove uredbe koja se predaje ovlašćenom sakupljaču za transport na termičku obradu.
Vlasnici otpadnih jestivih ulja dužni su da obezbede da se otpadna jestiva ulja koja nastanu pripremom hrane sakupljaju odvojeno od drugog otpada u posebnim posudama.
Posude za sakupljanje otpadnog mazivnog ulja i otpadnog jestivog ulja moraju biti nepropusne i zatvorene i moraju nositi propisanu oznaku indeksnog broja otpadnog ulja, a otpadna mazivna ulja moraju nositi i oznaku kategorije otpadnog ulja.
Član 9.
Ovlašćeni operater mora imati uređeno skladište, odnosno sabirni centar za skladištenje sakupljenih otpadnih ulja, kao i otpada (opasnog i neopasnog) koji nastaje preradom otpadnih ulja, u skladu sa propisima kojima se uređuje postupanje sa otpadnim materijama i procena uticaja na životnu sredinu.
Ovlašćeni operater dužan je da obezbedi da količina sakupljenih otpadnih ulja odgovara količini koja se redovno prerađuje.
Član 10.
Prednost u ponovnom iskorišćenju otpadnih ulja ima tretman kojim se obezbeđuje ponovna upotreba otpadnog ulja.
Termička obrada otpadnih ulja, odnosno upotreba otpadnih ulja kao goriva mora se obavljati u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita životne sredine.
U slučaju da se otpadna ulja ne recikliraju vrši se njihovo konačno odlaganje.
Član 11.
Ponovno iskorišćenje otpadnih ulja koja sadrže RSV-e i RST-e može se dopustiti ukoliko postupci reciklaže omogućuju da se RSV-i i RST-i unište ili smanje na način da ulja dobijena reciklažom ne sadrže RSV-e i RST-e, u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita životne sredine.
Član 12.
Pepeo, mulj i drugi otpad koji nastane nakon tretmana ili odlaganja ili ponovne upotrebe otpadnih ulja odlaže se u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita životne sredine.
III. SISTEM UPRAVLjANjA OTPADNIM ULjIMA
Član 13.
Vlasnik otpadnih ulja dužan je da preda otpadno ulje ovlašćenom sakupljaču i da mu obezbedi uslove za njegovo nesmetano preuzimanje.
Vlasnik otpadnih ulja može i neposredno da preda otpadno ulje u transfer stanicu ili u sabirni centar, koji se nalaze pri postrojenju za upravljanje otpadom.
Ovlašćeni sakupljač, odnosno ovlašćeni operater, dužan je da vlasniku otpadnih ulja preda dokument o kretanju otpada prilikom prijema otpadnih ulja.
Član 14.
Ovlašćeni sakupljač otpadnih ulja dužan je da preuzme otpadna ulja od vlasnika otpadnih ulja bez naknade.
Ovlašćeni sakupljač otpadnih ulja dužan je da preda otpadna ulja ovlašćenom operateru za tretman i/ili ovlašćenom licu za odlaganje otpadnih ulja.
Ako količina sakupljenih otpadnih ulja prevazilazi kapacitete postrojenja za upravljanje otpadom u Republici Srbiji, Ministarstvo zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo) izdaje dozvolu za izvoz, a ovlašćeni sakupljač ima pravo na pokriće troškova iz sredstava Fonda za zaštitu životne sredine.
Član 15.
Ovlašćeni operater dužan je da preuzme sakupljeno otpadno ulje od ovlašćenog sakupljača. Prilikom preuzimanja otpadnog ulja od ovlašćenog sakupljača ovlašćeni operater dužan je da overi jedan primerak dokumenta o kretanju otpada i preda ga ovlašćenom sakupljaču.
Dokument o kretanju otpada ima sadržinu dokumenta o preuzimanju otpada čiji je obrazac propisan Pravilnikom o uslovima i načinu razvrstavanja, pakovanja i čuvanja sekundarnih sirovina („Službeni glasnik RS”, broj 55/01).
Član 16.
Ovlašćeni sakupljač dužan je da na osnovu dokumenata o kretanju otpada izveštava Agenciju za životnu sredinu (u daljem tekstu: Agencija) o ukupnoj količini preuzetih otpadnih ulja i otpadnih ulja predatih na tretman. Izveštaj se dostavlja na propisanom obrascu.
Ovlašćeni operater dužan je da na osnovu dokumenata o kretanju otpada izveštava Agenciju o ukupnoj količini preuzetih i tretiranih otpadnih ulja. Izveštaj se dostavlja na propisanom obrascu.
Izveštaji iz st. 1. i 2. ovog člana sastavljaju se na obrascima propisanim Pravilnikom o metodologiji za izradu integralnog katastra zagađivača („Službeni glasnik RS”, broj 94/07).
Član 17.
Ministarstvo izrađuje godišnji izveštaj o sprovođenju ove uredbe na osnovu podataka dobijenih od Agencije.
Agencija dostavlja podatke Ministarstvu najkasnije do 30. aprila tekuće kalendarske godine za prethodnu kalendarsku godinu u elektronskom i pismenom obliku.
Član 18.
Mazivna ulja u smislu upravljanja otpadnim mazivnim uljima podeljena su prema tarifnim oznakama iz Zakona o Carinskoj tarifi („Službeni glasnik RS”, br. 62/05 i 61/07) i Uredbe o usklađivanju nomenklature Carinkse tarife za 2008. godinu („Služneni glasnik RS”, br. 112/07 i 9/08 – ispravka).
Pod mazivna ulja iz stava 1. ovog člana ne svrstavaju se mazivna ulja i tečnosti i njima srodni proizvodi koji su biljnog ili životinjskog porekla i čija je razgradljivost sastavnih delova i dodataka najmanje 60% što se dokazuje odgovarajućim certifikatom ili analizom akreditovane laboratorije za analizu svojstava ulja biljnog ili životinjskog porekla.
Član 19.
Prema stepenu nečistoća, otpadna mazivna ulja se razvrstavaju u četiri kategorije:
Prva kategorija obuhvata otpadna ulja mineralnog porekla sa sadržajem halogena ispod 0,2 % i ukupnim RSV i RST ispod 20 mg/kg. Ova ulja mogu se obraditi i ponovo koristiti za proizvodnju ulja.
Druga kategorija obuhvata otpadna ulja mineralnog, sintetičkog i biljnog porekla sa sadržajem halogena iznad 0,2 % i ispod 0,5 % i ukupnim RSV i RST iznad 20 mg/kg i ispod 30 mg/kg. Ova ulja mogu se koristiti kao gorivo u energetskim i proizvodnim postrojenjima instalirane snage uređaja veće ili jednake 3 MW ili u pećima za proizvodnju klinkera u proizvodnji cementa.
Treća kategorija obuhvata otpadna ulja nepoznatog porekla i sva druga otpadna ulja sa sadržajem halogena iznad 0,5%, ukupnim RSV i RST iznad 30 mg/kg i temperaturom ispod 550 S. Ova ulja moraju se spaljivati u pećima za spaljivanje opasnog otpada minimalne efikasnosti 99,99 %.
Četvrta kategorija obuhvata poliglikole/oliglikole, otpadna ulja na bazi poliglikola/oliglikola koja se ne mešaju sa ostalim uljima prve i druge kategorije i u postupku odstranjivanja moraju se sakupljati i reciklirati ili odlagati odvojeno.
IV. NAKNADA ZA UPRAVLjANjE OTPADNIM ULjIMA
Član 20.
Određivanje visine i plaćanja naknade za upravljanje otpadnim uljima vrši se u skladu sa propisom kojim se uređuju vrste zagađivanja, kriterijumi za obračun naknade za zagađivanje životne sredine i obveznici, visina i način obračunavanja i plaćanja naknade.
VI. ZAVRŠNA ODREDBA
Član 21.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
Broj:
U Beogradu, jun, 2008. godine
VLADA
POTPREDSEDNIK